Bc s AKEHASHI khuyn cc cha m v cc bc nui dy con rng:

0-3 tui l nn mng gip tr xy dng lng t tin v kh nng t nh gi bn thn. y l yu t

nn mng gip tr c ng lc hc tp, pht trin nhn cch tt sau ny. V mun vy th giai on ny
hy yu thng v chiu chung (khng phi nung chiu) nhng nng nu mang tnh tm l nh m p,
khen ngi...s gip tr c t tin i n giai on t lp. iu quan trng giai on ny tr c nui
dng trong mt mi trng y tnh yu thng, tr c mt tm hn khe khon.
4-6 tui l giai on un nn v dy d. Giai on ny khi tr nhn c y tnh yu thng,
chiu chung s mun c t lp, c pht huy v c tnh ring. Lc ny hy ln lt dy tr nhng qui
tc ng x trong gia nh, ni cng cng, mi quan h vi ngi khc...
T 7 tui l hc tp. Khi tr c nn tng vng chc v lng t tin, kh nng t nh gi bn thn th lc
ny vic hc ca tr s tr nn ch ng ch khng phi l b bt p.
T nh gi bn thn chnh l hiu c gi tr tn ti ca bn thn, t tin v sng c mc ch. V sao
giao on ny li quan trng n vy?
Cha m mun dy con mnh hc ch, mun con pht huy kh nng tr tu, mun un nn con t lp theo
nh nhng ti liu tham kho v phng php nui dy con sm nhng li khng thnh cng v gp
phi s phn khng t tr. Nguyn nhn chnh l bi v tr thiu kh nng t nh gi bn thn lm
ng lc cho ham mun hc tp v nghe theo li cha m. Mun tr pht huy s t tin v kh nng t nh
gi bn thn th bc u tin l hy cho tr cm thy rng tr l ngi quan trng i vi cha m, t tr
s hiu c ngh ca cuc sng. Mun cho tr thy iu th khng g khc ngoi bn t m p,
tr chuyn, kin nhn v khen ngi.

Chng 1.
Nhng cch gip tr pht huy kh nng t nh gi bn thn v ta sng (0-10 tui)

1.1 Qu trnh trng thnh ca tr s lun lp i lp li da dm, mun c chiu chung ri t

lp, phn khng
- Khi mi sinh ra tr s da dm hon ton vo cha m, c m bao bc m p v chiu chung th
n mt lc no khi tha mn tr mun bt ra khi s bao bc t lp, ri li gp nhng bt an,
v li mun nng nu v mun c bao bc. Giai on ny c lp i lp n khi tr 6 tui.

1.2 Chiu chung v nung chiu khc nhau nh th no

- Nung chiu chnh l can thip qu mc vo con ci, bo v bao bc con qu mc, chu cp vt cht
cho con qu nhiu da vo suy ngh ca bn thn ch khng xut pht t suy ngh ca tr. V d khi tr i
mua ton b s chi m chng mun v m p ng y theo. Khi ny s i hi v vt cht ca tr
c m p ng ton b l s nung chiu. Hay khi thy dy giy ca con b tut th li khng tr t
lm m chy ra lm ht cho tr. Khi ny ta tc i ca tr c hi tr t lp. Hay khi i siu th v m
trn ng v tr m nheo i m hp bnh ra n d tr c th nhn c m ta p ng th l nung
chiu. Ci no tr c th chu ng c th hy cho tr chu ng.
- Chiu chung l tn trng nhng cm xc v suy ngh, hnh ng ca tr. V d khi tr mun chi
cng m hay mun c m m th hy chi cng hy m tr, nh th l p ng v nhu cu tm l. Khi tr
chy n ku m l b au bng th hy gip tr v n l ci m tr khng th chu ng c. Hay khi
m ang c bo m tr s vo mun c theo chnh l tr mun c m m p, chiu chung. Hy cho
tr c hi t lp v d nh khi dy giy ca tr b tut m tr pht hin ra th hy cho tr t lm. Ni
cch khc chiu chung chnh l p ng nhng nhu cu v tnh cm v sinh l ca tr. Khi tr tha mn
ri th tr s tr nn t lp v t nh gi bn thn mnh.

