FN402U-FNANSAL TABLOLAR ANALZ
nite 8: Finansal Analiz, Finansal ngr ve letme Deerinin Belirlenmesi
Finansal Analiz
Finansal analiz eitli alanlarda kullanlmaktadr. Bu
alanlardan en nemlileri aada sralanmtr: ngren bir model;
Bankalar bata olmak zere kurumsal veya ticari
kredi birimlerinin analizleri
letmelerdeki i denetilerin analizleri
Yeminli mali mavirlerin analizleri
Finansal analistlerin analizleri
Yllk faaliyet raporlar
Finansal baarszln ngrs
letme ynetiminin analizleri
Deerleme
Kredi birimleri, bankalar bata olmak zere iletmelere
verilen kurumsal ya da ticari kredi tahsisine ilikin
kararlarda, kredi birimleri finansal oranlar
kullanmaktadr. Amerika Birleik Devletlerinde 100
byk banka ile gerekletirilen bir almada 59 adet
finansal orann nem derecesine gre sralanmas
istenmitir. Kredi birimlerine gre en nemli finansal
oranlar ve temel lm alanlar ieren tablo verilmitir (s:
191, Tablo 8.1). Yksek nem derecesine sahip oranlar,
temelde likidite (Dviz, menkul kymet, gayrimenkul gibi
herhangi bir aktifin ksa srede ve sorunsuz bir ekilde
deer kaybna uramadan nakde evrilebilen,
kullanlmaya hazr satn alm gcn ifade eder) ve
borluluu ler.
letmelerin i denetileri ve yeminli mali mavirler,
Finans yneticileri krllkla ilgili oranlar nemli
grmektedir. Amerikada yaplan bir almada Fortune
500 Listesinde bulunan ve baka bir irket tarafndan
kontrol edilmeyen byk irketlerin i denetileri
tarafndan nemli grlen finansal oranlar
derecelendirmeleri istenmitir. Yeminli mali mavirler,
likidite ilgili iki orana (cari oran ve alacak devir hz)
nem vermektedir. Krllkla ilgili olarak vergi sonras z
kaynak krll ve borlulukla ilgili bor/z kaynak oran
daha sonra gelmektedir. (s:192 Tablo 8.2-8.3)
Finansal analistler, ngrlere gre finans sektrnn
giderek byyen yapsn, fonlarn ve borsa hisselerini
bilen finansal analistler, en yksek nem
derecelerini krllkla ilgili orana vermektedirler. Finansal
analistlere gre en nemli finansal oranlar ve temel lm
alanlar yaplan bir anket ile belirleyerek ( s:193 Tablo
8.4) sonular tablo haline getirilmitir.
Yllk faaliyet raporlar, finansal tablolar yorumlamak ve
aklamak iin finansal oranlara baklr. Doru bir ekilde
kullanldnda bu finansal oranlar; iletmelerin likidite,
borluluk ve krllklarn deerlendirmeye olanak
tanmaktadr. Amerika Devletlerinde Fortune 500
listesindeki 100 iletmenin yllk faaliyet raporlar zerine
yaplan almada krllk ve yatrmcy ilgilendiren
oranlar zerinde durulduu gsterilmitir (s:194 Tablo
8.5).
Finansal baarszln ngrs, finansal baarszl
letme ynetimi tarafndan nleyici tedbirlerin
alnmasnda
Yatrmclar tarafndan hisse senedi alm satm
kararlarnn alnmasnda
Bankalar tarafndan kredi tahsisinde ve kredi
izleme srelerinde
letmelerin mterilerine ilikin kredi
kararlarnda ve alacaklarn takibinde
Denetim irketleri tarafndan finansal
baarszlklarn tahmininde gibi eitli amalarla
kullanlabilir.
