Bolum 7-20140221125212

BLM 7 MATRS METODLARI
BLM 7
1. MATRS METODLARI
Yap sistemlerinin zm iin eitli yntemler gelitirilmitir. Bilgisayarn kullanlmaya balamasyla

bu zm yntemleri bilgisayar destekli yntemlere doru hzla kaym ve bugn tamam bilgisayarla
yaplr hale gelmitir. Yap sistemlerinin zm seyrine bakldnda da bilgisayara en uygun yntemin
matrislerle yapld grlmektedir. Bundan dolay ad matris metodlar olarak devam etmektedir. Yap
sistemleri, maruz kaldklar statik ve dinamik d etkiler altnda yapm olduklar ekil deitirmeler ve
bunun sonucu olarak da oluan kesit tesirlerine gre boyutlandrlan elemanlardr. Bu sistemlerinin
servis mr boyunca emniyetli bir davran sergilemeleri, maruz kaldklar ve kalmalar muhtemel olan
d etkilerin ve bu etkiler altndaki ekil deitirmelerin geree yakn olarak belirlenmesiyle
mmkndr. Elemanlarn ve dolaysyla sistemin boyutlandrlmas ngrlen d etkileri emniyetle
karlamas yap malzemesinin gerek davran modelinin boyutlandrmada hesaba katlmas gerekir.
Aksi halde sistemin d ykleri karlamas beklenilemez. Yap elemanlarna d etkilerden dolay
gelen ekil deitirmelerin ve u kuvvetlerinin belirlenmesinde bir ok yntem vardr. Bunlarn bazlar
yaklak bazlar ise kesin yntemlerdir. Matris metodu da bu yntemlerden biri olarak bilgisayar ann
gelimesiyle yntemlerin en ok kullanlan olmu durumumdadr. Matris yntemi bilgisayar sistemine
uygun olmas, zmn ksa olmas, bir ok etkinin gz nne alnmas ve dier yntemlerde zm
geciktirici olduu iin hesaba katlmayan kabullerinde hesaba katlmas bakmndan dier yntemlere
gre daha gereki bir zm yaplmaktadr.
Eksenel ykl ubuktaki uzama ve ksalmalar aadaki ekilde aklanmaktadr.

y
P1 u1 P2 u2 x
1 2
u2
P1 P2
u1=0 1 2
u1
P1 P2
1 2 u2=0
P2L u2EA
ekme kuvvetine maruz bir ubuktaki birim uzama ve kuvvet, u2 = P2 =
EA L
P1L u1EA
Basn kuvvetine maruz bir ubuktaki birim ksalma ve kuvvet, u1 = P1 =
EA L
Yukardaki bantlar matris formunda aadaki ekilde yazlr.
1 2
EA EA
P1 u1
L L
x
P2
=
EA EA
u2
L L
P = K x u
[P] = [K] [u] (1)
358
Sadece eksenel yke maruz elamanlarda; ubuun kesit alan A, elastisite modl E ve boyu L olmak
EA
zere eksenel rijitlii, k = olur.
L
1 2 1 2
EA EA
P1 u1 P1 k11 -k12 u1
L L
=
P2
EA EA
u2 P2 = -k21 k22 u2
L L
P K u P K u
Sistemin dzlem olmas durumunda eksen takm
y
Lokal eksen
x
y P3
P4 x 2 x1 x 2 x1
P3 x = cos = =
x L 2 2
P4 [ x2 x1 ] + [ y2 y1 ]
y y2 y1 y2 y1
y = sin = =
x L 2
[ x 2 x1 ] + [ y2 y1 ]
2
y P2 y2

x Global eksen
P1
P2 P1 y1
x1
x2
Sistemin boyutlu olmas durumunda eksen takm

Py2
x [u] (Lokal eksen)
y [v] Py2

Px2
y [v]
2 Px2
x 2 x1 x 2 x1
y2 Pz1 Pz2 x = cos = =
L [ x 2 x1 ] + [ y2 y1 ] + [ z2 z1 ]
2 2 2

Py1

Px1
x [u] (global eksen)
1

Px1 y 2 y1 y 2 y1
y1 Py1 y = cos = =
z [w]
L
[ x2 x1] 2
+ [ y 2 y1 ] + [ z2 z1 ]
2 2
z1
z2
x1
z2 z1 z2 z1
x2 z = cos = =
L
[ x2 x1] 2
+ [ y 2 y1 ] + [ z2 z1 ]
2 2
x 0

y 0
x y z 0 0 0 0 EA 1 1 x y z 0 0 0
k = T T k T =
z
T=
0 0 0 x y z 0 x L 1 1 0 0 0 x y z

0 y
0 z

Dm 1 2 Pi Dm
Deplasman u1 v1 w1 u2 v2 w2
2x y x x z - 2x - x z - x z P1x
y x 2y y z - y x - y z - y z P1y
K = TT k T EA
1
x z y z 2z - y x - 2z - 2z P1z
Kij L
- 2x - y x - x z - 2y x z x z P2x
- y x - 2y - y z y x y z y z P2y 2
- x z - y z - 2z x z 2z 2z P2z
359
x y) bulunmas
RNEK 1.1: ekilde verilen sistemde ve nolu elemanlarn alarnn (
y

y
y
y1=y4=-4m
x x
4m
y

eleman
dm
x
x
4 m
4m
x1=-4m
x4=4m
y
x3 x4 40
nolu elemann alar x = cos = = = 0.707 x
L 2
[4] + [4]
2
y3 y 4 04
y = sin = = = 0.707
L 2
[4] + [4]
2
x 3 x1 4 0 y
nolu elemann alar x = cos = = = 0.707
L 2
[4] + [4]
2 x
y3 y1 4 0
y = sin = = = 0.707
L 2
[4] + [4]
2
ayn eleman yn olarak 3 den 1e doru alnrsa; x =0.707 ve y=0.707 olarak bulunur. Yani
elemanlarn belirlenmesinde kabul edilen yn hem global hem de lokal eksenlerde ayn kullanlmaldr.
Aksi halde sonularda deimeler olur. Lokal eksenlere gre eleman rijitlik matrisi
y
1 2 Lokal eksen
x'
EA EA y P3

Px1 0 - 0 u1 P y2
1 L L
P x2
v1 x
Py1 0 0 0 0 P4

Px2 = -
EA
0
EA
0 u2 y
2 L L
x

Py2 0 0 0 0 v2 y ' P y1 y2

x Global eksen
P1
P K u P2 P x1 y1
x1
x2
[P] = [K] [u]

= P x1 cos + P y1 sin
Px1 1 dmnde lokal eksen x ne gre denge
= P x2 cos + P y2 sin
Px2 2 dmnde lokal eksen x ne gre denge
= P x1 sin + P y1 cos
Py1 1 dmnde lokal eksen y ne gre denge
= P x2 sin + P y2 cos
Py2 2 dmnde lokal eksen y ne gre denge
360
Bu denklemler matris formunda dzenlenerek aadaki ekilde elde edilir. Buradaki matrise global
eksenden lokal eksene dnm veya transformasyon matrisi denir.
1 2

Px1 cos sin 0 0 Px1
1

Py1 -sin cos 0 0 Py1
2

Px2 = 0 0 cos sin Px2

Py2 0 0 -sin cos Py2
P T [tranformasyon] P
Transformasyon matrisinin ilemlerinin kolay olmas iin x=cos

ve y=sin
ksaltmas yaplmtr.
x=cos y=sin 1 2

Px1 x y 0 0 Px1
1

Py1 -y x 0 0 Py1
2

Px2 = 0 0 x y Px2

Py2 0 0 -y x Py2
P T [tranformasyon] P
Transformasyon matrisinin aadaki zellikleri mevcuttur.

T
1. [I] = [T] [T] zellii = 30o iin aada yaplmtr.
[T]T
0.866 -0.5 0 0
0.5 0.866 0 0
0 0 0.866 -0.5
0 0 0.5 0.866
0.866 0.5 0 0 0.999956 0 0 0
-0.5 0.866 0 0 0 0.999956 0 0
0 0 0.866 0.5 0 0 0.999956 0
0 0 -0.5 0.866 0 0 0 0.999956
[T] [I]= [T] [T]T
T
2. [T] = [T]
-1
zellii = 60 o iin aada yaplmtr.
0.5 0.866 0 0 0.5 -0.866 0 0 0.500 -0.866 0 0

-0.866 0.5 0 0 0.866 0.5 0 0 0.866 0.500 0 0
=
0 0 0.5 0.866 0 0 0.5 -0.866 0 0 0.500 -0.866
0 0 -0.866 0.5 0 0 0.866 0.5 0 0 0.866 0.500
T -1
[T] [T] [T]
-1 T
[P] = [T] [P] [P] = [T] [P] = [T] [P]
Lokal eksendeki deplasmanlar elde etmek iin transformasyon matrisiyle global eksendeki
deplasmanlar arplr.
-1 T
[u] = [T] [u] TP = K u = K T u P = [T] K T u = T K T u = K u
361
T
Eleman rijitlik matrisi, K = T K T
EA EA
0 0 x y 0 0
L L
0 0 0 0 y
- x 0 0
K EA EA T
0 0 0 0 x y
L L
0 0 0 0 0 0 y
- x ui vi uj vj
EAx EAx EA2x EA y x EA2x EAy x
x -y 0 0 0 0 2x y x - 2x - y x
L L L L L L
EAy EAy EAy x EA2y EA y x EA2y
y x 0 0 0 0 EA y x 2y - y x - 2y
L L L L L L
Kij = L
EAx EAx EA2x EAy x EA2x EAy x
0 0 x -y 0 0 - 2x - y x 2x y x
L L L L L L
EAy EAy EAy x EA2y EAy x EA2y
0 0 y x 0 0 - y x - 2y y x 2y
L L L L L L
T T T T
T T K T K T Eleman rijitlik matrisi, K = T K T
Sistemin rijitlik matrisi,
a. Her noktann bir dey (v) bir yatay (u) deplasman olacandan dm noktasnn [n] iki kat
boyutunda bir bo kare matris [2xn] oluturulur (n dm says)
b. Bu matrise elemanlarn rijitlik matrisleri adreslerine gre yazlarak sistem rijitlik matrisi elde
n
edilir

K ij

i =1
c. Elde edilen rijitlik matrisinin eitliinde deplasman [PP] ve d yklerden [PR] oluan bir kolon
matris oluturulur
ubuklarn u noktalarndaki Sistemdeki Dmlere uygulanan d

birim dnme ve deplasmanlar dmlerin kuvvetler, ankastrelik
sonucu elde edilen rijitlik dn ve momentleri ve kesme
deerleri deplasmanlar kuvvetleri
K11 K12 UP PP
=
K21 K22 UR PR
Buradaki parametreler,
1
UP : mesnet artlar dndaki serbest utaki deplasmanlar UP = K 11 [PP ] [ [ ] ]
UR : mesnet tepkileri ynndeki deplasmanlar (mesnetlerde kme yok ise sfr)
PR : bilinmeyen mesnet tepkileri
PP : verilen d ykler
d. Sonra sistemin rijitlik matrisinde mesnet artlar mesnet tepkileri ynndeki deplasmanlarn
bulunduu kolon ve satrlar silinir.
362
Sistemde serbest olan dn

ubuklarn u noktalarndaki
Sistemde serbest ve deplasmanlar ynndeki
birim dnme ve deplasmanlar
olan dn ve uygulanan d kuvvetler,
sonucu elde edilen rijitlik
deplasmanlar ankastrelik momentleri ve
deerleri [simetrik]
ankastrelik kesme kuvvetleri
K11 K12 UP PP
=
K21 K22 UR-mesnet PR-mesnet
e. Geriye kalan matris zlerek dm [UP] ve mesnetlerdeki [UR] ekil deitirmeler bulunur.
Bunlar numaralandrmaya gre kark olarak da bulunur.
ui

vi
i

UP DM ....
U= =
UR MESNET
....
un

vn

n
f. Bulunan deplasmanlar kullanlarak elemanlarn global [UGi] ve lokal deplasmanlar [ui = TiUGi ]
elde edilir.
uG1
deplasmanlar
Global
vG1
uG2
vG2
x y 0 0 u1
deplasmanl
-y x 0 0 v1
Lokal
ar
0 0 x y u2
0 0 -y x v 2
T T UG
g. Pi = k i ui bantsyla ubuk kuvvetleri hesaplanr.

Eleman rijitlik matrisi U kuvvetleri
EA yx EAy x
EA2x

EA2x
u1 Px 1
L L L L
EA yx EA2y

EAy x

EA2y
v 1 = Py1
k i =
L L
EAy x
L L
EA yx
x
EA2x EA2x

L L
u2 Px 2
L L

EAy x

EA2y EA yx EA2y
v 2 Py 2
L L L L
h. PR = [K 21 ] K 11
1
[ ]
[PP ] = [K 21 ][UP ] bantsyla mesnet tepki kuvvetleri hesaplanr.
i. Px=0 ve Py=0 dm dengesi yazarak sonular kontrol edilir.
363
RNEK 1.2: ekildeki kafes sistemin ubuk ve mesnet tepki kuvvetlerinin hesab.
v3 v1 P3y
y y y
1 kN u3 u1

P3x
eleman
2m 2m
dm

v4
v2 P4y
u4 x
x u2 x
2m 2m P4x
ZM: 1. Global koordinat sistemi seilerek dm noktalar, deplasmanlar, ubuk eksen alar ve
elemanlar numaralandrlr.
Eleman Kesit (m2) E (kN/m2) L (m) Yn x y

10-4 2 1 0
7.07 10 -5
2.83 0.707 0.707
10-4 7 2 0 -1
1.10
7.07 10 -5
2.83 0.707 -0.707
10-4 2 1 0
10-4 2 0 -1
2. Her elemann lokal rijitlik matrisi kurulur (Denk. 1)
EA / L EA / L 1 -1 250 -250 107 x10 4

1 -1 500 -500
K= k2= k4 107 x7.0710 5 = k1= k3= k5= k6 2
EA / L EA / L 2 2 -1 1 -250 250 -1 1 -500 500
T
x=1 y=0 K = T K T)
3. Her elemann global rijitlik matrisi kurulur. (
ui vi uj vj 3 (dm) 1
2x y x - 2x - y x 500 0 -500 0
3
y x 2y - y x - 2y 0 0 0 0
K 500 K
- 2x - y x 2x y x -500 0 500 0
1
- y x - 2y y x 2y 0 0 0 0
4 1 1 2 3 2 4 2
125 125 -125 -125 0 0 0 0 125 -125 -125 125 500 0 -500 0
4 1 3 4
125 125 -125 -125 0 500 0 -500 -125 125 125 -125 0 0 0 0
K = K = K = K =
-125 -125 125 125 0 0 0 0 -125 125 125 -125 -500 0 500 0
1 2 2 2
-125 -125 125 125 0 -500 0 500 125 -125 -125 125 0 0 0 0
3 4
0 0 0 0
3
0 500 0 -500
K =
0 0 0 0
4
0 -500 0 500
4. Yukarda elde edilen eleman rijitlik matrislerindeki deerler tm noktalar iine alan sistemindeki
ayn dm noktalarnda toplanr. rnein 4 dmndeki u ve v deerlerine karlk gelen rijitlik
aadaki gibi alnr.
Elemanlardan 4 nolu dme gelen deerler

2 nolu elemann
5 nolu elemann
6 njolu elemann
4 nolu

dm

125 125
4u 500 0
4u 0 0
4u 625 125 4
u
rnein, + + =
125 125 v 4 0 0 v 4 0 500 v 4 125 625 v 4

364
Bu deerler sistem rijitlik matrisinde taral olarak grlmektedir. Diyagonal deerler her zaman art
olmaldr ve matris simetrik olmaldr. Diyagonal terimler eksi deer alamazlar.
Dm 1 2 3 4
Deplasman u1 v1 u1 v1 u3 v3 u4 v4
500+125 125 0 0 -500 0 -125 -125
1
125 500+125 0 -500 0 0 -125 -125
0 0 625 -125 -125 125 -500 0
2
0 -500 -125 500+125 125 -125 0 0
K = -500 0 -125 125 500+125 -125 0 0
3
0 0 125 -125 -125 500+125 0 -500
-125 -125 -500 0 0 0 500+125 125
4
-125 -125 0 0 0 -500 125 500+125
6. Kurulan sistem rijitlik matrisine mesnet snr artlar ilenir. Mesnet snr artlarndan nlenen ekil
deitirmeler kastedilmektedir. rnein ankastre bir mesnette yatay, dey deplasmann ve dn
alarnn sfr olmas gibi. Kafes sistemlerde yatay ve dey deplasmanlarn sfr olduu satrlar ve
stunlar silinerek rijitlik matrisinin boyutlar kltlr. Buradan sistem rijitlik matrisinin boyutu, dm
noktasnn iki katndan mesnet reaksiyonlarnn kartlmas sonucu elde edilir. Verilen sistemde 4
dmndeki u4 ve v4, 3 dmndeki u3 ve v3 sfr olduu iin 3 ve 4 nolu satr ve stunlar silinir.
Dm 1 2 3 4
D
m
K11 K12 U P
625 125 0 0 -500 0 -125 -125 u1 P1x=0
1
D ykler
Bilinen
125 625 0 -500 0 0 -125 -125 v1 P1y=1
UP
PP
0 0 625 -125 -125 125 -500 0 u2 P2x=0
2
0 -500 -125 625 125 -125 0 0 v2 = P2y=0
K -500 0 -125 125 625 -125 0 0 u3 P3x
3
Bilinmeyen
UR = 0
Mesnet
0 0 125 -125 -125 625 0 -500 v3 P3y
tep.(0)
PR
-125 -125 -500 0 0 0 625 125 u4 P4x
4
-125 -125 0 0 0 -500 125 625 v4 P4y
K21 K22
Yukardaki rijitlik matrisinde tutulmu (deplasman engellenmi) yani deplasman yapamayan yndeki u ve v satr ve stunlar
silinerek bilinmeyenlerin bulunaca (yani deplasman yapan dmlerin) bilinmeyenlerin oluturduu sistem rijitlik matrisi
aadaki ekilde elde edilir.
1 2
D
u1 v1 u2 v2
m
K11 U P
625 125 u1 0
P1x=0 0
= 1
D ykler
125 625 v1 P1y=1

0 -500
Bilinen
UP
PP
0 0 u2 P2x=0
625 -125
2
0 -500 v2 P2y=0
-125 625
7. Elde edilen sistem rijitlik matrisi verilen d yklere eitlenerek dey ve yatay (u, v) deplasmanlar
[K][u] = [P] [u] = [K]1[P] bants ile aadaki ekilde bulunur.
UP PP UP
625 125 0 0 -1 u1 0 u1 -0.001090

125 625 0 -500 v1 = 1 v1 0.005455
K = 0 0 625 -125 u2 0 u2 = 0.000909
0 -500 -125 625 v2 0 v2 0.004545
365
8. Sistemin ve eleman deplasman matrisi (Us) stun matristir.

