Sistemi centralnog grejanja

Ureaji za grejanje:

Pojedinani (lokalni)

Postrojenja za centralno grejanje

Podele sistema centralnog grejanja prema:

 Nosiocu toplote (grejnom fluidu) na vodene, parne ili vazdune
sisteme;
 Vrsti goriva na sisteme na vrsto, teno ili gasovito gorivo;
 Nainu odavanja toplote na konvektivno, zrano i
kombinovano;
 Vrsti izvora toplote na konvencijalne i nekonvencijalne
sisteme.

Postrojenja za centralno grejanje

Prostorija Osnovni elementi sistema za

centralno grejanje:

1 IZVOR TOPLOTE
3 3
2 DISTRIBUCIJA TOPLOTE
2
3 GREJNA TELA
1

1
 Kriterijumi na osnovu kojih se
ocenjuje kvalitet grejnog ureaja

 Funkcionalnost (najvaniji kriterijum)

 Ekonominost
 Higijenski uslovi
 Estetika
 Bezbednost i
 Ekologija

Pojedinani (lokalni) ureaji (1)

Osnovna podela lokalnih ureaja za grejanje

je prema vrsti goriva/energije:
 pei na vrsto gorivo;

 pei na teno gorivo;

 pei na gasovito gorivo;

 ureaji za grejanje koji koriste elektrinu

energiju.

2
 Pojedinani (lokalni) ureaji (2)

Pei na vrsto gorivo

 Kamini,

 Zidane pei,

 Metalne pei (bunkerske i

trajnoaree)

Pojedinani (lokalni) ureaji (3)

KAMINI = 10-30%

Izgled razliitih konstrukcija kamina

3
Pojedinani (lokalni) ureaji (4)
ZIDANE PEI oko 50% (max 80%)

Izgled kaljevih pei

Pojedinani (lokalni) ureaji (5)

METALNE PEI = 60-70%

Izgled metalnih pei

4
Pojedinani (lokalni) ureaji (6)
TRAJNOAREE PEI = 75-85%

Izgled trajnoareih pei

Pojedinani (lokalni) ureaji (7)

PEI NA TENO GORIVO
oko 80%

PEI NA GASOVITO GORIVO

oko 85%

Izgled gasnih pei

5
 Pojedinani (lokalni) ureaji (8)
UREAJI ZA GREJANJE KOJI KORISTE ELEKTRINU ENERGIJU
 grejalice,
 kaloriferi,
 termoakumulacione pei,
 klimatizeri (split sistemi, toplotne pumpe).

TE, max ~ 25 35% el. en toplota =1

PARNI KOTAO TURBINSKO POSTORIJENJE GENERATOR

gorivo toplota vodena para meh. rad el. energija toplota

Toplotne pumpe, koje imaju koeficijent grejanja g = 2,5 3. Tada je:

= (2,5 3)x(25 30%) ~ 70 90%.

Pojedinani (lokalni) ureaji (9)

ELEKTRINE GREJALICE

6
 Pojedinani (lokalni) ureaji (10)
KALORIFERI

- Sa toplovodnim ili elektrinim grejaima

Pojedinani (lokalni) ureaji (10)

KALORIFERI
- Sa mogunou dovoda sveeg vazduha

Sobni vazduh preko Sobni vazduh preko Meavina sobnog i Meavina sobnog i
celokupnog preseka komore sa aluzinama sveeg vazduha sveeg vazduha sa
filterskom sekcijom

Razliiti naini postavljanja kalorifera

7
Pojedinani (lokalni) ureaji (11)
TERMOAKUMULACIONE PEI

Pojedinani (lokalni) ureaji (12)

KLIMATIZERI (TOPLOTNE PUMPE)

Klimatizer split sistem

8
 Grejna tela vrste i naini
odavanja toplote (1)
RADIJATORI

Dimenzije radijatora:

A razmak izmeu
prikljuaka
B visina radijatora
C irina radijatora
D debljina lanka

Dimenzije radijatora i nain postavljanja u prostoriji

Grejna tela vrste i naini

odavanja toplote (2)

Kriterijumi na osnovu kojih se ocenjuje kvalitet radijatora su:

 Trajnost (otpornost na koroziju) LG, Al,

 Inertnost (vea masa i vei sadraj vode vea inertnost) LG, , Al
 Veliina (specifino odavanje toplote W/) Al , , LG
 Teina (vea teina skuplja montaa) LG, , Al
 Izgled (estetski kriterijum individualno stvar ukusa pojedinca) Al ,
LG,
 Cena , Al , LG

9
 Grejna tela vrste i naini
odavanja toplote (3)
Poloaj radijatora u prostoriji
Postavljanje radijatora: uz hladnu povrinu, gde su gubici najvei

-Ispod prozora
-Uz spoljni zid
a) b)

Poloaj radijatora u prostoriji a) dobri termiki uslovi, b) loi termiki uslovi

Grejna tela vrste i naini

odavanja toplote (4)
Ploasti radijatori

Oznaavanje radijatora

10
 Grejna tela vrste i naini
odavanja toplote (5)
CEVNA GREJNA TELA

Cevna zmija Cevni registar

Razliite konstrukcije cevnih grejnih tela

Grejna tela vrste i naini

odavanja toplote (5)
KONVEKTORI

Elementi konvektora:

1
1 Kanal za strujanje vazduha sa
2 aluzinama i uspostavljanje uzgonskog
3 efekta
2 Kuite konvektora
3 Konvektorsko telo zagreja
vazduha izraen od orebrenih cevi

