TR NG I H C AN GIANG

D N P.H.E

K N NG THUY T TRNH
(Ti li u ph$c v$ chuyn *+ rn luy n k/ n0ng s3ng
cho sinh vin thi t thi tr78ng HAG)

Bin so n: TS. H Thanh M Ph ng

V nhm c ng tc vin:
Tr ng Th" M Dung
%on M Ng'c

Thng 01/ 2007

1
`L.I NI %1U

Thuy4t trnh l m t ho t 7 ng khng th: thi4u 7;i v<i sinh vin trong tr =ng 7 i h'c
ngy nay. Cng v<i vi@c 7Ai ph ng php d y h'c, cc tr =ng 7 i h'c ngy nay trong 7 c
tr =ng 7 i h'c An Giang 7 chuy:n dHn tI ki:u giJng d y truyKn 7 t m t chiKu sang ph ng
php d y h'c lLy ng =i h'c lm trung tm. Do vNy sinh vin ngy nay 74n l<p khng phJi chO
7: nghe giJng bi v ghi chp bi giJng cSa giJng vin. Sinh vin ngy nay th =ng xuyn
7 Uc yu cHu tV tra cWu ti li@u v trnh by tr <c l<p. K nYng trnh by hay thuy4t trnh
tr <c nhiKu ng =i v vNy trZ nn rLt cHn thi4t 7;i v<i sinh vin ngy nay. C 7 Uc nh[ng bi
thuy4t trnh thnh cng tr <c l<p hay tr <c 7m 7ng s\ gp phHn gip sinh vin thnh cng
trong h'c tNp Z tr =ng. K nYng ny c^ng rLt cHn thi4t cho sinh vin khi trnh by cc cng
trnh nghin cWu, kho luNn, bo co khoa h'c, v.v trong v ngoi tr =ng. Sau khi t;t nghi@p,
k nYng thuy4t trnh s\ gip sinh vin tV tin, thnh cng h n Z n i lm vi@c.
V<i mong mu;n gip sinh vin tr =ng 7 i h'c An Giang, 7_c bi@t l sinh vin thi@t
thi luy@n tNp k nYng thuy4t trnh nham gip sinh vin thnh cng trong h'c tNp c^ng nh
trong cng vi@c sau ny, chng ti thi4t k4 ti li@u k nYng thuy4t trnh 7: sd deng trong cc
l<p chuyn 7K K nYng thuy4t trnh t i tr =ng 7 i h'c An Giang. Ti li@u ny cung cLp cc
n i dung c bJn vK l thuy4t dng km theo cc ho t 7 ng trong cc l<p chuyn 7K. Mong
rang cc l<p chuyn 7K vK k nYng thuy4t trnh t<i 7y s\ th v" v h[u ch cho cc b n sinh
vin.
Chc cc b n thnh cng.

TS. H Thanh M Ph ng
V nhm c ng tc vin

2
 M;C L;C

Ch ng 1: Tj %NH GI Kl NmNG THUYoT TRNH.

TV 7nh gi khJ nYng thuy4t trnh ... 4
Khtc phec sV h i h p khi thuy4t trnh ..7
Ch ng 2: CHUuN Bv TRwxC KHI THUYoT TRNH
Chuyn b" vK hnh dng bn ngoi 14
Chuyn b" n i dung bi thuy4t trnh .....16
Tm b <c cHn thi4t 7: chuyn b" t;t m t bi thuy4t trnh 19
Ch ng 3 : D|NG C| TRjC QUAN
Chuyn b" v sd deng deng ce trVc quan...29
10 cch 7: chuyn b" deng ce trVc quan hi@u quJ 30
Mu stc dng trong cc deng ce trVc quan ....32
Ch ng 4: LUYN TP THUYoT TRNH
Cch luy@n tNp thuy4t trnh 35
%iKu khi:n khng kh cSa buAi thuy4t trnh ...36
Ch ng 5: TIoN HNH THUYoT TRNH
Cch ti4n hnh thuy4t trnh 40
Cc l u trong khi thuy4t trnh .41
K thuNt 7_t cu hi v trJ l=i khi thuy4t trnh ..46
Ch ng 6: THjC HNH
n tNp cc n i dung v thVc hnh .50
Danh mec cc b <c cHn thVc hi@n 7: c m t bi thuy4t trnh thnh cng.51

3
Ch7=ng 1: T NH GI K N NG THUY T TRNH

4
 Hy *3i chiEu xem bIn thuJc m@u ng78i
M@u Ng78i
_____NGw.I TRN TRNH
_____NGw.I TH| %NG
_____NGw.I CHP NHN
_____NGw.I TM C HI
no.
Ac iBm
Ng =i thu c d ng ny lun tm cch tr;n trnh
xuLt hi@n tr <c 7m 7ng v thuy4t trnh.
Ng =i thu c d ng ny lun rLt sU b" yu cHu pht
bi:u. Ng =i the 7 ng khng tr;n trnh vi@c pht
bi:u nh ng khng bao gi= hWng th v<i vi@c ny.
Khi pht bi:u, h' lun cJm thLy kh khYn v rLt
min c ng.
Ng =i thu c d ng ny s\ pht bi:u nh ng khng
mong mu;n ltm. Ng =i chLp nhNn 7i khi ngh
rang h' 7 lm rLt t;t. %i khi h' l i cJm thLy
thch pht bi:u tr <c 7m 7ng.
Ng =i thu c d ng ny lun tm c h i ni tr <c
7m 7ng. Ng =i tm c h i hi:u rang sV h i
h p s\ l chLt kch thch lm tYng hWng th khi
thuy4t trnh. H' s\ trZ nn rLt tV tin v thuHn
thec trong giao ti4p v c c h i ni th =ng
xuyn.
5
 BLNG T NH GI K N NG THUY T TRNH

%: thuy4t trnh hi@u quJ, hy ki:m tra k nYng thuy4t trnh cSa b n. BJng 7nh gi d <i 7y
s\ cho b n bi4t cHn phJi tNp trung vo nh[ng kha c nh no 7: pht tri:n nYng lVc cSa b n.
Hy 7'c cc cu sau v khoanh trn nh[ng s; ph hUp v<i b n nhLt. Sau 7 ch nh[ng m
b n 7 7nh s; 1, 2 hay 3.

Th =ng xuyn Khng bao gi=

1. Ti xc 7"nh cc mec tiu c bJn tr <c khi 5 4 3 2 1
chuyn b" bi thuy4t trnh
2. Ti xem xt tiu chuyn, nhu cHu, v nh[ng h n 5 4 3 2 1
ch4 cSa ng =i nghe.
3. Ti vi4t cc chnh tr <c r i chuyn b" bi 5 4 3 2 1
thuy4t trnh xoay quanh cc ny
4. Khi bi thuy4t trnh 7 7 Uc stp x4p trNt tV, 5 4 3 2 1
ti xem 7i xem l i cc chnh
5. Ti xy dVng phHn mZ 7Hu thu ht sV ch 5 4 3 2 1
cSa ng =i nghe nh ng vn bJo 7Jm nh[ng thng
tin c bJn cHn thi4t
6. PhHn k4t luNn cSa ti lun c lin quan v<i phHn 5 4 3 2 1
mZ 7Hu v n4u thch hUp th hy l ng vo m t
l=i ku g'i hnh 7 ng
7. Ti chuyn b" k cc deng ce trVc quan sao cho 5 4 3 2 1
7 n giJn, d hi:u,v c tc deng
8. S; l Ung cc deng ce trVc quan thch hUp s\ 5 4 3 2 1
lm tYng hi@u quJ cSa bi thuy4t trnh
9. L l\ ti 7 a ra rLt hUp l v lm r cc luNn 7i:m, 5 4 3 2 1
nh= 7, bi thuy4t trnh cSa ti thuy4t phec 7 Uc
ng =i nghe
10. SV h i h p nung 7c thm sV hYng say khi thuy4t 5 4 3 2 1

6
 trnh chW khng cJn trZ ti.
11. Ti chtc rang bi thuy4t trnh cSa ti s\ thuy4t 5 4 3 2 1
phec ng =i nghe v h' s\ thLy 7 Uc nh[ng lUi ch
m bi thuy4t trnh cSa ti mang l i
12. Ti trnh by h4t sWc nhi@t tnh v hYng say 5 4 3 2 1
13. Ti tNp ch vo ng =i nghe v h n ch4 nhn vo giLy 5 4 3 2 1
14. BJn ghi ch chO c nh[ng tI kha v vNy ti trnh nhn 5 4 3 2 1
vo bJn thJo
15. Ti tNp thuy4t trnh v sd deng cc deng ce trVc 5 4 3 2 1
quan trong bi thuy4t trnh
16. Ti chuyn b" tr <c cu hi v tNp trJ l=i tr <c 7: 5 4 3 2 1
giJi quy4t nhanh cc cu hi ny
17. Ti stp x4p ch ng i (n4u thch hUp) v ki:m tra 5 4 3 2 1
bYng ghi hnh cyn thNn tr <c buAi thuy4t trnh
18. Ti lun nhn vK pha ng =i nghe 5 4 3 2 1
19. Cd chO cSa ti tV nhin v khng b" g b bZi sV 5 4 3 2 1
h ih p
20. Gi'ng ti l<n v r chW khng 7Ku 7Ku 5 4 3 2 1

TMng s3 *iBm

N4u tAng s; 7i:m cSa b n tI 80 74n 100, b n l m t nh hng bi@n ti ba, b n

chO cHn gi[ v[ng cc k nYng c bJn thi.
N4u tAng s; 7i:m cSa b n tI 60 74n 80, b n rLt c khJ nYng trZ thnh m t din
giJ gii.
N4u tAng s; 7i:m cSa b n tI 40 74n 60 th kho huLn luy@n ny c th: gip
b n 7ng k: 7Ly
N4u tAng s; 7i:m cSa b n tI 30 74n 40 th b n cHn phJi luy@n tNp th =ng h n.
N4u tAng s; 7i:m cSa b n d <i 30, hy xtn tay o v hnh 7 ng ngay. ThNt
khng d dng g nh ng b n s\ ti4n b nhanh n4u c; gtng
Khi h'c xong kho huLn luy@n ny, hy lm bi 7nh gi ny m t lHn n[a v
so snh 7i:m s;. B n s\ hi lng v<i nh[ng ti4n b cSa mnh.

7
 KHNC PH;C S HPI HQP

H i h p l tr ng thi tV nhin khi b" cYng thng. Chng ta

th =ng cYng thng khi thuy4t trnh. Nh[ng thay 7Ai tm sinh
l s\ gy ra cc tri@u chWng nh l h i h p, 7A m hi, run ryy
tay chn, thZ nhanh, v tim 7Np nhanh.
%Ing lo ltng! N4u b n c cc tri@u chWng nh trn tr <c ho_c
trong su;t buAi thuy4t trnh th b n l ng =i bnh th =ng 7Ly.
RLt hi4m ng =i khng c cc tri@u chWng trn. HHu nh tLt cJ
m'i ng =i 7Ku cJm thLy cYng thng tr <c khi thuy4t trnh hay
thNm ch l khi chO lm m t vi@c 7 n giJn nh tV gi<i thi@u. Nh[ng cch sau 7y s\ gip
b n pht huy h4t khJ nYng.
Khi b n 7 bi4t cch ch4 ngV sV cYng thng, buAi thuy4t trnh c th: s\ si nAi h n. Nh[ng
trang ti4p theo s\ gip b n bi4t cch tNn deng sV h i h p v thuy4t trnh t;t h n.
C m t ng =i 7 ni rang Hy trt b sV b n ch n v tNp trung vo m t vi@c.

Leo l m t k s cSa cng ty AT&T. Anh Ly s\ phJi trnh by dV n

m anh ta 7ang xy dVng tr <c gim 7;c tI cc chi nhnh cSa Bell
Labs. Anh Ly bi4t 7K ti, nh ng ng =i nghe s\ xem xt rLt k nh[ng
7K xuLt cSa anh, v chtc chtn Leo s\ phJi trJ l=i nh[ng cu hi rLt
kh. Mi khi Leo ngh 74n vi@c cHn phJi chuyn b" ni g th anh ta trZ
nn rLt cYng thng.

