1.

NTE
BR FKRNN PROJEYE VE YATIRIMA
DNTRLMES

1. Plansz bir ie balamann gnlk hayatta getirebilecei olumsuzluklar neler

olabilir, evrenizden sorarak reniniz.
2. Sizce i kurma srecinin admlar neler olabilir, bu konuda evrenizde bulunan
giriimcilerden de destek alarak bir sralama oluturunuz.
GRMCLK 2

NELER RENECEZ?
Bu nitenin sonunda;
1. fikri kavramn renecek,
2. Bir i fikri bulmak iin yaplmas gerekenleri renecek,
3. Plan ve proje kavramlarn tanyacak,
4. Fizibilite etdn kavrayacak,
5. plannn amac ve nemini kavrayacak,
6. rnek bir fizibilite etd hakknda bilgi sahibi olacaksnz.

ANAHTAR KAVRAMLAR

Fikri

Proje Plan

Fikri Bulma Fizibilite

Etd

Plann
Uygulama
 GRMCLK 2

A. FKR NEDR?
fikri; giriimcilerin hedefledikleri amalarna ulaabilmek iin uygulamaya
karar verdikleri fikir ya da fikirler btndr. Bir giriimcinin i yaamnda uygula-
maya koyaca ok sayda alternatif i fikirleri vardr. Bu alternatifler arasnda frsat
ierenlerin belirlenip elenmesi ve en cazip frsatn tespit edilmesi gerekir. Yaratlan
frsata bal olarak belirlenen i fikri ne denli iyi, ak, net ve kapsaml tarif edilirse,
bu i fikri zerine yaplacak olan almalar da o denli net bir ekilde ortaya konula-
rak ve planlamalar yaplarak almalar yrtlebilir.
Yeni bir i fikri ayn zamanda yeni bir i
sahibi olmann da balangcdr. Birok kii
heyecan verici bir fikir kendilerini harekete
geirinceye kadar giriimcilii akllarndan ge-
irmezler. Baz kiilerse kendi ilerini kurmaya
karar verirler ve bunun iin en frsat kollarlar.
Ancak yeni i kuranlarn nemli bir blm-
Resim 01.01: Yeni bir i fikri, yeni bir nn i kurma fikrini daha nceki i deneyim-
balangtr. lerinden ald da bir baka gerektir. Bunun
yannda iyi bir i fikrinin baarl olabilmesi iin giriimcinin beceri ve yetenekleriyle
deneyimlerini harmanlayabilmesi gerekir. nk yalnzca beceri, yetenek ya da de-
neyimle i kurmaya kalkmak ou zaman baarszlklara da neden olabilmektedir.

B. FKR BULMA
Giriimciliin iyi bir deneyim olduunu dnenlerin ataca ilk adm, yeni i
iin uygun ve geerli bir fikir sahibi olmak ve bu fikir erevesinde bir i plan hazrla-
maktr. Ancak herkes iin uygun olan ideal bir i fikri yoktur. nk her insann farkl
kapasitesi ve yetenekleri vardr. Bir insan mkemmel bilgisayar bilgisine sahipken
bir dierinin gl bir pazarlama yetenei olabilir. Dolaysyla seilen i ne olursa
olsun, kiinin kendisine, ilgilerine ve yeteneklerine uygun olmaldr. yi bir i fikri bu-
labilmek iin yaplmas gerekenler unlardr:
1. Her zaman yeni bir bulua gerek
yoktur: Giriimcinin her zaman ta-
mamen yeni bir fikir bulmas gerek-
mez. Yeni i fikirleri zel ve az rast-
lanan bir durumdur. Gnmzde
her yeni yirmi giriimciden yalnz-
ca birinin tamamen yeni bir fikirle
i hayatna adm att bilinen bir
gerektir.
2. Baarl i fikirlerinden yararlan- Resim 01.02: yi bir i fikrinin baarl
mak gerekir: Giriimci i kurmay olabilmesi iin giriimcinin beceri
dnd sektrlerin dndaki ve yetenekleriyle deneyimlerini
harmanlayabilmesi gerekir.

11
GRMCLK 2

sektrleri detayl bir ekilde incelemelidir. nk dier lke ve sektrlerde

amacna uygun birok i fikri bulmas da mmkn olabilir.
3. Pazar boluklar mutlaka kontrol edilmelidir: Bir giriimcinin i kurmay d-
nd sektr hakknda yeterince bilgisi varsa u ana kadar kimsenin ke-
fetmemi olduu, uygun pazar boluklarn bulmas da daha kolaydr.

Resim 01.03: Giriimci yeni i fikirlerine ak olmaldr.

4. Eski i fikirleri yaplan yeniliklerle daha cazip hle getirilebilir: Var olan ie
deiiklikler getirmek de giriimci iin byk bir frsat olabilir. Zekice bir ya-
ratclk ya da pazarlama, eski ve ekici olmayan bir i kavramn, yeni ve e-
kici bir i fikrine dntrebilir.
5. yaamndaki yeni eilimler takip edilmelidir: Giriimci eer yeni eilimle-
rin, yeni mterilerin ya da yeni yasal yapnn durumunun farkna varabilir
ve i frsatlarn kullanabilirse baarl olabilmek iin iyi bir ans yakalam
demektir.
6. Giriimci yeni i fikirleri bulacana inanmaldr: Giriimci kendisi ve yete-
nekleri hakknda olumsuz dnceleri bir kenara brakmal, yeni i fikirleri
iin ak olmaldr.
7. Ak fikirli olmaldr: Bazen iyi fikirler bile sama ve imknsz gibi gzkebilir
Ancak giriimci her zaman yeni i fikirleri kefetmeye hazrlkl olmal, bak
asn deitirmelidir.
8. Her zaman aklna geleni yazmal, not tutmaldr: Giriimci kendisine ilham
veren ya da yeni bulduu dncelerini mutlaka yazya dkmelidir. nk
her dnceyi aklnda tutmas zordur, yazdnda hatrlamas daha kolay
olur. Bu nedenle okuduu, duyduu, grd fikirleri dzenli olarak yaz-
may denemelidir.
9. Her gn yeni bir ey renmeye gayret etmelidir: Giriimci dier i adam-
laryla, arkadalaryla, ailesiyle konumal, nternet sitelerini ziyaret etmeli,

12
 GRMCLK 2

dergileri, gazeteleri ve kitaplar okumaldr. adamlarnn, giriimcilerin bi-

yografilerini okumal, zellikle fikirleri zerinde dikkatle durmaldr. nk
bu fikirler giriimcinin mutlaka bilgi daarcn geniletecektir.
10. Fikirleri hakknda konumaldr:
Giriimci dinleyen herkese fikir-
lerini anlatmaldr. nk fikir-
lerini akladka kusurlarn
bulup dzeltmesi ve fikirlerini
gelitirmesi kolaylaacaktr
11. Sorular sormal ve dinleme-
lidir: Giriimci evresindeki-
lerin umutlarn, hayallerini,
zlemlerini, problemlerini din-
lemelidir. Genelde bu sorunla-
rn zmnden iyi i fikirleri Resim 01.04: Giriimci evresindekilerin
umutlarn, hayallerini, problemlerini
ve olanaklar kabilir, dinledik- dinlemelidir.
leri yeni i fikirleri gelitirmekte
yardmc olabilir.
12. Aratrma yapmaldr: Giriimci kendi fikirlerine benzer fikirleri, ileri, rn-
leri aratrmal, potansiyel rekabetleri deerlendirmeli ve notlar tutmaldr.
13. Fikir haritas oluturmaldr: Giriimci fikirleri, dnceleri ve grevleri onlar
temsil eden bir anahtar kelime ya da dnce etrafnda dzenlemelidir. Bu
yntem bulduu i fikirlerini grsel-
letirmek, fikirleri snflamak, karar al-
mak, problem zmek, organizasyon
yapmak ve zerinde almak iin
faydaldr.
14. Fikirleri sentezlemelidir: ki ya da
daha fazla ilikisiz fikri bir araya ge-
tirmeli yani evresindekilerle beyin
frtnas yapmaldr. Bylece birbiriy-
le kombine edebilecek pek ok yeni
dnceye sahip olmak ve en iyi so-
nuca ulamak daha kolay olacaktr.
15. Fikirlerine zaman zaman ara vermeli- Resim 01.05: Giriimci beyin frtnas
yapmal, yeni dncelere sahip olmal ve
dir: Giriimci fikirlerine bir sreliine en iyi sonuca ulamaldr.
ara vermeli ve baka eylerle megul
olmaldr. Her ne kadar ara verse de bilinalt o konuda dnmeye devam
edecektir. Bu yntemle bir sre sonra planndaki detaylarn aklnda ekillen-
diini ya da yeni i fikirlerinin aklna geldiini grecektir.

13
GRMCLK 2

ETKNLK
AKLIMA BR FKR GELD!
Aada size cazip gelebilecek baz i fikirleri sunulmutur, siz de cazip buldu-
unuz bir i fikrini, bunu gerekletirebilmek iin neler yaplmas gerektiini ksaca
aklayan bir yaz hazrlaynz.

