Review / Derleme

Family Medicine and Some Reporting Practices

Aile Hekimlii ve Baz Rapor Verme Uygulamalar
Ramazan Vural1*, Hakan Yaman2

ABSTRACT

Reports occupy important places in our lives. The word report can be classified as "An examination of a subject, the results of research,
reporting detections, thoughts, or writings in any work". In daily life, the physician's reports (doctor reports) come to mind. The dictionary
definition of physicians reports is "diagnosis of the disease, showing the patient's condition rest, etc, the doctor or doctors writing given by
the board". Family physicians are authorized and mandated for the submission of reports by legislation, except specified reports. Family
physicians are faced with a wide variety of reporting requirements. Requirements vary by geographic and population structure. With the
influence of recent legislative changes, the Health Reports for driver candidates and drivers, Premarital Health Reports, Mental Faculties
reports demands are more often than others. On editing Health Reports for Driver Candidates and Drivers, the details of legislation should
be well known, examination should be carefully carried out; and if necessary, investigations and tests should be ordered. The report should
be issued for the applicant, if there are no obstacles. In cases regarding the declared or suspected diseases, consultation should be
requested. The applicants ages should be carefully inquired in Premarital Health Reports physical examination must be carried out.
Counseling about sexually transmitted and hereditary diseases should be given. In case of suspicion of a disease that constitutes an obstacle
for the marriage prescribed by law, ordering necessary tests are mandatory, otherwise, these tests can be done voluntarily. Relevant
legislations for the aim and scope of the investigation should be followed carefully. Identity information must be reviewed; the physical
examination must be done carefully. Doctors shouldnt hesitate to administer necessary tests and consultations, but should also avoid doing
unnecessary tests.
Every procedure should be recorded.

Key words: Family medicine, physician reports, medical reports for driver candidates and drivers, premarital health reports

ZET

Hayatmzda, raporlar ok nemli yer igal etmektedir. Rapor kelimesinin Herhangi bir ite, bir konuda yaplan inceleme, aratrma
sonucunu, dnceleri veya tespit edilenleri bildiren yaz, yazanak gibi geni anlam vardr. Gnlk yaamda rapor denilince sklkla akla
gelen hekim raporlar dr. Szlk tanm; hastaln tans, hastann dinlenme durumu vb.ni gsteren, doktor veya doktorlar kurulu
tarafndan verilen yaz eklindedir. Yasal dzenlemelerle belirtilen zel durumlar dndaki raporlarn verilmesi iin, aile hekimleri
yetkilendirilmi ve grevlendirilmilerdir. Aile hekimliinde ok eitli rapor talepleriyle karlalmaktadr. Talepler, corafi ve nfus
yaps ile deiebilir. Son yaplan yasal deiikliklerin de etkisiyle, en sk src adaylar ve srcler iin salk raporlar (SASSR),
evlilik ncesi salk raporlar(ESR), akli meleke ve hukuki muamele yapabilir rapor talepleri dierlerinden daha sktr. SASSR
dzenlerken mevzuattaki ayrntlar iyice bilinmeli, titizlikle muayene edilmeli ve gerekli durumlarda tetkik ve testler yaplmaldr. Engel
durum yoksa rapor dzenlenmelidir. Beyan edilen veya phelenilen hastalklarla ilgili, gerekli durumlarda dier bran uzmanlarndan
konsltasyon istenilmelidir. ESRde, kimlik bilgilerinden ya zellikle gzetilmelidir. Muayene mutlaka yaplmaldr. Cinsel yolla
bulaan ve genetik geili hastalklar hakknda danmanlk verilmelidir. Yasada belirtilen, evlenmeye engel tekil eden hastalklardan
phe edilmesi durumunda gerekli tetkikler zorunludur, bunun dnda bireylerin istemeleri halinde tetkik yaplabilir. Rapor dzenlerken,
konu ile ilgili mevzuatn istedii ama ve ekle uygun hareket edilmelidir. Kimlik bilgileri kontrol edilmeli, muayene mutlaka titizlikle
yaplmaldr. Gereksiz tetkik ve ilemlerden kanlrken gerekli durumlarda yaplmasndan ve konsltasyon istenmesinden
ekinilmemelidir. Yaplan her ilem mutlaka kayt altna alnmaldr.

