Yu cu bi test: Da vo bn gc cng nh kin thc v kinh nghim bn thn, mi bn s

dng chc nng Track Changes ca Word bin tp li bn dch sau y sao cho c chnh
xc v hay hn.

100 TNG LM THAY I NHIP NH

Mary Warner Marien

TNG 1

BUNG TI CAMERA OBSCURA

Khc vi my bay v truyn hnh, s ra i ca nhip nh khng h c

d bo. Tuy nhin nhiu dn tc c i nhn thy trc du hiu ca
tng lai. Thnh thong, khi nh sng i qua mt l nh trn bc tng
bao quanh, nh sng ny ri chiu ln bc tng trong nh pha i din
mt hnh nh o ngc trn di, tri phi ca th gii bn ngoi.

Hin tng k l ca hnh nh o ngc ri chiu ln bc tng trong nh gi t

m cho nhiu nh t tng u- c i, h m t li trong nhiu vn bn. Cho n
thi Trung C, cc hc gi vn cn phng on xem nh sng c nhng tnh cht g
m c th i qua mt l nh hnh dng bt k v to ra c trn mt phng bn trong
mt hnh nh hnh trn ca quang cnh bn ngoi. Mt s hc gi li dng hin tng
ny quan st cc hot ng ca mt tri, nh l nht thc, trnh khng lm h
hi mt ngi. H dn hng cho nh sng i qua mt l nh, nh sng ny chiu
ln mt mt phng trong cn phng ti. Sau cng, k thut ny c mang mt ci tn
La-tinh l camera obscura hay bung ti.
Hc gi A-rp th k th 10 l Ibn Haytham, phng Ty thng gi ng l
Alhazen, dng nh khng ch p dng camera obscura trong cc th nghim m cn
so snh th gic con ngi vi c ch quang hc ca k thut ny. Khi ho s kim nh
t tng thi Phc Hng Leonardo da Vinci p dng camera obscura th khng
phi l mt cn phng hay dng c c bit no m ch l cn phng bnh thng,
c che ti, v gn mt thu knh lm r nt hnh nh c ri chiu qua t
ngun sng bn ngoi. Vi Leonardo, camera obscura ging nh in nh, sng thc
vi nhng hnh bng chuyn ng v cnh tri bin i. ng xem camera obscura
nh mt phng tin tim nng ti hin, ng rng c th dng bt v li
hnh nh c ri chiu.
Th k 16 v 17 l giai on pht trin mnh nhng mi quan h c tnh cht
tri thc gia k thut camera obscura v vic ghi chp li th gii c th quan st
c. Ho s H Lan Constantin Huygens ni rng nhng bc tranh v trng cng
nu so vi hnh nh sinh ng ca camera obscura. Mi quan tm ngy cng tng
khi xng s thay i vt l ca phng tin chiu nh, t bung ti tr thnh ngn
ti c chic t trong mt ngi c th ng hay ngi v. Cc ngn ti ny
thng c gn thu knh cng cc phng tin mi gip lm r nt v hi t hnh
nh. Cc tm gng phn chiu c s dng o ngc li hnh nh cho thun
chiu.
Nhng ta u c th v i v li mi ch mt quang cnh ging nhau. Cng c
nhiu ngi dng bung ti h cng mong mun khai thc cc c tnh ny ngoi
tri. Vic sng to ra nhng ci gi l cn nh nh nhng chic gh kiu bung
mn kn v nhng chic lu dnh cho mt ngi cng gip ch c phn no.
nhng thnh tu ch xut hin khi my nh bung ti khng cn gn cht vi cn
phng ti, v thay v th tr thnh mt chic hp nh d mang i, thng lm bng
g, v c th tin dng cho nhiu ngi vi nhiu nhu cu khc nhau, bao gm cc
nh khoa hc t nhin, chuyn vin trc a, ho s, v nhng ngi nghip d trong
mi lnh vc. Kiu my camera obscura to bng c cn phng cng khng b ph b
hon ton. Thc vy, ngy nay n vn tn ti nhiu ni trn th gii nh mt im
thu ht du khch.
Mi nh pht minh ca k thut nhip nh u c mt my nh camera
obscura c ng v c l vic s dng phng tin ny to ra ng lc quan trng
thi thc h hnh dung ra nhng phng cch to ra hnh nh mt cch t ng v
bt bin.

Nhng thnh tu ch xut hin khi my nh bung ti

tr thnh mt chic hp nh d mang i.

Sc hp dn khng ngng ca hnh nh to ra bng k thut camera obscura li c

cng c nh p dng vo ngh thut ng i, c bit l trong nhng tc phm sp
t nh Phng 303 (2006) ca Minnie Weisz.

Thuyt phc cng chng tin l c mt hnh nh khng

nhn thy c lc u khng d dng.

TRN: Hnh nh tim n c hin t t trn tm knh nh daguerrotype bng cch

phi trong hi thu ngn trong mt thit b gi l bn hin nh nh trong hnh ny.

DI: Sau khi hnh nh tim n hin ra, sc ca n c th c b sung thm

bng quy trnh chnh sc cui cng.
Cnh tng v hnh

Tp hp cc phng tin nhip nh thi k u.

TNG 2

HNH NH TIM N

Khi tm phim c l sng, nhng thay i trong tnh cht ho hc ca

n khng nht thit phi nhn thy bng mt thng. Hnh nh c to
theo cch ny gi l hnh nh tim n, v phi c x l thm v cho
hin hnh.

