Pgs, Ts, Kts. NGUYEN BUC THIEM NGUYEN LY THIET KE KIEN TROC NHA DAN DUNG NHA 6 & NHA CONG CONG (GIAO TRINH DUNG CHO SINH VIEN DAI HOC NGANH KIEN TRUC) —“NHA XUAT BAN KHOA HOC KY THUAT HA NOI- 2007Chiu tréch nhiém xudt bin: Pgs, Ts. TO DANG HAI Bién tap : LE THANH DINH Sita ban in ‘THANH NGA K§ m§ thud DO PHU Trinh bay bia HUONG LAN 730 - 2006 : NHA XUAT BAN KHOA HOC KY THUAT HANOI - 2007 6 19 x 27cm, tai Cong ty TNHH Bao Hai Nam. Quyét dinh xuat bin s6: 730-2006/CXB/133-59/KHKT, ciip neay 04/12/2006 In xong va nop Iau chiéu thang 2 nam 2007.LOI NOI DAU Cuén "Nha d vé nhé céng céng” la phén hai ciia b6 sch "Nguyén ly thiét ké kién tric nha dan dung’, tiép theo cuén "Kién tric nhdp mén". N6i dung séch nhém cung edp cho sinh vién nhitng kién thite bét déu chuyén sau vé cde logi hinh kién trite nha d va nha cong céng thong dung, tit déc diém logi hinh, litoc sit qué trinh phat trién, phan loai ... dén cde nguyén téc va tiéu chudn thiét ké titng logi céng trinh cu thé kém cdc vi du tét dé minh hoa, cling cdc trién vong xu hung phat trién cia ching trong tong lai. Qua mén hoc, sinh vién khéng chi duge md réng kin thite vé ly thuyét kitn trite ma con dutge thdly r& han méi quan hé giita tign b6 ki thuGt va khoa hoc vdi kién tric va dai séng xd h6i, ma con dit kién thite va phuong phap ludn dé thite hign nhitng bai tap thute hanh, tite dé dn mén hoc cia nam thit hai va thit ba. Vi sinh vién sé con duge tré lai nghién citu sau hon ngi dung nay ndim thit tut, nén ching t6i sé chi trinh bay & day nhitng kién thite cd sd, ede nguyén ly chung va ede logi nha don gidn, phé cap nhdt. Cée vdn dé, hay cong trinh phute tap doi hai tri thite lién nganh, téng hop va md rong sé duge trinh bay trong cuéh tiép sau, ting vdi n6i dung mén hoc "chuyén dé hién tric” phuc vu chuyén nganh su d ede nam cus. Trén tinh than gido trinh phdi bdo dém ba tinh "cd ban, hign dai va Vigt Nam" nén néi dung cuén sch da c6 gdng cung cdlp cho sinh vién mét cdch hé théng khéng chi nhitng kitn thite thanh tu chung cia khoa hoc kj thudt thé gidi vdi tinh chinh xe vé.c6 dong ma tac gid con 06 gdng léng cai véi ching cde kink nghiém va céch xit ly truyén théng, cdc diéu kién déc thi Viet Nam, dé trang bi thém cho sinh vién nhitng hién thite thu tién vén rat cdn cho nghé nghiép kién trie - nghé sdng tao nghé thudt, tuy cdn nhiéu mo ude, st bay béng nhung khong dude vién ving xa réi thie té dat nude. Cuén sdch duoe viét vdi ¥ dé rd rang cé kém theo nhiéu minh hoa vi ching téi cho rang ngén ngit cé stie biéu cdm manh va ham siic cia kién tric chink la d dudng nét va hinh khéi. Lai néi gidi thich bao nhiéu ciing 06 thé khéng dit nhung hink dn minh hoa, ede vi du vé séng tée t6t cita cde hién trite sut léi lac khong chi cu thé héa nhilng ly thuyét dé trink bay ma qua su phan tich nghién ngdm tit cde hinh vé dé4 ncuvin Li Tur Ké KifN TRUC NA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG: sinh vién 98 con thu nhdp duge nhiéu diéu bé ich hon vi nhilng thong tin da nghia tiém dn trong minh hoa vén khé dién ta dil bang lai. Cuén sdch phuc vu bé ich cho khéng nhitng cdc sinh vién kién trite cde hé dao tao chink quy hay ban dém, tai chiie ..., ma con cho cdc hoc vién cao hge nghién citu sinh nganh kith tric va ede ban doc quan tam dén nganh xdy dung, kitn triié néi chung. Trong qué trink bién soan gido trinh nay chiing toi dé nhdn dutge su khich 16 va hé trg rét nhiét tink ca ban ba vd déng nghigp; dic bigt cla Trung dai hoc xdy dung Ha N6i. Nhan day xin cho phip t6i bay t6 su bit on sau sic vd chan thanh. Mong cuén séch mang lai nhiéu bé ich cho ban doc. Tac gid420 PhanI KIEN TROC NHA ©Phdin 1. xifN TRC NAO i 1.1. KHAINIEM VA PHAN LOAI KIEN TROC NHA © 1.1.1. Khai nigm Nha 418 Jogi hinh kién triic xuat hign sém nat. Dé 1a nhing khong gian kién trvic phuc vu cho dai sng sinh hoat gia dinh va con ngudi. Trude tién, nha 3 don thudn chi JA mét ngi tri than don gidn nhim bao vé con ngudi chéng lai cia diéu kign thién nhién hoang da nhu: ndng, mua, tuyét, gid, nhing bat 1G, bao, thai rimg... déng thd tao diéu kign thuan Igi cho con ngudi va gia dinh cia ho nhitng diéu kign dé nghi ngoi tai phue site lao dong, sinh con dé cai dé bao vé ndi gidng, sau cing cdn cé thé Lim kinh té dé sinh tén va phat trién. ‘Trong x4 hOi hién dai, nha 6 cdn 1 nhitng trung tam tiéu thy, noi hudng thy nhiing thanh trfu cia khoa hoc ky thuat hign dai do x h6i cung’cdip véi ddy ii nbitng tign nghi cia vin minh 46 thi. Nha d tit mt don vi “kink té'- hung thy” vin cdn dang tién héa dan €é dén xa h6i tuong lai tré than m§t don vj “6 dm - sang tqo” cita con ngudi trong xi héi cong nghé théng tin, sinh hoc hién dai. Nha é - t6 dm gia dinh ngay nay, thuc sy 14 mét phic Igi lén ca con ngudi do x4 hdi vin minh dem lai. Tai nha 6, con ngudi cdn cé nhiing phong 6c, nhitng khéng gian dé théa man moi nhu cau ngay cang cao cita con ngudi vé thé chat, tinh than va tri tué; tién tdi nha 6 sé c6 cd nhiing thut vién gia din, xudng sing tac hay nghién citu va ning tién nghi phue vu chat Iugng sng cao céip. Nha é vay 1a mét nhu cau hanh phiic dai séng chinh dang,quan trong cia tat e& moi con ngudi trén hanh tinh nay. Mét xi héi tin bé 1a mét x4 hoi phai biét chim lo va tao diéu kién dé con ngudi va gia dinh miu céu duge mét chd 6 én dinh dé thda man nguyén vong chinh dang “an cut lac nghiép” nay. Kién trdc nha 4 tit l4u 4a 1 méi quan tam Idn ctia cdc kién tric su nhiéu thé hé. Nhimg kién tric su bac thay cia thé gidi khong ai la khong quan tam va c6 nhimng kién nghj déng g6p cho su phat trién cia kién trie nha 3. Méi nhin vao, kién tréc nha 6 tuéng ching nhut don gidn nhung thyc ra ching lai hét stic phic tap bai vi né 6 méi lién quan rét mat thiét dén sé thich, 16i song cia timg con ngudi va timg gia dinh. Trong xa hdi ¢6 bao nhiéu con ngudi 1a 6 bay nbiéu tinh céch, bao nhiéu gia dinh thi 6 ngdn dy nguyén vong, 88 thich vé hinh mau té im cia gia dinh.NcuvEN LY thir Ké KIEN TROC NA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG 1.1.2. Phn logl nha & Phén logi dya vao hinh thu t6 chue céng néng 4. Nha &néng thén (h.1.9, h.l.2.2) Day 1a loai hinh nha é gia dinh danh riéng cho nhiing ngudi lao dong néng nghiép, n6 thing phai gin lién véi déng rugng - ndi sin xudt chi y6u cia gia dinh ngudi néng dan. Mi gia dinh néng dan Vigt Nam thutng vin té chite cuge séing trén mét 16 dat rigng ¢6 dién tfch khodng mét sao (360m’), trong 46 c6 nhiing ngéi nba binh dj véi ging, ao, sin vutn o6 rao gigu bao quanh. Nha & néng thén ngay xvta 1a mét don vj vita 4, vita lam kinh té trén quy mé gia dinh (don vj can bing sinh thai). Nguyén ligu xay dung la tit cac vat ligu don sd, nhe, dé kiém cia dja phuong, lay ti dit da vA thdo mic nut g6, tre, rom ra, dat, dé ong, dé héc... Ky thuat xdy dung cing rét don gidn ma timg ngudi néng dan cé thé tham gia truc tiép xay dung nha d cia minh. Tit cach sip xép khéng gian 4 chinh phy, 16 chitc sin vutin, cing, ngé, ao ca, bé tri chudng gia stic, gia cm d&n kinh nghigm khai théc, bdo vé chting déu néi lén mét mu hinh cuge sng céin cd, nang d6ng cé sy hai héa cao dé giita con ngudi véi thién nhién: nhiéu dang té chite khong gian kin tric kha d6c déo, thfch nghi véi cuge séng tranh thi thai gian, huéng ra bén ngoai la chinh gém khéng gian khép kin (cdc buéng phéng), khéng gian nita kin (hién, thém, gidn cdy...), khéng gian hé (en, ng6, cdu ao, giéng nuéc...). ‘Trong céch phan bé céc khong gian é cia nha néng thén thi ngéi nha 8 chinh chiém vj tri quan trong nhat, 4 chd cao nhat cia khu dat, duige sit dung lam nai thé cting va sinh hoat chinh. Cai san phoi truéc nha chinh 4a néi lén dic diém ring dgc dao cia nha é dan gian Vit Nam va mang tac dung 1 rét: ndi tién hanh san xudt, ché phoi phéng, khéng gian tao thoang mat vé sinh cho ng6i nha chinh. Ao cé thudng 6 chd thép nhét, phia dau gid, trudc nha. Cac cong trinh phy nhut bép, noi vé sinh, noi tién hanh nghé phy... thi duge té hgp quanh céng trinh chinh, 6m lay cai san phoi rng theo nguyén t&c coi san 1A trung tam cia bé cue khong gian sinh hoat gia dinh. Céc cng trinh chinb, phu déu of ging én minh trong vom cdy xanh cia cay ly g6 va cay am qua trong vutén nha vi myc dich vita dé che ché bao vé ng6i nha chinh chéng 43 gié bao, 16 quét vita cdi tao diéu kién vi khf hu, tan hudng khong khf trong Tinh 1.2.2, b.L.2.3). ‘Tuy vay ngéi nha 6 néng thén truyén théng Viét Nam cin mang dim mét sé han ché v6 chit lugng cong ning, ky thudt xay dung va diéu kién vé sinh moiPhin 1 KN TRIC NAO 9 trudng. Mun 6 mét nén kién tréc néng thén méi thi chting ta cam phai phan dau dé c6 nhitng miu nha méi, phd hgp véi nép sng cia théi dai méi, vat ligu kg thuat méi, mé hinh van héa méi (b.1.2.4). 2. Nha bigt thy thanh pho (hJ.1.5, 1.1.6, hl.1.10) ‘Nha 4 biét thy thanh phé la Joai nha 4 gia dinh dc lép, tign nghi sang trong cé sin vin, chia y8u phyc vu cho ngudi than phé c6 thu nhap kinh té va di s6ng cao, nhiing ngudi o6 quyén thé hoi gidu sang. Nhigu quéc gia hién nay da ooi nha 4 biét thy khdng cén 1a loai nha 6 chfnh cia khu trung tam thanh phé nda, ma ching chi duge xy dymg 8 ngoai thanh hodc nhimg khu ngbi mat. Tai mét sé nude khéc, nha 6 biét thy van duge xdy dug trong néi dé mét sé thanh phé va thi tran mic 9 vita phai. Trén dat nude ching ta, nha 8 biét thy trong mt 0 thanh phé Ién dn chiém mot ty 1é dang ké,nén viée dé tam nghién cttu loai nha 6 xay dung riéng bigt mét cach dking mie van 1a can thiét. Hon nia logi nha nay cling tuong déi gin gii voi céc loai nha kh0i ghép {t tang 18 logi nha vin thay xy dumg hang loat phd bign trong thanh phé nbé va thj trén hién nay trén thé giéi nén lai cing cén 6 chi § thich dang. Nha é biét thy thudng dat trong nhiing khu vuc yén tinh, 6 nhiéu edy xanh 6 ven dé, Nha 6 biét thy thudng cé tiéu chudin sinh hogt cao, diéu kign tién nghi day di. Ng6i nha chinh thuéng cao tit mot dén bén tng, khéng thé thiéu duge gara (nha xe) dé 6t6. Cac biét thy thutdng ding chi dé 4. Lé dat cita bigt thy thudng tit 300 dén 800 mét vudng nhung chi duge phép xéy ding voi mat 6 nhé hon hodc bing 35%. Nha kiéu biét thy thudng cé nhiing b§ phn sau: sinh hay tin phong hode hién, phéng tiép khéch, phéng sinh hoat chung, phong nga, phéng an, nha bép, nha xe... Theo 66 tng nba 4 bidt thu o6 thé chia ra loai biét thy mét ting, hai téng, ba ting. Nha 4 biét thy cdn o6 thé chia ra loai biét th m@t cn (ding cho m@t gia dinh) - don lp, biét thy hai c&n (hai gia dinh) - song lap, ngoai ra cn c6 cum biét thy tit 4 - 8 cin, nhung & muéc ta khéng phat trign bai vi m6t s6 gia dinh sé khéng o6 hudng gi6 tot. 3. Cde nha kiéu lién ké (lién ké) (hJ.1.11, h.l.1.12) Loai nha nay con duge goi la nha 8 khéi ghép, nha hang phé, nha kiéu day, kiéu bang. Day cfing 18 loai nha 4 gdn nhu biét thy don lap, song lap nbung -v6i tigu chudn é thiip hon biét thy. thutng chi gap xdy dung tai ngoai vi thanh phd lén, dc bit 8 cde thanh phé nbé va vita rat duge phat trién. Xéy dung nha khéi,ghép 6 d6 thi duge xem la thich hop hon, kinh t6 hon so véi loai nha10 NGUYEN LY THuér KE KIEN TAC NIA DAN DUNG : NHA & & NHA CONG CONG 4d xay dung riéng biét vi cing c6 dit sin vuin, céng ngé riéng nhung ré hon nhiéu. Day Ia logi nha gém céc cin (appartement) dat canh nhau xép thanh tig day, cho phép cé thé xay dung hang loat, tiét kigm d&t xay dung. Loai nha khéi ghép nay, mai nha thudng chi cé hai huéng, cé thé 6 Idi vao phia truée va phfa sau, ¢6 hai mit tung tiép xtie hoe chung véi hai cin bén canh (h.1.4.1). Méi gia dinh thing séng trén nhiing manh dat cd mat tién Khéng réng nhu 6 nha é biét thy, 6 dign tich khong 80-120m?. SO lugng cin h@ trong m@t day nha khéi ghép thudng dao déng trong khoang 4-16 cin hé. Céc cn h@ nay thung 1a timg khéi xép lién nhau, thiét ké vai ké vai ghép lai thanh nhiing dai bang, day phé dai, cé vitin truée va sin sau, tiép can thién nhién tix hai phia truéc, sau. Tay theo diéu kign enh quan, quy hoach va dja hinh... ma mét day nha khéi ghép c6 s6 cin h6 nhiéu hay {t. Hinh dang ting khéi ghép rit da dang, c6 thé hinh chit nhat, hinh chit L... khién cho day nha cé hinh thite sinh déng. Nha khéi ghép tay theo diéu kign huéng gi6, dia hinh, Khi hau, két edu... ma c6 nhitng cach té hyp khéi khc nhau: céch xép thang, each xép chéo, cach xép so le. Néu s6 higng edn trong day nha nhiéu qua thi digu kign tin nghi va diéu kign v@ sinh 98 kém di va vige xy dung trd nén bat hgp ly (b.1.4.12 d6n b.1.4.20). Nha c6 thé m@t ting hay hai ba tang phuc vu mét gia dinh, hose cé thé hai tding cho hai gia dinh, cfing cé mét sé it truting hgp cao dén bén ting. Cach td ‘hgp nha tuong di link hoat, nha 6 thé c6 it phong hode nhiéu phéng. Déi véi can mét phéng, hai phong va ba phing thudng thiét ké mét tng; déi véi edn bén phong hoc nam phéng thiét ké hai, ba ting. Loai nha hai dén bén phong hay gap nhit. ‘Loai nha nay ding dé phuc vu cho nhiing gia dinh trung lutu, c6 thé vita két hgp 6 vita két hgp lam nghé san xudt thi céng, kinh doanh buén ban. Méi gia dinh sit dung dign tich khong gian suét tit mat at trd len. Duéi cing JA ting trét, trén ciing 1a tang thugng. Méi gia dinh cé san vudn céng ngé riéng biét. ‘Kigu nha nay cing c6 thé can cé6 sin trong. So véi bigt thy thi kigu nha nay tiét kigm dat xy dung va dé cho cfc ngéi nha riéng ting gia dinh cé kha nang ti&p cn véi dudng phé, déng thdi tiét kigm hé théng dudng ky thuat ha tang, céc mat tién cia timg 16 ditt c6 xu hung gidm cing ngay cang nhé bé Kkhi duge xay dung tién din vao trung tam thanh phé. Tuy nhién bé réng mat tién khéng duge nhé hon 3,3m. Mat d6 xy dung trong logi nha nay cho phép khong tt 60-70% (kiéu nha hang phé).Phdn 1. KiéN TROC NIA. u 4, Cée chung cur (h.t.1.12) Nha 4 chung ev danh cho tap thé nhiéu gia dinh (1.1.5.1, bI.5.3). Cac cin ho 1a t8 bao tao nén nhing chung cut d6. Cn hé 1A mot chudi khong gian ¢6 quan hé khép kin phuc vu ddi sng déc lap cho mGt ho gia dinh. Céc cin hé nay duge tap hgp lai quanh nhimg cau thang, hanh lang céng cong. Day 1a loai nha kinh t& nhit vé mat khai thée sit dung dat cia d6 thi,nhung déng théi cfing 1a loaj hinh nha 6 ¢6 tigu chudn thap hon cac loai nha trén, duge xy dung thudng thudng ti bén tng tré lén, réit phé bign trong cac d6 thi lén (nha 4 tap thé gia dinh). Khi chung cu cao hon tam tang can c6 thang may thi ngudi ta goi do 1a chung cut cao tang. Chung cut thap hon sau tang khong 06 thang may thi ngudi ta goi dé 1a chung cu nhiéu tang (4-6 tang) va thap tang (2-3 tang). 5. Nha Okiéu khdch san (h.1.13) Hién nay trén thé gidi loai nha 4 kiéu khach san 1a kiéu nha 4 rat duge phat trién. Day lavloai nha 4 bao gém nhimg cin hé nhé (chi yéu tit 1-2 phdng 4). Khu phu trong cin hé cfia nha 6 kiu khach san tuong déi don gidn hon 3 chung ett nhung trang thiét bj phuc vu cong cOng lai kha hoan thign. Khi anh gid chat lugng cia nba 6 kiéu khéch san, ngudi ta cin cit vao trang thiét bj trong cain hé va khodng cach tit phdng 4 dén khu dich vy cbng c6ng. Loai nha nay phye vu cho nhing gia dinh ft nhan khdu (chi c6 hai vg chéng khéng c6 con hofc c6 mét con, ngudi déc than, nhitng cdp vg chéng tré chuta 06 con). N6i dung cfia cin nha kiéu nay nim @ gidta hai loai hin nha 6 chung cu va khach san. Cac gia dinh,thudng 1a quy mé nhé,sdng trong a6 phai sit dung chung cae hanh lang cu thang nhut 4 chung cut nhung lai c6 bé phan dich va kiéu khach san 4 ngay trong ngéi nha dé gitip 43, hé trg cho sinh hoat gia dinh nhwt cdc phéng bao vé. nigi tip nhan hang, thy tit, cdc bép va nha an cong cng, cdc es sd gidt phoi, ché gidi khat, udng cd phé, sinh hoat cdu lac bé nhu trong cdc khach san. Trong nha é kiéu khach san vi da 6 nhing dich vu cong cng ngay trong nha 4 nén nGi dung cia cin nha, cdc dién tich phy (bép, kkhu vé sinh (WC) cho timg gia din) duige don gidn héa, nhim tiét kiém dién tich sit dung. Chit nhan cia cin hé c6 thé mua ditt hodc chi thué dé 8. Loai nba nay thudng thiét ké cao ting ti 9 - 16 tang, nim é nhig khu dit tréng va 18 loi & trung idm thinh phé hode xen ké trong nhiing hé théng cdc nha ving ngoai 6. Néu cin ott vao mic d6 tign nghi thi nba 8 kiéu khach san 3 nude ngodi bao gém:12. nCuvén LY Tur KE KifN TRIC NIA DAN DUNC : NHA © & NHA CONG CONG: + Phong é chi c6 chau rita + Phong 4 cé khéi vé sinh két hop. + Phong 4 c6 khéi vé sinh va bép don gidn (loai h6 nhé - Studio véi 1+ 11/2 phéngd) + Loai tiéu chudn cao véi 2-3 phong & (kiéu cin hé gia dinh) c6 bép va Akhdi vé sinh day di (xi, tim, va chau rita), Khéi cée phong phuc vu cé loai phan tin dit theo timg tdng (bép va phdng cu lac bé) va cé loai tap trung dit 6 mét tang nha (dat 4 tang dudi) hoc dat 3 m6t téa nha riéng (b.1.1.13). 6. Nha Gky tc x4 (hI.1.14) LA Jogi nha 6 danh cho déi tugng nhu nhiing ngudi déc than, cong nhan, quin nhan, sinh vién cde truténg Dai hoe, hoc sinh cdc’ truéng Trung hoc chuyén nghiép. ‘Trong nha 6 ky tiic x4 thing chia ra lam hai khu vye chfnh: kliu'vue 3 va Khu vue phye vu céng cing (nha an ho¥c céu lac b6). Can ett vo méi quan ag gitta khu vuc 4 va khu vue phuc vu ma c6 cdc gidi phap té hgp mat bing nhu sau: © Nha d kg tiie x4 06 khu vue phuc vu bé tri é tang trét. © Nha é ky tiic x4 06 cde phéng phuc vu cong c6ng bé tri trong mét nha riéng nhiing gén lién véi nha 6 bing hanh lang edu. + Nha diy ttic x4 chi cé nba 4. S6 ché cia ky tiic x4 thong thing khodng 300-400 ché. Tai cc nude, mite dao dong vé 56 ché 4 kha 16n tit 20 dén 500 chd hodc Ién hon nita. Thue té téng két 8 mot sé nutée cho thay: néu thiét ké ky tiic x4 1én hon 500 ché sé kinh té hon vi gidm nbé duge chi phi khai théc sit dung. Nha & kg ttic x4 ¢6 ede loai nha hanh lang gidta, hank lang bén, hose két hgp hai loai hanh lang trén, chi trong triting hgp tiéu chudn cao méi o6 mat bing kxiéu don nguyén (khéng hanh lang). TE bac tao nén ngéi nha 14 céc budng 4 tp thé cho cd nhan (ngudi déc thin) chi bé tri givdng nga 1A cht yéu, véi cdc phong bé tri 1 - 3 givéng néu 1a gitténg mét tdng hay 6-8 giving néu 1a giudng hai tang. Cac khu vye WC, bép dhige tap trung dé phuc vy cho mét loat phéng. Cac phong sang cfing chi trang bj mét voi thm béng sen, mot vdi rita mat cho tap thé tix ba dén sau giving,Phén 1 KUEN TRIC NMA 13 Cac bita an thudng duge tién hanh trong cdc nha 4n tap thé ngay canh nha 4. ‘Trong ngéi nha chi cé mét vai ld bép céng cOng dé ham néng thite an hode dé néu bé sung thém cac thite an khac. Ky tic xa thutmg duge thiét ké 6-9 tang, duge phan bé trong cdc khu dat nha may, truéng hoe, canh cae cdng trinh dich ‘vu cong c$ng. Can é trung tam thanh phd cting cé thé té chite nhiing ky tric x4 12-15 téng chung cho nhiéu di twang, cho nhiéu sinh vién cdc trudng. Tai nvtéc ta truée day ky tiie xa khong duge xy dung qué nam téng. Xac dinh mite d6 tin nghi cia ky tric x4 tay thudc vao dign tfch 6 va trang thiét bi ky thuat vé sinh. C6 loai phong 6 c6 thiét bi vé sinh riéng, xf tm day di; 06 loai phéng chi c6 chau rita va c6 loai phong khéng bé tri thiét bj vé sinh riéng ma bé tri chung cho méi tng, cho tiing nhém phang. Cac phong 4 trong ky tic x4 phai nhé hon tam givéng vi tiéu chudn dién tich nut sau: + Nha d tap thé cn bé cong nhan vién 4m'/ngudi la téi thiéu. + Nha sinh vién va hoc sinh trung eép 3.5m"Mngudi (déi véi trudng hop giutng hai téng lay 2,5m"™nguai va tang chiéu cao tang nha lén 3.3m). ‘Trong ky ttic x4 khéi vé sinh duge thiét ké véi tiéu chudin tty 15-18 ngudi mot ché tém, mot xi, mOt ché rita va mét ché giat. Trong nha 4 tap thé cho can bé céng nhan vién cé thé thiét ké thém phéng khéch chung rong khéng qué 24m*. Phong & ky tic x4 cdn phai cé th tudng va trong diéu kién cu thé c6 thé bé tri chau rita 7, Céc quén thé nl Gdn co dich vy céng cgng téng hop (hJ.1.15, h. 16) ‘Trong théi gian gan day xu huéng chung 6 cdc thanh phé cuc lén rat ch ¥ d6n vige xay dung tap hgp cac nha 4 thinh mét quan thé Idn 6 trang thiét bj phuc vu céng cong. D6 1a nhitng quan thé nha 4 hay nhiing don vj 6 khdng 16 06 quy mé nhu met lang hay x6m nha 6 phuc vu 2000 tdi 4000 d6i khi tdi 6000, 8000 ngudi dan ngay trong mét ngéi nha, nghia 1A ¢6 quy mé tong duong mét nhém nha 6 1én, mét tiéu khu hode mét thanh phé nhé, trong dé ngudi ta két hop nha 6 cling cac té chite dich vu téng hgp cong céng nh: cc cita hang, cac nha tré, cac 0d sd y té, van héa, gidi tri cing cde cita hang sita chita phuc vu dai séing... Loai quan thé nay c6 thé thiét ké phd-hgp véi moi kigu gia dinh, moi kiéu nghé nghiép dan cut. Chat higng phue vu dai sing cia né uu vist 4 chd moirey Ncuyen uv Tiuér KE xiéN TROC NA DAN DUNC : NHA G & NHA CONG CONG dich vu di sng 06 ban kinh phuc vu ngén, nghia 1A bdo dim khong cach tdi thiéu ti cin nha 4 dén cita hang, nha tré, truéng hoe, edu lac bé va rap chiéu béng nhim tiét kiém thai gian, céng site di lai. Hinh thite nay cfing bao dim tiét kigm khéi tich xy dung vi o6 thé thiét ké bép va cdc dign tich phy rat nhé. Chi déi voi nha 3 cho hé dong ngwdi méi thidt ké logi buéng bép thong thwGng, cin thi sit dung loai géc bép nhd hode nha &n c6ng cong. ‘Tat nhién day la gidi php cho nhing dé thi cc 1én nhiim tao ra mat do xay dimg nhé nhung mat 46 cu tri cao, gidi phong mat dit dé danh cho cng vién va san bai thé duc va mit ngin cdc ban kinh phyc vu dé tiét kiém quy thai gian réi cho cong dan. Cac ngéi nha téng thé lén nay goi lA "nhitng lang, thi tran theo chiéu cao", c6 thé dat chiéu cao vai chuc tang. Vi thé dé phuc vu cho khéi ngudi 3 lung chimg trdi, ngudi ta t6 chite nhiing cong vién treo, phé mua ban treo, hanh lang phé, nhitng noi vui choi gip gd cia thanh nién, thiéu nhi & hing ching trdi,trén san thugng. Don vj 4 Marseille cha kién tric su Le Corbusier 14 mét vi dy minh hoa dién hinh, mt md hinh tht iém thugc loai dau tién (b.1.1.15). Hién nay nhitng dé An thiét ké ofc quan thé nha 4 nay da duge nhiéu nude trén thé gidi nghién citu va mét sé da dutge thi diém xay dung vi nhiing it diém ly thuyét noi trén cita né. Tir thé ky truéc, Engels da phac hoa lén kiéu nha nay coi dé nhut mgt hinh thie nha 6 phi hop véi chi: nghia ong san. Owels va Fourier - nhiing ngudi theo chit nghia x4 héi khéng tudng trude day cling di dé cap dén loai nha nay, tuy nhién ¥ kién phn bac cing khéng kém. Gidi phap mat bing thudng thay nhét 4 nhimg quén thé nha 6 lén c6 trang thiét bi phyc vy céng cfng 1a (h.1.1.16): + Nhitng khéi nha 4 cao tang dit song song néi li nha céng c6ng thép ting. + Gidi phap m&t bing 6 hinh dang ty do d6i véi khéi nha 3 cting nhu nha céng eng, nhung khéi nha céng céng thuting duige dat 4 vj tri nha trung tam cita quin thé cac khéi 4 dé bao dam sy lién hé ngin nhat véi cdc khhéi nha 3. © Gidi phap mat bang kiéu tap trung, hinh dang chung ciia ngéi nha gon, rét chit ché. Logi nay rat thfch hgp véi nhitng ving khi hau rat anh, @6i khi & gitta khdi nha b6 tri sin o6 mai kinh, bén dudi dinh cho khu vuc edy xanh, phong mia dong, khéng gian cng déng cia nha (b.1.5.38). nhau bing céc khéiPhin 1 KUEN TREC NAA 15, Phén logi dya theo dé cao 4 Nha éthdp ting (1-2 tang): khéng qué mdt tang trét va mét tang du. Trong loai nha nay c6 thé bao gém nhiéu loai nha nhu nha 4 it tang m9t cdn, hai can (biét thy danh cho mét gia dinh hay hai gia dinh), nha ft tang kigu khéi ghép va kiéu don nguyén, nha néng thén. ¢ Nha & nhiéu tang (3-6 tang):loai nha nay cé thé c6 kiéu mit bing diém, tite mét don nguyén - kiéu thap, kiéu phan doan, kiéu hanh lang gitta hodc hanh lang bén (dang nha tim) va hign nay 6 tat cd cée nue trén thé gidi ching déu dang chiém khéi tgng xAy dung rat In trong cée dé thj lén va ute lon. 4 Nha é cao tdng trung binh (8-16 ting): nha thap hoac nha tim '¢ Nha é cao tang lon (24-30 tang): nha thép hode nha tm © Nha siéu cao, choc trdi (In hon 30 tang): cha yéu la nha dang thép. Phén logi dyfa vao déi tupng phe vu va y nghia xa hgi cua nd 4 Nha'é kiéu sang trong tiétu chudn cao (danh cho gidi quy téc, nha lanh dao, quan chiic cao ep, nha tut ban Ién): lau dai, cung dién, bigt thy cao edfp. Nha d cho ngudi cé thu nhdp cao (danh cho céc dang éng cha vA quan chite hay tri thie cao cép): biét thu, biét trai, chung cvi cao cfip... 6 Nha 6 cho nguoi c6 thu nhép khé, trung