1968de Beaver tarafndan gerekletirilen aratrmada,
orann finansal baarszlk tahmininde en nemli
oranlar aadaki srayla belirlemitir:
1. Nakit akm / Toplam bor
2. Net kr / Toplam aktif (aktif krll)
3. Toplam bor / Toplam aktif (bor oran)
Bu aratrmada vurgulanan bir dier nemli nokta finansal
baarszlk tahmininde nakit, alacaklar ve stok gibi
varlklarn nemidir. Elde edilen bulgular baarsz
iletmelerin daha az nakde, daha fazla alacaklara ve daha
az stoklara sahip olduunu gstermitir.
Finansal baarszln ngrsnde kullanlan bir dier
nemli ok deikenli olarak adlandrlan model Altmana
aittir. Altman modelinde aadaki formlle bir Z deeri
hesaplanr. Bu Z deeri ne kadar dkse iflas olasl o
kadar yksektir.
Z = 0.012 X1 + 0.014 X2 + 0.033 X3 + 0.006 X4 + 0.010
X5
X1 : letme sermayesi / Toplam aktifler
X2 : Birikmi krlar (bilano) / Toplam aktifler
X3 : Faiz ve vergi ncesi kr / Toplam aktifler
X4 : zkaynaklarn piyasa deeri / Toplam borcun defter
deeri
X5 : Satlar / Toplam aktifler
letme ynetimi ve deerleme, finansal tablo analizi
iletme ynetimine eitli ekillerde yardmc olmaktadr:
letmenin grece likiditesi, borluluu ve krllna
ilikin iletme yneticilerine fikir verebilir.
Yatrmclarn iletmeyi nasl algladna dair fikir
verebilir.
Ortaya kan sorunlarn ve iletmenin gl ynlerinin
tespit edilmesine yardmc olabilir.
Kurumsal hedeflerin oluturulmasna yardmc olabilir.
1
 FN402U-FNANSAL TABLOLAR ANALZ
nite 8: Finansal Analiz, Finansal ngr ve letme Deerinin Belirlenmesi
letmenin deerinin hesapland sre deerleme Deerleme, varlklarn deerinin parasal olarak ifade
srecidir.
Finansal ngr
Finansal ngrde temel ama, iletmenin gelecekteki
zorunlu nakit gereksinimlerinin tahmin edilmesidir.
Finansal ngr 3 temel admdan olumaktadr:
1. Planlanan dnem iin iletmenin sat gelirlerinin ve
giderlerinin ngrlmesi
2. Tahmin edilen satlarn gerekletirilmesi iin gerekli
varlk yatrmlarn ngrlmesi
3. Planlanan dnem iin iletmenin zorunlu nakit
ihtiyacnn belirlenmesi (s:195, ekil 8.1).
Proforma finansal tablolar, proforma tablolardaki ama,
iletmelerin gelecee ynelik olmak kaydyla ve gelecekte
ortaya kabilecek finansal ihtiyalarn tahmin
edebilmektir. letmelerin en ok kulland tahmin
teknikleri proforma finansal tablolardr.
Proforma gelir tablosu, proforma gelir tablosu hazrlarken
ilk nce sat verileri zerinden hareket edilir. Proforma
gelir tablosu bte dneminde yaplacak almalardan
elde edilecek kazanlar ve kayplar ortaya koyar. Bu
tablo hazrlanrken gemi dneme ait sat verileri analiz
edilerek, pazar eilimleri, iletmelerin politikalar ve
rekabet ortam dikkate alnarak gelecee dnk sat
tahminleri gelitirmeli ve yllk satlarn deiim oran
belirlenmelidir.