0.00109 u1

1nolu dm
Serbest olduu iin deplasman yapabiliyor u1
0.00546

v1
v1

0.00901
u2
u

2 nolu dm
Serbest olduu iin deplasman yapabili yor 2
0.00455

v 2
v2
Us =
0

u
u
3 nolu d m 3
Mesnet olduu iin deplasman yapamyor (ba tan bliniyor) 3
0

v 3
v3
u
4
0 u4
Mesnet olduu iin deplasman yapamyor (ba tan bliniyor )
0 4 nolu dm v

v 4
4

9. Eleman global deplasmanlar (UGi= i inci elemann global deplasman)
0 u3 0.00546

0 v3
UG1 =

0.00109 u1
0.00546 v 0.00109
1
nolu elemann global deplasman
0 u4 0.00109 u1 0 u3
0 u4 0 u3
0 v
0 v 0.00546 v 0 v
4 0 v 3
UG2 = 4 U = 1 U = 3 UG5 = UG6 =
0.00109 u1 0.00091 u2 0.00091 u2 0.00091 u2 0 u4
G3 G4

0.00546 v1 0.00455 v 2 0.00455 v 2
0.00455 v 2 0 v 4
10. Eleman lokal deplasmanlar ui = TiUGi
x y 0 0 u3
1 0 0 0 0 0

0
u1 = T1UG1 = v3 u1 = T1 UG1 = =
u 0.00109
1
0
0 0 x y
v1
0 1 0 0.00546 0.00109
0.707 0.707 0 0 0 0 0 1 0 0 0.00109 0.00546

0 0.00546
u2 = T2 UG2 = = u = T U = =
0.00109 3 3 G3
0.00091

0 0 0.707 0.707 0.00546 0.00309 0 0 0 1 0.00455 0.00455
0.707 0.707 0 0 0 0
0
u4 = T4 UG4 = =
0.00091

0 0 0.707 0.707 0.00456 0.00257
1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0
0 0
u5 = T5 UG5 = = u6 = T6 UG6 = =
0.00091 0

0 0 1 0 0.00456 0.000909 0 0 0 1 0 0
11. ubuk kuvvetleri Pi = k i ui bantsyla bulunur.
lk dmdeki ubuk kuvvetinin iareti ise ubuk ekmeye + ise basnca alr.
500 500 0 0.5455
P1 = = kN
0.5455 0.5455
500 500 0.00109 0.5455
366
VEYA 0.7715
EA u1 u2 0.00109 0.00091 0.5455
Pij = x y P1 = 500 [1 0] = kN
L v1 v2 0.00546 0.00455 0.5455
0.7715
250 250 0 0.7715

P2 = = kN
250 250 0.00309 0.7715
0.455
0.643
500 500 0.00546 0.455 250 250 0 0.643
P3 = = kN P4 = = kN
500 500 0.00455 0.455 250 250 0.00257 0.643
0.455 0.643
500 500 0 0.455 P =

500 500 0 0
P5 = = kN 0.455 0.455 6 =
500 500 0.00091 0.455 500 500 0 0
0
12. Mesnet tepki kuvvetleri tablodaki gibi hesaplanr.
Dm 1 2 3 4
D
m
K11 K12 U P
625 125 0 0 -500 0 -125 -125 u1 P1x=0
1
Uygulana
125 625 0 -500 0 0 -125 -125 v1 P1y=1
UP PP
Ykler
n D
0 0 625 -125 -125 125 -500 0 u2 P2x=0
2
0 -500 -125 625 -125 -125 0 0 v2 = P2y=0
K
-500 0 -125 -125 625 -125 0 0 u3 P3x
kuvvetleri
3
Mesnet
UR = 0
0 0 125 -125 -125 625 0 -500 v3 P3y
tepki
PR
-125 -125 -500 0 0 0 625 125 u4 P4x
4
-125 -125 0 0 0 -500 125 625 v4 P4y
K21 K22
UP (deplasmanlar)
Mesnet tepki kuvvetleri PR = [K21 ] K1
[P ] = [ K21 ][UP ] -0.001090
11 P
0.005455
0.000909
0.004545
-500 0 -125 125 P3x = 0.9995
0 0 125 -125 P3y = -0.4545
K21 = -125 -125 -500 0 P4x = -1.00013 kN
-125 -125 0 0 P4y = -0.54563
PR (mesnet tepkileri)
13. Kontrol: dmnde denge denklemleri yazlarak kontrol yaplmtr.

0.4545
Px = 0 0.9995 0.5455 0.643 x cos 45 = 0 00 0.4545 0.643
0.5455
Py = 0 0.643 x cos 45 0.4545 = 0 00 0.999
0.5455
0.643
0.0
dmnde denge denklemleri yazlarak kontrol yaplmtr.
Px = 0 0.5455 0.643 x cos 45 = 0 00 Py = 0 0.643 x cos 45 0.4545 = 0 00
367
Uygulama: ekildeki kafes sistemin ubuk ve mesnet tepki kuvvetlerinin hesab.

60 kN 60 kN
40 kN 40 kN
8m 1 2 3 8m

4 5
8m 6m 8m 6m
Her elemann lokal rijitlik matrisi: Eleman Kesit (m2) E (kN/m2) L (m) Yn x y
EA EA 1 11,314 2 1 0,707 0,707

K= L L 2 8 1 3 0 -1

EA EA 3 2.10-4 1.107 10 14 0,6 -0,8
L L 4 8 2 3 1 0
5 6 3 4 1 0
1.107 2.104 1 -1 1767.72 -1767.72 1.107 2.104 1 -1 2500 -2500

k1 = k2 k4= =
11.314 -1 1 -1767.72 1767.72 8 -1 1 -2500 2500
1.107 2.104 1 -1 2000 -2000 1.107 2.104 1 -1 3333.33 -3333.33

k3 = k5= =
10 -1 1 -2000 2000 6 -1 1 -3333.33 3333.33
Eleman rijitlik matrisi U kuvvetleri
EA2x EA yx

EA2x

EAy x
u1 Px 1
L L L L
EA yx EA2y

EAy x

EA2y
v 1 = Py1
k i =
L L L L
x

EA2x

EAy x EA2x EA yx
u2 Px 2
L L L
L

EAy x

EA2y EA yx EA2y
v 2 Py 2
L L L L
Her elemann global rijitlik matrisi kurulur:
x = 0.707 y = 0.707 2 1
2x y x - 2x - y x 0,5 0,5 -0,5 -0,5 883,6 883,6 -883,6 -883,6
2
EA y x 2y - y x - 2y 0,5 0,5 -0,5 -0,5 883,6 883,6 -883,6 -883,6
k1 = 1767.2 =
L - 2x - y x 2x y x -0,5 -0,5 0,5 0,5 -883,6 -883,6 883,6 883,6
1
- y x - 2y y x 2y -0,5 -0,5 0,5 0,5 -883,6 -883,6 883,6 883,6
EA2x 1.10E8 2.10A4 EA y x 1.10E8 2.10A4

= [0.707]2 = 883.6 = [0.707 0.707] = 883.6
L 11.314 L 11.314
x =0 y = -1 1 3
2x y x - 2x - y x 0 0 0 0 0 0 0 0
1
EA y x 2y - y x - 2y 0 1,00 0 -1,00 0 2500 0 -2500
K2 = 2500 =
L - 2x - y x 2x y x 0 0 0 0 0 0 0 0
3
- y x - 2y y x 2y 0 -1,00 0 1,00 0 -2500 0 2500
EA2x 1.10E8 2.10A4 2 EA2y 1.10E8 2.10A4

= [0] = 0 = [1]2 = 25000
L 8 L 8
368
x =0.6 y = -0.8 1 4
2x y x - 2x - y x 0,36 -0,48 -0,36 0,48 720,00 -960,00 -720,00 960,00
1
EA y x 2y - y x - 2y -0,48 0,64 0,48 -0,64 -960,00 1280,00 960,00 -1280,00
K3 = 2000 =
L - 2x - y x 2x y x -0,36 0,48 0,36 -0,48 -720,00 960,00 720,00 -960,00
4
- y x - 2y y x 2y 0,48 -0,64 -0,48 0,64 960,00 -1280,00 -960,00 1280,00
EA2x 1.10E8 2.10A 4 EA2y 1.10E8 2.10A4

= [0.6]2 = 720 = [0.8]2 = 1280
L 10 L 10
x =1 y =0 2 3
2x y x - 2x - y x 1,00 0,00 -1,00 0,00 2500,00 0,00 -2500,00 0,00
2
EA y x 2y - y x - 2y 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
K4 = 2500 =
L - 2x - y x 2x y x -1,00 0,00 1,00 0,00 -2500,00 0,00 2500,00 0,00
3
- y x - 2y y x 2y 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
EA2x 1.10E8 2.10A4 2 EA2y 1.10E8 2.10A4 2

= [1] = 2500 = [0] = 0
L 8 L 10
x =1 y =0 3 4
2x y x - 2x - y x 1 0 -1 0 3333,30 0 -3333,30 0
3
EA y x 2y - y x - 2y 0 0 0 0 0 0 0 0
K5 = 3333.33 =
L - 2x - y x 2x y x -1 0 1 0 -3333,30 0 3333,30 0
4
- y x - 2y y x 2y 0 0 0 0 0 0 0 0
EA2x 1.10E8 2.10A4 2 EA2y 1.10E8 2.10A4 2

= [1] = 3333.33 = [0] = 0
L 6 L 6
Sistem rijitlik matrisi:
Dm 1 2 3 4
1603,6 -76,4 -883,6 -883,6 0 0 -720 960
-76,4 4663,6 -883,6 -883,6 0 -2500 960 -1280
1
-883,6 -883,6 3383,6 883,6 -2500 0 0 0
-883,6 -883,6 883,6 883,6 0 0 0 0
2
K = 0 0 -2500 0 5833,3 0 -3333,3 0
0 -2500 0 0 0 2500 0 0
3
-720 960 0 0 -3333,3 0 4053,3 -960
960 -1280 0 0 0 0 -960 1280
4
Dm 1 3 4
Mesnet snr artlar ilendikten Deplasman u1 v1 u3 u4
1603,6 -76,4 0 -720
sonraki rijitlik matrisi -76,4 4663,6 0 960
1
K = 0 0 5833,3 -3333,3 3
-720 960 -3333,3 4053,3 4
Deplasmanlar [K][u] = [P] [u] = [K]1[P] bants ile aadaki ekilde bulunur.
K u = P
1603,6 -76,4 0 -720 u1 40 N1 u1 0,032249 0,32246
Sap2000
-76,4 4663,6 0 960 v1 -60 V1 v1 -0,01604 -0,160378

K-1 = = K-1.P = u =
0 0 5833,3 -3333,3 u3 0 V3 u3 0,01027 0,102695
-720 960 -3333,3 4053,3 u4 0 V4 u4 0,017972 0,179717
369
0 0,032249 0,032249 0 0,01027

0 0,01604 0,01604 0 0
Eleman global deplasmanlar: u1 = u2 = u = u4 = u5 =
0,032249 0,01027 3 0.017972 0,01027 0.017972

0,01604 0 0 0 0
0

u ' = 0.707 0.707 0 0 0 = 0
1
0 0 0.707 0.707 0,032249 0,011461

0,01604

0,032249
' 0 1 0 0 0,01604 0,01604
u2 = =

0 0 0 1 0,01027 0

0

0,032249

x y 0 0 ' 0,6 0,8 0 0 0,01604 0,032172
Eleman lokal dep. T = = =
y 3 0
u
0 0 x 0 0,6 0,8 0.017972 0,010775

0

0

u ' = 1 0 0 0 0 = 0
4 0 0 1 0 0,01027 0,01027

0

0,01027
' 1 0 0 0
u5 = 0 = 0,01027

0 0 1 0 0.017972 0.017972

0
ubuk kuvvetleri: P = [K][u']
1767.72 -1767.72 0 -20.26 ubuk kuvvetleri
P1 = x =
-1767.72 1767.72 0.011461 20.26
2500 -2500 0.01604 40.10

P2 = x =
-2500 2500 0 -40.10
2000 -2000 0.032172 42.79

P3 = x =
-2000 2000 0.010775 -42.79
2500 -2500 0 -25.68
P4 = x =
-2500 2500 0.01027 25.68
3333.33 -3333.33 0.01027 -25.67
P5 = x =
-3333.33 3333.33 0.017972 25.67
Mesnet tepki kuvvetlerini hesaplanmas,

1. Bulmak istenen mesnet tepki kuvvetleri ynndeki stunlar silinir.
2. 1. maddeden kalan matriste dmlerde deplasman yapan yndeki SATIRLAR silinir.
Dm 1 2 3 4 1 2 3 4
Deplasman u1 v1 u2 v2 u3 v3 u4 u1 v1 u2 v2 u3 v3 u4 v4
1603,6 -76,4 0 -720
1
-76,4 4663,6 0 960
-883,6 -883,6 -2500 0 -883,6 -883,6 -2500 0
-883,6 -883,6 0 0 -883,6 -883,6 0 0
2
K =
0 0 5833,3 -3333,3
0 -2500 0 0 0 -2500 0 0
3
-720 960 -3333,3 4053,3
960 -1280 0 -960 960 -1280 0 -960
4
370
3. 1. ve 2. maddede silinenlerden sonra kalan matris bulunan deplasmanlarla arplarak mesnet kuvvetleri
hesaplanr.
Up 60 kN
Mesnet kuvvetleri 0,032249 40 kN
-0,01604
0,01027 Mesnet tepki
P =[K ][U ] 0,017972 kuvvetleri 8m
-883,6 -883,6 -2500 0 -39,9973 P2x=-40 kN
-883,6 -883,6 0 0 -14,3223 P2y=-14.32 kN
0 -2500 0 0 40,1 P3y=40.10 kN
960 -1280 0 -960 34,23712 P4y=34.24 kN
40 kN
8m 6m
14.33 kN 40.10 kN 34.24 kN
K21
4. Dmlerde denge yazlarak sonular kontrol edilir.

Px = 0 P2x + 20.26 cos 45 + 25.67 = 0 P2x = 39.996 kN
2 nolu dm rnek alnmtr

P = 0
P2y + 20.26 sin 45 = 0 P2 y = 14.33 kN

y
RNEK 7.3: ekilde verilen kafes siteminde,
a. nolu ubuun ubuk kuvvetinin kesim yoluyla bulunmas

b. Ayn ubuun ubuk kuvvetinin rijitlik matrisi yntemiyle bulunarak karlatrlmas
c. Mesnet tepki kuvvetlerinin rijitlik matrisi yntemiyle bulunmas
y P4y
3 kN v4
3 kN v2 v1
u4
u2
u1
P4x
m
4
eleman
dm P5y

v6
4m 4m x u6 v3
P5x
u3
zm: a. I-I dorultusunda kesim yaplarak dmnde dey denge denklemi yazlarak nolu
ubuun kuvveti aadaki ekilde bulunur.
4.253 3 kN
P2
Py =0 P5 x sin 45 3 = 0 P5 = 3kN 45 o

P5
4.253
zm: b. 1.Dm ve elemanlar numaralandrlarak deplasman ynleri belirlenir.
2. Her elemann lokal ve transformasyon matrisi iin gerekli olan parametreler.
Eleman Kesit (m2) E (kN/m2) L (m) Yn x y

-4
10 4 1 0
-4
10 4 1 0
-4
10 7 4 2 0.707 -0.707
-4 1.10
10 4 0 -1
-4
10 4 2 0.707 0.707
-4
10 2 1 0
3. Her elemann lokal rijitlik matrisi kurulur.
371
EA / L EA / L 107 x104 1 -1 177 -177 k1= k2= k4= 10 7 x10 4 1 -1 250 -250
K= k3=k5 =
4 2
-1 1 -177 177 k6 4 -1 1 -250 250
EA / L EA / L
4. 3 dm rnek alnarak her elamann global rijitlik matrisi kurulur.
x=1 y=0 K = T K T)
(
T
[ = 0] ui vi uj vj 4 (dm) 2
2x y x - 2x - y x 1 0 -1 0
4
y x 2y - y x - 2y 0 0 0 0
T T
- 2x - y x 2x y x -1 0 1 0
2
- y x - 2y y x 2y 0 0 0 0
K 4 2
K 2 1
K 5 3 4 3
250 0 -250 0 84.40 -84.40 -84.40 84.40
K= K= K 0 0 0 0 K -84.40 84.40 84.40 -84.40
[ = 0] -250 0 250 0 [ = 45 ] o -84.40 84.40 84.40 -84.40
0 0 0 0 84.40 -84.40 -84.40 84.40
2 3 3 1
0 0 0 0 84.40 84.40 -84.40 -84.40
K 0 250 0 -250 K 84.40 84.40 -84.40 -84.40
[
= 90 o ] 0 0 0 0
[ = 45 ] o -84.40 -84.40 84.40 84.40
0 -250 0 250 -84.40 -84.40 84.40 84.40
5. Sistemin rijitlik matrisinin kurulmas
Dm 1 2 3 4 5
U P
U u1 v1 u2 v2 u3 v3 u4 v4 u5 v5
338.4 88.4 -250 0 -88.4 -88.4 0 0 0 0 u1 P1x
1
Bilinen D
88.4 88.4 0 0 -88.4 -88.4 0 0 0 0 v1 P1y
ykler
-250 0 500 0 0 0 -250 0 0 0 u2 P2x
UP
0 0 0 0 0 -250 0 0 0 0 P2y
PP 2
v2
-88.4 -88.4 0 0 426.8 0 88.4 -250 0 0 u3 P3x
K -88.4 -88.4 0 -250 0 250 88.4 -88.4 0 0
= P3y
3
v3
0 0 -250 0 -88.4 88.4 338.4 -88.4 0 0 u4 P4x
4
Bilinmey
Mesnet
UR = 0
0 0 0 0 88.4 -88.4 -88.4 88.4 0 0 P4y tep.(0)

v4 PR
en
0 0 0 0 -250 0 0 0 250 0 u5 P5x

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 v5 P5y 5
Mesnet snr artlarndan u4 = v4 = u5 = v5 = 0 satr ve stunlarnn silinmesiyle dier dmlerin

deplasmanlar hesaplanr.
Dm 1 2 3 4 5
U P
U u1 v1 u2 v2 u3 v3 u4 v4 u5 V5
338.4 88.4 -250 0 -88.4 -88.4 0 0 0 0 u1 P1x
1
Bilinen D
88.4 88.4 0 0 -88.4 -88.4 0 0 0 0 v1 P1y

ykler
-250 0 500 0 0 0 -250 0 0 0 u2 P2x

PP 2
UP
0 0 0 0 0 -250 0 0 0 0 v2 P2y
-88.4 -88.4 0 0 426.8 0 88.4 -250 0 0 u3 P3x
= 3
K -88.4 -88.4 0 -250 0 250 88.4 -88.4 0 0 v3 P3y
0 0 -250 0 -88.4 88.4 338.4 -88.4 0 0 u4 P4x
4
Bilinmey
Mesnet
tep.(0)
0 0 0 0 88.4 -88.4 -88.4 88.4 0 0 v4 P4y

UR = 0
PR
en
0 0 0 0 -250 0 0 0 250 0 u5 P5x

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 v5 P5y 5
K21 K22
372
UP PP UP
338.4 88.4 -250 0 -88.4 -88.4 -1 u1 0 u1 0.024
88.4 88.4 0 0 -88.4 -88.4 v1 -3 v1 -0.05167
-250 0 500 0 0 0 u2 = 0 u2 0.012
K 0 0 0 0 0 -250 v2 -3 v2
=
0.021783
-88.4 -88.4 0 0 426.8 0 u3 0 u3 -0.00573
-88.4 -88.4 0 -250 0 250 v3 0 v3 0.012
0.024 u1
0.05167 v
nolu ubuun global deplasman UG5 = 1
0.00573 u3

0.012 v 3
0.707 0.707 0 0 0.024 0.0196 4.253

0.05167
nolu ubuun global deplasman u5 = T5 UG5 = =

0.00573

0 0 0.707 0.707 0.012 0.0044 4.253
177 177 0.0196 4.253

nolu ubuun ubuk kuvveti P5 = k 5 u5 P5 = = kN
177 177 0.0044 4.253
Grld gibi kesim metodu ile bulunan sonucun ayns bulunur.
d. Mesnet tepki kuvvetleri, PR = [K21 ] K 1

[P ] = [K21 ][UP ] bantsyla hesaplanr.
11 P
UP (deplasmanlar)
0.024
-0.05167
0.012
0.021783
-0.00573
0.012
0 0 -250 0 -88.4 88.4 P3x = -1.43267
0 0 0 0 88.4 -88.4 P3y = -1.56733
K21 = kN
0 0 0 0 -250 0 P4x = 1.4325
0 0 0 0 0 0 P4y = 0
RNEK 1.4: ekilde verilen kafes sistemde, A mesnedinin y (aa) ynnde ve B mesnedinin x
(saa) ynnde 40 mm kmeleri durumu iin mesnet tepki kuvvetlerinin hesaplanmas
v3 v1 P3y
y y y
1 kN u1 u1

P3x
eleman
2m 2m
dm

v4
v2 P4y
u4 x
x u2 x
2m 2m P4x
zm: Sistem daha nce zld iin rijitlik matrisi aynen alnmtr.
373
Dm 1 2 3 4
U u1 v1 u2 v2 u3 v3 u4 v4
K11 K12 U P
625 125 0 0 -500 0 -125 -125 u1 P1x
1
Bilinen D
125 625 0 -500 0 0 -125 -125 v1 P1y
ykler
UP
PP
0 0 625 -125 -125 125 -500 0 u2 P2x
2
0 -500 -125 625 125 -125 0 0 v2 P2y
=
= -500 0 -125 125 625 -125 0 0 u3=0.04 P3x
Mesnet tep.(0)
K 3
Bilinmeyen
0 0 125 -125 -125 625 0 -500 v3=0.00 P3y
UR = 0
PR
-125 -125 -500 0 0 0 625 125 u4=0.00 P4x
4
-125 -125 0 0 0 -500 125 625 v4=-0.04 P4y
K21 K22
PP K21 (mesnet dm noktalar) UR K11 (serbest dm noktalar) UP

20 -500 0 -125 125 u3=0.04 625 125 0 0 u1
10 0 0 125 -125 v3=0.00 125 625 0 -500 v1
= +
0 -125 -125 -500 0 u4=0.00 0 0 625 -125 u2
0 -125 -125 0 0 v4=-0.04 0 -500 -125 625 v2
PP K22UR K11 (serbest dm noktalar) UP UP

20 -15 625 125 0 0 u1 u1= -0,03455
10 5 125 625 0 -500 v1 v1= 0,132727
= +
0 -5 0 0 625 -125 u2 u2= 0,065455
0 -5 0 -500 -125 625 v2 v2= 0,127273
PP -K22UR K11 (serbest dm noktalar) UP UP
20+15=35 625 125 0 0 u1 u1= 0,061818

10-5=5 125 625 0 -500 v1 v1= -0,02909
0+5=5
= 0 0 625 -125 u2 u2= 0,001818
0+5=5 0 -500 -125 625 v2 v2= -0,03091
UP
(deplasmanlar)
0,061818 0,052727 -25
-0,02909
0,016364 -1,36364
0,012727 -15
0,001818
0,023636 -8,63636
-0,03091
-500 0 -125 125 -35 20 P3x = -15
0 0 125 -125 4,090909 0 P3y = 4.0909

K21 -125 -125 -500 0 -5
+
0
=
P4x =-5
kN
-125 -125 0 0 -4,09091 -14.0909 P4y = -18.18
374
RNEK 26: ekilde verilen kafes sistemin ubuk kuvvetlerinin bulunmas [EA=sabit]

10 kN
6m
6m 6m
ZM: Eleman rijitlik matrisleri aadaki ekilde elde edilir.
Eleman 1,2,4 4,3,5 Eleman 2,3 1,4

1 0 -1 0 0 0 0 0
EA EA
K1-4= K2-3= K4-5= 0 0 0 0 K2-1= K3-4= 0 1 0 -1
6 6
= 0 o -1 0 1 0 = 90 o 0 0 1 0

0 0 0 0 0 -1 0 1
Eleman 2,4 3,5 Eleman 1 3

0.5 0.5 -0.5 -0.5 0.5 0.5 -0.5 -0.5
EA EA
K2-4= K3-5= 0.5 0.5 -0.5 -0.5 K1-3= 0.5 0.5 -0.5 -0.5
6 2 6 2
= 45 o -0.5 -0.5 0.5 0.5 = 45 o -0.5 -0.5 0.5 0.5

-0.5 -0.5 0.5 0.5 -0.5 -0.5 0.5 0.5
Sistem rijitlik matrisi aadaki ekilde oluturulur.

