You are on page 1of 19
XXxI LINGUA E SOCIEDADE 1. Bilingiiismo e diglosia. A normalizacién lingiiistica © normal é que as persoas usen sempre ¢ en todas as circunstancias a lingua pro- pia do pais en que viven. En Galicia non se dé este caso, xa que podemos, sen- do o galego a lingua propia ¢ autécrona do pals, atopat multitude de situaciéns en que, mesmo os galegofalantes, adoitan empregar a lingua casteld, que é Ii gua cooficial, pero que foi importada, non nada espontaneamente. ‘A existencia de diias linguas nun mesmo espazo provoca necesariamente un conflito lingiifs- tico, que se resolverd cara a unha ou a outra banda segundo as forzas con que comve cada unha, ou poden chegar a coexistir nun dificil equilibrio se se dan os apoios necesa 8. Esta situacién andmala, chamada diglosia, ainda que moi frecuente no mundo, debida a diversas causas, pédese tratar de corrixir a través duun proceso de nor- oliva escrever > escribir *perfeito > perfecto *andasse > andase géncia > exixencia *povo > pobo *arcia > area *explodir > explotar *praz > prace “Grvore > drbore *ficeis > facies *preconccito > preconcepto *asas > alas “fim > fin *proprio > propio *azas > alas *foste > fuches “quaresma > coresma *cabesa > cabera *fundo > fondo *teduz > reduce *cais > cales “guardachuva > paraugas *restabelecimento > restable- *caminho > camifio *hoje > hoxe cemento *cdu > ceo isso > iso *scio > seo *cheio > cheo Sjantar > xantar simplesmente > simplemen- *coluna > columna “Icio > leo te “conceicién > concepcién “Huta > Loita somente > soamente *conceito > concepto “duzir > lucir sul > sur *conduz > conduce *meio > medio “ais > tales *corteio > correo ‘movimento > movemento “trabalho > traballo desenvolvimento > desen- —“nagom > nacién. *tudo > todo volvemento *nervo > nervio vale > val tdicer > dicir *nervoso > nervioso *veia > vea “diz > di *nuvens > nubes *viver > vivir *efeito > efecto *pele > pel 215 Xosé Feixé Cid ARCAISMOs *acaescer > acaecer “door > dor “nascer > nacer “actescentar > acrecentar “estoria > historia “outo > alto “calofia > calumnia *estormento > tormento *parescer > parecer “caor > calor “falescer > falecer “pio > pifteiro *capiduo > capitulo “favorescer > favorecer *rescibir > recibi *cibdé > cidade *homaxe > homenaxe *scenzo > silencio *cibdade > cidade “luscente > lucente *tiduo > titulo “conquerir > conquistar, con- *maor > maior *trebuto > tributo seguir, acadar *merescer > merecer “vegada > vez “coor > cor “miragre > milagre *xinea > lifiaxe “crescer > crecer *moimento > monumento “*debescer > devecer *mor > maior DIALECTALISMOS “abondar > abundar faguer > facer *pantalds > pantaldns *anceiar > anhclar “faigo > fago *peirin > peirao *anceio > anhelo *facifio > focifio *poda > poida “aquelos > aqueles *grao > (de cereal) gran *poido > podo *aquil > aquel *guadafa > gadafia *pruido > proido *aquil > aquel *guarda > garda *quiera > queira “aquila > aquela “guardar > gardar “res > reais *cabio > caibo *gueivora > gaivora *salo > saio *cabo > caibo “haixa > haxa "sefia > sexa “*caes > cans I > el “teis > tes cals > cans *ila > ela “traguer > tract *chao > chan *iles > cles *eruiera > trouxera “chau > chan *irmao > irmén “truita > troita *couro > coiro *irmau > irmén “truta > troita *cual > cal isa > esa “*trutia > troita *cualquera > calquera “ise > ese *truxen > trouxen *cuando > cando *ista > esta seu ti “cuatro > catro “iste > este “uis > uns *cuiro > coiro “laricar > latricar *unhos > uns *dempois > despois “loirar > lourear “us > uns “dia > dea “oir > louro *valo > vallo “dices > dis “mao > man “vasoura > vasoira *din > dei “mau > man *verao > verdn “dispois > despois *millor > mellor *verquer > verter “dou > deu *millora > mellora “verquido > vertido *eiqut > aqui “muito > moito “vispora > véspera *esos > eses ‘*mutio > moito “*vrau > verin *estefia > estea *muto > moito *xeollo > xeonllo estos > estes “nuite > noite “faemos > facemos *pantalois > pantaléns 216 Lingua ¢ sociedade VULGARISMOS *Aduardo > Eduardo Yengazo > angazo “misturar > mesturar *4mbero > ambito *envilido > invilido *mixiricar > mexericar *4meto > ambito *espranza > esperanza *mixiricas > mexericas *amisora > emisora *esprito > espirito *mixiriquciro > mexeriqueiro Yamoto > moto *estimago > estsmago *namais > méisnada *andurifia > andorifia *facultd > facultade *niimaro > niimeo *anque > ainda que *fertuna > fortuna *pantasia > fantasla *anue > enue “firida > ferida *pelegrin > peregrino *anttoido > entroido “formento > fermento *pidir > pedir *anz6 > anzol, amocelo *fror > flor *piteiro > peteiro ‘arbre > arbore “gfbea > gabia (rego, valo, __*poligano > poligono *arradio > radio vela) ‘probe > pobre *asulagar > asolagar “galdracha > goldracha *proparar > preparar *aunar! > xaxuar *gandra > gindara “queixén > caixén *barbiqui > berbequi “garavata > gravata *quitido > querido *broa > boroa “garmalleira > gramalleira ——_*rdbea > rabia *bunito > bonito “givea > gabia *rabear > rabiar *cambear > cambiar *gomitar > vomitar ‘ragafia > regafia *cencia > ciencia *pranda > gindara *rebafio > rabafio Ycincoenta > cincuenta “grinalda > grilanda *remédeo > remedio *consecoente > consecuente —_“gueipo > queipo *romedio > remedio *cucifia > cocifia *gueitciro > gaiteiro *somana > semana *curazdn > corazén *gueivora > gaivota “somente > semente “daraseis > dezaseis “hestil > hastil ‘subiar > asubiar *dazasete > dezasete “histérea > historia *subrifio > sobrifio *decumento > documento “igoal > igual *raléfano > teléfono *delor > dor *impresa > empresa *rarreo > verreo “desfogarse > desafogarse “lingoa > lingua “teléfano > teléfono *dircito > dereito “lingueirén > longueirén “*titalo > titulo *dispois > despois “lubrigante > lumbrigante ——_*torreiro > terteiro *dumingo > domingo *madorra > medorra *turreiro > terreiro “edd > idade *maranfallada > marfallada —“ltemo > dltimo *égoa > egua *meimifio > maimifio “ineco > tinico *emparo > amparo *melro > merlo *virnd > virtude *encifio > ancifio *miscura > mestura HIPERENXEBRISMOS *abandoado > abandonado _*advertenza > advertencia _—“angurioso > angustioso *abandoar > abandonar *agredace > agridoce *anscio > anhelo *achédego > achado ‘talbexar > albear *antea > antena *acrarexar > aclarar *alteirar > alterar *antesd > ancesala *adicar > dedicar *amabre > amable *apaixoado > apaixonado *adicatoria > dedicatoria *ambente > ambiente *apaixoante > apaixonante *adourar > adorar *anguria > angustia “apaixoar > apaixonar 217 Xosé Feixé Cid *apesadumado > apesarado —*domefiar > dominar *ordeador > ordenador *apoltroarse > apoltronarse —“ensifiar > ensinar *ordeante > ordenante *aprezar > apreciar “entaboar > (negociaciéns, __*ordeanza > ordenanza *arelfero > arentfero prcito) establecer, prepara, *ordear > ordenar *asasifiato > asasinato iniciar, comezar, emprender — *orgaismo > organismo *asoancia > asonancia *escea > escena *orgaizacién > organizacién *atroador > atronador *esceario > escenario “oxgaizar > organizar “atroar > atronar “exemprar > exemplar *orgulo > orgullo “capiduo > capfeulo “exempro > exemplo *orguloso > orgulloso “capitéin xeral > capitén xc- _*expricar > explicar “oubriga > obriga neral *fadiga > fatiga “oucéano > océano *cedculo > ceniculo “finanzar > financiar “ourar > orar *cecais > quizais, quizabes _“froitlfero > frutifero “ourentar > orientar *cencia > ciencia “froitificar > frutificar *ourente > oriente *centear > centenar “frotador > flotador “ourientar > orientar *concencia > conciencia “frotar > flotar *outo > alto *condea > condena *galeira > galera *paixonal > pasional *condear > condenat “gaiia > gana *panteira > pantera *condoar > condonar “gafiancia > ganancia *permanecer > permanecer *coroaria > coronaria “gafiancial > ganancial “persoalidade > personalidade *coroario! > cotonario “gafiancioso > ganancioso __*persoalismo > personalismo *coroario? > corolario “gasolifieira > gasolineira *persoalizar > personalizar “eraro > claro “groria > gloria *persoaxe > personaxe (m) *crase > clase *habaneiza > (cancién) *persoificar > personificar ‘delifiar > delinear habanera “planexar > planear, proxec- *descarregar > descargar *hebreu > hebreo tar (plansouproxectos) *desdita > desgraza, desven- *hourizontal > horizontal véxase planear cura *hourizonte > hotizonte *pleo > pleno “desordeado > denordenado _*imperdoable > imperdonable _"poente > poitente *desordear > desordenar, *imprantar > implantar *posibre > posible atrapallar, desorganizar “inconvinte > inconveniente — *pousar > (de pose) posar “despersoalizar > desperso- ——“infruir > influte *praca > placa nalizar *insuar > insular ‘*pracido > plicido *destifiar > destinar iota > (baile) xota *pranta > planta *determifiar > determinar ——_*luacidn > lunacién *prantar > plantar “detoar > detonar “ludtico > lundtico “pratino > platino “disfroitar > gozar “lueta > luneta *primaveira > primavera “disfroite > govo, pracer, de- *marabila > marabilla *pruma > pluma teite “*marabiloso > marabilloso _*pubricar > publicar isoante > disonante *moitedume > multitude __*pibrico > pitblico “disoar > disonar ‘montana > (monte) moncafia_ *quenqueira > quenquera “disparadciro > disparador_——*mourado > morado “quimeira > quimera *divifidade > divindae “oase > oasis *tefuuxo > refuxio *doatario > donatario “obedencia > obediencia *relaixamento > relaxamento “doativo > donativo *opremer > oprimir *reloxiciro > reloxeiro *dolme > dolmen “ordeacién > ordenacién *resoancia > resonancia 218 *respostat > responder *rexeracién > rexeneracién “rexerar > rexenerar *ruminar > rumiar *rumo > rumbo saa > sala *segredaria > secretarfa segredatio > secretario *segredo > (ads) secreto *semé > semana *serea > (aparato) sirena *abalorio > abelorio *abarquillar > abarquifiar “abarrote > abarrotamento, ateigamento *abexorro > abellén *abside > Absida abubilla > bubela *abuchear > abouxar *acarrear > (cousas) carrexat, carretar *acarreo > Carrexo, Carreto: “acaudalado > rico, adifeitado *achacable > atribuible, im- putable *acompasar > compasar *acongoxado > apesarado *acopiar > (facer acopio) amorear *acoplar > axustar *acrbillar > cribar, furar acuchillar > acoitelar *acuciante > urxente, peren- torio acuciar > aguilloar, incitar, unxir *acunar > arrolar *acuitar > cufiar (moeda) tadxuntar > achegar, xuntat, acompafiar *aitino > xaxtin *alabar > loar, gabar *alacena > lacena Lingua e sociedade *serco > sereno *soer > adoitar, acostumar, habituar *subchdn > subsolo “suficinte > suficiente *suprir > suplir *tiduar > titular *tiduo > titulo *toalidade > tonalidade “torbelifio > remutiio “trdlego > trifico CASTELANISMOS *alambrada > aramado *alcahuete > alcaiote *alcantarilla > sumidoiro *alcantarillado > rede de su- midoiros *alcomoque > sobreira *alcurnia > lifiaxe, caste *aldabén > aldraba *aldabonazo > aldrabada *aleacién > aliaxe *aleccionar > leccionar *aledafio > vecifio, proximo *aleiro > beirado *Alemania > Alemafia *alero > beirado *alfiler > alfinete *alfileteiro > alfinereiro, agulleiro alfons{ > afonsino *alhaxa > alfaia “Alicante > Alacante *alicatado > azulexo “alicatar > azulexar Yalineacién > alifiacién, ali- fiamento *alinear > alifiar *almohada > almofada, cabeval *almorrana > almorrd *amachembrar > agargalar amistar > amigat, amizar *amistosamente > amigable- mente 219 *urdidume > urdido *veal > venal *ventaal > ventanaxe “veoso > venoso *verba > (palabra) palabra *vixiancia > vixilancia “xeralidade > xeneralidade *xeralisimo > xeneralfsimo *xeralizar > xeneralizar *2oa > zona *amistoso > amigable *amoldar > acomodar *amoratado > denegrido *amortaxar > amortallar *amortiguador > amortecedor *amortiguar > amortecer *amplio > amplo *ampolla > ampola *Ampordén > Empordén Yancla > dncora *anclar > ancorar “anclaxe > ancoraxe *andamio > estada “andanada > descarga (de disparos) *andarin > andador *andén > plataforma *antoxar > antollar *antoxo > antollo *anudar > anoar *apasionar > apaixonar *apellido > apelido *apenar > apesarar, aflixir, desgustar *apergaminado > apergami- ido. *aperos > apeiros *apestoso > cheirento *apremio > prema, constrin- ximento *apunralamento > apontoa- mento *apuntalar > apontoar “apunte > apuntamento *aquelo > aquilo *arafiar > rabufiar *arafiazo > rabufiadura *arbolada > forestal, arbérea *ardilla > esquio “*arefsco > areento *arenisco > areento “argolla > argola *arista > aresta *arponcito > arpoador *arquiler > alugamento *arrabal > arrabalde “arraigo > arraigamento *arrebol > roibén *arregrar > arranxar, amafiar “arregro > amafio, arranxo *arrepanchigarse > estomba- llarse “arrianismo > arianismo “arriano > ariano “arriesgado > arriscado “arriesgar > arriscar *articulo > artigo “Arxel > Alxer “Aneelia > Alxcria *atolén > atol *atolondrado > tolambrén “atontar > aparvar *atornillar > aparafusar “atracén > enchente “atragantarse > atragoarse, esganarse “atraque > atracada *atropellar > atropelar *atropello > atropelo, atro- pelamento “aturdir > atordar “audifono > audiéfono “augacciro > trebdn, chuvicira “aullar > ouvear *aullido > ouveo “aunar > xuntar, unir “aupar > upar “autopista > autoestrada Xosé Feixd Cid *avanzadilla > avanzada *avasallamento > asoballa- ‘mento *avasallar > avasalar, asoballar *axuar > enxoval *axuntamento > (cémara municipal) concello *azabache > acibeche *azada > aixada *azadén > legén *azerbaiano > acerbaixano “azotar > azoutar wiicar > azucre ‘azucareira > azucreiro “anucarillo > tetrén ou pedra de azucte rrufte > xofre “azurrar > acirrar “azuzar > acirrar, encirrar *babero > babeito *babosa > limaco, lesma *badaxo > badalo *badén > rego, regueiro, canle, lombo *badexo > abadexo *balleta > bacta *bambalina > bambolina *bandolifia > mandolina *barbecho > a barbeito, 4 poula *bartendeiro > varredor “barter > vatter *belleza > beleza *bello > belo *bellota > landra, belota “benefactor > benfeitor *benvenida > benvida *bereber > bérber *bergante > pillabén *berro > agrén (legume) “bestia > besta “besugo > ollomol “bertin > betume *bienvenida > benvida *birrete > bartete “*bisiesto > bisesto 220 “bisofio > novato *bisuteria > bixuteria *bizco > vesgo “bizcocho > biscoito *bizneto > bisneto *blandengue > brando, frouxo “bloc > caderno *bocamanga > pufio *boceto > bosquexo *bocina > bucina *bofetada > labazada, lapada *bofetdn > lapote, sopapo *bogavante > lumbrigante *bolchevique > bolxevique *bolchevismo > bolxevismo *boleria > reposterfa, paste lerfa *bolsillo > peto, bolso *bordillo > bordo *bostezar > bocexar *bostezo > bocexo “breva > bévera *brezo > uz “brindis > brinde “bucear > meigullar *buche > bucho *buhoneiro > quincalleiro *bullicio > bulicio, barullo “bufiuelo > chula (f ) *burbuxa > burbulla “burdel > bordel *bursétil > bolsista *buisola > compas *biisqueda > busca, procura “butifarra > botifarra *buzo > mergullador, sub- matinista “buzén > caixa do correo *cabaleirosidade > cortes(a *cabaleriza > corte *cabafia > cabana “cabecilla > cabeza, xefe, lic der “calabacin > cabazo *caladeiro > caladoiro, pes- queira Lingua e sociedade *calamar > lura *calambre > cambra, breca *calambut > calembur *calandria > calandra *callexa > calexa *callexeiro > ruciro, guia das riias *calofifo > calafrfo *calor > (m.) calor (f) *caluroso > caloroso *calzoncillos > calzéns, citolas *camboiano > camboxano *campanada > badalada *campanilla > campaitia *campear > campar “campeén > campién *canceler > chanceler *cancelerfa > chancelerfa *canciller > chanceler *candado > cadeado *canerfa > encanamento *canilla > canela *candnigo > céengo, candnico *cantinela > cantilena *canto rodado > seixo *caftada > canellén, canella *cdfiamo > cdnabo *cafiaveral > canaval *cafio > cano *cafién > canén “caflonazo > canonazo *cafionear > canonear *cafoneiro > canoneiro *carcaxada > gargallada *cércel > cércere(m) *carceleiro > carcereiro *carcoma > caruncho, couza *carcomer > acarunchar, en- couzar *carcomido > relado *cardenal > cardeal; negrén *cardenalicio > cardinalicio “carear > acarear “careo > acareo *caries > carie *cardtida > carétide *carpintear > carpintexar *carraspear > ter carraspeira *carreteira > estrada “carretera > estrada *carretilla > carreta *carretilla, de > de memoria, de corrido *carrillo > fazula *cartafolio > cartafol *cartaz > cartel *cartilago > cartilaxe *cdscara > casca *casulla > casula *catalexo > anteollo *cauce > leito, canle, via *cautivar > cativar *cautiverio > cativerio *cautividade > catividade *cegas, 4 > cegas, ds *cegato > cegarato *celda > cela *cementos > alicerces *cencerro > choca “ceremonia > cerimonia *ceremonioso > cerimonioso *cerre > pecho, cerramento *cersil > cernil *cerrollo > ferrollo *cerroxo > ferrollo *certidume > certeza *cerveceria > cervexaria *cervera > cervexa *cese > cesamento *cetdrea > cetaria *chancla > chanca *chapotear > chapuzar *charcuterfa > chacineria *charol > charén *chascarrillo > chiste *chasquido > estalo *chicharrén > roxén *chiflado > tolo chit > xif *chifta > xifta *chilaba > xilaba *chillén > rechamante 221 *chimenca > cheminea “chino > chinés *cigofia > cegofia *cigiiefial > cegofial ‘cimbrear > cimbrar “cizafiar > encirrar *clavel > caravel *clavixa > caravilla “cliché > clixé *coaligar > coligar *cochinada > cochada, por- callada *cochinillo > leitén, bacorifio *cochino > cocho, porco *cocodrilo > crocodilo “codearse > tratarse *codo > cdbado *codorniz > paspallds (mm.) *cofeito > suborno *coftade > confrade *colgador > percha, colga- doiro “cometido > funcién comezén > comechén, profdo *comillas > comifias *comilén > comellén *comilona > enchente *compasién > compaixén *compinche > cémplice *concellal > concelleiro *concellalia > concellerfa *conchabar > confabular *conexo > cocllo *confite > confeito *confiteria > confeiterta *conficura > confeito *congolefio > congolés *congrio > congro *conlevar > levar *conocer > cofiecer *coraxudo > coraxento *corazonada > presentimento *corbata > gravata *cordaxe > cordame *cordeleiro > cordeiro *cordelerfa > cordoeria Xosé Feixé Cid *cormorén > corvo marifio *cornisa > cornixa “coronilla > toutizo, curuto “corozo > carozo *corral > curral “correxir > corrixir “cortafogos > devasa *cortapisa > atranco *cortaplumas > canivete “costear > (sufiagar) custear *costilla > costela *costilleta > costeleta *costo > custo *costoso > custoso *costra > bostela “costumbre > costume (m.) *cotidianeidade > 0 cotidn, 0 diaa dia *coxis > céccix “coxuntura > conxuntura *craneal > cranial, craniano *crdéneo > cranio “creente > crente *creperfa > fillocira *eresta > crista “erin > crina “criollo > crioulo *Cristébal > Cristovo > esbozo *croq *cruce > cruzamento “crucigrama > encrucillado *crudeza > crueza “cuidado > coidado *cuidar > coidar *culmen > cumio *cuota > cota “cupo > cota, parte “cursillista > cursista *deabondo > dabondo “debacle > desastre, desfeita “decir > dicir *decomisar > comisar “decomiso > comiso *degollar > degolar *dehesa > devesa *delantal > mandil *delictivo > delictuoso *demoer > demoler *demonio > demo, demofio “derogar > detrogar “derrame > derrama, derra- mamento *derrengar > dertear *dertochar > estragai; dilapi- das, verter *desahucio > desafiuzamen- to, desafitizo *desaiunar > almorzar “desaiuno > almorzo “desalar > desalgar “desarrollismo > desenvolve- mentismo “desarrollo > desenvolvemento *desarrugar > desengurrar *desatornillar > desaparafusar *desbrozar > rozar *descabelado > atolado, desasisado, desatinado “descalabro > desfeita, desas- tre, catdscrofe *descorchar > destapar *descreer > descret “descreido > descrido *descuidar > descoidar “descuido > descoido *descunchado > descascado *desdecir > desdicir *desdicha > desgraza, des- ventura *desear > desexar *desecho > refugallo, restro- llo, desperdicio *desemparexar > desempa- rellar *desemplear > desempregar “desempleo > desemprego *desempolvar > desempoar “deshaucio > desafiuzamento *desheredar > desherdar *deshilachar > esfiafiar “desliar > deslear “desliz > esvarén, desacerto 222 *deslizar > escorregar *escoba > (de varret) vasoira *escobilla > vasoirifia, brocha “escocer > proer *escolleira > rompeondas “escollo > con; obstéculo “escombrar > rebar *escombro > entullo, rebo *escoria > escoura, escoira *escorredizo > escortegadizo *escuchimizado > escudlido *escudilla > escudela *escueto > sucinto, conciso, breve *escupir > cuspir *espadafia > espadana *espaldas > costas, lombos “espampanante > abraiante “espantapaxaros > espantallo “espanzurrar > esmagar “espelexar > esfolat, espeluxar *espeluznante > arrepiante *espinazo > espifiazo “espinilla > espina (gran); canela *espola > espora “espolear > esporear *espolén > esporén *espolvorear > empoar “esportillar > esportelar “espucla > espora *estad{stica > estatistica *estambre > estame *estano > estafio *estanterfa > andel “estatista > estadista “este > (punto cardinal) leste *estercoleiro > esterqueira *esternén > esterno: *estofado > estufado *estofar > estufar *estonio > estoniano *excomulgar > excomungar “excomunién > excomufién *explosionar > estoupar, estalar, estouras, rebentar *falda > faldra (do vestido), saia *fallar > ditar, emitir, pro- nunciar (unha sentenza) *fallecer > falecer “fallido > (errado, frustrado) falido “fanfartia > fanfarra *fanfarrdn > fanfurrifieiro “femenino > ferminino *fiambre > friame *fiambreira > friameita Afiebre > febre *fielero > felero *fiero > fero “figurin > figurino ‘filo > flo (gume) *financiacidn > financiamento “financiciro > financeiro *finca > leira, herdade, terre0 *finiquitar > liquidar, saldar “firme da estrada > chan/pa- vimento da estrada “fisgonear > atusmar, osmas, guichar, axexar *fisonomifa > fisionomia “flambeante > flamexante *flamear > flamexar *fleco > floco *flequillo > floco “floresta > fraga “floristeria > floreria *floxeira > debilidade *floxo > frouxo *fogoneiro > fogueiro *follalateiro > latociro *follar > foder *fondeadeiro > fondeadoiro *fontanero > fontaneiro “foraxido > bandoleiro *forcexcar > forcexar *forcexeo > forcexo “fornear > enfornar *fosco > Fusco “fotografiar > forografar *fracucho > fraco Lingua e sociedade *fragancia > fragrancia “fragante > fragrante fraile > frade, freire *frambuesa > framboesa “franela > flancla *franquicia > franqula “fregadeiro > vertedoiro “frefr > fritir, frixir “frenar > frear ‘frenazo > freada “frente > fronte frente a > fronte a *fresa > (froito) amorodo, morote *fresno > fieixo *frioleiro > friorento *frotacién > frega “frotar > fregar,fretas, refregar *frunci > engurrar, pregar *fruta > froita *frutal > froiteino “frureria > froiterfa * *fugado > fuxido fugar(se) > fuxi “gaseoducto > gasoduto *gaseosa > gasosa *gaseoso > gasoso ‘gasolinera > gasolineira “gavilin > gabidn *gaviora > gaivota *goce > gozo *golfo, -a > pillabn, -ana Ygradas > bancada