Professional Documents
Culture Documents
Луј Леже Словенска Митологија
Луј Леже Словенска Митологија
html
:
Louis Leger, La Mythologie Slave, 1901
. , 1904
(1843-1924), ,
. , ,
, ,
, .
( ), ,
.
-
:
, : ,
2002. 1984
: ""
: :
: :
:
:
:
: 4000
: ,
: -
:
; ;
: , ,
. - : ,
, , , Knytlinga Saga,
, . -
. - . - .
I
II
III -
:
:
- ()
, - . -
(Blaise) - . - . - . - . -
, - Suarasici. - . - -
.
-
- - Suarazici
-
:
. - . - (). - . -
. - . - . - .
. . . (). -
. - . -
-
( )
, , , ,
. - . - . -
k .
. - . - . - . - . -
. - . - . - .
. - ?
- . - , . - . -
. - , . -
.
()
. :
,
. . 1865.
, :
?
[1] .
;
, ,
. . 1880. .
, Encyclopdie des sciences religieuses
. ,
, .
, ,
.
, ,
, ,
, ,
,
. ,
,
. . , ,
, ,
, . 1. . 1883.
Slovinac, . ,
, .
Esquisse Sbornik Slovansk, . .
, . 1883 (. 8 9).
. , . ,
,
(, 1898).
1895. .
. ,
1896. . Revue de l' Histoire des Religions.
. ( . ;
,
.)[3] ,
.
,
, ,
... ;
.
, ,
: , , , .
,
.
II
1803.
: Versuch einer slavischen Mythologie in alphabetischer Ordnung,[4]
.
,
Slavin- ( . . 263. ).
;
, ,
. "
, , ,
."
, .
, ,
.
, ,
. , ,
.
.
, ,
. .
, , , ,
, III .
Sebran spisy (, 1865.),
, II .
Slovanske Staroitnosti ( . , 1863).
, .
, ,
(, , , ) (,
, .).
. 1842. () Die
Wissenschaft des Slawischen Mythus.
.
(
Bajeslovn Kalendr, .).
.
1846.
.
Slovnik-u Naun (
) ,
.
,
,
. .
,
. 1866. .
, asopis eskho Muse ( . . 35)
, .
, , .
.
, ,
- , .
.
,
, .
,
.
; , -
, .
: (3. .
, 1866. 69.) ;
, .[5]
.
. .
(, 1868).
. (Bergaigne).
, ,
.
, , , ,
.
[6], .
, - , -
, ,
, , . .
(Famintsyne, Famincyne):
(, 1884.) ,
.
,
, . . (, 1885).
, ,
, .
.
. 1870.
(Slovnyk naun, . VIII . 603 - .), :
" ;
; ,
."
Archiv fur sl. Philologie: "
.
a
priori." (. 1876. . 134)
, ,
: Einleitung in die slavischen
Literaturgeschichte, II . (Graz, 1887. . 378. 440.)
, ,
.
. , ,
.
, , ,
, ,
.
. ;
, ,
. ,
.
,
,
,
.
, H. Mchal-a: Nkres
slovanskho bajeslovi. ( ),
1891. .
" , . ,
,
. . ,
,
."[9]
, ,
. ,
,
, , ,
.
,
.
, , (Rachmanes, Perchta),
: , .
.
;
: (esk Lid), (Wista),
( ), (Zbornik za narodni ivot),
( ), "".
,
.
,
.[10]
, ,
. , , ,
Archiv fur slav. Phil., ,
i o .
.
,
- , -
;
, (. ,
). ,
. ,
, (
; , , , ;
).
.
-
, -
, ,
, . ,
; , - , -
, .
,
; .
,
, - .
, , ,
.
,
, .
; , , ,
, ,
.
,
. ,
,
,
.
, 1901. .
; ;
, , . -
: , , , ,
Knytlinga Saga, ,
. - . - . - .
;
,
. ,
,
- , .
, ,
.
, , ,
. , ,
- - ,
,
, -
,
: , , , ,
.[11]
() .
, ,
.
, ,
, ,
, , , .
,
"" ,
.[12]
, ,
:
1) ;
2) , , : ,
, , (Knytlinga Saga),
(. );
3) : ,
, ;
5) , ,
, ;
6)
, ;
7) ,
,
, :
. ,
,
.
. XI XII
. 988. .
. , -,
, , , ,
. ,
,
. , -,
, , ,
( ), .
.
( ),
. 1114. , ,
, , .
, ,
.
,
,
, ,
.
. : "
" .
, .
, , ,
, ,
, ,
, ,
?
, ,
.[13]
(XII ), ,
, ,
: , , , ,
, .
.
, :[14] "Ergo litate
diis vestris asinum ut sint et ipsi vobis in asylum. Noc votum fiere summus,
Jupiter et ipse Mars, sororque eius Bellona atque gener Cereris iubet"...
, (),
(), , ,
? (. II, 8)
, ,
, , - , - sicut el hactenus multi villani
velpagani hic latices seu ignes colit, iste lucos et arbores aut lapides adorat,
ille montibus sive collibus litat, alia quae ipse fecit, idola surda et muta rogat
et orat.[15] , .
. ,
, III .
II, ,
, .[16]
,
,
. ,
, ,
(). ,
:
( ).
, (II,
6) (Cech) ,
(ddky sv), . (penates).
(XIV .) ,
.
: "cum in dicta marchia gens adhuc
permixta Slavonika et Saxonika gentilitatis ritibus deserviret et coleret
ydola".[17] ( . 1153), ,
,[18]
.
, .
, ,
, , Longinus,
XV ( 1455 - 1481) Historia Poloniae.
,
.
. R. Brckner[21] , , ,
. .
. ,
, ,
.[22] Yeszaom,
Liadom, Dzydzilelya-m, Nijom,
Dzevana-m, Marzanom. (temperies)
, Zywie;
: "delubrum primarium ad quod ex omnibus locis fiebat
congressus." .
, , ,
, .
, , , , (
), , ,
, , .
;
,
. ,
,
. ,
, nyja nav- ,
.
[23]
- ,
. ;
.
.
II
, ,
,
,
.
,
,
. , X
( )
.
( ) ,
Gesta Hammaburgensis eclesiae pontificum.
XI ;
,
. ,
, .
Gesta Hammaburgensis eclesiae pontificum
,
; III . Gottschalk-
,
. ,
: "Inutile est acta non credentium scrutari."
. (. II, XVIII)
(Rhtra) ,
quorum princeps est Radigast; (II, 40, 41)
; (III, 60)
.[24]
(Descriptio insularum, 18).
, , ,
.
,
, (: XXVI, XXVII,
XXVIII) : , (Fricco).
, (I,
8).[25] ,
(II, 19).
. . ,
.
Chronicon Slavorum , ,
.
, ,
(Ploen)
(Wagriens).[26]
.
1155.,
, .
. ,
: "Slavorum animi naturales sunt
infidi et ad malum proni ideoque cavendi". "natio prava et
perversa" (I, 27). "terra horroris et vastae solitudinis".
, .
, ,
. ,
,
; : ad laudem Lubecensis eclesiae ( ).
(testis est
magister Adamus).
, "qui omnes barbarorum gestas res in
( 976. 1018) ,
II
. . 1009. . ,
, ,
. , : - , - ;
,
. : "Et quia fuit haec
apta bellis et in omnibus semper triumphalis antiquo more Martis signata est
nomine". , : "Posteri
autem (. ) Mese, id est mediam regionis, nuncupabant eam vel a
quadam virgine seducta".
.
, IX
.
. ,
.
-
, : "Belegori, quod pulcher mons dicitur" (IV,
56) "Bele knegini, id est pulchra domina" (X, 4); "Bolizlaus qui maior laus
interpretatur" (IV, 45); i Dobrawa, quae bona interpretatur (IV, 55).
, . Medeburu (
) mel prohibe. ,
. (I, 10) .
. "Cum
execranda gentilitas ibi veneraretur" (VIII, 59). "Quamvis autem de hiis
aliquid dicere perhorrescam, tamen, ut scias, lector amate, vanam eorum
superstitionem..." (VI, 23).
.
, pagus Silensis (VIII, 59), (Zutibore).[28]
,
. (VIII, 65).
(I, 14). .
; , .
,
,
. , (III, 19).
,
(), Riedegost,
. ,
, (Redigost).
, , (Zuarasici);[29]
, ,
II. , ,
,
,
.[30]
. . : "Quot
regiones sunt in his partibus, tot templa habentur et simulacra demonum
singula ab infidelibus coluntur." (VI, 25) : "Praeter penates
et idola quibus singula oppida redundabant" (I, 63).[31]
. .
, XII .
, ,[32]
.[33]
,
, 1168,
,
. Gesta Danorum.
; ,
.
? , .
,
, , ,
.
. , ,
("maiorum acta patrii sermonis carminibus
vulgata"), ,
(Tylensium) ("Absalonis
asserta docili animo stiloque complecti cure habui").
,
, ,
, .
, ,
, , .
.
, . ,
( ) ,
.
