Mikroretim (Microteaching) ve Tp Eitimindeki Uygulamalar

Fusun Ersoy*, Hakan Yaman**

ZET

Bu yazda eitici eitiminde kullanlan bir yntem olan mikroretim (microteaching) ve

tp eitimindeki uygulamalarndan sz edilmi, bu retim ynteminin bir tipi olarak
kullanlan one minute preceptor uygulamasna rnek verilmitir.

GR VE TANIM

Eitimde nitelik gelitirmede en nemli elerden ikisi ; eitim program ve eiticidir.

Uygulanan eitim programlarn deerlendirmeden ve gelitirmeden, eitici eitiminde
kaliteyi arttrmadan eitimde nitelik gelitirmek mmkn grlmemektedir . Mikroretim
1960l yllarda Alien ve arkadalar tarafndan gelitirilen ve eitici eitiminde r aan bir
yntemdir (1). Mikroretim, adndan da anlalaca gibi eiticiyi eitim verdii srada adeta
bir mikroskop altna koyarak, kulland eitim yntemlerinde yapt hatalarn onu izleyen
meslektalarnn/uzmanlarn perspektifiyle annda deerlendirilmesi ve yapc geri
bildirimlerde bulunmalar temeline dayanr (2). Mikroretim uygulamalar iin ok sayda
renciden oluan byk snflara, uzun ders saati srelerine ihtiya yoktur. Mikroretim
ynteminin esas amac uygulama annda etkili ve youn geribildirimlerle eiticilik
becerilerinde yeterlilii gelitirmektir. Deneyimli bir eitimci bile bu teknii kullanarak yeni
beceriler gelitirebilir. Stanford grubunun yapt mikroeitim uygulamalar ile birlikte (3)
tm dnyada mikroretim yntemi video kayd ile birlikte dnlmeye balanmtr.
Eiticinin performans uygulama annda grup tarafndan izlenip deerlendirilebildii gibi,
videoya alnarak daha sonra da grup ve eitici tarafndan birlikte izlenebilir. zellikle grsel
iitsel gelere dayal becerilerin n planda olduu klinik eiticilikte eiticinin eitim
oturumunu videoya kaydederek daha sonra grupla birlikte izlemesi ve deerlendirmesi, tp
eitiminde mikroretim ynteminin temel uygulama biimini oluturmaktadr (1,4).

* Do.Dr. Fsun Ersoy, Krkkale niversitesi, Tp Fakltesi, Aile Hekimlii Anabilim Dal
e-posta: fusunersoy@mail.koc.net
**Do.Dr. Akdeniz niversitesi Tp Fakltesi Aile Hekimlii Anabilim Dal
Mikroretimde Yntem

5-10 dakika sre ile 4-6 kiilik bir gzlemci grubu nnde ders anlatlr. Eitici dersin
plann ve renme hedeflerini ortaya koyduktan sonra sunuma geer. Burada izleyici grup
iin nemli olan neyin retildiinden ok, nasl retildiidir. Eitici, ema/ak emalar,
tahta, slide, tepegz ve baka grsel iitsel aralar kullanabilir. Eiticinin sunumu grup
tarafndan gzlendikten hemen sonra eletiriler ve geribildirimler yaplr. Ksa bir ara
verildikten sonra bu geribildirimleri gz nne alan eitici dersi tekrar sunar. Bu
mikroretim dngs (ekil 1) olumlu geribildirimler salanana dek srdrlebilir.
Uygulama ekil 2de verilen rnek formda olduu gibi grup tarafndan deerlendirilir.

ekil - 1 Mikroretim Dngs

PLANLA

ZLEYCLERN DNCELER RENME HEDEFN BELRLE VE RET

TEKRAR RET ZLEYENLERN ELETRLER

TEKRAR PLANLA

Mikroretim Ynteminin Avantajlar

- Desteklemi bir ortamda zgl eitim becerilerinin gelitirilmesini ve hatalarn ortadan

kaldrlmasn salar.
- Deiik modelleri izleyerek kendi modelini gelitirme olanan salar.
- Dersi hazrlarken ve sunarken duyulan kaygnn giderek azalmas ve kendine gvenin
gelimesine olanak tanr.
- Eiticinin video kaytlarn izleyerek kendi baarsna ilikin geribildirimlerde
bulunabilme olanan salar.
- retim ortamnda yeni, farkl teknikleri deneme ve yeni yntemler gelitirme frsatn
yaratr.

