IIIN POLARZASYONU VE MALUS YASASI

1. Teorik Bilgi

1.1 Ik Dalgalarnda Kutuplanma

Sradan bir k kaynandan kan k nlar, k kaynandaki atomlar tarafndan

yaynlanan ok sayda dalgadan olumutur. Her atom, elektrik alan vektr belli bir ynde
olan bir elektromanyetik dalga retir. Bileke elektromanyetik dalga, farkl ynlerde titreen
dalgalarn st ste binmi halidir. Dolaysyla byle bir k kaynandan kan k dalgasnn
elektrik alan vektrnn mmkn tm ynlerde bileeni vardr ve her ynde ayn olaslkla
titreir. Anlama olarak, bir k dalgasnn kutuplanma yn olarak elektrik alan vektrnn
titretii yn seilir.

Byle sradan bir k kaynandan kan k nlarna rasgele kutuplu ya da kutuplanmam

k denir. Fakat bu bir bakma yanl bir kullanmdr. nk doal k gerekte birbirini art
arda izleyen ok hzl deien farkl kutuplanma durumlarndan meydana gelir. Matematiksel
olarak doal k, fazlar uyumsuz, birbirine dik, eit genlikli, dorusal kutuplu herhangi iki
dalga (yani bal fark hzla ve rast gele deien dalgalar) ile temsil edilebilir. deal tek renkli
bir dzlem dalga sonsuz bir dalga paketi eklinde gsterilebilir. Dalgay oluturan deiim,
yaylma dorultusuna dik, iki ortogonal bileene ayrlabilirse, onlarnda ayn frekansl olmas,
sonsuza uzanmas ve bu nedenle de faz uyumlu olmalar gerekir. Baka bir deyile,
kusursuz tek renkli bir dzlem dalga daima kutupludur. Gerekten doasndan m, yoksa yle
mi grnyor bilinmez, k genellikle ne tamamen kutuplu, ne de tamamen kutupsuzdur.
ou kez E vektr ne tamamen dzenli, ne de tamamen dzensiz olarak deiir. Byle bir
optiksel deiime ksmen kutuplu olarak baklr. Bu davran anlatmann yollarndan biri, belli
miktarda doal ve kutuplu n st ste binmesiyle bunun ortaya ktn dnmektir.

1.2 In Kutupluluunun nemi

- Krlma indisleri farkl iki ortamn ara yzeyinden yansyan ve ikinci ortama geen n
miktar kutuplanmaya baldr.

- In ortamda sorulmas ve salmas kutuplanma dorultusuna baldr.

- Anizotropik ortamdaki hz kutuplanmaya baldr.

- In kutuplanma zelliine dayanan birok optoelektronik devre eleman vardr (sv

kristaller, genlik modlatrleri).
1.3 Malus Yasas

Doal k dorusal ideal bir kutuplaycya gelirse, sadece dorusal k geebilir. Bu

dorusal k belirli bir dorultuya paralel ynelmede olur, buna kutuplaycnn geirme
ekseni denir. Baka bir deyile, optiksel alann geirme eksenine paralel bileeni aletten
etkilenmeden geebilir. In frekansnn ok yksek olmasndan dolay pratik nedenlerle
detektr sadece gelen ma iddetini ler. Ima iddeti elektrik alan genliinin karesi ile
orantl olduundan sadece bu genlikle ilgilenmek gerekir. Geirme ekseni dey olan zde
ikinci ideal bir kutuplayc veya analizr (zmleyici) ele alalm. Kutuplaycdan geen
elektrik alannn genlii ! ise, bunun sadece zmleyicinin geirme eksenine paralel
! cos bileeni dedektrden geer. Bundan dolay dedektre ulaan ma iddeti;

1
= ! !! cos !
2
Ima iddeti, zmleyici ile kutuplayc geirme eksenleri arasndaki as sfr olduunda
en byk deerini alr.

= ! cos !
Bu ifadeye Malus Yasas denir. (90) = 0 olmas, kutuplaycdan geen elektrik alannn
analizrn geirme eksenine dik olmasndan ileri gelir. Bylece alan, analizrn snm
eksenine paraleldir ve bu nedenle geirme ekseni boyunca hibir bileeni yoktur. Malus
yasas kullanlarak, bir aletin dorusal kutuplayc olup olmadn bulabiliriz.

2. Deneyin Yapl

ekil 1: Deney Dzenei.

Blm 1

1- Fotodiyotun g kaynana bal OLMADIINDAN emin olun ve kayna aarak 10V

deerini elde edin. G kaynanda 10V deerini elde ettikten sonra araya
ampermetre balayarak devreyi tamamlayn.
2- ris kapal iken grlt deerini lerek kaydedin.
3- Ik kaynan altrn.
4- risi, k net bir ekilde grlecek kadar aarak dzenee bir polarizr ekleyin.
Polarizrn asn 10ar derece deitirin ve akm deerlerini kaydedin. A akm
grafiini izin.
5- Ampermetrenin maksimum olduu !"# deerini kaydedin. (Bu deerin anlamn
raporda belirtin )
 6- Akm deerinin minimum olduu !"# deerini kaydedin. (Bu deerin anlamn
raporda belirtin )

Blm 2

1- Dzenee analizr a deeri polarizre paralel olacak ekilde ekleyin. Akm

deerini kaydedin. (Bu deerin anlamn raporda belirtin )
2- Analizrn a deerini polarizre dik olacak ekilde ekleyin. Akm deerini kaydedin.
(Bu deerin anlamn raporda belirtin )

Blm 3

1- Grafikten !"# deerini tespit edin. Analizr kararak polarizrn asn !"#
deerini elde edecek ekilde ayarlayn.
2- Analizr ekleyerek analizr asn maksimum akm deerini verecek ekilde
ayarlayn ve kayp orann % ifadesi ile elde edin.
3- Analizrn asn polarizrn asyla karlatrarak 10 derecelik aralklarla !
alarna karlk gelen ! deerlerini kaydedin.
4- - cos ! grafiini izerek ! deerini bulun.
5- Hesapladnz kayb bulduunuz ! deerine ekleyerek Blm 1-4 te hesapladnz
deerle karlatrn ve hata hesab yapn.