, (Rugievithus, Porevitus, Porenutius),
, .
.[34]
Knytlinga-Saga (Historia
Knytidarum) . .
.
, .
, , ,
; : , (Turipid,
Pizamar, Tiarnoglovius). ;
, :
(arnoglavy). ,
. X
, 1187. (Olaf
Tordzon). , ,
, .
. Pryslav Freedevus.
.
, , ,
.[35]
. ,
XI ,
.
IV. ,
.[36]
, 13. 1106. .
. . 1123.
III ; ,
, ( ).
: Pyrice, , , Wollin, tetin, Koloberg (
),[37] ,
. 20 000 ,
.
. . 1128.
, , , ,
, , .
, , .
, , ,
. ,
, .
: Tanium esse gentis illius
ferocitatem, , ut magis necem ei inferre quam iugum
fidei subire parata sit. , (
!) .
,
, ,
; ,[38]
, ,
.
. ,
, .
;
,
: . () . ,
(. I).
II , ,
.
, , , ,
. ,
.
, . ,
; ,
. ;
.
.[39] ,
, , .
, ,
(magni decoris et miri artificii),
. , ,
. ,
. , .
. , , mirae magnitudinis et
sculptaria arte incredibili coelata. , ,
, .
. (V, 23)
"Huius parietes variae deorum, dearumque imagines mirifice insculptae
exteriis ornant... interius autem dii stant manu facti, singulis nominibus
insculptis galeis atque loricis terribiliter vestiti..."
. , , pyramides magnae
et in altum more paganico muratae. ,
, .
? ,
, .
(18) , , [40]
(idolo consecratum), ,
. , ,
. .
.[41]
, ,
(II, 6), (4,
7, 11, 24) (II, 26).[43] ,
(II, 29),
, continae fana (ib. 31,). continae ,
, : Sclavica lingua in
plerisque vocibus latinitatem attingit, et ideo puto ab eo quod est continere
continas esse vocatas". continae,
, .[44]
, ,
.
.
, ,
: asserens hunc magis quadrigis, quam propheciis idoneum (II,
33).[45] , ,
. ,
(II, 36). ,
. III
(III, 4),
.
, ,
. ,
(quae a notis religiosisque personis),
. .
. ;
. ( .
,
!?).
continae. .
, .
, : ,
,
. VI ,
, . ,
.
, , ,
, , ,
.
,
. :
, , , ,
(De bello gothico. t. III, c. XIV).
, .
, , ,
, .
(X .)
. . ,
( ) X ,
.
. , (XI .)
, :
() ,
: "
, ;
( ) ;
, ."[47]
, , -
,
.[48]
III
-
, ,
.
, : ,
, , . ,
. , -
, - .
: ;
(Zbrucu), ;
; ,
, Archiv fur Antropologie
1894.[49] .
, ,
.
,
.[50]
. ,
. .
. - , , .
.[51]
, .
; ,
.
, .
. , ,
- .
. ,
: , ;
: (Zcernoboh, id est deum nigrum).[52]
, bhaga.
, (
( - ). , ,
.
- , . ,
Pisamar.
() , , ,
, - ( ) ,
() - , .
, .
. -
scrato ( ).
. - ()
.
, : ,
- - chirichha (
[53]) castellum.
, ,
. contina,
. ;
(), ; ,
.
: Konczyna. Konczyna
,
.
: .
,[54]
(). y
.
: ,
, , , .
, -
[55] .
,
, . r. -
: , (.
) , ,
. .
, - . .
, .
, . ,
(Etym. Worterb. sub. voce): kumarsaa -
([56] kumartaa komans).
, ,
. ,
, -,
. ,
, . ,
.
(
), ( , . ( ,
sub voce), : , .
. -
( -); ( , ) [57]
: i () ,
.[58]
. ,
, .[59]
, , ,
; .
.
- ,
, - .
( 28)
mrd "conterere", , ,
, , :
- .
. .
,
. , - -
, sacerdos. ,
. :
; ,
.[60] , ,
( ).
.
: , ,[61] ,
, ksidz, ,
kuning. , monseigneur,
: , ;
.
, , ,
.
, . ,
,
.[62]
- , : ,
. .
(vels), , - , . ,
- , .
: arodjnik, czarodziej, -
ary. cara , .
, , , ?
: ernokninik, czarnoksienik,
. , .
,
. nav () ,
, .
.[63]
.
.
.
:
tryzna. .
, ( . , Einleitung, . 435.)
, ,
- .[64]
,
( , . 30, 37, 44; . . . 77, 81,
87, 116). , .
. ,
(X .) : "
, , (i ),
, ;
" ( ).
, , ,
,
, , : ,
, , , , , .
.
, .
XVIII . .
, . , , ,
.
,
. Archiv f. slav. Phil. (. . . 193 - 215, II, . 388.)
(Mikarzyn) ,
; . ,
, .[65]
, (Lbeck, 1659.)
.[66]
XIX ,
, ,
.
[67] (kralovedvor).
: : , , (Bies,
Tras, Morana), , .
Mater verborum.
.
Mater verborum-.,
, III, .
, , XIII .
. .
XIX .
Revue d'histoire des religions (. 1881, . IV, . 134.
135.). , , ,
, .[68] ,
, ;
, . , ,
.[69] ,
.
,
? ,
, ,
. ,
.
", , , ,
;
. , ,
.
, , ,
. , , ,
. ,
, ".[70]
, .
(I,
83): " , ,
, , :
, , .
. ,
, . ,
, ." ,
.
. , , ,
, : Suarasici,
, ; Porenutius
- - ; .
, , :
- , , . (II,
12). ",
.
- ,
, (illum deum deorum esse
profitentes)."
,
" ", , ,
. (II, 1)
. ,
. , .
: . , ,
, ,
. ", ,
, , ,
, ,
?... !..."
,
. ,
,
.
945. . ,
, : "
,
, ".[71]
,
, .
, . ,
.
, ,[72]
. ,
, "
" .
Svboh, : svbohy.
,
: Svboh - ,
. .
praboh, prabh. ()
per, ur: Perdeus. Urgott, ,
. [73] ,
.
: Pebh, : Ach Boe, Peboe; Rozboe
( ) Ach Boe, Rozboe. roz
pr. ,
.[74]
,
.
: . -
; . -
: , , Porenutius. -
. . - - . - ;
. - . - . -
- (-): , (Gerovit) . -
.
:
,
( ) ,
.
. , ,
, ,
, , - , -
Suarasici - , ,
, ,
-y.
:
, , ,
, ,
, .
,
.
.
, ,
907. 945. .[75]
, ,
, . : "
()
, ,
". : "
()
, : "
() . ".
; , :
.
,
971. . . "
,
, , ."
980 .
, .
, , .
: , , , ,
, .
.
, .
. 988. ; ;
, : " ,
, ;
, .
, . ,
, . : '
, , ,
'. ,
, ."
XII .
.
. . . .
[76] ,
. , ,
, ,
. :
:
,
.
, . 1578. : Sarmatiae
Europae descriptio. " , ,
, ,
. - , .
; ,
'' .
.
, , , ,
, ."
; : ?...
.
XIV XV ,
.[79] .
1302.
.[80]
.[81]
, , : "
, ."
.
( )?
; . (
).[82]
, ,
. ,
.[83] ,
( ) .
,
.
, , iris germanica. ,
veronica,
. veronica . iris germanica.
,
( - ).
, , .
: . .
[84]
: ().
, ,
. , ,
( ), ;
, . ,
. . , ,
? -
, (
), :
A vidi to nahnvany.
( , , ,
).[85]
Za onijeh asov
Za starych Bohov
Za Boha Paroma.
( , , .)
. .
,
.[86]
;
, . Kott-
(sub voce - )
, peruntati - , perunsky,
.
. (,
. 389.). .
:
bhoun, , krkloun, .
.[87]
Donnerstag.
? Proven-y,
?[88] " , .
,
. ,
.
(penates) ; .
, , , .
, ,
. ,
,
."
:[89] "Deus
Altenburgensis terrae" - -.
("quibus nullae sunt effigies expressae"). :
.
, - , .[90]
(Porenutius), ,
, .[91]
, (?) .
. ,
. ,
; , .
.[92]
, Peruny,
Piorunow, , , ,
. piorunek:[93]
Tarnobrzeg, Lasovakis- ,
, Piorun-
.[94] : "
. ,
, .
, .
, . '
, . '. - ,
. , , .
, , .
, , '.
, : ' , ;
, .
, ; ,
'. ,
, , ,
. Pieron, .
, .
; ,
, , ."
,
, - .
.
.[95]
,
. , - .
: - , i -
. : -
, - ; - .
, , piorun, paron .
. ?
, .[95]
.[96] , .
.
,
. " , ,
." (De belle gothico, III, 14.)
, ,
,
: ,
. ,
, ,
. . ,
?
. .
. ,
, .
, . .
. " , , ,
, , .
. , .
, .
."[97]
. ,
... " , :
;
. .
( ) , : ', , !'
