CU HI N TP MN L SINH HC

(cho cc ngnh o to in t Sinh y)

1. L sinh hc, mt s hng nghin cu chnh ca l sinh hin i.

CHNG 1: NHIT NG HC CA H THNG SNG

1/ Ngun gc v dng chy nng lng trong h thng sng
Nng lng mt tri l ngun nng lng duy nht cho cc qu trnh sng trn tri t. do
nng lng m c th nhn c thng qua c ch lng t nh sng or bc x ion ha
b p li nng lng trong c th s th c th lun nhn c ngun nng lng bn ngoi
thng qua hp thu ngun sng, t thc n
Nng lng trong c th sng bao gm: ng nng, ha nng, in nng, nhit nng,
Ha nng l ngun nng lng c trong cc t bo, khi lin kt b ph v s gii phng ra mt
lng nng lng
ng nng l ngun nng lng cho s chuyn ng l s chuyn ng ca mu trong dng
tun hon, s chuyn ng ca cht kh, s chuyn ng ca vt cht qua mng t bo nu
khng c ng nng th h thng sng khng tn ti
in nng l nng lng chuyn thnh dng ca cc in t ion trong c th lm cho hung phn
truyn ra ton b t bo, m bo hot ng ca t bo, nu khng c in nng th h khng tn
ti.
Nhit nng l ngun nng lng c sinh ra do s chuyn ng ca i phn t cu to nn vt
cht trong c th sng , m bo nhit cn thit cho cc phn ng ha hc xy ra trong c th,
gi m c th, nhit nng phi ng thi ra mi trng nu nhit qu nng gy bin tnh
enzim, hocmor gy ra nhiu nh hng n c th.

2/ Khi nim h thng, trng thi, nng lng v ni nng ca h

H thng l tp hp phn t, vt th tn ti trong mt khng gian nht nh cch bit vi mi
trng bn ngoi. Bao gm cc tp hp cc tnh cht ha l c trng cho trng thi ca h. khi
mt tnh cht no thay i th h cng thay i theo.
V d: th tch nc trong bnh, th tch kh trong xilanh

Trng thi l kh nng tn ti ca vt cht thng qua lin kt cht ch hay lng lo gia cc phn
t. bao gm; kh, rn , lng, plasma
Thng s trng thi l i lng dc trng cho trng thi ca h: gm, nhit , p sut, th
tch,nng , ni nng, entropi

Nng lng l i lng c trung cho kh nng sinh cng ca h. l thc o cho s chuyn
vn ca vt cht. hay nng lng l kh nng bin i trng thi ca h, l thc hin cng
nng vt cht.
V d: nng lng thc hin cng trong qu trnh co c, cng trong qu trnh h hp

Ni nng l ton b nng lng d tr ca cc chuyn ng va tng tc gia cc phn t trong

h. gm: nng lng chuyn ng tnh tin, nng lng ca e trong nguyn t, nng lng lin
kt ngoi tr nng lng tng tc ca cc phn t vi bn ngoi, ng nng chuyn ng ca
c h.

3/ nh lut I nhit ng hc: Ni dung, biu thc ton hc v cc h qu

nh lut I c xy dng trn nh lut bo ton v chuyn ha nng lng:nng lng khng
t nhin sinh ra v cng khng mt i m n chuyn t dng nng lng ny sang dng nng
lng khc
Pht biu nh lut I: nhit lng m h sinh ra trong mt qu trnh bt k s bng cng m sinh
ra cng vi s bin i nng nng ca h
Biu thc vi h kin:
nh lut bao gm 2 phn: nh tnh lng nng lng chuyn ha t dng ny sang dng khc,
khng mt i
nh lng: nng lng c bo ton.

H qu 1: nu h khng nhn nhit m cng lin tc sinh ra th ni nng ca h gim dn.

