Professional Documents
Culture Documents
HLNTC 02
HLNTC 02
Hi thhai
Li ni,
ng Mu Ln tuy ly c cng cha Ngc Lan, nhng cmi l n vo vi cng cha
th l
i bSTrung ng
n cn; v vy Ln ht sc tc gi
n, ni vi STrung r
ng:
- Cha bo con gi cha l tin di trn, nhng ta coi ra, tht khng bng con b xch giy nh
ta, c qu ho g? y ta khng ph i ham g nhan sc ca n; nhng tn km m t bao nhiu tin ca
mi ly c mt con v, nu khng ra hn th cng ph i vn mt trn cho nu nhra nhbn,
n p l y gistng cn i. Cn my, my mun sng mun tt th hy tm
i sph tn, ri b
ng kim n o m bc i. K o na li ku ta khng bo trc.
STrung p:
- l m
t chca cha thng, khng ph
i ti dm nhv
y!
Ln ni:
STrung ni:
Ln ni gin ng ng m rng:
m gm lm lm, ng trc ca do
Ln c :
Li ni, vng tCn rt tun t, thng minh, nhng ngi vn y u ui. Lc cn m nga, vng
t m c chng cam: bng to, rn li, da nht, gn xanh, chn tay gy kh ng khiu. Cha ph i sai
ngi i tm danh y kh p bn phng vcha cho vng t(Hi thng ln ng L Hu Trc cng
tng btriu vo kinh cha b nh cho Cn (xem Thng kinh k s)). Nhng ngi do ngh
thuc m vo ph u c thng trng: Nguy n Thc tchc hu n o ln n chc ti
n tri u;
Chu Ngh a Long l ngi khch bun Trung Quc, c phong tc hu coi vi c qun. Thuc
thang tn km kc hng tr m v n, nhng ch y cha ht nm ny qua nm khc m bnh v n
khng khi.
Cha gi n lm, sai bt ngi nh Tip dtra hi. Nhng bn y trn ht, tm kh
p tpha khng
lng bt c ngi no c . Sau, ktco td n ngi
n o chchn ngi g, cng khng
thy g, vic ny mi thi.
Tuy nhin, bng cha cng v n cn ng, nn cm c cho ThHulm chay lm ba, tha hcng
l. Do , bn ng ct ra vo tp np; m bnh ca vng tCn vn khi t
ng khi gi
m ch ng ra
thno.
Nhiu ngi khuyn cha ging chlp vng tCn lm thtcho yn smong mi ca thin h
.
Cha nghe li ngay.
Cha p:
tin.
Thnh m
u khng dm ni g na.
Cha bn sai cc quan trong triu lm ttu ln vua L, xin lp vng tCn lm tht(By gi
u ngi khng ng tnh vic lp Cn, nn t ra cu ca dao:
c nhi
c cn th gil
y tng:
a i chvo Tr
Dng chtng v cn theo ngh nh Tng v Tr
nh Cn.).
Li ni, tmy n m nay, b nh cca cha v n thng hay pht trli, khi th mt thng, khi th
na thng. Mi l n bnh pht thng ht sc nguy k ch, nhng ri dn dn cng li khi. Cha r t
sn ng gi, bnh thng phi lun trong thm cung v ni phi thp n n sut m ngy. N u
khng ph i triu hi ln, th khng bao gicha ra gp cc quan. S p ngtrong phcha c che
trng thutinh, ki u ca cha i cng treo rm thutinh, ng n n ng gi. Cc quan mun trnh
bo vic g, u do quan hu em tkh i vo. Cha mun phn g cng do quan thtruy n chra.
D u n cc bc thn qu, cng phi mt n m hoc na n m mi gp mt cha mt l n. Cn cc
hng vn v trong tri u, th thng khng hc th y mt rng. Vic ca phcha, bn ngoi
ngi ta n i nhl vi c thin to. Cnhth , sngn cch, che l p ngy cng thm t.
n lc ny, b
n ca cha l ch. ThHungy m h
i nguy k u h. Trong hng i thn chc
qu n Huy l c ra vo. Mcha v cc con gi cha cng t khi c ti gp, hng ngy th
m hi
sc khoca cha, hchng ngoi ca bung v hi qua bn quan h u m thi.
Nhn chi
y, ThHubn ni vi cha:
Cha yn i r
ng:
ThHul
i tha:
- Skhng d
nh trc, n lc tnh thkh
n cp sbngi khc cp mt.
Qu
n Huy tha:
Cha khen:
i y! Khanh c
- Ph n lm phchnh cho vng t.