Dm 1 2 3 4 5
Deplasma
u1 v1 u2 v2 u3 v3 u4 v4 u5 v5
U P
n
1.354 -0. 354 0 0 -0. 354 0.354 -1 0 0 0 u1 P1x
Bilinen D ykler
1
-0. 354 1.354 0 -1 0.354 -0. 354 0 0 0 0 v1 P1y
0 0 1.354 0.354 -1 0 -0. 354 -0. 354 0 0 u4 P4x
UP
PP 4
0 -1 0.354 1.354 0 0 -0. 354 -0. 354 0 0 v4 P4y
-0. 354 0.354 -1 0 1.707 0 0 0 -0. 354 -0. 354 u3 P3x
= 3
K 0.354 -0. 354 0 0 0 1.707 0 -1 -0. 354 -0. 354 v3 P3y
-1 0 -0. 354 -0. 354 0 0 2.354 0.354 -1 0 u4 P4x
Bilinmeyen
4
Mesnet
UR = 0
tep.(0)
0 0 -0. 354 -0. 354 0 -1 0.354 0.354 0 0 v4 P4y
PR
0 0 0 0 -0. 354 -0. 354 0 0 1.354 0.354 u5 P5x
0 0 0 0 -0. 354 -0. 354 0 0 0.354 -0. 354 v5 P5y 5
K41 K44
Sistem rijitlik matrisinde mesnet snr artlar ilendikten sonra aadaki matris elde edilmitir.
Deplasman u2 v2 u3 v3 u4 u5 Deplasman
1.354 0.354 -1 0 -0. 354 0 u2 = 10 u2=117.873

0.354 1.354 0 0 -0. 354 0 v2 = 0 v2=-21.501
-1 0 1.704 0 0 -0. 354 u3 = 0 u3=79.374
K = X
0 0 0 1.704 0 -0. 354 v3 = 0 v3=10.321
-0. 354 -0. 354 0 0 2.354 -1 u4 = 0 u4=35.635
0 0 -0. 354 -0. 354 0 1.354 u5 = 0 u5=49.679
Yukardaki rijitlik matrisi zlerek bilinmeyen deplasmanlar bulunmutur. Bu deplasmanlar

kullanlarak ubuk u kuvvetleri aadaki ekilde elde edilmitir.
375
x y 0 0 u1 1 0 0 0 0 0
0
v1 EA = kN
u1 = T1UG1 = u u1 = T1 UG1 =
4 6 35.635
0 0 x y v 4

0 0 1 0 0 5.94
Veya
P1x 1 0 0 0 1 0 1 0 0 5.94
0 1 0 0 0
P1Y = EA x 0 0 0 0 0
=

5.94 x
x
P4x 6 0 0 1 0 1 0 1 0 35.635 / EA 5.94
5.94
y
P4Y 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0
P2x 1 0 0 0 1 0 1 0 117.873 / EA 6.42 P4x 1 0 0 0 1 0 1 0 35.635 / EA 2.36

P2Y 0 1 0 0 0 0 0 0 21.501/ EA 0 P4Y 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0
EA EA
= x x
=
= x x
=

P 6 P 6
0 0 1 0 1 0 1 0 79.374 / EA 6.42 0 0 1 0 1 0 1 0 49.679 / EA 2.36
3x 5x

0 0 0 1 0
3Y
P 0 0 0 10.321/ EA 0 P5Y 0 0 0 1 0
0 0 0 0

0

P2x 1 0 0 0 0 0 0 0 117.873 / EA 3.58 P3 x 1 0 0 0 0 0 0 0 79.374 / EA 1.72

P2Y 0 1 0 0 0 1 0 1 21.501/ EA 0 P3Y 0 1 0 0 0 1 0 1 10.371/ EA 0
EA EA
= x
x
=
= x
x
=

P 6 P 6
0 0 1 0 0 0 0 0 0 3.58 0 0 1 0 0 0 0 0 35.635 / EA 1.72
1x 4x

P1Y 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0 P4Y 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0
P2x 1/ 2 1/ 2 0 0 0.5 0.5 0.5 0.5 117.873 / EA 5.06

5.06

P 1/ 2 1/ 2 0 0 0.5 0.5 0.5 0.5 21.501/ EA 0
2Y EA y
x
= x x =
P 6 2
0.5 0.5 0.5 0.5 35.635 / EA 5.06
4x 0 0 1/ 2 1/ 2

P4Y 0 0 1/ 2 1/ 2 0.5 0.5 0.5 0.5 0 0
5.06
P3x 1/ 2 1/ 2 0 0 0.5 0.5 0.5 0.5 79.374 / EA 3.33

3.33

P3Y 1/ 2 1/ 2 0 0 0.5 0.5 0.5 0.5 10.321/ EA 0
EA x
= x x = y
P 6 2
5x 0 0 1/ 2 1/ 2 0.5 0.5 0.5 0.5 49.769 / EA 3.33

5Y
P 0.5 0.5 0.5 0.5 0 0
0 0 1/ 2 1/ 2
3.33
P1x 1/ 2 1/ 2 0 0 0.5 0.5 0.5 0.5 0 5.75

P1Y 3.58
1/ 2 1/ 2 0 0 0.5 0.5 0.5 0.5 0 0 5.75
EA
= x x
=

P 6 2
5.75
3x 0 0 1/ 2 1/ 2 0.5 0.5 0.5 0.5

79.734 / EA
5.94

P3Y 0 0 1/ 2 1/ 2 0.5 0.5 0.5 0.5 10.321/ EA 0

FX = 0 5.94 + 5.75cos 45 = 10 kN
Mesnet ve dmlerde kontrol
Fy = 0 3.58 + 5.75 sin 45 = 7.65 kN
376
12. Mesnet tepki kuvvetleri tablodaki gibi hesaplanr.

Dm 1 2 3 4
Dm
K11 K12 U P
625 125 0 0 -500 0 -125 -125 u1 P1x=0
1
Uygulana
125 625 0 -500 0 0 -125 -125 v1 P1y=1
UP
PP
Ykler
n D
0 0 625 -125 -125 125 -500 0 u2 P2x=0
2
0 -500 -125 625 -125 -125 0 0 v2 = P2y=0
K
-500 0 -125 -125 625 -125 0 0 u3 P3x
kuvvetleri
3
Mesnet
UR = 0
0 0 125 -125 -125 625 0 -500 v3 P3y
tepki
PR
-125 -125 -500 0 0 0 625 125 u4 P4x
4
-125 -125 0 0 0 -500 125 625 v4 P4y
K21 K22
UP (deplasmanlar)
Mesnet tepki kuvvetleri PR = [K 21] K111 [PP ] = [ K 21][UP ] -0.001090
0.005455
0.000909
0.004545
-500 0 -125 125 P3x = 0.9995 P
0 0 125 -125 P3y = -0.4545 R
K21 = -125 -125 -500 0 P4x = -1.00013
(m
esn
et
-125 -125 0 0 P4y = -0.54563 tep
kile

Dm 1 2 3 4 5
Deplasma
u1 v1 u2 v2 u3 v3 u4 v4 u5 v5
U P
n
1.354 -0. 354 0 0 -0. 354 0.354 -1 0 0 0 u1 P1x
1
Bilinen D
-0. 354 1.354 0 -1 0.354 -0. 354 0 0 0 0 v1 P1y
ykler
0 0 1.354 0.354 -1 0 -0. 354 -0. 354 0 0 u4 P4x
UP
PP 4
0 -1 0.354 1.354 0 0 -0. 354 -0. 354 0 0 v4 P4y
-0. 354 0.354 -1 0 1.707 0 0 0 -0. 354 -0. 354 u3 P3x
= 3
K 0.354 -0. 354 0 0 0 1.707 0 -1 -0. 354 -0. 354 v3 P3y
-1 0 -0. 354 -0. 354 0 0 2.354 0.354 -1 0 u4 P4x
4
Bilinmey
Mesnet
UR = 0
0 0 -0. 354 -0. 354 0 -1 0.354 0.354 0 0 v4 P4y tep.(0)

PR
en
0 0 0 0 -0. 354 -0. 354 0 0 1.354 0.354 u5 P5x

0 0 0 0 -0. 354 -0. 354 0 0 0.354 -0. 354 v5 P5y 5
K41 K44
Sistem rijitlik matrisinde mesnet snr artlar ilendikten sonra aadaki matris elde edilmitir.
Deplasman u2 v2 u3 v3 u4 u5 Deplasman
1.354 0.354 -1 0 -0. 354 0 u2 = 10 u2=117.873

0.354 1.354 0 0 -0. 354 0 v2 = 0 v2=-21.501
K =
-1 0 1.704 0 0 -0. 354
X
u3 = 0 u3=79.374
0 0 0 1.704 0 -0. 354 v3 = 0 v3=10.321
-0. 354 -0. 354 0 0 2.354 -1 u4 = 0 u4=35.635
0 0 -0. 354 -0. 354 0 1.354 u5 = 0 u5=49.679
Mesnet tepki kuvvetleri PR = [K21 ] K1

[P ] = [ K21 ][UP ]
11 P
Deplasman u1 v1 v4 v5 Deplasman
1.354 -0. 354 0 0 = 10 u2=117.873

-0. 354 1.354 0 0 = 0 v2=-21.501
K =
0 0 0,354 0 = 0 u3=79.374
0 0 0 -0. 354 = 0 v3=10.321
377
1.4. ELMEYE ALIAN KR VE EREVE ELEMANLARIN RJTLK MATRS
Kiri ve ereve elamanlarn kafes elemanlardan fark bu elemanlarn eilmeye almasndan

kaynaklanan dnme etkisinin bulunmasdr. Eilmeye alan bir elemann ularna yaplan birim
yklemelerden dolay oluan u deerleri aadaki ekilde verilmektedir.
i 2
i 2
i 2 i 2
6EI 154,07
6EI 6EI
4EI 6EI i L2
2EI
L
2EI
L2 2 L2
4EI
L
L L2 L
i 2
i 2
6EI 6EI
6EI 6EI
i L2 L2 2
i L
2
L2 2
12EI v2=1
v1=1 12EI
L3 P1 v1 E,A, I P2 v2 L3 12EI
12EI
L3 M11 M22 i
L3
2 EA
i 2
P1 u1 P2 u2 i 2 L
EA i 2 EA EKME
L L u2=1
BASIN EA
L 1 2
u1=1 L
ekil 10.7. ereve elemannda u deplasman ve kuvvetleri
ki ucu eilmeli [k] bir ubukta sonu u momentleri Bir ucu eilmeli [k] bir ubukta sonu u momentleri
P q q
ekil i ucu k ucu i ucu P k ucu
deitirme Momenti Momenti Momenti Momenti
i k i k
i ucu 4EI i k 2EI 3EI i k

i k i 0
dn L i L L i
k ucu 2EI 4EI i

dn
k i k i 0 k
0
L k L k
k ucu 6EI 6EI 3EI k

2 i k
i 0
deplasman L L2 L2
i ucu P P q
q
ankastrelik M ik M ki M ik k M ki = 0
momenti i k i
4EI 2EI 6EI 3EI 3EI

Mik = i + k 2 Mik Mik = i + 2 + Mik
TOPLAM [ k ubuu]
TOPLAM [k ubuu]
L L L L L
4EI 2EI 6EI
Mki = k + i + 2 + Mki Mki = 0
L L L
6EI 6EI 12EI 3EI 3EI
Qi = Qi i 2 k + 3 Qi = Qi + i 3
L2 L L L2 L
6EI 6EI 12EI 3EI 3EI
Qk = Qk i 2 k + 3 Qk = Qi + i 3
L2 L L L2 L
1 dmndeki ekil deitirmeden dolay 1 dmnde oluan kesit tesirleri
EA EA
Pu11 = Pu1v1 = 0 Pu1 1 = 0 Pu21 = Pv 2u1 = 0 Pu1 2 = 0
L L

K11
12EI 6EI 4EI 6EI
Pv11 = + 2 M 11 = + 2
L3 L L L
EA 12EI 6EI 2EI 6EI

Pu12 = Pv12 = 2 M 12 = + 2 K12
L L3 L L L
378
EA 12EI 6EI 4EI 6EI

Pu22 = Pv 22 = 2 M 22 = 2 K 22
L L3 L L L
EA 12EI 6EI 2EI 6EI

Pu21 = Pv 21 = + 2 M 21 = 2 K 21
L L3 L L L
Bu deerler matris formunda aadaki ekilde yazlarak elemann rijitlik matrisi elde edilir. Bu rijitlik
matrisi her eleman iin uygulanabilir. Sistemde yatay yk bulunmamas durumunda bu yndeki
terimler sfr alnarak elemann rijitlik matrisi elde edilir.
dm 1 2
deplasman u1 v1 1 u2 v2 2
EA EA
L 0 0 - L 0 0 u1
12EI 6EI
0 L3 L2 0 - 12EI
L 3
6EI
L2
v1
6EI 4EI 6EI 2EI

0 L2 L 0 - L2 L
1
K12 =
- EA
L 0 0
EA
L 0 0 u2
12EI 6EI 12EI

0 - L -L 3 2 0 L3
- 6EI
L 2 v2
6EI
0 L2
2EI
L 0 - 6EI
L 2
4EI
L
2
K = k12 u
Eksenel kuvvetten dolay ubukta kesme ve moment deerleri olumayacandan dolay ubuun her
iki ucundaki dn ve ubuk eksenine dik ekil deitirme,
v1u1=u1v1=0, 1u1=u11=0, v2u1=u2v1=0, 2u1= u21=0,

u1v2=u2v2=0, u12=u22=0, v1u2=u2v2=0, 1u2= u22=0,
terimleri sfr olmaktadr.

Dey kuvvetin
P5 sin y
P5 x
P5
x P5 cos P6 x
P6 P4
P4
y
Lokal y Yatay kuvvetin
eksen P5 P4
y P2 Global
P3 eksen P4 sin P4 cos
P3
x
P1
Dey kuvvetin
P2
P2 sin Yatay kuvvetin
P1
z P1
P2
P2 cos P1 sin P1 cos
Her bir u iin kuvvet dengesi yazlacak olur ise,
P1 = P1 cos + P2 sin P2 = P1 sin + P2 cos P3 = P3
379
P4 = P4 cos+P5 sin P5 = P4 sin+P5 cos P6 = P6
eklinde elde edilir. Yani global eksendeki deerler lokal eksene aadaki ekilde matris formatnda
yazlarak elde edilir.
P=TP
1 P1 cos sin 0 0 0 0 P1
2 P2 -sin cos 0 0 0 0 P2
3 P3 0 0 1 0 0 0 P3
4 P4 = 0 0 0 cos sin 0 P4
5 P5 0 0 0 -sin cos 0 P5
6 P6 0 0 0 0 0 1 P6
P = T P
Ayn ekilde global eksendeki deplasmanlar lokal eksendeki deplasmanlara aadaki ekilde
dntrlr.
Lokal ekil deitirmeler = Transformasyon matrisi i Global ekil deitirmeler
1 U1 cos sin 0 0 0 0 u1
2 V1 -sin cos 0 0 0 0 v1
3 1 0 0 1 0 0 0 1
= cos sin 0
4 U2 0 0 0 u2
5 V2 0 0 0 -sin cos 0 v2
6 2 0 0 0 0 0 1 2
= GLOBAL
LOKAL T
Burada da global eksendeki terimler aadaki ekilde bulunur. devam
P1 = P1 cos + P2 sin P2 = P1 sin + P2 cos P3 = P3
P4 = P4 cos+P5 sin P5 = P4 sin+P5 cos P6 = P6
Deplasmanlarn yazlmas durumunda ise aadaki transformasyon matrisi elde edilir.
y [v]
1 1 cos sin 0 0 0 0 1 Py2
2 2 -sin cos 0 0 0 0 2 x [u] (Lokal eksen)
y [v] Py2
Px2
3 3 0 0 1 0 0 0 3
y [v]
2 Px2
4 4 = 0 0 0 cos sin 0 4
y2 Pz1 Pz2
5 5 0 0 0 -sin cos 0 5 Py1

6 6 0 0 0 0 0 1 6 Px1
x [u] (global eksen)
1
= T Px1
y1 Py1
z [w]
z1
z2
x1
x2
380
ELEMAN GENEL RJTLK MATRS
Global yani sistemin genel eksen takmna gre elemann yatay ve deyle yap alar dikkate
alnarak elemann genel rijitlik matrisi aadaki ekilde elde edilir.
P = TT P T
Global yani sistemin genel eksen takmna gre elemann yatay ve deyle yap alar dikkate
alnarak elemann genel rijitlik matrisi aadaki ekilde elde edilir.
k = TT k T
K T
EA EA
L 0 0 - L 0 0 x y 0 0 0 0
12EI 6EI
0 L3 L2 0 - 12EI
L 3
6EI
L2
-y x 0 0 0 0
6EI 4EI 2EI
0 L2 L 0 - 6EI
L 2
L
0 0 1 0 0 0
- EA
L 0 0
EA
L 0 0 0 0 0 x y 0
0 - 12EI
L 3
- 6EI
L 2 0
12EI
L3
- 6EI
L 2 0 0 0 -y x 0
6EI 2EI 4EI
0 L2 L 0 - 6EI
L 2
L
0 0 0 0 0 1
- EA 12EI 6EI
3 y 2 y
EA 12EI 6EI
y 2 y A2 122y A 12 6y A2 122y A 12 6y
x 0 0 0 0 L x L L L
x
L3
L x + 2 I 2 x y x + 2 2 x y
y
I L L
L I
L I L
L

EA 12EI 6EI EA 12EI 6EI
A 12 A2y 122 6x A 12 A2y 122 6x
y x 0 0 0 0 L y L3
x
L2
x
L
y 3 x
L L2
x
I 2 x y + 2x I + 2 x y I + 2
x

L I L L L L L
6EI 4EI 6EI 2EI 6y 6x 6y 6x
0 0
0 010 00 L2 L L2 L [4] [2]
L L L L
- EA 12EI

6EI
y
EA

12EI
y
6EI A2 122y A 12 6y A2 122y A 12 6y
y
0 0 0x 0 L x L3 y L2 L
x
L3 L2
x + 2 + 2 x y x + 2 I 2 x y
y I L I L L I L L L
EA 6EI EA 2 2 A2y 122

x A 12 Ay + 12 x 6x A 12 6x
12EI 12EI 6EI

0 0 0y x 0 L y L3 x L2 x L y L3
x
L2 I 2 x y x y + 2x
L I L2 L I L2 I L L
6EI 2EI 6EI 4EI 6y 6x 6y 6x
0 0
0 000 01 L2 L L2 L [2] [4]
L L L L
TT T TK EI
L
TTKT