graderfo > bancada, chanzo *grandullén > mangalléa, Jangedn *graneiro > celeiro *pranizada > sarabiada *granizo > sarabia, pedrazo “grilletes > grilléns “grulla > grou (f grtia) *guifiol > monicreque *guirnalda > grilanda *guisante > chicharo, ervello *gusano > verme, coco, fon- co, bicho 223 *hada > fada *hado > fado ~halagar > afagar *halago > afago, adulacién *hallazgo > achado haz e envés > dereito e revés *haz > feixe hazafia > fazatia “hebilla > fibela *herbolario > herborista “heredar > herdat *heredeto > herdeiro *hiedra > hedra *hiclo > xeo *hierarca > xerarca “hilada > fiada *hilandeira > landeira *hilvanar > ganduxar +hincha > seareiro, seguidor “hongo > fungo, cogomelo *horadar > farar *horca > forca *horma > forma thormigén > formigsn *hormiguillo > formigo, co- mechén *hornillo > fornclo “hosco > fusco “hosteleiro > hostaleiro *hosteleria > hostalarfa *hostigar > fustrigar *hoxalata > folladelata “huracn > furacin “urgar > furgas fozr,fochicar *hurén > furén *+husmear > osmat husmear > cheirat, osmat, ventar “huso > fuso “jacemento > xacemento: *jacer > xacer *icono > icona (f) *jelmo > helmo *incordio > encordio *incorrexible > incorrixible *increfble > incrible indochino > indochinés *lavadero > lavadoiro *madrastra > madrasta indostant > indostano “lavapratos > lavalouza *madraza > boa nai cindudlable > indubidable _avavaixelas > lavalowna *madrefta > madrofia *influenciar > influir “legumbre > legume (m,) ‘*madrigueira > tobo, tobeira “infrarroxo > infravermello _“lenguado » linguado ‘madrofio > érbedo, erbedeiro *infrasonido > infrasén “lentexas > lentellas *madrugén > madruga ile > ingua, virilla ‘Tentilla> lente de contacto ‘maestria > mesnia “ininterrumpido > ininte- _efio > acha, pao, madeiro — *maestro > mestre trompido “letanfa > ladatfia “mafometano > mahometano *inmaduro > inmaturo *letrina > latrina “magasin > revista vertit > (cartos) investi “levadura > lévedo “magnetofén > magnetéfono *inxeniar > enxefiar “lexenda > lenda “*magrear > sobar “inxenieiro > enxeficiro “lexendario > lendario “mahonesa > (salsa) maionesa *inxenierfa > enxefieria *lexta > lixivia “maior, ao por > por xunto “inxenio > enxefio *lexos > lonxe “maiorargo > morgado “inxenioso > enxefioso ‘liante > argalleiro “maiordomia > mordomfa *inxertar > enxertar bertar > librar *maiordomo > mordomo *inxerto > enxerto libreta > caderno, conta *maloliente > fedorento manar > irmandar lerargo > liderado *mala > male manarse > irmandarse *lidia > lida *malerecho > maltrcito refrenable > irrefreable “lidiar > lidar *malvarrosa > malva revocable > irrevogable *lirén > leirén *mamarrachada > chocalla- “isla >i “lsiado > civado, impedido, da, parvada “islefio > illote, insular tolleito *manilla > mango, pecho “isleca > illa, illoce “lisiar > eivar,coller,impedir *manillar » guiador islote > illoce “lisonxa > afago *maniobra > manobra iugo > xugo lisonxeiro > afagador *maniobrar > manobrar iugular > xugular “listeza > listura *maniobreiro > manobreiro iva > ive (imposto) “listin > lista *maniqui > manequin Tizauierdisra > esquerdista “litera s lieira “manoxo > mollo, mafiuzo “laberintico > labirintico “liviandade > levidade, litei-*mansedumbre © manse- “lapiceiro > lapiseiro rea dume “lapiz > (ph Ipices) lapis(p —“llamativo » rechamante, “manteca > manteiga oe) atraente “mantequeria > manteiguerta “laranxo > laranxeira “llanta > pina, lamia, disco *mantequilla > manteiga “Targo > (onxitude) longo lobanillo> lobinn *manzanilla > macela “largometraxe > longametta- “lobato > lobean *marabunta > barafunda xe (f) “lobezno > lobeto “marchitar > murchar, mitrar magoa, dor, pena “loco > louco, woo *marchito > murcho, mitrado ‘lastimar > mancar, magoar —*lodaral » Tameira, bulleiro *marexada > mar picado, “latido > latexo lombriz > lombriga, miftoca marcia “latigazo > lategaro “lomo > lombo *marexadifia > mar teso, *litigo > lécego “loncha > tallada, lasca mar rixo “latir > latexar dlondinense> londiniense “margarita » margarida “laid > latide *machacén > porfién “marimorena > barullo, bara- “laurel > loureiro “machiembrar > agargalar funda 224 mariposa > bolborera *mariquita! > (insecto) xoa- nifia *mariquita’ > maricas +mérmol > marmore *marmoleria > marmorerla *marquesina > marquesifia +marrulleiro > renarte, rapo- seiro *marrulleria > renarterfa, ra- poseria *martillar > martelar *martillazo > martelada *martillo > martelo ‘martin pescador > picapei- xe, andarrios *mascarilla > mascara *mascullar > rosmat *masticadura > mastigacién *masticar > mastigat *mdstil > mastro *matarife > matachin *mataselos > cufio *maullar > miafiar “*maxestuoso > maxcstoso *mazadeiro > mazadoiro *mazmorta > alxube *mazorca > mazaroca *mecanografiar > mecano- grafar *mecedora > randeeira, me- xedor *mecenazgo > mecenado +mechciro > acendedor *mechén > mecha, guedella *medicinar > medicar *medioevo > medievo *mellizo > xemelgo *melonciro > meloeiro *membrete > cabeceira *memez > parvada *memo > parvo “menchevique > menxevique *menestra > minestra *mengua > mingua *menguante > minguante Lingua e sociedade *menguar > minguar *meollo > miolo *mercachifle > chalin *mercader > mercador *mercaderia > mercadoria *mermar > minguar *mermelada > marmelada *mesilla > velador, mesa de noite *metacarpio > metacarpo *mexilla > meixela *mercla > mestura *mezclar > mesturar *mezcolanza > mesturanza “mezquindade > mesquindade *mezquita > mesquita *miaxa > migalla *migaza > migalla, miga “milagro > milagre *milano > mifiato *mildio > mera *mimar > aloumifiar, agari- mar *mimbre > vimbio *mimo > (agarimo) meco *mimoso > mecoso, mequeiro *minifio > menifio *minorista > comerciante polo mitido *minudencia > miudeza *minusvalorar > infravalorar *minuteiro > agulla grande dos minutos *mirador > miradoiro *mirilla > mira *mismo > mesmo *modelado > modelaxe *moflete > bochecha, fazula +mofletudo > fxzuleiro, bo- chechén *mogollén > montén, morea, unha chea *moho > mofo *mohoso > mofento, balo- rento *molexa > moega, moxega 225 *molida > mulida *molido m. > mulido *molinillo > (de café) mufho *mongilico > mongoloide *mordisquear > dentar, amordicar *morisco > moutisco *moro > mouro *montillo > grava *mortandade > mortaldade *mortaxa > mortalla *mortecino > esmorecido *mortero > morteiro *moscardén > moscardo *mosquita > (do lume) mu- xica *mostreo > mostraxe *mota’ (de po) > argueiro, lixo “mora? (montén) > mouta mote > alcume, alcufio *moxén > marco *muchedumbre > multitude *muchica > muxica *mucble > moble *mucla > moa *muelle! > (peza eldstica) resorte *muelle® > peirao *muesca > marca ‘muestra > mostra *mundifio > mundo, am- bie we *muiieca' > (da camisa) pufio *muiiea? > (do brazo) pulso *mufieca’ > (xoguete) mone- ca, boneca *mufiequeira > pulseira *mufién > toco, tocén *muslo > coxa *mustio > murcho “nada mais > mais nada *nadie > ninguén *nalga > nédega *naranxa > laranxa *naranxo > laranxeira *narizotas > narigudo *natillas > crema *naturaleza > natureza *navallazo > navallada “negruzco > anegrazado *nevera > nevcira *nicaragiiense > nicaraguano “nidada > nifiada *nido > nifio *niebla > néboa, brétema “nieves > neves *nilén > nailon “*nifiez > nenez *nispero! > (drbore) nespereira “nispero’ > (froita) néspera *nogal > nogueira “némada > némade *nombramento > nomea- mento *nombrar > nomear “nombre > nome “nominacién > nomeamento *novio > noivo “nubarrén > nubociro *nublado > nubrado, anu- brado *nuca > caluga *nudillo > corobelo *nudo > né *nudoso > nodoso “nto > nu, ntia nutria > londra, lontra *fiofio > apoucado, melin- dreiro “ao pormaior > por xunco *ao pormenor > polo miido *ebispado > bispado “olleada > ollada “ollear > ollar “olvidar > esquecer *olvido > esquecemento *ombligo > embigo nice > dnix “onomatopeia > onomatopea *ordefiadora > muxidoira “ordefiar > muxic Xosé Feixé Cid *orégano > ourego *orfebre > ourive *orfebrerfa > ouriveria *orilla > beira, marxe, ourela *orillar > abcirar, bordear “orina > ourifios, urina “orinar > ourifiar “orquesta > orquestra “orquestar > orquestrar “ortografiar > ortografar *oruga > ciruga *oruxo > bagazo, augardente *osadia > ousadia *osado > ousado *osar > ousar *ovillo > nobelo *pachd > paxd *padrazo > bo pai *padrenuestro > nosopai *pagadciro > pagadoiro “pagadurfa > pagadoria “pagoda (f) > pagode (f) “pai > (sacerdote) padre *paiaso > pallaso “painoso > nosopai *palabreria > verba *palafito > palafica *palanca > panca *palangana > almofia *palique > parola *paliquear > parolar *palista > padexeiro *palito > escarvadentes *palitroque > garabullo *paliza > cunda, malleira, caurra, brea *palmipedo > palmipede *paloma > pomba *palomar > pombal *palomo > pombo “palurdo > pailin, paifoco *pamplina > mexericada *pandereta > pandeireta *pandilla' > (de amigos) panda *pandilla? > (de bandidos) gavela 226 *panzada > chea “panzudo > barrigudo *pasillo > corredor *pasién > paixén *pastizal > pasteiro, pasto “pataleo > pateadura *patalexar > patexar “patata > pataca *patateiro > pataqueiro *patibulario > patibular “patochada > parvada *patrafia > andrémena “patronazgo > padroado *patrono > patron *patrullero > patrulleiro “pavonearse > fachendear *peatén > pedn, viandante *peatonal > peonil *peca > penca, marxa *pechuga > peituga “pechugén > peitudo *pecunio > peculio *pedigiiefio > pedichén, men- igo ‘*pedrea > apedramento *pedrisco > pedrazo *pelegrino > peregrino “pelexa > pelella *pelexo > pelello, pelico *peliagudo > espifiento “peligro > perigo *peligroso > perigoso *pellizear > beliscar *pellizco > belisco “pelotilla > afago *pelotilleiro > peloteito *peluca > perruca *peluquciro > peiteador *peluqueria > salén de pei- teado *pelusa > peluxe *peneque > borracho, bébedo *penitenciario > penal, con- fesor *pentecostés > pentecoste “pefia > pena Lingua e soviedade *percutor > percusor “plancadora > planadora *postor > ofertante, poxador *pérdida > perda *planear > (voar) planar (un *potingue > beberaxe sperecedeiro > perecedoiro _acroplano),pairar (unhaave). _*potro > poldro *pereza > preguiza *plante > paro *prancha > (aparello) ferro “perezoso > preguiceiro, nu- *planteamento > proposi de pasar gallén, lacazén cién, formulacién, exposi- _*pranchar > pasar o ferro *perigrar > perigar cién *prevenir > previr *perigro > perigo *plantear > formular, expos, *ptexuzgar > prexulgar *perillin > pillabsn presentar *primer > primeiro *pernear > espernexar *plantel > conxunto, grupo; *pringar > enzoufar *perno > porlén cadro de persoal; pebideiro —_*priorato > priorado *perrera > (do cabelo) floco _*plantexamento > exposicién, —_*prisa > présa *perxudicar > prexudicar ipresentacién, proposta, su» *pro > prol *perxudicial > prexudicial xestién, proxecto, bosquexo, _*proboscidio > proboscfdeo *perxuicio > prexuizo concepcién, disposicién *procesal > procesual pesa(s) > peso(s) “plantexar > expor, presentar, *prohome > home de pro! *pesadilla > pesadelo m. desefiar, elaborar, esbora, -—-*promedio > media, termo *pescado > peixe introducir, planificar, propor__-medio *pespunte > pespunto *plantilla! > (de traballado- *promocionar > promover *pespuntear > pespuntar tes) cadro, cadro de persoal_ “pronombre > pronome pesquisa > pescuda *plantillat > (eapato) soleta _“prorratcar > dividir, ratear *pestafia > pestana *plantilla’ > (para debuxar, _*prosopopeia > prosopopea *pestafiear > pestanexar facer, etc) guia, modelo, _—_*protésico > provético ‘pestillo > ferrollo, pasador ——_patrén *proveedor > provedor *petaca > cigatreira *planura > chaira + ¢pulimentar > pulis, puit *peaén > mamila *platicar > conversar *pulpa > polpa *penufia > pezuito *plazoleta > pracifia *pulperfa > polbcira *picapedreiro > canteiro *pleistoceno > plistoceno *pulpo > polbo *picapreitos > avogado das *pletina > platina *pulsera > pulseira silveiras *pliegue > pregamento, pre- *puntapé > puntcirolo, bi- *picazén > comechén ga, dobra, pregadura queiazo *picor > comechén, proido _“*plomada > chumbada *puiterazo > pufiada, puba- *pila > pla *plomizo > phimbeo do, pufiazo *pisapapeles > caleapapeis. —“plomo > chumbo *pupitre > banca *pisovear > pisar *plumén > penuxe (f) *purin > xurro, 2urro *pisorén > pisada *poleo > poexo *puxante > brioso *pitada > asubiada *policiaco > policial squchacer > quefacer *pitillo > pito, cigarro *polilla > couza, traza, ca- “queixido > queixume *pizarra! > xisto, lousa runcho “querella > querela *pizarra? > encerado *polizén > polisén “quicio > couzén *pizarreiro > louseiro *polvareda > poeira *quiebra > reba, quebra ‘plancha > (da roupa) ferro *polvo > po, poeira, voaxa—_“*quiromante > quiroméntico de pasar *poseer > posuir *quinirxico > cirtirxico *planchar > pasar o ferro *poso > pouso *quisquilla > camarén *plancton > plancto *postilla > bostela *rarificar > rarefacer *planeador > planador ‘postin > pompa, fachenda _*rascaccos > rafiaceos 227 “rasgar > esgazar, resgar “rasgo! > (da cata) trazo *rasgo’ > (dunha cousa) tra- 20, caracteristica “rasguiiar > rabufiar *tasguiio > rabufiada, rabu- fiadura *rastrear > rastrexar “rastrelar > restrelar “rastrillar > ancifiar, angazar “rastrillo > (en xeral) ancifio, angazo “rasttollo > resttollo “tecelar > recear *recelo! > (animal) roxelo *recelo® > (desconfianza) re- cco *receloso > receoso “receta > receita *recetar > receitar *rechazar > rexeitar, desbotar “rechazo > rexcitamento “rechear > aterrar, reencher “refrendar > referendar “*reglamentar > regulamentar *reglamentario > regulamen- tario “reglamento > regulamento “tegocixo > ledicia, gozo, alegria *regordete > gordecho *rehén > refén, prisioneiro *rehusar > rexcitar, refusar *reina > (subst.) raifia *reinsertar > reinserir reir > tir *remite > remitente *remolén > preguiceiro *renacuaxo > cigado, cabe- zolo ‘*renco > rengo “rencor > rancor “rencoroso > rancoroso “rendir > render *rendixa > fenda, greta *renglén > lifia Xos¢ Feixd Cid *renombre > renome “renquear > ranquear *renta > renda *rentabilidade > rendibilidade “reollo, de > de esguello “teparto > ceparticién “tepeltis > arreguizo, arrepfo *repoblar > repoboar “reposar > repousar *tepostar > encher, cargar, recargar “requerir > requirir *requesén > requeixo *resabio > resaibo “resbaladizo > esvaradfo “rescoldo > rescaldo “resefia > recensién *retal > retallo “retama > xesta *retemblar > tremer *retofio > renovo, xermolo *retortixén > retorz6n *retozar > rebuldar “retrasar > atrasar *retraso > atraso ‘ribete > reberete *ribetear > reberctar *ticacho > rico *rigurosidade > rigorosidade “riguroso > rigoroso *rifia > rifa, iorta “rifién > i *rociar > regar *rocio > orballo, rosada *rodaxa > toro, roda *rodilla > xeonllo *roxizo > arrubiado *rubic > (por subir) subir *saboteador > sabotador *sabotear > sabotar sabroso > saboroso “salar > salgar *salazdn > salgadura "saliva > cuspe (m.) *salivar > cuspir *salmuera > salmoira 228 *saltamontes > saltén saludar > saudar *saludo > satido *salvado > farelo *salvaguardar > salvagardar ‘*salvedade > adverrencia *sanar > sandar “sangrante > sanguento *sangrento > sanguento “secreto > (subst.) segredo “segtin > segundo “seismo > sismo “sellar > selar ‘sello > selo *semblante > cara, rostro, face, faciana *semblanza > descricién, bio- grafla *sembra > sementeira *sembrar > sementar *semexar > semellar semilla > semente *semilleiro > sementeiro, al- couve, pebideiro, morteiro *semisdtano > semisoto *semitono > semitén “sen embargo > non obstan- te, porén *sencillez > sinxeleza *sencillo > sinxelo *sendos > cadanseu(s), sen- llos “senso > sentido *senvergonza > desvergofia- do, desvergonzado *sefialar > sinalar ‘*sefiuelo > reclamo, engado *sequfa > seca *sermonear > sermonar *serén > seirén *serpentear > serpear “*sertin > serraduras *serrucho > serrén *siembra > sementeira “sien > sen, tempa, vidalla “siesta > sesta Lingua e sociedade *silabear > soletrear, deletrear *silbar > asubiar *silbato > asubjo, pito *silbido > asubfo *silla! > (de xinete ou ci ta)! sela *silla? > cadeira *silleria! > cadeirado *sillerfa’ > canteria *sillin > asento, sela *sillon > cadeira de brazos *sin > sen *sinceiro > sincero {ncopa > sincope ‘sin embargo > porén, non obstante *sobrecolledor > arrepiante *sobrecoller > arrepiar, im- presionar, sorprender, abraiar “*sobrelevar > aturat, soportar *sobrepasar > adiantar, exce- der, superar *sobreseimento > sobrese~ mento *sobrevenir > sobrevir *socaire > socairo “socarrdn > retranqueiro “socarronerfa > retranca *socavén > fochanca *soflama > arenga *sofocar > sufocar *sofoco > sufoco +softito > rustrido *solana > solaina *solano > sodn ‘solar (terreo) > soar, terteo edificable *solariego > patrucial *solear > asollar *soledade > soidade *soler > acostumar, adoitar, habicuar *solfear > solfexar *somero > superficial *sonaxeiro > axéuxere *sondear > sondar *sonide > son *sonreir > sorrir *sonriente > sorrinte *sonrisa > sorriso (m.) sonroxar > ruborizar sonroxo > rubor, vergonza *sopera > sopeira *soplar > soprar *soplete > soprete *soplén > soprén, confidente *sordeira > xordeira “sordideza > sordidez *sordo > xordo *sordomudo > xordomudo *sortixa > sortella, ancl ‘*suela > sola *sueldo > soldo *suelo > chan, piso, solo “suero > sora: “suerte > sorte sufraguismo > sufraxismo *suftaguista > sufraxista *sulcar > sucar *sulco > suco *sumerxible > somerxible *sumerxir > somerxer *sumideiro > sumidoiro “suoroso > suorento: *superpoblado > superpo- boado “surcar > sucar *surco > suco “*sureste > sueste *suroeste > sudoeste *surtidor > fornecedor; cha- fariz, bomba *surtir > fornecer; facer, ter, ocasionar *susurrar > murmurar *susurro > murmurio *tachola > charola *tachonar > chatolar *taferdn > taferd *tahona > tafona *tahtir > tafur *taimado > raposeiro 229 “tala > corta *raladrar > tradear *taladro > trade *talar > cortar, tronzar *ralego > taleiga *talla > (ntimero, altura) calle *rallo > (das plantas véxase talo) *talude > noiro, cemba, ribazo *tambalear > cambalear *amiz > baruto *camizar > peneirar, ctibar *randa > quenda, serie, vez *tantear > tentear *ranteo > (no xogo) resulea- do, marcador “tanto > (do xogo) punto “tearafia > arafieira “techo > reito *templado > temperado *templar > temperar *temple > tempero *tempranciro > temperin “temprano > cedo, temperin “tenaza > tenaz “tenazas > tenaces *renedor > garfo *tenencia > posesion *cefiir > tinxis, tinguir *tercer > terceiro *terciana > tercid *terciopelo > veludo *rerco > restan, teimudo *término > termo *ternero > tenreiro *testarazo > cabezada *testarudez > teimosia, teima *testarudo > teimudo, tei- moso *restigo > testemufia *testimonial > testemufial *testimoniar > testemufiar *testimonio > testemufio *tetina > mamadeira *texa > tella *texado > tellado Xosé Feixé Cid *texer > tecer “tornillo > parafuso *vecinal > vecifial “texido > tecido *toro > touro “vecindade > vecifianza “tex > cure *torreiro > terreiro *vellete > vellouqueiro *tibio > tépedo, morno *torrezno > torresmo *vello > lanuxe (f) *tiburdn > quenlla “torticole > cabalo, cabaleiro — “vellocino > vélaro “tiento > tento “tozudo > testén, testalin, *vellén > vélaro *timén > temén teimudo *velludo > peludo “timonel > temoneiro “tragalur > bufarda *velocino > vélaro *tinalla > Amboa, cuba {tragaperras > comecartos__*velocipedo > velocipede *tinaxa > dmboa, cuba “trainera > traifia, traifeira “venera > vieira *tinieblas > tebras *tramoia > tremoia *venganza > vinganza “tinte > tinta, tintura, tintu- *tramoista > tremoieiro *vengar > vingar reria “trance > transo “vengativo > vingativo “tintorerfa > tintureria “trasegar > trasfegar *venida > vinda forero > tintureiro “trasego > trasfego *venta > venda “tiovivo > carcusel, cabalifios *trebexo > trebello “verdin > ferruxe (f) *titabuzén > rizo *trébol > trevo “verduleiro > verdureiro *tirachinas > tiracroios “trecho > treito *vereda > verea “titria > xenreira, 2una “trcpadora > (planta) rubi- —_*vergiienza > vergotia, ver- *titere > marioneta deira gonza *titicitar > eremer “trepar > rubis, agarufiar, ga *verraco > cacheiro, verrén *tixeiras > tesoiras bear *vértigo > vertixe “tiza > xiz “tlada > trfade “verxa > enreixado *tiznar > tisnar “tricornio > tricorne “vestuario > vestiario *tiane > tisne *trifllea > pelexa “viudedade > viuver “tobera > tobeira “ttiguefio > trigueiro *viudo, -a > vitivo, «a “tobilleira > noeleira, noce- —*trillar + mallar *vivaracho > espelido Ieita “teinar > trilar *vivero > viveiro “robillo > nocello, nortello, *trineo > zorra *vocablo > vocébulo tornecelo *trinidade > trindade *xalea > xelea *tomillo > tomifio *trino > trilo *xaleo > barullo *tono > ton “triple > wiplo, tipla *xarabe > xarope *tontaina > parvo “ubicacién > situacién “xarana > esmorga *tontarrén > parvo *ubicar > situar *xarditfieiro > xardineiro “tonterfa > parvada, bobada, _tucraniano > ucraino *xaula > gaiola burrada *ufanarse > oufanarse *xemelo > xemelgo *tonto > parvo *ufania > oufania *xemelos > (da camisa) bro- *topo > toupa, toupeira “urraca > pega ches *toquetear > apalpar *vanidade > vaidade *xoven > ade. novo, subst, “toquilla > touca *vanidoso > vaidoso ‘mozo *torbellino > remutio *vapulear > mallar *xubén > xibén *torcaz > torcaza “*vaquerfa > vacatiza *xudia > (legume) feixén *torear > tourear *vaquerizo > vaqueiro *xugo > zume *toreo > toureo *vaquero > vaqueiro “xugoeslavo > iugoslavo “torero > toureiro “varadero > varadoiro “xugoso > zumento *tornero > torneiro “vanilla > vaixela, louza *xulio > (mes do ano) xullo 230 Lingua e sociedade *xusticieiro > xusticeiro *zagueiro > defensa “rarpa > pouta *xuvenca > xovenca *zahori > adivifio, vidente _*zorreria > renarterfa *xuzgado > xulgado *zalameria > garatuxa *zorro > raposo *xuzgar > xulgar *zambullir > mergullar *zonobra > naufraxio, desa- *zagal > pegureiro *zampar > chapar, chimpar __cougo *zaguin > vestibule *zanahoria > cenoria *zumo > ume 3. As varledades xeogréficas. Distribucin dialectoléxica BLOQUE OCCIDENTAL Con respecto aos dialectalismos, ou variedades xeogréficas da lingua, o mapa e © esquema que damos nas paxinas seguintes poden axudar a orientarnos ¢ a situar os distintos fenémenos. BLOQUE CENTRAL " Gateus: Mindoniense’)..... Asturiana eG Gate ‘AWacina Slave eras (nant rata Bra me Vie Te Bergantifia ACoruia Kermade meal As Marites hes ats enotre O*®—Central «= ue 8 de transicién . AFonsagrada Fistetré competes seer create Tanbre. “ompose Ancaresa ™ varnan haat 3 aed Ovourel OBer a ‘OSalnés Cotobade Oriental a Poilavedrog Lucu-auriense central = Ue-umis Valeoras Redon ° Subiea Vertigo OMorrzo™ Mandate ara Bolo *ragtso onineko Wane etek Pontevedresa ‘A 0Condado oy ‘nor Loui, ‘Limi ta Lbién swieawas 2g saa ermsends cenit Nin hte 3 Ate Weim erga f Oriental © Zamorana de transici6n Bloques, dreas, subreas e microsubéreas da lingua galega. 231

You might also like