".[98]
,
,
: . . ,
(() , ,
. .
Dictionnaire philosophique. ,
,
. .
.
;
.[99]
. .[100]
, ,
,
.
, ,
, .
. . ,
.
, .
. , .
, . , ,
. : , , , .
, ,
: ". ,
. , ,
." 20. , .
.
, ,
. ,
.
20. .
.
, ,
.
,
.[100] . .[101]
.
, , ,
. , ,
, ; :
, , .[102]
, ,
, . .
, .
, .
, , ,
, . ,
, .
. .
,[103]
. ,
. , . . . .
"
".[104]
, .
,
,
.[105]
. , . 1886. ,
. 20 .[106]
.
. .
, , ;
, : " . ".
, , , .
. ,
. , : "
." ,
. .
; , .
.
. ."
.
. .
.
. .
: , ,
.[107]
, . .
, .[108]
. , ,
, , .
, ,
,
.
,
;
, .
[109]
, ;
. , . .
[110] .
. " , ,
. , ,
; .
, , ,
. ,
.[111]
,
,
(lucos et arbores) .
, ,
, .[112]
(XVI ).
.
. ( . 991)
(Lorenzberg) , ,
, ;
.
. , - .
; ,
[113] .
, ,
.
- ()
,
. .
52. : "
(Zvantevith), . ,
. .
, , ,
, .
.
;
, .[114]
, ,
. ,
,
. , ".
[115] 1168.
.
, , , .
, ,
; , ,
, . ,
, ... , ,
, ,
(Guy),
: " ,
, .
,
, ,
.
. , .
, .[116]
, ,
. -
" (I, 38).
"
,
."[117] : "
, ,
,
, .
(accurato celamine)
".[118] " .
:
, ,
, .
, ;
,[119] , ;
, . ,
, ;
;
();[120] , .
.
.
,
. ,
, ".
" : , .
,
.
" . ,
, ,
,
. ,
, . ,
,
, .
, ,
.[121]
", , ()
, :
. , ,
;
. ,
.
,
. , ,
,
, .
, ,
.
"
, ; , ,
. , : .
: ,
.[122]
, ,
,
.
" ;
. .
( ),
.
.
.
. ,
. ().
, .
,
.
, ,
.
. , ,
, .
, , .
.
. (-),
. .
. ,
( )
. :
, .
, [123] :
,
. .
, ,
, .
, ;
.
.[124]
,
, [125] "
, () . ,
,
... ...
, , .
.
, .
, ,
. , ,
, , , ,
. .
, , ,
. . ,
, . , ,
,
. ,
. , ,
, . ,
..."
.[127]
. (Sanctus Vitus) . : "
II, . IX
(Corvey)[128] ,
. ,
. ,
. ,
. . ,
, , ,
. ,
.
. ,
, ,
.
, .
() .
."[129]
Sanctus Vitus:
.
,
. II . XII ,
, , ,
.
" ,
, ;
.[130] ,
, ,
, .
, , ,
, ,
.
, ,[131]
. ,
, ,
. , ,
, ..."[132]
(. 444)
. . (Cf. . 508: servitutem
superstitione mutarunt instituto domi simulacro, quod sancti viti vocabulo
censuerunt).
, , ,
,
. , . ,
(I, 2)
IX , . ,
. (Voelkel)[133]
XII , veterum antiqua
relatio.
.
, , .
, , . ,
; ,
, ,
, .
. ,
(Nova Corbeia germanica).
,
.[134] .
.
.
,
. ,
? ,
,
, ,
.[135]
. (Chronicon II, 37.
. 97.). ,
, , ,
, ,
, .
, : , :
eleri stat in frutectum - () , -
. , .
".
Sanctus Vitus
, ,
,
, .
.
Porevithus-,[136]
Rugievitus[137] - ; ,
, Nerovith- Gerovith-.[138] -
.
- (vit vith) . ,
?
, svent - .[139]
sanctus, -.
. vit
, ,
, ,
. ?(Semovith Semovithan),
, (Gallus, . I,
. III) XII .
, , XV .[140]
(XI - XII .)
(Hostivit, Hostiwyt, Goztivit) ,
; ,
( ).[141]
() (Eginard)
, ,
Liudevitus. .[142]
- : , , , ,
. ,
.
, ,
, , ,
: . .
, heilig, ,
, .
, : "Szvantovit, deus terrae
Rugianorum, inter omnia numina Slavorum primatum obtinuit clarior ut
victoriis, efficacior in responsis."[143]
.[144]
; .
, XVI .
, Svantovit- lumen.[145]
. , .
: ,
. . [146] , - () -
"". . ,
, ,
, , ,
, . ,
, : , , ,
, ,
.
, ,
, , .
,
, ,
. , ;
, ,
. , ,
. ,
Archon, Arcon.[147] ,
. ,
.[148] : ,
. ,
.
, 15. 1168. .
. .
,
.[149]
.
, .
, .
.
1868.
,[150] .
.
, .
,
,
. ,
. (
.) .
,
, .
, .
, , ,
. , , ,
, .
, ,
. ,
. , .[151]
, ,
. ,
, . ,
,
. 1848. .
, ,
.
(Towarzystwo naukowe),
.
, , .
.
(Rocznik) , . 1852.
, .
, , ,
, . : "
, ;
, ". ,
, ;
,
.[152]
.
.
(2 70 ). -
. ;
. .
, . (
,
.)[153] ;
, ( ),
, .
.
.
(Zbrucz) .[154]
( ) .
XIX ,
, ,
. ,
,
, [155]
.
.
,
. ,
. Beaudouin de Courtenay, ,
, , .
, (Miekorzyn)
[156], , .
XIX .
;
!
. , (ossolinski)
(), : " ,
, ,
,
. ."
, .
Swiatovit (?) ? (
). ,
? .
;
-".[157]
,
-, ,
.
( )
().
. ; ,
. .
, , ,
, .
, ,
, ,
. (sub oris eius lineamentis)
;
. .
. (
). , ,
, .
(Porevit).[158] , .
, .
; ,
, , . ,
. ,
, , ,
, nec minus trahentes rubore quam pondere vexavit,
.[159]
Herovith - Gerovit - Gerovid, qui lingua latina Mars dicitur,
deus militiae ([160] guerra).
,
.
, ,
. ,
, " ."
, , .
(Havoliens)
. (Holagosta,
Volgast) ( ).
. ,
:
.[161] ,
, . .
. , ()
, .
. . , ,
:
" ,
, .
.
, 13. 1896. .
. "
, - . - (Blaise)
- . - . - . - . - , - Suarasici.
- . - - .
,
, , .[162] ,
.
, " "
,
, ( -
). ,
. (XI )
. ,[163] ,
. (XII .)
[164]
(sic),
.[165] ""
: .[166]
, () .
" ", ,
, .[167]
- , ,
, . , ,
. .
,
. , .
, , -
, .
.
,[168] .
, , .
. . : "
".
. , . ,
.[169]
- , .
. ,
, , ;
. ;
. . ,
.[170]
. () -
, ,
, . . ; .
(, )
. :
.
. , .
: Blasius,
Blaej,
. ,
XV XVI .
, - . : "
." ( 1471. .) " ,
?",
.(Tkadleek), XIV . (XVI .)
( Ecclesiastes)
: " ,
, ". :
"dass ein solche boess Weib wer ein Ganss und fluege ber Meer und keme
nimmermehr heim"; : "
, ."
XVI , .
: .
.
- .
(Etym. Wrterbuch, sub voce), , ,
, ,[171] ,
,
Blsios, , . .
, ,
(Priape).[172] , .
;
. .
Welnes-
.[173]
, ,
-
.[174] .
, (); .
.
.
.[175] .
, ().
, .[176]
. .
(cornua - ):
(lux - , ), . (teigne - ).
. , ;
.[177]
,
: (), , ,
. , . 980,
, ,
.
XII - XV .[178] .
. ,
, .[179] ,
, () ,
, . . ,
.
. ( 391) ,
, .
, . ,
, (chorn),
: , , .
:?
,
?
; : " ,
." . , .
,
.[180]
, ,
,
. ,
,
, . 1114.
:
" ,
: , ...
. . ,
. , : ,
(Jougriens)
. ;
, , ;
. ,
; . ,
(sic! ).
" ;
, .
,
.
'', (Cham),
, . .[181]
, ,
, .
, , ,
. .
, .
, , , : ' ';
. ,
, ,
.
. , .
7470 , , .
, , . ,
, .
. ,
, ,
;
; ..."
,[182] ,
.
.
, .
.
[183]. , .
, ; ,
.
.
- .
, .
, . (Arch. f. slav. Phil. . . 114.)[184]
diabolus; - ,
.
- .
, , ,
. ,
: -
, .
.
. .
. (de Guth) ( );
(Hamath) , ( ).
; .
,
. . ,
.[185]
;
,
.
, ,
. ,
. (. Einleitung,
. 395 - 407.) XVI , ,
. ( . . ., y 1889.)
, .
, : " ?"
.
, , ,
.[186]
, : .
. ,
.
