Bi Quyet Ve Huu Som Va Giau 1

B quyt v hu sm v giu y_uvn@yahoo.
com
B QUYT V HU SM V GIU
Li m u
y l cun sch dch t Rich dads retire young retire rich ca tc gi Robert
Kiyosaki. Cun sch l mt tp trong Rich dad series, gm:
1. Rich dad poor dad
2. Rich dads cashflow quadrant
3. Rich dads guide to investing
4. Rich dads rich kid smart kid
5. Rich dads retire young retire rich
6. Rich dads prophecy
7. Rich dads success stories
Chng ti rt hnh phc v truyn ti n cho cc c gi mt trong nhng
cun sch hay v bn chy nht ca Robert Kiyosaki. Hin nay trong nc, cc
bn c th tm c cc bn dch khc ca nhiu dch gi v ang pht hnh
Rich dad series. Chng ti rt cm n cc dch gi em n cho cc ph
huynh, cc bn tr nhng tng ca ngi cha giu trong vic lm giu trong
thi i Thng tin. ng thi chng ti cng rt vui v cng gp phn vi cc
bn thc hin iu ny.
Cun sch ny, B quyt v hu sm v giu, gii thch cho cc bn v sao
ngi giu lm giu nhanh chng v v hu sm. V lm th no bn cng c
nh vy. c nh vy, bn phi s dng sc mnh ca n by. Theo l thuyt
c hc ph thng, n by lm cng c gip bn nng ln nhng vt nng qu
sc. Vi vic lm giu cng vy, ngi giu s dng n by tin ln nhanh
hn nhng ngi khc. Khi c hi kinh doanh n, ngi giu khng i n khi
tit kim tin nm bt, m h s dng n by bt ly n. Bn cn phi
lm nh th no s dng n by l ni dung chnh ca cun sch ny.
Tuy nhin, nh tc gi cp trong cun sch, v hu sm v giu l mt
qu trnh thin v tinh thn v cm xc ca con ngi, hn l nhng hnh ng
v vt cht. thay i tng lai ti chnh ca bn, vic u tin bn cn lm l
thay i nhn thc hay m rng nhn thc ca bn, ch khng phi thay i
nhng g bn ang lm. Chng ti ni trc iu ny v khi trong lc bn c
cun sch, nht nh bn s thc mc v sao cun sch ny ni qu nhiu v l
thuyt, v trit l, m chng trnh by c th bn phi lm nhng g. Xin cc bn
nh rng ngi cha giu tng ni: Tin phi nm trong u th n mi nm trong
tay bn. Khi bn c ht cun sch, bn s bit cch thay i c c nhn
thc v cch suy ngh ca ngi giu (nu bn l ngi c u c rng m). V t
tng lai ca bn s khc
Mt im na, trong cun sch c vi thut ng v chng khon, bt ng
sn hay kinh doanhm hin nay cha c t ng dch chnh xc sang ting Vit,
chng ti xin nguyn bn ting Anh. ng thi, c mt s k hiu c s
1
B quyt v hu sm v giu y_uvn@yahoo.com
dng khc vi cc cun sch trc ca cc dch gi. Chng hn, trong kim t ,
chng ti s dng k hiu E(Empolyee- Ngi lm vic lnh lng), S (Self-
employee Ngi lm t), B(Business owner- Ch cng ty), I (Investor Nh
u t), ch khng ging nh cc k hiu trc y trong cc cun sch ca
Robert kiyosaki Vit Nam. Chng ti thnh tht xin li cc dch gi. S d chng
ti xin i li v y l mt quy c k hiu ca Cashflow Technology, Inc.
Chng ti c dp gp tc gi Kiyosaki v ng rt tn thnh iu ny.
Xin cm n cc bn c cun sch ny v cm n cc dch gi dch
mt phn trong Rich dad series, cng nhng ngi gip chng ti hon thnh
cun sch ny.
2
Mc lc
Phn 1: Sc mnh n by ca tr c
Chng 1:Lm th no v hu sm v giu

Chng 2: Ti sao phi v hu cng sm cng tt
Chng 3: Lm th no ti v hu sm
Chng 4: Lm th no bn v hu sm
Chng 5: Sc mnh n by ca tr c
Chng 6: Bn ngh rng iu g ri ro?
Chng 7: Lm th no lm vic t m kim nhiu tin
Chng 8: Cch nhanh nht lm giu: Tm tt v n by tr c
Phn 2: Sc mnh n by caa k hoch
Chng 9: K hoch ca bn nhanh c no?

Chng 10: Sc mnh n by ca vic nhn thy mt tng lai giu c
Chng 11: Sc mnh n by ca s trung thc
Chng 12: Sc mnh n by ca chuyn c tch
Chng 13: Sc mnh n by ca s rng lng
Phn 3: Sc mnh n by ca hnh ng
Chng 14: Sc mnh n by ca cc thi quen

Chng 15: Sc mnh n by tin ca bn
Chng 16: Sc mnh n by ca bt ng sn
Chng 17: Sc mnh n by ca ti sn di dng giy t
Chng 18: Sc mnh n by ca mt cng ty
Chng 19: Cc th thut
Chng 20: Bi kim tra cui cng
Phn 4: Sc mnh n by ca bc u
Chng 21: Lm th no tip tc
3
Gii thiu:
V sao David gp Goliath
David v Goliath l mt trong nhng cu chuyn m ngi cha giu thch nht.
Ti ngh rng ng t xem mnh l David, mt ngi bt u t con s khng, sau
dm ng ln chng li g khng l. Ngi cha giu ni: David s d c th
nh bi c Goliath v David bit cch s dng n by. Mt chng trai tr
v mt khu sng cao su n gin mnh hn nhiu so vi mt g khng l l
Goliath. l sc mnh ca n by.
Nhng cun sch trc ca ti cp v sc mnh ca vng quay tin mt.
Ngi cha giu thng ni: Vng quay tin mt l t ng quan trng nht trong
th gii tin bc. T ng quan trng th hai l n by. ng cng ni: n by
cng l l do v sao mt s ngi tr nn giu, mt s cn li th khng. V ngi
cha giu tip tc gii thch rng n by l sc mnh, m n by c th lm vic
cho bn hoc c th chng li bn. V n by l sc mnh, mt s ngi dng n,
mt s th lm dng n, mt s th s n. ng ni tip: L do t hn 5% ngi
M l ngi giu v ch c 5% bit s dng sc mnh n by. Nhiu ngi mun
giu c, tht bi trong vic lm giu v h lm dng. V hu ht mi ngi
khng giu c c v h s sc mnh ca n by.
C rt nhiu dng n by
n by c rt nhiu dng. Mt trong nhng dng c tn nhim l mn

tin. Ngy nay chng ta c ci nhn khng tt v nhng ngi mn tin. Hng
triu ngi gp rc ri v ti chnh v s dng sc mnh ca n chng li h. V
hu qu ca vic lm dng n by n, nhiu ngi s dng n by ny, v
ni rng: Ct gim th tn dng, tr ht tin vay v ng bao gi n. Ngi cha
giu ca ti thng ci v ni: Ct gim th tn dng khng lm con giu. Ct
gim th tn dng ch lm con khn kh thm. Tuy nhin, ngi cha giu ng
rng nu bn lm dng n by n, bn nn ct gim th tn dng, tr ht cc
khon vay, thot khi n nn. ng ni: a th tn dng cho mt ngi ging
nh a khu sng cho ngi say ru. Ai gn mt ngi say ru u nguy
him, ngay c ngi say y. Thay v dy chng ti s sc mnh ca n by n,
ngi cha giu dy ti v con trai ng lm th no s dng sc mnh ca n
vo mc ch ca mnh. Chnh v vy m ng thng ni: C n tt v n xu.
N tt lm con giu v n xu lm con ngho. Hu ht mi ngi u mang n
xu, mt s ngi khc th s n v t ho khi ht nngay c khi tr ht n tt.
Trong cun sch ny, qu v s khm ph lm th no m v ti, Kim, v ti v
hu sm v v hu giu v chng ti ln su trong n, ln su vi nhng n tt,
nhng mn n lm ti giu v t do ti chnh. Ni cch khc, chng ti s
dng sc mnh ca n by, chng ti khng lm dng n hay s chng. Thay
v nh th, chng ti tn trng sc mnh ca n by v s dng n mt cch
khn ngoan v thn trng.
4
Mi ngi c th giu hay khng?
Trong hng trm cuc phng vn sau khi cun Rich dad poor dad pht hnh, ti
c t cu hi: ng ngh mi ngi u c th giu a`?
Ti tr li: Vng. Ti ngh mi ngi u c tim nng tr nn giu.
Sau , ti c hi: Nu mi ngi u c tim nng giu c, ti sau
mt s t chng ta li tht s giu?.
Ti thng tr li: Ti khng thi gian tr li cu hi
Nu h c khng khng, ti ni: Hu ht cu tr li nm trong cun sch
u tin trong Rich dad series.
Nu ngi phng vn vn c chp, h c th hi : Khi no ng s cho
chng ti ton b cu tr li?
Ti tr li: Ti khng bit ai c th c ton b cu tr li.
Mc d ti khng c ton b cu tr li, nhng ti rt hnh phc v cui
cng ti mang cho c gi cun sch ny, cun sch th 5 trong Rich dad
series. Cun sch ny s gii thch r rng v sao ti tin rng mi ngi chng ta
c tim nng giu cxin nhc l mi ngi chng ta, ch khng phi l
mt trong s chng ta. Ti cng s gii thch v sao v ti, Kim, v ti c th v
hu sm v v hu giu, mc d chng ti bt u t con s khng. V ti cng
s gii thch ti sao mt s ngi th giu cn mt s khc th ngho mc d chng
ta ai cng c tim nng tim tng. Tt c u v n by.
Cc tp sch trc ca ti ni v sc mnh ca vng quay tin mt. Cun
sch ny hon ton v n by. V sao phi c mt cun? L do l v n by l
mt mt ch rng ln, n bao gm mi th trong cuc sng. Cun sch s tp
trung vo ba dng n by. Bao gm:
y l phn quan trng nht ca cun sch. Trong phn ny, bn s khm ph v
sao tin khng lm bn giu. ng thi, bn cng khm ph n by mnh nht
trn th gii, l tr c, c kh nng lm bn giu hay ngho. Cng nh mt ngi
c th s dng, lm dng hay khip s n by n, iu ny cng tng t khi
cp n b c ca bn, mt cng c y quyn lc.
Li ni l n by
Bn s khm ph sc mnh ca li ni. Ngi cha giu lun lun ni:Li ni l

n by. Li ni l cng c y quyn lccng c ca b no. Cng nh con c
th dng n tr nn giu hay ngho, li ni cng c th c s dng lm
con giu hay ngho. Trong phn ny, bn s thy sc mnh ca li ni v lm
th no ngi giu dng li ni giu v ngi ngho dng li ni ngho. Ngi cha
giu thng ni: B c ca con c th l ti sn mnh nht ca c th l tiu sn
5
mnh nht. Nu con dng li ni ng, con s tr nn rt giu. Nu con dng

nhng li ni sai, b c con s lm con ngho. Trong phn ny bn s khm ph
li ni giu v li ni ngholi ni nhanh v li ni chm. Bn s bit v sao
ngi cha giu ni: Khng phi c tin mi lm ra tin. ng ni: Lm giu bt
u bng li ni ca con m li ni th min ph. Trong Rich dad poor dad, bn c
th nh rng ngi cha giu cm ti v con trai ng ni: Ti khng mua ni n.
Ngi cha giu dy rng: S khc nhau gia ngi giu v ngi ngho l ngi
ngho thng hay ni Ti khng mua ni n nhiu hn ngi giu. l im
khc nhau c bn.
Ti sao u t khng ri ro
Trong cun sch ny bn s bit v sao nhng ngi thng ni u t l ri ro

l nhng ngi tht bi trong th trng u t. Mt ln na l v li ni. Bn s
khm ph rng nhng g bn tin l tht s l l thc t ca bn. ng thi bn
cng s khm ph v sao nhng ngi ngh rng u t l ri ro thng u t
vo nhng cuc u t ri ro nht. u t an ton hn, li nhun cao, mi
ngi phi bt u bng cch thay i li ni.
Nh ni trc y, sc mnh ca n by c th c s dng, lm
dng hay khip s. Trong phn ny, bn s hiu lm th no s dng n by ca
tr c chiu c tnh hnh ti chnh ca bn, hn l chng li bn. Ngi cha giu
thng ni:Hu ht mi ngi dng cng c quyn lc mnh nht l tr c
lm h ngho. khng phi l s dng, l lm dng. Bt c khi no con ni
Ti khng mua ni n, Ti khng lm c vic , u t l ri ro hay
Ti s khng bao gi giu ni, con ang s dng n by y quyn lc m con
c hi con.
Nu bn mun v hu sm v giu, bn cn s dng tr c ca bn trong s
hp tc, khng phi chng li bn. Nu bn khng lm c iu , hai phn
sau ca cun sch ny khng kh thi cho bn, cho d chng tht d lm. Nu bn
lm ch c dng n by mnh nht , hai phn sau s rt d v chng rt n
gin.
Phn 2: Sc mnh n by ca k hoch
Trong cun sch, Rich dads guide to investing, ti vit u t l mt k hoch.

v hu sm, ti v v c mt k hochmt k hoch bt u vi con s
khng, v chng ti khng c g. Mc d chng ti bt u t s khng, chng
ti t mc tiu xp x $85.000 - $120.000 thu nhp trong mt nm, ph thuc vo
th trng, m khng phi lm vic. Thu nhp ca chng ti ch n thun t cc
v u t. Mc d khng phi l mt s tin ln, nhng chng ti c t
do ti chnh v chi ph hng nm ca chng ti t hn $50.000.
Chng ti v hu sm lm giu
6
Mt trong nhng thun li ca vic v hu sm l chng ta c thi gian rnh ri

lm giu. Tp ch Forbes nh ngha giu l thu nhp mt nm t 1 triu tr
ln. Ni cch khc, theo tp ch Forbes, chng ti cha giu khi chng ti v hu.
Bit c iu , mt trong nhng l do v hu sm l chng ti c thi gian
lm giu. Sau khi v hu, k hoch ca chng ti l dnh thi gian u t
v xy dng cc cng ty. Ngy nay, khng nhng chng ti nm gi nhng bt
ng sn gi tr, chng ti cn c mt cng ty n bn, mt cng ty khai thc m,
mt cng ty cng ngh thng tin, mt cng ty du kh, cng nh u t vo th
trng chng khon. Thu nhp ca chng ti hng nm ln hng triu v tip
tc tng nhanh chng, ngay c khi th trng chng khon sp . Tt c u i
theo k hoch.
Cng trong cun, Rich dads guide to investing, ti ni rng hu ht mi
ngi c k hoch tr nn ngho. V vy m nhiu ngi ni: Khi ti v hu,
thu nhp ca ti s thp xung. Ni cch khc, h ang ni: Ti c k hoch
lm vic cc nhc sut i v ti s tr nn ngho hn khi v hu. l mt k
hoch chp nhn c trong thi i Cng nghip, nhng l mt k hoch ngho
trong thi i Thng tin.
Hng triu cng nhn hin nay ang tnh ton trong k hoch v hu, nh:
401k, IRA, Superannuation ( Australia), RRSP ( Canada). Nhng k hoch v
hu ny ti gi l K hoch v hu thi i Thng tin. Ti gi nh th v trong
thi i Thng tin, cng nhn gnh trch nhim cho s ngh hu. Trong thi i
Cng nghip, cng ty hay chnh ph s gnh trch nhim vn ti chnh ca bn
khi bn ht lm vic. C mt iu lm ti sc l hng triu ngi lm vic cc
nhc t ton b tng lai ti chnh ca mnh vo th trng chng khon. iu g
s xy ra nu c chuyn chng may, mt khi h 60 tui? Bn s ni vi h i
xin vic lm v bt u tit kim? iu lm ti lo lng v v sao ti vit
sch v dy hc. Ti tin rng chng ta cn c gio dc v chun b tt hn cho
thi i Thng tin, thi i m chng ta cn bit nhiu v tin bc. Thi i m
chng ta gnh trch nhim ti chnh bng chnh mnh ch khng phi chnh ph
hay cng ty mt khi chng ta ngh lm vic.
Hy nhn vo con s. Vo nm 2010, 75 triu tr em thi k bng n dn s
u tin s bt u ngh hu. Sau nhiu nm, gi s 1 trong s 7 triu ngi ny
bt u ly ch $1000 t k hoch v hu ca chnh ph v $1000 t th trng ti chnh
mi thng. Tnh s s, 75 t mi thng t chng trnh ca chnh ph v 75 t
t th trng ti chnh. 75 t mi thng t chnh ph v th trng ti chnh
l mt tc ng ln. Chnh ph s lm g? Tng thu? Th trng ti chnh s lm
g khi 75 t i ra thay v i vo? Hay ai khuyn bn Mua v gi , u t
di hn? Ti khng c vin ngc pha l v cng khng gi v on trc tng
lai. Nhng ti c th ni rng 150 t chy ra ngoi t hai t chc ln thay v
chy vo s dn n vi gn sng cho nn kinh t.
Nhng k hoch lc hu t nn kinh t lc hu s dn n hng triu ngi
gp th thch gay go v ti chnh mt khi h ht kh nng lm vic. Hng triu
7
ngi M khng c k hoch v hu ca cng ty hay k hoch ca c nhn h. H

s lm g? Lm vic cc nhc sut i l mt k hoch ngho. Bt chp y l k
hoch ngho, hng triu ngi theo k hoch ny, ngay c mt s ngi lm rt
nhiu tin hin nay. H lm vic chm ch hm nay m chng c g cho
ngy mai.
Ti nghe nhiu ngi ni Ti khng cn nhiu tin khi ti ngh hu. Ti
s tr ht tin mua nh v s ct gim chi ph. iu ng nhng ch ph y t
ca bn s tng ln nhiu. Ngy nay thuc men, chi ph sc kho, nha khoa
rt t i vi ngi lao ng. iu g s xy ra khi ngnh y t phi i mt vi
hng triu ngi v hu cn c chm sc sc kho khng tin tr?
C th v vy m Alan Greenspan, ch tch Cc D Tr Lin Bang, gn y
c pht biu trn TV, Chng ta cn phi bt u gio dc t do ti chnh
trng hc. Chng ta cn gio dc con tr phi t lo v ti chnh, hn l dy
chng mong i chnh ph hay cng ty m chng ang lm vic se lo cho chng
sau khi chng ngh hu.
Nu bn mun v hu sm v v hu giu , bn cn mt k hoch tt hn
nhng ngi khc. Phn 2 tp trung v sc mnh n by ca vic c mt k
hoch lm th no v hu sm v giu.
Phn 3: Sc mnh n by ca hnh ng
C mt cu chuyn v ba con chim u trn hng ro. Cu hi l, Nu hai con

quyt nh bay i, hi cn li my con?. Cu tr li l: Ba con bay i ht. Bi
hc y l, bn quyt nh lm mt iu g khng c ngha l bn s lm nhng
g bn quyt nh. S d 5% ngi M giu c l v 95% dn s M c th mun
giu nhng ch 5% a vo hnh ng.
Trong cun sch trc, ti vit rng h thng trng hc pht hc sinh khi
chng mc li. Nhng, nu bn nhn li chng ta hc nh th no, chng ta
hc t li lm. Hu ht chng ta hc li xe p bng cch t ng mt vi ln.
Chng ta hoc i ng cng th. Ri chng ta n trng c dy rng chng
ta khng c t. Chng ta c dy rng nhng ngi t l nhng ngi ngu
dt. Chng ta c dy rng ngi thng minh l ngi u trn hng ro nh
ba ch chim v hc thuc lng cu tr li. Nu bn nhn vo tiu s nhng ngi
giu nht th gii hin nay, nh Bill Gates, nh sng lp Microsoft, Michael Dell,
nh sng lp Dell Computer, Ted Turner, nh sng lp CNN, Henry Ford, nh
sng lp Ford Motor, v Thomas Edison, nh sng lp General Electric, h u b
hc na chng.
Ti khng ni trng hc khng tt. Trong thi i Thng tin, trng hc
v gio dc quan trong hn bao gi ht. Ti ni rng i khi thnh cng,
chng ta cn phi hc khng lm nhng iu m chng ta c dy l phi lm.
Nu bn mun thnh cng hn, n gin l nhn bn tr hc nh th no v bt
chc chng. Mt iu ti c hc l lm th no vt qua ni s ca vic
phm li, ca vic tht bi, ca vic ngi ngng. Hu ht my a tr u bit lm
8
th no lm iu mt cch t nhin, sau chng ta li dy chng khng

lm iu trng. Nu ti khng c hc phm li nh th no, tht bi nh
th no v vt qua s ngi ngng nh th no, ti khng v hu sm v giu
nh by gi.
Ba iu d dng m mi ngi c th lm giu c
Ti lun lun ni rng nhng iu bn cn lm tr nn giu c tht n gin

v d dng. Hu ht mi ngi u lm c. Ti rt hnh phc c chia s cun
sch ny v Phn 1 v 2 chun b cho bn lm nhng iu n gin bn cn
phi lm, nu bn mun v hu sm v giu. Trong phn 3 ti s i vo nhng
iu n gin v d dng m mi ngi c th lm giu c. Ti s i vo ba
loi ti sn chnh gip bn giu c v cho php bn v hu sm. Ba loi l:
1. Bt ng sn
2. Ti sn di dng giy t
3. Cng ty
Trong phn 3, bn s khm ph ra iu bn cn lm bt u thu c ba loi
ti sn cc k quan trng ny. L do ti v Kim v hu sm v giu v chng ti
dnh thi gian thu thp cc ti sn ny ch khng lm vic v tin.
Nu bn c ht cun sch, bn c th lm theo nhng bc n gin
bt u thu thp 3 loi ti sn quan trng, ti sn m 5% dn s c c. Ti xin
ha vi bn rng bn c th lm cc bc, nhng bn phi c ht 2 phn u ca
cun sch. Nu khng, bn khng th lm theo cc bc y, ngay c khi n tht d
dng. Cng nh ngi cha giu ni vi ti nhiu nm trc Lm giu bt u
vi tng ng n, li ni ng v mt k hoch ng. Sau khi con c n, cc
bc hnh ng tht d.
Vy v sao David gp Goliath? Cu tr li ca ngi cha giu :David gp
Goliath v David c th gp con ngi phi thng ng tr trong anh ta. ng cn
thm: Trong mi chng ta u c mt David v mt Goliath. Nhiu ngi khng
thnh cng trong cuc sng v h b chy mi khi gp Goliath. Nu khng c
Goliath, David s khng bao gi tr thnh ngi phi thng. Ngi cha giu
dng cu chuyn ny truyn cm hng cho ti v con trai ng tr thnh nhng
g khng l v ti chnh. Ni cch khc, thay v git i g khng l, ngi cha
giu khuyn chng ti tr thnh nhng ngi khng l.
Cun sch ny ni v t do ti chnh. Kim v ti c t do bng cch
thu thp hoc xy dng ti snnhng ti sn lm vic cc nhc v vy chng ti
khng phi lm vic. Mt khi chng ta t do, chng ta ch n gin tip tc
xy dng li tc ca ba loi ti sn, bao gm doanh nghip, c phiu v bt ng
sn. Chng ti v hu sm v tr nn giu hn bng cch s dng n by, chng
ti c th xy dng nhng loi ti sn ny. Ngy nay, nhng ti sn y sn sinh
cho chng ti tht nhiu thu nhp trong khi chng ti lm vic tht t. Nu bn
mun lm y nh vy, cun sch ny dnh cho bn. Cun sch ny c vit ra
9
gip bn tm con ng t do ti chnh ca chnh bn t do t nhng cng vic

cc nhc ca cuc sng.
Tm li, David tr nn phi thng bng cch s dng sc mnh ca cc loi
n by. Bn c th lm ging nh th. Cun sch ny s khi dy con ngi phi
thng trong bn.
10
Sc mnh n by mnh nht l tr c ca chng ta. Vn ca loi n by
ny l n c th lm vic theo ca bn hoc cng c th chng li bn. Nu bn
mun v hu sm v giu, iu u tin bn cn lm l s dng sc mnh ca tr
c bn lm bn giu. Khi ni n tin bc, nhiu ngi dng sc mnh ca tr
c h lm h ngho thm.
Nh ngi cha giu ni: S khc nhau ln nht gia ngi giu v
ngi ngho l ngi ngho thng hay ni Ti khng mua ni n nhiu hn
ngi giu. Trong phn ny bn s thy s khc nhau gia li ni giu v li ni
ngho, li ni nhanh v li ni chm. Bn s bit lm th no thay i tng lai
ti chnh bng cch thay i li ni bn s dng v cch bn suy ngh. Nu bn
thay i li ni ca bn v suy ngh theo cch ngi giu, v hu sm v giu s
tr nn d dng.
11
Chng 1:
Lm th no v hu sm v giu
Tip theo cu chuyn lm th no v ti, Kim, ngi bn tt nht ca ti, Lary, v
ti bt u cuc hnh trnh t ch ph sn cho n giu c v v hu trong vng
10 nm. Ti k cu chuyn ny khuyn khch nhng ai ang trong n nn hoc
cn cht t tin bt u cuc hnh trnh v hu sm. Khi Kim v ti bt u,
chng ti gn ht tin, khng cn cht t tin v ln su trong n. Chng ti c
ton n. iu khc bit l nhng g chng ti lm vi nhng mn n ny.
Cuc hnh trnh bt u
Thng 12 nm 1984, Kim, bn ti, Larry Clark v ti ang trt tuyt

Vancouver, British Columbia. Tuyt rt dy v trt tuyt rt th v mc du rt
lnh. Bui ti, ba chng ti ngi gn nhau trong cabin gia nhng cy thng cao.
Ngi gia ng la mi m, chng ti tho lun k hoch ca chng ti trong
tng lai. Chng ti c nhng hy vng rt cao nhng li rt t tim lc. Kim v ti
ang trong nhng ng la cui cng v Larry ang trong qu trnh xy dng
mt cng ty khc. Nhng cuc tho lun ca chng ti kt thc rt khuya, mi
m. Chng ti tho lun v nhng cun sch m chng ti c v nhng
cun phim xem. Chng ti nghe cc cun bng ct st gio dc em theo
v tho lun nhng bi hc y.
Vo ngy u nm, chng ti ra mc tiu cho nm mi. Nhng nm
nay, mc tiu ca chng ti khc trc. Larry mun lm nhiu hn thay v ra
mc tiu cho nm ti. Anh ta mun ra mc tiu thay i cuc i ca chng
ti. Anh y ni: Ti sao chng ta khng vit mt k hoch tt c chng ta c
t do ti chnh.
Ti lng nghe nhng li anh ta ni, nhng iu khng thch hp vi
tnh trng ca ti lc . Ti m mng v iu v bit mt ngy no ti
s lm c. Nhng tng t do ti chnh lun lun l tng ca tng lai,
khng phi hm nayT do ti chnh ? Ti ni.
Larry ni:Chng ta ni v n nhiu ln ri. Nhng ti ngh y l lc
khng phi ni, khng phi m mng, hy bt u tin hnh i. Hy vit xung.
Mt khi ta vit xung, chng ta bit phi lm g. Mt khi chng ta vit xung,
chng ta s h tr ln nhau trong cuc hnh trnh.
Gn ht tin, Kim v ti nhn nhau v ni: l kin hay nhng ti
ngh ti nn tp trung vo vic lm sao tn ti vo nm ti. Ti va mi tht
bi doanh nghip ti nylon Velcro. Sau khi ph sn vo nm 1979, ti mt 5
nm xy dng li n v sau li b n. Ti b l v doanh nghip thay i
mt cch trm trng. Chng ti khng cn sn xut M. cnh tranh vi
cc i th khc, chng ti di di nh my sang Trung Quc, i Loan v Hn
Quc. Ti b doanh nghip l v ti khng th tip tc s dng tng bc lt
12
cng nhn lm giu cho mnh. Doanh nghip b tin vo ti ti nhng tm

hn ti b tn thng. Ti cng mt mt s ngi bn l cng s ca ti. Ti
ra i vi mt phn chia t i. Ti khng th tip tc lm vic trong mt cng ty m
tm hn ti b c lp v vi nhng cng s m ti khng th ni chuyn c. Ti
khng t ho v vic ti ra i, nhng ti bit y l lc ra i. Ti 8
nm v hc c tht nhiu. Ti hc lm sao xy dng mt doanh nghip,
lm sao hu b mt doanh nghip v lm sao xy dng li n. Mc d ti
ra i vi mt s t tin, nhng ti i vi nhng bi hc v kinh nghim v
gi.
C ln, Larry ni,Cc bn nht nht ri. Thay v t mc tiu trong mt
nm, hy t mc tiu ln trong nhiu nm. Hy i n t do.
Nhng chng ti khng c nhiu tin. Bn bit chng ti bt u mt
ln na. Tt c nhng iu chng ti mun lm l tn ti trong 6 thng ti hay 1
nm ti. Lm sao chng ti ngh v t do ti chnh khi trong u ti by gi ch
ngh v tn ti. Mt ln na ti b sc v yu ui nh th. S t tin trong ti
xung rt thp.
Larry tip: Ti khng ni l v hu trong nm ti. Ti ni l ln k hoch
v hu by gi i. Hy vit xung mc tiu, ngh ra mt k hoch v sau tp
trung vo tng . Hu ht mi ngi khng ngh v vic v hu cho n khi
qu trhoc h ln k hoch v hu khi 65 tui. Ti khng mun nh th. Ti
mun sng. Ti mun giu. Ti mun du lch khp th gii khi cn tr thch
th n
V ti ngi lng nghe Larry v bt thnh lnh, ti nh li li ca ngi
cha giu: Th thch ln nht ca con l s thiu t tin v s li bing. Chnh hai
iu ny nh ngha v gii hn con l ai. Nu con mun thay i con th con
phi vt qua s thiu t tin v s li bing. Hai iu ny kim hm con l ngi
nh b v ph nhn cuc sng m con mun. Chng c ai cn ng con ngoi tr
con lng tin ca con. Khng thay i th d dng. Hu ht mi ngi chn cch
gi nguyn cuc sng hin ti sut i. Nu con vt qua c s thiu t tin v
li bing, con s tm thy cch ca i n t do .
Ngi cha giu ni vi ti iu ny trc khi ti ri Hawai bt u
cuc hnh trnh. ng bit ti ri Hawai v iu tt. ng bit ti ri gia nh v
mt ni ti cm thy rt m cng. ng bit ti mo him i vo th gii m
khng c cht bo m an ton no. By gi ch sau 1 thng sau bui ni chuyn
vi ngi cha giu, ngi trn nh ni tuyt ny, ti cm thy yu ui, b tn
thng, khng an ton v lng nghe ngi bn thn ni nhng iu tng t. Ti
bit y l lc trng thnh hoc t b v tr v nh. l lc la chn. Ti
c th s t tin v li bing trong ti chin thng hoc tip tc i ti v thay
i s nhn thc. l lc i ti hoc i li.
Ti tr li ni chuyn vi Larry v t do ti chnh v nhn ra anh ta khng
tht s ni v t do. Vo lc , ti nhn thy vt qua s thiu t tin v li
bing l iu quan trng nht ti c th lm. Nu ti khng vt qua c, cuc
i ti s i li li.
13
OK. Hy lm iu . Hy ln k hoch t do ti chnh

l ngy u nm 1985. Vo nm 1994, Kim v ti t do. Larry tip
tc xy dng doanh nghip, l mt trong nhng doanh nghip pht trin
nhanh nht trong nm 1996. Larry ngh hu nm 1998 khi 46 tui sau khi bn
cng ty v ngh x hi mt nm.
Lm th no ti thc hin iu ?
Mi khi ti k cu chuyn ny, ti thng c hi: Lm th no ng thc hin

iu ?.
Ti tr li: Khng phi ti lm nh th no, m ti sao ti lm. Nu
khng c ci ti sao, ci nh th no tr nn bt kh thi.
Ti c th gii thch lm th no ti , Kim v Larry c nh vy, nhng
ti khng. Lm sao no chng ti lm c khng quan trng. Nu cn, ti ch
ni n gin rng trong khong thi gian 1985 n 1994, Kim, Larry v ti tp
trung vo ba con ng ca ngi cha giu dy i n giu c, l:
1. Pht trin k nng v doanh nghip
2. Pht trin k nng qun l tin bc
3. Pht trin k nng u t
C rt nhiu cun sch vit v cc ch ny, nhng ti ngh quan trng
hn l ti sao ti lm iu , l bi v ti mun thch thc s thiu t tin, li
bing v qu kh ca ti.
Tranh lun vi bn thn
m y, trn nh ni, lng nghe Larry, ti bn thn ti tranh lun vi anh y.

Mi khi anh y ni: Hy t mc tiu, vit xung mt k hoch. Ti nghe trong
ti mun nhng iu nh:
1. Nhng ti khng c tin
2. Ti khng lm ni
3. Ti ngh v n sang nm, khi ti v Kim n nh
4. Larry khng hiu tnh cnh ca ti
5. Ti cn nhiu thi gian
V sao ti quyt nh v hu sm
C bao nhiu ngi trong s cc bn c dp ni vi bn thn mnh Ti mt mi

lm ri? Vng, vo ngy nm mi , ngi quanh ng la vi Kim v Larry, ti
mt mi v quyt nh l phi thay i. khng phi l s thay i v
mt tr c, m mt s thay i su tn trong ti. l lc cho s thay i ln v
ti bit ti c th thay i v ti khm ph v sao ti mun iu y:
14
1. Ti gp rc ri qu nhiu v ti chnh. Ti i ln giu c vi cng ty

v nylon, nhng sau khi ph sn, ti gp rc ri ln na. Ti vn cha giu
c v y l lc tr nn giu.
2. Ti qu mt khi mc trung bnh. Mc d khi trng, thy gio thng
ni: Robert l hc sinh sng sa nhng khng ch vo chnh mnh. Suy
cho cng, cu y ch l hc sinh trung bnh
3. Khi ti ln tm, ti v nh v nhn thy m ti ngi khc trn bn n. B
khc v chng ti cn mt ni ho n cha tr. Cha ti lm tt c
kim tin, nhng l mt gio vin, ng khng thnh cng v ti chnh. ng
thng ni: ng lo, ti s gnh. Nhng ng khng. Cch m cha ti
gnh l ng quay li trng, lm vic nhiu hn, v ch tin lng hng
nm tng ln. Trong lc , ho n c cht ng v m ti cm thy c
n nhiu hn v khng ai lo ni. Cha ti khng thch tho lun v tin bc
v nu c ch l s ni gin.
4. Mt l do na l v ti, Kim. Ti gp ngi bn i tuyt vi v c y
cng ti cuc hnh trnh ti chnh ny.
Ti vit nhng iu ny vo mnh giy v ct mt ni b mt. Nhng ai
c cun sch th 2 ca ti, Rich dads Cashflow Quadrant, c th nh rng mi
vic cn t hn khi chng ti ri nh ni y. Ti bt u cun sch bng cu
chuyn Kim v ti sng trong xe hi trong 3 tun khi ht sch tin. Mi chuyn
khng tt hn v chng ti quyt nh v hu giu, l l do ti sao chng ti
tip tc.
Nhiu nm trc ti hc mt iu : am m l s kt hp ca yu v
ght. Nu khng c s am m, tht kh m hon thnh bt c vic g. Ngi cha
giu thng ni: Nu con mun ci g, hy am m n. S am m mang li s
sng cho con. Nu con mun th g con khng c, hy khm ph v sao con yu
ci con mun c v v sao con ght ci con khng mun khng c. Khi con kt
hp hai tng , con s tm thy nng lng ly c bt c th g con
mun.
V d trng hp ca ti:
Yu Ght
Giu c Ngho kh
T do Phi lm vic
Mua bt c ci g ti mun Khng c ci ti mun
Nhng th t tin Nhng th r tin
C ngi khc lm nhng vic ti khng thch Lm vic ti khng thch
Ti ngh bn hy vit mt danh sch nhng iu yu v ght vo ch

trng di y. C th bn s sng mt cuc i vi nhiu s am m hn
15
Ci bn yu Ci bn ght
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
_________________________________ ______________________________
Hy ngi xung v khm ph iu bn yu v ght. Hy vit xung. Vit

xung m c, mc tiu v k hoch ca bn c t do ti chnh, v hu sm,
cng sm cng tt. Mt khi c vit xung, bn c th a cho mt ngi bn
xem c th h tr bn thnh cng. Hy nhn vo mnh giy vi nhng m c,
mc tiu v k hoch mt cch thng xuyn, lun ni v n, tm kim s h tr
v sn sng khng ngng hc hi , mi chuyn s bt u din ra.
Mt li ch thch, Ti nghe nhiu ngi ni: Tin khng mang li hnh
phc. Cu ni y phn no ng. Nhng tin c th mua c thi gian ti
lm nhng iu ti yu thch v tr tin cho ngi khc lm nhng iu ti khng
thch.
16
Chng 2: Ti sao phi v hu cng sm cng tt

Sau gn 10 nm lm vic cc nhc v rc ri, ti t do ti chnh vo nm 47
tui. Nm , 1994, mt ngi bn gi cho ti v ni: Hy x hi t nht mt
nm sau khi bn cc doanh nghip
Mt nm ? Ti tr li.Ti nh ngh x hi c i cn li ca ti
Khng u? Nyhl ni. Nyhl l mt thnh vin ca mt nhm xy
dng mt vi cng ty ln, trong s c MTV v CMT vo nhng nm 1980. Sau
khi xy dng v bn i vi cng ty, anh ngh hu nm 41 tui. Chng ti lm bn
v anh ang dy ti bi hc v ngh hu. Trong vng 3 thng, bn s chn v
bn s bt u xy dng mt cng ty khc, anh ni. iu kh nht i vi bn
l chng c vic g lm. V vy ti khuyn bn hy ra mc tiu mi, ch trong
mt nm trc khi bt u mt cng ty mi
Ti ci v c gng cam oan vi anh rng ti khng c nh bt u
mt cng ty mi. Ti ni: Ti ngh hu ri. Ti khng phi tr li lm vic. Ln
sau bn gp ti , bn s khng nhn ra ti du. Ti khng mc o khoc hay
tc ngn na. Ti s trng nh tn lang thang trn bi bin
Nyhl nghe ti ni, nhng anh nhn mnh cho ti. Anh mun ti nghe v
hiu nhng g anh mun ni. Sau bui ni chuyn di anh bt u ni thn trng:
Rt t ngi c c hi nh cu. My ai c t do ti chnh v chng c vic g
lm. Khng nhiu ngi ngh hu gia i. Hu ht mi ngi khng th ngng
lm vic, cho d h rt muncho d h ght cng vic ca h.
Nyhl tip tc gii thch rng hu ht cc nh doanh nghip u bn cng ty
ca h v xy dng li cng ty khc ngay sau . Anh ni: Trc y, ti
tng xy dng mt cng ty, bn n v ngay lp tc xy dng mt cng ty khc.
Ti xy v bn ba cng ty vo lc ti 35 tui. Ti c rt nhiu tin nhng
khng th ngng lm vic. Ti khng bit ngng li l th no. Nu khng lm
vic ti cm thy mnh v dng v lng ph thi gian, v vy ti lm vic chm ch
hn. S chm ch y cp i thi gian ca ti vi gia nh. Ri mt ngy ti
quyt nh lm mt iu g khc bit. Sau khi bn i cng ty cui cng v b
hng triu trong ngn hng, ti ngh x hi mt nm. Dnh trn mt nm cho
gia nh l mt quyt nh tt nht ca ti t trc n nay. Khng my ai c
c nim vui khi c mt nm ngi v ngh v bn thn mnh
iu kh nht m ti phi lm
Nyhl ni ng. iu kh nht khi v hu l chng c g lm. Sau nhiu nm, ti

thc dy vo bui sng m chng c g hi h lm. Vo thng 9 nm 1994,
ti hon thnh vic bn i cc doanh nghip. Ti b tin trong ngn hng v
mua vi cn h, kho hng, ti chnh thc ngh hu. Lc ti 47 v v 37. Ti
hon ton t do ti chnh, phn i cn li ti ch mun hng th. ng nh
Nyhl ni, ti thc dy sm, nhn ra hm nay chng c k hoch g. Ti chng gi
in cho ai v cng khng ai gi cho ti. Ti c n mt mnh chng bit i u.
17
Ti cm thy v dng v lng ph. Nyhl ni ng, khng c g lm l chuyn kh

nht i vi ti. Sau ti v Kim i du lch Fiji, l mt ni tuyt vi. Ni
ti suy ngh tht nhiu v bn thn mnh. Ti c thi gian ngh v gia
nh, nhng ngi bn c, nhng ngi bn gi c v nhng cng s trc y.
Ti ngh v la chn ca ti v t hi iu g s xy ra nu ti c mt la chn
khcchng hn nh: iu g s xy ra nu ti ci c bn gi thi i hc? iu
g xy ra nu ti khng lm phi cng trong cuc chin tranh Vietnam? iu g s
xy ra nu ti ln trnh cuc chin nh phn ln cc bn ti lm? iu g
xy ra nu ti hc ly bng Thc s thay v thnh lp cng ty ti nylon Velcro? V
quan trng hn, ti hc c g v ti tr thnh ngi th no sau nhng
thnh cng v tht bi ?
ng l bn khng th thay i qu khnhng bn c th thay i quan
im ca bn v qu kh. Thi gian cho ti c hi dng li v nhn li cuc
i. C nhiu iu ti lm m ti khng t ho cht no v ti khng mun
lm li ln na. C nhiu li lm m ti c ao ti khng phm phi. C nhng
ngi bn tt m ti lm h au lng. Trong nm y, ti khm ph ra nhng
s kin trong i ti quan trng nh th no. Khi , ti cng lin lc li vi
nhng ngi bn c, gia nh v chnh bn thn ti v cm n h l mt phn
ca cuc i ti. Ngi mt mnh trn nh ni, ti c thi gian ni li cm n
vi qu kh ca ti v chun b cho tng lai.
Ngy nay, khi ni trc cng chng v khong thi gian ny, ti thng
ni: iu tuyt vi nht ca vic v hu sm v ngh ngi mt nm l bn c c
hi bt u cuc i mt ln na.
Mi tm thng sau khi bn cc doanh nghip v ngh hu, cui cng ti
li xe ra khi nhng ngn ni pha nam Arizona. Ti khng bit tip theo phi
lm g ti ch bit ti mun lm iu g khc bit. Trong my vi tnh ca ti
c bn tho ca Rich dad poor dad v trong cp ti c bn phc ho ca tr
chi Cashflow 101. Na i cn li ca ti bt u. Lc ny ti gi dn hn,
khn ngoan hn, thng minh hn, t lo lng hn v ng tin cy hn
Ri khi ngn ni vi na cuc i mi bt u. Ti khng cn i theo
ting gi ca cuc i na, khng cn theo nhng mong c ca cha me, thy c,
bn b hay thi th u. Cuc i ti bt u v y l lc ti dnh cuc i cho
trch nhim ca ti.
V l do chnh ti khuyn mi ngi hy v hu cng sm cng tt . iu
s cho bn mt c hi bt u cuc i mi.
18
Chng 3: Lm th no ti v hu sm
Ma xun nm 1999, ti c mt bui ni chuyn vi khong 250 quan chc ngn
hng Los Angeles. Ti l ngi ni u tin vo bui sng, ti bay t
Phoenix(ni ti sng) t m hm trc. Sau ba im tm, ti ngi trong phng
khch sn v ngh trong u ch v nhng g phi ni vi my ng quan chc
ngn hng ny. Bnh thng ti ni v : bn k ti chnh, s hiu bit v ti chnh
v s khc nhau gia ti sn v tiu snnhng dng nh khng thch hp vi
nhng ngi ny. H khng phi nhng quan chc ngn hng bnh thng, h l
nhng nh cho vay. Ti ngh h hiu r v nhng kin thc ti chnh c bn m
ti thng ni, hay t nht ti cng hi vng nh vy.
Bui ni chuyn ca ti theo k hoch l 9:30, by gi l 8:00. Ti mun
c mt tng mi cho nhng ngi ny. Ngi trn bn, ti lic nhn t bo m
khch sn cung co. Trn trang nht l mt tm hnh ca mt cp v chng
ngi trn chic xe nh gn ca h v mt dng nhan :Chng ti quyt nh
ngh hu sm.
T bo gii thch k hoch ngh hu 410k ca cp v chng ny hon
thnh 10 nm trc. Nh th trng chng khon bng pht nn h ngh hu sm
hn 6 nm so vi k hoch. Khi ngi chng 59 tui v ngi v 56 tui. T
bo trch dn li ni ca h Qu chung ca chng ti hot ng kh tt v
mt ngy kia chng ti nhn ra chng ti l triu ph. Thay v lm vic thm 6
nm, chng ti ngh li, bn nh ca v mua cn nh hn khu ngh hu, tr
thm tin t li nhun bn cn nh vo tin th chp, ct gim chi ph v hm nay
chng ti chi gn mi ngy
Ti tm thy ch cho bui ni chuyn. c xong bi bo, ti tm ra,
thay v ch nhng nh cho vay. ng 9:30, ti c gii thiu v ln sn khu.
Ti chiu ln bi bo ln, bt u bui ni chuyn bng cch ch vo bc anh ca
i v chng v lp li nhan :Chng ti quyt nh v hu sm. Ti ch ra
tui ca i v chng v i dong ch thch trong bi bo. t t bo xung ti
ni: V ti , Kim, v ti v hu tht sm. Vo nm 1994, ti 47 tui v v ti 37
tui. Ti nhn quanh phng v nhn thy nhng ngi khc nhau v tui ang
b thu ht. Sau mt hi im lng, ti tip: Ti hi cc bn nhLm th no m
ti v hu trc ng ta 12 nmv v ti sm hn 19 nm? iu g to ra s khc
bit?
S im lng vn tip tc. Ti bt u mt cch t hi. Ti bit cn qu
sm v ti bit ti yu cu thnh gi phi suy ngh thay v lng nghe. Ti bit
ti c th kiu cng v t ph, so snh s ngh hu sm hn i v chng trong t
bo. Nhng ti mun li du n cho nhng ngi ny v qu mun quay
u li. Ti cm thy mnh nh ngi h ang ni cu chuyn vui m khn gi
chng ai ci. Tip tc, ti hi: Bao nhiu ngi trong s bn c k hoch v hu
sm?
Mt ln na khng ai tr li. Khng ai gi tay. Khng kh nng n trong
phng tng ln. Ti nh cht ng trn sn khu. Ti bit ti lm iu g
19
qu nhanh. Nhn xung m ng, ti thy hu ht mi ngi u tr hn ti.