Trong thi k u ca nhip nh, bc nh cui cng c hnh dung nh s m

phng cch nhn ca mt ngi. V vy, hnh nh l tng ca my nh phi c
hnh thnh mau chng v trn vn, khng cn b sung g thm trn tm knh thuc sau
khi cho l sng ln u (xem nh dng bn trc tip). Khao kht to ra hnh
nh tc thi ny c l ngn khng cho cc nh nhip nh u tin nhanh chng
thu hiu mt tng thc t hn: hnh nh tim n.
Thuyt phc cng chng tin l c mt hnh nh khng nhn thy c tn ti
trn vt th trng ging tm knh nh trng bc vung vc l vic lc u khng d
dng. T u nhng nm 1830, khi L.J.M. Daguerre chng minh k thut to hnh
nh ca ng cho nhng ngi dn Paris t tp quanh chic my nh v thit b hin
nh ng trng by ngoi tri, s cng chng ny xem ng nh mt k bp bm. H
cng nghi ng Daguerre hn na khi ng i khut mt m ng v lch mnh vo
cn bung ti en lm cho nh chp hin hnh. Nhng tng thut ca ng v
chuyn pht hin ra hnh nh tim n nh th no cng b hoi nghi tng t. ng
tuyn b l nhng tm knh bc cha l sng trong bung kho c ct gi cc
ho cht khc. Khi quay li, ng nhn thy nhiu hnh nh xut hin nh php mu
trn cc tm knh. Sau mt tin trnh th sai bng mi phng thc, ng kt lun rng
mt a thu ngn trong bung kho nht nh lm hin hnh trn cc tm knh.
Cng phu ca Daguerre ch tr nn ng tin cy khi chnh khch kim khoa hc gia
danh ting Franoise Arago ng dng trng hp ca ng.
Trong s nhng ngi tin phong khc ca nhip nh c W.H.F. Talbot, ngi
Anh pht minh ra phng php nh calotype, c lp khm ph ra hnh nh
tim n trong qu trnh lm nhng th nghim u tin. Nhn ra kh nng ny, ng
hon thin ti mc c th dng mt hnh nh c cho hin hnh to ra nhiu
bn sao khc. Chng bao lu sau hnh nh tim n tr thnh mt bc ct yu
trong vic to ra bc nh cui cng.
Nhng suy ngh theo hng hnh nh tim n lm thay i cch chp v in
nh. Thi gian l sng c rt ngn cho php chp bt nhanh nhiu ch th, k c
con ngi vn l ch th kh ngi yn sut nhiu pht ch cho hnh nh ca h
c ghi nhn vo tm knh thuc. Sau cng, vic chp nh c tch khi quy trnh
hin nh. Vic hin nh c th tr hon, ban u l nhiu ngy, ri theo thi gian l
nhiu tun v nhiu thng sau khi chp. Cho n khi pht minh ra nhip nh s vo
cui th k 20, hnh nh tim n l ct li ca hu ht sn phm nhip nh bi v
ngnh cng nghip nhip nh ph thuc vo vic in v bn nhiu bn sao hnh nh
nh vo nhng m bn. Khi nim hnh nh tim n khng h lm tiu tan hy vng
mun c mt bc nh in o dng tc thi. tng ny n sau Th Chin II mi
thnh hin thc vi s ra i ca nh Polaroid.

TRN: Cnh nhn t ca s Le Gras (k. 1826) ca Nipce l bc nh lu i

nht ca th gii cn lu gi c. Bc nh ny phi mt tm gi phi cht liu cm
quang ngoi nh nng mi thc hin c.

DI: nh ambrotype l mt loi m bn in trn knh. Cc sc c o ngc

t m bn sang dng bn bng cch t mt tm lt mu en ng sau knh nh.

Nhip nh mt thao tc

TNG 3

NH DNG BN TRC TIP

Cc nh pht minh nhip nh khi u cc th nghim vi tng n

gin rng ch cn mt thao tc duy nht l h c th thu tm c hnh
nh tinh vi ri chiu trong bung ti camera obscura. tng nguyn
thu v nh dng bn trc tip y tr thnh mt mc tiu eo ui gn
hai th k, vi cao im l nh Polaroid v nh k thut s.

Nhn thy hnh nh c mu sc sng ng ri chiu trong bung ti, nh pht minh
ngi Php Joseph Nicephore Nipce t u th k 19 chn t giy trng thuc
cm quang vo chic my nh camera obscura c nh ca ng v c ghi nhn li di
sc sng ti m h. Hc hi t cc th nghim khc, ng chn mt tm hp kim
thic v bi ln cht bitumen Judea, mt cht ging nh hc n s cng li khi phi
ra ngoi nh sng. Tm kim loi bi ho cht ny c cho vo my camera
obscura t trn mt ca s tng gc nh ng. Sau khong tm gi, phn bitumen
phi sng nhiu nht cng li. Nipce ra sch phn ho cht t phi sng cn
mm ri phi tm kim loi trong hi it tng tng phn sng ti. Kt thc quy
trnh ny, ng c trong tay mt nh dng bn trc tip m gi y tr thnh bc nh
lu i nht th gii cn lu gi c.
 Hnh nh ca Nipce l bn c nht: n khng c m bn t lm ra cc
bn sao. Cui cng, cng phu ca ng tr thnh nn tng cho k thut nh
daguerreotype, mt k thut to hnh nh chi tit, r nt hn.
Mt nh pht minh nhip nh khc sng to ra k thut gi l quang ho,
tc l mt hnh nh c bn c to ra qua trung gian ca nh sng m khng cn
my nh. T gia nhng nm 1830, W.H.F. Talbot lm cho giy nhy sng bng
cc hn hp bc, khin t giy en li di nh nng. Sau ng t nhng vt th
nh nh l cy trn loi giy ny v phi c hai ngoi nng. nhng ch nh sng
khng xuyn qua c, mt hnh bng en ca vt th hin ra. Sau khi chm dt
tc dng ca nh sng bng mt dung dch do ng ch to ra, Talbot c c mt nh
dng bn trc tip, chng bao lu sau ng nhn ra hnh nh ny c th s dng nh
mt m bn ti to hnh nh vi cc sc o ngc li. Trong th k 20, k thut
ny c i tn thnh nh photogram v ti nay vn cn sc hp dn.
Bt k vic s dng trn ngp m bn to ra nhiu bn in, tng nh
dng bn trc tip vn khng tn li. K thut nh ambrotype, mt phng php t
tn km thay cho k thut daguerreotype, cn phi c mt knh nh m bn hi
thiu sng v mt tm lt mu en, tm lt ny s bin i m bn thnh dng bn.
Mt phng php dng bn trc tip khc l tintype, loi nh trn tm st ty trng
lng nh ph bin, cng p dng tng o ngc sc nh vy.
Trc thi i k thut s, s pht trin sau Th Chin II ca phng php tn
l nh Polaroid gn nh t c c m nhip nh tc th ch bng mt thao
tc. Loi my nh Polaroid ny bn km loi giy nh dng bn v phim m bn kp
gia mt lp ho cht hin hnh v nh hnh.

Hippolyte Bayard pht trin mt k thut in nh dng bn trc tip ring ca ng.
T lm ngi mu, ng ch nho tng cho rng nhip nh khng th di tr bng
cch to dng nh mt ngi cht trong tc phm Chn dung t chp nh ngi
cht ui (1840).

Lgc o ngc

SO SNH T L
m bn thnh nn tng ca nhip nh cho n thi i k thut s.
C s ca m bn l s o ngc cc sc sng ti.