8
 N4u tr <c khi thuy4t trnh m Leo g_p nh[ng vLn 7K nh vNy th nh[ng cch sau 7y
s\ h[u deng.

CCH GILM HPI HQP

1. CHURN BS K
M t trong nh[ng nguyn nhn chnh gy sU hi l thi4u sV chuyn b". PhHn sau cSa tNp
ti li@u ny s\ cho b n bi4t nh[ng k nYng rLt 7 n giJn cHn thi4t cho cng tc chuyn
b" m t buAi thuy4t trnh. BZi v vi@c chuyn b" tr <c m t cch k l ng s\ gip b n c
thm tV tin v gip buAi thuy4t trnh thnh cng h n.

2. T UNG T VNG
Hy t Zng t Ung b n b <c vo phng, 7 Uc gi<i thi@u, hYng say thuy4t trnh, giJi 7p
cc cu hi thNt tV tin v nhNn thWc 7 Uc rang b n 7 lm rLt t;t. Thd m =ng t Ung
cc tnh hu;ng nh vNy s\ gip b n bi4t mnh cHn phJi lm g 7: thnh cng.

3. LUYXN TYP
NhiKu din giJ 7'c nhym hay chO
m =ng t Ung bi thuy4t trnh trong
7Hu. Thay v vNy, b n hy 7Wng dNy
v luy@n tNp nh th: c khn giJ ngay
tr <c m_t b n v sd deng cc deng ce
trVc quan (n4u c). t nhLt c^ng cHn

9
 phJi tNp luy@n hai buAi. N4u c th:, nh= m t ng =i nhNn xt ho_c ghi hnh l i cc buAi
tNp. Xem l i bYng ghi hnh, ltng nghe nhNn xt v chOnh sda n4u cHn thi4t tr <c buAi
luy@n tNp cu;i cng. %y l cch luy@n tNp t;t nhLt.

Duyn l sinh vin l<p Anh vYn nYm thW hai. Hm nay c phJi trnh by
tr <c l<p m t n i dung 7 ti4n hnh nghin cWu. Tm, b n cng l<p cSa
c stp trnh by xong phHn cSa anh ta v trong hai pht n[a Duyn s\
phJi thuy4t trnh. C ta cVc k h i h p khi phJi tNp trung v gi[ bnh tnh.

Tnh hu;ng cSa Duyn rLt phA bi4n. N4u b n cJm thLy h i h p ngay tr <c khi thuy4t
trnh, hy thd nh[ng cch sau 7y vo lHn pht bi:u ti4p theo:

4. NHSP THU
Khi cc c btp cSa b n b" cYng ra v b n cJm thLy h i h p, c l\ b n thZ ch a 7S su.
%iKu 7Hu tin cHn phJi lm 7 l thJ lng, chn dui thng, th gin, v ht thZ thNt su
m t vi lHn.

5. HY TH GIN
Thay v ngh vK sV cYng thng-hay cW cYng thng. Hy tV bJo mnh ti khi ht vo
v th gin khi thZ ra. C; gtng 7Ing suy ngh hay lo sU m hy lNp l i 7i@p khc
ti - th gin trong vi pht.

10
6. GILI T^A C NG TH_NG
Khi b n cYng thng v cc c b" cYng ra, b n s\ h i h p nhiKu h n. %iKu ny lm cho
tay chn b n run ryy. Tr <c khi thuy4t trnh, t;t nhLt l hy thVc hi@n vi cd 7 ng 7:
giJm cYng thng.
Btt 7Hu v<i ngn ci v c btp chn, hy cYng c (ngn chn, bn chn, btp chn, btp
7i, d dy, ngVc, vai, cnh tay v ngn tay) tr <c khi btt tay vo vi@c. Ngay lNp tWc
cYng thng s\ 7 Uc giJi ta v hy thZ thNt su. LNp l i cc 7 ng tc ny cho 74n khi
b n cJm thLy h4t cYng thng. Nn nh< rang bi tNp ny 7 Uc thVc hi@n m t cch kn
7o 7: m'i ng =i khng bi4t b n 7ang th gin!

Anh Quang l k4 ton lm vi@c cho m t tA chWc ti chnh l<n. Anh ta

lun cJm thLy rLt h i h p khi thuy4t trnh. Anh ta 7A m hi, tay run
lyy byy, gi'ng trZ nn 7Ku 7Ku (v c lc khng nghe 7 Uc). Anh ta
c^ng khng Z yn m t ch v cW loay xoay v<i chi4c bt, nhn vo bi
so n hay my chi4u, chW khng nhn vo khn giJ. Anh ta nn nng k4t
thc s<m v trZ vK ch ng i

11
 Tr =ng hUp cSa anh Quang khng hi4m. C l\ b n khng mtc phJi tLt cJ cc tri@u
chWng trn nh ng s\ g_p cc tri@u chWng t ng tV. Nh[ng k thuNt d <i 7y s\ c ch
cho b n trong tr =ng hUp ny.

7. DI CHUYaN
B n s\ cYng thng n4u chO 7Wng m t ch v khng cd 7 ng. %: th gin, b n cHn giJi
ta cYng thng bang cch cd 7 ng cc c btp. N4u b n cJm thLy tay chn b" b bu c
khi trnh by th hy tNp th gin nh th: b n 7ang 7;i tho i v<i ai 7 cho quen khi
thuy4t trnh. V bnh th =ng b n khng th: khoa chn ma tay nhiKu.
Nh[ng cd 7 ng Z phHn trn c th: rLt quan tr'ng, nh ng di chuy:n bn chn c^ng gp
phHn lm giJm cYng thng. B n nn b <c qua l i ho_c ti4n vK pha ng =i nghe. Khi
7Wng ni trn bec, b n hy 7i quanh bec 7: t o sV ch ( n4u micro c th: di chuy:n
7 Uc). %iKu ny s\ gip b n th gin v thu ht sV ch cSa ng =i nghe. N4u b n
khng th: 7i quanh bec th thOnh thoJng hy b <c qua, b <c l i 7: b<t cYng thng.

8. NHN NG I NGHE
Hy bi4n bi thuy4t trnh trZ thnh bi 7;i tho i. Nhn m'i ng =i m t cch thn thi@n.
B n s\ cJm thLy th gin v khng b" c lNp n4u nhn m'i ng =i trong khi thuy4t trnh
v 7iKu ny s\ gip m'i ng =i thch b n.

12
 N L I VIXC KHNC PH;C S HPI HQP.

B n s\ p deng cc mec no trong bJng sau 7y vo bi thuy4t trnh

Ti dg *hnh:
Chuyn b" ti li@u
T Zng t Ung ra mnh s\ trnh by thNt thnh cng
TNp sd deng tLt cJ cc deng ce trVc quan trong bi thuy4t trnh
Ch nh[ng cch th gin 7 n giJn, kn 7o
Lun h <ng vK ng =i nghe 7: giJm b<t cYng thng
Di chuy:n trong khi ni 7: tV nhin v th gin
Mtt lun h <ng vK ng =i nghe.

LUYXN TYP Si GIP HON HLO HmN

13
Ch7=ng 2: CHURN BS CHO BUnI THUY T TRNH

14
 CHURN BS HNH DNG BN NGOI

%y khng phJi l nh[ng h <ng dn ce th: vK th=i trang m chO l nh[ng l u vK

cch Yn m_c v di@n m o. Ni chung l trnh sV l; b"ch, gi[ khun mu , 7 n giJn, hi ha.
B n phJi l tr'ng tm trong buAi thuy4t trnh chW khng phJi quHn o b n m_c.

Sau 7y l m t vi gUi khi b n thuy4t trnh tr <c m t h i ngh" tr"nh tr'ng

3i vpi ph$ nq

1. QuHn o phJi vIa v_n, khng qu chNt.. Thng th =ng, b n s\ trng l"ch lm h n khi
m_c o di tay.
2. Ch'n 2-3 mu ph hUp v<i mu da v mu tc cSa b n. B n nn tham khJo sch
h <ng dn vK ch'n mu ph hUp. B n c th: k4t hUp cc phe ki@n khc nhau v<i trang
phec 7: t o ra sV 7a d ng. Tm lo i vJi t;t v bJo 7Jm khng gy ra ti4ng 7 ng khi di
chuy:n! Ni chung, trnh mu 7 t i, cam, 7en v trtng v nh[ng mu ny rLt chi
v lm mLt sV tNp trung vo khun m_t cSa b n.
3. Trnh sd deng trang sWc lLp lnh, lng thng hay pht ra ti4ng n. Khi thuy4t trnh,
b n cHn sd deng nh[ng phe ki@n trang nh. Bng tai, vng tay khc th =ng 7i khi
lm khn giJ kh ch"u v lm h' mLt tNp trung vo bi thuy4t trnh.
4. Trang 7i:m 7 n giJn v ph hUp v<i trang phec. Trang 7i:m qu 7Nm s\ t o Ln t Ung
xLu. Trang 7i:m 7p l khi ki:m sot 7 Uc nh[ng vng bng nh=n trn g ng m_t,
lm nAi bNc nh[ng nt tV nhin v gip b n thoJi mi ngay cJ trong m t buAi thuy4t
trnh gay go.
5. Tc c^ng cHn hi ho v<i hnh dng cSa b n.

3i vpi nam gipi

1. Trang phec phJi 7 Uc may cyn thNn. Khi thuy4t trnh, trang phec c k vung, mu
sng ho_c khng t ng phJn s\ lm hnh t Ung cSa b n xLu 7i. Thng th =ng, mu

15
 xanh sm, xm v 7en ci 7 n hay ci cho l an ton nhLt. Ty vo 7;i t Ung ng =i
nghe, m t chi4c o khoc th: thao v chi4c quHn hUp mu stc s\ rLt Ln t Ung.
2. o khoc cSa nam th =ng c nt gi trong khi hHu h4t o khoc cSa n[ th khng. B n
c th: gi nt o vt, khng gi nt hay thNm ch c th: cZi o khoc ra ty vo tnh
trang tr'ng cSa buAi thuy4t trnh.
3. o s mi phJi vIa v_n v mu khng qu sng. N4u b n sU o thLm m hi, hy m_c
o phng bang cotton v o s mi trtng bn ngoi. N4u b n chuyn b" thu hnh th hy
trnh m_c o s mi trtng m hy sd deng o mu xm sng (mu;i tiu).
4. C v t nn ch'n lo i no c th: lm tn ln g ng m_t v 7i mtt cSa b n. Ki:u c v t
7 cA 7i:n c th: khng ph hUp v<i b n. Thd ngh xem, c v t mu 7 s\ thu ht sV
ch cSa ng =i nghe v h' khng cn ch
b n n[a. C v t v<i mu d"u h n c th:
s\ ph hUp v<i b n.
5. Giy vIa chn, thoJi mi v 7 Uc 7nh
bng cyn thNn. Tm v< ph hUp v c th:
che 7 Uc cJ 7i chn trHn khi b n ng i
xu;ng.
6. Tc hUp v<i khun m_t v phJi t m tLt,
g'n gng cho d 7 l ki:u g 7i n[a. Ru
quai hm c^ng phJi g'n gng v ria mp phJi 7 Uc tOa trn vnh mi.

H7png d@n cch st d$ng knh cho cv hai phi

Thng th =ng trong buAi thuy4t trnh, b n chO nn mang knh khi cHn n m<i c th:
nhn thLy khn giJ v 7'c 7 Uc cc deng ce trVc quan.. B n c th: khng 7eo knh
n4u b n khng cHn dng chng , ho_c b n c th: thay th4 bang knh st trng. % l v
knh s\ phJn chi4u nh sng trong phng v khn giJ s\ khng nhn vo mtt b n 7 Uc.
C^ng nn trnh sd deng knh st trng mu v khn giJ kh m nhn vo mtt cSa b n .
Hi@n nay 7 c lo i knh ch;ng cho. V cc din giJ 7Ku 7 Uc khuyn sd deng lo i
knh ny.

