Visita da man de Cogul aD aaa aaneaag escol: | Aprende sobre o dia das letras con Carlos Casares y CEIP Fondo-Nois © 2016-47INDICE Editorial p.3 O noso paso polo colexio: lembranzas do alumnado de sexto p.4 Ed. Infantil.: Excursion a Marcelle p. 5 1° de Ed. Primaria: Receitas de cocina p.6 2° de Ed. Primaria: O reisenior p.8 3° de Ed. Primaria: Maruja Mallo —_p. 10 4° de Ed, Primaria: Os instrumentos da banda p. 16 5¢ de Ed. Primaria: Banda deseniada p. 18 6° de Ed, Primaria. Consello de Redaccion: - Anosa biblioteca p. 22 - Bidueira (poema) p. 23 - Dia das letras: Carlos Casares p. 24 EDLG: Os nomes do centro p. 26 Outras actividades p. 30 Revista escolar "Dia a dia" N&mero 29 Nois, xufio de 2017 Edicién e maquetacién: Equipo de Dinamizacién da Lingua (EDLG) Consello de redaccién: EDLG, titorias e alumnado de sexto de Primaria © Colexio de Educacién Infantil e Primaria (CEIP) Fondo-Nois Rua Nois, 2 27893 Nois (Foz) Teléfonos/Fax: 982 870 333, -332, -331 Correo-e: ceip.fondo.nois@edu.xunta.es Web: www.edu.xunta.gal/centros/ceipfondonois/ N EDITORIAL Chega as vosas mans un novo numero do Dia a Dia con renovadas ansias de vos entreter un cachifio. Claro que deberedes lelo con atencién para enterarvos ben das actividades que fixemos durante todo o ano escolar. Axudas 2016-2017 para o fomento do galego para 0 CEIP Fondo-Nois: 0,02 € por alumno e dia lectivo (2,38 € por curso). Isto repercutird, sen remedio, na merma da calidade da impresién e no niimero de exemplares a distribuir desta revista. Este ridiculo orzamento tamén nos priva de poder realizar outras actividades (asistir a obras de teatro, charlas de autores e lecturas das stias obras, actuaciéns de misicos galegos, etc.). Asi mesmo tentamos fomentar 0 uso do galego e a creacién artistica desde outras areas, ainda que as directrices educativas parezan concebir os actos culturais e artisticos como gratuites. Porén, a creatividade, a reflexién e 0 pensamento critico que promove a creacién artistica, resultan fundamentais para construir unha sociedade mis xusta e democratica Seguimos coidando 0 aspecto da revista pensando en adaptala cada vez mais a0 mundo dixital e tentamos facela mais interactiva e accesible na rede. Temos presente que a maioria accedemos aos contidos con aparellos mébiles polo que aumentamos 0 uso dos cédigos QR e tamén temos en proxecto unha app que vos achegue mais a0 colexio. Asi que esperamos os vosos comentarios. Finalmente, aproveitando traballos de anos anteriores, este curso asignamos un topénimo a cada espazo do centro. A través dun proceso de debates, votamos polos nomes relacionados coas drbores, aves e toponimia de Cangas, Cordido e Nois. Acompafiamos esta aprendizaxe con diferentes actividades que procuran facer participe desta nova 4 comunidade educativa, E 0 vindeiro curso... moitas mdis novidades. Uv 29ye CEIP Fondo-Nois er O noso paso, polo CEIP Fondo-Nois: lembranzas do YY alumnado de sexto Este ano somos os alumnos de 6° curso os que nos despedimos do centro. Damoslles as grazas aos profesor@s e aos companeir@s por acompaiiarnos nesta viaxe e por darnos forzas para a Secundaria. Non podemos explicar o que sentimos porque foron moitos anos de convivencia. Por unha parte estamos cada vez mais nerviosos pero, por outra parte, estamos contentos por superar a etapa escolar. Botaremos de menos aos nenos mais pequenos ca nés, ao persoal do comedor... ‘Tamén queremos darlles a benvida aos nenos de 3 anos que comezaran Infantil o proximo ano. Queremos desexarlles sorte na etapa escolar e que cofiezan aos compafieiros e profesores deste centro. Alumn@s de 6° yer 25 fotoorsittas