TNG 4
M BN/DNG BN

Trc khi c m bn c nh in trn giy v mt nh pht minh hnh

dung l c th to bn sao t bc nh ny. Trc thi i k thut s, nn
tng ca nhip nh chnh l tng cho rng c th in chnh xc nhiu
dng bn o ngc sc t mt hnh m bn.

K thut ny khng phi bt ng m c. Nm 1835, khi W.H.F. Talbot thnh cng

trong vic to c hnh nh sau khi cho sng tht lu, ng thy hnh nh ny c
th dng to ra bn v th hai. Ni cch khc, Talbot mng tng l nu t
hnh nh ny trn mt t giy trng thuc cm quang v v em phi ra nh sng th
s to c mt bn sao. Trong bn v th hai ny, hay bn in dng bn, cc sc
ca hnh nh u tin, hay m bn, s o ngc li. Talbot c th nghim ra
phng php, nhng chnh bn ng l nh khoa hc John Herschel t ra thut ng
negative (m bn) v positive (dng bn) m t k thut ny. Herschel cng
c ghi cng l ngi t ra tn gi photography cho nhip nh.
Cc m bn u tin c to ra trn giy nh (xem nh Calotype). Khi hnh
nh c in ra t cc m bn ny, mn v vn giy li nh hng n bn in cui.
Nhng ngi cho rng nhip nh s e do m thut c th an tm l hnh nh in theo
cch y dng nh chm vo t giy v cc chi tit b m nho bt, khin bc nh
cui cng li c tnh cht th cng rt hp dn. D nhiu nh bnh lun hng hi
tuyn b l t m bn c th to ra v s bn sao, thc t cho thy cc m bn trn
giy nh li khng c nh mong mun. Vic nhng nc lp i lp li lm b
cc th giy v khi tip xc thng xuyn vi giy cm quang th cc m bn gc
cng b h hao dn. Cc nh nhip nh c lc phi trng mt lp mng sp ong ln
m bn giy gi cho hnh nh gc ln t giy nh c nguyn vn. D vy, h
cng phi thng xuyn dng bt ch hay bt mc chnh sa li cc m bn giy
ny.
Mun ci tin m bn cn phi c cht liu no khng c vn, c s trong cu
to thay th cho giy. S tin trin t k thut nh collodion sang k thut dng
cc loi nh tng to ra giy nh gelatin bc v nhng bc nh mu ph thuc
vo vic chun ho cc k thut x l v cc ho cht nhip nh. Ri chnh nhng tin
b ny li khin cc m bn t c kh nng ghi nhn nhiu thng tin hnh nh hn
v gi c nguyn vn cc thng tin sut tin trnh in cc bn sao.
Cho n khi nhip nh s ra i, m bn vn l thnh phm nhip nh m
nhiu ngi chp nh coi trng nht. Khong nm 1940, Ansel Adams v Fred Archer
xy dng mt phng php gi l Zone System (phn vng sc ), vi phng
php ny nhng ngi chp nh c th hnh dung trc cc sc ca hnh nh sau
cng cn c theo mt thng tin hnh nh ghi nhn c trn m bn. Cun sch
m bn nm 1948 ca Adams cho ti ny vn cn c n hnh. Tuy nhin, ngay c
nhng ngi sng bi Adams nht hin nay cng khng cng li c vic scan
nhng tm phim m bn c ln mi vo my tnh, tng cng bng cc phn mm
hiu chnh hnh nh ri ti to thnh bc nh bng cc loi my in k thut s tn tin
t tin.
 Nhip nh chp phim cao vic to ra nhng m bn tinh vi vi nhiu sc xm
biu cm c th mang li cho ngi xem mt tri nghim th gic phong ph, nh
trong tc phm a tr trong rng (1951) ca Wynn Bullock. Trong hnh, m bn
trn knh ca tc phm ny ang nm trong tay Dianne Nilsen, nh qun l bo tng
ca Trung tm Nhip nh Sng to thuc i hc Arizona Tucson, ni lu gi tc
phm ny.

B mt trng bc ca nh daguerreotype thng to cho nhng vng sng ca bc

nh mt hiu ng lung linh, nh trong tc phm Phong cnh gn Troyes, Php (k.
1855) ca Alexandre Clausel.

Tm gng c k c

TNG 5

NH DAGUERREOTYPE

Vi b mt trng bc bng long nh gng v hnh nh cc k chi tit,

daguerreotype l phng php nhip nh ph bin nht chp chn
dung cho n nhng nm 1850. Thc vy, nhng bc chn dung
daguerreotype sng ng ti mc nhiu ngi gn cho chng nhng
quyn lc siu phm.

Theo phng php m ngh s kim nh ho hc Php L.J.M. Daguerre ly tn

mnh t cho vo cui nhng nm 1830, mt tm ng trng bc c nh bng nh
gng. Tm kim loi ny c lm cho nhy sng bng cch phi trong hi it, v
sau t vo my nh camera obscura. My nh ny to ra mt hnh nh tim n
khng nhn thy c sau ny mi lm cho hin th, hay ri nh, bng cch phi
trong hi thu ngn cha trong mt chic hp thit k ring.
Trng dy nng nh vy nhng cc tm knh bc li rt mong manh, d try
st hay hoen . Thm na, nh daguerreotype phi c t nghing mt gc nht
nh mi nhn thy r. B mt bc nh c bo v bng gng trong, v bn thn
tm knh nh thng c t vo mt chic hp c np lt vi en pha trong
ngi s dng c th dng phn np en ny che bng nhng phn sng long trn
mt nh cm nhn r hn hay d thy r hn.
 Thng tin v k thut nh daguerreotype lan to khp th gii, c tr gip
bng mt cm nang hng dn do chnh Daguerre bin son. V cc cht liu cn thit
lm nh daguerreotype c sn trn th trng, chng cung nh daguerreotype
bng n khi nhng ngi cha tng chp nh gi cng ua nhau mua my nh
camera obscura v ho cht v bt u sng to hnh nh.
Chng my chc, t daguerreotype tr thnh mt danh t v ng t trong
ting Anh, t ny khng ch cp ti nhip nh m cn hm l trung thc chi
tit v chnh xc. Trong vn hc ph thng ng thi, c khi chng ta cng thy
nhc n cc bc nh daguerreotype v nhng ngi chp nh daguerreotype nh
nhng ngi c quyn lc siu phm, chng hn c th tr m nhng ngi v ti.
Tiu thuyt Ngi nh by u hi (1851) ca Nathaniel Hawthorne c m t nhng
bc nh daguerreotype c kh nng phi by c tnh o c ca ngi trong nh.
Cng c khi nhng ngi mun nh cc chuyn gia daguerreotype chp chn dung
li mang theo cc k vt ca nhng ngi cht, nh chic nn hay khn qung, vi
hy vng l nh nhip nh c th gi hn ngi qu c hin v.
K cng l lng, mt trong nhng phng php nhip nh u tin ph bin
ton th gii li ch c mt hnh nh in trn mt tm ng dy v nng trng bc.
Cng nh ngy nay, thi y c rt nhiu loi b mt lm lt hay cht liu in nh.
Bng chng ca nhiu giai thoi gy tranh ci ng rng nhiu cht liu qu gi
dng lm nh daguerreotype nh ot s phn ca nhiu bc nh chp thi xa
chng s tan chy khi thi th gp lc chin tranh hay khng hong kinh t. Nhng v
khng c nhiu thng k v s lng sn phm daguerreotype trn ton th gii, c l
ta khng th no chng minh xc ng v s phn ca nhng ngi trong nh.

