TERMODNAMK UYGULAMALARI

Kaynak Kitap: Mhendislik Yaklamyla Termodinamik 5.Bask

Yunus A. engel
Micheael Boles
Trkesi: Ali Pnarba

Hazrlayanlar: Y. Do. Dr. .

Y. Do. Dr. .

1-54* Dikey konumda olan, srtnmesiz bir piston-silindir dzenei ele alnsn. Pistonun
ktlesi 4 kg ve kesit alan 35 cm2 dir. Pistona etki eden sktrlm bir yay ile piston zerinde
60 N deerinde kuvvet uygulanmaktadr. Atmosfer basnc 95 kPa olduuna gre silindir
iindeki gazn basncn hesaplaynz.

1-94* Balonlar genellikle Helyum gazyla doldurulurlar, nk ayn koullar altnda Helyum
Fb hava .g .Vbalon
gaznn arl havann arlnn yedide biri kadardr. bantsyla
verilen kaldrma kuvveti, balonu yukar doru iter. 10 m ap olan ve 70er kglk iki kii
tayan bir balonun kalkt andaki ivmesini hesaplaynz. Havann younluu 1,16 kg/m 3 aln
ve balonun ipleri ile kabinin arln ihmal edin.

1-96* Problem 1-94de incelenen balonun tayabilecei en byk yk (kg) ne kadardr?

1-97* Barometre, uaklarda ykseklii lmek iin kullanlr. Yer kontrolnde barometre
basnc 753 mmHg olarak bildirdiine bir anda pilotun barometresi 690 mmHg deerini
gstermektedir. Uan yerden yksekliini hesaplaynz. Ortalama hava younluunu 1,2
kg/m3 ,yer ekim ivmesi ise 9,8 m/s2 aln.

1-100* Ddkl tencerenin dier tencerelere oranla daha abuk piirilmesinin nedeni, iinde
daha iinde daha yksek bir basn ve scakln olumasdr. Tencerenin kapanda
szdrmazlk salanm olup, buhar sadece kapan ortasndaki bir delikten dar kabilir.
Deliin zerinde sabit arlkta bir ktle vardr ve buharn basnc bu ktleyi kaldracak
dzeye gelene kadar delii kapatr. Bu ekilde buhar aralklarla delikten kar, bylece tencere
iindeki buhar basnc artmadan veya azalmadan belli bir dzeyde kalr. 100 kPa gsterge
basncnda alan bir ddkl tencerenin kapanda bulunan, 4 mm2 kesit alanna sahip
deliin zerinde konmas gereken ktle ne kadar olmaldr? Atm basnccn 100 kPa olduunu
kabul edin ve arln serbest cisim diyagramn izin.

3-26* H2O iin aadaki tabloyu doldurun

T, oC P, kPa v, m3/kg Faz tanm

50 4,16
200 Doymu buhar
250 400
110 600

1
3-32* H2O iin aadaki tabloyu doldurun

T, oC P, kPa v, m3/kg Faz tanm

140 0,05
550 Doymu sv
125 750
5 00 0,14

3-48 * 2,5 m3 lk sabit hacimli kapal kapta 75 oC scaklkta 15 kg doymu sv-buhar

karm bulunmaktadr. Su yava yava stlyor. Kaptaki suyun tamamen buharlat
scakl hesaplayn. Hal deiimini T-v diyagramnda doymu sv ve doymu buhar erilerini
de gstererek izin.

3-50* 0,15 m3 lk sabit hacimli bir kapta 2 kg 150 kPa basnta su bulunmaktadr. Buna gre
(a) scakl, (b) toplam entalpiyi ve (c) suyun her faz iin ktlesini hesaplayn.

3-56* Bir piston silindir dzeneinde balangta 40 oC scaklk ve 200 kPa basnta 50 L sv
su bulunmaktadr. Daha sonra, su sabit basnta tmyle buharlaana kadar stlmaktadr. (a)
suyun ktlesi nedir? (b) suyun son scakln hesaplayn. (c) toplam entalpi deiimini
hesaplayn (d) faz deiim srecini T-v diyagramnda doymu izgileri de dikkate alarak
gsterin

3-57* 0,3 m3lk sabit hacimli kapal bir kapta balangta 150 oC scaklkta doymu sv-
buhar karm su bulunmaktadr. Daha sonra su kritik noktaya ulaana kadar stlmaktadr.
Suyun ktlesini ve ilk durumda sv faz tarafndan doldurulan hacmi hesaplayn.