1.3 Giai on tr s sinh (0-1 tui): u ym, m p, ci ni, nhn vo mt con khi tr chuyn
(Skinkip)
- Bn c thy khi ng vt va mi c sinh ra chng u c m chng lim lp tht u ym. Tr
con cng th cng lun c nhu cu c m u ym v thch lm nng m. C rt nhiu b m s l nu
b tr v m tr nhiu s khin tr bn hi m v tr thnh thi quen khng tt. Nhng lo lng l khng
ng. i vi tr khng c cm gic tuyt vi no bng ci m v nng ca m, v chnh n s cho tr cm
nhn rng tr c cha m yu thng, v tr l ngi rt quan trng i vi cha m.
- Khc chnh l mt du hiu mun lm nng c m u ym chiu chung ca tr. V mt sinh
l th khi tr khc l khi khng c tha mn y nhu cu ca bn thn, i, au...c khi l cm gic
bt an, cm gic c n b b mt mnh. Khc l biu hin trng thi tm l cm xc m khi tr cha
bit ni ni ra tm trng ca mnh. Khi hy m tr, xoa u tr hay v v tr v th thm vo tai tr
nhng li yu thng. Cn khi nu c tr khc th sau ny tr s tr nn thnh ngi rt d cu gin.
Dn dn nhng cu gin y s tch t li v tr thnh nguyn nhn ca vic tr nng tnh, thch bo lc,
thch nh nhau... Mun tr l ngi bit yu thng th hy cho tr cm nhn y tnh thng trc.
Ngc li vi yu thng chnh l s v quan tm ca cha m.
- Khi m tr trong ci v lm vic nh m tr khc y chnh l tr ang cu gin v b m b ri v
mun nng nu m. Khi thay v cu gin v qut tr l thi khng khc na th hy chy n nng yu
tr. Nu tr khc nhiu ln nh th m khng c p li s lm tr hiu l tr khng h quan trng g,
chng c gi tr no vi cha m c, dn dn tr s tr nn lm l, im lng v khng cn biu hin cm xc ra
na.

1.4 Lng nghe con ni (khi con bt u bit ni tr i) con thy c mnh l ngi quan trng
- Tnh hung l hm nay m thy Akira-kun i hc v v tm trng bun thiu bn hi cu gp
chuyn g trng. Nh c x ni lng cu k cho m nghe nhng chuyn bc dc lp. M xoa u
Akira-kun v t ng cm vi nhng g cu ni. Th l t nhin Akira-kun cm thy tm trng v cng
tha mn v m lng nghe cu ta ni v cu ta cm nhn mnh c coi trng.
- Khi Akira-kun ni chuyn g m cng u rt chm ch lng nghe v gt g , ... vy con ,m
hiu ri..., thi thong cng nhc li nhng cu m cu va ni , con gin bn l v chuyn y .... Th
l sau khi nghe c m ni ng tm trng ca mnh cu ta thy vui v hn ln v chy i ch khc chi.

1.5 Thay v ni con c gng ln th hy cng nhn Con m rt c gng

- V mi i mu gio nn cn cha quen gi gic do sng nay Akira-kun dy tr. Thay v la
mng con th m Akira-kun ni Con trai m dy sm hn hm qua 5 pht c y. Th l cu t
nh ngy mai s c gng dy sm hn. Bui chiu cu i hc v a cho m bi kim tra ch c 5 im,
nhng m vn vui v xoa u bi kim tra hm nay ca con cao hn hm trc 1 im ri. Con m
rt c gng. Cu ni ca m khin Akira-kun t nh ln sau s c gng hn. Thay th la mng v ni
tr phi c gng ln th hy bn thn tr t c ng lc l mnh cn c gng.
- Khi mun con c gng hn th phi lm th no. Akira-kun a bng im v cho m c bi ton
c 5 im, bi ting Vit c 7 im. Cu rt s m la. Nhng m nhn bng im v ni im ton
con ch c 5 nhng im ting Vit li c 7 c ny. R rng con m gii ting Vit hn Ton. Nu thi
gian ti con b ra hc ton nhiu hn th m tin chc con s gii ton hn . Ti hm b i lm v
gh qua phng Akira-kun vn thy cu ngi hc bi. B xoa u cu v ni Con trai b chm ch qu.
Con c gng th ny nht nh s tr thnh mt hc sinh tt. Akira-kun nghe li ng vin ca b, m th
thy rt t tin v quyt tm hc tt cc mn trong thi gian ti.
- D tr c lm vic g cng chm chp, lm hng vic, khng gii giang nhng hy cng nhn nhng
tin b mi ngy ca tr v khen ngi tr.

1.6 Hy dng t cm n con yu, con gip m rt nhiu gip con c tnh ch ng v c
ham mun hc tp
- "Cm n" chnh l mt t c bn ch mi quan h gia con ngi vi con ngi. Cm n chnh l
mt cch cng nhn v coi trng ngi khc, khin ngi khc cm thy h l quan trng.
- Akira-kun n xong ch ni con n xong ri v ng ln i chi ch khng bao gi gip m dn
bn n. M cng khng bt cu phi dn bt d ra bn ra m mun cu t ch ng lm vic . Mt hm
cu li ph gip m b bt ra bn. M v cng mng r v ni i cm n con trai ca m. Akira-kun
cm thy rt vui v cu cm nhn c bn thn mnh lm mt vic c ch v t nh ln sau mnh s li
gip m vic nh. Ni cm n khi tr ch ng lm g chnh l mt cch rt hiu qu nui dng kh
nng t nh gi bn thn.
- M thy Akira-kun chi m chi la lit khp nh cng thy mt mi lm. C th c mt vi
ngi khc s la mng sao khng thu dn chi vo. Nhng m ngh rng phi tm cch gip cu ch
ng trong vic dn dp . M ch ni chi d la lit trn bn nh ny th nguy him qu con trai.
Ri m i thu dn chng cho vo thng. Mt ln ri hai ln Akira-kun thy vy cng cng m thu dn
c. V hm m reo ln Con trai gii qu, hm nay gip m thu dn c. Ti v m k cho
b nghe v vic lm . Chnh li khen y gip Akira-kun ln sau u t ng dn . D phi tn
thi gian nhng cha m hy li ko con lm vic mt cch t t v khng qun dng nhng t cm n, con
gip m rt nhiu...