Mt s bng tui ti th khng n tng lm khi ti ni v ngh hu sm. Ti hi
tip: Bao nhiu ngi trong s cc bn di 45 tui?.
Bt thnh lnh c tr li. Nhng cnh tay chm chp gi ln khp cn
phng. Ti c khong 60% s ngi gi tay ra du rng h cha n 45
tui. Thay i cch ni chuyn, ti hi m ng: Bao nhiu trong s bn mun
v hu trong khong thi gian 40-50 tui v t do ti chnh trong khong i cn
li?
By gi nhng cnh tay gi ln hng hi hn. Ti bt u giao thip tt
hn v nhng thnh gi bng tui ti hoc ln hn bt u lng tng, h nhn
nhng ngi tr tui ngang hng. Nhn thy s khng hi lng ca nhng ngi
ny, ti cn phi ni iu g h khng ght.
Nhn sang nhng ngi ny ti ci v ni: Ti xin cm n cc nhn vin
ngn hng cho vay trn ton th gii v h gip ti hon thnh vic v hu sm,
ch khng phi nhng nh mi gii bt ng sn hay chng khon, cng khng
phi cc nh c vn ti chnh hay k ton vin. Chnh l cc bn, nhng ngi cho
vay trn th gii, nhng ngi lm cho gic m v hu sm hn b ti 20 nm
thnh hin thc
Nhn quanh cn phng, ti thy s bc bi ang bt u tiu tan v ti c
th tip tc bui ni chuyn. Ti hi tip: Vy lm th no ti c th v hu sm
hn cp v chng trong t bo v lm th no cc nh cho vay nh cc bn
gip ti?
Mt ln na l s im lng. Ti bt u nhn ra rng h khng bit gip
ti nh th no. Mc du vn l s im lng nhng ln ny h dng nh c
nh thc. Qut nh khng hi na v s khin h do d. Ti quay sang vit hai
ch tht ln:
N vs Tin qu
Tr li vi khn gi, ti ch vo ch N v ni: Ti c th v hu sm hn
v ti dng n h tr cho vic v hu. Cn i v chng ny, nhng ngi vi
chng trnh 401k, dung tin qu ca h h tr h v hu. V vy h mt thi
gian lu hn ti.
Dng li mt lc, ti mun h hiu su mt t. Th ri mt ngi gi tay
v hi: ng l nhng ngi trong t bo ny dng tin ca h v v hu
cn ng th dng tin ca chng ti v hu
ng th, ti ni. Ti dng tin ca cc bn v ln su trong n , cn
h th c gng thot n
V vy m h mt thi gian lu hn , mt ngi khc ni. Mi hai
nm lu hn ng. H mt thi gian lu hn v h dng tin ca h, tin qu ca
chnh h v hu.
20
Mi tm nm ca mt i ngi
Ti ci, gt u v ni: i vi ti, v hu ci tui 47 cho ti thm 18 nm

khi so snh vi ai v hu tui 65. V 18 nm l gi tr bit chng no18
nm ca tui tr? i vi v ti th c y c thm 28 nm c hng tui tr.
C bao nhiu bn y mun v hu sm c hng tui tr, sc sng v t
dot do lm bt c chuyn g bn mun kim ton b s tin bn cn?
Nhiu cnh tay gi ln khp cn phng. By gi c thm nhiu n ci
km theo nhng cnh tay y. ng nh mong i, c vi ngi ngi khoanh tay
trc ngc v gc chn ln u gi. Bui ni chuyn ca ti dng nh khng
c hi lng bi nhng ngi ny. Nhng ngi hoi nghi th lun hoi nghi.
Dng nh ti khng ng chm n h v t nht ti cu nguy c phn m
u t hi v mt s ngi ng v pha ti.
Mt ngi n ng dy gh trc gi tay v hi: ng khng phin gii
thch cht xu lm th no ng s dng n v h s dng tin qu.
c thi, ti ni v hnh phc khi c c hi gii thch xa hn. Cm
t bo v ch vo tm hnh ti ni: Nhng ngi ny v hu trc k hoch 6
nm, nu 65 l ci mc v hu, l nh th trng chng khon lm vic tt. Cho
nn , ng ta lm tt v u t tin ca ng vo th trng. Liu s tt hn cho
ng y nu ng mn tin ca ngn hng cc bn v u t tin ca cc bn vo th
trng tng t nh th?
Mt cht lo lng hin ln trn cc gng mt. iu ti va ni lm h
bi ri. Mt chng trai tr vi v kh hiu ln ting: Nhng ti s khng cho
ng y mn tin u t chng khon?
Ti sao? , ti hi.
Bi v n rt ri ro, anh ta tr li.
Gt u , ti ni: Bi v ri ro nn nhng ngi v hu ny phi dng
tin ca h..tin qu ca h. K hoch hu ca h, 401k, lm vic tt v loi c
phiu h chn cng vy. H lm tt v th trng lm vic tt. Th trng lm vic
tt v hng triu ngi lm tt, hng triu ngi y cng nh h thi, cng lm
nhng iu nh nhau vo mt thi imv vy h v hu sm. Nhng h mt
thi gian lu hn v h dng tin ca chnh h. Th v ch, h u t vo ngnh
ca cc bn, m h khng c cho mn tin v nhn t ri ro. Ngn hng ca
cc bn khng cho mn tin suy xt v th trng chng khon , ng
khng?
Hu ht mi ngi trong phng gt u.
Vy ng l h may mn a`?, mt ngi khc hi
Vng, h ng ni ng lc ca chu k th trng, ti ni. Nu
chiu hng i ngc li, h khng th v hu sm ri
Vy ng dng tin ca chng ti u t vo ci g?
Bt ng sn, ti ni. Cc bn cn cho mn tin vo vic g na? Cc
bn l nhng ngi cho vay, khng phi ? Cc bn khng phi l nhng nh u
t, phi khng?
21
Mt ngi tr gt u v ni nh: Chng ta l nhng nhn vin ngn

hng cho vay v chng ta cho mn tin vo bt ng sn, khng phi chng
khon, khng phi kh c , cng khng phi vo cc qu chung.
Nhng khng phi th trng chng khon tng gi nhiu hn bt ng
sn trong 10 nm gn y sao?, mt ph n tr ni. Qu 401k ca ti thc
hin tt hn nhiu so vi cc v u t bt ng sn m ti tng thy.
iu c th ng, ti ni. Nhng qu 401k tng gi tr v th trng
trn i ln v tng li nhun. Vy chnh sch ca bn l u t vo th trng
ang ln v c th tng li nhun ?
Khng phi l mt chnh sch, c y tr li.
Ti cng vy, ti tr li. Ti khng ch u t v tng li nhun. Gi tr
ca cc bt ng sn ca ti khng cn phi tng gi tr th ti mi c th lm ra
tinmc d mt s tng gi rt nhanh trong cng thi k v khng c ci
no gim gi nh c phiu hay cc qu chung.
Vy nu ng u t tng li nhun, th ng u t v ci g?, c y hi.
Ti u t v vng quay tin mt, ti ni nh. Qu 401k b v ti cc
bn bao nhiu tin mi thng cc bn tiu xi?
Chng c g,c y ni. Mc ch ca k hoch v hu l c s gim thu
v s tin vo ti khon ca chng ti. N khng c mc ch to vng quay
tin mt cho chng ti.
Bn c s hu bt ng sn no to vng quay tin mt hng thng
cng vi s gim thu, ti hi.
Khng, c y ni. Nhng g ti c l k hoch u t vo cc qu
chung.
V bn l nhn vin ngn hng cho vay phi khng?, ti hi vi ging
tru chc.
C y tip: ng mn tin ca chng ti mua bt ng sn. Mi thng
mi bt ng sn em li vng quay tin mt cho ng. ng v v ng c th v
hu v ng c vng quay tin mt trong khi chng ti th hy vng c s tng gi
ca cc qu chung v hy vng v hu sau hy vng th trng khng khng
hong khi n lc v hu. Ni cch khc, ti gip ng v hu sm nhng ti
khng gip chng ti?
c th l mt iu ti mun nhm ti, ti tr li. V l l do v
sao ti y cm n cc bn v ngnh ngh ca cc bn v ng gp vo qu
hu ca chng ti. Cc bn ng gp hng triu v vy ti c th ngh
hu sm. Ti hy vng cc bn cng suy ngh v lm nh cho chnh cc bn.
Bui ni chuyn kt thc v mcj d h l nhng quan chc ngn hng cho
vay, ti c th nghe nhng li nh th ny trong m ng:
1. Nhng g ng y ni qu ri ro
2. Ti s khng bao gi cho ng ta mn tin na
3. ng y khng bit ng ang ni ci g
4. Bn khng th lm nh vy hm nay. Th trng khc ri
22
5. ng ta ch may mn. C ch th trng khng hong ri ng ta s qu gi

nn n chng ta
6. Bt ng sn qu nhiu ri, s sm khng hong
7. Bit bao nhiu ngi nh ng ta ph sn vi bt ng sn
8. Nu n nhiu qu, ti s khng cho ng ta mn tin na.
9. Nu ng ta v hu ri, cn n y lm g na
Bi hc ca ngi cha ngho
Ngi cha ngho ca ti thng khuyn n trng, t im cao, tm cng vic

n nh, lm vic chm ch v tit kim tin. ng cn trch dn nhng cu danh
ngn nh ng l ngi mn tin hay l ngi cho mn. hoc Mt xu tit
kim c l mt xu kim c hoc Nu bn khng mua ni n th ng mua
n, lun tr bng tin mt.
Cuc i ngi cha ngho ca ti s rt tt p nu ng lm theo nhng li
khuyn ca chnh ng, cng nh nhiu ngi, ng ni nhng iu rt ng
nhng ng lm khng ng. Thay v vy ng mn tin mua nh, mua xe.
ng khng bao gi u t v ng lun ni u t rt ri ro. Thay v vy ng c
gng tit kim tinnhng mi ln khn cp, ng li ly tin t s tin y. ng
mn tin v nhng th lm ng ngho v ng t chi mn tin c nhng th
lm ng giu. y l nhng iu khc nhau tinh t gy ra nhiu iu khc bit
trong i ng. Bi v nhng li suy ngh v cch qun l tin bn sut i ny ca
ng m ng khng th v hu tui 65. iu ny cng gii thch v sao ng phi
lm vic cho n ngy ng bnh ung th v khng lm c na. ng lm
vic cc nhc sut i v nhng thng cui i ng, ng chin u v cuc i v
cn bnh ung th. ng rt tt, lm vic chm ch, dnh ht i lm vic, trnh
cnh n nn v c gng tit kim. V nhng bi hc v cuc i v tin bc y
c ng c gng truyn li cho ti.
Bi hc ca ngi cha giu
Ngi cha giu ca ti, ngi bn thn nht ca cha rut ti, dy ti nhng bi
hc khc hn v cch suy ngh v tin bc. ng thng hi v ni nhng iu
nh:
1. Mt bao lu th con tit kim c 1 triu ?. Sau ng li hi: Mt
bao lu th con mn c 1 triu ?
2. Ai s giu hn sau mt on ng di? Mt ngi lm c i tit
kim 1 triu ? Hay mt ngi bit cch mn 1 triu li sut 10% v
bit cch u t n nhn 25% tin li mi nm?
3. Nhng ngi nh th no th ngn hng cho mn tin? Mt ngi lm
vic cc nhc v tin hay mt ngi bit cch mn tin v bt s tin
lm vic mt cch an ton v khn ngoan?
23
4. Con phi l ngi nh th no v con cn phi bit nhng g vo ngn

hng v ni Ti mun mn 1 triu . Sau ngn hng tr li Ti c
sn giy t cho ng k trong vng 20 pht
5. Ti sao chnh ph nh thu tin tit kim ca con m li bt thu khi con
ang n.
6. Ai s thng minh hn v mt ti chnh v c gio dc v tin bc? Mt
ngi c mt triu trong khon tit kim hay mt ngi ang n mt
triu
7. Ai s thng minh hn vi tin bc? Mt ngi lm vic v tin hay mt
ngi bt tin lm vic v mnh
8. Nu con c mt la chn, con s chn n trng v hc cch lm vic v
tin hay n trng v hc cch bt tin lm vic v mnh?
9. Ti sao ngn hng vui v cho con mn tin suy xt v bt ng sn,
nhng s do d khi cho con mn tin suy xt v th trng chng
khon?
10. Ti sao nhng ngi lm vic cc nhc nht th tr thu nhiu hn nhng
ngi lm vic t v mn nhiu?
Khi ni n vic i lm, tin bc, tit kim v n, hai ngi cha ca ti
c nhng quan im khc nhau r rng. Nhng im khc nhau ln nht l cu
ni ca ngi cha giu: Ngi ngho v ngi trung lu mt nhiu thi gian
lm giu v h dng tin ca chnh h. Nu con mun lm giu, con cn bit cch
s dng tin ca ngi khcch khng phi ca con.
Cnh bo: Cun sch ny khng phi v mn tin v ln su trong
nmc d ti s tho lun v cch s dng n nh mt cng c v hu sm
v giu. Nh ni phn gii thiu, n by l sc mnhm sc mnh c
th c s dng, lm dng v khip s. Chng ta nn coi n nh mt khu
sng np n, tht cn thn. N, nh khu sng np n, c th gip bn
nhng cng c th git bnbt chp l ai ang cm n.
Ti nhn mnh iu ny v trn trang web ca ti , mt thanh nin tr vit
rng anh xin thi vic, mang ra vi th tn dng v ln su trong n mua
bt ng sn. Anh ni: Ti theo li khuyn ca Robert v ln su trong n vi
nhng n tt.
Trc tin, ti cha bao gi khuyn ai dng th tn dng mua bt ng
sn, ti khng khuyn khch qu trnh ny, tht nguy him. Ti khng khuyn
khch v ti bit nhiu ngi dng th tn dng mua bt ng sn v ph
sn. iu ti khuyn l hy hc cch s dng n mt cch khn ngoan.
Trong khi ti bt u chng ny bng ni ln s khc nhau gia n v
tin qu, cun sch ny khng ch ni v n. Cun sch ny cn ni v mt ch
quan trng hn cho nhng ai mun v hu sm v giu.
T ng quan trng th hai
24
Trong phn gii thiu ti vit v cu ni ca ngi cha giu: T ng quan

trng nht trong th gii tin bc l vng quay tin mt. T ng quan trng th
hai l n by. Khi ni vi cc quan chc ngn hng v vic dng tin ca h
v hu sm, ti thc s ang ni dng tin ca h nh mt sc mnh n by.
Cng trong phn gii thiu, ti vit rng cu chuyn m ngi cha giu
thch nht v n by l David v Goliath. ng mun thng k cho chng ti
mi khi chng ti mun nghe. ng cn ni: Hy nh, David nh bi Goliath v
David hiu cng thc ca sc mnh n by.
Con ngh anh y dng sng cao su, ti ni.
ng, ng tr li. Nm trong tay, mt khu sng cao su l mt dng
ca n by. Mt khi hiu c sc mnh ca n by, con s thy n mi ni.
Nu con mun giu, con phi hc cch khai thc sc mnh . Ngi cha giu
g vo u ti Ngay c khi con l nhng ngi nh b trn th gii, con c th
chin thng nhng ngi to ln nu con hiu sc mnh ca n by
Khi chng ti ln ln, ngi cha giu tm nhng v d v n nhm lm
nhng bi hc v tin bc thm phn th v v ng thng tm nhng ch m
chng ti a thch dy chng ti nhng bi hc y. V d, khi ban nhc Beatles
ln u tin n M, thp nin 60, bn tr chng ti rt thch, v ng gy n
tng cho chng ti v s tin m Beatles lm c. Trong bi hc , ng ni:
L do The Beatles lm tht nhiu tin v h bit dng nhiu n by. ng gii
thch rng The Beatles lm nhiu tin hn c Tng thng M, bc s, lut s, k
ton v c ng cng v sc mnh n by v mt ti chnh. ng tip: The Beatles
s dng ti vi, raio, bng a nh n by. V vy nn h giu.
Ti v Mike hi: Ti vi, raio, bng a l dng duy nht ca n by sao?
Chng ta cn phi l siu sao nhac rock giu sao?, ti hi. Ti lc ny
16 tui v ti bit ca ht khng phi im mnh ca ti v nhc c duy nht ti
chi c l chic raio.
Ngi cha giu ci v ni: Khng, con khng cn phi l siu sao
giu c v ti vi, raio v bng a khng phi loi n by duy nht. Nhng nu
con mun giu, con phi s dng vi dng n by. S khc nhau gia ngi
giu, ngho v trung lu l nhng dng n by khc nhau m h dng. Ngi
giu giu hn v h dng cc loi n by khc v h dng nhiu nhng dng
.
Cun sch ny ni v sc mnh ca n by
Ngi cha giu thng lo i lp li nhiu ln cho chng ti n by ti chnh l

mt thun li m ngi giu c trong khi ngi ngho v trung lu th khng.
ng cng ni: n by ti chnh l cch ngi giu cng giu hn mt cch
nhanh chng. V th m cun Rich dad poor dad tp 1 tp trung vo vng quay
tin mt, cun sch ny s tp trung vo ch n by gip bn v hu sm v
v hu giu,bn cn s dng vi dng n by. l n by, ch khng phi
25
chm ch, gip ti v Kim v hu sm. Trong chng k tip, cun sch ny s
i vo vi v d v n by.
Ti bt u chng ny vi cu chuyn v bui ni chuyn vi cc quan chc
ngn hng v lm th no ti dng tin ca h hn l tin ca ti v hu sm. l
mt v d v s dng n nh mt n by.
Vn l n by nh con dao hai li, c th ct chnh bn. Ni cch khc, mt
ngi c th dng n by tin ln trc hoc ri pha sau v mt ti chnh.
Mt trong nhng l do tng lp trung lu v ngho lm vic cc nhc, lm
nhiu nm hn, gp kh khn tr ht n, tr nhiu thu v h thiu mt dng n
by rt quan trngv l s gio dc v ti chnh. V vy trc khi bn chy ra
ngoi mn n u t vo ti sn, hy nh rng n ch l mt dng ca n by v
tt c cc loi n by u c 2 cnh rt st. Ti xin lp li li ni ca ngi cha giu:
Ai s thng minh hn v mt ti chnh v c gio dc v tin bc? Mt
ngi c mt triu trong khon tit kim hay mt ngi ang n mt triu
im quan trng nht ti mun ni l Cun sch ny c bn ni v Gio dc ti
chnh, V bt chp loi n by no bn dng, trc ht ti khuyn bn hy hc bt c
loi n by no m bn thch.
Ngi cha giu ni: Nu con mun giu , con cn bit s khc nhau gia
n tt v n xu, chi ph tt v chi ph xu, thu nhp tt v thu nhp xu, tiu sn
tt v tiu sn xu.
Chng ny n thun ni v dng n by n. Nu bn khng quen
thuc s khc bit gia cc khi nim ny, n gin th ny, n tt l n b tin
vo ti bn mi thng, n xu l n mc tin t ti bn mi thng. V d, n t cc
cn h cho thu ca ti b tin vo ti ti mi thng, n t cn nh ti ang ( ti
vay tin mua nh) mc tin t ti ca ti mi thng.
N tt N xu
_____________________________ ____________________________
_____________________________ ____________________________
_____________________________ ____________________________
_____________________________ ____________________________
_____________________________ ____________________________
_____________________________ ____________________________
_____________________________ ____________________________
_____________________________ ____________________________
Sau khi xem xt danh sch ny, bn c th ngh v iu bn mun lm vi
mn n. Bn c th mun gim n xu v ngh v tng n tt. Nu bn lm vic
tng n tt, c hi ca bn ngh hu sm v giu ci tin tt hn. Nhng
lun nh x l vi n ging nh x l mt khu sng np n, rt cn thn.
26
Chng 4: Lm th no v hu sm
C hai ngi cha cho php ti nhn hai th gii khc nhau v n by. Ngi cha
rut ca ti l ngi c hc v cao v lm vic chm ch. Ngi cha giu ca ti l
ngi c sc mnh n by rt cao. V vy ng lm vic rt t v kim tin rt
nhiu hn ngi cha ngho. Nu bn mun v hu sm v giu th hiu c khi
nim n by l rt quan trng.
Theo nh ngha, ch n by n gin l kh nng lm nhiu vi ci t i.
Khi ni v ch lm vic, tin bc v n by, ngi cha giu thng ni: Nu
con mun giu, con cn phi lm vic t, kim nhiu tin. nh th, con cn phi
dng vi dng n by. ng hay ni iu tng phn nh: Ngi lm vic cc
nhc c gii hn v n by. Nu con lm vic cc m khng tin b g v ti
chnh, th con c th l n by ca ai . ng cng ni: Nu con c tin gi tit
kim ngn hng hay ti khon ngh hu, th c ngi ang s dng tin ca con
lm n by cho h.
n by khp ni
Khi cn nh ,ti thng ngi cha giu ni: n by khp ni.
27
ng cn ni: Con ngi tin b hn con vt v con ngi khng ngng tm kim
n by. Thu khai thin , con vt chy nhanh hn con ngi, nhng ngy nay
con ngi c th i nhanh v xa hn loi vt v h sng to nhiu cng c lm n
by, nh: xe p, xe hi, my bay. Thu xa xa, chim c th bay cn con ngi th
khng. Ngy nay, con ngi bay cao hn, ca hn v nhanh hn chim nhiu.
n by l sc mnh
Loi vt c khuynh hng ch s dng n by m thng ban tng v nhn

chung chng khng c nng lc kim cc n by khc. V vy m loi vt
loi ngi thng tr hnh tinh ny. iu tng t xy ra khi mt s ngi s
dng nhiu sc mnh n b hn nhng ngi khc. Nh ngi cha giu ni:
Nhng ngi vi nhiu sc mnh n by c u th hn nhng ngi c t. Ni
cch khc, loi ngi ngi thng tr cc loi vt v s dng cc cng c n by,
28
tng t, nhng ngi c cng c n by s c quyn lc hn nhng ngi

khng c. Ni n gin hn n by l sc mnh.
Gii thch lm th no loi ngi thu c ngy cng nhiu n by, ngi
cha giu ni: Con chim s dng i cnh l n by duy nht m thng ban
tng. Con ngi quan st cch chim bay v dng b c khm ph lm th no
con ngi cng bay c. Mt ngi c th bay t bay t Chu M sang chu
u c sc mnh n by ln hn mt ngi ch c mt chic thuyn vt i
Ty Dng. ng cn ni: Ngi ngho c t n by hn ngi giu. Nu con
mun giu c v vng mnh, con cn hiu sc mnh ca n.
Mt tin tt l ngy nay rt nhiu n by c to ra, nhng cng c nh:
my vi tnh, InternetNhng ngi c th thch nghi vi cc cng c ny l
nhng ngi ang tin v pha trc. Nhng ngi khng chu hc hi cch s
dng nhng cng c n by ngy cng nhiu ny s ri li pha sau v mt ti
chnh hoc s tip tc lm vic cc nhc mi. Nu bn mun thc dy mi bui
sng v i lm kim tin, hn l lm vic kim nhng n by thun li cho
bn, th bn c nguy c ri li pha sau ri. Trong lch s cha bao gi c nhiu
n by c pht minh trong mt thi gian rt ngn nh thi bui ny.
n by ca Thng ban tng
Trong khi hc v lch s kinh t ton cu New York, ti hc rng 5000 ngn
nm trc, loi ngi bt u ng dng cnh bum v sc gi y nhng
chic thuyn i xa. Trong trng hp ny, bum v gi l n by, cho php con
ngi i xa v mang trng ti ln hn m khng tn nhiu cng sc. Nhng
ngi dng nhng chic thuyn ln v bum ln rt giu so vi ngi
khng c. Ngy nay, chng ta c th di chuyn nhiu hng ho v giu hn ch
cn click con chut thay v nhng chic thuyn kia.
Nhng ngi khng c n by lm vic cho nhng ngi c n by
Trong lch s, nhng ngi b b ri pha sau l ngi tht bi trong vic ng
dng cc n by m h to ra trong i h. v nhng ngi tht bi trong vic
s dng cc n by ny l nhng ngi phi lm vic cho nhng ngi thnh
cngv nhng ngi y phi lm vic cc nhc hn. Ngi cha giu ti thng
ni: Nhng ngi khng c n by lm vic cho nhng ngi c n by.
Nhng n by li thi
Bi v k thut n t b c con ngi, nn chng ta c nhng la chn khc nhau

trong vic truyn ti sc mnh n by hn t tin chng ta. Ngy nay, thay v i
b, chng ta c th chn xe p, xe hi, my bay. Hay chng ta c th chn tivi,
in thoi hoc email ni lin khong cch.
29
Chng ta c nhiu la chn khi ni v hnh thc n by giao thng, khi

ni v vn tin bc chng ta cng c nhiu n by ti chnh c th s dng.
Nhng ngi c ng dng nhiu n by ti chnh s tin xa hn v mt ti chnh.
Nhng ngi dng cc loi n by li thi s t tng lai v s an ton ti
chnh ca h vo ri ro. Ngy nay hng triu ngi ang ng dng cng c gi l
qu chung chun b cho v hu. Trong khi qu chung khng c ngha li thi,
chng khng phi l nhng cng c n by ti chnh m cc nh u t la
chn. V l ni dung cun sch ny. Nu h mun v hu sm v giu, h cn
phi b sung vo qu chung bng cc cng c n by ti chnh nhanh hn, an
ton hn v nhiu thng tin v tin bc hn.
Ti sao nhiu ngi khng s dng cng c n by ti chnh
Tht l ma mai khi ni rng ngi ngho v ngi trung lu ch ngh v cc cng
c ti chnh mang y ri ro. V h ngh rng chng ri ro, hu ht mi ngi
khng ng dng nhng cng c n by nhanh hn. Ngi giu thch dng cc
n by ti chnh, cn ngi ngho v ngi trung lu c xu hng dng cc n
by thuc v vt cht. Cn by thuc vt cht cn c ngha l lm vic cc nhc.
Ngi giu ngy cng giu hn n gin v h dng cc n by ti chnh v
ngi ngho v trung lu th khnghay ti thiu h khng dng cng mt cch
cc cng c tng t ngi giu.
N c th l n by ca ngi chin thngcng c th l n by ca ngi

tht bi
Trong chng trc, ti ni v s dng n mang li chu nhp pht sinh t bt

ng sn. Trong v d n l n by ca ti. Ti c th mua c cc v u t ln
hn v tin xa hn ai c gng lm vic v u t bng tin tit kim, cn c
gi l tin qu. Mt ngi bit cch s dng n thu thp ti sn th c sc mnh
n by ti chnh ln hn so vi mt ngi khng hiu lm sao khai thc sc
mnh ca n. Ngi cha giu ca ti ni: Ngi giu dng n chin thng v
mt ti chnh v ngi ngho v trung lu dng n tht bi v mt ti chnh.
Nhng s dng n nh mt cng c n by, ngi y cn phi c nhiu gio
dc v ti chnh. Nhng trang tip theo ca cun sch ny s gii thch lm th
no bn c th tng thm s gio dc ti chnh.
Ngi cha ngho ca ti ni: ng bao gi l ngi mn tin hay l
ngi cho mn mn tin. ng cn ni: Tr ht ho n cng sm cng tt.
Tr ht tin vay cng sm cng tt. N nn rt ri ro. Nhng tng v nim tin
ny l l do v sao ng lm vic cc nhc sut i m chng tin b g v ti
chnh. Ngi cha giu ca ti lm vic t hn ngi cha ngho m li kim cng
nhiu tin hn khi ng cng gi. Cuc i ngi cha giu ca ti khc bit v ng
bit cch khai thc sc mnh n by ti chnh v ngi cha ngho th khng v
cho rng iu rt ri ro.
30
S chm bim khi ni rng ngi ngho v trung lu ngh rng dng n
mua ti sn l ri ro nhng li hng hi dng n v ra ngoi mua tiu sn. Mt l
do ngi trung lu v ngho b b li sau lng ngi giu v h dung sc mnh
ti chnh ca nhng ci n xu ko h li, trong khi ngi giu dng sc mnh
ca nhng ci n tt y h ln trc. Mt ngi lm vic cc nhc, tit kim
tin, v trnh n nn b ri pha sau mt ngi c hun luyn dung n nh mt
n by ti chnh. Mt ngi trung bnh ngh rng n l xu v h s dng n rt
ti. Chnh v vy m hu ht u trnh n v tit kim tin ngh hu. i vi
h, trnh n v tit kim l thng minh v l mt cch an ton sngv vi h
l s la chn khn ngoan , c khuyn bi nhng ngi c s gio dc ti
chnh mc trung bnh..hay thiu gio dc v ti chnh.
Nhng dng n by khc
C nhiu dng n by, ch khng ch c n, m Kim v ti s dng v hu

sm. Nhm xy dng mt cng ty vi 11 vn phng, ti phi s dng thi gian
ca ngi khc (OPT-Other Peoples Time) xy dng mt li ti sn khc, mt
ti sn c bit n l cng ty. Trong v d ny, n by l sc lao ng ca con
ngi, nhm to ra ti sn nhanh hn, ln hn v gi tr hn.
L do hu ht mi ngi khng giu nhanh n gin v l tin ca h
(Tin tit kim trong ngn hng ) v thi gian v cng vic ca h (mt cng vic
an ton) m ngi giu ang dng nh mt n by thu thp v to ra ti sn
cho ngi giu. Ti khng th kim c nhiu ti sn trong mt thi gian
ngn nu nh ti khng s dng hai loi n by ti chnh l thi gian ca ngi
khc (OPT- Other Peoples Time ) v tin ca ngi khc (OPM- Other Peoples
Money)
Mt tin vui l c rt nhiu dng n by, ch khng ch OPM v OPT, m
bn c th dng thu thp ti sn cho chnh bn. Cng nh loi ngi 5000 nm
trc khai thc sc gi cho cc chic thuyn, bn c th tm cc dng n by
khc gip bn. C v s dng n by mt khi bn hiu cng thc ca n by
v bt u tm kim n. Cng nh li ngi cha giu ni vi ti nhiu nm
trc Mt cch t nhin, con ngi lun to ra cc dng n by mi. V d:
Mt ngi nng dn vi 1000 mu t c nhiu sc mnh n by hn mt nng
ch c 100 mu, nhng iu cn ph thuc vo kh nng qun l ca ngi
nng dn y. Hay mt chic my vi tnh l mt cng c n by rt a nng,
nhng mt ln na ph thuc vo chic my tnh dng lm g.
Tip sau y ti k ra mt vi dng n by khc. Sc kho ca bn,thi
gian ca bn, s gio dc ca bn v cc mi quan h ca bn c th gip bn
hay cn tr bn trn mc tiu v hu sm v giu
Sc kho
31
Mt cch r rng, sc kho l mt dng n by rt quan trng.Rt nhiu ngi

khng nh gi c gi tr ca sc kho cho n khi h nh mt n. C li lc
g nu bn v hu sm m li khng c sc kho tt hng th?
Thi gian
Thi gian cng rt quan trng. Mt khi con ngi bt u ri li sau lng v mt
ti chnh, s rt kh khn tm li thi gian tin ln pha trc. Nu mt
ngi ang chi tr rt bt ti chnh, s rt kh c chun b nm bt c
hi khi n hin ra trc mt. Ti thng nghe nhiu ngi ni Anh ta may mn
v anh ta ng lc ng ch. Ti ngh nu ni ng hn l: Anh ta
may mn v anh ta c gio dc, c kinh nghim, sn sng v chun b nm bt
c hi khi c hi hin ra
Thi gian ti hng th s ngh hu sm gip ti tng s giu c ca ti
ln. By gi ti c thi gian nhn v nhn ra c hi.
Gio dc
S gio dc l mt dng n by quan trng. S khc bit trong thu nhp ca mt

ngi b hc v mt ngi tt nghip i hc c th ln hng triu , khi so snh
c i ngi. Nhng mt ngi tt nghip i hc m c t gio dc v ti chnh
thng b ri pha sau mt ngi c gio dc ti chnh tt, cho d c n trng
hay khng. Ti gp nhiu ngi c nhiu bng cp nhng khi ra trng li ln
su trong n ( l tin vay thi i hc). Nhng t hn l nhng tin vay i hc ,
nhng bng cp y li kh khn trong vic xin vic lm v vy h cng ln su
hn trong n tin mua sm. l ci gi ca vic gio dc tt nhng thiu gio
dc v ti chnh. Mt cng vic lng cao m khng c gio dc v tin bc ng
ngha vi mt ngi ln su trong n nhanh hn mt ngi lng thp. iu
khng thng minh t no.
Khng nhng s gio dc ti chnh gip bn v hu sm , n cn gip bn
lm cho ti sn sinh si ny n.
Cc mi quan h
n by c th c tm thy trong cc mi quan h, gia cng ty hay c nhn.

Sau y l cc v d:
Ti thy nhiu ngi au kh v h lm vic cho mt cng ty c
iu hnh bi mt ng ch bt ti. Ti cng thy nhiu ngi giu
c v c mi quan h vi nhng ngi c kin thc v tin bc
Mt hip hi nh hip hi gio vin hay phi cng l mt dng n
by. Mt t chc chuyn nghip nh Hip hi y t Hoa K c th l
mt dng n by. Cc hip hi v lin on chuyn nghip l
32
nhng ngi vi n by chuyn nghip thng tri buc nhau v

bo v nhau khi nhng ngi c sc mnh n by ti chnh
Nhiu ngi giu v c nhng c vn ti chnh tuyt vi. Cng c
nhiu ngi khn n v ti chnh v c nhng c vn bt ti. Nh
ngi cha giu ni: L do nhiu nh c vn ti chnh c gi l
nh mi gii v h thng hay ph sn hn con. V vy con phi cn
thn khi nhn li khuyn t mt ai . Ngi cha gi cng ni:
Nhng li khuyn t gi nht thng min ph. l li khuyn
v tin bc, u t hay kinh doanh m con c c t nhng ngi
bn ngho hay b con.
Hu ht chng ta u nghe v sc mnh ca hn nhn. Mt cuc
hn nhn vng mnh ca hai ngi mnh m s cng mnh m hn.
Chng ta cng thy nhiu cp v chng kh khn v ti chnh v
ngi bn i ca h khng cn yu, ho thun v pht t na. Ti
khng th giu nh hm nay m khng c Kim, ngi bn tt nht
v cng s tt nht.
Khi ni v ngi bn i, ti tng nghe mt ngi ni: Bn gn nh
khng th giu nu ngi bn i ca bn khng mun giu. Ti
khng bit cu ng 100% hay khng nhng ti chc chn rng
c phn no ng trong cu ni ny.
V vy nhng ngi xung quanh bn c th l ngun n by ca bn, c th tch
cc hay tiu cc. Bn c th hi chnh bn c bao nhiu ngi xung quanh bn cn
tr bn v mt ti chnh v bao nhiu ngi ang ko bn v pha trc v mt ti
chnh. Khi ni n tin bc, cc mi giao thip ca bn c th l ngun sc mnh
n by. Ngi cha giu thng ni: giu, nhng g con bit khng quan
trng bng nhng ngi con quen.
Cng c
Mt ngi th tm n by trong cc ngh. Mt bc s dung cc y c phc

v cng vic. Mt chic xe l mt dng n by ca chng ta. Mt chic my tnh
cho php chng ta lm vic vi th gii thng qua Web, v th n l mt cng c
n by quan trng
Thi gian rnh ri
n by c th tm thy thi gian rnh ri. Ti bit nhiu ngi dnh thi gian
xem TV hay shopping. Ti gp nhiu ngi giu nh thi gian rnh ri, ch
khng nh cng vic lm. Cng ty HP v Ford bt u trong gara v Dell bt u
trong phng ni tr. Mt ngi bn ca ti l lut s trong cc ngy lm vic v l
nh u t bt ng sn vo cc ngy cui tun. Ngy nay anh ta lm vic min
ph cho cc t chc t thin v vui a cng cc con tr hay chi gn c ngy.
Anh y va mi 39 tui.
33
Hy tm kim n by no lm vic cho bn
V vy ti mun nhn mnh rng c nhiu dng n by m bn c th dng

thu thp v to ra ti sn bn c th v hu sm. Bn khng phi dng OPM
hay OPT lm giu nu bn khng mun. Nhng, nu bn mun v hu sm v
giu , bn cn tm ra loi n by no lm vic tt nht cho bn.
Xin lp li ln na v y l cu tm tt ca cun sch, ngi cha giu ca
ti ni: Nhng ngi lm vic cc nhc c gii hn v n by. Nu thn xc con
lm vic cc nhc m khng tin b g v ti chnh th con c th l n by ca
mt ai . ng cng ni: Nu con c tin ngn hng trong ti khon tit kim
hay ngh hu th c ai ang dng tin ca con lm n by.
Trong cc cun sch trc ca ti , ti vit rng c ba loi gio dc l:

1. Gio dc ph thng
2. Gio dc chuyn mn
3. Gio dc ti chnh
Ngi cha ngho ca ti dng li gio dng chuyn mn v khng thch
th g v gio dc ti chnh. iu xc nh im dng ca ng v ti chnh.
Cn ngi cha giu ca ti khng ngng hc hi v tin bc v iu xc nh
im dng ca ng l s giu c. Ngi ngho cng ngho hn v h thng thiu
kin thc c bn ca 3 loi gio dc trn
Nhng ngi ri li pha sau ngy nay bao gm nhng ngi c nhiu n
by nhng tht bi trong vic tip thu nhiu hn cc n by khc. Bn tt nghip
i hc 19 nm trc khng c ngha bn ngng tip thu cc n by. Nh ngi
cah giu tng ni: Bng i hc khng c ngha con ngng hc tp hay ci thin
cc n by ca con. ng tip tc C 1 triu trong ngn hng khng c
ngha l con ngng hc hi. S tht l, nu con ngng hc, tin ca con s chuyn
sang ngi khng ngng hc hi.
Tng lai ca n by
Ngy nay, chng ta thy nhng hc sinh trung hc bn nhng cng ty ca chng
hng triu v ngh hu m cha h i xin vic lm n gin v chng dng
dng n by khac vi ci m b m chng dng. Cng lc ny, chng ta thy
hng triu hc sinh n trng sau ny kim vic lm. S khc bit tm thy
ch n by. Ngy nay , i th ca bn khng cn phi cng thnh ph hay
cng t nc vi bn. Ngi chin thng l ngi bit lm ra nhiu v nhiu vi
ci t v tch khng phi ngi mun c tr nhiu v nhiu bng cch lm t
v t.
Trong cc trang k tip, mt vi con s c th khng xc thc vi bn. Tht
kh khn ngh n chuyn kim mt triu mt nm m khng phi lm
vic trong khi hin ti, bn c th ang lm vic cc nhc kim $50000 mt
34
nm. Ti nhn mnh tng n by lm nhiu v nhiu v bt chp bao nhiu

tin bn kim c hm nay, mt triu mt nm m khng phi lm vic l rt
kh thi, nu bn tip tc suy ngh v cu lm ra nhiu v nhiu vi ci t v t. Nu
bn khng ngh nh vy, t $50000 ln $1 triu mt nm c th kh khn y.
iu tr tru l, nhng ngi khng chu ngh rng lm nhiu v nhiu vi
ci t v t l nhng ngi thng lm vic rt nhiu v nhiu v ci t v t. Tin
mng l chng no bn cn ngh nh th, bn s kim c nhiu v nhiu m
lm vic tht t v t. iu bn phi lm l gi tng ny trong u v n s d
dng hn cho bn v hu sm v giu.
ngh: Ly mt mnh giy trng v bt u vit cu tr li cho cu hi
ny:
Ti c th lm g cho nhiu ngi vi ci gi tt hn m ch lm vic tht t ?
Nu bn khng th ngh ra iu g, c tip tc suy ngh. y l mt cu hi
rt quan trng. Ch l mt cu hi, nu c tr li v a vo hnh ng, c th
lm bn thnh triu ph, c th t ph. V vy m ngi cha giu gi y l cu
hi mt triu
Trong chng k tip, ti s i vo sc mnh ca n by ca tr c. Kh
nng tr li cc cu hi nh trn chng hn l mt vn sng cn cho vic v
hu sm v giu
35
Chng 5: Sc mnh n by ca tr c
Ti sao mt s ngi c th v mt s th khng th
Trong Rich dads Guide to Investing, ti ni v mt bi hc vi ngi cha giu

m ti ni i ni li nhiu ln
Bi hc bt u vi ngi cha giu, con trai ng v ti i b trn mt mnh
t tuyt p trc bi bin Haiwai. ng dng li, ch vo m ni: Ta va mi
mua mnh t ny.
Ti rt ngc nhin rng ng c th mua c ming t t ny. Mc d
ti cn rt nh, nhng ti bit mt ming t trc bi bin Haiwai l mc n c
no. T lc ngi cha giu ca ti cn cha giu, ti t hi lm sao ng c kh
nng tham gia mt v u t. Ngi cha giu chia s vi ti b mt ln nht
lm th no ng c th u t nhng v m ng kh nng. l mt trong
nhng b mt lm ng giu.
Mt thc ti khc
Ni mt cch n gin, ngi cha giu ca ti c kh nng mua ming t t tin

ngay c khi ng khng nhiu tin lc , v ng lm cho n c th mt phn
thc ti ca ng lc . Cn ngi cha ngho, mc d ng kim nhiu tin hn lc
, ng vn ni: Ti khng mua ni n, v tng mua mt ming t t
nm ngoi thc ti ca ng.
Mt bi hc quan trng nht
Trong nhiu nm, ngi cha giu dy ti nhiu bi hcnhng bi hc nh

hng hon ton cc din ca cuc i ti. Bi hc v sc mnh thc ti ca mt
ngi l mt bi hc quan trng nht. Nhng ai c Rich dad poor dad, c th
nh rng ng cm con ng v ti ni cu Ti khng mua ni n. ng hiu sc
mnh ca thc ti ca mt ngi. Bi hc l:
Nhng g bn ngh l tht s l thc ti ca bn
L mt ngi c tn ngng, ngi cha giu thng trch dn thng ip
ca Old Testament, v li ni tr thnh s tht. ng cn t thng ip vo
mi kho hc chng ti c th hiu c. ng khng ngng ni vi ti v
Mike Li ni tr thnh hin thc ngha l bt c nhng g con ni v ngh l
tht s thnh thc ti ca con. Khi ng n ming t p trc bin , ng t
chi ni: Ti khng mua ni n, mc d lc ng khng c tin. ng lm vic
cc nhc v mang nhng g nm ngoi thc ti ca ng v lm n tr thnh mt
phn thc ti ca ng. Khng phi tin lm ng ngy cng giu thm. Chnh kh
nng m rng thc ti ca ng lm ng ngy cng giu hn.
u t c ri ro khng?
36
Mi ngi thng ni u t rt ri ro. Vi h, tng l s tht, v bi v

h ngh n l tht, ri n tr thnh thc ti ca h, mc d u t chng c g ri
ro. Trong khi lun lun c ri ro, cng nh ri ro khi bng qua ng hay li xe
p, nhng hnh ng ca h khng cn phi liu lnh. V vy nhiu ngi ngh
u t l ri ro v h ngh cc tng l tht.
Vi thng trc, mt nh c vn u t ca mt ngn hng ni ting v ti
c phng vn trong mt chng trnh raio. Nh c vn y c v thch thc ti
vi nhng tng trong Rich dad poor dad. Anh bt u: Robert Kiyosaki ni
rng mi ngi nn bt u thnh lp cng ty ca chnh h nu h mun giu.
Nhng Kiyosaki sai ch l mi ngi khng th bt u kinh doanh bng chnh
h c. Thnh lp mt doanh nghip tht ri ro. Con s cho thy 9 trong s 10
doanh nghip tht bi trong 5 nm u. V vy tng ca Kiyosaki tht ri ro.
Xin hi ng c th ni g vi cc s tht ny.
Nh bnh lun hnh phc v c vi s tranh lun trong chng trnh ny v
hi ti bng ging bng ging hn hoan: ng phi ni g v s tht ny, ng
Kiyosaki?
Nghe iu ny nhiu ln trc y, ti sn sng tham gia cuc tranh lun
ny. Dng mt lc, ti lc: Ti nghe v thy nhng con s ny trc yv
t kinh nghm ca ti, ti mun ni rng nhng con s ny rt chnh xc. Ti
thy nhiu cng ty tht bi trc ln k nim th 5 ca h.
V vy sao ng li khuyn khch mi ngi bt u chuyn kinh doanh
ca h?, nh c vn hi vi mt ging ni c cht gin d.
Trc tin,ti tr li, Ti khng khuyn mi ngi bt u mt cng ty,
ti ni rng mi ngi nn ngh v chuyn kinh doanh ca mnh. Khi ti ni ngh
v chuyn kinh doanh, ti c mi ngi nn ngh v li ch ca vic u t.
Khng nht thit phi lp cng ty, mc d mt cng ty mnh thng l mt ti
sn s lm bn rt giu.
Th th vic ri ro th sao? nh bnh lun hi vi v vui sng sau khi
nhn ra bui tho lun khng leo thang trong trng thi cng thng.
Trc ht, trong khi 9 trong s 10 khng thnh cng, nh rng c 1 trong
s 10 thnh cng. Mt khi ti nhn ra rng 9 trong s 10 tht bi, ti bit ti cn
phi chun b tht bi t nht l 9 ln.
ng chun b tht bi 9 trong 10 ln? nh c vn ti chnh hi vi ging
ma mai.
Vng, ti tr li. Tht s ti tng l mt trong s 9 ln tht bi . Ti
thnh cng trong ln c gng th 3
ng cm thy th no khi tht bi? N ng gi ch?, nh c vn hi,
anh ta l mt cng nhn ca mt ngn hng ch khng phi l ch doanh nghip.
Ti cm thy rt kinh khng ln tht bi th nht v t hn ln th hai.
Nhng vng, n tht ng gi. Nu khng c 2 ln tht bi , ti khng v
hu sm 18 nm hay t do ti chnh ngy nay ri. Ti phi mt thi gian mi
dnh li c. Mc d cm thy ti t, nhng ti vn chun b tinh thn tip tc
37
10 ln na, hay 20 ln nu cn thit. Ti khng mun tht bi nhiu ln, nhng ti

sn sng.
Nghe c v qu ri ro cho ti v cho mi ngi, anh ta ni.
Ti ng , ti tr li. Nhng n t bit ri ro nu bn khng sn sng
tht bi d ch mt ln trc khi bn thnh cng. S tht t hn nu bn ngh rng
tht bi l xu xa. Ti c ngi cha giu dy rng tht bi l mt phn ca chin
thng. Mc d ti thnh cng trong qu kh, ti vn nhn ra rng t l vn khng
thay i. Mi khi bt u mt cng ty, ti tip tc xem xt rng 9 trong s 10
tht bi.
Ti sao ng li ni th?, nh bnh lun hi.
V ti lun cn phi khim tn v tn trng t l . Ti thy nhiu
ngi xy dng mt cng ty, lm ra tht nhiu tin, t mn, v bt u mt cng
ty khc m ngh rng h bit tt c. Trong khi t l ca h c ci thin i cht
v nhng kinh nghim v thnh cng trong qu kh, chng ta cn phi khim tn
bit rng t l 9/10 lun p dng cho tt c cng ty.
Ti hiu c cht t ri, anh ta ni. V vy ngy nay khi bt u mt
cng ty ng vn phi thn trng. ng vn tn trng t l 1/10 c kh nng thnh
cng.
Vng. Ti c vi ngi bn t mn t ton b s tin t cng ty cui cng
vo mt cng ty mi v mt tt c. Nu bn mun thnh cng, bn cn lun lun
tn trng t l , bt chp bn thnh cng nh th no trong qu kh. Bt c mt
ngi chi bi x lt no cng bit rng ln ny bn c l ch v l vua, khng c
ngha ln sau cng vy.
Ti xin nghi nh. Nhng vn ngh n ri ro. ng v cc cun sch ca
ng tht nguy him. Hu ht mi ngi khng th lm nhng g ng lm. Hu ht
mi ngi khng c chun b iu hnh mt doanh nghip. ng ng
ch?.
Cu y c phn ng. H thng trng hc ca chng ta o to con
ngi thnh ngi th ch khng phi ng ch v v vy mi ngi khng
c chun b iu hnh mt cng ty. V vy ti ng vi ng.
Ti ang c ht sc khng tranh ci vi ngi c vn ny mc d ti b
khiu khch. Tip tc ti ni: Nhng ti mun nhc anh rng cch y cha ti
100 nm, hu ht mi ngi u l nhng doanh gia nh b c lp. H l nhng
nh bun bn. Con ngi cch y 100 nm mnh m iu hnh cc doanh
nghip ca h mc d ri ro. Mi cho n khi nhng ngi nh Henry Ford bt
u xy dng cc cng ty v i th mi c nhiu ngi tr thnh cng nhn.
Nhng mc d s pht minh cc cng ty tm c nh Ford hay General Electric,
nhng doanh nghip nh c lp vn tip tc pht t.
S tht l, cc doanh nghip nh c trch nhim cho hu ht cc cng n
vic lm v c trch nhim cho phn ln tin thu thu c. V vy mc d ri ro,
ngy cng nhiu ngi xy dng cc doanh nghp ca h. Nu khng c h, s
tht nghip s cng tng ln. Nu khng c nhng c nhn ny chp nhn ri ro,
38
t nc chng ta tt li v ti chnh v khng thnh vng nh ngy nay.