Anahtar kelimeler: Aile hekimlii, hekim raporlar, src adaylar ve srcler iin salk raporlar, evlilik ncesi salk raporlar

Received / Geli tarihi: 29.02.2016, Accepted / Kabul tarihi: 12.03.2016

1
Antalya Eitim ve Aratrma Hastanesi Aile Hekimlii Klinii
2
Aile Hekimlii Uzman, Prof.Dr. Antalya
*Address for Correspondence / Yazma Adresi: Ramazan Vural, Antalya Eitim ve Aratrma Hastanesi Aile Hekimlii Klinii, Antalya-
TRKYE, E-mail: ramazanvural@yahoo.com
Vural R, Yaman H. Aile Hekimlii ve Baz Rapor Verme Uygulamalar. TJFMPC, 2017;11(1): 43-49. DOI: 10.21763/tjfmpc.295820

Vural ve Yaman, TJFMPC www.tjfmpc.gen.tr 2017; 11 (1) 43

GR
Hayatmzda, raporlar ok nemli yer igal eder.
Resmiyette, her durum raporlarla
belgelendirilmektedir. Resmi ve hukuki ilemleri
raporsuz yrtmek hemen, hemen imknszdr.
Rapor kelimesi, dilimize Franszca rapport
kelimesinden gemitir. Trk Dil Kurumu (TDK)
szlnde; Herhangi bir ite, bir konuda yaplan
inceleme, aratrma sonucunu, dnceleri veya
tespit edilenleri bildiren yaz, yazanak, Anlatm
gibi ok geni genel anlamlar vardr. Bunlarn
yannda Hastaln tans, hastann dinlenme
durumu vb. ni gsteren, doktor veya doktorlar
kurulu tarafndan verilen yaz olarak da
tanmlanmaktadr.1 Bu son tanm, daha ok bizim
konumuzu oluturan gnlk yaamda rapor
denilince sklkla akla gelen hekim raporlarn
(doktor raporlar) tarif etmektedir.
Hayat, resmiyette bu doktor raporlarndan
biri olan doum raporu ile balar, nfus
hizmetleri kanununa gre tecilin uslune ve
rneine uygun olarak dzenlenmi belgelere
dayandrlmas zorunludur. 2 Nfusa bildirim,
doumu gsteren resmi belge ile yaplabilir.3 Spor
yapma, ie balama, i grememezlik, ehliyet alma,
silah bulundurma, evlenme, doum nce ncesi,
doum sonras, yallkta hukuki ilem yapma gibi
hayatn her nemli evresinde bu raporlara ihtiya
duyulur. Hayatn sona ermesi ve sonrasnda, defin
ruhsat vermeye kanunun yetki verdii kii ve
kurumlar arasnda, varsa resmi tabipler yer
almaktadr.4
Raporlarn kiilere ynelik asl amac,
onlarn salklar ile ilgili olas riskleri tespit edip
nlemektir. Ama bu olunca, raporlarn ekil ve
ierik bakmndan ok farkllklar gsterecei
anlalabilir. Bunun iin zenli bir muayenenin
yannda, gerekli tetkik ve testlerin titizlikle
yaplmas gereklidir. Btn bu uygulamalar yapp
deerlendirirken, konu ile ilgili mevzuatn tam
olarak neler istediini bilerek hareket edip usulne
uygun rapor dzenlemek gerekir. Rapor
dzenlerken dier bran hekimlerinden
faydalanmak imkn dahilindedir. Titiz davranlarak,
gerektii gibi dzgn ve eksiksiz hazrlanan
raporlar, kiiyi olas risklere kar koruduu gibi,
raporu dzenleyen hekim veya hekimlere de yasalar
karsnda gvence salar.
lgili Mevzuat birinci basamak salk
kurulular ve resmi tabiplerce dzenlenmesi
ngrlen her trl rapor, sevk evrak, reete ve
sair belgeler, aile hekimlii uygulamasna geilen
yerlerde aile hekimleri tarafndan dzenlenir
demektedir.5 Ayn mevzuatta rapor ve dier
kullanlacak belgelerin ekli ve ierii, kaytlarn
tutulmas ile alma ve denetime ilikin usul ve
Vural ve Yaman, TJFMPC www.tjfmpc.gen.tr 2017; 11 (1)
esaslar, Salk Bakanlnca karlacak
ynetmelikle dzenlenirdenmektedir.5
Hekimlere gelen rapor talepleri, kiinin
salk durumunun belirlenmesi gibi ksmen daha
basit olan Durum Bildir Raporu olabilecei gibi,
ok daha karmak ve spesifik olan kii ya da ilgili
kurum tarafnca belirlenmi olan durumala ilgili
salk asndan uygunluunun istendii raporlar da
olabilmektedir. Sz konusu spesifik raporlar,
hekimlerin en zorland raporlardr. ou kez
istenilen durumla ilgili artlarn, hekim tarafndan
tam bilinmesi mmkn olamayabilmektedir. Her
konu ile, ayrntl resmi dkman bulmak da
olduka g veya mmkn deildir.
Bu durum, raporlarn ok spesifik konular
iermesi nedeniyle olabildii gibi, ok eitli
konularla ilgili rapor taleplerinin gelmesinden de
kaynaklanmaktadr. Raporlarn, hangi amala
istendii ve deerlendirme ltleri net deildir.
Byle durumlarda gerek kii gerekse hekim eitli
hukuki risklerle kar karya gelmektedirler. Rapor
talep eden kiiler, bavuru srasnda bunun bir
formalite ve bir imzadan ibaret olduunu
dnmektedir. Ancak, olumsuz hukuki bir
durumla karlaldnda, kimse hata veya eksiklii
mazur grmemektedir. Halbuki raporlar kiiye
salk garantisi vermezler. Rapor verilirken ilgili
dier bran hekimlerinden konsltasyon
istenilebilir, sonu normal olsa dahi, tespit
edilebilinecek durum atland ise sorumlu
olunabilinecei unutulmamaldr.
Aile hekimlerinden talep edilen raporlar;