16
 CHURN BS NQI DUNG BI THUY T TRNH
Tr <c tin, b n nn tV hi t i sao b n ti4n hnh thuy4t trnh hay b n thuy4t
trnh v mec 7ch g. %p n cho cu hi ny c th: gip b n chuyn b" t;t n i dung bi
thuy4t trnh cSa b n.
Chng h n nh b n 7 Uc 7K ngh" trnh by tr <c ban gim 7;c vK ngn sch nYm sau
cSa cng ty . %Ing btt 7Hu ng i xu;ng v vi4t ra nh[ng g b n s\ ni. Thay vo 7,
hy ngh xem mec tiu cSa bi thuy4t trnh cSa b n l g, sau 7 b n s\ xc 7"nh 7 Uc
b n cHn trnh by nh[ng g 7: 7 t mec tiu 7.
B n c b" chLt vLn vK sV tYng tr Zng cSa ngn sch khng? Hay b" yu cHu ln k4
ho ch giJm chi tiu khng? Hy ngh vK nh[ng mec tiu ce th: c lin quan 74n ng =i
nghe tr <c khi chuyn b" bi thuy4t trnh.
B n c th: t Zng t Ung ra vi@c xy nh m khng c bJng v\ khng? BLt k ai, tr <c
khi xy nh 7Ku phJi c bJng v\ 7: dVa vo 7 m tnh ton vi@c mua vNt t v theo
di vNt t 7 Uc sd deng nh th4 no. Gi;ng nh vNy, vi@c chuyn b" t;t n i dung cho
bi thuy4t trnh s\ gip cng vi@c tri chJy v hi@u quJ h n. Xc 7"nh mec tiu v tm
hi:u 7;i t Ung nghe l hai cng 7o n rLt cHn thi4t 7: chuyn b" n i dung cho bi thuy4t
trnh.

B <c 1-Xc 7"nh mec tiu

Thuy4t phec Cung cLp thng tin

BiBu *w P-I

Bi:u 7 ny m tJ m;i lin h@ gi[a hai giai 7o n cSa bi thuy4t trnh: giai 7o n thuy4t
phec (persuasive) v giai 7o n cung cLp thng tin (informative) trong bi thuy4t trnh.
Chng khng phJi l hai lo i ring bi@t m l m t qu trnh lin tec. TLt cJ nh[ng bi
thuy4t trnh thnh cng 7Ku chWa 7Vng nh[ng thng tin cHn thi4t v cc l l\ thuy4t
phec.

17
 Theo h <ng m^i tn bi thuy4t trnh cng lc cng mang tnh thuy4t phec h n . Khi
bi thuy4t trnh cn trong giai 7o n cung cLp thng tin th bi thuy4t trnh chWa 7Vng
nhiKu con s;, sV ki@n, d[ li@u 7: lm r hay chWng minh vLn 7K v cc d[ li@u ny
cng lc cng m nh m\ h n khi ti4n gHn trung tm. Khi m^i tn 7 7i qua trec tung Z
gi[a, din giJ mu;n nu ra nh[ng 7iKu cHn phJi thay 7Ai; nh[ng l l\ thuy4t phec sV
7 ng tnh hay sV quy4t 7"nh.

B <c 2 Tm hi:u khn giJ

Hy 7_t b n vo v" tr cSa khn giJ!

Khi tm hi:u khn giJ, b n phJi xem xt b;n kha c nh sau:
1. Gi trh - CHn xc 7"nh 7iKu g l quan tr'ng 7;i v<i khn giJ? Cc tA chWc khc nhau
c nh[ng h@ th;ng gi tr" khc nhau. Thuy4t trnh cho nh[ng ng =i ngoi tA chWc cSa
b n s\ khc so v<i trnh by v<i nh[ng ng =i trong cng 7 n v". Ngay cJ nh[ng ng =i
cng 7 n v" nh ng tI cc b phNn khc nhau c^ng s\ c nh[ng nhNn thWc gi tr" khc
nhau.
2. Nhu cyu - Tm hi:u nhu cHu cSa nhm tr <c buAi thuy4t trnh l rLt quan tr'ng - c
th: nh[ng g h' cHn khc hn v<i nh[ng g b n ngh . Din giJ phJi tm cch giJi
quy4t sV khc bi@t ny.
3. Sg b buJc- % l nh[ng Wc ch4 ngYn cJn ng =i nghe lm nh[ng g h' mu;n hay
ntm btt nh[ng g h' cHn bi4t. Trong 7 c cc m_t sau:
A. Quan *iBm v+ chnh trh: Nh[ng quan 7i:m khc nhau vK chnh tr" c th: s\
gy ra sV b bu c. N4u b n cHn sV Sng h cSa nhm 7;i lNp, b n phJi ngh 74n 7iKu
ny ngay khi chuyn b" bi thuy4t trnh. Thm vo 7, nh[ng mu thun vK tnh cch v
nh[ng xung 7 t khc s\ cJn trZ sV thnh cng cSa bi thuy4t trnh.
B. Ti chnh: BLt cW lc no b n 7K cNp vi@c phJi chi ph, b n s\ 7;i m_t v<i sV
ch;ng 7;i. PhJi 7on tr <c 7iKu ny v tm cch giJi quy4t khi thuy4t trnh.
C. KiEn th|c: Nn nh< rang mi khn giJ c th: chuyn vK m t lnh vVc ring
v khng bi4t nhiKu vK lnh vVc khc. V vNy b n khng nn sd deng cc thuNt ng[,

18
 vi4t ttt, tI chuyn ngnh, vn vn lm cho ng =i nghe khng hi:u. N4u khng chtc l
thuNt ng[ 7 c thng deng trong khn giJ khng b n hy hi khn giJ xem h' c bi4t
cc thuNt ng[ 7 khng v nn 7"nh ngha n4u cHn thi4t.
4. Thng tin chung v+ buMi thuyEt trnh: b n cHn bi4t s; l Ung ng =i nghe, 7"a 7i:m
thuy4t trnh, cc trang thi4t b" s n c, vv 7: chuyn b" t;t cho buAi thuy4t trnh.
.

BNG NHN XT V KHN GI

Phi4u nhNn xt ny s\ gip b n chuyn b" hi@u quJ h n cho bi thuy4t trnh

1. Nh[ng mec tiu c lin quan 74n khn giJ l:

__________________________________________________________________
2. Nh[ng gi tr" cHn phJi quan tm cSa tIng khn giJ bao g m:

3. Khi trnh by, cHn nhNn ra nh[ng Wc ch4 g cSa tIng khn giJ ce th:
_________________________________________________________

4. Nh[ng nhu cHu 7_c bi@t cSa ng =i nghe

_________________________________________________________

5. Ti c th: 7nh gi ki4n thWc v cc thuNt ng[ vK 7K ti cSa ng =i nghe vK chS

7K thuy4t trnh:

Cao____ ThLp____ VIa____ Khng bi4t____

6. MWc 7 7 ng tnh cSa ng =i nghe 7;i v<i cc t Zng trnh by cSa ti:

Cao____ ThLp____ VIa____ Khng bi4t____

7. Ng =i nghe 7nh gi trnh 7 thuy4t trnh cSa ti:

T;t____ T@______ VIa________ Khng bi4t____

8. Cc v de v cc l l\ c tc deng l:

9. Cc v de v l luNn c th: gy ra cc phJn Wng tiu cVc l

19
 TM B ~C CN THI T a CHURN BS TT MQT
BI THUY T TRNH

Khi chuyn b" m t bi thuy4t trnh, chng ta nn btt 7Hu phHn thn bi tr <c v 7Ing lo ltng vK
phHn mZ 7Hu bZi v thng th =ng, phHn mZ 7Hu 7 Uc rt ra tI nh[ng cSa phHn thn bi.
Nh[ng nh thuy4t trnh chuyn nghi@p 7 h'c 7 Uc cch tA chWc phHn trnh by cSa mnh 7i
tI tr'ng tm ra nh[ng vLn 7K c lin quan. Sau 7y l nh[ng gUi c th: gip b n:

B ~C 1- Jng no *B c *7c nhqng t7ng chnh

% ng no, suy ngh ra nh[ng t Zng chnh cho phHn trnh by

cSa b n v ghi mi t Zng 7 vo m t mu giLy. Hy 7: cho
t Zng 74n m t cch tV nhin, 7Ing sda ch[a (b <c ny s\ 7 Uc
thVc hi@n sau). b <c ny, b n ngh ra cng nhiKu t Zng cng
t;t.

Khi b n 7 c kh nhiKu t Zng, hy lo i b b<t m t vi . C; gtng tm l i chO cn tI hai

74n nYm chnh thi bZi v 7 l cch m ng =i ta th =ng sd deng khi trnh by. N4u nh
b n c nhiKu h n nYm t Zng, th hy giJm chng xu;ng bang cch bi4n m t vi thnh
nh[ng nh h n.
V D;

GiJ sd nh b n phJi trnh by v<i Ban Gim %;c cLp trn 7: xin 7 Uc cLp thm 20% ngn
qu cho cng ty cSa b n vo nYm t<i. B n 7 hon thnh bJng phn tch ng =i nghe, v b n
bi4t rang b n phJi trnh by thNt thuy4t phec. B n 7 suy ngh ra 10 t<i 15 t Zng chnh v
b n c^ng 7 tm l i thnh ba l<n nh sau:

Chng ti cHn phJi Chng ti cHn c thm Chng ti cHn 7 Uc h

cNp nhNt nh[ng trU vK ti chnh
h@ th;ng my vi tnh lNp trnh vin
cSa chng ti 7: pht tri:n h@ th;ng
cSa chng ti

20
Ba t Zng l<n 7 chnh l nh[ng 7i:m chung m b n mu;n thuy4t phec khn giJ cSa mnh.
Cn nh[ng giJi thch, nh[ng dn chWng minh h'a v nh[ng lUi nhuNn ce th: s\ l nh[ng
nh trong bi thuy4t trnh cSa b n.

B ~C 2- Trnh by nhqng ph$

M t khi b n 7 c nh[ng chnh cho phHn trnh by cSa mnh, b n hy tri:n khai nh[ng h
trU. Nh[ng h trU ny c th: bao g m nh[ng giJi thch, nh[ng s; li@u ho_c nh[ng dn
chWng minh ho 7: lm r nh[ng chnh nh phHn trnh by trong v de d <i 7y:

Chng ti cHn Chng ti cHn c Chng ti cHn

phJi thm nh[ng 7 Uc h trU vK ti
cNp nhNt lNp trnh vin chnh
Nhqng
h@ th;ng my vi 7: pht tri:n h@ chnh (Khi
tnh th;ng cSa chng qut)
cSa chng ti ti
H@ th;ng c^ li T o ra nh[ng CHn thi4t phJi
th=i ch ng trnh 7 c c h@ th;ng
quyKn, chng ta giao ti4p d[ li@u Nhqng
s\ ti4t ki@m nhiKu
tiKn ph$ (givi
thch,
Khng th: sd S\ t l@ thu c K thuNt m<i minh
deng phHn mKm vo ng =i bn 7em l i chLt ha)
m<i nhLt bn ngoi l Ung t;t h n m
vn cng gi

T;n nhiKu tiKn C th: phn Nhn sV m<i s\

v h@ th;ng c^ cng l i tI 7ng gp nh[ng
lm vi@c khng nh[ng ng =i t Zng m<i
hi@u quJ trong cng ty

GHn 7y, c S\ gip chng CHn nh[ng

nhiKu thnh tVu ta tYng tnh ch ng trnh
c nh tranh m<i

Kh thay th4 C th: sJn xuLt Nh[ng my in

cc b phNn nh[ng sJn t;c 7 cao s\
phym m<i gip sJn xuLt ra
nh[ng sJn phym
m<i

21
B n c th: c nhiKu ho_c t nh[ng nh trong phHn trnh by cSa mnh. M t khi b n 7 hon
thnh qu trnh ny, hy stp x4p l i nh[ng tLm th cho ph hUp v<i nhu cHu cSa b n. Hy thd
stp x4p theo nhiKu ki:u khc nhau 7: xem cch no s\ ph hUp nhLt. Lun lun gi[ trong
7Hu nh[ng mec 7ch v quan tm 74n ng =i nghe.