Mikroretim Yntemine Yneltilen Eletiriler

Uygulamaya koyulduu ilk yllarda mikroretim ynteminin birbirine benzer standart

robot eiticiler yaratt, nceden kurgulanm uygulama ve giriimlerin srekli
tekrarlanmasna yol at, doal olmayan bir ortamda kazanlan becerileri, eiticinin daha
sonra iselletiremedii gibi eletiriler yneltilmi (5), ancak bu eletiriler destek bulmam,
tam tersine eiticinin eiticilik becerilerini gelitirmede motivasyon salad ve izleyen
kiiye de zaman iinde tekrarlanan uygulamalarla giderek daha iyi geribildirim verme
yeteneini kazandrd gr yaygnlamtr.

Klinik Eiticilikte Mikroretim Uygulamalar

Hasta ba renci eitiminde mikroretim uygulamalar giderek baarl sonular vermeye

ve yaygnlamaya balamtr (6). One minute preceptor(Bir dakika eiticilik) denen bir
eitim yaklamnda zellikle hasta ba ve klinik uygulamalar srasnda kstl zaman
srecinde rencinin kazanmas gereken ok nemli birka bilgi ya da beceri renme hedefi
olarak ortaya konmakta, (microskills), bylece eiticilik srecinin daha verimli olmas ve bu
srecin videoya kaydedilerek izlenmesinin de eiticiye verilecek geribildirimler asndan
daha etkili olmas salanmaktadr (7,8). Klinik eiticilikte mikroretim uygulamalar snf
derslerinden farkl olarak hasta banda ksa srede etkili biimde renme hedeflerine
ulalp ulalmadnn sorgulanmasn amalar. Elbette eiticinin mikroretim yntemi ile
deerlendirilmesi iin, temel koul, uzman danman yaklam deil, klinik eitici yaklam
sergilemi olmasdr.

Burada eiticiden gerekletirilmesi beklenen 5 nemli eitim aamas sormas gereken u

sorular ve yorumlar sz konusudur (9):

1-Klinik olgu ya da hastay renci sunduktan sonra olguyla ilgili bir tartma konusu
(sav)ortaya atn
Soru:Bu hastann sence nesi var? Bu hastada ne olabilir, ne dndn?
2-Bu sav destekleyecek kant aratrn
Soru:Neden byle bir fikre kapldn?
3-Olguyla ilgili genel bilgileri sorgulayn
Yorum:Byle bir durumda genelde yaklam udur, byle bir hastada genel kural
udur.
4-Aldnz yantlarda yaplan hatalar ve nedenlerini sergileyin
Yorum: Sen u noktalarda hatal dndn, u noktalarda ise yaklamn doruydu
5-Hatalar dzeltin
Yorum: Bir dahaki sefere byle bir hastayla karlarsan yle dnmeli ve u
yaklamlar uygulamalsn.

Eer imdi yaptn hatalar tekrarlarsan sonuta unlar olabilir...Kesinlikle atlamaman

gereken noktalar da unlar

rnek Olgu Sunumu

Kulak Ars Olan Bir Olgu

renci: Hastamz son 24 saat iinde kulak ars ve ate yaknmas olan 4 yanda erkek
ocuu. Daha nce geirilmi otitis media yks var. Son iki gndr burun aknts ve hafif
ksr mevcutmu. Dn hafif atei olmu ve sa kulan srekli kamaya balam.
Annesi dn gece ve bu sabah parasetamol urup vermi. Herhangi bir ilaca allerjisi yokmu.
Fizik muayenede aktif ve koopere grnyordu. Atei 38.5 derece idi. Kulak burun boaz
muayenesinde burnu kzark ve akyordu, sa kulak zar kzark gibiydi ama emin deilim,
grnts sol kulandan farklyd. Boaz normaldi, boyunda lenfadenopatisi yoktu,
akcierleri temizdi.

1-Uzman Danman Yaklam

Eitici: Bu kesinlikle otitis media. Amoksisilin balayp tedaviden sonra kontrole armak
gerek.