Dm 1 2
ekil de. u1 v1 1 u2 v2 2
A2 122y A 12 6y A2 122y A 12 6y
x + 2 I 2 x y x + 2 2 x y
I L L L I L I L L
A 12 A2y 122 6x A 12 A2y 122 6x

I 2 x y + 2x I + 2 x y + 2x
L I L L L I L L
6y 6x 6y 6x
[4] [2]
EI L L L L
K= L

A2 122y A 12 6y A2 122y A 12 6y
x + 2 I + 2 x y x + 2 I 2 x y

I L L

L

I L L
L

A 12 A2y 122 6x A 12 A2y 122 6x

2 x y + 2x I 2 x y + 2x
I L I L L L I L L
6y 6x 6y 6x
[2] [4]
L L L L
381
Eleman rijitlik matrisleri aadaki ekilde hesaplanr.
Dn asndan [] oluan Moment ve Kesme ] oluan moment ve kesme

Deplasmandan [
i
i k

i k
Mik Mki
k _ 6EI
i Mk =
L2
_ 2EI 6EI +
Mk = i Mi =
L L2 ' dan oluan kesme kuvvetleri
4EI
Mi = i + 6EI 6EI
L M'den oluan kesme kuvvetleri
L2 +
L2 12EI
4EI 2EI Vi = Vk = = 3
L + L i 6EI
L L
Vi = Vk = = i
L L2
y [v]
Py2
x [u] (Lokal eksen)
y [v] Py2
Px2 M=0
y [v] M=0
2 Px2 Vbilinmiyor Vbilinmiyor
Nbilinmiyor M=0
Pz1 Nbilinmiyor Vbilinmiyor
y2 Pz2
Py1 k Nbilinmiyor
k k
M=0
Px1
x [u] (global eksen) Vbilinmiyor Mbilinmiyor
1
Px1 Nbilinmiyor Vbilinmiyor
y1 Py1 Nbilinmiyor
z [w] k
k Mbilinmiyor
z1 Dierleri k Vbilinmiyor
z2 k
x1
Nbilinmiyor
x2
k
K ubuu i L
k k k k k k
k i
k
k
i
Mik
k
i
Mik +
382
P q
(K UBUU SA UCU MOMENT ALMAYAN)

i k
EA
Pu11 = Pu1v1 = 0 Pu1 1 = 0
L

EA
Pu21 = Pv2u1 = 0 Pu1 2 = 0 K11
L

3EI 3EI 3EI 3EI
Pv11 = 3 + 2 M 11 = + 2
L L L L
EA 3EI 3EI
Pu12 = Pv12 = 2 M 12 = 0 K12
L L3 L
EA 3EI
Pu22 = Pv22 = M 22 = 0 K 22
L L3
EA 3EI 3EI
Pu21 = Pv 21 = M 21 = K 21
L L3 L2
Bu deerler matris formunda aadaki ekilde yazlarak elemann rijitlik matrisi elde edilir. Bu rijitlik
matrisi her eleman iin uygulanabilir. Sistemde yatay yk bulunmamas durumunda bu yndeki
terimler sfr alnarak elemann rijitlik matrisi elde edilir.
dm 1 2
deplasman u1 v1 1 u2 v2 2
EA EA
L 0 0 - L 0 0 u1
3EI 3EI
0 L3 L2 0 - 3EI
L 3 0 v1
3EI 3EI
0 L2 L 0 - 3EI
L 2 0 1
k12 =
- EA
L 0 0
EA
L 0 0 u2
0 - 3EI
L 3
- 3EI
L 2 0
3EI
L3 0 v2
0 0 0 0 0 0 2
K = k12 u
P q
(K UBUU SA UCU MOMENT ALMAYAN) ELEMAN GENEL RJTLK MATRS
i k
En genel halde bulunan bir elemann sistemin genel eksen takmna (global) gre elemann yatay ve
deyle yap alar dikkate alnarak elemann genel rijitlik matrisi aadaki ekilde elde edilir.
k = TT k T
383
K T
EA EA
0 0 - 0 0 x y 0 0 0 0
L L
3EI 3EI 3EI
0 0 - 0 -y x 0 0 0 0
L3 L2 L3
3EI 3EI 3EI
0 0 - 0 0 0 1 0 0 0
L2 L L2
EA EA
- 0 0 0 0 0 0 0 x y 0
L L
3EI 3EI 3EI
0 - - 0 0 0 0 0 -y x 0
L3 L2 L3
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
EA 3EI 3EI EA 3EI A2 32y A 3 3y A2 32y A 3
y y y
x -y 0 0 0 0 L x L3 L2

L
x
L3
0 x + 2 I 2 x y x + 2 I + 2 x y 0
I L L L I L L
EA 3EI 3EI EA 3EI A 3 A2y 32 3x A 3 A2y 32

y x x y 3 x 0 + 2x + 2x
y x 0 0 0 0 L L3 L2 L L x y + x y 0
I L2 I L L I L2
I L
3EI 3EI 3EI 3y 3x 3y 3x

0 0 10 0 0 0
L2 L
0
L2
0 [3] 0

L
L
L
L
3EI 3EI 3EI 2 2 3y A2 32y
y 0 A x + 3y
EA EA A 3 A 3
y y
0 0 0x -y 0 L x L3 L2 L
x
L3 2 I + 2 x y x + 2 I 2 x y 0

I L L

L

I L L
EA 3EI 3EI EA 3EI A2y 32 3x A2y 32

0 0 0y x 0 L y L3 x L2 x y x 0 A + 3 x y + 2x
A 3
I 2 x y + 2x 0
L L3 2
I L I L L L
I L
0 0 00 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
u1 v1 1 u2 v2 2
TT T [EI / L] TT k T
T k
Yukarda sa ucu moment tamayan elemana benzer ekilde sol ucu moment tamayan (k)
elemann genel rijitlik matrisi aadaki ekilde elde edilir.
k = TT k T
K T
EA EA
0 0 - 0 0 x y 0 0 0 0
L L
3EI 3EI 3EI
0 0 0 - 3 -y x 0 0 0 0
L3 L L2
0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0
EA EA
- 0 0 0 0 0 0 0 x y 0
L L
3EI 3EI 3EI
0 - 0 0 - 0 0 0 -y x 0
L3 L3 L2
3EI 3EI 3EI
0 0 0 - 0 0 0 0 0 1
L2 L2 L
EA 3EI EA 3EI 3EI A2 32y A 3 A2 32y A 3 3
-
0 0 0 0 L x y 0 x y y x + 2
x
y L3 L L3 L2
x + 2 I 2 x y 0 I + 2 x y L y
I L L I L L
EA 3EI EA 3EI 3EI A 3 A2y 32 A 3 A2y 32 3

y x 0 y 3 x x + 2x + 2x x
y x 0 0 0 0 L L3 L L L2 I 2 x y 0 I + 2 x y
L I L L I L L
0 010 00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
EA 3EI EA 3EI 3EI A2 32y A 3 A2 32y A 3 3
-
0 0 0 x 0 L x y 0 x y y x + 2 x + 2 y
y L3 L L3 L2 + x y 0 I 2 x y

I L I L2
I L L L
3EI 3EI 3EI 2 2 A2y 32

x A + 3 Ay + 3x
EA EA A 3 3
0 0 0 y x 0 L y L3 x 0
L
y
L3
x
L2 I 2 x y 2 0 I 2 x y + 2x x
L I L L
I L L
3EI 3EI 3EI 3 3 3 3

0 000 01 0 0 0 y x 0 y x 3
L2 L2 L L L L L
u1 v1 1 u2 v2 2
T
T
TT k [EI / L] TT k T
384
2
RNEK 7.5: ekilde verilen kiriin moment alannn elde edilmesi (EI=1000 kNm ).
v1 v3
v2
8 kN 1 3
2
1 2 3 1 2 3
m m m m
10 5 10 5
Sistemde eksenel yk bulunmad iin elemanlarn rijitlik matrisleri
12EI 6EI 6EI

- 12EI
L3 L2 3
L L2
6EI 4 EI 6EI 2EI
- 2
L2 L L L
k =
- 12EI - 6EI 12EI
- 6EI
L3 L2 L3 L2
6EI 2EI
- 6EI 4 EI
L2 L L2 L
bantsyla elde edilir. Sistemin ve elemanlarn global ve lokal eksenleri birbirine paralel olmasndan
dolay [k=k] transformasyon matrisine gerek yoktur. Buna gre elemanlarn ve sistemin rijitlik matrisi
kurulur.
dm 1 2 2 3
12 60 -12 60 96 240 -96 240
1 2
60 400 -60 200 240 800 -240 400
k1 k2 =
= -12 -60 12 -60 -96 -240 96 -240
2 3
60 200 -60 400 240 400 -240 800
ekil D 8 kN
Dm 1 2 3
deitirme kuvvet
1 2 3
12 60 -12 60 0 0 v1 P1y 10m 5m
60 400 -60 200 0 0 1 M1 3.85 4.15
-12 -60 108 180 -96 240 v2 P2y
K=k1+ =
k2 60 200 180 1200 -240 400 2 M2
Kesme Kuvvet Alan 4.15
0 0 -96 -240 96 -240 v3 P3y
0 0 240 400 -240 800 3 M3 3.85 3.85
108 180 240 - v2 -8 v2 -0,24691 17.78

1
180 1200 400 2 = 0 2 = 0,014815
240 400 800 3 0 3 0,066667
Moment Alan
20.74
nolu elemann u kuvvetleri nolu elemann u kuvvetleri
v1=0 v2=-0.24691
1 =0 2 =0.014815
deitirme
deitirme
ekil
ekil
v2=-0.24691 v3=0
k1 2 =0.014815 k2 3 =0.0667
12 60 -12 60 P1y=3.85 96 240 -96 240 P2y=4.15
U kuvvetleri
U kuvvetleri
60 400 -60 200 M1=17.78 240 800 -240 400 M2=20.74

-12 -60 12 -60 P2y=-3.85+8 -96 -240 96 -240 P3y=4.15
60 200 -60 400 M2=20.74 240 400 -240 800 M3=0.004
Bulunan deerler kullanlarak kesme kuvvet ve moment alan izilir.
VEYA
385
v1 v2 1 2 4EI / L 2EI / L 1 M12

B =
12EI / L3 6EI / L2 - 12EI / L3 6EI / L2 v1 2EI / L 4EI / L 2 M21=0
A 6EI / L2 4EI / L - 6EI / L2 2EI / L v2
- 12EI / L3 - 6EI / L2 12EI / L3 - 6EI / L2 1 6EI / L2 6EI / L2 1 Y1 P1y
C + =
6EI / L2 2EI / L - 6EI / L2 4EI / L 2 - 6EI / L2 - 6EI / L2 2 Y2 P2y
Sistem tek bir eleman olarak ele alnr. Ankastrelik momentleri ve mesnet tepkileri basit kiri gibi
hesaplanr (Y1 , Y2). Sistemin rijitlik matrisi nce deplasmanlarn [v1, v2] sonra dn alar [ 1 2 ]
terimleri yazlarak elde edilir [A]. Dn alar terimi ankastrelik momentlerine eitlenerek dn
alar bulunur [B] (1. mesnette dn as varm gibi kabul edilir). Bulunan dn alar
deplasmanlardan dolay oluan dn alar terimiyle arplarak ilk bata bulunan mesnet tepkileri
toplamyla mesnet tepkileri bulunur [C]. [A ]
8x10x5x[15 + 5]
v1 M13 = = 17,78kNm v2
2x152
1 2

1 3 2 3
m m
10 5 10 m
5m
Y1= 2.667 Y2= 5.333
12EI / L3 6EI / L2 - 12EI / L3 6EI / L2 3,556 26,667 -3,556 26,667
6EI / L2 4EI / L - 6EI / L2 2EI / L 26,667 266,667 -26,667 133,333

k =
- 12EI / L3 - 6EI / L2 12EI / L3 - 6EI / L2 -3,556 -26,667 3,556 -26,667
6EI / L2 2EI / L - 6EI / L2 4EI / L 26,667 133,333 -26,667 266,667
Rijitlik matrisindeki dnler ve deplasmanlar bir tarafa toplanr.
Dm 1 2 ekil deitirme D kuvvet
3.556 -3.556 26.667 26.667 v1 2.667 P1y

-3.556 3.556 -26.667 -26.667 v2 5.333 P3y
k1= 26.667 -26.667 266.667 133.333 1 0.000 =
M1
26.667 -26.667 133.333 266.667 2 17.78 M3
DNLER Ankastrelik momentleri
266.667 133.333
-1
1 M12=17.78 1 =-0.08889
=
133.333 266.667 3 M31=0 3 =-0.04445
1 2 Basit kiri mesnet

tepkileri
Sonu mesnet
tepkileri
P1y 26.67 26.67 0.0889 1.185 2.667 P1y=3.852

= = + =
P3y -26.67 -26.67 -0.04445 -1.185 5.333 P3y=4.148
RNEK 7.6: ekilde verilen kiriin moment alannn

a. D ykler iin
b. 1 mesnetlerinin 1 = 0.001 dnmesi ve 3 mesnedinin v3 = 0.001 m kmesi hali iin
2
elde edilmesi (EI=1000 kNm ).
zm: a: D ykler iin

v1 v3
2.5 kNm 1 V2
1 kN 2 3
u
1 2 3 1 2u 3
m m m
1 2 1 2
m
Eksenel yk olmad iin sistemin rijitlik matrisi yukardaki rnekte olduu gibi elde edilir.
386
Dm 1 2 3 ekil deitirme D kuvvet

12000 6000 -12000 6000 0 0 v1 P1y=0
6000 4000 -6000 2000 0 0 1 M1=0
-12000 -6000 13500 -4500 -1500 1500 v2 P2y=-1
=
K=k1+k2 6000 2000 -4500 6000 -1500 1000 2 M2=0
0 0 -1500 -1500 1500 -1500 v3 P3y=0
0 0 1500 1000 -1500 2000 3 M3=2.5
13500 -4500 1500 -1 v2 -1 v2 -0.00055

-4500 1200 1000 2 = 0 2 =
-0.00075
1500 1000 2000 3 2.5 3 0.002042
nolu elemann u kuvvetleri nolu elemann u kuvvetleri

v1=0 v2= -0.00055
deitirme
deitirme
1 =0 2 = -0.00075
ekil
ekil
v2=-0.00055 v3=0
K1 2 =-0.0008 k2 3 =0.002042
12000 6000 -12000 6000 P1y=2.10 1500 1500 -1500 1500 P2y=1.113
U kuvvetleri
U kuvvetleri
6000 4000 -6000 2000 M1=1.80 1500 2000 -1500 1000 M2=-0.283
-12000 -6000 12000 -6000 P2y=-2.10 -1500 -1500 1500 -1500 P3y=-1.113
6000 2000 -6000 4000 M2=0.30 1500 1000 -1500 2000 M3=2.500
1 kN 2.5 kNm
1 2 3
1m 2m
Kesme Kuvvet Alan

1.00
2.10
+
1.80 -
Moment Alan
+
2.50
Bulunan deerler kullanlarak kesme kuvvet ve moment alan aadaki ekilde izilir.
b: 1 mesnetlerinin 1 = 0.001 dnmesi ve 3 mesnedinin v 3 = 0.001 m kmesi hali iin

D ykleri serbest deplasmanlar Dep. mesnet artlar Mesnet tepkileri Deplasmanlar
P2y=0 13500 -4500 1500 -1 v2 -12000 -6000 -1500 P1y=0 v2= 0.000407
M2=0 = -4500 1200 1000 2 + 6000 2000 -1500 M1=0.001 2 = -0.00011
M3=0 1500 1000 2000 3 0 0 -1500 P3y=-0.001 3 = -0.001
nolu elemann u kuvvetleri (kme. dnme) nolu elemann u kuvvetleri (kme. dnme)
v1=0 v2= 0.000407
deitirme
deitirme
1 =0 2 = -0.00011
ekil
ekil
v2= 0.000407 v3=0

K1 2 = -0.00011 k2 3 = -0.001
12000 6000 -12000 6000 P1y=-5.544 1500 1500 -1500 1500 P2y=-1.0545
U kuvvetleri
U kuvvetleri
6000 4000 -6000 2000 M1=-2.662 1500 2000 -1500 1000 M2=-0.6095
-12000 -6000 12000 -6000 P2y=5.544 -1500 -1500 1500 -1500 P3y=1.0545
6000 2000 -6000 4000 M2=-2.882 1500 1000 -1500 2000 M3=-1.4995
387
RNEK 4.2: ekilde verilen mtemadi kiriin moment alannn izilmesi.

4 kN/m 4 kN/m
1 2 3 1 1. eleman 2 2. eleman 3
4
m m 4m 4m
4
Eleman ucu 1 2 Eleman ucu 2 3

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0,1875 0,375 0 -0,1875 0,375 0 0,1875 0,375 0 -0,1875 0,375
K1-2=EI 0 0,375 1 0 -0,375 0,5
K2-3=EI 0 0,375 1 0 -0,375 0,5
= 0o 0 0 0 0 0 0 = 0o 0 0 0 0 0 0

0 -0,1875 -0,375 0 0,1875 -0,375 0 -0,1875 -0,375 0 0,1875 -0,375
0 0,375 0,5 0 -0,375 1 0 0,375 0,5 0 -0,375 1
12EI / L3 = 12EI / 43 = 0.1875EI 4EI / L = 4EI / 4 = EI 6EI / L2 = 6EI / 4 2 = 0.375EI 2EI / L = 2EI / 4 = 0.5EI
Po d yk deerleri (ankastrelik momentleri ve ankastrelik kesme kuvvetleri) aadaki ekilde elde

edilir. v2 v3
2 3
v1 v2 qL2 /12 = 5.33
u 4 kN/m u
+5.33
1 2
u u
4x4/2=-.8 -8
Sistem rijitlik matrisi

1 2 3 ekil deitirmeler D kuvvetler
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u Po
0 0 0 0 0 0 0 0 0 u1 = 0
0 0,1875 0,375 0 -0,1875 0,375 0 0 0 v1 = 0
0 0,375 1 0 -0,375 0,5 0 0 0 1 = 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 u2 = 0
X
0 -0,1875 -0,375 0 0.375 0 0 -0,1875 0,375 v2 = -8
0 0,375 0,5 0 0 2 0 -0,375 0,5 2 = 5.33
0 0 0 0 0 0 0 0 0 u3 = 0
0 0 0 0 -0,1875 -0,375 0 0,1875 -0,375 v3 = -8
0 0 0 0 0,375 0,5 0 -0,375 0,5 3 = 5.33
Mesnet snr artlar ilendikten sonra, F = K u + Po = [2] [2 ] + [ 5.33] 2 = 2.665
Eleman u kuvvetleri, F1 2 = T T K u + Po Yatay ubuklarda = 00 ise T T birim matris olur
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N1
0 1 0 0 0 0 0 0.1875 0.375 0 -0.1875 0.375 0 1 0 1 V1
0 0 1 0 0 0 0 0.375 1 0 -0.375 0.5 0 1.33 0 1.33 M1
x x = + =
0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N2
0 0 0 0 1 0 0 -0.1875 -0.375 0 0.1875 -0.375 0 -1 0 -1 V2
0 0 0 0 0 1 0 0.375 0.5 0 -0.375 1 2.665 2.665 0 2.665 M2
T
T x (1 nolu elemann rijitlik matrisi) K1-2 x u = TTKu + Po = U deerleri
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N2
0 1 0 0 0 0 0 0,1875 0,375 0 -0,1875 0,375 0 1 -8 -7 V2
0 0 1 0 0 0 0 0,375 1 0 -0,375 0,5 2.665 2.665 -5.33 -2.665 M2
x x = + =
0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N3
0 0 0 0 1 0 0 -0,1875 -0,375 0 0,1875 -0,375 0 -1 -8 -9 V3
0 0 0 0 0 1 0 0,375 0,5 0 -0,375 1 0 1,33 5.33 6.66 M3
TT x (2 nolu elemann rijitlik matrisi) K2-3 x u = TTKu + Po = U deerleri
388
4 kN/m
1 2 3
4m 4m
9.0
1.
Kesme Kuvvet Alan
7.0
6.66
2.665
1.33 Moment Alan