Nhng ngi chp nhn ri ro s pht t.
Bui phng vn tip tc trong 10 pht na m khng c s phn gii hay
tranh bin no. R rng chng ti c nhng thc ti khc nhau, lc ny ti nh li
ngi cha giu: Nhiu cuc tranh bin trong cuc sng bt ngun t thc ti
khc nhau
T l ri ro-phn thng nm tu thuc vo bn
Mt trong nhng iu ti mun ni vi nh c vn ny l t l ri ro- phn thng

tu thuc vo ti. Nhng nht nh cn phi c l lo kim tra ai ng ai sai.
Ti khng mun lm iu trn raio nhng ti mun gii thch cho bnrng
c s ri ro trong nhng g ti lm nhng khng nht thit phi chi tr may ri.
Nhiu nm trc, ngi cha giu gii thch cho ti v con ng rng tm
quan trng ca s hiu bit cc ri ro, cc phn thng v c mt phng php
chin thngmt phng php chin thng c km tht bi. Ngi cha giu tin
vo t l 9/10 tht bi ca cc doanh nghip va mi bt u. ng cng tin rng
phn thng ch c t l 1/10. ng gii thch rng hn Hu ht mi ngi ch
ngh trong lnh vc ci g th thng minh v ci g th ri ro. Ngi c tr thng
minh th ngh trong lnh vc ri ro v phn thng. Ni cch khc, thay v ngay
lp tc ni mt iu g qu ri ro, hoc ng hoc sai, tt hay xu, ngi thng
minh ti chnh ch trng cc ri ro v h t nng phn thng.
Nu cc phn thng ln, h s bt u mt chin lc hoc mt k hoch
tng c hi thnh cng bt chp tht bi bao nhiu ln trc khi h chin thng.
Chin lc ca ngi chin thng
V d, ti c mt ngi bn s dng chin lc ri ro-phn thng ca anh ta

mua bn hng ngy th trng chng khon. Anh ta bit rng c hi ch c 1/20
khi th trng thay i. V vy anh thit lp mt chin lc qun l tin bc. Nu
anh ta c $20,000 chi vi th trng, tc l 1/10 trong tng s $200,000 tin
mt m anh c, anh ch ri ro $1,000 mi v mua bn. Ni cch khc, chin lc
ca anh l c tin thua 19/20 ln. Ti thy anh thua $14,000 trong 14 v
v sau bt ng trng $50,000 trong ln k tip. Chin lc chin thng ca anh
c th thua 19/20 ln mc d anh cha bao gi nh th Mi ln anh thng, anh
ngay lp tc tr v t l c, tc l 1/20. Anh bit t l s khng bao gi thay i
bt chp anh c bao nhiu tin. Anh vn cn ln k hoch tht bi 19/20 ln.
Chin lc ca ngi tht bi
Ngi trung bnh trnh tht bi v mong i chin thng 100% l nhng ngi
thng c mt chin lc ca nhng k tht bi. Mong i chin thng 100% v
khng bao gi tht bi l thc ti ca k tht bi. Nh ngi cha giu ni Mt
39
chin lc chin thng phi nh km tht bi. Hu ht mi ngi ngy nay c

mt k hoch ngh hu khng tnh n kh nng tht bi. Hu ht mi ngi ch
n gin mong i th trng chng khon i ln, v khi h ngh hu, nhng qu
trng cui cng ca h s cn cho h chng no h cn sng. y l mt k
hoch khng c ch cho tht bi v v vy l k hoch ca ngi tht bi. Ngi
chin thng bit rng tht bi l mt phn ca thnh cng. Khi ti cn Marine
Corp, chng ti lun lun c nhng k hoch bt ng, l nhng k hoch khi mi
th khng i ng theo mong i. Hu ht mi ngi ngy nay khng c nhng
k hoch ngh hu bt ng. H khng c k hoch hu nh km kh nng th
trng khng hong sau khi v hu hoc sng lu hn m khng cn cc qu
trng dnh cho ngh hu. Ni cch khc, khi ni v k hoch ngh hu, hu ht
mi ngi c chin lc ca k tht bi v l chin lc khng c ch cho nhng
li lm.
nh mt 98% thi gian
Trong tip th trc tip, hu ht cc nh tip th bit rng c hi l 98% cc bc th

m h gi i s khng dn n v mua bn. V vy nhng nh tip th chuyn
nghip ch tnh vo 2% ca s phn hi, thm ch thp hn. H bit rng 2% phn
hi l gi tr bao trm ca 98% khng tr li. Mt khi cc nh tip th bit th
phn hi ch 2%, h ch n gin tng s lng th gi i, h bit rng mt i 98%
thi gian. H bit cch lm giu m chin thng ch 2% v tht bi n 98%
Ngi tht bi ngh rng Tht bi l xu.
Ngi cha giu ni Ngi tht bi l nhng ngi ngh rng tht bi l xu.
Ngi tht bi khng c kh nng tht bi v thng ln trnh tht bi d bt
c gi no. Nhiu ngi tht bi ch nh vo nhng iu chc chnnhng iu
nh cng vic n nh, tng lng, bo m tr cp v tin li trong ti khon.
Ngi tht bi c tht bi ngi chin thng c chin thng v ngi chin thng
bit rng tht bi l mt phn ca chin thng.
Khi cn nh, ngi cha giu thng ni vi chng ti Con c sn sng
tht bi 99 trong 100 ln khng?
Cu tr li m ng trng ch l Nu phn thng cho s chin thng ln
hn cc ri ro v tr gi bng tht bi 99 ln. gii thch r hn chng ti xin
ni Nu chng ti bit chng ti s thng 1 triu ,v t l ri ro-phn thng
l 1:100 v mi ln t ti thiu l $1, chng ti c $100 th chin lc ca chng
ti l t $1 100 ln. Sau khi chng ti chin thng, chng ti s tr li vi t l c
v t l t khi thay i. Chng ti c th tng tin t ln, nhng ch khi chng ti
c th tn li sau khi tht bi 99/100 ln.
l mt cch n gin hun luyn chng ti suy ngh trong s ri ro
v chin thng thay v ng hay sai, ri ro hay an ton. Ngi cha giu khng
c bc hay khuyn khch chng ti c bc.
40
Ti sao anh em nh Wright ng
Ngi cha giu k cho ti v con ng v mt dp ng n Kitty Hawk, North

California. ng khi ri khi qun i trong chin tranh th gii 2. ng
ni: Cc con, mt ngy no con cn phi n Kitty Hawk v thy rng Orville
v Willbur Wright thng minh mc no. Anh em h bit c ri ro trong ln
bay u tin nhng h khng liu.. ng gii thch rng anh em nh
Wright chn mt bi t c rng v thc tp tht bi. Ng ni Nhng chng trai
tr ny bit h s t ng v vy h tm mt ming t an ton m t. H khng
nhy trn cu hay trn nh ni. H thc tp trn di t rng vi gi mnh cho
n khi h bay c.
V h sn sng chp nhn ri ro mt cch khn ngoan, nhng chng trai
ny mi mi thay i th gii. Mt ngy no , hai con nn n v xem
ming t ny ni hai con ngi dng cm chn v thc tp v vy ngy nay
chng ta c th bay. Hu ht mi ngi s khng vt ln v ti chnh n gin v
h chn cch trnh tht bi. Thng 8 nm 2000, ti ngi trn mnh t rng ny
v thy nhng g m ngi cha giu thy cch y 50 nm. Ti thy mt
mnh t l mt ni tuyt vi t ng trc khi ct cnh.
Ti xin truyn li bi hc ca ngi cha giu v anh em nh Wright. ng
v tm hnh ny cho ti v con ng
Gii thch v tm hnh , ngi cha giu ni Khi mt ngi ni nhng iu nh:
1. Ti khng mua ni n
2. Bn khng th lm c iu
3. Ti khng th lm ni
4. iu bt kh thi
H thng ni trong phm vi thc ti ca h.
ng tip Khi anh em Wright tuyn b rng h s l nhng ngi u tin
bay c, nhiu ngi ni Con ngi khng bao gi bay. S tht l, mt
trong nhng ngi ni iu l ngi Cha x ca h, mt ngi ng tn
trng nh th
41
V vy khi nhn vo bc ho n gin ca ngi cha giu, bn c th thy

rng hu ht mi ngi ngh rng con ngi bay c l chuyn nm ngoi thc
ti.
L do nhiu ngi ni Con ngi s khng bao gi bay c v tng y nm

ngoi thc ti ca hu ht mi ngi lc . Nhng tng khng nm ngoi
lnh vc kh thi ca anh em Wrightv h dnh nhiu nm lm n tr
thnh hin thc. Khi ni n tin bc, l iu tng t m ngi cha giu cn
ngi cha ngho th khng. Ngy nay, c cu ni ph bin l Sn sng suy ngh
bn ngoi ci hp. Cu hi l, bn c th suy ngh ra bn ngoi ci hp trong
nhiu nm khng? Nu c th, bn s tr nn giu v cng giu.
Sau trong i ti, ti ni vi ngi c vn ti chnh rng ti sn sng
tht bi 9 trong 10 ln trong kinh doanh bi v phn thng ln hn nhiu cc ri
ro, ti ngh anh ta nghe ti ni. Anh khng tht s nghe khi ti ni Ti bt
u kinh doanh bit rng ti s tht bi. Ti khng ngh ti s thnh cng nhng
ti bit ti phi bt u tht bi. Cch suy ngh dng nh khng phi l cch
suy ngh ca anh ta. y ti khng ni anh ng ai sai, m iu ti mun ni
y l thc ti ca chng ti khc nhau. V bi v thc ti khc nhau, chng ti
suy ngh khc nhau v nhn th gii bng nhng cch khc nhau.
Sc mnh n by ca tr c.
Ti khng khuyn khch ai ra ngoi bt u tht bi mt cch ngu nhin v

bt u chi x lt trong casino. Tht l di nu t vic ngh hu ca bn trong
cuc x s. Bi hc ny ni v s khc nhau trong thc ti ca mi c nhn
Bi hc ny l tr c ca chng ta l mt n by mnh nht. Bt c iu g
chng ta ngh l tht s thnh s tht, trong hu ht cc trng hp. Mt ngi
ngh u t l ri ro thng tm thy tt c cc thc ti chng minh cho iu
. Ngi ny s m t bo ra v c v nhng ngi mt tin trong u t. Ni
cch khc, tr c c sc mnh thy tt c nhng g n ngh l tht m khng
thy nhng thc ti khc. Nh nhng ngi ni vi anh em Wright Con ngi
42
khng bao gi bay c. V ni vi Columbus Bn khng th nhn th gii l

mt phng ? Mi ngi lun c thc ti ca chnh h.
Nhm mc ch v hu sm v giu, mt trong nhng iu quan trng l
bn c th hc lm ch thc ti ca chnh bn. Nu bn c th hc lm iu
, lm ra nhiu v nhiu tin vi t v t cng sc s hn nhiu.. Nu bn khng
th lm ch v thay i thc ti ca bn, th lm giu s mt nhiu thi gian hn
y. Chnh kh nng thay i thc ti cui cng lm ngi cha giu ca ti
giu hn. Khng phi ming bt ng sn trc bi bin lm ng giu, m kh
nng thay i thc ti. Sau khi ng mua ming t ng sm tm kim mt
ming ln hn th nghim thc ti ca ng.
Trong lc , ngi cha ngho ca ti li bt lc trong vic thay i thc ti
ca ng v ng phi lm vic nng nhc hn m khng tin b g v ti chnh.
ng khng ngng ni Ti khng mua ni n v n thnh thc ti ca
ng. Ngi cha giu ca ti l mt ngi rt thng minh. ng c th mua ming
t tng t nu ng sn sng thay i thc ti ca ng, nhng ng khng bit
chnh thc ti ca ng lm ng nh vy. ng tht s ngh rng ng khng th
mua ming t hng triu trc bi bin. Chnh suy ngh cua ng l thc ti
ca ng.
Tm li, im khc nhau c bn gia hai ngii cha giu v ngho l s
khc nhau v thc ti. Mt ngi chn cch m rng thc ti bng cch ni Lm
sao mua ming t ngay trc bi bin? ngay c khi ng khng th mua c
vo thi im . Ngi kia th ni Ti khng mua ni n. Nh ti ni
khng phi ming t trc bi bin lm mt ngi th giu cn mt ngi th
ngho.m l s la chn thc ti ca h.
n by s 1
n by s 1 l n by ca tr c v n l ni thc ti ca bn c hnh thnh.

Kim v ti v hu sm v giu v chng ti khng ngng lm ch, thay i v m
rng thc ti ca chng ti. Ngy nay ti ni vi nhiu ngi Bc u tin i
t $50,000 mt nm ln $1 triu mt nm bt u thay i thc ti
Thc ti thay i khng nht thit phi ln hn hay tt hn. Mt s thay
i thc ti c th ch n gin l thay i mt quan im. V d, thay v ni rng
iu g rt ri ro, nh cc nh u t c con thng ni, hy ni T l ri ro-
chin thng l bao nhiu? Hay Ti s tht bi bao nhiu ln trc khi chin
thng?. Thay v ni Ming t qu t, hy c mt cun sch v ai c
th mua ming t , hay hi mt ngi mua v khm ph lm cch no
h mua c. iu quan trng khng phi l ming t m l s thay i thc ti
ca bn.
Ti sao mt ngi cha th cng giu v mt ngi th cng ngho
43
Ngi cha giu c kh nng khng ngng thay i , lm ch, v m rng thc ti.
V bi v ng c th khng ngng m rng thc ti, ng tr nn ngy cng
giu trong khi lm vic cng t. Ngi cha ngho, mt khc, chn cch sng trong
thc ti. ng sng trng th gii ca nhng iu ng ngh l tht v l thc
ti duy nht khi thi cho ng. V vy ng lm vic ngy cng nng v ngh hu
ngho. ng c mt thc ti duy nht v khng bao gi lm ch, thay i hay m
rng n. Thay v thay i , ng li thng ni nhng cu nh Ti khng mua
ni n, Ti khng bao gi giu, Ti khng thch tin. Khi ti v hu, thu
nhp s gim xung. Li ni ca ng tr thnh hin thc ca ng.
Nu bn mun v hu sm v giu, bn c th cn thay i v m rng
thc ti ca bn tp thi quen thay i v m rng thc ti. Nh ngi cha giu
vn thng ni Suy ngh v li ni ca con s thnh hin thc
Sng ngoi thc ti trong nhiu nm
Ngi trn nh ni Canada vo ngy u nm y, ti nhn ra ti cn phi thay

i suy ngh ngoi thc ti, v tip tc suy ngh nh th cho n khi nhng
tng ny kh kh nng thnh hin thc ca chng ti. Cng nh anh em nh
Wright dnh nhiu nm sng ngoi thc ti ca mi ngi. S tht, chng ti
cng sng ngoi thc ti trong nhiu nm. Chng ti thng tranh ci vi
nhiu ngi v thng b ch trch l nhng k m mng, kh kho, liu lnh hay
hp tp. Kim, Larry v ti phi sng vi nim tin vi t nht 4 nm trc khi
chng ti bt u thy nhng kt qu xc tht trong thc ti ca chng ti. Ni
cch khc, mt 4 n 8 nm a thc ti n nhng chin thng c th m
chng ti tm thy trong s kh thi.
Ngy nay khi mi ngi hi ti iu g khin ti giu, ti ni l kh
nng m rng hin thc. Nu bn khng sn sng thay m rng thc ti,lm giu
s mt nhiu thi gian
Mt ngh: Mt cch m ngi cha giu dy chng ti m rng thc ti l

c cc cun sch v cuc i ca nhng ngi sng theo cch m chng ti
mong mun. V d, ng khuyn chng ti c tiu s ca John D.Rockefeller v
Henry Ford. Gn y, ti c nhng cun sch vit v Bill Gates, Richard
Branson, George Soros v nhng ngi khc.
Khi ti nghe ngi ta ni Ti qu gi ri, ti khuyn h hy c v cu
chuyn ca Colonel Sanders, mt ngi khng lm giu c cho n 60 tui.
Khi ti nghe mt ph ni Ti khng lm giu ni v y l th gii ca n ng,
ti khuyn c c v Anita Roddick, nh sng lp Body Shop, hoc Muriel
Schiefer, ngi ph n u tin c gh trong Th trng Chng khon New York.
Khi c ngi ni h qu tr, ti bo h c sch v Bill Gates, ngi giu nht th
gii khi cha n 30 tui. Nu nhng cu chuyn ny khng m rng thc ti ca
h, nht nh s c nhng cu chuyn khc lm c iu .
44
Mt cun sch hay khc l Body for Life ca Bill Phillips. Mt ngi bn
ngh ti c cun sch ny ti bng ti ang ngy cng ln. Ti va mi c xong
v ti ang lm theo cc bc trong cun sch. Bill Phillips ni nhiu iu ging
nh nhng g ngi cha giu dy ti, nhng ch ca anh ta l sc kho cho c
th,cn ch ca ngi cha giu l di do v ti chnh.
Cho d l ch g, ti thy qu trnh cng nh nhau. V d, Bill Phillips
vit v vic hy tm l do gim cn trc khi bn bt u thc hin vic gim
cn. Ngi cha giu gi l Ti sao. Bill Phillips c mt chng rt hay v
nhng c m v ch n v ti sao c hai u quan trng. S tng quan gn
nht ti thy y gia vic c sc kho v giu c l hy n ung vo v vt
qua thc ti.
Bill Phillips khuyn con ngi hy n nhiu, khng phi gim bt. Anh
khuyn rng hy n 6 ba mt ngy nu bn mun gim cn, c sc kho v ly
li sc kho. Anh ni rng nhiu ngi mun gim cn bng cch c nhn n th
ch c th nhn c c mt thi gian ngn thi, trong thi gian h ch mt
sc lc, khng mp ln v sau h li tr li vi vic n ung say sa, iu
lm h mp hn. H mp hn khi gi y h c nhiu calo v khng sc lc
chm dt vic hp th calo. Ti bit rt r cng thc .
Ngi cha giu ni nhng iu tng t v nhng ngi c lm giu bng
cch tn tin, keo kit, khng chu chi tin, sng di mc c th. Hu ht mi
ngi khng ln mnh v ti chnh vi cch c x nh vy. Mt ngi cn phi chi
nhiu tin nu mun giu cnhng h phi bit chi nh th no v chi vo vic g
c giu c. Ngi cha giu thng ni C nhng chi ph tt v nhng chi
ph xu. V hu ht chng ta u bit c nhng thc n tt v thc n xu. Cng
nh mt ngi c gng gim cn bng cch nhn n, mt ngi c gng lm giu
bng cch tn tin, ch cng yu t thm v ti chnh thi, v sau bt ng h li
say sa chi tin.
Bill Phillips cng ngh rng Cm xc ti a xy ra khi bn nm c
tht bi. Ti tin rng Phillips ang ni rng ch sau khi bn khng th i xa hn,
ti thi im bn tht bi, bn bt u lm lnh li v pht trin ln na. Ni cch
khc, ch sau khi bn t bn thn vt xa hn gii hn ca bn, v tht bi, l
lc bn tr nn kho hn. Ti thy iu tng t nh vic lm giu. Ti thy
nhiu ngi khong thnh cng v h trnh tht bi vi mi gi. Cng nh nhng
nh c vn khuyn bn khng thnh lp doanh nghip v 9 trong s 10 tht
bi, hu ht mi ngi ngh tht bi l xu. Ngi cha giu dy chng ti tht bi
l cc k quan trng trong qu trnh hc hi v thnh cng. Ring c nhn ti, ti
hc nhiu sau khi tht bi ch khng phi trc khi tht bi. Mc d iu
rt au n, qu trnh hn gn vt thng sau khi tht bi cui cng cho ti
nhiu cm xc v sc mnh ti chnh.
Ti gp nhiu ngi khng thnh cng v h thnh cng trong vic
tht bi. H tht bi trong vic vt qua thc ti ca chnh h, h khng vt qua
c nhng iu m h ngh l kh thi. Khi h tht bi trong vic , h cng tht
bi trong vic khm ph ra iu g kh thi trong i h. Nh ti ni, kh nng
45
khng ngng m rng v thay i thc ti cui cng lm cho ngi cha giu
ngy cng giu. Mt s ngi khng ngh rng mt ngy no h s giu, th
lm h giu ln c.
Nu bn tht s mun v hu sm v giu, mt ni bt u l thc ti
ca chnh bn.
46
Chng 6: Bn ngh rng iu g ri ro?

C hai ngi cha mnh m cho ti c hi xem xt cc thc ti khc
nhau. Mc du lc ti rt ri rm v mu thun, phi lng nghe hai thc ti
khc nhau c ch cho ti rt nhiu v sau. Ti nhn ra rng c hai u ngh h
ng v cho rng ngi kia sai.
Cha rut ti tin ln khng ngng trn nc thang ca chnh quyn tiu
bang. ng nhanh chng i ln t mt thy gio v tr thnh ngi qun l gio
dc ca tiu bang Hawai. Nhn thy iu ny, nhiu ngi ni thm nhau rng
cha ti mt ngy no s tin vo chnh tr.
Vo lc cha ti ang leo ln nc thang ca chnh ph, ngi cha giu
lm vic cc nhc v a chnh ng thot khi cnh ngho nn v tin ln s giu
c. Trong lc ti v con ng vo trung hc, ng giu v ngy cng giu hn.
K hoch m ng thc hin trong 20 nm lm vic. Tht bt ng , mi ngi
bt u ch n ng v nhng vic ng lm. ng khng cn trong bng ti
m chng ai bit n na. Mi ngi bt u t hi ng l ai m bt ng mua
nhiu ming bt ng sn Hawai. Ngi cha giu l mt ngi bt u t con s
khng, c mt k hoch di hn, lm vic theo k hoch v by gi l im ch
ca gii ngi giu v quyn lc Hawai.
Trong nhng nm ca tui 40, ngi cha giu chuyn ch t mt th
trn nh ni chng ti sng v n vui a trn bi bin Waikiki. Nhng t
bo y p nhng bi vit v mt nhn vt mi trong th trng khch sn ny.
Chng bao lu ng lm ch mt l t trc bi bin cng nh mt s bt ng
sn trn hn o ny. Ngi cha giu khng cn l mt cu b ngho ca mt th
trn nh na. ng i n trung tm thnh ph v mi ngi ch n.
Trong khi hai ngi cha ang c mt bc t ph v s nghip, ti ang
trng Cao ng Qun s New York. Mike, gi y l con trai ca mt ngi
giu, sng trong mt cn h chung c ln trn bi bin Waikiki trong khi anh ta
ang hc i hc Hawai v ang c chun b iu hnh ch ca cha
anh. Nghe tht n tng rng anh sng chung c, nhng tht s, Mike lm
iu hnh khch sn, chung c khi anh cn ang i hc.
Trong ma ngh Ging sinh nh, Mike v ti trong vn phng ca
ngi cha giu v tho lun v nhng g hc trng v nhng ngi bn mi.
gp nhiu ngi n t cc quc gia khc nhau, ti ni vi ngi cha giu
v Mike: Chu thy rng mi ngi ngh v tin bc rt khc nhau. Chu
gp nhng a tr ca nhng gia nh giu c v nhng a tr t gia nh ngho
kh. Mc d hu ht cc a tr u rt thng minh trng, nhng nhng a
t gia nh ngho v trung lu c nhng suy ngh rt khc so vi cc a t
nhng gia nh giu.
Ngi cha giu tr li rng. Chng khng ngh khc nhau. Chng ngh
tri ngc nhau. Ngi trn bn , ng ly t giy v vit xung:
Nhng suy ngh tri ngc
47
Ngi trung lu Ngi giu

Cng vic n nh Xy dng mt cng ty
Cn nh ln Cn nh chung c
Tit kim tin u t tin
Ngi giu tham lam Ngi giu rng ri
Sau khi vit xong, ng nhn ti v ni Thc ti ca con c nh ngha

bng nhng g con ngh l thng minh v nhng g con ngh l ri ro.
Nhn vo t giy, ti hi Bc cho rng ngi trung lu ngh rng cng vic
n nh l thng minh v xy dng mt cng ty l ri ro. Ti bit iu ny rt r
v l thc ti ca ngi cha ngho ca ti.
ng th, ng ni,Cn iu g na khi ni n cng vic n nh
Ti ngh mt lc v ni Chu khng bit bc ang ni n iu g. Tht
s l b chu v nhiu ngi khc ngh rng c mt cng vic n nh l thng
minh.
Con qun thc ti ca bc ri. Bc ni vi con rng ngi trung lu v
ngi ngho khng ngh khc, h ngh hon ton tri ngc . V vy , thc ti tri
ngc ca bc l g?
Vy bc ngh rng xy dng mt cng ty l thng minh v mt cng vic
n nh l ri ro. C phi bc ngh iu ngc li khng? Ti hi
Ngi cha giu gt u
Bc ngh rng bc khng xy dng mt cng ty l ri ro? ti hi
Ngi cha giu lc u v ni: Khng. Hc cch xy dng mt cng ty
cng nh hc mi ci khc. Bc ngh bm vo mt cng vic n nh sut i th
nhiu ri ro hn l chp nhn ri ro hc cch xy dng mt cng ty. Mt ri ro
th trong mt thi gian ngn , cn mt ri ro th c i ngi.
l nhng nm cui thp nin 60. Chng ti ch bit v vic n trng,
ri kim vic lm, lm vic c i, n khi ngh hu th cng ty hay chnh ph s
chm sc cho vic ngh hu ca bn. Tt c chng ti u c dy nh v
trng l Hc cho gii v vy bn c th thnh mt nhn vin gii. iu
cng c l bn n trng tr nn d s dng hn l mt vic lm thng
minh. Ngy nay chng ta bit rng cng vic n nh l mt vic lm ca qu
kh, nhng chng ai t hi rng tm vic lm n nh c phi l mt vic lm
thng minh khng.
Ti nhn vo s so snh ca ngi cha giu v vic ngi giu th tham lam
v ngi giu th rng ri v ti bit thc ti ca ti lc l g. Trong gianh ti,
ngi giu c xem l nhng ngi c tri tim bng gi, nhng ngi tham lam,
ch thch th tin bc v khng lo lng g n ngi ngho
V iu ny, ngi cha giu ni Con c hiu s khc nhau trong cch suy
ngh?
48
S suy ngh ngc nhau. Khng ch s khc nhau. l l do m khin

con ngi ta rt kh lm giu. Lm giu cn c nhiu hn l ch ngh khc i.
Ti ni
Nu con mun giu, con phi hc cch suy ngh tri ngc vi nhng g
con ngh hn nay, ngi cha giu ni
Ch l cch suy ngh thi sao? ti ni. Khng cn phi lm nhng iu
khc ?
Khng nht thit, ngi cha giu ni. Nu con lm vic v mt cng
vic n nh, con s lm cc nhc c i ngi. Nu con lm vic xy dng mt
cng ty, con c th ch lm cc nhc lc ban u v v sau con s lm t li v con
c kh nng kim ra tin nhiu 10, 100 hay 1000 ln. V vy ci no thng minh
hn?
Cn u t th sao? Ti ni. B m con lun ni rng u t l ri ro v
tit kim th thng minh. Bc khng lm nhng iu khc khi bc u t ?
Ngi cha giu ci v ni v iu : Tit kim v u t tin l nhng
hot ng hon ton ging nhau. Con s phi lm nhng iu tng tmc d
con ngh hon ton khc nhau.
Ging nhau?ti hi.Nhng n khng ri ro hn sao?
Khng, ngi cha giu ni l mt ln na li ci. bc ni cho chu
mt bi hc rt quan trng trong i. Ti lc ny ln hn v ng c th a
nhiu chi tit vo bi hc cho ti v Mike. Nhng trc khi bc cho chu bi hc
ny, bc hi chu vi iu nh?
Tt nhin l c, bc hi ci g cng c
B m chu lm g tit kim tin? ng hi
H c lm tht nhiu iu.
K cho bc nghe mt iu. iu g m h dnh dnh tht nhiu thi gian
lm
Vng, mi ngy th t, khi siu th qung co thc n vi gi t bit
trong tun, b m chu c ht t giy v ln k hoch mua thc n trong tun.
H nhn nhng loi thc n gim gi. l mt hot ng mt nhiu thi gian
nht. S tht l, ch n ung ca nh chu ph thuc vo s gim gi ca siu
th.ti k
Sau h lm g?, ng hi tip
Sau h li xe xung ph n nhng siu th khc nhau v mua nhng
mn m c qung co l gim gi. H ni rng h tit kim rt nhiu tin v
mua sm lc gim gi. Ti ni
V h c mua sm qun o luc gim gi khng?
Ti gt u Vng, h lm nhng iu tng t khi i mua xe, mi hay c.
H dnh nhiu thi gian i mua sm tit kim tin.
V vy h ngh tit kim l thng minh ?, ng hi
Chnh xc l th. Tht s , khi h thy mn g ang gim gi, h mua
tht nhiu v t vo t lnh ln. Cng nh mt ba n h thy c gim gi tht
49
heo v h mua tht nhiu , con ngh l cho my thng. H tit kim tht kinh
khng. H tit kim tng xu c th. B iu c g sai ?.
Khng, ngi cha giu ni. iu chng c g sai. By gi bc s dy
con mt trong nhng bi hc quan trng nht m con cha tng hc.
Bi hc l bc khng lm ging nh b m chu lm? ti hi
Khng. Bi hc l bc lm y chang nhng g m ba m chu lm. S tht
l chu thy bc lm ri.
Sao? Bc mua sm y t lnh ? Chu khng ngh l chu tng thy bc
lm th?
Khng , chu thy bc mua sm cc v u t ang gim gi lp
y danh mc vn u t ca bc. ng ni
Ti ngi trong im lng mt lc v ni Bc mua sm lp y danh mc
vn u t cn b m chu th mua sm lp y t lnh? bc l bc c nhng
hot ng ging nhau nhng bc mua sm nhng th khc nhau lp y
nhng th khc nhau?
ng gt u. ng mun bi hc ca ng ngm vo ci u 22 tui ca ti.
Bc lm nhng iu tng t nhng b m chu cng ngho cn bc cng
giu. l bi hc ? Ti hi
Ngi cha giu gt u v ni: l mt phn ca bi hc.
Vy cn phn khc ca bi hc? ti hi
Hy suy ngh, ng ni. Chng ta tng ni v iu g?
Ti suy ngh mt lt v cui cng mt na cn li ca bi hc n vi ti
, Bc v cha m chu lm nhng iu tng t nhau nhng thc ti ca bc th
khc
Chu bt u hiu ri y. Th cn thng minh v ri ro
H ngh tit kim l thng minh v u t l ri ro.
Tip tc i
V h ngh u t l ri ro, h lm vic cc nhc tit kim tinnhng
trong thc t h lm nhng iu tng t nh bc. Nu h thay i thc ti ca h
vo u t v lm nhng iu tng t nh tit kim tin khi h mua thit, h s
ngy cng giu hn. Bc lm nhng iu tng t vi h nhng bc mua sm cc
cng ty, cc v u t bt ng sn, chng khon v cc c hi kinh doanh khc.
Vy h lm nhng iu tng t nhng t mt thc ti khc. ng ni.
Chnh thc ti ca h l nguyn nhn lm h ngho hay trung luch khng
phi hnh ng ca h.
Chnh thc ti trong tr c h lm h ngho, ti ni nh. Chnh nhng
g chng ta ngh l thng minh v nhng g h ngh l ri ro xc nh tnh
trng kinh t x hi cua h. Ti s dng mt t mi m ti hc trng kinh
t.
Ngi cha giu tip tc ni: Chng ta lm nhng iu tng t nhau
nhng chng ta hot ng trong nhng suy ngh khc nhau. Bc hot ng trong
suy ngh ca ngi giu con b m chu hot ng trong suy ngh ca ngi
trung lu
50
l l do vi sao bc ni Nhng g bn ngh l tht s tr thnh thc ti

ca bn, ti ni nh
ng gt u v ni V bi v h ngh t t l ri ro, h tm nhng v d
v nhng ngi mt tin hay gn mt tin. Thc ti ca h che mt h thy
nhng thc ti ca ngi khc. H thy nhng g h ngh l tht, mc d n khng
c tht.
V vy mt ngi ngh cng vic an ton l thng minh s tm nhng v
d v sao cng vic n nh l thng minh v tm v d v sao xy dng mt cng
ty l ri ro. Mt ngi s tm nhng bng chng cho thc ti m h tin tng vo,
Mike thm vo.
Chnh xc, ngi cha giu ni. By gi hiu cha? Con tip thu c
bi hc cha?
Ti gt u. Ch vo dng cn nh ln v cn nh chung c trn mnh
giy, ti ni V vy b m chu lun tm kim cn nh ln hn v bc lun tm
kim cn chung c ln hn. Bc lm iu tng t nhng bc giu hn trong khi
b m chu ch c nhng mn vay ln hn. l v d khc v sc mnh ca suy
ngh v thc ti, phi khng bc?
ng, ng ni. V ti sao b m chu lun tm kim cn nh ln hn?
V tin lng ng cng tng v th m thu cng tng. K ton ca ng
bo ng mua mt cn nh ln hn v ng s c gim thu cho khon vay ln
hn. Ti tr li
V ng ngh rng nh th l thng minhphi khng?, ngi cha giu
ni. ng cho rng nh th l thng minh v ng tin cn nh l mt ti sn v ng
c gim thu t chnh ph.
Ti gt u v thm V h ngh rng mua nhng cn h chung c l ri
ro.
Chng ta u c gim thu nhng ci gim ca bc gip bc giu hn
trong khi ci gim ca b m chu cng lm h gp rc ri v ti chnh v h phi
lm vic cc nhc hn. Bc c s gim thu cho nhng n tt, l cc mn n lm
bc giu hn cn b m chu th mang nhng mn n xu. By gi chu hiu
th no l thng minh v ri ro nh ngha thc ti ca con ngi cha?, ngi
cha giu hi.
Ti v Mike gt u, Mike ni Con hiu r hn ri.
Th cn cu cui cng? Ti ch vo ngi giu th tham lam v ngi
giu th rng ri.
Trc tin, khng nht thit ngi giu hay ngho l tham lam hay rng
ri. Th gii c y nhng ngi ngho tham lam v nhng ngi ngho rng ri.
V nh bc thng ni vi chu, c rt nhiu cch lm giu. Chu c th giu
bng cch h tin, nhng vn l cui cng chu l mt ngi h tin cui i.
Chu c th giu bng cch ci mt ai v tin, chng hn nh mt ngi sao th
thao, nhng ngi ta s bit chu l loi ngi g. Chu c th giu bng cch gian
ln, nhng ti sao phi chp nhn ri ro vo t trong khi d dng lm giu m
51
khng phi v t. Hoc chu c th giu nh may mn, nhng chu phi tnh
ton vn may thay v s dng tr thng minh
Ti nghe qua iu ny nhiu ln. Nhng ln ny ti tht s mun c
chng minh cho thy lm th no giu bng cch rng ri , v vy ti nhn
mnh Th cn s khc bit gia ngi giu th tham lam v ngi giu th
rng ri?
Vng, lm nhiu v nhiu vi ci t v t l mt dng ca s rng ri. Tht
s, cch d dng nht lm giu l rng ri, ngi cha giu ni
bc l lm giu bng cch phc v nhiu ngi, ti ni
ng th. Bt c lc no bc mun c tin, nhng g bc phi lm l t hi
bn thn mnh lm th no phc v nhiu ngi.
Mike quay sang ni vi ti B t khng bao gi ni chuyn ny trc mt
cu, nhng t ngh cu sn sng nghe bi hc k tip ri. Chng ta ln hiu
r hn.
Hiu ci g? Ti hi.
Mike ni B cu lun lun ni rng ngi giu th tham lam, ng
khng?
Ti gt u ni Nhiu ln nh th.
L do ng ni by l v ng ngh rng ngi giu nn tr tin cho cng
nhn cng nhiu khi h lm vic cng nhiu. ng gi lm s thm nin. ng
khng?
Ti gt u.
Nhng cu c hiu rng, trong hu ht trng hp, mt ngi thng lm
mt s lng cng vic nh nhau hoc mt ngh nghip nh nhau?Mike ni nh.
T hiu iu . Nhng b t nhn theo cch khc. ng tin rng tng
lng da trn s tn ty v thm nin
V th m b cu cho rng ngi giu tham lam v h khng tr cho s tn
tu v thm nin. ng khng?
ng, ti tr li.
Bn c ngh rng mun c nhiu tin m lm mt s lng cng vic
nht nh l tham lam khng? Mike ni.
Nhng cch m nhng ngi trong th gii ca b chu kim tin.
l thc ti ca h, ti ni.
l t thc ti. Chng ta n t nhng thc ti khc nhau. Trong th
gii ca bc, c thm tin m lm mt cng vic nh nhau l tham lam. Trong
gii ca bc, nu mun c nhiu tin, iu u tin cn lm l phi lm nhiu v
nhiu vi t v t tin, v nhiu v nhiu ngi, th s giu. Ngi cha giu ni.
l v sao b t bt chng ta c tiu s ca Henry Ford. Henry Ford
tr thnh mt trong nhng ngi giu nht th gii v ng cung cp xe hi cho
tht nhiu ngi vi gi rt thp. Theo cch nhn ca b t th Henry Ford l mt
ngi rt rng ri. Nhng nhiu ngi khc ngh rng ng tham lam v theo thc
ti ca h, ng bc lt cng nhn. S xung t xy v nhng thc ti khc nhau.
52
Chu hiu ri. Khi ln ln, chu nhn thy s khc nhau gia nhng
ngi mun lm nhiu v nhiu v t v t tin v nhng ngi mun lm t v t
v nhiu v nhiu tin. Trong gii ca b chu, gio s i hc l nhng ngi
c tr nhiu nht m ch lm vic tht t. H gi l s thm nin v l
quan im ca b chu.
V l cch h gi l thng minh, ngi cha giu ni. Nhng
khng phi l cch ca bc.
l l do b cu c cn nh ln hn b t, Mike ni. B t mt nhiu
nm mua v xy nhng cn h v vy ng c th phc v nhiu gia nh vi
nhng gi c m h c kh nng chi tr. V vy ng cng xy dng nhiu cn h,
gi cho thu cng gim. Nu khng c nhng ngi nh b t, nhng gia nh c
thu nhp thp s tr tin thu nhiu hn v c rt t cn h cho thu vi gi c hp
l. Nhiu cn h ngha l tin thu s gim. l quy lut kinh t c bn cung v
cu. B cu lm vic cc nhc mua nh cho ng v gia nh ng. ng chng
cung cp nh cho ai c, v vy ng tip tc ngh rng ngi giu th tham lam.
l thc ti ca b cu ch khng phi ca b t.
Ti ngi im lng cm n Mike v b cu rt nh nhng khi ni vi ti
v ch ny. H lm nhng g tt nht ch ra s khc nhau gia tham lam
v rng ri cho ti. tui 20, ti bt u thay i thc ti ca ti. Ti bit ti c th
chn thc ti no ti mun v ti quyt nh thc ti ca ngi cha giu. V l
hu ht ngi giu u rng ru. Ti bit rng nu t nay tr i, nu ti mun
giu hn, iu u tin ti cn khm ph l lm th no rng ri hn. Ti
bit rng ti c th chn cch giu bng cch i hi nhiu tin hn bng cch lm
vic t hn, nhng ti cng bit rng ti c th giu hn bng cch lm vic cho
tht nhiu ngi. Ti chn thc ti theo cch . Nh ngi cha giu ni
:Cch suy ngh khng khc nhau, m l tri ngc nhau. tui 20, ti bt u
suy ngh theo hng tri ngc vi cch suy ngh ca gia nh ti. v hu sm
v giu, tt c nhng iu ti lm l tr nn rng ri hn, khng phi l tham lam
hn. Ti bt u cch suy ngh ca gia nh ti l cch suy ngh tham lam.
Trong cun Rich dads cashflow quadrant, Ti vit v cc loi ngi khc nhau
trong kim t , c minh ho nh sau
E B
S I
Kim t m t cc thc ti khc nhau. Mt ngi mun chuyn sang gc phn
t khc hoc mun nm trong 2 hay nhiu hn kim t i hi phi thay i thc ti.
V d, t nhm E(employee), ngha l ngi lm vic lnh lng, l nhm nhn th gii
t hin thc l cng vic n nh.
Nhm S (Small business, hay Self employed), l nhm nhn th gii t nhm
ngi lm vic c lp, trong tm tr lun c quan im t mnh lm ht mi vic . Khi
so snh nhm S v nhm B( Business), nhm ch cng ty, bn s thy s khc nhau v
vic s dng n by. Mt im khc nhau chnh gia cc ch doanh nghip nh v cc
53
cng ty ln l s lng ngi m ngi ch phc v. Mt ngi ch cng ty ln

lm tt c xy dng mt h thng phc v nhiu ngi nht c th c. Mt ngi
ch doanh nghip nh ph thuc kh nng ca c nhn phc v nhiu ngi. Vn
ca nhm S l ch doanh nghip nh mt nhiu thi gian m khng th phc v nhiu
ngi nhiu ngi nh ch cng ty ln. V vy s khc bit l ch doanh nghip nh
phc v mi ngi bng kh nng ca mnh, cn ch cng ty dng mt h thng
phc v cng nhiu ngi cng tt.
Nhm I(Investor), nhm u t, l sn chi ca ngi giu. Cc nh u t lm
ra tin bng tin. H khng phi lm vic v tin ca h phi lm vic cho h.
v hu sm v giu , ti phi chi b quan im ca gia nh ti

trc khi ti t b v tm kim thc ti ca chnh ti. Kim v ti v hu sm v
giu, chng ti phi tm cch phc v cng nhiu ngi, hn l phc v t v
mong c tr nhiu.
54
Chng 7: Lm th no lm vic t m kim nhiu tin

Nu con mun giu, ngi cha giu ni, ng i hi s tng lng.
Thay v vy, hy t hi lm th no phc v nhiu ngi. Nu con tht s mun
giu, con s khng mun s tng lng. Nu con c tng lng th con ang
lm vic cho loi tin khng ng ri.
Trong chng trc, ti ni rng ti v hu sm bng cch tng n hn l
trnh n, nh hu ht mi ngi u lm. iu logic y l c nhng n tt v
n xu v hu ht mi ngi u mang nhng n xu. iu tng t cng ng
vi thu nhp. Hu ht mi ngi khng l c nhng thu nhp tt v thu nhp
xuv mi ngi khng giu c l v h lm vic cc nhc v thu nhp
xu..v khi bn yu cu s tng lng, bn yu cu cho mt s tng thu nhp
xu. Nu bn mun v hu sm v giu , bn cn phi lm vic cc nhc cho loi
thu nhp ng n.
Trong cc cun sch trc , ti tho lun v 3 loi thu nhp, l:
1. Thu nhp kim c: Thu nhp kim c l thu nhp bn lm vic v
tin. l loi thu nhp di dng c tr lng. cng l loi m
bn i hi c tng thm, thng, lm ngoi gi, hu hng
2. Thu nhp li tc: Thu nhp li tc ni chung l thu nhp t ti sn di
dng giy t nh c phiu, giy n, qu u t chng khon a dng.
Phn ln cc ti khon v hu da trn thu nhp li tc trong tng lai.
3. Thu nhp th ng: Thu nhp th ng ni chung thng n t bt
ng sn. cng l thu nhp t bn quyn sng ch hay s dng cc
ti sn tr tu nh m nhc, sch, v nhng mn khc c gi tr v tr c.
Ti sao ngi cha giu khng thch thu nhp kim c
Trong quan im ca ngi cha giu, loi thu nhp t nht l thu nhp kim c,
Vi ng, l loi thu nhp t nht v 4 l do sau:
1. l thu nhp b nh thu cao nht v l thu nhp t c lm ch nht,
bao nhiu bn phi tr v khi no bn tr thu?
2. C nhn bn phi lm vic v n v n ly ht thi gian qu bu ca bn
3. C rt t n by trong thu nhp kim c. Cch duy nht mi ngi tng
thu nhp kim c l lm vic nhiu hn
4. Thng th khng c d. Ni cch khc, bn lm vic, c tr lng, v
sau quay li lm vic v c tr tip. Mt ln na, theo ngi cha giu,
c rt t sc mnh n by khi lm vic v loi thu nhp ny.
Khi ln ln , ti lun lun thy th v rng ngi cha giu khng thch thu
nhp kim c. ng thng ni: Li khuyn t nht m con khuyn mt a
tr l hy n trng v vy mi c th kim c cng vic lng cao. L do
ng ni vy khng phi ng chng li trng hcng ch chng li cch dy a
tr dnh ht i ngi lm vic v thu nhp kim c. Hu ht mi ngi ti bit
55
u m c c cng vic lng cao vi tht nhiu thu nhp kim c. Ngi cha
giu ni: Dy mi ngi dnh c i ngi lm vic cho thu nhp kim c
ging nh dy ai c i lm mt n l cho vic lng cao
Ti sao ngi cha giu thch thu nhp th ng
Mc d ng c c 3 loi thu nhp, nu c s chn la trong 3 loi , ng s chn

thu nhp th ng. V sao? V l loi thu nhp m ng lm vic t nht, cng l
thu nhp t thu nht v mang li thu nhp nhiu nht cho ng trong thi k lu
di. Ni cch khc, ng lm vic v thu nhp th ng v, trong thi gian di, ng
lm vic cng t, phc v cng nhiu ngi v kim c cang nhiu tin khi ng
cng gi.
Trong cuc hnh trnh v hu sm v giu , ti phi bit lm vic cc nhc
cho loi thu nhp no. Kim v ti c th v hu sm v k hoch ca chng ti l
lm vic cho thu nhp th ng, khng phi thu nhp kim c, nh hu ht mi
ngi. Mt iu khc na l chng ti ln k hoch ngh hu vi thu nhp th
ng ch khng phi thu nhp li tc, nh hu ht mi ngi u ln k hoch
ngh hu. Trong khi mi ngi ngh hu bng thu nhp li tc, khng phi l
loi thu nhp tt nht v l loi thu nhp b nh thu cao th 2 trong 3 loi thu
nhpV thu l khon chi ph ln nht ca mt i ngi. Ti s gii thch iu
ny sau.
Ngi cha giu ca ti c c 3 loi thu nhp. L do ng c c 3 v mi loi
c nhng thun li v bt li khc nhau. Ngi cha ngho ca ti ch lm vic cc
nhc cho mt loi thu nhp. S khc nhau gia hai ngi to ra s khc bit
ln khi xt c mt i lm vic.
Hai ngi cha lm vic cc nhc cho nhng loi tin khc nhau
Hai ngi cha ca ti khng lm vic cho cng mt loi thu nhp. Ngi cha
ngho thng ni: n trng th mi c cng vic lng cao. Ngi cha giu
th: Khng phi con lm ra bao nhiu tin m con gi c bao nhiu. ng tip
tc: Thu nhp kim c l thu nhp m con lm vic cc nhc nht v cho php
con gi li t nht.
Tin 50%
Ngi cha giu thng gi thu nhp kim c, thu nhp m bn nhn c t
vic tr lng, l tin 50%. L do ng gi n l 50% v khng cn bit bn kim
bao nhiu tin, chnh ph lun ly t nht l 50% hoc nhiu hn bng cch khc.
Nu bn lm ra $50,000 mt nm, th t nht $25,000 c th i vo chnh ph
trc khi bn chm tay vo. Ngay c khi bn nhn c $25,000, thu vn tip tc.
V nh hu ht mi ngi u bit, bn b nh thu khi bn lm ra tin, chi ph,
tit kim, u t v khi bn cht. S tht l tin thu khi bn cht c th s rt cao
56
khi bn khng chun b cho s kin . Nh ngi cha giu ni: Nu con khng
chun b mt k hoch v tin bc ca con sau khi con cht, th chnh ph s lm
iu .
Theo quan im ca ngi cha giu, tht l km thng minh khi lm vic
cc nhc v chnh ph ly t nht 50% s tin.
(Nhiu nm trc, tin thu cn cao hn 50%. Trong khi con s y c gim
trong nhng nm gn y, nhiu l hng v thu c b p li v s gim
thu. S tht l, khi ngi cha giu cn trong nhng nm lm vic kim tin, ng
thng gi l tin 80% v l con s m chnh ph ly t nhng ngi c thu
nhp cao).
Tin 20%
Hu ht mi ngi ngy nay c gng v hu bng cch tn dng loi tin m

ngi cha giu gi l tin 20%, tc l tin t s tng li nhun hay tng gi c phiu
v i khi l bt ng sn. Mc ny cn cao hn nhiu nm trc, ngha l ngy
nay lm vic v tng li nhun thng minh hn. Khi cc chnh tr gia ni rng
Ti phn i mt s gim thu cho ngi giu, h thng m ch n mt s
loi u t c gim thu.
Nhiu ngi thng minh hn v ti chnh v khng lm vic cc nhc cho
thu nhp kim c. Nhiu ngi yu cu s chn la c phiu tc l tin 20%,
nu cng ty thnh cng. S chn la chng khon c th khng c gi tr g nu
cng ty ci thin gi tr trn th trng. im ch y nhiu ngi bm theo
nhng thun li v thu v cc cp bc n by khc nhau ca cc loi thu nhp khc
nhau. Khong cch cng ln gia nhng ngi c v nhng ngi khng c l v
hu ht mi ngi khng quan tm c nhiu loi thu nhp khc nhauv h lm
vic cc nhc cho loi thu nhp khng ng.
Tin 0%
Mt trong nhng l do Kim v ti v hu sm v chng ti s dng loi tin tr

hon thu v nhiu ln ngi cha giu gi l tin 0%. Tin tr hon thu l loi
tin t li nhun m khng b nh thu ngay lp tcv c tr hon cho n
khi chng ti mun ng cc tin thu ny.
V d: Chng ti t xung $5,000 v mua cn nh $50,000. Hai nm sau
chng ti bn i vi gi $100,000. Kt qu chng ti c li nhun l $50,000
nhng chng ti chn cch khng tr 20% li nhun, khong $10,000. Thay v tr
thu cho s li nhun , (con s tng t trong chng khon hay qu chung),
chng ti tr hon li nhun v t $55,000, gm $50,000 li nhun v $5,000 tin
t mua ban u, vo v u t k tip. Ni cch khc , chng ti c 1000% tin
li sau 2 nm v khng tr thu ngay lp tc. Chng ti tr hon thu mt cch
hp php v s dng tin ca chnh ph mt cch nghim tc nh l tin t
xung cho mt cn h ln hn vi gi $330,000. Sau chng ti dng tin ngn
57
hng v tin cha tr ca ngi bn cp vn gip chng ti s tin $275,000 m

chng ti khng c. Khng nhng chng ti s dng OPM (tin ca ngi khc),
chng ti s dng tin ca chnh ph gip chng ti v hu sm v giu.
Gia nm 1988 v 1994, chng ti dung cch u t v chin lc thu ny
nhiu ln.
M, mt trong nhng thun li ca u t bt ng sn hn hn ti sn
di dng giy t l k h hp php v m thu. L do chnh ph cho php k h
thu ny v h mun cc nh u t gi tin ca h u t vo bt ng sn
cung cp nh cho nhng ngi khng mua nh hoc khng kh nng mua
nh. S gim thu gip cc nh u t nh Kim v ti cung cp mt cch phong
ph nh cho thu v do gi thu nh cng gim xung. S khuyn khch v
thu ny cng gi cho ngnh bt ng sn si ni, v gip nn kinh t quc gia
mnh m, k t lc bt ng sn l mt lnh vc ln ca kinh t M. Nu ngnh
bt ng sn b tn thng, c quc gia cng vy.
Tin min thu
C nhiu cch kim tin min thu. Mt cch l u t vo cng phiu min
thu. V d mt ngi t $1,000 vo cng phiu min thu li sut 5%. Ngha l
mi nm ngi ny s nhn $50 min thu. Trong khi nghe chng c g th v,
nhng c nhng lc tin li s rt ln.
Tin min thu t tin 0%
Mt cch khc tr hon thu l to ra s st gi t vic ci tin ti sn ca bn.

