Katarski krstaki rat

Katarski krstaki rat ili Albianski pohod (1209-

1229) je bio rat koji je Rimokatolika crkva vodila protiv
katara u Langdoku (danas jug Francuske).
Krstaki pohod protiv Albiana (katara grada Albi) bio
je prvi krstaki pohod protiv Evropljana. Pohod je
pokrenuo papa Inoentije III, u oblasti Tuluza i Monpel-
jea, 1209. godine.[1]
Stepen nasilja prema katarima je bio ekstremno velik,
ak i prema srednjovekovnim standardima. Na poetku
rata krstai su pobili celi jedan grad Bezijer od 10.000
stanovnika. Kasnije su spaljivali i ive i mrtve katare.
Crkva je ponudila to podruje severnofrancuskim
plemiima i kralju Francuske, koji su delovali kao
rimokatoliki plaenici. Teritorija Francuske tim ratom
postaje gotovo duplo vea. Francuska je dobila podruja,
koja su imala blie kulturne i jezike veze sa Katalonijom
nego sa Francuskom.
Katarski krstaki rat je imao veliki znaaj u uspostavl-
janju srednjevekovne inkvizicije.

1 Pozadina
Sveti Dominik predsedava inkvizicijom protiv Katara
Rimokatolika crkva je imala problema sa jeretikim
uenjima, ali uglavnom se radilo o manjim grupama ili
lokalizovanim sektama. Katari su postali veliki i popu-
laran masovni pokret rairen po celom regionu. Veina
june Francuske postala je otvoreno katarska, a katarsko
uenje se irilo u druga podruja. Katarsko i druga 1.1 Papa Inoentije III pokuava da
jeretika uenja tog doba pojavljuju se u gradovima i
mestima novih urbanizovanih podruja. Nije bilo ni-
pokrsti katare
malo sluajno da katari potiu iz june Francuske, koja
je bila jedno od najgue naseljenih podruja Evrope u
to vreme. Kada je doao na vlast 1198. papa Inoentije III pokuao
Katari su bili najbrojniji u regionu Langdok, koje se je da sprei irenje katara. Najpre je pokuao mirnim
nalazi na zapadnom mediteranskom delu Francuske. metodama da ih prisili da odbace jeretiko uenje. Poslao
Tada je Langdok bio deo Katalonsko-Aragonske konfed- je svetenike da prekrste katare, ali nije bilo gotovo
eracije Aragonskog kraljevstva. Zvali su se i Albiani, jer nikakvog uspeha. Lokalno plemstvo je titilo katare, kao
je pokret bio prisutan oko grada Albi. Politika kontrola i lokalni biskupi. Papa je 1204. suspendovao lokalne
u Langndoku je bila podeljena izmeu lokalnih plemia biskupe i postavio je papske legate. Papa trai 1206. po-
i gradskih saveta. Pre krstakog rata podruje je bilo na drku plemia, a plemie koji tite katare papa ekskomu-
visokom kulturnom nivou. nicira.

1
2 2 KRSTAKI RAT

1.2 Papa poziva u krstaki rat protiv 2.2 Krstai ubijaju celi grad Bezije
katara
U julu krstai zauzimaju malo selo Servijan. Bezije su
Moni grof i najvaniji plemi toga podruja Rejmond VI opkolili 21. jula 1209. i traili su da grad preda katare.
Tuluki odbija da prui podrku u iskorenivanju katara, Kad su stanovnici Bezijea to odbili krstai sledei dan za-
pa je ekskomuniciran maja 1207. Papa je pozvao fran- uzimaju grad i ubijaju sve stanovnitvo. Smatra se da je
cuskog kralja Filipa II Avgusta da deluje protiv plemia, u Bezijeu bilo oko 500 katara, a krstai su pobili 7.000
koji tite katare. Kralj je u to doba bio zauzet jednom - 20.000 stanovnika. Krstai su pitali papskog legata,
drugom bitkom te nije reagovao. Grof Rejmond VI Tu- glavnog svetenika cistercitskog reda, kako da razlikuju
luki sree se januara 1208. sa papskim legatom Pjerom katare od ostalih.
d Kastelnom i posle svae papski legat je ubijen.
Papski legat je odgovorio:
Papa je odmah izdao proglas, kojim je pozvao u krstaki
rat protiv Langdoka. Papa nudi jeretiku zemlju svakome
ko se prikljui krstakom ratu, kao i opti oprost gre- Sve ih pobijte, a Bog e svoje prepoznati.
hova. Mnogo plemstva severne Francuske se pridruuje
krstakom ratu privueni atraktivnom ponudom zemlje ()
plemstva sa juga.
Tako su pobili celi grad, a vest o tome se proirila.