Src Adaylar ve Srcler iin Salk Raporlar
(SASSR), Evlilik ncesi Salk Raporlar (ESR),
leri Yata Hukuki Ehliyet, Akli Meleke Raporlar
Hukuki Muamele Yapabilir Raporu, Uak ile
Seyahat Raporlar, Yivsiz Av Tfei Raporlar,
Sporcu Lisans Raporlar, Okula balama Raporlar,
e girebilir Raporu, Askerlie Elverililik Raporu,
Adli Raporlar, Doum Raporlar, lm bildirim
Raporlar, gremezlik Raporlar gibi ok
eitlidir. Rapor bavurularnn bir ksm yazl ve
usulne uygun formlarla, bir ksmda szel olarak
yaplmaktadr. Szel olarak yaplan bavurular, aile
hekimlerinin ilerini gletirmekte, zaman, zaman
bavuru sahipleri ile gerginlik veya tartmalara
neden olabilmektedir.
Rapor talep saylar, yer ve zamana gre
deimekle birlikte, genel olarak SASSR, ESR,
Akli Meleke Raporlar daha arlkl yer tutar.
Src adaylar ve srcler iin salk
raporlar
Src adaylar ve srclerde aranacak salk
artlar ve muayene uslleri eitli yasa ve
44
ynetmeliklerle belirlenmi olup, gerektike gnn
ihtiyalarna gre deitirilmektedir. Src
Adaylar Ve Srclerde Aranacak Salk Sartlar
le Muayenelerine Dair Ynetmelik, ileri ve
Salk Bakanlnca yasa kapsamnda mtereken
hazrlanmtr .6,7 2013 ylnda Kanunda yaplan
deiiklik kapsamnda Motorlu Tat src
Kurslar Ynetmelii 05/12/2015 tarihinde,
Karayollar Trafik Ynetmelii 17/04/2015
tarihinde,Src Adaylar Ve Srclerde
Aranacak Salk Sartlar le Muayenelerine Dair
Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair
Ynetmelik 29/12/2015 tarihinde
yaymlanmtr.8,9,10,11 Bu Ynetmeliin yrrlk
tarihi 01/01/2016 dr.
Sz konusu ynetmelik deiiklii
kapsamnda, SASSR dzenlenme ileminin
yrtlmesi, Salk Bakanlnn resmi yazs ile
ayrntl ekilde anlatlmaktadr.12 Buna gre
Salk Bakanl ve niversitelere ait salk
tesisleri, aile sal merkezleri ve Salk
Bakanlnca ruhsatlandrlm zel salk
kurulularnda (zel hastane, zel tp merkezi, zel
poliklinik ve zel muayenehane) alan
tabip/uzman tabiplerce dzenlenebilecektir.
Emniyet Genel Mdrl ve Jandarma Genel
Komutanlnca verilen, eitim sonrasnda src
belgesi alacak personelin salk raporlar kendi
kurum tabipliklerince dzenlenebilecektir.
Src belgesi snflar aadaki ekilde yeniden
gruplandrlmtr;
a) Birinci grup: M, A1, A2, A, B1, B, BE ve F
snflar,
b) kinci grup: C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE ve
G snflar.
Salk raporu ablonu ilgili kurumlar (Salk
Bakanl ve ileri Bakanl Emniyet Genel
Mdrl) tarafndan uzla ile hazrlanm olup,
drt ayr ksmdan olumaktadr8,9,10,11:
I. Ksm: Src/src adaynn kimlik
bilgilerinin ve fotorafnn olduu ksmdr.
II.Ksm: Salk tesisleri, aile sal merkezleri
veya zel salk kurulularnda grevli pratisyen
tabip/aile hekimi tarafndan doldurulacak ksmdr.
III.Ksm: Salk tesisleri/zel salk kurulularnda
grevli ilgili uzman/uzman tabipler tarafndan
doldurulacak ksmdr.
IV.Ksm: zel tertibatl motorlu ara kullanlmas
gereken durumda il/ile salk mdrl
bnyesinde kurulan komisyon tarafndan
doldurulacak ksmdr.
Src raporuna ilikin muayenede, hekim
muayenesinde src veya src adaynn
aadaki sorunlarnn olup olmadn
deerlendirmekle ykmldr13:
a. itme kayb,
b. Denge problem (gnlk hayat kstlayan),
c. Uyku apnesi gibi uyku bozukluu,
d. Malignite yks,
e. Ekstremite noksanl,
f. Kas, kiri ya da ba lezyonlar,
g. Diabetes mellitus hastal (regle
olmayan, hipoglisemiye neden olabilecek
ila kullanan),
h. Kardiyovaskler Sorunlar (akut kroner
sendrom, kalp yetmezlii, ritim
bozukluu, kalc pil implantasyonu v.b),
i. Organ yetmezlii (Kronik Bbrek
Yetmezlii ve dier dekompanze organ
yetmezlikleri),
j. Santral Sinir Sistemi hastalklar,
k. Periferik Sinir Sistemi Hastalklar,
l. Epilepsi, Kas hastalklar,
m. Psikyatrik Sorunlar,
n. Alkol ve Psikotrop madde bamll.13
zetle, hekime yaplan ilk bavuru
srasnda, yukarda saylan durum ve hastalklarn
taranmas ve lzumu halinde ilgili uzmanlklara,
komisyonlara, src ya da src adaylarnn
gnderilmeleri gerekmektedir. 14
SASSR almak iin, ynetmelikte ifade
edilen salk tesislerinde grevli pratisyen tabip/aile
hekimine beyan formunu doldurduktan sonra
bavuruda bulunmak mmkn olacaktr. Bavuruda
bulunulan hekim, beyan formunu incelemek ve
muayenesini yapmak kouluyla salk raporunu
tanzim etmektedir. Beyan formunda beliritilen
durumlara sahip olan ya da muayenesinde patoloji
saptanan bireylerde de ilgili uzmanlk dallarndan
gr almak kouluyla, II. Ksm doldurtulacaktr
ve uygun ise salk raporunun dzenlenmesi
mmkn olacaktr. 14
Muayene olunan yerde, hekimler
src/src adaynn muayenesinde ek tetkikler