V d, ti mua cn nh cho thu gi $100,000. Ming t tr gi $20,000 v cn nh
tr gi $80,000. Chnh ph cho php ti gim gi cn nh v khng tr thu trn s
tin gim . Gi s chnh ph cho php ti gim gi cn nh trong thi k 20 nm
vi s tin ci tin $80,000. Bng nhiu cch, tin b $4,000 ca thu nhp ph m
ti khng phi tr thu trong nm . Trong khi $4,000 khng phi l s tin ln,
khi vn ca bn ln hng triu , s tin st gim , khi cng vi s tin mt m
bn khng tht s mt, s rt kinh ngc.
Mt phng php ngi giu s dng nhn c tin min thu mt
cch hp php l h n gin tr hon li nhun t bt ng sn v sau , cui
i, h chuyn cc bt ng sn thnh cc t chc t thin. Khi h lm th, h c
th khng bao gi phi tr thu cho tt c cc li nhun hoc st gi, h tr hon
v dng s tin cho cuc sng bn thn. l v k h hp php m nhiu
ngi giu tng cc bit th ca h hoc mt phn vo cui i. Gia nh h
thng rt giu c nh s tr hon thu da trn nhng ti sn h tng, v h
khng cn cc ti sn lm h giu thm. H lm tin kim cc ti
sn khc. Mt ln na, iu c tr cho nhng ngi rng ri.
Li khuyn tt
58
Li khuyn tt nht lc ny l hy tm kim nhng li khuyn tt. Ti khng phi

l lut s thu, k ton thu v, hay lut s bt ng sn. C nhng c bit v
phc tp ca lut php m bn c th tm thy l khuyn tt nht, c bit khi bn
l ngi giu hoc c k hoch lm giu. Nh ngi cha giu thng ni: Li
khuyn t nht con c th nhn c l li khuyn min ph. l li khuyn t
bn b, h hng l nhng ngi khng giu hoc khng c k hoch lm giu.
Li khuyn xu
Khng nhng bn c th nhn li khuyn xu t bn b hay gia nh, bn c th

nhn li khuyn xu t cc nh c vn ti chnh chuyn nghip.
Nhiu ngi c khuyn rng cn nh ca h l khon khu tr thu ln
nht. Theo ti, li khuyn t nht trong cc li khuyn xu. M, mi la
bn tr trong li sut, chnh ph cho php bn khu tr thu khong 30%. Nu
iu hp l i vi bn, hy a cho ti 1 la v ti s gi li cho bn 50cents.
Mt im nh m hu ht cc nh c vn khng ni cho bn bit l sau khi bn
vt qu $125,000 thu nhp kim c, bn bt u mt s khu tr thu cn nh
ca bn. l mt l do khc khng lm vic v thu nhp kim c v mua cn
nh ln hn c cc thun li v thu.
K h thu tt nht
Trong cc chng trc, ti vit v s khc nhau gia nhng g mt s ngi ngh
l thng minh v ngi khc ngh l ri ro. Trong v d u tin, ti ni rng
ngi cha ngho ngh rng cng vic n nh l thng minh v xy dng mt
cng ty l ri ro. Ngi cha giu th hon ton ngc li. ng ni: Nu con l
vic v mt cng vic an ton, con s kim c t v t khi con lm vic nhiu v
nhiu. Vi ti, c gi cho mt cht an ton l qu cao.
Ngy nay, cng nh khi cn nh, cch tt nht kim nhiu m lm t l
s hu mt cng ty. iu ny c gii thch bng k h tt nht trn th gii. Mt
l do bt u mt cng ty ca chnh bn l:
Ngi lm cng Ch cng ty
Thu nhp Thu nhp
Tr thu Tiu xi
Tiu xi Tr thu trn s tin cn li
Mt ngi lm vic lnh lng tiu xi mi th bng ng tin sau thu. V d,
hu ht cng nhn chi tr tin xe c vi cc ng la sau thu. Ngi ch cng ty
th c php tr tin mua xe bng tin trc thu nu n c dng cho cng ty
v cc cuc gp mt cn thit. Khi bn lm vic cho loi tin 50%, chic xe ca bn
c th t hn nhiu so vi chic xe ng ch bn, mc d chic xe ca bn gi thp
hn. Nhng th nh v bng , tin du ngon, cc ba ti, tin gi tr v nhiu
mn khc thng c th c mua bng nhng ng tin trc thu. Cc ch
59
cng ty c th tr cho nhng th ny bng tin trc thu trong khi gii lm cng
tr bng tin sau thu. (Nhng mn tin ny phi c lit k nh chi ph chnh
ng cho cng ty). V vy khng nhng hu ht mi ngi M lm vic cho loi
tin 50%, m cn tr tin cho nhng vt dng cuc sng vi ng tin b gim
i mt na. Khi ti hc s khc nhau vi ngi cha giu, ti nhanh chng nhn ra
ci gi ca mt cng vic n nh tht t.
Mt li cnh bo
Cun sch ny khng phi l cun sch v lut php. Cun sch c vit vi
mc ch gip bn nhn ra s khc nhau ca cc loi thu nhp. Ti xin bn ch
rng: c cch gim thu hp php chng no bn cn dng nhng chin lc thu
nhm mc ch lm ra nhiu tin hn. Nu bn dng nhng chin lc thu ch
gim thiu thu, th bn vi phm lut php. y l im rt quan trng v l
do ti khuyn bn tm nhng li khuyn v thu tt nht. Ti gp nhiu ngi
lm nhng iu ch vi mc ch tit kim thu v h b chnh ph trng pht.
Mt ln na, s h tr chuyn nghip tt nht trong lnh vc lut php thng v
gi.
Nu bn mun nhiu thng tin v thu, lin on v nhng chin lc

gim thu hp php, bn c th truy cp trang richdad.com v tm kim th vic
bng catset v sch ca cc tc gi l c vn ca Rich Dad. Cc cun catset ch
phng vn cc nh c vn v cc ch ring bit, trong khi cc cun sch c
vit bi cc nh cn vn v chuyn mn. Nh rng y ch l nhng sn phm
gio dc. Ti khuyn bn nn hi kin cc nh c vn chuyn nghip trc c
mt hnh ng c th no.
t k h thu
Khi bn hc v hiu Kim t bn s sm bt u nhn ra rng lut thu t nht

cho nhng ngi lm cng. Tht s l nhng ngi lm cng c tr lng
thp m phi tr thu cao nht - chnh ph c th bo v tng lp lao ng.
Ngay c nhm S c nhiu k h hn nhm E.
Nhm tt nht l nhm B n gin v nhm B cho php bn ly tt c
nhng li th t cc nhm khc. V d, l mt ngi nhm B, ti c th dng cc
li th ca nhm E, nhm S v nhm I. Ni cch khc, nu bn l ngi lm cng
hoc lm t nh lut s hay bc s, bn khng c php dng cc k h nh
nhm B c. Mt ln na, nhng li khuyn v ti chnh v thu ng n rt
quan trng nu bn mun dng lut php sao cho c li.
Bn ang lm vic cc nhc v loi tin no?
60
Cu hi l: Bn ang lm vic cc nhc v loi tin no? Nu bn lm vic cho tin

50%, bn s phi lm vt v hn ngi lm vic cho loi tin r hn, v loi tin
t nht c tm thy trong nhm E. Nu bn hi bt c ngi no c bng CPA,
h s ni vi bn rng h s chng gip g cho bn nhiu nu bn l ngi nhm
E. Chnh ph kha tt c cc k h cho nhm ny.
Nhng ngi nhm E, nhm ngi lm cng, li th tt nht v thu l
401k. Ti cng c. Bt chp bn ln k hoch c an ton, thun li hay giu,
mi ngi nn m rng ti a cc li th ca 401k. N l mt k h duy nht c
dnh cho ngi nhm E
Mt vn ca 401k
Mc d ti khuyn mi ngi nn c v tng ti a s ng gp cho 401k, nu h

c mt khon 401k. ti thy vn c mt vt nt. Vt nt y l mc d bn tit
kim tin trong n v hi vng s tng 20%, v khi bn mun rt ra khi v hu,
bn s b nh thu 50% nh loi thu nhp kim c. Mc d bn tin rng bn
ang u t vo chng khon (hay tin 20%), nhng khi bn b tin vo, bn vn
b nh thu mc nh loi thu nhp kim c. Ni cch khc, mc d bn u
t vo tin tr hon thu 20%, bn b nh thu mc 50% khi bn cn tin. iu
ngha l bn lm vic sut i cho loi tin 50%, v khi v hu bn vn b nh
thu mc 50%. (D nhin , nu ch ca bn kt kp s ng gp ca bn vo
401k, iu ny hp l khi tng ti a s ng gp ca bn).
Vn th hai ca 401k l n ch lm vic cho nhng ngi c k hoch tr
nn ngho. Nu thu nhp ca bn gi mc cao khi bn v hu, bn tip tc tr
thu cao hn vi s tin hu v thu nhp ca bn tng ln ch khng gim xung.
Khi ti tho lun 3 bc ca k hoch ti chnh, mt l an ton v bo m,
mt l thoi mi v mt l giu, nn nh rng l nhng phng tin u t
khc nhau cho mi loi k hoch. K hoch 401k v tit kim l nhng k hoch
ca ti c an ton, bo m v thoi mi. khng phi k hoch ca ti
lm giu.
Vn phc li x hi
Vn ca phc li x hi l n ch lm vic cho nhng ai mun ngho. Nu sau

khi bn v hu v bn thy phc li x hi khng cho bn sinh sng, v bn
tip tc lm vic kim thu nhp, chnh ph s bt u gim tin phc li cho bn.
Ni cch khc, trong hu ht trng hp, cch duy nht nhn ton b s tin l
hy chn con ng ngho.
Vn ca tit kim
Vi nhng ngi tin rng gi ton b s tin trong ngn hng, ngh rng tit kim
l thng minh, tin ca h ang lm vic cho loi tin 50%. Ti cng c tin trong
61
ngn hng, nhng ti khng ngh tit kim l thng minh nh nhiu ngi vn
ngh. Ti c tin trong khon tit kim nh mt phn ca k hoch an ton v bo
m v ti chnh, khng phi k hoch lm giu. y l s tht mc d ti khng
ngh rng s thng minh khi tin ca ti lm vic cho loi tin 50%, cng nh v l
do lm pht.
Thc ti t nht
Trong cc chng sau, bn s hc v sao li khuyn n trng, kim vic lm,

lm vic chm ch, tit kim, b tin vo khon 401k c th l li khuyn t nht
nhn t kha cnh thu. Ngi cha ngho ca ti ngho v ng t khuyn mnh v
cc con ca ng nh th. y l thc ti duy nht ca ng khi nhc ti tin bc.
Lm th no kim nhiu thu nhp c nhiu li th v thu
Nu bn mun v hu sm v giu, bn cn phi i theo li khuyn ca ngi cha

giu. V li khuyn ca ng bt u vi tng l: hy lo chuyn kinh doanh ca
mnh.
Ch n gin bt u mt cng ty nh ti nh, mua mt franchise hoc
tham gia mt cng ty mng li tip th, bn s di chuyn sang loi thu nhp c
nhiu li thu v thu. Nu bn c th ct gim chi ph, bng cch s dng tin t
vic s dng cc thun li v thu, bn tin b v ti chnh ri. Nhng lun nh
rng mc ch ca bn l lm ra nhiu tin ch khng phi l trn thu. Mt mt l k
hoch ng thu, mt mt l trn thu.
Nu bn c hng th v vic khm ph lm th no lm vic cho loi
tin c nhiu li th v thu, bn c th vo trang Web ca chng ti v tm kim
cc sn phm khc, nhm gip nhng ngi mun hc hi thm; v d, chng ti
c hai sn phm ca chuyn gia thu v, Diane Kennedy, CPA, l:
1. Your first step to Financial Freedom : 4 cun catset
2. The Loopholes of the Rich: 1 cun sch
Lm vic t nguyn
Trong Rich dad poor dad, ti k v cu chuyn ngi cha giu ngng tr cho
chng ti 10 cents cho mi gi lm vic v bt chng ti lm vic t nguyn.
Nhiu ngi ngh y l cu chuyn th v nhng lm vic t nguyn khng phi
mt phn thc ti ca h. Ti mun nhn vi bn rng: Trong hu ht trng hp,
nu bn mun lm vic cho loi tin tr hon thu hoc tin min thu, ngh l bn
phi lm vic t nguyn.
Tin c c t s b p ca sc lao ng b nh thu cao nht trong cc
loi thu nhp. l l do v sao ti thng khp mnh khi ti gp nhng ngi
tr tui trng rt phn khi v vic c mt cng vic lng cao. Mt ngi tr
vi nh nh vy hoc c thc ti nh vy thng c kt qu bng cch lm vic
62
chm ch cho loi tin 50%. Mt ngy no , h thc dy tui 40 vi cng vic
lng cao v bt u t hi ti sao bn b h vt xa h v ti chnh. L do
nhng ngi lm cng chm ch tin xa hn v ti chnh tr hn v h lm vic
cho cc nhc v thu nhp lng bng. H lm vic cc nhc c tng lng v
tin thng.
Mc d ngi cha ngho ca ti bt u vi s thu nhp nhiu hn ngi
cha giu, nhng cui cng ngi cha giu vt qua ngi cha ngho v tim
nng thu nhp. Ngi cha giu ni: Con s u t thi gian bt chp con ang
lm vic cho loi thu nhp kim c, li tc hay th ng. Mt kh khn ca lm
vic cho loi thu nhp kim c l con mi lm vic cc nhc v n. Cui cng
mt ngi lm vic cho loi thu nhp li tc v thu nhp th ng s vt qua con
v mt tim nng thu nhp v h lm vic t , kim c nhiu, tr thu cng t.
iu c gii thch nh sau:
Thu nhp kim c: tin 50%
Thu nhp li tc: tin 20%
Thu nhp th ng: tin 0%
Ngi cha ngho ca ti b ngi cha giu qua mt v thu nhp kim c
thng c c t sc lao ng v hai loi thu nhp kia c c t ti sn. Thi
gian tri qua, ngi cha giu tin chm nhng ng bo m tip tc tng s lng
v m rng cc ti sn ca ng v bt chng lm vic cc nhc v ng. Ngi cha
ngho ch bit lm th no lm vic chm ch mt mnh cho loi tin 50%.
Nhng ngi nhm E t c lm ch nht v thu v tr nhiu thu nht,
ngay c khi v hu. Nu thu nhp ca bn ngy nay l t nhm E, bn c th hy
lm g kim thu nhp nhm khc. Nhm S c mt s t li th hn nhm
E, trong li th chnh l bn c th khu tr mt s chi ph t thu nhp ca bn,
trc khi tr thu. Vn ca c nhm E v S l nhn t n by ca sc lao ng
l ti thiu v tr thu cao hn. Nhng nhm c lm ch cao nht v thu, c
tim nng n by ca lao ng cao nht v c nhiu li th nht v thu l nhm
B v I.
Nu bn tht s mun v hu sm v giu, bn c th xem xt vic lm
vic t nguyn. Khi bn t hi bn thn mnh: Lm sao ti giu bng cch lm
vic t nguyn c? bn bt u thc y tr c ca bn sang mt thc ti khc.
Nu khng c g p vo u bn khi bn lm vic t nguyn, c tip tc thc y
tr c bn hay bt u thnh thong u t v hc tp cuc i nhng ngi giu
c t nhm B v nhm I
Ngi cha giu ni: Lm vic v tin rt kh giu. Nu con mun tht s
giu, hy hc cch xy dng, mua v to ra ti sn. ng cng ni: Lm vic
chm ch c tr cao tht ri ro. iu ri ro v mi ngi thng ln su
vo ci vng ln qun: lm vic sut i tng lng v th hai na l ngi
khc s tin xa hn bn v mt ti chnh.
Nhiu ngi giu tr nn giu nh thi gian rnh ri. V vy, nu bn c
vic lm v bn phi chu trch nhim ta chnh, c tip tc vic lm nhng tt
hn nn s dng thi gian rnh ri. Khi bn ca bn i chi golf hoc cu c,
63
bn hy bt u mt cng ty bn thi gian. Cng ty HP bt u t gara, cng nh

Forf Motor. Lun ngh trong u rng hm nay bn c th i ln t ngho kh ln
giu c nhanh hn bao gi ht. Micheal Dell i t sinh vin cao ng ln t ph
ch trong 3 nm. Trong khi bn anh ta lm bi tp nh v ung bia, anh ang
xy dng mt cng ty tr gi hng t trong phng ni tr. Hu ht bn anh ta,
by gi cng ch hn 30 tui, ang lm vic cho loi tin 50%. Nhiu ngi by
gi quay li trng hc vi hy vng c tin c v tng lng v mt s th ang
ung bia v xem TV. V mt ti chnh, h c th c cn nh ln, c con ang hc
trng t v ang hy vng khon 401k s cung cp tin cho h khi h v hu.
Mt s th im lng t hi lm sao Michael Dell, mt sinh vin b ui hc cao
ng, li may mn nh vy. S may mn ca anh n t mt thc ti khc, sn
sng hc hi, nhng khng hc v im, sn sng lm vic t nguyn.
L do Kim v ti v hu sm v chng ti lm vic cc nhc xy dng
cng ty v mua bt ng sn. K hoch cho php chng ti lm vic t m
kim c nhiu. Chng ti khng lm vic v tin. Chng lm vic xy dng,
mua v to ra ti sn, ng theo li khuyn ca ngi cha giu. Chng ti khng
thch cng vic lng cao hay c tng lng. Chng ti cng khng thch lm
nhng vic khng c n by v lm vic cho loi tin m n by ca n b gim
ti 50%. Theo chng ti nh th l khng thng minh, v xt v lu di, iu
tht ri ro. Trong nhng chng sau, ti s gii thch lm th no bn c th lm
vic thu thp nhiu ti sn m t ri ro v nhiu li tc nht. Nhng ti cnh
bo bn l bn c th cn phi hc v lm vic t nguyn hc cch thu thp ti
sn. Ti cnh bo ngay lc ny v hc v lm vic t nguyn l nhng iu m rt
t ngi chu lmv l l do ch c t ngi v hu sm v giu.
Ti khng chng li vic ng thu. Thu l chi ph ca mi cng dn. Nu

khng c th, chng ta khng c cnh st, lnh cu ho, gio vin, cng nhn v sinh,
to n, ng xim chnh ca chng ny l hc cch lm ch mt cch thng
minh v hp php s tin tr thu v khi no th phi tr.
Mt ngh: Ln danh sch s tin bn thu c trong mt thng theo cc
loi thu nhp sau:
1. Thu nhp kim c $_______
2. Thu nhp li tc $_______
3. Thu nhp th ng $_______
Nu bn mun v hu, trong hu ht cc trng hp bn cn c s thu
nhp li tc v th ng. Bn cng c thu nhp th ng li tc v th ng sm
chng no, bn s i trn con ng v hu sm v giu sm chng y. Khng
nhng bn c th v hu sm, bn cn c th cm thy an ton hn v tin bc.
Bn cng c th cm thy thng minh hn khi bn c thu nhp 20% hay thu nhp
t vic tr hon thu, ch khng phi thu nhp 50% m hu ht mi ngi u
theo ui.
Chng cui cng ca cun sch ny s i vo nhng cch thc c th
thu nhp li tc v thu nhp th ng mt cch an ton v li tc cao hn. Nhng
64
mt ln na, n c th yu cu s hc hi v lm vic t nguyn trc khi bn

nhn cc loi thu nhp ny. iu cn bn phi cng hin tin n mt thc
ti khc. Nu bn quyt nh bc vo cuc hnh trnh thu thp cc loi thu nhp
c sc mnh n by tt hn, hy lun nh n anh em Wright. H l v d in
hnh ca nhng ngi hc tp v h mun hc hi ch khng v im s, h
lm vic cc nhc mt cch t nguyn m khng cn s bo m, chp nhn ri ro
mt cch thng minh v thc y chnh h v th gii vo mt thc ti khc.
65
Chng 8: Cch nhanh nht lm giu: Tm tt v n

by tr c
Khng lu sau khi cun Rich kid smart kid pht hnh, cun th t trong Rich dad
series, mt bi bnh lun xut hin trn mt t bo ni ting. Hu ht cc phng
tin thng tin i chng u cho rng Rich dad series c nhng tn thnh tt. H
c ci nhn rt cng bng , khch quan trong cc bi bnh lun v cc cun sch
ca ti. Ring bi bo ny ca t bo ny v Rich kid smart kid li khng nh vy.
Nh bo bt u bi bnh lun bng mt s tn cng v kh nng vit sch ca ti.
Anh ta t nhiu ni rng ti cn phi n trng v hc vit thm. S ma mai
rng ti phi by trong cun sch l ti thi trt hai ln mn Anh Vn v ti
khng c kh nng vit. B t bit danh l ngu dt v trm thi rt khi 15 tui v
ti vit vn rt t l mt s kin rt au n trong i ti.
T ti khng bao gi ngh mnh l mt nh vn. Vit c th l k nng
yu nht ca ti v l l do ti c mt thi gian khc nghit khi cn trng.
Cun sch th t trong Rich dad series ni v cch lm th no ti vt qua kh
nng khng bit c bit vit ca ti m vn tt nghip cao ng. Rich kid smart
kid ni v cch tm kim v pht trin thin t c nhn ca tr con, mc d chng
c th khng bit c bit vit, cng nh s cn thit ca vic pht trin k nng
tn ti v ti chnh ca chng. V vy bi ph bnh ca nh bo y khng tp trung
v ni dung chnh m v k nng vit ca ti, l vn ti gp phi sut thi gian
trng.
Nh bo kt thc bng cu tm tt m anh ta ngh rng tn thnh ti v
khch quan nht. Anh ta vit: Cun sch s gip con bn c tuyn dng hn.
Lc ny ti thy li ph bnh v k nng vit ca ti c bo cha. Ti cm thy
b xc phm khi bi bo ca anh ta ni rng cun sch ca ti gip bn tr c
tuyn dng hn. Ti c l anh ta cha c ht cun sch. Cun sch khng phi
gip bn tr c tuyn dng hn, m lm cho bn tr khng c tuyn dng
hn. Nu bn mun v hu sm v giu , bn cn ngh v cch lm th no t
c tuyn dng hn, ch khng phi c tuyn dng hn. Mt ln na, s khc
nhau c thy thc ti v tr c.
Lm th no khng c tuyn dng
Trong phn tm tt s quan trng ca n by tr c, ti trnh by rng thc ti

ca bn n gin ch l nhng g bn ngh l tht. Hay ni mt cch ph bin, s
nhn thc ca bn l thc ti ca bn. Khi c hi: Tht kh thay i thc ti
ca mt ngi?. Ti tr li Cn tu. Vi ti, chnh nhng kh khn c nhn
ph nhn thc ti ca ngi cha ngho v nhng g ng ngh l thng minh, v
chp nhn nhng tng ca ngi cha giu v nhng g ng cho l thng minh.
Bng nhiu cch, thay i thc ti ca mt ngi t tng lp trung lu hay ngho
sang giu cng nh hc cch n bng tay tri sau nhiu nm bn n bng tay
66
phi. Trong khi iu khng kh khn, v mi ngi u lm c nu h kin

nhn, nhng n cng c th l iu khng d thc hin.
Cch nhanh nht lm giu l kh nng thay i thc ti nhanh hn.
iu ni d hn lm vi hu ht mi ngi, v ti thy hu ht ch mun gi
nguyn thc ti c thoi mi ngay c khi l thc ti ca nhng kh
khn ti chnh v thit cht. Ngi cha giu ni: Hu ht mi ngi thch sng
gia mc trung bnh hn l m rng khong trung bnh .ng tin rng hu ht
mi ngi thch lm vic thoi mi sut i hn l lm vic khng thoi mi mt
s nm, lm vic chm ch m rng nhn thc ri phn i cn li ngh ngi.
Dng php n d chuyn t tay phi sang tay tri, hu ht mi ngi thch ngho
kh vi vic n bng tay phi hn l tr nn giu bng cch hc n vi tay tri.
Bng nhiu cch, n i hi mt s thay i nhn thc trong tr c.
Ni dung vs sc cha
Fast company l mt t bo ln v ti khuyn mi ngi nn ng k n. Trong

mt bi bo gn y nhan Hc 101, chng ti c:
Hc tp l mt cng c quan trng nht ca con ngi, nhm ngi v
cng ty mun tin nhanh v c nhanh mi trong nn kinh t mi
Tip theo bi bo trch dn cu ni ca Estee Solomon Gray, c vn ca
InterWise, Inc. C ni:
V vy trong nn kinh t c, ni dung l vua, trong nn kinh t mi, sc
cha l vua
Ni cch khc, hc cch chuyn t tay phi sang tay tri quan trng hn l
loi mung na no ang dng.
H thng trng hc hin nay vn rc ri bng vic cho bn tr mt ni
dung tt hn, hn l nhn xem thi i thng tin thay i sc cha ca th gii
m chng ta ang sng. Cng nh ngi bnh lun c nhc n trc y cm
thy, quan im x hi ca cun sch ca ti l lm cho bn tr c tuyn dng
hn, hu ht cc gio vin u to ra cc kho hc c ni dung nhm gip bn tr
c tuyn dng hn. l l do v sao h thng trng hc tip tc tp trung
vo ni dung hn l sc cha.
Sc cha ca th gii thay i. Khi cha m ti ang ln ln trong thi k
i khng hong, sc cha l: cng vic l ni kinh hong v mt cng vic n
nh l vua. l l do v sao b m ti nhn mnh s cng vic ca im cao v
mt cng vic n nh. Trong thi k ca b m ti, nu bn tm mt cng vic n
nh vi mt cng ty tt, v bn lm vic chm ch v hp php, cuc i bn
c n nh. Cng ty s c trch nhim cho vn ti chnh ca bn sau khi bn
v hu. Ngy nay, sau cuc o thi nhng nm u 90, hu ht mi ngi nhn
ra rng sc cha hay lut lao ng mi mi thay i.
Ni dung, sc cha v nng lc
67
Mc d ngi cha giu khng s dng t ng ni dung v sc cha, thay v th ng

dng t thc ti, ng cng thng xuyn dng t nng lc. Ng cng ni:
Khng nhng mt ngi ngho c mt thc ti ngho, m h cn c rt t nng
lc cho php tin li vi h.
ng c rng khi mt ngi ni nhng cu: Ti chng bao gi giu ni,
Ti khng mua ni n, hay u t l ri ro, iu h bt nng lc ca h
lm giu. ng ni: Khi mt ngi c thc ti ca ngho hoc trung lu bt thnh
lnh n vi tin bc, h thng khng nng lc v tinh thn v cm xc
gnh vc s giu c bt ng ca tin bcva tin s trn v tri i.. l v sao
bn thng nghe ngi ta ni: Tin va mi tut khi tay ti. Hoc Ti lm
bao nhiu khng thnh vn , ti s thiu tin vo cui thng. Hoc Ti s u
t khi c d tin.
Thnh thong ti cng dng v d ca ngi cha giu tng dng dy
cho con ng v ti. Ngi cha giu dng mt ci ly rng v sau rt nc y
ly v tip tc rt. Chng bao lu th nc trn ra v c tip tc trn chng no ng
cn rt nc vo. Ngi cha giu ni: Tin c mun vn trn th gii. Nu con
mun giu, trc tin con phi m rng thc ti ca con(sc cha) nhm gi
phn chia ca con ca s mun vn . Trong cc kho hc chuyn , ti dng
v d tng t gii thch mi lin h gia ni dung, sc cha v nng lc. Ti
bt u rt nc vo mt ly ru, sau l mt ly nc ln hn, v sau l mt
ci ly ln hn na. ch l mt chng minh n gin minh ho s khc nhau
gia nng lc gi tin ca ngi ngho , trung lu v giu.
Lm th no m rng nng lc
Khi c hi: Lm th no ti m rng nng lc hay sc cha? Ti tr li: Hy

nhn vo tng ca bn. Ti cng nhc mi ngi mt trong nhng cu ni a
thch nht ca ngi cha giu, Tin ch l mt tng. Ti tr li bng cch
truyn t li khuyn m ngi cha giu dy ti. ng ch ra nhng cu nh:
1. Ti khng mua ni n.
2. Ti khng th lm c
3. iu sai ri
4. Ti bit iu ri
5. Ti th mt ln ri v n khng hot ng
6. iu bt kh thi. N s khng bao gi hot ng
7. Bn khng th lm ni
8. iu bt hp php
9. iu rt kh lm
10. Ti ng cn anh sai
Ngi cha giu ni: Ngi ngu dt s tin vo bt c mt vin cnh cng iu
no v mt ngi hoi nghi s ch trch bt c th g nm ngoi thc ti ca h.
Thc ti ca mt ngi hoi nghi khng tip bt c ci g mi nm ngoi thc ti
v mt ngi ngu dt khgn c kh nng b ra ngoi nhng tng ngu dt. Nu
68
con mun giu, con phi m rng u c, mt thc ti mm do v nhng k

nng bin nhng tng mi thnh hin thc v c li ch v mt kih doanh.
Theo tp ch Fast company:
V vy, trong thi k kinh t c, ni dung l vua, trong thi k kinh t
mi, sc cha l vua
Theo cch ni ca ngi cha giu: Nu con mun giu nhanh, con cn
phi m rng u c c nhng tng mi v c nhng k nng tip thu cc
kh nng ln hn cc kh nng hin ti. lm c iu , con phi c mt
thc ti c th thay i, m rng v pht trin nhanh chng. C gng lm giu
bng thc ti ca ngi ngho hoc thc ti b hn ch l mt iu bt kh thi.
Ti sao khng lm giu
Ngi trn ngn ni British Columbia 1985, Kim, Larry v ti quyt nh chng
ti sn sng chu cc v thc y chng ti vo thc ti mi, nhm v hu sm
v giuv hy tin ti, lc tht kh cc. Khi c hi lm th no v hu sm
v giu, ti ch ni n gin Chng ti khng ngng thay i thc ti. Khi c
hi lm th no thay i thc ti ca mt ngi, ti trch dn cu ni ca
Robert Kennedy:
Nhiu ngi nhn vo nhng iu nh h hin ti v ni Ti sao?, cn
ti m c nhng iu cha t c v ni Ti sao khng?
Nu bn mun giu nhanh, bn c th phi i ngc li s thoi mi ca
thc ti hin nay ca bn v tin vo nhng iu kh thi mi cho cuc i bn.
Nh Robert Kennedy ni: Ti sao khng?
C mt u c c th m rng thc ti hoc sc cha nhanh chng l mt
dng n by rt quan trng. S tht l, n c th l dng n by quan trng
nht, c bit trong th gii thay i nhanh chng ngy nay. Vi ngi cha giu,
ti tin chnh v c mt u c c th m rng thc ti l k nng c nhn tuyt vi
v l do ng khng ngng thnh cng v ti chnh. By gi ti gi v hy vng
khn hn, ti hiu hn v sao ngi cha giu cm ti v con ng ni :Ti
khng mua ni n. Trong nhng nm ti y, kh nng thay i v m rng
thc ti l dng n by quan trng duy nht ca bn. Nhng ai c th lm c
nh th s thnh vng hn nhng ngi khng th.
Nu bn mun v hu sm v giu, bn cn kh nng khng ngng thay
i sc cha nhanh chng v sc cha xc nh ni dung. V sc cha cng vi
ni dung bng nng lc
n y phn no hon thnh nhng tng v s quan trng ca sc mnh
n by tr c. Mc d y kt thc phn thc ti v tinh thn, phn nhiu ca cun
sch s tr li khi nim rt quan trng ca sc mnh ca thc ti ca mt ngi.
Phn k tip ca cun sch ni v s quan trng ca sc mnh n by ca mt
k hoch ti chnh ca c nhn bn. L do c mt k hoch rt quan trng v hu ht mi
ngi c nhng m mng nhng tht bi trong vic ln k hoch. C mt gic m v
69
hu sm v giu l quan trng ri, nhng bin gic m thnh hin thc, mt ngi
cn c mt k hoch bc cu cho gic m thnh hin thc.
Sc mnh n by tr c bn s c kim tra trong phn k tip v chng ti s
i vo nhng con s la m vt xa thc ti ca hu ht mi ngi. Nu nhng con s
ny vt xa thc ti, hay sc cha ca bn, th nhng con s ny ch mi l gic m
thi. Nh ti ni trc y, tht kh khn cho mt ngi ang kim di $50,000
mt nm m c v hu trong vi nm vi s thu nhp mt triu . Trong khi hu
ht mi ngi m c mt ngy no v hu vi s tin , nhng ch t hn 1% dn
s M lm c. Thc ti mi mi nm trong gic m ca 99% dn s.
Tin tt l nu bn hiu s quan trng ca vic c mt thc ti v sc cha
ng n, v hiu c tm quan trng ca mt k hoch, c hi ca vic v hu
sm v giu s tng ln ng k.
Nu bn c th thay thc ti v c mt k hoch mnh bo, bn c th thy
rng lm ra 1 triu hay nhiu hn m khng phi lm vic c th d hn nhiu
lm vic sut i cho $50,000. Tt c nhng g cn thit l mt thc ti hay mt sc
cha mm do v mt k hoch c i theo. Phn k tip l to ra mt k
hochmt k hoch c sc mnh n by cao v hu sm v giu.
70
Phn 2: Sc mnh n by ca k hoch

on di y trch dn bi phng vn vi Robert Reich, Tng th k b lao ng
thi Clinton:
Khng cch cng rng gia ngi giu v ngho t chng ta vo mt
kh khn nghim trng
L mt Tng th k ca b Lao ng, mc tiu ca ti l c gng v to ra
nhiu vic lm vi tin lng tt hn cho ngi M, v sau khi lm vic cc nhc
v mc tiu qua nhiu nm, ti khng th gip g c khi cm thy vic lm
v tin lng l tt c. Nhng khng phi th
Vn khng phi l vic lm v tin lng kh na
Trong thi i kinh t mi, vi thu nhp khng th bit trcc hai con
ng ang mc bo ng, con ng nhanh v con ng chm
Cu hi l: Bn v k hoch ca bn trn ng nhanh hay ng chm?
71
Chng 9: K hoch ca bn nhanh c no?

tng lm vic sut , tit kim v b tin vo khon hu tr l mt k hoch
rt chm. l mt k hoch tt v hp l cho 90% dn s. Nhng khng phi
l k hoch ca nhng ai mun v hu sm v giu. Nu bn mun v hu sm
v giu, bn cn c mt k hoch nhanh hn k hoch ca hu ht mi ngi.
Nu bn c dp, hy mn cun phim Top Gun (Tom Cruise) v xem hai
chng phi cng tr bay v ra nhng quyt nh sng cn. Nng lc iu khin
tc rt quan trng i vi hai chng phi cng v cuc sng ca h ph thuc
vo tc . iu tng t cng ng vi cuc sng v kinh doanh hin nay. Tc
thay i v m rng sc cha thch nghi vi s thay i ca vic kinh doanh
trn th gii hin nay l ti quan trng vi nhng ai mun thnh cng v ti
chnh. Khong cch gia ci c v ci khng c khng cn na. Ngy nay khong
cch ang thay i nhanh chng nht l khong cch ti chnh gia ngi giu v
trung lu. Ni mt cch chnh xc, nu bn c mt k hoch chm ca thi i
Cng nghip ( hay sc cha), bn ang b b li sau lngkhng phi bi nhng
ngi cng trang la, m bi nhng ngi tr tui vi mt u c nhanh nhy v
nhng tng nhanh. S thay i v sc cha nhanh chng ny l do chng ta
thy c nhng t ph 25 tui v nhng ngi 55 tui mong mi mt vic lm
$50,000 mt nm. iu bun l nhiu ngi cng trang la 55 tui ca chng ta
vn cn khuyn con ci i theo bc chn ca hcng i trn con tu chm
chp nh cha m chng i.
Trong cun Rich Dads Guide to Investing, ti bt u bng cu: u t l
mt k hoch. Ti cng ni rng hu ht mi ngi ln k hoch tr nn ngho,
l l do v sao nhng ngi nh ngi cha ngho ni Khi ti ngh hu, thu
nhp ca ti s thp xung. Ni cch khc, h ln k hoch lm vic chm
ch sut i ch ngho hn. Nh ngi cha giu ni: Nu con mun giu v
v hu sm, con phi c mt k hoch tht nhanh gip con ngy cng giu m
lm vic ngy cng t.
Lm th no to ra mt k hoch nhanh?
Mt trong nhng nguyn l ca ngi cha giu v tin bc l: Tin ch l mt

tng. Thm vo, ngi cha giu cng ni: C nhng tng nhanh v nhng
tng chm cng nh c nhng chuyn tu nhanh v nhng chuyn tu chm.
Khi ni n tin bc, hu ht mi ngi ln chuyn tu chm, nhn ra ngoi ca s
nhn chic tu nhanh vt qua mt h. Nu con mun giu nhanh, k hoch ca
con phi c nhng tng nhanh.
Nu chng ta mun xy nh, hu ht mi ngi trc tin thu mt kin
trc s, v kin trc s v bn lm vic vi nhau ln k hoch. Nhng khi
nhng ngi ny bt u xy dng c hay ln k hoch cho tng lai, hu ht
mi ngi khng bit bt u t uv h khng bao gi phc ho mt k
hoch ti chnh cho cuc i h. Khng c mt k hoch chi tit no giu c.
72
Khi ni n tin, hu ht mi ngi ch tho k hoch ti chnh ca cha ml k

hoch thng l lm vic chm ch v tit kim. i theo k hoch , hng triu
ngi ngi trn tu lm vic v nhn nhng chic limosine, phn lc t nhn v
nhng cn nh xa hoa
Nu bn khng mun ln k hoch dnh c i mnh nhn ra ca s t
chic tu, chic xe ca bn ang b kt gia gi cao im, bn cn to ra mt k
hoch ti chnh nhanh hn. Sau y l nhng tng lm th no bt u xy
dng v pht trin mmt k hoch nhanh hn.
1. Chn chin lc rt lui trc
Ti thng c hi: Lm th no ti bt u u t? hay Ti nn u t vo

ci g?. Cu tr li bng mt cu hi khc: Chic lc rt lui ca bn l g?. V
thnh thong, cu hi th hai l: Bn mun rt lui khi bao nhiu tui?
Ngi cha giu ca i thng lp li nhiu ln: Mt nh u t chuyn
nghip lun lun c mt chic lc ri lui trc khi h u t. C mt chin lc
rt lui l quy tc u t c bn. l v sao ngi cha giu ni: Lun lun bt
u ni kt thc trc khi con bt u. Ni cch khc, trc khi bn u t,
trc tin bn cn bit nh th no, khi no, u v bao nhiu tin khi bn ri
lui. V d, nu ai ni vi bn: iu u tin bn nn lm trc khi bn ln k
hoch du lch l g? Cu tr li s l: , bn mun i u?. Hay khi ai hi
bn: Ti nn hc ngnh g? Cu tr li s l: Bn mun lm ci g sau khi bn
tt nghip?. iu tng t cng ng vi u t. Trc khi quyt nh u t
vo ci g, trc tin bn cn bit bn mun kt thc u. l l do v sao
ngi cha giu thng ni: Bit c chin lc rt lui l mt nguyn tc u t
c bn.
Nhiu ngi u t v h nhn ra cng ty h ang lm vic hay chnh ph
s cng lo cho h sau khi h khng cn kh nng lm vic. Nhiu ngi ang u
t ngy nay v s an ton ti chnh lu di. Trong khi iu rt tt, ti e ngi
rng nhiu nh u t khng ngh nhiu v mt chic lc rt lui trc khi h bt
u u t.
Bn c bao nhiu tin sau khi bn ngng lm vic?
Vi nm trc, mt ngi cho ti xem nhng con s thng k t chnh ph.

Mc d con s ny c t vi nm trc y, ti khng ngh t l hay con s
thay i nhiu.
Ly tui 65 lm chun khi hu ht mi ngi v hu ( hay rt lui), cu hi
l, bn mun c thu nhp bao nhiu khi khng lm vic na? Con s iu tra ca
chnh ph nh sau:
tui 65, c 100 ngi th:
36 ngi cht
54 ngi sng bng tr cp ca chnh ph hay gia nh
73
5 ngi buc phi tip tc lm vic

4 ngi ngh ngi thoi mi
1 ngi giu
Con s trn kim chng li cu ni ca ti rng hu ht mi ngi
dng nh c mt k hoch lm vic cc sut i v v hu ngho. Hoc h
ln k hoch v hu ngho hoc h khng ch v k hoch ti chnh ca mnh
v chin lc rt lui.
Nhn vo con s, cu hi c t ra l, khi bn 65 tui, bn mun hay ln
k hoch tr thnh nhm ngi no? Ngi cha ngho ca ti, mc d c bng
cp cao v lm vic chm ch, vn tip tc tr li hc vin v hc nhng bng cp
cao hn, nhng cui i vn b xp vo nhm m x hi c c ng. Ngi cha
giu, mc khc, kt thc cn vt xa c nhng ngi giu. Mc d c hai bt u t
nhiu g vi hai bn tay trng, nhng mi ngi c nhng k hoch v chin lc
rt lui khc nhau. Mc d c hai vn tip tc lm vic sau 65 tui, s khc nhau l
mt ngi phi lm vic cn mt ngi lm vic v cm thy thch.
Mc tiu ca chin lc rt lui ca bn l g?
Sau khi xem con s ca chnh ph, ti thm vo khong cch xa hn cho nhng
con s ny, da vo tr gi l ca nm 2000. Lc v hu tui 65, thu nhp m
khng phi lm vic ri vo cc nhm sau:
Ngho $25,000 hoc t hn mt nm
Trung lu $25,000 n $100,000 mt nm
D d $100,000 n $1,000,000 mt nm
Giu $1,000,000 hoc nhiu hn mt nm
Cc giu $1,000,000 hoc nhiu hn mt thng
Mt s tht km may mn l ch mt trong 100 ngi M t ti nhm d d hoc
hn khi h ngng lm vic. Trong cc kho hc chuyn , ti thng hi cc nh
u t Cc bn mun vo nhm vo mt khi bn ht lm vic?. Ni cch
khcMc tiu ca cc bn khi rt lui l nhm no? Ti thy th v l hu ht
mi ngi hanh phc khi kt thc nhm trung lu. Sau ti ni: Nu cc bn
mun th, c tip tc i trn chuyn tu chm. Con tu chm s a bn n .
Con tu chm i theo k hoch tm mt cng vic n nh, lm vic chm ch,
sng di mc trung bnh, tit kim v u t lu di
Khi ti c hi: Ti c th tin ln nhm d d bng con tu chm
khng? Cu tr li l: Cbn c th n bng mt cng vic n nh lng
caonhng bn bt u u t sm, sng tn tin, u t bng mt phn ln thu
nhp, hy vng th trng ng sp v sn sang ngh hu sau 65 tui. Gii
thch xa hn, ti ni: C mt ci gi khi s dng k hoch cng vic n nh v
tn tin n vi nhm d d. Ci gi l rt kh chuyn ln nhm giu v
cc giu bng k hoch bo th ny. Nu bn mun v hu nhm trung lu v
d d, bn khng cn cun sch ny. C nhiu cun sch vit v nhng nhm ny
hay nhng ngi c nhng thc ti nh th. Nhm trung lu v d d l ni kt
74
thc khng th, khong 50% dn s khng t c mc , khin ti ht sc lo

lng.
Hy ln chuyn tu nhanh
Nu bn bt u cuc i bng mt s t i nh ti, v mun v hu sm v giu

nhm giu v cc giu, bn s cn phi t b hn cng vic n nh v nhy ln
chuyn tu nhanh. ln c chuyn tu nhanh, mt ngi cn phi m rng
u c, c nhng tng nhanh, c gio dc v kinh doanh v u t tt hn, v
c mt k hoch nhanh hn. Ni cch khc, nhng ngi ny s cn phi hot
ng trong mt ni dung v sc cha khc v mt tinh thn , ch khng nh a
s mi ngi. Nhng ngi s dng cng vic n nh v k hoch u t lu di
t n nhm d d thng khng c sc cha, ni dung, v nng lc gnh
vc cc khc kh cuc sng nh tng lp giu v cc giu. Nh ngi cha giu
thng ni: Con s nhiu th khi con giu, hn l c nhiu tin.
V ti , Kim v ti quyt nh thot khi ci vng ln qun nhm d d.
l mc tiu ca chng ti. Mt khi chng ti xc nh mc tiu, nm 1985,
chng ti lm vic v pht trin chin lc rt lui, k hoch u t ca chng
ti, v sau chng ti mi xc nh chin lc i vo. Mt khi chng ti c
chin lc rt lui, chng ti bit phi lm g v bt u t u. i vi chng ti,
l i ln chuyn tu nhanh xy dng mt cng ty v u t vo bt ng
sn. iu c ngha chng ti phi t b cc ngy ngh cui tun v xem TV t
li. iu s dn n nhiu bn b hay b con s hi bn Sao khng i kim
vic lm i? hoc Sao bn lm vic chm ch th?
Lm vic cc nhc, cng vic khng m bo, v i theo mt k hoch
cng nhc trn con tu nhanh. Chng ti t c mc tiu t cc v u t khi
Kim 37 tui, cn ti 47 tui. Mt chn nm k t lc k hoch c vit ra cho n
khi chng ti thnh cng. Chng ti to ra mt k hoch nm 1985 v rt lui nm
1994. Trong nm 1985, chng ti chn mt k hoch a chng ti ln nhm d
d tht nhanh cng nh em li cho chng ti nhiu s gio dc v kinh nghim
gip chng ti tiu chun chuyn sang nhm giu v cc giu. Mu cht y
l t tiu chun, ti s gii thch trong cc chng sau.
Bi v cc v u t ca chng ti mang li cho chng ti hn $100,000 mt
nm trong thu nhp th ng, chng ti c th chuyn sang nhm giu n gin
v chng ti c thi gian, tin v tiu chun c bn chuyn sang nhm k tip.
Chng ti i t nhm d d sang nhm giu trong 5 nm. Bc k tip l nhm
cc giu. Nu mi th theo k hoch chng ti mt khong 3 nm.
V l thuyt, k hoch c bn ca chng ti i qua cc nhm tht n gin.
Ch l xy dng cng ty v u t vo bt ng sn. Ngy nay, chng ti tip tc
xy dng cc cng ty v u t vo bt ng sn. Trong khi k hoch vn gi n
gin, nhng ci tng thm l s gio dc v kinh nghim ca chng ti. Chnh
gio dc v kinh nghim cho php chng ti tng tc xy dng cng ty v u
t bt ng sn. Ni cch khc, chng ti phm li, sa cha v hc hi. Bng
75
cch phm li v hc hi, m rng sc cha ca chng ti, kin thc chng ti,
kh nng gnh vc cc d n v s tin ln hn, v tc x l cc s kin ln v
phc tp hn. Ln chuyn tu nhanh cho chng ti nhng tiu chun kinh
doanh v u t khc hn l t mc d d bng cch ln chuyn tu chm.
Chng ti bt u chm nhng chng ti c nhiu s gio dc, kinh
nghim v bn b cung ch hng. Chng ti tin b theo sut mt k hoch n
gin, sc cha, ni dung v nng lc v tc ca chng ti v xy dng cng ty
v thu thp bt ng sn cng tng ln. Vo lc khi nhiu ngi cng trang la
ang hnh phc vi thu nhp $80,000 n $350,000 mt nm, thu nhp ca Kim
v ti bo m trn chuyn tu nhanh. Mt iu tt l chng ti lm vic ngy
cng t trong khi kim c ngy cng nhiu tin. Mi th u theo k hoch
Khi ti cn trng, nhng nm 1960, ngi cha ngho kim c rt
nhiu tin hn ngi cha giu. Khi ti vo Cao ng, ngi cha giu kim c
nhiu gp 20 ln ngi cha ngho, mc d ngi cha ngho ang trong thi k
thu nhp cao nht. Vo lc c hai tui 60, ngi cha ngho phi vt ln v ti
chnh. Nu khng c B x hi y t, ng phi sng ngoi ng hoc dn ti
vi vi con ci. Cng lc , ti sn thc s ca ngi cha giu c tnh khong
150 triu v c tng mi. Vo lc hai ngi 65 tui, s tin ngi cha giu
kim c trong 1 nm nhiu hn s tin ngi cha ngho kim c i. Cuc i
ca hai ngi u i theo k hoch.
2. Hy to ra mt k hoch lm vic cho bn
Ti c tnh khong 90% dn s i theo k hoch tng t. l l do v

sao hn 99% dn s kt thc di mc nhm d d. C nhng ngi c gng t
ti nhm d d hay giu, nhng h tht bi trong vic bin k hoch thnh
hin thc.
Ti nhn mnh vic to mt k hoch ca chnh bn v mi chng ta c
nhng im mnh, im yu, nhng hy vng v mong c khc nhau. Ti bit ti
phi c mt k hoch ca chnh ti v ti khng thng minh nh b ti v mt
gio dc hn lm.Ti thng minh lnh vc khc, khng phi lnh vc m h
thng gio dc ca chng ta tha nhn l thng minh. Mt trong nhng bc u
tin trong vic to mt k hoch l khm ph thin t bm sinh ca bn v qu
trnh no bn hc tp tt nht.
Trong cun Rich kid smart kid, Ti vit v by thin ti khc nhau v bn
cch hc tp. H thng gio dc hin ti ch tha nhn duy nht mt loi thin t,
thin t thuc v ngn ng, v c v vit l cch duy nht hc. Ngi cha
ngho gip ti tm kim thin t v cch hc tp ca ti, mc d iu khng
c cng nhn bi t chc m ng ng u, S o to ca chnh ph. Ngy
nay, ti kim tin khng khng nh nhng g ti hc trng, m bng nhng g
ti hc c bng cch lm theo k hoch.
Ngay c khi bn cha bao gi n trng, hay khng c con ci, iu c
v l mt bi tp tt cho bn tm kim thin t ca mnh v cch hc ca c
76
nhn bn. Nu bn mun v hu sm v giu, bit c thin t ca mnh v cch

hc l mt phn quan trng ca k hoch
Ri b con ng Cng vic n nh
Ti nh r ngy Larry v ti ri khi cng ty Xerox cui nhng nm 70. l

vic lm cui cng ca ti. 20 nm sau, mt s ngi bn ca ti Xerox by gi
ang lo b o thi v th thch v k thut v ti chnh ca Xerox. Khong cch
20 nm ni rng hn l tin. l mt khong cch v thc ti, c v mi.
Mt s thay i v sc cha
on trc khng vit v chuyn v lng ti nhng minh ho s thay i v

sc cha sau 20 nm. 20 nm trc, tht thng minh khi tm mt vic lm v leo
ln nc thang lin on. Ti nh nhiu ngi khng hiu v sao Larry v ti b
mt c hi ngh nghip vi mt cng ty tuyt vi. Sau nhiu nm, hai chng ti
ng u trong vic bn hng, cng vn pht trin khng ngng, tng lai chng
ti c v sng sa. Khng nhng chng ti ra i mt cch kh hiu vo thi k
kinh t y, m tng t b mt cng vic lng cao l iu khng c chp
nhn. iu c chp nhn l lm vic v leo ln nc thang lin on v mt ngy
no tr thnh gim c hay ph gim c ca mt vng.
Khi ti ni vi nhng ngi tr tui sinh sau 1975, v thi gian tng t
chng ti ri Xerox, nhiu ngi trong s h khng mun leo ln nc thang lin
on na. Vi nhiu ngi trong s h, iu phi lm l bt u mt cng ty ca
chnh mnh v a n vo mt IPO (nim yt trn th trng chng khon) v sau
ngh hu hoc bt u vi mt cng ty khc v c phn ho n. S thay i v
sc cha sau 20 nm qu tht ln. Ti c nhng ngi bn khng bit IPO l ci
gnhng con ci h th bit. Con ci h ni v vic tr thnh nh doanh nghip
hoc lm vic vi nhng ngi c th c phn ho cng ty v chng mun tin
nhanh n giu c. Chng mun tin vo con ng nhanh hn l b sa ly vo
ci vng ln qun nh cha m chngmt vng ln qun ti chnh cui cng s
a n mt cn nh ngho kh cho hng triu ngi thuc th h ca ti.
Lm th no nm bt s thay i?
Ti c nhng ngi bn ght s thay i v thi trang, m nhc v k thut.