3.34
RNEK 4.2: ekilde verilen mtemadi kiriin moment alannn izilmesi.

4.5 kN/m 3 kN/m 7.2 kN 3 kN
I 1.03I I
3.6m 7.2m 1.2m 2.4m 0.9m
zm: lk nce ubuk ve eleman numaralanr verilir ve ankastrelik momentleri hesaplanr.
1 nolu eleman 3 nolu eleman
2 nolu eleman
2
3 x 7.22 Pab[L + b]
Ankastrelik M M12 = M21 = 4.5 x 3.6 = 4.86kNm M23 = M32 = = 12.96kNm M34 = = 4.80kNm
12 12 2L2
= 0o dm 1 2
= 0o
dm 1 2
deplasman
deplasm u1 v1 1 u2 v2 2 v1 1 v2 2
an
EA
L 0 0 - EA
L 0 0 u1
12EI
L3
6EI
L2
- 12EI
L 3
6EI
L2
v1
12EI 6EI
0 L3 L2 0 - 12EI
L 3
6EI
L2
v1
6EI
L2
4EI
L
- 6EI
L 2
2EI
L
1
K12 =
6EI
0 L2
4EI
L 0 - 6EI
L 2
2EI
L
1 - 12EI
L
- 6EI
3
L 2
12EI
L3
- 6EI
L 2 v2
K12 =
- EA
L 0 0
EA
L 0 0 u2
6EI
L2
2EI
L
- 6EI
L 2
4EI
L
2
0 - 12EI - 6EI
3 2 0
12EI
- 6EI v2 K = k12 u
L L L3 L 2
6EI
0 L2
2EI
L 0 - 6EI
L 2
4EI
L
2 Sistemde Eksenel Yk Olumuyor se
K = k12 u
Eleman 1 2 Eleman 2 3
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0,2572 0,4630 0 -0,2572 0,4630 0 0,0331 0,1192 0 -0,0331 0,1192

K1-2= K3-4 =EI 0 0,4630 1,1111 0 -0,4630 0,5556 K2-3=EI 0 0,1192 0,5722 0 -0,1192 0,2861
= 0o = 0o
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 -0,2572 -0,4630 0 0,2572 -0,4630 0 -0,0331 -0,1192 0 0,0331 -0,1192
0 0,4630 0,5556 0 -0,4630 1,1111 0 0,1192 0,2861 0 -0,1192 0,5722
12EI/ L = 12EI/ 6 = 0.2572EI

3 3
6EI/ L2 = 6EI/ 62 = 0.4630EI
389
4.5 kN/m 3 kN/m 7.2 kN 3 kN

Po d yk deerleri aadaki ekilde elde edilir.
I 1.03I I
m m
3.6m 7.2 1.2m 2.4 0.9m
qL2 /12 = 12.96 +12.96 7.2 kN

qL2 /12 = 4.86 4.5 kN/m +4.86 3 kN/m
m 2.70 3 kN
3.6 3.84 +1.92
-8.10
3x7.2/2=-10.8 -10.8
-1.87 -3
4.5x3.6/2=-8.10 -5.33
rnek olarak v2 ye karlk gelen Po=-8.10-10.8=18.90

1 2 3 4
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u4 v4 4 u Po
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u1 0
0 0.2572 0.4630 0 -0.2572 0.4630 0 0 0 0 0 0 v1 -8.10
0 0.4630 1.1111 0 -0.4630 0.5556 0 0 0 0 0 0 1 -4.86
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u2 0
0 -0.2572 -0.4630 0 0.2572+0.0331 -0.4630+0.1192 0 -0.0331 0.1192 0 0 0 v2 -18.90
0 0.4630 0.5556 0 -0.4630+0.1192 1.1111+0.5722 0 -0.1192 0.2861 0 0 0 2 -8.10
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u3 0
0 0 0 0 -0.0331 -0.1192 0 0.2572-0.0331 0.4630-0.1192 0 -0.2572 0.4630 v3 -16.13
0 0 0 0 0.1192 0.2861 0 0.4630-0.1192 1.1111+0.5722 0 -0.4630 0.5556 3 9.12
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u4 0
0 0 0 0 0 0 0 -0.2572 -0.4630 0 0.2572 -0.4630 v4 -4.87
0 0 0 0 0 0 0 0.4630 0.5556 0 -0.4630 1.1111 4 -0.78

1 2 3 4
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u4 v4 4
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u1
0 0.2572 0.4630 0 -0.2572 0.4630 0 0 0 0 0 0 v1
0 0.4630 1.1111 0 -0.4630 0.5556 0 0 0 0 0 0 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u2
0 -0.2572 -0.4630 0 0.2572+0.0331 -0.4630+0.1192 0 -0.0331 0.1192 0 0 0 v2
0 0.4630 0.5556 0 -0.4630+0.1192 1.1111+0.5722 0 -0.1192 0.2861 0 0 0 2
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u3
0 0 0 0 -0.0331 -0.1192 0 0.2572-0.0331 0.4630-0.1192 0 -0.2572 0.4630 v3
0 0 0 0 0.1192 0.2861 0 0.4630-0.1192 1.1111+0.5722 0 -0.4630 0.5556 3
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 u4
0 0 0 0 0 0 0 -0.2572 -0.4630 0 0.2572 -0.4630 v4
0 0 0 0 0 0 0 0.4630 0.5556 0 -0.4630 1.1111 4
1.6833 0.2861 0 2 = 8.10 2 = 6.18

0.2861 1.6833 0.5556 x 3 = -9.12 3 = -8.02
0 0.5556 1.1111 4 = 0.78 4 = 4.71
cos sin 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0
-sin cos 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0
T1 T1T =
= 0 0 0 cos sin 0 0 0 0 1 0 0
0 0 0 -sin cos 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
1 nolu eleman u kuvvetleri = [T T ] [K] [u] + [Po ]
390
=0o u 1 2 Dep. Ank.M Sonu

1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0x6.18 0 0 N1
0 1 0 0 0 0 0 0,2572 0,463 0 -0,2572 0,463 0 2,86 x6.18 -8.10 -5.24 V1
0 0 1 0 0 0 0 0,463 1,1111 0 -0,463 0,5556 0 3,43 x6.18 -4.86 -1.43 M1
x x = + =
0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 x6.18 0 0 N2
0 0 0 0 1 0 0 -0,2572 -0,463 0 0,2572 -0,463 0 -2,86 x6.18 -8.10 -10.96 V2
0 0 0 0 0 1 0 0,463 0,5556 0 -0,463 1,1111 6,18 6,87 x6.18 4.86 11.72 M2
TT x K x u = TTKu + Po = U deerleri
qL2 /12 = 12.96 +12.96 7.2 kN

qL2 /12 = 4.86 4.5 kN/m +4.86 3 kN/m
2.70 3 kN
3.6m 3.84 +1.92
-8.10
3x7.2/2=-10.8 -10.8
-1.87 -3
4.5x3.6/2=-8.10 -5.33
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N2
0 1 0 0 0 0 0 0.0331 0.1192 0 -0.0331 0.1192 0 -0,22 -10.80 -11.02 V2
0 0 1 0 0 0 0 0.1192 0.5722 0 -0.1192 0.2861 6,18 1,24 -12.96 -11.72 M2
x x = + =
0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N3
0 0 0 0 1 0 0 -0.0331 -0.1192 0 0.0331 -0.1192 0 0,22 -10.80 10.58 V3
0 0 0 0 0 1 0 0.1192 0.2861 0 -0.1192 0.5722 -8.02 -2,82 12.96 10.14 M3
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N3
0 1 0 0 0 0 0 0,2572 0,463 0 -0,2572 0,463 0 -1,53 -5.33 -6.86 V3
0 0 1 0 0 0 0 0,463 1,1111 0 -0,463 0,5556 -8.02 -6,29 -3.84 -10.14 M3
x x = + =
0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 N4
0 0 0 0 1 0 0 -0,2572 -0,463 0 0,2572 -0,463 0 1,53 -1.87 -0.34 V4
0 0 0 0 0 1 0 0,463 0,5556 0 -0,463 1,1111 4.71 0,78 1.92 2.70 M4
10.96 10.58
-
0.34
+ Q alan
5.24 6.86 3.00

11.02
11.72 10.14
1.43 1.90 2.70
M alan

+
8.52
391
rnek: ekilde verilen erevenin u kuvvetlerinin hesab.

2. eleman
3m 3m
110 kN 110 kN
1. eleman
EI=100000 kNm2 EI=100000 kNm2
EA=3000000 kN EA=3000000 kN
54 kN 54 kN
2m 2m
3. eleman

5m 5m
12EI 12 100000 ( 1)2 6EI 4EI 2EI

k= = = 9600 = 24000 = 80000 = 40000
L3 53 L2 L L
Dm 1 2 Dm 2 3
9600 0 24000 -9600 0 24000 379466,89 223966,26 -9070,44 -379466,89 -223966,26 -9070,44
0 600000 0 0 -600000 0 223966,26 140372,03 15123,28 -223966,26 -140372,03 15123,28
24000 0 80000 -24000 0 40000 -9070,44 15123,28 68598,87 9070,44 -15123,28 34299,43
k1 k2
-9600 0 -24000 9600 0 -24000 -379466,89 -223966,26 9070,44 379466,89 223966,26 9070,44
0 -600000 0 0 600000 0 -223966,26 -140372,03 -15123,28 223966,26 140372,03 -15123,28
24000 0 40000 -24000 0 80000 -9070,44 15123,28 34299,43 9070,44 -15123,28 68598,87
EA2x EI122y 3.106 (0.857)2 12 1.105 (0.514)2

2 3 ubuu (sin = 0.514 co s = 0.857) + = + = 379532.52 ksrat tan farkl problem deil
L L3 5.83 (5.83)3
Dm 3 4
480825,97 -189158,17 7676,33 -480825,97 189158,17 7676,33
-189158,17 83298,12 19201,18 189158,17 -83298,12 19201,18
7676,33 19201,18 74280,41 -7676,33 -19201,18 37140,20
k3
-480825,97 189158,17 -7676,33 480825,97 -189158,17 -7676,33
189158,17 -83298,12 -19201,18 -189158,17 83298,12 -19201,18
7676,33 19201,18 37140,20 -7676,33 -19201,18 74280,41
Snr artlar ilendikten sonra sistem rijitlik matrisi aadaki ekilde elde edilir.
u2 = 0 u2 =
389066,89 223966,26 -33070,44 -379466,89 -223966,26 -9070,44 0,01596235
v2 0 v2 =
223966,26 740372,03 15123,28 -223966,26 -140372,03 15123,28 1,2781E-05
2 0 2 =
-33070,44 15123,28 148598,87 9070,44 -15123,28 34299,43 0,00392499
K= x
u3 -54 u3 =
-379466,9 -223966,3 9070,44 860292,86 34808,09 1394,11 0,00627096
v3 110 v3 =
-223966,3 -140372 -15123,28 34808,09 223670,15 -34324,46 0,01637789
3 0 3 =
-9070,44 15123,28 34299,43 1394,11 -34324,46 142879,28 0,0039431
1 nolu elemann u kuvvetleri aadaki ekilde bulunur.
0 -1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0
1 0 0 0 0 0 -1 0 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0
T1 T1T =
= 0 0 0 0 -1 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 0 0 -1 0 0
0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
F1x 9600 0 24000 -9600 0 24000 0 F1x = -7,67

F1y 0 600000 0 0 -600000 0 0 F1y = 59,04
M1 24000 0 80000 -24000 0 40000 0 M1 = -226,10
=
F2x -9600 0 -24000 9600 0 -24000 0,01596235 F2x = 7,67
F2y 0 -600000 0 0 600000 0 1,2781E-05 F2y = -59,04
M2 24000 0 40000 -24000 0 80000 0,00392499 M2 = -69,10
Dier eleman kuvvetlerini de siz bulunuz.
392
rnek: ekilde verilen erevenin u kuvvetlerinin hesab.

2. eleman
100 kN
100 kN
m
2 m
1. eleman
EI=108000 kN/m
EA=3600000 kN 4m 4m

6m 6m
0
0 2-3 ubuu =0 cos=1 sin=0
1-2 ubuu =90 cos=0 sin=-1
2 Dm 2 3
Dm 1
600000 0 0 -600000 0 0
20250 0 40500 -20250 0 40500
0 6000 18000 0 -6000 18000
0 900000 0 0 -900000 0
0 18000 72000 0 -18000 36000
40500 0 108000 -40500 0 54000 k2
k1 -600000 0 0 600000 0 0
-20250 0 -40500 20250 0 -40500
0 -600000 -18000 0 6000 -18000
0 -900000 0 0 900000 0
0 18000 36000 0 -18000 72000
40500 0 54000 -40500 0 108000

1 2 3
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u = Po
20250 0 40500 -20250 0 40500 0 0 0 u1 0
0 900000 0 0 -900000 0 0 0 0 v1 0
40500 0 108000 -40500 0 54000 0 0 0 1 0
-20250 0 -40500 620250 0 -40500 -600000 0 0 u2 100
0 -900000 0 0 906000 18000 0 -6000 18000 x v2 = 0
40500 0 54000 -40500 18000 180000 0 -18000 36000 2 0
0 0 0 -600000 0 0 600000 0 0 u3 0
0 0 0 0 -6000 -18000 0 6000 -18000 v3 0
0 0 0 0 18000 36000 0 -18000 72000 3 0
Snr artlar ilendikten sonra sistem rijitlik matrisi aadaki ekilde elde edilir.
620250 0 -40500 0 u2x = 100 u2x = 0,163902349

Sistem 0 906000 18000 18000 u2y = 0 u2y = -0,000409301
rijitlik
matrisi -40500 18000 18000 36000 2 = 0 2 = 0,040998326
0 18000 36000 72000 3 = 0 3 = -0,020396838
F1x 20250 0 40500 -20250 0 40500 0 F1x = -1658,59

F1-2=K1-2.u
F1y 0 900000 0 0 -900000 0 0 F1y = 368,3709

(global)
M1 40500 0 108000 -40500 0 54000 0 M1 = -4424,14

= x
F2x -20250 0 -40500 20250 0 -40500 0,163902349 F2x = 1658,59
F2y 0 -900000 0 0 900000 0 -0,000409301 F2y = -368,371
M2 40500 0 54000 -40500 0 108000 0,040998326 M2 = -2210,23

F2x 600000 0 0 -600000 0 0 0,163902349 F2x = 98341,41
F2-3=K2-3.u
F2y 0 6000 18000 0 -6000 18000 -0,000409301 F2y = 368,371

(global)
M2 0 18000 72000 0 -18000 36000 0,040998326 M2 = 2210,226

=
F3x -600000 0 0 600000 0 0 0 F3x = -98341,4
F3y 0 -600000 -18000 0 6000 -18000 0 F3y = -125,246
M3 0 18000 36000 0 -18000 72000 -0,020396838 M3 = -1,8E-05
98341.41
2210.23 368.37
+ -
2210.23 -
M
- + V
4424.14 + N
1658.59
368.37
393
RNEK 10: Verilen erevenin MATRS metoduyla moment alann izimi.
C
C m
2m
2 4.5 kN 0.353
4.5 kN 1.8I B
B
1.6 kN/m
0.40 0.571 m
5
1.6 kN/m
I 2I 5m
k
A D
A D m
m
10
10
Elemanlarn zellikleri ve ykleme matrisi aadaki ekilde belirlenir.
Eleman L (m) I (10-3 m4) EA (kN) E (kN/m4) EI (kNm4) x = cos y = sin

1 1-2 5 6.25 6000000 125000 90 0 90 1
2 2-3 10.2 11.25 5520000 2.107 225000 11.31 0.98 11.31 0.196
3 3-4 7 12.50 6120000 250000 -90 0 -90 -1
Dm 1 2
ekil de.
u1
v1 1 u2 v2 2
6y
A2 122y A 12 = 30000 A2 122y A 12 6y

x + 2 = 12000 L x + 2
x y = 0 + x y
I L2
I L I L2 I L L
A2y 122
A 12 + 2 x = 1200000 6x A 12 A2y 122 6x
L + 2x
I
I 2 x y = 0 I + 2 x y
L

L L I L L
EI 6y 6x 6y 6x
K= L [4] [2]
L L L L
A2 122y A 12 6y A2 122y A 12 6y
x + 2 I + 2 x y x + 2 I 2 x y
I L L L I L L L
A 12 A2y 122 6x A 12 A2y 122 6x

I + 2 x y + 2x I 2 x y + 2x
L
I L L L
I L L
6y 6x 6y 6x
[2] [4]

L L
L L

12000 0 -30000 -12000 0 -30000 520562,1 103603 -2545,75 -520562 -103603 -2545,75
0 1200000 0 0 -1200000 0 K2-3=EI 103603 23266,3 12728,79 -103603 -23266,3 12728,79

K1-2=
= 90 o -30000 0 100000 30000 0 50000 = 11.31o -2545,75 12728,79 88252,6 2545,751 -12728,8 44126,3

Sin90=1 -12000 0 30000 12000 0 30000 Sin=0.196 -520562 -103603 2545,751 520562,1 103603 2545,751
Cos90=0 0 -1200000 0 0 1200000 0 Cos=0.98 -103603 -23266,3 -12728,8 103603 23266,3 -12728,8
-30000 0 50000 30000 0 100000 -2545,75 12728,79 44126,3 2545,751 -12728,8 88252,6
EA / L = 120000 12EI / L = 12000 6EI / L = 30000

3 2
EA / L = 541282.60 12EI / L = 2545.77 6EI / L = 12980.87
3 2
4EI / L = 100000 2EI / L = 50000 4EI / L = 88252.60 2EI / L = 44126.30
EA2x 12EI2y 6.106 02 12 125000 ( 1)2 EA2x 12EI2y 541.104 0.982 12 225000 0.1962
+ = + = 12000 + = + = 520562,1
L L3 5 53 L3 10.23
L 10.2
394
Eleman 3 4
8746,356 0 30612,24 -8746,36 0 30612,24
0 874285,7 0 0 -874286 0
K2-3=EI
30612,24 0 142857,1 -30612,2 0 71428,57
= 90o
-8746,36 0 -30612,2 8746,356 0 -30612,2
Sin90=1 Cos90=0
0 -874286 0 0 874285,7 0
30612,24 0 71428,57 -30612,2 0 142857,1
EA / L = 874285.71 12EI / L3 = 8746.36 6EI / L2 = 30612.20
4EI / L = 142857.10 2EI / L = 71428.57
EA2x 12EI2y 612.10 4 0 2 12 25000 12

+ = + = 8746.36
L L3 7 73
Sistem rijitlik matrisinde 1 ve 4 nolu dmlerdeki deplasmanlar tutulduu iin sadece 2 ve 3 nolu
dmler dikkate alnmtr. Bundan dolay sistem rijitlik matrisi aadaki ekilde elde edilir.
Dm 2 3 Dep. Po
532562,07 103602,96 27454,25 -520562,07 -103602,96 -2545,75 u2 8,5

103602,96 1223266,30 12728,79 -103602,96 -23266,30 12728,79 v2 0
27454,25 12728,79 188252,60 2545,75 -12728,79 44126,30 2 3,33
F = -520562,07 -103602,96 2545,75 529308,43 103602,96 33158,00
x
u3
=
0
-103602,96 -23266,30 -12728,79 103602,96 897552,01 -12728,79 v3 0
-2545,75 12728,79 44126,30 33158,00 -12728,79 231109,74 3 0
F = K u + Po
qL2 /12 = 3.33 1.6 kN/m +3.33
3.6m
4.5 0 4

2 0 2 4 1.6x5/2=4
0 3.33
F= Po =
0 0

3 0 3 4
0 3.33

2 3 Dep. Sap200
7,46649E-05 1,30057E-07 -1,00602E-05 7,40345E-05 -1,78510E-07 -7,89566E-06 u2 0,00060 0,00060
1,30057E-07 8,32957E-07 -6,16529E-08 2,95845E-07 5,16080E-10 -7,50898E-08 v2 0,00000090 0,00000090
-1,00602E-05 -6,16529E-08 6,92278E-06 -9,95616E-06 8,46216E-08 3,89641E-09 2 -0,000062 0,000063

F = 7,40345E-05 2,95845E-07 -9,95616E-06 7,53956E-05 -4,06061E-07 -8,13942E-06
x
u3
=
0,000596 0,000599
-1,78510E-07 5,16080E-10 8,46216E-08 -4,06061E-07 1,14308E-06 1,03064E-07 v3 -0,00000124 -0,00000123
-7,89566E-06 -7,50898E-08 3,89641E-09 -8,13942E-06 1,03064E-07 5,41683E-06 3 -0,000067 0,000067

-1
K
1-2 ubuu
K1-2 d1-2 K1-2x d1-2 Po [P] U Kuvvetler (Global Eksende)