1.7 Khi tr mun c chiu chung th nu c th hy chiu chung tr

- Hi Akira-kun hn 2 tui em bit t mc o nhng thi thong vn mun c m mc o cho. Khi
th d l m ang bn nu cm hay lm vic nh nhng cng u ym mc o cho cu
- Thy m ang gp qun o Akira-kun bn chy n con gp cho. D cha bit cu c lm c
khng hay li lm ri tung ng qun o ln nhng m cng vui v ni con th gp xem no. Cu ta nhn
m v lm theo v m v tay khen Con trai m gii qu. Akira-kun rt vui v cm thy rt t tin v
gip ch c cho m. Khi tr c mun th hy cho tr c c hi c t lp, v thng qua li khen
ngi s gip tr nui dng kh nng nh gi bn thn. Cn nu ta ngn cn hay ch bai tr th v tnh
nh mt i ci ham mun hc hi v s t tin tr.

1.8 Tr n 10 tui u c nhu cu c chiu chung v lm nng cha m

- Akira-kun va khc va chy v gi m hu hu, bn N bn nh nh con m . M va xoa u
va v v v ni M s xoa lm ch au bin mt nh . Akira-kun nn khc v s vo lng m. Cu
cm thy c m yu thng v thy tht an ton khi bn m. Cn nu lc ny m li qut mng cu
ti sao c mi cht xu m cng khc th v tnh s lm tr b cm thy bt an, tc gin v khng cn
tin tng m na v lm gim kh nng t nh gi bn thn i.

1.9 Lm th no ly li tnh yu thng khi ta b qua mt c hi chiu chung tr

- C rt nhiu tr ln ln thiu s chiu chung v u ym ca cha m nn dn dn khng cn qun
qut cha m na. Khi ny th phi lm sao tm cch m ca tri tim ca tr. iu u tin l hy tng
thi gian bn tr, ri tm c hi m p, u ym tr (skinship).
- M Aki-chan bt u i lm v Aki-chan nh vi b. Khi m i lm v, Aki-chan mun c m
m p v chiu chung lm, em sch i m c, em chi i m chi cng. Nhng m li phi
chun b ba ti, dn dp nh ca nn bo nh b c cho, nh b chi cng i. Th l v tnh lm si
dy lin kt gia m v con tr nn nht dn, Aki-chan s tr nn qun b hn l qun m. Lc ny b bit
bn bo m l con hy ra chi vi con i, vic g m lm c m s lm cho. Nu b khng th
gip trong trng hp ny th cng hy sp xp d ch l 10 pht i na th hy dnh cho tr 10 pht
u ym, m p, tr chuyn.

1.10 Nhng tnh hung khi c hai anh (ch) em

- Khng phi a tr no cng gii trong vic th hin mun chiu chung v khi c hai anh em
trong nh th s c kh nng xy ra nh trng hp ca Akira-kun. Do gn y m thy khi m bn vic
th Akira-kun khng chy n hi m hay i chiu chung nh hi b na. Bi v thc ra cu cu ngi khi
thy m ang bn vic nn khng dm hi. Hm y m ang nu cm m em Aki-chan c chy n m
chn m vi vnh m i, b con, b con.... Akira-kun ang xem tivi thy Aki-chan nh th th ngh thm
m ang bn nh th m Aki-chan c vi vnh. Mnh l anh nn s khng lm th u. Nhng thy m
dng vic v m Aki-chan vo lng ci ni chi a vi em th cu ta li t nh ha ra m yu em gi
hn mnh, c mnh chc m chng vui u. Cn m ban u thy cng nh tay v khng b Akira-kun i
chiu chung nh trc, nhng ri m bt u lo lng khi thy cu t ni chuyn vui v vi m hn trc.
M bt u tr chuyn v quan tm tr li vi cu hn trc.
- Hy lun lng nghe s tnh: m thy Akira-kun thy cu nh Aki-chan khin c b khc a. M
chy n hi sao con li nh em. Akira-kun tc gin ni vi m m nhn ny Aki-chan v by ln
v ca con. M nhn xong gt g ng l Aki-chan lm bn ht v ca anh ri nn anh ni gin l ng
ri. Nhng m anh th khng c nh em nghe con.
- ng can thip vo ci nhau gia hai anh em hay ci nhau ca tr con.