Q=0 U= -A.
Trong mt chu trnh kn th ni nng ca h khng i.
Nu khng cung cp nhit nng cho h, th h khng c kh nng sinh cng: tc chng ta khng
th ch to ng c vnh cu loi mt, khng cn cung cp nhit lng cho h th h vn th sinh
cng.
Hm nhit l hm trng thi: nh lut heccer l h qu : nng lng trong mt qu trnh ha
hc phc tp th khng ph thuc vo cc giai on trung gian m ch ph thuc vo trng thi
u vi trng thi cui.
V d: C+ O2=CO2 + 97kcal/mol
Co+ O = Co2 + 68kcal/mol
C+O = CO + 29kcal/mol

4/ nh lut Heccer: Ni dung v v d minh ha

5/ Cn bng nhit lng c th sng. Phn bit trng thi cn bng dng v cn bng nhit
ng.
Cn bng nhit ng l trng thi m h khng c bt k s bin i no v cc thng s trng
thi khng bin thin theo thi gian.
Khi trng thi cn bang nhit ng th h khng c kh nng sinh cng
Phn bit:
Trng thi cn bng nhit ng:
- khng c dng nng lng vo ra h tc l h l kn hoc c lp
- khng cn cung cp nng lng cho h gi trang thi cn bng
- khng tn ti cc hm gradient trong h
- h khng c kh nng sinh cng
- gi tr entropi t cc i
- tc phn ng thun bng tc phn ng nghch
Trng thi cn bng dung (ngc li)

6/ Khi nim gradien v entropy. nh lut II nhit ng hc: Ni dung v chng minh
Gradien ca mt tham s l i lng vt l c t s bng bin thin ca tham s trn
khong cch gia 2 im
Gradien l mt i lng vector
V d: gradient nng
Trong h thng sng tn ti nhiu loi gradien nh: nng , thm thu, in th, mng
Gradien l i lng c trung cho kh nng sinh cng ca h thng sng
Entropi nhit rt gon l t s gia bin thin nhit lng trn s chnh lch nhit ca hai
trng thi
Tng i s ca nhit rt gn trong chu trnh carno thun nghch bng 0.
Entropi c trung cho tnh mt chiu, tnh bt thun nghch
Entropi mc hn lon ca h:
Entropi l thc o mc mt trt t ca h
Xc sut nhit ng w: l trng thi vi m tng ng vi trng thi v m trong h: S= k.lnw
Kt lun: entropi l mi tn thi gian, ch s mc hn n ca nguyn t.
Nguyn l II nhit ng hc:
Pb1: nhit lng khng th bin i hon ton thnh cng m khng c bt k s bin i no
khc xy ra.
Cng c th bin i hon ton thnh nhit nhng nhit ch c th mt phn bin i thnh cng
v mt phn cn li khng th trnh khi s mt mt bn ngoi mi trng. Q>A.
Pb2: nhit lng khng th truyn c t vt lnh hn sang vt nng hn m khng c s bin
i no khac xy ra.

CHNG 2: NG HC CA CC QU TRNH SINH HC

1/ Phn bit tc v bc ca phn ng
Tc phn ng: trong iu kin nhit , p sut th tch khng i. th tc phn ng cnh l
s bin thin nng ca mt cht cho trc(cht u or cht cui) trong mt n v thi gian.
V= -d[A]/dt=-d[B]/dt=d[C]/dt
Phng trnh ng hc:
Bc phn ng l s m ca nng ng trong phng trnh ng hc giai on quyt inh tc
phn ng chung
Bc phn ng ca mt cht l s m ca cht trong phng trnh ng hc
2/ S ph thuc ca tc phn ng vo nng cc phn ng bc 0,1,2 ...
3/ Phn ng ni tip v phn ng song song
4/ Phn ng vng v phn ng t xc tc
Phn ng vng l phn ng c tc phn ng ph thuc tng i vo nng cc cht tham
gia phn ng tng giai on trong chu trnh.
E: enzyme
ES: phc cht
S: c cht
P: sn phm
V d: chu trnh crebs

Phn ng t xc tc: sn phm sau phn ng l cht xc tc ca phn ng th phn ng c

gi l phn ng t xc tc.
c trng c khong thi gian u tng i lu l giai on tim tang, khi cha lng sn
phm sau s chuyn sang giai on tin trin cc nhanh.
V d: pepxinogen pepxin.