. . (,
, . I. .)
,
. , .
(-, -);
- - Suarazici
, , ,
.
.
XIV, XV XVI :
: " , ".
Zuarasici,
, (VI, 23). "
,
, , .
Zuarasici - .
.
".
, Zuarasici,
. () II.
XI . ,
(Vltes),
. , : "Bonumne
est persequi christianum et habere in amicitia populum paganum? Quae
conventio est Christi ad Belial?[188] Quae comparatio lucis ad tenebras?
Quomodo convenient Zuarasiz diabolus et dux sanctorum vester et noster
Mauritius? Qua fronte coeunt sacra lancea et diabolica vexilla?"[189]
,
. Suarasiz Knytlinga Saga.[190]
, , ,
. ,
? . (Archiv, IV, 412.) ,
Zuarasici - ,
.
. . ,
,
. , ,
. ,
, ,
, - .
Suarozici Suarasici .
, (. 332)
(svarga , ,
). , .
, .
. . (. . . - 1887.)
, , , .
. . ,
, . Dict. tymologique
sub voce svarog, [191] .
, .
,
.
.
, , ,
, Svarasici - . ici
. ,
.
, . , .
- .[192]
, , ,
.
,
.
, .
, ,
. , XIII
,
.
.
,
.
. strti
(), styrieti, starr, steif sein, erstarren, ,
, . .
,
.
:
(
.)
- XII .[193]
, .
, ,
. ,
, , , . .
: "
, ,
, , : , ,
, , , :
, , ." XVI ,
, , ().
[194] : ; ,
, .
,
. ,[195]
.
, ,
,
.
().
, ,
(. -).[196]
, ,
, .
.
. , ,
(), ,
; , -.
, 1553. . ,
, ,
.[198] ,
, ,
, ,
.[199]
, .[200]
( ) Ulpia
augusta Trajana; , ,
. , ,
;
.
.
.
, , ;
Burnum- .
. .
;
.
. - .
XI . - , .[201]
.
,
, , .
.
, , .
, ; , ,
.
,
, .
. ,
, .
, .
; ;
, .[202]
: " .
( -
). , , .
, (Tsirina).
, .
, , ,
: . ' ', .
, . ,
, ,
. , ,
. ;
. - ,
, ,
, , ,
."
. .
,
.
(II . . 150-152)
, ( :
).
. Koehler, ,
: .
, XV .
"ung empereur appel Trojan, lequel avait, ce disaient les Grecs,
une oreille ainsi que ung mouton".
( ,
, . IV, . 182) ,
. .
.
.
,
( ). ,
, , : " ".
.
" , ,
( 31. 38.),
, . 31.
;
, ,
( ). , ,
,
.
, - - , -
?[203]
.
, .
;
, ,
, . ,
, ,
. ,
,
; ,
(divus Augustus);
. ,
, ,
. .
, ,
III. ,
, .
.
. - . - (). - . - . -
. - . - . . .
. (). - . - . -
,
, , .
.
. , , continae
(, II, 32.) . . continae
: "Sclavica lingua, , in plerisque locis latinitatem
attingit et ideo puto ab eo quod est continere continas esse vocatas".
. .
. ,
contina , konczyna (fastigium).
. Konczyna , ,
. ,
, . .
, ,
, : , ,
, , ,
. ,
. .
,
, ,
.
Triglous-.
; -
, .
Terglou.
.[204]
,
. , ,
.
.
. , ,
, ,
. , ,
, , . (Herb. II, 32.).
, , umbre atque
amenitatis gratia.
( )
, . ,
.
. ,
,
. ,
, .
,
.
(Herb. II, 35.). ,
(Herb. II, 3.) ,
, .
(Prifl. II, 11.),
.
(Volyn).
, , ,
(Ebbo, II. 13.). "
, ,
. ,
,
. ,
, ,
. ,
. ('Solummodo foramen
modicum ubi sacrificium inferretur in trunco patebat '.)
, . .
, ,
;
.[205]
,
.
. ,
. , ,
, . .
, ,
,
. ,
, ,
. ,
, , ,
; .
, ,
(sputaculum ingens). ,
. ,
. , .
. ,
, ."
. ,
; ,
,
?
.
. , ,
. .
, ,
, , .
.
(Ebbo, III; 1.) .
, , .
. .
:
, , ,
. ,
.
.
, , ;
, , ,
.[206] . ,
. ,
. . .
, ,
().
;
.
, - .
, .[207]
, .
, ,
, .
. - Wollin - .
, ?
,
(Ebbo, II, 1; III, 1, - Herb. III, 26.). ,
,
ob memoriam eius.
. , ,
.
.
. (Arch. f. slav.
Phil. t. XIV) , .
. ,
(VI, 23) : "Est urbs quaedam in pago Riedirierum nomine, tricornis ac
tres in se continens portas, etc..." ( )
,
. ;
, , .
(in eadem) ,
.[208]
.
; ;[209]
, , .
(Zuarasici),[210]
. ,
. .
.
,
, , ,
(invicem clanculum mussantes);
, , . ,
,
,
;[211]
, .
, ;
, .
: ,
, ,
, ,
.
,
, . ,
. ,
, .
, .
".
.
: ,
; , ,
. ,
, .
, Riedigost . . ,
(Lisch) , ,
,
, . () .
: De Adamo Bremensis geographo
(Paris, 1895. . 66.).
? (II, 18)
" ,
(Rhetarii). ,
( ,
).
, .[212] ,
. ;
; ,
, ,
. ( , ,
). , ,
." (. III, 52) , ,
, , .
, , ,
. 10.
, .
.
(I, 2) , ,
. (I, 23)
(Liutitses et Riaduri), "
, , ,
,
, ." ( , .
52) , " (-),
, ."
, ,
,
Rethra. ,
.
, - .
: . .
, .
,
, 975. .
[214] Carum hospitium habens qui
hospes carus est; Gostirad, Hostirad. ,
: Bydgoszcz ( ); Radgoszcs
. ,
Radhost. Moravia sacra - ,[215]
XVIII ,
. ,
? , :
" Radhost- ( ).
.
Hochwald-, ;
; ,
, ."
,
. ,
.
(I, 83)
: ", ,
.
, , ..."
. . (Arch.
f. slav. Phil. X.) , ,
, , ;
: in expergefactione validus.
().
.
()?
.
, (Arch. f. sl. Phil. t. XIV, . 170.
.).[216]
1108. .
. (
Arch. f. slav. Phil. . IV, 223.)
. Wattenbach-, ,
.
.
: " , , ;
...
. ,
. , . , : '
'. ,
Belphegor,[217]
, : ' ,
; '.
,
,
?"
. .
: , , .
: ,
, .[218]
- ,
? (Dict. Romult. sub. voce.)
? , , ,
, .
( )
: .
(I, 53):
", , .
, , ,
, : ;
, , .
.[219]
, ,
.
. ,
(Belbuck - ; Biaoboe Biaobonica
; Blobozice ).
.
.[220]
(VIII, 64) ,
.
. ,
.
, ,
.
, , , ,
Knytlinga Saga ( .
XI). , ,
(Korrenzia), ,
: , .
( -
). (
). (: trepoet, trepoetose s,
, ). . ,
(-);
, .[221]
-, , :
?
, , ,
, .
.
,
, (VIII, 64)
, ,
.
. (I, 52)
, ,
. .
Mater Verborum-, dea frumenti.
, aiunt.
.
.
, , ;
. .
, . (Sinna).
. ,
: .
XV ( , .
384) . (XIV .)[222] ,
Dzevana.[223]
, Zywie.
,
(Dzidzilelya), ,
. (dziecilela, ).
: , ; ,
. .
.
(I, 52),
(penates).
(82).
, ,
- , (I,
2), ; :
"primas posuit sedes, primas fundavit et aedes et quos in humeris secum
apportarat humi sisti penates gaudebat."
: "o socii, non semel mecum graves labores perpessi sistite
gradum; vestris penatibus libate libamen gratum quorum opem per mirificam
hanc... venistis ad patriam." ,
, dietky sv na
plec nesa ( ). ,
ddky, .
.
.
, . ;
, , .
, , .
. , ;
, ,
.
. , , ,
( : hospodaiek). ,
; , ,
. .
; ; .
, .
, . ,
,
.[224]
(Hucules) (Boci) ,
(). domowyk chowonec (),
krasnoludek ( ). Dziady ()
, . dziady
.[225]
, hospodaiek.
. (Kott).
. XVII XVIII
.
. ,
.
Skitek, skrzat-y .
lar domesticus. skitek
diabolus.
: " , Skitek", .
. ,
, : Aby te skritek vzal - ![226]
: Buoik, buoiek domaci. XVI . :
skryatkowie domowe vbota ( ).
. - . - . - k
.
,
. ,
, ,
, .
.
, ( -) ( ,
). ( , . III, . 416.)
XII
: " , ? -
, ."
- (LXV, 11, 12).
" , ,
, , (.
) , ,
." (
). , 1271.
. : " ,
."
, ,
, ,
, .