Vural ve Yaman, TJFMPC www.tjfmpc.gen.tr 2017; 11 (1) 45

talep ederek, salk raporunun III. Ksmn
doldurmaktadrlar. Src belgesi, snf ya/ya da
kstllklarna ilikin kod numaralar eklenerek
src/src aday salk raporu tanzim
edilmektedir. 14
Src, ya da src adaynn zel
tertibatl ara kullanmasna ilikin gereksiniminin
olmas durumunda, birey l Salk Mdrl
nezdinde kurulan komisyona havale edilmektedir.
Muayene formuna eklenecek olan kodlar ise, bu
uygulama iin hazrlanm kod tablolarndan
edinmek mmkndr. l Salk Mdrlnn verilmi olan ve 2918 sayl Kanuna gre
kuraca komisyonda idareciler, ilgili bran
uzmanlar ve meslek oda temsilcileri
bulunmaktadr. Kurulan komisyon tarafndan,
ngrlen zel tertibat kod numaras ile src ya
da src adaynn alabilecei ehliyet snf
belirlenmektedir.14
Muayene erevesinde, zellikle krlma
kusurlarnn ve dier grme sorunlarnn
deerlendirilmeleri nem arz etmektedir.
Ynetmelikte Src/src adaynn motorlu bir Evlilik ncesi Salk Raporlar
arac kullanmak iin gerekli olan yeterli grme
keskinliine sahip olduklarndan emin olunmas
iin uygun deerlendirilme yaplr. Kiilerin grme
keskinliinin yetersiz olduuna ve/veya gze ait bir
hastala dair bir phe sz konusu olduunda,
uzman tabip tarafndan muayene edilir hkm yer
almaktadr. Muayenede, krlma kusurunun
saptanmasnda (grme derecesi tayininde) snellen
eeli nerilmektedir. Birinci grup srclerde
dzeltmeli veya dzeltmesiz olarak bir gzn
grmesi 0,1den aa olmamak artyla her iki
gzn grme derecesi toplam 1,0 (tam) olmaldr.
kinci grup srclerde dzeltmeli veya
dzeltmesiz olarak az gren gzn grmesi 0,6 ve
iyi gren gzn grmesi 0,8den aa olmamal
veya sa gz 0,7 ve sol gz 0,7 olmaldr.
Monokler srclerde grme gc gren gzde
1,0 (tam) olmaldr denilmektedir.15
Src ya da src adaylarndan iki
gz de gren ve beyan formunda belirtilen renk
krl, gece krl (tavukkaras), gz kapanda
dme, ift grme veya alk, blefarospazm,
katarakt, afaki veya progresif gz hastal
bulunmayan kiilerin pratisyen tabip/aile hekimi
tarafndan grme keskinlii ynnden muayenesi
yaplr. Gz muayenesi neticesinde, gzlk
kullanm lzum ederse, gzlk kullanmak
kaydyla ara kullanabileceine ilikin rapor
hazrlanmas mmkndr. Pratisyen tabip ya da aile
hekimleri, src muayenelerinde, sadece gzlk
(01.01), ya da gzlk veya kontakt lensle (01.06)
ara kullanabilir kodlarn kullanabilmektedirler.
Grme muayenesi srasnda karar verilememesi ya
da ileri deerlendirme gerektirmesi durumunda,
src ya da src aday gz hastalklar Merkezlerinde dzenlenmesi esastr. Bu ilemlerin,
Vural ve Yaman, TJFMPC www.tjfmpc.gen.tr 2017; 11 (1)
uzmanna sevk edilmektedir .12
Bunlardan anlalmaktadr ki, SASSRnin
verilmesi mevzuattaki ayrntlarn iyice bilinmesini,
muayenenin titizlikle yaplmasn ve gerekli tetkik
ve testlerin yaplmasn gerektirmektedir.
Deitirilen ynetmelie gre, M, A1,
A2, A, B1, B, BE, F ve G snf src belgeleri 10
yl; C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D ve DE snf
src belgeleri ise 5 yl geerlidir.16 Bunun
yannda, maddenin yrrle girdii tarihten nce
deitirilmesi zorunlu olan src belgelerinin
deitirme ilemleri be yl ierisinde tamamlanr.
Gerekmesi halinde bu sre ileri Bakanlnca
uzatlabilir denilmektedir.17 Trkiyede, TK
2014 rakamlarna gre 25 972 519 src belgesi
mevcuttur .18 Bu kadar yksek sayda belgenin
deiecek olmas, hekimlerin i younluunu bir
hayli arttracak olup, gnlk mesailerinden nemli
bir zaman dilimini alacaktr.