clas ieiesals) 200 aicinie web clo cenitro: vest giil/ceritros/ceiploridonols/seareh /node/sectoXomal escolar WBA Este curso os nenos e n id i Secu SOT OS enas de Educaci6n Infantil fomos “A ite © Money, an A1rtuc2, a Xr Soe, CONES wince | DEER ar colyren, Y WU gato), © perlt, o Renee onan, ay 4 i a LA Ganminmon toded Kuntay oe aN moor *rolondan y meeA fantamsn €arwundimes 3 Poasrrrolo f Unt ad! ML. mOnO Crapi cla Osa Excrirsid is/lacunarny ftersn/59 N° 29We CEIP Fondo-Nois Y Educaci6n Primaria: 12 curso Receitas de cocifia wey ~edchieoy Tngnedterter srroSomicvar decry rchesheots Sensor )Laterypayrencry de tise or centey9 Bienes renetror le moreneae omioney a-foler ete recite fale ynateada ashen 7 pancoypendimerio, Ts ceo Aroha eS rob getanivd- 10 twmasore Depot de tvisey roccuneler «poaayncernen, i em os a Z a veda ximcr Gototn a ae % LH rato’ bee 2 nrerttroneta ... Sc ber Dorpein Vedvernovas Lora : wrtider com Weiter € odeView treseinete torderlogery Lapwmurer-eoceite: de» lator lath, Layo vortamer ot, or chor velwear de atin e rlnmcheer TA, Werewotlas nor ko Nae be PEAS: ING! Eos 9TE5é eer AU Crees bead ~ Hes Fe Apel Me pacts O06 wenewty te Aerletede totre ov x 9 de boo neti Ya, ring Ale Curso 2016-2017Outras actividades do ano O monstro de cores activiclacle “Tire 2 Jp tie web: ipfuadonots/surle/ 725e eo” EL N Educaci6n Primaria: 2° curso REISEAOR DE AUGA (Cettia cetti) A cule, da MEA dhe Asda do Riss, que joi eliccide prdles alurnmes deste nivel a comezes deste cunse 2016-2017. Buscames unfernacién sobre oe pe oe *Fancane puoucer ahendese en Galicia. En Ourenre wese motte. *0 seu hébilet son as tagons e o0 ries. xAlimintare de innectore semerter, xMide entre 13 214 centimetres, #Cor porida anrulsiada na parte auyre- Y _ toric abo rene inferior,Xornal escolar os Ciencias naturais: os nomes das aves ‘ Rabe Longe e redende, a cwilas-e potay 7 rradas. Veo a peuca altuna ere rapide. Ton um camte conaderistice ~uidese ¢ expla, «Amida pre de chan embe a saclaciin. xPon dedad eves que checa o pemia. Auromle 12 dian. 0 nave paccanities deiccam o mifie ax 10 ou 15 diag « xDéixare wer ner meses de vendin.Educaci6n Primaria: 3° curso Biografia de Maruja Mallo Naceu en Viveiro en 1902 foi unha pintora moi recofiecida en todo o mundo 4 que se lle dedicou o dia das artes galegas 2017 Asia nai chamabase M® Pilar Gonzalez Lorenzo e era de Vigo; 0 seu pai, Justo Gémez Mallo e era de Madrid. Tifia 14 irmans, por orde ela foi a 4* en nacer. En realidade o seu nome era Ana Maria Manuela Isabel Xosefa; si, si, todos eses nomes! Pero ela preferia que a chamaran MARUJA MALLO. Cando tifia 3 anos foise vivir cos seus tios a Corcubién porque os ‘seus pais... non podian con tantos fillos! Despois, con 8 anos, a sua familia mudouse a Avilés. Despois de anos e anos pintando... cando tifa 20 anos fixo a sia primeira exposici6n en Avilés! No ano 1922 a sta familia e mais ela mudaronse a Madrid. Ali foi estudar a Real Academia de Belas Artes de San Fernando, ao profesor sorprendeulle que ela fora unha muller (xa que naquela época, moi poucas mulleres estudaban na universidade) e felicitou ao su pai polo ben que fixo 0 exame de ingreso Mentres estaba ali, en Madrid, fixose amiga de Salvador Dali, Federico Garcia Lorca e Rafael entrou nunha igrexa en bicicleta no momento da misa ... Anos despois, viaxou a Paris e iVaia! Coincidiu con Pablo Picasso, Juan Gris , Joan Mir... En 1937, en plena guerra civil Abed espafiola, viaxa a Bos Aires @ recorre varios paises de América, |Buf, cantas viaxes! E por fin... volta de novo a Madrid e queda ali ata que morre en 1995, con 93 anos. Ademais