Nhng ngi ny ght nhc rap, khng c mt trang web cho cng ty v vui
mng khi nhiu dot-com tht bi. Mt s trong nhng ngi tng t tip tc tin
vao cng vic n nh, Bo him x hi, y tnhng tng ca thi i Cng
Nghip.
Trong khi c nhng ngi chin u vi s thay i, li c nhng ngi
trn trnh s thay i. Ti c nhng ngi bn khc ch ng tm kim nhng
vic lm khng b nh hng hoc dnh dng g n WWW. Mt ngi trong s
77
h xin nhng vic lm l gio vin, khng phi v anh thch dy hc bn tr. Anh
chn vic lm v mun trn trnh s thay i khng ngng v th gii. Anh
mun mt vic lm ni anh c th c bo m cng vic v khng b sa thi. H
thng trng hc l ni n nu ca anh ta trong mt th gii thay i.
Mt ngi bn khc th mua mt cng ty m khng bao gi b nh hng
bi Internet. C ni: Ti qu gi c th hc lm cch no kinh doanh qua
Internet v vy ti mun mt cng ty khng c Web. Ti khng c tin cho vic
ngh hu nn k hoch ca ti l lm vic cho n khi khng cn lm vic c
na th thi.
Nhng v d ny cho thy nhng thc taih v sc cha khng chu thay i
theo thi gian. Nhng ngi ny s b b li sau lng gia khong cch ngy cng
ln ca ngi giu v trung lu. Chic tu ri xng n vng t ca
nhng c hi ln, giu c v thnh vng v nhiu ngi chn cch li pha
saun gin l h khng th thay i sc cha ca tr c bn thn mnh.
Lm th no nhn thy tng lai
Trn chuyn bay t London n New York, ti ngi cnh mt quan chc cp cao
ca IBM. Sau khi bit nhau, ti hi anh Lm th no anh chun b cho tng
lai?. Anh tr li Mt li lm khi ngi ln nhn tng lai l h nhn bng chnh
cp mt ca h. l l do v sao nhiu ngi ln khng th nhn thy s thay i
ang n. Nu bn mun nhn thy th gii s ra sao sau 10 nm, hy nhn nhng
c cu tui 15. Quan st th gii t i mt ca bn chng v bn s thy tng
lai.
Nu bn c th o tng v th gii v tht nhn th gii bng quan im
ca mt ngi tr hn, bn s thy mt th gii ln hn, mt th gii vi s thay
i d di v tht nhiu cc c hi sp n. C nhng c hi kinh doanh v u t
ang n c th to ra ca ci ln hn c xe t ca Henry Ford, du ca John
D.Rockefeller, my vi tnh ca Bill Gates, v Internet ca hai nh sng lp tr
yahoo, AOL v Netscape.
Sau ti hi: Vy s sm c mt t ph tui trung hc ch?
Anh tr li: Ti nh cuc vo iu
Nu bn cha giu ngy nay v bn l chuyn tu cui, ng lo, mt chic
tu khc i n s giu c v c hi sn sng cp bn. Cu hi l, liu bn s
trn khng?
Lch s t n s lp li
Mt trong nhng mn hc a thch ca ti trng l kinh t v lch s kinh t.

Lch s kinh t thng c gn lin vi nhng nh kinh t hc i u ca mi
thi k. Mt s nhng nh kinh t hc nh Adam Smith, David Ricardo, Thomas
Malthus v John Maynard Keynes. Cu chuyn v cuc i v lm th no h
78
thy th gii trong thi k ca h thp dn hp dn, ti lun tm hiu lm sao m

k thut, con ngi v kinh t tin trin.
Mt thi k ca lch s kinh t c hnh thnh sau khi mt nhm ngi
c gi l Nhng k lc hu. Nhng k ny l nhng ngi hp li thnh nhm
v tn cng ph hu nh my v thit b v h s mt vic lm. Ngy nay khi ai
gi mt ngi l K lc hu, c ngha l ngi chng li s thay i ca
cng ngh, hoc s cng ngh thay i, hoc ch n gin mong cng ngh bin i
ch khc v th gii c yn n. Trong khi nhng k lc hu nguyn thu
ht, nhng nhng k lc hu thi hin i th ch h. Lch s lun t n lp li.
Bn c b ng bng by lu nay khng?
Nhiu ngi trong chng ta tng thy nhng ngi ho trang trn TV bin
nhng ngi xu x thnh xinh p v ngc li. Mt nhm gm ngi chuyn
lm tc, trang imc th lm mt ngi tr nn p mt cch k diu. Mt vi
s bin i y tht ng kinh ngc v mt c th thay i c i mt ngi no .
Mt ngi bn ca ti l mt chuyn gia hng u trong lnh vc ny,
thuc hng top th gii, ngha l anh c tr trau chut v ci thin hnh nh
ca nhng ngi giu. Anh l mt trong nhng ngi m ti tr tin sa son
cho ti. L do ti tr cho ai chn qun o v ct tc cho ti mt cch khc
bit v ti khng mun b ng bng trong mt thi gian di. Thay v th, ti
mun i cng vi thi gian, ng b ho vi s thay i v sc cha v ni dung,
hp thi vi nhng thay i thi trang. L do ti i hnh nh ca ti v n gip
ti ng b ho vi thi gian.
Chuyn gia to mu y, cng tn l Robert, mt ln ni vi ti, Mt ngi
thng tr nn ng bng theo thi gian khi h cm thy thch th cuc sng
nht. thng l thi k h cm thy thnh cng nht, vui v nht, yu i
nhthoc trn tt c nhng iu . l l do v sao bn thy nhng ngi
hin nay vn cn trng nh thi hippi. V cng l l do v sao bn nhn thy
nhiu cu chin binh cng trc tui bn vn cn mc qun phc. Cuc chin l
khong thi gian h cm thy yu i nht v cuc i c ngha vi h.
Khi bn thy ai mc ng phc thi i hc ngay c khi h tt nghip
nhiu nm trc, l s thm kht qu kh thng qua ng phc thi i hc.
Mt v d khc ca vic ng bng theo thi gian l khi c ngi lc ln ln bt
u c x, n mc trng ging cha m h. Ngc li l ngi bt u n mc nh
tr con c gng c trng tr hn hoc tr li khong thi gian m h thu ht
nht. Nhng trng hp b mc kt trong qu kh y tt hn nn thay i vi thi
gian. iu c th trn cch n mc. ti khng phi l thay i qun o m
l h b ng bng v mt sc cha ca u c. Nhng ngi ny thng tr nn
cng nhc khi h cng gi.
Ti sao bn khng mun b mc kt trong qu kh
79
Ngy nay chng ta thy nhng ngi c nhng hnh ng qu trn v thi trang
hoc nhng c chy theo mt hay qu tn thi. Ti khng mun ni v iu .
Mt trong nhng l do t khuyn l hy n mc hp thi mt cch thng minh,
nh ngi bn Robert ca ti ni, v bn mun c ng b ho vi thi gian.
Nu bn khng pha trc ca nhng g ang xy ra, th bn s trong qu kh.
Nu bn trong qu kh, sau bn s lm vic hoc u t trong nhng
v cng trong qu kh. Nhng v u t ca nhng thi k tri qua l
nhng v s i xung thay v lm bn giu. Mt trong nhng l do nhng ngi
u t vo nhng v tri qua v nhng ngi ny c th cng b kt trong qu
kh.
iu g s xy ra
Nu bn mun v hu sm v giu, bn cn phi u t vo nhng g s xy ra,

hn l nhng g xy ra. Trong th gii u t, c phn no s tht trong cu
ni con chim n sm s bt c su
Nhn thy tng lai s lm bn giu
Ngi cha giu thng ni vi con ng v ti Nu con mun giu, con cn phi
pht trin tm nhn ca con. Con cn phi ng mp ra ca thi gian, v nhn
chm chm vo tng lai. Ngi cha giu cng k nhng cu chuyn v
Rockefeller lm giu v ng nhn thy s pht trin quan trng ca du la v
s pht trin ca t. ng cng k cho chng ti lm th no Henry Ford c th
nhn thy tng lp trung lu thm kht chic t, khi m ch c ngi giu mi
c t. Ngy nay thi hin i, Bill Gates tr thnh t ph v anh ch th nhn
thy s pht trin ca my tnh c nhn trong khi lo gi khn ngoan IBM nhn
tng lai bng chic my tnh ln. Lo gi IBM khng ngh nh Henry Ford v v
th h nh mt tng lai v trao n cho Microsoft. Nu ti l nh u t cho
IBM, ti s ui c nhng g m qung ny v bt h tr tin lng li. Thay v
th, h thng v cc nh u t mt tng lai. Nhng ngi tr tui mang
li cho chng ta Yahoo, Netscape, AOL v nhng cng ty Internet ni ting khc
tr thnh t ph trc khi tt nghip v h thy tng lai.
Nu bn l chuyn tu i n cnh ng du la, thi i thng tin, thi
i Internet, ng lo, s c nhng con tu khc cp bn.
Trong b phim TOP GUN, c on tt c cc phi cng u ni bn i, bn
i. Nu bn xem cun phim, bn c th nh thi gian c th bn chic my bay
ch o bng mili giy. Nu bn ch qu lu, hoc cha chun b, bn s l c hi.
iu tng t cng ng trong th gii tin bc. Ca s ca c hi rt hp. Nu
bn b ng bng vi thi gian, mc kt trong qu kh, n mc nh b m, khng
chun b, thiu cc k nng kinh doanh v u t cn thit, bn c th nm ly cc
c hi b ng bng hoc chng i ti u.
80
Nm 1999, mt ngi bn n ni vi ti, ti nghe li khuyn ca anh

v u t vo mt cn nh cho thu. Ti mua cn nh kp vi gi $150,000
trong mt vc tt. l mt s khi u rt tt phi khng?
Ti chc mng anh ta, ch th thi. l mt s khi u tt. Nhng
vn l, anh bn n mc tiu khi thi gian tri qua. Anh n tr ba
tic. Anh khng lm khi anh nn lm. Nhng l s khi u tt v tt hn
l khng bao gi bt u. iu tt v ngay c khi anh mt tin , t nht anh
cng c nhng kin thc v kinh nghim v gi.
Tuy nhin anh khng lm khi anh nn lm. Ti ni vy v anh cng vi
ti v Kim khi chng ti thc hin iu gia nm 1989 v 1994. Kim v ti
mua khi th trng rt gi. Khi ti ni anh cng nn mua, anh ni, Ri ro qu.
Ti c th mt vic lm. Anh bit l h ang o thi nhiu ngi. Bn cnh ,
bt ng sn ang thp v h gi. Nu n tip tc rt gi th sao? Nu chng ta ri
vo tnh trng khn n th sao?
Ca s c hi m v n ng. Mi nm sau, khi gi bt ng sn
ln nh im, v th trng chng khon lung lay, anh bn ti nhn ra anh nn
bt u. By gi anh bn vo mc tiu gi ci v chng i n u nh anh
vy. Anh b ng bng theo thi gian v by gi bn vo mc tiu cng b ng
bng vi thi gian. t nht anh cng lm iu g nhng ti e rng anh s tr
mt ci gi ln. Ci gi s cao hn ci gi cn nh kp t ca anhmt ti
sn mang li cho anh rt t vng quay tin mt v tng gi rt chm, nu c. Ti
rt t ho v anh v chu i bc u, mt bc khc so vi cha m anh t thi
i cng nghp.
Kim v ti vn u t vo cng ty v bt ng sn. S khc bit l chng
ti nhm vo cc mc tiu ang pht trin trong tng lai, khng phi qu kh.
l l do bn cn ng b ho vi tng lai v chun b bn vo mc tiu khi
ca s c hi m ra, nh chng ti lm trong khong t 1989 n 1993. Ca s
c hi m vi c bt ng sn v chng khon trong khon 1989 v 1993. Nh
ti vit trong phn ny, nm 2001, th trng chng khon khng hong. Ch
s Nasdaq gim 50%. Th trng chng khon ch gim xung 42% nm 1929. S
sa thi xy ra mt ln na. Ngi bn ca ti bt u hong s. Anh nhn ra rng
anh phi tr qu nhiu cho cn nh kp. Vi ti, ca s ang chun b m ra ln
na.
Trong cc kho hc chuyn ca ti, ti thng Kim ni v kinh
nghim ca c v u t. C thng ni chng ti bt u t nm 1989 v dng li
nm 1994. C thng thm rng gia nm 1985 v 1989, chng ti chun b
u t, lm theo k hoch. Trong thi k chng ti xy dng cng ty v hc
hi v u t bt ng sn. Nhng ai cn nh v thi k , gia nm 1985 v
1989 gi bt ng sn rt cao. Kim v ti chun b bn vo mc tiu khi c hi
m ra. Khi n m ra, bn ti hong s v chng ti bt u mua. K hoch ca bn
ti khng c s chun b khi c hi m ra. Ngy nay, anh ta n tr, u t vo
nhng bt ng sn qu mc, v t hn na, anh khng chun b cho nhng s
kin k tip. Anh n mc nh ng gi mc d anh tr hn ti, v u t nh mt
81
ng gi. Nu bn mun v hu sm v giu, bn phi ln mt k hoch sn sng

cho nhng c hi cha n. V vy thi im hin ti rt quan trng, ng b vi
thi gian v nhn vo tng lai.
K hoch cho tng lai
Nu bn tht s mun v hu sm v giu, k hoch ca bn cn phi l mt k

hoch cho tng lai, tng lai cha tn ti. Nh Rockefeller chun b tng lai
cho xe t, v Bill Gates v Michael Dell sn sng cho thi i my tnh, bn
cng phi chun b cho c hi ca tng lai. Nu khng, bn s u t vo nhng
v u t ca qu kh v nhng v u t thng khng c tng lai.
Lm th no n nhn tng lai?
v hu sm v giu, bn c th cn phi hun luyn cho tng laimt tng

lai cha tn ti. Nh ngi quan chc ca IBM ni vi ti Mt li lm khi
ngi ln nhn tng lai l h nhn bng chnh cp mt ca h. l l do v sao
nhiu ngi ln khng th nhn thy s thay i ang n. C th IBM c
hc nhng bi hc qu m Bill Gates dy. Bi hc l, nu bn mun nhn thy
tng lai, bn cn phi nhn xuyn thu cp mt ca nhng ngi tr tui. Bn p
ng nh th no vi s thay i thi trang, m nhc v k thut s nh hng cch
suy ngh v sc cha ca tr c ca bn nh th y. Nu bn mc kt trong qu
kh, hay khng ng b vi hin ti, bn s hon ton b l tng lai.
Mt cch khc nhn tng lai l hc qu kh. Trong nhn thc ca ti,
lch s c khuynh hng t n lp li, mc d n khng th lp li mt cch chnh
xc. Nhiu ngi ln b l tng lai, hoc i ngc vi tng lai v nhng k
hoch ca h khng c tm nhn v qu kh.
Nm1998, ti ni chuyn vi mt nh bnh lun tr San francisco va b
hc cao ng. Khi ti ni vi c ta rng qu chng khon u t a dng rt ri ro
v ti c th thy n s sm khng hong, c ta gin d. C ta bt u trch dn
cho ti nghe nhng li ni v kin ca nh mi gii chng khon ca c ta.
Qu chng khon m ti u t ng u trong 3 nm. N tng trung bnh
25%. Th trng chng khon l th trng u t tt nht v mc d c nhng lc
gim, nh nm 1987, th trng tng sut trong 40 nm. y l ni tt nht
u t. C ta chng bao gi lm khng kh bui phng vn c vui v v cch
nhn ca ti v tng lai khng hp vi ca c. Ngy nay, qu u t qu gi ca
c gim hn 50%.
Trong khi s liu v d kin ca c ta c phn c tnh ton ng, vn
l cc d kin y i khng xa v qu kh. Nu c ta bit lch s th trng, c ta
s bit rng chng ta c mt cuc khng hong c sau trung bnh 75 nm. Trong
khi khng c ngha chng ta c mt cuc khng mi 75 nm, lch s c i phn t
gii thch v sao th trng i ln trog 40 nm cui cng. Ln cui cng th
trng khng hong vo nm 1029. Mt khong 25 nm th trng mi khi phc
82
li nh nm 1929, tc l nm 1955. Ti ni vi c ta vo nm 1998, v vy s liu

ca c ta tnh ng rng th trng i ln trong 40 nm. Ci nhn ca c ta
v tng lai b cn tr v tm nhn ca c ta v tng lai khng nh km y
qu kh. Mt iu m ngi cha giu bt ti hc l c cc cun sch v lch s
kinh t. Mt cun sach tuyt vi ti khuyn mi ngi nn c nu h mun hiu
v tng lai l :The world philosophers ca Robert Heilbroner. l cun sch
tuyt vi cho nhng ai mun nhn tng lai bng cch hc qu kh.
Khi ti dy cc lp hc u t, ti bo mi ngi in vo bn tnh trng ti
chnh. Sau ti bo h nhn vo qu kh v t hi bn thn h c thy tng lai
ca h khng. Nu h khng thch nhng g h thy, chng hn nh mt bn tnh
trng ti chnh vi y nhng n xu, thu nhp xu, chi ph xu, tiu sn x, v
khng c tng lai, nu l bc tranh tng lai ca h m bn tnh trng ti
chnh biu hin, ti khuyn h khng nn ng bng na, hy hp thi ln, b
qun o c i, mua qun o mi, thay i nhng ngi bn c i v bt u nhn
tng lai. Nu bn c th thay i sc cha u c ca bn c th v hn vi
nhng c hi trong tng lai, bn c mt c hi tt hn v hu sm v giu.
Ti vit trong phn gii thiu rng v hu sm v giu tht d. N
khng kh nh thc hin.nhng vi nhiu ngi, vt b qu kh v bc i
dng cm vo mt tng lai khng chc chn kh hn nhiu so vi vic tr nn
giu v ngh hu sm. i vi hng triu ngi, s an ton v bo m hn khi
li vi qun o, cc b su tp v quan im ca b m hay qu kh. l l do
v sao hn 50% dn s v hu gn mc bn cng. H leo ln chuyn tu chm
v trn cho en cui itt c u i theo k hoch.
83
Chng 10: Sc mnh n by ca vic nhn thy mt

tng lai giu c
Khi ti a ra nhng con s di y cho mt chin lc rt lui, nhiu ngi
khng th tng tng mt tng lai t do ti chnh vi thu nhp hn $100,000
hoc hn trong mt nm m khng phi lm vic.
Trung lu $25,000 n $100,000 mt nm
D d $100,000 n $1,000,000 mt nm
L do nhiu ngi khng th tng tng c nhiu tin nh vy v n khng nm
trong thc ti ca h. Nhiu ngi c th m c nhng s tin nh th v c th
ni rng mt ngy no h s lm nhiu nh vynhng thc t, hu ht mi
ngi ch m mng. Cc con s chng minh s tht ny.
Tng lai ca bn c to ra ngy hm nay
Nhiu ngi khng nhn ra mc tiu ti chnh ca h v h dng nhng t nh

mt ngy no , c l hoc trong tng lai. Ngi cha giu lun lun ni: Tng
lai ca con c to ra bng nhng g con lm hm nay, khng phi ngy mai.
Khi bn nhn vo nhng con s trn , cu hi bn c th hi chnh mnh l Liu
nhng g ti lm hm nay s a ti n mc tiu ti chnh ti mun ngy mai
khng?
Mt s tht khc nghit l 99% dn s M s kt thc ch n mc $100,000.
Hu ht mi ngi i theo bc chn ca b m ri i theo k hoch ca b m.
Ni cch khc, h lm nhng iu tng t v kt thc ng mc tiu.
Ch sau khi tr v t Vietnam, ti nh s tht vng v kim c ch $900
khi cn l mt nhn vin ca Marine Corp, trong khi Mike kim c gn 1 triu
mt nm t cc v u t ca anh. Ti cm thy nh b bi trn v tht vng v
khong cch gia th gii ca anh v th gii ca ti, thc ti ca anh v thc ti
ca ti.
Nhng ai c cun Rich dads guide to Investing, bn c th nh li
ngi cha giu ngi xung vi ti trc khi ti ri Marine Corp v gip ti ln
k hoch. Nh cun sch y vit u t l mt k hoch, khng phi l mt
sn phm hay mt th tc.
Mt k hoch v chic cu n c m
Ngi cha giu v phc ho mt dng sng ln c ti ng mt bn b ca con

sng y. ng ni: Mt k hoch l chic cu n c m. Cng vic ca con l
bin k hoc hay chic cu thn hin thc, v vy gic m ca con mi thnh hin
84
thc. Nu tt c nhng g con lm l ng mt bn b sng v m v pha bn kia,

c m ca con s mi mi l c m. Trc tin con phi bin k hoch thnh
hin thc ri c m ca con s thnh hin thc.
Gia nm 1989 v 1994, Kim v ti lm vic bin k hoch thnh hin
thc hn l m c v cc gic m. Nhng g chng ti lm cng l nhng phi
cn chin u phi lm. Chng ti thc tp hng ngy, chun b cho ngy ca s
c hi m ra. Mt khi n xut hin, chng ti s bn vo mc tiu ri sau ca s
s ng li.
Nh ngi cha giu ni: Tng lai ca con c to ra ngy hm nay
ch khng phi ngy mai. Ni cch khc, nhng g bn lm hm nay l tng lai
ca bn. L do ti v Km khng xin vic lm, mc d chng ti khng cn tin
mt, v chng ti khng c k hoch lm nhn cng trong tng lai. Thay v th,
chng ti dnh thi gian cho nhng kho hc chuyn hc cch xy dng
mt cng ty hay u t vo bt ng sn. Mc d chng ti khng c tin, mi
ngy chng ti thc tp xy dng mt cng ty v u t mt cch tt hn. Chng
ti lm nhng g chng ti ln k hoch trong tng lai. Ngy nay chng ti
vn tip tc xy dng cng ty v u t vo bt ng sn. Ngy mai c th chng
ti lm nh th. Ti khng c k hoch lm nhng g ngi cha ngho lm sau
khi ng ngh hu, lm kim vic lm v th ng c th nhn tin hu tr ca b x
hi. ng bt u cuc i bng cch kim vic lm v kt thc cuc i cng bng
cch kim vic lm. Vo nm 2020, s c hng triu ngi tui ti lm nhng iu
nh ngi cha ngho lmkim vic lm nhn tin h tr t b x hi.
Ngy mai h s lm tng t nhng g h lm hm nay.
Mt s thay i ca thc ti
C mt iu khc m ngi cha ngho lm hng ngy trong sut i ng. ng

lun lun ni: Ti s u t khi ti c tin. ng cng thng xuyn ni: Ti
khng mua ni n. Khi bo ng lm , ng li ni: Hy xem, ti khng c thi
gian lm bt c iu g ngy hm nay, ngay mai chng ta ni chuyn sau. l
thc ti hng ngy ca ng v cng l thc ti ca ng vo cui i. Theo ti,
l do c bn khin ng ngho v ng c mt thc ti ca ngi ngho, mc d ng
kim c rt nhiu tin, v ng khng sn sng thay i thc ti .
Nh ti ni, cch d nht lm giu l khng ngng thay i v ci
thin thc ti ca bn. Nhng r rng l i vi nhiu ngi , thay i thc ti,
thay i nhng g h lm hm nay, l phn kh nht lm giu. Khi ti n
Haiwai, ti thy nhiu ngi bn ca ti ang lm chnh xc theo nhng g b m
h lm. Khi bn ti hi ti ang lm g, ti ni h ti xy dng cng ty v u
t vo bt ng sn, nhiu ngi trong s h ni nhng iu nh b m ti, Ti
khng th lm c, hoc Ti ngh v vic u t, c l mt ngy no ti
s u t khi ti c tin. Khi ti ni vi h hy chun b v hc hi trc khi u
t h thng ni: Anh bit ti bn c no khng? Ti khng c thi gian i hc
u t. Chnh ph nn c nhng kho hc min ph v u t. Sau c th ti s
85
i hc. Ti sao ti phi tr tin i hc u t? Nh d sao, u t tht ri ro.

Ti thch b tin v ngn hng hn. Ngi cha giu ca ti thng ni: Hy
lng nghe li ni ca h v bn s nhn thy tng lai ca h.
Nu bn mun v hu sm v giu c, bn c th cn phi bt u lng
nghe li ni ca bn v nhn thy tng lai ca bn. Hy t hi bn thn: Nu ti
tip tc dng nhng t ng ny, v suy ngh theo cch ny, ti s rt lui tng
lp no? L nhm ngho, trung lu, d d, giu hay cc giu? Nu bn trung
thc v mun thay i k hoch, iu bn cn lm trc tin l thay i thc ti
ca bn bng cch thay i k hoch, li ni, v hnh ng hng ngy. Tng lai
ca bn l nhng g bn lm hm nay, bt chp c m ca bn l g. Nh ngi
cha giu ni: Tht kh gp c nng cng cha hay hong t nu hng ngy
con ch ngi trn ging, n ko v xem TV.
Bt u tng lai t hm nay
Ti sao qu nhiu ngi v hu ngho v tr? H khng th chm dt nhng g h

ang lmngay c khi n chng c tng lai. H khng th thay i sc cha ca
tr cl mt cng vic n nh, lm vic chm ch, v tit kim tin. Nhiu ngi
trng nh ng gi, n mc qun o t thi qu kh v bm vo tng ca cha
m t thi i Cng nghip v sau th khng th ng b vi hin ti v tng
lai. iu chng lin quan g n tui tc , m l phm vi u c ca h
V vy lm th no mt ngi bt u s giu c v t do ngay hm nay?
Mt ln na, tin mng l n bt u t trong tr c ca bn. N bt u vi li ni,
ngh v hnh ng ca bn mi ngy. N bt u bng nhng ni v nhng
ngi bn dnh nhiu thi gian nht. Bt u tng lai ngy hm nay bng cch
to ra mt k hoch cho tng lai. V i vi nhiu ngi, mt trong nhng bc
u trong k hoc l ngng lm vic nhng g bn khng mun c trong tng
lai. Nu bn khng mun lm vic cc nhc cho loi thu nhp kim c, bt u
t hi bn thn lm th no hc cch lm vic cho thu nhp th ng v thu nhp
li tc. Mt khi bn c cu tr li, lm a nhng cu tr li ny thnh mt phn
k hoc ca bn. C th bn phi hc nhiu hn, c nhiu sch hn, nghe nhng
cun bng, tham gia nhiu kho hc, bt u mt cng ty ti nh v gp nhiu
bn mi. Ni cch khc, hm nay lm nhng g bn mun c trong tng lai.
Lm th no nhn thy tng lai?
Ti thng c hi: Lm th no nhn thy tng lai kho ti khng th nhn

n bng mt? hay Lm th no ti thy mt triu mt nm khi ti khng th
thy %50,000 mt nm hin nay?
y l mt cu hi rt thng minh m rng u c. Cu tr li l nhng
iu m ngi cha giu ni vi ti trc y. ng vit tht ln trn bng:
Cnh tng l nhng g con nhn bng mt
Vin cnh l nhng g con nhn bng tr c
86
Khi ti hi ng iu g ci thin kh nng nhn thy vin cnh ca mt

ngi. ng ni Li ni v con s. ng nhn mnh s quan trng ca vic lm
th no c cc bn tnh trng ti chnh v bn khng th nhn thy tng lai
ti chnh ca bn nu bn khng th c cc bn tnh trng ti chnh. S tht l,
nu bn khng th c cc bn bo co ti chnh, bn khng th nhn qu kh,
hin ti v tng lai ti chnh. Ti to ra mt tr chi c tn CASHFLOW
gip mi ngi ci thin kh nng nhn thy vin cnh bng tr c bng cch dy
cho h nhng con s v t vng ca ngi giu. Khi ngi ta hi ti v sao ti
giu, ti ni: Ti chi tr ny hng ngy. S tht l, bn cng chi nhiu tr
ny, bn cng dy nhiu cho tr chi, v bn cng em tr chi vo cuc sng, v
kh nng nhn thy vin cnh ca bn s tt hn. Nh ngi cha giu ni: Nu
con mun c b rng khe trong tng lai, hy chi rng hm nay.
Li ni nhanh v k hoch nhanh
Nu bn mun to ra mt k hoch nhanh, bn cn s dng nhng li ni nhanh.

Nhiu ngi khng th giu nhanh v h dng t ng chm trong k hoch ca
h. Nu bn mun lm giu nhanh , bn cn dung nhng t ng nhanh
Nu bn mun v hu sm v giu, nu bn mun lm giu nhanh, bn
cn phi cp nht nhiu hn, hp thi hn, nhng t ng kinh doanh v u t
nhanh hn. Nu khng, nhng t ng c l s ging nh mt ngi tiu phu
chuyn nghip ni: ti khng qua tm ti vic c th cht g nhiu hn vi chic
ca my lm nhiu tin. B ti cho ti chic ru v ti s dng n cho n
ngy ti cht. Nhiu ngi ngy nay lm vic v vn dng chic ru ca b m
h u t tin bc.
Cng c cho tr c
Trong mt lp hc ca ti, mt ph n tr hi: ng ngh rng khi ni n tin

bc, c nhng t ng nhanh v t ng chm ?
Ti tr li: Chnh xc vi nhng g ti ngh. Nu tin l mt tng, th
tng c lm nn bng t ng. Hu ht mi ngi dng t ng chm, s a h
n nhng tng chm, ngha l h lm giu cng chm
Li ni l cng c ? c y hi nh
Gt u, ti ni: ngi cha giu ca ti ni Li ni l cng ca cho tr
c.L do nhiu ngi gp kh khn v ti chnh v h ban cho tr c ca h
nhng cng c c k, chm v li thi. Nu con mun giu, iu u tin con lm
l cp nht cc cng c ca con.
ng c th cho ti mt v d v t ng nhanh v t ng chm c
khng?
Chc chn ri. Hu ht mi ngi ngh rng tit kim l thng minh . Tit
kim tin tht chm. Bn c th giu bng cch tit kim, nhng ci gi l thi
87
gianc i. V vy vi ti tit kim l t ng chm. Ngi cha giu ca ti khng

tit kim. Thay v vy, ng dy ti lm th no lm ra tin.
Nhng nu ai khng bit cch lm ra tin th sao? mt ngi khc hi
Th tit kim l cch tt nht hoc u t thi gian, hc cch lm ra tin.
Lm ra tin l mt k nng cn hc.
Nhng tht kh cho mi ngi khi hi v tin bc?
Ln u ti cng vy cng nh hc bt c ci g mi. iu cng nh
hc li xe p. Ti rt hi hp lc bt u v phm li ln uv ti vn phm
li ngy nay. Nhng ti hc t li lm, v vy s gio dc ca ti v kinh nghim
lm ra tin d hn v cng d hn khi ti cng gi. C nhng ngi khc khi cng
gi th cng c gng lm vic chm ch v tit kim tin. l mt k hoch chm
s dng nhng t ng chm m h c th c tha hng t b m.
V vy trong khi ti c gng tit kim $100 mt thng, ng c th lm
hng triu . l nhng g ng mun ni rng li ni l cng cv c nhng
t ng th nhanh v c nhng t khc th chm
Ti ch gt u v ni: Li ni l cng c cho tr c.
K hoch c s dng nhng t ng nhanh
Nu bn ln k hoch v hu sm v giu, bn c th cn cp nht kho t vng

ca bn, V nu bn thay i t vng, bn c th tng tc cc tng ca bn. V
d:
T ng chm T ng nhanh
Cng vic lng cao Vng qua tin mt
Ngi cha ngho lun khuyn ti: Kim mt cng vic lng cao.
Ngi cha giu th khuyn ti: Con cn c vng quay tin mt t cc ti
sn.
Tm kim mt cng vic lng cao dng nh c th l mt con ng
nhanh lm giu lc bt u, nhng trong hu ht trng hp l mt cch
chm lm giu v sau. Nh rng ngi cha ngho kim nhiu hn ngi cha
giu lc bt u s nghip, nhng cui i, khong cch gia thu nhp ca h
rng nh bin Thi Bnh Dng. S tht l, rt t ngi giu bng mt vic
lmngay c mt vic lm lng cao. on di y l mt vi v d v sao vng
quay tin mt t ti sn tt hn thu nhp t mt vic lm.
Hy xem ba loi thu nhp:
Thu nhp kim c: 50%
Thu nhp li tc: 20%
Thu nhp th ng: 0%
Thu nhp kim c, trong hu ht cc trng hp, l thu nhp t sc lao
ng ca mt ngi hay lm vic.
Thu nhp li tc, trong hu ht cc trng hp, l thu nhp t ti sn di
dng giy t nh c phiu, tri phiu v qy u t chng khon a dng.
88
Thu nhp th ng, trong hu ht cc trng hp, l thu nhp t bt ng

sn.
Lun nh rng, trc khi ra mt quyt nh ti chnh no, s rt quan trng
khi c li khuyn ca cc nh chuyn mn trnh v nhng chuyn c lin
quan n thu. Mt k hoch thu hp php cho mt ngi c th s xm phm
v thu ca mt ngi khc. im chnh ca phn ny l bit cc t ng khc
nhau c th lm nhng iu khc nhau. C mt s khc bit quan trong v thu
gia thu nhp kim c v thu nhp th ng. Trong phm vi n by, thu cho
hu ht mi ngi l n by nghch hoc n by b ng. Mt ngi lm vic
cho thu nhp kim c phi lm vic chm ch t nht l hai ln so vi mt ngi
lm vic chm ch cho thu nhp th ng. Lm vic cho thu nhp kim c
ging nh tin hai bc ln pha trc v sau li li mt bc.
H nh thu bn ngay c khi bn ngng lm vic
Nhng ngi ni: lm vic chm ch, tit kim tin, u t vo khon 401k, l
ngi ang lm vic cho tin 50%. Mt khi bn ngh hu, v bn bt u rt tin
t k hoch 401k, s tin rt ra b nh thu mc thu nhp kim c, hoc tin
50%, nh ngi cha giu thng gi. Li sut t khon tit kim cng b nh
thu mc thu nhp kim c.
Nhiu ngi ni: Ti phi tip tc lm vic v tin tr cp t B x hi t
chnh ph khng cho chi ph ca ti. Ngay lc mt ngi bt u lm vic
cho thu nhp kim c h tr cho tin tr cp, chnh ph khng nhng nh
thu thu nhp ca bn, m cn gim s tin tr cp cho bn v bn c mt vic
lm. Khi ngi cha giu ni: Hu ht mi ngi ln k hoch ngho, ng bit
ng ang ni ci g. ng lo lng lut php ca chnh ph v thu nhp kim c
sau khi ngh hu. Nu bn khng ngho v bn mun kim nhiu tin, chnh ph
s khng gip bn. Nhiu ngi v hu n gin v h thy ngho th tt hn v
khng tr li lm vic th l do thu.
im chnh ti mun ni l, chn la cch s dng nhng t ng lm vic
chm ch, tit kim v u t vo khon 401k l chn nhng t ng chm chp, l
nguyn nhn bn c mt k hoch ti chnh chm. Trong khi chn cch dng
nhng t cho k hoch ti chnh ca mnh c th cho php bn t ln nhm d
d c thu nhp hu t $100,000 n $1,000,000 mt nm, nhng li ni tng t
trong hu ht trng hp s khng cho php bn i ln nhm giu v nhm cc
giu. Nh ngi cha giu ni: Con s c nhiu th khi con giu ch hn l c
nhiu tin. Ngi giu dng nhng h thng t ng khc v nhng t ng ny s
hng dn h n nhng kinh nghim sng khcnhng kinh nghim nh: hc
cch tng s t bn hn l tit kim tin.
Nhng t khc nh:
T ng nhanh T ng chm
Tit kim tin Lm ra tin
89
Ngi cha giu khuyn mi ngi hc cch tit kim tin. Nhng bn thn
ng th khng tit kim. ng ni: Tp trung vo tit kim tin mt qua nhiu
thi gian v c rt t sc mnh n by vi tin tit kim. ng cng ni: S tin
m hu ht mi ngi tit kim c l tin sau thu. mt ngi tit kim $10,
s tin thc s h kim c l $20 v l thu nhp kim c hay l tin 50%.
Nhng trn ht, li sut t s tin bn kim c cng l mt ch ca tin thu
cao hn.
Thay v tp trung vo tit kim tin, ngi cha giu dnh c cuc i
rn luyn bn thn lm ra tin. Ng ni: Nu con bit cch xy dng cng ty v
u t tin, con c th lm nhiu nhiu tin, vn ca con sau l c qu nhiu
tin. Khi con c qu nhiu tin, trong ngn hng con s c d tha tin hn l tit
kim.
Trong Rich dads guide to investing, ti vit v hai vn ca tin bc.
l khng tin v qu nhiu tin. Hu ht mi ngi ch bit vn th nht,
vn khng c tin. Nhng ngi ny nn hc cch tit kim tin. K hoch
ti chnh ca ngi cha gi l c qu nhiu tin. Vn ca ng l ng c qu
nhiu tin trong ti khon tit kim v ng khng ngng tm kim cc v u t
chuyn s tin ny sang. Thc ti v sc cha trong u ng l th gii ny c
v s tin. Cn thc tic ca ngi cha ngho l tin tht ng s v l l do v
sao ng gp rc ri khi dnh sut i tit kim tin.
S khc nhau gia lm vic v tin v lm ra tin l g? Nu bn c Rich
dad poor dad, bn c th nh cu chuyn ca ti lng nghe ngi cha ngho v c
gng lm ra tin. Ti c gng lm ra tin bng cch nu chy phn kim loi ca
ng kem nh rng v sau c khun cc ng xu. Ngi cha ngho gii
thch cho ti s khc nhau gia lm ra tin v s gi mo. ng khng c kh nng
ni cho ti lm cch no lm ra tin n gin v tt c nhng g ng bit l lm
vic v tin. Trong th gii tht s ca tin bc, nhiu ngi giu tr nn rt giu
bng cch lm ra tin, hn l lm vic v tin. V d, Bill Gates giu nht th gii
khng phi v anh lm vic v tin, m lm ra tin. Anh tr thnh ngi giu nht
th gii bng cch xy dng mt cng ty v bn c phn ca cng ty y
Bn c phiu ca cng ty bn l mt dng ca vic lm ra tin. Theo
nguyn tc, chng no cn c mt th trng sn sng gm ngi mua v ngi
bn cho bt c th g bn sn xut ra, th bn ang lm ra tin. Nhng cun sch
ca ti l v d cho mt dng lm ra tin. Khi no cn c mt th trng nh th
cho nhng ngi bn sch, th sch ca ti lm ra tin cho ti hn l ti lm vic
v tin. Nu ti l mt bc s phi lm vic c tr lng, thfi ti s l mt bc
s lm vic v tin. Nu ti l mt bc s pht minh mt loi thuc mi v bn n
thng qua cc nh thuc, th vin thuc l mt dng ca bc s lm ra tin hn
l lm vic v tin.
Tm li, lm vic v tin trong hu ht cc trng hp l chm, v tm kim
nhng cch lm ra tin c th nhanh hn nu bn bit bn ang lm g. V vy
nu k hoch ca bn l lm vic v tin v sau c gng tit kim tin, th bn
ang ong a vi chic ru chm chp v bun t ca b hay m bn.
90
C nhng t ng khc c th lm chm s sng to lm giu ca bn v c

nhng t tng tc lm ra tin ca bn
T ng chm T ng nhanh
S tng gi S st gi
Nu bn khng hiu y thut ng s tng gi v s st gi , ng lo
lng. Ti mt mt thi gian mi hiu ht chng. Nu bn tht s mun hiu
chng hn, bn c th cn hi k ton vin hay mt chuyn gia u t bt ng
sn gii thch khi nim ny cho bn.
Mt ngy khc, mt chng trnh Tv chiu mt cu chuyn v cc hc sinh
trung hc hc cch u t vo th trng chng khon. Mt trong nhng hc sinh
c phng vn ni: Ti lm ra nhiu tin v ti mua c phn ca cng ty
XYZ v gi cc c phiu ny tng cao. Ni cch khc, anh ang chi vi th
trng vi hy vng c c li nhun hay s tng gi tr ca loi c phiu anh
chn. Khi mi ngi ni: Cn nh l ca ti l khon u t ln nht, h ni th
v h mong i cn h ca h tng gi tr.
Ti nghe nhiu ngi bn ni vi ti nhng cu nh: Ti mua nhiu l
trong khu vc nh gn. l mt v u t tt v ti mong mnh t ny s
tng gp i trong 5 nm. Vi h tin li l khon u t ttv hy vng h s
nhn c gp i s tin trong 5 nm ti.
Ngi cha giu dy con ng v ti dng nhng t ng ti. Khi ni n
bt c cc v u t no, ng lun lun ni: Li c c l khi con mua, ch
khng phi khi con bn. Ni cch khc, ng khng bao gi mong cc v u t
ca ng tng gi tr. Nu c, vi ng, s tng gi ch l mt phn thng. Ngi
cha giu cng u t cho mt th m ng gi l s st gi. Mt v d l s st gi
ca to nh m ti ni chng trc. ng thch vng quay tin mt ngay lp
tc v s st gi v ng khng phi ch cho cc v u t ca ng tng gi tr
lm ra tin cho ng. ng cng ni, Ch i cho c phiu hay bt ng sn tng
gi th tht chm v y ri ro.
im chnh y l, nu bn ch i lm ra tin mt lc no trong
tng lai, th k hoch ca bn l mt k hoch chm v bn ang dng nhng t
ng chm, s dn bn n nhng tng chm. Lp li li ni ca ngi cha
giu: Li c c l khi con mua, ch khng phi khi con bn. Ti gp nhiu
ngi mua mt ming bt ng sn, mt tin vo mi thng, v ni vi ti:
Ti s lm ra tin tr li khi gi nh tng ln v ti bn n i.
c, nhiu ngi mua bt ng sn, mt tin mi thng, v ngh iu
l tt v chnh ph s cho h gim thu v mt tin. Theo kin ca ti, l cch
suy ngh ca ngi tht bi. Ti thng ni vi h: Ti sao khng mua mt bt
ng sn lm ra tin cho bn mi thng v cho bn gim thu mi thng. Ti
thng nghe cu tr li l: Khng, k ton ca ti ni rng ti nn tm nhng bt
ng sn ly tin ca ti mi thng v mang li cho ti s gim thu. H ang
ni v ch mt con tu va chm v ri ro thay v mt con tu nhanh nhiu li
ch.
Li ni chm Li ni nhanh
91
Trnh ri ro c lm ch
Ngi cha ngho ca ti ni: iu qu ri ro hay Hy chi cho an
ton hay Ti sao phi gnh ly ri ro?. Ng cng tin vo nhng tng ny,
ng cng mt s lm ch cuc sng ti chnh ca ng. L mt ngi lm cng c
chi cho an ton, ng mt t ch tin thu ca ng. V ni rng u t l ri ro v
khng thch tin, ng cng mt lm ch s hc hi v ti chnh ca ng. Cui
cng, ng tr nhiu thu hn, mc d ngh hu v ch u t vo nhng v an
ton m chng i n u m cn mt tin.
Ti c mt ngi h hng dnh 25 nm trong cho qun i, ngh hu l
mt nhn vin vn phng v by gi ngi trc TV theo di cc chng trnh ti
chnh, xem gi tr c phiu ngy cng thp hn. ng cang tht vng n gin v
ng khng lm ch c gi tr li nhun ca ng. Mt ngy n, ng nhn mt
v ch tich mt cng ty m ng s hu mt s ln c phn, va sm mt chic
phn lc ring, ng phn nn rng cc nhn vin ca v ch tch y cng c
thng hng triu . Trong khi ng gia nhp nhm ngi gi c phn ni
gin, ng cng ch c th lm rt t m thi.
Trong Rich dads guide to investing, ti vit v 10 iu lm ch ca mt
nh u t m ngi cha giu dy. Nhng iu lm ch ny l sng cn i
vi nhng ai mun c lm ch cuc sng v tng lai ca mnh mt mc
no . Hin nay, iu lo lng ca ti l 90% dn s M v nhiu nc chu u
khc c rt t quyn lm ch tng lai ti chnh ca h. Con s ny cn t hn
cc nc ang pht trin.
Ngi cha giu ni vi ti phi c mt k hoch hc cch lm ch tng lai
ti chnh ca ti. ng ni: l mt ngi i trn con ng nhanh, con cn c
mt k hoch lm th no c lm ch hn. Tren con ng nhanh, con phi
lm ch nhiu hn s tin con m c. Nu bn mun bit nhiu hn v mi
iu lm ch bn c th cn phi c hoc c li Rich dads guide to investing.
Mt li cui cng v ri ro vs lm ch. Ngi cha giu ni: Mt ngi
cng tm kim s an ton, ngi cng t b s lm ch cuc i h. Ngy nay
ti thy c hai th gii i i vi nhau. Mt th gii ti gi l trch nhim x hi.
l nhm ngi tin vo s c trch nhim i vi cuc sng ca h v kt qu
cui cng ca cuc i h. Mt th gii khc ti gi l nn nhn x hi, l nhm
ngi tin vo mt ai , mt cng ty, hay chnh ph s c trch nhim cho cuc
i h. Trong bt c nhm no, gia nh hay cng ty, thng c hai loi x hi. C
hai nhn th gii t quan im v thc ti ca chnh h v c hai u ngh l h
ng. Ti thy mt trong nhng nhn t gy chia r hai x hi ny l cch nhn
ct li ca h v ri ro vs lm ch. Nhng nn nhn ny dng nh cho i s lm
ch cuc i h cho mt ngi khc nhm trnh ri ro. Sau h gin d khi cm
thy ai lm dng s lm ch m h cho ngi lm dng. Ni cch khc,
nhng nn nhn ny thng l nn nhn ca chnh h.
Trong nhng nm ti, s c nhiu nn nhn v ti chnh. Nhiu nn nhn
ti chnh trong tng lai s tin vo cu thn ch: u t di hn, a dng ho, v
gi , th trng tng gi trong 40 gn y, v hy chi cho an ton. Nu h
92
khng chn cc nh c vn mt cch khn ngoan, h c th thnh nhng nn