.
,
, , ,
. , ,[227] :
" ".
XV (. . ) : "
". .
: , , , , ,
, () , .
. : (
, , ). .
.
, , ;
; .
. , :
, .
, , - fatum-y,
,
. Parce
.
" "
.
,
.
( , . 314)
, , , , ,
. : ,
, .
. XIV XV ;
.
.[228]
XVIII ,
, ,
. , ,
.
; XIV
( Lexicon). (XIII
.) - .
XV XVI (Archiv. 1.1, . 609.) : "
."
, ,
. ,
.
(Spevanky I, 412.).
. , ,
. , ,
, .
. (Sieradz) ,
, .
, ,
. , , , ,
. ,
: "Die Vile hat ihn verfurt ( ).
(Hradec) , bludiky
.
?
, ,
.
. . ,
, :
( , ); .
(XIV ): -
, , : vilil jest lid se dcery moabskymi,
; viln - ; -
, etc. : wila - , ; wilowac -
, szaawia, , , .
- .
,
( , , .
).
.[229] . ,
; welis, ,
, ;
- ,
(Walhalla).
. .
. ,
. dies rosae, rosalia. (
, ), dies violae. violae
. ,
.
( )
. ,
. ,
; ,
.
.[230]
:
" ,
" ."
, , :
" ,
" ,
" , ."
, , "
" " "; : "
." , , :
" !
" '
" ,
" ,
" ,
" ;
" ,
" ,
" .
" ,
" .
" ,
" ,
" ."
,
. ,
.[231] .
, ,
. .
. , ,
, . , ,
; ,
. , , ,
. .
:[232]
" '
" ,
" ;
" :
" ,
"
" ;
" ,
" ;
" ,
" ;
" , -
" ;
" ,
" ,
" ,
" ;
" ,
"
" ."
. .
. , , .
. ,
. . , ,
, . ,
. ,
, .
, .
. .
, , .
, , .
, , .
, .
. ;
. .
.[233]
(, ,
).
, ;
. .
, ;
.
.
,
. , ,
, , . ,
(, ; . ).
, .
, ,
. , ,
,
, .
.
- :
, , , , : ", , ,
".
, ,
. . "
, ,[234] ,
,
.
, . , .
, .
,
,[235] . ;
, ."
,
( ) thymus serpillum i Dictamus albus.
: , , , .
.
. , ,
, ,
.
.
; ; .
.
, .
. ; ,
, .[236]
.
? , -.
?
.
, - , [237]
-.[238] ,
, (), .
(. ) , -
, ,
. ,
, , divi
,
. ,
. ,
, jdza, jdzina, jdzi
baba( , )?
, , , .
, (. )
. . ,
, ,
sibylla judae. ,
,
. . [240] .
, , ,
?
. ,
,
.
.
,
. , , .
. .
, .
, ,
(), ().
,
.
(XVIII .)
. , ,
, .[241]
, rosaria, rosalia, pascarosata, pascha
rosarum. , , ,
, .
rosa (
Rosentag). -
, (. ), , ,
, , .
,
. (, , )
.
, , . . Beffania (
); , , .
.
" .
- , !
- . , .
."[242]
.
.
.[243] .
, . ,
.
. , .
, ,
. (I. 4),
, , .
: "Multi villani pel pagani, hic latices, seu ignes colit,
iste lucos et arbores aut lapides adorat, ille montibus, sive collibus litat,
aliumquae ipsa fecit ydola surda et muta rogat et orat ut domum suam et se
ipsum regant". III . .
: "offerantes libamina super fontes mactabant victimas".
.
. Bogunki
(). Boginiarz.[244]
. - . - . - . - . - . -
. - . - .
,
,
. ,
, .
.
. ,
modla, ,
modliti se ( ) , modli si ( )
.[245]
.
(De bello gothico, III, 14.)
.( ).
, , ,
,
.
VI : "
, , ,
."
( XXIII)
(Sorabes). , ,
, . , ,
. ( LXIX)
. LXXXIII ,
,
. ,
, ,
.
(Ebbo, V, 13.
15; III, 1,18.) :
, , , .
, .
; , ,
. .
: [247] " ,
; : "
, ,
."
() ; ,
. ."
(. . 64) ,
, : , , , o.
; .
..."
,
. ,
. , [248]
. ,
.
(. 172)
. , XVI ,
,[249]
, : " ,
, ?"
, , ,
,
, ().
.
, .
. ,
, : " (I, 4)
(), ,
, , ." (III, 1) ,
III . 1092.
, .
, ,
, ,
.
.
, : ,
, . .
,
:
.
, - (,
)? , ,
? , .
.
(Zutibor)"ab accolis, ut Deum in omnibus honoratum". (VI, 38)
.
Schkeitbar ( Ltzen- Zwenkau).
,
.[250]
.[251] () .
. ( esky lid, III, . 78.)
,
, .
, , , : Svat,
Svatpole, Svata hora (svat - ); Vieboha, Nizebohy, Boharne, Bona,
Zbona, Zbonice, Svetice, Svatobor, Modlany, Modlanice.
;
,
, . (I, 4; III, 1;
; (super fontes
mactabant). (. I, 3) ( )
, , .
. ,
, ,
. , .
, .
XVII ,
"alii solem alii lunam et sidera colebant,
alii flumina et ignes, alii montes et arbores sicut et adhuc pagani multi faciunt
et plurimi etiam in hac terra nostra adorant daemonia et tantum modo
christianum nomen habentes peiores sunt quam pagani."
. ,
.
, . " ,
; , ; ,
," - ,
.[252] .
.
- .
(I, 52) " , ,
: , , ; ,
.
, .
. ,
.
, ". ( , . 156 - 157).
, , .
. "
." ( 38) ,
; ,
, .
", ( 36),
."
1. ,
, (I, 13). "
, ,
, ."
2. , . (I, 6)
3. ;
(I, 23).
LXIX .
, .
contin, ,
. (Ebbo, III, 13, 15; III, 1, 18)
, , .
,
. , ,
.
( )
;
, , , ;
, .
,
().
.[253]
.
. ,
. (VI, 17) ( )
, .
,
, ;[254]
.
(Zuarasici). .
( ), , ,
.
?
? . (X
) , ;
,
. , ,
LXIV (. IV) " "
, :
" ;
.
: , ,
,
, , ;
, ,
, ;
,
.
"
(Montagne Noire). ,
,
.[255]
" ,
, ,
.
, , , ,
.
"
.[256]
. ,
, :
, , .
.[257]
, .
,
..."
,
. , ,
, .
, ()
. , ;
,
, , . ,
, ;
, .[258]
, ,
czarodziej, .
() . .
j , ?
, czarnoksiznik,
, . .
.
. .
(III, 8). .
1092. ,
(II, 136.). .
(XII ) .[259]
. 1091.
. (.
148 - 149).
,
. ", , (I,
52), , ."
, , ,
.[260]
,
.
. ( .)
(VI, 24) ,
.
.
.
.
(XIV, . 567, Holzer-) ,
,
, ,
.
(Herbord, II, 32, 33; Ebbo, II, 12; Priening, II, 11.), ,
, .
, ...
Pyris-y .
(Ebbo, II, 12, 13.).
. - ? -
. - , . - . - . - ,
. - .
, ,
II 1092. . : "Jtem
sepulturas quae fiebant in sylvis et cargpis atque scenas [261] quas ex gentili
ritu faciebant in biviis et in triviis quasi ob animarum pausationem, item et
jocos profanos quos super mortuos suos inanes cientes manes ac induti faciem
lavis bacchando exercebant exterminavit."
. ,
; ,
, ob animarum
pausationem. .
.
[262] XII . ,
, ,
.
,
, ( 14)
, : "Ne muti canis obprobrio noter inlitteratis et maxime
Sclavis, qui cum morte temporali omnia putant finiri haec loquor..."
.
, (.
88. . .) ,
: " , ,
. , ,
."
, " ".
. ,
. , .
,
.
.
,
.
(), ,
, , . ,
, , ny,
(: unaviti ; i -
, , ; i, ).
, , , ,
. ,
(III, 5).[263] ,
, -: , .
, ,
. ,
.
nav (: Lexikon
paleoslavenicolalinum, . 400.).
( . 47.)
, : "Plutonem
cognominabant Nya quem inferorum deum et animarum, dum corpora
linquunt, servatorem et custodem opinabantur; postulabant se ab eo post
mortem in meliores inferni sedes deduci."
Nya. , :
, nya, - . ,
,
.
, ,
nyja, - .
, ,
, .[264]
, Machal (. 121) , ,
,
. , -
( ).
.
.
(. 188), ,
, .
, ,
.
;
.
.
.[265] , ,
.
, ,
.[266]
, :
;
; , ,
, .
, ,
( -),
, : ", ,
; , ;
, , ."
, , .
.
.
"quae fiebant in silvis et in campis".
,
: "Ne sepeliant mortuos chistianos inter paganos in silvis aut in
campis."[267]
, XIII ., ,
"Funebres superstitiones quas eciam hodie in funebris
exercet gentilitas."[268]
,
. [269] , pugna,
- .
