2.2. Vt cht v vn ng.

a. Vn ng l g?
ngghen vit:"Vn ng hiu theo ngha chung nht, tc c hiu l mt
phng thc tn ti ca vt cht, l mt thuc tnh c hu ca vt cht, th bao
gm tt c mi s thay i v mi qu trnh din ra trong v tr, k t s thay i
v tr n gin cho n t duy".
Theo quan im ca trit hc macxit, vn ng hiu theo ngha chung nht, l s
bin i ni chung.
b. Vn ng l phng thc tn ti ca vt cht.
Ngha l vt cht tn ti bng cch vn ng, thng qua vn ng m biu hin s
tn ti ca mnh. Khng th c vt cht m khng c vn ng v ngc li.
Theo quan im duy vt bin chng, vn ng ca vt cht l t thn vn ng;
bi v tt c cc dng vt cht u l mt kt cu vt cht bao gm cc yu t, cc
mt, cc qu trnh lin h, tc ng qua li vi nhau. Chnh s tc ng dn
n s bin i ni chung, tc l vn ng. Quan im ny i lp vi quan im
duy tm, siu hnh v vn ng i tm ngun gc ca vn ng thn linh hoc
ch th nhn thc.
Vn ng l hnh thc tn ti ca vt cht nn cc dng vt cht c nhn thc
thng qua s vn ng ca chng.
Vn ng l mt thuc tnh c hu ca vt cht nn n khng do ai sng to ra v
cng khng th tiu dit c. Nguyn l ny c chng minh bng nh lut
bo ton v chuyn ho nng lng.
d. Vn ng v ng im.
Theo ngghen, "ng im tng i ca cc vt th... l iu kin ch yu ca s
phn ho ca vt cht". l s n nh, l s bo ton tnh quy nh ca cc s
vt, hin tng.
Theo quan im duy vt bin chng, vn ng l tuyt i, cn ng im l tng
i, tm thi, th hin cc im sau:
- Vt th ch ng im trong mt quan h nht nh.
- Vt th ch ng im trong mt hnh thc vn ng trong mt lc no , ch
khng phi vi mi hnh thc vn ng trong cng mt lc.
- ng im l biu hin trng thi vn ng trong thng bng, n nh tng i.
- Vn ng c bit c xu hng hnh thnh s vt, hin tng n nh no ; cn
vn ng ni chung th lm cho tt c khng ngng bin i.
4. Vai tr tc dng ca thc. ngha phng php lun ca mi quan h
gia vt cht v thc.
Khi tha nhn vt cht tn ti bn ngoi v c lp vi thc, quyt nh
thc th s nhn thc th gii khng th xut pht t thc con ngi, m phi
xut pht t th gii khch quan. Trong hot ng thc tin phi tn trng v hnh
ng theo cc quy lut khch quan.
Lnin nhiu ln nhn mnh rng khng c ly mun ch quan ca
mnh lm chnh sch, ly ch p t cho thc t v nh vy s mc phi bnh ch
quan duy ch.
 Tuy nhin, ch ngha duy vt ng thi vch r s tc ng tr li v cng
to ln ca thc i vi vt cht thng qua hot ng thc tin ca con ngi.
Quan h gia vt cht v thc l quan h hai chiu. Khng thy iu s ri
vo quan nim duy vt tm thng v bnh bo th, tr tr trong nhn thc v hnh
ng.
Ni ti vai tr ca thc thc cht l ni ti vai tr ca con ngi, v
thc t n khng trc tip thay i c g trong hin thc c. Do , mun thc
hin t tng phi s dng lc lng thc tin. Ngha l con ngi mun thc
hin quy lut khch quan th phi nhn thc, vn dng ng n nhng quy lut
, phi c ch v phng php t chc hnh ng. Vai tr ca thc l ch
ch o hot ng ca con ngi, c th quyt nh lm cho con ngi hnh ng
ng hay sai, thnh cng hay tht bi trn c s nhng iu kin khch quan nht
nh. Do , con ngi cng phn nh y , chnh xc th gii khch quan th
cng ci to th gii c hiu qu. V vy, phi pht huy tnh nng ng, sng to
ca thc, pht huy vai tr nhn t con ngi tc ng, ci to th gii khch
quan.
Trc i hi ng ton quc ln th VI, chng ta phm sai lm trong