Kltr mantar retip satmak Prefabrik konut retip satmak

Kuruyemi dkkn iletmek Organik tarm iletmesi kurmak

Oto kiralama irketi kurmak Etsiz i kfte yapp satmak

Kardelen ihracat yapmak Mineral ve protein ieren

ekmek yapp satmak

Her mevsim yenilebilen dondurma

retip satmak stiridye yetitiricilii yapmak

nternet pazarlamacl yapmak nl markalardan birinin bayiliini

almak

lgin tasarmlar olan rnlerin

satn yapmak Ev yemekleri yapp satmak

14
 GRMCLK 2

C. PROJE KAVRAMI
Proje, balangc ve sonu olan, uzunluu
nceden belirlenmi bir sre iinde deiim
yaratan, i ie gemi ama ve hedeflere sahip,
planlanan uygulama admlaryla eitli rn-
lerin elde edildii, ayni ve nakdi kaynaklarla
yrtlen almalardr. Proje, kurumlar orta
ve uzun vadede baarya ulatrmay hedef-
leyen stratejik planlardr. Proje ayn zamanda
insan ve insan d kaynaklarn bir amac ger-
ekletirmek iin belirli zaman kstlamas iin-
de bir organizasyon dhilinde bir araya getiril-
dikleri, bu belirli projenin sonunda ise baka
yerlere tahsis edildikleri bir sre olarak da
tanmlanabilir. Gnmzn refahn oluturan
Resim 01.06: Proje, kurumlar orta btn sanayi retim aralar, binalar, rnler
ve uzun vadede baarya ulatrmay ksaca etrafmzda grdmz her ey eitli
hedefleyen stratejik planlardr.
projelerin rnleridir.
Bir projenin amac fayda salamak, ihtiyac gidermek ve problemlere zm
bulmaktr. Bir faaliyetin proje saylabilmesi iin;
* Bir ihtiyatan ya da problemden domal, bu ihtiyac karlamay veya proble-
mi zmeyi hedeflemelidir. Problemler hedeflere, hedefler faaliyetlere dn-
trlr.
* Belirli bir zaman diliminde gereklemelidir.
* Hedeflere ulamak iin yaplmas gerekli her faaliyet ve bu faaliyetlerin nasl
bir sralama ile gerekletirileceinin ayrntlarnn belirlenmi olmaldr.
* Unsurlar anlamnda zgn ve tek olmaldr.
* Belirli kaynaklar tketmeli ve sonucunda belirli ktlar salamaldr.
* Proje mekn belirli olmaldr.
Projelerde mutlaka kaynak
kullanr. Bu kaynaklar hem insani,
hem de maddi kaynaklardr. Her
proje bir veya daha ok uygula-
ma birimi tarafndan yrtlr ve
bir bteye sahiptir. Bte kapsa-
mnda; makine, donanm, maden
gibi doal kaynaklar, malzemeler,
insann fiziki veya beyin gc gibi
kaynaklar da kullanlabilir. Projenin
ihtiya duyduu kaynaklarn zama-
Resim 01.07: Her proje bir bteye sahiptir.

15
GRMCLK 2

nnda salanamamas hem projenin gecikmesine hem de maliyetlerin artmasna

neden olur. Maliyetlerin hedeflenen getirinin zerinde olmas ise projenin baarsz
olmasna, yatrmn yarm kalmasna neden olacaktr.
Bir proje almasnn tkettii en nemli kaynaklardan biri de zamandr. Bu
nedenle tm faaliyet detaylar, her detayn yerine getirilmesi iin admlar, admlarn
says, her aamann kimler tarafndan nasl yerine getirilecei belirlenmi olmaldr.
Bu durum projelerin bir hedefi olmas gerektii ve her projenin tek olduu ilkesinin
bir sonucudur ve bir projeyi baarl klan unsurlardan biridir.
Planlama, amalar belirleme, bu amalar gerekletirmek iin eitli seenek-
leri aratrma, gelitirme, deerlendirme ve en uygununu seme srecidir. Planlama
gelecee yneliktir, ayn zamanda belirli bir sreci de kapsar. Uygulamaya hazr bir
plan, tm ynetim kademelerinde kabul grm bir plandr. Plan; belli bir zaman di-
liminde belirli kaynaklar kullanarak birbirinden bamsz olarak gerekletirilecek,
fakat birbiriyle ilikili ve birbirlerini tamamlayan projeler kmesidir. Dier bir ifade
ile planlar projelerin bir st kavramdr. Bu nedenle planlarn btnl, tutarll
ve uygulama alanndaki baars, belirli ltlere gre doru olarak seilmi projele-
rin aksatlmakszn uygulanmasna baldr.
ounlukla bir proje btn olarak tekrar edilemez. almalar proje bnyesin-
de kalc ama projenin yrtld kurumda geici olarak alan bir ekip tarafn-
dan planlanm zaman ve finansal kaynak snrlar ierisinde yrtlr. Proje srekli
devam eden bir alma, duraan bir organizasyon, hiyerarik bir yap, birok ve bir-
birinden bamsz amalara sahip, tekrarlanabilir bir alma deildir. Bir proje her
zaman:
Geni anlamda politika ve
program amalaryla uyum-
lu olmal ve bunu destekle-
melidir.
Devam etmekte olan faali-
yetleri desteklemek yerine
yeni bir rn oluturmal ya
da gelitirmelidir.
Belirlenmi ihtiyalara y-
nelik aka tanmlanm
amalar, hedef gruplar ol-
maldr.
Aka tanmlanm yne-
tim sorumluluklar, proje-
Resim 01.08: Plan; belli bir zaman diliminde belirli
nin balang ve biti tarihi, kaynaklar kullanarak birbiriyle ilikili ve birbirlerini
belirlenmi bir dizi kayna tamamlayan projeler kmesidir.
ve btesi olmaldr.

16
 GRMCLK 2

Proje; fikirlerin douu, kiilerin kabiliyetleri, maddi olanaklar, eitim durum-

lar gibi etmenler tarafndan etkilenmektedir. Bu yzden nemli olan bir projenin
nasl doduu deil, mevcut proje fikirleri arasndan seim yaplarak en uygun ola-
nnn seilmesidir. Bunun iin projeler deerlendirilirken ilk nce ihtiya aratrmas
yani pazar aratrmas yaplarak ihtiya duyulan mal ve hizmetler belirlenebilir ve bu
kapsamda projeler gelitirilebilir. Burada bilinen bir rnn talebinin fazlal, reti-
ci firmalarn azl, fiyatnn yksek olmas, rnn piyasaya tam olarak salanama-
mas gibi etmenler gz nnde tutularak proje gelitirilebilir. Bunun yannda nce
talep edilen rn bulunur ve arz durumuna gre ihtiya derecesi aratrlarak rne
gre de bir proje gelitirmesi yaplabilir. Bir yatrm projesinin douuna yol aacak
ihtiyac belirlemek iin aada belirtilen hususlara dikkat etmek gerekir:
1. Mevcut sanayilerin durumunu incelemek
2. Mevcut sanayilerin girdi ihtiyalarn ve ktlarn incelemek
3. Nfusun gelime eilimlerini ve demografik verileri incelemek
4. Kalknma planlarn ve ekonomik deime eilimlerini incelemek
5. Toplumsal deime eilimlerini incelemek
6. Yeni yasalarn (evre kontrol, halk saln koruma yasalar gibi) etkilerini
ve zorunluluklarn incelemek

. FZBLTE ALIMASI
Bir i fikrine sahip olup iletme kurmak isteyen herkesin gerekte gerekle-
tirilebilir bir fikre sahip olduunu sylemek zordur. nsanlar kimi zaman fiziksel an-
lamda gerekletirilmesi zor hatta olanaksz olan fikirlere sahip olabilirler. Burada
zerinde nemle durulmas gereken bir nokta, i kurmann ok detayl incelemeler
gerektirdiidir. Gerekten de kurulan iletme baarszla uradnda sadece giri-
imcinin paras deil, son derece kt olan toplumsal kaynaklar da israf edilmi ola-
caktr. Bu nedenle i fikrinin ya-
plabilirlii teknik, mali, yasal ve
ekonomik anlamda incelenmeli
ve yatrmn beklenen krll
salamayaca anlalrsa yatrm
yapma fikrinden vazgeilmelidir.
rnein; yaplmas amalanan
yatrm iin her eyden nce yasal
bir engelin olup olmad arat-
rlmal, byle bir engel varsa yat-
rm yapma fikrinden hemen vaz-
geilmelidir. Yasal incelemenin
Resim 01.09: fikrinin yaplabilirlii teknik, mali, yasal yan sra yatrm ekonomik adan
anlamda incelenmeli ve yatrmn beklenen krll
salamayaca anlalrsa fikirden vazgeilmelidir.
da incelenmelidir. Baka bir de-
yile pazar aratrmas, talep tah-

17
GRMCLK 2

mini ve kurulu yeri analizleri yaplmaldr. Ekonomik aratrmann bir dier boyutu
da zellikle retim iletmeleri iin, kapasitenin belirlenmesidir.
kurma fikri maddi yatrma dntrl-
meden, giriimci finansal kaynaklarn gzden
geirmeli, yatrmn ne kadarnn borla ne ka-
darnn z sermaye ile kurulacan belirleme-
lidir. Bunun yan sra kullanlmas dnlen
teknoloji, i yeri yerleim plan, evre koruma,
doal afetlere kar alnacak tedbirler ve atk-
larn deerlendirilmesi gibi rneklendirilebile-
cek teknik bir aratrmann yaplmas da hem
gerekli hem de nemlidir. Bu n almalarn
tamam fizibilite almas ya da yaplabilirlik
aratrmas olarak adlandrlr. Bu alma sonu-
Resim 01.10: Yatrm mutlaka ekonomik cunda giriimci, i fikrinden kendisine uygun
adan da incelenmelidir. zelliklere sahip i modeline ulaacaktr.

Fizibilite (yaplabilirlik) almas

uzmanlk, bilgi ve deneyimi gerektiren
bir proje faaliyetidir. Bir yatrm teknik,
mali ynleri ve sektrel boyutlar ile or-
taya koyan, fikir olarak ortaya kan ya-
trmn gerekletirilmesinin kabul veya
reddedilmesine ynelik analizleri de ie-
ren bir almadr.
Resim 01.11: Yaplabilirlik almas bir yatrm
teknik, mali ynleri ve sektrel boyutlar ile
ortaya koyan, bir almadr.