-
. ,
()[270] .[271]
,
, , ,
: "Postquam talibus lamentis est defletus
stravam super tumulum eius quem appellant, ipsi ingenti commessatione
concelebrant..." (. , . XLIX, . 258)
. ,
, . , ,
.
,
:
" , ;
, , .
, .
."
Dziady ()
,
. ,
,
.
: .
(, . , III, vol. in 8,
1896.).
III (. 582. ) .
.
dziady, dzidy, diady ( . )
. .
dziady- , , ,
.
, .
.
Dziady.
, , .
. ,
, . .
. ,
, , ; , :
, ,
, ,
.
,
.
, , , .
, ,
, . .
, ,
. ( ).
, .
; , ,
, , . ,
. ,
, :
, ,
,
,
, ?
, .
;
, .
.
.
, ,
, .
.
, , , .
.
,
, ,
.[272]
() [273]
,
, , ,
,
,
,
Sanctus Vitus-.
,
. ,
, . . .[274]
, , .
vi - , . ,
: , , ,
, , .
. , (
heilig); , . ,
, , , .
()
). (op. Gallus, II, 27) ,
, .
() snctus
, ,
snctus sfint,
.
.
Snctus Vitus,
.
, .
, ,
, . ,
.
. (Snctus Vitus)
, ,
, .
, .
Chronic Slvorum
. : "Sinus huius mris...
ppelltur ideo Blticus eo quod in modum bltei longo trctu per Scythics
regiones tendtur usque in Grcim." ,
(Descriptio insulrum Aquilonis, 10.). ,
, (Vinules)
.
, , ,
que dicitur Woligst; "pud urbniores ()
voctur Juli August propter urbis conditorem Julium Cesrem?
-
, Snctus Vitus .
contme.[275]
:
, .
, ,
:
"Polonis est koncizn finis, contine igitur edifici fstigt."
. , contin
() , ,
, koutina. (Gesindstube, Kott, Supplment, .
698.) contin .
.[276]
,
.
: mezi bora ( mezi, meize;
: miedzi, ; , , ).
burg. , ,
,
,
merse -.
"Et qui tunc fuit hec pt bellis et in omnibus semper triumphlis ntiquo
Mrti signt est nomine. Posteri utem mese, id est medim regionis
nuncupbnt em vel qudni virgine sic dict."
; ,
.[277]
() .
Mons Silensis, (Silezije
Szlzek, Chlonzek ). Mons Silensis
II (apud Jaff. 2. II, 2998). Mons Silentii!
, , [278]
( ) ,
( )
, . ,
()
. ,
Julius ,
,
(Svntovitus Snctus Vitus)?
.
, (XIII .)
(Crotes) Curtes Corybntes: "Hec regio ntiquitus
vocbtur Cureti et populi qui nunc dicuntur Chroti dicebntur Curetes vel
Coribntes."[279]
. , Curtes: "Dicebntur vero
Curetes qusi currentes et instbiles; qui per montes et silvs oberrntes
grestem vitm ducebnt."
,
: "Jn medio nemoris cuius hbittores Servi dicuntur filii Belil, sine
jugo Dei, illecebris crnis et gule dediti et secundum nomen suum
immunditiis omnibus servientes. "[280]
,
, .
, ,
. (De bello gothico, . III, 14.) "
, .
, , ".
-
(XI .) ,
. Prg - Prh prh - ,
, .[281]
. [282]
pan , dala mat
(dedit mater).
.
:
, ().
, Zvntovitus, Svntovitus -
,
,
Snctus Vitus - . .
,
Archiv fur Anthropologie (Brunswik, . XI, . 45., ).
Weigel-.
1. . 104 - 105 . 2.
, .
, . ,
1. ,
.
3. . 105. .
4. ,
Mosgu
Grossherzogwlde ( Rosenberg, ).
.
5. .
6. ,
Rosenverg- Rosenu ( ).
, . -
.
7. ,
Rosenberg- Grossninku ( . ). -
.
8. ,
Goldan Heinrichu ( . ). - .
9. ,
. Gross-lesen-y
Rosenberg ( ).
10. 11. ;
.
.
14. 15. , .
16. 17. , . - .
. (
).
22. , , Kleinzstrow,
Greifswld ().
23. . Thorn- ( ). -
.
, .
. .
, ,
.[283]
,
. 12, 1. 2.
.
: (Weigel: Archiv f.
Antropologie, 1894.) . (Hrtmnn, Koechler, ibid.
1896.).
, ,
, .
, . .
- Niderle-, .
, ,
, .
Schlesiens Vorzeit ( , ),
, (Stnovice)
zwei Golzenbilder ().
, , ,
.
.
:
" "
, - 1904,
, 1901. ,
, ,
,
,
. ,
; ,
.
,
,
,
. , ,
; ,
, ,
, , - . . , . .
, . . , . . ,
, , ,
,
, ,
, ;
,
,
.
, , ,
,
. 1843.
; " ", ,
(Chodzko) .
,
(1829-1889), ,
1840, , , ,
, .
.
. . 1867.
, . ,
, , ,
.
- " "
(L conversion des Slves u Christinisme) " "
(L Chronique du moine Nestor),
; ,
,
,
. .
"Journl",
, , ,
;
((Ecoles des lngues vivntes orientles),
, ,
. :
" " (1880), " XIX " (1882),
" " (1866), "
", " ", .
, , " ".
1923. .
" "
, ,
,
. , , ,
,
. , ,
,
,
,
, ,
" "
. , ,
, ,
, ,
, ;
,
, , .
, , X ,
.
, , "
", , , ,
.
,
(Kosimus Prgensis),
"Fontes rerum bohemicrum", ,
X , (Longinus)
"Histori Polonie" XV ,
,
.
, ,
; ,
, , ,
,
.
" ", 1885. 1890.
""
,
"".
- ,
,
, ,
, , , .
, . ,
.
.
, , "
", .
,
. . . -
" " ( 1810),
,
: ,
, . . , ,
. . , " "
(, 1860) ,
;
,
.
, ;
,
,
. ,
.
"" , ,
.
, ,
XI ; ,
"Mgistri Admi Bremensis Gest Hmmburgensis ecclesie pontificum",
,
; ,
"",
, , - -
,
.
,
" ",
; XII , , ,
1110 1117, ,
; - 1172.
,
, .
,
,
,
,
. ,
,
,
, - -
.
.
, , ,
, ,
.
"Gest Dnorum",
, ,
. "Vit
Otonis" (XII ), 1151
1152 ;
. , , ,
, ,
(Gerovit),
. ,
.
,
, ,
"De Bello Gothico" ( )
, , ,
. ,
,
"
",
. .
,
,
,
.
,
, ,
terra incognita, ,
,
,
.
: . . . .
: " (,
1974), . . : "
", (, 1982), . . : "
" (, 1978),
. . , . ,
,
, , ,
,
: ,
, .
" ",
, ,
,
,
, , ,
. ,
, ,
,
.
.
1. Pris, Vieweg, 1868.
2. Leroux, 1886.
3.
Misonneuve.
4. 1782. 1813. ,
. . 1806.
. De mnumittendis per Russim servis;
Desserttio inugurlis philosophico-politic.
. (, 1807. . 2. . ib. 1819.) .
,
LXV
1899.
5. . ,
: -
, . I, . 860. .) .
(The songs of the Russin people, , 1872; Russin
folktles; ib. 1873.).
6. : i
, , 1868. -
( 1891. .).
7
(Csimir Szulz): Mythologi Slvinsk (Posnn, 1881.).
.
. . O religii poganskih Slowian.
8. . .
. . . 1884. .
10. , (Jener
Literturzeitung, 1875, . 43.) ",
, ,
". .
"Esquisses" (Sbornik Slovnsk,
1883. . 392.): " ,
.
".
( . ).
13. ,
(Pris, Leroux, 1884.); -
.
" " ( , . 21 - 23).
15. Ib. . 8.
26. - .
.
( ). . 804.
300 . - -
. :
(Gottschk), 1066, . , 1124. .
, . . 1132.
, . :
,
.
Bos, Bz, , ;
,
(Bischofsee). 270 .
; X ,
. .
27. 1556 .
. Scriplores
rerum Brunswicensium, Monument (. XXI).
in usum scholrum 1868. .
Voelkel, Die slwenchronik Helmolds ( ) , 1873.,
, Die slavenchronik des Presbyter Helmold,
, Hlle, 1874; - , Forschungen zur deutschen Geschichte
. XXII, 1882.;
(, 1862); i
1131. - 1170; . :
i ( 1876.)
.
(. 119 - 207).
. ,
.
28. Zutibore .
Sciudibure, Schkeitbr. pgus Silensis,
II Mons Silentii. ,
Snctus Vutus.
29. .
30. .
31. ,
III . Scriptores rerum germmcum .
. (in usum scholrum, Hnovre,
Hhn, 1889).
,
in usum scholrum. .
I . Monument
historic Polnia (. 230. 318). .