Edgar Allan Poe, trong nh l chn dung daguerreotype nm 1849 khng r ngi
chp, rt tch cc qung b nhng li ch ca phng php nhip nh Daguerre.

To bo ln ng

TNG 6

THM HIM

Khi nhng ngi c xu u tin cn tm l l chng minh gi tr ca

nhip nh, h thng ni n ch li ca phng tin mi m ny i vi
cc cuc thm him khoa hc v cung cp ti liu a l. My nh ng
vai tr quan trng trong vic ghi nhn v kho st th gii v v tr
quanh ta. ng thi, n tr thnh biu tng ca s d xt thm nhp.

Thng Tm 1839, nhip nh c cng b vi th gii. S ho hc vi phng tin

mi ny din ra nhanh ti mc John Herschel, ngi pht minh ra k thut nh
cyanotype, xut trang b dng c chp nh cho chuyn thm him Nam cc thng
Chn 1839 ca Anh quc. Tuy gi ca ng khng c chp thun, tng ny
nhn mnh sc hp dn ca nhip nh da trn gi nh rng nhip nh l mt cng
c thu thp khch quan cc d kin thc nghim, v thc t l nhng cuc iu tra
khoa hc ln qun s cui cng bt u thu nhng nh nhip nh hay hun luyn
nhn vin chp nh ti ch. D my nh c khch quan ti u, ngi chp nh
lun c xu hng din dch cc cnh tng theo nhng gi tr vn ho v kht vng
ca ring h hoc theo nhng ngi tuyn dng. V th nhng nh chp t Thnh
li nhn mnh nhng n i tng nim C c gio v nhng nh chp Hy Lp
li tp trung vo cc cng trnh kin trc Hy Lp nh hng n nn kin trc Tn
C in.
Nhiu chuyn thm him l nhng cng cuc ln lao, do cc chnh ph hay
cng ty ti tr tm kim nhng ngun ti nguyn thin nhin. Nhng mt s c
nhn giu c cng ln ng thc hin nhng chuyn vin du chp nh mt mnh
trong sut th k 19. J.-P. Girault de Prangey b ra ba nm i khp Hy Lp,
Lebanon, Palestine, Ai Cp, v Th Nh K, chp khong 800 nh daguerreotype v
kin trc c i. Ci gi l s lng mn ng phng, cng vi mi quan tm n
nhng bi cnh trong Thnh Kinh thu ht nhiu du khch v khin nhng ngi
ngi nh c du k i hi phi c nhiu bc nh chp nhng vng t v dn tc xa
l. u nhng nm 1850, Francis Frith sn xut nhng hnh nh du lch theo nhiu
kch c a dng, khi xng mt ngnh cng nghip mnh mng hng li t nim
kht khao ca nhng ngi ngi nh nhng vn mun du lch tng tng. Nhng
chuyn phiu lu nc ngoi trn ngp cc nht bo v c minh ho bng nhng
bn tranh khc da theo Nhng nh chp u tin t chuyn du hnh
Mi quan h cng sinh gia ch ngha thc dn v nhip nh c v vic lp
danh mc cc kin trc bn x v cc c quan truyn gio nc ngoi, cc dn tc
a phng v nhng quan chc chnh quyn, cc loi thc vt phng xa v i sng
hng ngy hi ngoi. Trong nhiu nh chp nh th, s hin din ca ngi l
nhng vng t xa xi c bin minh v bng nhng thng tin khoa hc c th nhn
thy thu thp c, hay bng cch m t bng hnh nh s gian nan ca ngi da
trng khi khai ho v dy d (xem Bng chng). Mt s cng vic nhip nh hin
nhin c xc tin vi nhng tng v s thng ng vn ho. Chng hn, b
su tp nh s do U ban Hun th ca B Thuc a (COVIC) duy tr c
thnh lp v mc tiu thng nht quc v bn phn cng dn. Hot ng t 1902
n cui Th Chin I, U ban COVIC cung cp v s nhng bi ging c n
chiu v hnh minh ho cho cc sch gio khoa cho nc Anh bit v c quc v
cho c quc bit v nc Anh.
Ngy nay, nhip nh ng vai tr mt phng tin ghi nhn v c xu vic
thm him khng gian v nhng vc su i dng. Cc nh nhip nh chuyn nghip
i theo cc on thm him chp nh cho cc mc ch khoa hc, cng nh gy
qu v to thin cm vi cng chng. Qua cng vic ca nhng nh nhip nh thp
tng cc chuyn thm him vng cc v ghi chp nht k u n, cng chng c th
d phn vo nim hng phn v tm quan trng ca cng cuc nghin cu.
S lng mn ng phng khin nhng ngi ngi
nh c du k i hi phi c nhiu bc nh.

TRN: L ngi nghin cu kin trc Cn ng, kho c hc, v m thut Hi gio,
de Prangey chp nhiu cng trnh c i Hy Lp, Ai Cp, Th Nh K, Lebanon
v Palestine. Bc nh ny, n th Vm thing v Bc tng Than khc, c
chp Jerusalem khong 1850.

DI: Khng ti 5 phn trm cc khu vc v mi trng sng di i dng

c khm ph v chp nh cho nn cc i dng c xem nh gii tuyn cui
cng.

nh calotype vn l phng tin yu thch ca cc

ngh s.

Nhng ngi chp nh caleotype u tin nh Flix Teynard vi bc nh n

Speos Ln, Tng khng l nhn nghing ba phn t, Abu Simbel (1851-52)
tun th k thut ca cc nh iu khc v kin trc c i, nhng ngi s dng nh
sng chi chang v bng ti m u ca Ai Cp din t hnh khi.