Qu
n Huy l
i tha:
Qun Huy lin sai Txuyn hu th o tcmnh, v quan thim sai NhCng in lm tsch
phong Tuyn phi. Giy tlp xong, Huy bvo tay o em dng cha xin in tn.
Cha th
y v
y l
i ni:
- Mqu thng con, khng ndt tnh m i. Con trng thy mcng au lng khng thnhm
mt. V
y ci xin mhy nggi vcung.
u bn a nc m
Thnh m t trra.
c ln
ThHun n hn mt khc, ri c
t tc thr
ng:
- Cha thng chng thng thip, nbthip v v mt mnh! Thip xin liu thn m cht theo
cha. Thphng thnh mu c hai cng cha, gip rp tvng c cc quan i thn, cha
ng giao nhng vic y cho thi
p.
Ri thkhc o ln.
- Sau khi ta qua i, cc ngi phi nn khuyn gi i chnh cung cho kho, chnng liu mnh.
V n nht n u khng ng n cn ni ch ca nng, th cnng chung thuy n vi ta m a i, cho
nng c hu hta ni lng t m.
Hai ngi vo, cha truy n ly v cho ngi. Hai ngi khc lc hi han sc kho
n mi . Cha ni:
p tay ci u l
- Con xin ch y ch, ly th
y. Ch
ng may con bb nh nng, nay nguy cp, mun
cho thtCn ln ni ngi cha. V y chung sc ng lng, gip cho qua khi
y nhch v th
bc kh khn ny.
o ThHu
Dt li, cha b t mnh n
m xung.
Qu
n Huy qu xung, rt tcm y tay xua i.
nh trong tay o dng trnh, nhng cha chl
Qu
n Huy l
i tha r
ng:
n ph, quan a b
o Di
m qun cng btht- c m u, i m, mang ai mu hoa
c o tri
qu-ng n sn, quxung nhn sc.
Lc Th nh vng cn sng c son ra cun V n nin th, phm vic tang ltl"ph m hm" n
l"i tng", "nhp miu" (Ph m hm: Lt vng, ngc ho c cc ca qu khc vo trong ming
ngi ch t. i tng: Lgisau khi cht hai nm. Nhp miu: Lrc linh hn vo nh th,
t nhthno u chua r; cho c
thchung vi cc ttin), nghi ti n m y chmiu hi u
"Thnh tTh nh vng" cng c ghi s n. Nay ctheo m lm.
y vin
B n ngy m tc trc trong ph, chia nhau coi sc mi vi
i th c.
Li ni vb
y vin phchnh ny.
Txuyn hu tn l Phan L Phin (c sch chp Duy Phin ho c Trng Phin), ngi lng ng
Ng c, huyn TLim, ti n skhoa inh-su (1757). Phin tng lm tthlang bH, lm tham
tng; l ngi c phong oan trang, hc vn rng ri, nhng tnh nt thm trm li hay nng
nhvo bn quy n th.
Chu qun cng tn l L nh Chu, ngi lng Lin H, huy n Ngc Sn, hu hcc cha tr i
my triu. Chu c lm chc tri binh phin cmt, l ngi trung hu, lc gi v l b
c kcu,
nn c vo chnh ph, nhng khng givic g.
Di m qu n cng tc Trn Xun Huy, ngi lng Khoi Lc, huy n Thin Bn; nguyn l gia th
n
ca Th nh vng, khi vng cha ln ngi. Lc Thnh vng ln cm quyn, Huy c giao cho
chc tri hphin. Huy l ngi thun thc, c nh vng rt tin, sai Huy lm a b
n thn. Th o cho th
t, ngy m lun bn cnh tht, khng dg n nhng vic bn ngoi.
Thutrung h u tn l TDanh Thu, ngi lng Khang Thng, huyn Yn M, tng lm chc
xu t n
p (mt chc quan hu c n ca vua cha chuyn givic pht nh n giy t, v truyn
t
mnh l nh) ri li lm tr
n thThanh Hoa (thi L trung hng, Thanh Ho gi l Thanh Hoa). Thu
l ngi ctr, gii vn hc, bi
n lun nhgi. Thnh vng vn tin trng, sai Thulm chc bo
vcho tht; nhng v Thutui trcha c danh vng g m y, nn khng trnh khi phi lp v
v chiu theo nhng kng liu.
cho Huy qu
n vo rchnh cung.