vic xc nh mc tiu v bc i v xy dng c s vt cht - k thut, ci to
XHCN v qun l kinh t, nng vi mun xo b ngay nn kinh t nhiu thnh
phn, vi phm nhiu quy lut khch quan. Cng lnh i hi VII ch r:"ng
phm sai lm ch quan duy ch, vi phm quy lut khch quan". T rt ra
bi hc quan trng l: "Mi ng li, ch trng ca ng phi xut pht t
thc t, tn trng quy lut khch quan".
2.1.3. nh ngha vt cht ca Lnin
"Vt cht l mt phm tr trit hc dng ch thc ti khch quan c em li
cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li,
phn nh v tn ti khng l thuc vo cm gic".
- Theo Lnin, phm tr vt cht l mt phm tr rng n cng cc, rng
nht m cho n nay, thc ra nhn thc lun vn cha vt qua c nn khng
th nh ngha vt cht bng phng php thng thng, em quy n v mt vt
th, mt thuc tnh hoc vo mt phm tr rng ln hn c. V vy, Lnin s
dng phng php mi nh ngha vt cht l em i lp vt cht vi thc
v xc nh n l ci m khi tc ng ln gic quan ca chng ta th gy nn
cm gic.
Trc tin, cn phi phn bit vt cht vi t cch l mt phm tr trit hc vi
cc quan nim ca khoa hc t nhin v cu to v nhng thuc tnh c th ca
cc dng vt cht. Vt cht vi t cch l mt phm tr trit hc ch vt cht ni
chung, v hn, v tn, khng sinh ra, khng mt i.
- Trong nh ngha, Lnin ch r khi vt cht i lp vi thc trong
nhn thc lun th ci quan trng nht nhn bit n chnh l thuc tnh khch
quan. "Vt cht l thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm
gic.. .v tn ti khng l thuc vo cm gic".
3.2. Bn cht ca thc
- thc l s phn nh hin thc khch quan vo trong b c con ngi, l
hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Tuy nhin, khng phi c th gii
khch quan tc ng vo b c ngi l t nhin tr thnh thc. Ngc li,
thc l s phn nh nng ng, sng to v th gii, do nhu cu ca vic con ng-
i ci bin gii t nhin quyt nh v c thc hin thng qua hot ng lao
ng. V vy, thc ... l ci vt cht c em chuyn vo trong u c con
ngi v c ci bin i trong .
Tnh sng to ca thc c th hin ra rt phong ph. Trn c s nhng
ci c, thc c th to ra tri thc mi v s vt, c th tng tng ra nhng
ci khng c trong thc t. thc c th tin on, d bo v tng lai, c th to
ra nhng o tng, huyn thoi, nhng gi thuyt, l thuyt khoa hc ht sc tru
tng v c tnh khi qut cao.
Tuy nhin, sng to ca thc l sng to ca phn nh, bi v thc bao gi
cng ch l s phn nh tn ti.
- thc l sn phm lch s ca s pht trin x hi nn v bn cht l c
tnh x hi.
3.3. Kt cu ca thc
thc l mt hin tng tm l - x hi c kt cu rt phc tp bao gm
nhiu thnh t khc nhau c quan h vi nhau. C th chia cu trc ca thc
theo hai chiu:
a. Theo chiu ngang: Bao gm cc yu t nh tri thc, tnh cm, nim tin,
l tr, ch ..., trong tri thc l yu t c bn, ct li.
b. Theo chiu dc: Bao gm cc yu t nh t thc, tim thc, v thc.

Trng thi thc c th bin i. Khi thc bin i sang mt trng thi khc th con
ngi tip nhn th gii xung quanh mt cch khc.

Cc nh duy vt c i quan nim vt cht mang tnh trc quan cm tnh v v th h

ng nht vt cht vi nhng vt th c th, coi l c s u tin ca s tn ti. Hoc
cc nh trit hc v khoa hc t nhin do khng hiu php bin chng duy vt ng
nht vt cht vi nguyn t hoc vt cht vi khi lng - mt thuc tnh ph bin ca
cc vt th.