T duy theo bi s

TRI: Phng php in nh thun tin ca Talbot cho thy vic cng nghip ho
nhip nh bt u din ra nh th no.

TRN: D.O. Hill khng ch tm kim nhng c tnh biu cm ca k thut nh

calotype m cn kh nng chnh sa trn m bn. Vng nh pha trc mt ngi
mu c kh nng c tng sng thm ngay trn m bn.

Y` TNG 7

NH CALOTYPE
c t tn theo ting Hy lp c ngha l p v n tng, phng
php nhip nh xa gi l calotype khng ch to ra bc nh n tng
mnh m cn to c nhiu n bn, m rng phm vi nhip nh bng
kh nng to ra rt nhiu bn sao ging nhau.

W.H.F. Talbot, ngi ban u tham gia vo vic pht minh ra k thut nhip nh
khng dng my nh sau ny gi l photogram, nhanh chng nhn ra rng c th
dng nhng hnh nh m bn nh vy to ra cc bn in dng bn. Nm 1841, ng
khng ch ng k bng sng ch phng php calotype m cn gip thit lp mt c
s chp v in nh, ni ng c th sn xut hnh nh cho mnh v ngi khc. Thc t,
Talbot bit trc v tham gia vo cuc cng nghip ho nhip nh.
Phng php calotype cn phi c loi giy cng cp c th nhng t
trong ho cht v nc. Ban u, loi giy vit c s dng, mi nh nhip nh phi
t trng thuc ln giy. nh khng c kch thc tiu chun, ch c kch thc quy
c cho my nh m thi. Talbot cng nhiu nh nhip nh thi u phi t ct giy
v ch tc loi khung kp gi chc t giy cm quang trong my nh.
Gia thp nin 1840, Talbot xut bn mt trong nhng cun sch nh xa
nht, vi nhng bc nh tht nh vo tc l bn gc nh c dn vo trang sch.
Hai mi bn bc nh calotype, km theo bn vn, l ti liu v cc ng dng a
dng ca phng tin nhip nh, bao gm kh nng ghi chp li cc b su tp m
ngh v s, cng nh ti hin li cc bc tranh phc tho v chp hnh kin trc.
S ti tnh ca Talbot cng l r trong vic ng nhn thc c tim nng to ra nh
theo trnh t ca phng tin ny. Ging nh ho s Php Claude Monet thng lm
nhiu thp nin sau, Talbot nghin cu hiu ng ca nh sng trn cc hnh dng
k h trong c mi trng t nhin ln to dng.
Vic to nh calotype hp dn cc gii chp nh nghip d, nhng ngi
thng bt chp bn quyn sng ch ca Talbot v sau ny thc p ng cho h quyn
ngoi l. Cu lc b nhip nh u tin, Edinburgh Calotype Club, c thnh lp t
u nhng nm 1840, rt sm sau khi k thut calotype c pht minh (xem Hi
on nhip nh). Cng ging nh nh daguerreotype, thi gian l sng ca nh
calotype ngy cng nhanh dn khi cng c nhiu ngi cng th nghim.
Nt nh du dng v nhng mng sng ti do k thut calotype to ra, cng vi
th giy hin hin trn bc nh in, li c sc thu ht nhiu ngh s, nhng ngi cm
thy ng nt sc bn tng chi tit ca nh daguerreotype l khng tao nh v khng
thm m. So snh nh calotype vi nh daguerreotype, ho s kim nh nhip nh thi
u ngi Scotland l David Octavius Hill tuyn b rng nh calotype trng ging
mt tc phm cha hon thin ca con ngi hn v khng ging mt tc phm
hon ho thu nh ca Thng . D k thut calotype v sau c thay th bng
cc cch sn xut nhip nh cng nghip, chng hn cc phng php in nh dng
lng trng trng, nh calotype vn l phng tin yu thch ca cc ngh s thuc tro
lu Ly Khai cui th k 19 u th k 20, nh k thut ny to ra cm gic hoi nim
d vng (xem trang 120).
TRN: Ma v cc ng tc t l ca c th tr thnh nhng ti ca nhip nh.
Arnold Genthe, ngi chp bc nh nghin cu kho thn ny vo mt thi im
sau 1906, xut bn hai cun sch nh v ma, trong c mt bc chp ngh s
ma danh ting Isadora Duncan.

DI: Ging nh chn dung ta Jasper, 2010, nhng bc nh ca McGinley m t

s nhn thc v nhng th nghim trn c th ca gii tr nam n.

Thn thnh v phm tc

TNG 8

NH KHO THN

Nhip nh buc cc ho s chp nh phi xem xt li truyn thng tranh

kho thn Ty phng theo tnh cht hin thc khng khoan nhng ca
phng tin mi. Tnh gi dc, iu lun l mt thnh phn ca nhng
cch m t bng tranh hay tng, c v nh cng khng nh khi ch th
cng trng ging nhng con ngi nam n c th v cng t ging thn
thnh.