Proforma bilano, Proforma bilano, bte dnemi iinde
iletmenin varlklar ve borlar hakknda bilgi verirken,
proforma gelir tablosu gelir-gider durumu ile
ilgilenir. Bilanoda yer alan ok sayda kalemle satlar
arasnda ounlukla gl bir iliki bulunmaktadr.
letmenin zorunlu finansman ihtiyacnn ngrlmesi, Bir
ABC iletmesi iin 2012 yl finansal tablolar temel
alnarak 2013 yl proforma finansal tablolarn n gren
bir rnek verilmitir. Konuyu daha iyi anlayabilmek iin
inceleyiniz (s:196-197).
letme Deerinin Belirlenmesi
letmelerde deerleme,
Hisse senedi alm satmlarnda yatrmclarn karar alma
srelerinde,
letmelerin halka alma srelerinde hisse senedinin
halka arz fiyatnn belirlenmesinde,
zelletirmelerde fiyat belirlenmesinde nemli rol
oynamaktadr.
Deer ve deerleme kavramlar, deer, bir varln ortaya
koyduu toplam fayda, kullanm deeri veya varln
karlnda alnabilecek tutar olarak tanmlanabilir.
Herhangi bir varln ekonomik deeri, o varln gelir
yaratma kabiliyetinden kaynaklanan deeridir.
edilmesidir. letmeler asndan ise deerleme, iletmenin
sahip olduu varlklarn ve kaynaklarn deerlerinin
belirlenmesidir. Tam anlamyla Deerleme, saylan
varlklarn hangi fiyattan veya tutardan envanter defterine
yazlacan tespit etme ilemidir.
Deer yaratmann nemi, iletmelerin temel amac
hissedar deerini maksimuma getirmektir. Bunun iin
finansal performansn llmesinde deer kavram n
plana kmaktadr. letmeler sermayelerini kendi
sermayelerinden daha yksek getiri elde etmeyi
salayacak yatrmlara ynlendirdiinde deer
yaratacaktr. Dolaysyla iletme ne kadar ok yatrm
yaparsa o kadar ok deer kazanacaktr. Bu noktada
iletme yneticileri uzun vadede de deer yaratabilen
salkl bir iletme iin neler yapmalar gerektiine nem
vermeli ve almalarn bu tarafa ynlendirmelidir.
letmenin gelecekte olmas beklenen nakit akmlarn
veya ekonomik kr maksimize eden stratejileri
semelidirler.
Hissedarlar iin deer kazanmak isteyen iletme
yneticileri, daha salkl iletmeler yaratr. Daha salkl
iletmeler de daha gl ekonomilerin, yksek yaam
standartlarnn ve daha fazla istihdam frsatnn
gelimesine yol amaktadr.
letme deerlemesine ilikin ounlukla iki temel yntem
kullanlmaktadr:
ndirgenmi Nakit Akmlar Yntemi
Greceli Deerleme Yntemi
ndirgenmi nakit akmlar yntemi ve greceli deerleme
ynteminin yan sra, dzeltilmi bugnk deer, opsiyon
deerleme ve ekonomik katma deer (EVA) gibi
yntemler de kullanlmaktadr. Ancak en ok kabul gren
yntem indirgenmi nakit akmlar yntemidir.
ndirgenmi nakit akm yntemleri, indirgenmi Nakit
Akmlar Yntemi, iletmenin gelecekte olmas beklenen
nakit akmlarnn belirli bir iskonto oran kullanlarak
bugnk deerlerine indirgendii yntemdir. Bu ynteme
gre irketin deeri, hlihazrdaki irketin yaps, mteri
portfy, pazar pay, potansiyeli, organizasyonu ve
ynetim kadrosu ile gelecekte irketin ortaya karmas
beklenen nakit aklarnn analizi sonucu elde
edilmektedir.
Deerleme mant, iletmenin gerek deeri, iletmenin
gelecekte yaratmas beklenen nakit akmlarnn bugnk
deerlerinin, yani indirgenmi nakit akmlarnn
toplamdr. Bu konuyu daha iyi anlamak iin kitapta ilgili
blmdeki rnei inceleyiniz ( s:199-200, Tablo 8.6-7-8).