de ser unha gran artista, foi unha gran defensora dos dereitos da muller. Con estes amigos tan especiais, Maruja Mallo colaborou, influiu nas suas obras e protagonizou moitas anécdotas: como cando pasearon por Madrid sen sombreiros, polo que chegaron a apedrealos e que fixo que a partir daquel dia, a un grupo de amigas lles chamaran * As Sensombreiros"; ou candoArtes plasticas “N@q AS NOSAS INTERPRETACIONS DA SUA OBRAWALTERNATUREZAS VIVAS “Qye” CEIP Fondo-Noi o SORPRESA DO TRIGO MARUJA MALLO GABRIELRETRATO MAYRA MARUJA MALLO|er CEIP Fondo-Nois a Educaci6n Primaria: 4° curso OS INSTRUMENTOS DA BANDA Os nenos e nenas de terceiro, cuarto, quinto e sexto fomos invitados a facer unha saida a Lugo para escoitar 4 Banda da Escola de Musica Municipal de Lugo. Ali veremos 0 espectaculo "Musica e maxia", no que escoitaremos obras de peliculas de cine nas que a maxia é a protagonista. A banda de miisica esta formada por instrumentos de percusién e vento. A continuacién falaremos dalgtins deles. Comezaremos falando dos instrumentos de vento, que diferenciamos entre vento-madeira e vento-metal. Os instrumentos de vento-madeira poden estar feitos de madira ou non, pero todos (agas a frauta traveseira) tefien unha lingiieta de madeira na sua embocadura. _> Afrauta traveseira considérase un instrumento de vento- a madeira ainda que esta feita completamente de metal. E unha cuestién de tradicién, xa que antigamente as frautas estaban feitas de madeira e conservaron esa clasificacin hoxe en dia. O 6boe esta fabricado completamente en madeira, agas as stias chaves que son de metal. Aembocadura é unha lingiieta dobre de madeira. O seu nome proven do francés "haut bois" que significa "Madeira alta" ou "Madeira aguda", xa que o seu son é moi agudo e penetrante. O clarinete tamén esta feito completamente en madeira aga as sas chaves, que son de metal A principal diferenza entre oboe e clarinete é que a linglieta do clarinete é unha lingiieta simple. ‘O seu nome vén do termo "clarin", que se empregaba antigamente para denominar 4 trompeta natural tocada no seu rexistro mais agudo. O fagot é un instrumento encargado de facer os sons graves na familia do vento-madeira. Ao igual que os anteriores esta fabricado en madeira cos chaves de metal. Ainda que xa existia no século XVIII, non foi ata o século XIX cando alcanzou a forma que ten hoxe en dia. Considérase un baixo do dboe, polo que a stia lingiieta tamén é dobre. O saxofon, ao contrario dos anteriores, é un instrumento fabricado principalmente en metal pero con lingiieta simple (coma o clarinete) de madeira. Foi inventado por Adolphe Sax, que pretendia obter un instrumento cos forza dos instrumentos de vento-metal, pero coas cualidades dos instrumentos de vento- madeira. Estas cualidades do saxofon fan que sexa un e instrumento moi usado na musica popular e no jazz.Xornal escolar ry, “aed ee < Musica “a En canto a familia do vento-metal, poderiamos falar de moitos instrumentos distintos, pero os mais cofiecidos e mais habitualmente usados son catro: a trompeta, a trompa, o trombén de varas e a tuba. ‘Outros, coma o bombardino ou o sousafén, tefien uso nas bandas, charangas... mais non son tan habituais coma os que detallamos a continuacién. A caracteristica mais destacable dos instrumentos de vento-metal é que a stia embocadura esta feita en metal e ten forma de copa, como podedes ver a continuacién: A trompeta é 0 instrumento mais agudo da familia do vento-metal e esté composta por tres pistons coas que se regula 0 paso do aire a través dos tubos que a compofien. E usada en multitude de agrupaciéns musicais, dende bandas ou