2-One Mnute Preceptor Yaklam

Eitici: Ne dndn?
renci: st solunum yolu enfeksiyonu, muhtemelen otitis media
Eitici: Neden byle dndn?
renci: Daha nce de geirilmi otitis media ataklar ver, imdi de kula aryor, atei var,
burnu akyor.
Eitici: Peki ne yapmay dnyorsun?
renci: ncelikle sa kulaktaki muayene bulgularm teyid etmem gerekiyor. Eer otitis
media olduu kesinleirse, amoksisilin verebiliriz nk ila alerjisi yks yok..
Eitici: yk ve fizik muayene bulgularn bir btn olarak ok gzel deerlendirmisin.
Byk olaslkla otitis media. Kulak problemlerinde ok farkl tanlar koyabiliyoruz. Otitis
mediada tan iin fizik muayenede zerinde durulacak en nemli noktalar, kulak zarnn
grnm ve mobilitesi, snrlar, opasitesi, aknt, ykde de geirilmi otitis media ve kulak
problemleri yks. Bu ocuk bu kriterlere uyuyor. Alerji olmadna gre en uygun ilk
seenek amoksisilin olmal. Gidip hastay grelim ve senin muayene bulgularn teyid edelim.

Burada bu ksa sreli eitim oturumunun video kaytlar incelendiinde eiticinin

yaklam u noktalarda eletiri ve geribildirimlere alabilir:

1- rencinin bilgisi hakknda yeterince fikir sahibi oldu mu? Bunun iin yeterince zaman
ayrd m?
2- rencinin bilgisindeki eksiklikleri ortaya karmak iin ortam salad m?
3- rencinin sunumunu zamannda ve yerinde kesip ynlendirebildi mi?
4- Hastayla ilgili fikrini sylerken daha kalc ve uygulanabilir olan genel kural ve temel
yaklamlar retti mi?
5- Yapt iyi ve doru eylerle bunlarn sonu ve etkilerinin neler olduunu vurgulayarak bu
bilgilerin oturmasn salad m?
6- Hatalar varsa bunlar syleyip bir daha tekrarlamamsn salamak iin dzeltti mi?

Klinik eitiminde one minute preceptor yntemi kullanlarak, renci-eitici

etkileiminin video kaytlarnn izlenmesi ile gerekletirilen mikroretim uygulamalarnn
eiticilik performansnn kalitesini genel olarak iyiletirdii ve etkinliini arttrd
bildirilmektedir (10).
ekil - 2 Mikroretimde zleyenlerin Deerlendirme Formu

EVET HAYIR PEK SAYILMAZ

Eitici hedefleri belirtti
Organize ve sistemli bir ekilde konuyu sundu
Kendini sunuma younlatrabildi
Sunumun hz iyiydi
rnekler ve ekiller ierikle uyumluydu
Sunum sonunda konuyu zetledi
Okunacak baka kaynaklar gsterdi
Grsel iitsel aralar yeterince ve
uygun biimde kulland
Kulland ders aralar aydnlatcyd
ve iyi hazrlanmt
rencilerin derse aktif olarak katlp
soru ve nerilerde bulunmalarna izin verdi
neriler:

Kaynaklar

1) retim lke ve Yntemleri:Mikroretim. Prof. Dr. Tanju Grkan Ara.Gr. Cem Babadoan.
Eiticilerin Eitimi Ders Notlar. Salk Bakanl Salk Projesi Genel Koordinatrl
Yaynlar, s 197-204.
2) www.edu4med.com Principles of Medical Education Chapter 5: Microteaching.
3) Ananthakrishnan N. Microteaching as a vehicle of teacher training-its advantages and
disadvantages. J Postgrad Med 1993; 39(3):142-143.
4) Downie C. Microteaching: Developing tomorrows teachers. Nurse Educ.1991; 16(1):30-3.
5) Brown G. Microteaching A Program of Teaching Skills. Philadelphia: Harper-Row Publishers
Inc; 1975.
6) Gelula MH, Yudkowsky R. Microteaching and standardized students support faculty development
for clinical teaching. Acad Med. 2002; 77(9): 941.
7) Furney Sl, Orsini AN, Orsetti KE, Stern DT, Gruppen LD, Irby DM. Teaching one-minute
preceptor. A randomized controlled trial. J Gen Intern Med 2001; 16(9): 620-4.
8) Salerno SM, OMalley PG, Pangaro LN, Wheeler GA, Moores LK, Jackson JL. Faculty
development seminars based on the one-minute preceptor improve feedback in the ambulatory
setting. J Gen Intern Med 2002; 17(10): 779-87.
9) Workshop Lecture Notes. Mark H. Gelula, Suriraj Hospital , Teaching on the Fly June 2001.
10) Ferenchick G, Simpson D, Blackman J, DaRosa D, Dunnington G. Strategies for efficient and
effective teaching in the ambulatory care setting. Acad Med 1997; 72(4): 277-80.