You are on page 1of 6
MAKALE Hakan Yaman' ismail Hamdi Kara* Davut Baltacr? Mehmet Altu; Melahat Akdeniz! Ethem Kavukgu’ " Akdeniz Universitesi Tip Fakultesi, Aile Hekimligi AD, Antalya ? Ditzce Universitesi Tip Fakiltesi, Aile Hekimligi AD, Dizee » ile Hekimligi Uzman, Antalya Yazsyma adresi: Yard. Dog. Dr. Davut Baltact Ditzce Oniversitesi Tip Fakiltesi dile Hekimiigi Anabilim Dalt Tel: 0380 5421390-5280 Email: davuthaliaci@hoimail.com Konuralp Tip Dergist e-1SSN1305-3878 konuralptipdergi@duzce.edutr konuralpgenehtip@ gmail.com ‘www konualptipdergi duzce.edutr ‘Yaman H ve ark. iirkiye’de Aile Hekimligi Alanida Yapilan Tezlerin Kalitatif Degerlendirmesi OzET ‘Amag: Bu calismada Tirkiye'de Aile Hekimligi alamnde yapilan tezlerinin kalitalif olarak degerlendirilmesi, yayina diniyme ve sitasyon durumlarsun ineelenmesi amaglanmis. Materyal ve metot: Bu tammlayici ve kesitsel galigmada 1981 ile 2008 yillan arasinda ile hekimligi slaninda yapilan 140 adet tez degerlendirmeye alinarak, yapildigi yer, yayina déndsme ve sitasyon durumlart incelenmistir. ‘Arasturmada incelenen tezler ULAKBIM Tez Katologu tarafindan indekslenen tezlerdir. ULAKBIM'de adi gogen tezlerden elde edilen yayinlar, SCI, CINAHL, Google ve pubmed de arandi, Anabtar kelimesi olarak: “aile hhekimlige", “birincil bakin, “aile hekimligi uzmani" anabtar kelimeleri kullanilmstr. Tam metnine ulagilabilen yayinlar dexerlendirmeye abd Bulgular: Tezler ortalama 82.9137.0 (19-258) sayfadan olusmaktadu. Tez yneticilerinin cogunlugunun Profesbr oldugu, arastrma konusunun diger wmankk alanlanyla da iliskilendiilebilecegi, galigmalann cogunlukla tanimlayict, Kesitsel ve g6zlemsel oldugu belirlenmigtit, Onbes adet tez uluslararastindekslerde yayinlanmis olarak gbziikmektedir. SCI de yer alan ti ayri makaleye de galigma tarihine kadar toplam dort kez atif yapildist belirlenmistir. Tezlerin yapildigt yila gére dagihmlan degerlendirldiginde, 1999 (27, %19.3) ve 2007 (25, %17.9) yallarida pik yapuga beirlenmistr Sonug: Aile hekimligi disiplininin yapilan tezlerle tam anlamt ile hedeflenen sonuglara ulasilamasa da, Kendi alaninda tezler drettigi; ancak gogu tezlerin diger disiplinlerle birlikte alisilarak retildigi, birgok tezin de yayma onistardlemedigi goralmektedir. ‘Anahtar kelimeler: Aile Hekimligi, Tez, Uluslararast indeks,Sitasyon, Qualitative Evaluation of Theses Written in area of Family Medicine in Turkey SUMMARY Aim: to evaluate qualitatively thesis written in Family medicine and to investigate their status of citation and publication as article, Material and Method: the descriptive and cross-sectional included 140 thesis, indexed by ULAKBIM, in arca of Family Medicine written between 1981 and 2008 according to status of their citation and publication as article were analyzed as regards of their subjects, date of presentation and publication, study type and place in which to be written were registered in the study. To access data of thesis, ULAKBIM, SCI, CINAHL, Google and PUBMED was screened. Keywords such as “family medicine”, “primary care”, “family practitioner” have been used during the search, Results: Average page of thesis was 82.9437.0 (19-258), Majority of manager for thesis was academic degree of professor. It was found that several theses were associated with other ateas of specialization. Theses were usually designed as descriptive, cross-sectional and observational. OF 140 theses, 15 ‘ones were indexed by intemational publication. Tree different articles in SCL were cited four times until date of present study. When evaluating date of thesis according to years, it peaked in 1999 (27; 19.3%) and 2007 (25; 17.9%). Conclusion: Although discipline of Family Medicine was not achieved 10 ccome at targets, it was considered that thesis preparation and writing was able with association and cooperation with other medical department diseiples. However, it