binh: bidt thy song lap, nha lien ké chung cu cao cai} ¢ Nha dcho ngudi cé thu nhdp thép, nghéo khd: chung cu (hay nba & xi héi). * Nha étam thoi. 1.2. SG LUGC QUA TRINH PHAT TRIEN CUA KIEN TRC NHA © 1.2.1. Kién thc nha 6 thai xa hoi nguyén thy (h.1.1.1, 2) Con ngudi théi nguyén thiiy cdn phai song kiéu du cu thanh ting bay dan, chia hinh thanh gia dinh, Vao thai dé, do trinh d@ sin xuat réft thap kém va lac hu, noi é cata bé lac con ngudi cdn rat thé sd. Ho sinh tén va phat trién dia trén kinh té sin bat va hai liom. Ho séng lang thang nay diy mai d6, khéng én dinh va khéng dinh cu’ mét cach lau dai 6 mét noi nao cd. Nho nhiing nganh khoa hoc méi, dic biét 1A nganh khao é hoc ma ngay nay chting16 NGUYEN 1 Tr KE KIEN TRC NIIA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG. ta biét dugc rd hon nhitng noi 6 don gidn ban dau cia ho (khi phat hie quat 1én nhiing di chi céng trinh tir xa xuta, hay nhd cac cong trinh ng} nhiing bé lac nguyén thiy cn tén tai sdng rai rac trén khp thé gidi hién nay). Vao théi ky 46 da cf, con ngudi o6 xua séng trong nhitng hang d6ng nguyén so hoge cao hon 1a nhig hang déng ¢6 gia cong chit ft, nhiing hc ntti nhiing ho 44 tu nhién cé xép chén thém da nhd, vun, chung quanh hay 06 ken dét, cinh 14 cho kin dao. Tiép dén, nha 4 cia ho cé hinh thitc kiéu liép che chén thé s0, nhiing vom 1a kin dao 6 trén cao dé tao nén ché nau dn trénh duge mua gi6, trénh dutge anh huéng tryc tiép cia khf hdu ty nhién, tranh duge hiém hoa cia nhimg con nude If, muta rimg va cdn trénh duge su dim ngé, de doa ef thti rig, Sau dé 18 dén nai 8 06 mat bing hinh tron xay dung bing da hay 1 két bing céc cinh cay (xem minh hoa h.I.1.2). Mét thé ky sau khi phat hién ra chau My, ngudi ta cdn phat hién ra nhitng b6 lac séng tit thai d3 dé. Logi Iéu eita ho o6 thé xay bing vé cay hodc bing dit. C6 logi nha vom xay bing dat 06 tré cita trén dinh mai dé lay anh sang va két hgp dé théng thoang (h1.1.2). Cach dung léu dién hinh cia thé dan da dé (theo Oatecman) duge bat dau tit xdy dung mét khung hinh chit V nguge, buge lai 4 ché giao diém, réi dung thém mét chiéc sao thit ba lim thanh thé chan vac, nhiéu sdo phu khée ditge dumg tiép theo va ding thing ching céc sao lai véi nhau dé cui cing mai sao duge bude chat vao khung va ghim chat xudng ditt bing coe. Léu thudng thay 8 chau My 1a loai 1éu 1am bang than cay 6 lgp vé cay hodc phi bang da cia hudu tun léc. Diéu kign dja ly khée nhau, léu cfing c6 hinh thite khée nhau, Nhiing ngudi Etxkimé Bée Cuc 4 trong nhimg léu tron xay-dung bing bang va bang cing inéi nha cing &m. Trong khi dé, ngudi 4 ving séng Amua dig nhing Iéu hinh yén ngya; cén 1éu cia nguéi dan du myc ving Bac Phi c6 dang hinh chit nhat phi lé cay hoge da tht. Khi cugc sng du cu chuyén sang dinh cu, con ngudi van sdng theo ché 46 xi héi nguyén thiy nhumg da hinh thanh gia dinh va c thj téc cing tham gia xay dung nha 6, lam xudt hign mét loai nha dai cho vai gia din, Cé nha chita duge hang chuc gia dink hay hang trim ngudi. Tai New York, ngudi ta tim thay nhiing nha dai tit 15 dén 18 mét, gitta nha c6 hah lang rng 1,8 dén 2,5Phan 1. XtéN TRUC NAO i mét va cé vach ngiin bang v6 cay. Cit bén gian lai cé mét bép 16 va toa nha c6 tit nim dén bay bép 16. Lang x6m bay gid, ngoai chuéng ngai vat bao xung quanh cdn c6 thém kho va chudng stic vat. Tai Ba Lan da tim thay di chi mét thén x6m xa héi nguyén thity vi nhiing nha dai tix 3 dén 12 gian, méi gian cé mét bép 1d, cdc nha xép song song va cach nhau mot con dudng cé lat g6 réng tit 2,1 dén 3,1 mét. Lang Bixcupinxki nguyén thity nay rong t6i 2,5 ha. Mdi nha trong lang c6 tudng dat dp va mai nha déc. Céc nha khdo cf hoe cin tim ra ditge cd mOt ng6i lang néi trén hé Zurich ‘Thuy Si. Bi mat nay duge phat’ hién vao nim 1854, Trong mét ving rong khodng 40000m’ da phat hign duge 4 van cét g6 séi, bach dong hay gé théng, dau oft duige vot nhon bing riu 4. Nhiing vat liguxay dung dé-cOn duge git cho dén ngay nay 1A do cé mt lp bin day che chd. Ngudi ta ofing tim thay riu da va nhitng sin pham bang gém c6 hoa vin don gian. Diéu nay da gitip con ngudi hién dai khéi phuc lai duge bite tranh sinh hoat cita con ngudi trong thai ky dé 44 khi ma ho di djnh canh dinh cut tit bé cuge sing du muc. Dé 1a nhiing ngoi nha sin hinh tron 6 mai hinh n6n duge dit trén mot mat san dit néi trén mat nude nh’ mét hé théng cét. Laic bay gid con ngudi thich séng trén hé hay gan bi song dé tién Igi sinh hoat va chéng lai duge thit da hay’ b6 lac ké tha. 1.2.2. Kién trac nha } thé ky chiém hdu né 1s Loai ngudi khi ay d& hoan toan chuyén ti nén kinh té du canh du ett sang inh cut lai tai nhitng ving dat phi nhiéu dé dang kiém sng lau dai. Laie nay nén kinh té cia lodi ngudi da c6 su két hop gitta sain bin va lao déng san xuat. Thai ky nay con ngudi da chii dong can thiép vao thién nhién. Ho di tim ra nhiéu cach dé cdi tao thién nhién tao nén m@t méi trudng séng thich img va tét dep hon. Ngoai viée canh tac tréng trot, sin bn, hai lvom, ho fing a bidt thudn dudng thi hoang di va cdc khu vye 8 a c6 thém nhing chuéng trai don sd. Cing hic nay xf h9i loai ngudi di phan héa hinh thanh nhiing gia dinh va bit dau 06 sy phan cong x4 hOi r6 rét. Ben canh nhiing ngudi lao dong “tu do, xa héi con hinh thanh nén tang lép né 18 va cha né, Nha 3 otia ho hic nay da cé nhimg bién déi su sdc. Sy phan héa giai eéip thay cdng r6 nét hon Khi chitug ta nhin vao ngéi nha é eta ho: nha 6 cia giai céip théng tri (bon chit nd ...) va cia giai eéip bj théng tri (ngudi n6 18). Cac chit né thuting séng trong nhiing ng6i nha lén hay trang trai c6 bé phéng ky Iuéng xay dung kién 06, con. nhitng ngudi lao dng tat do va-né Ie phai sng trong nhimg ngéi nha duge td18. nCuyen uv Tir KE KiEN TOC NIA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG: chite don so bing nhitng vat liéu 6 sin trong thién nhién nhu thao méc, dat 4, rom ra. Ché 6 cia ho d6i khi cén tay tign, ban thiu, héi théi. Noi dung nha 4 cdn mang ré tinh chat dan chi va binh dang véi nhiing khéng gian don so va da nang. Trong x4 hi né 1é thi dan dan nhitng khéng gian nay da duge chia nhé thanh nhiing khéng gian riéng biét: kho chia Ivong thyc dy phong, ndi chan nuéi va noi sinh hoat... Diéu dé cling cho ta thy duge stt khac biét rat 16 nét gitta nha d cia chit né va nha 6 cita né 16 vé ndi dung cing nh hinh thie t6 chtte khéng gian (h.1.1.4). Nha 6 chi né 1a m@t quan thé tda ngang, day doc quay quanh nhiing san trong véi tig khong gian véi chttc ning riéng, cde chuéng trai, ché 4 cita né 1¢ duge tach xa va xay dug tam bg. ‘Théi ché d6 chiém hiu né 18, nén van minh nha 6 di duge bée 16 rat 16 nét 3 i Cap, Hy Lap, La Ma va An D6, nhitng cai héi cha nbn ogi. Tai Ai Cap cé dai, nha 4 thudng lam bang dat sét, lau say va gach nung chi thay 06 trong nha 6 qui téc. Khodng 4000 nim truée cong nguyén, 3 gin Cai RO ngudi ta di phat hién ra mét diém dan cu én véi hai loai nha dién hinh: + Loai nha khung go, tudng g6, trén khung cé cai tudng bang g6 ken say. Nha c6é phong cdch nhe nhang va chit lugng thém my tucng 46i cao. + Loai nha c6 két cu gach khong nung, ting méng lam bing da hic, hinh dang nang né khéng én dinh. Nha 4 bay gid da phan anh r6 nét su déi lap gidu nghéo. Mat bing nha 3 qui t6c Ai Cap thai ky nay c6 nhiing dic diém sau: mat giap phé khong tré cita sé, chi c6 cita hep théng vio sn trong, trong nha ¢6 céc phdng cho nam va nit riéng biét, phong Jén cé d6 cao lén, phdng nhé cé d6 cao bé hon, phan chénh lech vé dé cao nay ding dé lam cita trdi dé thong gié, tit san 06 cdu thang lén mai dude ding lam noi dé héng mat. Phat trién gan nhut song song vdi Ai Cap cd thi 6 chau A 6 dat nude Trung Hoa va An Dé cing 4% 6 mét nén vin minh nba d oé dai cing rat dang duige cha §. ‘Thé gidi biét dén ngudi An DO 6 dai nhw nhiing nha quy hoach dé thj tién phong qua dau vét cia cdc thanh phé cd Méhengié Dard va Sanhé Dard (6 ving Xinh) cing nhut Harrappa (@ Ping Gidp). Tai day cé nhiing ngéi nha gach mau 43, mai bing c6 tung ngin xay ling khong dén tran dé thong gid.Phin 1. kif TREC NAO 19 ‘Trong thanh phé cdn c6 cd nha hai tang, tang dudi la bép, nha tdm, kho, giéng, tang trén la cic phong nga. ‘Tix thdi dai dé dé tién 1én thdi dai dé déng 4 Vit Nam t6 tién xa xua cia chting ta cling da rdi bé hang déng mién niii dé tién xudng mién trung du va déng bang, quan tu theo tig cum mang 4 cdc dinh go, sudn déi, chan nti vi déi dat. Do sinh ty gitta trdi nén viée dumg nha sao cho viing cttng én dinh trd thanh nhu cdu bite thiét. Trdi qua m@t qué trinh dai thyc nghiém va cai ti 4€n giai doan vin héa Dong Son, mé hinh ngdi nha di hoan chinh va khé phong phi ma hinh anh cu thé cia né con duge uu gitt khic trén mot s6 trong déng Déng Son ma dau vét vat chat cia né cing dude tim thay 6 di chi Dong Son (Thanh Héa): 46 1a nhitng giéng tre, nhing minh phén dan va dic biét 1 nhiing ct nha bing g6 dai dén 4,5m c6 18 mOng (48 bic sim?) cach chan oft trung tam 1,25m. Dé 1A nhiing ngéi nha d trén sin, khng o6 tudng. mai cong vong hinh thuyén va chy xuéng sat sin, kiém lun chite nang vach che, hai- dau mai phia trén udn cong cudn lai va nhé ra phia xa, trén née mai trang tri 6 mt ho&c hai con chim d4u. Canh nha 3 cdn 6 nha kho cing 3 trén san, mai cong véng én hinh mui thuyén, hai sudn mai rét diy. Nhiing mau hinh nha nay déu mang dang dap con thuyén, tinh ma lai réit déng, thanh thoat ma rat chéc ch4n, thich nghi véi khi hau cé ndng néng va mua to, hgp véi Ihung cdnh thién nhién vén nhiéu ngdi lach chang chit ma hang nam vao mda mua nuéc dang lén ngap trang cA ving. Dé dyng lén nhing ngéi nha san nay, cit dan Déng Son ding ngay vat ligu sin cé trong ritng nhu tranh, tre, £6 véi céfu triie bd khung ct - kéo - x, ma todn bé site nding nha dén vio cée o6t dé chuyén xuéng dt, mat ngodi cé mét sé mé tfp trang tri hinh chim, ga sit dung 6 d@ vita phai khéng hé lam dung, dit dé lam duyén. Ngéi nha sin Déng Son vong néc hinh thuyén nay cin duige thay tén tai 4 cée dang nha hinh thuyén cia ngudi Dayake va ngwdi Téraja trén quin dao Indénéxia. Bién dang mét chiit ngéi nha sin Déng Son dé o6 néc thing cdn thiy mét 56 dang nha é khéc hoc nha mé cia mét s6’bé phan thé dan trén quan dio Indénéxia, hoae cdn thay duge 8 cA nha ngudi Bde trén Tay Nguyén ... ching té gitta cde khéi cu dan nay c6 mét méi lién hé mat thiét ma riéng 4 kién tric c6 mot su “bao thi", dai ding, dé qua 6 (khéng hé khién cuéng) thay duge cd 6 khung canh Dong Nam A chiu sy tda sang cia vain héa Déng San. 1.2.3. Kién frée nha 6 gial dogn x h§l phong kién Sang x4 hdi phong kién sy phan héa x4 héi va giai cdip ngay cing sau sic. Nha é hic nay di c6 su khdc biét rét Ién gitta nhing ngudi néng din ty do song bang kinh té néng nghiép djnh can, dinh cut va tang lép cai trj quan lai.20 NGUYEN LY ‘Tur Ki KiéN TRUC NIK DAN DUNG : NHA & & NHA CONG CONG Nha é cia vua chtia théng tri thudng IA nhing lau dai, trang trai duge xay dung bé phéng kién of vdi nhimg thanh ly, nhiing hao sau, kin edng cao tung. Co ngdi cita ho duge xy dung bing nhiing vat ligu kién c6, dit tién voi tang cao tit hai dén bén tang vdi hé théng khéng gian néi that da dang va phong phi (h.. 3, b.1.1.4). + Tai chau Au G Php: logi dinh thy va trang vién cha nha gidu thdi ky nay fing duge phat trign manh mé. Dinh thy xdy bing 44 ma c& tung chu vi bdo vé bén ngoai cling duge xay bing da day dé bao quanh cd khu vyc sn giita cdc nha, bén trén née nha cé bé tri nhiéu thap vita dé trang trf vita phuc vu phéng thi vdi hinh thite mt bang bung bit kin dio. Nhiing trang vién lén thuéng cé tudng lay va hao nuéc bao quanh, trén thinh 6 vong lu va cita vao 6 céu treo. BO mat bén ngoai cha trang vién rat nang né nhung nguge lai ngi that lai rat giau tinh trang tri. G ite: vat ligu xay dung chinh 1a gach va da. Trén mat tudng gach va 44 cing thé hién sy don gian ma ving chic. Nha thudng 1A c6 mai déc va nhiéu téng géc 4p méi, o6 ting dudi la cita hiéu, tang trén ding dé 6, c6 tutdng héi nha duge chit trang tri, Ngdi nha 8 Dessau 14 mgt ngéi nha 4 dién hinh cia tang lép trung Iu cing 14 mét kiét tac tiéu biéu cho kign tric nha 6 cia Dite thai ky nay: n6 don gin, than mat va hp dan biét bao. + Tai Vigt Nam Kién tric nha 4 Viét Nam xay bang gach tit hic chya biét ding ximang. Ho thuéng ding mot thit vita ma théi gian tén tai da chtmg minh cho su bén viing lau dai. Da rén tu nhién khéng duge ding phd bién mde di dat nude Viet Nam o6 nhiéu va cting da xAy 4 mot s6 noi, ké cA cc loai 44 hoa quy nhut da chtmg minh trong lich sit kién tric ‘Vigt Nam (44 c6 nhitng cong trinh kign tric bing da dé s9, mach néi tinh vi nhy Thanh nha Hé)... Néu da rdn it duge ding trong kién tric dan da thi d4 ong lai 14 mét vat ligu thong dung trong nha d dan gian vi dé sit dung va khai thac, phé bién ding dé xay tung. Léi xay dung gian - vi kéo cing 1 mét biéu hign cia xu hiténg khai théc thong minh hé edu tric tre - g6 ving chéc trong diéu kign cia vat ligu xAy dung ving déng bing, trung du Bac Bé thai bay gid. Ngudi ta aa chiing 18 duge sit két hop thyc dung va tinhté chite nangPhin 1 EN TRC NIA © 2 chiu Ive véi tinh thdm mg eta cdc céfu kign g6 lam cho céng trinh g6 truyén thong dan gian Viet Nam 6 kha nang biéu cdm cao, 6 tinh ‘ham suc va dn du rs. C6 thé néi, trong x4 héi phong kién, nha dan gian hay dinh chia, Vang, miéu ... déu chit yéu xay ding tit g va gach Ast nung, trong 46 g6 lim bj bon vua quan phong kién cm ngudi dan khong duige ding, 4a kim ham site sing tao cia nhan dan trong xy dung. Chiing dn dc quyén xay dung cic khéng gian kién tréc to rong hoanh trang véi nhimg trang tri kién tric kiéu sang qug lam bing dat nung cao cp, 44 quy hiém hay duge sdn son thiép vang. Vé bé cuc téng thé khéng gian kién tric cdc nghé nhan Viét Nam rat chit ¥ dén dja hinh, dia vat. Khi céng trinh duge xay dung 6 déng bang thi bi dé con trach cao hon mit mide vai ba mét da 1a mot dia hinh can chi ¥ (ahu mét go dong hay di mui). Hau nhu bao gid nha 3, céng thy cfing chiém Hinh vi tri lmg déi, cong trinh kién tric khong méay khi xay 6 noi dinh cao dé ché ngu khéng gian ma thvdng tya lung vao déi va chan nifi dé trd thanh mét bé phan dot xudt tu nhién cita thién nhién. B6 cuc todn bé cia céng trinh bao gid cfing duige bé tri can déi c6 duting truc than dao 16 rang. BO cuc edn déi cita toan be cac céng trinh vita lam cho téng thé ha hgp véi nhau vita lam tang thém vé quy mé, tinh hoanh tring cia kién tric, khién cho kién tric va cdnh vat tit lau da von thong nhét véi nhau cing néi bat Jén sy hai héa “nhat thé vii try” cita ba yéu té 06 quan hé hitu co (con ngudi, ch thé sang tgo, thién nhién do ho cdi tao va céng trinh kién tric do ho dung nén) mang tdi mt s6 se thai va phong cach kign tric riéng, lai hai héa duge v6i tim hén va téim voc cia ho. 1.2.4. Nha 6 théi ky tu ban chu nghia Khi chi nghia tu ban bit ddu phat trién, ciing nhut 4 giai doan tat ban déc quyén lang dogn thi trong linh vc kién tric, nha 4 luén 1a mot vain dé x4. hoi dang duge quan tam hon bao gid. Xa hi tu ban véi cugc c&ch mang khoa hoc ky thuat ldin thit nhét, véi sy xudt hign cia nén kinh t@ hang héa, cdc 46 thi phong kién da khong cin 1A céc trung tam chinh tri, hanh chinh don thudn ma cn 1A trung tdm san xudt a hang héa. XA héi xudt hién nhitng tang lép méi nhu nha tu ban san xuat, cic TRUCHS O-QhaghgSihan, nha Khoa hoe, eéc ting lp néng dan phé sin da bign thin THU Veh: flan phuc vu trén céc cong tring, nha may tut ban. Chinh vi thé ma 2 0 | S6__ 13164 J22, NGuyen uy Tuner Kf KiéN TRUC NA DAN DUN : NHA & & NHA CONG CONG nha é cling da xudt hign nhing dang nha méi nhut cac biét thy sang trong thanh phé cho cac tng 1ép tut ban va thuong nhan, cac nha cho thué kiéu ky ttic cho cdc tang lép céng nhan va néng dan rdi bd néng thén ra thanh phd, cac kiéu wha 4 lign ké va chung cut cho cae tang lép trung gian, céc thi dan, cae tri thiic, ngwtdi buén ban nhé tu do. Noi dung nha é tng lép trén da 6 nhitng bién déi quan trong, 06 phan khu chite nang ré rét, c6 nhiéu buéng phong biét lap cho timg thanh vién, tao diéu kién cho chi: nghia cé nhan phat trign. Thanh vién dutge s6ng trong nhiing khéng gian biét lap dé phat trién ca tinh,xay dug tim hén. Céc tign nghi méi do tién bé cita khoa hoc ky thuat mang lai da nhanh ch6ng duge trang bi cho nhiing khong gian 3 tao diéu kién nang cao cht higng sOng trong ngéi nha 4 biét thu. Vi du: quat gié co khi, hé théng sudi ém nan tao cdi tao vi khi hau, anh sang dign thay cho anh sing néu, dun nau edi than duge thay bing bép dign, bép gas... Cac tién nghi vé giao. tiép, gidi tri nhu: dign thoai, radio, vé tuyén cing nhanh chéng tham nhap vao di sdng gia dinh (h.1.1.5, h.I.1.6). Kién tric nha 4 giai dogn nay duge nhin nhan dudi géc d6 cu thé hon cia kinh 16 thj truing da trd thanh mét thit hang héa cé gia tri st dyng.va gid tri trao déi, cdn dén mét sé cai cach vé phitong phap thiét ké cfg nhu phuong phap san xuat dé mang lai nhiéu Igi nhudn hon. Chinh vi vay véin dé thfch dung va van dé my quan va thi hiéu nha 8 44 dugc dat ra. 6 cae nuéc phvtong Tay, tit sau chién tranh thé gidi thie II da c6 nhiing tim toi trong Tinh vwe “nha & xi di”. Nhiing thanh cdng nay mot phan do nhiing c& géng cia mét sf kign tric su o6 Iuong tam nghé nghiép. mA nhiéu ngudi xust than tir nhimg trao itu kién tric ti nén di xudt hién chi nghia cong nang. Nhiéu kién tric su bac thay va tai ning da dong gop sang kién va tri tué cia minh cho inh vue nha d chung cu, dic biét 1a nha 4 xa hgi (1.1.7, hL1.8). Dang chi f Ja tda nha 3 Marseille mét tac phdim c6 tm c@ di sin vin héa thé ky cia kign tric sut néi tiéng Le Corbusier. Céng trinh nay 1a sy két tinh mét phan nhing tu tuéng duy ly cia chit nghia cing ning va tinh nbn vin ma ong coi a mét xudt phat diém cn coi trong, d6 1a vai tré x4 héi cla kién trite (a.L.1.15). 1.2.5. Nha 6 glal dogn xa h6l tu ban phat tién cao Xa héi tu ban phat trién cao da sdn sinh ra mét s6 ting lép méi day quyén lye va gidu sang nhu cée nha tut ban cong nghiép cd mép, cde nha tt ban thuong nghiép déc tai - da quéc gia, bén canh mot sé tng lép ngudi lao dong bj ban cing héa séng vat vudng bén 1é ning dé thi lén. Nha é ctia ho théi ky nay 06 sv phan héa va mau thudn hét sttc ro rét trong ngi dung va hinh thite gitta caePhan 1 Kafe TRIG NAO 23 tang lép trong xa hdi. Ndi dung nha é tang 1ép trén rat hién dai phong phu, da dang. Tat cd nhiing tién nghi dé thj va ddi sng vin minh hau nhu duge tap trung vao ngdi nha ctia ho. Trong cin nha duge trang bj tién nghi cude séng hién dai cita ho c6 cd bé boi, sin quan vot, chd vui choi giai tri ngoai tréi, sin khiéu v6... (1.1.1.7, h.1.1.8). Bén trong cin nha [a trang thiét bj vin minh tan ky va vat dung hudng thy siéu hign dai véi hé théng truyén tin, nhimg tro choi dign tit, cae buéng WC két hop tht gin bing kiéu tao séng nhan tao Nha 6 cia nhiing tang 1ép nay khéng phai chi cé m6t noi 6 chinh sang trong ma cdn c6 nhiing ngéi nha phy: nha nghi dng, nha nghi he... Trong khi €6 nha 6 ciia céc tang lép trung htu ngoai ngéi nha 6 chfnh hign dai cn c6 nha nghi nhé cuéi tudn ngoai 6. Phin Ién s6 din ett phi song trong nhitng chung cut nhiéu téng, cao tdng d ven d6 véi tigm nghi trung binh. Ngoai ra cn c6 mt bé phan dan ching, nhing ngwdi din nghéo dé thi phdi séng trong nhiing ngéi nha 6 chuét tam bg (bidonville). ‘Trong thai ky kinh té tut ban hau cdng nghiép phat trign cao tite 1a théi ky cita van minh tin hoe, cita céng nghé - ky thudt cao, cong nghé - sinh hoc nha 6 sé cén tién héa va phat trién manh é thé ky XX1. 6 théi ky nay con ngudi sé lao d6ng ft ngay di, quy thdi gian ramh réi ting Ién, nhu edu sing tgo nghiép du va phat trién van héa tinh than va ddi séng tam linh sé tang lén. Nha & hic nay tré thanh don vj "to dm + séng tao". O thai ky phuong tién thong tin ngay cang phat trign tat nhién sé tién Ii cho viée giao htu giao tip... nhung né lai 6 mat tiéu eye 1a lam khoang céch gitta ngudi gidu vA ngudi nghéo ngay cing md rong, va di dén mite thé gidi cdnh tinh bao d6ng vé sf tha héa, phi nhan cfia khéng gian ott tra, 6 nhiém méi trudng, mat cn bing sinh thai ..., Jam cho vige dé thi héa bing né tran lan khé kiém soat. Sé dan out dé thj sé dong hon sé dan cu 8 cde ving néng thén truyén théng. Bai vay viée kha phyc cdc hau qu cha mot thé kj khiing hodng vé chat Iugng sdng cia cdc d6 thi, nha va vide chudn bj hanh trang bude vao thé kj thong tin, cong nghé cao - thé ky XXI dang 1a van dé bite xtic cla x4 hi nhan Jogi 4 tam vi mé efing nhut cita toan thé kién tric sit trén thé gidi. Nha é thé ky méi chic chain sé ¢6 nhiing cugc céch mang triét dé, toan dién va diy sang to nhung cing day thach thite méi e6 thé bao vé duge sui tén tai ving bén cia hanh tinh eta nhan.loai va vi hanh phuc é tm cao ly tung, dé 1a hanh phuic duge sang tao cia "CON NGUGI TRI TUB". Ching han trong cudc trién lim “ngéi nha cia thé ky tai” duge té chtte tai vign bao tang nghé thuat hién dai New York cia 26 kién trite sut My da xudt hién nhiing con chim én bo higu mia xudn: Nhig ng6i nha chi cé m@t nguéi (gia dinh tan ra va khuynh hwéng séng déc than), réi ngdi nha chi c6 déc hai phong (mt phéng igi va mét thu vign véi 10000 cugn sach) ma phong ngii khong edn kin dao, chi ngin céch véi thién nhién bing vach kinh trong suét...24 \cuvin ir Ké KIBU MIC WHA DAN DING _NHA 8 & NHA CONG CONGPhéin I KiEN TIC NUA © inh 11.2. CAC NHA LEU THO! KY XA HOI NGUYEN THOY26 ACuyEN LY ‘nmEr KE KifW RIC NIA DAN DUNG. NH 6 & NHA CONG CONG nua GTeanc te Bs PHONG KIEN TRUNG HOA "| Nh Kid BHA OAL XAXUATLE HUYEN CAO LOC ‘D6NG BAO NUNG TINH LANG SON ecnicHo 1 Nev bp ken 2 Guo noi 3 ap 5 Ghudog iu eMATBANG = Cm SMAT CATA Hinn 1.13, NHA& THO KY CHIEM HOU NO LE VA PHONG KIEN27 Phan 1. KiEN TRUC Nt O. \VIHON 0HO NYELALL NJUL YA NZI ONOHd IDK YHN ONL NDI L7 MH28 NCUYEN LY ‘niét KE KIEN TUC WIA DAN DING - NHA @ & NHA CONG CONG [IET THU-NHA TREN THAC” 6 PENNSYLVANIA (Mi) 1935 - 1999 KTS, FRANK LLOYD WRIGHT Hinh 141.5. BET THY SANG TRONG XA HOITU BANPhan 1. KiEN RUC NIA O TANG Ly Ane tre Hinh 14.6. BIET THY SAVOYE 6 POISSY (PHAP) 1931, ‘KTS. LE CORBUSIER30 NGUYEN LY nner fKIEN TBI” Nik DAN DINC: ;NHA 6 & NHA CONG CONG. MAT BANG TANG 1 Biet thy Tugendhat do Mies Van Der Rohe thiét ké & Brno -Thép Khe Hind 11.7. NHA 8 XA HOt HAU CONG NGHIEPPhan TRIN TRUC MAO 1 ung ae 18 v0; 2. Nha ngudt gc cng 53 Phong ngi cho ban be; 4. L6lva0 chin 44a. L&i vo phe ws 4b. Lol vo cho con ci 5. 