2 Krstaki rat
Krstaki rat se moe podeliti u nekoliko faza. 2.3 Krstai zauzimaju Karkason i pro-
teruju golo stanovnitvo
Prva faza (1209. - 1215.) - serija velikih uspeha
krstaa u Langdoku

Druga faza (1215. - 1225.) - serijom pobuna krstai

su uglavnom izgubili ono to su osvojili

Trea faza (1225. - 1229.) - usledile su intervencije

francuskih kraljeva i podruje je osvojeno

Posle kraja krstakog rata inkvizicija je imala mnogo

posla, a bilo je jo pobuna do 1255.

2.1 Poetni uspesi krstaa

Katare proteruju gole iz Karkasona 1209. godine

Sledea meta je bio grad Karkason. Karkason je bio do-

bro utvren grad, ali bio je prepun izbeglica. Krstai su
stigli pred grad 1. avgusta 1209. Stavili su grad pod
opsadu, a 7. avgusta su odsekli dovod vode do grada.
Tvrava Karkason
Rejmond Trenkavela je pokuao da pregovara, ali ga
Do sredine 1209. skupilo se oko 10.000 krstaa u Lionu i zarobljavaju. Karkason se predao 15. avgusta 1209.
krenuli su prema jugu. Rejmond VI Tuluki je uvideo da Stanovnitvo grada nije ubijano, nego su proterani goli
postoji velika opasnost i obeava da e dejstvovati protiv iz grada.
katara, pa vie nije ekskomuniciran. Krstai su krenuli Simon Monfor preuzima komandu nad krstaima i dobija
prema Montpeljeu i zemlji Rejmunda de Trenkavela. kontrolu nad podrujem oko Karkasona, Albija i Bez-
Krstai su prvenstveno hteli da udare u centar katarstva ijera. Posle Karkasona predaju se mnogi gradovi bez
oko Albija i Karkasona. Rejmond Trenkavela je isto borbe. Albi, Kastelnodar, Kastr, Fano, Limo, Lombr i
pokuao da se dodvori krstaima, ali nije uspeo pa je Montreal su pali tokom jeseni. Neki gradovi su se ubrzo
pobegao u Karkason da pripremi obranu. ponovo pobunili.
2.7 Pobune i uspesi pobunjenika 1216. - 1225. 3

Filip II Avgust je pobedio, a Rejmond VI Tuluki je

pobegao u Englesku. Krstai su napredovali tokom 1214,
a 1215. zauzimaju Tuluz. Tuluz je poklonjen Simonu
Monforu, ali on ga predaje francuskom kralju Filipu II u
aprilu 1216.
Istodobno, godine 1215, na etvrtom Lateranskom kon-
cilu, Inoentije III je u kanone ugradio skup mera koje su
jeretike osuivale na progonstvo, na konskaciju imovine
i iskljuivanje iz graanskog ivota.[1]

2.7 Pobune i uspesi pobunjenika 1216. -

Spaljivanje ljudi koje je crkva proglasila jerecima. 1225.

2.4 Borbe tokom 1210. i spaljivanje katara

Sledee borbe odvijaju se oko Lastura i oblinjeg zamka

Kabare. Pjer Kabare odbija krstae u decembru 1209.
Tokom zime borbe staju, pa se nastavljaju u prolee, kada
krstai u martu zauzimaju Bram. U junu 1210. do-
bro utvren gradi Minerv odoleva, dok im nije uniten
glavni bunar, pa se predaju 22. jula 1210. Data je pri-
lika katarima da se prekrste. Spaljeno je 140 katara, koji
nisu hteli da odbace katarsko uenje. U avgustu krstai
napadaju grad Term, kojem dolazi u pomo Pjer Kabare.
Grad zauzimaju tek u decembru 1210.
2.5 Katari oslobaaju veliki deo provincije
Tuluz