M t hnh ngi khng trang phc l nn tng ca m thut Ty phng. Cc ti

ca Hy Lp v La M nh hng cc tc phm thi Phc Hng v Baroque.
Nhng cnh trong Thnh Kinh, nh cnh trc xut khi Thin ng, i hi phi th
hin hnh nh kho thn. Cho nn sut nhiu th k, vic gi l nghin cu mu tht
l yu t c li ca vic ging dy m thut. Nhng khi nhip nh xut hin, tnh cht
hin thc bc trc ca phng tin ny c l ngn cn khng cho nhip nh c
p dng d dng vo vic m t cc hnh tng C in hay tn gio.
D rt nhy bn trong vic dng cc bc nh kho thn nh mt bc chun
b trc khi v tranh, nhiu ho s th k 19 nh Eugne Delacroix vn ch trch tnh
cht chnh xc my mc ca nh chp. Theo Delacroix, khng th no thay i c
tnh cht ging thc ca bc nh. Nhiu ngi c xu nhip nh cho rng nhng bc
nh nghin cu kho thn t nht cng m t c cc ng tc c trng do ngi
mu to dng trong phng chp. Do , nhip nh kinh vin, tn gi c t theo
m thut kinh vin, c to ra dung ho nhu cu cn ngi mu ca cc ho s ln
nhu cu cn phi kim ch yu t khiu dm bo v cng chng.
S thch thc do nh kho thn t ra thi bng nhng vn m by lu
v nh hng ca nhip nh i vi cng chng, i tng m nhng nh bo v vn
ho t phong coi l thiu gio dc v kh di. Nhip nh c v nh qu d dng
p ng nhng cm gic thp hn bng cch hy sinh vic gio dc v tnh cm cao
thng. gim nh bt nhng m t c th, mt s ngi chp nh cho thm cc
o c nh khn r, ct tr trang tr hay nhng ng so panflute. nh sng, cho d
du, m, hay c to mng ti hay sc en, gip che khut b phn sinh dc cng nh
nhi theo cc nguyn tc b cc ca hi ho.
Nhng m t trong nh kho thn th k 20 cng c th kn o.Trong bc
nh ring t nm 1947 ca Harry Callahan chp v ng, Eleanor, phn xc tht c
tng sng thm trong phng ti v gc nhn c cp ct sao cho s ch ca ngi
xem tp trung vo ng nt du dng ca nhng hnh khi bng giao nhau ngay
gia nh. Hnh nh ny ng a gia nhiu nim v lin tng c th gi ra.
Trong tro lu Chuyn hng l thuyt vo cui th k 20, khi l thuyt ph
bnh tip thm nng lng cho vic sng to, nhiu vn ngh thut v x hi ny
sinh tp trung vo vic to hnh c th v gii tnh. Cc nh bn th lun, nhng
ngi tin rng bn cht l bm sinh, cng vi cc nh nhn vn lun, nhng ngi tin
rng vn ho quyt nh bn cht, ganh ua nhau din gii cc l thuyt mi. Do ,
nhiu ngi chp nh m t nhng hnh ng nh l vic nui dng l thun n
tnh, trong khi nhng ngi khc li th hin gii tnh nh mt kt qu v ca
nhng tng tip nhn. D nhng vn c bn ny vn ko di sang th k 21,
mt s nh nhip nh nh Ryan McGinley vay mn sc nh hng mi lc mi
ni ca nhng nh chp phi hnh thc bng in thoi sng to nhng din dch
su xa v hnh th con ngi.

Callahan chp nhiu bc nh ca v ng, Eleanor, bao gm nhiu bc kho thn gi

tnh. Tc phm Eleanor, 1947, pha trn s tru tng lnh lng vi xc tht m p.

Nhng cht chn thit k c bit hoc nhng sng ch ng bin c gn vo mn

trp buc ng knh l sng theo thi gian xc nh

nh sng, my nh, nhm!

cc s kin cng cng, chng hn nh cc dp cng b chnh tr v th thao, nhng

hng ng knh to cm gic l mi con mt u dn vo nhng g ang din tin.

TNG 9
NG KNH

ng knh l nh pht minh khim tn ca nhip nh. Cho d my nh

camera obscura cung cp nhiu th nghim nhip nh u tin nht,
n cng ch l mt chic hp kn khng lt nh sng. Nhng ng knh
vn l i tng ca nhiu th k tinh chnh v mt khoa hc li l
b phn tin tin vt tri cc thnh phn nh b khc cng hp sc
to ra nhip nh.

ng knh ca my nh hi t v dn cc tia sng vo mt phim hay mch cm bin s

trong lng my nh. ng knh c th l mt ming thu tinh hay, nh ngy nay, mt
ming cht do duy nht. Thng th ng knh c nhiu lp, gi l cc thu knh,
c kp vo nhau to hiu ng ti a. Trc khi my nh v vt liu nhip nh
c sn xut theo kch thc tiu chun, cc ng knh c thit k ring k lng
theo kch thc ca tng my nh mt, c bit l theo din tch ca vt liu cm
quang t trong my. Tht may cho phng tin non tr ny, ngh ch to v khoa hc
v thu knh t mc tin b v tinh vi khi nhng ngi chp nh thy cn phi c
ng knh cng t lm bin dng hnh nh cng tt hng nh sng ri vo b mt
trng thuc cm quang.
Vai tr ca Charles Louis Chevalier trong qu trnh sng to ra phng tin
nhip nh khng c ni ting nh cc nh pht minh ngi Php. Nhng Chevalier,
mt chuyn gia lm thu knh Paris, a Joseph Nicphore Nipce v J.L.M.
Daguerre n vi nhau v s hp tc ca hai ngi ny dn n k thut nh
daguerreotype. Chevalier khng ng gp v mt k thut m ch cung cp cc ng
knh tt. ng l ngi trung gian gii thiu Nipce vi Daguerre, nu khng c c hi
ny th hai ngi cch bit nhau v khng gian v a v x hi khng th no hi
ng. W.H.F. Talbot, nh pht minh ngi Anh ca nhip nh, cng phi trng cy vo
nhng ng knh tt lm cc th nghim ca mnh.
Khi nhip nh c ci tin, cc ng knh c bit c ch to ra cho nhng
tnh hung c th. Nh tn gi cho bit, ng knh chn dung c thit k ring
chp con ngi. Vo thi k u ca nhip nh, khi ngi mu x dch hay nhy mt
lin tc, bc nh chp c s b rung m. ng knh chn dung l loi ng knh chp
nhy hn tc l nh sng s i qua ng knh nhanh hn nh th s rt ngn thi
gian l sng v to c hnh nh r nt. V chp nh chn dung l cng vic kim
sng ca nhng ngi chp nh thi k u, ng knh chn dung l phng tin trng
yu xy dng mt dch v nhip nh. ng knh gc rng cho php ngi chp nh
ghi nhn mt cnh quan bao qut hn, trong khi ng knh macro gip cc nh khoa
hc v nhng ngi nghip d chp nhng nh nghin cu cc gn.
Tuy nhng ngi ch to thu knh cho my nh cng c th ch to knh hin
vi, knh vin vng, v cc thit b quang hc khc, ng knh my nh vn c c im
ring. Knh hin vi chng hn, cho php ngi xem nhn thy v quan st hnh nh
mt cch n nh. Nhng mt ng knh my nh tt li i hi nhiu hn th. Phi
thit k ng knh my nh sao cho cc tia sng i qua phi bao ph trn vn b mt
cm quang tc ng ti cc ho cht trn phim, hay cc im cm bin ca my
nh s phn ng chnh xc, mi ghi nhn r hnh nh.
M toang!

Thi chp ca cnh tng ny ko di ti mc ta c th cc v sao chuyn ng

thnh vt di trn bu tri.

TNG 10

MN TRP

Mn trp my nh iu khin lng sng i qua ng knh v ri vo cht

liu cm quang trn b mt ghi hnh. Kh nng d on trc thi chp
thi gian mn trp m rng khng nhng cho php ngi chp nh
kim sot phng tin chnh xc hn m cn khch l nhng th nghim
vi cc hiu ng hnh nh do mn trp to ra.

