Professional Documents
Culture Documents
Luan Van
Luan Van
KHOA LUT
INH TH HI YN
H Ni 2015
I HC QUC GIA H NI
KHOA LUT
INH TH HI YN
H Ni 2015
LI CAM OAN
inh Th Hi Yn
MC LC
Trang ph ba Trang
Li cam oan
Mc lc
Danh mc cc t vit tt
Danh mc cc biu
M U ............................................................................................................... 1
Chng 1: MT S VN L LUN V HI CUNG B CAN ................ 8
1.1. Khi nim v nhim v hi cung b can ...................................................... 8
1.1.1 Khi nim hi cung b can ............................................................................ 8
1.1.2. Nhim v ca hi cung b can .................................................................... 10
1.2. Bo m thc hin cc nguyn tc ca B lut t tng hnh s trong hi
cung b can .......................................................................................................... 10
1.2.1. Bo m thc hin nguyn tc php ch x hi ch ngha ........................ 10
1.2.2. Bo m thc hin nguyn tc xc nh s tht ca v n v nguyn tc
bo m s v t ca nhng ngi tin hnh t tng .......................................... 10
1.2.3. Bo m thc hin cc nguyn tc khc lin quan n quyn v li ch hp
php ca b can ..................................................................................................... 10
1.3. Khi qut cc quy nh ca B lut t tng hnh s Vit Nam v hi
cung b can ......................................................................................................... 10
1.3.1. Giai on t sau Cch mng thng Tm nm 1945 cho n trc khi c B
lut t tng hnh s Vit Nam nm 1988. ............................................................ 10
1.3.2. Giai on t khi ban hnh B lut t tng hnh s Vit Nam nm 1988 n
nm 2003 .............................................................................................................. 10
1.4. Hi cung b can ca php lut t tng hnh s mt s nc trn th gii
.............................................................................................................................. 10
1.4.1. Hi cung b can trong B lut t tng hnh s Cng ha nhn dn Trung
Hoa ....................................................................................................................... 10
1.4.2. Hi cung b can trong B lut t tng hnh s Lin Bang Nga ................. 10
1.4.3. Hi cung b can trong B lut t tng hnh s Cng ha Lin Bang c . 10
Chng 2: QUY NH CA PHP LUT T TNG HNH S VIT
NAM HIN HNH V HI CUNG B CAN V THC TIN P DNG
.............................................................................................................................. 10
2.1. Quy nh ca php lut t tng hnh s Vit Nam hin hnh v hi cung
b can.................................................................................................................... 10
2.1.1. i tng ca hi cung b can ................................................................... 10
2.1.2. Ch th ca hi cung b can ....................................................................... 10
2.1.3. Trnh t, th tc tin hnh hi cung b can ................................................ 10
2.1.4. Hi cung b can l ngi cha thnh nin ................................................. 10
2.1.5. Thc hnh quyn cng t v kim st hot ng hi cung b can ............. 10
2.2. Thc tin p dng cc quy nh ca php lut t tng hnh s Vit Nam
hin hnh v hi cung b can ............................................................................. 10
2.2.1. Nhng kt qu t c ............................................................................. 10
2.2.2. Nhng hn ch v nguyn nhn ca nhng hn ch .................................. 10
Chng 3: MT S GII PHP HON THIN CC QUY NH CA
PHP LUT T TNG HNH S V NNG CAO HIU QU CA
HOT NG HI CUNG B CAN ................................................................ 10
3.1. Mt s gii php hon thin cc quy nh ca B lut t tng hnh s v
hi cung b can .................................................................................................... 10
3.2. Mt s gii php nhm nng cao hiu qu hot ng hi cung b can .. 10
3.2.1. Hon thin t chc C quan iu tra v tng cng s lng iu tra vin
phc v cho cng tc iu tra ............................................................................... 10
3.2.2. Nng cao vai tr Ngi bo cha trong hot ng hi cung b can ni
ring v ton b qu trnh iu tra v n ni chung. ............................................ 10
3.2.3. Tng cng cng tc phi hp, ch c cht ch gia hai c quan C quan
iu tra v Vin kim st trong hi cung b can................................................... 10
3.2.4. Nng cao cht lng c s vt cht phc v cho cng tc iu tra. ..... 10
KT LUN ......................................................................................................... 10
TI LIU THAM KHO ................................................................................. 11
DANH MC CC CH VIT TT
XHCN : X hi ch ngha
BLHS : B lut hnh s
TTHS : T tng hnh s
CQT : C quan iu tra
VKS : Vin Kim st
TAND : Ta n nhn dn
DANH MC CC BIU
1
Trong thi gian qua, nhng vn l lun c bn v hi cung b can
c quan tm ng k song khng c nhiu cng trnh nghin cu c lp v
vn ny. V vy, vic i su nghin cu v hi cung b can trong php lut
t tng hnh s Vit Nam c ngha to ln c v mt l lun v thc tin u
tranh phng chng ti phm, l nhim v cp bch t ra khng ch vi khoa
hc iu tra hnh s m cn l yu cu cp thit i vi thc tin iu tra ti
phm trong giai on hin nay.