5/ S ph thuc ca tc phn ng vo nhit , khi nim nng lng hot ha trong cc phn
ng ha sinh hc
Nhit c nh hng r rt n tc phn ng ha hc, i vi phn ng ha hc khi nhit
tng ln th tc phn ng tng ln.
H s nhit : khi tng nhit ln 10c th tc phn ng tng ln 2-4 ln.

th I: a s phn ng: ban u tng mnh sau tng t t n khng i.

th II: phn ng chy n, tc phn ng tng mnh khi tng nhit

th III: phn ng c s xc tc Enzym. Ban u tng, sau khi nhit tng th enzyme bin
tnh v tc phn ng gim.
Phng trnh Arhenuis 1889: K= A.e-Ea/RT
Ea l nng lng ha ha:
Thng qua pt: khi tng nhit th phn ng theo thy i theo chiu thu nhit .thng qua nng
lng hot ha bit c mc thay i ca tc khi tng nhit

Nng lng hot ha l lng nng lng d tr m mi cht cn cho phn ng xy ra hiu
qu.

ng cong c gi l ng cong phn ng.

Ei: nng lng ca cht phn ng (A+B)
Eii: nng lng ca snar phm (X+Y)
E*: l nng lng ca cht phn ng trng thi hot ng
E1= E*-Ei l nng lng hot ng ha phn ng thun
E2: E*-Eii l nng lng hot ng ha ca phn ng nghch
H= Eii-Ei l hiu ng nhit phn ng
Nu h u mun chuyn thnh h cui th phi vt qua hng ro nng lng E1 nu l phn
ng ton nhit H<0. Nu ngc li th ngc li.

CHNG 3: HA L HA KEO V TNH THM CA T BO V M

1/ Khi nim v s thm thu v p sut thm thu. Phn bit vn chuyn th ng v tch cc
qua mng t bo.
S thm thu l s dch chuyn phn t dung mi qua mng ngng cch gia hai dung dch khc
nhau theo chiu nng (p sut) thp n ni cao. ng lc ca s thm thu l p sut thm
thu.
S thm thu l s dch chuyn cc phn t dung mi qua mng t bo nng cch gia 2 mi
trng i t ni c nng (hay p sut thm thu thp) thp n ni c nng (p sut thm
thu cao).
ng lc ca s thm thu l p sut thm thu.
Ap sut thm thu l p sut t ln dung dch ngn cn s dch chuyn ca dung mi qua
mng t bo
Vi dung dch long th P= i.CRT
Vn chuyn th ng l l trnh thm nhp vt cht qua mng t bo theo vector tng ca cc
gradient nng v khng tiu tn nng lng cho qu trnh .
Trong cc hot ng ca s sng th s tn ti ca gradient ph thuc vo trng thi sinh l ca t
bo v chng c mi quan h vi nhau. Do vector cng c th thay i c v ln tr s ln
hng v iu ny s quyt nh tc vn chuyn th ng cng nh kh nng xm nhp chn
lc ca mng.
C ch ca vn chuyn th ng l qu trnh khuch tn cc cht qua mng chia thnh 3 dng:
Khuch tn thng thc cht l vn chuyn cht ha tan trong nc qua mng t bo, cng xy
ra vi phn t dung mi
Khuch tn lin hp l qu trnh vn chuyn cc cht qua mng theo chiu gradient nng
Khi c s chnh lch nng ng th tc khuch tn khng ph thuc tuyn tnh. Do vn
chuyn vt cht qua mng th pn t phi c gn vi cht nhn l receptor to thnh phc
cht vn chuyn vo trong.
Vn chuyn trao i: cng cn cht nhn nh vn chuyn lin hp nhng c im khc l theo
c ch vng. Khi chuyn vt chaatsr a ngoi th n s gn vi cht bn ngoi v a vo bn
trong h
Vn chuyn tch cc thc cht l qu trnh thm nhp vt cht theo ngc chiu gradient nng
do cn nng lng sinh cng chng li chiu gradient.
Vn chuyn tch cc c tnh chn lc n s hp thu t mi trng nhng cht n cn cho hot
ng ca s sng v tch ly vo t bo mt s cht vi nng cao hn mi trng.
N khng tun th theo c ch thm thu hay l khuch tn thng thng, m tun theo c k
bm knh 3Na+/2K+.