Trong nhng nm u tin ca nhip nh, thi gian chp mt bc nh thng ko di

nhiu pht, v nh sng i qua my nh c kim sot bng cch tho np che ng
knh ra, ch vi pht ri y np li. C khi, mt tm vi en cng c dng che
kn ng knh gia hai ln chp. Nhng kiu mn trp n gin bng np che c
iu khin bng tay hoc bng nhng bm hi ch to kho lo. Hu ht nhng mn
trp ban u u t bn ngoi thn my nh, pha trc ng knh.
Khi phim tr nn nhy hn v ng knh c ci tin, mn trp tr thnh
nhng b phn thit k tinh vi v tch hp trong lng ng knh hay ni khc trong
lng my nh. Vic ng dng v tinh xo ca cc mn trp ngy cng tng gip
to ra mt hiu ng th gic v hiu ng ny tr nn ph bin ton th gii nh mt
biu tng ca tc , c bit trong nh chp cc cuc ua -t v cc mn th thao
tc nhanh (xem S kin th thao). S dng tc trp chm trong lc lia my
tc l di chuyn my nh theo hng ca hnh ng s to ra hu cnh m nho
trong khi ch th vn r nt. Do hu cnh l nhng vt m tr thnh mt n d th
gic ch tc . Thi chp ko di s ghi nhn c nhng bin chuyn ca nh
sng din ra c trong vng bng ti m mt ngi khng nhn thy c. Chp c
cnh ng ph ban m bng nh sng thc t l nh iu khin c mn trp.
Tng t, chp c cnh bn pho hoa, bo bng chp lo, hay hnh nh nhng
qung sng n ng trong sng m cng l nh k thut ny. Cnh phi sng ban
m chp xe c chy thnh vt di, vt trng l n mi xe, vt l n ui xe,
cng l hnh nh thng thy. Vn khng ch l biu tng ca giao thng ng c
m cn l s c lp ca con ngi trong nhng chic -t, hnh nh c khai sinh
vo thi nhip nh tnh v vn tip din trong in nh, truyn hnh v video.
 Tr tru thay, khi nhng tm knh nh bt u c sn xut d dng hn v
c tin cy cao hn th cng vic ca ngi chp nh li tr nn phc tp hn. Vic
tnh ton thi chp cn phi c nhng bng biu, php tnh v dng c o sng. Trc
khi nhng tnh nng ny c tch hp vo trong my nh vo cui nhng nm 1930,
nhng ngi nghip d m chp nh thng trnh n nhng cch chp rc ri. Nhu
cu ca cng chng mun c nhng kiu my nh t ng n gin ngy cng tng
trong khi cc thit b chuyn nghip phc tp, nh cc kiu mn trp tinh vi, cng
pht trin mnh v tng thm gi thnh (xem Ngh thut qun chng). Ngy nay,
nhu cu chung mun my nh d s dng th hin r trong cc c ch t ng v
iu khin n gin cho php ngi dng la chn mc phc tp chp nh. Cc
hiu ng th gic, nh lia my, c th to c trong my nh, hay to sau khi chp
bng cc chng trnh hiu chnh hnh nh.

Tc trp nhanh to ra hnh nh bt ng c nhng ng tc m mt ngi

khng d dng cm nhn c.

Mn trp tr thnh nhng b phn thit k tinh vi

trong lng ng knh hay ni khc trong lng my nh.

Chp nh l sng to

TNG 11

M HC

Nu nh chp l s ghi nhn khch quan nhng g my nh nhn thy, vy

th ngi chp nh ch l ngi vn hnh my, khng phi ngh s. Nu
khng c ngh s din dch v p dng cc nguyn tc m hc, lm sao
nhip nh l mt loi hnh ngh thut c?

Ct li ca l thuyt v thc hnh m hc th k 19 chnh l khi nim cho rng phi

c nhng nguyn tc thm m chi phi vic sng to ngh thut. Cho nn nhip nh
c pht minh vo lc cc trng hi ho v nhng tr thc ca cng chng ging
dy cc l thuyt v k thut lm nn tng cho sng to m thut. Ngoi ra, cc ho s
c khuyn khch i sang xem cc tc phm bc thy ly lm kiu mu
v hon thin cc ngh phm ca mnh. Truyn thng xc nh ny c th p dng
cho vic chp nh, mt sn phm ca my mc, c khng?
Khi xem xt tnh cht chnh xc ca cc hnh nh daguerreotype, rt nhiu
nh ph bnh th k 19 thng c khuynh hng khng coi nhip nh l phng tin
ngh thut. Thc vy, i vi nhiu ngi, ton b nhip nh dng nh l mt tin
trnh t ng c hng ti s ging ht nh tht ti mc loi tr vai tr sng to v
din t ca ngi ngh s. Cc ho s nh Eugene Delacroix Php v Rembrandt
Peale M khng khng cho rng tnh chnh xc ca bc nh chp khng nhng
khng ging cch cm nhn ca con ngi m cn trit tiu kh nng truyn cm ca
ngh thut trc tip n tm hn. Ngay c mt s ngi c xu nhip nh cng xem
phng tin ny l mt hnh thc ngh thut thp km.
Ln sng ph bnh tiu cc ny trn ngp cc tp ch ph thng v li gy nn
nhiu phn ng v cch xy dng mt c s thm m cho nhip nh. Mt s ngi
cho rng nhng bc nh u tin nht li c v ngh thut hn nhng nh chp nhiu
chi tit v sau, bi v nhng hnh nh khim khuyt v k thut li c tnh ng nhiu
hn xc nh. ng h tng ny, nhiu ngi khc xut rng ngi chp nh nn
gim bt chi tit v to ra nhng hnh nh canh nt hi m mt cht. Vi ngi cho
thy rng nhip nh c th hon thin hn nu ngy cng c nhiu ngi c th hiu
v vn ho nhy bn tham gia chp nh, hoc nu nhng ngi ny mun ging dy,
nng cao v thng hoa ngi xem qua nhng tc phm ca mnh (xem nh hng
o c).
Trong nhng nm 1880, Bs. Peter Henry Emerson c xy dng mt c s
thm m da trn sinh l hc th gic. ng khi xng vic chp nh vi mt vng
nh c canh nt tht sc trong khi nhng vng cn li c phn lu m i, bt chc
theo cch mt ngi cm nhn vng ngoi vi. Cho d chnh Emerson cui cng cng
ph nhn l thuyt m hc ca mnh, thi trang chp nh lu m vn ko di v hnh
thnh tro lu nhip nh quc t u tin: Pictorialism (nh m thut).
B ch trch l nh lu m, nhng bc nh chp theo kiu Pictorialism ny li
c a chung v chng ha hn mt khng gian biu hin thm m. Nhng bc nh
th mng chp sinh hot ring t hay phong cnh bnh lng l nhng ti hng u.
Th gii ang cng nghip ho nhanh chng khng h xut hin trong nh chp.
Mi n giai on gia hai Th Chin th vn m hc ca my nh, vn
tng b cc nh ph bnh thi trc khinh r, mi c quan tm tr li trong m
thut v nhip nh. Kh nng ca my nh bin th gic con ngi tr nn khch quan
gi y li c coi nh mt li ch ch khng phi khim khuyt. Ci gi l nhn
quan trung tnh ng mt vai tr quan trng trong cc tro lu m thut chu u
nh ch ngha Cu trc, phong tro Tn Khch Quan v ch ngha Siu thc, vi
nhng hnh nh n iu, c tnh v cm c ti hin v xy dng thnh l thuyt
tr li nhiu ln k t (xem Tn hnh thi).