Chnh v vy, tc gi quyt nh chn ti Hi cung b can trong
Lut t tng hnh s Vit Nam lm lun vn thc s lut hc cho mnh.
2. Tnh hnh nghin cu ca ti
Vit Nam, cho n nay c mt s cng trnh nghin cu v bin
php hi cung b can nhng mc v phm vi nghin cu khc nhau nh:
Hi cung b can phm ti xm phm an ninh quc gia trong tnh hnh hin
nay, ti cp B ca Ph gio s, tin s L Minh Hng nm 2001
Hc vin An Ninh Nhn dn; Hi cung b can phm ti gin ip trong
tnh hnh hin nay, lun n tin s ca Nguyn Qu Khot nm 2003
Hc vin An Ninh Nhn dn; Cc bin php iu tra trong t tng hnh
s, lun vn thc s ca Nguyn Th Minh nm 2008 Khoa Lut i
hc Quc Gia H Ni; Mt s vn l lun c bn v chun b hi cung
b can, Kha lun tt nghip ca Nguyn Th Hoa nm 2010 i hc Lut
H Ni; ...
Ngoi ra, cc cng trnh nghin cu khc cng cp n vn ny
nhng ch mc i cng, cha su sc nh: Gio trnh Lut t tng
hnh s ca Trng i hc Lut H Ni (Nh xut bn Cng an nhn dn,
2013); Bnh lun khoa hc B lut TTHS ca GS.TS Nguyn Ngc Anh
(Nh xut bn Chnh tr quc gia, 2013); "S tay iu tra hnh s" (Nh xut
bn Cng an nhn dn, 2010); "Khoa hc iu tra hnh s" ca Trng i
hc Lut H Ni (Nh xut bn Cng an nhn dn, 2012); Chin thut iu
2
tra hnh s (sch chuyn kho) ca Ph gio s, tin s Nguyn Huy Thut
(Nh xut bn Cng an nhn dn, 2010) v mt s bi bo c cng b
trong mt s tp ch... y l nhng cng trnh nghin cu c bn cc vn
thuc lnh vc iu tra hnh s, cp n cc bin php iu tra hnh s
trong c hi cung b can.
Tuy nhin cc cng trnh ny nhng mc khc nhau mi ch
cp ti vn mang tnh bnh lun cc quy nh ca php lut v hi cung b
can m cha i su phn tch bin php ny theo quy nh ca B lut TTHS
nh ch th c thm quyn hi cung, trnh t v th tc hi cung,... cng nh
cha phn tch cc bt cp, hn ch, t a ra xut v gii php hon
thin, cng nh nhng kin ngh trong vic hon thin php lut v bin php
hi cung b can trong php TTHS. Nh vy, c th ni rng cha c cng
trnh no nghin cu mt cch ton din v su sc v bin php hi cung b
can vi quy m l mt ti c lp, chuyn bit. Do , vic tip tc nghin
cu v hi cung b can vi nhng vn l lun c bn v thc tin p dng l
cn thit.
3. Mc ch, nhim v, i tng v phm vi nghin cu ca lun vn
3.1. Mc ch nghin cu
Trn c s nghin cu, phn tch nhng vn l lun c bn, lun vn
nh gi mt cch c h thng v thc tin p dng bin php hi cung b can
trong cc v n hnh s v t xut nhng gii php nng cao hiu qu
bin php iu tra ny trong thi gian ti, gp phn b sung, hon thin l
lun trong php lut t tng hnh s.