Qu
n Huy va khc va trli:
- Ti thtin cha, c ch u n hu nhiu, ngh a tuy l vua ti, nhng tnh l cha con. Thtc
cng l con ca cha ti, ti c lng no, th xin tri t tru dit. Phu nhn trv, cho ti gi li
trnh trc mn tang ca vng tv qu cung t n rng, xin cyn lng, ti sh t sc gip ,
khng c i u g phi lo ngi.
Thtc ngi u bp tn l DV, vn l ngi ctr, ni nng rnh mch. Mt hm, ththi
bn ngoi lng ngi ra sao, DVp:
m, em chuyn
Thtmng th y bn vi mt vin gia thn tn l Gia Th.
- Lng ngi nhth, n a kh m khch ng, khin cho hmt lng tn ph, th vic ln
u ly ngh
t thnh.
Mi ngi u ni:
Sau , hbn ngm i bo cho nhau, hn ngy thp cha Khn Sn (cha Khn Sn xa trn
tri ni t g
n khu vc vn Bch Tho H Ni, cha bph tcui i C
nh-hng).
Lc qun lnh
n hi hp, bn vvic
y khng ai l khng h
ng hi. Nhng hcn sthanh th
qun Huy, nn cha bit khi snhthno cho n tho .
Mi ngi u reo mng hng ng, v cng nhn vpha kmi ni, th ra l vin bi
n l
i ca
i Ti
p-bo (i thn binh h
u h) tn l B
ng V.
Mu toan b mt bn
nh xong. Cht li c ngi ni:
- Vic ny h
t sc quan h. Nn nhquc cu tu vi thnh m
u, xin l
nh chca thnh mu m
lm. V n nh
t qun Huy c bit, mnh cn c m nh lm cm ni, trng mnh vn lm vi
t l c
minh b
ch. Nhthmi l kvn ton!
Ngi y l Bi Bt Trc, qun lng An Ton, huyn La Sn, mt tay danh sxNgh. B t Trc
trc tng lm chc vin ngo i lang, hi ny v bm t quan v n nng nhtrong nh quc cu
Vim qu n cng (Vim qu n cng Nguyn Trng Vim l em mTr nh Sm, do gi l quc
cu). Khi bn bin l n qun sn ttp cha Khn Sn, B
i h t Trc cng nghe phong thanh.
G lin em mu m ca bn qun sni nhvi Chiu l nh b (tc Nguyn Trng Chiu), con
Vim qu n cng, v khuyn nn nhp bn ht l y cng y. Cn b n thn g th ng ra lm
ngi manh mi gia Chi u lnh b v bn qun s . V th, nn g mi n dcuc hp ni vi
bn hnhv y.
Qun svn khng cn chca thnh m u, nhng thy ngi nh quc cu cng c mt trong cuc
hi hp, khc tslchuyn. Vl t Trc nghe cng c l, hbn cng i vi B
i, li ca B t
Trc n g p qun Vim.
- Llnh trng ny l th l, khinh sut nn mi lm vic y: mnh can dvo lm g? "Con vua
th l
i lm vua". Ai lm cha ta cng v n khng mt ci chn l quc cu ti
n tri
u. Nay l
i mun
cu cng trng, nu vic thnh, ta khng thgiu sang hn thny na; m ngnhcng vi c v
l, h t khng c
n l ch t chn!
nh b p:
Chiu l
Mt lt qun sko
n. Qu t c dphi ra ti
n Vim b p.
c ny cng b
- Vi m vi quc cu v Ngi d
y nhth
.
i
Ri hthc p Kim ph n nh qun Vim nh
n li d
n m vo tu vi thnh m
u.
Nguyn vic bcon ln lp con nh, thnh m u vn khng hi lng, v vy khi c nghe mu toan
y, thnh mu thy hp ngay. Nhng d u sao cng cha thot khi ch kh n b, thnh mu
snhcng vi c b i l, quc cu sbvly; nn mun hy ng m ddnh qu n Huy h n a
thtTng ln quy n ngi cha cho khi sinh bin. Li nghtrong bn b y tn phchnh, chc
qu n Hon va l thy hc ca cha trc va l bvKim, bng dc thtin c, m li l b c
Qu
n Hon ni:
- N
u ba qun lm nhth, tt sgy ra r t nhiu vi t on sng sut
c li thi. Nay thnh mu quy
nhv y, thc l phc cho x t
c. Lo thn y cng khng thnghhn thc. Nhng xin thnh
mu hy hchdqu n Huy, cn ti trong sni thm vo.