TRN: Nm 1922, Felix Gonzalez-Torres in rt nhiu bn sao ca mt bc nh

chp my mt hin tng t nhin m ai cng c th nhn thy. Sau ng cho mi
ngi ly min ph nhng hnh nh ny.
 DI: Nhu cu sinh ra sng to, iu ny thy r trong bc nh cnh bin ca
Gustave Le Gray a Trung Hi Ste (1856-59). cn bng hai thi chp khc
nhau, ng ni hai bc nh lm mt, mt bc chp tri v mt bc chp bin.

Trong bc nh din t Bui sng (1906) ca Clarence White, bnh minh c biu
th bng vng sng mnh xuyn qua mn sng m.

Thi trang chp nh lu m vn ko di v hnh thnh

tro lu nh m thut.

Khi John Dugdale bt u suy gim th lc, ng t rn luyn t mt ngi

chp nh thng mi tr thnh ngi chp nh ngh thut. Vi nhng ph t,
ng dn dng nhng cnh tr da theo tng tng nh bc Chn dung t
chp di sui Rondout (k. 1922) ny.

To nhng sc xanh

TRN: K thut cyanotype cho php cc nh xy dng v k s to ra nhng bn v

chi tit v khng phai mu.

DI: Anna Atkins l mt trong nhng nh khoa hc u tin dng nh cyanotype

ghi li chi tit cc tiu bn nh trong hnh loi to Himanthalia Iorea ny, trch t
cun sch chuyn kho v rong to nm 1843 ca b.

TNG 12

NH CYANOTYPE

nh cyanotype l loi hnh nh d nhn bit qua mu xanh lam sm, mu

sc ny c c l nh s dng cht st thay cho bc trong vt liu cm
quang. K thut lm nh ny rt thng gp trong cc bn in ho v
thit k k thut, vn quen gi l cc bn in lam, trong ngnh kin trc-
xy dng.

K thut cyanotype do John Herschel pht minh nm 1842, khng lu sau khi nhip
nh c cng b vi th gii. Ging nh nh quang ho photogram ca W.H.F.
Talbot, nh lam bn cyanotype thng c thc hin khng cn dng my nh. Mt
vt th hay bn v c t trn mt tm giy cm quang ri phi ra nh sng. Sau
khi l sng, tm giy ny c ra trong nc v ng nt ca vt th kia hin ra
thnh mu trng trn mt giy mu xanh.
Trong nhng nm 1870, loi giy nh cyanotype do hng Marion & Company
sn xut, y l mt trong nhng cng ty nhip nh phc v cho ngnh bn l Anh.
Trc , ngi dng phi lm theo nhng hng dn n gin to cht cm
quang cho giy nhng c cnh bo trc v nguy c hai bn tay c th b nhum
mu xanh trong qu trnh thc hin.
L bn ca c Talbot v Herschel, b Anna Atkins tr thnh nh khoa hc nh
c ngi cha dy d t nh. Ging nh nhng ngi t m v pht minh nhip
nh, b cng c mt chic my nh. Nhng cng hin di lu ca b cho khoa hc v
nhip nh li l nhng hnh nh photogram khng dng my nh. ghi nhn chi tit
tinh t ca cc tiu bn rong to m kh nng v ca b khng sc th hin, Atkins
t cc tiu bn ny trc tip ln tm giy nh cyanotype. Vic to hnh nh trc
tip t tiu bn dng nh ti hin c mt bn sao y ht. Theo li t duy ny, hnh
nh ca nhip nh cn hn l mt cch m t n cha ng bn cht ca vt th
c ghi hnh. Cun sch in hn ch ca Atkins, Hnh nh cc loi to Anh quc: n
bn Cyanotype, c xut bn ln u nm 1843. Ngy nay n phm ny c bit
ch tn ti c 20 bn.
Kh nng ca giy nh cyanotype c th ghi nhn trc tip hay sao chp cc
ghi ch bng ch vit, cng vi kh nng in li d dng cc tiu bn khoa hc, khin
phng php ny c s dng tuy hn ch nhng lin tc sut th k 19 v u 20.
Tng t, nhiu ngi chp nh dng phng php t tn km ny in kim tra
cc m bn trc khi tin hnh in hnh nh tht s. Ngay t u, mt s ngi chp
nh khai thc nhng tnh cht biu cm ca nh cyanotype, nhng nhiu ngi
khc cng ta thn v mu xanh c hu ca loi nh ny. i vi h, cyanotype l mt
phng php nhip nh lt t ch th ca hnh nh.
Tuy nhin phng php ny dng nh tm c s ng h tn tu k t
khi cc phng tin s ho thay th phn ln cch in lam bn thc dng ca ho
k thut. nh cyanotype li tr thnh mt phng php thay th mt hnh thc
nhip nh khng cn chi phi hay hu dng trong xu th chung, nhng li hp dn v
cch biu hin th gic hay thch thc k thut. Vi tr em, v vi nhng ngi chp
nh ch bit nhip nh s, k thut cyanotype tng i nhanh v r ny li truyn ti
c phn no s k diu ca nhng bc nh u tin. Ta c th thc hin nh
cyanotype ngoi tri, di nng, v c th dng bt k cht liu b mt no hp thu v
duy tr c ho cht, nh vi, g, hay da, lm lp lt cm quang.