3.2. Nhim v nghin cu
t c mc ch trn, nhim v t ra i vi lun vn l:
- Nghin cu mt s vn l lun chung v hi cung b can;
- Phn tch cc quy nh ca B lut t tng hnh s v hi cung b can
v thc tin p dng ;
3
- a ra mt s gii php kin ngh nhm nng cao hiu qu p dng
bin php hi cung b can trong thc tin.
3.3 i tng nghin cu
i tng nghin cu ca lun vn l khi nim, nhim v, Bo m
thc hin cc nguyn tc ca B lut TTHS trong hi cung b can; khi qut
nhng quy nh ca php lut TTHS Vit Nam t sau 1945 n nay; Hi cung b
can theo quy nh B lun TTHS ca mt s nc trn th gii; nhng quy nh
ca php lut hin hnh v thc tin hi cung b can trong tnh hnh hin nay.
3.4. Phm vi nghin cu
Hi cung b can l mt bin php iu tra ng vai tr rt quan trng
trong qu trnh gii quyt v n. Tuy nhin, y l mt bin php kh phc
tp v nhy cm. Bi hi cung mang li hiu qu, thu c chng c c
gi tr chng minh cao th ngoi vic bin php ny phi c tin hnh theo
ng trnh t, th tc do B lut TTHS quy nh, cn cn phi c s kt hp
vi cc bin php nghip v, tc ng trc tip n tm l b can trong qu
trnh hi cung. Vic tc ng tm l b can, nm bt c tm l b can gip
cho qu trnh hi cung t c hiu qu cao, nhm thu c li khai ng v
y . Do vy, trong phm vi ti, lun vn khng i su vo nghin cu
cc phng php, chin thut hi cung b can m tp trung lm r nhng quy
nh ca B lut TTHS hin hnh v mt s vn bn c lin quan n bin
php iu tra ny v thc tin p dng hin nay.
Theo quy nh ca php lut, ngoi iu tra vin ch th chnh tin
hnh hi cung b can th Kim st vin, nhng ngi khc thuc B i bin
phng, Hi quan, Kim lm, lc lng cnh st bin cng tin hnh hi cung
b can trong nhng trng hp cn thit. Trong phm vi nghin cu ca
ti, lun vn ch yu cp ti ch th chnh tin hnh hot ng hi cung l
iu tra vin.
4
4. C s l lun, thc tin v phng php nghin cu ca lun vn
- C s l lun ca lun vn l quan im ca ch ngha Mc - L Nin,
quan im ca ng v Nh nc ta v u tranh phng chng ti phm ni
chung v v gii quyt v n hnh s ni ring, nhng thnh tu ca cc khoa
hc: trit hc, lut hnh s, lut TTHS, lgic hc, ti phm hc, iu tra hnh
s v cc hc thuyt chnh tr php l.
- C s thc tin ca lun vn da trn c s nghin cu lut TTHS
thc nh v cc vn bn khc c lin quan v hot ng hi cung b can, qu
trnh gii quyt v n hnh s cc c quan tin hnh t tng cng nh cc vn
bn ca 3 ngnh Cng an, Kim st, To n hng dn v hot ng, iu tra,
x l v n hnh s.
- Phng php nghin cu: Da trn c s phng php lun ca ch
ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s. Kt hp vi mt s
phng php nghin cu c th nh phng php: h thng, lgic, phn
tch, tng hp, so snh, kho st thc t chn lc tri thc khoa hc, kinh
nghim thc tin lin quan n nhng vn phi chng minh trong cc v
n ngi cha thnh nin phm ti, t lm sng t ni dung ca lun vn.
5. Nhng im mi v ng gp ca lun vn
y l mt trong nhng cng trnh chuyn kho trong khoa hc lut hnh
s, t tng hnh s Vit nam nghin cu mt cch c h thng nhng vn l
lun c bn v thc tin p dng bin php hi cung b can vi cp l mt
lun vn thc s. Lun vn gii quyt v mt l lun nhng vn sau:
Mt l, xy dng khi nim hi cung b can mt cch khoa hc v hp l
Hai l, tm hiu quy nh php lut ca Lin bang Nga, Lin bang c
v cng ha nhn dn Trung Hoa v hi cung b can ng thi rt ra mt s
nhn xt.