nhn ti chnh.
T ng chm T ng nhanh
Qu u t chng khon a dng iu D, Lut 506
Ngy nay, hng triu ngi t tng lai v bo m ti chnh vo chng
khon v qu u t chng khon a dng. Ngay c ti cng s hu qu ny
trong k hoch hu. Nhng ti khng ln k hoch lm giu nhanh vi qu u
t chng khon a dng v cng khng mong i nhng qu ny s lo cho ti
mt khi ti ht kh nng lm vic. Theo c nhn ti, ti khng c nim tin vo th
trng chng khon. Ti cng thy rng qy u t chng khon l qu chm v
yu cu ti phi dng tin ca chnh ti. Nh ti ni trc y trong cun sch
ny, ti thch dng tn mn lm giu hn l dng tin ca chnh tiV
ngn hng s khng cho ti mn tin nu ti mua chng khon.
Mt l do khc ti ni qu u t chng khon qu chm v li nhun ln
nht hay s tng gi ca ti sn dng giy t c to ra lc cng ty c thnh
lp, trc khi cng ty c c phn ho. Khi nhng nh u t giu c bt u
u t vo c phn ca mt cng ty, h thng u t theo cc iu l ca SECs
(Securities and Exchange Commision), iu D, Lut 506, v cc iu l tng t.
Ni cch khc, ngi giu u t vo c phn ca mt cng ty khi cng ty y cn
l mt cng ty t nhn. Dn chng th u t vo c phn ca cng ty sau khi n
tr nn mt cng ty c phn. S khc bit c th rt ln. V d, nu bn u t
$25,000 vo Intel trc khi c c phn ho, th $25,000 c th tr gi hn $40
triu o hm nay tu thuc vo th trng ln xung.
im chnh y, ngi giu lm ra tin trc khi dn chng x
vo. iu c ngha ngi giu thng u t t ri ro v vi tim nng li
nhun cao hn nhiu. Thi im qy u t chng khon a dng mua c phn
ca mt cng ty, li nhun c to ra ri. Sau phn ln dn chng mua
qu u t mua c phn ca cng ty y, cng l cng ty m ngi giu mua
c phn khi cn l mt cng ty t nhn. Ni cch khc, thay v u t vo qu
u t chng khon a dang hay th trng chng khon, ngi giu u t vo
mt cng ty t nhn, c bit n theo iu l 506. S khc bit v tim nng tc
ca vic lm giu gia qu u t v IPO (hay iu l 506) ng kinh ngc.
Nh ngi cha giu ni: u t vo qu chng khon a dng l u t vo
phn cui cng ca ba n.
iu ny khng c ngha qu u t chng khon a dng l khng tt.
i vi hu ht mi ngi, qu u t l khon u t tuyt vi. l nhng v
u t tt nu bn bit bn ang lm g, bit nhng ri ro l g v bit bc tranh
ln ca ton b tr chi u t vo chng khonc phn ho v t nhn.
Ti c th nghe vi ngi trong s cc bn ni: IPOs ch tt trong thi k
thnh vng ca th trng chng khonch khng tt trong th trng i
xung. C mt vi s tht trong cu ni y, nhng bt chp th trng, ngi
giu lun lun t hng nhng v u t t nhn ch khng t hng cc cng ty
93
c phn. l l do hiu bit li ni, t vng, t chuyn mn ca cc v u t

ca ngi giu s ci thin c hi lm giu ca bn nhanh hn.
Trong tng lai gn, ngi giu s cng giu hn v h s i cng vi
nhng li ngh trc IPO. H s khng u t vo cng ngh, hay vi tnh, hay
dot-com. Thay v vy, h u t vo nhng cng ty cng ngh sinh hc nng hi,
cng ty cng ngh di truyn, v nhng cng ty c nhng tn nh Network,
system. H s u t nhng cng ty nng hi ca tng lai, nhng cng ty m
chng ta cha h nghe ti. H u t vo nhng cng ty v d n bt ng sn
m mt ngi trung bnh ch nghe sau khi li nhun c lm ra. H cng s
u t vo cng ty t nhn, cng ty hu hn, nhng v u t v giao thng, thay
v qu u t chng khon a dng.
T ng chm T ng nhanh
Mua l Mua s
Hu ht chng ta bit lun lun c gi bn s v gi bn l. u t cng
ging nh vy. Ngi giu cng giu v h thch tr gi s hn gi bn l. H cn
c bit n l nhng ngi bn v cng gia nh vi nhng ngi chuyn mua
bn cc v u t vi gi s.
T ng chm T ng nhanh
Mua c phiu Bn c phiu
Bill Gates l ngi giu nht hnh tinh khng phi v mua c phiu c
phiu ca Microsoft. Anh l ngi giu nht v ng c bit n l ngi bn c
phiu. thnh mt ngi bn c phiu, bn cn l ngi sng lp hoc l mt
ngi bn hoc thn vin gia nh ca ngi sng lp.
T ng chm T ng nhanh
n trng n cc kho hc chuyn
Ngi cha ngho ca ti n trng thng xuyn. l v sao ng hc
i hc Chicago, Northwestern v i hc Stanford, tt c u l nhng trng
danh ting v thanh th. ng tr li trng mt cch thch th, hng hi v mong
mt s tin c v ng u t thi gian tr li trng.
Ngi cha giu ca ti n nhng kho hc chuyn . ng ni: Con n
trng nu con mun l mt cng nhn tt hoc mt nh chuyn mn tt nh: bc
s, lut s hoay k ton vin. Nu con khng quan tm vo bng cp, s tin c
hay cng vic n nh, hy n cc kho hc chuyn . Cc kho hc dnh
cho nhng ngi mun mt kt qu ti chnh tt hn l mt s tin c hay tng
mc n nh ca mt cng vic.
Ti dy nhng kho hc chuyn hn l dy trong trng. Trng hc
thu ht loi hc sinh khc so vi kho hc chuyn . V d, v ti, Kim v ti
ng vi nhau tham 2 kho hc mt nm. Chng ti i cng nhau v chng ti
thy cc kho hc chuyn , cho d khng hay, lm hn nhn, tnh bn v
tinh thn cng tc cao hn. Thng tin v gio dc c sc mnh tri buc mi
ngi li gn nhau bng nhng kinh nghim chung cng nh chia r nhau, nu h
khng cng nhau hc.
94
Trong nhiu nm chng ti tham d nhiu kho hc u t, tip th,

bn hng, pht trin h thng, qun l nhn s. Chng ti ang chun b tham d
kho hc v cch mn tin t chnh ph u t vo nhng cn nh cho ngi
c thu nhp thp. Chi ph kho hc ch $85, tr cho chnh ph v chng ti trng
ch lm ra hng triu nh g chng ti hc. Nhiu ngi tham d kho hc v
kt qu ch khng phi d tin c.
Ti gp nhiu tc gi dy rt tt trng nhng sch ca h khng bn
nhiu nh sch ca ti. Khi ti ngh h i hc cc lp tip th trc tip hay bn
hng, nhiu ngi phn n. Nh ti ni trong Rich dad poor dad, ti l tc gi
bn chy nht ch khng phi tc gi vit hay nht
Mt ngy khc, ti gp mt ngi bn gi con gi vo mt trng ni ting.
Anh t ho v anh tr $85,000 trong 4 nm hc ca con gi anh. Nay c y
xin c vic lm $55,000 mt nm v anh y cng rt xc ng
Sau anh hi ti cc kho hc chuyn ca ti gi bao nhiu v ti ni
khong $5,000 cho 3 ngy. Anh kinh ngc v gi tin v ni: Ti khng tr ni.
Gi qu mc cho mt kho hc qu ngn. Khi anh hi ti dy ci g trong 3
ngy, ti tr li: Trong ngy th nht , chng ti dy lm cch no xy dng mt
cng ty nh Bill Gates lm v c phn ho n bng IPO. CHng ti cng dy
trong ngy th nht lm th no tr thnh mt thnh vin ca nhm bn v gia
nh thuc tng lp IPO, nhng ch trong trng hp bn khng mun thnh Bill
Gates v bn ch mun mua c phiu vi gi s. Sau ti tip: Trong ngy th
hai v ba chng ti dy lm th no tm cc v u t bt ng sn, lm th
no nhanh chng nhn ra n v lm th no tnh ton n. Ni cch khc,
chng ti dy bn lm th no suy ngh, m phn v nhn ra cc v giao dch
tng t nhng ngi nh Donald Triump suy ngh v u t vo bt ng sn.
Mt ngy khc chng ti dy cch dng tu chn mua bn nh cch mua bn
ca George Soros, ch khng nh cch ca nhng gim c qu u chng khon
a dng. Trn ht chng ti dy cch s dng lin on tr t thu v bo v ti
sn ca bn. Bn s gp nhng nh u t ni b trn con ng nhanh ni vi
bn lm th no tm c cc v u t c sc mnh n by ln nht trn th
gii. V quan trng nht, bn s gp nhng ngi nh bn, suy ngh nh bn. Ni
cch khc, bn c th c nhng ngi bn mi l nhng ngi cng di chuyn vi
cng tc nh bn.
Tt c nhng g anh ni l: Qu nhiu tin trong vng 3 ngy.
Nh ti ni, c nhng t ng nhanh v t ng chm. Vi ti, ti thch b
ra $5,000 v 3 ngy hc cch lm ra hng triu v c th hng t hn l hc
trong 4 nm v tn $85,000 hc cch lm vic cho $55,000 hay t hn trong mt
nm cho c i mnh. Trn ht, $55,000 l thu nhp kim c.
Ti sao mt s ngi ch tm kim ni dung
Mt im khc bit ln gia nhng ngi n trng v nhng ngi tham d

kho hc chuyn mt ln na l s khc nhau gia sc cha v ni dung. Ti
95
thy mt ngi n trng hi mt ngi n kho hc chuyn rng: Bn

hc c g t cc kho hc chuyn ?, ngi y thng khng tr li c
nhng g m h hc c. L do l, nhiu kho hc chuyn thng m rng
sc cha hn l tng ni dung trong tr c bn. Mt ngi va mi m rng sc
cha tr c thng khng th ni chi tit nhng g m h c c. Mt ngi
hng v trng hc, mt ngi mun tr thnh mt nhn vin hn, thng
khng th hiu nhng g mang tnh cht gn ng. Mt ngi ch mun gi
nguyn sc cha v ch tm kim c mt ni dung tng cao, s khng hiu mt
ngi ang hnh phc v nhn thc c m rng v ch ch mt ni dung mi
xut hin. Mt ngi ch mun c ni dung thng rt tht vng khi sc cha ca
h b ri tung ln. Mt tin mng l c hai u tin v pha trc, bt chp h tm
kim ci g. Nhng mt ngi tin v pha trc nhanh nht l ngi tm kim c
hai: s m rng sc cha v tng cng ni dung.
n lc thot khi vng ln qun?
Mt ngy kia, mt ngi ni vi ti: Ti chi tr cashflow mt ln. By gi ti

phi lm g?
Ti tr li: Anh chi tr cashflow 101 ch mt ln?
Ch mt ln,anh tr li.
Anh chi tr ny trong bao lu? ti hi.
Khong 3 ting, anh tr li.
Anh c thot khi vng ln qun khng? ti hi
Khng, ti khng th. Nhng ti rt ra c bi hoc?, anh ni.
Bi hc anh rt ra l g? ti hi
Ti cm thy chn. Ti hc rng, lt v vng chut tht chn v mt.
Ti ght tr chi ny v vy ti hi anh phi lm g tip theo. Ti khng mun
chi tr ny. Ti mun lm giu. V vy anh bo ti tip theo phi lm g.
Ti ly tr chi ra v ch vo
96
Ti bt u ni chm ri v thn trng, ti ch vo vng chut ln

qun,Vy i vi anh, tr chi ny l mt tr chi ng ngn ?
Gt u, anh ta ci v ni: Vng, ti khng mun chi tr ny. Ti mun
lm giu trong cuc sng thc t.
Anh khng ngh tr chi ny l thc t sao? Ti hi.
Vng, anh ta ni v ci. Tr chi ny khng p dng vi ti.
Tht th v, ti ni. Vi ti, tr chi ny l cuc sng thc t. Ti hi
anh nh. Anh ang trong vng no? Vng ln qun hay vng nhanh?
Ngi n ng tr nhn ti v khng ni g c.
Tip tc, ti ni, Vi ti tr chi ny l thc t. Trong cuc sng, mi
ngi chng ta ang mt trong hai vng. Ch vo bi bo ca Robert Reich, ti
c cc cu trch dn:
Vn khng n gin l c mt cng vic hay c tr lng cao na
ri.
Trong thi i kinh t mi, vi nhng thu nhp khng th on trcc
hai vng ang mc bo ng, vng nhanh v vng chm.
anh l vng nhanh thc s tn ti? anh ta hi.
Gt u, ti ni, Vng, v vng ln qun cng vy. 99% dn s M u t
t vng ln qun. V nhng ngi vng ln qun ngy cng ri li pha sau.
Nh Robert Reich ni, c mt s thiu cn bng gia chng. iu c ngha
l bn hoc vng ny hoc vng khc. Vy bn ang u t vng no?
, ti c mt cng vic lng cao v ti lm ra nhiu tin. iu khng
c ngha l ti ang u t t vng nhanh ?
Ti khng ngh th nhng ti khng thc s bit c. Anh phi ni cho
ti bit. Anh ang u t vo ci g? Ti hi. Anh c phi l triu ph khng v
anh c kim c $200,000 hng nm khng?
Ti c $350,000 trong khon 401k v ti kim $120,000 mt nm. iu
khng c ngha l ti tiu chun cho vng nhanh sao? anh ta hi
Ti khng ngh th , ti tr li. t nht theo iu l SEC, anh khng
tiu chun vo vng nhanh.
Ti khng hiu, anh hi. Anh c th ni cho ti nghe ti ang thiu ci
g?
Ti an tm v cui cng anh ta m rng sc cha u c tip thu ni
dung mi. Ti lun lun thy rng tht kh dy ai mt iu g khi h ngh h
ton b cu tr li. Tt c chng ta u bit tht kh thm nc vo mt
ci ly y, iu cng kh khi dy mt iu g mi cho nhng ngi m u c
khp kn hay lp y mt ni dung khc.
Bt u chm ri, ti ni, Ti thit k tr chi ny vi hai vng v vi ti,
y l tr chi ca cuc sng thc. Trong cuc sng, chng ta mt trong hai
vng. V bi hc ca tr chi ny l lm th no bn v ti c th thot khi vng
ln qun. Mc ch ca tr chi l m rng u c ca bn bn c kh nng lm
giu v t do ti chnht do t vng ln qun m chng ta u bitt do t s
lao ng cc nhc sut i v tin v sng di mc trung bnh. Bn cng chi tr
97
chi , bn cng dy cho ngi khc, bn cng m rng u c bin n thnh s

kh thiv cng tin ln t do ti chnh thc s trong u c bn, c v sc cha
ln ni dung. Nu u c ca bn khng m ra, bn s l mt trong s 99 ngi
dnh c i cho vng ln qun.
Ngay c khi ti lm ra tht nhiu tin? anh ta hi.
Cu hi hay. Cu hi hay nht m ti c hi. Cu tr li l tin
khng th gip bn thot khi vng ln qun v ch tin thi khng cho php bn
vo vng nhanh. l l do v sao ngi cha giu ca ti thng ni: Tin
khng lm con giu.
V sao? anh ta hi vi mt ci nhn kh hiu. Khng phi c nhiu tin
l tin vo vng nhanh c sao?
Mt cu hi hay khcv cu tr li l khng?. Ti ni v yn tm tr c
anh m rng cho nhng tng mi hn l gi v bit ton b cu tr li. Cn
nhiu th hn l tin thot khi vng ln qun v cn nhiu th hn tin
vo vng nhanh.
Ti khng hiu. Phi cn th g nu c hn c tin. Ti c hiu v sao cn
nhiu th hn tin thot khi vng ln qun nhng ti khng hiu v sao cn
nhiu th hn tin u t vo vng nhanh.
Ti thu thp cc suy ngh trc khi tr li cho anh ta. Anh c nh cc
qung co trong cc t bo The Wall Street Journal v cc n phm ti chnh l c
mt bc tnh mt ngi n mc chnh t thuc tng lp d d mang mt tm bin
ng gc ng ghi: Ti c tin u t khng?
Vng, ti thy qung co . Ti khng thc s hiu c. Anh ni.
Trong thi k sung tc gia nm 1995 v 1999. C rt nhiu c nhn lm
ra rt nhiu tin th trng chng khon hay t cng vic v h ang tm kim
cc v u t ca ngi giu, nhng v u t tm thy thy vng nhanh. Vn
l ngay c khi h c tin, h vn khng c php i vo cc v u t vng
nhanh. Gi s c nhng v nh nhoi v quanh co vng nhanh cho php h u
t vo, nhng nhng giao dch tt nht ng li vi hu ht mi ngingay c
khi h c tin.
Ngay c khi h c tin? Ti sao , ti khng hiu anh ta hi
V tin khng c m vng nhanh. Trong u t thc t, tin ch c
m vi nhng ai cn mc kt vng ln qun.
Ti sao khng tnh n tin? anh hi
V nhng ngi vng nhanh c nhiu tin ri. l v sao tin
khng c tnh n na. n i vo nhng v u t tt hn vng nhanh,
nhng g c m l nhng g bn bit v nhng ngi bn quen.
l nhng g bn em vo bn v m ch khng phi tin, anh ni
nh.
Anh ni chnh xc. Nhng iu khng khc nhau gia ngi giu,
ngi ngho v trung lu. M l tri ngc nhau. Mt bn ngh rng tin l quan
trng v khi bn giu ri, bn s thy tin khng cn quan trng na.
98
Ti danh t pht ch cho anh thy nhng cp bc khc nhau ca nhng

chin lc rt lui. Ti gii thch cho anh ta rng nhiu ngi c th t ln
nhm d d, c thu nhp t $100,000 n 1 triu. Nu h t c nh vy bng
cch lm vic chm ch, tit kim, sng tn tin, h c th khng c php u t
vo nhng v u t ca ngi giu v cc giu. Nhiu ngi khng c php
u t n gin v h c tin nhng khng c gio dc v kinh nghim cho nhng
v u t vng nhanh. H c tin nhng khng mang theo th g khc n bn
hp.
V vy l l do v sao nhng qung co vi nhng ngi d d cm
tm bng Ti c tin u t ngi n ng tr c u c va c m rng
ni. H c tin nhng khng ai cn tin ca h v h khng c chun b cho
vng nhanh.
Chnh xc, ti ni. V l l do ngi cha giu ni C nhiu th cho
con khi con giu, ch khng phi c nhiu tin.
Th th ti nn lm g? anh ta hi
Vng, iu u tin anh nn lm l tr li chi tr Cashflow 101 mt chc
ln. Chi cho n khi no anh thot khi vng ln qun trong vng mt ting, bt
chp ngh nghip ca anh l g, lng bao nhiu, cao hay thp, tnh trng ca th
trng ln hay xung khi anh chi tr ny. Sau hy nhn vo t ng ca vng
nhanh v tra nh ngha ca nhng t . Sau khi hc nh ngha, anh bt u
tm kim cc nh u t ang u t vng nhanh. Dnh thi gian vi h. Lng
nghe li ni ca h v bt u hiu i vi h iu g quan trnghn tin bc.
Anh cng hiu li ni ca h anh cang c kh nng giao tip vi h v bt u
nhn thy th gii ca h th gii ca vng nhanh. Ti ni
l nhng g anh lm ? anh ta hi
Khng , l nhng g ti ang lm. l nhng g ti lm hng ngy
ca cuc i ti. Nh ti ni: Tr chi ny l cuc sng thc t. Bn ang
trong vng ln qun hay vng nhanh. Ti ni
V vy lm th no m anh thot khi vng chut?anh hi. Ti bit anh
bt u t con s khng.
Ti c mt k hoch. Ti c mt k hoch lm th no thot khi
vng ln qun. S khc bit ln l k hoch ca ti l mt k hoch giu ngy t
khi bt u. l k hoch cho php ti kim tht nhiu tin, nhng quan trng
hn l gt hi c nhng t ng, s gio dc v kinh nghim cn thit cho
vng nhanh. V vy u t mt t thi gian bng cch chn chin lc rt lui trc
tin v sau bt u sng to v thit k k hoch ca chnh bnmt k hoch
c km theo gio dc, kinh nghim v t vng cn thit cho vng nhanh.
Ngi n ng tr gt u. u c anh by gi m ra. V vy nhiu
ngi ngh hu nhng h vn trong vng ln qun.
Hu ht l nh th. Cuc sng ca h i theo k hoch. H ln chuyn tu
chm v trn sut i. Ti khng mun ln chic tu chm v vy ti tm
kim mt k hoch tt hnmt k hoch lm vic cho ti. Ti hy vng anh cng
tm mt k hoch tt hn.
99
Ngi n ng gt u v ni nh Ti s lm
Tm tt v sc mnh n by ca k hoch
Theo kin ca ti, L do nhiu ngi lm vic cc nhc c i m vn kt thc

ngho kh hay mc kt vo vng ln qun v h sng cuc sng ca h theo
mt k hoch chm. Mt bc quan trng v hu sm v giu l ngi xung im
lng v hi bn thn mnh: Ti ang i theo k hoch g v ca ai? Nhng k
hoch khc b c th t hi mnh l:
1. Chin lc rt lui ca ti l g?
2. T ng v tng ca ti nhanh c no?
3. Ti ang trn vng no v trong tng lai ti s vo vng no?
4. Ti ang lm vic cho loi thu nhp no v c phi l loi thu nhp
ti mong mun trong tng lai hay khng?
5. Ci gi lu di ca s an ton l g?
100
Chng 11: Sc mnh n by ca s trung thc

T 1985 n 1989, Kim v ti khng c thu nhp li tc v thu nhp th ng.
Chng ti lm vic cn c xy dng cng ty v vy chng ti c th c
nhiu thu nhp kim c vi sc mnh n by. Ton b s tin d chng ti
kim c tr li vo vic xy dng cng ty. Chng ti bit loi thu nhp
chng ti mun, chng ti bit nh ngha ca loi thu nhp chng ti cn, chng
ti bit phi chuyn thu nhp kim c sang thu nhp li tc v thu nhp th
ng, nhng chng ti chng c g a ra khi ni v hai loi thu nhp ny. Nhiu
nm qua, ti nghe ngi cha giu ni: Giy pht con lm ra c thu nhp th
ng v thu nhp li tc, cuc i con s thay i. Li ni s tr thnh hin thc.
C hai ngi cha ca ti u l nhng ngi khc khe v nh ngha ca t
ng. S khc nhau l, h khng tp trung vo nhng t ng nh nhau. Mt ngi
bt ti tra nhng t ng ca trng lp cn mt ngi bt ti tra nhng t thuc
v tin bc, cng ty, u t. Nhiu m ti ngi vi cun t in, tm nhng
ngha khc nhau ca nhng t ng khc nhau cho hai ngi cha.
Ti gp nhiu ngi t gi h l nh u t. Khi ti hi h c bao nhiu thu
nhp v thu nhp li tc, nhiu ngi th tht l h khng c nhiu, vy m h t
khai l nh u t. C hai ngi cha u ni: Con ch tt nh li ni ca con thi.
Nhng ngi khng gi c li ni th khng tt g my . Mt trong nhng l
do mt t ngi v hu sm v giu v h khng trung thc vi li ni ca h. H
dng nhng t m vi h khng c tht.
Nhiu hn c nh ngha
Nhng ai c Rich dad poor dad, bn c th nh li s khc nhau v ngha ca

hai ngi cha v hai t ti sn v tiu sn. Ngoi cha ngho cho rng ng bit
nh ngha ca c hai t, v vy ng khng bao gi tra cu chng. Ngay c khi
ng tra cu chng cng cha th gii thch thu o c, n gin v nh ngha
c tm thy trong cc cun t in hn lm tht bi trong vic gii thch s
khc nhau.
Ti ght tra nh ngha ca t ng, nhng ti vn tra cu nhng t ti
khng thc s hiu. Ti sao ti tra cu chng? Ti tra chng v , theo quan im
ca ti, t ng l cng c quyn lc nht ca loi ngi. Nh ngi cha giu ni:
Li ni l cng c ca b c. Li ni cho php b no nhn nhng g mt khng
th thy. ng cng ni: Mt ngi dn nhng t ng ngho s c nhng
tng ngho, v kt qu l mt cuc i ngho. Dnh mt cht suy ngh v s
khc bit to ln ca ti v nhng ngi khc bng cch bit s khc nhau gia thu
nhp kim c, li tc v th ng. Chng ta nhng t ng n gin, nhng nu
bit s khc nhau c th to ra mt s khc bit ln trong cuc i bn.
Nu bn mun thay i tng lai ti chnh ca bn, mt trong nhng bc
quan trng nht v khng mt tin m bn c th c c l bit nh ngha ca
nhng t ng bn ang dng mt cch nghim chnh. Trn TV, mt vi chuyn
101
mc u t thng ni n cc t nh: t l P/E, k hoch ti u t, t bn ho th

trngv nhng thut ng u t khc. Nhng cn nh u t yu cu bn phi
suy ngh, bit c nhng inh ngha rt quan trng tr thnh mt nh u t
tt. Nhng c nhiu th hn nhng khi nim c bn v nhng nh ngha quan
trng m bn cn phi bit v hu sm v giu. Mt vi ci hn , nhng
nguyn tc c bn v nhng t ng quan trong hiu l t l hin ti, t l nhanh,
t l tm thi, cng nh ti sn v tiu sn, v s khc nhau gia thu nhp kim
c, li tc v th ng
Khai thc sc mnh ca t ng
Ti sao nhng t sau y quan trng hn? Cu tr li l, v nhng t nh t l P/E,

k hoch ti u t, t bn ho th trng tht s chng c quan h g vi bnc
bit khi bn bt u mt doanh nghip hay u t. Nu bn hiu lm th no cc
t l p dng cho c nhn bn, v nu bn p dng nhng t ng ny cho cuc i
bn, th li ni s tr thnh mt phn ca cuc sngli ni tr thnh s thtV
khi iu xy ra, bn khai thc sc mnh ca t ng.
T l P/E p dng rng ri cho cc cng ty thng mi c phn, nh IBM
v Microsoft. Mt t l P/E khng p dng cho c nhn bn tr khi bn quyt
nh bn v ti tin rng ch chim hu n l b hu hi lc ny. i vi
nhng ai cha hiu t p P/E l g, th nh cho: ch s P/E nhanh chng nh gi
mc mc r ca mt chng khon. N ch n gin l: mt ngi i ch hi bao
nhiu mt k tht heo. C mt s khc nhau gia mt k tht heo bn vi gi $2.99
v mt k bn vi gi $1.99v mt ngi i ch khn ngoan no cng bit rng
gi tht r khng nht thit c ngha l mt v giao dch tt. iu tng t
cng ng vi t l P/E cao hay thp.
Mt t l P/E ch n gin o lng gi tr tng i ca mt c phiu
cng nh so snh tim nng ca n. V d, nu c phiu tr mi $2 cho mt c
phiu (c tc l $2) v mt c phiu gi $20, t l P/E ca c phiu l 10ngha l
bn mt 10 nm ly li $20 nu mi chuyn c gi nguyn. Nhng mt c
phiu c t l P/E cao hay thp khng c ngha l mt v mua bn tt hay xu,
cng nh gi tin mi k khng ni cho bn bit l tht heo nn mua hay
khng. C nhng nhn t khc bn cn phi kim tra trc khi mua tht heo r.
Trong sut thi k dot-com, nhiu c phiu c ch s Ps cao v khng c
Es lm cho u t vo dot-com tht l bch, nu bn i theo t l Price-
Earnings. Khi th trng sp , c rt nhiu ngi c h c th mua tht nhiu
tht heo r v ct vo t lnh, thay v mua c phiu vi Ps cao v khng c Es.
Ngy nay, ngay c khi tht heo ng lnh c nhiu gi tr hn c phiu ca cc
cng ty dot-com. Nhng k ng ci tht s l nhng ngi tin rng bn c th
u t vo li ha v tng lai m khng c cht thc t no hm nay. Nhiu
ngi xc tin dot-com tr c mt sc cha tt nhng tht bi v ni dung
l gio dc v kinh nghim v kinh doanh v u t.
102
C nhng t l quan trong hn, c bn v ch yu hn tm hiuv nu

bn hiu v s dng chng, c hi ca bn lm giu hn v thnh cng ti
chnh s ci thin. Mt t l hu dng l t l n-qu. Ti sao n quan trng hn?
V mi ngi trong chng ta u c th dng t l nyv chng ta nn dng t
l ny trong mi thng. V d, nu bn c n di hn v ngn hn, chng hn
$100,000 v bn c tin trong qu l $20,000, th t l n-qu s nh th ny:
$100,000 / $20,000
V th trong trng hp ny, t l n-qu ca bn l 5. Cu hi l, n c
ngha l g? Vng, thc s l n l con s nh, nhng nu thng sau t l l 10,
iu c th ni cho bn bit bn c th khng cn qun l cuc i ca bn
na. Mt t l n-qu l 10 c th mang ngha l mn n ca bn tng ln
$200,000 v tin qu ca bn l $10,000. Trong trng hp , nhng con s c
ngha hn v chng l nhng con s c lin quan n cuc i ca bn. Nh ngi
cha giu ni: Hy lo chuyn kinh doanh ca mnh. V bit nhng t l n gin
l nhng cng c thng minh t dy bo bn thn mnh suy ngh cng nh
qun l chuyn kinh doanh ca mnhca cuc i bn.
Nhng t l p dng cho cuc i bn
Cng nh t l P/E phn nh s t tin ca mt cng ty u t v s qun l ca

mt cng ty c phn, bn l mt gim c ca cuc i bn cn phi c nhng t l
p dng cho chnh bn. Sau y l nhng t l bn c th cn phi i theo, nu
bn mun tr thnh mt ngi qun l tt cuc sng ti chnh ca bn.
Mt trong nhng t l ngi cha giu mun ti phi xem v theo di l t
l giu c. T l giu c l:
Thu nhp th ng + thu nhp li tc
_____________________________
Tng s chi ph
Mc ch tnh ton t l giu c l xem thu nhp th ng v thu nhp li
tc c bng hay vt qu tng s chi ph hay khng. iu ny c ngha bn c
th xin thi vic (ngun thu nhp kim c ca bn) v xy dng li sng ca
bn. Mt khi thu nhp th ng v li tc vt qu chi ph, t l ny s bng hoc
ln hn 1 v bn c th thot khi vng ln qun. y l mc tiu ca tr chi
Cashflow 101, tr chi m ti sng ch ra nhm dy bn lm th no to ra thu
nhp th ng l thu nhp li tc.
Mt v d l:
$600 th ng + $200 li tc
_______________________ =0.2
$4,000
Nu ngi cha giu nhn t l ny,0.2, hay thu nhp th ng hay li tc
bng 20% chi ph, ng c th s c mt bui ni chuyn cng thng vi ti v lm
vic chm ch hn tng hai loi thu nhp . Nh ngi cha giu ni: Giy
pht con lm ra thu nhp th ng v li tc l mt phn cuc sng ca con, cuc
103
i con s thay i. Nhng li ni ny l s tht. Vi ng, ti cng tht s bit

thu nhp th ng v thu nhp li tc l g, cuc i ti s thay i v thc ti ca
cuc sng s thay i.
Ngi cha giu ngh rng t l giu c l mt t l rt quan trng bit
tn tng v n l mt s ch dn tuyt vi lm th no bn qun l cuc i bn.
Ng ni: Hu ht mi ngi v hu ngho n gin v h khng bao gi bit
cuc i h s cm thy nh th no khi c thu nhp th ng v thu nhp li tc.
H c th hiu nh ngha, nhng h khng c s trung thc lm cho li ni l
mt phn cuc sng ca h.
Trong 5 nm, Kim v ti bit nhng nh ngha ca t ng l g, chng
ti bit chng ti cn n trong cuc inhng trong 5 nm chng ti khng c
hai loi thu nhp ny. Bt ng sau khi th trng chng khon khng hong nm
1987 v 7 nm tr tr sau , chng ti bit ca s c hi m ra. l thi gian
chng ti bin li ni thnh hin thc. l lc t l giu c phi ln hn 0.
Chng ti mua ti sn u tin nm 1989 v n nm 1994, chng ti c hn
$10,000 thu nhp th ng mt thng v chi ph ca chng ti t hn $3,000 mt
thng. iu cho chng ti t l giu c l 3.3. Ngy nay t l giu c ca
chng ti l 12, mc d chi ph ca chng ti tng nhanh chng. l sc manh
ca vic bin t ng thnh mt phn cuc sng ca bn.
Nu bn tht s mun v hu sm v giu, bn c th cn bin t l giu
c ca ngi cha giu thnh mt phn cuc sng ca bn. Ti ngh bn s tm thy
nhiu ngha hn l t l P/E ca IBM hay Microsoft. Nu bn xem t l hng
thng, ti ngh bn s tm thy s thay i ca bn manh hn khi so snh vi ai
ang lm vic c tng lng. T l giu c ca ngi cha giu c nh hng
ln v nhng g ti ngh l quan trong cho cuc i ti.
Khi ti nhn li cuc i mnh, chnh nhng bi hc n gin t ngi cha
giu lm ra nhiu tin nht trong sut cuc i ca ti. Ngy nay, t l n-qu
ca ti khong 0.7, ngha l ti ng ngon mi m, ngay c khi ti c nhiu n.
Ti khng c trnh n v khng bao gi ln k hoch trnh n c. im chnh
y, nhng bi hc n gin ca ngi cha giu c s tc ng mnh m n
cuc i ti hn nhng nm ti hc tnh ton, lng gic, v ho hc. L do
nhng bi hc n gin ca ngi cha giu c mt tc ng su sc v nhng bi
hc y thch hp vi ti chng no ti cn sng. Ti cha bao gi s dng tnh
ton, lng gic hc hay t l P/E thc y ti ra mt quyt nh u t. Ti
khng dng chng v chng khng hu dng v c rt t s lin quan n thnh
cng ti chnh ca ti.
Thm sc mnh vo cuc i bn
C hai im ti mun lu trong phn li ni, hnh ng v s trung thc. Mt

im l mt vi nh ngha n gin v nhng con s n gin c th thm
vo nhiu sc mnh cho cuc i bn. Cng nh nhng ngi i ch khn ngoan
mun bit gi c ca mt k tht, mi ngi chng ta nn t l n-qu, t l
104
giu c, v nhng ch s ton hc n gin khc, m ti khng mun ni thm

y.
im th hai l c nhiu s thnh cng hn l n gin ch bit nh ngha
ca t ng v dng nhng thut ng ny gi v nh thng minh lm. Rt nhiu
ngi dng nhng t m h khng hiu r. Nhiu ngi bn hng dng nhng t
ng ti chnh m h khng hiu, nhng t nh t l P/E, c gng lm cho h
c xem l thng minh hn khch hng. im chnh l, nu bn mun v hu
sm v giu, s rt cho bn khi ci thin t vng ti chnh ca bn. Nhng ci
thin hon ton t vng ca bn, cng rt quan trng khi bit nhiu hn l nhng
nh ngha. Theo ti, iu quan trng l bin nhng li ni thnh mt phn
cuc i v thc ti ca bn. V d, khi ti ni thu nhp th ngti ni vi mt
cm xc mnh m v n l mt phn ca cuc i ti. Thu nhp th ng c
ngha nhiu vi ti cng nh t tng lng i vi mt ngi lm cng. L ti ti
khng thch th vi t tng lng v vi ti thu nhp khng c nhiu tng lai.
Ti dnh nhiu nm hc cch chuyn thu nhp kim c thnh thu
nhp th ng . Ti cng danh nhiu thi gian chuyn thu nhp kim c thnh
thu nhp th ng, ti cng thu c nhiu kinh nghim cuc sng. Vn ti
gp phi vi nhiu ngi c vn ti chnh, nh cc nh mi gii chng khon, bt
ng sn v cc nh hoch nh ti chnh, l trong khi h bn cc sn phm u
t cho bn, nhng sn phm hy vng mt ngy no s cho bn thu nhp th
ng, nhng chnh h li lm vic cho thu nhp kim c. Vi ti, l mt kiu
khng trung thc.
Ci mi nh c vn ti chnh ca bn di c no?
Ngi cha giu thch cc cu chuyn c tch. Mt trong nhng cu chuyn ng

thch l Pinochiomt ch bp b g mun tr thnh mt cu b thc s. Trong
cu chuyn, Pinocchio ni di v cng ni di, ci mi g ca anh cng di ra. Ch
sau khi anh tm ra tri tim ca anh v bt u ni thc, anh mi tr thnh mt cu
b thc s. Khi ngi cha giu k cho ti v con ng cu chuyn ny, ng ni.
l mt v d khc v li ni s tr thnh s ththay g.
Khi ti ngh v hng triu ngi ang t tng lai v s an ton ti chnh
ca h vo th trng chng khon, ti tht s lo lng. Hng triu ngi lo lng v
tng lai ti chnh ca h cng nh s ngi b sa thi tng ln v th trng tip
tc dao ng. Trong bn copy bi bo ti va c, c nhiu cu chuyn v nhng
ngi v hu mt ht s tin tit kim v hu ca h vo nhng nh c vn u t
hay nhng ngi bn bo him m h tin tng. Bi bo ni rng nhng nh c
vn v i l bo him bt u bn cho nhng ngi v hu nhng khong u t
gi mo, n gin v cng ty m h lm vic x ct gim hu hng (Thu nhp
kim c) m h tr cho cc i lv vy cc i l tm thy nhng sn
phm mi, gi mo bn cho nhng ngi tin tng hnhng ngi vi hy
vng c thm thu nhp th ng v li tc cho tui gi.
105
Trong nhng thp k ti s c hng triu ngi gp rc ri ti chnh v gi

n gin v h nghe nhng nh chuyn mn ni ting vi nhng chic mi di.
Nhng ngi y c ni: Th trng chng khon lun lun tng, qu u t
chng khon a dng tng trung bnh 12% mt nm, hy u t di hn, a dng
ho.
Sc mnh ca lng trung thc
Trong khi c hai ngi cha khng nhn mnh s quan trng ca nhng t ng
ging nhau, c hai u nhn mnh s quan trng s trung thc ca li ni. C hai
ngi cha u ng rng mt nh ngha ca s trung thc l s tng quan
gia li ni ca mt ngi v hnh ng ca mt ngi. C hai ni: Lng nghe
nhng g mt ngi ni, nhng quan trng hn, hy nhn nhng g ngi
lm. Ni cch khc, nu mt ngi ni: Ti s n n bn lc 7 gi , v
ngi n bn lc 7 gi, th lc ngi c s trung thc l 100%. Li ni
v hnh ng l mt. Nu mt ngi ni, Ti s n n bn lc 7 gi, v ngi
khng bao gi n, khng gi in, khng xin li, th lc y ngi y c 0% s
trung thc. Hnh ng v li ni ca h khng kt hp nhau. Li ni ca h
khng l mt.
Ngi cha rut ca ti ch cho ti thy mt nh ngha trong t in ca t
trung thc l t trn vn hay hon chnh. ng thng ni: Con ch tt nh li ni
ca con thi. ng lun nhc nh con ci v s quan trng ca vic gi li. ng
ni: Cui cng, chng ta l li ni ca chng ta. Cui cng, tt c nhng g chng
ta c l li ni ca chng ta. Nu li ni ca con khng tt, th con cng th.
l l v sao ng ni: ng bao gi ha nu con khng nh gi.
Mt ngy kia Dallas, hai ngi thanh nin hi ti h c th tham d kho
hc u t ca ti khng. H xin v min ph v h khng c tin. Khi h c gng
lm cho ti tin tng, Kim v ti ng cho h hai v. H khng bao gi pht
biu v ti nhn ra v sao h c vn v tin bc, mc d c hai c cng vic rt
tt.
Mt k hoch trung thc
Mt iu n gin hn, nhng l mt phn quan trng trong k hoch ca ti

c mt cuc i giu c l chc chn c s trung thc trong li ni ca ti v tn
trng sc mnh li ni bng cch kt hp li ni v hnh ng. Trong nhiu nm,
ngi cha giu dy ti bit gi li trong nhng tho thun nh. ng ni: Nu
con gi c nhng tho thun nh, con s gi c nhng tho thun ln. Mt
ngi khng th gi nhng thon thun nh s khng bao gi bin gic m ln
thnh hin thc. Ti mang tng ny ngy nay v c nhng ngi c nhng k
hoch ln nhng nhng k hoch y khng bao gi thnh s tht. L do l, Nhiu
ngi c k hoch ln nhng tht bi trong vic gi c tho thun nh. Nh
ngi cha giu ni: Nhng ngi khng gi nhng tho thun nh l nhng
106
ngi khng th tin tng. Nu con khng th c tin tng vi nhng thon
thun nh, mi ngi s khng gip con bin gic m con thnh hin thc. Nu
con khng th gi li, moi ngi s tht bi trong vic tin tng con v c rt t
nm tin trong con v li ni ca con.
Ti xem s khn ngoan v li khuyn ca hai ngi cha v sc mnh
ca li ni khng kim ch. Ti thy nhiu ngi biu hin hnh vi bn cht
ca h khi p lc nng. Ti c mt ngi khng ng hn vi ti v sau hi
ti v sao khng mun kinh doanh cng anh. Anh cng sai hn vi ngi khc
nh cc cng s, cng nhn, v nhn vin ngn hng, v thng xuyn lng gt
h. Mc d anh ta thnh cng, nhng anh lun tm kim nhng ngi cng s
mi lm n vi anh. Thay v xy dng mi quan h ca mnh, anh ph hu
n v bt u li vi nhng ngi hon ton mi. Anh khng gp vn g khi
tm kim nhng ngi bn mi nhng ci mi ca anh c di ra v khng th che
du c na.
Mt ngi bn khc ca ti l mt ngi ni di hng ngy. Thay v ni ln
s tht, c y c di tr v ngh c y s che du c. Khi b i din, c y ni:
khng phi li ca ti. Ti khng th gip c. Bn cnh , ti khng
ni di. Anh khng nghe nhng g ti ni. Nhng ngi cha giu ni: Nhng
ngi khng gi nhng tho thun nh l nhng ngi khng th tin tng. Nu
con khng th c tin tng vi nhng thon thun nh, mi ngi s khng
gip con bin gic m con thnh hin thc.
V vy ti xin truyn li cho cc bn s khn ngoan ca hai ngi cha cu
ni ca hai ngi cha: Bo m li ni v hnh ng ca con l mt. Trong
phn t ng nhanh v t ng chm, ti khuyn bn rng mt phn k hoch ca
bn l phi hiu tng tn nhng t ng mt cch cm xc, t nhin. Cuc i con
s mi mi thay i mt khi con hc cch mua c phiu dng bn s ch khng bn
l. Khi con bit con c th giu nh th no khi mua s , con s khng bao gi mua
l na. ng cng ni: Cuc i con s mi thay i mt khi con hiu s khc
nhau gia tit kim tin v lm ra tin. V Cuc i con s mi thay i mt khi
con hiu v sao tt hn khi c s st gi ch khng phi hy vng v cu nguyn s
tng gi. ng ni: Nu con cng hin cuc i bin li ni thnh mt phn
cuc i con, cuc i con s khc nhiu vi mt ai ch bit nh ngha ca t
ng bng tr c.
Mt phn ngha ca k hoch ca ti l bo m nhng t ng mi v
nhanh m ti hc hay quan tm thnh mt phn ca cuc i ti. Theo quan
im ca ngi cha giu, ti s khng trung thc nu ti n gin ni ra nhng
t ng ti chnh nghe c v thng minh, hay gy n tng vi mi ngi, v
khng tht s dng chng trong i.
V vy bi hc ti truyn li cho bn t c hai ngi cha giu v ngho l
khi ln k hoch ca bn, hy lm n thnh mt phn k hoch s dng v hiu
sc mnh nhng t ng mi nhanh hn m bn mong mun trong i bn. ng
ch hiu nh ngha thi, hay t hn, khng bit nh ngha v c ni sut cc
107
thut ng, hy vng gy n tng. Bin li ni thnh mt phn hin thc v bn s

khai thc sc mnh ca li ni.
Ngi cha giu thng ni: C nhng ngi thuyt gio v c nhng thy
gio. Ngi thuyt gio l nhng ngi ni cho bn nhng g bn cn lm nhng
h khng lm nhng g h ni vi bn. Thy gio l nhng ngi ni vi mi
ngi v nhng g h ang lm v nhng g h lm. ng cng ni: Trong
th gii tin bc, kinh doanh v u t, chng ta c rt nhiu ngi thuyt gio.
Tm tt
Nu bn mun v hu sm v giu, dnh thi gian trau di t vng ti chnh

v c s trung thc i theo ci ni, hn l c ni thi. Lun nh rng li ni l
cng c ca b no v c nhng li ni nhanh v li ni chm i n giu c.
T ng ph hoi nht trong cc t ng
Ngi cha giu thng ni: T ng hu hoi nht trong cc t ng l t ngy

mai. ng ni: Ngi ngho, ngi khng thnh cng, khng hnh phc, khng
khe manh l nhng ngi dng t ngy mai nhiu nht. Nhng ngi ny
thng ni, Ti s bt u ngy mai, hay Ti s bt u king n v tp th
dc ngy maiNgi cha giu ni t ngy mai l t hu hoi cuc i hn bt
k mt t no. ng ni: Mt vn ca t ngy mai l ta khng bao gi thy
ngy mai. Ngy mai khng tn ti. Ngy mai ch tn ti trong tr c nhng k m
mng v tht bi. Nhng ngi tr hon n ngy mai s thy ti li v nhn thi
quen xu cui cng s bm theo h. Ta khng bao gi thy ngy mai. Tt c
nhng g ta c l hm nay. Hm nay l t cat ngi chin thng v ngy mai l
t ca ngi tht bi.
Trong nhng chng v bi hc tip theo, bn s hc cch l nhng iu
n gin ngy naynhng iu n gin c th ci tin ng k ngy mai ca
bn.
108
Chng 12: Sc mnh n by ca chuyn c tch