8ép; 6. Phong git: 7. Hm rugu 8. Cu thang chinh, 9. Salon, tv 10. San di dong: 17. Phong ky thuat: 12. Du tr 43: Géu thang phye wy. 14. Tung thy vgn: 15. Géu thang vao ede phong ngil aa con cA 46. Prong sinh host chung: 17. San Wa 18. Van phong: 19. Kho tanh 20. Buong ray kéo tanh, 21, Bubng ray treo man ata 22 Lo suai, 28. Cla vio phing sinh hoat chung: 24. Cla kinh uot lon, 25. Phong ngl cla bé me 26. Phong then; 27 San tal ob ma 2 Khodng icing Ven s8n trl ting du6i 28, Cac phang cia con cai. 30. Cac phong tém: 31. an rong, BIE THU CUA KTS. REM KOOLHAAS Hinh 1.1.8. NHA & TIEN NGHI RAT CAO THOI KY XA HOI PHAT TRIEN CAO32 NCUYEN LY ‘THEY Ki KIN TRUC NIA DAN DUNG | NHA 6 & NHA CONG CONG 140, [| Kuo16e ie LJ ow 388888 HO 4 NaUoI HO2 Naud Hos noua 1 chau eta 2-an gia cong 3: béploaien Hinh 1.1.13. KHONG GIAN & CUA NHA & TAP THE GIA DINH KIEU KHACH SANPhin LIES THC NAA Hint 1.9. NHA.O NONG THON TRUNG DU VA BONG BANG MIEN BAG VIET NAM.34 NGUYEN LY THIET KE KIEN TRUC NILA DAN DUNG: NHA O & NHA CONG CONG inh 17.10. BIET THU VA NHA LIEN KE HANG PHO HA NO!Phdn 1 KIEN TRUC NIA Hinh 11.11. BIET THU KHOI GHEP ( NHA CHIA LO LIEN KE )0.80 THI[NGUYEN 1Y THIET KE KIEN TRUC NILA DAN DUNG : NHA 6 & NHA GONG CONG: Hinh 1.42. CHUNG CU NHIEU TANGPhén I KUEN RUC NA KY TUC XA KHONG COICH VU 1 Phong + Lign he voi nha n cong cng Hanh lang cu 06 mai che Pusan posety bes Mal 11.14. KY TC XA VA BO PHAN DICH Vy CONG CONGNcuviN LY ‘née KE KEN TRUC NIA DAN DING. NHA @ & NHA GONG CONGPhin 1 KIEN TRUK NIAC) 0 TONG THE 5 NGAN DAN 8 LIEN x0 KTS GIADOV TONG THE OHALAN. «TS BAKEMA TONG THEE 3 NGAN DAN 6 LIEN x0) TONG THE 20 NGAN OAN KISLE COBUSIER ‘Hinh 11.16. TONG THE MHA LON CO DICH Vy TONG HOP.40 curb wnt Rife TIC WORN DING - NHA @ & NHA CONG CONGPhan 1. Ki TRUC NAO 41 Cs Kién tric nha 4 1a mét loai hoat dong sang tao sém nhét va phé cap nhat cia con ngudi, dén nay 8 nhiéu nude dd 1a mot nganh eng nghé 1én mang 76 tinh Ikhoa hoe - ky thuat, nghé thudt va xd hdi, c6 nhiém vu tao lap nhimg khéng gian dé théa man moi nhu cdu cia con ngudi vé ddi séug gia dinh nhut phat trién thé chat, tinh than, xay dug mé hinh van héa, tai phyc site lao déng, bao vé site sin xudt, vi vay né ddi hdi kién tric su phai biét tan dung nhiing tiém nding tdi nguyén thién nhién va cin cit trén thyc tién x8 hoi nhim o6 thé tao nén cho cong déng va quéc gia mot cdng trinh nha 6, timg quén thé kién tric cia khu eut tri, hay ci mét nén cong nghiép kién tric nha 6 6 gid tri nghé thuat va higu qua kinh té - xi hgi. Kién tric nha 4 d6 thj lai cang 06 nghia di song thuc tin vé cing Ién vi nan khan hiém nha 4 hién nay, cin gan bé thuc su véi nén sin xuat kinh té dé phye vu dc hye cho vige nang cao phiic loi d3i song x4 h9i, gin bé bén ving véi méi trvéng cdnh quan sinh thai khu vue. ‘Tir dé cho thay nghién citu thiét ké nha 4.hién dai, cin dya trén nhing ob 3 Khoa hoc di site thuyét phuc va dang tin cay méi mong dita dén higu qua mong mud. Nhin chung khi thiét ké kién triic nha 6 cn phai dap tng duge: + Yéu cdu dc thi riéng ita déi tugng 3 (nghé nghiép, gidi tinh, d6 tudi) bang té chute khéng gian cu tri khéng chi pha hgp vdi khi hau tr nhién timg ving ma con véi phong tuc tap quan ciia ho, léi séng riéng theo nghé nghiép cia gia chit + Tao diéu kién phat trién nép sinh hogt van héa x4 h9i méi van minh, tign bé ma van tén trong cd tinh, ddi sdng riéng biét cia méi cin h6 va cia céc thanh vién trong gia dinh. + Ton trong od sd quy hoch chung, gin lién hitu od khéng gian 3 véi to chite cong trinh phiic Igi céng ong, hé thong duing #4 cita cing déng, eta khu vue. + Xéy dung méi phai két hop duge véi hé théng cic khéng gian cong céng va tién hah song song véi viée cdi tao nhimg khu nha 4 cf, of42 2. NCuEN Ltr Ki KIEN TRAGIC NIA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG géng lam cho hai y€u 6 nay hai héa, gép phan lam khang trang bé mat thanh phd, taing chat higng sng cdc khu cut tri. manh vigc cong nghiép héa va cng tac thiét ké dién hinh bdo dam higu qua kinh té xa h6i - van héa cdc khu nha 4. 1. CO SO DIEU KIEN TY NHIEN Day 1a nhan 6 quyét dinh rt manh dén ngi dung cfing nhut hinh thie kién trite nha 4, dic biét 14 c4c nha 3 dan gian,nhdm tao nén nhitng diéu kién sinh hoat déi sng gia dinh thodi mai thich dung,khde phuc nhitng diéu kién bat Igi do diéu kign ty nhién noi d6 gay ra. 2.1.1. Diéu kign vé dia hinh - dae diém x€y dung (quy hogch) Khi xem xét dja diém nao dé, ta cdn chi ¥ dén nhiing yéu té quan trong khac nhau nhushinh thai va kich thuée, mite eét cao va clu tao dia chat, nhiing rang bude vé quy hoach quy dinh vé viée sit dung o6 loi khu dat 46, Hinh thai va kich thuéc khu dat néu khdo sat ky 06 téc dung ggi mé hudng digu chinh gidi phap bé cuc mat bing da duge nghién citu trudc, vita phd h¢p v6i né vita khéng lam thay déi ¥ dé té chite khéng gian va tao hinh chung cia cd khu vue. Cét cao va d§ déc cia mat dit c6 thé anh hung nhiéu dén gidi phap kién tréc nhu: quyét dinh Idi vao chinh va phy, phan bé tang nha, té hgp hinh khéi, huéng chinh cia cong trinh, té chite mang ludi, dudng edip thoat nuée, céch xit ly chding 10 lut... Cafu tao dja chat cimg kha nang chju tdi cita dat c6 quan hé dén viée xit ly mong. Nhiing qui dinh rang bude vé dat dai xdy dung cé lién quan dén quy hoach va dén cd sut phat trién cia céng trinh trong tuong lai phai duge xem xét ddy di dé bao dim xay dung theo ding dinh huéng. Ngoai ra, ta cdn cdn chit ¥ tdi viée khai thac cdc nguyén vat liu sin cé, tit do tgo nén nhing céng trinh pha bgp véi kha ning cung ting nguyén vat ligu dia phuong, tdi diéu kién rang buge cia quy hoach khu vue, khu dét. Chinh vi cac ly do dé nén khi thiét ké, ngudi kién tric su cdn 6 di ban dé thé hign cdc dung déng mitc, cdc sé ligu vé dia cht (ch nang Khai thac vat ligu, ndm bat tinh trang dit) bin dé hién trang, quy hoach dinh huéng... méi cé thé tao nén duge nhig cng trinh phi hgp véi dja hinh va d&c diém xay dung.Phin xiv TiC Mt 43 2.1.2. Diéu kign vé khi hau Vé mat dia If - khf hau bao gém nhiéu mat khac nhau: nhiét d6, lugng mua, 4p sudt khong khf, hudng gid, thanh phn khéng khf, ché d6 chiéu néng... thay déi theo timg mia va timg ndi xéy dung céng trinh (gin hé nude, sng ngoi, nti...). Digu quan trong cia nhan t6 khf hau 1a gid va ndng. Ching 06 anh hudng nhiéu dén cde gidi phap kign tric dc biét 1a nha 6. Tuy nhién cac nhan té nay lai it bién déi lén theo théi gian, dé nim bat va sit dung bén viing. Nuc ta thude khf hau nhiét di néng - dm ma d9 dm cao s8 anh hudng dé vat ligu xay dumg (pha héng nhanh) va quan trong hon,né chi phéi qua trinh trao déi nhiét gitta eo thé con ngudi voi méi trung xung quanh. Nang mang nhiét lugng Ién, chiéu thang xuéng céng trinh c6 thé nung nau bau Khi quyén trong nha. Trong nhimg ngay hé nha 4 thuting can 6 nhiéu gid, edn chéng nong, truéc hét 1a trén mai (noi bi chiéu nang nhiéu nhat) va cac mat tudng hudng Tay va Nam, edn duge théng gié t{ch eye a8 thoat khéng kht ém va néng. Cé thé ding cdc bién phap tu nhién hodc ky thuat 48 dat duge muc dich, nhutng ed ban vin Ja chon duge hung nha thfch hgp. Vé phan nay ching ta can chti dén: © Huéng cia cong trink Nha 6 huténg tét 1a nha 6 cée phong ngi, phng lam vige va sinh hoat chinh khéng bj chiéu nding tryc tidp, dén dutge gid tét va hudng thy duge phong cdnh dep. Trong thy té, khong ¢6 nhiéu cong trinh ma moi phéng déu dat duge tit cd nhimg yéu ciu dy. Trong trudng hgp 46, phai ding cc bién phap chon wu tién sau khi tinh todn cu thé tm quan trong cita timg phéng. © Thong gié tw nhién Gi6é duge tao ra bai sut chénh Iéch ap sudit khong khf. C6 thé c6 gid true Sp (tit ngoai trdi vo phéng) hay gié gin tiép (qua sn trong, qua cdc phéng khée hay qua hanh lang... Trong mét 6 trudng hop ngudi ta tao gid bang co dién - goi 14 gié nhn tao. Viée chon nguén tao gié cé Igi cho tam sinh ly con ngudi cn phai duge suy tinh vi né 6 lién quan dén kink té va thdm mg ciia céng trinh. Trong nha 6 ngudi ta wu tién thong gid ty nhién cho cdc phong 3.NGUYEN UY Tét Ki KifN TRIC NIA DAN DUNG : NHA & & NHA CONG CONG ¢ Chong néng © day van dé oo ban la chin duge nding git tir ngoai trdi vao nha bing nhiéu cach nhueding cac loai taim chin, mai hit (6 vang) mai hién, 16 gia, gidn hoa trén mai, chép g6 hay nhva polyme, kim logi hoje manh manh (66 dinh hay di dong), tuéng phan xa, ding mat nude dé edi tao vi khf hau va ding mau tréng hoc sang dé gidm mite hap thu nhiét tang Iugng nhigt phn xa. C6 thé ting bé day két cé{u,bé sung lép cach nhiét dé tudng, mai, lau bi néng khi mat trdi chiéu vao. Tuy nhién bién phap nay c6 nhuge diém 12 khi bi néng lén thi sé truyén nhigt rat manh va git nhiét lau sau khi nguén nhiét tit. Mot gidi phap khae duge ap dung la ding dém khéng khi gitta hai lép vat ligu nhu tag mai hai Iép (bién php nay sé lam tang tai trong nha va cdiu tao tén kém hon). Ngoai ra, cdn c6 nhitng cach Khac dé dat ditde yéu cu cach nhiét tét, song ai phat sinh nhiing diéu bat loi. Vi du: ding cay cdnh nhé, thm cd trén mai hoc Iép nude chita trén mai, phun nutéec hoc cung eép nude chay déy dii va phai bao dudng thudng xuyén. Vige nghién ctu quy dao mat tréi va nhiing thay déi 06 tinh chu ky trong nam, xac dinh céc tia ndng chiéu theo gid trong ngay, thang, mia, gitip ta hoan chinh céc giai phap chéng néng hgp ly va chudn xée. ¢ Chéng mua tat, chong dm va che gié lank mia dong Do nhiing diéu kign dc biét cia khf hau nhiét déi néng 4m, vé maa dong ©6 gié lanh @ mién Bac nuée ta thing xdy ra trong khodng bén thang). Dé a gié mia Déng Bac mang theo 46 dm cao nén di rét Jai gid buét va théi manh. Bé tri cic phdng hoat déng chfnh lam sao dé cé gié mat vé mia hé, tranh duge gié lanh vé maa déng 1a yéu cu quan tam dau tién. Déi véi nha 3 gia dinh phai chéng lanh céc phdng chinh (phéng ngd, phéng khach, phéng sum hop gia dinh...). ‘Tai m@t sé nvtéc xit lanh, vé maa déng, ngudi ta cdn ding cdc gidi phap ky thuat - nhan tao dé chéng lanh nhut hé théng Id sudi bing dét cai, edip hoi nuée néng, hoi gas hay bing nguén dign... Cac gidi phap nay c6 thiét bj kém theo nén phai chi ¥ tdi hinh dang, kich thuée, mau sc, chi tiét 4é khéng lam anh hung tdi thiim my kign triic va ce nh hung khac nita (tao dé dm lén néu ding hé théng swtdi bang hoi dét - gas).Phin 1. KIN TRUC NU © 45 Khi nghién citu vé diéu kién khi hau,-ngwdi kign tric sut con edn nghién ctu vé d6 aim va ché dé mua. Chéng ém 1a mot yéu cdu.quan trong trong nha é (nhat 1a 6 mién Bac Viét Nam). Dé dim 9 duge chia ra lam hai logi: + D6 dm tuyét déi (duge do bing tri s6 gam hoi nvtéc / trong lugng don vj khéng khi) + Dé dm tuong doi (duge do bing phan tram higng hoi nude 0 trong don vj khéng khf trang thai bao ha hoi nuéc ) G Viet Nam: ~ = 65 + 100%. Ochau Au: p= 50 + 65%. © Chéing théim aot Dé khdc phue duige sy théim dét trong nha 4, ngudi kién tric su céin tao nén nhiing két edu bao che o6 hiéu qua, va dé lam tét diéu nay thi cén phai ndm duge ché d mua timg ving, ting ma, duge biéu hién bing vo Iugng (c6t cao mm) do mt tran muta Idn hay téng cOng céc tran mua gay ra trong nam, trong mia. 6 Viet Nam: théng thuing tit 750 dén 1000 mm/ndm tay khu vue. Khi nm duge r6 diéu nay, chiing ta s8 6 nhitng gidi phap tét vé céu tao 6p cach nude va 46 dée mai tao nén sv thodt nude nhanh, chéng duge sw. thaim d6t. Dé dée mai phy thuge chit ligu lgp mai va kich thuée tam lgp. ‘Vi du: Mai béténg: d6 dde 5 - 10%. Mai ton: 12-18". 2.2. CO S6 VE XA HOI NHAN VAN Ngéi nha d thuéng phan Anh ré nét nhing tién bé cha dai sng kin té va van héa, nhiing dic thi I6i sng cia gia dinh. Mudn thiét ké tot khong chi cin ett trén st phan tich “duy ly - céng nang” ma cdn cén duge xem xét dudi khia canh "MG hinh van héa",46 NGUYEN LW Tite Ki KiéN TIC NIA DAN DUNG : NHA @ & NHA CONG CONG 2.2.1. Dac diém vé dan sé Dae diém vé dan s6 duge thé hién 6 céiu tric thap tudi cha mét dan téc, mot dat nude. Dua vao thap tuéi, ching ta 06 thé thity 15 duge dic thi dan sé. ‘Thap tudi phan anh rd nét tinh trang xi hoi vé mat kinh t6 x4 hGi, ddi song cha mét dat nude. Qua thap tuéi ta 06 thé 06 nhitng dy bao vé kinh té, nhiing tinh toan vé quy nha cho thich hgp (b.11.3.6 - phéin II). Vidu: Trong mét thap tudi cia mét quéc gia c6 sO ngudi trong 46 tudi lao d6ng cao thi ching ta can dy tri nhiéu nha d gia dink, nhiéu nha inay, xi nghiép, kj tic x4... Cé nghia 1a chinh thép tudi 44 néi r6 loai hinh nha 4 danh cho thé loai nao cé nhu céu nhiéu hay ft, qua 46 ching ta 06 thé du bao duge céc loai hinh nha é can thiét. Trong dic diém vé dan sé ching ta cdn quan tam dén mie d6 sinh dé cha dan cu. ‘Ty lé sinh dé: G Vigt Nam : 2,5 - 3% va dang cé xu thé gidm. . 6 Anh, My : dudi 1% ‘Ty le ving dan 98 = ty 16 sinh - ty 16 tit, ‘Ty Ié titva sinh chinh IA phy thuge vao higu qua céng tac bdo hiém y té x hoi va cdi thién dai sdng cho nén qua d6 chting ta cting 06 thé dy bao duge cdc céng trinh thugc linh vuc nao 1A quan trong va o6 nhu vay thi kinh 18 xa hoi cia adit née méi c6 thé phat trién Ién duge. Nha 3 Viét Nam trong titong lai chi o6 thé gidi quyét tat vdi diéu kién gidm duge ty 1@ phat trién dan 86 xudng mite 1,6-1,7% va ting mic thu nhap GDP binh quan déu ngudi ngang cdc nutéc phat trién (trén 1000 USD). 2.2.2. Dac diém vé edu trac gia dinh Déi tugng phye vy nha 6 chinh 1a gia dinh, chinh vi vay cu trie nha 3 cn duge théa man tét nhat cdc yéu cd da dang, phong phi vé cac kiéu loai gia dinh khée nhau, Ngvdi kign trie sut cin ndm duge cdc loai gia dinh 06 sy khae biét vé thanh phan, nghé nghiép, hoc van cia nhén khdu, vé sO Iugng thanh vién trong gia dinh, 86 lugng céc thé hé lita tudi, tinh chat dic tha cha méi quan hé gitta cac thamh vién trong gia dinh... Nam bit duge nhimg vin dé nay, ching ta méi o6 thé du kin duge cac dién tich khéng gian budng phing, dy kién duge méi quan hé giita céc loai hoatPhin 1. KUEN TRUC NA © 47 dong trong gia dinh d6, Dac bidt edn thiét khhi nghién ett thiét ké cdc chung cx, Vi ming nay khong ¢6 éng chi tueng lai ro ring véi don dat hang cu thé cho cdc kién triic su. + Quy mé nhan khéu cita gia dinh Cé nghia 1A ta phai xéc dinh quy mé nan khdu cita gia dinh trung binh tai dia diém ma ta thiét ké xay dung. Biét duge chi 86 nay méi cé thé tinh toan duge tiéu chudn dign tich 4 cho mét déu ngudi va dién tich cu tra hgp lf cho cc loai quy mé gia dinh theo nhan khau. 6 Vigt Nam (vao nhiing nim 90 thé ky XX): + Mién ‘Thanh phé: TB: 4 - 5 ngudi/ gia dinh. Néng thon: TB: 6 - 6,5 ngwoi/ gia dinh. + Mién Nam: Thanh phé: TB: 5 - 6 ngudi/ gia dinh. Nong thén: TB: 6 - 7 ngudi/ gia dinh. So sénh véi mot s6 nue: Lien X6(ei): TB: 2,3 - 3 ngwéi/ gia dinh. Anh: TB: 1,8 -2ngudi/ gia dinb. + TY é cac logi quy mé gia dinh khée nhau ‘Thong thu’ng quy mé gia dinh dutge chia ra: «Gia dinh nhé: 1 - 2 ngwtai (Ha N6i khodng 20 - 25%). + Trungbinh: 3-6 ngudi (Ha Noi khoing 65 - 70%) + Len: 7 - 8 nguai (Ha Noi khodng 10%). + Cyclén: bang va han 9 ngwai (Ha Néi khoding 5%). ‘Thong thwng thi cac loi gia dinh & néng thén ¢6 hoi khéc 3 thanh phé. Cy thé: + Trung binh chiém: 60 - 65%. © Nhé: 10 - 15%. * Con lai: 20 - 30%.8 NCUWEN LW Tur Ké KEN TRAC NILA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG + Ty lé cac logi gia dinh Vé mat dic thi phat trién va quan hé gitta cdc thinh vin thi gia dinb dutge chia ra cac loai nhu sau: * Gia dink hgt nhén (gia dinh don gidn) gém: ~ Gia dinh hat nban mét thé hé: gém chi-c6 cap vo chéng tite hat nhan cia gia dinh ~ Gia dinh hat nhan 6 hai thé hé: gm 6 bé me va con cai, Khi gia dinh hat nhan cé dit cd hai vg chéng duge xem 1a hoan chinh, Khi chi cén mét thanh vién cia hat nhan gia dinh thi xem 1a gia dinh hat nbn khéng hoan chinh. Cac thanh vién thudng 1 cé quan hé mau mi, truc hé. + Gia dink phite tap: 1a loai gia dinh 6 cae thanh vién thugc hai dén ba thé hé howe khéng tryc hé, nhiéu dong mau huyét théng. 6 Viet Nam fing chi chiém 15 - 16% theo cdc diéu tra ciia tac gid. Ngoai ra cin 6 thé chia gia dinh thanh ba thai ky trong mét chu trinh sng cia né (Viet Nam khodng 38 + 42 nam). * Gia dinh phat trién: (khoang 14 ‘5 nam) trai qua hai giai doan ~ Giai doan phat sinh (tao lap gia dinh). ~ Giai doan dang phat trién (sinh con dé cai). + Gia dink 6h dinh: (khoing 16 + 17 nim) dude danh gia bang cdc chi tigu ~ Vo sang tuéi 36 hodc chéng trén tudi 60 tudi. ~ Ce con cén chia dén tudi két hon. + Gia dinh tan lui: (choang 10 + 12 nim) duge tinh khi ~ Bé hode me buéc sang tuéi tho trung binh cia dat nude (nam 65, nit 69). ~ Can ett vao tudi két hén etia con cai (nam 28, nit 23), - Can ctt vao tudi thoat ly gia dinh cia thanh nién (tuéi di bé 6i, bude vao ky tiic x4 ciia céng nban hay sinh vién).Phin 1 Kui TRIC NAO 49 2.2.3. Cu trae nghé nghiép cua chi hd Khi thiét ké, ngwai kién tric su cn quan tam bdo dam chite nang nha 6 tong tg véi dae diém nghé nghiép cia timg chi hé gia dinh. Két qua nghién ctu mAu bén quan ndi thank Ha N6i (1980 - 1985) cho thay cd c&u cdc hé gia dinh theo nghé nghiép x4 héi nhu sau; a) Nh6m gia dinh thudn cng nhan: 48% b) Nh6m gia dinh thudn vién chite: 5.8% c) Nhom gia dinh thudn tri thite: 15,7% d) Nhém gia dinh hén hgp quée doanh: 19,7% e) Nhém gia dinh ngoai quée doanh (thj dan) : 22.6% ) Nhém gia dinh hén hgp quéc doanh va ngoai quéc doanh (1/2 thj dan): 24.6% g) Nhom gia dinh hwu tri, gid: 3% 1h) Nh6m gia dinh khac (chuyét): 3.7% Qua day cho thay nh6m (e) va ( chim 1/2 céc gia dinh khdo sat cfing phd hgp véi khuén mau gia dinh é dé thj nhiéu nuéc ¢6 hoan cdnh tuong ty. ¢ Déi véi gia dimh cong nhan vién chite bao gdm cdc phdng chi yéu phyc va nghi ngoi sinh hoat gia dinh. + Phong tiép khach. + Phang nga cia cha me. © Phang ngit cia con cai. * Cae phéng phuc vu: bép, xi, tim, vé sinh, kho dé dac, chd gidt phoi quan do. + Légia, hién, hanh lang. * San vudn néu cé thé dude. * Déi véi nha 4 cita cin bé khoa ky thugt, edn bd nghién cttu thing trong nha ¢6 phéng lam viée riéng... hoe phéng lam vige két hop véi phong ngi cha me, phong lam vige két hgp vai thut vign gia dinh hode thy vign riéng. + Déi véi nha 3 cia cae gia dinh tiéu thung, gia dinh lam nghé thi cdng, thudng trong nha o6 ede gian ban hang hodc lim nghé tha cing my nghé.50. nCuven 1 tr KE KIEN TRUC NIA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG: Cac nha truyén théng trong cdc thanh phé c6, phé off, cdc nha 6 c6 két hop buén ban, lam thi céng nghiép thudng 1a nha d tiéu biéu die trimg cho Jogi nha sinh Igi nay. 2.2.4, Mic d6 kinh té cla chi hé tuong lal CAn phai dya vao mitc dé kinh té cia chit hé dé thiét ké phi hp véi kha ning kinh té cia ting gia dinh. Mét mau khdo sat tai Ha N6i cho thay cs céfu phan tdng xa h6i theo mite sdng nhut sau (phan trim 86 gia dinh duige diéu tra): a) Cac gia dinh gidu c6 4.9% b) Cae gia dinh 6 mite trung binh kha 30% ©) Cac gia dinh c6 mic sing trung binh 49.3% d) Cac gia dinh 6 mite song kém 11,9% e) Cac gia dinh c6 mite sing nghéo khd 4% Méi gia dinh tay theo hoan cdnh kinh té mA chon cach dap tg nhu edu tign nghi phit hep. Vi du: Chat lugng tién nghi thé hién trudc tién 6 dign tich phong: Phéng khach c6 nhiéu loai: 14m*, 16m*, 18m”, 20m? dén 30m’, Phong ngit cho bé me: 12 - 14m’, 18 - 20m” va vdi ché nga kiém ché Jam vige (nghién ctu v-v...) 20 - 40 m*. Phéng ngii cho con trai, con gai riéng: téi thiéu dién tich cho mgt ngudi 6 - 9m’, phéng cho hai trai hay 2 + 3 con gai cn 12 - 18m*. Bép dun bang gas hay dign cin 6 - 8m’, bép dun than ci cn rong hon, bép dun gas hay dién cé6 thé két hgp lam phong &n dign t{ch cin 12 - 16m* hoe hon niia tity theo 86 higng thanh vign trong gia dinb. Phéng an 6 thé té chtte canh khu sinh hoat chung dé khi can 06 thé imé rong (ding hé thong tudng xép, cita dy v.v...). Khéi vé sinh cé hai loai: tach bidt hay két hgp véi day dit thiét bi rita tay, xi, tiéu, bén tim, bé vay, may gidt v.v... loai khéng ddy dit chi 06 xf hofe chau rita tay, rita mat, tim huong sen véi nhiéu quy md dign tich cho mdi phong (4.5 - 12 m’). M@t cdn hé lai c6 thé 06 tix 1 én vai phong.Phan 1. KiGN TRIC NAO 51 2.3. CO S6 VE VAN HOA TRUYEN THONG Méi dan téc, méi quée gia déu c6 ban sic vin héa dan téc riéng, chinh vi vay Ichi thiét ké, ngudi kién trite sut cin phi ndm ditgc nhing nét riéng trong sinh hoat Iéi séng gia dinh, trong quan hé gitta gia dinh voi ong déng dé té chite khéng gian cu tr va kiéu cach té hgp cin nha hop 1y, dam da ban séc dan tic. Vi du: Déi véi Nhat Ban, tap quan sinh hoat truyén théng cia ho 1a hay ngéi xép chan bing tron cho nén phong khach cia ho thuéng phai phi hgp Y6i médun cd sd - tatami (chiéu ngéi) va chi o6 ban théip khéng cn ghé ng@i trong ndi nga, noi tiép khach... Thwdng trong nbiing gia dinh hién dai cia Nhat Ban va cia cic nutée theo dao Héi, phong khach cia ho thudmg 06 hai logi vA méi loai phéng IA mét Idi trang tri ndi that riéng phan bigt r6 chite ning di ngoai, déi ngi: + Kiéu hign dai (phong khach) : d6i ngoai. + Kiéu truyén théng (phong sum hop gia 4inh va cho khach than) : Gi ndi. Déi véi van héa truyén théng Viet Nam thi do anh bung lau di cia va tra quan Phuong Déng (quan hé hai hda "Thién, Dia, Nhan’, triét ly nhat thé va try, thuyét Am Duong, thuat Phong Thiy) cho nén moi hoat dong vin héa, di sng tam linh déu bj chi phéi mét cach ro rét trong each chon nei lap lang, lap 4p, té chtte khéng gian cut tra. Dudi day 1 mét vai kinh nghiém xay dumg nha 4 dan gian Vigt Nam va truyén théng van héa - léi séng dé chting ta cé thé tham khdo va phat huy, vi xét cho cing nhiing quy dinh trong kinh nghiém dan gian va thuyét phong thity phan Ién ngay nay déu 6 04 88 IY gidi Khoa hoc va o6 thé chap nhan hap I. Chon dat lam nha ‘Méi mét con ngudi Viet oé khi chon dat 1am nha déu 6 mét loat yéu cdu cu thé, xép theo ché 46 um tién tay theo vj thé cia mdi ngudi. Méi wu tién hang dau thudng gn lién véi phong cach sinh séng cia cha nhan. Ngudi cé nhu edu vé cita hang, cita higu buén ban thi tim vj tri thuan Igi cho kinh doanh, nha kkhéng thot hau. Newdi kuta thudng néi: "nhét cin thj, nhj cam giang, tam edn 16" cdn ngay nay thi phai "Nha mat phé" cé kha nang sinh Igi. Nhung lai conNGUYEN Li nui Ki KifW TIC Nt DAN DUNG - NHA & & NHA CONG CONG 6 cau "Buén c6 ban, ban c6 phudng" cn bay gid ta ua néi "Héa hgp cong déng" can c6 lang giéng tét, gan chg, gan céng vién. 2.3.2. Xem tuéng dét (dae diém khu dét xy dung) dinh kiéu nha ‘Gi con ngudi déu 06 tuéng mao riéng, xem tuéng ngudi dé (nhan tudng) cb thé biét duge mét phan tinh nét va tuong lai cia ho. Dat cting c6 dign mao, xem tung dt dé xac dinh khu dat d6 c6 Igi hay e6 hai gi trong vide xdy dung nha 6, cho tutong lai hau van cia gia chit. ‘Trén thyc té ngudi xua da téng két cdc thé dét cdin nén tranh dé xy dug nha 4 néi riéng va cong trinh kién tric néi chung: + Dat tro troi, kh6 cin, cdy cdi cdn khong moc duge thi con ngwti cling Khéng thé séng duige lau dai trén d6 vi 8 day mach nude, khi dét déu xau, Ngudi xua d 06 edu "Dat tot sinh cdy quy", "Dat lanh chim dau" "Dia linh sinh hién tai". + Noi gigng miéc bj khé can di bi bd hoang cing khong 8 duge. Mach nutée da thay déi. giéng can 6 thé chtta khi déc. + Dat 3ché sat goc ré dudng cai khong nén 4, thiéu an toan. * Dat 6 ché ngo cut cing khéng t6t, sich cé néi ring ngudi 6 dat nay thudng c6 déc hep hoi. * Dat nim ké dén miéu khéng nén 4, ché nay thung khéng yén 6n. © Dat dm lanh khéng 6 dude, o6 thé vi mach nude qua cao, théng gid kém, hoi dm tich tu dé dau 6m. * Dat 6 noi c6 dong nvée chay qué manh va nguén gid manh lia théi thang vao, khéng nén 4 (nha 6 cuéi ngé, cudi déc...) vi khéng cé lgi cho sttc khée. 2.3.3. Héa déng vél thién nhién, nuong theo thién nhién dé lam Idi cho minh Dé pha hop véi diéu kign nay, nha 6 thutng trai dai, bam sat voi mat ditt hose ‘bé tréng tang mét, tao sy théng thoang nhe nhang, cé cita sé thap va dai dé hig gid va han ché anh ndng, c6 mai vuton dai dé chéng mua hit. Xen vao c6ng trinh la nhig manh san, vin cay, thm od dé tan dung bong mat, vita tan dung khéng gian vita cai tao vi khf hau, vita tao tm nhin hay tiéu canhPhdn 1. KiiN TOC WHA © 53 dep. Cac kign tric thudng héa nhap va an nau vao cay xanh, duge xit ly khong gian kigu mé, wu théng - lién hoan véi vach va etta c6 thé di dng linh hoat. Kién tric théng thoang, c6 trong c6 ngoai, cé ning c6 mua, ¢6 c tiéng chim hét va cay xanb, c6 anh trang va tiéng gid dé con ngudi héa déng véi va try va thién nhién cdy cdnh. Kinh nghiém nay da tgo ra thé img xit linh hoat, du 6c thy tin, nhay cdi véi cdi mdi nhumg cdn bao thi tri tré. 2.3.4, Mt I6I s6ng dé cao tinh céng déng trong dé vi thé va nhan cach 4 nhén phy thugc chat ché véo tap thé gla dinh va ang x6m Thién nhién khéc nghiét véi bao yéu té bat ngd Iuén xdy ra bude con ngudi phi cé két lai véi nhau dé khdc phuc hau qua cia né 1a 10 Iyt, han han, mat mba, d6i kém... Nhu edu tuong trg nhiing hie nay rét Idn va ep bach. Thém vao 6, trong cA cugc dai minh, ting ngudi néng din phai lo hang loat cng vigc lén nhu lam nha, cuéi xin, tang ma, khat vong, ddi héi mot higng tién cia rt Ién ma voi mite thu nhap kém hang ndm, timg hé néng dan khéng di site 46 lo trong mét hic - di chi mét edng vige théi, mA phai nhd su gitip d@ cia nhiing ngudi khéc trong eéng déng. Sau nita, cin chinh do nhitng dic diém "lang - ho" md méi lang Viét - noi cong cu ca nhiing ngudi néng dan - 1a céng déng cia nhiéu méi quan hé: cing déng vé dja vue (titng lang cé ranh gidi linh thé riéng) cOng déng vé kinh t& va og s& ha tdng (ang o6 chung nganh nghé va bi quyét nghé, chung mét so rugng dt céng, chung dung lang, ng6, ging mide, dink, chia, miéu mao), cng déng vé co céiu té chite: tig lang 6 mét kiéu od cu té chite riéng, song nin chung cac lang déu 06 cac thiét ché céng déng vé dia vue (ngo x6m), huyét théng (gia dinh va ding ho) vé lép tuéi (phe gidp), vé bé may