Kim em li y tu vi thnh m u. Thnh mu bn sai ngi b o qun Huy r ng: "Nay tn cha b
au, trong nc ang lo l
ng, nghi ng. Tng qun nu cn coi x tc l trng th, hy nn t
m
cho vng tTng ln quy n ngi cha yn lng ngi. i khi no tn cha trng thnh,
vng tTng sli trao trchnh quy n v lui vgitrn o lm ti. Tng qun nn em
by tvi Tuyn phi v vng tTng nh n Tuyn phi lm mnui, l y tng qun lm a bo.
Mong r ng tng qun hy ht sc gip cho c chu ton!".
n Huy hn hc:
Sgira cha khi ca, qu
c l, vly, li
Kim svi n bn vi qun Hon.
Qu
n Hon ni:
- By gisth nhv
y, thi th m
c cho ba qun hmun lm g th lm!
Tnh cc mt tn lnh x V n Lc, huyn ng Sn, em cc cng vic bo vi ngi cng lng
lm vin thim tri binh phin Trn Hu C u. Cu vn tnh hiu s, l
i gii lm vn, tc th son
ngay bi hch Ba qun ph chnh, ri ngm em dn khp cc ng ph. Do , trong kinh k
nn nao cln.
B
y giqu
n Huy cng bi
t tai hosp x
y ra, li c ra trong triu r
n ni to ng:
- Ngy mai c bi
n, ti sch
t. Nhng ti ch
t cng ph
i c d ng i theo.
m ba m
Cc quan ni:
n
- Lno li c chuy y?
m y qu
n Huy ngtrong ph, cng chem theo vi ngi h
u nhmi ngy, khng hphng
bg h
t.
Sng mai, lcng cm ba sng va xong, cc quan ang s ng Vvo trong ph, nh
p lui tro, B
lun ba hi chn ting trng.
Cc quan ngngc nhn nhau. Qun Huy sai ngi ng cht ca cc, b
t tri Bng Vem chm.
Khi Bng V btri ri, Thutrung hu bo qu
n Huy rng:
Qu
n Huy cho l ph
i, thl B
ng Vkhng bgit cht.
Lc y ca cc ng, qun lnh bn ngoi khng vo c, hcng h reo qut tho long
tri lt.
Qu
n Huy gi qu
n Chu ra b
o:
- C
u (Qu n Chu l b con hngo nh, do gi l c
i ca cha Tr u) gichc binh phin, lm sao
khng bit rn e chng n?
Qu
n Chu shi, vng dm ra.
Qu
n Huy tlm tkhi r
ng:
"L ti knh khi nhsau: Ti c tin vng giao cho gip nh cha. Nay m ba qun ni
lon, lm cho kinh khuyt no ng. Ti xin vng l
nh m nh cha em qun gi t chng. N u d
p
c, y l nhvoai linh ca cha, nhc bng khng d p c, ti cng xin liu cht xung ra
mt tin vng di m cung".
Lc n Chu ang ng pha tri trong ca cc, cch qun lnh mt bc tng, ln ti
y qu ng d
hrng:
u cng
- C nh theo qun Huy lm ph u khng mngay ca ra, chng ti tro tng
n ? Nu c
m vo, th xc cu snt nhcm!
Qu
n Chu run s, phi mca. Qun lnh chen vai xng vo.
Nhng chc mt lt, bao nhiu ngi ang ngi l i nhao nhao ng d y, ko p vo trc u
voi. Voi vn u ra hc, qun lnh ch y quanh chn voi trnh c p ng. Ri hl y kh gii m
chm ti bi, c kcy gch ngi phnm ra ti t p, voi co vi m g m khng dm hc na.
Qu n Huy ging cung nh b n, chng may cung bt dy; l i vly sng np n, nhng
mi la tt khng chy. Qun lnh tha d p dng lun cu lim li vin qun tng xung t m
chm. Voi bc li trl i. Qun lnh xm n vy kn di chn voi. Qun Huy l y mi lao phng
xung, lm bthng vi ngi. Qun lnh h ng mu ko n cng ng. L i c mt ton ca
Tuyn-vxng vo, ng ch n ng sau voi, khi n voi phi ng im khng thnhc nhch. H
bn dng cu lim mc cqun Huy ko xung, ri nh m ti bi git cht ngay t i ch.
Em rut qun Huy l L vh u Hong Lng nghe tin c bin, vi vng ch y bvo phng.
Nhng mi i n ca cha Bo Thin th bqun lnh qut ng li, ri hvlun gch trn
ng p cho v u v vt xc xung hThuQun (HHon Ki m by gi).