1. Fizibilite Etdnn Yapl Amac

Giriimciler yatrmlarn gelecekteki getirileri dnlerek yapar. Giriimci
eer yatrmlarnda kr-zarar hesab iyi yapmazsa sermaye, i gc ve zaman kay-
byla kar karya kalabilir. Bu nedenle yaplacak yatrmlarn ve projelerin nceden
yaplacak fizibilite ettleri byk nem tamaktadr.
Yaplabilirlik etdnn hazrlanmas, projecilikte yaamsal bir neme sahiptir.
yi hazrlanm ve salkl verilere dayanmayan bir proje ya da proje planlamas, yat-
rm kararnn alnmas aamasnda, en gelimi yntemlerle analiz edilse bile sonu
anlaml olmayacaktr.

18
 GRMCLK 2

Resim 01.12: Proje uygulamasn ynlendirecek olan ana izgiler proje yaplabilirlik etd
hazrlama aamasnda belirginleir.

Bir yatrmn hazrlk srecinin btn nemli aamalarnda projenin yaplabi-

lirlii konusunda yeni analizler yapma ans vardr. Yaplabilirlik etdnn baarl
bir biimde hazrlanmas, yalnzca analiz aamasnda nemli olmakla kalmayp ayn
zamanda projenin uygulama aamasnda da kilit bir rol oynamaktadr. Proje uygu-
lamasn ynlendirecek olan ana izgiler proje yaplabilirlik etd hazrlama aama-
snda belirginleir. Bu erevede, proje hazrlama srecine zel bir nem verilmeli
ve sonradan giderilmesi mmkn olmayacak veya son derece pahalya mal olacak
hatalar ortadan kaldracak ekilde hazrlk yaplmaldr.
Yaplabilirlik etdnde aada genel hatlaryla verilen sorulara cevap aran-
maldr:
retilecek rn veya hizmet iin pazar var mdr?
Pazarn bykl nedir?
Bu pazarn ne kadarna gereki olarak sat yaplabilir?
retimde yeterli kalite dzeyini tutturabilmek mmkn mdr?
Ne kadar yatrm yapmak gereklidir?
Ne kadar z kaynak gereklidir?
Bu i giriimciye ne kazandracaktr?
Bu sorulara verilen cevaplar giriimcinin yatrm yapp yapmamasnda etken
rol oynayacaktr. Bunu salayan da phesiz yaplabilirlik etddr. Yaplabilirlik
etdnn faydalar u ekilde zetlenebilir:
* Optimum kaynak kullanmna olanak salamaktadr.
* zel sektre verilen devlet destekli kredilerin doru ve etkin kullanlmasna
olanak tanmaktadr.
* Finansman kurulularnn verdii kredilerin doru ve etkin kullanlmasna
olanak tanmaktadr.

19
GRMCLK 2

Resim 01.13: Yaplabilirlik etdnn baarda etkin rol vardr.

2. Fizibilite Etdnn Aamalar

Bir projenin balang noktas toplumda veya bir kuruluta duyulan bir ge-
reksinime cevap verebilmektir. Bu gereksinim farkl biimlerde ortaya kabilir. r-
nein, kentin ortasndan geen bir akarsu zerinde kpr yapmak, bir yerleim
blgesine enerji salamak, bir fabrika kurmak veya retimi iyiletirmek gibi. Ama
biimi ne olursa olsun, toplum veya kurulu bu projeyi gerekletirmek iin ekono-
mik bir bedel deyecektir. Bu nedenle projeyi gerekletirmeden nce bir fizibilite
veya yaplabilirlik almas yaplr ve bu almaya dayanlarak bir rapor hazrlanr.
Yaplabilirlik etd olduka hzl ve ucuz yaplmaldr. Bununla birlikte, incelemeden
elde edilecek sonu, proje fikrinin srp srmeyeceini ok detayl bir analizle bil-
dirmelidir. Yaplabilirlik etdnn aamalar aadaki gibi aklanabilir:
a. Ekonomik nceleme
Her i fikri bir ihtiyacn yaratt-
potansiyeli deerlendirmek ama-
cyla ortaya kar. Ekonomide ihtiya
kelimesi ayn zamanda insanlarn
ihtiyalarndan kaynaklanan taleple
zdetir. Talep, i fikrinin yani proje-
nin dayana olan gerekenin somut
gstergesidir. Dolaysyla, arz ve ta-
lebin birlikte oluturduu piyasann,
gelecei de dhil ederek, salkl
analiz edilmesi, talebin bykl,
yaps, talebi etkileyen etmenler vb.
Resim 01.14: fikri oluturulurken piyasann konularn doru llmesi arttr.
salkl analiz edilmesi, talebin bykl gibi Aksi durumda, projeden beklenen
konularn doru llmesi arttr. faydann salkl bir ekilde tahmin

20
 GRMCLK 2

edilmesi mmkn deildir.

Ekonomik inceleme ile elde edilen sonular, projenin gelecekteki salaya-
ca getirileri etkilemenin yan sra, proje leinin veya kapasitesinin seiminde
ve retilecek rnn belirlenmesinde de nem tar. zellikle yeni bir rn veya
farkllatrlm bir rn piyasaya sunarken muhtemel talebi belirlemede ekono-
mik inceleme byk nem kazanr. Maln kendi fiyat, tamamlayc mallarn ve ika-
me mallarn fiyatlar, gelir, nfus ve tketici tercihleri gibi deikenler gz nnde
bulundurularak analiz, anket almas vb. yntemler ile talep ve sat ngrleri
yaplr. Ekonomik incelemede yaplan aratrmalar unlardr:
a.1. rn aratrmas: Genel olarak bir ekonomik incelemenin ierii birok ko-
nuyu barndrr. nk retilecek rnn tanmlanmas ve zelliklerinin belirlenme-
si gerekir. rnn kalitesi ile ilgili standartlarn neler olduu, rnle ilgili d ticarete
ilikin gmrk tarifeleri, kota vb. dzenlemelerin boyutu ele alnr. Gemi dnem-
lere ilikin retim, tketim, ithalat, ihracat ve fiyat istatistiklerinin yan sra talebin
kayna ve bileimi yani tketim alanlar hakknda bilgiler derlenir. Tketicilerin sa-
tn alma davranlar da bu aamada ok nemlidir. Tama, depolama, pazarlama ve
datm yntemleri, rekabet durumu, projenin hedefledii pazar pay, fiyatlandrma
politikas, sat artrma koullar, dnya pazarlarndaki durum ve muhtemel beklen-
tiler yine cevap arayan konulardan bazlardr.
a.2. Ham madde analizi: Ekonomik incelemenin bir dier ayan ise ham mad-
de analizi oluturur. Tesisin kullanaca ham madde ve yardmc girdiler bu ksmda
irdelenir. Ham madde ve yardmc girdiler seilirken talep analizi, teknoloji seimi,
retim program ve bunlardan tretilen tesis kapasitesi nem tar. Ham madde ka-
lemlerinin getirecei maliyetlerin hesaplanmas, hayata geirilecek projenin ilerde
dar boaza girmemesi iin gereklidir.
a.3. Kurulu yeri seimi: Kurulu yeri seimi sadece ticari adan nemli olmak-
la kalmamakta; gelir dalm, blgesel gelimilik farklarn etkileme, birbirleri ile
ilikili firmalarn ayn mekanda toplanmas sonucunda oluacak dsallklar, evresel
faktrler ile tevik tedbirlerinden faydalanabilme gibi boyutlar iermektedir.
rnlerin maliyetleri, iletmenin girdi ve ktlar, tama giderleri, yatrmlar
zendirme politikalar, inaat ve enerji giderleri gibi birok konu iletmenin kurulu
yerine bal olarak deiir. Yer seiminde gz nne alnan temel etkenler;
* Ham madde ve yardmc madde temin durumu ile tama maliyetleri,
* Pazara yaknlk ve mamul madde datm giderleri,
* gc piyasas ve cret dzeyi ile bunlara bal maliyetler,
* gc nitelii,
* Projenin evreyle uyumu,
* evre halknn kurulua kar olas tutumu,

21
GRMCLK 2

* Eitim olanaklar, altyap durumu vb. olarak sralanabilir. rnein bir imen-
to fabrikas, ham madde youn alan ve tama maliyeti yksek olan bir
sektr iinde olduundan tesis temel ham madde kaynana yakn bir yerde
kurulmaldr. Dier yandan byk lde ithal girdi kullanmna dayal veya
ihracata ynelik tesisler ise liman veya demiryolunun mevcut olduu blge-
lerde bulunmaldr.
a.4. Talep tahmini ya da kapasite:
Ham madde etd ve kurulu yeri seimi-
nin ardndan yaplmas gereken alma,
kapasite belirleme almalardr. Kapasite,
bir iletmenin elindeki retim faktrlerini
en aklc biimde kullanarak belirli bir za-
man dilimi iinde yapabilecei retim mik-
tarn ifade eder. Belli bir kapasitenin altn-
da olan tesisler rekabet ans elde edemez.
Her sektr iin belli bir minimum ekonomik
byklk bulunmaktadr. Bu byklk tek- Resim 01.15: Tama giderleri, inaat ve enerji
nolojik gelimelere ve piyasa koullarna giderleri gibi birok konu iletmenin kurulu
yerine bal olarak deiir.
bal olarak zaman iinde deimektedir.
Proje hazrlklar yaplrken minimum eko-
nomik lek nemle dikkate alnmaldr.
b. Teknik nceleme
Teknik inceleme, teknoloji ve retim seimi, makine tehizat seimi, know-
how (bir eyi yapabilme bilgisi) vb. konular ierir. Teknik inceleme kapsamnda ger-
ekletirilen almalar u ekilde zetlenebilir:
Alternatif teknolojilerin deerlendirilmesi ve en uygun olannn seilmesi
Teknolojik bilgi ihtiyacnn ne ekilde salanacann ve maliyetinin belirlen-
mesi
Yerleme plannn ve temel
mhendislik tasarmlarnn ya-
plmas
Makine ve donanmn seimi ve
maliyetlerinin belirlenmesi
naat ileri ihtiyacnn ve mali-
yetinin belirlenmesi
Montaj ilerinin ve maliyetinin
belirlenmesi
Resim 01.16: Yaplabilirlik almasnda proje iin
Teknoloji seimi, kapasite ve yer alternatif teknoloji olanaklar deerlendirilmeli,
seimi gibi bir defada alnan ve proje- gelecee dnk eilimler analiz edilmelidir.