Ba l, phn tch i tng v ch th ca hi cung b can, trnh t, th
tc hi cung b can.
5
Bn l, tm hiu nhng quy nh ca B lut TTHS hin hnh v hi
cung b can ngi cha thnh nin;
Nm l, nh gi v lm sng t cc quy nh ca php lut nc ta v hot
ng hi cung b can trong giai on hin nay, qua rt ra nhng nhn xt
Su l, ch ra nhng hn ch, thiu xt v t xut nhng gii php
c tnh khoa hc, tnh kh thi nhm nng cao hiu qu p dng bin php hi
cung b can trong thi gian ti.
Bn cnh , lun vn s l mt ti liu tham kho cn thit v b ch
dnh cho khng ch cc nh lp php, m cn cho cc nh nghin cu, cc cn
b ging dy php lut, cc nghin cu sinh, hc vin cao hc v sinh vin
thuc chuyn ngnh T php hnh s ti cc c s o to lut. Kt qu
nghin cu ca lun vn cn phc v cho vic trang b nhng kin thc
chuyn su cho cc cn b thc tin ang cng tc ca cc c quan tin hnh
t tng trong qu trnh gii quyt v n hnh s c khch quan, c cn c
v ng php lut.
6. ngha l lun v thc tin ca Lun vn.
Lun vn l cng trnh nghin cu mt cch ton din c s l lun v
thc tin v hi cung b can. Trn c s nghin cu ny, lun vn gp phn
cho vic nng cao hiu qu ca hot ng ny trong thc tin iu tra v n
hnh s. Thng qua vic a ra nhng khi nim cng nh vic phn tch
su sc nhng vn lin quan n hi cung b can nhm tc ng n nhn
thc ca iu tra vin v vic tun th cc trnh t, yu cu ca php lut t
tng hnh s trong hi cung b can. Qua m bo cho qu trnh iu tra,
gii quyt v n hnh s chnh xc, khch quan, ng ngi, ng ti nhm
nng cao hiu qu ca vic vn dng cc quy nh ca php lut v hi cung
b can trong thc tin.
Ngoi ra, lun vn cn tm hiu, nghin cu thc tin hi cung b can
thy c nhng im hn ch, tn ti ca vic s dng bin php ny, t
6
xut nhng kin ngh st thc nhm nng cao hn na hiu qu ca hot ng
hi cung b can ni ring v hot ng iu tra, gii quyt v n hnh s ni cung.
7. Cu trc ca lun vn
Ngoi phn M u, Kt lun v Danh mc ti liu tham kho, ni
dung ca lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Mt s vn l lun v hi cung b can.
Chng 2: Quy nh ca Php lut t tng hnh s Vit Nam hin hnh
v hi cung b can v thc tin p dng
Chng 3: Mt s gii php hon thin cc quy nh ca Php lut t
tng hnh s v nng cao hiu qu ca hot ng hi cung b can.
7
Chng 1
MT S VN L LUN V HI CUNG B CAN
8
php biu cm khc nh nh mt, c ch, nt mt gia iu tra vin vi b can
nhm thu thp chng c do h a ra gp phn gii quyt v n hnh s [13,
tr. 275]. Theo , c th thy, hi cung b can l cuc u tranh quyt lit
gia b can v TV trong khun kh php lut. Di gc tm l hc, hi
cung b can l c hiu l qu trinh nhn thc gin tip ca CQT, iu tra
vin v v n thng qua ti liu, thng tin m b can cung cp. Ni cch khc,
hot ng hi cung l mt dng hot ng phc tp gm hai qu trnh c lp
tng i: Qu trnh khai thc thng tin v qu trnh nhn thc nh gi thng
tin ca iu tra vin.