was considered that majority of thesis was not published as artiele Key words: Family medicine, Dissertation, International index, Citation Konuralp Tip Dergisi 2011;3(3):1-6 I ‘Yaman H ve ark ciris Bir tp disiplininin gelismesi ve kabul gérmesi igin Ug kriter vardur. Bunlar akademik anabilim dallarimn olmast, disipline 62g yayimlanan bilimsel dergiler ve temel kitaplar (textbook) olmast ve disiplini temsil eden bir deregin olmastdt (1) Sanayi devriminden sonra hizla artan bilgi birikimi tam dinyay: etkilemisti. Geligen teknolojinin bi bilimlere yansimast sonucu dogan pek gok wzmanhik dali hastalarin —hastaliklanim —tedavi_etmeyi uuygulamalarinin odagiyapmuslardir. Uzmanlasmis sailik bakimt belisliastalys olan kigilere sagk hizmeti sunarken ayngmamig sorunlant olan kisiler uygun saglik bakimina ulasmakta giglakler yasamaya baslamislardir. Bunu fark eden Francis Weld Peabody Shizla genel tababete dénilmesi gercktigini 1923 yylinda ildirmistir (2). IL. Dinya Savasina kadar dikkate alinmayan bu uyar1 ikinei daya savasimn yarattgs yikim ortaminda hastali degil hastalart tedavi eden birineil bakim hekimlerine gereksinim oldugunun fark edilmesi ile gindeme alumigur. [lk kez Amerika Birlesik Devlelleri‘nde Amerikan Tip Birligi 1947'de genel hckimlige olan gorcksinim nedeni ile American Academy of General Practice (AAGPYyi olusturmustur. 1966 yslinda _birinei ‘basamaktaki bu yeni uzmanlik kavramt Amerikan Tip Birligi'nin (American Medical Association) birer ay arayla yayinladifi 3 ayn rapor (Millis Komisyon Raporu, Willard Komite Raporu ve Folsom Raporu) ile resmen taninmustir (2-4). 1969°da Ale Hekimligi bir uzmanlik dal olarak kabul edilmis ve 1971'de de AAGP American Academy of Family Physician (AAFP) olmustur (3). 1969 yilinda “Aile Hekimligi Yeterlik Kurulu” (Board of Family Practice) kurulmasi, uzmanligm ve efitim —programin dizenlenmesinden sonra. disiplinle ilgili arastirma esaslarinn gelistirilmesini saglamstir (4). Ingiltere’de ise 1952 yslinda Royal College of General Practtioners‘in (Genel Pratisyenlik Kraliyet Koleji) kurulmasi aile hekimliginin tarihset gelisim slirecinde Gnemali kilometre taslarimdan biriir (5) Bu geligmelerden sonra aile hekimligi uzmanligimn tim dinyada kabul edilmis bir tanimunin yapilmast gerekliligi ortaya gikmijuir ve 1974 yilinda Hollanda’da “Avrupa ile Hekimleri Egitimi” toplantsi yapilmisur. Bu toplanida Lecuwenhorst grubu birinci basamak hekimligini, insant organ ya da Sistemlerini esas alarak inceleyen diger klinik wamanlik dallarindan farkls bir uzmanlik dali olarak tanumlamis ve tim dnyada kabul edilmistir (5,6) Tiirkiye'de biinetl yaklasim 1960 yilindan sonra Saghk ve Sosyal Yardim Bakankigs Mistesarhgr’na atanan Prof. Dr. Nustet Figek’in hazirladigi 224 sayalt slik Hizmetlerinin Sosyallestirilmesi Yasass" ile Toplum Hekimligi’ gergevesinde dilzenlenmis ve saglik sisteminde birinei basamaga_yerlestrilmeye saligimstr. Birinei basamagi saghk sisteminin merkezine yerlestiren ve sevk zincirini baslatan bu sistem Alma Ata konferansindan gok énce birineil akimim Snemini vurgulanusir (7). Ne yazik ki Alkede birineil bakimda yetismis uzmanlar olmamast, hhalkin geleneksel saglik bakimt arama bigimlerinden, farkh olmast, milfs yapisindakidegisimlere uyarlanmamast, —siidirdlebilir ——_finansman. kaynaklarndan yoksun burakilmast, hem mezuniyet sonrast egitim, aragtirma ve lojistik gereksinimlerin kargtlanamamasina ek olarak geligen teknoloji ile yterince desteklenmemesi bu gergekten dogerli ‘uygulamanin basarisin: engellemistir (7). Ukemizde Aile Hekimligi Uzmanhgi 5 Temmuz 1983 tarihinde Tababet Uzmanhk Tizigi’nde yer almisir. Lik Aile Hekimligi Anabilim Dali 1984 yilinda Gazi Universitesi Tip Faktltesi"nde ‘kurulmustur. Aile hekimligi uzmanlik egitim ise; ilk olarak 1985 yrlinda Ankara, Istanbul ve lzmir'de Saglik Bakanlgi'na baght egitim _hastanelerinde baslamistir, Tirkiye'de