T con vt xu x thnh con thin nga
Ngi cha giu thch cu chuyn Ra v Th. Mt ln ng ni vi ti: Bc thnh

cng v bc lun lun l mt con ra. Bc khng n t mt gia nh giu c. Bc
khng thng minh trng. Bc khng hc xong trng. Bc cng khng c
nng lc bm sinh. Nhng bc giu hn nhiu so vi mi ngi n gin v bc
khng dng bc. Bc khng bao gi dng hc v m rng thc ti v nhng g
kh thi cho cuc i bc.
Ngi cha giu thch chuyn c tch v chuyn trong kinh thnh. Trong
phn u ca cun sch, ti chia s vi cc bn cu chuyn David v Goliath.
Ngi cha giu yu thch cu chuyn mt chng trai b nh c th h mt g
khng l bng cch s dng cy n cao su. Ngi cha giu thch chuyn c tch,
nhng ng khng phi l mt c gi lnnhng ng tip thu nhng bi hc
t nhng cu chuyn c tch y, v nhn bi hc ny hng dn cuc i
ngmt cuc i ni ng bt u t con s khng v cui cng tr thnh mt
trung tm quyn lc ti chnh.
C nhiu ln, khi Kim v ti suy sp v sng bng nhng g rt t i, ti
tm mt ni ngi mt cch im lng v mt ln na lng nghe ngi cha giu k
cho ti cu chuyn Ra v Th. Ti cn nh ng ni: Nhiu ln trong i, con s
gp nhng ngi thng minh hn con, nhanh hn, giu hn, quyn lc hn v
c ban nhiu mn qu hn. Nhng v h c s khi u hn con khng c
ngha l con khng th thng cuc ua. Nu con gi nim tin trong con, lm
nhng iu m hu ht mi ngi khng mun lm v c tip tc qu trnh hng
ngy, cuc ua ca i con s l ca con.
Mt cu chuyn c tch m ngi cha giu yu thch l Ba ch heo nh.
ng thng bn vo nhau cu chuyn Ra v Th v Ba ch heo nh. Khi ti
khong 12 tui, ngi cha giu ni: Ngi ngho xy ngi nh ti chnh bng
rm. Ngi trung lu xy ngi nh ti chnh bng g. V ngi giu xy nh bng
gch. Ng cn thm: tr thnh mt con ra thnh cng, ta ng nu con
i chm nhng phi m bo con chm xy mt cn nh gch.
Nm 1968, trong khi nh l Noel sau khi ri hc vin New York, ngi
cha giu v con ng mi ti n thm cn nh mi ca h, l mt cn
phng trong mt khch sn mi ca ng. Cn nh nhng cu chuyn ca ta
khng? ng hi khi chng ti nhn t ban cng ra bi bin ct trng v i
dng xanh pha l. Cu chuyn v Ra v Th v Ba ch heo nh?
Con nh, ti ni, vn cn ngc nhin v p cn nh mi ca h, nm
trn tng cao nht ca khch sn. Con cn nh r.
Vng, y l mt cn nh bng gch, ng ni vi mt ci ci.
Hm l 1968, ngi cha giu khng ni g nhiu hn th. ng ni v
ni li nhng cu chuyn c tch thng xuyn, ti bit cu chuyn c tch
tr thnh hin thc. ng l mt con ra chn con ng lu hn, chm hn, an
109
ton hn, nhng gi y ng nm trn cng v cn leo cao hn. ng 49 tui

v ng vt qua nhiu con th trn ng i.
Ti cng bit rng ngi cha rut ti xy mt cn nh bng g, mt cn
nh g t tin trong mt khu xm d d Honolulu. Ngi cha ngho ca ti
va mi c thng chc l ngi ng u h thng gio dc tiu bang
Hawaii. ng vt n nh ca nc thang. ng cng nm trong tm mt ca
qun chng, cng nh ngi cha giu. S khc nhau l mt ngi lm ch
tng lai ca mnh, cn ngi kia th khng. Mt ngi sng trong cn nh lm
bng g, cn ngi kia l mt cn nh cao tng lm bng gch. Trong 3 nm,
ngi cha ca ti mt cng vic an ton, n nh v tt c nhng g ng c l
cn nh g ca mnh.
Gi tr ca vic lm mt con vt xu x
Nm 1968, khi ng trc ban cng, ngi cha giu nhc ti mt cu chuyn
c tch khc. l mt cu chuyn c tch m ti khng nhn ra n c ngha
nhiu vi ng v ng khng bao gi k chi tit cho con ng v ti khi chng ti
cn nh.
Vng, sut i ta, ta xem chnh mnh l mt con vt xu x, ng ni
Bc a ? Lm sao bc t xem mnh l mt con vt xu x c? Ti
thy iu kh tin v ngi cha giu l mt ngi n ng rt p trai.
Khi bc b ui hc tui 13, bc thy th gii nh mt ngi ngoi
cuc l mt ai khng thch hp, mt ai b b li pha sau. Trong khi lm
vic ca hng ca b m, nhng a tr trung hc cng mt i bng n,
quy ph v lm h hi ca hng. Nhiu ln, nhng tn hay bt nt ny n lm
hng hp v nm tri cy v thch thc bc lm iu g .
Bc c nh li khng? ti hi.
Hai ln bc nh tr, nhng bc b nh t hn. Nhng bc khng k cho
chu cu chuyn ny v nhng tn cn . Trn th gii ny, c nhng loi k bt
nt khc nhau. Bc cng bit nhng ngi bt nt v tr c hoc v hc vn. H
n ca hng v gy g vi bc v h c gio dc tt hn. Dng nh bi v h
ngh h thng minh hn ngi khc, h c th nhn thp xung nhng ngi
khng c n trng.
Trng ca con cng u p nhng ngi nh vy, ti thm.Dng nh
v h ngh h thng minh hn hay c im cao hn, iu cho php h ch
nho khi ni chuyn vi ngi khc, hay khinh r mi ngi.
Ngi cha giu gt u. Tip tc, ng ni: Trong khi lm vic ca hng,
bc cng gp nhng k bt nt thuc v x hi. H nhn xung mi ca h v h
n t nhng giu c, hay h p, khu gi, p trai, ni tingC nhiu ln khi
l tr ny ci vo mt bc. Bc cn nh khi bc hn mt c gi trong m ng,
bn ca c y ci vo mt bc. Bc vn nh mt c gi ni: Bn khng bit
rng gi nh giu khng i vi trai nh ngho ? iu tht au n.
110
Cn na, ti ni. Con gp mt c gi ni vi con rng c y

khng th ra ngoi vi con v cn khng vo c trng Ivy League
Vng, nhng t ra con cng vo c Cao ng. Khi l tr thi bc vo
i hc, bc cm thy c n, b b li pha sau, cm thy v dng. V l l do,
trong i bc, bc nhn chnh mnh l con vt xu x.
Ngi cha giu cha bao gi k cho ti nghe v cuc i ng trc y.
Ti by gi 21 tui, v ti nhn ra rng con ng v ti c nhiu thun li m
ng khng c. Ti bit lc cuc i ng tht s kh khn v vt cht nhng
ti khng c kin g v s kh khn tinh thn v cm xc ca ng.
ng trc ban cng, ti bt u nhn ra rng ng khng k cho ti
nghe cu chuyn tr thnh con vt xu x ti xt thng cho ng. ng ang
ci v hnh phc khi thnh con vt. V vy ti hi ng Bc dng cu chuyn
con vt xu x bc tip tc. Bc khng dng cc cu chuyn c tch an i bc
phi khng?
Khng, ng ng . Bc dng cu chuyn con vt xu x, cu chuyn Ba
con heo, David v Goliath gi cho bc tip tc. Thay v nhng a tr ny
nh gc bc, bc dng nhng hnh ng hm hnh ca chng thc y
bc lm vic tt hn. Ngy nay, bc c mt cn nh gch v chng ta u trong
cn nh gch . Nu khng c nhng cu chuyn c tch , bc khng c
mt y ngy hm nay. Bc khng cn l con vt xu x na. Bng cch b thi
gian xy cn nh gch, dng nhng n by nh David, v s dng thi gian
nh Con Ra, bc ng trn tng cao nht ca nhng con ng m bc ln
ln.
Bc thnh con thin nga ri ?, ti hi vi n ci.
, bc khng i xa nh th, ngi cha giu ci. im chnh l chng
ta c th ln ln, tin trin v thc hin nhng thay i ln trong cuc i chng
ta. Mt im khc l nhng cu chuyn c tch c th thnh hin thc. Nhng con
vt xu x c th thnh nhng con thin nga p v nhng con ra chm chp c
th thng cuc ua
Con vt xu x thnh con thin nga giu c
Trong cc kho hc ca ti, ti thng a ra cc chin lc rt lui sau:

Trung lu $25,000 n $100,000 mt nm
D d $100,000 n $1,000,000 mt nm
Ti yu cu lp hc khng nn thnh Pinochio v thay v th hy ni s tht ca
h, nu h tip tc lm nhng iu nh h ang lm. Ti hi h, Nu cc bn c
lm nhng vic cc bn ang lm hm nay, cc bn s rt lui tng lp ti chnh
no, lc 65 tui? Ti cng nhc mi ngi rng t hn 1 trong s 100 ngi nm
mc d d hoc cao hn.
111
Nhiu ngi tha nhn h s rt hnh phc nu rt lui nhm trung lu.
iu lo lng c bn ca h l h s khng rt lui nhm ngho. Nhng c mt s
ngi hi ti mt cu m ti mong i: Ti phi lm g i xa hn nhm d
d?. Giy pht mt ngi hi cu , h c kh nng tin trin t con vt xu x
thnh con thin nga.
lp hc u t ny, ti c th k li nhng cu chuyn c tch hay chuyn
kinh thnh m ngi cha giu k cho ti. Ti hi h: Cc bn c th rt ra
cc bi hc trong nhng cu chuyn ny v p dng chng trong cuc sng
khng? Cc bn c th xem cc bi hc ny t nhng cu chuyn l tht v kh thi
cho bn khng? Cc bn c th tng tng i t con vt ngho kh v ni ln nh
mt con thin nga giu c v quyn lc khng? Mt s ngi th c th hiu cn
mt s th t hi ti sao ti ni v chuyn c tch trong mt lp hc u t.
Sau ti ni: Theo ti, di chuyn t mt u c ca mt ngi trung lu
sang u c ca mt ngi thuc tng lp d d l mt s thay i ln nh t con
vt thnh con thin nga.
T mt k hoch chm n mt k hoch nhanh
Mt trong s lp hc ca ti, mt ph n tr hi: Bc u tin l g?

Trc khi tr li, ti v mt bc ho nh sau:
Sau ti ni: Nm 1989, hai nm sau khi th trng khng hong v tr

tr ko di, Kim v ti ang lm vic vi k hoch. l mt k hoch chm. Kim
v ti ng rng chng ti s mua hai bt ng sn mt nm trong mi
nm. V th trng khng hong, chng ti tm thy rt nhiu v nhiu v giao
dch cng nh nhng ngi yu bng va. Cha y mt nm, chng ti mua
nm ti sn cho thu, mi ci u mang li vng quay tin mt cho ti. Ti c
chng chng ti xem hn 600 cn nh ch tm 5 cn u t hp l. Nhng
lc ny th trng tr nn t hn v cng nhiu v giao dch xut hin. Vn l,
chng ti ht tin.
Th l ng c c hi nhng khng c tin? ngi ph n tr hi.
112
Ch vo chic ly trn tm hnh, ti ni, Ti nhn ra chng ti gii hn

ca sc chathc ti ca chng ti.
V vy y l lc thay i thc ti? mt hc sinh khc hi.
Gt u, ti ni, Vng. l lc phi thay i hoc b l hi.
C lp im lng v lng nghe chm ch. Bit rng ti ang c s ch
ca h, ti ni: Bao nhiu ngi trong s cc bn thy c hi nhng khng
nm bt c?
Hu ht mi ngi u gi tay ln.
Sau iu g xy ra, ti ni, ngha l cc bn ranh gii ca sc
cha, l nhng g bn ngh l kh thi cho bn, v ni dung ca bn, l kin thc
bn gnh bc vn v th thch.
Sau th sao? mt hc sinh hi. Chng ti phi lm g?
Hu ht mi ngi t b, v ni, Ti khng lm ni, hoc Ti khng
mua ni n. Nhiu ngi hi kin bn b v vi ngi bn ni vi h hy
chi cho an ton, ng gnh ly ri ro.
Th ng lm g? ng lm g khi ng nhn ra k hoch ca ng qu
chm, c mt ca s c hi v ng th ht tin?
Vng, iu u tin ti lm l t nhn ti ang l mt con ra mun
rt luiv khng phi l lc rt lui, l lc i vo. Ti cng bit rng
y l lc tr thnh con thin nga hn l ch vt. Lun gi trong u cc bi hc
t nhng cu chuyn c tch, ti tip tc thay v b cuc. Ti cng bit ti khng
bit phi lm g nhng ti bit ti phi lm mt iu g . Nhng ngy khng
bit phi lm g chuyn sang hng tun. Mt ngy kia sau khi Kim v ti va mi
tr v t mt chuyn du lch, va t vali xung th chung in thoi reo. C
in thoi t mt nh mi gii bt ng sn yu thch ca ti, anh ni vi mt
ging vui mng, Ti va mi tm thy mt v lm n ca ngy hm nay. Nu
anh c hng thm, ti s cho anh na gi ng h bt u trc khi ti ni vi
mt khch hng khc.
V nh th no? mt hc sinh hi.
Anh ta ni vi ti l mt khu chung c gm 12 phng trong mt khu
vc tuyt vi v c gi $335,000, t cc $35,000, ngi bn tht s mon bn.
Ngi mi gii sau fax cho ti d liu v cn nh vi vi nt v thu nhp v
chi ph.
ng mua n ch? ngi hc sinh hi.
Khng, ti ni.Ti ni vi ngi mi gii cho ti na gi ng h v ti
s li xe n ngay lp tc. Khi ti n ti nhn ra v sao l mt v giao
dch tuyt vi v th ti lao ti in thoi cng cng v ni vi ngi mi gii ti
s mua n.
Ngay c khi ng khng c tin ? mt hc sinh khc hi.
Chng ti chng c g, ti ni. Chng ti va mua nm cn cui cng
v chng ti tht s eo hp v tin mt v chng ti ang u t vo bt ng sn
cng nh vo cng ty. Mc d chng ti khng c tin, ti ngh ngi bn
113
nhng iu chng ti i hi, l tin cc $35,000 v h s mang $300,000 vi li

sut 8% trong 5 nm. l mt v tuyt vi m chng ti khng th b qua.
Ti sao n l mt v tuyt vi? mt hc sinh khc hi.
C nhiu l do. Mt l v ngi ch sng trong cn nh v h khng
bao gi tng gi thu. Khch hng l bn ca h v h khng c i hi thm tin,
v vy gi thu thp hn khong 25% so vi th trng. Mt l do khc l cp v
chng qu gi khng th qun l cn nh v h mun di i. Khng phi l nh
u t snh iu, h khng nh gi cn nh. H cn s gi tr cn nh cn h
thp v s tr tr v vy m h khao kht bn i. Mt l do l mt v u t tt
v c mt nh my sn xut chip vi tnh ang xy ch cch mt dm v hn
mt ngn cng nhn s di n vng ny, mt ln na c ngha gi nh s cao
hn. Nhng s tht l chng ti khng phi n ngn hng mn tin, iu
tht s lm cho y l mt v tt. V vy ti gi cho ngi mi gii v ti ni vi
anh rng ti s tr cho h gi y v cc iu khon. Vn duy nht ca ti
by gi l tm $35,000 trong 30 ngy, l thi im cp v chng ny di i.
Th trong 30 ngy, ng khng ngng hi bn thn, Lm sao ti mua
c n?, mt hc sinh hi.
Vng, trong 2 m, Kim v ti bung th, cung ln, tot m hi v lo
lng. Chng ti khng hi lm th no chng ti kh nng mua n. Chng ti
c hi bn thn v sao chng ti in khng nh vy. Ti sao ti lm th? Chng
ta n nh. Cc v u t ca chng ta lm vic tt. Ti sao chng ta vt qua
ranh gii? Ti c ngh v $35,000. Ti nhn ra rng $35,000 nhiu hn s tin
trc thu ca nhiu ngi kim trong mt nm v by gi ti phi kim cho ra
$35,000 tin mt trong mt thng. Ti mun rt lui. Lng t tin ca ti b th
thch, ti cm thy khng thch hp, ngu dt. Sau 4 m, cui cng ti bnh
tnh v sau ti bt u t hi: Lm sao ti mua ni?
Vy lm th no ng kh nng mua n?mt hc sinh hi. Hay ng
mua n?.
Cui cng, sau khi tot m hi, cu nguyn v lm tt c khng rt lui,
chng ti ly giy t ra v i n ngn hng tng thut li cu chuyn cho v
gim c. Sau khi b ng ta bc b, ti hi ng v sao v ti c th lm g c
tt hn. Sau khi ng ni cho ti nghe, ti n ngn hng k tip, vi s ci thin
sau khi n ngn hng u tin, v mt ln na chng ti b bc b. Sau khi b
bc b, mt ln na chng ti hi ti sao. Ngn hng th nm, ti hc c
nhiu thng tin b ch v nhng g m ngn hng mun, ti sao h mun v h
mun n c trnh by cho h nh th no. Mc d s trnh by ca chng ti
tt hn nhiu, chng ti vn b bc b bi ngn hng th nm. Chun b rt lui,
Kim v ti n ngn hng th su. Ln ny, chng ti chun b tt hn. Chng
ti cng bit v sao v u t ny rt tt. Trong ln thuyt phc ngn hng th
nm, chng ti thuyt phc v s hon ho ca v u t ny. Ln trnh by
ny r rng hn v chuyn nghip hn. Chng ti dng t ng m ch ngn
hng mun nghe. Con s ca chng ti r rng v chng ti nh km h s v
nm cn nh cho thu. By gi chng ti c th gii thch bng t ng v con s
114
ca ngn hng v sao l mt v u tuyt vi. Ngn hng th su ni c.

ng ta vit tm sc $35,000 cho chng ti trong hai ngy v vi ba ngy chng ti
n vn phng mi gii lm h s v mua cn nh chung c y.
Sau th sao? mt hc sinh hi
Th trng bt ng sn tip tc i chm v chng ti tip tc mua, ti
tr li. Mc d chng ti cn rt t tin, chng ti c mua. Nm 1994, th trng
tin ln v chng ti c t do ti chnh phn i cn li. Cn nh chung c
c bn hn $500,000 nm 1994 v b vo ti chng ti hn $1,100 mi thng
trong sut thi k . Li tc $165,000 c tr hon thu v dng mua mt
khu chung c 30 phng khc, l mt trong nhng cn chung c chng ti vn cn
gi ngy nay. Cn chung c y bt u b vo ti chng ti khong $5,000 mi
thng. Vi nhng ti sn v u t khc m chng ti c, chng ti kim hn
$10,000 mt thng thu nhp th ng, a chng ti vo hng ng d d, v
chng ti v hu. Chng ti c khong $10,000 thu nhp th ong v khong
$3,000 chi ph hng thng. Chng ti t do ti chnh.
Vy ng khng may mn. K hoch ca ng lm vic, mt hc sinh
ni
Chng ti chun b cho ca s c hi v chng ti nm ly. Va mi
qua nm 1994, gi bt ng sn tng nh tn la v kh khn hn tm nhng
ngi bn c thin v d tho thun.
Vy l ng lm ra tin m khng dng tin ca mnh? mt hc sinh hi
Vng, trong v , ti khng khuyn khch bn lm nh nhng g ti
lm. u t vo bt ng sn m khng c tin cc c th rt ri ro, nu bn
khng bit bn ang u t vo ci g, v nu bn khng c tin mt chun b nu
mi th khng i theo hng bn mong i. Ti gp nhiu ngi mua bt
ng sn m khng c tin cc, ch khm ph ra chi ph ca n ln hn thu
nhp thc s m h nhn c. Ti c nhng ngi bn b ph sn v h mua ti
sn hay cng ty c sc mnh n by qu ln. l l do v sao ti khng tn
thnh mua bt ng sn khng c tin. Ti khuyn khch hy c mt vi kinh
nghim v mua, bn v t bit l qun l bt ng sn trc khi i vo cc v c
sc n by cao. Chng ti xem hng trm v trc khi chng ti mua cn
chung c 12 phng ny v chng ti cng c vng quay tin mt t cng ty h
tr nhng mt mt khng mong i. Vn ca bt ng sn khng b cc tin
xung thng c sc mnh n by ln v loi sc mnh cao ny c th d dng
nut sng bn nu mi th i sai ng. V vy ti xin lp li: ti khng khuyn
mi ngi lm nhng g chng ti lm. Ti k cho bn cu chuyn ny v mt
l do.
v l do l g? mt hc sinh khc hi
Ch vo tm hnh, ti v thm
115
L do ti k cho bn nghe l gii thch cho bn s quan trng ca vic

sn sng m rng sc cha ca bn cng nh thm vo ni dung.
V vy ngy nay, kh nng tr $335,000 qu d dng cho ng v ng
tng thc ti v s gio dc. c phi l iu ng ang ni, mt hc sinh hi
Qu d, ti lp li. Nhn li by gi, tht l ng ngn khi cho rng
$35,000 tin cc l mt s tin ln v mt cn chung c 12 phng l mt v giao
dch ln. Nhng trc l mt s tin rt ln, v l mt v u t tm c.
iu quan trng l Kim v ti sn sng i xa hn v sc cha v ni dung ca
chng ti.
Th hu ht mi ngi khng dm vt qua cuc sng thoi mi ca h.
Hu ht mi ngi ch chn cch chi an ton v ni Ti khng mua ni n
l mt kinh nghim ca ti. Ti tin rng mt trong nhng l do chnh
v sao t hn 1% dn s vt qua c tng lp d d n gin v hu ht mi
ngi thy khng thoi mi khi vt qua thc ti c nhn ca h, sc cha ca h
v ni dung ca h. Hu ht mi ngi c gng gii quyt nhng vn ti chnh
vi nhng g h bit, hn l m rng nhng g h bit v th h c th gii quyt
nhng vn ln hn. S tt hn khi ng u vi nhng th thch ti chnh,
mi ngi li vt ln c cuc i vi nhng vn ti chnh h cm thy thoi
mi. H c gi nguyn cnh ngho nhng mt con thin nga tt hn s chp nhn
ri ro khi tr thnh con vt xu x ln na?
ng bao gi thnh mt con vt xu x ln na cha?mt hc sinh hi
Chc chn ri. Sau cn nh $335,000, chng ti thy d dng u t
vo cp bc $2.5 triu . T 1994 n 2001, chng ti lm rt tt mc $2.5
triu v thu nhp th ng tng ln khong $16,000 mt thng m khng mt
nhiu cng sc. Chng ti ln mc d d v l lc tin ln nhm giu.
Nhng ai bit qu kh ca ti, bn c th nh Rich dad poor dad cn l bn tho
trong khon thi gian 1995 n 1996, ti thit k v sng to tr chi Cashflow
nm 1996 v ti tr v vi th gii kinh doanh. Cng lc nm 1996, ti bit
l lc ti hc cch c phn ho mt cng ty, thng qua qu trnh IPO, l khi
ti gp Peter, nh m t trong cun Rich dads guide to investing. Cng nm
1996, Kim v ti gp Sharon Lecher, v Rich dad poor dad c n bn. Kim,
ti v Sharon thnh lp Cashflow Technology,Inc ma thu nm 1997. Chng ti
116
i vo th gii vi mt sc cha, ni dung v nhng ngi bn mi. Sc cha

ca u t vo bt ng sn vn gi mc $2.5 triu.
Vy ng chuyn sang m rng sc cha sang nhng lnh vc khc
nhng khng m rng thc ti v bt ng sn. c phi l nhng g ng ang
ni?mt hc sinh hi.
Chnh xc l nhng g ti ang ni. Ti ni Cng vi Sharon l
ng tc gi v l cng s kinh doanh, cng ty b nh ca ti pht trin ln nhanh
hn c trong m. Vi Sharon, chng ti khng th thnh cng nh ngy hm nay.
Sau khi lm vic 5 nm vi Peter, chng ti c t 4 n 6 cng ty c c phn
ho thng qua qu trnh IPO trong vi nm ti. C v kinh doanh v qu trnh
IPO, thc ti ca chng ti v nhng g kh thi m rng ng k. Sc cha ca
chng ti v kinh doanh v IPO tin vt bc.
Nhng thc ti v bt ng sn ca ng vn gi nguyn, mt hc sinh
ni. N vn gi nguyn k t cn chung c $335,000. N b mc kt gia
$335,000 v $2.5 triu . l bi hc ca ng, phi khng?
Chnh xc, ti ni. Nhng bi v mt ngi tin b trn mt v i ti
chnh ti chnh khng c ngha h m rng trn mi v i. l l do v sao
nm 2001, Kim v ti quyt nh tr li vi bt ng sn v vt quan bc tng
sc cha ca chng ti mt ln na.
Lm giu s d hn.
Nhiu nm trc, ngi cha giu ni vi ti, Mt trong nhng l do ngi

giu cng giu hn v mt khi h bit cng thc lm giu, s d dng hn lm
giu. Nu con khng bao gi tm thy cng thc, lm giu dng nh lun kh
khn v ngho l chuyn t nhin.
L do ti dnh nhiu thi gian vo ch sc cha, ni dung v thc ti v
l cng thc ca ngi cha giu. l cng thc c bn ng bao gi ni:
Ti khng mua ni n hay Ti khng th lm niv chn cch m rng thc
ti. Nh bn bit, ngi cha giu dng nhng cu chuyn c tch v chuyn
kinh thnh nh nhng bi hc dn ng cho cuc i ng i ln pha trc
trong thi gian n nn v s hi. Nhng bi hc tin ln s giu c c sc thu
ht nht vi ti. ng ni: Mt khi con bit cng thc lm giu l khng ngng
m rng thc ti, n s tng sc mnh n by ca con, th lm giu cng d hn.
i vi nhiu ngi b mc kt vo mt thc ti no m ngh rng thc ti ca h
l thc ti duy nht, tc h lm giu s gim xung.
Ni cch khc, ngi cha giu dy ti mt khi giu, lm giu s d hn
v nhanh hn. Nu bn khng bao gi giu, cuc sng s kh khn hn v chm
hn. Bit c iu ny, ti bit l lc Kim v ti m rng thc ti ca
chng ti bt ng sn mt ln na. Chng ti u t 5 nm m rng thc
ti v kinh doanh v qu trnh IPO v chng ti lm giu nhanh hn bao gi
ht. Ti bit bc k tip s d v nhanh hn. Ti bit v ti thy n xy ra
vi ngi cha giu.
117
Sau $5 triu s rt d
Cui nm 2000, th trng chng khon khng hong, cng ty ca chng ti m

rng nhanh chng, sch v tr chi ca chng ti bn khp th gii, cc cng ty
ang c c phn ho rt thun li v chng ti s sm c li nhun. Kim ni
vi ti, Chng ta cn quay li vi bt ng sn. Chng ta cn u t vo nhng
ti sn chc chn nu chng ta mun cng c s giu c. V th, chng ti quay
li th trng v chy vo thc ti c, sc cha v ni dung c. Chng ti cm
thy nh quay li kim $35,000 cho mt cn nh $335,000. Mc d d dng vit
mt tm sc cho ba cn nh $335,000, tr tin mt khng cn vay mn, nhng
chng ti gp rc ri mt ln na. Mi th khng i theo con ng ca chng
ti. Lc , ti bit l lc m rng thc ti mt ln na.
Sau , Kim v ti tm kim nhng d n khong $4 triu . Chng ti
cm thy thoi mi vi con s k t khi chng ti c hn $1 triu cho tin
cc, nu cn. Chng ti ngh chng ti bit nhiu, nhng chng ti khng th
tm mt ti sn hoc tnh ton hp l hoc lm vic theo k hoch mi ca chng
ti. Sau ti gi cho mt ngi bn tn Bill, ngi c hng trm triu
trong bt ng sn. Sau khi gp anh, ti hi anh s thm d ca chng ti c g
sai. Bill tr li: $4 triu l mt th trng kh khn. Ngn hng khng thch
u t vo nhng v ln v nhng d n c tm c khng hp dn cho nhng
nh u t c nhn snh iu. Nhng nu hn $5 triu th s d.
Lc anh y ni th, ti bit ti ranh gii ca thc ti, sc cha ca ti. 4
triu th d v thoi mi nhng 5 triu nm ngoi vng thoi mi ca ti.
u c ti bt u ht ln Nu ti khng th lm ngn hng hng th vi 4 triu
, lm sao ti bt h thch th vi mt v u t 5 triu . Ti c th lng nghe
thc ti ca ti ni ln vi ti. Ti cng c th nghe ngi cha giu nhc nh ti
nhng cu chuyn c tch v cng nh lm giu s d hn mt khi bn giu hn,
ch cn theo cng thc. Ti bit l lc lm theo cng thc v vt ln thc
ti.
V cng d
Phn m u cun sch, ti vit v s d dng v hu bng cch mn tin

t ngn hng. Mt khi Kim v ti sn sng vt qua thc ti, s thoi mi ca
chng ti, chng ti thy cng d dng mn tin t chnh ph.
Ti vit v nhng lut thu thun li cho nhng ngi nhm B v I v
chng li nhm E v S. Ti cng vit rng hu ht nhng ngi than phin v
thu l nhng ngi nhm S v E. L do l, nhm B v I, chnh ph mun tr
thnh cng s ca bn, n gin v nhm B v I s to ra vic lm v cung cp ni
n chn . Ti lun lun bit iu ny, v ngi cha giu ni vi ti, nhng ti
khng h bit chnh ph s gip nhng ngi ny bao nhiu th c li cho chnh
118
ph, cho n khi ti bt u tm kim cc v u t bt ng sn trn $5 triu

ti sn sng m rng thc ti ca ti.
Cuc tm kim ca chng ti tip tc. Chng ti by gi tm nhng d n
ln hn kh nng ca chng ti. Ln gp u tin ca chng ti nm 2001 vi mt
ngi bn bt ng sn, c bit cho nhng ngi c thu nhp thp c h tr
bi chnh ph, Kim v ti trnh by cho ngi ny li tc hin ti v bt ng sn
ca chng ti. Trong u t, v chng ti c hng triu bt ng sn, ch yu
l cc chung c t 30 n 50 phng.
Cc bn bit cch qun l cc cn chung c cho nhiu gia nh , tt,
ngi qun l y ni, l mt ph n tr khong 30 tui.
Ti sao tt?Kim hi
V mt trong nhng yu cu ca chnh ph l bt c ai mun mn tin
phi c mt h s thnh cng trong qun l cc khu chung c. Anh ch lm
iu trong hn 10 nm v iu hnh rt hiu qu. Nhiu ngi mun vay
t chnh ph nhng ch mt t ngi tiu chun, c y ni. Nh cc bn bit,
hu ht mi ngi s hu mt s cn nh u t u mun qun l cc bt ng
sn ca h, thu tin v t h sa cha. l l do v sao h khng bao gi hc
cch qun l cc ti sn ln hn nh ng b.
Kim v ti gt u. Chng ti bit c nhiu th hn i vi bt ng sn
hn la ch n gin thu thp tin thu v sa vi ci toilet. Chng ti hc tht
nhiu trong 10 nm qua. Nhng by gi l lc chng ti i tip. Nu chng ti
tip tc, chng ti s gp nhng ngi bn mi, hc nhng t vng mi, v sn
sng chi mt tr chi ln hn. Lng nghe hai ngi ny, ti nhn ra trong 10
nm qua chng ti tr thnh con th v thin nga trong lnh vc bt ng sn
mc 4 triu . Chng ti ging nh cu tc ng: con c ln trong ci ao nh.
y l lc i ti v mt ln na tr nn khng thoi mi, tr thnh con ra
chm chp v con vt xu x trong mt tr chi ln hn.
Ngi cnh ngi ch i l bt ng sn l mt ch ngn hng u t c
bit trong lnh vc min thu, cho vay c li sut hoc khng. Khi ti hi anh cc
loi chng trnh ti chnh ca chnh ph, anh tr li, Nu anh v d n ca anh
tiu chun, chnh ph s a cho anh t 95% n 100% s tin.
anh l h s cho chng ti mn tin mua cc v u t? Chng ti
s cho tin chng ti mua ti sn ca chng ti?
Nu anh tiu chun, anh ta ni. Chnh ph s cho anh mn tin
ngay c khi anh sa cha hay khi phc d n nu anh tiu chun.
anh l nu d n tr gi 10 triu h s cho ti mn $10 triu
hoc hn? V nu cn 3 triu sa cha, h cng s cho chng ti mn s
tin ? H s cho chng ti mn tt c s tin cho ti sn ca chng ti?
Anh ta gt u. H thch cho anh mn 20 triu hoc hn, nhng 10 triu
l mt ni tt anh bt u. Mt khi anh lm tt mt d n 10 triu , th d n
20 triu hoc 150 triu khng nm ngoi kh nng chnh phnu anh c cc h
s chng minh.
119
Ti c th nghe ngi cha giu ni mi iu s cng d hn. Nhng ti

khng th tin l n li d nh th ny. Trong lng cn mt cht nghi ng ti hi:
iu kin l g?
Ti c th bo m mc li sut t 5 n 7%, trong 40 nm, Khng cn
phi chc chn
Khng cn phi chc chn , ti h mm. anh l chnh ph s khng
n sau khi mi th ti s hu bng tr nn xung cp hay ti khng th s tin
cn li. Ngn hng ght cc khon vay khng chc chn. Mi khi ti mn tin
h, h phi bo m mi th ti s hu phi trong gii hn.
ng vy, ngi nhn vin ngn hng ni. Nhng anh s nhn ra c
nhiu im v iu kin khc ap t y khng p t theo quy c ngn
hng
Ti nhn ra iu , nhng ti khng hiu ti sao chnh ph c th tt
nh th, ti ni
i khi, c nhng chng trnh tt nm trong cc vn min thu ca
chnh ph. Thnh thong c nhng khon vay c th tha th, l ni chnh ph n
gin qun rng anh mn tin ca h nu anh lm mi th tr nn tt. ch
n gin l mt s tr cp.
Ti sao chnh ph lm th?, ti hi
V mt trong nhng vn ln hin nay ang i din vi t nc l
nhng ni n chn m ngi c thu nhp thp c th tr c. Chnh ph lo
lng nu khng nhng ngi nh anh, hng triu ngi s v gia c v s sng
nhng ni di tiu chun, sinh ra ti phm. Chnh ph ang i sau cc khu
chut v a mt vi trong s h vo t. Nhng khu chut ny lm hi nhng
ngi ngho v chnh ph mun chm dt tnh trng ny. Lc ny, chnh ph
ang sn sng chi hng t cho nhng ngi nh anh c th chng minh h l
nhng ngi qun l c trch nhim cho nhng d n ln.
H s sn sng cho ti tin ngay c khi ti giu hn
ng, ngi nhn vin ngn hng v nh mi gii cng ni v ci.
Khng ch l tin. l mt s tin ln. Nu anh lm tt trong nhiu nm ti,
ti c th gip anh mn hng t , nu anh mun lm giu hn. Nm ngoi,
mt phn chia cng chng ti quay li vi hn 1 t v chng ti khng tm
c ngi tiu chun.
Kim ni: iu tt nht lm giu bng cch ny l chng ti lm tht
nhiu iu tt cho nhiu ngi. Tht th v cho ti suy v vic chuyn mt khu
chut thnh mt cn nh an ton cho nhng ngi c gia nh.
chnh xc l nhng iu m chnh ph mun cc bn lm. chnh l
t nhng khu nh chut l ni c nhiu vn xy ra nht, l ni sinh ra nhiu
ti phm. Nu cc bn c th bin khu nh ny thnh ni n chn an ton, bn
s c cng nhiu tin dng. Bt c bao nhiu cc bn mun.
Vy chng ti lm giu bng cch lm cng s ca chnh ph?, toio hi
Bn mun giu c no cng c, ch ngn hng ni v ci. Nhng g
cc bn phi lm l lm nhng g cc bn lm trong 10 nm qua, l s hu v
120
qun l cc khu chung c cho a gia nh. Nhng g cc bn cn lm l t bn ho

10 nm kinh nghim ca cc bn. V chng ti thch gip cc bn giu hn. Bn
c bit tm nhng ngi c nhiu nm kinh nghim nh cc bn kh nh th no
khng? C cho chng ti bit khi no cc bn sn sng. C y s gip bn tm cc
ti sn v ti s gip bn tm ton b s tin bn mun.
Bui ni chuyn sm kt thc. Kim v ti cm n h v vo xe. Khi vo xe,
chng ti ngi im lng v chong vng khng th tin ni. i vi dm v chng
ti cha ni g. Cui cng Kim ni: Anh c nh rng cn chung c 12 phng
chng ta mua 10 nm trc khng?
Anh ang ngh v n, ti ni
iu g s xy ra nu chng ta chn cch ni: Ti khng mua ni n?,
c y ni Cuc i chng ta s ra sao nu chng ta $35,000 chn ng chng
ta.
Ti ngh trong chc lt va ni: Anh ngh chng ta vn sn sng lm iu
tng t ngy nay. Nu $35,000 lm dng bc chng ta, th n c th lm
chng ta dng bc hm nay. Ti nh li li ni ca ngi cha giu: Tng lai
ca con c xc nh bng nhng g con lm ngy nay, khng phi ngy mai.
Quay sang Kim ti ni: Nu chng ta ni Ti khng mua ni n mi nm
trc, chng ta c th phi ni Ti khng mua ni n ngy nay.
Chng ti v nh trong im lng, cm thy th v v hnh phc. Khi vo
nh, ti c th nghe ting ngi cha giu ni vi ti rng mt khi ti giu, lm
giu s cng d hn, v l do nhiu ngi khng bao gi vt khi tng lp trung
lu v h khng tin nhng cu chuyn c tch. Khi h khng tin vo chuyn c
tch, h s khng hc cc bi hc t cc cu chuyn. Ti thm cm n ngi cha
giu v nhc ti: Lun nh nhng cu chuyn c tch s thnh hin
thcbng cch ny hay cch khc.
121
Chng 13: Sc mnh n by ca s rng lng

Ai l ngi tham lam?
Mt ngy kia, mt nh bnh lun ca mt chng trnh ni ting ni: Ti khng

i vo kinh doanh v ti khng phi l ngi tham lam
Nhiu ln khi cn tr ti nghe nhng li nh th. Nhiu ngi n thm
gia nh ti l nhng ngi lm vic trng i hc, cc h thng gio dc, cc
t chc lao ng, t chc ho bnh hay chnh ph. Mc d khng ni nhng cu
tng t nh nh bnh lun, ti thng nghe ni hay ng rng nhng ngi
kinh doanh hay m cng ty n gin v h tham lam.
Ngi cha giu ca ti c quan im khc hn. ng thng ni: Tt c
chng ta tham lam mt vi lnh vc no . S rt t nhin mong c c
sng tt hn, v y c th sng thoi mi khi khng th lm vic. Nhng
mt ngi kinh doanh hay giu khng c ngha h tham lam hn ngi khc. S
tht, l iu tri ngc. Sau ng ni: L do hu ht mi ngi khng giu
n gin v h khng rng lng.
Trong chng trc, khi Kim v ti quyt nh tng s lng bt ng sn,
cnh ca tin bc ca chnh ph m ra. Vi lng ao c giu hn, mt trong
nhng bc u tin l tm nhng cch tr nn rng lng hntrong trng
hp ny l cung cp ni n chn tt hn cho nhiu ngi vi ci gi hp l.
Khi nhn vo lch s, nhng ngi giu nht l nhng ngi rt rng lng
bng cch ny hay cch khc. Nh cp trc y, Henry Ford tr thnh t
ph v cung cp xe hi gi r cho mi ngi, khi xe hi l phng tin cho nh
giu. Thc t, c nhiu cng ty xe hi ch sn xut xe cho ngi giu khng cn
tn ti ngy nay. Nhng cng ty xe hi cho ngi giu khng cn, trong khi Ford
Motor pht trin rng khp th gii, hon thnh nhim v ca Henry Ford. V th
nu bn mun v hu sm v giu, tham lam cng khng sao, chng no bn
khng ngng tm cch ban cho cng nhiu ngi cng tt. Nu bn lm iu ,
bn s tm con ng ring i n giu c.
Cc t l ca ngi giu
Ngi cha giu thch cc t l , nh ng ni: Bn c th ni rt nhiu ch bng

mt so snh nh. Vi ngi cha giu, t l n gin l s so snh, nh t l P/E
l mt so snh n gin. Khi ni n tin bc, ngi cha giu ni: Mt trong
nhng l do chnh ngi ngho v trung lu gp rc ri v tin bc v nhng t l
ca h khng c sc bt n by. ng dng t l 1:1 minh ho t l n by
ca ngi ngho v trung lu.
Mt ngy, trong khi cn hc Cao ng, ngi cha giu ch cho ti cc t
l ca ng. ng vit trn giy:
Cng ty 1:5
Cng nhn 1:300
122
Bt ng sn 1:450
Tin 1:6 triu
C phiu 1:2 triu
Ni cch khc, t l cng ty ngha l ng s hu 5 cng ty. ng c hn 300
nhn cng lm vic cho ng. Trong bt ng sn, ng c hn 450 khch hng v
cha k cc khu cng nghip, ca hng v cc nh hng ca ng. Nhiu nm sau,
cc con s pha bn phi khng ngng tng ln, l l do ng cng giu hn,
trong khi lm vic cng t.
Ngi cha giu ca ti bt u vi t l 1:1 v kt thc t l 1:1 l l
do ng cng ngho. Cng nh bn c th k chuyn bng cc t l n by, ngi
cha ngho ca ti tin vo mt ngy lng l mt ngy lm vic. C nhiu ln
ngi cha ngho lm mt lc hai cng vic. Mc d ng lm 2 vic nhng t l
ca ng vn 1:1 theo nh ngha ca ngi cha giu. Ngi cha giu ni: Nu
hu ht mi ngi c hai vic lm, h ch lm vic nhiu gi hn vi cng mt t
l.
Gia nm 1985 v 1990, cc t l ca Kim v ti nh sau:
Cng ty 1:1
Bt ng sn 1:0
Tin 1:khng nhiu
Chng ti c mt cng ty m chng ti ang xy dng, chng ti s hu
mt cn nh nhng chng ti khng cho l mt ti sn, v n ly tin ca
chng ti mi thng, v chng ti chng c g ng k trong khon tit kim. C
phiu hay cc ti sn dng giy t khc cn cha hp l v chng ly tin ca
chng ti v chng bao gi b tin vo ti ti.
Nm 1995, cc t l ca chng ti trng nh sau:
Cng ty 1:0
Bt ng sn 1:70
Tin 1:300,000
Lc ny, chng ti bn cc cng ty, mua nhiu bt ng sn pht sinh
thu nhp, v b mt t tin vo ngn hng. iu quan trng l bt ng sn cung
cp tin cho chng ti sng mc d d v khng bao gi phi lm vic
na.
n nm 2000, cc t l nh sau:
Cng ty 1:7
Bt ng sn 1:70
Tin 1:hng triu
C phiu 1:1,5 triu
Trong khi cc t l v mt bc tranh tt p v s pht trin ti chnh, s
tng ng k l lnh vc kinh doanh, l ni ng tin c gi tr thc s (hay
vng quay tin mt) khng c phn nh bi cc t l. Ti khng a ra cc con
s ny y gy n tng hay khoe khoang. S tht l, ti do d khi a ra cc
con s ny v chng thuc c nhn v tt hn khng nn a ra. iu ti mun
123
ni cho mi ngi l rt kh thi bt u t i v xy dng mt cn nh ti chnh

bng gch.
Mc d con s khng ln lm, khi so snh vi th gii ca nhng ngi cc
giu, k hoch ca chng ti tip tc i ln giu c trong vi nm na. Nu mi
th theo k hoch, chng ti s vo th gii ca nhng ngi cc giu trong nm
nm ti.
Bn c th ch t cc con s l k hoch ca chng ti trong nhiu nm
qua l xy dng cc cng ty ch khng phi l bt ng sn. Trong 5 n 10 nm
tip, k hoch ca chng ti l tip tc xy dng nhiu cng ty na, nhng vn tp
trung vo nhng bt ng sn ln hn, vi s gip ca chnh ph.
im ti mun nhn manh cho bn y l tng ca vic khng ngng
m rng sc cha, thc ti v tip tc tm kim cc ni dung hoc s hc tp
nhanh hn. Nu bn mun i theo mt con ng n gin n giu c, ti
khng th nhn mnh s quan trng ca mt u c rng m, vt qua s s
hi v gii hn ca bn thn, s t mn, sn sng hc hi v hnh ng. Ti
gp nhiu ngi mun pht trin ti chnh mc ny hoc nhanh hn, nhng
khng chu m rng sc cha hay tng cng ni dung. V vy y l nhng
ngi gp rc ri mt iu g hay i t d n ny n d n khc, hy vng d
n s gip h giu. Ti dm chc rng nu mt ngi khng ngng tng sc
cha v ni dung, ngi s ngy cng giu, bt chp d n l g. Khng
phi sn phm hay tng s lm bn giu. l sc cha v ni dung s lm
bn giu. Nh ti ni trong cc cun sch khc, Ray Kroc thnh t ph bng
cch bn hng t ci bnh hamburger dng trung bnh v Starbucks l mt
thng hiu ni ting th gii bng nhng tch cph.
Ngi cha giu thng ni: Nu con khng thay i sc cha v ni
dung, cc t l ca con s gi nguyn. Ti c mt ngi bn lun lun c tng
mi lm hng triu . Mt ngy khc, anh gi ti v hi ti u t vo k
hoch mi ca anh. Anh c mt tng ln v qun o m ca hng anh ang
lm vic. Anh ni: Mi ngy mi ngi vo ca hng nhn vo nhn hiu qun
o ny. Ti sao anh khng cho ti t tin v ti s m mt ca hng i din.
Chng ta s chia 50-50
Khi ti hi anh c mun n lp hc v qun l vng quay tin mt, bn
hng, tip th v thu v sa thi cng nhn, anh t chi. Anh tr li: Ti sao ti
phi lm th? Ti lm vic ca hng ny nhiu nm. Ti khng cn hc iu
g na iu hnh mt ca hng. Sau khi ti t chi anh, anh gi cho ti mt
ln na vi mt d n khc v mt ln na ti t chi anh.
Ti t chi n gin v ti s anh cha sn sng thay i sc cha v ni
dung ca anh. Anh ch mun lm ra tinv nu anh gii v tin bch, anh
giu ri. V vy anh tip tc ngh chnh cc tng mi, hay cc c hi kinh
doanh s lm anh giu, m khng ngh chnh sc cha v ni dung gii hn
ko anh li. Cho d anh m ca hng thi trang i, v sn phm mi ca anh
thnh cng, ti e rng t l ca anh s l 1:1. Ni cch khc, anh c th ti ca
hng sut m ngy vi cht t c hi tin ln.
124
Ti sao lm giu kh?
Tht kh hay gn nh bt kh thi giu c vi mt sc cha v ni dung gii

hn bn t l n by 1:1. Tht kh lm giu v n khng c n by. Bn nhn
xem trong Kim t :
Bn c th hiu v o tht kh khn cho nhm ngi bn tri, nhm E v S, lm