Evlenmden nce, evlenecek kiiler evlendirme
memurluklarna bavurduklarnda, kendilerinden
gerekli belgeleri tamamlamalar istenir. Bu
belgelerden biri ESRdir. Mevzuata gre,
evlenecek kiilerden evlilik ncesi muayene
olunmas ve rapor istenmesi yasal bir
zorunluluktur.19,20
7/8/1931 tarih ve Bakanlar Kurulu karar
ile yrrle konulan, Evlenme Muayenesi
Hakknda Nizamnamede, evlilik ncesi
muayenelerin ne ekilde yaplaca
aklanmaktadr. Bu Nizamnamenin 2. maddesinde
Hususi tabiplerin ve hkmet tabibinden gayr
etibbay resmiyenin verdii shhat raporlar mahalli
hkmet tabiplii veya vekili tarafndan tasdik
edilmedike muteber olmaz. Hkmet tabipleri, bu
raporlar tasdik etmezden evvel, mevcut kuyudattan
hakknda shhat raporu verilen evlenme namzedinin
Umumi Hfzsshha Kanununun 123. ve 124.
maddelerinde mezkur evlenmee mani
hastalklardan biriyle malul olup olmadn
aratracaklardr. Hkmet tabipliinin resmi
mhrn ve tabibin imzasn havi olmayan shhat
raporlar muteber deildir. dzenlemesi yer
almaktadr.
1985 ylnda yaynlanp yrrle giren
evlendirme ynetmelii, hangi hallerin evlenmeye
mni olduunu belirtmektedir.21 Salk raporunun
olmamas, evlenme engelleri arasnda saylmtr.
Raporlarn, Toplum Sal Merkezlerinde ve bal
Ana ocuk Sal ve Aile Planlamas
hastaneler ve zel salk kurumlar tarafndan da
46
yaplmas mmkndr. Bu raporlar, Toplum Sal
Merkezi tarafndan onaylanmadan geerli deildir
.22 Aile Hekimlii Kanununa gre, aile hekimleride
bu raporlar vermekle grevlendirilmilerdir .5
Aile hekimine bavuran kiilere, nce
evlilik ncesi muayene ve danmanlk hizmetleri
ile ilgili bilgi verilir. ESR Bavuru Formu ve Risk
Deerlendirme Formu verilip formun birlikte
doldurulmas istenir, nfus czdanlar mutlaka
incelenir. 17 yandaki kiilerin hem kendilerinden,
hem de veli veya vasilerinden imza alnr. 16
yandakiler hkim karar olmadan evlenemez.
Form incelenir, anemnez alnr, fizik muayene
yaplr, genel psikiyatrik muayene yaplr. Evlilik
ncesi yaplan muayenenin amalar arasnda,
bulac hastalklar, genetik geili hastalklar,
reme sal, olas riskler, bu risklerden korunma
yollar konusunda kiilere danmanlk verilmesi
olmaldr. Dtan aka grlebilen muayene
bulgusu yoksa, hastalk yoksa danmanlk
verildikten sonra ESR dzenlenmelidir. Halen
yrrlkte olan Umumi Hfzsshha Kanunu(UHK)
123. maddeye gre frengi, belsoukluu, yumuak
ankr, czzam ve bir akl hastalna mptela
olanlarn evlenmesi yasaktr.
Cinsel yolla geen bulac hastalklar,
cinsel davranlar, tberkloz, akl hastal, Hepatit
C ve genetik hastalklarn sorgulanmalar
beklenmekte ve phe zerine kan grubu, HIV-
Eliza, HBsAg, VDRL-Sfiliz ve Hemoglobin
elektroforezi gibi tetkikler, cretleri kendilerince
karlanmak suretiyle istenebilmektedir. Mevzuata
gre, evlenmeye engel olabilecek bulac
hastalklar tarif edilmitir (rn. sifiliz, gonore,
yumuak ankr ya da lepra). Tberklozun,
tedavisinin iyilemenin olmad ikinci alt aylk
tedaviden sonra, ya da evlenmeye engel olmayan
bulac hastalklarda rapor dzenlenebilmektedir
(rn. ADS, Hepatit B ve Hepatit C). Tetkikler,
sadece evlenmeye engel tekil eden durumlarda
zorunlu olmaktadr, dier hastalklarda bireyin
isteine bal olmaktadr.
Hastalk olmad durumlarda rapor
dzenlenir. Evlenme engeli tekil eden bulac
hastalk phesinde, hastaln bulatrcl sona 24 saat, 2 saat dal yaptktan sonra en az 12 saat.)24
ermeden rapor dzenlenmez. Akl ve ruh hastal
phesinde, kii deerlendirilmek zere tam