22
 GRMCLK 2

nin btn mr boyunca etkili olan kararlardan biridir. Bu blmde alternatif tek-
nolojiler irdelenmeli, seilen teknoloji ve seime temel olan gerekeler ayrntlar ile
aklanmaldr.
Teknoloji seenekleri sektre gre ve sermaye gcne gre deimektedir.
Teknolojinin standart hle geldii imento, demir-elik vb. sektrlerde ok fazla al-
ternatif yoktur. Dolaysyla teknoloji seimi dier sektrlere nispeten kolaydr. Ancak
dier baz alanlarda teknolojik seenekler fazlaca ve zaman iinde daha deiken
olabilmektedir. Yaplabilirlik almasnda proje iin alternatif teknoloji olanaklar
deerlendirildii gibi gelecee dnk eilimler de analiz edilmelidir.
Kresel gelimeler ile lke gerekleri arasnda denge kuracak bir bak asna
sahip olmak teknik incelemeleri derinden etkileyecek neme sahiptir. rnein, d-
viz darboaz yaanan dnemlerde yerli girdi kullanan teknolojiler tercih edilebilir.
Gelimi lkelerde retilen sermaye youn teknolojilere karlk, gelimekte olan l-
kelerde emek youn teknolojilere arlk verilmesi dnlebilir.

Resim 01.17: lkeler teknoloji transferi yapmak zorundadr.

Resim 01.18: Projeler yaplabilir
deilse ya teknolojik olanaklar
yeniden aratrlmal ya da projeden
vazgeilmelidir.
Gelimekte olan lkelerin en nemli so-
runlarndan biri teknolojik olarak geri olma-
lar ve gerilii ortadan kaldracak aratrma
gelitirme faaliyetlerini srdrecek kaynaklar
ayramamalardr. Sonuta teknoloji transferi
kanlmaz olmaktadr. Teknoloji transferi yap-
lrken dikkatli bir seim yapmak ve ekonominin
rekabet gcn azaltacak seeneklerden ka-
nmak gerekir. zellikle ar koruma salanan
sektrlerde ksa vadeli krllk amac ile lkeye
sokulan geri ve ucuz teknolojiler uzun dnem-
de son derece pahalya mal olabilmektedir. Kt
kaynaklar hzla tketen ve evresel sorunlar
dourabilecek teknolojilerden de kanmak
gerekmektedir.

23
GRMCLK 2

Teknik inceleme sonucu elde edilen bilgi, iletmenin kontrolndeki kaynaklar

ve iletmenin gereksinimleriyle uyumlu olabilecek, uygulanabilir olan teknik tercih-
leri aka gsteren bir nitelikte olmaldr. Teknik inceleme sonucu eer proje teknik
olarak yaplabilir deilse ya yeni teknolojik olanaklar yeniden aratrlmal ya da pro-
jeden vazgeilmelidir.
c. Finansal nceleme
Yaplabilirlik raporlar hazrlanrken ou kez projenin finansmannn hazr ol-
duu var saylr. Oysa kaynak azl projenin kapasitesini ve teknolojik tercih gibi
birok nemli boyutunu etkileyen bir unsurdur. Gereki olmayan finansman ihti-
yac tahminleri ise bu konuda yaanan dier bir sorundur. Yatrm ve retim mali-
yetlerinin dk, sat gelirlerinin ise yksek alnmas durumunda projenin ihtiya
duyaca finansman miktar olduundan daha az grnmekte, sonuta ise proje
finansmannda zorluklar ile karlalmakta, artan finansman gerei nedeniyle de
projenin krll ortadan kalkmaktadr. Dolaysyla projenin finansman ihtiyalar-
nn gereki bir ekilde saptanmas ve deiik finansman kaynaklar arasndan en
uygun olanlarnn seilmesi nem tamaktadr.

Resim 01.19: Projenin finansman ihtiyac gereki olarak hesaplanmaldr.

Finansal analiz, finansal tablolarda yer alan hesaplar arasndaki balantnn
kurulmas, lmlerin yaplmas ve yorumlanmas faaliyetlerini kapsar. Finansal in-
celeme kapsamnda yaplan almalar u ekilde zetlenebilir:
Finansman tablolarnn hazrlanmas
Finansman ihtiyacnn belirlenmesi
Finansal planlamann yaplmas
Finansman kaynaklarnn belirlenmesi
Finansman giderlerinin belirlenmesi
Sermaye maliyetinin belirlenmesi

24
 GRMCLK 2

Finansman kaynaklarnn analizi

Finansal oranlar analizi
Proje finansman planlanrken ncelikle ele alnmas gereken konulardan biri
z kaynak/bor dengesinin kurulmasdr. Borlanma imknlar ise uzun vadeli ve ksa
vadeli olmak zere iki kalemde deerlendirilmelidir. Sanayi projelerinde genellikle
ilk yatrm maliyetleri, z kaynaklar ile uzun vadeli ticari banka kredileri kullanlmak
suretiyle karlanmaktadr. Ancak, iletmelerin z kaynak ve ticari banka kredisi d-
nda da birok finansman alternatifi bulunmaktadr. irketin dorudan tahvil ihra
etmesi, yani tahvil yoluyla borlanmas ulusal veya uluslararas resmi finans kurum-
larndan borlanma gibi dier alternatifler de deerlendirilerek en uygun koullar
salayan mali yap oluturulmaya allmaldr.

Ksacas, projenin baars iin

finansman aknn iyi izlenmesi,
dzenlenmesi ve birbirleri ile iliki-
lendirilmesi gerekmektedir. Proje-
nin deerlendirilmesi sonucu, eer
krl deilse ya da istenilen dzey-
de deilse projeden vazgemek
gerekecektir. nk kaynaklarn
byle bir projeye balanmas akl-
c olmayacaktr. Aksi durumda yani
proje krl ise, uygulamaya koymak
iin proje plannn hazrlanmas ge-
rekecek ve uygulamaya konulacak-
tr.
Resim 01.20: Giriimcinin aklc olmayan projelere
yatrm yapmamas gerekir.

. Hukuki nceleme
Hukuki inceleme, ekonomik, teknik ve finansal incelemesi tamamlanm ve
bu incelemeler sonucu yaplabilirlii konusunda olumlu neticeler elde edilmi proje
fikirleri iin yaplan yasal dzenlemeleri barndran bir incelemedir. Devlet tarafn-
dan yatrmlar tevik edici olarak dzenlenen nlemler ve kanunlar ile yatrmlar
iin oluturulmu zel alanlar ele alnr. Sanayilemenin hzla salanabilmesi, yat-
rmlarn lke geneline dengeli bir ekilde dalmas, gelimemi veya lke asndan
nemi olan sektrlerin ncelikli olarak gelimesinin salanmas gibi deiik ama-
larla dorudan veya dolayl eitli tevikler uygulanmaktadr.
Her blgede, ayn alt yap olanaklar ve ayn kalknma ncelii yoktur. Bu kap-
samda zellikle alt yap sorunu olan blgelerde devlet teviklerinin (yatrm indiri-

25
GRMCLK 2

mi, dk faizli kredi olanaklar, prim demelerinde devlet katks vb.) olmas dikkate
alnmaldr.

Resim 01.21: Giriimcinin yaplabilirlik Resim 01.22: Fizibilite raporunun hazrlanmas,

etd kapsamnda yasal dzenlemeleri n projenin tamamlanm olmas anlamndadr.
de iyi incelemesi gerekir.
3. Fizibilite Raporunun Hazrlanmas
Ekonomik, teknik, finansal ve hukuki ettler tamamlandktan sonra bir ilet-
menin kurulmasna karar vermek iin yeterli bilgiler salanm demektir. Ancak bu
bilgilerin dzensiz, balantsz ve dank olmamas, buna gre bir fizibilite rapo-
runun hazrlanmas gerekir. Tm n bilgileri kapsayan bir fizibilite raporu, n proje
almasnn tamamlanmas anlamn da tar.
4. Raporun Deerlendirilmesi
Raporun deerlendirilmesi aamasnda giriimci, fizibilite raporundaki bilgi-
lerin nda, bata ticari krllk olmak zere eitli kriterleri gz nnde tutarak
yapaca deerlendirme olumlu sonu verdii zaman yatrm karar alr. Ancak ra-
porlarn tek tek ele alnarak iletmenin kr edecei kararna varlmamal, raporlar
birbiriyle balantl ve bir btn olarak deerlendirilmelidir. Bu deerlendirmede
proje sahibine salanacak net ticari kazanlar gsteren krllk yannda projenin bir
btn olarak mill ekonomideki etkilerini gsteren ulusal krllk zerinde de durul-
maldr.
5. Yatrma Karar Verilmesi
Fizibilite etd sonucu elde edilen bilgiler
deerlendirildikten ve sonular olumlu kabul
edildikten sonra iletmenin kurulmas kararna
varlr ve kurulu projeleri hazrlanmaya balanr.
Bu aamaya kesin proje hazrlk aamas ad veri-
lir. Bu aamadan sonra artk yaplacak olan pro-
jenin uygulanmas aamasdr. Projenin uygulan- Resim 01.23: Yaplabilirlik etdnn
masnn ardndan retim faaliyetine balanr. sonular ile bir iletmenin kurulup
kurulmayacana karar verilir.