2/ nh ngha v phn bit h keo? Nu cc tnh cht ca H keo v h cao phn t?

H keo h phn tn trong vt cht trangjt hi phn tn c kch thc c nm-um
Phn loi: h phn tn th, h phn tn bt, h phn tn cao, dung dch phn t
Theo trng thi tp hp: c sol kh, keo rn, bt
Theo tng tc cc ht: h phn tn t do: c c tip xc rang buc, v chuyn ng hn lon
H phn tn kt dch: ct ht c mi lin kt vi nhau thng qua lc phn t to thnh mng li
khng gian.
h keo h phn tn trong vt cht trng thi phn tn cao c kch thc c nm-um
phn loi:
h phn tn th, h phn tn trung binhg, h phn tn cao, dung dch phn t
da theo trng thi tp hp: cht lng vi lng, bt, sol kh, keo rn,..
da theo tng tc cc ht:
h phn tn t do gia cc ht khng c s tip xc v chuyn ng hn lon
h phn tn kt dch: lin kt vi nhau bang lc phn t to ra mt mng li khng gian, chyn
ng trong mt mng nht nh.
tch cht ca h keo v h cao phn t:
khng tch c bng lc s nhng c th tch bng siu ly tm
khuch tn chm
sa lng t do
din tch b mt tng cng ln
tn x nh sng
ng t keo

3/ S khuch tn. Hin tng sa lng, ly tm v ng dng trong sinh hc.

S khuch tn l s vn chuyn vt cht qua mng ngn cch gia hai dung dch theo chiu
gradient nng t ni c nng cao n ni c nng thp. qu trnh khuch tn khng tiu
tn nng lng.
Tc phn tn cho bit s khuch tn xy ra nhanh hay chm
nh lut FIK cho bit s phn t khuch tn qua din tch S trong n v thi gian
Dm/dt=-DSdc/dx
Ph thuc vo hnh dnh khi lng kch thc nht ca dung mi
Hin tng sa lng l hin tng kt ta ht keo tng i ln di tc ng ca trng trng.
Sa lng di trng ly tm: vi pha phn tn c micromet th gn nh l bn ng hc. kh nng
sa lng xy ra thng rt chm.
Do v~g* nn c th tng tc sa lng bng tng g.
ng dng trong sinh hc:
trong chn on, xt nghim mu, Hbs.
Trong iu tr ri lon tiu ha, in gii
Trong lc mu,