B ~C 3- Nu nhqng li ch

%: trnh by thuy4t phec, b n cHn phJi nu th t c th nh[ng lUi ch m ng =i nghe s\ thu

7 Uc n4u h' lm theo yu cHu cSa b n. Nh[ng lUi ch th =ng 7 Uc nu trong phHn thn bi.
M t ph ng php khc 7: tA chWc m t phHn trnh by c tnh thuy4t phec chnh l sd deng
nh[ng lUi ch nh l nh[ng chnh 7: trnh by. Trong v de 7 7 Uc nu Z phHn tr <c (T i
sao cng ty cSa chng ti cHn tYng 20% ngn qu vo nYm t<i), chng ta c th: tm ttt nh[ng
lUi ch nh sau:

1. N4u nh cng ty cSa chng ti c 7 Uc nhiKu tiKn 7: 7Hu t cho h@ th;ng my vi tnh
m<i th s\ lm tYng 7 Uc tnh c nh tranh trong nKn cng nghi@p cSa chng ta.

2. V cng v<i nh[ng lNp trnh vin, sV 7Hu t vK m_t ti chnh 7 s\ lm tYng lUi nhuNn
v chng ti s\ lm vi@c c hi@u quJ h n.

3. Nh= vo h@ th;ng m<i ny, chng ti s\ c th: nng cLp nh[ng sJn phym hi@n c c^ng
nh s\ pht tri:n nh[ng sJn phym m<i.

22
 B ~C 4- ThiEt kE ti li u phn pht

By gi= b n s\ quy4t 7"nh nn pht ti li@u no (n4u c) pht cho ng =i nghe trong phHn trnh
by cSa b n. D <i 7y l nh[ng chWc nYng chnh cSa ti li@u phn pht trong phHn trnh by:

1. CSng c; nh[ng thng tin quan tr'ng

2. Tm ttt nh[ng ho t 7 ng 7: ng =i nghe c th: theo k"p
3. Cung cLp thm nh[ng thng tin gip lm r vLn 7K m khng phJi dng qu nhiKu
deng ce trVc quan

Khi b n 7 lVa ch'n 7 Uc ti li@u phn pht ph hUp, b n phJi quy4t 7"nh khi no b n nn
phn pht ti li@u. C ba cch:

PHT TI LIXU TR ~C KHI TRNH BY

VLn 7K b n s\ g_p khi sd deng cch ny l, v<i sV t m, ng =i nghe s\ chO tNp trung vo n i
dung cSa ti li@u 7 Uc pht ra trong khi b n 7ang ni. V khi h' 7ang 7'c th h' khng th:
nghe b n ni 7 Uc. %: giJi quy4t vLn 7K ny, b n nn 7: s n ti li@u Z ch cSa tIng ng =i
tr <c khi h' b <c vo l<p. Cch ny s\ gip h' 7'c chng tr <c khi b n btt 7Hu ni. H n n[a,
b n c th: giJi thch ti li@u v 7p Wng 7 Uc sV t m cSa ng =i nghe.
PHT TRONG KHI TRNH BY

B n nn cyn thNn, chO pht nh[ng ti li@u c lin quan 74n phHn b n 7ang trnh by v phJi
phn pht nhanh chng. N4u khng, nh[ng ti li@u ny s\ khng gip ch g m lm ng =i
nghe sao lng.

23
PHT SAU KHI TRNH BY
Trong khi b n trnh by, b n cHn cho ng =i nghe bi4t rang h' s\ nhNn 7 Uc ti li@u vK nh[ng
7i:m m b n trnh by vo cu;i buAi. Cch ny s\ gip cho ng =i nghe khi phJi ghi ch l i.
Tuy nhin, b n nn dVa vo sV phn tch cSa b n 7;i v<i ng =i nghe m quy4t 7"nh c nn sd
deng cch ny hay khng. N4u ng =i nghe 7 quen c s n ti li@u trong khi trnh by th b n
nn pht s n ti li@u cho h' tr <c khi trnh by, khng nn ngYn cJn h'. N4u nh nh[ng ti
li@u ny c th: lm h' mLt tNp trung vo phHn trnh by cSa b n (chng h n nh nh[ng bWc
tranh, nh[ng trang gi<i thi@u, v.v) v c^ng chng gip ch g nhiKu cho phHn trnh by cSa
b n th nn 7Ui 74n cu;i buAi hy pht chng ra.

B ~C 5- Chun bh d$ng c$ trgc quan

Khi b n 7 xy dVng 7 Uc b; cec cSa bi thuy4t trnh, b n cHn quy4t 7"nh b n c cHn sd deng
deng ce trVc quan khng, v n4u c th sd deng nh[ng deng ce g v sd deng Z 7u. Nh[ng
h <ng dn vK cch thi4t k4 v sd deng nh[ng deng ce trVc quan trong m t phHn trnh by s\
7 Uc gi<i thi@u Z phHn sau. %iKu quan tr'ng nhLt lc ny l b n phJi xc 7"nh nh[ng deng ce
trVc quan, b n s\ k4t hUp v<i k4 ho ch cSa b n nh th4 no.

V de, nh thW ba trong l<n s; m t cSa phHn v de 7 nu ln rang n4u vn sd deng h@

th;ng my vi tnh c^ th cng ty s\ phJi trJ rLt nhiKu tiKn. ny c th: 7 Uc minh h'a bang
m t bi:u 7 , ho_c bang m t deng ce trVc quan t ng tV, chO ra r gi cJ cSa my vi tnh trong
3 nYm qua so v<i khoJn tiKn ti4t ki@m n4u sd deng h@ th;ng my m<i trong cng khoJng th=i
gian.

24
 B ~C 6- Nhc lIi cc chnh

Hy n l i nh[ng chnh trong phHn trnh by cSa b n. B n c th: d dng thVc hi@n 7iKu
ny bang cch ni l i cc chnh trong bi thuy4t trnh. Cc cu ny khng nam trong phHn
mZ bi, m c^ng khng nam trong phHn k4t luNn.

Hy trZ l i 3 chnh trong v de cSa chng ta:

Chng ti cHn phJi Chng ti cHn c thm Chng ti phJi h trU

cNp nhNt nh[ng vK ti chnh
h@ th;ng my vi tnh lNp trnh vin cho nh[ng pht tri:n
cSa chng ti 7: pht tri:n h@ th;ng
cSa chng ti

(Trong v de ny mec 7ch cSa chng ta l thuy4t phec Ban Gim %;c rang cng ty cSa b n
cHn tYng ngn qu 20% trong nYm t<i). Cu trnh by cHn nhtc l i l Chng ti c n ph i c p
nh t h th ng my vi tnh c a chng ti, thu thm nh ng l p trnh vin v h# tr$ v% ti chnh
cho nh ng pht tri n v nh ng l do m ti s* trnh by v,i cc v- hm nay. Ngoi ra tr <c
phHn k4t luNn, b n c th: sd deng m t cu t ng tV 7: nhtc l i nh[ng chnh 7 (chng h n:
By gi1 cc v- 2 th4y 25$c l$i ch c a vi c c p nh t h th ng my vi tnh, 2i%u ch6nh nhn
s7 v s7 h# tr$ v% ti chnh cho nh ng pht tri n.)

Bi thuy t trnh thuy t ph c l bi thuy t trnh c b c c r rng i v i khn

gi .

25
 B ~C 7- ViEt phyn m bi

PhHn mZ bi g m c 2 chWc nYng chnh:

1. Cung cLp nh[ng thng tin cHn thi4t - N c th: bao g m nh[ng thng tin c bJn, nu
ln sV quan tr'ng cSa chS 7K, gi<i thi@u bJn thn v uy tn cSa b n, nu l do b n c
7S t cch trnh by vK vLn 7K ny. B n c^ng c th: bA sung thm m t vi thng tin
khc ph hUp v<i vLn 7K b n trnh by.

2. Thu ht sV ch - Tr <c khi b n trnh by, ng =i nghe c th: ni chuy@n v<i nhau,
7ang ngh ngUi ho_c 7ang 7'c ti li@u m b n 7 7: s n trn bn cSa h'!

Mi phHn trnh by 7i hi phJi c nh[ng thng tin cHn thi4t, phe thu c vo sV phn tch
cSa b n 7;i v<i ng =i nghe. Tuy nhin, hHu h4t cc phHn trnh by 7Ku 7i hi b n phJi c
cch thu ht ng =i nghe. Nhm cng nh th cng cHn ph ng php thu ht ng =i nghe.
Sau 7y l m t vi cch phA bi4n:
Giai thoIi
Giai tho i l m t cu chuy@n ngtn dng 7: minh ho cho m t no 7. Thng th =ng th
7 l m t cu chuy@n vui, nh ng khng phJi lc no c^ng vNy. Sau 7y l m t v de: Con
trai ti l:i g;p ti vo m<t ngy n= v ni: Cha @i, nAu cha tBng ti%n tr$ c4p cho con t,i
200 2la, con s* cEt cF nhi%u g4p hai l n m#i tu n. Cn nAu cha tBng thm 10% n a, th

26
con s* lm cho bi cF c a cha 2Jp nh4t K khu ny. CMng t5@ng t7 nh5 v y, nAu chng ta
tBng ti%n l5@ng cho nh ng cng nhn s n xu4t ln 10%, th chng ta s* c th tBng nBng
su4t.

Tnh khi hi
Tnh khi hi l cch t;t nhLt 7: xo 7i khoJng cch gi[a b n v ng =i nghe. Nh ng b n
hy cyn thNn! SV khi hi cHn c lin quan v<i ng =i trnh by, v<i chS 7K, ho_c v<i ng =i
nghe. Tuy nhin cHn l u , khng 7 Uc ni 7a vK nh[ng vLn 7K c lin quan t<i tnh dec,
chSng t c v c^ng khng 7 Uc 7a cUt vK ngu n g;c qu;c gia, tn gio ho_c nh[ng vLn
7K ring t . N4u b n tV hi, Ti c nn ni 7a khng?, th cu trJ l=i l khng!!!B n
nn sd deng sV khi hi Z mWc 7 vIa phJi.

Chng c g t@ h n vi@c b n sd deng m t cu chuy@n 7a trong phHn mZ bi m chng c

lin quan g v<i phHn trnh by cSa b n. (chng h n: B:n 2 nghe cu chuy n v% m<t con
v-t b5,c vo cPa hng, g=i r4t nhi%u mn v ku thanh ton t4t c bQng thR tn d ng c a
n ch5a? Hm nay ti s* gi,i thi u v,i cc b:n v% pht tri n m:ng l5,i trong cc c@
quan). Chng c g t@ h n m t cu chuy@n 7a m chng c lin quan g.

M bi bng cu hi
C hai cch 7: thVc hi@n. Cch thW nhLt, b n c th: 7_t ra m t cu hi mZ - nh ng hy
cyn thNn v rLt c th:, m t ng =i no 7 s\ 7 a ra cu trJ l=i sai v 7a cUt b n. Cch thW
hai, v c^ng l cch an ton h n, l b n hy yu cHu m'i ng =i gi tay. M_c d b n vn
c th: b" ngtt l=i v chLt vLn nh ng thng th =ng ng =i nghe s\ trJ l=i theo cch m b n
mong mu;n.
Cu hi tu t--
Cu hi tu tI l cu hi c cu trJ l=i hi:n nhin. V de nh : V 2y c bao nhiu ng51i
mong mu n s* 25$c h# tr$ nhi%u h@n cho ph n nghin cWu c a mnh? %y l cch rLt
hi@u quJ 7: thu ht sV ch cSa ng =i nghe.
Cu ni gy s3c

27
M t v de cSa cu ni gy s;c nh sau: NBm ngoi s l5$ng ng51i 2 chAt v tai n:n
giao thng bQng v,i s l5$ng ghA ngYi trong sn v n 2<ng 2-a ph5@ng. Z l l do hm
nay ti mu n thuyAt ph c cc b:n nn 2<i mM b o hi m khi li xe. M t cu nh th4 ny
s\ gip b n thu ht 7 Uc sV ch cSa ng =i nghe.