Nh vy, hi cung b can c xem xt, nghin cu nhiu kh cnh
khc nhau, mc d a ra nhng nhn nh khc nhau v hi cung b can
nhng trong cc quan im cho thy v tr ca hi cung b can l mt trong
nhng bin php iu tra c bn ca giai on iu tra v n hnh s. Mc
ch ca hi cung b can l thu thp v m t theo trnh t TTHS tht y ,
chnh xc, khch quan li khai ca b can v v n hnh s, hnh vi phm ti
ca b can cng ng bn v nhng tin tc, ti liu khc m b can bit c
ngha i vi hot ng iu tra v phng nga ti phm. c bit ch ,
trong qu trnh hi cung cn kim tra nhng ti liu l c s khi t b can,
lm r ng c v mc ch phm ti, nhng nguyn nhn v iu kin lm
pht sinh ti phm. Thc tin iu tra cho thy, hi cung b can l mt bin
php kh phc tp v nhy cm. Bi hi cung mang li hiu qu, thu c
chng c c gi tr chng minh cao th ngoi vic hot ng ny phi c
tin hnh theo ng trnh t, th tc do B lut TTHS quy nh, cn cn phi
c s kt hp vi cc bin php nghip v, tc ng trc tip n tm l b
can trong qu trnh hi cung. Vic tc ng tm l b can, nm bt c tm
l b can gip cho qu trnh hi cung t c hiu qu cao, nhm thu c
li khai ng v y .
9
V vy, t vic nghin cu nhng quy nh ca B lut TTHS, tc gi
a ra khi nim v hi cung b can nh sau: Hi cung b can l mt bin
php iu tra trong giai on iu tra v n hnh s do iu tra vin v
nhng ngi c thm quyn khc tin hnh sau khi c quyt nh khi t b
can nhm mc ch thu thp cc tnh tit v ni dung v n, hnh vi phm ti
ca b can v cc tnh tit khc c ngha cho vic gii quyt ng n v n
hnh s.
1.1.2. Nhim v ca hi cung b can
Th nht, thu thp chng c, chng minh ti phm, ngi thc hin
hnh vi phm ti v cc tnh tit khc c ngha cho vic gii quyt ng
ng v n hnh s.
Qu trnh chng minh trong TTHS l qu trnh thu thp, kim tra, nh
gi v s dng chng c. Trong thu thp chng c l giai on u tin c
ngha c bit quan trng v khng th thiu ca qu trnh chng minh. Nu
khng c thu thp chng c, th cng khng c kim tra, nh gi v s dng
chng c. iu l gii ti sao vn chng c ni chung v vn thu
thp chng c ni ring lun l mt trong nhng mi quan tm hng u ca
cc nh lp php mi nc khi xy dng B lut TTHS. Thu thp chng c l
hot ng ca cc c quan tin hnh t tng nhm tm ra v thu gi nhng s
kin chng minh hoc nhng ngun chng c theo ng trnh t, th tc lut
nh, t khai thc nhng s kin chng minh. Xt trn gc thng tin,
th pht hin, thu thp chng c l qu trnh thu thp thng tin lm cn c
xc nh s tht ca v n. Pht hin, thu thp chng c va l hot ng
mang tnh khoa hc, va mang tnh php l nn qu trnh pht hin, thu thp
chng c va phi qun trit nhng nguyn tc, quy lut ca nhn thc, va
phi bo m tnh php l, hay ni cch khc l phi khch quan v phi tun
th ng quy nh v trnh t, th tc ca B lut TTHS.
10
TI LIU THAM KHO
11
12. Th Phng (2008), Nhng vn l lun v thc tin v th
tc t tng i vi ngi cha thnh nin trong lut t tng hnh s Vit
Nam, Lun n tin s Lut hc.
13. ng Thanh Nga (2006), Gio trnh tm l hc t php,NXB T
php, H Ni.
14. Hong nh (2008), Tr em phm php c iu tra thn thin .
Bo php lut Thnh ph H Ch Minh ngy 24-08-2008, TP. H Ch Minh.
15. Hc vin cnh st nhn dn (2006), Tm l hi cung b can, NXB
Cng an nhn dn H Ni.
16. Hc vin chnh tr quc gia H Ch Minh, Trung tm nghin cu quyn
con ngi, Cc vn kin quc t v quyn con ngi, Nxb.CTQG, H Ni.
17. Hi ng ph hp cng tc ph bin, gio dc php lut B Cng
an (2003), Ti liu tp hun chuyn su v B lut t tng hnh s nm
2003, H Ni.