4/ Phn loi cc hin tng in ng hc. ng dng ca hin tng in ng hc trong sinh
hc
Cc hin tng ng hc xut hin khi t ln h d th mt in trng khng i s xut hin
chuyn ng ca cc pha trong h d th.
Khi cc pha chuyn ng s xut hin trong h mt in th
in di: cc ht keo tch in chuyn ng di tc ng ca in trng v phi in cc tri
du.
in thm: dung mi chuyn di di tc ng ca in trng ti cc in cc cng du.
in th sa lng l in th xut hin cc lp khc nhau khi ht keo sa lng di tc ng ca
trng trng
in th nng chy: xut hin khi dung mi chuyn dch qua mao qun di tc dng ca p
sut thuyrt tnh qua mao qun
Kt lun: cc hin tng in ng u hnh thnh in th gia pha phn tn vi mi trng v
gl in th hot ng
ng dng
5/ Ngun gc in tch b mt. Cu trc lp in kp v deta in th
vic xut hin in th hot ng c lin quan n s tn ti ca cc in tch trn bn mt pha
phn tn. in tch trn b mt pha phn tn xut hin c th do:
s ion ha nhm phn ly
s hp th cu ion trong mi trng pha phn tn ln b mt pha phn tn
cc ht keo mang in trong h phn tn tp trung trn b mt cc ht keo hay git nh lm hnh
thnh phn b c bit trn b mt phn chia pha v to ra lp in tch kp
lp in tch kp:
ion to in th: s ion ha hay hp th loi ion bm trn b mt ht keo
ion i: ngc du chuyn vo dung dch or tn ti trong dung dch
h gm ht keo v dung dch thfi trung ha v in
gi thuyt stern: trn b mt ht keo tch in tri du trong mi trng pha phan tn s ko v
ht keo theo lc ht tnh in
do lp in tch kp ca ion tri du c 2 xu hng:
ion tri du cng tnh cht s cch b mt ht keo mt khong d v c duy tr di tc ng
ca lc ht tnh to ra lp hp th
lp th hai chuyn ng hn lon trong mi trng phn tn to lp khuch tn quanh ht keo
in th detal: hay cn gi l in th in ng, n ch xut hin khi c s chuyn ng ca cc
pha trong h d th
khi c s chnh lch in th mt ngoi stern vi bn ngoi s to ra in th zetal, khi in
th zetal c hnh thnh mng phn chia trn b mt chia pha.
Cc yu t nh hng n in th zetal: nhng yu t nh hng n lp in tch kp u nh
hng n in th zetal.
Khi tng nng cht in ly th nng lp in tch kp tng ln, in th zetal s gim
Khi tng nhit ng th s khuch tn tng ln dn n in th zetal tng ln
Lp in tch kp ch tn ti trong mi trng phn cc v t l vi phn cc ca mi trng.

CHNG 4: QUANG SINH HC

1/ Bn cht ca nh sng

2/ S hp th nh sng.
3/ Trnh by cc qu trnh pht quang. Hunh quang v ng dng trong sinh y hc
4/ c im v cc giai on ca cc qu trnh quang ha.
Cc giai on ca qu trnh quang ha:
Giai on sangs l gai on c s chiu nh, hp th nh sng to ra trng thi kch thch, ion, ..
Giai on ti l gia on tip theo ca giai on sng cc sn phm km bn c hon thin
Giai on c s tham gia ca phn t giu nng lng to sn phm bn vng
Mt cht mun tham gia qu trnh quang ha th phi c hp th nh sng, to ra trangjt hi
kch thch, tc ca phn ng quang sinh t l vi bin thin nng ca cht tham gia
phn ng
V t l vi lng t nh sng
Lng t nh sng t l vi s cht hp th, din tch tip xuc, cng
Khng phi cht no c hp th cng tham gia phn ng
Thuyt bia
5/ S pht quang sinh hc v ng dng thc tin.
C s ca qu trnh quang sinh l qu trnh quang ha, nng lng hp thu chuyn sang ha
nng.
Qu trnh quang sinh hc l qu trnh l bt u t s hp th photon bi cc cht hp th nh
sng c th v kt thc bng cc hiu ng sinh hc trong cc m lin kt hoc c th sinh vt.
Cc giai on ca qu trnh quang sinh:
1. Cc phn t cht c th ca qu trnh quang sinh hp th photon
hoc chuyn ln trng thi kch thch hoc bin i hnh thi
2. S bin i ny kch hot mt chui cc phn ng ha hc KHNG
c s tham gia ca nh sng v cht c th ni trn (cn gi l cc
phn ng ti).
3. Kt qu ca cc phn ng ha hc ny l cc hiu ng sinh hc