Rejmond VI Tuluki i jo nekoliko plemia naputaju

Langdok-Rusijon
savez sa krstaima, jer su uasnuti njihovim postupcima.
Rejmond VI Tuluki je ponovo ekskomuniciran. Pon-
avljaju se borbe oko Lastura, a Pjer Kabare se predao. Rejmond VI Tuluki vratio se sa svojim sinom u aprilu
U maju 1211. krstai zauzimaju jedan zamak kraj Mon- 1216. i uspeva da podigne veliku vojsku nezadovoljnih
gradova. Zauzimaju Boker posle tri meseca opsade.
treala i tu veaju vitezove i pale nekoliko stotina katara.
Nakon zauzimanja Monferana tokom juna, krstai su Simon Monfor nije uspeo da sprei pad Bokera. Simon
krenuli prema Tuluzu. Krstai su opsedali grad, pa su Monfor gui pobunu u Tuluzu, pa kree zapadno u nameri
ostali bez snabdevanja i povukli se. da zauzme Bigor, u emu ne uspeva. U septembru 1217.
Rejmond VI Tuluki oslobaa Tuluz, dok je Simon Mon-
Rejmond VI Tuluki je time bio ohrabren, pa je krenuo for bio zauzet na drugim mestima. Monfor pokuava
na vou krstaa Simona Monfora u septembru 1211. bezuspeno da povrati Tuluz, a ubijen je u junu 1218.
Monfor se izvukao iz opsade, ali Rejmond VI Tuluki
posle toga oslobaa grad za gradom i oslobodio je tako Krstaka vojska je bila u neredu, pa predaju komandu
30 gradova. Tokom 1212. pobunjenici su oslobodili ve- francuskom kralju Filipu II Avgustu, kojega najvie brine
liki deo provincije Tuluz. Tuluz, mnogo vie od jeresi. Papa Inoentije III je umro
jula 1216. Sukob je uao u mirniji period do 1219, iako
je bilo akcija. Krstai su zauzeli Mermand 3. juna 1219.
2.6 1213. i 1214. nakon duge opsade, ali nikako nisu uspevali da zauzmu
Tuluz. Osim toga krstai su gubili gradove. Rejmond VI
Petar II Aragonski dolazi iz Katalonije da pomogne Tuluki i njegov sin Rejmond VII Tuluki nastavili su sa
Tuluzu protiv krstaa. Opsedao je jedan grad i septem- pobedama i tokom 1221.
bra 1213. poginuo je pri opsadi, a vojska mu se posle Rejmond VI Tuluki je umro 1222, pa je njegov sin
toga razbeala. To je bio teak udarac za katare. Tokom postao voa otpora. Francuski kralj Filip II Avgust je
1214. postaje jo gore za njih. Papa je ponudio fran- umro 1223, a nasledio ga je Luj VIII. Amori Mon-
cuskom kralju Filipu II Avgustu zemlju od Rejmonda VI for je napustio Karkason i pobegao, a sin Rejmoda
Tulukog i time ga zainteresirao za rat. Trenkavele vratio se iz progonstva i to podruje smatra
4 4 IZVORI

svojim. Amori Monfor nudi podruje Langdoka fran- Nemilosrdna kampanja poinje 1233. palenjem ivih ili
cuskom kralju Luju VIII, a ovaj prihvata ponudu. mrtvih katara, gde god bi ih nali. Mnogi su se opirali,
pobegli su u nekoliko tvrava u Fenujedu ili Monseguru.
Ili ponovo poinju pobunama. Katari uspevaju da 1235.
2.8 Intervencija francuskog kralja isteraju inkviziciju iz Albija, Narbona i Tuluza. Rejmund
Trenkavela je predvodio ustanike 1240, ali je poraen
U novembru 1225. ekskomuniciran je Rejmond VII Tu- kod Karkasona, pa je pobegao u Montreal, u kome su ga
luki kao i njegov otac pre toga. Francuski kralj Luj VIII kraljevske snage opsedale. Predaje se i dozvoljava mu se
predvodio je novi krstaki pohod u junu 1226, a gradovi prolaz do Aragona.
i dvorci su se predavali bez otpora. Avinjon je bio nom-
Rejmond VII Tuluki pokuava sa pobunom 1242. u isto
inalno pod vlau nemakog cara i tek nakon tri meseca
vreme kad je bila invazija Engleza. Nakon engleskog
opsade Luj VIII ga je zauzeo. Luj VIII je umro novembra
povlaenja Rejmond dobija amnestiju od kralja.
1226. i nasledio ga je dete kralj Luj IX. Kraljica je dozvo-
lila nastavak krstakog rata. Labeked je osvojen 1227, a Katarska uporita su padala. Pejrepertuz je pao 1240, a
Varej i Tuluz 1228. Monsegur je bio 9 meseci pod opsadom i konano je pao
marta 1244. Mala tvrava Keribus je bila zanemarena
Kraljica je ponudila Rejmondu VII Tulukom sporazum
sve do augusta 1255, kada je pala. Poslednje katare je
po kome bi on postao vladar Tuluza, ali bi morao
inkvizicija spalila 1321.