18. Khoa Lut, i hc quc gia H Ni (2001), Gio trnh lut hnh
s, NXB i hc quc gia H Ni.
19. Khoa Lut, i hc quc gia H Ni (2000), Gio trnh iu tra
hnh s NXB i hc quc gia H Ni.
20. L Th Thanh Hng (2009), Quy nh ca Lut TTHS v giai on
iu tra v n hnh s. Lun vn Thc s Lut hc. H Ni.
21.Nghin cu v quyn bo cha trong php lut hnh s Vit Nam,
Tp ch Cng an nhn dn s 08/ 2010.
22. Nguyn Huy Thut (2010), Chin thut iu tra hnh s (Sch
chuyn kho Lu hnh ni b), NXB Cng an nhn dn, H Ni.
23. Nguyn Ngc Anh (2013), Bnh lun khoa hc B lut t tng hnh
s 2003 (ti bn, c sa cha b sung), NXB Chnh tr Quc gia. H Ni.
24. Nguyn Quyt Thng (2/2012), Quyn bo cha trong t tng
hnh s Cng ha lin bang c, tp ch Nghin cu Lp php s 03.
12
25. Nguyn Th Hoa (2010), Mt s vn l lun c bn v chun b
hi cung b can, Kha lun tt nghip, H Ni.
26. Quc hi nc Cng ha XHCN Vit Nam (2010),B lut hnh
s nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nm 1999, sa i b sung nm
2009, NXB T php, H Ni.
27. Quc hi nc Cng ha XHCN Vit Nam (2002), Lut t chc
VKSND, NXB T php, H Ni.
28. Quc hi nc Cng ha XHCN Vit Nam (2004), Php lnh t
chc iu tra hnh s 2004, NXB T php, H Ni.
29. Quc hi nc Cng ha XHCN Vit Nam (1992 v 2013), Hin
php nc Cng ha XHCN Vit Nam, NXB Chnh tr quc gia, H Ni.
30. Quc hi nc Cng ha XHCN Vit Nam (1988),B lut t
tng hnh s Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nm 1988, NXB Chnh tr
quc gia, H Ni.
31. Quc hi nc Cng ha XHCN Vit Nam (2010),B lut t
tng hnh s Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nm 2003, NXB Chnh tr
quc gia, H Ni.
32. Quyt nh s 06/2001/Q-TTg do Th tng Chnh ph ban hnh
quy nh v ch bi dng i vi mt s chc danh t php quy nh.
33. Phan Hu K (1987), My kinh nghim v phng php v chin
thut xt hi b can, NXB Cng an nhn dn H Ni.
34. Thng t ln tch s 05/2005/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP v
quan h phi hp gia C quan iu tra v Vin kim st trong vic thc hin
mt s quy nh ca B lut t tng hnh s 2003.
35. Thng t lin tch s 01/2011TTLT-VKSTC-TANDTC-BCA-BTP-
BLTBXH ngy12/07/2011 ca Vin Kim st nhn dn ti cao, B Cng
an, B T php, B Lao ng, Thng binh v X hi hng dn thi hnh
13
mt s quy nh ca BLTTHS i vi ngi tham gia t tng l ngi cha
thnh nin.
36. Trng i hc Lut H Ni (2001), Gio trnh Lut t tng hnh
s Vit Nam, NXB Cng an nhn dn, H Ni.
37. Vin kim st nhn dn ti cao, Cc Thng k ti phm (2006 -
2013), Bo co tng kt kim st nm.
38. Vin kim st nhn dn ti cao (2001), Quy ch cng tc thc hnh
quyn cng t v kim st vic tun theo php lut trong qu trnh iu tra
cc v n hnh s.
39. Vin khoa hc php l B t php (2004), T in lut hc,
NXB t in bch khoa v nxb T php, H Ni.
40. Vin ngn ng hc (2003), T in ting vit, NXB Nng
Trung tm t in hc, H Ni.
41. Website: http://www.cand.com.vn
http://kienthuc.net.vn/soi-xet/an-oan-10-nam-dieu-tra-long-leo-ep-
cung-dung-nhuc-hinh-279220.html
14