teekkll bir hastaneye sevk edilir. Evlenme engeli
tekil etmeyen bulac hastalklarda, danmanlk
verilerek kii ve kiilerin isteklerine gre davranlr.
Hemoglobin elektroforezi sonucu, iftin her iki
bireyinde Talasemi taycl tespit edilmise,
bunun evlilie engel olmadn ancak olas riskleri
anlatarak, prenatal ileri tetkik imkanlarnn
kullanlmas ve ona gre karar verip hareket
edilmesinin uygun olaca kendilerine
sylenmelidir. Testin, dier sonularnda risk
Vural ve Yaman, TJFMPC www.tjfmpc.gen.tr 2017; 11 (1)
bulunmad kiilere ifade edilmelidir. Rapor
dzenlenirken en ok dikkat edilmesi gereken iki
husus; kimlik bilgilerinin, dolaysyla ya
kontrolnn mutlaka yaplmas ve yaplan veya
yaplmayan her eyin kayt altna alnmasdr.
Dier raporlar
Gebelerin uak seyahat raporlar
Yirmi sekiz haftalarn henz tamamlamam
gebelerin, uak seyahati iin rapora gereksinim
duyulmamaktadr. Ancak 28-36. haftalar arasnda
aldklar uakla seyahatinde herhangi bir saknca
yoktur ibaresi bulunan salk raporlaryla umalar
mmkndr. Otuz alt hafta ve sonrasnda ise,
doktor raporu olsa dahi hamile yolcularn
seyahatine izin verilmez.
oul gebeliklerde ise, 28-31. haftalar
arasnda raporla seyahat etmeleri mmkndr. Otuz
iki hafta ve sonrasnda seyahatlar
yasaklanmaktadr. Raporun yeni hazrlanm olmas
(en fazla yedi gn) ve hekimin ad-soyad, diploma
numaras ve imzas bulunmas beklenmektedir.
Rapor ngilizce ya da Trke tanzim edilmi
olmaldr.23
Hava yolculuunun yaplmamas gereken
durumlar
Bir haftadan kk yenidoanlar, istirahatte bile
gs ars olan coroner arter hastal olanlar,
herhangi bir sebepten dolay kafa ii basn art,
sinus ya da kulak burun boaz enfeksiyonu olanlar,
yeni geirilmi myokart enfarkts yks olanlar,
ileri dzeyde solunum yetmezlii olanlar,
pnmotoraks olanlar, orak hcreli anemi gibi
hematolojik sorunlar olanlar, sistolik kan basnc
>200 mmHg olanlar, hipertansiyonu regle
olmayanlar, yeni geirilmi cerrahi ve vcut
boluklarnda gazn biriktii (gastrointestinal
system, beyin, gz ii vb.) durumlarda uu
kontrendikedir. Aletli dal yapan dalglarn da
uu iin bekleme srelerine uymaldrlar (Bir veya
daha fazla gn snrsz dal yaptktan sonra en az
leri yata hukuki ehliyet
Mevzuatmzda, 65 yanda olan her kiinin, hukuki
ilemde bulunabilmeleri iin salk raporuna
gereksinimleri bulunmamaktadr. Ancak yaplan bir
hukuki ilem neticesinde, geerli hak sahiplii
edinebilme ya da borlanabilme ihtimali karsnda,
hukuki ilem ehliyetinin deerlendirilmesi
gerekmektedir. Medeni Kanunumuza gre, fiil
47
ehliyeti koullar belirlenmitir. Fiil ehliyetinin 4. Nfus Hizmetleri Kanunu T.C. Resmi Gazete,
varlndan bahsetmek iin, bireyin reit olmas ve 25.4.2006/5490, Md. 31. (1) b.
temyiz kudretine sahip olmas ve kstlanmam 5. Aile Hekimlii Kanunu T.C. Resmi Gazete,
olmas beklenmektedir.25 Yani 65 ya ve zeri ile 9.12.2004/25665, Md.5, 8.
ilgili mevzuatmzda bir kstlama 6. Src Adaylar Ve Srclerde Aranacak
bulunmamaktadr. Salk Sartlar le Muayenelerine Dair
Ynetmelik, T.C. Resmi Gazete
Pratikte ise bu durum farkldr. Genellikle 26.09.2006/2630.
65 ya ve zerindeki bireylerden, bir rapor talep 7. Karayollar Trafik Kanunu, T.C. Resmi Gazete
edildii iin toplumda bu ynde bir kanaat 18.10.1983/18195, Md. 41 c.
olumutur. Tapu satlarnda balama, ipotek, 8. Karayollar Trafik Kanunu, T.C. Resmi Gazete
rehin vb. gibi ilemlerde, bavuranlarn medeni 18.10.1983/18195.