hank chinh (h9i déng ky myc va chic dich), vé cdc quan hé ty nguyén theo nghé nghiép (phutng héi), theo myc dich tuang trd (héi, ho), vé quan hé theo "dang cp" tite vj thit trong lang, theo quan vién hay bach dinh... Vay biéu hién cu thé cita Iéi séng cng déng cita ngudi néng dan la: Quan tam gitip d3 ngwdi khde, coi trong tinh lang nghia x6m, 4é cao tinh than doan két va o6 két lang xa, coi trong sy giao tiép va tinh than hiéu khach cao. Song trong ling xa, trong diéu kién vat chat rat chat hep va trong béi canh xi héi day ap bite béc Iét, ngudi néng dan van cim thy duge nang d@ rat nhiéu béi "tinh lang nghia xm" cia nhig ngvdi cing song. 6 hdu54. Ncuven 1 mmuér rf nity mic WA DAN DUNG - HHA 6 & NHA CONG CONG: hét cdc lang xa c6 quy dinh ghi trong hong wéc, khuyén rin moi ngudi an 4 héa thudn theo diing dao hiéu gia dinh, ng2ia tinh lang x6m, khuyén Khfch moi ngudi giép 43 nhau khi gp khé khin hoan nan hofe khi 06 céng vige lén nhut cudi xin, tang ma, lim nha. Ciing vi thé moi gia dinh trong cing mét cng déng séng hai héa. odi md, hiéu khach, thim viéng nhau thwng xuyén, "téi Kita tét dén 06 nhau', "l4 lanh dim 14 rach". ‘Trong khong gian cut tru cita ho di song gia dinh khéng chi bé kin trong ngéi nha ding sau canh céng va rao gidu ma cén dién ra thvtng xuyén trén cdc khéng gian cfng déng nhu ngé x6m, duting lang, duéi bong mat xum xué cia cay da céng ling, trong vudn chita, sin dink, tai quan nghi gitta déng, bén nuéc hay giéng lang. tai cdc phién chg qué, vo nhing ngay hgi lé va cA trong dai thing hang ngay... trén sin vudn nha nhau, trén khéng gian cong cng cia sinh hoat vin héa va san xuat, - Chui trong gitt gin vj thé va nhan cach c4 nhan va nhan cach cong déng. Vai m@t hé thdng cdc thiét ché té chtte da dang va nhimg quy dink, trach nhiém cia cdc c4 nhan déi véi cing déng duge cy thé héa trong huong uéc, cing véi quan niém vé dao dite truyén théng va site ép nghiém khdc cia dit luan King x da tgo ra m@t thé va Ive cia cong déng déi véi cdc 4 nhan lam cho ed nhan phdi phu thuge chat ché vao lang. Tai ndng tinh cach va nhdn cach cia ting ngudi khong thé vugt tréi khdi sf phan va nhan cach eta ofng déng va phai phu thuge, phuc vu cng déng: "xdu déu hon tét Iéi", "khén méng, sing din", Ca tinh, tdi nang, quyén ty do cia mméi con ngudi nhin chung khéng dutge coi trong ma phai huéng vao gid tri cong déng va phi phuc va cng déng. Trong nghé thuat dc biét 3 kién tric ngudi ta tim cai dep 4 sut can déi, hai héa, sif chimg myc, khong ua su choi tréi, déc dao ky dj thai qua. 2.3.5. MOt I6I séng col trong va dé cao cal tam, chil tin va dao hiéu, 18 nghia Mét trong nhitng diém néi bat trong "vin héa lang" cfing chinh 1a "Idi séng ofa lang xa" cia ngudi Viet Nam 1a cach tg xit gitta c4 nhan véi ca nhan, c& nbén véi té chtte trong lang x4 ma titng ngudi tham gia 14 trén co sit long tin véi nhau, nén trong hau hét cae truéng hgp khéng can giao kéo khé ude. Do vay, trong lang xf ngudi ta coi trong chit tin, chi cn Jam mit long tin vdi nhau lA quan hé gitta hai ngudi dé bj ran nitt;"mét sy bat tin, van sy bait tin",Phdn 1. KieN TRUC NIA © 55 2.4. Bat hiéu, bat muc 1a diéu hé then nt vi bj du luan lén 4n gay gt nhat. Tinh cam gia dinh cia con ngudi Viet Nam rat bén chit, trong dé sy gin bé gitta cha me va con cai la néi trdi nhat, dae biét 1 long hiéu thao va tinh mau tit. ‘Tit cudi thé ky trude, mét hoc gid Phap dén Viét Nam da nhan xét: "C6 thé ngudi ta khéng tim thay 4 bat ott dan téc nao trén trai dat may stt gdn b6 hoan hao trong gia dinh, m@t tinh cdm sau séc nhut 6 din téc An Nam" (Theo Nguyén Thita Hy). Vi dic tinh nay ma kién tric hudng ngi, thién vé cai dep néi dung, bén trong khéng gian hon hinh thite va khéi bén ngoai. ‘Néu trong gia dinh (mé réng ra 1a dang ho), hiéu dé 1a tinh cam, dao dite quan trong nhét thi 8 ngoai gia dinh (trong va ngoai lang xa), ngwoi Viet Nam dé cao coi trong [é, nghia va long nh4n dite; duge biéu hién cu thé 4 mét loat dite tinh nhv long trung thy, su thiy chung, tinh nhudng nhin, long nhan nghia, tinh hién hda vi tha, thai d khoan dung, kin dao, t& nhj dén mitc tham thiy. Dan téc ta 06 truyén théng tran trong nbitng anh hing trong lich sit. Nhan dan suy ton tung nhé, dic bidt odn lap dén thd, té chite cdc 18 h6i tudng nigm. Cac ngay gid duge té chite trang nghiém. trong thé c6 dang cé cing com. ‘Trong pham vi gia dinh ciing thé. Déi véi éng ba, cha me di mit thé ndo trong ngay gid cing 6 mam cdm, ¢6 vai khéin, cdtu mong hét site thanh tam. 6 dé chic 6 ¥ niém vé méi quan gitta ngutai chét va ngudi séng, 06 cai thiéng liéng va cai tran thé nhv cdc nha x4 hdi hoc thudng ban ti. Sy hign dién thu@ng xuyén ban thé td tién 4 noi trang trong ma 4m cing trong khéng gian 4 cia mét gia dinh Viét Nam,cting nhu khong gian cv tri cia cong déng gin bé hai héa véi khéng gian tin ngudng ton gido ton nghiém ma gan giti,phai duge xem 1a biéu hién quan trong cia Idi séng va mé hinh van héa dam da ban sdc dan téc. CO $6 VE KINH TE KY THUAT Diing trén quan diém kinh té dé gidi quyét nan khan hiém nha é tai cée nude dang phat trién cn phai nhan thite ring nha 4 truéc hét va quan trong hon hét 1a mot hang héa dic biét trén thj trudng. Van dé néi lén chinh 1 ti sy khéng tung xttng gitta cung va cdu. Muén giai quyét thi can phai chit ¥ nhiéu tdi viée mé réng kha nang cung img. Kha nang nay vugt khdi tam tay bat ky mét chinh phit nao. Gid day nha nutéc chi déng vai trd dd déu, lam vai tr tao iu kign va diéu tiét trong chimg myc o6 thé. Cac yéu t6 déu vao cia qua trinh san xudt nha (cung ting) 1a: lao déng, vat ligu - ky thuat, cd sd ha tang, tai chinh va qua trinh diéu tiét..Quan trong56 ncuvén Ly Tr xé kifn TIC NHtA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG hang dau tat nhién & cdc muéc nghéo, nude méi bude dau phat trién chinh 1a vén (cho ddu tu vio dat va ha ting ky thuat) phu thugc ré rang vao mitc thu nhap GDP chi s6 binh quan theo du nguéi Cac chinh sich va chién luge phat trién nha 6 ting théi ky cha mot quée gia khéng thé khéng cin cit trén nhiing céch thao g@ nhiing trd hic cia dau vao tren. Vain dé cai thign diéu kién 4 cho ngudi nghéo dé thi 4 Viét Nam hién nay dang 1a viin dé bite xtic ma nha nuéc cn quan tim, Khai niém ngudi nghéo truéc tién 14 nhiing ngudi ob thu nhap thap, 1a can bé céng nhan vién, 1 nhitng 4éi tugng thudc dién chinh sach, nhing ngudi bj rii ro do thién tai, chju h4u qua thiét théi do chign tranh. Gidi quyét cdi thign noi 6 - nha d khong dya trén quan diém bao ep oft ma chit yéu 1a dia trén phutgng cham trg gitip. tao diéu kién,kkfch thich gia dink ‘tat vudn Ién, nhan manh hinh thite "Nha nude va nhan din cing lam" bing phuong hudng cu thé: 7 + Nha nuée cp dt cho nhan dan ty lam. + Nha nvféc tn tao mat bing cho toan khu dat, xay dumg cac céng trinh ha tang ky thudt, chia 16 ban cho dan, + Nha nvéc xay sin nha va ban theo hinh thitc tra gép voi lai sudt wu ti * Nha nuéc cho vay tién véi lai suat thép va cap dat dé cho can bé cong nan vién ty lam nha theo sy quan ly. «Phat trién hinh thtic xy dung nha tinh nghia véi sy hé tr¢ ctia cde to chite phi chinh phi, cia cng déng vé kinh phi dé tang cho cae Ba me anh hing va cdc gia dinh cé cng, nhiing gia dinh va cd nhan thude dign nan nhan chién tranh, thién tai .... 2.4.1. Dinh huéng vé tiéu chudin 6 Hign nay dign tich 8 binh quan cia cac hG nghéo cia thanh phé la 4,4m*Mngudi, dién tich phy cho mét ngudi khoang 1,8 - 2m? (thanh phé Hé Chi Minh);con 6 Ha dign tfch & binh quan cita cic hé nghéo khodng 3,2m*Mngudi, dién tich phy khodng hon 1m’.Phan 1 KIN TRIC NIA. O 57 2.4.2. 2.5. Vi vay dé gidi quyét vé tiéu chusin 4 trong tuong lai khéng thé cin ett vio chi tiéu qua lén. Chinh vi vay nutéc ta phan du dén nm 2000 dign tich 3 vio Khodng 6m*/ngudi, dién tich phu khodng 2,5m'/ngudi va of ging dén nam 2010 dat duge tiéu chudn 6 hop ly véi dién tich 4 khoang 8m’/ngudi va dién tich phy 3 - 3,5m"Mngudi. Nhimg logi nha kiéu cin hé edn blo dm duge tinh, Gc lap khép kin va khong cho phép sit dung chung khu phy cho bat ky loai can hg nao. Déi véi kiéu nha chung cu thi nhan khdu binh quan trong m6t buéng 4 nén nhé hon hoge bing 2,5 ngudi. Kiéu chung cut sé 1a hinh thite "nha 4 xa héi" ch yéu phuc vu cho ngudi nghéo 6 thi va nhiing ngudi cé thu nh§p trung binh. h_huéng vé cdc hinh thie san xuét nha, bign phap tang quy nha & CAn song song cing tén tai ba hinh thitc "Nha nuéc, tap thé va tt nhan" cing * san xuat nha dé 4 hoac dé ban vdi muc dich huy déng von va tiém nang kf thuat trong dan. Nha nude quan tam ding mite dén vain dé cai thign nang c&Xp cdc khu nha 6 cit va timg bude xéa bé cac khu 6 chuét, khu lén chiém "bat quy te - trai phép", hodc tao diéu kién dé hop phap héa mé kha nang dé cong déng noi d6 ty cai thién nang cp khu nha 6 cia minh dat tiéu chudn yéu cau. KINH NGHIEM T6 CHUC KHONG GIAN CU TRO TRUYEN THONG TRONG KIEN TRUC NHA 6 DAN GIAN VIET NAM Trong nhitng lang x6m tidu nong truyén théng trudc cach mang thang Tam, méi gia dinh néng dan 1a m§t h6 nhé sOng bigt lap trong mot khoanh dat riéng, trong mét ngéi nha binh dj cé’san vudn, rao gigu bao quanh, duge dung lén chi yéu bang cdc vat ligu nhe, dé kiém cia dja phuong, lay tit déit va thdo méc (h.1.2.1). Toan bé ngéi nha thé hign rat r5 nguyén tée té chite "khong gian sinh hoat gia dinh" véi ¥ thite khai thac trigt dé nhiing nguén Igi sin 6 cha chinh ban thén méi sinh eu tri 46, trong khudn khd kha nang cho phép cia tig hé déc lap. Tit cach sp xép khéng gian 4 chinh phy, té chite san von, cong ng, tao ao ca, bé tri chudng gia stic, gia cam dé@n nhitng kinh nghiém Khai thac bdo vé ching déu néi lén kha hig hén mét miu hinh cuge sdng dn cd, ning dong, c6 sit hdi hda cao d9 gitta con ngudi va thién nhién, ¢6 quan hénCuvEN Lv ‘ir Ké KiEN TRUC: NA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG gin bé cht ché gitta thé gidi vat chat vé co va hitu cd, gitta méi truéng vé sinh va hitu sinh. Bat dau réi bé cai nha san ving rimg niii véi chitc ning "cu trit - sinh hoat" 1 chinh dé tién vé khai thac ving déng bing phi nhiéu nhing khdc nghiét, ngudi Viét cé thién vé sin ban, hai ltgm va lam nuong da ngay cang nhén thite duge sit wu vigt va tiém nding gidu c6 cha cae yéu té "nwtéc" va "ait" duéi téc déng téng hop cia ning ltgng mit trdi va site lao dong cia con ngwdi khai pha n6. Rudng déng, ao va vudn da trd thanh ba d6i tugng khai thac chit yéu ofa cée gia dinh néng dan song ty do kiéu "adc lap, khép kin" vao thi diém x4 héi thi téc tan ra. Cai nha sn, lén, xudng, vio, ra phién toai khéng cdn thich tmg véi phuong thite song méi khan truong "hai suong mét nding" cba nhimg gia dinh "néng nghiép hia nuée" nita. "Nha 6 - ndi san xudt" bat ddu xudt hign dé tao cho ngudi néng dan tranh thi duge nhiéu théi gian va site Ic vao su quay vong nhanh cia "moi sinh vat san sinh", mét loai déi tugng Khai théc "kigu nding sudt lén" rat duge coi trong trong céc gia dink néng dan nay. Khéng gian cut tra hay cd nggi nha 6 cita ho bao trim tit cay’ cé, con vat, con ngudi trong cai "6 khong gian" bao quanh ao va vudn gia dinh, sau qua trinh an cu lap nghiép, 44 duge xem nhut mét quén xa sinh hoc kha hoan chinh, cu bing va én djnh trén quan diém "sinh thai hgc" vé dong nang lugng, chudi thie 4n hay "vong tudn hoan vat chat (sinh, dja héa)" (h.1.2.2). ‘Ao vitin la nguén nguyén ligu dé tao ra ngéi nha, 14 nguén kinh té dang ké dé nudi sng gia dinh néng dan. Ao, hé chiém tit 30 dén 60% dién tich thé eu cita thén xém. Nhu vay céng thite "ngudi + dat + nuée” hinh anh tiéu biéu cia nén van minh néng nghi¢p 3 day cfing 1a dic trimg cia ngi dung khong gian cu tnd va ngéi nha 3 oé truyén dan gian Viét Nam. Véi nghé chinh 1a trong hia nutée luén bap bénh vil thuge thai tiét, 44 duge két hop véi nghé phu 1a kinh doanh nang suét cao (luén canh theo thdi vu) trén ao va vudn gia dinh la dé bdo dim kinh té én dinh. Ngudi néng dan ving déng bang Bac Bé 6 mgt cuge song that cdn cd, gin bé hai héa va thich nghi voi kiéu lao dgng tranh thi théi gian, huéng ra bén ngoai 1a chinh, trong nhing khong gian khép kin (cde budng phéng), khéng gian nita kin (hién, thém, gidn cdy...), khong gian hd (céu ao, giéng nvtéc...). Ngdi nha 6 khi dy chi 1a mét bé phan ciia khéng gian cu tré gia dinh, cia bé cuc 161 ngé, sin vudn cia cd x6m, can thiét héa lin vio thién nhién, vao sn vudn cha timg wha va thén x6m. ¥ niém kién tric phong canh phuong Déng cing bat nguén tit 46. C6 thé néi qua trinh hinh thanh nha é cia ngudi néng dan mién Béc da rét gdn chat voi qua trinh khai thée cdi tao thién nhién va cai tao cdnh quan khu vyc. Dé tén tai duige 3 ving déng bing phi nhiéu véi dia hinh bing phdng gén nhu tuyét déi, lai chju anh hudng cia khi hau nhiét adi khic nghiét c6 hai mia néng lanh ré rang tuong img véi chu ky khé dm cia mét nam, véi vat ligu lamPhin 1 XIN THC NMA O 59 nha chit yéu chi cé ditt, thio méc thi qua trinh tai tao nha cia ho thiting phai dign ra qua hai giai doan chi yéu sau: + Cai tao khu dit 4 tao ra nhitng diéu kign thudn Igi ban déu cho vie dig nha va bao vé ngéi nha chéng lai gi6, lut 1gi va am thap, thong qua cac khau dao ao, vat dét dip nén nha, tén cao mat vudn, kinh doanh khai thac nguén Igi ao vudn dé tfch Ity von va nguyén ligu (8, tre) lam nha. + Chi khi vin da khai thae duge nhiéu ving, cay ldy g6 da ding duge va nén nha cing di duge dn dinh va viing chdc ngudi chi méi tién hanh dug nha é chinh thite. Qué trinh nay cing phan ra 1am nhiéu giai doan, nhiéu née dé hoan thanh trong nhiéu nim. Ti nhitng nét dae tring cita qué trinh td chite ddi sing va sin xudt gia dinh nhu thé, da tao ra nhiing nét dac séc cho cdnh quan méi truéng sdng cia ngudi Viét 06 ving chau thé song Héng véi cae kiéu hé théng quan cu duge bao boc bai ly tre Hang, véi hé théng cde vudn cay bén mia xanh tét dan xen lién hoan véi cdc m&t thoang cia ao hé, voi nhimg hinh anh than quen: cay da- céng lang - cay gao - quan nghi - giéng khoi - san dinh... Trong canh quan méi sinh €6, nha 3 néng thén da thé hién tron ven tinh dc thi cia mot cd sé sin xuat néng nghiép hia nuée c6 két hgp nghé phy gia dinh, m@t don vi “out tr - sdn xudt" vita sinh hoat an 4, vita lim nghé tai chd. Do dic diém kinh té tigu néng nén cdc e¢ sd san xudt - sinh hoat két hgp dé da mang 16 tinh chat "age lap khép kin" ngay trén hinh thie cia t6 chitc Ikhéng gian khép kin; nha nao cling cé rao giau, cong ng vdi day di cdc bé phan: ché an é sinh hoat gia dinh va thd cting té tién, chd sin xuat va noi tién hanh lam nghé phy, khu tréng trot chin nudi va khu dy tric nguyén ligu lam nha va phat trién ed ngoi v.v... Viée bé tri tuy khéng c6 mét nguyén téc té chite phan khu ré rét nhung déu toat ra mét sé dac diém théng nhat. Dé 1a yéu cdu san xuat sinh hoat luén luén can sy két hgp xen ké, dutge thue hign bang cach o6 tao ra nhitng khéng gian thoang rong da nang véi kigu kién trie md c6 trong 06 ngoai, cb kin 6 hd, dé thich hyp kh6ng chi véi dic diém hoat d6ng ddi séng thién vé lao déng chan tay trong diéu kign khf hau néng &m ma cin c& véi tinh chat edn cd, lo xa, tham cong tiée vie cia ngudi néng dan mién Bac. Cong chinh vi thé ma su khép kin 6 day khéng ‘mang tinh chat "dong" hoan toan nhut néng thén mét s6 nuéc khéc, nghia 1a vita c6 khép kin vita o6 giao Inu réng mé, thé hién m@t khia canh dic thi cia sinh hoat cing déng truyén théng Vigt Nam: tuy nha 6 cé ranh gidi duge hogch dinh r6 rang nhung cée gia dinh trong cing mét thén, mt xa da séng chan héa odi mé véi nhau trong méi quan hé nhan ai, hiéu khach that hén hau va bén chat. TrongNGUYEN LY Tur Kf KHV MiC Nh DAN DING : NHA 6 & NHA CONG CONG ‘6 cuc téng thé khu dat d cia minh, ngudi néng dan ving déng bing Bic B6 xvla di chitng minh rat ré nguyén tée hiéu khéch va trong khach, thé hién su té nhj kin dao trong té chic sinh hoat gia dinh (quan diém tign dutng hau to, céng trude ngé sau...) Mat khac, ¥ d6 hiéu khdch chinh 1a of tao cho kién tric mét bé mat truée khang trang, o3i md, 1a bién phap "cong cing héa" nhiéu chitc nang riéng biét, tao ra nhiing khéng gian sit dung "da nang’ dé tiép cfm va gan gti véi khach hon. ‘That vay, sdng trong méi trudng cu trii cd truyén, moi ngudi déu cdm thay nhu céu duge dé dang tham nh4p vao cuéc sdng, vao nha 4 cha nhau that tu nhién, thodi mai da duge xem nhu mét nguyén téc cia bé cuc nha d trén cing mét Iéi x6m. ‘Yeu cdu giao tiép ciia nha 6 truyén théng gan nbv da lan at nhu cdu biét lap. Neay xua sdng biét lap, xa chém x6m thudng chi danh cho nhing gia dinh ngy cut va bat hao; nha kin cng cao tudng chi thiy 4 téng lép dja chi, phi hao. Mat khae nita 1a nha 6 cia gia dinh néng dan vé mat xay ding khong mang tinh chit tap trung hgp khéi cao nhu nha 6 dan gian cdc nuéc khac, ma néi én rat r6 tinh chat m6t quan thé nhiéu céng trinh nhé, don gidn phan tan nim vay quanh ng6i nha chfnh véi cai san thoang rong gin lién phfa truée ng@i nba nay. Dac tinh trén 14 do nhiéu nguyén nhan, nhung chéc khong ai chéi cdi dé 14 higu qua tat yéu cia mét qua trinh xay dyng hoan chinh din dan timg bude trong cd giai doan dai "an ext lac nghiép" cia gia dinh ngudi chi. Gidi phép nay cho phép ngudi néng dan, trong nhitng diéu kign khé khan vé sin xudt va ddi séng cia qua khit da c6 thé tu dim duong gidi quyét lay van dé nha & khéng chi cho thé hé ho ma cd cho thé hé con chau ké tigp (khi truéng thanh lgp gia dinh riéng). Ctng edn thay thém 6 day khfa canh nguyén nhan dap tmg nhu cdu sinh hoat - cd dong cia khéng gian trong nha 6 truyén théng, théa man tinh bién dong vé nhu edu 4 cia gia dinh trong ca 2~3 thé hé tén tai. Cai san trong nha é dan gian Viét Nam @3 mang nhiéu tac dung r6 rét: 18 noi tién hanh san xudt, ché phoi phong, khéng gian tao thoang mat vé sinh cho ng6i nha chinh va néu biét két hop véi khéng gian trong nba, chi nhan o6 thé t6 chitc cdc cugc tu héi lén ngay tai gia dinh, mét tap tuc phé bién cia néng thén ngay xua (gid chap, ma chay, cuéi xin, in khao...). BO cyc san vuin thé hign r6 nguyén te "trén dudi" va "trude sau": ao thudng 8 chd tha'p nhat ché diu gid, true nha; cao hon 1a dat vudn, sin va céng trink phy; cao nhat 1a nha 6 chinh. Ngéi nha nay thing duge quay vé huéng Nam hodc chéch Déng Nam theo kinh nghigm dan da,"l4y vg dan ba, Jam nha huéng Nam’, nhimPhdu 1 KiEN TRIC NAO 61 mue dich vita dutge gié cho nha chinh, vita duge nding cho san, tranh ndng tay xin khoai bat Igi va chiu duge gid bio In. Tuy nhién cing e6 mat han ché, nhiing diéu phan khoa hoc trong mét s6 gidi php bé cue ao, vuin truyén théng vi mé tin va cau ng thuat phong thiiy. Cae céng trinh phy duge té hgp quanh céng trinh chinh, dm lay cai sin phoi rong trén duéi 40m? nay theo mét sé dang phé cp: chit nbét, chit nhi hay chit dinh, gong bita... Cac cdng trinh chfnh, phu déu 06 ging én minh trong vom cay xanh cia cay lay gé va cy an qua trong vitdn nha nhu thé o6 ¥ nhd cdy 14 bio vé cho ching duong dau vdi gié bio lon, déng thai tranh thi tan hudng Khf mat va d6 trong lanh cia bau khong khf dudi vom cay. Ciing chinh vi tinh chat nay ma 6 thé cdc nghé nhan xa thudng it chu ¥ dén dudng nét va khéi hinh bén ngoai cia cde céng triih so véi khéng gian ndi thét. Nhiing kink nghigm truyén khdu dan da vé gidi php sn vudn nhut "ao truée - vutin sa "chuéi sau - cau trudc" khong chi c6 gia tri vé mat tao cdnh ma cén thé hign dau 6c thuc tién khoa hoc trong kinh nghiém chéng néng, cdi tao vi - kh hau, tao méi trudng cut tri thich nghi va thi vj. Cai sin phoi "da chite nang" thoang dang va sach sé (vi thuing dutgc lat gach hay duge xtt ly bang ximing hay bing dat gia cd tro hay véi) nim ngay trung tam cia bé cyc quan thé kién tric nay lai néi 1én mot dic diém truyén théng khac cia kién trite din gian Vist Nam: thyc dung va khoa hoe. Cac nha vat ly xy dung va sinh thai c6 1y khi di vi n6 nhu: “trai tim - 1a phéi" tai ving néng thén nhiét dm nay, vi né khéng chi 4 noi dién ra nhiing digp khtic sinh hoat chit yéu cia ddi sing cha mot gia dinh néng dan vita 1am nghé hia nude vita Jam nghé phy theo nhip digu cia thdi vu, cita ngay dém, ma cdn 1am nhiém vy diéu héa cdi tao khf hau, téi lap diéu kign sng trong lanh cho moi loai sinh vat ofng sinh: ban ngay duge danh chit yéu cho lao déng sn xuit - lam nghé, edn chiéu ti va ban dém (ahét 1a vao nhiing dém tring thanh gié mat) danh chit yu cho adi sOng tinh cm, nghi ngoi, sum hop gia dinh va cho giao tiép xd hdi. San cn be sung énh sang phan xa cho bén trong cic phong 4 (thiéu anh sang truc tiép vi mai thap lai dn duéi vam cay) va sin cig voi vudn cay xum xué dém dém tai tao khéng khi trong lanh, tuoi mat dé lam gidm di su mét méi, vat va ban ngay cia con ngudi. Tudng phan nhiét d6 cia mat sn bi nung nong va bong mat vutin cdy vao ltic Ling gié d tao nén ding khong khf mat "théi - hut" di haw hai chiéu trong mia hé,dua dén noi nghi ngoi hay hogt déng thudng xuyén ctia con ngudi vio ban tra hay chiéu t6i. Chinh nhiing tac dyng nay ma né a theo ngudi néng dan ra thanh thj dé bién tong thanh san ging (patio) 6 dién tich trén duéi 10 mét vudng rat dac sée va dién hinh cia "nha 6 kid éng" phé phwGng xwa, nay da tré thawh yéu té thich dung trong wha 4 hign dai dudi dang cdc "san nuéc", "hién ndi tro" hay "san tréi - Terrase"62. Cuvée ui tr Ki KifW TRC Nt DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG V6i m@t néi dung va gidi phap té chitc khéng gian cu tri nhut thé da tao cho ngui néng dan Viét Nam mit théi quen, nay 4a trd thanh tam If 16i sng véi sinh hoat khéng chi bé tron trong khéng gian ndi that cia mot vai phong dc nhu trong thanh phé hay 6 nha 6 néng thén cac nude xtt lanh. Mét phan thdi gian dang ké trong nam, trong ngay ho thfch tién hanh c6ng viée gia dinh trong nhiing hién thodng, ngodi thém he, trén san phi, san giéng, 3 dudi béng mat cia gian cAy, bén cau ao hay trong géc vin nhiéu gid va day thi vj von rat dam da ban sdc khéng gian cu tri truyén thong. i nha 4 chinh, ta thuing bat gap kiéu té chite khéng gian néng trén cd sé hé c&u tric "gian - vi kéo" truyén théng vdi gian 18 ba, nam hoac imét gian hai chai; ba gian hai chai... Dac diém té chtte khéng gian néi that cong trinh nay d4 phan anh mt "mé hinh - vin héa" dién hinh cia x4 hoi néng thén Viét Nam trude cach mang thang Tém voi nhiéu dc tha (h.1.2.3): Ngudi chi cia cdc ngéi nha truyén théng cia néng thén 1a cdc "gia dinh oo ban" logi nhé, phé bién gém hai hoc ba thé hé: hai vg chéng va dim ba ngudi con, khéng ¢6 hode c6 bé me cing. chung séng. Truéc day, nhan khdu trung Dinh khodng 6 - 8 ngudi, nay 6 xu thé gidm xudng cdn 4 - 6 ngudi. Nhitng gia dinh nay mang nang anh hing 1éi sinh hoat va méi quan hé Nho giao phong kién,ma néi bat trén hét 1A hing anh hudng va rang buge cita tan du ché a6 phu quyén. Tit nép séng dén tap quan, phong tuc, cac té chttc khéng gian kién tniic, cach bai tri ndi that déu toat ra rat ro rét su thiéu binh ding gitta ngudi chii gia dinh va cdc thanh vién: tinh tn ti trat ty, tinh than trong nam khinh nit, ché d@ bao vé huyét théng (nhu thd cing té tién, quyén thita ké, tuc cudi vg ga chéng, x4y nha cho con trai khi ra riéng...). Cai khong khf gia dinh 46 dan dén két qua 1a anh hudng cita ngudi bé dén céc con rit manh mé da cin tré sit hinh thinh cdc miu cé nhén 6 c4 tinh, khién nhiing nhu cau sinh hoat riéng bigt cia nha 3 khong ndy nd duge. Tinh chat don digu, nghéo nan cia phap kién tric chinh mét phan da bat nguén tit sy déc doan va anh hudng cia tinh "cha truyén - con néi" phu quyén nay. Chite nding "sin xut - kinh 6" 43 hoan toan lin 4t cde mat chite ning khée cia gia dinh. Cée quyén Igi vé adi sOng sinh hoat cia cdc thanh vién (ngodi ngudi chi gia dink) hdu nhtt bj tude ba, do dé gidi phap té chite khong gian kién tric thién vé "chung" hon "riéng’, vé "da ning" hon "don ning". Chat Iugng cugc sing déu huéng vé n6i dung tinh thén dao lj, kiéu “hung néi" hon 1a néi dung thy dung, vé hudng thu vat chit, vao biéu hign bé ngoai cia svt vat, khéng thich phé trugng hinh thite kiéu “huéng ngoai”. Tinh cha truyén con néi khéng chi dién ra 4 quyén sd hitu vé thé ngoi, tai sn ma cA 4 théi quen, tap quan, 6 wée mo va quan diém