Trch d@n

B n c^ng c th: btt 7Hu phHn trnh by cSa mnh bang m t 7o n trch dn ngtn g'n. PhHn
trch dn chO nn trong vng khoJng m t ho_c hai cu v phJi lun ghi r ngu n m b n
trch dn. B n c^ng c th: 7'c trVc ti4p l=i trch dn cho chnh xc. Nn trnh h'c thu c
lng tLt cJ nh[ng l=i trch dn nh ng b n nn h'c thu c m t vi l=i trch dn 7 n giJn v
nAi ti4ng. B n c^ng c th: din giJi m t l=i trch dn nAi ti4ng, chng h n nh :
ng Ly cho rang m'i ng =i than phiKn vK h@ th;ng my vi tnh, nh ng khng ai 7 lm
g 7: cJi thi@n h@ th;ng 7 cJ

B ~C 7- ViEt phyn kEt ca bi thuyEt trnh

PhHn k4t bi nhtc l i nh[ng thng tin Z phHn mZ bi. Thng th =ng th chng c lin quan
74n nh[ng vLn 7K c bJn, cu hi tu tI, giai tho i ho_c nh[ng thng tin m b n 7 sd
deng trong phHn mZ bi.

%: bi thuy4t trnh thuy4t phec, b n cHn phJi c m t cu yu cHu hnh 7 ng trong phHn
k4t bi. Hy chO r cho ng =i nghe h' cHn lm g (v de: H' c nn tA chWc m t cu c h'p
7: ti4n hnh m t giJi php m<i? H' c nn tYng ngn qu cho b n khng?). PhHn k4t luNn
cSa b n cHn phJi nu thNt ce th: h' nn lm g, lm nh th4 no v khi no nn lm.

MK bi v kAt lu n t:o nn 2 u v 2ui cho thn bi trong ph n trnh by c a b:n. NAu

nh5 khng c chng, ho;c b:n khng trnh by chng m<t cch ph h$p, th b:n s*
khng th c m<t ph n trnh by hon ch6nh v ng51i nghe s* nh n ra 2i%u 2.

28
 KiBm tra cc b7pc cyn thgc hi n trong bi thuyEt trnh

( Hy sd deng bJng ny 7: ki:m l i vi@c chuyn b" cho bi thuy4t trnh stp t<i cSa b n)
Ln kE hoIch cho bi thuyEt trnh
Trong phHn ln k4 ho ch cho bi thuy4t trnh, ti 7
Tri:n khai cc mec tiu
Phn tch ng =i nghe
B3 tr nJi dung thuyEt trnh
Trong vi@c stp x4p n i dung bi thuy4t trnh ny, ti 7
Suy ngh ra nh[ng chnh
Suy ngh ra nh[ng phe
Thi4t k4 ti li@u phn pht
Thi4t k4 deng ce trVc quan
Nu ln nh[ng lUi ch (trong nh[ng phHn trnh by thuy4t phec)
Nu l i chnh
Vi4t phHn mZ bi
Vi4t phHn k4t luNn

29
 Ch7=ng 3: D;NG C; TR C QUAN

CHURN BS V S D;NG CC D;NG C; TR C QUAN

Trong phHn ny b n s\ nghin cWu cch thWc chuyn b" v dng cc deng ce trVc quan
trong bi thuy4t trnh. %a s; cc bi thuy4t trnh trong lnh vVc kinh t4 v cc lnh vVc chuyn
nghi@p, ng =i bo co th =ng sd deng my chi4u v<i giLy ki4ng trong, v th4 chng ta s\ tNp
trung vo cng deng cSa chng. Tuy nhin, cc thS thuNt trong vi@c sd deng cc bJng giLy c
th: lNt trang, ho_c my chi4u phim d ng bJn 35mm v cc ph ng ti@n truyKn thng khc
c^ng 7 Uc gi<i thi@u trong mec ny.

S D;NG CC D;NG C; TR C QUAN KHI CN:

1. Thu ht sV ch cSa khn giJ.

30
 2. NhLn m nh thng 7i@p cSa b n, nh ng khng phJi l_p l i nguyn vYn.

3. Kh i dNy sV hWng th cSa khn giJ 7;i v<i bi thuy4t trnh.

4. M tJ cc y4u t; m khn giJ kh hnh dung.

KHNG S D;NG CC D;NG C; TR C QUAN a:

1. T o Ln t Ung 7;i v<i khn giJ vK tLt cJ cc bJng bi:u chi ti4t.
2. Trnh sV t ng tc gi[a ng =i thuy4t trnh v<i khn giJ.
3. Minh ho cho nhiKu chnh chO v<I m t deng ce trVc quan.
4. Nu ln nh[ng t Zng 7 n giJn c th: truyKn 7 t bang l=i d dng.

10 TH THUYT a S D;NG CC D;NG C; TR C QUAN

MQT CCH HIXU QUL

Khi xem xt lo i deng ce trVc quan dng cho cc d[ li@u v t Zng cSa b n, sau 7y l cc
quy ttc cYn bJn cHn nghin cWu:

1. Sd deng cc deng ce trVc quan vIa phJi. M t trong nh[ng vLn 7K phA bi4n 7;i v<i cc
bi thuy4t trnh mang tnh k thuNt l vi@c l m deng cc deng ce trVc quan. Quy ttc
h[u hi@u l sd deng m t deng ce trVc quan cho mi hai pht thuy4t trnh.

2. Sd deng cc deng ce trVc quan bang hnh t Ung nh cc bi:u 7 , hnh Jnh cSa cc
thi4t b", bi:u 7 pht tri:n v/v. lun gip ng =i xem c sV cJm nhNn thLu 7o rang
cc deng ce 7 chWa 7Vng nhiKu thng tin.

3. Sd deng m t deng ce trVc quan 7: minh ho cho m t chnh. Gi[ sV tNp trung v r
nt 7;i v<i m t hnh t Ung trVc quan. Vi@c trnh by nhiKu h n m t chnh cho mi
deng ce trVc quan s\ lm giJm mWc 7 tc 7 ng cSa chnh.

4. Cc ch[ v s; cHn c kch th <c d 7'c. Kch th <c nh nhLt cSa font ch[ th =ng sd
deng trong 7a s; buAi thuy4t trnh l 18pt. N4u khng 7S ch 7: trnh by h4t cc n i
dung, hy chuyn b" cc ti li@u v<i phHn giJi thch bA sung ho_c lm nAi bNt nh[ng
7i:m trong bi:u 7 m b n mu;n khn giJ ch 74n.

5. Cyn thNn khi sd deng mu stc. Khng nn dng nhiKu h n ba mu cho mi deng ce
trVc quan 7: trnh Jnh h Zng cSa sV l n x n mu stc theo hi@u Wng cHu v ng. Nh[ng
mu 7 Uc sd deng cHn t ng phJn nhau 7: d nhn nhLt, v de nh v<i mu nKn l

31
 xanh d ng 7Nm th nn sd deng mu vng nh t cho cc k tV v s;. Trnh vi@c sd
deng cc hoa vYn mu stc trong khi thuy4t trnh v ng =i xem s\ kh phn bi@t.

6. Hy thi4t k4 cc deng ce trVc quan 7S l<n 7: khn giJ d xem. Hy 7i 74n hng cu;i
cSa dy ch ng i dnh cho khn giJ ki:m tra xem b n c th: xem r m'i deng ce trVc
quan khng.

7. V\ 7 th" d[ li@u. BLt cW khi no c th:, b n nn h n ch4 vi@c 7: d[ li@u Z d ng bJng

bi:u, danh sch m nn sd deng 7 th" 7: miu tJ chng. Cc 7 th" gip ng =i xem
c m t hnh Jnh vK nh[ng thng tin v d[ li@u trong khi chO cc s; th khng th: lm
7 Uc.

8. Hy trnh by cc hnh Jnh v bi:u 7 thNt d nhn. Thng th =ng cc hnh Jnh v
bi:u 7 th =ng kh nhn khi b n 7Wng Z khoJng cch xa. V th4 cch ki:m tra t;t nhLt
l hy nhn chng khi b n Z cu;i phng n i c khn giJ. CHn ch cc nhn hi@u bn
trong cc bi:u 7 c^ng phJi 7'c r 7 Uc khi b n 7Wng Z cu;i phng.

9. Hy trnh by cc deng ce trVc quan thNt hLp dn. N4u sd deng mu stc, nn sd deng
cc mu t ng phJn nhiKu v<i nhau nh mu vng trn mu nKn 7en ho_c mu vng
trn nKn mu xanh d ng 7Nm. H n ch4 vi@c sd deng mu stc m t cch l n x n v
hy sd deng cc mu thNt 7 n giJn v sng sSa.

10. H n ch4 cc deng ce trVc quan khng cHn thi4t. N4u m t vLn 7K no c th: din 7 t
7 n giJn bang l=i ni v de nh tiu 7K cSa bi thuy4t trnh, th khng nn sd deng
deng ce trVc quan.

32
 MU SNC DNG TRONG CC D;NG C; TR C QUAN

V<i nh[ng thuNn lUi trong cng ngh@ in Ln, hi@n nay, m'i ng =i sd deng my vi tnh 7Ku c
th: thVc hi@n vi@c in mu cc vYn bJn. %iKu ny 7 dn 74n hi@n t Ung ngy cng nhiKu
ng =i sd deng cc deng ce trVc quan c mu stc 7 Uc in Ln bZi ng =i thi4t k4 deng ce h n l
Z nh in, hay vYn phng in Ln.

Sau 7y l m t s; nguyn ttc cYn bJn trong vi@c sd deng mu stc cho cc deng ce trVc quan.

1. K4t hUp gi[a mu stc v<i chS 7K v khn giJ. CHn xem xt mec tiu cSa cc deng ce trVc
quan v 7;i t Ung khn giJ. V de nh nKn mu xanh d ng th s\ n ho h n nKn mu
vng, 7. Hy lun nh< rang mu stc c th: truyKn tJi m t s; tr ng thi v chS 7K nh :

Cc mu nh t, mu xm v h ng th: hi@n sV thanh bnh.

Mu 7, cam, h ng ho_c nu th: hi@n sV Lm p.
Cc stc thi cSa mu xanh d ng, xanh l cy v mu xm mang 74n sV mt m.
SV k4t hUp gi[a mu 7 v<i mu 7en v m t t mu xm s\ th: hi@n sV si 7 ng.
2. Hy ch'n mu nKn tr <c khi ch'n mu cho cc k tV v d[ li@u. Mu cSa k tV v d[ li@u
phJi c 7 t ng phJn r nt v<i mu nKn 7: khn giJ c th: nhn thLy v 7'c t;t nhLt.

3. Khng nn sd deng cc mu stc khng ha hUp v<i nhau. Cc mu stc phJi c 7 hi ho

cao nhLt.

4. Trnh hi@u Wng cHu v ng v sd deng khng qu 3 4 mu.

5. Thng th =ng, sd deng mu sng Z nh[ng vng b n mu;n ng =i xem tNp trung nhiKu
nhLt.

33
6. Hy gi[ mu stc nhLt qun trong su;t cc trang chi4u.

7. Hy gi[ 7 t ng phJn cao gi[a mu nKn v mu cSa k tV v d[ li@u.

PHT TRIaN CC TIU

Sau 7y l ba d ng c bJn 7: trnh by tiu 7K trong cc deng ce trVc quan. Hy lVa ch'n
d ng ph hUp nhLt v<i yu cHu cSa b n.