: Wttenbch, Geschichtsquellen;
Strebitzki, Thietmrus quibus fontibus usus sit, Koenigsberg, 1870.
, Titmar Merzeburskij i chronik, St. Petersbourg, 1872., .
, .
32. . , ;
Londinum Gothorum.
33. , :
Mohnik: Abslon Bichof von Roeskilde, 1832.
() ,
, , ,
.
1886.
i
, 1876.
38. .
39. Cf. Thietmr, VI, 23. In pgo Riedirierum... dii stnt mnu fcti... gleis
tque loreis terribiliter vestiti.
40. .
41. ,
. W. von Sommerfeld: Geschichte der
Germnisirung des Herzogtums Pommern (Leipzig, 1896.).
Meklenburgischen Urkund-Buch. 1219.
, , ,
.
42. ;
Pomerni: Pomerni provinci, ex ips nominis etymologi
qulittem sui situs indicre videtur. Nm Pome linqu Sclvorum juxt sont
vel circ, moriz utem mre; inde Pomerni qusi Pomerizin, id est juxt
vel circ mre sit - ( ,
, : - .
Pomorze). contin
continere.
43. Apud Christinos iunt, fures, sunt, ltrones sunt, truncntur pedibus,
privntur oculis et omni gener sce lerum et penrum christinus exercet
45. ,
( ).
,
.
46.
(. XII, . XX. Scriptores). De vit
Ottonis, (, editio in usum scholrum, .
1868.) Jff, Bibliothec rerum germnicrum, 1869. . 580 -
841; Ebonis vit Ottonis; (, 1863.) Herbordi Dilogus de Ottone,
episcopo Bmbergensi (ib. 1869).
Bltische Studien (.
XI, fscikul, Stettin, 1842). . ,
, :
"
" ( ). 1874, Klaudy).
Corpus , .
-
. . . (. 1882. 1883).
47. : .
: . (.
V . . 19.). .
48. (?)
. .
53. : : -
54. - , .
56. : , ;
. : .
57. (. . 1871.).
[60] , .
[61] , . . .
Besy - , , demonbus.
Ds - , genius;
Perun, , .
- Jovs sororem - (. ).
, , . Mater verborum-; , . , .
[71] I, 250.
[73] : : , , nebengott.
[74] Chronique dite de N estor, . L. Leger, P aris Leroux, 1884. sub voce: Peroun.
[75] i (, 18 85.).
[76] , .
[77] , . . , . 1. 2. . 18 79.
[78] . : Einleitun g in die slav. Litteratur-G eschich te. ( - . G raz, 1887., . 3 84 - 386)
[80] : , , I. . 250 .
[83] , . . 1882. .
[84] , , .
[86] Schleicher, Lau t-For menlehre der polabischen Spra che. . , 18 71.
[87] , Chronica Sla vor um, I, 83. . Mon umenta Pertz-a, H anovre, 1868.
[88] I, 52. 93 .
[89] "V is itavit A ltenburg, , , et receptus est a barbaris hab itatoribus terrae illius quorum deus erat Prove. P orro nomen flaminis qui preer at supers titioni eorum erat Mike." , "Rochel, de s emine Krutonis."
[91] Haec s tatua quatuo r facies repraesentans quintam pecto ri insertam habebat, cu ius fro ntem leva, mentem dextera tangebat." (I, 83) (policefale) : "multos etiam d uobus vel tribus vel eo amplius capitibus exculpunt."
[92] "V ulg us nostrum lapillos quosdam, virgae in lapidem v ers ae et con fractae s imiles putat esse fulminis". Linde: Dictionnaire polonais, pior un.
[94] . : Einleitung, . 38 5.
[98] : ( . , 1886.).
[99] Legatio Luitpranda ( , ed. B onn. . 356.): "Decimo ter tio kalendas augus ti quo die lev es G raeci raptionem Eliae prophetae ad co elos ludis scenicis celebr ant. . .
[103] : . - . 5. . . 82 - 83, 8 . - .
[104] . . ; , . , 20 - 2 7 ; . . . ( . . ).
[108] II, 31 .; " " Monu menta P ertz- (X, X II). in usum scholaruni, 1868. .
[111] Das Homiliar des Bischofs von Pr ag, Beitrage zur Ges chichte Boemens; I, . 186 3. ( XII .)
[113] Helmoldi presbyteri Ch ronica Slavoru m, Pertz- , in usuin scholarum, Hanov re, . I. 6. "Nam neque iuramentis facile in dulgen t, n equ e ambitum fani vel in hostibus temerari patiuntur." , 83: "Tantum en im sacris s uis Sclav i exhibent reverentiam, ut ambitum fani, nec in hostibus s ang uin e pollui sinant. Ju rationes difficillime ad mittunt, nam iurare apud Sclavos quasi perjur are est ob vindicem deorum iram."
[116] Histor ia D anica, . Holder, Strasburg , 1886. . XIV, . 444.: "Er at en ien simulacrum urbi praecipua civium religione cultum... sed fals o s acri Viti vocabulo insignitum''.
[118] . Cf. , . "M utlos (deos) duobus vel tribus , vel eo amplius cap itibus exsculpunt. (H elm. I, 8 3.) "D um in urbe Br and ebu rgen si yd olum tribus co leretur" ( . 1156, Fontes rerum Bohem crum , .) , , 1893. . 89.
[119] , .
[120] (XV I .) , .
[121] . , . : : , ? - . - , . - , , ." . .- . , , . III. , 187 2. - . Schein - : i ... , . I ( , . 607). - ( , , ) - , : " ?" - " ", - ... " , " (. , , ).
[122] Thietmar- , Riedgast- (Rthra?) , : "Cum hu c idolis immolore s eu iram eorum placare conv eniunt, s ed en t hi dun taxat cae teris as tantibus et invicem clan culum mussantas ter ram cum tremore infodiunt, quo so rtibus emiss is rerum certitudinem dubiarum p erq uir ant. Q uibus finitis, cesp ite v iridi operientes equum q ui maximus inter alios habetu r et ut sacer ab his veneratur super fix as in terram duarum cus pid es hos tilium inter se transmiss arum s upplici obsequio ducunt et prae mis sis sortibus (quibus id.) exploravere prius , per hu nc quasi divinum denuo auguriantur" (Chron icon, V I, 24.). (H erb ordi Vita Ottonis, II, 33 .). "Habebant caballum mirae mag nitudinis... Iste toto anni tempor e vacobat tan taeque fuit sanctitatis u t nullum dignaretur as sess orem, h ab uitque unum d e quatuor sacerd otibus templorum cus tod em diligentiss imum. Q uando ergo itinere terres tri co ntr a hos tes aut praedatum ire cogitabant, ev entum rei hoc mod o per illium s oleb ant praedicare: H as tae 9 d is ponebantur hu mo , spacio unius cubiti ab invicem dis iunctae. Strato ergo caballo atque frenato, s acerdo s tantum fr eno per jacentes
hastas in transvers um ducebat ter atque reducebat. Q uod s i pedibus inoffensis hastisqu e indisturbatis , equus transibat, signum h ab uere pros peritatis et s ecur i pergebant; sin autem, quiescebant."
: Die D euts chen O pfer geb ruche - (Breslau, 188 3. . 24.). - H opf, Th ieror akel und Or akelthier, . 68; - S aupe, Der Jndicu lus s upers titionum (Leip zig, 189 1, . 18. . 1894.)
[124] . 574.
[126] (. . . . 17 3.) - S zven tov it, - . 11 70. . (Codex P omeran us; 28.) .
[127] , 822. . . , . .
[128] H elmold, I, 6.
[129] M etuntur propter familiaritatem deorum, vel potius daemo num quos maiori cultu v enerantur quam ceteri, (D es crip tio Jns ularum Aqu ilonis, 165.) .
[131] . : "qui cum es set admirandae sanctitatis ad augmentum virtutum s uarum beataequ e memo riae Saxoniae preciosum attulit thesaurum r eliquias vid elicet pretios i martyris V iti." ( Widukindi Res gestae Saxoniae, . III, 2.) . X . . , , . . - 822. . . : "Veniente eo ad urbem q ue nova Corbia vo catur, ab ea nomen s ortita, unde cepit s clicet, ab illa Francorum Latinorum Corbia, ubi requiescit sanctus Vitus in fan s et martir..." (Thietmari Chronicon, II, 19. (11) ad ann. 1002 .)
[132] D ie Slavenchro nik Helmolds - Gaettingue, - 1873; . : Wigger: Mecklenbur gische Annalen, S chw erin, 1861, . 144, 148;
Harenberg: Monum enta historica adhuc inedita - Brauns ch weig, 1750, Prolegom en a critica ;
Ledeburg: Allgem . Archiv fur die G es chichtskund e des Preussis ch en Staats, . . 331. ;
[134] M actantque diis suis hos tias de bob us et ovibus, p lerique etiam de hominibus cristianis quorum s anguine deos s uos oblectari jactitant (H elmold, I, 52 , Cf. ib., 83.). N ec tam dulicia vel iocunda no bis fu eru nt Slavorum pocula quod videremu s compedes et diversa tormen toru m genera quae inf erebantur Christicolis de Dania advectis . - Cf . , . XX XIX (. 66. . ).