1.11 Nhng ch khi la mng hay ph bnh tr

- Khng dng nhng t ph nh ton b nhn cch con ngi nh con ng l chng lm c vic
g, con ng l dt, con ng l ... thay vo hy dng t ph nh mt phn nh con nh em l sai,
con khng gi li ha l khng tt, con ly chi ca bn l khng c....
- Ty vo tnh cch ca tr mng. V d nu tr l ngi c lng t tn cao v hay t i th nu tr
v by m b la mng mt ln l ln sau tr s khng thm v na. V tr thuc kiu ny s rt d b tn
thng. Nu tr l ngi c tnh t tin, tch cc thay i th vic la mng s c hiu qu hn v tr s c th
sa i. Nhng rt cn thit cha m trc khi ni gin hy dng li 10 giy ly li bnh tnh.
- Phng php hay nht khi ph bnh tr l phng php bnh sandwich: Khen im tt-k kim xu-
khen im tt. Thy gio thy Akira-kun nh bn n ngi cnh v thy gi cu ra nhc nh.
"Akira-kun, cm n em hm trc gip thy ti hoa cho cy. Nhng m ti sao em li nh bn E
bn y khc sut vy". E"m l hc sinh tt, lun c gng nn thy ngh chc c l do g em mi nh
bn c phi khng. Nu c g hy ni cho thy bit. y l mt cch tr sa i rt nhanh.

1.12 Nhng lu khi dy d v un nn tr

- Nhng vn tm l v tnh cch m tr gp phi nh t k, d ni cu, bo hnh, phm ti thc cht
nguyn nhn khng phi do tr thiu s un nn v dy d ca cha m, ngc li v chu pht, la mng, qu
nghim khc t chnh cha m m thnh.
- Dy tr nhng vic lm bit suy ngh n ngi khc nh nht c ca ri tr li ngi mt, khng
chm vo ngi khc nu khng c php, khng b hoa cy ci bn ng. Cha m chnh l tm
gng con ci hc tp nn nu mun dy tr iu g th hy cho tr xem mnh lm iu y nh th no.
- ng bao gi dng nhng t ra lnh v n s lm gim kh nng t khng nh bn thn ca tr.
- Khi mun un nn con lm g th hy dng nhng t m mnh lm ch ng v th hin tnh cm nh:
m rt vui (hnh phc) khi thy con t mc qun o, t dn nh.... Bi v khng a tr no c mun
lm cha m bun c. Nn nhng t ch cm xc ca cha m s lm ng lc tr c t tin v nghe li.
- i khi ci no c th t b th hy t b. V d nh thi thong m bo Aki-chan n ht cm i ri
mi n hoa qu, nhng b khng n m cha li cm v n hoa qu. M bo i nh rng nhng m
Aki-chan chy i trn v ni l con khng thch nh ri li ra c sch. Thi thong hy nn t b nu nh
khng p c con v hy ngh rng c nhng ci con mnh s khng th nghe theo ht li mnh ni.
cng l mt cch gii ta stress cho chnh bn thn mnh.
- Tn trng nhng chnh kin, i hi ca tr n u th dng li: Ni ln chnh kin chnh l mt
biu hin ca t lp nn hy lm sao nui dng ci t lp ca tr. y l mt iu rt kh v n ty
thuc vo tnh cch mi a tr v iu kin gia nh nn buc ch m hy t phn on bit khi no th
ng v khi no th ni khng c.

1.13 Hy cho tr tri nghim tht bi, cho tr c c hi t suy ngh, t lp

- ng bao gi ngi check cp hay dng c sch v ca con ti hm trc ri nhc nh c qun
quyn sch no khng, sng mai ng dy tr y, mai dy sm ri nn hm nay i ng i.... Thay vo
hy lm nh trng hp ny ca m Akira-kun. Akira-kun v nh mt bun thiu, m hi c chuyn g th
cu bo Hm nay con qun hp bt nh nn khng c g vit. M ngi cnh hi Th th lm th
no khng b qun nh hm nay con ngh ra cha?. Akira-kun vui v p Ti hm nay con s
chun b y dng c hc tp trc khi i ng m . Cho tr tri nghim tht bi th tr mi nh v tr nn
t lp.
- Khi tr chp chng nhng bc i u tin hy cho tr i theo mnh, nhng ng b mc m hy
lun nhn theo khi tre quay u li chng lun cm thy c an ton v c che m bn.
- Hm nay Akira-kun mun i mt mnh n tim sch mua sch. M cho cu hai mi nghn v
cu t quyt nh mnh s mua ci g.
- V d ny l khi Akira-kun c 10 tui. Hm i hc thm v Akira-kun thy b nm di
nh m giy dp lung tung. Cu ni vi b B phi dp gn gng ch. B cu nghe thy vy cng
hi tc gin v thy con dm ch trch mnh, nhng cng gt g b bit ri, s dn ngay y. M thy
Akira-kun v ln chy ra gi bi kim tra im 2 ca cu ln tra hi Sao li giu m bi kim tra im
km ny. Akira-kun bn tc gin M t vo phng v lc ca con l sai m. Ln sau m hy hi
kin con ri hy vo phng. y l thi k tr a ra phn khng v nh gi ca mnh vi hnh ng ca
ngi ln, l du hiu ng vui mng v n cho thy tr bit t lp. Cha m hy ch rng mnh dy
tr hi b th no th ln ln tr s bit suy ngh v dng n lm qui tc nh gi nhng hnh ng ca
ngi ln.