26
 GRMCLK 2

FZBLTE RAPORU RNE

V RETM FABRKASI
FZBLTE RAPORU
1. BLM
EKONOMK DEERLENDRME
1.1- Yatrmn konusu
Fizibilite raporu iin seilen konu ivi retimidir. Dnyada insanlarn gelii-
miyle birlikte kullandklar aletlerin gelimesinde yer alan ivi ilk balarda tahta-
dan daha sonra demir ve elikten yaplmaya balanmtr. Gnmzde kullan-
lan teknoloji tek bir makine ile gnde yzlerce hatta binlerce ivi retilmektedir.
retimde kullanlan hammadde eliktir. Genelde yerli kaynaklar kullanlacaktr.
1.2- Pazar Durumu
ivi ok geni kullanm alann sahip olmasna ramen %50lik ksmn in-
aat sektr oluturmaktadr. Buna gre retim yaplacak yerin inaat sektrne
yakn olmas arttr. Sadece Trkiyede deil Trk Cumhuriyetlerinde de inaat ya-
pm gittike artmaktadr. Bunun sebebi yeni yaplanmakta olan devletlerdir. Bu
cumhuriyetlerin ounda u andaki verilere bakldnda ivi talebinin %80lik
orannn yurtdndan karland anlalmaktadr. Kalan ksmn yani toplam ih-
tiyacn %20sini balarda karlamay planlyoruz. Geen ylki ivi ithalatmz (tm
eitler) 50 000 tondur. Bu da bizim yllk 10 000 ton kapasite civarnda alaca-
mz gstermektedir.
1.3- Fabrika Yer Seimi
stanbuldaki fabrikann dnda Karsta da yeni bir fabrika kurmay dn-
yoruz. Trk Cumhuriyetlerine mesafe olarak daha yakn olmas ve sanayinin l-
kemizin her yerinde gelimesi gerektii dncesi bu fikrimizde nc olmutur.
1.4- stihdam Durumu
Toplam 63 personel altrmay dnyoruz. Bunlarn grev dalm ve
cretleri aadaki gibidir:
Personel Says creti
dari Personel 4 2 000
Mhendis 2 3 000
Ustaba 2 1 500
ofr 2 1 300
i 25 1 000

Dier 3 800
TOPLAM 38 45 000

27
GRMCLK 2

2. BLM
TEKNK DEERLENDRME
2.1- retim Teknolojisi
Sektrde faaliyet gsteren firmalar farkl makineleri kullandklar hlde
ou ayn alma prensibine dayanmaktadr. Ancak zel ivi ya da dkm ivi
retimi ise biraz daha zordur. iv, plastik ekil verme ile retilir ve retiminde
pek zorluk yaanmaz.
u anki yksek teknolojiyi kullanarak yeni nesil makineler retilmektedir.
Bu makinelerin kullanm son derece kolaydr. Operatr makineyi bir ka dakika
iinde ayarlayabilmektedir. Daha sonra sadece alma butonuna basarak ma-
kinenin dier ucundan son derece yksek kaliteli rnler kmaktadr. Bu yeni
ivi imalat makineleri dili krank sistemiyle almaktadr, bu sayede piyasada
mevcut makinelerle kyaslandnda % 50 fazla retilmesi mmkndr. Ayn za-
manda bu makinelerle ok geni bir rn yelpazesini retmek de mmkndr.
Mevcut modellerle 0,81 ile 7,20 mm apl ve 12 ile 300 mm uzunlukta muhtelif
iviler ve perin retilebilmektedir.
Teknik zellikler
Tel ap: 0.81-7.20 mm
Azami para uzunluu: 25-300 mm
Azami retim hz: 650-110 para/dakika
Ana ham madde olarak kullanlan tel en geni ve tek ap olarak fabrikaya
geldiinden farkl apta ivi retimi iin hassas tel ekme yardmc tesise ihtiya
vardr ve retimin bir parasdr.
2.2-Kapasitesi
Bir apartman inaatnda ortalama 2 ton kadar ivi kullanld dnlrse
toplam olarak 3 yl iinde 7000 ton ivi tketilecektir. Bunu aylara blersek ayda
194.5 ton ivi ihtiyac olacaktr. Fabrikann kapasitesi gnlk 30 ton ivi retebi-
lecek ekilde olacaktr. Bu da aylk 750, yllk 9000 ton veya 9 000 000 kilogram
ivi retimi demektir. Bu durum da senelik 10 000 ton kapasite civarnda ala-
camz gstermektedir.
retimimiz;

rn Cinsi retim miktar(ton/yl)

1.63mm x 19.1mm 1 000
2.03mm x 25.4mm 1 500
2.64mm x 31.8mm 2 000
3.66mm x 50.8mm, 76.2mm 2 500
4.06mm x 76.2mm, 101.6 2 000 olarak ngrlmtr.

28
 GRMCLK 2

2.3- retim Ak emas

1-Ham madde (elik tel)
2-Tel ekme
3-ivi imalat
4-Kalite kontrol hatt
5-Parlatma
6-Ambalajlama
7-Depolama
8-Piyasaya sevk
2.4- Makine ve Tehizatn Toplam Tutar
Toplam makine ve tehizat tutar 780 900 Avrodur. Toplam makine ve tehi-
zat ayrntl giderleri ekli izelgede verilmitir.
3. BLM
3.1- Sabit Yatrm Tutar
Harcamann Tr TL
1. Arsa Bedeli (5 000 m2) 20 000 000,00
2. Ett ve Proje Giderleri 3 000 000,00
3. Arazi Dzenleme ve Hazrlk Yaplar 2 000 000,00
4. Bina-naat Giderleri (Toplam: 3 600 m2) 60 000 000,00
a) Ana retim Binas(3 000 m2) 50 000 000,00
b) letme Binas(100 m2) 3 333 333,00
c) Depolar(400 m2) 3 333 333,00
) Garaj ve Tamirhane(100 m2) 3 333 333,00
5. Ana Makine ve Tehizat Giderleri 1 298 000 000,00
6. Yardmc Makine ve Tehizat Giderleri 219 800,00
7. Tama ve Sigorta Giderleri 70 000,00
8. Montaj Giderleri 50 000,00
9. Tat Aralar Giderleri 20 000,00
Sabit Yatrm Tutar 1 383 359 800,00
3.2- Yllk Gelir ve Giderler
Ham madde, yerli demir-elik fabrikalarndan ithal rnlere nazaran daha
ucuza alnacaktr. Aklanan bu durumlara gre;
A. Yllk letme Giderleri Toplam 2 490 285 4 980 570 000,00
B. Yllk letme Gelirleri Toplam 4 022 998 8 045 998 000,00
C. Brt Nakit Akm (B-A) 1 532 713 3 065 426 000,00
D. Kesintiler (%40) 613 085 1 226 170 000,00
E. Vergi Sonras Kr 919 627 1 839 254 000,00

29
GRMCLK 2

3.3- letme Sermayesi

Tesisin altrlmas iin gerekli asgari iletme sermayesi, alma devri kat-
saysna bal olduundan, ncelikle alma devri katsays hesaplanm, daha
sonra yllk iletme giderleri toplam alma devri katsaysna blnerek yllk
asgari iletme sermayesi bulunmutur.
lemler Ortalama Sre
* Hammaddenin depolama bekleme sresi 8 gn
* retim sresi 6 gn
* rnn depoda bekleme sresi 16 gn
* Kredili sat vadesi veya sresi 20 gn
* Gnlk giderleri karlamak iin toplam 7 gn
* yeterli nakit bulundurma sresi
Toplam 57 gn
3.4- Toplam Yatrm Tutar
Sabit yatrm tutarnn ve iletme sermayesinin toplam olarak toplam yat-
rm tutar aada izelgede verilmitir.
Toplam Yatrm Tutar izelgesi
Harcamalar Tutar (TL)

Sabit Yatrm Tutar 2 507 800 000,00

letme Sermayesi 1 068 622 000,00
Toplam 3 576 422 000,00
3.5- Yatrmn Ekonomik mr
Yatrmn ekonomik (yararl) mr arsa hari, sabit yatrm tutarnn yllk
ortalama amortismana oranndan hesaplanmaktadr. Buna gre 7 yl 9 ay olarak
hesaplanmtr.
3.6.1- Yatrmn Krll
Yatrmn krll, vergi sonras krn, yaplan toplam yatrm miktarna ora-
n olup yatrmn yaplan toplam yatrm tutar bakmndan karllnn bir gs-
tergesidir. Buna gre ele alndnda, ok yksek seviyede krl bir yatrm saylr.
3.6.2- Yatrmn Geri Dn Sresi
Yatrmn geri dn sresi, yatrmn kendini amorti etme sresinin bir
gstergesidir. Toplam yatrm tutarnn, vergi sonras kr ile amortisman tutarna
blnmesiyle elde edilir. Bu hesaplamaya gre yatrm kendini nc yln so-
nunda amorti etmi olacaktr.

30
 GRMCLK 2

D. PLANI
Yeni bir i kurmada en nemli aamalardan biri i plannn gelitirilmesi aa-
masdr. Planlama; nceden neyin, ne zaman, niin, nasl ve kimler tarafndan yap-
lacann belirlendii sretir. Planlarn yazl olmas nemli olup genellikle bir yllk
zaman dilimi iin hazrlanr. plan ok uzun ve ayrntl olmak zorunda deildir.
letme ii planlar kuralsz, alma dokmanlar olabilir. Ancak, iletmenin finans-
man ihtiyacn karlamak iin d kaynaklara bavurmas hlinde ayrntl bir i plan
hazrlamak gerekir. plannn kapsam ve uzunluu iletmenin byklne ve
gelecee ynelik yapmak istediklerinin boyutlarna ve iletme byklne gre
deiebilir. Bu aklamalardan sonra plan; giriimcinin iletmesinin mevcut ge-
nel durumunun, fnansal faaliyet detaylarnn, pazarlama frsat ve stratejisinin, y-
netsel beceri ve yeteneklerinin yazl bir zetidir. eklinde tanmlamak mmkndr.