Mt s ng dng ca pht quang sinh hc trong thc tin:

6/ Tc ng ca ta t ngoi n lipid, acid nucleic v protein

Phn ng oxh lipid di tc ng ca nh sng nhn thy hoc tia t ngoi
Phn ng quang ha quan trong trong axit nucleic
Tc dng ca tia t ngoi ln protein
Kt qu ca qu trnh peroxit ha lipid:thay i cu trc mng t bo, oxy cc gc thiol lm tn
hi cu trc vn chuyn xuyn mng, tn hi n h thng ATP_ase.
Thay i cu trc mng t bo, s h hi ca pro c th bi nhiu yu t xy ra nhiu cp t
a.a n n cu trc bc 4.
Phn ng quang ha trong axit nucleic lm thay i tnh cht vt l ca axit nucleic, khi lueeif
lng cao th lm bin i cc chui polypeptide, oligopeptid,gii phng timmod v photphat
v c,ph hy chc nng ca And
S h hi c th xy ra trc tip hoc gin tip thng qua to lin kt cho, bin i chui, to
ra cc nhm phn ng mi.
Tia t ngoi tc dng ln pro lm thay i c nht lng chng t thay i cu trc ca
protein , lm mt hot tnh ca cc ezyme, hormone khng nguyn khng th,

CHNG 5: PHNG X SINH HC

1/ Cu to nguyn t. ng v. Hin tng phng x.
Hin tng phng x l hin tng ht nhn phn bin i mt cch t pht km theo s gii
phng nng lng dng bc x.
2/ Phn r phng x. S phn r phng x v v d. (Chu k bn r, tc phn r v n v
o lng phng x).
3/ Cc ngun tia phng x v c im. Tnh cht c bn ca tia phng x khi tng tc vi sinh
vt.
4/ Nu mt vi c ch tc dng ca phng x ln h thng sng. C ch tn thng phng x.
Ch ch tc ng trc tip v gin tip
C ch tn thng: thuyt bia, thuyt c t, thuyt ezym, thuyt dy chuyn a ra bi
Tarussov sau vladimirov pht trin phn ng oxh dy chuyn xy ra nhanh lipid ng, thc vt
tc phn ng xy ra nhanh khi c chiu x.
 trng thi bnh thng h thoonga antioxidant mnh, khi chiu x h thng ri lon tia
phng x to ra nhiu trung tm phn ng dy chuyn khc nhau.
Phn ng oxh ny dy chuyn ny sinh lipid ng thc vt nhanh. Tc phn ng tng khi c
s chiu x.
trng thi bnh thng th h thng antidoxidat mnh, khi chiu x h thng ri lon v tia
phng x li thm nhiu trung tm phn ng dy chuyn khc nhau.
5/ Cht bo v phng x. Mt vi c ch tc dng ca cht bo v phng x.
Cht bo v ha hc l cht c kh nng iu tit sp ng sinh ca ca cht phng x, tng sc
khng, hn ch tn thng, tng cng s hi phc sua khi b tn thng do phng x.
V d: mt ong, hong k, tc k, nm linh chi, h th
Mt s c ch tc dng ca cht bo v phng x:
Thuyt oxy peroxit ha ca Kudriasov v Goncharenco nm 1964-1980 cht c khng nng
tng tc vi gc t do, ngn chn s pht trin ca gc t do, km hm s pht trin ca phn
ng dy chuyn, ph v c t phng x l peroxit, trnh tc ng n i phn t.
Thuyt gim oxy trong m cua lamonenco 1984 s dng cht bo v phng x ln ng vt thy
c tc dng h thn nhit gim trao i o2 trong m, c ch qu trnh trao i kh
Thuyt to phc vi phn t sinh hc d b tn thng ca Romasev 1980 cc cht BVPX khng
c kh nng bt cc gc t do nhng n c kh nng tham gia vo phn ng to phc cht vi
phn t sinh hc.
Ng