12000 0 -30000 -12000 0 -30000 0 -5,34 -4 -9,34
0 1200000 0 0 -1200000 0 0 -1,08 0 -1,08
-30000 0 100000 30000 0 50000 0 14,91 + 3,33 18,24
x = =
-12000 0 30000 12000 0 30000 0,00060 5,34 -4 1,34
0 -1200000 0 0 1200000 0 0,00000090 1,08 0 1,08
-30000 0 50000 30000 0 100000 -0,000062 11,79 -3,33 8,46
395
Bulunan sonular global eksende olduundan yerel eksene dntrlmesi gerekmektedir.
1 nolu elemann transformasyon matrisi aadaki ekilde elde edilir.
cos sin 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0
-sin cos 0 0 0 0 -1 0 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0
T1 T1T =
= 0 0 0 cos sin 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 -sin cos 0 0 0 0 -1 0 0
0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
= 90.0 iin [T]=90.0 x [P1-2]global = [P1-2]yerel
Dntrme Matrisi [T] [P1-2]global [P]yerel Sap2000

0 1 0 0 0 0 -9,34 N1 -1,08 1,079
-1 0 0 0 0 0 -1,08 V1 9,34 9,339
0 0 1 0 0 0 18,24 M1 18,24 18,2458
x =
0 0 0 0 1 0 1,34 N2 1,08 1,079
0 0 0 -1 0 0 1,08 V2 -1,34 1,339
0 0 0 0 0 1 8,46 M2 8,46 -8,4516
2-3 ubuu d2-3 Po

[P] U Kuvvetler (Global
K2-3 Eksende)
520562,1 103603 -2545,75 -520562 -103603 -2545,75 0,00060 3,16 3,16 0 3,16
103603 23266,3 12728,79 -103603 -23266,3 12728,79 0,00000090 -1,08 -1,08 0 -1,08
-2545,75 12728,79 88252,6 2545,751 -12728,8 44126,3 -0,000062 -8,46 -8,46 + 0 -8,46
x =
-520562 -103603 2545,751 520562,1 103603 2545,751 0,000596 -3,16 -3,16 0 -3,16
-103603 -23266,3 -12728,8 103603 23266,3 -12728,8 -0,00000124 1,08 1,08 0 1,08
-2545,75 12728,79 44126,3 2545,751 -12728,8 88252,6 -0,000067 -8,66 -8,66 0 -8,66

0,98058 0,196117 0 0 0 0 3,16 N2 2,89 -2,888
-0,19612 0,98058 0 0 0 0 -1,08 V2 -1,68 1,678
0 0 1 0 0 0 -8,46 M2 -8,46 8,4516
x =
0 0 0 0,98058 0,196117 0 -3,16 N3 -2,89 -2,888
0 0 0 -0,19612 0,98058 0 1,08 V3 1,68 1,678
0 0 0 0 0 1 -8,66 M3 -8,66 -8,6596
3-4 ubuu

K3-4 d3-4 Po Eksende)
8746,356 0 30612,24 -8746,36 0 30612,24 0,000596 3,35 3,35 0 3,35
0 874285,7 0 0 -874286 0 -0,00000124 0,79 0,79 0 0,79
30612,24 0 142857,1 -30612,2 0 71428,57 -0,000067 9,48 9,48 + 0 9,48
x =
-8746,36 0 -30612,2 8746,356 0 -30612,2 0 -3,35 -3,35 0 -3,35
0 -874286 0 0 874285,7 0 0 -0,79 -0,79 0 -0,79
30612,24 0 71428,57 -30612,2 0 142857,1 0 13,94 13,94 0 13,94
= 90.0 iin [T]=-90.0 x [P3-4]global = [P3-4]yerel

0 -1 0 0 0 0 3,16 N3 1,08 -1,079
1 0 0 0 0 0 -1,08 V3 3,16 -3,161
0 0 1 0 0 0 8,66 M3 8,66 -8,6596
x =
0 0 0 0 -1 0 -3,16 N4 -1,08 -1,079
0 0 0 1 0 0 1,08 V4 -3,16 -3,161
0 0 0 0 0 1 13,46 M4 13,46 13,4641
396
Mesnet Tepkilerinin Bulunmas (aadaki rnekten sonra bulunursa daha iyi olur)
P0 Mesnet Tepk.
1 nolu elemandan
-12000 0 -30000 0 0 0 0,00060 -5,34 -4 P1X -9,34
0 -1200000 0 0 0 0 0,00000090 -1,08 0 P1Y -1,08
30000 0 50000 0 0 0 -0,000062 14,91 3,33 M1 18,24
x = + =
0 0 0 -8746,355685 0 -30612,2449 0,000596 -3,16 0 P4X -3,16
0 0 0 0 -874285,7143 0 -0,00000124 1,08 0 P4Y 1,08
0 0 0 30612,2449 0 71428,57143 -0,000067 13,46 0 M4 13,46
3 nolu elemandan
- 8.70
-
8.44
+
M alan +
-
18.20 13.49
Uygulama: Verilen sistemin kesit tesirlerinin (V, M ve N) matris yntemi ile bulunmas (Tm kesitler 30x60 cm C30/37).
80 kN 40 kNm 80 kN y 40 kNm
y
2 x 3 x
2 3
20 kN/m 20 kN/m
4
m 4m
4 x 4
2m 2m
1 1
3.5m 6m 3.5m 6m
Eleman L (m) I (10-3 m4) A (m2) E (kN/m2) EA (kN) EI (kNm2) x = cos y = sin
o
1 1-2 6.946 0.3x0.6= (C30/37) (59.74 ) 0.5039 (59.74o) 0.8637
0.3x.63/12
2 2-3 6 5724000 171720 (0o) 1 (0o) 0
= 5.4
3 3-4 4 0.18 31800000 (90o) 0 (90o) 1
Dn asndan [] oluan Moment ve Kesme ] oluan moment ve kesme

Deplasmandan [
i
i k

i k
Mik Mki
i k 6EI
_ Mk =
_ 2EI L2
Mk = i
L 6EI +
4EI Mi =
Mi = i + L2 ' dan oluan kesme kuvvetleri
L M' den oluan kesme kuvvetleri

4EI 2EI 6EI 6EI
L + L i 6EI L2 + L2 12EI
Vi = Vk = = i Vi = Vk = =
L L2 L L3
397
zm: 1 nolu ubuk k ubuu olarak zm yaplmtr. P q
i k
Dm 1 2
ekil de.
u1
v1 1 u2 v2 2
A2 122y A 12 6y A2 122y A 12 6y
x + 2 = 213852.26 I 2 x y = 354171 = 18494.1 x + 2 I + 2 x y
L L
L
L L
I I L

A 12 A2y 122 6x A 12 A2y 122 6x

I 2 x y = 354171 + 2 x = 616417.8 = 10677.57 I + 2 x y + 2x
L I L L L I L L
6y 6x 6y 6x
= 18494.1 = 10677.57 [ 4 ] = 98888.6 [2]

L L
EI L L

K = L

A2 122y A 12 6y A2 122y A 12 6y
x + 2 I + 2 x y x + 2 I 2 x y
I L L L I L L L
A 12 A2y 122 6x A 12 A2y 122 6x

I + 2 x y + 2x I 2 x y + 2x
L I L L L I L L
6y 6x 6y 6x
[2] [4]
L L L L
A2 122y
x + 2 bu terim nereden geliyor ?
I L
Bu terim yatayla (deyle) bir a yapan ubuun,
EA
1. L (cos )
2

ubuun eksenel kuvvetinin ann cos deeri ile lokal (ubuun kendi ekseni) eksene dntrlmesi
EA
L cos

EA EA
Sonra bu kuvvetin L cos ann cos deeri ile global (sistemin) eksene dntrlmesi L (cos )
2

12EI
2. 3 (sin )
2
L
12EI
ubuun deplasman [] yapmas sonucu u momentlerinden dolay oluan kesme 3 kuvvetinin nce
L
lokal eksene dntrlmesi sonucu olua 12EI

3

sin
L
12EI
Sonra bu kuvvetin 3 sin ann sin deeri ile global (sistemin) eksene dntrlmesi sonucu elde edilen
L
deer 12EI
3

(sin )2
L
Bu deerlerin toplamdr.
213852,3 356012,0 -18445,5 -213852,3 -356012,0 -18445,5 954000 0 0 -954000 0 0

356012,0 616368,1 10761,4 -356012,0 -616368,1 10761,4 K2-3=EI 0 9540 28620 0 -9540 28620
K1-2=
= 59.74 o -18445,5 10761,4 98888,6 18445,5 -10761,4 49444,3 = 0o 0 28620 114480 0 -28620 57240

Sin59.74= 0.8637 -213852,3 -356012,0 18445,5 213852,3 356012,0 18445,5 Sin=0 -954000 0 0 954000 0 0
Cos59.74= 0.5039
-356012,0 -616368,1 -10761,4 356012,0 616368,1 -10761,4 Cos=1 0 -9540 -28620 0 9540 -28620
-18445,5 10761,4 49444,3 18445,5 -10761,4 98888,6 0 28620 57240 0 -28620 114480
EA2x 12EI 5724000 0.50392 12 171720 0.86372
2
y EA2x 12EI2y 5724000 12 12 171720 02
+ = + = 213852.26 + = + = 954000
L L3 6.946 6.9463 L L3 6 63
398
Eleman 3 4 x
qL2 206.9462
32197,5 0,0 64395,0 -32197,5 0,0 64395,0 M21 = = =80.41 P2x
12 12
0,0 1431000,0 0,0 0,0 -1431000,0 0,0 P2y=69.46
K3-4=EI
64395,0 0,0 171720,0 -64395,0 0,0 85860,0
= 90o
-32197,5 0,0 -64395,0 32197,5 0,0 -64395,0 20 kN/m
L=6.946
Sin90=-1 Cos90=0
0,0 -1431000,0 0,0 0,0 1431000,0 0,0 60o
64395,0 0,0 85860,0 -64395,0 0,0 171720,0
y
EA2x 12EI2y 5724000 02 12 171720 ( 1)2
+ = + = 32197.5 M12=80.41
L3 43 P1y=20x6.946/2=69.46
L 4
P1x
Elemanlarn d yklerden dolay oluan u deerleri aadaki ekilde hesaplanr. ubuk kuvvetlerinin lokal eksendeki
deerleri bulunur ve transformasyon (dnm) matrisiyle arplarak global eksendeki deerleri tablodaki gibi bulunur.
P [Global] 1 2 P [lokal] P [Global]

P1x 0,5039247 0,86374757 0 0 0 0 P1x=0 P1x=-60
P1y -0,863748 0,50392474 0 0 0 0 P1y=-69.46 P1y=-35
M12 0 0 1 0 0 0 M1=-80.41 M12=-80.41
= x =
P2x 0 0 0 0,5039247 0,863748 0 P4x=0 P2x=-60
P2y 0 0 0 -0,863748 0,503925 0 P4y=-69.46 P2y=-35
M21 0 0 0 0 0 1 M4=80.412 M21=80.41
[P] = [T] x [P]
[K].[d] + Po = q [d] = [K]1. q Po } ilemi yaplarak dm noktas sabit deerleri bulunur.

D
D.N. 1 2 3 4 ykler
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u4 v4 4 u Po q q- Po
213852,26 356012,03 -18445,46 -213852,26 -356012,03 -18445,46 u1 -60 0 60
1 356012,03 616368,05 10761,39 -356012,03 -616368,05 10761,39 v1 35 0 -30
-18445,46 10761,39 98888,57 18445,46 -10761,39 49444,28 1 80,41 0 -80,41
-213852,26 -356012,03 18445,46 1167852,26 356012,03 18445,46 -954000,00 0,00 0,00 X u2
-60 0 60
2 -356012,03 -616368,05 -10761,39 356012,03 625908,05 17858,61 0,00 -9540,00 28620,00 v2 = 35 -80 -115
-18445,46 10761,39 49444,28 18445,46 17858,61 213368,57 0,00 -28620,00 57240,00 2 -80,41 0 80,41
-954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00 -32197,50 0,00 64395,00 u3 0 0 0
3 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00 0,00 -1431000,00 0,00 v3 0 0 0
0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00 -64395,00 0,00 85860,00 3 0 40 40
-32197,50 0,00 -64395,00 32197,50 0,00 -64395,00 u4 0 0 0
4 0,00 -1431000,00 0,00 0,00 1431000,00 0,00 v4 0 0 0
64395,00 0,00 85860,00 -64395,00 0,00 171720,00 4 0 0 0
3
u3 v3 3
954000+32197.5=986197,5 0+0=0 0+64395=64395
0+0=0 1431000+9540=1440540 0-28620=-28620
0+64395=64395 0-28620=-28620 171720+114480=286200
Snr artlarnn sistem rijitlik matrisine ilenmesi mesnet hareketlerinin bulunduu satr ve stunlar silinerek elde edilir.
DM u1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u Po q q- Po
213852,26 -18445,46 -213852,26 -356012,03 -18445,46 0 0 0 u1 -60 0 = 60
1
-18445,46 98888,57 18445,46 -10761,39 49444,28 0 0 0 1 80,41 0 = -80,41
-213852,26 18445,46 1167852,26 356012,03 18445,46 -954000,00 0,00 0,00 u2 -60 0 = 60
2 -356012,03 -10761,39 356012,03 625908,05 17858,61 0,00 -9540,00 28620,00 X v2 35 -80 = -115
=
-18445,46 49444,28 18445,46 17858,61 213368,57 0,00 -28620,00 57240,00 2 -80,41 0 = 80,41
0 0 -954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00 u3 0 0 = 0
3 0 0 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00 v3 0 0 = 0
0 0 0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00 3 0 40 = 40
399
u1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u Sabitler Sap2000
0,000485 0,000083 0,000137 0,000202 0,000008 0,000136 0,000000 -0,000052 u1 60 u1 = 0,005991 0,0059930
0,000083 0,000029 0,000013 0,000041 -0,000002 0,000013 0,000000 -0,000007 1 -80,41 1 = -0,00165 0,0016520
0,000137 0,000013 0,000074 0,000036 0,000005 0,000073 0,000000 -0,000021 u2 60 u2 = 0,006971 0,0069710
X v2 -115 v2 = -0,0007300
0,000202 0,000041 0,000036 0,000097 0,000002 0,000036 0,000000 -0,000018 -0,00073
=
0,000008 -0,000002 0,000005 0,000002 0,000006 0,000005 0,000000 -0,000002 2 80,41 2 = 0,001153 -0,0011530
0,000136 0,000013 0,000073 0,000036 0,000005 0,000073 0,000000 -0,000021 u3 0 u3 = 0,006845 0,0068460
0,000000 0,000000 0,000000 0,000000 0,000000 0,000000 0,000001 0,000000 v3 0 v3 = -1,3E-05 -0,0000130
-0,000052 -0,000007 -0,000021 -0,000018 -0,000002 -0,000021 0,000000 0,000011 3 40 3 = -0,00156 0,0015590
1-2 ubuunun global eksendeki u kuvvetleri=[K1-2]x[d1-2]+ Po

K1-2 d1-2 K1-2x d1-2 Po [P] U Kuvvetler (Global Eksende)
213852,3 356012,0 -18445,5 -213852,3 -356012,0 -18445,5 0,0059909 60,00 60,00 -60,00 0,00
356012,0 616368,1 10761,4 -356012,0 -616368,1 10761,4 0 96,51 96,51 35 131,51
-18445,5 10761,4 98888,6 18445,5 -10761,4 49444,3 -0,0016519 -80,41 -80,41 + 80,41 0,00
x = =
-213852,3 -356012,0 18445,5 213852,3 356012,0 18445,5 0,0069710 -60,00 -60,00 -60 -120,00
-356012,0 -616368,1 -10761,4 356012,0 616368,1 -10761,4 -0,0007314 -96,51 -96,51 35 -61,51
-18445,5 10761,4 49444,3 18445,5 -10761,4 98888,6 0,0011527 58,26 58,26 -80,41 -22,15
Bulunan sonular global eksende olduu iin yerel eksenlere evrilmelidir.
= 59.74 iin [T]=59.74 x [P1-2]global = [P1-2]yerel Dnstrme Matrisi [T] [P1-2]global [P]yerel Sap2000
0,5039247 0,86374757 0 0 0 0 0,00 N1 113,59 -113,60
-0,863748 0,50392474 0 0 0 0 131,51 V1 66,27 -66,27
0 0 1 0 0 0 0,00 M1 0,00 0,00
x =
0 0 0 0,5039247 0,863748 0 -120,00 N2 -113,60 -113,60
0 0 0 -0,863748 0,503925 0 -61,51 V2 72,65 72,66
0 0 0 0 0 1 -22,15 M2 -22,15 -22,18
K2-3 d2-3 Po [P]yerel Sap2000

2-3 ubuu [K2-3]x[d2-3]+ Po = U
954000 0 0 -954000 0 0 0,0069710 0 N2 120,00 120,00
kuvvetler
0 9540 28620 0 -9540 28620 -0,0007314 0 V2 -18,49 -18,48
0 28620 114480 0 -28620 57240 0,0011527 0 M2 22,15 -22,18
x + =
-954000 0 0 954000 0 0 0,0068452 0 N3 -120,00 -120,00
0 -9540 -28620 0 9540 -28620 -0,0000129 0 V3 18,49 18,48
0 28620 57240 0 -28620 114480 -0,0015591 0 M3 -133,07 133,06
= 0 olduu iin bulunan u kuvvetler yerel eksendedir, dntrlmesine gerek yoktur.
3-4 ubuu [K3-4]x[d3-4]+ Po = U [P] U Kuvvetler

K3-4 d3-4 Po (Global Eksende)
kuvvetler
32197,5 0,0 64395 -32197,5 0,0 64395,0 0,0068452 0 120,00
= 90 iin [T]=-90 x [P3-4]global = [P3- 0,0 1431000 0,0 0,0 -1431000 0,0 -0,0000129 0 -18,49
4]yerel 64395,0 0,0 171720 -64395,0 0,0 85860,0 -0,0015591 0 173,07
x + =
-32197,5 0,0 -64395 32197,5 0,0 -64395,0 0 0 -120,00
0,0 -1431000 0,0 0,0 1431000 0,0 0 0 18,49
64395,0 0,0 85860 -64395,0 0,0 171720,0 0 0 306,93
Dnstrme Matrisi [T] [P3-4]global [P]yerel Sap2000

0 -1 0 0 0 0 120,00 N3 18,49 -18,48
1 0 0 0 0 0 -18,49 V3 120,00 120,00
0 0 1 0 0 0 173,07 M3 173,07 -173,06
x =
0 0 0 0 -1 0 -120,00 N4 -18,49 18,48
0 0 0 1 0 0 18,49 V4 -120,00 -120,00
0 0 0 0 0 1 306,93 M4 306,93 -306,94
22.18 133.06
72.66 18.48
173.06
120
18.48
113.60
V Alan
306.94 120 N Alan
Moment alan
66.27 400
zm: 1 nolu ubuk k ubuu alnarak yaplan zm yaplmas durumunda;
1. Sadece 1 nolu ubuun rijitlik matrisi k olarak oluturulur

2. 1 nolu ubuun ankastrelik momentleri k ubuu olarak hesaplanr ve sistem rijitlik matrisine yazlr.
3. Sistem aynen zlr.
K1-2= 210411,7 358019,3 0,0 -210411,7 -358019,3 -9222,7 954000 0 0 -954000 0 0

= 59.74 o 358019,3 615197,0 0,0 -358019,3 -615197,0 5380,7 K2-3=EI 0 9540 28620 0 -9540 28620

Sin59.74= 0.8637 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 = 0o 0 28620 114480 0 -28620 57240
Cos59.74= 0.5039
-210411,7 -358019,3 0,0 210411,7 358019,3 9222,7 Sin=0 -954000 0 0 954000 0 0
Sol Ucu
Moment -358019,3 -615197,0 0,0 358019,3 615197,0 -5380,7 Cos=1 0 -9540 -28620 0 9540 -28620
Almaz -9222,7 5380,7 0,0 9222,7 -5380,7 74166,4 0 28620 57240 0 -28620 114480
EI A2x 3 y
2
0.18 0.50392 3 0.86372 EA2x 12EI2y 5724000 12 12 171720 02
+ 2 = 24722.14 3
+ = 210411.67 + = + = 954000
L I L 5.4 10 6.9462 L L3 6 63
Eleman 3 4 EA2x 12EI2y 5724000 02 12 171720 (1)2

+ = + = 32197.5
32197,5 0,0 64395,0 -32197,5 0,0 64395,0 L L3 4 43
K3-4=EI 0,0 1431000,0 0,0 0,0 -1431000,0 0,0
= 90 o
64395,0 0,0 171720,0 -64395,0 0,0 85860,0

Sin90=-1 -32197,5 0,0 -64395,0 32197,5 0,0 -64395,0
Cos90=0 0,0 -1431000,0 0,0 0,0 1431000,0 0,0
64395,0 0,0 85860,0 -64395,0 0,0 171720,0