Tiu *+ chnh: 7 Uc sd deng khi n khng cHn phJi truyKn 7 t m t thng tin 7_t bi@t no, m
chO l cung cLp m t thng tin hay m t d[ li@u th, nh v de sau:

Doanh thu

Tiu *+ lin quan *En mJt ch *+ ring no *: 7 Uc dng 7: truyKn 7 t thng tin 7 Uc rt
ra tI cc d[ li@u 7 trnh by. V de nh :

Doanh thu trong n0m 2006 t0ng 22% so vpi n0m 2000.

Tiu *+ mang tnh quyEt *on - 7 Uc sd deng khi b n mong mu;n trao 7Ai v<i khn giJ
quan ni@m cSa mnh vK k4t luNn m h' cHn rt ra tI cc d[ li@u. D ng tiu 7K ny 7 Uc sd
deng nhiKu nhLt trong cc bi thuy4t trnh mang tnh thuy4t phec, nh v de sau:

Chng ta cyn tp trung vo cc n lgc v+ doanh thu cc khu cng

nghi p.

L8i khuyn:

Hy lun 7_t khn giJ tham dV buAi thuy4t trnh Z v" tr trung tm, chW khng phJi ph ng
ti@n truyKn thng. Thng th =ng ng =i bo co sd deng qu nhiKu deng ce trVc quan v 7 a
vo 7 qu nhiKu thng tin. Khi b n cHn sd deng cc v de trVc quan v trnh by cc d[ li@u,
hy nh< rang sV t ng tc v vi@c thi4t lNp m;i quan h@ v<i khn giJ l y4u t; then ch;t. N4u
chO dng cc deng ce trVc quan 7 n thuHn s\ khng th: gip b n truyKn 7 t sV nhi@t tnh,
c^ng nh gip cho buAi thuy4t trnh trZ nn s;ng 7 ng v ho hWng, chO c cch truyKn 7 t
cSa b n m<i l y4u t; quy4t 7"nh trong nhiKu tnh hu;ng.

34
Ch7=ng 4: LUYXN TYP TR ~C KHI THUY T TRNH

35
 CCH LUYXN TYP THUY T TRNH

Sau 7y l cc b <c luy@n tNp thuy4t trnh. Vi@c ghi nh< v thVc hi@n theo cc b <c ny s\
gip b n c m t bi thuy4t trnh thoJi mi, tV tin v thuy4t phec h n.

- Hy chtc rang cc ghi ch cSa b n chO l nh[ng tI kha v vi4t to phHn ghi ch trn m t
vi phi4u. Trong bLt cW tnh hu;ng no b n c^ng nn trnh vi@c 7'c cho khn giJ nghe. N4u
c th: b n nn sd deng my chi4u qua 7Hu dng cho giLy ki4ng trong ho_c my LCD 7;i v<i
cc buAi thuy4t trnh c 7ng ng =i tham dV.

- Hy tV n l i ton b bi thuy4t trnh 7: h@ th;ng ha cc chnh.

- L_p l i nh[ng thao tc trn 74n khi b n trZ nn quen thu c v<i dng t t Zng v n i b n dV
tnh sd deng cc deng ce trVc quan h trU cho buAi thuy4t trnh.

- Hy btt 7Hu din tNp thuy4t trnh. B n nn stp x4p m t phng tNp t ng tV v<i phng m
b n s\ thuy4t trnh.

- B n hy ti hi@n l i bi thuy4t trnh cSa mnh, t Zng lin ti4p t Zng (chW khng phJi l
tI lin ti4p tI), hy sd deng tLt cc cc deng ce trVc quan. B n hy dnh sV ch nhiKu nhLt
74n khn giJ h n l 74n cc phi4u ghi ch.

- ThVc hnh trJ l=i cc cu hi m b n dV 7on khn giJ s\ nu ra trong buAi thuy4t trnh.

- Trnh by l i ton b bi thuy4t trnh. N4u c 7iKu ki@n, b n nn tV quay phim trong buAi tNp
thuy4t trnh hay nh= ng =i b n 7ng gp ki4n vK buAi thVc tNp thuy4t trnh cSa mnh.

- Hy xem l i bYng video hay cc thng tin phJn h i tI ng =i b n v 7 a ra cc 7iKu chOnh

cHn thi4t.

- ThVc hi@n m t ho_c hai lHn tAng duy@t lHn cu;i cho bi thuy4t trnh cSa b n.

36
 IU KHIaN KHNG KH CA BUnI THUY T TRNH

Nam 7 lm vi@c su;t m t tuHn 7: chuyn b" cho bi thuy4t trnh hng qu cSa anh. Anh 7
din tNp, 7Wng thuy4t trnh v sd deng cc ph ng ti@n trVc quan v cJm thLy tV tin v mnh
7 c sV chuyn b". BuAi sng tr <c khi btt 7Hu bi thuy4t trnh, anh 74n thNt s<m 7: ki:m tra
l i lHn cu;i m'i thW tr <c buAi thuy4t trnh.

Nh ng khi b <c vo phng h'p, anh thLy v" gim 7;c v cc v" chS quJn cSa mnh c^ng 74n
tham dV. Anh cJm thLy lo ltng nh ng tV nhS rang mnh 7 c sV chuyn b". Anh btt 7Hu bi
thuy4t trnh cSa mnh v sau 7 7i 74n my chi4u 7: chi4u cc d[ li@u 7Hu tin 7 Uc in trn
giLy ki4ng trong. Anh bNt cng ttc nh ng my khng ho t 7 ng. Anh nhNn thLy thi4t b" 7
7 Uc ctm phch. Ti4p theo, anh ki:m tra bng 7n v pht hi@n bng 7n 7 b" hng. Anh bi4t
rang 7a s; cc my chi4u 7Ku c bng 7n dV tr[, nh ng khi tm bng 7n, anh nhNn ra 7 c
ng =i 7 di chuy:n v" tr cSa chng. Anh phJi mLt h4t 20 pht 7: tm thLy m t bng 7n m<i.

Tnh hu;ng ny c th: 7 khng xJy ra n4u tr <c 7 anh Nam ki:m tra my chi4u. Vi pht
7: ki:m tra cc thi4t b" v stp x4p ch ng i c th: gip b n trnh 7 Uc nh[ng sV c; 7ng ti4c
xJy ra. Ng =i thuy4t trnh cHn thVc tNp khJ nYng ki:m sot khng kh cSa buAi thuy4t trnh.
Sau 7y l tm y4u t; b n cHn xem xt tr <c khi btt 7Hu thuy4t trnh.

1. My chiEu qua *yu:

37
CHn ki:m tra 7: chtc rang cc bng 7n trong my chi4u khng b" hng v c s n bng 7n
dV tr[. Hy lau chi mn hnh my chi4u 7: hnh Jnh chi4u 7 Uc r nt h n. Li@u khi thuy4t
trnh, b n c cHn nh[ng t= giLy v vi4t 7: ghi ch khng?

2. Cc trang ba nh dng *B viEt c thB lt trang

CHn ki:m tra xem 7 c 7S giLy ch a? B n 7 chuyn b" 7S vi4t ch a? Hy ki:m tra cc cy
vi4t 7: chtc rang chng khng b" kh mVc.

3. My LCD

CHn ki:m tra xem my c 7ang ho t 7 ng t;t khng. My c 7 Uc 7_t Z 7ng v" tr 7: hnh
Jnh b n chi4u ph hUp v<i kch th <c mn chi4u khng? Hy ki:m tra xem my c b 7iKu
khi:n tI xa 7: bNt hay ttt khng, hay b n cHn nh= ng =i khc khZi 7 ng my? B n 7 thVc
hnh sd deng my ch a?

4. Cc thiEt bh phyn c|ng v ch7=ng trnh ca my vi tnh

38
B n nn ki:m tra tLt cJ cc phHn cWng v ch ng trnh cSa my vi tnh ngay tr <c buAi thuy4t
trnh 7: chtc rang tLt cJ cc phHn cSa h@ th;ng 7Ku 7ang ho t 7 ng t;t. Lun c k4 ho ch dV
tr[ khi c sV c; xJy ra. Hy nh< quy luNt Murphy 7 l m=i tnh hu ng 2%u c th x y ra.

5. Cc ti li u dng trong buMi thuyEt trnh

Cc ti li@u photo dng trong buAi thuy4t trnh c sd deng 7 Uc khng? Chng c 7 Uc stp
x4p theo thW tV 7: thng tin truyKn tJi 7i t b" gin 7o n nhLt khng? B n 7 stp x4p ng =i
phn pht cc ti li@u 7 ch a?
6. Cy ch mn hnh

B n c cHn sd deng cy chO mn hnh khng? Cy chO mn hnh c th: 7 Uc k4t n;i v<i h@
th;ng my d dng, nh= 7 b n c th: sd deng khi cHn trong lc thuy4t trnh

Micro

N4u b n phJi thuy4t trnh cho tI 50 74n 100 ng =i tham dV th b n s\ cHn sd deng micro.
Tr <c khi thuy4t trnh, b n c th: yu cHu m t micro thuNn ti@n cho vi@c 7i l i. B n c th: sd

39
deng micro cHm tay v<i dy n;i di tI 3 74n 5 mt hay dng micro khng dy 7 Uc mc
trong o vt tng hay trong c v t.

8. nh sng

Li@u b n c cHn giJm 7 sng cSa cYn phng khng? Hy ki:m tra xem trong phng c cng
ttc 7: giJm 7 sng khng? Nn bNt m t vi bng 7n trong khi thuy4t trnh 7: b n khng
phJi thuy4t trnh trong bng t;i. Hy ki:m tra 7: chtc rang cc bng 7n v cc thi4t b" trong
phng bo co 7Ku ho t 7 ng t;t.

9. Sp xEp ch ngwi:

N4u b n c quyKn stp x4p ch ng i trong phng h'p, th hy thd stp x4p v" tr ch ng i tr <c.
N4u c th:, b n nn stp x4p v" tr cc ch ng i sao cho c 7 Uc l;i ra v l;i vo Z cu;i phng.
V<i cch stp x4p 7, khi c ng =i vo v ra khi phng s\ khng Jnh h Zng 74n sV ch cSa
nh[ng ng =i cn l i.

N4u b n bi4t s; l Ung ng =i s\ tham dV buAi thuy4t trnh, hy c; gtng ki:m sot ch ng i sao
cho c sV t ng Wng gi[a s; ch ng i v<i s; l Ung ng =i tham dV. Theo cch ny, b n s\
khng 7: nhiKu khn giJ ng i Z pha cu;i phng. B; tr ch ng i cSa khn giJ gHn b n s\ gip
tNp trung sV ch cSa h' vo nh[ng vLn 7K b n mong mu;n.

40
 Ch7=ng 5: TI N HNH THUY T TRNH

CCH TI N HNH BI THUY T TRNH

B n phJi truyKn 7 t sV nhi@t tnh cSa bJn thn b n 74n khn giJ n4u nh b n mong mu;n h'
tch cVc ti4p nhNn vLn 7K m mnh trnh by.

N4u b n lun 7Wng thng, t cd 7 ng c th: v ni v<i gi'ng 7Ku 7Ku m khng c sV giao
ti4p t;t bang mtt v<i khn giJ th vi@c thuy4t trnh s\ khng 7em l i k4t quJ nh mong 7Ui.
Chng ta truyKn 7 t thng tin khng chO bang tI ng[. Nh[ng hnh 7 ng phi ngn ng[ s\
truyKn tJi cJm xc cSa b n. N4u nh[ng knh giao ti4p ny b" ngtt l i, do b n qu lo ltng th
mWc 7 t ng tc, giao ti4p gi[a b n v<i khn giJ s\ b" Jnh h Zng.

M t lUi ch to l<n m b n c 7 Uc qua l;i thuy4t trnh sinh 7 ng v c sV t ng tc t;t l phHn

nYng l Ung t o ra do sV sU hi, lo ltng cSa b n s\ 7 Uc chuy:n thnh d ng tch cVc v khng
t n 7'ng trong c th:. Gi[ l;i giao ti4p tV nhin s\ dn dtt ng =i nghe theo 7ng h <ng v<i
m t phong cch thuy4t trnh thn thi@n.