séng cia nbiéu thé hé con chau ké tiép. Todn b@ ng6i nha hinh nhut chi théy tapPhin 1. KEN TRC NILA © 63 trung 16 chite tién nghi va trang trf cho ba gian nha chin, ché 6 cia ngwdi dan 6ng - ngudi chi gia dinh, két hop lam noi thé cing té tién, chd tidp dai Khach. Ngudi vg va cdc con hau nhut khéng duige quan tam 46 06 nhing dign tich va khéng gian thich dang cho nhitng sinh hogt téi thiéu. Day chinh 14 nhing mat han ché cia 1éi kién tric nha 4 cd truyén. Né di tao ra mét méi trudng séng ndi that phuc vu cho 1éi séng ich kj, thién vé khé hanb, hy sinh quyén loi ca nhan, thich triét ly dao dite, coi thutng gia tri cude sOng vat chat va vin héa ma gid day khéng cdn 1a ly tudng cia nba 8 hign dai (trai ngutse véi tinh chat hao hiép edi mé cia ngoai that 4 bé cue san vutin). ‘Trong xa héi cfi, moi sé phan, hanh vi tig thanh vién trong gia dinh déu 1a do gia dinh gay dug va quyét inh, phai chju su gidm sat chat ché cia gia dinh lan gia téc, cho nén nha 4 thai nay vin c6 Ii kién trie dimg mét phong Jén trang trong lam trung tam, noi sé dat ban thd gia tién, noi can tap hgp dong da cdc thanh vin hang ngay, noi cé thé tin hanh duge khi cdn thiét nhitng 1é nghi long trong hay cac cugc hop dai gia dinh hay toan gia téc ma moi khéng gian phy khac déu phai quy tu vao dé. Giai phap nay dap img déng thai due nhiéu nhu cu: vita phyc vy san xuat vita gop phan cing cé thém uy thé can thiét cia ché d6 phy quyén - gia triéng, bai chinh né 1A khéng gian sinh hoat chit yéu cia ngudi dan dng, chit ngdi nha. Cting o6 thé khéng gian chung phi nhén tinh bit 14p sinh hoat cia ting thanh vién di 1a mot dic diém néi bat ota té chite khéng gian nha 6 truyén théng Viét Nam true Céch mang thing Tam. Dau sao, trong ngéi nha chinh cita gia dinh bao gid cing c6 téi thiéu hai khéng gian riéng bidt: m@t phéng Ién "thong xudng" ba gian (khodng 24m*) hay mét gian hai chéi (chodng 16-18m:) véi gian gitta rong (2.2 - 2,4m) bao gid cfing danh vi trf ximg dang cho ban thd gia tién va lam noi tiép khach; hai gian bén c6 hep han (1,6 - 2m) danh lam ché ngii cho con trai lén va khach. Hai bén 1a mét gian budng kin, duge goi JA "phong the" dit sat phdng lén trang trong trén, 1a thé gidi riéng cia phy nit trong gia dinh va cfing 1a ché cat dau Iwong thuc dé dac va 1a ndi sinh hoat kin déo cia gia chi. Nha. kha gid ndm gian thi gian kin doi xg phfa kia thudng duge danh riéng cho kho, cho ché lam nghé hay nai day hoe. Dic diém kién tric trong ngéi nha nay cdn thay thé hién r6 6 cai hién thoang hay thém nha rong, tap trung 4 ngay phia mat trude cita hé théng cac cita bite ban théng thang véi san, lam nhiém vy mét khéng gian chuyén tiép nita kin - nita hé gitta trong va ngodi, gitta nha va sin, véi nhiéu tac dung trong sinh hoat ddi séng hing ngay: phudng tién che mua tat, nding chéi, chd nghi ngdi cia gia dinh, noi giao tiép véi khach khtta, chd héng gi6, thudng thitc tring64 Ncuvew iy mér KE KifN TIC Ni DAN DING : NHA @ & NHA CONG CONG: hoa va nhat 1a dé lam noi chay tam 46 phoi phéng trén sin méi khi mua rao 4p t6i. B8 mat cdn lai cha ng6i nha nay duge gidi quyét tuong phan hoan toan véi phia kia, quay bung kin mit déi khi c6 nhitng 18 cita nhé véi mye dich chdng gié lanh va bdo mat. Trong ng6i nha chinh nay ngwdi ndng dan da thé hign nhiéu kinh nghiém tét 48 khai thac tan dung khéng gian, tao ra sy théng thoang, khé réo, mat mé vio mba ha, che gié tao 4m cting vao mia déng, 44 biét sit dung vai bién phap che néng chéng gi6, céch nhigt rat higu qua va thong minh (cdc hinh thie lgp mai edi hay ¢3, rom va phén ligp di déng, céc tim giai, minh séo loc anh sng. ). Thude khéng gian 4, ngodi ngoi nha chinh cdn 06 thém 2 -3 gian nha ngang nhimg it duge chti trong hon véi phan chit yéu duge sit dung trong cdng vie lam gao (ché xay, gid, sang say, bép ntic hay lim nghé phy). Kién tric chuéng trai thudng duge tach thank mét cong trinh riéng cing c6 thé gn lién véi nha ngang hay nha chinh thy theo hinh thite khu dat 8, theo thé dat quy hoach va theo thuat phong thay, mién sao tién viée chim séc va tranh tha duge thdi gian. Nha nao cting 06 rao, giau, cing ngé riéng duge té chite khong han dé bé phéng nhut nha cita cia giai cp dja cha, quan lai ma cit y€u theo tinh than "yéu nhau thi rao gigu cho kin", mt hinh thie ngin chia theo "tinh thdn". Cdn trén thuc té, ede gia dinh da sdng doan két dam tinh nghia kidu "Ligh sn - théng rio” cia quan hé lang giéng cong déng cé truyén. Céng nha cfu tao don sé ma vin dep va cing 4a hda nh§p véi béi cdnh thién nhién cfing ging nhu hang gigu duéi hay cay xén, hang rao dam but va thing dt léch khéi truc nha chinh. Viée 6 chtte nngd vao cé céu ky hon trén co sé quan ly bao vé tét vudn ao va nha cita, tao st kin déo, nbat Ia phai phd hgp véi thuat phong thity. 2.6. NHUNG MO HINH NHA © BO THI CUA PHO CO VA HA NOI XUA 2.6.1. Nha hang phd vita dé & vila cé mat hang bun ban va kinh doanh nghé truyén théng (phé cé HG NGI - 36 phd phudng va H6i An Id dién hinh) Nhin vao nhimg ngéi nha 4 nay ta vin dé dang nhan ra cing van 1A nbiing ng@i nha ba hoe nam gian da c6 bién déi di, duge bé tri thanh nhiéu Iép cach nhau 6t vai san nhé, phat trién chit yéu theo nhu edu cu thé cia cuge sOng mét gia dinh 6 ngudi vg Ja tiéu thong hay ngudi chéng 18 thg thi cing chuyén nghiép (b.1.2.5).Phdn 1 Kits TIC NAA 65 Phan tich dic diém cia ngéi nha 4 thanh thi ta thay do yéu cdu vé mat budn ban nén vige tranh chap dé c6 mat cita hang rong quay ra phé la mét vain dé quan trong va tat yéu. Do su tranh chip dé tuyét dai da s6 cde nha c6 bé ngang chi trén dutéi 8m, tite bing bé rong mot gian trong ngdi nha ba hode nim gian khi xt, nhung lai duge phat trién manh theo chiéu sau ma van ding két céiu mai cfi cia nha dn gian nén khdng gian him mai sé lon va dé tan dung ngudi ta thudng lam thém nhiing gic lig gé, leo lén bang céch dé 16 san va gac mét thang thudng mét vé voi dé déc 70 dén 75° cing lam bing gd. Gac ling dé chita nhitng hang dy trit hay bé tri givdng nga nén c6 dé cao Khéng qué 2.2m. Néu cdn phat trién hon nita vé dién tich dé 6 thi ho phat trign theo chiéu dimg nha dé thanh nhiing tang nha hdn hoi, do dé ta di thay 6 nhig nha chiéu ngang chi mét vai mét nhung da lam cao dén hai, ba ting tham chf bén tang véi chiéu sau dén vai chuc mét. Kiéu kién tric dé tat nhién 8 bao dim thong gié va ldy anh sang t6t cho cdc budng - phéng phai lgp ngoi kinh & mét s6 6 mai va tat nhién l6p trong cing tiép xtic voi sin ndi trg sé 1A bép. khu vé sinh va ché 6 ctia ngudi gitip viée gia dinh. Quan hé ngi bé cae phéng déu 1a quan hé xuyén phdng nghia la loi dung khoang khéng ké d6 sat mét mit tudng doc nha dé lam Idi di. Nhiing kiéu nha nhut thé ngay nay cé thé tim thay vét tich 6 nhimg phé xua: Hang Ngang, Hang Dao, Hang Dudng, Hang Buém cia Ha Noi va cdc thanh ph6'lén (b.1.2.5), Vé mat bé cuc chung cia nhitng ngéi nha nay ta thay ngoai cing'lA m6t lép khong gian (néu nha rong thi ba gian, hep thi mét gian) ding lam nha khéch vita dé 6 vita dé tién hanh nghé phy va céch 46 mot cai sin chimg 4 m lai 6 mét Idp khéng gian khac ding vita lam nha thd va cing dé 4. Con bép, tim, xi 1a thugc lép trong cing thutng xay dung va viu tay tién. Dé thich nghi vdi cugc séng gia dinh 6 vo buén ban hodc chéng lam thg thi cong, ngvdi ta thiténg vay thém ra m@t mdi nha thép tréng ra phé dang lam cita hang buén ban. Nhin chung, chinh do yéu céu buén bin ma trong thanh phé, céc nha kigu gian d@ tay tign vay thém edi mai dé 1am cita hang. Do manb ai ngudi nay lam, phé sé trd nén chat hep, nha ctta mai cao mai thap 16 x6, tuéng mat thd ra thut vao khéng nhét quin ma tinh trang d6 ngdy nay con thy dau vét trong cac khu phé cd. Sau ngay todn quéc khang chién 19 - 12 - 1946 =hig ngéi nha duge xdy dimg 4 nhing khu buén ban nay van gitt myc dich oft nhung duge cdi tao xdy dmg lai m@t cach quy mé hon véi tudng gach mai ngéi hoje khung béténg cét thép mai bang. Chiéu ngang nha vin nhv vay nhung phan chinh nha duge66. NGuven 1 Tf KE KEN TRUC NIA DAN DUNG - NHA © & NHA CONG CONG xdy cao hon véi nhiéu tang gac, c6 thém hién (légia) va bao lon (ban céng) 3 cac tang trén. Trong nha ¢6 may muéc va 6 khi o6 cd xf may. Phia ngoai cita hang khong cdn 1a gian phy vay thém néng hep voi mét mai doc chay thép nita ma da két hgp sit dung cd gian nha ngoai cdi tao thanh nhut mét téng nha cao 4 - 5m lam cita hang rong rai dang hodng. gitt duge dic tinh tét dep cia kién triic dan gian Viét Nam la sy gdn chat giita nha d véi thién nhién cay cd mac di diéu kign dat dai chat hep thanh thj, ngéi nha hang phé bao gid cling c6 san trong (mét hodc hai) mét mat dé tao cho nha sit théng thodng, thém dign tich phoi phéng phyc vy néi tro, nhung mit khée d6 ctirig 1a noi ngudi chii gia dinh 6 ¥ mudn tgo ra mét thé gidi thién nhién thu nhé gan gii noi 4 vdi su tuoi mat ctia cdy xanh hoa I, st hifu tinh cia son thiy “gid”. Khi nghién citu vé hé qui théng gid bing nhiét théng - suf théng gié hodn todn do sit chénh léch nhiét 46 gitta hai cia mat nha kidu éng nay - phé tién st khoa hoc ky thudt Vuong Quéc My danh gia 46 14 mét kinh nghiém tét cia Viét Nam: “ban ngay dudng phé bj chiéu nding, khéng khi néng béc lén trén hinh thanh d true mat nha mét ving 4p Iie théip lam chuyén dich khéng kh{ mat tit phfa trong sn ra. Budi chiéu lai cé hién. tugng nguge lai - khong khi tix phd chuyén vao trong sin trong”. Trong thc 16, sdng trong nhitng ngéi nha éng dé ta cing cdm thay kha rd nhiing lung gié hiu hiu mat hic tra hé hay vao chiéu téi rat dang quy vao nhitng ngay trdi dig gid. Khu bép vé sinh bao gid cing tap trung 4 phfa sau va cach ly véi phéng 6 bing mét san ndi trd c6 bé chita nuéc; va phan Idn céng viée chudn bj bia com, td rita, gidt gif quén do cho con cai ho déu tién hah 6 ngoai san thoang gié nay. Bép, tm, xf van 1a cdc bé phan ft dutge quan tam gidi quyét tét, héi ham, ban thiu nén thudng duge cach ly khai cdc phong 4 va bé trf vé phfa cudi gié. That bat tién cho nhimg gia dinh khéng thé td chite Idi cdng sau dé lay phan, lay rac, cdn néi chung nha nao cling cb ging sang tgo ra I6i phy mé tit phia sau nha. Vi thé nha hang phé c6 mét dic diém néi bat 14 06 truée c6 sau, van giit duige vé kin do va dm cting cia cdc nha ndng thén truyén thong. ‘Trén day 14 nhan dinh sd bé vé dae diém va bé cuc cia loai nha vita 4, vita buén ban 6 thanb thj xua. Nhiing ngéi nha d6, gid day cdn tén tai 6 rat nhiéu thanh phé én dac biét 18 4 Ha Noi. Dé 1a nhiing khu é kiéu nha éng chat chdi chen chitc, nha cita san sat néi tiép nhau, cai cao, cdi thép va diéu kién tign nghi trong sinh hoat cdn nhiéu mat chuta tét. Mét ngdi nha truéc xy dymg cho ingt gia dinh sit dung thi ngay nay thing ding cho nhiéu h9, 06 khi hangPhan 1. KUEN TREC NA 67 chuc hé chung nhau mét bép va m6t khu phu. Trong hoan canh nhut thé ngudi ta thing chi dimg chung nha vé sinh, may nude va buéng tdm cdn nha nado nba ay déu 06 géng 16 chttc khu vic bép riéng cia minh. Ban céng, hién, san, 16i di nghiém nhién thanh dién tich phu cia timg gia dink. Séng thé au cin tot hon cdnh séng cdi va, tranh gidnh anh hudng mat doan két 4 nhing bép chung. 2.6.2. Nha 6 hang phé chi dé 6 (cae phd cli cla Ha NOI danh cho tht dan vai céng chic ...) Nghién ettu dic diém cia logi nha nay ta thay 16 yéu céu chi ding dé 4, nén vide thiét ké 6 chi ¥ tdi diéu kign vé an, 4 hon, bé trf nhiéu tign nghi hon, xdy dung phan lén 6 nhing khu phé yén tinh, tign duéng giao thong, gan nhiing ngi sim ust, Nhung vi day van 18 Jogi nha hang phé, nha no van sat nach nha kia, khéng thé té chite sin vin réng rai do diéu kign dit dai cin 46i khi han ché. Thudng 1a Jam nha mét hai tng, bé ngang chi trén duéi 4m va cling duge phat trién theo chiéu sdu va cao, 16 dat chi cé hai mat nha tiép xtic dude nhiéu véi thién nhién. Véi kigu kign trie nay, 48 bao dim thong gio va anh sang cho cae phéng va buéng 6 ngwdi ta phai té chic san trong. Lép nha trong cing tiép xtic véi sin néi tr¢ bao gid cling 1a bép, tm, xf, chum vai chita nude, Cac phong cao téi 4 - 6m va rong 20 - 40m*. Quan hé ngi bé cde phong noi chung van la quan hé xuyén phéng; nhing kiéu nha nay thing gip nhiéu 4 nhimg khu: Hang Bun, Lé Vin Huu, Yét Kieu, Phing Hung... Nhin chung ta thay mt s& dang mat bing sau day: a) Nha mét tang khéi ghép. b) Nha hai, ba tang khéi ghép. ©) Nha c6 ng va céng phy bén stton (h.1.4.19). Viée sp dat va loi dyng khéng gian’bén trong phan Jén tuong ty nhit nha hang phd budn ban. Mét dang nha khac cing kha phé bién, o6 diéu kign tign nghi cao hon 1a loai biét thy hang phé kigu san vudn cho céng chic, gia dinh trung Ittu, nhu mgt s6 nha 1am hang loat gidng nliau trén cde phé Ba Trigu, Quan Thanh, Nguyén ‘Thai Hoc ... ding 48 cho thué va ban cia mét s6 thau khodn va tu sin nha citancuyen LY iit Ké Kui TRUC NIA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG Do dat dé lam nha hang phé'khéng duge réng rai, néu dé vudn nhiéu sé khong c6 dit lam nha nén chi dinh ding trude-nha mét vudn rng chimg mét vai mét lam vin cdnh trong cdy dy bong mat. Canh nha 1a mét Iéi di ching mét hai mét vao thang san trong va nha phy phia sau. Nha nhut vay 1a 6 vudn, sin quanh ba m&t véi phfa ngoai cfing e6 hang rao va céng ng6, con san trong nha thi cing duge t6 chite bé tri theo nhiing nguyén t4e chung nhu cae loai nha trén. Quan hé gitta cde phdng vn 14 nh3 quan hé xuyén phong hodc 6 thé théng qua budng céu thang, hién. Nha c6 thé duge ghép xit nhau é tang lu, cting c6 thé tach khdi nhau mét khodng cach hep khéng thé tré cita duge. ‘Néi chung nha van chi c6 hai hoc ba huéng tiép xtc véi thién nhién nhu kiéu nha ghép khéi ft tang. Nhin chung cdc kiéu nha vita nghién citu trén, do diéu kién dat dai chat hep van chi la kiéu nha hang phé, nén vé mit bé cuc ching déu c6 mét nguyén the théng nhat vé cach bé tri va sép dit cic khu, phong theo chiéu sau nha véi nhiéu Iép buéng phéng cach nhau bing hé théng sdn trong (b.1.2.6). Vai trd cia cai sfn trong loai nha nay 1a né tgo ra sy théng thoang va anh sang cho céc buéng 4; dé cing 1a noi chudn bj thite an dé nau cho thong mat khi khéng muén tién hanh cdng viée d trong bép; dé cdn 1a ché phai phéng, noi tré con né dia. San vén la dic diém thuing thay cia cde nha 6 Viét Nam trong diéu kign khf hau nhiét ddi. Khu bép va nha vé sinh bao gid cing duge tap trung 4 phia sau cing nha, tiép sau mét I6p san, duige khai thac sit dung nhu san n@i trg, bdo dim duge méi lién hé “san - bép” thich hgp dé céng viée bép nuéc dude nhe nhang, thoang mat hgp vé sinh. Trén bép c6 thé té chtic thém mét gac nhé lén bing cdu thang gach xdy déc (45 + 60°) ding riéng biét lam ché ngi cho ngudi gitip vige thudng gap trong gia dinh cé cugc séng phong phi, loi tite thu nh4p cao. Nhin chung vé quy hoach thi r6 rang nha nao cfing cé mat truéc mat sau. Mat trtée quay ra cée diténg phé, phia sau nha duige dit sét gin nhau hinh thanh mét ng6 phé chi réng 1.2 - 1.5m dang lam ngi tap trung cdng ramh thi nude ban, dung lay phan réc eta cdc gia dinh hodc théng ra ao ddim, duéng ngo xém cia ling ngi 46. Vé cach bé tri nay, khu phy cac nha it anh huéng lin nhau nhv trong nha néng thén va thi trén, cac phéng 6 duge théng thoang va cé anh sang tét. Quan hé lan bang x6m giéng dude cdi mé than mat va van riéng biét, kin dao tao nén mét phong cach kién trite déc dao vé nha 4 thanh phé Vist Nam von. xem khong gian giao tiép cng déng chit yéu la dign ra 4 duténg pho, Idi ngs...Phin 1. KIN TRC NAO 69 2.6.3. Nh@ biét thy: Biét thy kiéu Phap duge xay dug & Viét Nam héu hét tp trung 6 Ha Noi. Bigt thy 4 Ha Néi mang nhiéu phong cach: chit nghia tan 06 dién, phong céch kién triic dja phuong Phap ma chit yéu c6 nguén géc 3 cdc tinh mién Bac nuée Phap nhut 6 Bretagne, Normandie va 4 mién trung nuéc Phép nh Aquitaine; phong cach kién tric hién dai chi: nghia (nhig thanh phé chju anh hudng cia trao htu hign dai Phap va chau Au nhiing nim 1920 - 1980); phong tro kign tric Déng Duong cé xudt xi tit sy tim tdi cha mét sé kién tric su bac thay Phap cé tu tudng tién bé va mét sé kién tric su Viet Nam tét nghiép trung cao dng “My thuat Déng Dudng”; phong cach kién tric Déng Ditong (co nguén géc tix sy két hop nhiing tinh tay cia kién tréc Phap va cha kién triic Phuong Déng). Ngoai nhing phong céch ké trén, cin c6 mot sé xu hudng khéc 6 nhiing tim tdi céch tan nhu xu hung lam dung mt s6 chi tiét cita kign tric c6 dién Trung Hoa, xu huéng tim tdi thé hién tinh dan téc,hién dai héa cho kién tric Vigt Nam; cuéi cing 1A nhiing tda biét thy khéng theo mt phong céch nao cd ma chi sao chép va g6p nh&t mét sé hinh thite cia trdo hu khéc 46 cély ghép vao ngéi nha cia minh mét cach phéng ting (fantaisie) va tu do, khéng theo mét khuén phép nao ca. 6 Ha Néi cdn 6 rat nhiéu trao luu kién trie khéc nhu chit nghia o6 dién méi, kién triic Van nghé phuc hung, kién tric chiét trung chi nghia, kién tric “m6 déc" hign dai ma ching ta d8 nhdn ra cdc dic diém va céc gid trj cha ching cfing nhut nhan ra dau la tac phdm tiéu biéu. Bigt thy kigu Phap khéng chi phat trién 4 Ha Noi ma cdn phat trign 4 Da Lat ai Da Lat 1a noi du lich ly tuéng. Vé phong cach cia cae biét thy Phap 8 Da Lat cing gidng nhut é Ha Néi, 6 diéu hau hét biét thy duge xay dung 6 Da Lat déu cé6 dién tich sn vudn rong rai hon hn 6 Ha Néi, dé cfing 14 do mat d6 xay dug 3 Ha Noi kha day ge nén dign tich dat cho mdi biét thy khéng di Ion. Khi xay dung tai Viét Nam thi céc kién trdc st Php o6 ging sit dung nhing mu nha gidng nhv nha cia ho 6 bén Phap dé dd nhé va quén qué huong, véi hon 1500 biét thyt ma phén Idn Ia loai kign trite mién Bée nuée Phap. C6 le cfing cé anh huéng cia ving mii nén cac biét thy dau tién (xay 6 Da Lat) 1a cdc nha g6 lop ngéi, lgp ton déu gitt nguyén kién trtic cit mai chép eta xit lan. Néu e6 thay déi thi chi JA s6 ft b6 cuc san vuin (h.1.2.6). Cac biét thy cita ngudi Vigt Nam cling duge xdy dung gidng nhu cia ngudi Phap, vi cde nha thau lay cae dé an ciia Phap dé xy dung 06 déi chitt sita déi, nhung céch bé trf bén trong thuing khong réng rai bing va nhét la cdc thiét bj thi khéng sang trong lim.70 cure uv muir KE KiiN TRC: NIA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG: Nhu vay tinh hinh phat trién va x4y dumg nha théip ting 4 nuéc ta trong khong théi gian trutéc nam 1945 cé thé cé dong thanh nhiing dac diém sau: Sé lugng nha 4 kiéu dng x4y dung theo phuong phap xay dung cd truyén c6 déi méi (hing gach, mai bing hay mai tén) chita nhiéu chi 1a mét phan nhé chit yéu 1a do thyc dan Php xay nhim phuc vy yéu cau dn é cho tang Iép thyc din. Nha 4 thj din cha yéu van 1A dang nha c6 kiéu gian - vi kéo mai déc a6 vé mat phé va san trong, tuting héi bit dée (mai hai dée). Nhimg loai nha éng xay dung theo timg phiiing, méi phuting thuting mang tinh chat nghé nghiép ré rét. vita mang nhing han ché eta lich sit, Nha c6 bé ngang 2 - 3 - 4m, chiéu dai rit }én 30 - 40m va 6 khi tdi 60m. San trong dé cai tao vi khf hau rét quan trong déi vdi loai nha nay. Cing & day, véi logi nha cé xita c6 khi con o6 giéng mitéc. -Hinh thite bén ngoai nha thap buyg bit bing cifa Ina, mai chéng diém dang gac nhé gidp mai c6 mé cita bé. tham chf khéng 6 cifa ma chi la mét mang tung dac (ma), cdn c6 loai nha hai tang tuéng chén mai, 66 bao lon, cita s6 cao, m6t sé chju anh hung cia kién tric Phap. Déi véi nhiing nha c6 bat an, bat dé, tuong phan voi mat ngoai it phd tring JA manh sn trong ¢6 dt thém hon non bé, sinh vat cdnh, mot ft nhiing cach thite bai tri ed truyén thé hién long yéu mén thién nhién cia chi nba, mudn khéng gian kign trite nhd c6 duge mét chit gi dé cia thién nhién lén. Hinh thite nghé thuat tigu cdnh nay kha quen thugc d6i véi nhan dan Ha N6i, 1a mét trong mhiing edch choi thanh lich 6 truyén théng lau dai. Khu phé e6 xuta duge coi nhut ¢6 dang nha é thap tang mat 0 cao, mot mé hinh khu cv tré ign hinh véi kiéu nha dng véi cde lép khong gian duge phan céch bang cdc sn trong vita dé 8 vita dé buén ban va lim nghé truyén théng. c6 thé gip 4 cae thanh phé 6 Dong Nam A, tong tu nhu cac khu phé Tau (China - town) 4 khdp thé gidi (h.1.2.5). Khu phé cit phé bién 1a cdc dang nha "hang pho" (appartements) dé 3 hodc vita d vita két hgp kinh doanh, nha cé mat tién truc tiép vdi hé phé, c6 sn trong va mat tién rong hon nha 3 dang "éng" phd cd. Nha 6 s6 tng trung binh 14 2 - 3. Bén canh Jogi nha hang ph6 nay edn 6 logi nha 4 kiéu khéi ghép - lién ké ¢6 san vu voi manh vudn nhé 3 trutéc nha chi khoang 2 - 4m sau véi cong ngo va hang rao, véi san sau hay san giéng, chit yéu chi dé 4, danh cho cdc tng lép trung hu, céng chite hay thudng nan, trf thie... 1.2.7).Phan 1 Xie TOC NH S nm Cac bigt thy sang trong c6 sn vuln réng rai 8 ede khu phé Tay vdi ubiéu phong cach kign tric méi nhap cdng tit nhiéu nén van héa khéc nhau, chit yéu van 1a kiéu bigt thy Phap 2 - 3 tdng e6 mai déc hot mai bing, c6 gara xe con va nhiéu tién nghi cao cp khac ma tang trét, tang hém chi yéu danh cho gara, bép, cin hé cha nhing ngvdi gitip viée. Cac phéng 6 chinh cita chit nhan dige té chtte bé tri ngay tix 14u mét tré lén. Cac biét thu nay duge tap trung nhing khu phé 6 nhiéu béng mat, cay xanh, dudng s4 réng ri, tién nghi d6 thj duige wu tién vi phuc vu chit yéu cho quan chite thyc dan - phong kién, cae dai tu san hay tri thite lén... (b.1.2.6).NCUVEN LY THHET KE KIEN ROC NIA DAN DUNG NHA @ & NHA CONG CONG: ‘99 DY@ ONYS ONOG L3IA IONON ONHL NBANLLG YHN E27 HUHPhin 1 KIEN TRIG NIA OD 73 SIAL PHAP WEN TRUC oreo y LANG _xoM YUR"BONG? VUA Mor crows NGOAIXAM = cHUdI THUG AN cHone THIEN TAL BI LaP cio was umne ia StAMot om Wishioat os TRD 7 ve wore, waar Go a sarees "PS HOAT AN NaN NGO OAT BONG XEN ME KET HOP eer DAY CHUYEN CONG NANG. OCP NGUNGHE PU KKO inh chét xen kB K6t hep San ha 8 chin 1 2 nat 3nd gang bp mens 6 nine 4 Chusng ga sve man 5 Bang em é Seer Tw soe 8: vu RONG RAUQUA 7 -Aa.giéng Ee ee & Cg onan r 8 go ea i ound 10.88 nude cnr ro ng te SAPD, co mone neoumtnoua 120bn9 pre inh 12.2. WOT 86 DAC TRUNG T6 CHUC KHONG GIAN CU TRU NHA & DAN GIAN TRUYEN THONG MIEN BAC VIET NAMNCUYEN LY ‘ne KEE KIEN-TRUC: NIA DAN DUNG: . NHA 6 & NHA CONG CONG NQHL ONON 2 HNIHD © VHN ION OnML NgIM E27 Wu ¥¥64 NVIO NOH DY IK ON VND 3H WN YA. ND NONE RL OB HOYONDY ONGNE ONO DYPhan I. 8tiN MRUC NHAC76 ncuvin 1 Tine KE KEW TROC NIA DAN DUNC | NHA 6 & NHA CONG CONG D GSENMICI a Wet & raifuvfi weno cL T*t Jef ji Mkt BANG TANG 1 a ry pf yeh ts vbr aha Tha 2 ‘nna 86 68 Hang 840 Hinh 1.2.5. MOT SO NHA ONG XUA CUS HA NOLhin 1 REN TRUIC NMA 6 i inh 2.6, MOT SO BIET THU THO! PHAP THUOG ( HANOI, BA LAT)78 NCUYiN Ur KE IFW TREC NA DAN DUNC - NHA 6 & NHA CONG CONG z 3 6 ah 2 pe ges OES 2 Sabir es ® ie Re toy Boel inh 12.7. MOT NHA TRONG PHO KIEU MOU HA NOIPhan 1. KEN TRC MIA 79 3.1. CHUC NANG CUA GIA BINH VA YEU CAU CONG NANG CUA CAN NHA HIEN DAI Can nha 1 mét tap hop khong gian ki€n tric phuc vu riéng cho mét gia dinh. Né6 c6 thé 14 mét ngéi nha véi san vitin hoan chinh nhit nhiing ngéi nha 6 thap tang biét lap, ma cing c6 thé chi la mt cdin nha trong cdc chung cu, vi thé yéu cau cd ban cia cin nha 1a tinh déc lap khép kin cha khéng gian sit dung. Cac khéng gian nay phai théa man duge cdc céng ning ddi sing sinh hoat ctia gia dinh, tite pha hgp va phuc vu chit nang co ban cia gia dink. Gia dinh 18 té bao cia xa héi, 1a d6i tong phuc va cia cin nba, do vay cin nha cling c6 cde chite nang cs ban gidng nlut gia dink: ‘+ Baio vé va phat trién thanh vién Nha d phai 1a mét té am bao dam cho cdc thanh vién cia gia dinh chdng choi duge moi khée nghiét va nhing anh hung truc tiép cia méi trudng khf hu, su bit én cia méi trudng xa héi; bdo dam dé moi thanh vién cia né tim thay 6 ay sy an toan, sy than thuong va dm cing, o6 nhiug diéu kign dé ban than phat trién duge day dii vé cdc mat thé chit cing nhut tinh than, duge t6 chite cue séng riéng theo sd thich. Nha 4 cén 1a co sé dé gia dinh tén tai va phat trién vé m&t nhan khdu, tiép tuc ndi gidng cha minh. Mudn vay nba 4 céin phai déc lap, kin déo, phai c6 phong sinh hoat v9 chéng va phai o6 khong gian riéng tu cho tig thanh vién... © Téi phuc site lao dong Con nguai ngay nay