3-71* Bir otomobil lastiindeki basn, lastik iindeki havann scaklna baldr. Hava
scakl 25 oC iken, basn gstergesi 210 kPa deerini gstermektedir. Lastiin hacmi 0,025
m3 olduuna gre, hava scakl 50 oCye ykseldii zaman basncn ne olacan hesaplayn.
Ayrca bu scaklkta, basnc ilk deerine getirmek iin ne kadar havann dar atlmas
gerektiini bulun. Atm basnc 100 kPa kabul edin.

3-110* 20 m apnda bir scak hava balonunu, bo olduu zaman 80 kg ktlesi olan yolcu
kabiniyle birlikte ele alalm. Atmosfer basncnn ve scakln srasyla 90 kPa ve 15 oC
olduu bir yerde bulunan her biri 65 kg ktlesinde olan 3 yolcusuyla hareketsiz durmaktadr.
Balon iindeki havann ortalama scakln bulun. Atmosfer scakl 30 oC olsayd sonu
nasl deiirdi?

4-7* Bir piston silindir dzeneinde balangta 130 kPa basn ve 120 oC scaklkta 0,07 m3
azot gaz iermektedir. Azot gaz politropik olarak 100 kPa basnca politropik stn deeri
zgl slarn oran (izentropik genileme) olacak ekilde genilemektedir.son haldeki
scakl ve ilem esnasnda yaplan snr iini hesaplayn.

4-11* 150 kPa basn ve 12 oC scaklkta 2,4 kg hava, szdrmaz ve srtnmesiz bir piston-
silindir dzeneinde bulunmaktadr. Daha sonra hava 600 kPa basnta sktrlmaktadr. Bu
ilem srasnda havadan evreye s geii olmakta ve silindir iindeki scaklk sabit
kalmaktadr. Hal deiimi srasnda yaplan ii hesaplayn.

2
4-22* Bir piston silindir dzeneinde, balangta 150 kPa basn ve 25 oC scaklkta 50 kg su
bulunmaktadr. Pistonun kesit alan 0,1 m2dir. Daha sonra suya s geii olmakta, suyun bir
blm buharlaarak genilemektedir. Hacim 0,2 m3 olduu zaman, piston yay sabiti 100
kN/m olan bir yaya dokunmaktadr. Is geii ve genileme, piston 20 cm daha ykselinceye
kadar devam etmektedir.
a) Son haldeki basnc bulun
b) Hal deiimi srasnda yaplan ii hesaplayn. Ayrca hal deiimini P-V diyagramnda
gsterin

4-26* Bir piston silindir dzeneinde balangta 2 MPa basn ve 350 oC de 0,15 kg hava
bulunmaktadr. Hava ilk olarak sabit scaklkta 500 kPa basnca genilemekte, daha sonar
politropik olarak (n=1,2) ilk basncna sktrlmakta ve en son olarak sabit basnta ilk haline
dnmektedir. Her bir ilem iin snr iini ve evrim sonunda yaplan net ii hesaplayn.

4-28* yi bir ekilde yaltlm bir tankta 100 kPa basnta 5 kg doymu sv-buhar su kar
bulunmaktadr. Balangta toplam ktlenin %75i sv fazndadr. Tank iine yerletirilen 110
Vluk bir hatta balanm elektrik direnci aldnda zerinden 8 A akm gemektedir.
Tanktaki tm svnn buhar fazna gemesi iin gerekli sreyi hesaplayn. Ayrca ilemi doyma
erilerini de ieren T-v diyagramnda gsterin.

4-34* Yaltlm bir piston silindir dzeneinde balangta 175 kPa sabit basnta 5 L doymu
sv su bulunmaktadr. Silindir iinde bir elektrikli stcyla bir kartrc bulunmaktadr. Daha
sonra su 45 dakika sreyle bir taraftan kartrlmakta, dier taraftan iinden 8 A akm geen
stcyla stlmaktadr. Sabit basnta gerekleen bu hal deiimi srasnda svnn yars
buharlamakta ve kartrc tarafndan 400 kJ i yaplmaktadr. Elektrik kaynann
potansiyelini hesaplayn ve ilemi doyma erilerini de ieren T-v diyagramnda gsterin.