Konstrukcija konvektora

11
 Grejna tela vrste i naini
odavanja toplote (6)
Naini postavljanja konvektora
a) ispod prozora;
b) pored zida;
c) slobodno postavljen;
d), e) ugraen u zidu;
f), g), h) u podu;
i) iza klupe

Grejna tela vrste i naini

odavanja toplote (7)
PANELNA GREJNA TELA
Raspodela temperatura po:

a) zapremini prostorije b) visini prostorije

h (m)

Plafonsko grejanje
Podno grejanje

Radijatorsko grejanje Podno grejanje Zidno grejanje

t (oC)

12
 Grejna tela vrste i naini
odavanja toplote (7)
PANELNA GREJNA TELA
Podni paneli

Podna prekrivka

Beton

Cevi panela
Hidroizolacija

Toplotna izolacija

Beton
(nosea konstrukcija)

Tipski podni panel

Grejna tela vrste i naini

odavanja toplote (8)
Naini polaganja cevi u panelu

Naini fiksiranja cevi

Armatura od eline ice

Plastini drai

13
 Grejna tela vrste i naini
odavanja toplote (9)
PANELNA GREJNA TELA
Naini povezivanja panelnog grejanja (levo) i izgled razdelnika
i sabirnika

Uticaj temperature grejnog

fluida na toplotni uinak (1)
Razmenjena koliina toplote u radijatoru moe se izraziti na dva
naina:
QRAD = U A m (1)

Bilans toplote izraen sa "vodene" strane je:

QRAD = mW cW ( raz pov ) (2)

Srednja temperaturska razlika :

ul iz raz + pov
m = pojednostavljeno
m = vaz
ln ul 2
iz

14
 Uticaj temperature grejnog
fluida na toplotni uinak (2)
Naini dimenzionisanja grejnih tela:
I nain - preko povrine jednog lanka:

A (3)
n=
f
II nain - preko odavanja toplote jednog lanka:

QGUB.TOPL (4)
n=
q
m
(5)
Odavanje toplote: q = qN m
60

Uticaj temperature grejnog

fluida na toplotni uinak (3)
Odavanje toplote grejnog tela u zavisnosti od srednje razlike temperatura :
a) dijagram sa linearnim osama b) dijagram u dvostrukom logaritamskom sistemu

mN m m

15
 Centralna i lokalna regulacija
toplotnog uinka

Centralna regulacija koliine toplote koja se isporui u jedinici vremena

moe se ostvariti na sledee naine:

 Promenom temperature razvodne vode r const, pri konstantnom protoku m = const

 Promenom protoka vode m const , pri konstantnoj temperaturi razvoda r = const;
 Kombinovano, promenom oba parametra r const i m const .

Centralna regulacija toplotnog

uinka
KLIZNI DIJAGRAM
140

120

100
temperatura vode ( oC)

80

60

40

tr, prim (vetar) tr, prim (bez vetra)

20
tr, sec (vetar) tr,sec (bez vetra)
0
-12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14

spoljna temperatura ( oC)

16
 Lokalna regulacija toplotnog
uinka (1)
 Lokalna regulacija podrazumeva odravanje eljene unutranje
temperature vazduha u pojedinim prostorijama u zgradi.
 Zbog svojih meusobnih razlika u:
orijentaciji,
nameni,
dinamike korienja prostorije,
broju ljudi koji u njima boravi i
dobitaka toplote od osvetljenja i drugih elektrinih ureaja,
prostorije koje se greju iz istog izvora toplote imaju razliite potrebe za
isporuenom toplotom.
 Kada ne postoji lokalna regulacija toplotnog uinka, prostorije orijentisane
ka jugu i velikim dobicima od unutranjih izvora se pregrevaju, pa
korisnici esto primenjuju regulaciju estim provetravanjem otvaranjem
prozora.
 Najei nain primene lokalne regulacije je postavljanje sobnog
termostata ili radijatorskih ventila sa termostatskim glavama.

Lokalna regulacija toplotnog

uinka (2)
LOKALNA REGULACIJA
ka termostatka
radijatoru glava
telo ventila termostatka glava

Poloaji na glavi ventila i prikljuna cev navoji za ekspanziona

odgovarajua temperatura postavljanje tenost
vazduha u prostoriji vrednosti
tok grejnog fluida temperature
vazduha

vreteno ventila

Radijatorski ventil sa termostatskom glavom - princip rada

17
 Armatura u sistemima
centralnog grejanja (1)

U zavisnosti od funkcije koju treba da obavlja u sistemu,

postoji sledea podela armature:

zaporna (ima funkciju ON/OFF, tj. postavlja se u poloaj otvoreno/zatvoreno;

balansna (ima funkciju pri balansiranju sistema prilikom putanja u rad)

regulaciona (ima funkciju regulacije toplotnog uinka tokom grejne sezone) i

sigurnosna (ima zatitnu funkciju obino titi elemente sistema

od previsokog pritiska).

Armatura u sistemima
centralnog grejanja (2)
ZAPORNA ARMATURA

Zaporna armatura mogu biti razliite vrste zasuna i slavina

Leptir slavina Kuglasta slavina

Zasun

18
 Armatura u sistemima
centralnog grejanja (3)
BALANSNA ARMATURA

Balansna armatura su razliite vrste ventila, najee sa kosim seditem zbog oprega
priguenja koji se postuu

Balansni ventili za regulaciju protoka

Armatura u sistemima
centralnog grejanja (4)
REGULACIONA ARMATURA

Regulaciona armatura ima ulogu podeavanja odreenih parametara sistema na

osnovu signala o uticajnoj izmerenoj veliini

Runi regulacioni ventil Regulator protoka Sigurnosni ventil sa oprugom

sa motornim pogonom

19