aile hekimligi alaninda ilk dernck 1990 tarihinde Ankara'da “Aile Hekimleri Uzmanlik Demegi” (AHUD) adi ile kurulmus, 1998 yilinda Bakanlar Kurulu karariyla Turkiye Aile Hekimleri Uzmanlik Dernegi (TAHUD) geklinde isim ddogisikligi_yapilmistr (7). ‘Tip fakiltelerinde Aile Hekimligi Anabilim Dallarinin kurulmast 16 Temmuz 1993 tarihinde Yaksek Ogretim Kurumu'nun (YOK) 12547 sayil karan le kabul edilmistir. Bu karar aile hhekimliginin akademik gelisiminde énemli bir adim olmustur. ilk kez 17 Eyl 1993"te Trakya Universites’nde Aile Hekimligi Anabilim Dali kurularak tiniversitelerde asistan efitimi baslamstir 8). Ailehekimlerinin, diger uzmanlar gibi galistgs ‘ilkelerde birinei basamakta yapilan aragtrmalarm baslamasimn ve gelismesinin daha zor oldugu saptanmigur (9). Yine de bu alanda énemli yatunmlar yapilmaktadir, Amerika Birlesik Devletlerinde alle hnckimliginin entelektel gelisimi 1960"larda baslams ve bu geligme uzmanligin meydana gelmesini saglamustir. Mackenzie, Pickles ve Fry dikkatli sistematik ineelemelerin gereklirdigi tanimlayiet arasturmalar yapmislardir. Ingiltere'de Kraliyet Genel Pratisyenlik Akademisi’nin ilk baskam Pickles, kendi popillasyonunda infeksiyon hastaliklaninin yayilimina ileyerek, arastirmalarin tamamen hastane disinda, yapilabildigini gostermistir (6,10). Fry, olagan ginlk luygulama sirasinda bakimda slrekliligi saglama ve arasuirma yapmada ail hekiminin dnemli roll olduguna vurgulamistir. Aile hekimiarastirmactsin; hhem fek bagina hem de diger arastirmacilara birlikte salisan, onlardan bilgilertoplayan, —arastirma metotlarim ginltk uygulamalant iginde denemeye ve gelistitmeye hevesli kigiler olarak tamimlar. Otuz Konuralp Typ Dergisi 2011;3(3):1-6 2 ‘Yaman H ve ark yildiraile hekimligi aragtrma esaslary olugturulmaya ve birinci basamak aragtirmalanimin —kapsamt tanmlanmaya galisiimaktedir. Bakimda en iyi yolu bbulmak igin sik girdlen hastalklarn tamsinda ve ryénetiminde yeni bilgilere itiyag oldugu konusunda ortak bir karara vanlmustr (10) Akademik aile hekimlerinin gayretleriyle bu alanlarda arastirmalar yapilabilir. Aile hekimliginin akademik rol gizden goyirildiginde, arastwma _alanmndan aiyade, arastuma —urctkenliginin gelistrilmesine ihliyag duyuldugu gorilmektedir (8), Bu galismada, Tiirkiye'de 1981 ile 2008 arasinda alle hekimligi alaninda yapilan tezlerin degerlendirilmesi, yayma donusme ve sitasyon durumlarimn —incelenmesi amaglanmistir, MATERYAL METOD Turkiye'deki tup fakiltelerinde, ail _hekimligt anabilim dallarimda ve saghk ‘bakanlgia baglt arastirma ve uygulama hastanelerinde gorev yapan ‘uzman, yardimet dogent, dogent ve profesdrlerin, vyéneticiliginde; alle" hekimligi— uzmanlik neilerinin kendi alanlarinda yapliklani tezler ve bbunlardan elde edilen yurt igi ve yurt digi yayinlar ile bbunlara yapilan sitasyonlar degerlendirldi, ‘Turkiye'nin degisik mezuniyet sonrasi egitim kkurumlarindan mezun olan uzmanlarin aile hekimligi alanmnda yaptiklan ve ULAKBIM TEZ KATOLOGU tarafindan indckslenen tezler ineclendi. Adi gegen tezlerden elde edilen yayinlar SCI, CINAHL, Google ve pubmed'de arandh. Anahtar kelimesi olarak: “aile hhckimligi",“birincil bakim”, “sile hekimligi uzmant” anahtar Kelimeleri kullanilmistur, Tam metnine ulasilabilen yaymlar degerlendirmeye alindh, Veriler Microsoft. Excel Calisma Sayfasi'na kaydedildi Yayinlann bashklan dikkate alimarak bir makalenin birden fazla degerlendirilmesi dnlendi. Yayinlarin yillany degerlendiriirken dergide yayimlanma tarihi Gikkate almdi. Eger yayinlanma tarihi_yoksa makalenin kabul tari girl Yaymlarin Konusuna Gére Dagihmy; 1. Aile ‘Hekirnligi DisiplinIIkeleri, 2. Aile Hekimligi ile flgii Klinik Uygulama, 3. Diger Uzmanhk Alanlanyla ilgili olarak 3 bollmde incelendi. Tablo 1, Tevlerin demografik bulgular ni) 2 oa) = 28 20.0) Yard. Dog 34 0439 Uz Dr. (Se 30214) ‘Aragtirma Konus ‘AH Disiplin [ele aH)

You might also like