Sermaye maliyeti, finansman kaynaklarnn maliyetlerinin
arlkl ortalamas olan sermaye maliyeti, her bir
kaynan vergiden sonraki maliyetinin, ilgili kaynan
2
 FN402U-FNANSAL TABLOLAR ANALZ
nite 8: Finansal Analiz, Finansal ngr ve letme Deerinin Belirlenmesi

toplam kaynaklar iindeki pay ile arpmlarnn akmlarnn T dneminde indirgenmi deerlerinin
toplamdr. Sermaye maliyeti, iletmenin varlklarn toplamdr. Serbest nakit akmlarnn indirgenmi deeri,
finansmannda kulland banka kredisi, tahvil, imtiyazl rekabet avantaj dnemi sonundaki ylda, yani T. ylda
hisse senedi veya adi hisse senedi gibi eitli finansman hesaplanm olmaktadr.
aralarnn vergiden sonraki maliyetlerinin arlkl 6. T yl iin bulunan Kalnt Deerin bugnk deeri
ortalamasdr. Hissedar deerinin maksimum seviyeye hesaplanmaldr.
getirilmesi iin sermaye maliyetini minimize etmek
7. letmenin deeri, rekabet avantaj dnemindeki serbest
gerekir.
nakit akmlarnn bugnk deeri ile kalnt deerin
bugnk deerinin toplamdr.
Nakit akmlar ve deer salayan faktrler, nakit
8. letmenin deerinden iletmenin ykmllklerinin
akmlarn ve sonu olarak iletmenin deerini etkileyen
(borlarnn) deeri dlrse hissedar deeri bulunmu
iki temel faktr bulunmaktadr:
olur.
Satlarn ve krlarn art hz
9. letme zkaynaklarnn deeri dolamdaki hisse senedi
Sermaye maliyetine gre sermaye krl adedine blnerek iletmenin hisse senedi bana deer
hesaplanabilir.
Sadece nakit akmlarn analiz ederek gelecekte ngrlen
performansn gemie gre nasl olduu, rakipler ile
kyaslandndaki durum ve iletmenin deerini artrc ve
azaltc faktrleri gibi sorulara cevap bulunamaz. Bu
sorularn cevabn ve konuyu daha iyi anlayabilmek iin
kitapta ilgili blmde bir rnek verilerek aklanmtr (s:
201-203 Tablo 8.9-10-11-12-13-14-15).

Serbest nakit akmlar, gelecekte beklenen serbest nakit

akmlar (SNA) u ekilde hesaplanr:
Faaliyet Kr
+ Amortisman Giderleri
(-) Vergi
= Vergi sonras faaliyetlerden elde edilen nakit akmlar
(-) iletmenin varlklarndaki art (alma sermayesi
yatrmlar ve sabit sermaye yatrmlar)
= Serbest Nakit Akmlar (SNA)
Gelecekteki serbest nakit akmlarnn ngrlmesinden
sonra ise nakit akmlarnn bugne indirgenmesi gerekir.

Bu sre srasyla aadaki gibi zetlenebilir:

1. letme yneticileri, iletmenin gelecekte ka yl
boyunca rekabet avantajn srdreceine karar verir.
2. Rekabet avantaj dnemi boyunca serbest nakit akmlar
ngrlr. (rnein nmzdeki 5 yl)
3. Rekabet avantaj dnemini takip eden dnem iin
satlarnn sabit bir art hz ile (g) artaca varsaym
yaplr. (rnein her yl %5 art iin g = 0,05)
4. Rekabet avantajnn srd dnem iin (T dnemine
kadar), ngrlen serbest nakit akmlar sermaye maliyeti
ile indirgenerek serbest nakit akmlarnn bugnk deeri
hesaplanr.
5. letmenin rekabet avantaj dnemi sonundaki kalnt
deeri hesaplanr. Kalnt deeri, serbest nakit akmlarnn
sabit bir oranda artt dnem iin iletmenin deerini
ifade etmektedir. Kalnt deeri, rekabet dnemi sonundan
itibaren sonsuza kadar olan dnemdeki serbest nakit