orquestras ata en grupos de jazz, mariachis... Apersoa que a toca chamase trompetista ou, simplemente, "trompeta" ‘A trompa deriva de instrumentos mais antigos como pode ser a trompa (ou corno) de caza francesa. No século XVII inventouse xa unha trompa parecida 4 que podemos ver hoxe en dia nas bandas e orquestras, pero foi mellorada con moitos avances técnicos nos séculos seguintes. Antigamente entoabase completamente cos beizos, sen axuda de valvulas ou pisténs. O trombén ou trombén de varas é un instrumento que ten, ademais da boquilla en forma de copa, un mecanismo de corredeira que alonga e encolle o instrumento. O seu antecesor é a bucina romana. © trombén antigo era case idéntico que o de agora a pesar de que se inventou arredor do ano 1400. tuba € 0 instrumento da familia do vento-metal cun son méis grave e potente. Deriva doutros instrumentos mais antigos coma o serpentén ou 0 oficleido. Normalmente tefien catro pisténs ou valvulas, pero ainda asi son capaces de abranguer unha tesitura moi ampla, xa que nunha mesma posicién, 0 intérprete pode facer notas distintas cos seus beizos. TRABALLO REALIZADO POLO ALUMNADO Di CURSO DE PRIMARIA PARAA AULA DE MUSICA. ¥Educaci6n Primaria: 5° cursoBanda deseriada\ yr Psa =P wa 9 FWA]er CEIP Fondo-Nois Educaci6n Primaria: 6° curso A nosa biblioteca Anosa biblioteca é un lugar agradable para ler, facer deberes... E tamén moi grande e colorida, con moi boas vistas ao mar Cantabrico ¢ libros fantasticos. Esta dividida en dous espazos: de relaxacin (onde hai uns sofais nos que te podes sentar a. ler) e de traballo (onde estudas ou fas traballos no computador e os colaboradores rexistran os libros). Na nosa biblioteca os libros estan divididos por idades, desde ‘os mais pequenos ata os maiores. Tamén hai libros informativos nos que se pode buscar informacién para os nosos traballos. A mascota da nosa biblioteca chamase “Coguleo”, que é un cogomelo que foi creado por un alumno do colexio nun concurso que se celebrou na biblioteca xa hai anos. Na biblioteca fixéronse moitas actividades ao longo do curso baseadas principalmente nos contos, por exemplo o Entroido, que foi unha das celebraciéns que mais Iles gustaron aos alumnos. Aos alumnos de Infantil contaronllles moitos contos diferentes € eles fixeron diversas actividades manuais moi divertidas. En Primaria escribironse e contaronse contos € fixéronse actividades, como o de A flor mais grande do mundo. Os alumnos e alumnas de sexto gozamos moito escribindo e ilustrando un conto para contarllelo aos mais pequenifios que estiveron moi, pero que moi atentos. Os alumnos do colexio sentimos a biblioteca como algo noso e os colaboradores sentimonos responsables e atendemos aos alumnos con gran alegria. Consello de redaccién de sextoXornal escolar VA "a Ciencias naturais: as arbores Hoxe contaremos os detalles da betula pubescens (bidueira). / E preguntarédesvos por que 1 E unha arbore que se ve desde a venta da nosa clase. Ten a folla caduca, ten a cortiza branca. E tan alta como as dtias | plantas do edificio do noso colexio. _ Eunha arbore maxestosa. p Faime pensar. E por iso a bidueira esta aqui. Cando chove transmiteme pena e cando o dia _ é solleiro transmiteme alegria. | i ay PO EES Os nomes sicas aulas e demais espazos do colexio 1 ite ' eira fase nomedronse primeiro as aulas de Educacion primeiro e segundo de Primaria con nomes de aves: pas} reisenor, andorina e xilgaro. segunda fase tocoulles aos demais cursos de Primaria escol seus nomes de arbores: bidueira, carballo, teixo e s¢ e, a terceira fase consistiu e pofterlles nomes aos det espazos do colexio: administracién, almacéns, vestibulos, patios, comedor e demais salas e edificios. Nesta fase, usamos a toponimia de Cangas, Nois e Cordido. RCE eH) cuiitro3/oetpionioncis/Fi CEIP Fondo-Nois Este ano, o dia das Letras Galegas, foi dedicado ao escritor Carlos Casares Mourino. Este dia ten o fin de popularizar a literatura galega e a nosa lingua, que ten que ser dedicado a un escritor ou escritora que leve morto como minimo 10 anos. Carlos Casares Mourifio, nado en Ourense 0 24 de agosto de 1941 € finado en Vigo 0 9 de marzo de 2002, foi un escritor en lingua galega, critico literario ¢ politico. Estudou en Santiago de Compostela, cidade na que coneceu representantes do galeguismo. Foi director da editorial Galaxia e da revista Grial. Traballou como columnista, principalmente en La Voz. de Galicia entre 1992 € 1998, 0 que se recolleu en sete volumes publicados por Galaxia de 2005 a 2008, titulados A marxe. os Casares, © amigo das palabras 4 Educaci6n Primaria: 6° curso LETRAS GRLEGRS ob arlos, aos once anos, foi metido no seminario de Ourense onde cursou Humanidades entre os cursos 1952-53 e 1956-57. Durante estes anos viviu unha forte represi6n lingitistica. Como consecuencia disto, abandonou o seminario e cursou bacharelato. Isto facilitoulle unha chea de horas de liberdade nas que aproveitou para formar a stia creacién literaria. Todo isto fixolle ganar o primeiro premio do Concurso Provincial de Cuentos de Navidad na capital ourensd, 0 que Ile deu a oportunidade de conecer ao intelectual galeguista Vicente Risco, e comezou a asistir ao seu faladoiro no Café Parque. Rematados os estudos, instalouse en Santiago de Compostela onde comezou a carreira de Filosofia e Letras, especializandose en Filoloxia Romanica, entre os anos 1961 e 1967. Rematada a carreira, regresou a Xinzo de Limia para agardar a convocatoria de oposiciéns. Mentres tanto, solicitou praza no Instituto de Ourense, pero en 1969 comezou a traballar en Viana do Bolo como profesor auxiliar no Colegio Libre Asociado, Nese mesmo ano publicou a stia obra Cambio en tres. Ademais das citadas antes, tamén creou outras moitas obrasDias das letras literarias, e aqui vos deixamos uns fragmentos escollidos de dtias delas: O CAN RIN E O LOBO CRISPIN "Unha vez era un can que se chamaba Rin, Era un can grande e forte, ainda que xa un pouco vello. De novo, fora un can mais valente de dez parroquias arredor e contabase del, ademais, que era moi listo. Sabia sumar, recitaba poesias en portugués ¢ daba os satidos en cinco idiomas diferentes...’ O can Rin e 0 lobo Crispin Xornal escolar Yad " OS AGOSTOS DE CASARES "O sdbado pola noite, despois de cear, ptixenme a ver na television unha reportaxe que trataba sobre a vida dos gatos. Resultou moi interesante e aprendin cousas que ata ent6n ignoraba. Por exemplo, que postien un olfacto trece veces mais fino e potente que o noso, 0 cal lles permite saber quen estivo antes nun cuarto, a que hora chegou e cando se foi. Non é raro polo tanto, nin pertence ao reino da fantasia o feito de que algtins gatos tefian percorrido mais de cento cincuenta quilémetros para volver a casa...” Consello de redacci6én de sextoEquipo de dinamizacion da lingua eo” CEIP Fondo-Nois Ss As ciencias naturais Edificio “A", Administraci6n, Planta primeira (PO1) Como xa apuntamos en paxinas = anteriores, este curso propuxemos i f= desde 0 Equipo de Dinamizacién da Lingua levarmos a cabo un ambicioso proxecto para Iles porier nomes a todos os espazos do centro e no que participase todas as persoas, picaros e majores, que a cotio deambulamos. polo colexio. az2arico Nunha primeira fase nomedronse as aulas