Skala pengukuran terbahagi kepada empat jenis.

Antaranya skala nominal, skala ordinal, skala sela dan

skala nisbah.

Skala Nominal

Skala nominal adalah skala pengukuran paling sederhana yang digunakan untuk menklasifikasi objek,
individu atau kelompok; sebagai contoh mengklasifikasi jantina, agama, pekerjaan, dan area geografi.
Skala nominal ini juga menggunakan angka-angka sebagai symbol. Pengukuran nominal ini hanya
bertujuan untuk menempatkan atau membezakan dua atau lebih kategori yang sesuai, serta mengetahui
2 kriteria yang digunakan dalam menempatkan individu atau objek ke dalam kategori tersebut.

Perwakilan nombor bagi 2 jantina ialah 1 - Lelaki 2 - Perempuan

SKALA ORDINAL

Mlihat kepada skala ordinal, data disusun mengikut hierarki. Pengukuran menggunakan skala ordinal
akan menyusun data daripada yang rendah kepada yang tinggi atau sebaliknya. Daripada yang kurang
cemerlang kepada yang paling cemerlang atau sebaliknya. Skala ordinal hanya menyusun mengikut
hieraki untuk melambangkan perbezaan atau kedudukan sesuatu individu relatif kepada sesuatu individu
yang lain. Kedudukan skor atau kebolehan yang disusun itu tidak sama magnitudnya atau perbezaannya
- hanya menunjukkan satu individu itu skornya dari atas atau dari bawah.

Contoh yang menunujukkan skala ordinal boleh difahami dengan jelas ialah : Guru menyusun skor
peperiksaan Sirah dari markah yang paling tinggi kepada markah yang paling rendah.

SKALA SELA

Pengukuran yang menggunakan sekala sela mempunyai semua ciri ordinal dan norminal tetapi ditambah
satu lagi sifat yang tidak dapat dalam skala nominal dan skala ordinal iaitu perbezaan antara nilai-nilai
tidak dapat ditafsirkan. Pada skala ini yang dijumlahkan bukanlah kuantiti tetapi sela atau jarak dan tidak
terdapat nilai sifar

Contoh yang boleh menerangkan maksud skal sela adalah seperti markah peperiksaan murid A dan
murid B . Jika markah peperiksaan akhir bagi murid A ialah 90 % dan murid B ialah 80%, kita boleh
katakan wujud perbezaan markah di antara pelajar A dan B, iaitu pelajar A lebih tinggi markah berbanding
pelajar B. Bagaimanapun kita tidak boleh katakan bahawa pelajar A lebih cerdik berbanding pelajar B.
Nilai 0 (sifar) dalam skala sela bermakna tidak ada apa-apa pun yang diukur. Contohnya murid A dan B
beza jaraknya adalah 10 sela sama dengan murid C dan murid D iaitu 10 sela. Titik sifar sudah
ditentukan.

Skala nisbah

Penerangan skala nisbah adalah menunjukkan skala pengukuran tertinggi dan ia memiliki sifat-sifat skala
nominal, skala ordinal dan skala sela yang dilengkapi dengan titik sifar. Ini kerana angka sifar pada skala
dapat dibuat perkalian atau pembahagian.

Contoh yang dapat menerangkan skala nisbah seperti : Wafi mempunyai ketinggian sebanyak 75 inci dan
Omar Farid pula 40 inci. Maka dengan contoh yang diberikan dapat disimpulkan bahawa Wafi adalah
lebih tinggi daripada Omar Farid.
Pentaksiran

Pentaksiran merupakan satu proses mendapatkan maklumat seterusnya membuat penghakiman dan
pertimbangan tentang produk sesuatu pendidikan. Dalam konteks pendidikan, pentaksiran merupakan
satu proses yang merangkumi aktiviti menghurai, mengumpul, merekod, memberi skor dan
menginterpretasi maklumat. Pentaksiran merupakan sebahagian daripada proses pembelajaran,
merangkumi aktiviti menghurai, mengumpul, merekod, memberi skor dan menterjemah maklumat tentang
pembelajaran (LPM, 2000). Aspek-aspek utama dalam pentaksiran Instrumen, Kumpulan yang ditaksir
Respon, Kumpulan yang penaksir dan Skor. Tujuan Pentaksiran adalah adalah Proses mendapatkan
gambaran tentang prestasi seseorang dalam pembelajaran. Ianya juga menilai aktiviti yang dijalankan
semasa pengajaran dan pembelajaran. Mendapatkan maklumat secara berterusan tentang pengajaran
dan pembelajaran serta memperbaiki pengajaran pembelajaran.

2. Pentaksiran formatif dan pentaksiran sumatif

Perbandingan diantara ciri-ciri pentaksiran formatif dan sumatif dapat dijelaskan dalam
jadual dibawah. Kedua- dua pentaksiran ini memberi penjelasan yang berbeza.