M aligni ho mines insano furore co rrepti, magno tumultu, s ecu ribu s et gladiis aliisqu e, telis armati s ine ulla rever entia in ipsam ducis curtim irrumpentes , mortem nobis sine ulla retractatione, nisi quantocius de cu ria et de ips a civitate fugeremus comminebantur (Herbord i Vita O tto nis , II, 24.).
: "D ein de reliqu am peragrantes S clavoniam S clavi r ebellantes omnes ecclesias incend eru nt et ad solum diruerunt. S acerdotes autem et reliqu os ecclesiarum ministros variis s upplilciis en ecantes nullum christianitatis vestigium trans A lbiam reliquerunt (I I, 40) 1002. . (III . . 1066) : "J ohannes epis co pus senex cum ceteris ch ris tianis in M agnopoli civitate (M ecklenbu rg.) cap tus s ervab atur ad triumphum. J lle igitur pro con fes sione C hristi fus tibus caesus , deind e per s ingulas civitates Slavorum ductu s ad ludibrium, cum a C hristi nomine flecti non poss et, trunctatis manibus ac pedibus in p latea corpus eius projectum est, cap ut vero eius desectum, quod pagani conto praefigentes in titu lum victoriae deo suo Redigast immolarunt... Jtaque omn es S clavi, facta conspiratione generali, ad paganismum denuo relapsi s unt, eis occisis qui p ers titerunt in fide". , , , .
[135] Po m. . . 5 78.
[139] O. Belzer, G enealogia Pias tow, Krakov, 189 5 4% . B ulletin international d e l' A cad mie des Scien ces de Craco vie - , 189 6.
[142] ( . LXX XI, 18 86). Ar chiv- , . Vit laetus; fortis laetus que (A rch iv, . x, . 136.) . , , , . . , . . . . 148. curent, , , fastnacht (vigil - , ) : v ergl. K lr. ku ren t, f rhliche, ho chzeitsarie. . , - - , , "courante" , : , .
[144] - .
[145] Einleitung, 39 6.
[146] A rcon opidum vetu stis simi s imulacri cultu inclytu m (X III, . 505). simulacru m .
[147] , , - .
[148] : - mundus , ? . , , , . , , , .
[149] J. Wuns ch, Ruja na . : O svta , 1875. . . (Rudolf Baier) Die Jns el Rgen na ch ihrer archaeologischen Bedeutung (Stralsund, 1 886.) . - A rchiv. fur An thr opologie, . XX I . 591 , A ntrophologie, . 18 94 ( Salomon- Reinach-).
[150] Aar boger for nordick Oldyndighed og Historie, . 1873., . 327 ( . W. Tho ms en-) u Archiv. fur Anthropo log ie, . XXI An thr opologie . 1898. .
[151] , Swiatowit.
[152] Weige- (Archiv. f. Anthropologie, tome XX I, . 591.) . A. H artmann- Bechers tatu en in O st. Preuss en. ( , . III.)
[154] . : , Thomsen- . . , Beau douin de Courtenay, ( ) , 1847 - 18 48. . ; , . . ( . 112 - 113.) . ; ? , , . 1109. . : "Es t beati Viti Crus vicae ( ) basilica, in cuius pinnaculo q uid am inaes timabilis et habitus et fromae vis us es t adolcscens, cuius
indicibilis, ut aiunt, s plend or no n modo urbem s ed urb is qu oque proo stia illus trabat. H ic eo desilien s cum aureo pilo tur mas eminus antecedit, non p aucis claram numin is virtutem cernentibus et rei tantae mys terium tacita veneratione stupentib us; do nec ad urb em Nekel pilum q uod g es tabat, quasi vibrans, disp aru it..." , , . , , (Vincentii Cr acoviens is episcopi Chronicon, ap. Bielowki, Mo numenta, II, . 340) .
[155] . , Zurs lav. Runenfragfn, A rchiv. f . slav. P hilo log ie, . , . 1 93; - . , , , . . . , . , , . , .
[158] , - . , : N ec mirum s i illoru m potentiam formid abant a quibus s tup ra sua saepe nu mero punita memin erant. S i quidem mares in ea urb e cum foeminis in concubitum adcitis canum exemplo coh aerere s oleb ant, nec ab ipsis morando divelli po terant, inter dum utrique p erticis e diverso appensi inus itato n exu ridiculu m populu spectaculum praebuere. Ei miraculi foeditate solennis ig nobilibus s tatuis cultus accessit creditumque est earum viribus effectum quod daemonum erat poraestigiis adumbratum". Knytlinga Saga. (. 57 9). . "Nec praedicationis eorum ministerio miracula defuere". , , , .
[159] Ebbo, III , ap . Pertz. Monum en ta, V II, s tr. 861 , 865, H erb ord, III, 6.
[160] "Civ itas vexsillis und iqu e cir cums tantibus cuiusdam idoli Geroviti nomine celeb ritateni agebat."
[162] , . 425 ; . .
[163] .
[164] y, ib.
[166] . .
[167] I, . 697.
[170] . .
[173] , . 476. , .
[175] . , , , . X I, . 531.
[178] , , . . , .
[180] .
[183] , . ; , , .
[186] . (407) : , , , , .
[192] , X II . . ; - 1869. 4 .
[194] ( .) . 22.
[197] Jter Buda A drianopolim, ann o, 1553. F ortis Viaggio in Dalmazia; (Szalay) Mo numen ta Hung ariae, Historici S cr iptores , t. II.
[201] . 774. - (S chmidt, G riechische M rchen, Leipzig, 1 877, . 30, 31.) - H ax thaus en (Studien ber die neure Z ustnde Ru sslands ) I I, . 460. .
[202] (306. 5 ). . d ivi Traiani. Divus . . - , D as chris tliche Element in der Balkanlnder, Vien, 1895 - . 98.
[203] "Temporibus Svigeri decimi tertii epis cop i Brandenburgens is fuit in Brandenburg rex Henricus qui slavice dicebatur Pribislaus, qui christianus factus , idolum quod in B ran denburg f uit cum tribus cap itibus quod Trig lav slavice dicebatur destruxit" ( Chr on. Brandenb. ap. Mader, . 264.) .
(X VI. .; Fontes rerum Bohem icar um, t. V, . 89.): "J n illis d iebus fuit quidam Henricus rex P rybislaus slavonice nominatus urbis Brandenburgensis et terrarum adjacen cium, s icut Brandenburgensis testator Chron ica... H ic dum adhuc gens esset ibi permixta S lav onica et Saxonica, deserviens ritibus paganorum et in ur be Brandenburgens i ydolum tr ibu s capitib us inh onestum ab inco lis coleb atur." : " ".
[204] , . , . , , . , , , , , , . , . .
, , : " ". , . , , , .
[205] . . . . . 1885 .
[207] ; . ( , .). .
[208] . .
[209] . 1 26 - 129.
[210] .
[211] Scriptores rerum Br unswicensium , I, . 191. : : "P ost mo rtem Caroli imp eratoris quidam non veri christiani praecipue trans Albeam s usceptam fidem Christi r elinquentes ido la sua projecta, Hammon scilicet Su entobu ck ( , : ), Witulubbe ( ?) Radegast cuni ceteris er exerun t et in loco pristino s tatuerunt."
[212] , Archiv, V, . 20 4.
[216] . ? , . .
[219] . . 1835. , , , , Car ni Bog. , . . , Sbrene Spisy, . 9 6 - 100, . . , , . - . . A rchiv. f. s lav. P hil. . , . 193. .
[220] . . Chronica S lavor um: Gerom arus (I II, 82). Jerom arus (V I, 10).
[223] Rals to n, The S ongs of the russ ian people, . 120 - 139. , Machal, . 9 5.
[224] D ziady , , . .
[225] . Zibrt, Starofeske ob yej. : 195. . Fontes rerum Bohemicaru m (, 1884.) . 48 4. "S piritus qui Krzetky d icuntur." : Sk itek v lidovim pod n i staroeskem ( ), , , 1891.
[228] , , . ( . 178 . .)
[229] , I, 65.
[230] , (, , . 241.).
[231] , I, 158.
[232] . . : i - - , 1894.
[234] .
. .
[240] , , ( 183 3, Sebr ane Spisy, , 18 65) - () . IX . -. - : D ie Rosalien, ein Beitr ag z ur slav. Mythologie. (Sitzung sberichte der Kais. Akad. der Wiss . - Vienne, 18 69.), , U eb er Br umalia u nd Rus alia (ib. 1869.); . . ., 18 85. . . . X VI, 189 0.
[241] - . .
[242] . , M achal . 115. , R als ton : The songs o f the Russ ian people. Londres 1872, . 1 39 - 146.
[243] , . 149.
[245] .
[246] ., . 983 . . 6 7. . .
[247] .
[248] , . 124.