1.14 Tr chi game mi m khng chu dng li

- M thy Akira-kun ngi chi game sut m nhc cu khng chi game na nhng cu khng nghe.
Lc ny cch gii quyt l hy dy tr bit ln k hoch v gi li ha. Hm nay Akira-kun li ngi
chi game, m bn hi Akira, hm nay k hoch ca con l g. Cu ta vn mi m chi v m cho qua.
M li tip Hm nay con d nh chi game n my gi? Akira n 9 gi m . M ng c ri
n 9 gi nh. 9 gi m qua nhng vn thy cu chi game 9 gi ri ka con trai. Akira vn mun
chi tip bn nn n m 9 gi ri c , nhanh qu. M cho con chi thm cht na i. M Nhng lc
ny con ha n 9g ri m. Akiara-kun lng l nhng m...nhng m.... M bit lc ny m p dng li
th s khin cu phn khng nn bn ni c ri, th con s chi n my gi?. Akira-kun n 9g ri
c khng m?. M ng c ri n 9g ri.
9g ri m qua cu vn ang chi bn ni 9g ri ri . Akira-kun li nn n. Nhng m t tn ni
Lc ny con ha ri m. Nu ln ny li tht ha th thnh ra tht ha 2 ln . Nu m cng tht ha
vi Akira 2 ln th tm trng con s th no nh. Akira-kun nghe thy vy th thi khng chi game na
d con s khng chi na.

1.15 Lm th no tr khng tr thnh ngi d ni cu, tnh cch cc cn

- Cu tr li l ng lm ng b b m cu bn v cc cn vi con. ng dng hnh pht pht li
ca con. Hy lm sao chuyn ha cn tc gin tm trng bt mn ca con ra ngoi ch ng tr
mang n trong lng, lu dn tr s tr nn cc cn v bo lc.
- Hm ba m con Akira-kun trn ng i ch v. Aki-chan c i m b ...b con. Akira-kun
nhn thy vy thy tht chng mt. M li bo Akira-kun xch gim ti cho m v m b Aki-chan. Akira-
kun li cng tc hn va i va ngh Ti sao lc no mnh cng chu thit thi. Lm anh ng l kh.
Thy cu i chm qu m v Aki-chan gi to Akira nhanh ln. Cu bn ni m c ca mnh cho m Ti
sao lc no m cng chiu chung Aki-chan hn con, em n sng cn con phi xch ny. M mm
ci xoa u Akira-kun ng tht. M xin li v lc no cng anh Akira phi chu m c. Akira-kun
li ni tip M c bit ci ny nng lm khng, rt nng. M li gt g xoa u M xin li con trai
bt con phi xch nng. Ri m t t h Aki-chan xung ri ni Anh Akira gip m rt nhiu,
xch cho m ny. Aki-chan c thy anh gii khng. Akira-kun ni ra nhng m c ca mnh ch
khng n trong lng, v m dng li ni khi gi cho Akira-kun ni ra m c . C rt nhiu
trng hp tr cm thy mnh ang phi chu ng, khi cha m hy lm sao tr ni ra m c th s
gip tr gim bt cu knh v tc gin.

1.16 Lm th no khi tr li bing, khng nghe li

- Sng gi dy m mi tr khng dy, khng chu lm bi tp nh...th phi lm sao. Lc ny cha m
hy ch n nguyn tc hai m con cng chy bng 3 chn, ngha l tr chi buc chn cng chy.
D m c l ngi vi v mun con chy nhanh nhng mt chn buc cng con th vn phi ph thuc
vo tc ca con chy. Cn nu m ch n tc ca mnh th con s ng lc no khng hay.
- Vi vic nui dy tr cng th. ng dng nhng t nh Ti sao khng hc bi i ?, Ti sao
khng dy ngay h ?, Ti sao khng n nhanh ln, Khi no th hc bi y ? s to cho tr p lc v
tr khng cn mun c gng. Bn thn tr khi trng s t nhn bn b v hc tp theo. Khi tr khng
hc tt hay khng lm vic theo mnh th cha m hy dng phng php Cng nhn n lc ca tr nh
l mt cch ni khch l thc t gic ca tr. Hy tr chuyn cng tr tho g nhng kh khn nh
m con mnh cng hc, m con mnh cng lm nh.

Chng 2. Nhng giai on dy d v pht trin tm l ca tr

2.1 Giai on 0-1 tui: tr cha hiu c suy ngh ca ngi khc m ch hiu c mong mun
ca bn thn
- Thi k ny un nn v dy tr nhng qui tc khng quan trng bng dy tr kh nng t nh gi
bn thn v n gin tr cha th l gii c v sao mnh phi tun theo nhng qui tc y.
- Mnh tng thy nhiu ln trn xe in khi tr em khc th ngi m Nht khng bao gi qut con
l thi khng c khc trong xe in v lm phin ngi xung quanh. Lc m Nht s b tr ra ch
khc ng nh l ch ca xe in ri v v, nh lc hng tr bng cch ch cho tr cnh vt xung quanh
bn ngoi. Khi tr s ngoan ngon tr li v ng lc no khng hay.