Resim 01.24: letmelerin kuralsz ve plansz almas mmkn deildir.

1. Plannn Amac
plannn temel amac, i kuran giriimcilerin, i kurma srecinde hangi he-
defler iin neleri, nasl ve ne zaman yapacan belirlemesidir. Bir baka ifadeyle i
plan; temel ama iin kullanlabilecek bir aratr da denilebilir. Bunlar; iletiim,
planlama ve ynetim olarak sralanabilir. letiim arac olarak i plan, sermaye sala-
ma, yaplacak yatrm cazip hle getirme, stratejik i ortaklar bulma anlamnda da
kullanlr. Geni kapsaml ve tm detaylar ieren bir i plannn hazrlanm olmas,
kurulacak iletmenin ya da yeni giriimin potansiyel krlln gsterir.
Ynetim arac olarak i plan, iletmenin evrelerine bal olarak takip edilecek
yollarn belirlenmesi, sonularn izlenmesi ve gelimenin deerlendirilmesinde kul-
lanlr. Bu anlamda i plan srekli olarak yenilenen ve eitli aamalarda kazanlan
bilgi ve deneyimlerin srekli gncel tutulmas gereken bir belgedir. Planlama arac
olarak ise i plan iletmenin her aamasnda yol gstericidir. Geliim aamalarna
bal olarak ortaya kan engellerin ortadan kaldrlmas ve yeni alternatiflerin olu-
turulmasnda kullanlr.

31
GRMCLK 2

Resim 01.25: plan, giriimcilerin i kurma srecindeki hedeflerini bulmaya yarar.

2. Plannn nemi
yi bir i plan giriimcinin;
Kafasndaki i fikrinin belirginlemesine, netlemesine yardmc olur.
Karlaabilecei potansiyel sorunlarn belirlenmesi ve ortaya kmadan n-
lemlerin alnmasna alt yap salar.
letmenin pozisyonunu gsterir, bu sayede neler yapmas gerektiine de
yardmc olur.
Performans deerlendirmesi, baar ya da baarszlk lm asndan bir
dayanak oluturur.
letmenin elinde somut bir plan olduu zaman yapmay dnd yat-
rm planlarnn finansmann da kolaylatrr. Bor vermek isteyenler ve yat-
rmclar asndan iletmenin cazibesi artrr.

plannn hazrlanmasnn yukarda sralanan katklar olmakla birlikte baz

iletmelerin i planlarna gereken nemi vermedii grlmektedir. Bazen kredi ku-
rumlarndan finansman salayabilmek ve tevik elde etmek amacyla, formalite ola-
rak yapld da bilinmektedir. Bunun yannda baz iletmeler ise kk iletme ol-
duklar dncesiyle yazl bir plana ihtiyalar olmadn ne srer. Bununla birlikte
hangi lekte olursa olsun tm iletmelerin yazl bir i plannn olmasnn, plansz
hareket eden bir iletmeye kyasla daha baarl olaca sylenebilir. Byme hedefli
iletmeler verimliliklerini artrmak iin i planlarn rasyonel olarak hazrlar. plan
iletmelerin, tpk bir yol haritas gibi gitmek istenilen yere kolayca ve yanl yollara
sapmadan ulamasn salar.

32
 GRMCLK 2

3. Plannn Hazrlanmas
plan hazrlanr-
ken planlamas yaplacak
iin ana balklar belirlen-
melidir. Veriler toplanp
incelendike retim, pa-
zar aratrmas, maliyet,
gibi uygun balklar al-
tnda toplanarak ayr ayr
dosyalanabilir. plan
hazrlanrken ile ilgili te-
mel noktalar ile ele alnan
aratrmadan hzl bir e-
kilde doru sonular ka-
rlmas hususlar zerinde Resim 01.26: Planl bir iletmenin i plan olmayan iletmelere
durulur. nk bir planda nazaran daha baarl olaca sylenebilir.
asl ve nemli olan plann
ieriidir.
Bir i plan hazrlanrken aada belirtilen hususlara dikkat etmek gerekir:
* plan giriimcinin kendisi tarafndan hazrlanmaldr. Daha nceden hazr-
lanm rnek bir plandan yararlanmak yaplabilecek hatalarn banda gelir.
nk bakalar tarafndan hazrlanm rnek bir plann giriimcinin farkl fi-
kirlerini yanstmas mmkn deildir.
* Plan olabildiince ksa tutulmaldr. Karmak, anlalmaktan uzak planlar
yapmaktan kanlmaldr.
* Plann her blmnde ortaya konulmak istenilen anahtar noktalarn tasla
hazrlanmaldr. Bu taslaklarn birbiriyle uyumla olmasna da dikkat edilmeli-
dir.
* Plan dzgn bir ekilde organize edilerek bir btn hline getirilmelidir. r-
nein; iindekiler tablosu, i plan z, ekler, grafikler vb.nin mantkl bir bir-
leimi i plan asndan nemlidir.
* Giriimciler plan ierisinde tahminler gelitirerek ne yapmak istediklerini ve
retecekleri mal ya da hizmetlerin kullanlmasnn tketicilere salayaca
faydalarn neler olduunu tanmlamaldrlar.
* Sat potansiyelleri, gelir tahminleri ve giriimin olas geliimi abartlmamal,
plan ierisinde en iyi, en kt ve olas senaryolar gelitirilmelidir. Belgeleme
ve aratrma, i plannn gvenilirlii iin hayati nem tamaktadr.
* plan giriimin olas problemlerini analiz etme ve alternatif hareket ynleri
belirleme asndan da nemsenmelidir.

33
GRMCLK 2

* plannda giriimi ynetecek olan anahtar kiilerin grevleri aka tanm-

lanmaldr.
* Yeni bir iletme bir pazarda baarl olmadan deiik pazarlara girmeye al-
mamaldr. plan tek bir pazarda odaklanmaldr.
* Belirli bir tketici grubu seilerek hedef pazar belirlenmelidir. Pazar aratr-
mas bu pazarn belirlenmesinin neye gre yapldnn anlalmas iin plana
dahil edilmelidir.
* Planda kiiselletirmelerden kanlarak yararlanlan btn grleri aktar-
mal, ben yerine biz kullanlmaldr.
* Kiinin kendi hazrlad plana eletirel gzle bakmasnn zor olmas nede-
niyle i planlar konusunda deneyimli bir kiiden yardm alnarak; tutarllk,
etkinlik, anlatm akl ve sunum baars gibi konular gzden geirilmelidir.
Alnan yorumlar dorultusunda planda gerekli dzeltmeler yaplmaldr.

Resim 01.27: plan kiiselletirilmemelidir.

34
 GRMCLK 2

RNEK PLANI
GRMCNN KSEL BLGLER
Ad, Soyad
Adresi
Telefon Doum Yeri
Cep Telefonu Doum Tarihi
Faks Medeni durumu
E-mail
PLANININ
PLANININ HA-
HAZIRLANDII
ZIRLANDII YER
TARH

BAVURULAN
KURUM:

BAVURU NO:

BAVURU
TARH:

A- N ADI VE KONUSU
1. Ne i yapacaksnz?
a. yerinizin unvan ne olacak?
b. fikriniz nedir?
c. lkeleriniz ne olacak?
. alma prensipleriniz neler olacak?
B- AMA VE GEREKELER

2. Bu ii yapmaktaki amacnz nedir?

a. fikrinize nasl ulatnz?
b. Bu ii uygularken siz iin neresinde olacaksnz? Fiilen alacak msnz?
c. Bu ii kurmak iin kiisel kaynaklarnz kullanacak msnz? Kullanacaksanz ne
kadar? Kullanmayacaksanz neden?
. Bu ii kurmakla kendinize, ehrinize ve/veya lkenize nasl bir katk salayaca-
nz dnyorsunuz?
d. Kuracanz i dolaysyla sizden ve alanlarnzdan baka kimler ve/veya sek-
trler fayda salayacaklar (saysal olarak belirtiniz)?

35
GRMCLK 2

e. Bu iin kurulmas dolaysyla dier kiilere veya sektrlere nasl bir etki salaya-
caksnz?
f. Bu ii yapmakla ekonomik, teknik, sosyal, evresel vb. konularda ne tr so-
nular elde etmeyi dnyorsunuz?
C- N UYGULAMA YER

3. letmenizi nerede kuracaksnz?

a. letmenizi kuracanz yerin adresi nedir?
b. yeriniz kiralk m, yoksa mlkiyeti size ya da bir yaknnza m ait?
c. Bu i yerini seerken hangi kriterleri gz nne aldnz? Yoksa alternatifsizlik
dolaysyla m setiniz?
. Kira szlemesi yaptysanz veya yapacaksanz hangi artlar gz nnde bulun-
duracaksnz?
d. Bu i yeri sizin elinizde ka yl aralksz kalacaktr?
e. yerini aacanz blgenin nfus, eitim, altyap, arazi, iklim vb. konularnda
ksaca aklamalar yapnz.
f. Dkkn m aacaksnz? Evden mi alacaksnz?
g. Bu yeri basit bir kroki ile gsterir misiniz?
- MEVCUT DURUM

4. Hedef pazarnz kim ya da kimlerdir?

a. Ne tip mterileri hedefleyeceksiniz?
b. Sadece mahallenizi mi, ehrinizi mi, yoksa daha byk bir corafi blgeyi mi
hedefliyorsunuz?
c. nternet zerinden mi, adreste pazarlama m, iyerinde sat m, sipari verecek-
lere mi sat yapacaksnz.
. Olas mterilerinizin tahmini says sizce ne kadar? Bu bilgiyi nasl edindiniz?
d. Hedef mterilerinizin tketim ve talep eilimlerini belirlediniz mi? Belirlediy-
seniz bunlar nelerdir?
e. Hedef mterinize hangi tarz bir sat yaklam benimseyeceksiniz?
5. Rakipleriniz kimler?
a. Rakipleriniz kimlerdir? (Varsa eer unvanlar veya adlar)
b. Bunlar neden rakip olarak gryorsunuz?
c. Rakip olarak grdkleriniz sizin iin ne tr tehlike oluturuyorlar?
. Gelecekte ne tr bir tehlike oluturabilirler?
d. Rakiplerinizle hangi yollarla baa kacaksnz?
e. nmzdeki gnlerde bugn olmayan baka ne tr rekabet ortamlar doabi-
lir?
f. Sizi rakiplerinizden ayracak olan zellikleriniz neler olacak?