haklarn deerlendirme ehliyetlerinin olup 9. Milli Eitim Bakanl zel Tat Srcleri
olmadnn aratrlmasnn gereklilii Kursu Ynetmeliinde Deiiklik Yaplmasna
vurgulanmaktadr. Bu hususta kukuya dld Dair Ynetmelik, T.C. Resmi Gazete
taktirde, tapu sicil mdrlnce hekimden rapor 05.12.2015/29553.
istenecei bildirilmektedir.26 Yal bireylerde 10. Karayollar Trafik Ynetmeliinde Deiiklik
yukarda belirtildii gibi mutlaka bir rapor koulu Yaplmasna Dair Ynetmelik, T.C. Resmi
bulunmamaktadr, ancak phe zerine ya da bu Gazete 17.4.2015/29329.
hususta intikal eden bir ihbar ya da ikayet zerine, 11. Src Adaylar Ve Srclerde Aranacak
akli melekeleri bir doktor araclyla ile Salk Sartlar le Muayenelerine Dair
saptanmaldr.27 Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair
Ynetmelik, T.C. Resmi Gazete 29.12.2015/
29329.
SONU 12. Antalya Salk Mdrl.
http://www.antalyasm.gov.tr/DosyaIndir.ashx?
Gnlk aile hekimlii pratiinde, ok eitli salk Tip=1&Id=242&U=.pdf&DosyaAd=surucu-
raporu talepleri ile karlalmaktadr. Her raporun saglik-raporu-kod-tablosu--beyan-formu-
kendine has zellikleri vardr. nsanlarn ustyazi (Eriim Tarihi: 27.02.2016)
hayatlarnda yer tutan nemli belgelerdir. Hukukun 13. Src Adaylar Ve Srclerde Aranacak
karar verirken yararland, en nemli Salk Sartlar le Muayenelerine Dair
referanslardandr. Yanl veya eksik dzenlenen Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair
raporlar kiiyi zor durumda brakabilecei gibi, Ynetmelik, T.C. Resmi Gazete
raporu dzenleyen hekimi de skntya sokabilir. 29.12.2015/29329, Md.2 deitirilen Md.4 (2).
Baz istisnalar dnda, zellikle sk talep edilen 14. Src Adaylar Ve Srclerde Aranacak
raporlarn ekil ve ierik olarak nasl dzenlenecei Salk Sartlar le Muayenelerine Dair
ilgili mevzuat tarafndan belirlenmitir. Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair
Ynetmelik, T.C. Resmi Gazete
Rapor dzenlerken, bu bilgiler nda, 29.12.2015/29329 Md.2 deitirilen Md.4 (3).
hukuki sorunlarla karlamamak, madur etmemek 15. Src Adaylar Ve Srclerde Aranacak
ve olmamak iin konu ile ilgili mevzuatn istedii Salk Sartlar le Muayenelerine Dair
ama ve ekle uygun hareket edilmelidir. Kimlik Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair
bilgileri kontrol edilmeli, muayene mutlaka Ynetmelik, T.C. Resmi Gazete
titizlikle yaplmaldr. Gereksiz tetkik ve 29.12.2015/29329 Md.3 deitirilen Md.5. (1),
ilemlerden kanlrken, gerekli durumlarda (2).
yaplmasndan ve konsltasyon istenmesinden 16. Karayollar Trafik Ynetmeliinde Deiiklik
ekinilmemelidir. Yaplan her ilem mutlaka kayt Yaplmasna Dair Ynetmelik, T.C. Resmi
altna alnmaldr. Gazete 17.04.2015/29329 Md.14 deitirilen
Md.87.
17. Karayollar Trafik Ynetmeliinde Deiiklik
KAYNAKLAR
Yaplmasna Dair Ynetmelik, T.C. Resmi
Gazete 17.04.2015/29329, geici Md. 32,
1. Trk Dil Kurumu Szl. geici Md.10.
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ 18. Trkiye statistik Kurumu.
gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.56d1ab5d47f http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?i
3c5.03403171 (Eriim tarihi: 27.02.2016) d=18760 tablo 1-7414951655780276717.xls
2. Nfus Hizmetleri Kanunu, T.C. Resmi Gazete, (Eriim tarihi:27.02.2016).
25.4.2006/5490, Md.12 19. Trk Medeni Kanunu, T.C. Resmi Gazete
3. Nfus Hizmetleri Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 08.12.2001/24607, Md.136.
25.4.2006/5490, Md.15. (2).