2.2 Giai on 1-2 tui

- Tr hiu c li ni nhng cha th tun theo nhng ch dy ngay ca cha m nn cha m phi
rt kin nhn lp i lp li nhiu ln.
- Nhiu khi tr cn khng lm theo hay con khng lm t chng i phn khng, th y l biu
hin tr mun ni vi cha m rng tr mun c cha m cng nhn nh mt con ngi ring bit c chnh
kin ca mnh, mun t lp. Khi cha m hy cng nhn chnh kin v c lp ca tr.
- V d n ba n cm Aki-chan khng mun m t na m ginh ly tha i t xc. Khi m s
vui v a tha cho con cm d bit rng th no cng ri vi thc n hay lm ri tha. Nhng khi Aki-chan
a c tha vo n ming m v tay khenAki-chan gii qu, cn lm c ri. chnh l mt cch
cng nhn s t ch v c lp ca tr.

2.3 Giai on 2-3 tui

- Tr hiu c li ni ca cha m nhng vn khng lm theo hon ton m khi ny tr c chnh
kin ca mnh v mong mun truyn t n cho cha m bit. Giai on ny tr s th hin chnh kin ca
mnh rt mnh m ngay c vi anh em, vi bn b, khi cha m hy ch cho con nhng qui tc ng x. V
d nh chi vi bn th khng c ly bng ca bn m khng hi kin bn, c chi th hy chi
cng anh em, bn b.
- V d m hai ci bnh trn bn cho anh em Akira-kun v Aki-chan n nhng m Aki-chan mun
n c hai v ginh ly phn ca anh. Akira-kun nh Aki-chan th l c b a khc chy ra mch m. Lc
ny m xoa u Aki-chan c ri c ri, con gi au lm phi khng. Ri m s dy Aki-chan
Nhng m con ly ca anh l khng c. Aki-chan c m m tc l tm c s ng cm, nhng
m li m ni s lm c b hiu rng c b lm vy l sai.

2.4 Giai on 3-5 tui

- Tr bt u i mu gio, c hi tip xc vi mi trng bn ngoi nhiu hn th hy dy tr v
nhng qui tc ng x ni cng cng. Tr hiu c tm trng v suy ngh ca ngi khc.
- Hy dy tr v qui tc hnh x bnh ng ni cng cng v d nh i mua th phi xp hng theo
th t.
- Khi tr lm g sai th khng nn mng m khng hi r u ui s tnh. V d nh m thy Aki-
chan m qu bng ca ai v nh bn hi em Qu bng con cm l ca ai . Akichan ni rng c b
thy n cng vin. M bo Vy n c th l ca bn no nh ri ri. Aki-chan xu mt li. M li
ni tip C khi by gi h ang tm nh ri cng nn. Con hy em qu bng tr li ch c, Nu l
con, con cng s ght vic b mt mn m con thch ng khng no. Aki-chan em qu bng li
ch c.
- Aki-chan hm nay gip b nht rau ngoi vn th l c b thng cho hp ko. C b hn h
khoe vi m mn qu b thng. M xoa u khen v ni thm Con nn chia cho anh Akira na nh. C
b em bnh chia cho anh. M nhn thy Aki-chan lm vy th rt l vui mng n xoa u con Con gi
m ngoan lm. Con thy anh Akira rt vui ng khng. Thy anh y vui nh th Aki-chan cng vui ng
khng.

2.5 Tr s ngi l hoc nht nht th ng lo lng

- Khi tr gp ngi l m tr khc hay khng theo th lc hy v v xoa u tr v ni C m y
ri, ng s, ri mnh l ngi ch ng cho hi ni chuyn vi ngi l to cho tr cm gic an
ton th dn dn tr s quen v ht s. Hay khi mun tr ch ng ra chi vi cc bn hay chi tr cu trt
nhng tr s khng mun chi th cng ng p tr tr khc tht ln. Hy cng tr lm vic hoc hy
t t cho tr nhn nhng a tr khc chi ri n khi tr c t tin th tr s lm.

2.6 Thi k phn khng, nghch ngm

- Phn khng chnh l du hiu ca t lp, cn nghch ngm l du hiu ca hiu k. Thi k ny i
hi cha m c v th lc, tnh kin nhn c th chy theo nhng tr chi nghch ngm ca tr.
- Cha m hy cho suy ngh ca mnh quay tr li l mt a tr cng chi vi tr th s hiu c
v sao tr mun lm vy v t s bit mnh nn lm g.
- V d nh tr mun cm cc mc nc san t bnh ny sang bnh khc; thy vng nc th chy
li dm chn nghch, mun c t n cm, t mc qun o, hoc l khng n cm, ph hng trong nh,
nghch bn, leo tro...nu lc ny ta la mng v cm on tr th s lm mt i kh nng t lp, sng to v
hiu k v tnh lm mt i kh nng hc tp ca tr sau ny. l l do m tt c nhng nh gio dc u
khuyn rng thi k ny ng nn ngn cn da vo suy ngh ca ngi ln m hy da trn suy ngh ca
tr m khuyn khch. Tr khng c tnh lm cho cha m cu gin hay mt mi m ch l s pht trin v
sinh l v tm l giai on ny l nh vy. Cha m Nht rt kin nhn vi con ci giai on ny v rt t
la mng con, v l mt cch gip tr tr nn t lp v nui dng kh nng hng th hc tp, kiu k
vi s vt sau ny ca tr.