36
 GRMCLK 2

6. Sahip Olunan Makine-Ekipman Tablosu

Sadece iinizi bytmek istiyorsanz, mevcut iinizde kullanmakta olduunuz
ekipman, ara, makine ve i gc miktarn aadaki tablo zerinde belirtiniz.
MAKNE- MARKA- DEND
ADET-
SIRA EKPMAN- MODEL- BEDEL- EKL-
SRES-
NO MAA-KRA VASIF- MALYET PLANI
KLOSU
VS. ETM
1
2
3
4
5

Yeterince satr ekleyebilirsiniz.

7. Yatrmn Kurulmas in Blgenizde Alnmas Gereken zinler
yerinizi kurmak iin blgenizde almanz gereken izinler var m? Varsa nelerdir?
zin/ruhsat lgili kurum Yaklak sre
1
2
3
4
5

Yeterince satr ekleyebilirsiniz.

8. Blgenizde Ham madde ve Dier Malzemelerin Temin Koullar
yerinizde srekli olarak kullanmanz ya da alp satmanz gerekecek olan
rn veya hizmetin temin edilecei yer veya yerler nelerdir, aada belirtiniz.
TEMN RN ALIM
SIRA NO RN ADI EDLECE KOULLAR FYAT /KG ANLAMA
YER YILI
1
2
3
4
5
Yeterince satr ekleyebilirsiniz.
37
GRMCLK 2

D- YARARLANICILAR KONUSUNDA BLGLER

9. Bu iin kurulmasndan sonra kimler yararlanc olacak?

Bu iin kurulmas dolaysyla salanacak maddi, teknik, girdi, hizmet vb. fayda-
lardan yararlanacak olanlar siz dhil kiiler, kurumlar, toplumsal gruplar, kimlerdir?
u andaki durumlar hakknda ksa bilgi veriniz.
10. Yararlanclarn bu ii yrtebileceklerini ispat eden belgeler nedir?
Bu iin kurulmasndan dolay siz dhil faydalanacak olanlarn bu konuda aldk-
lar eitim, sertifika, referans belgeleri varsa bu plana ekleyin. Ayrca ana yararlanc
olan iletme sahibi olacak giriimcinin z gemiini bu plana ekleyiniz.
E- BEKLENEN SONULAR

11. Hangi rn / hizmeti sunacaksnz?

a. rnlerinizi kendiniz mi reteceksiniz, dardan m tedarik edeceksiniz?
b. Mteriye rnlerinize veya hizmetlerinize ek olarak hangi farkl hizmetleri su-
nacaksnz?
c. rn veya hizmet eitleriniz neler olacak?
. Bu rn veya hizmet eitlerini neden tercih ettiniz? Her bir rn iin ayr ak-
lama yapnz.
12. Tahmini rn Sat Tablosu
Satmay dndnz rnlerin ya da vermeyi dndnz hizmetler-
den elde edeceiniz yllk yaklak sat miktarlarn TL cinsinden yaznz. Yllk fiyat
artn dikkate alnz.
RNN ADI 1 Yl 2 Yl 3 Yl 4 Yl 5 Yl
1
2
3
4
5

Yeterince satr ekleyebilirsiniz.

13. Ekip / alan ihtiyacnz ne olacak?
a. Sizden baka ka kiilik i gcne ihtiya duyacak msnz?
b. Ne tr yetenekte ve eitim dzeyinde kiilere ihtiyacnz olacak?
c. alacak i gc yar zamanl m tam zamanl m, yoksa sezonluk mu olacak?
. Brt olarak demeniz gereken maa ka TL olacak?

38
 GRMCLK 2

13.1 RN RETM N GEREKL GC

SIRA GEREKL GC
SAYISI NTEL GREV CRET
NO ADI
1
2
3
4
5
Yeterince satr ekleyebilirsiniz.
F- UYGULAMA AAMALARI

14. rnlerinizin/hizmetinizin pazardaki rakiplerden fark ne olacak?

a. Mteriler neden sizi tercih edecek?
b. letmenizin tantmn yapmak ve farkllnz duyurmak iin hangi pazarlama
stratejilerini uygulayacaksnz (Gazete, dergi nternet, mektup, bror vb.)?
c. rnlerinizi/hizmetlerinizi satmak iin hangi pazarlama stratejilerini uygulaya-
caksnz (Uzun vade, adrese teslim, uzun garanti dnemi, vb.)?
15. Hangi yasal iletme tipi size uygun?
a. ahsi iletme mi kuracaksnz?
b. Basit ortaklk m olacak?
c. Yoksa limitet irket mi daha uygundur?
16. rn veya hizmetlerinizi nasl fiyatlandracaksnz?
rn ve hizmetlerinizin retim maliyetini bulduktan sonra 23. maddedeki 6.
sradaki GELR / GDER ORANI ile arpnz ve rnn veya hizmetin sat bedelini
bulunuz.
RN VEYA HZMETN ADI
SIRA TUTARI
CNS [1] MKTARI [2] FYATI
NO (Miktar x Fiyat)
1
2
3
4
5
6 RNN MALYET
7 GELR / GEDR ORANI (23. madde 6. satr)
8 RNN SATI BEDEL ( 6x7)

39
GRMCLK 2

Her rn iin yeterince tablo hazrlayabilirsiniz. nerilen ana mamuller ve hiz-

metler iin hazrlanmasdr. Bu tablonun sizlere hazrlattrlmasndaki ama fiyatlan-
drmay yapma konusunda yetinizi gelitirmektir.
[1] CNS: rn veya hizmet iinde kullanlacak ham madde, yar mamul, mad-
de, sabit gider, deiken gider veya hizmetin ad.
[2] MKTARI: 1 birim (adet, kilo, ton, saat) iinde kullanlacak ham madde, yar
mamul, madde, sabit gider, deiken gider veya hizmetin miktar
G- UYGULAMA YNTEM VE YNETM

17. Faaliyet Plan

1- plannn hazrlanarak i fikrini kesinletirmek 1. ay
2- Finansal kaynaa ulamak ve elde etmek 2. ay
3- Yasal izinleri almak, tescil ve kaytlar yapmak. 3. ay
4- in yaplaca yeri ve ekipmann temin ederek konulandrmak 3 ve 4. ay
5- yerinin ekibini temin ederek hizmete sokmak 4. a
6- rn ve hizmetlerin tespiti ve retimine balamak 5. ay
7- Pazarlama ve reklam almalarn yapmak 5,6 ve 7. ay
Yukarya temel faaliyetler yazlmtr. Aralarna eklemek istediiniz faaliyetler var-
sa ltfen satr ekleyerek belirtiniz.
- ANALZLER

18. HTYA ANALZ

Makine -Ekipman vb. htiya Analiz Tablosu
a. yerinizi kurabilmeniz iin size gerekli olacak her trl ihtiyacnz belirtiniz.
b. Sadece iinizi bytmek istiyorsanz o zaman ihtiya duyduunuz ekipman,
ara, makine ve i gc ihtiyacnz belirtiniz.
MARKA-
MAKNE-EKPMAN- ADET-
SIRA MODEL- BEDEL- DEME EKL-
MAA-KRA HER MDDET-
NO VASIF- MALYET PLANI
TRL HTYA VB. KLOSU
ETM
1

TOPLAM

Yeterince satr ekleyebilirsiniz.

40
 GRMCLK 2

19. KAYNAK ANALZ

a. yerinizi faaliyete sokabilmek iin ihtiyacnz olacak kayna nasl bulmay d-
nyorsunuz?
b. Ltfen varsa ayni ve maddi olarak koyacanz z kaynaklarnz da dhil olmak
zere hangi kaynaklar kullanmay dndnz tek tek belirtiniz.

HTYALAR TUTAR KAYNAKLAR

1 A-ZKAYNAKLAR
2 1-AYN KATKILAR
1-
2-
3 2-MADD KATKILAR

4 ZKAYNAKLAR TOPLAMI(2+3)
5 B-DI KAYNAKLAR
6 1-AYN KATKILAR
1-
2-
7 2-MADD KATKILAR
1-
2-
8 ZKAYNAKLAR TOPLAMI(2+3)
TOPLAM 9 KAYNAKLAR TOPLAMI
20. GDER ANALZ
letmenin Aylk Faaliyet Gideri Ne Olacaktr?
reteceiniz rn veya hizmetler nedeni ile bir ay iinde kullanacanz ham
madde, yar mamul, iilik, sabit ve deiken giderler, ypranma pay, alnan borla-
rn aylk faizleri nelerdir? Tek tek sralaynz.
MKTARI
SIRA
CNS KG/ADET/TON/ BRM FYATI TUTARI
NO
AYLIK
1
2
3
4
5
6 TOPLAM AYLIK FAALYET GDER
7 TOPLAM YILLIK FAALYET GDER (6X12 AY)

Yeterince satr ekleyebilirsiniz.