binh quan 06 thé séng ngoai xa hi khoding 40 - 50% qu thdi gian hang ngay 4é di lai va lao d6ng, cdn 60% 1a danh cho sy song riéng tu trong ngéi nha - "té 4m" gia dinh. Trong ngéi nha nay chi yéu quy thdi gian dé 1a dé tai phue site lao dong, dé cho ngay hém sau lai cé thé khéng chi tén tai ma cdn tigp tue odng hign lau dai cho xa hi. Mud thé,tai nha 8,con ngutdi edn cic loai sinh hoat va khéng gian tuong tmg sau:ncuviN LY Tir Ké kif TROC NIA CAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG ¢ Phai n uéng (bép, phong an...) + Phai nga, nghi: (phong yén tinh, kin déo... va noi nghi ngoi thy gian hoat déng riéng tu) + Phai vé sinh cd nhan: (t&m rita, xf tigu) + Phai tiép tuc hoan thién minh (nghién itu hoc tap ...) lanh manh héa thé chat, tinh cdm va tinh than (thé duc.hung thu, giao tiép véi thin nhién, gidi tr) Xa hoi héa hay gito duc xd hoi ban déu Con ngudi khéng thé séng tach rdi x4 héi va céng dong. Vi thé, nha 4 can phai tao diéu kign dé gia dinh va thanh vién cia n6 o6 méi quan hé thuan tién va cht ché véi cong déng lang giéng, cé méi quan hé voi déng nghigp, véi nhitng ngudi rudt thit, o6 quan hé huyét théng hay than téc... ‘Yéu t6 nay lién quan dén: © Phong khach, chd sum hop gia dinh. + Ché giao tip x4 héi (cong, ngé, hién...) + Xa héi héa tré em: ip tré em dan dan lam quen véi xa héi dé khi vao di dd bé ngé...) cling cin sn vutin, céng ngé, géc riéng cho tré. ¢ Chite nang van héa giéo due Nha & gia dinh phai IA cd sd dé gitip con ngudi hodn thign duge minh vé moi mat: x4y dug mu gia dinh vin héa, té bao lanh manh cita xa héi, cu thé 1a tao digu kign xay dmg nép séng cia vin héa gia dinh: khéng khf Am cting, khong khi than thing héa thudn (¢é noi sinh hoat eda riéng timg nhém nh thanh vién gia dinh, va cita tig thanh vién); suf ngin nap trat ty trong to chite séing (sho, ta...); nhitug noi sinh hoat tam linh nhu thd eding, tuéng niém, céu nguyén...; 06 diéu kign nding cao trinh 49 chuyén mén, phat trién thé chat hai héa véi tinh thn (ngi tig can dé dang voi thién nhién, khéng gian yén tinh, hop vé sinh...). © Chite nang kinh Bao dam ch 8 cia gia dinh ngay xva cdn phai c6 nhing khong gian dé phuc vu cho vige lam nghé, fing nhit sinh hoat sinh Igi cia chit hé va gia dinh, dé gia dinh cé diéu kién tén tai va phat trién én dinh (an cut lac nghiép) theo sv phan céng cia x3 h6i. Truée day chite nding nay rit duge coi trong ngay tit khiPhin 1. KUEN TRC NIA 81 3.2. x4 héi chuta cé st phan héa phan céng cao d6: mdi ngéi nha 1a’ mét don vi kinh 16 dc lap,tu cung, ty san, Vidi + Nha é néng thén truyén théng 14 mOt don vj kinh té gia dinh ty cp, tu tic, + Nha 6 thanh thj chinh 1a ché 4 két hop nhing xudng thi céng nhd ngay tai gia dinh hode nhiing nha é cé cita hang buén ban nhé phia trude, sin xuat va sinh hoat 6 pha trong (gian phong, hién, san, vudn...). Xa hi phat trién thi chtte ning nay ngay cang gidm yéu. Tuy nhién, ta van thay trong nha é hign dai van edn té chite khong gian phye vu viée tan dung théi gian dé hoan thign chuyén mén, ky nding lam nghé hod séng tao ngliép dt. Vé du: Phong kham bénh cho chi nhan 1a bac si. Phong sang tac cho nghé si, Phong khach ta luat su... Thut vién gia dinh. CAC YEU CAU TAM LY - SINH HOC CUA KHONG GIAN 6 Vi nha 6 1 mét khéng gian kién tric phuc vu déc 1p theo sd thich cho sinh hoat timg gia dinh, vi vay té chite khong gian cdn phai bao dam tinh chat hai hda cfia quan hé day chuyén: vita chit ché, khép kin, dap tng duge tinh hop ly céng nang, bio dam cho moi sinh hoat, vita cé tinh déc lap déng théi phdi théa man tinh théim mg dap ting thj hiéu gia chi. Vi day 1A noi nghi ngoi t6 &m cia con ngudi sau mot ngay Kim viée mét méi vat va ngoai xa hdi nén ngdi nba edn phai bao dim céc yéu edu sau: + Bao dim suf kin dao, riéng tut cho sinh hoat gia dinh, cho timg thanh vin cia n6, + Bao dam sv an toan, chéng duge moi sut x4m nhap qua dé dang cia ngudi la va chéng duge tac dong xu cia khi hau (néng, lanh, qua nhiéu gié, mua tat...) ciia su bat tric (cdc tinh thé nguy hiém). + Bao dim diéu kién vé sinh méi trudng. Phong théng thodng, khéng qua nhiéu dé dac, c6 khong khi tudi, 6 gié tréi, anh ndng... va 49 én thich hgp. Nha con doi héi'phai cé di cdc diéu kign vé méi trudng trong lanh, vé sinh dé con ngvtdi vdi tut céch 1A mét sinh vat cé thé phat trién lanh manh, hai hoa.cuvin 1 unr xé KidN TRC NIA DAN DUNG: NHA © & NHA CONG CONG « Phai dit lugng téi thiéu khéng khf trong Janh bio dam con ngudi hoat dng hay nghi ngoi binh thuing. an toin cho site khoé. ~ Ngudi lon: Khi nga edn 0,012m! khf xy (O,)/h, thai ra 0,015m’ kh{ cacbonic (CO). Khi lao d§ng can 0,03m’ khi éxy (O,)/h, thai ra 0,04 khf cacbonnic (CO,)h, 58g hoi nuéchh. Khi nghi nggi cdn 0,015m" khi éxy (,), thai ra 0,0167m* khi cacbonic (CO;)/h, 40g hoi nuéchh. Do dé phong nga ca nhan phai cé dit khong khi tuci dé c6 thé sit dung binh thudng néu nhu phéng déng cita. Néu 6 diéu kign phéng kin tuyét a6, khéng gian phéng téi thiéu cin bdo dim mt khéi tich khéng khi: ~ Ngudi Idn: 32m? khong khi. -Tré con: 15m* khéng Khi. Do cdc ota di, cita sé khéng tuyét 46i kin nén chi tiéu 06 thé giam con 24 va 12m*. Vi chiéu cao cia phong ngi kinh té xap xi bing 2500mm. Suy ra: dign tich cia phing ngi cé nhan 16 thiéu cén Ién hon bode bing 6m* (theo TCVN) hay 9m* (Tiéu chudn nhiéu nude). «Phang nga phai dutgc che néng chéng chéi, c6 nhigt 46 thich nghi dé tao didu kién béc hoi tod nhiét 4 da ngudi thuan Igi gay cdm gidc mat mé, phai cé anh sang mat trdi dé digt trig; phdng cn phai thong thoang gi6 tit nhién, chéng duige khf déc lam 6 nhiém khong khf trong phéng. Ngudi lén 1 gid thai ra mét Iugng hoi nude 40g (ngid) 58¢ (ao dong) va 32g (nghi ngoi) va Iugng than khf (CO,) dang ké, do 46 khong khf trong phong can duge luén ludn déi méi. © Ngodi ra, dé phat trién tam sinh ly con ngudi mét cach tét nbét thi khéng gian kién tric cing can phai bdo dim khéng tao ra we ché c&ing thing than kinh va tam lf khé ehju. ‘Vi du: D6 cao cia phong vita phai tix 2800-3800mm 1a tét nhat. Phong nén c6 cita sé, ban cong, légia dé con ngudi tiép cén duge vi thién nhién mét cach dé dang va truc tiép.Phin 1 Kui TRIC NAO 83 Mau séc khéng gian phong éc cn tuoi vui dem lai tam ly hoc sing Khodi séng dgng cho con ngudi hoat déng,hoic ém dju dé tao tam ly yén én, thit gidn khi ho muén mo méng, nghi ngoi, tim gide ng sau. ‘Tom lai gia dink 1a té bao cita xi hGi, cdc té bao gia dinh lai vén rét da dang va phong phi. Vi thé, khi thiét ké nha 3 cén dap tg duge tinh da dang cia ca nhan va gia dinh trén nguyén téc of ging dé timg cin hé gia dinh dap tng duoc dac thi vé nghé nghiép, quy mé, sd thich. Do d6, vige nghién citu nhan khdu, vé cau tric gia dinh, vé dic diém nghé nghiép, thu nhp kinh té cha ho, cling nhu tém tu, nguyén vong cia timg tang lép, ting hia tuéi chit h6 edn duge phan anh bang sy da dang, phong phi trong cdc kiéu nha 6. Cac dac tha vé van héa 1d sng, tap quan, phong tuc... cfing cin duge ké thita phat trign va phan anh rd nét trong nhimg cn nha méi hign dai. Ngoai nhiing nhu céu vé déc lap khép kin cn quan tam dén nhu cau giao hu, nhig méi quan hé cfng déng, tao diéu kién dé gia dinh hda nhap tét véi xi hi, dé cing 1a nét truyén théng dep trong dai sng gia dinh ngudi Viet Nam, Cac hoat déng céng nding va yéu cdu tam sinh ly cha con ngwai trong nha 3 nhu da trinh bay 6 trén cin dude tap hgp phan khu theo tinh chat hoat dong va c6 thé phan biét nhut sau: + Hoat dong mang tinh “déi ngoai” va tap thé: phéng tiép khach, noi gap mat cic ngudi thén, ho hang, ban bé, khi gia dinh c6 hiéu by, gid chap... + Hoat déng mang tinh c4 nhan: phéng nga cha me, con cai, ché lam vigc, hoc tap nghién citu... (xf tim riéng cho tig phong 6). + Hoat ding mang tinh tap thé “d6i n6i” phuc va chung cho moi thank vién: bép, phéng An, phéng sum hop, noi thd cting, tim ding chung cho toan gia dinh. + Hoat dong kinh t6 tai noi 4: cita hang, xudng gia cong, noi lam nghé my nghé tha cdng nghiép... vita déi ndi vita déi ngoai. 3.3. NOI DUNG CAN NHA VA SO B6 CONG NANG 3.3.1. Yéu c@u chung eda nha 6 hign dal (h.1.3.1, h.l.3.2) Nha 6 1a mét tap hgp khéng gian danh riéng-€é phue vy cho dai song sinh hoat cia mét gia dinh, vi vay phai bao dam dutge true tién nhitng chite nangnCuvEN Ly Tr Ké KIEN TRUC NIA DAN DING : NHA © & NHA CONG CONG: co bin cia gia dinh thé hién trong ng6i nha d hién dai. Nha 8 hay cin hé phai bao dim mét sé yéu edu sau: 1. Tinh dgc lp khép kin: béo dim sy khai thac strdyng theo sé thich ting gia dinh Nha 6 1a 48 phyc vu cho tig gia dinh va dé thuan lgi cho sinh hoat, pha hgp véi hoan cdnh riéng thi mi gia dinh cin phai bao dim duge séng trong mot cin hé bigt 4p theo nguyén tée “séng mdi ngudi mot nha, chét méi ngudi mgt mé”. Do diéu kign phat trién cia xi h9i, efia khoa hoc ky thuat néi chung va xy dung néi riéng, do su phat trién nhing quan diém méi vé van héa - thm my nén yéu cdu déi véi nha d ngay cdng dude nding cao. Nha 6 trtéc hét phai dap ing duge yéu edu tign nghi, phd hgp véi diéu kign song mun vé cia con ngudi, bao dim tit vige an uéng sinh hoat tinh cdm dén nghi ngoi, giao tiép. hoe tp, giai trf, gidi phéng phy mit va gido duc t6t con cai... ngoai vige gop phan nang cao thé Iye cia con ngudi cdn phai gop phan nang cao tri tug, thdm mf... Vige bao dim nghi ngoi yén tinh sau gid lam vige 8 cd quan, 3 nha may 1A mét yéu cdu rat quan trong 06 ¥ nghia kinh té - xa h9i Ién lao dutge bo dim truée tién 6 tinh déc lap khép kin eta cin nha. Mét trong nhimg xu huéng thidt ké trén thé gidi hién nay 1a thiét ké nbiing phong théa man nhiéu cng nang, khéng gian linh hoat mém déo. Trong nha 4, cn phai thda man mot yéu cau ngay cang cao ca cuge séng vin minh dé 1a phai bao dam duge nhitng diéu kign trang bi ky thuat tién tign, diéu kign hudng thy vat chétt tinh thén cao, phi cé nhiing khong gian phu rng rai tién nghi nhu : bép két hop &n, khéi WC, ché dé dé dac (ho, ta tung), ché phoi (sin nding). légia, ban cong sau (vutin treo ~ péogéla), Tat cd nhitng tién nghi trén phai duge danh riéng cho ting hé gia dinh. 2. Tinh an toan thuén tign sinh hoat va thich nghi da dang cho nhiéu dang d6i tugng ‘Té chitc khéng gian nha 6 phai bao vé duge gia dinh va timg thanh vién trong gia dink phat trién an todn, hai héa, gin bé duge cdc thanh vién véi nhau trong mot méi quan hé thuan héa. Nha 6 edn phai gidi quyét duge méi quan hé gitta diéu kién song voi khf hau bén ngoai: bdo dim ché dé vé sinh, chéng nang, chéng gié, chiéu sang, cdch 4m va chdng dm... Tém lai nha 6 truée tin bao dim duge mét ché d9 vi khf hau thich hgp vai con nguai.Phdn 1 KEN TRUC NiO 85 Nha 4 cdn phai lA mt noi tra du, phdo dai riéng eita gia dinh, tao cho gia dink, khéng chi chéng lai nhitng bét Igi cia thién nhién ma cn chéng Iai nhiing bat Igi va nguy hiém cia x4 hdi va nh&t 1 dé moi ngudi cé6 digu kién duge nghi nggi thu gidn sau nhiing gid lam vie cdng thang. Muén vay: Nha 6 phai dap tng duge cdc hoat dgng cia chite nang gia dink, phan biét bdi quy m6 nhan khdu, cau tric cae thé hé (ita tuéi), gidi tinh, nghé nghiép, chuyén mén va trinh d6 hoc van cia gia chi, dép img duge lau dai nhiing nhu cu bién déng cia chu trinh séng gia dinh 13.0. Hoat dong chinh va phu dap ‘tng cdc yéu cau khéng chi vé khéng gian dign tich cn thiét, 6 mi quan hé céng nang hgp ly. ma cd nhing tinh cach riéng cia tig khéng gian dé. Cu thé khi thiét ké can chit §: - Cée hoat déng chinh (ng, an, tiép khach, lam viéc...) din dén sit dung tiéu chudin dién tich d sao cho hop ly. - Hoat déng phu: bép, edt gitt 46, vé sinh ca nhan, thit gidn bén canh thién nhién... lién quan dén dign tich phy qui dinh cho théa ding. Ngoai ra phai phan khu ré rang cdc hoat ding chung va riéng dé tao duge khéng kht am cing gia dinh va phat trién hai héa cho timg ca nhan thanh vién: - Hoat déng mang tinh tap thé: (Gn, tiép khach, vé sinh chung ...) chung cho ton gia dinh va theo nhém lita tuéi, thé hé, gidi tinh... - Hogt déng mang tinh c4 nhan cén tén trong nhu: ngi, hee tap, nghién citu. Dap ting duge mite séng, thi hiéu sé thich, kha nang kinh té cia gia dinh, eda xa hi déng thai pha hgp véi chinh séch nha 4: - Kién trie néi chung cing nhut nha 4 néi riéng khong bao gid tach Khai digu kign kinh t6 va di sng vin héa, mite song xf hoi. Nha d ngay xua rat don gidn, thiéu nhiing tin nghi di séug cao vi xa boi chita thé tao duge, nhung nha @ cita xi hoi kinh té phat trién da cho phép du kién nhitng diéu kién vé dign tich, khdi tfeh cfing nhut quy mé sé phong, cdc, thiét bj tién nghi déi séng cing ngay cing cao hon rat nhiéu, song song véi st phat trién cita khoa hoc ky thuat va site sin xudt x h6i da dutge nang cao. Vi thé, bat ky 4ncuyen LY Tier KE Ki TRIC NMA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG mot thai ky phat trién kinh té ndo cing kém theo né c6 nhiing chinh sach vé nha 4 dé huéng din nhiing kiéu nha phd hgp vdi mite sng va trinh 46 khoa hoc ky thuat duong thdi. Chang han: 6 cae miéc nghéo, cée chung crt da duge thiét ké voi tiéu chudn dign tich 3 4.5 - 6 m'inguii. 6 cae nude dang phat trién thi tiéu chudn nay c6 thé ting lén 6 - 8 m'nguii (thai ky du) va 8 - 12 m*Mngudi (thdi ky saw). - Véi diéu kién Vigt Nam hién nay tac gid dé nghj tham khdo: H6 1 phang cho 1 - 2 ngudi (20%) 17+18m?s H6 1 1/2 - 2 phong cho 3 - 4 ngudi (85%) 28 + 30m*S H6 2 - 2 1/2 phong cho 6 - 6 ngudi (30+35%) 32+ 34m*d H6 2 1/2 - 8 phong cho 7 - 8 ngudi (10%) 43 + 46m? 3 H6 8 - 4 phéng cho 2 9 ngutai (5%) 52 +56m*d Cau trie can hé nay tng véi tiéu chudn 6 binh quan déu ngudi khoang 7m’ va véi nhan khdu trung binh mét hé 1a 4,5 ngudi, ap dung cho cde chung ett 4 46 thi phyc vu ngudi nghéo va ngudi c6 Idi tite trung binh. Vé dién tich phu c6 thé tir 12,6m* dén 16m* thy quy mé din tich 3 (khéng ké dién tich ban céng, légia). 6 cae nude kinh té phat trién cao hién nay, cdc chung ert duige thiét ké voi tiéu chudn 12 - 15 m*Mngudi. - Trong kién trie nha 6 hién nay, ngoai cdc kién tric su va cdc ky su tham gia thiét ké ra, cdn 6 mét Iue lutgng déng dao cac nha chuyén mén vé kinh té, y hoe va xa héi hoc déng gép vao link vue nay. Noi dung nghién ciu cia ho 1a nhitng vén dé kinh té nha 8; quan h¢ gitta kign tric va sttc khée, tam lf: ed thé con ngudi va van dé kich c@ thiét bj; phan bé nhan khu, dan cu, va mé hinh té chite méi tring 3 quan hé tudng hé gitta con ngvdi vi nhau va con ngudi véi thién nbién va xa héi. Ngoai van dé nghién citu mat bang linh hoat véi mét dién tich nhat dinh 06 chti § bién déi khéng gian khi lita tudi trong gia dinh thay déi, cfing edn nghién eitu vé thanh phan nhan khéu, co cd hé gia dinh... 14 nhitng yéu t6 quan trongPhu 1. KiEN TREC NAO 87 tae dong dén viée thiét ké, xay dung nha 4 c6 duge moi ngudi ua thich va tip nhan khéng (tham Kho bang tiéu chudn)? - Khi thiét ké cdn cdn tim higu nghé nghiép cu thé cha ngudi sit dung tong lai ma tao can hé 6 nhitng néi dung pha hgp véi ede éi tugng sit dung khdc nhau. Phong céch 1éi séng trong nha phai duge xit lf ding din, hgp ly, hai héa,chu ¥ day di cac mat ty 1é hd phong, thong gié va chiéu sing, kiéu cdch a6 g6, chat lugng trang tri va biét két hgp gitta kién trée va thién nhién, Igi dung tim nhin dep. 3. Théa man déng thf yéu céu vat chat va tinh thén Can nha 4 14 mét tap hop cdc khéng gian kign trite nhim théa man cdc nhu céu sinh hoat, an 4 cho mét gia dinh. Viéc tao nén khéng gian kién tric nay xudit phat tit viée théa man cdc yéu cdu cd ban do chtte nang gia dinh lap ra. Chite ning cia gia dinh thing cdn cdc khéng gian sinh hoat thé hién ré hai mat tinh chat sau: * Bao dam cdc nhu cau vat chat cu thé (m2, m3) cia gia dinh va cic thanh vién thé hién 6 ché: cdc thanh vién cia gia dinh phai cé nhitng dign tich va khéng gian hgp ly cho hoat dgng vat chat cing nhv tinh thin dé 06 thé bao vé duge sttc khée. tai tao duge site lao dng va phat trién ddy di vé tinh thn va tri tué... Nhém thanh vién va gia dink cfing cin duge du kién nhiing khéng gian dign tich thich hgp cho sinh hoat tap thé dé cing c quan hé gia dinh, truyén théng vin héa (1.3.1). + Bao dm nhu cau tinh thén: méi cé nhdn, méi thanh vién trong gia dinh déu c6 nhitng nhu edu sinh hoat biét lap theo sé thich rat edn thiét cho cuge song hai héa va can kang tam sinh ly. Ngoai nhimg nhu cu cé thé sinh hoat chung véi cdc thanh vién khac, méi ed nhan edn 6 m@t khéng gian tach biét va dgc lap nhm dap (mg nhiing nhu céu rigng tu (suy tut, mé rong kién thtte, tht gin ...). Do vay, trong cdc cin h@ néi chung thing dn 6 nhiing khéng gian khéng chi di réng ma cén duge phan khu, hop nhém hgp If nhim dap ting nhimg nhu cau trén (1.1.3.2).88, NGUYEN LY Thur Rif KEW TROC NA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG 3.3.2. Cae phéng & 1. Phéng tiép khdch Day 1A loai phong Ién nhit va dep nhat trong cin h6 va thutng thé hién r6 tinh cach va sé thich riéng cia chit nhan. Noi dung chinh 1a Jam nhiém vy chd giao tiép trd chuyén véi ban bé ngudi than. Vj tri thich hgp cén phai thuan tién véi céng ngé, voi sin vudn va phai gan bép véi phong an. Hinh thite va kich thuée cha phéng do diéu kién cac trang bj can thiét phai cé trong phong quyét dinh, thong thudng dign tich cia phéng khach bién thién ti 14 dén 30m? véi hé sé chiém dé 1a Z. Dign tich tng dé dac chiéin $0.34 Dién tich san phong Khu vue tiép khach thudng céin mét bé ghé sa Jéng, ti da nang, dan duong cam... Phong khéch cdn 1a m@t khéng gian sinh hoat tap thé chung danh cho moi thanh vién, 1a thé hién bé mat va sé thich thém mg cia gia chi, 06 thé duge trang tri bing mau sfc sinh dgng tui vui, nhiing gam mau néng &m két hep véi cay xanh va tranh anh. Khong gian phng Sn cita gia dinh thutang két hp véi khéng gian phéng khach dé tao nén nhimg phong Ién cé khéng gian phong phit va tign vige t6 chute ty héi dong ngwdi, tiép dai ban bé khi cdn thiét. Cac phéng khéch thudng lién hé true tigp duge véi hién, sinh. Ctta ra vio thing rong 1.2m cao 2,2m mé hai canh hay bén cdnh néu 1a rong trén 2m. Phong khach déi khi duge té chtte nhu 14 mét trung tam bé cuc cia ngéi nha lam dau mit giao thong dé tit dé c6 thé lién hé vao cac bé phan khac cia cin nha. 6 nhiing cin hé théng téng trong phong khach thutng cé m6t cdu thang thidt ké kigu hd, két hgp trang tr{ lam cho khéng gian phéng khach cing thém sinh dong, phong phi va déc dao (h.1.3.3 dén b.3.8), 2. Phéng an (h.1.3.4, hn.3.7, 1.3.10) Trén nguyén tée phong an cé thé két hop lién véi bép hay 16 chttc két hop véi khong gian tiép khach. Néu 14 mét phong Sn riéng thi vi tri thich hgp nhat phai 1A gn bép va lién hé thudn tién vdi phéng khéch, phéng sum hop gia dinh. Thiét bj chit yéu trong phéng an la bé ban an kich thudc tay theo 86 chd phuc vu bita an, théng thudng trong biét thy phéng an 6 dign tich 12 - 15m”.Phd 1. KIEN TRUC Nt O 89 Cac khéng gian dign tfch lam phéng an gia dinh khéng nhat thiét phai lam cita ma c6 thé chi ngain cach bing hinh thie binh phong di déng, nhitng vach ling hay rém che. Phéng An cing 14 mét khong gian can duge trang tri bing cy cdnh tgo nén khéng gian tudi mat trong gia dinh. 3. Phéng sum hop gia dinh (h.1.3.3) Day cling 1 mét khéng gian Idn c6 tinh chat sit dung chung cho tap thé céc thanh vién gia dinh. Khéng gian nay khéc véi khéng gian phong khach 1a dé sit dung néi bé gia din, chi nhimg ngudi khach thudc dién than, tin cdy cia gia dinh méi dita vio tip dén & khéng gian nay. ‘V6 ngi dung hoat déng cing nhu trang thiét bi ngi that cfing tutong dutong nhut phéng khach. Tuy nhién, ¢é mét s6 khfa canh can Ietu §: gin lin véi khu sinh hoat dém (céc phéng ngit) dé tao duge sy kin déo 4m cing cia sinh hoat néi 6 gia dinh ‘Vé trang tri néi that thi phong nay gin lién'vdi léi sng va tam ly thj hiéu dan tc nhiéu hon, trong khong gian thug e6 16 chite géc ban thi gia tién va sit dyng cdc dé dac kiéu cd hay truyén théng. ‘Trong cac can hé tiéu chudn 4 thép, ngudi ta c6 thé két hgp ba loai phong (tiép khéch, an, sum hop gia dinh) da gidi thiéu trén day dé chi té chtte mét khong gian da nang két hgp goi 1a phong sinh hoat chung véi dién tich 14 + 24m* theo quy mé gia'dinh. 4. Phéng ngti Phong ngu trong cin hg hign dai gém: + Phang nga vg chéng (b.1.8.10, h.1.3.11). + Phang ngi c4 nhan (h.1.3.10), © Cac phéng nga tap thé (h.1.3.12). ‘Hé thong nay phy thugc vio cac yéu t6: © Sénhén khau gia dinh. © Quan hé giéi tinh va lita tudi cia cfu tric gia dinh. + Yéu cu vé sinh méi trudng, thanh tyu va trinh dé khoa hoc ky thuat, gc diém mé hinh van héa cia gia dinh va cia timg thanh vinNcuyeN LY Tir KE KiéN TROC MIA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG Céc thanh vién trong gia dinh phai o6 cdc phng nga riéng déc lap dya trén nguyén tic: + Nittrén 13 tuéi, nam trén 17 tuéi phai o6 giuéng riéng. + Tréem trén 7 tuéi phai tach khdi giudng hay phng bé me. Xudt phat ti nhing yéu céu trén, cic phdng loai trén duge chia ra nbu sau: + Buéng nga ca nh4n: dién tich téi thiéu khoang 6m’, chiéu ngang tdi thidu 2,1m; hé 86 chiém dé hop ly 18 khéng qua 0.4 dén 0.5. ; thudng 1a phong hai ngudi, dign tich 61 thiéu tir 10 dén 12m’, hé sé anh sang 1/8 dén 1/6. Xu huéng hién nay 1a ting dign tich 4 néi chung, nhung lai gidm thiéu dign tich cde phéng ngi dé of gdng tao cho ting thanh vién c6 budng nga ring. a. Phang ngii vo ching Phong 06 dign tich 12 - 18m’, phai 4 vi trf kin déo, c6 khu vé sinh riéng, thiét bj cha yéu gém c6: ging doi c6 ban dém hai bén - b6 tri giudng doi cho phéng nga phai bao dim bdo vao ché tit hai phia, ban trang diém, ti quan ao, ban viét (1.1.3.1). He 86 chiém dé: 0,4 - 0,45 1a téi da. Dé bdo dam 6 khéng gian tap thé duc budi sang canh phong nga vg chéng phai c6 hién hay légia tip cn khong gian ty nhién. Khong thiét ké phong ngi néng, cn phai han ché Anh sang ty nhién (06 hé sé ASTN bing 1/8). Phai cé thiét bi che ning, c6 cita chép kinh thich hgp. trén cdc cita sé phai 06 6 ving va rém che chéng chéi, chéng mua tat. Dé tao kin dao cho phang thi cita ra vao chi nén rng 75 - 90cm mét eéinh va mé vao phia trong. Mau sdc trang tri tay thudc vao sd thich riéng timg déi tugng, dic biét chi nha, nhung thwGng phé bién ding mau ém diu, sang dé tao cm gide mat; chiéu cao théng thiy théng thudng 2,6 - 2.8m. b. Phong ngii cd nhdn Phong thutng c6 dign tich 8 - 10m* trong 46 c6 gitténg cé nhan (80-120) x (190-200), ban dém 40x60 hoc 45x45 ban hoc nghién cttu 60x(80-100) ghé 45x45, 06 gid sich treo, tii quan do dé dac ca nhan 50x(80-100). Hé sf chiém dé 0,4-0,45 1a t6i da (b.1.3.11).Phd 1. Kits TREC NAA © 91 ¢. Cée phang ngu tap thé ‘Tré em duéi 7 tudi thudng ding giving déi, givang tang (1.3.12). Phong ngi 4 cae nude it khi thiét ké cho qua ba ngudi. Phong ngi ba ngudi thudng 14 phong ngit cia bé me va mét con nhé dudi ba tuéi, khi dé dign tich o6 thé tang dén 14m*, Phong hai ngwdi thudng thiét ke cho bé me hoi hai tré nhé ciing gidi dudi 7 tuéi - theo § kién cia céc nha vé sinh hoc va gido due hoc. Vige céch ly tr em khéi bé me (néu c6 diéu kién) ngoai ly do néi trén, cdn sé 6 Ioi d0i véi viée sinh hoat ty lap cia tré em (théng thuéng 6 chau Au trén bén tudi tré em c6 thé sdng trong phéng riéng dat canh phéng bé me). Din tich 10 - 12m* la dign tich vita dii, dign tich 12 - 14m? IA dign tich tign nghi, dign tich 16 - 18m" Ja dign tich thodi mai va sang, “Xin gidl thigu mét 6 chi Héu vé dign ich phang ngi 16 thiu dé tham khéo Dién tich phong ngu hal giuang (m?) MOt giudng (m?) Wen X6 (ea), Nh@t Bay 1012 6 Baton 9 8 Phén Lan 7 Rumani 12 7 Téng két 96 leu vé chen 8612 7 Au cia Lién Higp quéc Theo Neutert 1s 7685 Loal phéng Hc phéng (Alcove) Phong Phong: Phong ngdinnd | ngavia } ngiion Dentenm) | 3694 | 557 | 712 | 25 | 57 Kich thusc(m) | 18x24 | 24x31 | 27x39 | s0xa5 | 36x46 (iong x dai) Vx2d | 24x36 | 30x36 | 36x42 | 39x60 33x39 | 33x45 | 39x40 5. Phéng lam vige (hJ.3.11, hJ.3.12) Trong bigt thit khong thé thiéu phong lam viée, vi cha nhan cia cin nha sang, cia nhting ngéi biét thy 1a nhiing ngudi gidu 66, ho lam vige nhiu cd 3 nha 4, nhat 1a gidi kinh doanh va tri thite.92. ‘ncuven iv tii xé nif TRUC NIIA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG Vj tri phéng lam vide 06 thé bé tri gan véi cita vao cia bigt thy, néu chit nhén cia biét thy cén giao tiép xi h6i nhiéu, cdn n€u phéng lim viéc chi mang tinh 1ngi b6 thi gd lién voi khu nga, khong gian yén tinh. Thiténg khéng gian am viée nén dit vao mét géc phéng nga ¢6 anh sing phia truéc, vita di ké mot ban viét va mét gid sch (gid sach o6 thé treo trén tudng dé tiét kigm khéng gian). Ché lm viée cho nhimg nguti lao dng tri é¢ phai dude chiéu sing tt (anh sang ban ngay hoe dén ban ban dém), dat & khu yén tinh di réng va tién sp xép sach vd, may tinh, dung cu vin phéng. Trén thyc té phéng lam vide efi chi nha dng thai la phing doc sich, dign tich khoang tir 12 - 16m’, sat tong Ia nhitng ti, gid sach c6 thé cao sat trin nha, dign tich to hon nhung 46 sau méng hon tii sich da nang 3 phong khéch. Hé sé anh sang hgp ly cho phong lam vige la 1/8 - 1/5. 