2.7 Giai on 1-3 tui tr hay hn di th lm th no

- Giai on ny khi tr thng c hn 1 tui tr i. Hn di l khi tr khng c p ng ng
mong mun ca mnh th s khc to, ln ra i n v, p chn p tay. Hoc k c khi bn thn mnh lm
g m khng c nh mnh cng ln ra n v. Nu tr nh vy th ng lo lng m nh gi l tr h, l
ch k...Bi v y l giai on trng thnh v tm l ca tr m khng th trnh khi. Bn thn tr mun
a ra chnh kin nhng do kh nng ca bn thn khi cha th phn on gii quyt c tnh hung
nn dn n tm l hn di, cu gin. Giai on ny l mt bng chng cho thy tr c c nui
dng tt trng thnh v vic a ra chnh kin ca bn thn v thc mun t lp nn cha m hy ly
lm vui mng.
- V d hm hai m con Aki-chan chun b i ra ngoi. M va i mt bn giy cho c b th c b
giy ny ln ln ra i Con mun t i giy c. Ri m li tho giy ra cho c b t i giy. Aki-chan
loay hoay khng i c li ln ra khc khng lm c, khng lm . Lc ny m s khng cu gt vi
Aki-chan m chy li m v xoa u ni Con gi mun t i giy m li cha i c nn cu gin ng
khng. Khng sao, c m y, m s dy Aki-chan i giy li nh. Khi ny quan trng l hy ni ra
tm trng ca con ri m con vo lng th tr s ht cu gin hay hn di.

Chng 3. Nhng li khuyn cho ng b , cha , m

3.1 Nhng li khuyn dnh cho m

- M s l ngi b p lc ln nht nu nh b nhng ngi xung quanh ch con mnh khng ngoan,
ch con m yu.... Khng phi tt c nhng kin ca nhng ngi xung quanh u c thin . Do vic
m cn lm l hy to mt hng ro gia mnh v nhng ngi xung quanh, hy cho h bit rng h l
h v ta l ta. Hng ro ch khng phi bc tng v thng qua hng ro ta vn c th nhn qua bn hng
xm, ni chuyn vi ngi khc, vn cm nhn c nhng cn gi thi qua, thng qua nhng tip xc
y ta s nghe c chn lc v t c suy ngh v lp trng cho bn thn mnh. ng thi thit lp hng ro
y cng l mt cch coi trng chnh bn thn mnh.
- Hy c t tin mnh s nui dy con tt nhng ng bao gi i hi bn thn phi tr thnh mt ngi
m hon ho. Bn thn mnh khi tht bi trc mt tr th hy vui v ni vi con m tht bi, tr s cm
thy an tm hn nhiu l khi c mt ngi m lc no cng t ra mnh mnh m v hon ho.

3.2 Nhng li khuyn dnh cho b

- B cng l mt ngi phi chu rt nhiu p lc t cng vic cng ty. Khi v n nh m b v cau
c, con m nheo th cng s cm thy rt mt mi. Nhng hy th dnh ra mt ngy ngh cui tun
chm con thay cho m th s thy c ni vt v ca ngi m.
- Ngy nay n ng Nht cng tham gia vo vic chm sc con ci, gip v vic nh rt nhiu ch
khng nh th h cha h trc kia (Nhng ngi n ng sinh ra v lm vic trong thi k kinh t Nht
pht trin vt bc nhng nm 1950-1980 th hu nh giao ton b vic chm sc con ci v vic nh cho
v i lm. V ngi v hu nh nh chm con).
- Bc s cp: u tin hy xc nh t tng rng mnh s ph gip v trong vic chm con v nn
trao i n vi cp trn hay ng nghip, bn b nhn c s chia s ( c th trnh khi b r i nhu,
i chi). Hy lng nghe nhng than th ca v v vic chm con, v dnh nhng li ng vin, cng nhn
cng sc cng nh nhng vt v ca v. Nu c hy gip v tm hiu nhng thng tin v bnh vin,
bnh ca con, nh tr, cch chm con, kinh nghim chm con ca ngi khc.
- Bc trung cp: bc hai l thi thong hy thay v d con khi con khc m. Hy tm cng con,
mc qun o cho con v c th rnh rang nu cm ti, lm vic nh. Hy chi a cng con nhng tr
chi vn ng v m th khng th sc p ng nhng tr vn ng ca con. Nu m chi vi a em
th b hy l ngi bn chi vi a anh.
- Bc thng cp: bc ba l thi thong nu c kh nng hy tr ti nu n cho con hay i c nh
th v v con ci s v cng phn khch. Hoc r cc con cng lm vic nh nh ht bi, lau nh, dn con
i chi m c thi gian c th gin mt mnh.
- Hy t mnh chm lo c cho chnh bn thn mnh. Nu thy v bn th ng hi v l qun o
mnh u m hy t i tm. Thy v ang cho con n th hy t sp cm ra n l mt cch gip v
gim ti cng vic. Khng dng bo lc nh v con. Khng li ht ln u v khi con mc li hay hc
hnh khng tt.