Vural ve Yaman, TJFMPC www.tjfmpc.gen.tr 2017; 11 (1) 48

20. Umumi Hfzshha Kanunu, T.C. Resmi Gazete
06.5.1930/1489, Md .122,123,124.
21. Evlendirme Ynetmelii, T.C. Resmi Gazete
07.11.1985/18921 Md.15.
22. Salk Bakanl Trkiye Halk Sal Kurumu
Kadn ve reme Sal Daire Bakanl
Evlilik ncesi Muayene ve Danmanlk
Rehberi 2013 Syf 9.
23. Turkish Airlines.
http://www.turkishairlines.com/tr-tr/seyahat-
bilgileri/ozelligi-olan-yolcular/hamile-hasta-
ve-engelli-yolcu (Eriim tarihi: 27.02.2016)
24. Trkiye Salk Bakanl Trkiye Sahil ve
Hudutlar Salk Genel Mdrl
http://www.seyahatsagligi.gov.tr/SeyahatOneril
eri/HavaYolculugu (Eriim tarihi: 27.02.2016)
25. Trk Medeni Kanunu, T.C. Resmi Gazete
08.12.2001/24607,Md. 9,10,11,12,13,14,15,16.
26. Tapu Sicil Tz, T.C. Resmi Gazete
07.6.1994/21953, Md 14.
27. Tapu Kadastro Genel Mdrl.
https://www.tkgm.gov.tr/sites/default/files/iceri
k/ekleri/074.148-1565.doc (Eriim
Tarihi: 27.02.2016)

Vural ve Yaman, TJFMPC www.tjfmpc.gen.tr 2017; 11 (1) 49