Anh em qun Huy ch t ri, qun lnh vui mng reo h nhsm. Hko nhau vo nh TXuyn
ph thtTng ln phng. Hkiu thtln vai, ri ng xm chung quanh, go ln vui
sng:
Qun lnh t chi c sp ngngoi phng, cc quan u du thtln ngi cha. Cuc l
mng xong ri, cc quan mi em o sc ca nh vua v tchca thnh m u dba qun vvic
ph lp cha, ti dn ca cc. Nhng t y u l t o ra, nhng c gi l mnh l
m thi th nh
nh sn.
Hm y, vi
c bi
n xy ra, ThHukhi p sv cng, phi thay i qu
n o, np hu cung. Cc gia
thn ca vcha nhcng u chy trn h
t c. Ring qun Dim bcha lnh i mt ni khc, t
sm n ti khng c ming g vo mm, cha go khc nheo nho. Qu n Dim ph i do:
"Khng c khc to, ko qun lnh nghe ting, chng n ko n nh cht!" Cha nhshi, mi
khng khc na.
n m, thnh mu sai ngi i tm ThHucng cha nhvcung, cho thay qun o v n ung.
Cha nhv qu shi khng n ung g c, b
nh cng thm nguy k
ch.
Hm sau, cha mi ra lnh cho quan tham tng T-xuyn h u, thay cha nhlm mt tkh i xin t
lui xung lm vng . Tkhi lm xong, cha mi giao xung cho cc nh th
n bn bc. Cc
quan xin ging phong cha nhlm Cung quc cng. c t lu sau th Cung quc cng qua i.
Li ni, bn qun lnh tuy git cht anh em qun Huy, nhng cn gin vn cha h. Ph lp th
tTng ln ngi cha xong xui, hl i ko
n qutrc m t cha xin ph tt cdinh cca
qun Huy.
Chtrong chc lt, nh ca ca qun Huy bph tan tnh, mt m nh ngi cng khng cn. Ri bn
qun lnh cng tha thhonh hnh. Phm cc quan v n v hai thuc b ng ca ThHuv
qu n Huy, cng nhng ngi dvo vic tgic vn n m Canh-t (vic Tng mu cp ngi khi
trc) nhng vin quan h t ng m qun lnh vn ght, lc
u mi ngy c tnh nghi y cng u b
ph nh hng lot v blng bt em git cht.
Cha Ch n, thng vn di ca
nh nhnghbun bn, trnn giu sang, gia tkc hng v
qun Vip.
nh, phong tp
Ch , tr tuhn ngi. Lc nhtheo hc nho, c kh
p cc kinh s, n
m
mi su tui hng cng; tng theo cha nng nhdi ca nh qu n Vip.
Tnh Chnh li ho hip, giao du khp thin h . Trong nh Chnh lc no cng c vi chc ngi
khch, khi ngm th, khi ung ru, tutheo shng th m th t c vi nhau. Nh Ch nh nui
mi m y ca nhi v vn; Ch nh ttay so n ra bi ht, phvo n so, ngy m b t hca ma
mua vui.
Sau khi qun Vi p qua i, c ktco r ng trong lc lm vic quan, Chnh nh cp vng bc
ca cng kn hng trm v n. Vic y lin lu n cqu n Huy. Ch nh btng giam vo ngc v
btra tn n gn ch t, nhng v n nht nh khng xng. Nhv y Chnh mi c v ti. Cn qun
Huy th y thth li cng trng Ch nh bi phn.
Thi kcn di trng qu n Vip, Ch nh c mt ngi quen cng lng tn l Nguy n Vit
Tuyn, thi v bin sinh. Tuyn vn c sc lc hn ngi, l
i l tay can m, mu lc, nh
Chnh tin cln qun Vip, nn Tuyn c coi trung i ca o H u-kin ng trn Sn Nam.
n lc ny nghe tin trong kinh c bin, Tuy n vi v vt bin vqu. Ging bum ra i tngy
26 n ngy 28 th n lng ng H i. Tuyn em h t mi vic ng ngoi kli vi Chnh.
Ch nh bi ri, ho
ng ht, khng bi t nn lm thno.
Tht l:
Cha bit Ch
nh tnh li
u nhthno? Hy xem hi sau phn gii.
Sch Thng gim chp: i ng, c ngi bo Trng Thon nn ti nh Dng Quc Trung.
Thon ni: "Cc ngi ta vo Dng hu tng nhta ni Thi Sn; ti th cho l tri ni
bng. Hm t tri ln th cc ngi h y i
t chda". Cu ny l ny.