de Educaci6n infantil e os cursos primeiro e segundo de Primaria con nomes de aves: paspallds, cuco, reiseftor, andorifia e xilgaro. Na segunda fase tocoulles aos demais cursos de Primaria escolleren cadanseus nomes de arbores: bidueira, carballo, teixo e salgueiro.Os nomes das aves e das arbores Xornal escolar “ISA Todas as aves da paxina anterior son comiins nas nosas costas € os nosos prados ou montes, pero saberias pofierlles 0 nome galego? Cales son aves acuaticas? Son aves acuaticas as seguintes aves: Segundo os nomes que se escolleron nas aulas de Infantil ¢ 1° € 2° de Primaria, que podes atopar nas paxinas desta revista e dentro do colexio, que nomes de aves e de Arbores se escolleron? Nomes de animais: Nomes de arbores: Xa sabes que hai arbores de folla caduca e outras de folla perenne. Clasifica os seguintes ¢ relaciona 0 debuxo co seu nome: Ve Folla cad Foll md , Salgueiro _Bidueira Pifieiro Carballo Castifieiro Teixo Podes Consiiliataniaisys Homies cats alas na pascina web ¢ i : SyvOedLi ciety wall /cenbros/eeuiptucrlori vil aer CEIP Fondo-Nois, ? Equipo de dinamizaci6n da lingua Saberias clasificar os nomes dos lugares (top6nimos) que usamos para nomear a maioria das aulas e as demais areas do noso colexio, en cadanstia parroquia? Cangas Cordido Nois Finalmente, ao mellor con algunha axuda, podes localizar no mapa algin barrio de Cangas, Nois ¢ Cordido:A toponimia Finalmente, a terceira fase consistiu e ponerlles nomes aos demais espazos do colexio: administraci6n, almacéns, Edificio “A*, Administracién. Planta baixa (PB) vestibulos, patios, comedor e demais salas € edificios. Edificios e patios Nesta fase, usamos a toponimia de Cangas, Nois e Cordido. poiier a disposicién da comunidade Pero isto non remata aqui. Seguiremos escolar estes cofiecementos que, por proponendo mais actividades ¢ Zz outra banda, son froito da recollida dos desenvolvendo mais ferramentas para datos a través das familias do alumnado. ificio “B", Biblioteca, Planta baixa (PB)Antroido 2017 Marzo, 2017 Un ano mais celebramos 0 Antroido no noso colexio. Este curso estivo dedicado ao mundo dos contos. O titulo que Ile puxemos 4 actividade foi... "Un cole con moito conto" Esperamos que gocedes vendo as fotos e os videos das diferentes escenificaciéns que cada curso fixo da sta interpretacion animada da peza literaria que escollemos. 1° curso de Primaria: O Frautista de v Hamelin Breve escolma doutras actividades 2° curso de Primaria: Peter Pan 3° curso de Primaria: A Cincenta 4° curso de Primaria: Brancaneves 5° curso de Primaria: Astérix e Obélix 6° curso de Primaria: Alicia no pais das maravillas Educacién Infantil: A vaca que puxo un ovo Profesorado: O mago de OzOutras actividades Ne Biblio.- Caixas de contos con arte E Maio, 2017 Un ano mais participamos desde 0 colexio Fondo-Nois coas actividades relacionadas coa Semana das Artes na Marifia. Este curso 0 conto ia de caixas: caixas para contar contos, contos para reciclar caixas, caixas para contar contos de reciclaxe de caixas... Toda unha aventura artistica e, que non nos leve a engano, m00000000i laboriosa (tanto como foi contala aqui). Tamén nos visitou a exposicion itinerante das Reservas da Biosfera galegas. Unha oportunidade para saber mais sobre a conservacién da natureza. "SS ee | 4 ¥-, si, tamén nos acompariou unha autora literaria, Raquel Rey (que asina co pseudénimo de Elizabeth Bowman) para nos contar un conto ao alumnado de Educacién Infantil. Foi unha lectura, como de costume, moi amena e excitante. Bravo!xeleoes LsaxoX eroU—ohaoeT TIE ob YIOS-8I0S o2wd \ eS \eionobotqis\2o13129\ Iny.s3aurx.ub2.www\\:q33d