3.3.3. Cac phéng phy 1. Bép Bép 1a noi chudn bj bita an cho ede thanh vién trong gia dinh. Vj tri bép can thudn tign cho viée di tit chg vé 66 thé vio thang bép. Bép cdin lién hé truc tiép v6i phéng an va phong khach. Bép cing cdn 6 canh khéi vé sinh dé tién cung cap nude sach va thai nude ban. O bigt thy va nba lién ké' thi bép edn 6 cita sé quay ra vutn ra céng, bao dim ngudi néi tr¢ trong lic chudin bj bita com 6 thé theo doi quén xuyén gia dink, 48 mat dén céng ngd, biét duge ngudi la vao ra hoje theo doi con nhé dang choi ngoai vutin. Dign tich ctia bép 06 thé tix 6 dén 15m’. Bép to nhé va hinh thife cv thé tay thudc vao cac thiét bj va day chuyén bé tri céng nang bén trong. Day chuyén cong nang eta bép thing tit kho > rita -» gia cong thé —> gia cong tinh — 1 nau > én —>.ta lan. Trong bép thiting xuyén o6 nhiing thiét bj nhu chan treo dé lam dién tich kho, ban an tam (h.1.8.10 va h.18.14). Himh thite kich thude cy thé ca bép tay thugc cach bai trf cdc thiét bj va o6 thé tham khao 6 cdc hinh (1.1.3.13, h.1.3.14, h.1.3.15). Ngodi ra cin phai quan tam dén viéc chiéu sang cho bép, tranh hign tugng sdip bong khi thao tac va hoat dong. Bép 1a bé phan sit dung nuéc nhiéu, do d6 tuéng bép thudng phai dp gach men kinh véi d9 cao t6i thigu 1a 1,6m dé tign vige 1am vé sinh. Déi véi cde edn nha hién dai hién nay, bép 18 kh6ng gian quan trong khong kém gi cde phong khdch, nén né duge trang tri rt dep 6 cay xanh, tranh nb.Phin 1 kif TREC NAA 93 Néu 16 chite bép tach biét phong An thi cdn bio dim ty Ié anh sdng ty nhién 1/7-1/8. Khi bé tri anh sang dc biét 1a anh sing dén trong bép cin of ging tranh tao nén sap bong vao khu gia céng va nau, rita... ‘Trong cfc edn hé nhd mét phéng dinh cho nbimg gui de than, ngudi ta khong edn td chite nhiing bép dc lap ma chi can #6 chite cdc "géc nfu nuéng" nam ngay trong tién phong hode géc phéng sinh hoat chung véi dién tich 2.5 - 8m* duge che gidu khi khéng sit dung bing rém che hode cée eta lia (1.2.14), 2. Kh6i WC (vé sinh) ‘Trong nha 4 céa gia dinh, khdi vé sinh nhim bao dim céc hoat déng vé sinh ca nhan nhu tim gidt, dai tiéu tign, cdn té chic thich hgp voi hoat dong gia din, Trong cac biét thy nhé, ngudi ta cé thé ding hai ba khéi WC dé sit dung thuan tign trong gid cao diém. Trong biét thy hign dai, cde phong nga, dic bigt 1a phéng nga vg chéng nhét thiét phai cé WC riéng. Khéi WC dién tich ti thidu c6 thé 2 - 9m? tay theo diéu kign gia dinb, Kich thuée va hinh thtte ciia n6 phai cin nhic ky Iidng dé bao dim duge sit bé tri day dit cdc thiét bj bén trong cia n6 nhu céc thiét bi rita, phuc vu tdm, phye vu xf tidu... dé sit dung an toan va thodi mai (1.3.16 D. C6 hai dang té chite cac thiét bj: + Khéi WC két hop: trong buéng WC cé dién tich 3 - Gm? ngudi ta té chite day dit cde thiét bj tm rita ca nhan, dai tigu tign trong trudng hgp nay ngudi ta chi c6 ding xi bét ma théi. Dang nay thudng gip trong phong nga vg chéng (b.1.3.16 IID. + Khéi WC tach biét: cha yéu thuéc khu vue sinh hoat dém gan lign vdi cdc khdi phéng ngi tap thé va cho phép 6 thé khéng ding anh sing tu nhién ma ding anh sang nhan tao. TY 1é anh sang ty nhién 1/9 - 1/10 (h.1.3.16 11), Céc eita 86 khdi WC cao hon mit sin tit 1,2m tré Ién ede anh séng nhan tao chit yéu 14 ap dung cho khu WC nim sau bén trong va 6 thiét bj hiit khi théng gid, tran cia phng thudng chi cao 2,2, - 24m, phan trén sét tran thudng ding dé gidu cdc duéng Ong thiét bj. Nén phéng thudng’th&p hon cao nén phong xung quanh dé nude khéng tran ra ngoai. Tudng phai xay bing vita ximing cat vang dé chéng thdm tot, thong thudng todn bé d6 cao cia phéng it nhit 1a 1.6m tit nén tré lén phai &p gach men kinh, gach 6p trén nén sin hai ding gach men kinh chéng tron.94. ncuyen ui nér xé kif T/C NIA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG: 3. Kho va tu tuéng (h.1.3.17 duct) Dé bao dim cho cae phong ngin ndp va té chite cue sing vin minh khoa hoc trong phong khéng thé thiéu duge cdc dign tfch va khéi tich dé cat gidu cic vat dung thudng ngay cia gia dinh cing nu dé dac 6 tinh chat sit dung theo mia, thdi va nhu va li, tii xach, chin béng... Téng dién tich kho ti tuéng trong mét cdn hé 6 thé tir 4 dén 5% tdng dign tich san va thudng léy 1-6 m* theo quy mé can hé. Tuy nhién efing cn tan dung nhiing khéng gian chét va thita dé tao nén nhing kho treo khéng nim trong dién tich quy dink nao ca. Cae kho thiting o6 46 sdu Ién hon hodc bing 60em. Ca¢ kho 6 thé tan dung bén dudi cdu thang quanh khu vue bép hay gn lién véi khu phong ngi. Cac ta tudng la cdc dang ti o dinh nim é cae vach ngin giita hai phng thuting 6 6 su nhé hon hode bing 60cm. 4, Tién phéng (h.i.3.17 trén) ‘Tién phing a bé phan phu thuéc khu cita vio cia cin hé. 6 ede nude xit lan, tién phéng lam nhiém vu dau mit giao théng va diéu hda nhiét 46 khéng khi trong va ngoai phong cho nén ngudi ta thudng thiét ké nhing tién phong kin (céc phong khac théng véi tin phéng qua cdc cita), edn 8 cdc nude xit néng, tién phong chi lam nhigm vu tao nén sit kin déo va déng thdi 06 thé két hop lam ddu mitt giao théng. Ngudi ta cé6 thé 16 chitc dang hé tiie 1A ngin cach gidta khéng gian tién phong véi cdc khéng gian trong nha chi yéu la vach limg hay vaeh thing tham chi chi cdn "binh phong". Cac tién phong thutng tir 3,5 dén 6m* nhung bé réng 161 thiéu phai Ién hon ho%e bing 1,2m. Tai tién phong thug b6 trf cdc thiét bj sau: ch8 treo mo, do, dé gidy dép, guong, dién thoai, va mgt 86 kho dé dé vat nhu kim bia... Tién phong 6 mét s6 nude cin c6 thé té chitc dudi dang noi dé xe day xe dap, ché tip khach so bé hay phong an vi bép thuting gdm lign véi khéng gian tién phong nay. Vi khéng gian dign tich tién phong nbé nén chiéu cao cing chi cn 2,2m 14 vita phai. Khéng gian thita sat tran ctia tién phng c6 thé duige khai théc lim khéng gian cho kho treo v6i cita cia Itho nay mé vé phia cac phong é hay cdc phéng khée. 5, Ban céng, légia, sén trét, giéng trot (h.J.3.18, h.l.3.19) ¢ Ban cong: day a khéng gian hé hay nita kin nita hd, gdn lién voi nha 3 hay cin hé, 14 noi tip cfm véi thién nhién cia sinh hogt gia dink. Cac ban céng 1 nhing phan nbé ra khdi mat nha véi dign tich tix 2 dén 3 m*.Phin 1. KiB TREC MA 95 * Logia 14 nhing san nam thyt vao trong mat nha véi ba phia 1a tudng cén mét phfa 1a hé, dign tich 3,5 - 6m*. Légia c6 hai loai chinh: + Logi dé nghi ngoi gidi tri, ngim cdnh tao khong gian xanh, noi hoat dng nghé thuat nghigp dit va thudng gén lién voi phong nga va phong sinh hoat chung. + Loai légia phuc vu néi tro gan lién vdi bép va khéi Vé sinh. San cia ban céng, légia bit bude phai thép hon sin trong nha vai ba phan hay mét téic dé bao dim vao ngay mua nuéc mua khéng tran vio phong; cita mé tot nhat 1a ra phfa ngoai, ¢ Sén troi va giéng trai: san trdi 18 nhiing sn thodng thuting c6 duge nhd lgi dung cae mai bing duge goi 1d sin thugng véi bén trén khéng ¢6 mai che nhung 06 thé cé nhig gidn cdy. Cn giéng trdi 1a nhiing khodng sn trong nam gitta khéng gian 6 khéng c6 mai che véi dién tich 9-12m*. Giéng trdi rat hay duge sit dung trong khu nha 3 ving nhiét déi vi né tao kha nang phat trién mat d6 xay dung, tao mat ¢6 cut tri cao cho nha 6 thap tang nhung vin bao dim théng thoang cach nhiét, tao'gié déi hu rat tot. 3.3.4. Phan khu va so dé céng nding (h.1.3.20) Vige phan khu cng ning cin duge thuc hign rét ro rang. Thong thudng duge phan chia lam hai khu chfnh: Khu sinh hoat ngay: 14 nhitag nhém thung 6 sinh hoat chung, tép thé 6 thé chip nhan sy én Ao, duge khai thac sit dung vao ban ngay la chi yéu. Nh6m phong nay duge gn véi sin vudn, céng ngd, 6 méi quan hé chat ché, thuan tién véi xa hdi bén ngoai: + Phong khéch. + Bép. « Tién phong, sdnh, phing an. + Phang sum hop gia dinh (cing c6 thé duta vao khu sinh hoat dém) + Ché dé xe 6 té (gara). 4 Khu sinh hoat dém: yéu cu yén tinh, kin d4o, riéng tu, gin véi san tréi, ban. céng, légia: + Cac loai phéng nga tap thé.96 nGuyEN LY Thur KE RIN TRUC NIA DAN DUNG : NHA G & NHA CONG CONG + Cac phong c4 nhan. Phang vg chéng. + Phong lam viéc, hoc tap nghién cttu (fing c6 thé duta vao khu sinh hoat ngay néu o6 sit dung déi ngoai) + Cae phéng WC, kho. 3.3.5. Gldl php 8 chile llén hé glao théng trong can nha (h.1.3.21) ‘Thuéng gap hai gidi phap chinh: ding tién phong lam mit giao théng dé lién h@ vao cdc phéng khac va ding phéng khach lam ngi sinh hoat chung,lam du niit giao théng. Tat nhién.véi cin hd c6 whiéu phong 3 cing trén mt mat bang,ngudi ta cho phép ntit giao théng cé thé két hgp véi m6t hanh lang 16i di néi bé gia dinh dé tgo suf riéng tu va kin dao cho mét 86 phdng thudc khu vc dém, cing nhu véi cin hé nhiéu tang thi cdu thang c6 thé bé tri é tién phong hay dat ngay trong mét géc cia phong sinh hoat chung. Khi dy ting thap anh cho khu sinh hoat ngay. Cac tng trén dinh cho khu sinh hoat dém. Uu khuyét didm tig gidi phap sé nghién ctu ky khi noi cu thé vé timg dang nha d trong ede chuong sau. Cho ¢én nay, nha 8 cdn 06 thé 1A mét té hgp khéng gian phong phi, bién héa lign hoan véi mdi phong méi khéng gian IA mét chitc nang riéng biét dé théa man nhimg nbu cdu phong phit cha adi song gia dinh hign dai,bao dim duge quyén khai thac sit dung theo sd thich cia gia chi, o6 gidi phap 6 hep khong gian néi ngoai that v6 cing linh hoat va phong phi, céc khéng gian ¢6 thé dan xen, bién héa cd dgng... Nhu vay, nha 6 14 mét sin phdm do con ngudi tao ra luén Iuén duge hoan thién, cdi tién véi kinh nghiém chinh phuc thién nhién, khai thac thién nhién, tan dung nhing tin bé khoa hoc ky thuat va chay theo di song ngay mét nding cao cha van minh x4 hi nén sé khéng bao gid cé mét miu nha 8 ndo luén luén If tung cho moi ngudi, moi théi dai. ‘Tom lai té hgp khéng gian néi that cin nha 6 hién dai cé ba gidi phap: 1- Tao nén cde phong biét lap bang lién hé théng qua tién phong va hanh lang (h.1.3.1, h.1.3.2 va h.1.3.17): gidi php nay thing hay 4p dung cho cée née xit lan, cée uviéc o6 16i song, yéu cdu vé sinh hoat c nhan cao. Cach 6 chite cho phép ching ta tao nén sit kin déo, riéng tu va diéu hda khf hauPhin 1. Kit TREC NIA © 97 cue bé thudn Igi, kinh 1. Bén trong cn hé va sinh hoat gia dinh c6 hoi cimg nh4c,lanh ling,thiéu su quan tam ln nhau caa mét té am dich thuc kiéu phutong Déng. 2- Diang phang sinh hoat chung, phong khéch dé tap hop quanh né ede phang khée (h.3.8, h.13.18): tgo khong gian dim m cho gia dinh, tao khéng gian ndi that, kién trée phong phti cho khéng gian déi ngogi déng thii tao duge sy biét lap, kin dao edn thiét cho vige sinh hoat dém, tuy nhién 3 cde nutée xi lanh vige diéu hda khéng khi sudi dm phéng sinh hoat chung sé rt khé thyc hién m@t cdch kinh 8, higu qua. 3- Khéng gian htu théng lién hoan: theo giai phap nay cdc buéng phong khong 6 vach ngan, cifa ra vio r6 rét ma chi tao nén nhiing géc kin dao bing nhitng hinh thite thiét bj ti dig, binh phong, vch nhe co dng... (b.1.1.7, h1.3.18). 6 giai phap nay kkhéng gian néi that sé bién héa v6 cing phong phi, luén tao nén nhing diém nhin bat ng& c6 nhing sv dan xen vé khéng gian nhuing van c6 tf biét lap cin thiét déng thai lai cho phép con ngudi 06 thé bign héa #6 chitc ng’n chia lai khong gian ty thich dé dap tmg nhu cdu vé bign dérig nhan khdu cfa gia dinh. Tuy nhién né cing c6 nhuge diém 1a tao nén stf riéng tu, kin déo cho hoat dng cita timg thanh vién, nhém thanh vign khong duge trigt dé va vige bdo dim mt ché dé Kkhf hau thich nghi 3 néi that 8 tén kém (diéu hoa khéng khi tén nang higng).98 NCuyeN LY Er Ké kiN TRC NTA DAN DUNG : NHA @ & NHA CONG CONG ‘Theo nghién city cia Kennedy khong glancfn che gi (kin do) Khungay Khu dom Nia chung Nea eng sido duc i Mac BO véu chu RieNG TU KIN AO VA TRIN TU TECHUC KHONG GiAN Giat git SB thaed gant ein, © lao dong trio FED Choieda hd A Gao thong Hinh 13.4. PHAN KHU CHUC NANG CHO HOAT DONG: ‘VA KHONG GIAN TUONG UNG CUA GIA DINKPhan I. KIEN TRUC Nth O 99 ‘iparnmar enune CE} ktog an "Stcleae con’ ‘dr ann sang Drea wp wate hcae aes J Not eon Z vo thing Naty 6m Noy \e6 erbog gan }™ ‘stm ann san| Wann THi OU VE PHAN KHU KHONG GIAN CAN HO RIENG (CHO HOAT DONG CUA BOME VA CON CAI ing dant rg yang ero dan ong wer 6tt Aay ail (ea | w lo Phang kh Be ARI KHONG GIAN NHA GA RAP: ‘in 13.2. KHONG GIAN “CHUNG RIENG” HAY “NGAY DEM" TRONG CAN HO100 nCuveN LY THE KE KIEN TRUC NIA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG tecreb Treo mu uve St beast Lal Qa al \s ] inh 12.3. KHONG GIAN VA TRANG THIET B] TRONG PHONG KHACH VA TRONG PHONG SUM HOP GIA OiNHPhan LIEN RIC NIAC Minh 13 HINH THUC PHONG SINH HOAT CHUNG 6 MOT COT102 NCUYEN Li ‘THE? KE KIEN TRUC Nth DAN DUNG - NHA 6 & NHA CONG CONG Min 138, Té.chc KHONG GIAN SIN HOAT CHUNG SINH DONG TEP KHACH, SUM HOP GIA BINH VA AN ) GHAI COTPhén 1 KIEN TRUC NIAC 103, ‘inh 13.6. KHONG GIAN PHONG SINH HOAT CHUNG LIEN HOAN VA LLINH HOAT NHO VAI TRO CAU THANG HOcuYEN LY Tier KE KIEN TRUC NIA DAN DUNG _NHA 6 & NWA CONG CONG inn 1.3.7. 16 HOP KHU TIEP KHACH VA AN TRONG PHONG SINH HOAT CHUNGPhain 1. KUEN TRUC NIAC pow Fessoasscect eT MK aaa recone: nh 1.8. CAC HIN HUE VAGH NGAN CHE KHONG GIAN D1 DONG IG PHONG SINH HOAT ChNCUVEN AW ‘er KE KIEY TRUC NMA DAN DUNG NH 6 & NHA GONG CONGPhin 1 XIE RUC NIA CD PHONG NGU NEN KiN BAO. (@PHIA SAU HAY TANG TREN CUA CAN H) ‘inh 1.3.10. V1 TRI PHONG NGU VO CHONG VA PHONG NGU CA NHANNCUYEN Li ‘THE KE KIEW TRUC NIA DAN DUNG | NHA 6 & NHA CONG CONG oimete z meno t $M T BAe. 10 10 Se 0 Hinh 1.3.11. TRANG 8] VA CACH BAI TRI TRONG PHONG NGUPhan 1_KIEN TRIS NHAC +e fetes bm hoe tt a inh 13.12, PHONG NGU TAP THE CHO CAC CON 109110 CUYEN LY Tier Ki KIEN RUC NIIA DAN DUNG = NHA 6 & NHA GONG CONG en er inh 1.3.43. KHONG GIAN VA TRANG BI TRONG BEP VA PHONG AN 6 NGAY BEPPhdn I. KEN TRIC NMA tro uN é {i 247 CHAN TREO vo 5-GIA CONG THO 6-RUA joa ob 7-GiAcoNG TINH ‘ay 89-L0W tall’ KHO BEP 118 2.eIAcoNna 3cRUA. ro ScTU LANA tenott WHI a $ ut - 300-400} ; qi 2.Gn'cone 1 18 4 Shan Reo 5 : 5-GIACONG 2 4 tat canes vo Be) Ae ai Lu Et la a mt] Baq}e Fo ta sel eg eocaen e ee Laes x Hinh 13.14. CAC CACH T6 CHOC TRANG BI CUA BEP ire Nau ren UY TWEr KE KIEN TRUC NIA DAN DUNG « NHA & & NHA CONG CONG a g & + : 4 a jj e ies Hinn 12.18, che CACH T6 cHilc BEPPhan 1 KEN TRUC Nt OD ‘CAC TET BI VE SIH nitAcH eer, Ker HOP) inh 1.3.16. KHONG-GIAN KHU VE SINH 113st fol f del ef NcUvEN LY ‘me? KE KiEN TROC NItA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG Be VAL vot i Tatertso boot Pe-tetwt C Solotet ot eae s0-Hoo tse Hin 13.17. 116M PHONG VA KHO , TO TUENG wasPhéin 1. KiEN TRUC Nt O Hinh 1.3.18. BAN CONG , LO GIA TRONG CAN HO CHUNG CU 115116. ncuven 1 ‘ifr Ké KifN MOC NTA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG Lat 0-4 3604 Hinh 1.3.19. 18 CHUC SAN NANG (THONG TANG)Phan 1. KiéN MRUC NAO 117 @one newPHon, neh sw LAM DAU NOT KO THONG BAT BGA MAN Vy Phong |! we) aching |! Ngii cia f ot ie : ‘San bp am i vike tLe. t 88 An sow ngiHost sew snetnoar on fee q NaAY tn won @ dns PHONG KHACH LAW TRUNG TAM VA BKU NDT GIAO THONG wae J{ romioanoiee we] | pronvan t [, aa es Prone ' ‘vg chéng Pmbra nach Be | +——Sénsau we ji Hiden dn ‘San bép ee i a ‘ ein a _ me ng ng ‘Hinh 13.20. 6 8 CONG NANG VA PHAN KHU NGAY - DEM CUA KHONG GIAN CAN HO118, NCUYEN AW ‘hf? XE KEN MRUC NTA DAN DUNG | NHA 6 & NHA CONG CONG NGUYEN TAC T6 CHUC CAN HO KHONG GIAN LEN HOAN LINH HOAT VA MEM DEO ‘ASO 06 TOY THUOE VI TRIWC, BMINH HOA CU THE (KHU We GIUA) CRIN HOA CU THE (KHU WE 6 NGOA GEV NHA 6100 TH) CO KA NANG COLOR PHOAT TRIEN KHONG GIAN DEN TICH Hinh 13.21. 78 CHUC KHONG GIAN CAN HO MEM DEO LINH HOATPhdn 1 KN TRUC NIA © 1g 4.1. KHAINIEM Nha é thép téng thudug 1a nha 8 06 san vitin phuc vu dég.lap cho time gia dinh véi ngéi nha 4 chfnh tir 1 - 4 téng. Méi gia din thudng c6 mét khuén vién duge Ichai théc sit dung ti tang trét dé cdc tng trén. Day 1a loai nha 3 chiém mot tY trong rat dng ké trong quy nha 3 chung ciia toan dét muée, gidi quyét nhu céu 3 cho tuyét dai bd phan dan cutd néng thén va d6 thi. Cée nha & thdp tang thing phan anh mét each r6 rét nhat cdc diéu kién rang bude Khéng ché cia thién nhién, khf h4u; cia 16i s6ng tap quan va sé thich cia chi aban. Logi nha nay 6 wu diém 1 tao nén cude sng gia dinh gin bé hai hda v6i thién nhién nhumg chiém nhiéu dign tich dét xay dung vi thé 3 cdc khu vue d6 th} ngudi ta thudng phai han ché dé tao nén bd mat kign tric hign dai va dé vige xay:dung d6 thi o6 higu qua kinh té xa héi Ion. © cae thanh phé, logi nha thép tang chi chiém 20-30% trong khi 8 khu vue néng thén loai nha nay chiém 80-90%. Cac chi nhan cia nha 6 thip tang 6 thu nhép rat khae nhau, vi vay chat Iugng va quy mé cia nha é thap ting cfing rat Ichac biét. 4.2. PHAN LOAI Can cit vao cach 18 chéte 161 séng cling nhu mic thu nhap kinh t6 cia chi nan ma nguéi ta cé thé phan loai nha 4 thiip tang nhu sau: 4.2.1.Nha 6 néng thon Day lA loai nha d phye vy cho céc gia dinh néng dan, thudng gip 4 cée quin cu néng nghigp, 3 cdc lang xm tiéu néng ngay xua... Méi gia dinh tigu néng thudng song tién mét khudn vién déc lap khép kin, duge 16 chite véi kién tric 1-2 téng la chit yéu; gm nbiéu bo phan kién trite nhé nhu nba é chink, nha ngang, chudng trai quéy quanh mét khéng gian120, cure wf nmnér ré ify TRUC WiA DAN DUNG : NHA 6 & NHA CONG CONG: thofing, nhiéu ndng, dé 1 sin phoi. Quén thé kign tric nhé nay duge cay xanb, thdm nvéc vay quanh che trd tao nén mét cude sing phd hgp voi mot gia dinh néng nghiép lia nuéc, 6 thé vita sinh hogt, vita sin xudt; s6ng hai héa véi thién nhién. 4.2.2. BIgt thy thainh phd Daya loai nha 4 tiéu chudn cao cdc dé thi, méi cin nha cfing 6 mot khuén vign age lap. Nha & 06 sin vutin bao boc quanh va tiép cfm véi thién nhién 3 nhiéu hudng (3-4 hung), thuting duge xdy dung & ngoai vi cde dé thj hote xen ké lin trong cae khu nha lén & xa trung tam. Sé téng ofa n6 o6 thé 1a 1-4 tdng. Trong nha, ngoai dign tich 3 phyc vu sinh hoat gia dinh cin c6 ché dé 6 46 (gara), c6 ché thu gidn hoat déng hay nghi ngoi ngoai tréi. Loai nha biét thy nay dinh cho nhing ngudi c6 diéu kign sdng cao nhu cae quan chite cao cp, cae thutong nhan gidu hay céc tri thtte lén. 4.2.3. Nha 6 llén ké (nha khdi ghép) Day la loai nha cing 06 thé goi 1a biét thy vi méi gia dinh cfing 06 mot 16 dat riéng, séng biét lap khép kin va khai thac khong gian tiy mat dat trd 1én; nhung nhiing 16 dét hep duige ghép sét nhau khién ngdi nha chinh cfing a timg khéi ghép lién nhau chi cdn kha nang tao sin vudn 4 trude mat va sau lug. Nha d chi con tiép xtic thién nhién mét hay hai hvéng. Mii gia dink duige sit dung mét khéi va ctt 8-10 khéi tao thanh m@t-day nha 06 chung vé mai va mét sé tung. SO tang cia mot khéi thudng chi téi da 3-4 téng. Loai nha nay thfch hgp cho nhiing gia dinh thj dn trung Inu hodc kha gid d thj tran va thanh phé nbd, Nha o6 thé ding dé 3 hode 06 thé vita két hop 6 vita lam nghé phy, buén ban. 4.2.4, Chung cu thdp téng Day la Jogi nha dab cho céc h6 gia dink, c6 chung ubau ede hinh lang va céu thang. Méi gia dinh séng trong mét cin hé doc lap. Ikhép kin, duge bé tri doc theo mét hanh lang hodc vay quanh mét cdu thang chung. Logi nh nay thiting tit mot dén ba téng, ting no xép chéng lén téng kia.Phéin 1. KEN TREC NIA 121 43. Loai nba chung cu thép ting nay thudng danh cho ede gia dinh can b9 cong nhan vién, cdc gia dinh thj dan 4 cdc thi trén nhé bai vi uu thé cia né 1a chiém dign tich dat nhé, kinh phi dau tu khong Jén lim va Ichéng céin phai cé thang may. : Diing vé géc d6 vat ligu xay dung cfing nhu vé tuéi tho céng trinh ma ngudi ta ©6 thé chia loai nha 6 thap tng ra thanh nhitng loai nhu: + Nha bét6ng cét thép. + Nha gach da. + Nha gé. + Nha tin ché: khudn nhém, véch nhe... © Nha cdip 4: gach ng6i. + Nha tam thoi: véi thdi gian sit dung 15-20 nam, © Nha kién c6; 06 thé sit dung hang tram ndm. G day chiing ta chi nghién citu hai logi hink nha 6 thdp ting hién dai va didn hinh, d6 la nha bigt thy d thanh phé'va nhé lién ké BIET THY SANG TRONG © THANH PHO 1. Bde diém va phan logi Day 1a loai nha c6 tiéu chudn é cao, o6 sin vutin déc lap, duge xay dung chit yéu trén ce quan cut dé thj hoc cée ving nghi mat 6 tin nghi 46 thj cao. Nha biét thy danh cho nhiing gia dinh c6 diéu kién thu nhap kinh 18 cao, 6 tiém nding trang bj nhiing tién dung gia dinh khéng han ché. Vi vay tit ndi dung khong gian, dign tich sit dung cling nhu diéu kién, tiéu chuén trang tri thdm my dén chat lwgng céc hinh thtte bén ngoai cia ngéi nha déu rat cao. Neg6i nba o6 nhiéu kha ning déng gép vé dep my quan cho 6 thi, cho dutng phd. Nha 6 biét thy hon bat cif logi hinh nha 6 ndo khac 14 né 6 thé thé hién duge thj hiéu thém my cia cha nhan nhiéu nhét. Nha 6 biét the 14 loai nha 4 06 san vudn va c6 diéu kién dé 06 thé tidp xtic voi thién nhién tix bon hung. Ng6i nha khong han ché vé s6 tng, (c6 thé 1-4 tang), khéng 06 han ché vé mat sit dung ky thuat, phong cach tién tign hién dai hay 6 truyén,122, cure ti niér nf ti TRC NtA DAN DUNG : NHA O & NHA CONG CONG Biét thy sang trong nay thutng duge xiy dng 3 nhiing khu vue dep cia thanh phd, & nhimg noi ob phong cdnh dep c6 diéu kign khé hau thich hop cho vide nghi ngoi yén tinh, gdn gti thién nhién. Dat dai dinh cho méi bigt thy c6 thé tay theo quy dat va dinh huéng quy hoach eda thanh pho nhving dign tich thutng Siz 2 800m* va ob mit tién kh6ng hep hon 12m: « Onhimng khu dat ven dé Syz= 400-600m'; + Onbitng khu nghi mét, thanh phé nbd, khu du lich S = 800 + 1000m*. ‘Trén khu ast xay dung biét thy thi mat 49 xay dumg han ché s, K, = 2=0,2+ o= 5 2 + 0,3 m + Othanh phé K, = 0,25 + 0,35. + Oven dé: K, = 0,20 + 0,25 + Okkhu nghi mat, thanh phd nbé ...: K, = 0,15 + 0.20 Vi kbéng han cbé vé diéu kién kinh 6 nén sé buéng phong cita biét thu chit yu theo yéu cu cia timg gia dinh va muc dich sit dung biét thu. Sé buéng phong gia dinh trong biét thy thuéng tinh bang 96 nhan khdu trong gia dinh + (4 + 5) N=n+(4+8, trong 46: N- 96 budng phong 3; n- 96 nhan khéu gia dinh. 2. Néi dung cua bigt thy Biét thy 1a logi nha 3 ding dé 3 va hudng thu nhitng tign nghi sdng gia dinh vai chat Iugng cao. Mat tién tdi thiéu 16 dat 12 12m, cdn bé sau téi_thiéu 15-20m (1.4.1, b1.4.2). ‘Trén dé ngudi ta b6 tri: « Ng6i nha d chinh phai dit 10i vao hang rio it nhat 1a 5-6m, bao dam 48 bé mat kidn tric déng g6p dutge vai dung phd va tao cho sinh boat gia dinh dutge kin do va tranh duge 6n ao, bui bam tit dong phé. | Ngdi nha phy danh cho ché dé xe con, cho dung cu thé thao va lam vutin, va nui gitip vigc o6 thé dat 10i sau vao bén trong va phai taoPhdn 1. Ki TRIC NA 123 dung vao thudn tign, con dudng nay phai rong téi thiéu 3m. Co thé 6 tri nha phu phfa truéc Iéch bén dé nha xe giép vai dudng phé. Dé cé thé ly 4nh séing va thong gié tét cho cdc budng phing thi mat bén ciia nba phai cdch tudng rao ft nhét 1a 2m. Néu chi cach dutéi 2m thi nha chinh chi 06 thé mé duge cita sé phy (16 cita nhé, trén cao), + Vudn cab phia trudc ngéi nha chi duge tréng cdc bén hoa, cdy cdnh. 3. Yéu cdu quy hogch sén vutn cua nha biét thy Nha é chinh lai sau vao trong dé chéng én, ching bui va tao kin dao, * Cac nha phy dutge dat theo hai gidi phap: + Dat 3 phfa sau: 6 gara, dung vao théng thuing 4 mat bén ng6i nha chinh, ¢6 thé ghép sat nha chinh. + Dat 6 phfa truéc dé dong gop vé dep cho dutng phé. + Phfa khéng gian triée nha va hai bén héng nha chfnh thiting bé tri cae khéng gian trang tri hogc céc bui cay thap, bén hoa mau sic, nhiing bé cdnh hay nhitng cay edn c6 tan 1a thua nhim lam khéng gian thoang mat. Khéng che ch4n nhiéu mat dimg, hinh khéi cing nhu dung phé. + Phia sau nha thudng 1A céc san néi trg, chd phoi va vudn cay’ bong mét, noi nghi nggi tich eye cia gia dinh: céc bé bei, duténg nhay, sin khiéu vii dudng piste), san quan vot ... ‘Trong céc ng6i nha phu thudng tix 1-2 tding duge bé tri gara tite chd dé xe con (18 + 20m’), kho 48 chia nhing dung cy lam vutn, nhing dung cy thé thao va clin h6 nghi ciia cde ngudi gitp viée. Vj trf thfch hgp cia né nén é phia hutdng xu + Ngoi nha chinh thuing 1-4 téng danh cho cha nhan. Trong truang hop dat chat hep thi ngudi ta c6 thé té chite khu phy ndm 4 tang trét, tao thanh mét tang bé nha cao khodng 2,4-2,7m ya cha nhan sé 3 ti ldu mét trd lén. Khi Sy thong thudng tit phia cng va vudn trude cha nha 06 mét cdu thang ngoai trdi din Ién sinh chinh cia nha ¢ du mét. + Céng va hang rao cia nha biét thy 1A mét bO phan rét quan trong trong nha bigt thy dé tao nén vé dep cing nhi tinh dc déo cia ngoi nha. Hang rao cia nha khéng duge cao qué 2,2m, phfa quay ra dung124 Cuvén 1 niu xé nif TRC NA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG phé bt bude phai thoding mat va trang trf kién tric nhe nhang. Hang rao nay thiting ¢6 phia duéi dic (cao 40-60cm), 6 thé trang tri bing 46 ty nhién hay 6p céc vat ligu qui; phfa trén la nhiing song hoa sit hay nhitng tung hoa béténg gach réng hay nhimg ring cy xén. Kién triic ong vao cita bigt thy rat da dang, thong thutng c6 céng lén cho xe con ra vao véi bé rng trén 2.5m va céng nhé cho khach b¢ hanh véi bé réng 1,2-1,4m. Céng c6 thé 1a nhing tra két hyp vdi nhing dan bao vé hay cing 06 thé két hgp véi nhitng b9 phn cb mai che hoje nhitng gidn cay trén try. Gara c6 thé té chite theo céc cach sau: - Dat trong nha phy 4 phia sau tach rdi khéi nha chfnh (¢6 hode khéng c6 hanh lang) (h.I.4.8). = Dat trong nha phu gdn lin véi nha chinh 3 phia trude va léch vé bén sun - Dat trong khéi kién tric chfnh (tdng trét hay tng bé nha) (h.1.4.3). = Dat ngoai vn c6 mai che, hoac gin hoa bén trén... (b.1.4.4). 