B:n ph i h=c cch ch khng ch6 2 i v,i 2i%u mnh 2ang ni m cn cch ni v% 2i%u 2!
Hy h=c cch 2 trK thnh hu4n luy n vin cho chnh b n thn khi 2Wng tr5,c 2m 2ng, b:n
hy tham kh o cc 25$c nu trong m c ny.

TH T TRONG TRNH BY BI THUY T TRNH

Hy trnh by bi thuyEt trnh ca bIn theo th| tg cc phyn nh7 sau:

1. L=i mZ 7Hu

2. Cu gi<i thi@u vLn 7K m b n stp sda trnh by.

3. Gi<i thi@u cc chnh v nh[ng phe.

4. Cc lUi ch (7;i v<i cc bi thuy4t trnh mang tnh thuy4t phec)

5. Cu ch;t (Hy ni cho khn giJ nghe nh[ng 7iKu m b n vIa trnh by).

6. PhHn k4t luNn

41
 CC L U TRONG KHI THUY T TRNH

C CH:

Chng ta khng th: khng nhtc 74n vai tr cSa cc cd chO tV nhin trong vi@c h n ch4 sV lo
ltng v h i h p. Thng th =ng sV lo ltng s\ km hm sV giao ti4p gi[a b n v khn giJ.
Trong cc buAi thuy4t trnh cc din giJ th =ng thVc hi@n cc 7 ng tc 7: nhLn m nh cc
ki4n m khng quan tm 74n cc cd chO tay cSa mnh. Hy h'c cch ki:m sot cc cd chO cSa
b n khi 7Wng tr <c 7m 7ng.

Vi@c c cc cd chO tV nhin s\ khng lm hng buAi thuy4t trnh cSa b n, ngo i trI m t s;
7 ng tc sau 7y:

%: hai tay trong ti quHn

Hay khoanh hai tay l i Z sau l ng

Ho_c btt cho hai tay

Hai tay ch;ng hng

42
 Si4t ch_t hai tay m t cch lo ltng.

S GIAO TI P BNG MNT

Khi b n phng vLn m t ng =i m ng =i 7 lun nhn ln vch t =ng hay nhn xu;ng sn nh
khi trJ l=i cc cu hi, s\ khng gy 7 Uc sV tin t Zng cSa b n 7;i v<i ng =i 7. Khi giao ti4p
thng th =ng ta mong mu;n 7 Uc nhn thng vo ng =i 7;i di@n. Tuy nhin, trong nhiKu bi
thuy4t trnh, ng =i bo co chO nhn m t 7i:m Z vch t =ng cu;i, hay t i m t 7i:m trn mn
chi4u, hay chYm ch vo m'i n i nh ng khng phJi nhn khn giJ.

Vi@c giao ti4p t;t bang mtt s\ mZ ra m t knh truyKn 7 t thng tin gi[a ng =i v<i ng =i. N
gip xc lNp v xy dVng m;i quan h@ 7 ng th=i gip thu ht khn giJ vo bi thuy4t trnh v
khi4n cho khng kh cSa buAi thuy4t trnh trZ nn thn thi@n h n. %iKu ny c^ng 7ng ngay cJ
7;i v<i cc buAi thuy4t trnh mang tnh long tr'ng. Vi@c giao ti4p t;t bang mtt gi[a ng =i
thuy4t trnh v<i khn giJ c^ng gip h' cJm thLy thoJi mi thng qua m;i gtn k4t gi[a ng =i
ni v ng =i nghe 7 ng th=i lm giJm cJm gic c lNp cSa ng =i thuy4t trnh.

Quy ttc bLt thnh vYn cSa vi@c giao ti4p bang mtt l hy nhn m t ng =i trong khoJng th=i
gian tI m t 74n ba giy. B n khng nn li4c mtt khtp phng. Hy tNp trung nhn vo m t
ng =i no 7, nh ng khng qu lu 7: trnh ng =i ny cJm thLy khng thoJi mi, nh ng
c^ng 7S lu 7: li cu;n anh hay ch" Ly ch 74n bi thuy4t trnh cSa b n. Sau 7, b n hy
nhn sang ng =i khc.

Khi b n thuy4t trnh, khng nn nhn cham cham vo khn giJ m hy quan st h'. Tm ki4m
tIng c nhn v lun thWc rang b n 7ang nhn h'.

%;i v<i m t nhm kh 7ng ng =i tham dV th kh c th: nhn ring bi@t tIng ng =i, hy
giao ti4p bang mtt 7;i v<i nh[ng c nhn thu c nh[ng 7;i t Ung khn giJ khc nhau. Nh[ng
khn giJ ng i gHn cc c nhn m b n ch'n s\ cJm thLy rang b n thNt sV 7ang nhn h'. N4u
khoJng cch gi[a ng =i thuy4t trnh v khn giJ tYng ln, th cng c 7ng ng =i cJm thLy
7 Uc giao ti4p bang mtt v<i b n. TLt cJ nh[ng ng =i trong vng trn s\ nhn b n

43
 Hnh nn vK l Ung khn giJ giao ti4p bang mtt v<i ng =i thuy4t trnh khi 7ng khn giJ

IU CHNH GI NG NI CA B N

Ba vLn 7K chnh lin quan 74n gi'ng ni cSa b n th =ng l m t gi'ng 7'c 7Ku 7Ku cho thLy
t;c 7 7'c khng ph hUp, th =ng l ni qu nhanh, m l Ung qu to hay qu nh. Hy lun
chtc rang gi'ng ni cSa b n 7ang phec ve cho vi@c thuy4t trnh cSa b n. Nh[ng 7iKu gUi
sau s\ gip b n truyKn 7 t v<i gi'ng ni r, to v rtn ri.

Ging *+u *+u:

%a s; cc gi'ng 7'c 7Ku 7Ku th =ng do sV lo ltng. Khi ng =i ni cJm thLy h i h p th cc c

Z ngVc v cA h'ng trZ nn t linh ho t h n v sV l u thng cSa khng kh b" cJn trZ. Khi 7iKu
ny xJy ra, gi'ng ni s\ mLt 7i tnh linh ho t tV nhin v dn k4t quJ l m t gi'ng 7'c 7Ku
7Ku.

%: gi[ gi'ng ni tV nhin, b n cHn phJi thJ lng v giJm b<t tnh tr ng cYng thng. Khi 7
vi@c thVc hi@n cd 7 ng phHn trn v phHn d <i cSa c th: l cHn thi4t. Khng nhLt thi4t b n
phJi thVc hi@n cc 7 ng tc thNt 7_c bi@t m l cc 7 ng tc 7S 7: thJ lng cc c v gip b n
ht thZ bnh th =ng. Vi@c quay bYng video hay nhNn thng tin phJn h i tI b n b s\ gip b n
nhNn bi4t cch thWc b n thuy4t trnh.

Hy h=c cch lEng nghe chnh b n thn; lun thWc 25$c khng ch6 2i%u b:n 2ang ni m
cn cch thWc b:n trnh by 2i%u 2.

44
Ni qu nhanh

MWc 7 ni trung bnh cSa chng ta trong giao ti4p l khoJng 125 tI trong m t pht. Khi
chng ta trZ nn lo ltng, t;c 7 ni th =ng tYng ln. Vi@c tYng t;c 7 ni s\ khng phJi l vLn
7K n4u b n pht m t;t. Tuy nhin, n4u b n 7ang trnh by vK m t vLn 7K thu c lnh vVc k
thuNt, hay nh[ng 7iKu khn giJ cHn ghi ch th b n nn ki:m sot t;c 7 ni cuJ mnh.

M t dLu hi@u khc cSa tnh tr ng ni qu nhanh l khi b n ni vLp. Khi 7iKu ny xJy ra, hy
ni chNm l i. Ltng nghe bJn thn khi b n ni 74n tI cu;i cng cSa m t cu, hy nghO h i Z
cu;i cu, sau 7 ni ti4p cu sau. Vi@c nghO h i trong bi thuy4t trnh c th: l m t k4 sch
hi@u quJ gip b n nhLn m nh nh[ng 7i:m tr'ng tm. %Ing ngHn ng i khi c nh[ng khoJng
th=i gian im l_ng trong lc thuy4t trnh v khn giJ c^ng cHn th=i gian 7: hi:u nh[ng 7iKu b n
7ang ni.

Cc vn *+ v+ m l7ng

Trong 7a s; tr =ng hUp, cc vLn 7K vK m l Ung c th: 7 Uc giJi quy4t thng qua vi@c luy@n
tNp. B n cHn lun thWc 7 Uc mWc 7 m l Ung cSa mnh. Khi thuy4t trnh b n c th: hi
xem ng =i Z pha cu;i phng h'p c nghe r khng? Khn giJ s\ d dng thng cJm v h'
mong mu;n nghe nh[ng 7iKu b n trnh by.

%: ki:m tra xem mnh c g_p vLn 7K vK m l Ung tr <c buAi thuy4t trnh hay khng, b n nn
hi ng =i cho b n thng tin xc thVc. Hy hi ng =i ng i cu;i phng xem h' c nghe r
khng, li@u b n c ko di Z cu;i cu khng, hay c sV thi4u m l Ung khi4n cho gi'ng cSa
b n trZ nn bLp bnh ho_c b n 7ang ni qu l<n.

N4u gi'ng 7'c cSa b n kh nh, th c m t bi tNp 7 n giJn gip tYng m l Ung. B n hy nh=
hai ng =i gip 7. B n hy 74n phng c kch th <c l<n h n hai lHn phng m b n s\ thuy4t
trnh. Nh= m t ng =i b n ng i Z hng gh4 7Hu v m t ng =i 7Wng 7;i di@n Z bWc t =ng cu;i.
B n hy hi v nh= ng =i 7Wng cu;i ra dLu khi h' nghe r. Hy ghi ch mWc 7 m l Ung 7.

45
m l Ung cSa b n nh th4 no? Hy ki:m tra 7;i v<i ng =i Z hng gh4 7Hu 7: chtc rang
gi'ng cSa b n khng qu l<n.

M t gi'ng 7'c qu to 7i khi gy kh khYn cho ng =i nghe khi ti4p nhNn thng tin. N4u gi'ng
7'c cSa b n 7 Uc nhNn 7"nh l qu to, b n c th: 74n bc s 7: ki:m tra. N4u k4t quJ l 7 t
yu cHu, th hy thVc hi@n bi tNp 7 m t lHn n[a, nh ng lHn ny hy yu cHu ng =i ng i Z
hng gh4 7Hu tin ra dLu cho b n h gi'ng v sau 7 ki:m tra v<i ng =i Z cu;i phng xem h'
c nghe r khng.

46
 K THUYT T CU H^I V TRL L I

LM TH NO a KHUY N KHCH NG I NGHE T CU H^I

Thng th =ng b n mong mu;n ng =i nghe 7_t cu hi. Khi b n 7ang trnh by vK nh[ng
thng tin thu c lnh vVc cng ngh@, nh[ng vLn 7K phWc t p ho_c b n 7ang h <ng dn m t
buAi huLn luy@n, b n nn ki:m tra sV hi:u bi4t cSa ng =i nghe bang cch yu cHu h' 7_t cu
hi.

N4u b n yu cHu ng =i nghe 7_t cu hi m t cch b" 7 ng, b n s\ khng th: thu 7 Uc k4t quJ
g. %y l vLn 7K thu c vK ngn ng[ c th:. N4u b n 7Wng xa ng =i nghe, tay 7_t trong ti v
hi : Cc b n c hi g khng?, th b n khng th: khuy4n khch ng =i nghe 7_t cu hi.