4-53* Sabit hacimli bir kap 350 kPa basn ve 27 oC scaklkta 10 kg hava iermektedir. Daha
sonra hava basnc iki katna kana kadar stlmaktadr. (a) tankn hacmini (b) transfer edilen
s miktarn hesaplayn

4-54* 4m 5m 6m boyutlarnda bir oda elektrikli stcyla stlmaktadr. Istcnn, oda
scakln 7 oCden 23 oCye 15 dakikada ykseltmesi istenmektedir. Atmosfer basncnn 100
kPa olduunu ve odadan s kayb olmadn kabul ederek, stcnn gcn hesaplayn. Oda
scaklnda sbt zgl s deerlerini aln.
4-61* Bir piston silindir dzeneinde balangta 300 kPa basn ve 400 oC scaklkta 0,7 m3
azot bulunmaktadr. Azot sabit basnta evreye 100 oC scakla gelmektedir. zgl s
deerlerini ortalama scaklklarda kullanarak, hal deiimi srasndaki s geiini hesaplayn.

4-68* Bir piston silindir dzeneinde balangta 200 kPa basn ve 27 oC scaklkta 3 kg
hava bulunmaktadr. Bu durumda piston durdurucular zerindedir. Pistonu yukar hareket
ettirmek iin, 400 kPa basnca gerek vardr. Daha sonra silindir iindeki havaya s geii
olmakta ve hacmi iki katna kmaktadr. Bu hal deiimi srasnda yaplan ii ve s geiini
hesaplayn. Hal deiimini p-v diyagramnda gsterin.

6-17* Yakndaki akarsu tarafndan soutulan 600 MWlk bir buharl g santrali yzde 40
sl verime sahiptir. Birim zamanda nehre atlan s miktarn bulun. Gerek s geii bu
deerden yksek mi yoksa dk m olur? Neden?

3
6-19* 150 MW gcnde bir buharl g santrali saatte 60 ton kmr tketmektedir. Kmrn
sl deeri 30000 kJ/kg olduuna gre, santralin sl verimini hesaplayn.

6-38* COP deeri 1,2 olan bir ev buzdolab soutulan ortamdan 60 kJ/dak s ekmektedir. (a)
buzdolabnn g tketimini ve (b) mutfak havasna atlan s miktarn hesaplaynz.

6-41* Su, bir buz makinesine 13 oCde girmekte ve -4 oCde buz olarak kmaktadr. Buz
makinesi 2,4 COP deerine sahip olduuna gre, saatte 12 kg buz retmek iin gerekli gc
hesaplayn. (13 oC scaklktaki suyu -4 oC scaklktaki buza dntrmek iin 1 kg sudan
ekilmesi gereken enerji 393 kJdr.)

6-42* 450 W gcnde ve COP deeri 2,5 olan bir buzdolab, her biri 10 kg arlnda olan 5
karpuzu 8 oC scakla soutacaktr. Karpuzlarn scakl balangta 20 oC olduuna gre,
istenilen scakla ne kadar zamanda getirilebileceklerdir? Karpuzun zgl ss 4,2 kJ/kg.K
olarak suyun zgl ssna eit alnabilir. Elde edilen sonu gereki midir, iyimser midir?
Aklayn.

6-49* Bir evin i scakl, s pompas kullanlarak 23 oCde sbt tutulmaktadr. Evin duvar ve
pencerelerinden darya olan s geii 60000 kJ/h; evin iindeki insanlarn, karn ve
elektrikli cihazlarn yayd s 4000 kJ/hdir. Is pompasnn COP deeri 2,5 olduuna gre,
s pompasn altrmak iin gerekli gc bulunuz.

6-70* Bir Carnot s makinesi scakl bilinmeyen bir kaynaktan 650 kJ s almakta ve 24 oC
scaklktaki kuyuya 250 kJ s vermektedir. (a) Kaynak scakln, (b) s makinesinin sl
verimini hesaplayn.

6-76* Bir aratrmac, bir s makinesi zerinde yapt deneylerin sonularna gre,
makinenin 500 K scaklktaki bir kaynaktan 300 kJ s aldn, bunun 160 kJsini ie
evirdiini ve geri kalann 300 K scaklktaki bir kuyuya verdiini sylemektedir. Bu
lmler sizce akla yakn mdr? Neden?