Ciri Formatif Sumatif

Satu jenis ujian formal atau tak formal Satu jenis ujian formal untuk
untuk mengesan tahap penguasaan dan mengesan tahap pencapaian
Pengertian kemajuan murid di dalam kelas. dalam sesuatu tap persekolahan.

Mengesan pencapaian murid

Mengesan penguasaan dan kemajuan
berdasarkan beberapa unit
murid untuk membaiki kelemahan
pembelajaran dan pemeringkatan
Tujuan dengan kada segera.
gred murid di dalam kelas.

Menjalankan ujian formal atau tidak Menjalankan ujian formal dalam

formal semasa sesi pengajaran dan beberapa waktu berdasarkan
pembelajaran sama ada dibuat secara ketetapan jadual secara individu
Aktiviti individu, kumpulan atau menyeluruh. mengikut kelas.

Semasa semester pertama

Semasa sesi pengajaran dilakukan atau
Masa (pertengahan tahun) dan
setiap hujung bulan.
semester kedua (akhir tahun).

Ujian tidak formal (pemerhatian dan sesi Ujian formal adalah ujian kertas
soaljawab), atau formal (ujian bulan) pensel atau ujian, lisan dalam
melibatkan ujian kertas pensel dam masa jangka masa yang ditetapkan
Bentuk
yang singkat. mengikut kesesuaiannya.

Secara individu, secara kumpulan atau

Sasaran Secara kelas
kelas.

Meliputi sesuatu kemahiran (ujian tidak Meliputi beberapa unit

Liputan formal) atau beberapa kemahiran (ujian pembelajaran atau sesuatu tahap
formal) persekolahan

Tiada (bagi ujian tidak formal) dan

Penggunaan rekod profil atau
Rekod penggunaan senarai semak atau rekod
pensijilan.
prestasi (bagi ujian formal)

Membetulkan kelemahan dengan kadar Menempatkan murid kumpulan

segera atau menjalankan aktiviti atau kelas yang sesuai.
pengayaan atau pemulihan di dalam
kelas. Merancan g dan
 mengubahsuai pelajaran atau
kurikulum.
Tindakan
Memberi sijil berdasarkan
pencapaian dalam peperiksaan

Item objektif dan item subjektif

Item Objektif Dan Item Subjektif

Item Objektif : Item objektif merujuk kepada soalan berbentuk objektif dan ianya dibentuk daripada
beberapa item yang boleh diperiksa secara objektif iaitu pemeriksa berlainan memperolehi skor yang
sama ketika memeriksa tindak balas yang serupa. Item objektif ini sesuai digunakan untuk mentaksir
pengetahuan, kemahiran intelektual dan kemahiran berfikir murid. Soalan objektif mempunyai jawapan
tepat, tertentu dan spesifik seperti soalan betul atau salah, aneka pilihan, padanan dan pelengkap.
Semua soalan ini mempunyai jawapan yang tertentu sama ada betul atau salah, jawapan daripada aneka
pilihan yang betul, padanan yang betul dan perkataan pelengkap yang betul. Oleh itu, murid harus
memilih pilihan jawapan yang betul dan paling baik.

Item subjektif : Item subjektif boleh dimaksudkan dengan item yang mempunyai jawapan terbuka dan
bebas. Ianya berbentuk soala yang tidak spesifik seperti jawapan kepada item objektif. Item ini digunakan
untuk pelajar mempamerkan kedalaman pengetahuan yang dimiliki. item subjektif sangat sesuai untuk
mengukur tahap kognitif yang lebih tinggi, seperti mengukur penguasaan menganalisis,mensintesis,
membuat pertimbangan, menilai dan membuat keputusan,yang memerlukan kemahiran berfikir. Item
subjektif juga memberi kebebasan kepada pelajar dari segi gaya persembahan jawapan dan juga
panjang atau pendek jawapan tersebut. Pada kebiasaanya kita dapat lihat bahawa Item subjektif ini juga
boleh berbentuk esei, sama ada mempunyai jawapan yang pendek, sederhana atau panjang.

Jenis-Jenis Item Objektif boleh dibahgiakan kepada 2 jenis iaitu item respon bebas dan respon tetap.

Item respon bebas : memerlukan murid meneliti soalan dan menulis sendiri jawapan yang difikirkan
betul. Biasanya jawapan yang ditulis pada hujung soalan. Terdapat juga soalan yang berbentuk
melengkapkan penyataan. Jenis item respon bebas seperti :-

i) Jawapan pendek : Ialah soalan yang boleh dijawab dengan satu perkataan atau satu ayat atau dalam
bentu nombor. Kadangkala memelukan pelajar menjawab menggunakan lebih dari satu perkataan.

Bilakah Nabi Muhammad diputerakan ?

_____________________
ii) Melengkapkan ayat : Ianya ditulis dalam bentuk satu ayat dengan perkataan, atau ragkaian kata
tertentu ditinggalkan dan digantikan dengan tempat kosong untuk diisikan oleh pelajar.