D
D.N. 1 2 3 4 ykler
210411,67 358019,33 0,00 -210411,67 -358019,33 -9222,73 u1 -45 0 45
1 358019,33 615196,96 0,00 -358019,33 -615196,96 5380,69 v1 26.25 0 -26.25
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 0 0 0
-210411,67 -358019,33 0,00 1164411,67 358019,33 9222,73 -954000,00 0,00 0,00 u2 -75 0 75
2 -358019,33 -615196,96 0,00 358019,33 624736,96 23239,31 0,00 -9540,00 28620,00 v2 43.75 -80 -123.75
-9222,73 5380,69 0,00 9222,73 23239,31 188646,43 0,00 -28620,00 57240,00 X 2 -120.62 0 120.62
=
-954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00 -32197,50 0,00 64395,00 u3 0 0 0
3 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00 0,00 -1431000,00 0,00 v3 0 0 0
0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00 -64395,00 0,00 85860,00 3 0 40 40
-32197,50 0,00 -64395,00 32197,50 0,00 -64395,00 u4 0 0 0
4 0,00 -1431000,00 0,00 0,00 1431000,00 0,00 v4 0 0 0
64395,00 0,00 85860,00 -64395,00 0,00 171720,00 4 0 0 0
3
u3 v3 3
954000+32197.5=986197,5 0+0=0 0+64395=64395
0+0=0 1431000+9540=1440540 0-28620=-28620
0+64395=64395 0-28620=-28620 171720+114480=286200
Sistem rijitlik matrisi (Mesnet artlarnn lenmesi)

D
D.N. 1 2 3 4 ykler
210411,67 -210411,67 -358019,33 -9222,73 u1 -45 0 45
1 DEY HAREKET SIFIR
DNME HMAL
-210411,67 1164411,67 358019,33 9222,73 -954000,00 0,00 0,00 u2 -75 0 75
2 -358019,33 358019,33 624736,96 23239,31 0,00 -9540,00 28620,00 v2 43.75 -80 -123.75
-9222,73 9222,73 23239,31 188646,43 0,00 -28620,00 57240,00 X -120.62 0 120.62
2
SABT MESNET =
-954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00 u3 0 0 0
3 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00 v3 0 0 0
0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00 3 0 40 40
4 SABT MESNET
401
[K] (Rijitlik Matrisinin Son Hali)

210411,67 -210411,67 -358019,33 -9222,73 0,00 0,00 0,00
-210411,67 1164411,67 358019,33 9222,73 -954000,00 0,00 0,00
-358019,33 358019,33 624736,96 23239,31 0,00 -9540,00 28620,00
-9222,73 9222,73 23239,31 188646,43 0,00 -28620,00 57240,00
0,00 -954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00
0,00 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00
0,00 0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00
[K].[d] + Po = q [d] = [K]1. q Po } ilemi yapldnda:
[K]-1 q- Po Hesap Sap2000

0,0004851630 0,0001366375 0,0002018302 0,0000081040 0,0001355892 0,0000004592 -0,0000522655 45,00 u1 0,0059905 0,0059930
0,0001366375 0,0000744060 0,0000364464 0,0000049578 0,0000733578 -0,0000000803 -0,0000211497 75,00 u2 0,0069709 0,0069710
0,0002018302 0,0000364464 0,0000971541 0,0000016942 0,0000364464 0,0000003150 -0,0000182232 -123,75 v2 -0,0007316 -0,0007300
0,0000081040 0,0000049578 0,0000016942 0,0000060105 0,0000049578 0,0000000814 -0,0000024789 x 120,62 = 2 0,0011527 -0,0011530
0,0001355892 0,0000733578 0,0000364464 0,0000049578 0,0000733578 -0,0000000803 -0,0000211497 0,00 u3 0,0068451 0,0068460
0,0000004592 -0,0000000803 0,0000003150 0,0000000814 -0,0000000803 0,0000006987 0,0000000402 0,00 v3 -1,292E-05 -0,0000130
-0,0000522655 -0,0000211497 -0,0000182232 -0,0000024789 -0,0000211497 0,0000000402 0,0000105749 40,00 3 -0,0015591 0,0015590
1-2 ubuu [K1-2]x[d1-2]+ Po = U kuvvetler
K1-2 d1-2 Po [P] U Kuvvetler (Global Eksende)

210411,7 358019,3 0,0 -210411,7 -358019,3 -9222,7 0,0059905 45,00 45,00 -45,00 0,00
358019,3 615197,0 0,0 -358019,3 -615197,0 5380,7 0 105,28 105,28 26,25 131,53
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0,00 0,00 + 0,00 0,00
x = =
-210411,7 -358019,3 0,0 210411,7 358019,3 9222,7 0,0069709 -45,00 -45,00 -75 -120,00
-358019,3 -615197,0 0,0 358019,3 615197,0 -5380,7 -0,0007316 -105,28 -105,28 43,75 -61,53
-9222,7 5380,7 0,0 9222,7 -5380,7 74166,4 0,0011527 98,47 98,47 -120,62 -22,15
1 nolu eleman iin bulunan sonular global eksende olduu iin lokal eksenlere dntrlr.
0,5039247 0,86374757 0 0 0 0 0,00 N1 113,59 -113,60
-0,863748 0,50392474 0 0 0 0 131,53 V1 66,27 -66,27
0 0 1 0 0 0 0,00 M1 0,00 0,00
x =
0 0 0 0,5039247 0,863748 0 -120,00 N2 -113,60 -113,60
0 0 0 -0,863748 0,503925 0 -61,53 V2 72,65 72,66
0 0 0 0 0 1 -22,15 M2 -22,15 -22,18
Daha nce bulunan sonularla ayn kt grlmektedir.
Mesnet Tepkilerinin Bulunmas,
1. ekil deitirmeler (u, v ve ) bulunurken silinen stunlarda aranan mesnet tepkisi ynndeki
deerler alnarak,
2. Bulunmas istenen mesnet tepkileri ynndeki diyagonal terimler (u1u1 ve v1v1) terimler
silinerek bulunan matris serbest dmlerde bulunan ekil deitirmelerle arplarak
hesaplanr.
3. rnein 1 nolu mesnette y ynndeki mesnet tepkisi bulunmak istenirse,
v1 ynndeki stun silinir,
v1 ynndeki satr deerleri,
v1 ynndeki stun silinmeyen deerleri
v1v1 deerleri alnmayarak
Elde edilen satr matrisi bulunan ekil deitirmeler stun matrisi ile arplarak bulunur.
402

D
D.N. 1 2 3 4 ykler
210411,67 358019,33 0,00 -210411,67 -358019,33 -9222,73 0 0 0 0 0 0 u1 -45 0 45
1 358019,33 615196,96 0,00 -358019,33 -615196,96 5380,69 0 0 0 0 0 0 v1 26.25 0 -26.25
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0
-210411,67 -358019,33 0,00 1164411,67 358019,33 9222,73 -954000,00 0,00 0,00 0 0 0 u2 -75 0 75
2 -358019,33 -615196,96 0,00 358019,33 624736,96 23239,31 0,00 -9540,00 28620,00 0 0 0 v2 43.75 -80 -123.75
-9222,73 5380,69 0,00 9222,73 23239,31 188646,43 0,00 -28620,00 57240,00 0 0 0 X -120.62 0 120.62
2
=
0 0 0 -954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00 -32197,50 0,00 64395,00 u3 0 0 0
3 0 0 0 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00 0,00 -1431000,00 0,00 v3 0 0 0
0 0 0 0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00 -64395,00 0,00 85860,00 3 0 40 40
0 0 0 0 0 0 -32197,50 0,00 -64395,00 32197,50 0,00 -64395,00 u4 0 0 0
4 0 0 0 0 0 0 0,00 -1431000,00 0,00 0,00 1431000,00 0,00 v4 0 0 0
0 0 0 0 0 0 64395,00 0,00 85860,00 -64395,00 0,00 171720,00 4 0 0 0

D
D.N. 1 2 3 4 ykler
u1 -45 0 45
1 358019,33 -358019,33 -615196,96 5380,69 0 0 0 v1 26.25 0 -26.25
1 0 0 0
u2 -75 0 75
2 v2 43.75 -80 -123.75
X 2 -120.62 0 120.62
=
u3 0 0 0
3 v3 0 0 0
3 0 40 40
0 0 0 0 -32197,50 0,00 -64395,00 u4 0 0 0
4 0 0 0 0 0,00 -1431000,00 0,00 v4 0 0 0
0 0 0 0 64395,00 0,00 85860,00 4 0 0 0
v1 ynndeki mesnet tepkisinin bulunmas aadaki ekilde yaplr.
1. Yukardaki matriste bulunan satr matrisi
358019,33 -358019,33 -615196,96 5380,69 0,00 0,00 0,00
2. Serbest ularda bulunan ekil deitirmelerle aadaki ekilde arplarak mesnet tepkisi bulunur.
ekil deitirmeler
0,0059905
0,0069709
-0,0007316
0,0011527
0,0068451
-1,29E-05
-0,0015591
358019,33 -358019,33 -615196,96 5380,69 0 0 0 105,2783
k Y=kxd
Sistemdeki tm mesnet tepkileri ise aadaki ekilde bulunur.
Mesnet
0,0059905 P0 SAP2000
Tepkileri
358019,33 -358019,33 -615196,96 5380,69 0,00 0,00 0,00 0,0069709 105,26 26,25 P1X 131,51 131.52
0,00 0,00 0,00 0,00 -32197,50 0,00 -64395,00 -0,0007316 -120,00 0 P2Y -120,00 -120.00
x = + =
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -1431000,00 0,00 0,0011527 18,49 0 P2X 18,49 18,48
0,00 0,00 0,00 0,00 64395,00 0,00 85860,00 0,0068451 306,93 0 M2 306,93 306.94
-1,292E-05
-0,0015591
403
Uygulama: Verilen sistemin kesit tesirlerinin (V, M ve N) matris yntemi ile bulunmas.
y y
2 x 3 x
2 3
m
4 4m
x 4
1/800 rad 4 m
2m 2
1 1
m m
3.5m 6m 3.5 6
o
1 1-2 6.946 0.3x0.6= (C30/37) (59.74 ) 0.5039 (59.74o) 0.8637
0.3x.63/12
2 2-3 6 5724000 171720 (0o) 1 (0o) 0
= 5.4
3 3-4 4 0.18 31800000 (-90o) 0 (-90o) -1
k
4EI 4 31800000 5.4 103 1 Vk
M4 = 4 = = 214.65 kNm Mki
L 4 800
2EI 2 31800000 5.4 103 1

M3 = 4 = = 107.33 kNm
L 4 800
Mik
i
6EI 6 31800000 5.4 103 1 Vi
V4 = V3 = 4 = = 80.49 kN i
L2 42 800
210411,7 358019,3 0,0 -210411,7 -358019,3 -9222,7 954000 0 0 -954000 0 0

K1-2= 358019,3 615197,0 0,0 -358019,3 -615197,0 5380,7 K2-3=EI 0 9540 28620 0 -9540 28620
= 59.74o 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 = 0o 0 28620 114480 0 -28620 57240

Sin59.74= 0.8637

Cos59.74= 0.5039 -210411,7 -358019,3 0,0 210411,7 358019,3 9222,7 Sin=0 -954000 0 0 954000 0 0
Sol Ucu Moment
Almaz -358019,3 -615197,0 0,0 358019,3 615197,0 -5380,7 Cos=1 0 -9540 -28620 0 9540 -28620
-9222,7 5380,7 0,0 9222,7 -5380,7 74166,4 0 28620 57240 0 -28620 114480
EI A2x 3 y
2
+ 2 = EA2x 12EI2y
L I L + =
L L3
5724000 12 12 171720 02
0.18 0.50392 3 0.86372 + = 954000
24722.14 3
+ = 210411.67 6 63
5.4 10 6.9462
Eleman 3 4
32197,5 0,0 64395,0 -32197,5 0,0 64395,0

0,0 1431000,0 0,0 0,0 -1431000,0 0,0
K3-4=EI
64395,0 0,0 171720,0 -64395,0 0,0 85860,0
= 90o
-32197,5 0,0 -64395,0 32197,5 0,0 -64395,0
Sin90=-1 Cos90=0
0,0 -1431000,0 0,0 0,0 1431000,0 0,0
64395,0 0,0 85860,0 -64395,0 0,0 171720,0
EA2x 12EI2y 5724000 02 12 171720 (1)2

+ = + = 32197.5
L L3 4 43
404

D
D.N. 1 2 3 4 ykler
210411,67 358019,33 0,00 -210411,67 -358019,33 -9222,73 u1 0 0 0
1 358019,33 615196,96 0,00 -358019,33 -615196,96 5380,69 v1 0 0 0
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 0 0 0
-210411,67 -358019,33 0,00 1164411,67 358019,33 9222,73 -954000,00 0,00 0,00 u2 0 0 0
2 -358019,33 -615196,96 0,00 358019,33 624736,96 23239,31 0,00 -9540,00 28620,00 v2 0 0 0
-9222,73 5380,69 0,00 9222,73 23239,31 188646,43 0,00 -28620,00 57240,00 X 0 0 0
2
=
-954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00 -32197,50 0,00 64395 u3 80,49 0 -80.49
3 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00 0,00 -1431000,00 0,00 v3 0 0 0
0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00 -64395,00 0,00 85860 3 107.33 0 -107.33
-32197,50 0,00 -64395,00 32197,50 0,00 -64395 u4 -80,49 0 80.49
4 0,00 -1431000,00 0,00 0,00 1431000,00 0,00 v4 0 0 0
64395,00 0,00 85860,00 -64395,00 0,00 171720 4 214.65 0 -214.65
3
u3 v3 3
954000+32197.5=986197,5 0+0=0 0+64395=64395
0+0=0 1431000+9540=1440540 0-28620=-28620
0+64395=64395 0-28620=-28620 171720+114480=286200
Sistem rijitlik matrisi (Mesnet artlarnn lenmesi)

D
D.N. 1 2 3 4 ykler
210411,67 -210411,67 -358019,33 -9222,73 u1 0 0 0
1 DEY HAREKET SIFIR
DNME HMAL
-210411,67 1164411,67 358019,33 9222,73 -954000,00 0,00 0,00 u2 0 0 0
2 -358019,33 358019,33 624736,96 23239,31 0,00 -9540,00 28620,00 v2 0 0 0
-9222,73 9222,73 23239,31 188646,43 0,00 -28620,00 57240,00 X 0 0 0
2
SABT MESNET =
-954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00 u3 80,49 0 -80.49
3 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00 v3 0 0 0
0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00 3 107.33 0 -107.33
4 SABT MESNET
[K] (Rijitlik Matrisinin Son Hali)

210411,67 -210411,67 -358019,33 -9222,73 0,00 0,00 0,00
-210411,67 1164411,67 358019,33 9222,73 -954000,00 0,00 0,00
-358019,33 358019,33 624736,96 23239,31 0,00 -9540,00 28620,00
-9222,73 9222,73 23239,31 188646,43 0,00 -28620,00 57240,00
0,00 -954000,00 0,00 0,00 986197,50 0,00 64395,00
0,00 0,00 -9540,00 -28620,00 0,00 1440540,00 -28620,00
0,00 0,00 28620,00 57240,00 64395,00 -28620,00 286200,00
[K].[d] + P0 = q [d] = [K]1. q P0 } ilemi yapldnda:
[K]-1 q- Po Hesap Sap2000

0,0004851630 0,0001366375 0,0002018302 0,0000081040 0,0001355892 0,0000004592 -0,0000522655 0.00 u1 -0,0053047 0,005305
0,0001366375 0,0000744060 0,0000364464 0,0000049578 0,0000733578 -0,0000000803 -0,0000211497 0.00 u2 -0,0036349 0,003635
0,0002018302 0,0000364464 0,0000971541 0,0000016942 0,0000364464 0,0000003150 -0,0000182232 0.00 v2 -0,0009779 0,000978
0,0000081040 0,0000049578 0,0000016942 0,0000060105 0,0000049578 0,0000000814 -0,0000024789 x 0.00 = 2 -0,000133 -0,000133
0,0001355892 0,0000733578 0,0000364464 0,0000049578 0,0000733578 -0,0000000803 -0,0000211497 0.00 u3 -0,0036349 0,003635
0,0000004592 -0,0000000803 0,0000003150 0,0000000814 -0,0000000803 0,0000006987 0,0000000402 -80.49 v3 2,155E-06 2,155E-06
-0,0000522655 -0,0000211497 -0,0000182232 -0,0000024789 -0,0000211497 0,0000000402 0,0000105749 -107.33 3 0,0005675 0.000567

210411,7 358019,3 0,0 -210411,7 -358019,3 -9222,7 -0,0053047 0,00 0,00 0.00 0,00
358019,3 615197,0 0,0 -358019,3 -615197,0 5380,7 0 3,08 3,08 0.00 3,08
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0,00 0,00 + 0.00 0,00
x = =
-210411,7 -358019,3 0,0 210411,7 358019,3 9222,7 -0,0036349 0,00 0,00 0.00 0,00
-358019,3 -615197,0 0,0 358019,3 615197,0 -5380,7 -0,0009779 -3,08 -3,08 0.00 -3,08
-9222,7 5380,7 0,0 9222,7 -5380,7 74166,4 -0,000133 10,80 10,80 0.00 10,80
405

Dnstrme Matrisi [T]
cos( ) sin( ) 0 0 0 0
-sin( ) cos( ) 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0
0 0 0 cos( ) sin( ) 0
0 0 0 -sin( ) cos( ) 0
0 0 0 0 0 1
0,5039247 0,86374757 0 0 0 0 0,00 N1 2,66 2.66
-0,863748 0,50392474 0 0 0 0 3,08 V1 1,55 1.55
0 0 1 0 0 0 0,00 M1 0,00 0,00
x =
0 0 0 0,5039247 0,863748 0 0,00 N2 -2,66 2.66
0 0 0 -0,863748 0,503925 0 -3,08 V2 -1,55 1.55
0 0 0 0 0 1 10,80 M2 10,80 -10.80
2-3 ubuu ( = 0.00 )
K2-3 d2-3 Po [P] U Kuvvetler (Global Eksende) SAP2000
954000 0 0 -954000 0 0 -0,0036349 0,00 0,00 0 N2 0,00 0,00
0 9540 28620 0 -9540 28620 -0,0009779 3,08 3,08 0 V2 3,08 3,08
0 28620 114480 0 -28620 57240 -0,000133 -10,80 -10,80 + 0 M2 -10,80 -10,80
x =
-954000 0 0 954000 0 0 -0,0036349 0,00 0,00 0 N3 0,00 0,00
0 -9540 -28620 0 9540 -28620 2,155E-06 -3,08 -3,08 0 V3 -3,08 3,08
0 28620 57240 0 -28620 114480 0,0005675 29,30 29,30 0 M3 29,30 -29,30

[P] U Kuvvetler
K3-4 d3-4 Po (Global Eksende)
32197,5 0,0 64395,0 -32197,5 0,0 64395,0 -0,0036349 -80,49 -80,49 80,49 0,00
0,0 1431000,0 0,0 0,0 -1431000,0 0,0 2,155E-06 3,08 3,08 0 3,08
64395,0 0,0 171720,0 -64395,0 0,0 85860,0 0,0005675 -136,63 -136,63 + 107.33 -29,30
x = =
-32197,5 0,0 -64395,0 32197,5 0,0 -64395,0 0.00 80,49 80,49 -80,49 0,00
0,0 -1431000,0 0,0 0,0 1431000,0 0,0 0.00 -3,08 -3,08 0 -3,08
64395,0 0,0 85860,0 -64395,0 0,0 171720,0 0.00 -185,35 -185,35 214.65 29,30
= 90.00 iin [T]=59.74 x [P3-4]global = [P3-4]yerel Dnstrme Matrisi [T] [P3-4]global [P]yerel Sap2000
0 -1 0 0 0 0 0,00 N1 -3,08 -3.08
1 0 0 0 0 0 3,08 V1 0,00 0.00
0 0 1 0 0 0 -29,30 M1 -29,30 -29.30
x =
0 0 0 0 -1 0 0,00 N2 3,08 -3.08
0 0 0 1 0 0 -3,08 V2 0,00 0.00
0 0 0 0 0 1 29,30 M2 29,30 -29.30
Mesnet Tepkilerinin Bulunmas