3.3 Mi quan h gia b m

- Do ny b Akira-kun i tip khch cng ty nn hay v mun. Ti hm khi b v th m ang ru
hai anh em ng. M cng mt mi lm v phi chm hai anh em nh, nhng c gng bnh tnh khng
ni cu vi chng. V m bit b i lm cng ty cng bn rn v cng thng lm nn ch ni B Akira-
kun i lm cng vt v v gia nh. B nghe m ni th th rt cm ng v cm n m vt v v vic
nh v chm con ci.
- Trc mt hai anh em Akira-kun bao gi m cng ni b i lm vt v nn mi c tin nui gia nh,
mi mua c sch v, qun o, chi cho hai anh em. Cn b th lun ni rng nh m nh chm hai
anh em nn b mi an tm i lm. Hai anh em nghe b m ni th th trong lng u cm thy bit n v
yu b m mnh rt nhiu.
- Hm b c chuyn cng ty nn hai anh em Akira-kun chi n o qu b cu gt ln Hai a ra
ch khc chi, n o qu. M bit nn gi hai anh em ra Hm nay b khng c khe nn cc con
chi yn lng mt cht nh. Hai anh em bit nn i ra ch khc chi.
- Hm nay m b c gio gi ln v ti Akira-kun nh nhau vi bn. D b c gio ch trch rt nhiu
lm m au lng, nhng v n nh m khng mng Akira-kun vi. Ti khi b i lm v nghe m k
chuyn cng hiu rng trch nhim un nn v nui dy con khng phi l tt c dn ln vai m m mnh
cng c mt phn trong . B ni Khng phi li ca m n nn m n ng c bun v trch mnh lm
g. Ri b gi Akira-kun li v ni T gi c nh mnh s cng c gng nh nghe con. ng li cho
nhau, ng nng gin l li khuyn gi hnh phc gia nh v nui dy con tt.

3.4 Li khuyn dnh cho ng b cng chm chu

- Trng hp cha m i lm c ngy v vic chm chu nh u nh vo ng b th ng b s c vai
tr khng th thiu trong vic gip si dy tnh cm lin kt gia m v con bn cht hn. u tin l hy
tn trng cch nui dy tr ca ngi m. V d nh b ni Akira-kun, b rt hay khen ngi con du Con
i lm c ngy mt ri ra chi vi con mnh mt lt i, hay khuyn rn b Akira-kun mi khi v mun
V con chm con rt vt v, con phi v nh m n v ch ng v mun thng xuyn nh vy.
- C nhiu ngi cho rng tr c b chiu nn m ra h khng nghe li m hoc khng yu m
bng b. Tr khng nghe li mnh khng phi li tt c do ng b. Nu ng b nung chiu chu v vt
cht th c th trch li. Nhng nu trong trng hp nh ny th ng b khng c li: M Akira-kun i
lm v th ch hay qun ly Aki-chan m t chi vi Akira-kun. Cu thy m ch quan tm n em m chng
thm oi hoi g n mnh th bun lm. Ngc li th b li hay m p chiu chung cu nn dn dn cu
qun b hn m khng thch gn m na. Tr s yu ai m ngi cho tr cm nhn y s chiu
chung v yu thng. V th khi i lm v d l t pht nhng b Akira-kun lun bo m hy tranh th
thi gian chi cng cc con, quan tm n con. Thi thong m li nh b trng Aki-chan hai m con
i ra ngoi cng nhau v dnh thi gian cho nhau.

Li cui
Mun c Yu thng v Chiu chung l nhu cu m ngay c vi ngi ln chng ta cng c. Th
th vi tr em m p, chiu chung li cng cn thit hn. Khi tr c cho y yu thng, chiu
chung th tr s pht huy c kh nng t nh gi bn thn, bit gi tr tn ti ca bn thn, bit a ra
chnh kin, bit t lp. Khng th ly nng gin, ly nghim khc mong tr nghe li v un nn tr.
l nhng li khuyn ca bc s AKEHASHI Daiji.
Bi note kh di nn c nhiu ngi s cm thy khng kin nhn c, nhng mi ngi c th gi
li tham kho dn dn. Mnh mun mi bi note s l mt ch , nh th s d dng cho mi ngi tra
cu khi mun tham kho, ng thi mnh cng khng mt cng post nhiu ln, v mi ngi cng mt
cng share cho bn b. Hi vng n s l ti liu tham kho c ch cho cc bc cha m v cho mi ngi.
Mi ngi hy share cho bn b cng bit nu cm thy nhng li khuyn ny l hu ch.

Tokyo ngy 19 thng 5 nm 2013