4. Yéu cdu té chute khéng gian mt bang kién tric nha chinh Kin tréic nha biét thy nhim phuc vy sinh hoat 3 [a chinh va danh cho cée gia dinh cé diéu kign sGng cao. Vi vay s6 budng phéng cy thé trong timg gia dinh rat khéc nhau va khéng phy thude vio sé nhan khdu ma chi yéu theo yéu céu cia timg gia dinh. Vi vay ta 06 thé thay day di moi logi hinh phéng 4 trong mét cdn nha hign dai. Vige té chic khong gian, dign tich ni that ofa biét thy tay thudc triéc tién vio ngéi nha chinh dude thiét ké theo mét téng hay nhiéu tang. + Oi v6i nha mot téng Vige phan khu ngay - dém duge thé hién rat ré (h.1.4.6, b.1.4.7, 1.4.8). Khu ngay ———» DB tigp can voi duing phé. (c6 gara, bép an, Sit dung mang tinh tép thé, tiép khach...) Endo... Khu dm ——> Riéng tut, kin dao, thong mat, (phong nga, WC, kho, yén tinh... ché nghién citu, lm vige...)Phd. KN TIC WH 125 Gidi phdp hin trite (h.1.4.2): % Ding tién phéng, tién sinh lam dau nut giao thong dat gitta hai khu vue hay obn goi la kiéu Phuong Tay (h.1.4.3). Kiéu nay 06 cde tu Khuyét diém sau: ~ Riéng tu, kin dao. ~ Khéng khf cach biét, lanh lang. ~ Yén tinh, theo Idi séng thién vé dé cao tut do ca nhan. % Dang phng khach lam trung tam va ddu ntit giao théng cin duge goi 1a kiéu Phuong Dong (h.1.4.4, h1.4.5). Kigu nay 06 cde uu - Khuyét diém sau: ~ Am cting, gén gti ldi song truyén thong A Dong. ~ Hoat déng anh huéng lin nhau, ~ Thiéu yén tinh, kin dao. ~ Dé cao 1éi séng chan héa, than thuong, gia truéng. + = Déi v6i nha nhiéu ting ‘Théng thudng thi tang trét va du m6t daith cho khu sinh hoat ngay va dai héi su t6 chite khong gian gdn bé hitu co véi sin vutn. Cac khu vue sinh hoat dém cn yén tinh, kin dao, bé tri 4 tdng cao véi sy két hop ban céng, sfin trdi va logia dé tao diéu kign tiép can véi thién nhién. Gidi phap high tric n6i that: 06 hai giai phap chinh: % Ding sinh thang lam ddu mit giao théng va la vj trf trung tam, 1A nbn bé cue eita nha (b.1.4.3) % Dang phong khéch lam trung tam (¢6 thé 6 thém thang phy phia sau). Cu thang lién hé giao théng dig gitta cc ting 06 thé dit trong uhing budng thang, ¢6 thé gan lién khong gian sdnh, c6 thé dat ngay 8 trong phdng Khéch 1a noi sinh hoat trung tam cho cd gia dinh hay dat 8 géc thich hop dudi hinh thie m@t bd phan trang tri (h.1.4.4, 1.4.8). Céc cdu thang nay thuting c6 kich thuée nhu sau: * Bac réng 28-30em. + Bac thang cao 16-17em (tong ‘mg voi a6 déc 30-35), + D6 réng than thang 1-1,1m. + S6bac lién tuc trong mét vé thang khéng qua 14 bac.126 cove ui mir nf Katy TRUC NIA DAN DUNC : NHA © & NHA CONG CONG hi bé tri cdc phong chinh, phy cdn phai cha ¥ dén hudng gié va huéng nding. © mién Béc thi cée phéng phy nbu gara, cdu thang, bép, khéi vé sinh, hanh lang, légia... nén dat vé phia Tay hay Tay-Béc cia ngéi nha nhim tao nén mét khu ve dm dé tran anh hudng cia néng tay khé chju, danh hin phfa Nam va Déng-Nam dé té chitc khu vue 6 (phong chinh). Dic biét Ia céc phéng nga cdn phi o6 kha ning théng gi6 xuyén phong tric tigp va phai o6 diéu kign tranh duge cdc ludng gié ln eta mia déng. 5. Cae thii phdp té hop kién triic mat dung + Bigt thy 1A mét khéi kign trite khong lén, tuy nhién logi hinh 46 lai o6 thé tao nén vé dep phong phi cia téng thé m@t dudng phé g6p phéin vao vé dep chung cia dé thj, vi m®i biét thy déu c6 phong cach riéng cia né, g&n lién véi thj hiéu déc déo eta timg chi nhan. Mit khée, cdc chi nbén cba cdc ngéi biét thy von o6 diéu kign kinh té 6i dao nén o6 thé phan nao g6p phén xay dung tao ra nhiing vé dep sang trong cdu ki day hap din. Cé thé néi truée tién kién tréc biét thy dep cdn phai héa nhap nhiéu nhét vao thé gidi thién nhién. Do dé khi thiét ké bigt thy thi ngudi kign tric sut phai of géng tgo nén vé dep kién tric khéng chi 4 trong néi that ma edn chi cA nbiing hinh khéi bén ngoai, cdc khong gian Ké cn véi né cfing nhu mat ding cia céng trinb. Logic céng nding va logic két cfu o6 tac dgng quan trong déi véi hinh tugng kién tric cha biét thy cfing nhu véi bat ky cdng trinh nao. Hinh tugng kign tréc chju suf chi phéi cia hai yéu t6 trén nhung déng thai fing cd nhing quy luat riéng cia né dé tao nén site truyén chm nghé thudt. Chinh vi vay, mét 56 kign trée sut o6 thé o6 nhiéu céng trinh biét thy kha hgp lf nhung 6 thé khéng hé c6 téc phim nghé thuat kign tric dich thyc. + Mét 86 gidi phap théng dung khi t6 hop kién tric hinh khéi va mat dig bigt thy. 1) Tao nén sit gin bé hai hoa gitta khéi kign trie va thién nhién (cay xanh bén hoa...). 2) Chui § dén ax phong phit mai dée mai bing trén hinh khéi xinh x4n. 3) Tao nén svt phong phi vé chat ligu trén mat dimg @p dé ty nbién, nhén to, g6, kinh, kéramich, nhom, gach trén...), miu sfc phong phtt két hgp véi thién nhién tao nén sy hai hoa gitta mat dmg va phong canh thién nhién, béi canh kién tric.Phan 1. KEN TRIC MIAO 127 4) Sit dung céc hinh thttc cita, ban céng, légia, lan can... va c& 6vang duge nghién cttu, ky ludng véi hinh thitc la dé két hgp cing véi kiéu mai tao ra vita m@t thé théng nhét hai héa vdi khung cdnh xung quanh, vita c} nét riéng. Cac hinh thite cita 66 géc, cita sé sinh d6i, bén hoa bau cifa, edu thang ngoai trdi la cde thi phap hay duge khai théc (b.1.2.7). 5) Chit § tao ra sy dic dio cia mai hién, ofa léi di vao sdnh, tai d6 cin ‘k6t hgp véi bén cay xanh, gidn hoa pergola,cdc bite tugng nhé, bé cinh cing véi dai phun nude; dudi 16; di céin phai sach sé hai bén Idi di c6 thé tréng nhing hang cd xén, bén hoa dé khi tham nhap ggi cho con ngudi nbu lac vao mét thé gidi bat nga va day an tuigng. 6) Hinh thie odng, hang rao cing duge ding dé tach biét ng6i nha nay véi cae nha Kkhac. Céng va hang rio khong chi bio vé ng6i nha ma cin tranh cho ngéi nha khéng bj nhiing anh-mét td mé cha ngudi qua dudng. Hang rio phai bdo dim sv thong thoang véi bén ngoai, an ton cho bén trong. Chiéu cao cia hing rao phai tit 2m trd xudng va hinh thitc hang rao tay theo mat dig cia ngéi nha ma thiét ké cho pha hap, dc dao. 6. M6t val gidi phdp kién tric hay dién hinh + Trong nude Nam 1994, tai Ha Néi da 06 cuge khdo sat gid trj kién tric van héa cia 1049 ngéi nha biét thy kigu kién tric cdn dai véi sy gitip 46 cha céc nha nghién ctu kign tric Nhat Ban ma theo dnh gid sd b ban ddu, Ha Noi c6 mét gia tai quy gid vé kién tric biét thy. hing kin triic su ngudi Vigt Nam duge dao tao tai Trutng cao ding my thuat Dong Duong da cé déng gép khong nhé vao kign tric biét thy 8 Ha Noi giai doan nay (thdi thuge Php). Cac to nha 65 L¥ Thutng Kiét va tod nha 77 Nguy8n Thai Hoc 18 nhitng biét thw theo trao liu hién dai do kiéin triic su Nguyén Cao Luyén thiét ké, Di theo trdo Iu kién tric Dong Duong c6 kién tric su Ta My Duat véi biét thy 86 27 Nguyén Dinh Chiéu; biét thy 84 Nguyén Du cia kién tréc su Ng Huy Quynh hay biét thy sf 1 Bich Cau cia kién tric su Nguydn Gia Ditc. Di vao hudng tim tdi tinh dan téc va tinh hién dai c6 toa bigt thy si 215 Déi Cain, 867 Thién Quang do kién tric su NguySn Cao Luyén thiét ké...128 Coven 1 miu Ké KiéN TRC NIIA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG 6 biét thy s6 65 Ly Thudng Kiét kién tric st Nguy€n Cao Luyén da thé hién st hiéu biét chéc chdn vé nén vin héa Php. Ngdi nha c6 mai bing rét hign dai cfing rat gidn di, 6 phong cach bé trf smh vao déc déo véi cita 86, cita di cé ty Ie rat dé cdm thy, va tda nha vin duge Vigt Nam héa bai nhing tm chén ndng, séné vdi mai o6 hai lép coi nhu 1a yéu t6 cach tan théi ky 46. Bin phap chéng néng bing dang cita mé nay rét phd hop véi diéu kién khf hau ‘Viet Nam nén cho dén nay. 4 gén 60 ndm céng trinh vin tén tai vdi su-déo dai bén ving vé vé dep cting nhu thyc thé cong trinh. + Trén thé gidi Biet thy trén thac cia Frank Loyd Wright 14 mét biét thy dic s&c, mang tinh nghé thuat cao néi ting thé gidi. Sd di biét thy o6 duge vé dep bit Ini Ia do tac gid da két hop duge mét cach hai héa gitta kién tric va thién nhién ma 46 chinh 1 dae diém rat quan trong cia truing phai kién tric hitu od (h.1.1.5). Biét thi gém nhiing tudng da va nhiing khéi terrasse béténg duge dat trong mét khung cdnh vita’ hoanh trang vita hét sttc nén th: cay 03, dong théc, mot Khéng gian hing vi khién ching ta c6 cdm gide dé nhu 1 mot céng trinh do thién nhién tao ra. Biét thy gém nhimg khéi hinh h6p dan xen hai héa véi cde sn trdi vuton xa va xde réng tgo st chan héa cé nhip digu gitta da ty nhién va nan tao lan ta, md réng nhu nhiing lan thac nutée dé 6m ly khong gian cita céng trinh. Hinh khéi tuy gidn dj nhung ddy chét tho va c6 site ggi cam Ién Khién toa biét tht c6 mét ti 1¢ hét sttc hai ha véi con ngudi va khung cinh. Ce khéi hinh hép dan xen nhau nom that ngoan myc tao nén sy sinh dong tuyét vai bp din cho céng trinh. |. NHA BIET THY LIEN KE VA NHA LIEN KE - KHOI GHEP Day 1a nhiing logi nha é biét thy ¢6 san vudn thuge tiéu chudn tign nghi kha va trung binh, phue vu cho cde gia dinh trung lum va khé gid, o6 thé vita 6 vita tign hanh Fam nghé va sin xudt hay chi don thudn 48 6. 1, Bac diém va phén loai Day 1A loai nha 3 thudng gp 6 cdc 46 thj va thj trén, thudng nm 6 khoang gida loai nha 6 néng thén va logi nha bigt thy. Cae gia dinh duge sing trong nhiing Ikhuén vién ééc lap khép kin véi cdc tign nghi 46 thj nhung 06 han ché hon vé mit dign tich khu dat; 58 téng nha 8 6 thé 1-4 tng. Chiing ta 06 thé ‘tham khio céc tiéu chudn dign tich 16 dat 8 nhut sau:Phén 1 KEN TRIC NAO 129 + Oi Oi bigt thue lién ké (14.1) Day la logi nha 3 danh riéng cho timg gia dinh nhung khac v6i biét thy don 1ép la 16 ditt danh cho mai gia diuh c6 bj han ché; thuting ngudi ta ob ging 48 gidm b6t cde bé rong mat tién nhim lam tang mat d6 xay dung dé thi, ‘t kigm cac dudng Ong ky thuat ha tang cd sd. NgGi nha khong thé dimg biét l4p gitta cdy xanb va san vutin ma chi cé thé ghép voi nhau vai ké vai hay lung gidp hig dé tgo thanh nhitng biét thy song l4p, ti lip. Khu dat quy djnh cho mét gia dinh: + Kiéu song lap (hai gia dinh ghép), dién tfch bang 100-120m? (néi thank) va 150-180m? (ven 46). + Kiéu tit lap (odin gia dinh ghép), dign tich bang 80-100m* (ndi thanh) va 120-150m? (ven dé). ¢ D6i v6i nha lién ké (hay nha kh6i ghép) Khu dat quy dinh cho mét gia dinh: + 40-60m’ (khu phé trung tam). * 60-80m* (trong thanh phé) + 80-100m! (ven 46). Nha 4 lién ké 1a loai nha c6 lich sit tén tai va phét-trign rét lau di, tuy vay ngay nay né vin cén rét pha hgp véi cuge séng hién dai. O ngoai vi nhing thanh phé lén, thanh phé nhé va vita é cée nude thi nha khéi ghép dutge coi la kkiéu thich hop hen c& vi né kinh t6 hon cée logi nha xay dung riéng biét nhut nha kigu vutin néng thén, nha biét thy. Day 1a loai nha ma cdc edn duge dat canh nhau, xép thanh timg day va cé thé xay dung hang loat. Dac diém cha ngdi nha Ia cdc 16 dat thudng 06 mat tién hep dé tiét kigin cde dudng dng ky thuat va tao kha nang dé gia dinh o6 thé tiép can véi dung phé buén ban va cae tign nghi 46 thj. Méi gia dinh duge khai thac sit dung toan bé cdc khéng gian trong pham vi manh dit cia minh va nha é chinh chi duge tiép xtic véi thién nhién 4 mt hay hai hung lA chi yéu vi céc ngéi nha (cdc khdi can h6) ghép lign sat nhau vai ké vai, Img ké Img. Hinh dang khéi cin cha cée ngoi nha lién ké nay rat da dang, 6 thé 1A hinh chit nhat, hinh chit L ... lam cho cac day nha 4 trd nén sinh dng va da dang hon (h1.4.9 dén h.1.4.20).130 ncuvin tf-niiér rE tty TRIC NA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG Nha khéi ghép 06 cde wtu-nhuge diém sau: 4+ Nha lin ké me tang (b.1.4.9, b.1.4.10) 06 nhiing wu khuyét diém sa Chit Iuong sit dung tét (c6 thé t6 chitc hoat déng ngoai tréi, nghi ngoi, phoi phéng), bé tri khai thac cay xanb tét, dé 16 chite théng gid, pho hgp cho 16i sinh hoat lank manh va hgp vé sinh; yén tinh vi duge céch ly va cdch am chéng én tat. Két cu don gidn, d& xay dug.cng nghiép héa va thi cong nhanb. Hinh thie kign trie dé xit ly voi chat lugng my quan cao. Nha tuong d6i kinh t& vi ndng cao duge mat d6 cu tri (60 véi nba - vin). ‘Tuy nhién, néu sé Iugng day nha nhiéu qua thi diéu kign tién nghi va iu kign vé sinh sé kém di va vige xay dung tré nén bat hop ly- Nhiing cin nba lién ké nay 06 thé chia ra thanh nha mét téng, hai t4ng hay nha hai tng gém hai gia dinh hoic nha ba tang. Dé di lai vi cé hai Idi ra vao truéc va sau, nhung Iai khéng 06 tdng gac trén va cdu thang nén thich bgp véi gia dinh 6 ngudi gid va tré em. Két cdu cha ngéi nba don gidn, 06 thé ding vat ligu dia phuong, thi cing nhanh gon, khéng cdn od gidi héa, 06 thé xAy dung theo phuong phép thi oéng truyén théng. ‘Tan dung kh6ng gian mit bing lén vi khéng edn céc cdu thang va Idi di chung véi cde gia dinh khéc. ‘Tuy nbién, kinh phi phtic lgi cong cng Ién, tén dat, tén dung di va ngéi nha chi nén cé 1-2 phdng dé 06 thé bao dam chiéu sang ty nhién tét. 7 Nha lién ké mét tang 6 Vigt Nam thdi sau hda binh duge nghién ‘cftu thiét ké va x4y dung trong khodng true va sau nim 1960, thong thudng 1a logi nba mét phing, o6 sn trong, bép va khu ve sinh dt 8 phia sau, Trong ngéi nba nay thi tat cd moi sinh hoat éu tap trung vio mét, hai phéng lén gén véi bép cbn khéi ve sin lai dat cdch xa ché 8 va dé chinh Ia nbuge diém chinh ciia kidu nha may.Phin 1 KitN TOC NIA © 131 + Nha lién ké hai tdng (b.1.4.11, b.1.4.12 va hJ.4.14) Déi véi logi nha nay thi mt h9 chiém c& hai téng, nhiing h6 lén 06 3-5 phong: tdng dui dat cée phéng khach, bép, khu vé sinh; con tang trén dat céc phéng nga. Nha khéi ghép hai tang bn phong thudng gip nhat nhumg trong thu té, nha khéi ghép 4 nude ta chit yéu vin la nha hai phéng. Loai nha nay c6 wu khuyét diém sau: ~ Higu qua kinh té cao (khi dign tich 3 timg cain b6 tit 40-50m? trd Ten) ~ (6 thé tranh duc chiéu sau cn hé lam cho nha phai phat trién kiéu Sng qué dai, thiéu théng thoang, bat tin. ~ Bao dam khodng céch ngin tit phong 8 dén céc phéng phy. - Céu thang c6 46 déc Ién dit ngay trong phéng nén khéng thich hop véi nhing gia dinh o6 ngudi gid hose nhiéu tré em. + Logi nha kh6i ghép hai ting cho hai gia dinh (h.1.4.16) Loai nha nay méi tng phue vu chi mét gia dinh 3, o6 I6i vao chung ho§c ring; cdu thang riéng duge dimg trong trudng hgp nha it phéng. Uu khuyét diém oiia loai nha nay: q - Joai nha nay kinh té hon nha mét tang, thich hgp vdi dién tich é-tuong déi nhd. ~ Tuy nhién, vi cdc cin 6 tang trén thudng 06 khu dt danh riéng 4 phfa truéc nha, khu dat cha tang dudi sé 8 phfa nguge lai, cho nén cdc cita 86 céc phéng cha cin & téng duéi sé phai hudng ra kkhu dit cia cin 6 tdng trén va nguge lai. Do dé phai béttet lam sao dé cé thé tao ra cic cita s6 3 phfa trén cao dé tranh tim nhin ra vitén, tgo sinh hoat kin déo cho timg gia dink. Cac phuong phap té hop mat bing chinh (h.1.4.16): ~ MOt I6i vao chung cho can tang dudi va tang trén. - Léi vao riéng cho cin tang dudi va ting trén nhung é cing mot phfa, - Léivao riéng cho mfi cin va 6 hai huéng khac nhau.132 NCuyEN 1 ‘tute KE KUEN TRUC NIIA DAN DUNG : NHA © & NHA CONG CONG - Léi vio tit cdu thang dat 4 ngoai trdi; cing c6 trudng hgp do nha xép léch nhau nén cé giai phap dat I6i vao tix mat bén. + Logi nha lién ké'ba tng (h.I.4.12, h1.4.13, h.14.15): Day 1a loai nha gdm ba téng véi nhiéu buéng phong. Tuy nhién, Jogi nha nay it duge xdy dung. Vé dac didm té chttc mat bang khong gian ngudi ta 06 thé gap cdc hinh thite 16 chite nhu sau: + Bigt thy lign ké bao gém chit yéu chi 6 hai logi: + Song lap (con goi la sinh doi) d6i ximg va khéng di xing. + Tit lap d6i xing va tu do, © Nha lién ké bao gém: + Nha hang ph6 (chi cé sn sau, san trong). + Nha lién ké 06 sn vudn (c6 vudn trude sin sau). Bang tham khdo vé dif fich 16 dé Din tich Digniich | Kich thutc Logi nha knu we ogntcn 9 tel canes om nm m) ‘Song lap va ti lap NOI thanh 180 200 10x15 Ngooi thanh 180 250 12x18 en k6 o6 son vuen «| NOHthOnh, 80 120 6x14 Ngoal than 120 160 exis 2. Nha ohang pho’ Day la loai nha déng thai o6 thé sit dung dé 6 va dé kinh doanh vi nha 6 gin lién véi hé phé tao nén nhing mit phé. O loai nha nay thi méi gia dinh c6 kha ning tip can véi duéng phé tryc tiép khodng 3,3-6m. Cac tang trét gidp voi mat phé thing dé lam nghé phu, kinh doanh, buén ban. Nha ghép sat.lién nhau, cit khoang 60m thi lai cé mét 16i vao dé théng véi ngd sau. Nha hang phé thudng thay 6 cae duéng pho buén ban nhé trong thanh phé, thj tran; vi vay ngudi ta goi dé 1a nha 4 kiéu thi dan. Méi gia dinh duge sit dung déc lap tit tang trét trd lén. Khi thiét ké ngdi nha cho ting gia dinh doiPhin 1. KEN TRC WIA. O 133 hai phai phéi hop, gidi quyét, xit ly déng b vé hinh khéi oda todn ngdi nha hay e& dudng phd. Logi nha nay o6 thé sit dung di céc loai vat ligu xay dung véi kf thuat tién tién hay thi cong cé truyén va ngudi ta cfing 6 thé tao nén tinh déc déo cita timg ngdi nha, tig gia dinh théng qua vige gidi quyét xit ly mat dig va cita hang cita timg gia dinh (tig khéi ghép). Nhin chung cée ng6i nha ndy chi cé thé lay anh sang ty nhién tit mét hudng 6 1A tit duéng phd va dé cdi tao diéu kién khf hau cho cae phong 6 va phong sinh hoat trong timg gia dinh thi mdi nha thudng cé tit mot dén vai sin trong a6 06 thé lay anh sing bé sung tit nhiing san trong kiéu giéng anh sing — sin trong nhé nay (h1.2.5). Ngoai ra, do anh hudng déi tu cia khong khf ma s@n cin nha hang phé sau nhu cai Sug cling o6 tac dung cai thign vi khi hau. ‘Trong cae khu phé cd hay khu phé méi xay dung theo kiéu nha hang phé thi ngudi ta ddi hdi mat d6 xay dung phai dat 65-75% va t6i da 1a 85%, Sey ma M&t 46.45 ane =———— = 65 + 70% Stoma (max = 85%) ¢ Déi véi cac nha 6 kiéu hang phé mét tng thi phia ngoai giap phé danh cho san xudit, phfa gitta cho sinh hoat an 8 va lép khéng gian cuéi cing Ia céc khu phy, bép, xi tm. Gitta khu kinh doanh va khu 6 6 mét san trong 46 tao suf théng thodng va noi tiép can véi thién nhién, tai day thudng 6 chau cmb, bé cd ... Néu 06 diéu kign thi 3 gitia khu 3 va khu phu s8 06 mot sn nude, tai day sé chi yéu bé tri bé nude, ché rita, gist cia gia dink (h.1.2.5 va h1.4.19). ¢ Déi vdi cac nha hang phd nhiéu tang thi s6 tng cao'cha nha tay thude vao dé rdng ciia long duéng (géc khéng ché 45 + 609. + Binh quan chiéu cao cia phong Fyrocg = 3-3,6m. Hatnring 2 4,5 m. + Cau thang é trong phong R6ng 70-80cm. Dée 40-60",134 Cuvén 1 niuée né nuéN TRC NIA DAN DING : NHA © & NHA CONG CONG. + Bac cdu thang Cao: 17-25 cm. Réng: 20-27em. thudng lign tye duéi 18 bac khong edn chiéu nghi. ‘Vj tri cha cdu thang théng thudng tap trung 4 gia ngéi nha hay cudi nha, quanh san dé két hop Idy anh sang 4 cudi 16 dat. Cac cu thang duge din thang Jén sn thugng va cé thé lay anh sang tit mai cho cu thang va cho céc phéng 6 xung quanh cau thang (b.1.4.12). Lau mét thung danh cho céc phong khach, phéng sum hop gia din, ééc téing cao danh cho khu sinh hoat riéng tu can yén tinh. San thugng duge ding lam noi phoi va ché tip can thién nhién cia gia dink. Néu nha Ja mai bang thi con té chite thém nhiing gin cy, nhitng mai nhe nifa hé, tao bong mat va céch nhigt cho mai. Trén kién tric m§t dig cha nha hang phd ngudi ta cho phép xy dung nhiing ban cong dé két hgp che mua, che ning cho cita hang va ti kinh phia dui, song d9 sau cia ban céng khéng duge dua ra qua 90cm 4éi véi céc long dung réng duéi 8m, cdn Adi véi long dudng rong trén 16m thi ta c6 thé dua ban oéng rng téi da la 1.2m. 3, Nha lién k6'cd sén vuon a. Yéu edu quy hoach va kién tric ngi thdt Day 1A logi nha biét thy cé sn vin o6 tiéu chudn mite séng trén trung binh. Mii gia dinh duge sit dung dec lap mét 16 dat tiy 80 dén 100m? va t6i da 06 thé tdi 150m*. Mat tién 16 dat thutng tir 5.4 dén 7 m. Cac cin hé & trong day nha cé thé sit dung chung phdn mai tuéng, hang rao, nhung vin duge khai thac déc lap san vubn, céng ngé, hang rao, san thugng thuge phan cia minh, Phan é chinh duige thiét ké' 1-4 tdng v6i kiéu sip xép vai ké vai va ngoi nha o6 Kh n&ng tiép xtic vdi thién nbién d hai huéng quay ra duing truéc va sau. Mat d6 xay dumg trén 16 dit phi bdo dm 50-60%. Mgt tién cia ng6i nha bat bude phi Ini lai so véi hing rao m@t khoang ft nhat la 2.5m. Cach ghép cdc nha va 16 dat 6 rat nhiéu kigu tay theo dic diém vé dja hinh va cdc khéng ché vé diéu kign quy hoach (b.1.4.9 dén h.I.4.20).Phén J. KEN TRUC WHA 135 Té hgp khéng gian ngi that 6 hai giai php chinh (cho nha mét tdng): + Ding phéng cila vio (tién phdng) lam du nuit giao théng. + Ding phéng khéch lam déu mit giao théng (h.1.3.20). Vigc phéin khu ngay - dém cé thé theo kiéu hai bén phai - trai ho&e truéc sau (1.4.2). ‘Méi quan hé chinh phy 6 thé gap céc gidi phap sau: + Khu phu d phia truée (h.1.4.9) + Khu phu d phfa sau (4.14.10) + Khu phy d bén sun (b.1.4.12) + Khu phy gitta (h.1.4.12) Méi gidi phap du 6 mat wu - khuyét riéng, tay truang hop khong ché dia ly va 86 thich Idi séng ma quyét dinh su chon Iya thich hgp. Nhin chung nén Igi dung khu phy lam phéng dém dé chéng néng, chéng lanh, tao kin dao va yén tinh cho khu é cia gia dinh. Ciing cdin chti ¥ méi quan hé hgp.lf gitta bép va san sau, bép va sinh hoat chung, phdng ngi va khéi vé sinh ma bé tri céc phéng 6 thich hgp. Tuy nhién déi véi nbing ving c6 diéu kign khi haa phite tap vdi huéng gié trai ngude nhau vao hai mda néng lanh (mién Bac VN) thi khu dém cé thé mang nhitng Igi ich vao mda nay nhung cé thé gay nhiing bit Igi vao maa kia Khi o6 huéng gié ngugc lai. Trong nhiing cin nha nhiéu tdng, ngudi ta eé thé phan khu chite nang kiéu tang trét va tang mt danh cho cde phéng khu sinh hoat ngay vita tign dung vita tiét kiém duing dng ky thu§t; Iu trén danh cho eée phing cia khu sinh hoat dém. Dé bio dim tinh kin déo va yén tinh cho nghi ngoi va lam vige, ngudi ta cé thé gp hai gidi phap (h.1.4.9): + Ding khu phy d@m gitta kh6i phong é va dudng ph (h.1.4.12, 1.5.9) Ua diém: + Tiét kiém dung Ong ky thuat. ~ Tao kin déo,-céch ly ting én tot. Nhuge diém: - Mat ditng khéng dep. - Bat Igi cho vige lién hé gitta khu phy, bép va san trong.