Menunaikan ibadat haji termasuk dalam rukun ____________

iii) Item Perkaitan : Ialah satu senarai perkataan atau peristiwa diberi dan murid dikehendaki memberi
jawapan yang berkaitan dengan perkataan di sebelahnya.

Contoh : Tuliskan nama-nama kitab yang diturunkan kepada nabi-nabi berikut:

a) Nabi Muhammad : ___________________

b) Nabi Musa : _____________________

c) Nabi Isa : _____________________

d) Nabi Daud : ___________________

Item respon tetap : setiap soalan mempunyai pilihan jawapan yang terdiri daripada dua atau lebih
pilihan serta memerlukan murid memikir dan memilih satu jawapan yang paling betul dan tepat. Jenis
item respon tetap seperti :-

i) Format salah betul :

Nabi Muhammad digelar Al-Amin.

(Betul / Salah)

ii) Padanan :

Contoh soalan, murid diminta memadankan perkara di sebelah kanan untuk dipadankan dengan perkara
di sebelah kiri.

Nama Solat Bilangan Rakaat

Subuh 4 Rakaat

Maghrib 3 Rakaat
 Zohor 2 Rakaat

iii) Aneka pilihan : Item aneka pilihan adalah daripada golongan item jawapan tetap kerana diberikan
tindak balas terbatas. Bentuk soalan boleh dibahgiakan kepada 3 bahgian. Stimulus : merupakan
bahagian soalan yang mengandungi maklumat khusus bertujuan untuk memberi rangsangan minda
kepada murid dalam bentuk teks, grafik, jadual, atau perbualan. Stam : merupakan bahagian soalan yang
mengandungi tugasan dan biasanya berbentuk ayat, ayat tidak lengkap atau soalan. Jawapan
pilihan : merupakan bahagian soalan yang mengandungi jawapan pilihan yang berbentuk angka simbol,
frasa, gamba rajah, jadual dan lain-lain.

Contoh soalan :

Siapakan Nama Nabi Yang Terakhir?

A. Isa

B. Musa

C. Muhammad

D. Ibrahim

Jenis-jenis item subjektif

Jenis-Jenis Item subjektif boleh dibahgiakan kepada 2 jenis iaitu item jawapan tidak terhad dan jawapan
pendek.

a) Jawapan Tidak Terhad

Esei - Ujian esei digunakan dengan tujuan untuk melihat kebolehan pelajar mengeluarkan pendapat.
Selain itu ianya digunakan adalah untuk menganalisis secara lebih mendalam tentang idea yang
diberikan. Aras soalan yang perlu dikenal pasti kerana item esei amat bergantung kepada hasil atau
bentuk jawapan yang dikehendaki. Terdapat Dua bentuk item esei iaitu item terbuka dan item berpandu.

Item Terbuka : Bentuk soalan ini memerlukan pelajar menulis tentang sesuatu topik yg dikemukakan
dalam ayat yg lengkap, perenggan atau dalam yang lebih panjang.

Item Berpandu : Memerlukan pelajar menulis tentang sesuatu topik atau masalah yang dikemukakan
dalam ayat yang lengkap, perenggan atau karangan yang lebih panjang tetapi perlu mengikut arahan dan
tuntutan yg diberi.

b) Jawapan Pendek

Ianya juga boleh dibahagikan kepada dua bahagi iaitu Jawapan pendek /jawapan gerak balas terhad dan
Ujian berstruktur

i. Jawapan pendek /jawapan gerak balas terhad - Solan yang menentukan bentuk dan
batasan kandungan gerakbalas calon / gerakbalas yg ringkas.
Contoh : apakah pengetian Solat Fardhu?

ii. Ujian berstruktur

Contoh: Tuliskan 3 jenis air untuk bersuci

I. .

II.

III.

1. Bina satu soalan objektif jenis pelengkap dan berjawapan pendek (Isi tempat kosong)

Memerlukan calon melengkapkan / memenuhkan ruang kosong bagi sesuatu ayat

dengan perkataan atau frasa pendek

Contoh soalan :

1 - Omar makan beberapa ___________ durian

2 - Namakan ibu Negeri Selangor

 _______________________

2 - kelebihan jenis soalan objektif pelengkap dan berjawapan pendek daripada jenis
soalan objektif pelbagai pilihan (multiple-choice objective questions) ianya
merangkumi satu pilihan jawapan yang betul sahaja. Selain itu, soalan berbentuk
pelengkap dan berjawapan pendek dapat mengurangkan tekaan bagi pelajar yang
menjawab soalan tersebut. Ianya boleh diperiksa secara objektif dan soalan
berbentuk ini mudah dan cepat dibina. Soalan berbentuk ini juga akan memberikan
kebebasan kepada murid untuk memikirkan dan menulis jawapan sendiri. Soalan jenis ini termasuk
dalam bahagian item respon bebas. Soalan berbentuk ini membantu guru untuk menilai tulisan murid,
ejaan murid dan apakah jawapan yang betul yang ditulis oleh murid.