41
GRMCLK 2

21. GELR ANALZ

letmenin Aylk Faaliyet Geliri Ne Olacaktr?
reteceiniz rn veya hizmetler nedeni ile bir ay iinde yapmay planlad-
nz satlar, proje destei, menkul deer artlar, aylk faiz gelirleri, gayrimenkul
kiralar vb. nelerdir? Tek tek sralaynz.
MKTARI
SIRA
CNS KG/ADET/TON/ BRM FYATI TUTARI
NO
AYLIK
1
2
3
4
5
6 TOPLAM AYLIK FAALYET GDER
7 TOPLAM YILLIK FAALYET GDER (6X12 AY)
Yeterince satr ekleyebilirsiniz.
22. KR/ZARAR ANALZ
Bu i krl olacak m?
a. Bu iin krl olacan karnzdakini sizinle ortaklk yapmaya ikna eder ekilde
ayrntl olarak anlatnz.
b. nmzdeki bir yl iin kr-zarar tablosunu da ieren mali btelemenizi aa-
da gsteriniz:

GELRLER TUTAR GDERLER TUTAR

letmenin Yllk Faali- letmenin Yllk Fa-

1
yet Geliri [1] aliyet Gideri [2]
Sair Gelirler 2 Yllk Borlar
3 Sair Giderler
YILLIK GELRLER YILLIK GDERLER
4
TOPLAMI TOPLAMI
ZARAR [3] 5 KR [4]

Yeterince satr ekleyebilirsiniz.

42
 GRMCLK 2

ZET
fikri; giriimcilerin hedefledikleri amalarna ulaabilmek iin uygulamaya ka-
rar verdikleri fikir ya da fikirler btndr. Bir giriimcinin i yaamnda uygulamaya
koyaca ok sayda alternatif i fikirleri vardr. Yeni bir i fikri ayn zamanda yeni bir i
sahibi olmann da balangcdr. Birok kii heyecan verici bir fikir kendilerini harekete
geirinceye kadar giriimcilii akllarndan geirmezler. Baz kiilerse kendi ilerini kur-
maya karar verirler ve bunun iin en frsat kollarlar.
Giriimciliin iyi bir deneyim olduunu dnenlerin ataca ilk adm, yeni i iin uy-
gun ve geerli bir fikir sahibi olmak ve bu fikir erevesinde bir i plan hazrlamaktr.
Proje, balangc ve sonu olan, uzunluu nceden belirlenmi bir sre iinde de-
iim yaratan, i ie gemi ama ve hedeflere sahip, planlanan uygulama admlaryla
eitli rnlerin elde edildii, ayni ve nakdi kaynaklarla yrtlen almalardr. Proje-
ler mutlaka kaynak kullanr. Bu kaynaklar hem insani, hem de maddi kaynaklardr. Her
proje bir veya daha ok uygulama birimi tarafndan yrtlr ve bir bteye sahiptir.
Bte kapsamnda; makine, donanm, maden gibi doal kaynaklar, malzemeler, insan
fiziki veya beyin gc gibi kaynaklar da kullanlabilir.
kurma fikri maddi yatrma dntrlmeden, giriimci finansal kaynaklarn
gzden geirmeli, yatrmn ne kadarnn borla ne kadarnn z sermaye ile kurulaca-
n belirlemelidir. Bunun yan sra kullanlmas dnlen teknoloji, i yeri yerleim plan,
evre koruma, doal afetlere kar alnacak tedbirler ve atklarn deerlendirilmesi gibi
rneklendirilebilecek teknik bir aratrmann yaplmas da hem gerekli hem de nemli-
dir. Bu n almalarn tamam fizibilite almas ya da yaplabilirlik aratrmas olarak
adlandrlr.
Ekonomik, teknik, finansal ve hukuki ettler tamamlandktan sonra bir iletme-
nin kurulmasna karar vermek iin yeterli bilgiler salanm demektir. Ancak bu bilgi-
lerin dzensiz, balantsz ve dank olmamas, bir fizibilite raporunun hazrlanmas
gerekir. Raporun deerlendirilmesi aamasnda giriimci, fizibilite raporundaki bilgile-
rin nda, bata ticari krllk olmak zere eitli kriterleri gz nnde tutarak yapa-
ca deerlendirme olumlu sonu verdii zaman yatrm karar alr. Fizibilite etd so-
nucu elde edilen bilgiler deerlendirildikten ve sonular olumlu kabul edildikten sonra
iletmenin kurulmasna kararna verilir ve kurulu projeleri hazrlanmaya balanr. Bu
aamaya kesin proje hazrlk aamas ad verilir. Bu aamadan sonra artk yaplacak
olan projenin uygulanmas aamasdr. Projenin uygulanmasnn ardndan retim faa-
liyetine balanr.
Yeni bir i kurmada en nemli aamalardan biri i plannn gelitirilmesi aamas-
dr. Planlama; nceden neyin, ne zaman, niin, nasl ve kimler tarafndan yaplacann
belirlendii sretir. plan ise; giriimcinin iletmesinin mevcut genel durumunun,
operasyonel ve fnansal faaliyet detaylarnn, pazarlama frsat ve stratejisinin, ynetsel
beceri ve yeteneklerinin yazl bir zetidir. plannn temel amac, i kuran giriimcilerin,
i kurma srecinde hangi hedefler iin neleri, nasl ve ne zaman yapacan belirlemesi-
dir. Bir baka ifadeyle i plan; temel ama iin kullanlabilecek bir aratr da denilebi-
lir. Bunlar; iletiim, planlama ve ynetim olarak sralanabilir.

43
GRMCLK 2

DEERLENDRME SORULARI

1. Giriimcilerin hedefledikleri amalarna ulaabilmek iin uygulamaya karar

verdikleri fikir ya da fikirler btnne verilen ad aadakilerden hangisidir?
A. plan
B. Fizibilite etd
C. Proje
D. fikri

2. Aadakilerden hangisi iyi bir i fikri bulmak iin yaplmas gerekenlerden de-
ildir?
A. Her zaman yeni bir bulua gerek yoktur.
B. Baarl i fikirlerinden faydalanmak gerekir.
C. Ak fikirli olmaldr.
D. Fikirlerine ara vermeden srekli kafa yormaldr.

3. Balangc ve sonu olan, uzunluu nceden belirlenmi bir sre iinde deiim
yaratan, i ie gemi ama ve hedeflere sahip, planlanan uygulama admlary-
la eitli rnlerin elde edildii, ayni ve nakdi kaynaklarla yrtlen almala-
ra verilen ad aadakilerden hangisidir?
A. plan
B. Fizibilite etd
C. Proje
D. fikri

4. Aadakilerden hangisi bir faaliyetin proje saylabilmesi iin gerekli koullar-

dan deildir?
A. Bir ihtiyatan ya da problemden domal, bu ihtiyac karlamay veya
problemi zmeyi hedeflemelidir. Problemler hedeflere, hedefler
faaliyetlere dntrlr.
B. Projenin belli bir mekan olmamaldr.
C. Belirli bir zaman diliminde gereklemelidir.
D. Hedeflere ulamak iin yaplmas gerekli her faaliyet ve bu faaliyetlerin
nasl bir sralama ile gerekletirileceinin ayrntlarnn belirlenmi
olmaldr.

5. Aadakilerden hangisi fizibilite etd iin sylenemez?

A. Fizibilite (yaplabilirlik) etd uzmanlk bilgisi gerektirmez.
B. Deneyimi gerektiren bir proje faaliyetidir.
C. Bir yatrm teknik, mali ynleri ve sektrel boyutlar ile ortaya koyar.
D. Fikir olarak ortaya kan yatrmn gerekletirilmesinin kabul veya
reddedilmesine ynelik analizleri de ieren bir almadr.

44
 GRMCLK 2

6. Aadakilerden hangisi yaplabilirlik etdnn aamalarndan deildir?

A. Teknik inceleme
B. Finansal inceleme
C. Kurulu yeri seimi
D. Ortak saysna karar verme

7. Aadakilerden hangisi i plannn nemini anlatmaz?

A. Giriimcinin kafasndaki i fikrinin belirginlemesine, netlemesine
yardmc olur.
B. Karlaabilecei potansiyel sorunlarn belirlenmesi ve ortaya kmadan
nlemlerin alnmasna alt yap salar.
C. letmenin pozisyonunu gstermese de neler yapmas gerektiine
yardmc olur.
D. Performans deerlendirmesi, baar ya da baarszlk lm asndan bir
dayanak oluturur.

8. Aadakilerden hangisi i plan hazrlanrken dikkat edilmesi gereken husus-

lardan deildir?
A. plan giriimcinin kendisi tarafndan hazrlanmaldr.
B. Plan olabildiince detayl olmaldr.
C. Plann her blmnde ortaya konulmak istenilen anahtar noktalarn
tasla hazrlanmaldr. Bu taslaklarn birbiriyle uyumla olmasna da dikkat
edilmelidir.
D. Plan dzgn bir ekilde organize edilerek bir btn hline getirilmelidir.

9. Aadakilerden hangisi i plan hazrlanrken dikkat edilmesi gereken husus-

lardan deildir?
A. Sat potansiyelleri, gelir tahminleri ve giriimin olas geliimi
abartlmamal, plan ierisinde en iyi, en kt ve olas senaryolar
gelitirilmelidir.
B. plan giriimin olas problemlerini analiz etme ve alternatif hareket
ynleri belirleme asndan da nemsenmelidir.
C. plannda giriimi ynetecek olan anahtar kiilerin grevleri aka
tanmlanmaldr.
D. Yeni bir iletme bulduu her alanda deiik pazarlara girmeye almaldr.

10. Aadakilerden hangisi bir yatrm projesinin douuna yol aacak ihtiyac be-
lirlemek iin dikkate alnmaz?
A. Mevcut sanayilerin durumunu incelemek
B. Mevcut sanayilerin girdi ihtiyalarn ve ktlarn incelemek
C. Nfusun gelime eilimlerini ve demografik verileri incelemek
D. lkedeki su orann incelemek

45