Cn 7: yu cHu ng =i nghe 7_t cu hi m t cch chS 7 ng, b n b <c 74n gHn khn giJ, gi
tay v hi: C b n no mu;n 7_t cu hi cho ti khng?, ho_c b n hi: Cc b n mu;n 7_t
cu hi g cho ti no?. Trong tr =ng hUp ny, b n 7 cho rQng ng =i nghe s\ 7_t cu hi, v
thng th =ng h' s\ thNt sV 7_t cu hi v<i b n. H n n[a, trong th=i gian b n yu cHu ng =i
nghe 7_t cu hi, th hy cho h' c 7S th=i gian 7: suy ngh ra cu hi. Hy gi tay cSa b n
ln, v cd chO 7 cSa b n c 2 ngha. ThW nhLt, 7 t Ung tr ng cho cu hi v s\ khuy4n
khch nh[ng ng =i mtc c gi tay. Ngoi ra, cd chO 7 s\ gip b n gi[ trNt tV trong l<p.
Ng =i nghe s\ theo sV h <ng dn cSa b n v h' s\ gi tay khi h' c ki4n ho_c cu hi, chW
khng tht ra cu hi.

CCH LNNG NGHE CU H^I

C l\ b n 7 tIng thLy m t ng =i ltng nghe cu hi trong lc 7ang 7i t<i 7i lui, khng nhn
vo ng =i hi, v ngtt l=i, B n khng cHn phJi hi h4t cu 7u, ti bi4t b n 7ang hi g?
Ng =i thuy4t trnh c th: s\ khng bi4t ng =i hi mu;n hi 7iKu g cho t<i khi h' hi h4t
cSa mnh. %iKu quan tr'ng l chng ta nn 7Ui cho t<i khi ng =i hi din tJ h4t cu hi cSa h'.

47
Khi ng =i nghe 7_t cu hi, b n nn quan st h'. Thng th =ng b n c th: nhNn ra 7 Uc mWc
7 cSa cu hi, thi 7 cSa ng =i nghe v nh[ng ngha bn trong n4u b n quan st k ngn
ng[ c th:.

Trong khi ltng nghe cu hi, b n nn cyn thNn v<i 7i tay cSa mnh! Hy thd t Zng t Ung b n
trnh by rLt nhi@t tnh, gi<i thi@u nh[ng t Zng rLt tV tin, nh ng khi b" 7_t cu hi, b n l i
nhn xu;ng nKn nh , tay run ryy h i h p. % ng tc ny cSa b n c th: ph v hnh Jnh tV tin
cSa b n trong phHn thuy4t trnh. Tay cSa b n cHn 7: Z v" tr ph hUp, 7: tay xui pha bn
hng, ngn tay mZ. TNp trung vo cu hi v ltng nghe cu hi m t cch cyn thNn.

CCH TRL L I CU H^I

Chu n b s!n sng cho m$i cu h&i. B n nn dV 7on tr <c nh[ng cu hi c th: 7 Uc 7_t ra.
TNp trJ l=i chng. Hy chuyn b" tinh thHn cho 7iKu t i t@ nhLt s\ xJy ra, v 7iKu 7 s\ lm cho
b n cJm thLy thoJi mi h n. M t s; nh thuy4t trnh chuyn b" s n nh[ng deng ce trVc quan
chO 7: sd deng trJ l=i nh[ng cu hi 7 Uc 7_t ra.

'(ng thm ph*n *u trong cu tr l+i c,a b.n. %i khi, khi ng =i thuy4t trnh btt 7Hu cu
trJ l=i cSa h' bang cu, % l cu hi hay; Ti cJm thLy vui v b n 7 7_t cu hi 7, c th:
7 l dLu hi@u ng =i thuy4t trnh 7ang cJm thLy khng chtc chtn vK cu trJ l=i cSa mnh.

Lm r cu h&i. N4u cu hi 7 Uc 7_t ra di dng, kh hi:u v c nhiKu v4 th b n nn din

giJi cu hi 7 cho d hi:u. Cn n4u cu hi 7 n giJn v r rng th 7iKu ny khng cHn thi4t.
Thng th =ng, khi chng ta 7_t cu hi tWc l chng ta 7ang 7'c ra nh[ng g suy ngh trong
7Hu, cu hi c th: rLt 7 n giJn nh ng l i 7 Uc din giJi bang 17 7o n vYn. Lm r cu hi s\
gip b n giJm sV hi:u nhHm vK ngn ng[ 7 Uc sd deng trong cu hi v s\ cho b n nhiKu th=i
gian h n 7: suy ngh vK cu trJ l=i.

'$c l n cu h&i. B n 7 bao gi= ng i Z cu;i l<p cn ng =i 7_t cu hi th Z bn 7Hu, v b n

chng nghe 7 Uc g? N4u b n thLy m'i ng =i khng nghe 7 Uc cu hi th hy l_p l i cu hi

48
7: m'i ng =i c th: nghe 7 Uc. Cch ny c^ng s\ gip b n c nhiKu th=i gian h n 7: suy
ngh.

Hy gi2 nguyn phong cch c,a b.n. %iKu quan tr'ng khi trJ l=i cu hi l b n phJi gi[
nguyn phong cch v thi 7 cSa b n nh khi b n 7ang trnh by. M t sV thay 7Ai trong thi
7 cSa b n c th: cho thLy b n khng tV tin vo v" tr cSa mnh.

Hy chn th3t. N4u b n khng th: trJ l=i cu hi 7 Uc 7_t ra, th b n hy ni, Ti khng
bi4t cu trJ l=i nh ng ti s\ tm ra v s\ giJi 7p cho cc b n. Ho_c, n4u 7 ng nghi@p cSa b n
bi4t cu trJ l=i th b n yu cHu h' gip 7.

Yu c*u t5t c ng6+i nghe ch vo cu tr l+i c,a b.n. B n 7 tIng bao gi= thLy ng =i
thuy4t trnh chO quan tm t<i ng =i 7_t cu hi m khng 7: g 74n nh[ng ng =i nghe cn
l i? Trong vi tr =ng hUp, ng =i 7_t cu hi c th: c; thch thWc ng =i thuy4t trnh bang
m t cu hi kh. B n s\ c th: nhNn ra ng =i thuy4t trnh 7ang b" thch thWc v h' chO tNp
trung vo ng =i 7_t cu hi m thi.
S; d ng nguyn t=c 25%-75%. Sd deng khoJng 25% sV giao ti4p bang mtt v<i ng =i 7_t cu
hi v khoJng 75% v<i nh[ng ng =i nghe. (%iKu ny 7_c bi@t quan tr'ng trong tr =ng hUp
cu hi v cu trJ l=i hc ba). %Ing th= ng =i 7_t cu hi, nh ng c^ng 7Ing sao lng 7;i
v<i nh[ng ng =i nghe cn l i. %iKu ny, s\ gip b n lm chS 7 Uc tnh hu;ng v thu ht 7 Uc
ng =i nghe tham gia vo phHn trnh by cSa mnh.
Hy tr l+i ng tr$ng tm cu h&i. %Ing cng kch m t vLn 7K. Cu trJ l=i cSa b n cHn phJi
c 7S 7: bao qut cJ vLn 7K nh ng c^ng cHn ngtn g'n 7: thu ht 7 Uc ng =i nghe.
B n th =ng khng nn thm phHn 7Hu trong cu trJ l=i cSa b n, nh ng b n nn 7i su vo cu
hi (sau khi lNp l i cu hi, n4u cHn thi4t). Vo cu;i phHn hi 7p, b n c th: ni, CJm n v
tLt cJ nh[ng cu hi tuy@t v=i cSa cc b n.

HHu h4t nh[ng bi thuy4t trnh 7Ku c dV tnh s n th=i gian 7: 7_t cu hi v trJ l=i. %i
khi ng =i nghe 7_t cu hi trong su;t cJ buAi v c^ng 7i khi vo cu;i buAi. Trong nhiKu
tr =ng hUp, ng =i thuy4t trnh c dV tnh ng =i nghe s\ 7_t cu hi Z nh[ng th=i 7i:m
no. Trong tr CH
=ng hUpmNG
7, b n6:
cN TYP
th: yu V=i TH
cHu ng nghe 7_tCcuHNH
hi ngay khi h' c thtc
mtc, ho_c b n c th: yu cHu ng =i nghe 7Ui t<i khi b n trnh by xong m<i 7_t cu hi.

49
 N TYP PHN TI N HNH THUY T TRNH

TRONG PHN TRNH BY

Ti dg *hnh:

Khng chO thWc vK nh[ng thW mnh trnh by m cJ cch thWc trnh by

Sinh 7 ng, nhi@t tnh v thng thtn trong phHn trnh by cSa b n

Giao ti4p bang mtt 7: lm cho phHn trnh by cSa mnh c nt 7_c stc ring v theo l;i

th =ng 7m.

Lun trnh by to r rng v 7Ing ni qu nhanh

TRONG PHN K THUYT H^I P

Ti dg *hnh:

Yu cHu ng =i nghe 7_t cu hi bang cch 7Wng gHn vK pha ng =i nghe v gi tay ln

DV 7on tr <c nh[ng cu hi m ng =i nghe c th: 7_t v tNp trJ l=i tr <c

Nhn vo ng =i 7_t cu hi v ltng nghe cu hi m t cch cyn thNn

Gi[ 7i tay Z v" tr bnh th =ng khi ltng nghe cu hi

L_p l i cu hi 7: m'i ng =i c th: nghe r cu hi ho_c 7: giJi thch cu hi

Gi[ nguyn phong cch v thi 7 nh khi b n 7ang trnh by

Giao ti4p bang mtt v thu ht sV ch cSa ng =i nghe trong phHn trJ l=i cSa b n

50
 Ch7=ng 6: N TYP V TH C HNH

THUY T TRNH C HIXU QUL - BLNG GHI NH~ CUI CNG

Ki:m tra nh[ng 7iKu sau 7y khi b n chuyn b" v btt 7Hu phHn thuy4t trnh cSa mnh:

a I PH V~I S LO LNNG, HPI HQP- TI D SNH:

ThZ su

C; gtng th gin

GiJm cYng thng bang vi 7 ng tc c btp vIa phJi

Di chuy:n trong khi trnh by

Giao ti4p bang mtt v<i ng =i nghe

a LYP K HO CH V Tn CHC PHN TRNH BY CA MNH - TI Si:

Tri:n khai cc mec tiu

Phn tch ng =i nghe

Suy ngh ra nh[ng chnh

Suy ngh ra nh[ng phe

Thi4t k4 ti li@u phn pht

Thi4t k4 deng ce trVc quan

51
 Nu ln nh[ng lUi ch

Nu nh[ng chnh

Vi4t phHn mZ bi

Vi4t phHn k4t luNn

a THI T K V S D;NG D;NG C; TR C QUAN, TI Si:

Sd deng nguyn ttc KISS

LVa ch'n d ng bi:u 7 ph hUp

%_t tiu 7K ph hUp

Trnh chO tNp trung vo deng ce trVc quan

%_t bJn thn Z v" tr trung tm

Sd deng cy chO mn hnh m t cch hi@u quJ

a CHURN BS CHO PHN TRNH BY, TI Si:

TNp dUt 7Wng tr <c l<p v sd deng deng ce trVc quan

Ki:m tra ch ng i, deng ce AV, tLt cJ ti li@u phn pht, v.v

KHI TRNH BY, TI D SNH

Khng chO thWc vK nh[ng thW mnh trnh by m cJ cch thWc trnh by

Sinh 7 ng, nhi@t tnh v thng thtn trong phHn trnh by cSa b n

Giao ti4p bang mtt 7: lm cho phHn trnh by cSa mnh c nt 7_c stc ring v theo l;i

th =ng 7m.

Lun trnh by to r rng v 7Ing ni qu nhanh

TRONG PHN H^I P, TI D SNH

Gi tay v ti4n gHn vK pha ng =i nghe

Quan st v ltng nghe ng =i 7_t cu hi

L_p l i cu hi n4u cHn thi4t

52
 Gi[ nguyn phong cch v thi 7

TrJ l=i v<i cJ l<p v giao ti4p bang mtt

TI LIXU THAM KHLO CHNH

Mandel, B. (1993). Effective Presentation Skill: A Practical Guide for Better Speaking.
California : Crisp Publications.

Cottrell, S. (2003). The Study Skills Handbook. New York: Palgrave Macmillan.

53