1

2
3
4
5
6
7
8
9
10
'kki rksM.;kph@kkikrwu eqDr gks.;kph izkFkZuk
izHkq ;skw f[kzLrk eh fookl Bsorks@Bsors dh
rw nsokpk iw= vkgsl vkf.k rqp nsokdMs tk.;kpk
ekxZ vkgsl- rq dzwlkoj ek>~;klkBh ej.k ikoykl
vkf.k uarj ej.kkrqu iqUgk thoar gksowu mBykl-
eh dsysY;k loZ ikikapk R;kx djrks@djrs vkf.k
rq>~;kdMs oGrks@oGrs] izHkw ;skw rq>~;k
d`islkBh vkf.k {kek feG.;klkBh vkf.k fookl
djrks@djrs dh rq eyk {kek dsyh vkgsl- vkt iklwu
eyk rq>~;klkBh txk;ps vkgs eyk rq>h ok.kh
,sdk;ph vkgs vkf.k rw ts lkaxkhy rs djk;ps vkgs-
rw>k vkkhZokn feG.;klkBh izHkw vkf.k ek>~;k
thoukrhy dks.kR;kgh 'kkikrwu eqDr gks.;kBh eh
dcwy djrks dks.krsgh iki@vijk/k eh fdaok ek>~;k
iwoZtkauh fdaok ek>~;k laca/khr
ukrsokbZdkauh dsysy bFks rqEgh rweP;k ?
kjP;kaps oS;fDrd ukos ?;k ts bFks laca/khr
vkgsrs-
izHkw eh rq>s vHkkj ekurks@ekurs vkf.k fookl
Bsorks@Bsorss dh rw eyk loZ xks"Vhaph {kek
dsyh vkgs T;k eh rqyk dcqy dsys vkgsr vkf.k
vkrk eyk gs lkaxk;ps vkgs dh eh loZ O;fDrauk
{kek djrks T;kauh ek>s okbZV@uqdlku dsys
vkgs fdaok eyk btk dsyh vkgs- eh R;k lokZauk
{kek djrks tkh gs nsok eyk rw {kek dsyhl-
foks"k d#u eh {kek djrks---bFks rqEgh
rweP;kkh laca/khr O;fDraps ukos ?;k ts bFks
laca/khr o ;ksX; vkgsrs-
;k fkok; izHkw eh loZ laca/k ts ek>s fdaok
ek>~;k laca/khr dqBY;kgh O;fDraps ts lSrkukkh
11
vkgsr fdaok tknwVksuk@rka=hd@eka=hd fdaok
xqIr lSrkuh la?kVukakh vkgsr R;kaP;kkh eh
dk;eps ukrs rksMr vkgs- eh 'kCn nsrks dh
ek>~;k ?kjkrwu loZ izdkjP;k lSrkuh oLrq T;kaP;k
ewGs lSrkukyk xkSjo feGrks vkf.k izHkw ;skwyk
vieku feGrks R;k ?kjkrwu u"V djhy- rq>~;k
enrhus izHkw eh loZ ;k oLrq dk<wu Vkdhy-
vkf.k vkrk izHkw ;skw eh rq>s vkHkkj ekurks dh
dzqlkoj rw 'kki >kykl ;klkBh dh ek>h 'kkikrwu
eqDrrk Ogkoh vkf.k eyk vkkhZokn feGkok- ts rq
ek>~;klkBh o/kLraHkkoj dsys R;keqGs eh izR;sd
izkjP;k 'kkikrwu o izR;sd ikie; izHkko vkf.k
va/kdkjkph lkoyh th ek>~;koj fdaok ek>~;k
dqVqackoj dqBY;kgh Bhdkukrwu mxe ikor vlsy
R;krwu Lor%yk eqDr djrks@eksdGs djrks] eh
Lor%yk ;skwP;k ukokr eqDr djrks- vkesu-

nsokps vkHkkj ekuwu lekIr dj.ks

eh rq>s vkHkkj ekurks izHkw dh rw ek>h
izkFkZuk ,sdyh vkgs vkf.k izR;sd 'kki tks ek>~;k
thoukoj vkgs rks ekxs ?ksryk vkgs vkf.k
jn~n@u"V >kyk vkgs-
eh rq>s vkHkkj ekurks gs izHkw dh va/kdkjkP;k
lRrsrwu ek>h lwVdk d#u rq>~;k
iszekP;k@fizrhP;k jkT;kr rq eyk vk.kysys vkgsl-

12
eh rq>s vkHkkj ekurks dh lSrkukps dks.krsgh
gDd ek>~;koj fdaok ek>~;k dqVqackaoj fdaok ts
dkgh rq eyk fnysys vkgsl@lksifoys vkgsl R;koj
ukgh-
eh rq>s vkHkkj ekurks izHkw dh vktiklwu eh
rq>~;k vkKkikyukr pkysy] rq>s vkkhZokn
ek>~;koj ;srhy vkf.k eyk xkBrhy-

13