da se bori protiv katara,

vrati svu crkvenu imovinu, 4 Izvori

preda svoje zamkove i [1] Silvija Federii, ene i jeres

uniti odbrambene zidove Tuluza

Rejmond VII Tuluki se sloio i potpisao je sporazum

aprila 1229. Meutim kraljica je prekrila obeanje, pa
je Rejmond VII Tuluki zarobljen, bievan i zakratko
utamnien.

3 Inkvizicija

Tvrava Montesur je pala tek 1244.

Langdok je doao vrsto pod kontrolu kralja. U Tuluzu

se osniva Inkvizicija u novembru 1229, pa poinje proces
ienja podruja od jeresi i preostalih katarskih uporita.
Pod papom Grgurom IX inkvizicija je dobila gotovo
neograniena ovlaenja za suzbijanje jeretika.
 5

5 Text and image sources, contributors, and licenses

5.1 Text
Katarski krstaki rat Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Katarski_krsta%C5%A1ki_rat?oldid=7286206 Saradnici: Belirac, Mladilo-
zof, CommonsDelinker, VolkovBot, Orijentolog, Autobot, Xqbot, RedBot, Gerakibot, EmausBot, ZroBot, CocuBot, MerlIwBot, Edgar
Allan Poe i Addbot

5.2 Images
Datoteka:Carcassone.jpg Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7b/Carcassone.jpg Licenca: GFDL Doprinijeli: ?
Originalni umjetnik: ?
Datoteka:Cathars_expelled.JPG Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e4/Cathars_expelled.JPG Licenca: Public
domain Doprinijeli: ? Originalni umjetnik: Workshop of Boucicaut Master
Datoteka:Commons-logo.svg Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Commons-logo.svg Licenca: Public do-
main Doprinijeli: This version created by Pumbaa, using a proper partial circle and SVG geometry features. (Former versions used to
be slightly warped.) Originalni umjetnik: SVG version was created by User:Grunt and cleaned up by 3247, based on the earlier PNG
version, created by Reidab.
Datoteka:Fortress_of_Montsgur_3.JPG Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/27/Fortress_of_Monts%C3%
A9gur_3.JPG Licenca: CC BY-SA 3.0 Doprinijeli: Vlastito djelo Originalni umjetnik: Belgian man
Datoteka:Languedoc-Roussillon_map.png Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/Languedoc-Roussillon_
map.png Licenca: CC-BY-SA-3.0 Doprinijeli:
Carte_Localisation_Regio_France_Languedoc-Roussillon.png Originalni umjetnik:
derivative work: Pierre Audit (talk)
Datoteka:Pedro_Berruguete_Saint_Dominic_Presiding_over_an_Auto-da-fe_1495.jpg Izvor: https://upload.wikimedia.org/
wikipedia/commons/4/45/Pedro_Berruguete_Saint_Dominic_Presiding_over_an_Auto-da-fe_1495.jpg Licenca: Public domain
Doprinijeli: [2] Originalni umjetnik: Pedro Berruguete
Datoteka:People_burned_as_heretics.jpg Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8f/People_burned_as_heretics.
jpg Licenca: Public domain Doprinijeli: ? Originalni umjetnik: ?
Datoteka:Wikiquote-logo.svg Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/Wikiquote-logo.svg Licenca: Public do-
main Doprinijeli: Vlastito djelo Originalni umjetnik: Rei-artur

5.3 Content license

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0