giu v t l n by. Phn ln, nhm E v S c t l 1:1, ngoi tr mt s trng
hp. V d, hu ht ngi lm cng ch c th lm vic cho cng ty mt thi
im. Trong khi h c th c cng vic th hai, nhng vn ri vo t l 1:1. iu
tng t cng ng cho cc doanh nghip nh hay nhng ngi lm t. Ngi
bn ca ti mun m mt ca hng qun o nhng ch tri buc trong mt ca
hng. Ti c anh c th gnh vc c hai ca hng hoc hn. Mt ngi nha s
ch c th lm vic vi mt ci ming mt lc v ngi lut s hay k ton ch lm
vi mt s gi nht nh trong ngy.
Khi ni chuyn vi c vn thu ca ti, Diane Kennedy, c ni: Mt vn
ln ca nhng chuyn gia thu nhp cao thuc nhm S l mc kt mc thu
nhp t $100,000 n $150,000. Diane gii thch thm: Nhng ngi ny lm ra
nhiu tin v h l nhng chuyn gia cao cp v c tr rt cao trong mt gi hay
mt d n, c th ln n $500,000 mt nm. Rt t ngi c th lm nh th. Mt
ln na, t l l 1:1.
Trong chng trc v cc cu chuyn c tch, mt trong nhng cu
chuyn ti cp l cu chuyn Ra v Th. Mt trong nhng cch ch th bt
u nhanh v chng c nhng mn qu c bit, thng minh hay nhanh nhn.
Nhiu ngi thnh cng sm trong i. H c th l nhng hc gi ln, vn ng
vin gii hay ngh s. Nhng i vi mt con ra nh ti, ti bit rng cch ti c
th chin thng cuc ua ca ti l chin thng bng cch dng cc t l n by.
cng l k hoch ging ca ngi cha giu. C th nu ti thc s thng minh
hoc l mt nh khoa hc v tn la, c th ti thnh cng hn trong th gii
kinh doanh truyn thng v leo ln nc thang lin on. Nhng lc cn tr khi ti
ang gp phi rc ri trng hc, ti bit ti phi tm con ng ca ring ti
125
chin thng cuc ua y. Ngy nay thu nhp ca ti cao hn nhng ngi bn
cng la sm c thu nhp cao trong i. Thu nhp ca ti cao hn v ti dng
sc mnh n by ca ti sn hn l sc mnh n by ca sc lao ng.
Nhng ai mun v hu sm v giu, mt trong nhng quyt nh bn cn
phi lm v khm ph con ng no bn c c hi nht chin thng. V d,
nu bn ging nh ngi sao bng chy Alex Rodriguez, c tr 252 triu cho
mt hp ng 10 nm, cng thm cc s tin khc, th r rng nhm E l tt nht
cho bn. Mc d t l ca Alex l 1:1 trong 10 nm, l mt t l tt khi thm t
l tin vo. Nu bn c th tr thnh mt ngi sao nh Julia Robert, ngi kim
$20 triu mi cun phim, th r rng y l con ng tt nht cho bn. Th k
cho tng thng Bush, Paul ONeill, nhn hn 100 triu c phiu khi l mt
cng nhn cho Alcoa. Mc d v tr lm vic ca anh l 1:1, s b p ca anh rt
c sc mnh n by. Nu bn ngh c hi thnh cng ca bn l tt nht khi leo
ln nh ca nc thang ca mt tp on ln, th l con ng tt nht cho bn,
cho d t l l 1:1. L do Kim v ti theo con ng ca ngi cha giu v
chng ti cm thy chng ti c c hi tt nht cho thnh cng v ti chnh bng
cch ny. l con ng yu cu chng ti thu thp nhiu ti sn. l con
ng yu cu chng ti lm vic tng cc t l n by ca chng ti.
Mt con ng tt cho ch Ra
C mt l do khc khin c nhn ti chn con ng ca ngi cha giu. L do

c tm thy trong Kim t
Nhiu nm trc, ngi cha giu ch vo nhm bn phi v ni: Tm nng thu
nhp ca nhm E v S b gii hn. Tim nng thu nhp ca nhm bn phi l v
hn.
Ngi cha giu gii thch thm, ng ni: Rc ri ca vic bn sc lao ng
v tin l con ch c th lm nhiu thm m thi. Nu con hc cch thu thp ti
sn hay xy dng ti sn to ra tin, con c th chm nhng bo m n tng
thu nhp cho con. S tht l, nhm bn phi l nhm tt nht cho ch Ra, nhng
ch Ra chm chp nhng thu thp ngy cng nhiu ti sn.
126
Ngi cha giu cng ni: Rc ri vic bn sc lao ng l sc lao ng ca

con khng c gi tr lu di. Nu con mua mt cn nh cho thu v con cho thu
c li, sc lao ng m con dng thu thp cn nh c th em li cho con
mi ht ln ny n ln khc, trong nhiu nm. Ni cch khc, con c th c tr
trong nhiu nm v mt th m con c th ch mt mt tun lm vic. V d,
nm 1991, Kim v ti mua mt cn nh mt vng ng ngi gi $50,000 tin
mt. l mt v ln, gi chnh thc ca n l $134,000. Chng ti mua n t
ti sn b tch thu th n cho ngn hng. T 1991, chng ti c tr hn
$1,000 mt thng v hn $12,000 mt nm trong nhiu nm. Tng s thi gian
ti mua n v a n vo hot ng t hn 8 ting ng h. Chng ti c ngh
n vic bn n i kim li, nhng lc cn nhiu rc ri.
Mt rc ri ca vic c vic lm lm v tin l bn phi bt u bn sc
lao ng mi bui sng. Trong hu ht trng hp, sc lao ng ca bn khng c
gi tr lu di, nu bn lm vic v tin. Trn ht, nu bn lm vic v tin, thig
tim nng thu nhp ca bn b gii hn. Nu bn lm vic chm chp thu nhp
cc ti sn th tim nng thu nhp ca bn l v cng v thu nhp c th tip
tc pht sinh cc ti sn khc. Cng vic v ngh nghip chuyn mn ca bn
khng phi l ci g bn c th chuyn li cho cc th h sau qua di chc.
Cuc sng d dng hn
Ngi cha giu ni r lm vic v tin bng cch bn sc lao ng thng c

ngha l cuc sng s kh khn hn n gin v bn phi lm vic cc hn lm
ra nhiu tin hn. ng ni: Nu t l n by ca con gi nguyn 1:1, th cuc
i con s kh khn hn. Nu con lm vic khng ngng tng t l n by,
cuc i con s d dng hn v con lm ra cng nhiu tin
Mt bc nhy vt bc n giu c
Hu ht chng ta u nghe v thut ng bc nhy vt bc. Mt s ngi th

dng thut ng ton hc s m, ngha l s tng vt ca mt th g . Ni cch
khc, 1+1 khng bng 2. Trong bc nhy vt bc ca s giu c hay tng s m
ln s tin, 1+1 c th bng 5,6,7 hoc nhiu hn. Ni cch khc, nu bn lm vic
cn c v xy dng mt cn nh gch, ti thy rng thng c mt s bc
nhy vt bc bt ng ca s giu c, bc nhy m nhng ngi i theo t l 1:1
dng nh khng th
V d, t 1985 n 1990, cuc sng ca ti v Kim l mt cuc sng rc ri
v ti chnh. Bt thnh lnh, gia nm 1990 v 1994, Kim v ti c mt s bng
pht cp s m v thnh cng ti chnh. T 1994 n 1998, cuc sng mt ln na
n nh. Chng ti lm vic cn c xy dng ti sn, nhiu cng ty mi ra i.
Chng ti khng mua nhiu bt ng sn, k t lc gi bt ng sn tng cao v
tm kim mt v giao dch tt tn qu nhiu thi gian. Bt ng nm 1999, khng
127
nhng sch v tr chi ca chng ti bn chy, nhiu cng ty v cc mn u t

ca ti bt u tung ho lc
iu trng ging nh mt s tro dng bt ng ca mt vn may tt,
nhng ngi bn mi, nhng c hi mi, nhng thc t, l nhng nm lm vic
khng c nhiu kt qu v i khi c s thoi tro ti chnh l ngun gc ca s
bng pht cp s m s giu c. L do iu ny xy ra v gi tr ca ti sn
thng tng cp s m trong khi gi tr sc lao ng ca bn ch tng thm thi.
V d, nhn vin k ton ca ti ni vi ti rng gi tr ca mt trong nhng cng
ty ca ti tng ln $40 triu trong nm 2000. l ci gi m c y ngh chng
ti c th bn nu chng ti mun. Cng lc mc lng ca mt trong nhng
lut s ca ti l $25/gi. l mt v d v cc ti sn tng cp s m v thu
nhp tng bnh thng. l mt v d khc v tim nng thu nhp ca nhm
bn tri b gii hn v tim nng thu nhp ca nhm bn phi l v cng.
Mt v d v bc nhy vt bc xy ra vi s c phn ca nhng cng ty
m ti s hu. T 1996 n 1998, chng ti lm vic thu thp c phn ca mt
cng ty. Cng ty bt ng ph sn v chng ti mt tt c s tin trong cng ty
y. C phiu ca chng ti tr thnh v gi tr. Nhng, vi kinh nghim chng ti
c c khi lm vic c ch ng chnh trong cng ty , chng ti chuyn
nhng g chng ti c mua c phiu nhng cng ty tt hn vi gi thp. K t
chng ti mua nhiu c phiu ca nhng cng ty mi thnh lp v nhng
c phiu ny lm vic rt tt, ngay c khi th trng i xung.
phn m u cun sch, ti vit v mt nh bo ch trch ti ni rng
hu ht cc cng ty mi u tht bi lc ban bu. Ngy nay, mc d ri ro vn cao
khi thnh lp mt cng ty, nhng nhng kinh nghim c c khi iu hnh mt
cng ty nh ang gp rc ri v tht bi thm vo kh nng ca ti bt u
mt cng ty mi vng vng hn v c c hi thnh cng ln hn. Khi nhn vo s
thnh cng ca Rich dad poor dad v cng ty ca chng ti, richdad.com, phn ln
thnh cng hin nay nh vo nhng tht bi ca ti trong qu kh. Sharon v
Kim cng c nhng lc tht li, tht vng v cng ty, nhng nhng s tht li
l tr thnh nhng bi hc ng gp vo s thnh cng ca chng ti hm
nay. Chng ti l mt nhm ngi hc t qu kh ca cc c nhn chng
ti c c bc nhy bt ng v vt bc nh hm nay.
Ti cp nhng iu ny nh mt cch khuyn khch bn c tip tc
i ti, ngay c khi bn c nhng lc tht li trn bc ng i. Nu bn sn
sng hc t nhng ln tht li, hn l t trch hay hi tic, s phong ph v kin
thc ca bn s tng ln. Nu bn tip tc lm vic ngy cng rng ri hn, lm
vic phc v cng nhiu ngi, lm vic tng t l n by, ti thm chc
mng bn s sm thy c s bng pht bt ng, bc nhy vct bc theo cp
s m v s giu c.
Sc mnh ca mng li
128
Ti bit c mt nh lut c bit n l Metcalfes Law gii thch v bc

nhy vt bc hay s bng pht cp s m ca s giu c. Robert Melcalfe l mt
trong nhng nh sng lp 3Com, cng ty mang li cho chng ta PalmPilot.
nh lut ca anh ni rng: Sc mnh kinh t ca mt cng ty l bnh phng con
s trong mng li
Cu chuyn v chic my fax c th gip chng ta hiu khi nim ny r
hn. Trong nhng ngy cn Xerox, chng ti c nhn nhim v bn my
fax. Vn ca nhng nm 70s l rt t ngi c my fax v h cng chng bit n
dng lm g. Lc my tnh cn t, sc mnh kinh t cn thp. Nhng thi
gian tri qua, cng nhiu ngi dng chng v c mt s bng pht bt ng v
tnh ph bin ca my fax. Ngy nay, hu ht cc bn ca ti u c my fax
nh cng nh cng ty.
V vy, nh lut Metcalfe nh th ny: Nu bn c mt my fax, gi tr
kinh t ca bn l 1, theo cng thc:
1:1
Gi tr kinh t ca 1 bnh phng vn l 1. Nhng khi bn c 2 my fax,
gi tr kinh t ca mng li khng tng theo ng thng. N tng theo cp s
m. Khi gi tr kinh t s tng ln 4, khng phi 2:
1:2^2 =gi tr kinh t l 4
Khi bn c 10 my fax trong mng li con s s trng nh sau:
1:10^10= gi tr kinh t l 100
S thit thi ca nhm S
Nhng ngi lm vic nh ngi ch duy nht hay nhng dng khc ca nhng
ch doanh nghip nh, h thng khng c li ch ca nh lut Metcalfe. Mt
trong nhng l do nhm franchise nh McDonalds c nhiu quyn lc mt ca
hng bn hamburger mt ln na li theo nh lut Metcalfe
Cng on nhm E
Trong nhiu nm, nhiu ngi nhm E bit gi tr ca vic tham gia vo mt t
chc lao ng. Bng cch tham gia cng nhau, cc nhn cng nhm E c nhiu
quyn lc hn l c gng m phn mt mnh. Ngy nay mt trong nhng t
chc lao ng giu nht l mnh nht M l NEA. Mt trong nhng l do h
thng gio dc ca chng ta thay i chm chp v sc mnh ca hip hi cc gio
vin. H bit sc mnh ca mt mng li.
Sc mnh ca C t ph
Ngi cha giu thng ni: Cng thc lm giu c tm thy trong tr chi
C t ph. Nhiu ngi trong chng ta bit cng thc ny, cng thc mua bn
cn nh mu xanh v i thnh mt cn nh mu . Cng thc giu c tm
129
thy trong tr C t ph cng i theo nh lut Metcalfe. Khi bn nhn s so snh

cc t l ca ngi cha ngho v ngi cha giu, bn c th hiu v sao sc mnh
kinh t ca ngi cha giu tip tc tng cn sc mnh kinh t ca ngi cha ngho
th gi nguyn.
Ngi cha ngho Ngi cha giu
Bt ng sn 1:1 khng bao gi i 1:450 lun lun tng
Ni cch khc, sc mnh kinh t ca ngi cha ngho gi nguyn 1:1. Mt
bnh phng vn l 1. Tt c nhng g ng c la cn nh ca ng. Trong v d ny,
sc mnh kinh t ca ngi cha giu l 450^2. ng lm ch hn 450 cn h cho
thu. Sc mnh kinh t ca anh tip tc tng theo cp s m. Khi nhign vo t
l 1:1 ca ngi cha ngho, v sau li b nh hng bi thu thu nhp, thu nhp
kim c mc 50%, bn c th nhn sc mnh kinh t ca ngi cha ngho
khng tng, mc d ng lm vic cng ngy cng nng. Thu nhp ca ngi cha
giu cng tng, sc mnh kinh t tng v ng tr cng ngy cng t.
Nm 1985, Kim v ti c mt k hoch thu nhp hai cn nh cho
thu mi nm. Chng ti bt u mua cn u tin 1989. Khi chng ti c 5 cn,
sc mnh kinh t ca chng ti l 5^2 hoc 25. Khng nhng sc mnh kinh t
ca chng ti tng ln, lng t tin ca chng ti cng tng cng vi kinh nghim.
Khi chng ti mua cn chung c 12 phng, sc mnh n by ca chng ti l
1:17 v sc mnh kinh t l 1:17^2 hay 289. Nhng ngi ch c duy nht cn nh,
v khng mua bt ng sn u t no trong sut thi k kinh t suy sp, t l bt
ng sn gi nguyn 1:1 v sc mnh kinh t l 1. Mc tiu ca Kim v ti vo
nm 2005 l c 1000 hay nhiu hn cn nh cho thu trong danh mc vn u t.
Cu hi l, sc mnh kinh t ca 1000^2 l bao nhiu?
V d ny gii thch lm th no mt ngi lm vic trong nhm B v I c
th sm vt qua mt ngi thng minh, bng cp cao trong nhm E v S, mc d
ngi nhm E v S kim nhiu tin. nh lut ca Melcalfe gii thch v sao ngi
cha giu ca ti cui cng kim tin trong mt nm nhiu hn ngi cha
ngho kim c i. nh lut Melcalfe cng gii thch v sao ch Ra c th nh
bi ch Th nu chng khng ngng thu thp ti sn hn l lm vic v tin nh
nhiu ch Th thng lm.
Cng ty tip th mng li
Sau khi hiu nh lut Melcalfe, nh lut v mng li, ti bit v sao cc t
chc tip th mng li cung cp mt cng c hiu qu cho nhng ngi trung
bnh nh bn v ti. p dng nh lut Melcalfe cho mt cng ty tip th mng
li, bn bt u nhn sc mnh ca loi cng ty ny.
V d:
Mt ngi nhm E hoc S quyt nh tham gia mt t chc tip th mng
li v hc cch di chuyn sang nhm B. H lm vic trong mt hay hai nm, c
c s gio dc v thc cn thit. C cho l hai nm, khng c g xy ra. T l
130
n by hay sc mnh kinh t ca h gi nguyn. Khng c g khc so vi nhm

S v E
1:1^1
Sc mnh kinh t l 1
Bt ng, trong nm th 3, sc cha ca ngi ny c m rng v h c
ni dung mi v h bt ng h thu ht v hun luyn cc th sinh mun xy dng
cng ty.
T l n by ca h v sc mnh kinh t ca h trng nh sau
1:3
Sc mnh kinh t l 9
Trong ba nm l mt bc nhy vt bc v sc mnh
Sau 5 nm ngi ny gi y c mt mng li l 10 v sc mnh n by
trng nh sau:
1:10
Sc mnh kinh t l 100
V gi y nu nh ngi ny quyt nh 10 ngi ny l v anh ta ch
tp trung vo 10 ngi ny trong cc cng ty ca h. Sau mt t nm, gi s 10
ngi ny trong mng li ca anh ta cng c 10 ngi (1:10:10). iu c ngha
mt ngi ban u ny by gi c 100 ngi trong mng li ca anh.
Sau vi s tin mt d d a anh ta, ngi ny bt u mua cn h cho
thu. Anh y bt u vi cn h 100 phng:
Cng ty 1:10:10
Bt ng sn 1:100
Trong vng 5 n 10 nm, c nhn ny khng nhng thay i t nhm E,
S, anh ta cn thc hin bc nhy sc mnh kinh t trong c nhm B v I, iu m
rt kh thc hin trong nhm E v S. Bt ng, ngi ny lm mt s thay i n
giu c hn, lm ra nhiu tin hn, v c sc mnh kinh t ln hn nhng ngi
ng la b anh y b li sau lng.
Sau 15 nm, cc con s c th lm chong vng.
y ch l mt v d n gin v sao ti khuyn khch mt vi cng ty tip
th mng li. Nh ci tn n, l mt mng likhai thc nh lut Melcalfe,
l mt nh lut o lng sc mnh ca mt mng li.
Ngy nay, khi ti ni vi mi ngi lo lng v vic hu tr hay qu u t
chng khon a dng trong ti khon v hu, ti thng khuyn h thm vo
danh sch trng mc u t mt cng ty tip th mng li. Ti ni vi h: Nu
bn sn sng i theo bi hc bi cc cng ty tip th mng li, v bn xy dng
mt cng ty vng chc vi nhng ngi ng tin cy trong mng li ca bn, bn
s tm thy cng ty s cng an ton hn hn qu u t chng khon trong khon
hu. Nu bn tht s lm vic chm ch v lm nhng th trong mng li ca
bn giu hn, chng s lm bn giu hn v an ton hn. Trong tr c ti, mt
mng li tip th an ton hn th trng chng khon v bn ang c nhng
ngi m bn ang yu thch v tin cy v tt c cc bn ang khai thc nh lut
Melcalfenh lut o lng sc mnh ca mng li.
131
Cc mng li khai thc sc mnh ca s rng lng
Ngi giu v quyn lc hiu sc mnh ca nhng mng li. McDonalds l mt

mng li hamburger c lin kt ton th gii. General Motors l mt mng
li phn phi xe hi xuyn sut nc M. Exxon l mt cng ty du vi cc cnh
ng du la, kho cha, ng dn du v trm xng lin kt ton th gii. Nu
ngi giu v quyn lc dng cc mng li, ti sao bn li khng? Safeway l
mt chui ca hng thc n phn phi thc n khp t nc. CBS, NBC, ABC,
CNN, PBS, CBN l nhng mng li thng tin y quyn lc.
Ngi cha giu ni: Nu con mun giu, con phi xy dng mt mng
li v lin kt vi cc mng li khc. L do tht d lm giu bng mng li
v tht d dng rng lng bng bng mng li. Mt khc, nhng ngi hnh
ng mt mnh lun gii hn cc c hi ca h i n nhng thnh cng ti
chnh. ng tip tc ni: Mng li l nhiu ngi, cc cng ty hay t chc m
con cn phi rng lng vi chng v con h tr chng v chng h tr con. Mng
li l dng sc mnh n by y quyn lc. Nu con mun giu, hy xy dng
mt mng li v lin kt vi cc mng li khc.
K hoch cng ty ca chng ti richdad.com da trn mng li, hn l
hot ng mt mnh chng li cc t chc, c bit khi chng rng ln hn chng
ti. Ngy nay, chng ti lin kt vi AOL Time Warner, Time Life, Nightingale-
Conant, PBS, cc nh xut bn ca hn 40 nc, nhiu t chc tn gio v mt vi
cng ty tip th mng li. Chng ti lm vic vi nhau lm cho mi chng ti
mnh hn v pht trin hn, cng nh giu c hn. C s cho v s nhn, chia s
sc mnh v gim thiu s yu km lm chng ti mnh hn.
Chng ti thy rng bng cch hp tc v tp trung vo vic bo m
gip nhng ngi chng ti ang lm n cng pht trin tt v ti chnh, chng
ti s pht trin theo cp s m. Ti thy nhng c nhn hay cng ty ch tp
trung vo lm giu cho chnh h hoc nhn nhiu hn cho khng c nhiu cng
s mng li tt. Ti cng thy nhng ngi ch mun nhn hay ch quan tm
chnh mnh thng phi lm vic cc nhc hn v kim c t tin hn trong thi
gian di.
Ti mt ln vo trong u ban ca mt cng ty c mt v ch tch r rng
khng lo lng g v cng ty. Tt c nhng g anh quan tm l c ca anh v
chic d bng vng. Anh khng quan tm v mng li, mc d cng ty c hng
trm cng nhn. Tt c nhng g anh lo lng l bn thn anh. Khng cn ni
nhiu, chng ti thay mt v ch tich mi. Mu cht thnh cng trong mng
li l trc phi am m mt cch chn thnh trong vic lm cho cc c nhn
hay t chc trong mng li ca bn hot ng tt. Bn khng th ch lo cho chnh
bn, nh nhiu ngi v t chc thng lm.
Trong nhiu nm, Kim ,Sharon v ti gp nhiu c nhn, chuyn
vin,hay t chc ch lm vic vi chng ti nu h chc chn h c tr trc.
132
Ni cch khc, chnh cc chi ph chng ti tr cho h quan trng hn nhng g h

phc v chng ti.
Gn y chng ti thu mt chuyn vin trng coi h thng tip th ni b
ca chng ti. H yu cu mt chi ph kh ln trc khi h c th lm bt c iu
g. Chng ti tr h v ba thng sau bn tng trnh ca h quay li. Sau khi
xem xt bn tng trnh rm r ca h, chng ti nhn ra c bn tng trnh y
ni rng chng ti nn gi cng ty y ca h li v tr cho h thm 3 nm na.
Khng c mt li khuyn v cch ci thin h thng tip th ca chng ti na.
y l mt v d mt ngi bn do t chi ph ca h trc s cn thit ca khch
hng. Khng cn phi ni ra, chng ti khng k vo bn hp ng.
Khi ti cn trung hc, ngi cha giu bo ti n v xem ng thu mt
ngi n ng mi n quan l mt trong nhng khu cng nghip ca ng. Khi
gp phng hp, c ba ngi np n khc. Sau khi ngi cha giu gii thch
nhim v, anh ta hi mi ngi trong h c c hi g khng? Cc cu hi tht
th v. Chng hn:
1. Mi ngy ti c bao nhiu gi c ngh?
2. Khi b bnh th c tr bao nhiu?
3. Li ch ca ti l g?
4. Khi no ti c s tin c hay tng lng?
5. Khi ngh h, chng ti c tr bao nhiu?
Sau bui gp, ngi cha giu hi ti c g khng.
Ti tr li. H ch quan tm nhng g cho h thi. Khng ai hi bc lm
th no gip bc xy dng cng ty hay h phi lm g cng ty c nhiu li
ch.
l nhng g bc ch , ngi cha giu tr li
Bc s thu mt trong nhng ngi ch?
Chc chn ri. Bc tm kim mt nhn cng, ch khng phi cng s. Bc
tm kim ai mun kim tin, ch khng phi giu
Khng phi iu nghe c v tham lam sao? Toio hi. Nhng ai
c cc cun sch khc ca ti, bn c th nh ngi cha giu lun lun yu cu
ti lm vic t nguyn, hn l lm vic v tin.
Vng. Nhng chng ta u tham lam mt lnh vc no . L do h c
th khng bao gi giu khng phi v h tham lam, h c th s khng bao gi
giu v h khng rng ri.
Ni cch khc, sc mnh n by ca h c th s lun lun l 1:1. Lp li
cu ni ca ngi cha giu: Hu ht mi ngi s khng bao gi giu v tt c
nhng g h ngh l tin cng mt ngy. KHng c nhiu n by cho mt ngy
lng lm vic v con lm vic chm ch c no khng thnh vn hay con c
tr bao nhiu, t l vn l 1:1.
Mt trong nhng l do ngi cha giu yu cu con ng v ti lm vic t
nguyn l nh th chng ti hc c cch cho v xy dng ti sn trc khi
chng ti nhn. Nhiu nm trc, ngi cha giu v mt biu gii thch
quan im ca ng. ng gi y l biu Ai c tr trc v ai c tr sau:
133
5.Ch cng ty
4.Nh u t
3.Cc chuyn gia (k ton, nhn cng, nh c vn)
2.Nhn cng
1.Ti sn
Ngi cha giu ni: Mt ch cng ty phi tr cho cc ti sn trc. iu c
ngha khng ngng ti u t tin v ti nguyn gi cho cc ti sn vng mnh
v pht trin. Nhiu ch cng ty t h ng trc ti sn, nhn cng v bt k ai
khc. l l do v sao cc cng ty y tht bi. L do ngi ch cng ty phi c
tr sau cng v anh ta bt u mt cng ty c tr phn ln. Nhng c
tr phn ln, ngi ch phi bo m phn cn li ca cng ty phi c tr trc.
l l do v sao bc dy cc con khng lm vic v tin. Cc con ang hc tr
hon s ban thng v lm vic xy dng cc ti sn tng gi tr. Ta mun cc
con hc xy dng ti sn, ch khng lm vic v tin.
Nhiu cng ty dot-com v cc cng ty mi bt u khc tht bi trong vic
i theo biu ny hay li khuyn ca nhng ngi nh ngi cha giu. Ti
gp nhiu ngi xy mt cng ty bng cch mn tin hoc tch lu t bn t bn
b, gia nh hay cc nh u t. H ngay lp tc thu mt vn phng ln, mua
mt chic xe xn, tr nhng khon lng khng l cho h t tin ca cc nh u
t hn l t thu nhp ca cng ty. V tin ca cc nh u t khng c qun l,
v vn khng c thu nhp, sau h cn tr cho cng ty, nhn cng v cc
chuyn gia cng t cng tt. Trong nhng cng vic kinh doanh nh th, thng
th cc nh u t b mc kt trong mt m ho n, cng nh trng hp ca cc
cng ty dot-com va thnh lp.
Ngi cha giu ni con ng v ti: Nhng ngi c tr trc rt cuc l
nhng ngi c tr t nht. Ch cng ty nn tr cho chnh mnh sau cng v anh
ta trong cng ty l xy dng ti sn. Nu anh ta lm trong cng ty v c tr
tin cao, anh ta khng nn tip tc naanh nn i kim vic lm. Nu ch cng
ty lm tt cng vic tr lng cho mi ngi xy dng ti sn, ti sn s c gi
tr hn nhiu s tin anh c th cho chnh mnh.
Ngi cha giu ni: Hu ht mi ngi khng trong th gii kinh
doanh xy dng hay thu thp ti sn. Hu ht mi ngi trong th gii ngi
lm cng hay lm t v h mun c tr tin. l mt trong nhng l do chnh
khin t hn 5% dn s M giu. Ch 5% nhn ra gi tr ca ti sn hn tin bc.
ng cng ni: Ch cng ty hay cc nh kinh doanh nhn s tin vo cui mi
ngy v h phi rng ri vo u mi ngy. Ch cng ty phi gnh ly phn ln
ri ro, v cng c tr sau cng. Nu h hon thnh tt cng vic, s tin c th
ng kinh ngc. l l do v sao ti tip tc i theo biu ca ngi cha giu
khi bt u mt cng ty v v sao ti tip tc lm vic t nguyn. Ti lm vic t
nguyn v ti mun s tin ln vo cui ngy.
Nhiu ngi trong nhm E v S b gii hn ch bao nhiu ngi hay t
chc h c th phc vro cn khin thu nhp ca h b gii hn. Mt ch cng
ty thc s trong nhm B phi tp trung xy dng mt cng ty khng ngng phc
134
v cng nhiu ngi cng giu c. H c mt phn thng ln n gin v h

xy dng mt h thng hay ti sn phc v nhiu ngi. l l do v sao ch
cng ty c th giu c theo cp s m v nhng ngi lm vic v ng lng ch
tng thm s giu c mt cch bnh thng.
Bn c th lm giu nhanh c no?
Mt tin tt l chng bao gi d dng hay khng tr gi t lm giu. Tt c

nhng g bn phi lm l tp trung vo vic phc v cng nhiu ngi. Thi
Rockerfeller, ng mt khong 15 nm thnh t ph. i vi ng, thnh t
ph, ng phi thu thp nhiu ging du v to ra mt mng li gm cc trm
xng v h thng phn phi xng du. iu mt rt nhiu thi gian v tin bc.
Ngy nay phi mt hng t xy dng nhng g m Rockerfeller xy.
Bill Gates mt khong 10 nm thnh t ph. Anh c th thy trc
tng lai v s dng mng li ca IBM pht trin nhanh chng. Michael Dell
v Steve Case (nh sng lp AOL), khong 5 nm thnh t ph. Mt ngi
li dng s bng n ca my vi tnh cn ngi kia li dng sc mnh ca WWW
lin kt vo mt mng li ang bng pht. i vi cc th h k tip, s mt t
thi gian v tin bc hn thnh t ph, vi nhng mng li mi. Bn cng c
th nh th.
Nu bn hiu c sc mnh ca mng li v s quan trng ca sc mnh
n by, bn cng c th lm giu trong mt thi gian ngn v mt t chi ph thi.
Nu bn c mt cng ty c bn vng mnh v kinh nghim, bn c th tip th
trn ton th gii bng WWW. Vi gi c lm kinh doanh trn web thp xung,
sc mnh ca mng li s tng cao. Mt trong nhng l do Steve Case v AOL
(mt chng trai tr v mt cng ty) c th mua Time Warner v CNN (mt cng
ty gi hn vi nhng gim c ln tui) n gin v AOL c mt mng li ln
hn. Mng li cng ln, sc mnh kinh t cng mnh.
Ti tng vit v nhng ngi tr nn giu c nh thi gian rnh ri.
Nhiu ngi cc giu ngy nay bt u cng ty ca h ti nh trn bn n, nh
Hewlett-Packard bt u trong gara, Dell Computer bt u trong phng
ni tr. V vy nu bn c mt cng vic lng thp, bn vn c th rt rt giu
nu bn bt u mt cng ty ti nh, hay trong gara vo thi gian rnh ri. Hy
nh, Khng phi cng vic ca ng ch lm bn giu. Cng vic ca ng ch bn
l tr cho bn nhng g bn lm, v chnh cng vic ca bn ti nh v trong thi
gian rnh ri s lm bn giu.
Cha bao gi d dng hn lm giu vt xa hn c gic m ca bn m
khng cn nhiu gng sc v t bn. Ti bit nhiu cng ty dot-com ang trn
pht trin ph snnh nhiu ngi trong chng ta thy. Theo ti, cc
cng ty y c th c sc cha ng, nhng chng khng c ni dung ng. Nhiu
dot-com c tng ng nhng thiu kinh nghim kinh doanh c bn. Nhiu
dot-com n gin c gng lm giu, hn l tht s phc v mi ngi.
135
Gn y ti c c mt cng ty tr lng cho v ch tch tng ng 1

t tin ca cc nh u t v v ch tch y iu hnh cng ty i xung dc.
Mt cng ty dot-com khc tr lng nhn cng tin thng Ging Sinh tng
ng ba thng lng nm 1999. Cng ty v sau khng th kinh doanh v ph
sn trc l Ging Sinh nm 2000. chnh xc l mt trng hp m nhim v
ca cng ty l lm cho cc ng ch v nhn cng giu ch khng phi phc v
khch hng trc tin. Nhng nh u t a tin cho s sai lm trong nhim
v v mc ch ca cng ty. H tht bi khi i theo biu ca ngi cha giu v
ai c tr trc v ai c tr sau. Nhng ngi ny, gm c cc nh u t,
tp trung vo s tham lam hn mc ch ca cng ty, l s rng ri.
Ngy nay, trang Web ca chng ti m nhn hn 50% cng vic kinh
doanh t cc khch hng sng nhng nc bn ngoi M. Chng ti lm vic
pht trin tr chi Cashflow ph bin rng ri trn Web. Tm nhn ca chng
ti l tr Cashflow c chi bi nhng ngi Chu Phi, Chu , Chu c,
AlbaniaTrang Web s l cng ng ca nhng mi ngi tr chi ph ng k
hng thng hc hi cng nh chi, hc nhng kho t xa c thit k dy
h tr nn giu hn l dy h tr thnh cng nhn. Mc ch trang Web ca chng
ti l mt cng ng gip nhng ai mun v hu sm v giu. Tt c nhng
iu ny c thc hin v mt mc ch v l phc v nhiu ngi nht c
th. Bng cch tp trung vo s rng ri, chng ti xy dng mt ti sn l mt
mng li rng khp th gii.
6,5 t khch hng tim nng
Gi y, nu bn p dng cc t l v cc th trng tim nng cha c xc

nhn bi mt tr chi trn mng, hy nhn bn c th c lng gi tr ti sn m
richdad.com ang xy dng. Ngy nay trn th gii, c khong 6.5 t dn s. Vi
6.5 t dn s c khong 2 t khch hng tim nng. CNN, c sng lp bi Ted
Turner, c khong 30 triu ngi ng k ton cu. 30 triu ngi ng k ny
lm Ted Turner giu ng gp 1 t cho Lin Hip Quc.
Nu chng ti richdad.com thu ht 1 triu khch hng tham gia dch v
v tr ph hng thng, th theo nh lut Melcalfe, sc mnh kinh t ca
richdad.com s l bao nhiu? N s l bao nhiu nu tng ln 5 triu, 10 triu, 30
triu? Cu hi l, th trng ton cu ca nhng ngi mun hc cch lm giu l
g? iu g s xy ra khi Internet c th ng thi phin dch v vy mi ngi t
nhng nc khc nhau v ngn ng khc nhau c th chi vi nhau v hc vi
nhng ngi t nhng nc v ngn ng khc? ( l k hoch ca chng ti v
game online) iu g s xy ra vi th trng u t khi mt trang Web bt u
cho hng nhng chiu hng u t nng hi ca cc thnh ph nh Phoenix,
Tokyo, Seoul, Detroit, Singapore, Hong Kong, Hanoi, Portland, Dubai, Cairo,
Shanghai, York, London? Bao nhiu ngi b thu ht bi trang Web v sc
mnh kinh t ca cng ty sau bng bao nhiu? Mt bao nhiu chi ph xy
136
dng mt mng li khp th gii? N c mt nhiu chi ph nh Rockefeller, Ford

hay Ted Turner xy cc mng li ca h hay khng?
Mt mng li khc richdad.com ang nhm ti l mt t chc gio dc.
Bng cch pht trin nhng ni dung kho hc c th dy nhng ngi tr tui
lm cch no qun l tin, u t, qun l cc danh mc u t, c bao nhiu
mng li gio dc chng ti c th a vo? Nu chng ti c th tr thnh mt
phn ca mng li trng hc ging dy khp th gii, gi tr kinh t ca chng
ti bng bao nhiu?
Trong tng lai, khi k thut mi bandwidth nh vo WWW, gi tr kinh
t ca chng ti bng bao nhiu khi chng ti tr thnh mt trong hng ngn
cng ty c mng li truyn hnh ring trn Web? Ti bit vn l tng lai,
nhng ngi cha giu ni: Cng vic ca con l t v tr ca con v hy sn
sng khi c hi hin ln. ng cng ni: Khng thnh vn khi sm 5 nm,
nhng khng c tr mt ngy.
Ti khng k v k hoch cng ty ca chng ti khoe khoang hay ni n
s thnh s tht. l mt k hoch v nh chng ta u bit, khng phi mi
th u theo k hoch. Ti nhn ra rng chng ti c th thay i n hay chng
ti c th tht binh bn bit, ti tht bi trc y, v nu ti tht bi
ln na, cng ty ca chng ti s sa cha, hc hi v mt ln na thng minh hn
v mnh m hn. iu ti mun ni khi chia s k hoch cng ty ca chng ti
minh ho s bng n sc mnh n by cho cng nhiu ngi ngy nay bng
nhng mng li khc nhau. Khng nhiu ngi trong chng ta c kh nng xy
dng mt mng li truyn hnh nh Ted Turner lm. Nhng hu ht chng ta
u c th mua mt chic my vi tnh $500 v bt u xy dng mt mng li
ton cu.
Trong mt vi nm, nhng ngi c chun b v i vo v tr nm bt
cc thun li ca sc mnh bng n bi bandwidth mang li. Nhng ngi nm
bt k thut mi c th giu hn nhiu Ted Turner lm vi truyn hnh, hay
Bill Gates lm vi phn mm vi tnh, hay Jeff Bezos lm vi Internet.
Nhiu nm trc, ngi cha giu ni vi ti: Nhng ngi nhm B v I
c li i n s giu c v tn. Nhng ngi nhm E v S b gii hn bi sc lao
ng thn th. i vi nhng ngi E v S chuyn sang B v I, s thay i u
tin v s thay i i n s rng lngnim mong c trc tin l phc v
nhiu ngi, hn l c tr trc tin.
Nu bn nhn vo Sam Walton vi Wal-Mart, nhng g anh lm l xy
dng mt mng li nhng ca hng gim gi rng ln, nhng ca hng mang li
nhng sn phm tuyt vi vi gi cng thp, cho hng triu ngi. l l do v
sao Sam Walton tr gi nhiu hn mt lut s gi $750 mt gi. Mu cht y l
s rng lng.
Mt li cui v s rng lng
137
Trong sut thi k pht trin dot-com, c nhiu bui ni chuyn v cng ty thi
k kinh t c v cng ty thi k kinh t mi. Bt chp cng ty thi kinh t c
hay mi, nhng cng ty v c nhn thnh cng phi tun theo cc cng thc v
nh lut lu i.
S rng lng l mt nh lut lu i, nh lut ca s c i c li. nh
lut ni rng: Cho v bn s nhn. nh lut khng ni rng: Nhnri
sau bn cho. l mt nh lut tn ti vi th thch ca thi gian v n
s tn ti vi th thch ca tng lai. Ngy nay, hn bao gi ht, s rt quan trng
nu bn mun vun p bn thn mnh v tnh yu ca bn.nhng nu bn
mun giu, bn phi ngh trc tin v vic phc v nhu cu ca cng nhiu ngi
c th l lut
Ngi cha giu tin vo nh lut c i c li v tng tr nn rng lng
l cch tt nht lm giu, rt giu. Chnh sc cha ca ng v cuc i v hnh
ng ca ng trung thc vi sc cha ca ng.
Ngi cha giu thng cho chng ti thy lm th no s dng nh lut
c i c li. ng khng ngng nhc nh chng ti v s cn thit tr nn rng
lng. ng cng ni, Nu con mun mt n ci, trc tin hy cho i mt n
ci. Nu con mun tnh yu, trc i hy cho i tnh yu. Nu con mun c
hiu, hay l ngi hiu trc. ng cng ni: Nu con mun b nh vo mt,
trc tin hy nh ai vo mt.
Khng nhng ngi cha giu tin vo s rng lng bng cch phc v
nhiu ngi, ng cng tin vo s rng ri vi tin bc. Theo cch suy ngh , ng
tht s tin vo sc mnh ca thu thp phn, hay sc mnh ca s cho tin. l
l do v sao ng rng lng cho tin nh th, t thin v trng hc. ng
cho tin v ng mun nhiu tin. ng thng ni: Cha khng cn phi nhn,
nhng con ngi cn phi cho.
ng cng ni: Nhiu ngi ni h rng ri vi thi gian ca h v h
khng c tin. Nhng ngi rng ri vi thi gian th c nhiu thi gian v h
cho i thi gian. H khng c nhiu tin v h khng cho tin. H khng cho tin
v h keo kit v bn xn vi tin bc, lun lun lo s khng c tinv th s
s hi cu h thnh hin thc. Nu con mun nhiu tin, hy cho tinch khng
phi thi gian. Nu con mun c nhiu thi gian, hy cho thi gian.
Nu bn thy kh khn trong vic cho tin, bn c th cn phi bt u cho
mt ln mt t thng xuyn. Mi ln bn cho, bn s nghe sc cha ca bn hay
thc ti ca bn ni ln ting vi bn. Khonh khc bn nghe thc ti ni chuyn
vi bn, l thc ti ca con ngi ngho ca bn, bn c c hi chn v chn
li ln na thc ti ca bn. Bt c lc no bn cho i d ch mt la cho nh th
hay t chc t thin, th gii ca bn thay i. Khi bn hi lng xy dng mt
cng ty hay u t tng cng s phc v ca bn cho nhiu ngi, bn mi
mi tng cao cc c hi ca bn tin ln giu c v v hu sm v giu.
Chnh sch ca cng ty chng ti
138
Nhng ai chi tr Cashflow, bn c th thy rng c nhng vung ng

gp t thin hay nhng t chc x hi. Tr chi c sng to theo cch gi
li cc bi hc ca ngi cha giu.
ng thi, vo thng 12, chng ti t ho v mi nhn vin ca
richdad.com u chu thu thp phn v ng gp mt s tin c nh ca h cho
nh th hay t thin tu theo la chn ca h. Chng ti c nhng nhn vin gip
ti quyt nh cn phi cho tin nhng ni no. S quyn gp c thc hin bi
cng ty nhng trong nim t ho ca nhn vin v chng ti nhn ra thnh cng
ca cng ty chng ti nh s ng gp ca c ton i. l cch chng ti
tr nn trung thc vi nhng bi hc v trit l ca ngi cha giu v cc sn
phm ca chng ti. cng l mt trong nhng iu yu thch nht m chng
ti lm vic trong cng ty. Chng ti thy rng mt trong nhng n by tt nht
ca tt c cc n by l s rng lng.
Bt u bng s rng lng vi chnh mnh
Ngi cha giu lun lun ni: Bt u nh v m mng ln. Khi ni n s ci

thin t l n by, li khuyn ca ngi cha giu vn ng cho n ngy nay.
Trong cun Rich kid smart kid, ti vit v 3 ch heo ngn hng cho tr em, mt
h thng m Kim v ti cn dng ngy nay. Mt ch heo ngn hng tit kim,
mt cho u t, mt cho s quyn gp (nh th hay t thin). Ci thin t l n
by c th bt u n gin nh 3 ch heo ngn hng, b 10 cents, 50 cents, hay
$1 mt ngy trong mi ngn hng. Vo cui thng t l ca bn s trng nh sau
,nu bn b $1 mt ngy trong mi nh ngn hng:
Tit kim 1:30
u t 1:30
Quyn gp 1:30
l mt s khi u tt. Trong mi thng cc t l ca bn c tng mi
ngy. C tng tng iu g s xy ra sau 30 nm. im ng nh y l bn
tht s ci thin thi quen v k lut bn thn l tr cho mnh trc hay rng
lng vi bn thn. Ngi cha giu ni : Mt trong nhng l do khin ngi
ngho c ngho v h i x vi bn thn mnh mt cch ngho nn. Ni nh th
khng c ngha ng bo mi ngi chy ra ngoi mua b qun o hay b gn mi.
ng l ngi ngho khng lm nhng iu lm giu thm cho bn thn h.
Bng cch tr cho mnh trc, bn ang lm giu cho chnh mnh, cho tm hn v
tng lai ca bn
139

Bi Quyet Ve Huu Som Va Giau 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bi Quyet Ve Huu Som Va Giau 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B quyt v hu sm v giu y_uvn@yahoo.

Chng 1:Lm th no v hu sm v giu

Phn 2: Sc mnh n by caa k hoch

Chng 9: K hoch ca bn nhanh c no?

Phn 3: Sc mnh n by ca hnh ng

Chng 14: Sc mnh n by ca cc thi quen

Chng 21: Lm th no tip tc

n by c rt nhiu dng. Mt trong nhng dng c tn nhim l mn

Mi ngi c th giu hay khng?

Bn s khm ph sc mnh ca li ni. Ngi cha giu lun lun ni:Li ni l

mnh nht. Nu con dng li ni ng, con s tr nn rt giu. Nu con dng

Trong cun sch ny bn s bit v sao nhng ngi thng ni u t l ri ro

Phn 2: Sc mnh n by ca k hoch

Trong cun sch, Rich dads guide to investing, ti vit u t l mt k hoch.

Mt trong nhng thun li ca vic v hu sm l chng ta c thi gian rnh ri

ngi M khng c k hoch v hu ca cng ty hay k hoch ca c nhn h. H

Phn 3: Sc mnh n by ca hnh ng

C mt cu chuyn v ba con chim u trn hng ro. Cu hi l, Nu hai con

th no lm iu mt cch t nhin, sau chng ta li dy chng khng

Ba iu d dng m mi ngi c th lm giu c

Ti lun lun ni rng nhng iu bn cn lm tr nn giu c tht n gin

gip bn tm con ng t do ti chnh ca chnh bn t do t nhng cng vic

Cuc hnh trnh bt u

Thng 12 nm 1984, Kim, bn ti, Larry Clark v ti ang trt tuyt

cng nhn lm giu cho mnh. Doanh nghip b tin vo ti ti nhng tm

OK. Hy lm iu . Hy ln k hoch t do ti chnh

Mi khi ti k cu chuyn ny, ti thng c hi: Lm th no ng thc hin

Tranh lun vi bn thn

m y, trn nh ni, lng nghe Larry, ti bn thn ti tranh lun vi anh y.

C bao nhiu ngi trong s cc bn c dp ni vi bn thn mnh Ti mt mi

1. Ti gp rc ri qu nhiu v ti chnh. Ti i ln giu c vi cng ty

Ti ngh bn hy vit mt danh sch nhng iu yu v ght vo ch

Hy ngi xung v khm ph iu bn yu v ght. Hy vit xung. Vit

Chng 2: Ti sao phi v hu cng sm cng tt

Nyhl ni ng. iu kh nht khi v hu l chng c g lm. Sau nhiu nm, ti

Ti cm thy v dng v lng ph. Nyhl ni ng, khng c g lm l chuyn kh

qu nhanh. Nhn xung m ng, ti thy hu ht mi ngi u tr hn ti.

Ti ci, gt u v ni: i vi ti, v hu ci tui 47 cho ti thm 18 nm

Mt ngi tr gt u v ni nh: Chng ta l nhng nhn vin ngn

5. ng ta ch may mn. C ch th trng khng hong ri ng ta s qu gi

Bi hc ca ngi cha ngho

Ngi cha ngho ca ti thng khuyn n trng, t im cao, tm cng vic

Bi hc ca ngi cha giu

4. Con phi l ngi nh th no v con cn phi bit nhng g vo ngn

T ng quan trng th hai

Trong phn gii thiu ti vit v cu ni ca ngi cha giu: T ng quan

Cun sch ny ni v sc mnh ca n by

Ngi cha giu thng lo i lp li nhiu ln cho chng ti n by ti chnh l

Khi cn nh ,ti thng ngi cha giu ni: n by khp ni.

Loi vt c khuynh hng ch s dng n by m thng ban tng v nhn

tng t, nhng ngi c cng c n by s c quyn lc hn nhng ngi

n by ca Thng ban tng

Nhng ngi khng c n by lm vic cho nhng ngi c n by

Bi v k thut n t b c con ngi, nn chng ta c nhng la chn khc nhau

Chng ta c nhiu la chn khi ni v hnh thc n by giao thng, khi

Ti sao nhiu ngi khng s dng cng c n by ti chnh

N c th l n by ca ngi chin thngcng c th l n by ca ngi

Trong chng trc, ti ni v s dng n mang li chu nhp pht sinh t bt

Nhng dng n by khc

C nhiu dng n by, ch khng ch c n, m Kim v ti s dng v hu

Mt cch r rng, sc kho l mt dng n by rt quan trng.Rt nhiu ngi

S gio dc l mt dng n by quan trng. S khc bit trong thu nhp ca mt

n by c th c tm thy trong cc mi quan h, gia cng ty hay c nhn.

nhng ngi vi n by chuyn nghip thng tri buc nhau v