Mesnet
-0,0053047 P0 SAP2000
Tepkileri
358019,33 -358019,33 -615196,96 5380,69 0,00 0,00 0,00 -0,0036349 3,08 0 P1X 3,08 -3,08
0,00 0,00 0,00 0,00 -32197,50 0,00 -64395,00 -0,0009779 80,49 -80,49 P2Y 0,00 0,00
x = + =
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -1431000,00 0,00 -0,000133 -3,08 0 P2X -3,08 3,08
0,00 0,00 0,00 0,00 64395,00 0,00 85860,00 -0,0036349 -185,35 214.65 M2 29,3 29,3
2,155E-06
0,0005675
406
o
1 1-2 4 (90 ) 0 (90o) 1
5.0 78800
2 2-3 4 (90o) 0 (90o) 1
10
3 3-4 6 11.25 1.10 15760000 1,576.1016 177300 (0o) 1 (0o) 0
o
4 2-5 6 15.0 236400 (0 ) 1 (0o) 0
o
5 5-4 4 5.0 78800 (90 ) 0 (90o) 1
RNEK: ekilde verilen erevenin M alannn MATRS yntemi ile elde edilmesi. [C30/37]
50 kN/m
zm: zerinde yk bulunan eik ubuktaki kesit tesirleri

6m

Tm kesitler
m
60 6
100
1 5
6m 6
m
o o
1 1-2 6 (-90 ) 0 (-90 ) -1
2 2-3 8.485 0.6x13/12 1x0.6= (C30/37)
o
(-45 ) 0.707 (-45o) -0.707
19080000 1590000
3 3-4 8.485 =0.05 0.60 31800000 o
(45 ) 0.707 (45o) 0.707
4 4-5 6 o
(90 ) 0 (90o) 1
407
Uygulama: ekilde verilen erevenin M alann elde edilmesi.
2.25I 0.75
I I 4m 0.5 0.5 4m
10 kN/m 10 kN/m
3I k=0.75

A I 0.5
4m 4m

m
6 6
m
zm: Dm noktalar, eleman numaralar ve elemanlarn alar aadaki tabloda belirlenmitir.
14775 2,412554 -29550 -14775 -2,41255 -29550 14775 2,412554 -29550 -14775 -2,41255 -29550
2,412554 3,94E+16 1,81E-12 -2,41255 -3,94E+16 1,81E-12 2,412554 3,94E+16 1,81E-12 -2,41255 -3,94E+16 1,81E-12
K1-2= K2-3=
-29550 1,81E-12 78800 29550 -1,81E-12 39400 -29550 1,81E-12 78800 29550 -1,81E-12 39400
= 90 o = 90 o

Sin90= 1.00 -14775 -2,41255 29550 14775 2,412554 29550 Sin90= 1.00 -14775 -2,41255 29550 14775 2,412554 29550
Cos90= 0.00 Cos90= 0.00
-2,41255 -3,94E+16 -1,81E-12 2,412554 3,94E+16 -1,81E-12 -2,41255 -3,94E+16 -1,81E-12 2,412554 3,94E+16 -1,81E-12
-29550 1,81E-12 39400 29550 -1,81E-12 78800 -29550 1,81E-12 39400 29550 -1,81E-12 78800
EI A 12
2 1 1010 0.002 12 1.002
2
EI A 12
2 1 1010 0.002 12 1.002
2
+ 2 = 19700
x y
3
+ = 14775 + 2 = 19700
x y
3
+ = 14775
L I L 5.0 10 42 L I L 5.0 10 42
2,63E+16 0 0 -2,63E+16 0 0 2,63E+16 0 0 -2,63E+16 0 0
K3-4= 0 9850 29550 0 -9850 29550 K2-5= 0 3283,333 19700 0 -3283,33 0
= 0 o 0 29550 118200 0 -29550 59100 = 0o 0 19700 118200 0 -19700 0

Sin90= 0.00
Sin90= 0.00 -2,63E+16 0 0 2,63E+16 0 0 Cos90= 1.00 -2,63E+16 0 0 2,63E+16 0 0
Cos90= 1.00
3 EI
2.25 EI
0 -9850 -29550 0 9850 -29550 SaUcu Moment Almaz 0 -3283,33 -19700 0 3283,333 0
0 29550 59100 0 -29550 118200 0 0 0 0 0 0
EI A2x 12 177300 1 1010 1.002 12 0.002 EI A2x 3 236400 1 1010 1.002 3 0.002
2 2
+ 2 = y
3
+ = 2.63 10
16
+ = 3
+ = 2.63 10
16 y
L I L 6 11.25 10 4 2
L I L 6 15.0 10 62
2
EI A2x 3y
Eleman 1 2 2
+ 2 =
3693,75 2,412554 0 -3693,75 -2,41255 -14775 L I L
K5-4=
= 90o 2,412554 3,94E+16 0 -2,41255 -3,94E+16 9,05E-13
78800 1 1010 0.002 3 1.002
+ = 3693.75
Sin90= 1.00
Cos90= 0.00
0 0 0 0 0 0 4 5 103 42
-3693,75 -2,41255 0 3693,75 2,412554 14775
Sol Ucu
Moment -2,41255 -3,94E+16 0 2,412554 3,94E+16 -9,05E-13
Almaz -14775 9,05E-13 0 14775 -9,05E-13 59100
Sistem Rijitlik Matrisi

D.N. 1 2 3 4 5
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u4 v4 4 u5 v5 5
14775,00 2,41 -29550,00 -14775,00 -2,41 -29550,00
1 2,41 3,94E+16 0,00 -2,41 -3,94E+16 0,00
-29550,00 0,00 78800,00 29550,00 0,00 39400,00
-14775,00 -2,41 29550,00 2,63E+16 4,83 0,00 -14775,00 -2,41 -29550,00 -2,63E+16 0,00 0,00
2 -2,41 -3,94E+16 0,00 4,83 7,88E+16 19700,00 -2,41 -3,94E+16 0,00 0,00 -3283,33 0,00
-29550,00 0,00 39400,00 0,00 19700,00 275800,00 29550,00 0,00 39400,00 0,00 -19700,00 0,00
-14775,00 -2,41 29550,00 2,63E+16 2,41 29550,00 -2,63E+16 0,00 0,00
3 -2,41 -3,94E+16 0,00 2,41 3,94E+16 29550,00 0,00 -9850,00 29550,00
-29550,00 0,00 39400,00 29550,00 29550,00 197000,00 0,00 -29550,00 59100,00
-2,63E+16 0,00 0,00 2,63E+16 2,41 14775,00 -3693,75 -2,41 0,00
4 0,00 -9850,00 -29550,00 2,41 3,94E+16 -29550,00 -2,41 -3,94E+16 0,00
0,00 29550,00 59100,00 14775,00 -29550,00 177300,00 -14775,00 0,00 0,00
-2,63E+16 0,00 0,00 -3693,75 -2,41 -14775,00 2,63E+16 2,41 0,00
5 0,00 -3283,33 -19700,00 -2,41 -3,94E+16 0,00 2,41 3,94E+16 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
408
Sistem Rijitlik Matrisi (Mesnet artlarnn lenmesi)

D.N. 1 2 3 4 5
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u4 v4 4 u5 v5 5
1 SABT MESNET
2,63E+16 4,83 0,00 -14775,00 -2,41 -29550,00 -2,63E+16 0,00
2 4,83 7,88E+16 19700,00 -2,41 -3,94E+16 0,00 0,00 -3283,33
0,00 19700,00 275800,00 29550,00 0,00 39400,00 0,00 -19700,00
SABT MESNET
-14775,00 -2,41 29550,00 2,63E+16 2,41 29550,00 -2,63E+16 0,00 0,00
Dnme hmal
3 -2,41 -3,94E+16 0,00 2,41 3,94E+16 29550,00 0,00 -9850,00 29550,00
-29550,00 0,00 39400,00 29550,00 29550,00 197000,00 0,00 -29550,00 59100,00
-2,63E+16 0,00 0,00 2,63E+16 2,41 14775,00 -3693,75 -2,41
4 0,00 -9850,00 -29550,00 2,41 3,94E+16 -29550,00 -2,41 -3,94E+16
0,00 29550,00 59100,00 14775,00 -29550,00 177300,00 -14775,00 0,00
-2,63E+16 0,00 0,00 -3693,75 -2,41 -14775,00 2,63E+16 2,41
5 0,00 -3283,33 -19700,00 -2,41 -3,94E+16 0,00 2,41 3,94E+16
Dnme hmal
Rijitlik Matrisi Son Hali u q-P0

2,63E+16 4,83 0,00 -14775,00 -2,41 -29550,00 -2,63E+16 0,00 u2 0
4,83 7,88E+16 19700,00 -2,41 -3,94E+16 0,00 0,00 -3283,33 v2 -37,5
0,00 19700,00 275800,00 29550,00 0,00 39400,00 0,00 -19700,00 2 -45
-14775,00 -2,41 29550,00 2,63E+16 2,41 29550,00 -2,63E+16 0,00 0,00 u3 0
-2,41 -3,94E+16 0,00 2,41 3,94E+16 29550,00 0,00 -9850,00 29550,00 v3 0
-29550,00 0,00 39400,00 29550,00 29550,00 197000,00 0,00 -29550,00 59100,00 x 3 = 0
-2,63E+16 0,00 0,00 2,63E+16 2,41 14775,00 -3693,75 -2,41 u4 0
0,00 -9850,00 -29550,00 2,41 3,94E+16 -29550,00 -2,41 -3,94E+16 v4 0
0,00 29550,00 59100,00 14775,00 -29550,00 177300,00 -14775,00 0,00 4 0
-2,63E+16 0,00 0,00 -3693,75 -2,41 -14775,00 2,63E+16 2,41 u5 0
0,00 -3283,33 -19700,00 -2,41 -3,94E+16 0,00 2,41 3,94E+16 v5 -22,5
[K].[d] + Po = q [d] = [K]1. q Po } ilemi yapldnda:
Rijitlik Matrisi Son Hali q-P0 d SAP2000

2,711E-04 2,944E-20 -1,016E-04 6,777E-04 2,739E-20 -1,016E-04 6,777E-04 -6,095E-04 -1,016E-04 2,711E-04 -6,095E-04 0 0,01828649 0,018275
2,944E-20 2,538E-17 -1,678E-20 1,035E-19 2,538E-17 -1,981E-20 1,035E-19 2,526E-17 -1,944E-20 2,944E-20 2,526E-17 -37,5 0,00000000 0,00000
-1,016E-04 -1,678E-20 5,077E-05 -3,047E-04 -1,506E-20 5,076E-05 -3,047E-04 3,045E-04 5,075E-05 -1,016E-04 3,045E-04 -45 -0,00913577 0,009137
6,777E-04 1,035E-19 -3,047E-04 2,004E-03 7,807E-18 -3,298E-04 2,004E-03 -1,920E-03 -3,206E-04 6,777E-04 -1,920E-03 0 0,05691252 0,056908
2,739E-20 2,538E-17 -1,506E-20 7,807E-18 5,076E-17 -3,368E-18 7,807E-18 3,015E-17 -2,962E-18 2,739E-20 3,015E-17 0 0,00000000 0,00000
-1,016E-04 -1,981E-20 5,076E-05 -3,298E-04 -3,368E-18 6,434E-05 -3,298E-04 3,446E-04 5,500E-05 -1,016E-04 3,446E-04 x 0 = -0,01003695 0,010042
6,777E-04 1,035E-19 -3,047E-04 2,004E-03 7,807E-18 -3,298E-04 2,004E-03 -1,920E-03 -3,206E-04 6,777E-04 -1,920E-03 0 0,05691252 0,056908
-6,095E-04 2,526E-17 3,045E-04 -1,920E-03 3,015E-17 3,446E-04 -1,920E-03 2,072E-03 3,397E-04 -6,095E-04 2,072E-03 0 -0,06032158 -0,060362
-1,016E-04 -1,944E-20 5,075E-05 -3,206E-04 -2,962E-18 5,500E-05 -3,206E-04 3,397E-04 6,217E-05 -1,016E-04 3,397E-04 0 -0,00992678 0,009932
2,711E-04 2,944E-20 -1,016E-04 6,777E-04 2,739E-20 -1,016E-04 6,777E-04 -6,095E-04 -1,016E-04 2,711E-04 -6,095E-04 0 0,01828649 0,018275
-6,095E-04 2,526E-17 3,045E-04 -1,920E-03 3,015E-17 3,446E-04 -1,920E-03 2,072E-03 3,397E-04 -6,095E-04 2,072E-03 -22,5 -0,06032158 -0,060362
1-2 ubuu
14775 2,412554 -29550 -14775 -2,41255 -29550 0 -0,22 -0,22 0 -0,22
2,412554 3,94E+16 1,81E-12 -2,41255 -3,94E+16 1,81E-12 0 59,82 59,82 0 59,82
-29550 1,81E-12 78800 29550 -1,81E-12 39400 0 180,42 180,42 + 0 180,42
x =
-14775 -2,41255 29550 14775 2,412554 29550 0,01828649 0,22 0,22 0 0,22
-2,41255 -3,94E+16 -1,81E-12 2,412554 3,94E+16 -1,81E-12 0,00000000 -59,82 -59,82 0 -59,82
-29550 1,81E-12 39400 29550 -1,81E-12 78800 -0,00913577 -179,53 -179,53 0 -179,53

Dnstrme Matrisi [T] Dnstrme Matrisi [T] [P1-2]global [P]yerel Sap2000
cos( ) sin( ) 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 -0,22 N1 59,82 60,00
-sin( ) cos( ) 0 0 0 0 -1 0 0 0 0 0 59,82 V1 0,22 0,00
0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 180,42 M1 180,42 180,00
x =
0 0 0 cos( ) sin( ) 0 0 0 0 0 1 0 0,22 N2 -59,82 60,00
0 0 0 -sin( ) cos( ) 0 0 0 0 -1 0 0 -59,82 V2 -0,22 0,00
0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 -179,53 M2 -179,53 180,00
409
2-3 ubuu
14775 0 -29550 -14775 0 -29550 0,01827464 -4,05 -4,05 0 -4,05
0 3,94E+14 0,00E+00 0 -3,94E+14 0,00E+00 -1,52E-13 4,32 4,32 0 4,32
-29550 0,00E+00 78800 29550 0,00E+00 39400 -0,00913734 25,92 25,92 + 0 25,92
x =
-14775 0 29550 14775 0 29550 0,05690730 4,05 4,05 0 4,05
0 -3,94E+14 0,00E+00 0 3,94E+14 0,00E+00 0,00000000 -4,32 -4,32 0 -4,32
-29550 0,00E+00 39400 29550 0,00E+00 78800 -0,01004195 -9,72 -9,72 0 -9,72

0 1.00 0 0 0 0 -4,05 N2 4,32 -4,32
-1.00 0 0 0 0 0 4,32 V2 4,05 4,05
0 0 1 0 0 0 25,92 M2 25,92 25,92
x =
0 0 0 0 1.00 0 4,05 N3 -4,32 -4,32
0 0 0 -1.00 0 0 -4,32 V3 -4,05 4,05
0 0 0 0 0 1 -9,72 M3 -9,72 -9,72
3-4 ubuu ( = 0.00 )
K3-4 d3-4 Po [P] U Kuvvetler (Global Eksende) SAP2000

2,63E+14 0 0 -2,63E+14 0 0 0,05690730 -4,05 -4,05 0 N3 -4,05 4,05
0 9850 29550 0 -9850 29550 0,00000000 4,32 4,32 0 V3 4,32 -4,32
0 29550 118200 0 -29550 59100 -0,01004195 9,72 9,72 + 0 M3 9,72 -9,72
x =
-2,63E+14 0 0 2,63E+14 0 0 0,05690730 4,05 4,05 0 N4 4,05 4,05
0 -9850 -29550 0 9850 -29550 -0,06036137 -4,32 -4,32 0 V4 -4,32 -4,32
0 29550 59100 0 -29550 118200 -0,00993230 16,20 16,20 0 M4 16,20 16,20
5-4 ubuu

3693,75 0 0 -3693,75 0 -14775 0,01827464 4,05 4,05 0 4,05
0 3,94E+14 0 0 -3,94E+14 0,00E+00 -0,06036137 -4,32 -4,32 0 -4,32
0 0 0 0 0 0 0,00 0,00 0,00 + 0 0,00
x =
-3693,75 0 0 3693,75 0 14775 0,05690730 -4,05 -4,05 0 -4,05
0 -3,94E+14 0 0 3,94E+14 0,00E+00 -0,06036137 4,32 4,32 0 4,32
-14775 0,00E+00 0 14775 0,00E+00 59100 -0,00993230 -16,20 -16,20 0 -16,20

0 1.00 0 0 0 0 4,05 N2 -4,32 4,32
-1.00 0 0 0 0 0 -4,32 V2 -4,05 -4,05
0 0 1 0 0 0 0,00 M2 0,00 0,00
x =
0 0 0 0 1.00 0 -4,05 N3 4,32 4,32
0 0 0 -1.00 0 0 4,32 V3 4,05 -4,05
0 0 0 0 0 1 -16,20 M3 -16,20 16,20
2-5 ubuu ( = 0.00 )

SAP2000
2,63E+14 0 0 -2,63E+14 0 0 0,01827464 4,05 4,05 0 N5 4,05 4,05

0 3283,333 19700 0 -3283,33 0 -1,52E-13 18,18 18,18 37,5 V5 55,68 -55,68
-
0 19700 118200 0 -19700 0 109,09 109,09 + 45 M5 154,09 -154,09
0,00913734
x =
-2,63E+14 0 0 2,63E+14 0 0 0,01827464 -4,05 -4,05 0 N4 -4,05 4,05
-
0 -3283,33 -19700 0 3283,333 0 -18,18 -18,18 22,5 V4 4,32 4,32
0,06036137
0 0 0 0 0 0 0,00 0,00 0,00 0 M4 0,00 0,00
410
Mesnet Tepkilerinin Bulunmas
Sistem rijitlik matrisinde mesnet tepkilerine kar gelen satrlardan silinen stun deerleri ayklandktan
sonra kalan matris ile ekil deitirmeler arplarak aadaki ekilde elde edilir.
Sistem Rijitlik Matrisi

D.N. 1 2 3 4 5
u1 v1 1 u2 v2 2 u3 v3 3 u4 v4 4 u5 v5 5
14775,00 0,00 -29550,00 -14775,00 0,00 -29550,00
1 0,00 3,94E+14 0,00 0,00 -3,94E+14 0,00
-29550,00 0,00 78800,00 29550,00 0,00 39400,00
-14775,00 0,00 29550,00 2,63E+14 0,00 0,00 -14775,00 0,00 -29550,00 -2,63E+14 0,00 0,00
2 0,00 -3,94E+14 0,00 0,00 7,88E+14 19700,00 0,00 -3,94E+14 0,00 0,00 -3283,33 0,00
-29550,00 0,00 39400,00 0,00 19700,00 275800,00 29550,00 0,00 39400,00 0,00 -19700,00 0,00
-14775,00 0,00 29550,00 2,63E+14 0,00 29550,00 -2,63E+14 0,00 0,00
3 0,00 -3,94E+14 0,00 0,00 3,94E+14 29550,00 0,00 -9850,00 29550,00
-29550,00 0,00 39400,00 29550,00 29550,00 197000,00 0,00 -29550,00 59100,00
-2,63E+14 0,00 0,00 2,63E+14 0,00 14775,00 -3693,75 0,00 0,00
4 0,00 -9850,00 -29550,00 0,00 3,94E+14 -29550,00 0,00 -3,94E+14 0,00
0,00 29550,00 59100,00 14775,00 -29550,00 177300,00 -14775,00 0,00 0,00
-2,63E+14 0,00 0,00 -3693,75 0,00 -14775,00 2,63E+14 0,00 0,00
5 0,00 -3283,33 -19700,00 0,00 -3,94E+14 0,00 0,00 3,94E+14 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
P0 Mesnet Tepkileri
-14775,00 0,00 -29550,00 0,01827464 0,00 0,00 P1x 0,00
0,00 -3,94E+14 0,00 x -1,52E-13 = 60,00 + 0,00 = P1y 60,00
29550,00 0,00 39400,00 -0,00913734 180,00 0,00 M1 180,00
9.72
16.2
154.08
25.92 0.0
Moment alan
180
NOT: Yukardaki matriste ekil deitirmelerin sfr olmas sitemin mesnet tepkileri itibari ile izostatik
olduunu gsterir.
411
YARARLANILAN KAYNAKLARDAN BAZILARI
1. R.Aydn, Yap Statii Hiperstatik Sistemler Matris Metodlar, Eskiehir, 1985
2. V. Aykut, Yap Statii, Eskiehir DMMA Yaynlar, III. Bask, 1976.
3. V. Aykut, Yap Statii II, Eskiehir DMMA Yaynlar (Ders Notlar), 1976.
4. Crocky, Evans, Griffitths, The Finite Element Methods, Granada Publishing, 1979.
5. A. akrolu, E etmeli, Yap Statii II, 9. Bask, Beta Yaynevi, stanbul, 1996
6. M.K. Tanrkulu, Yap Statii (Hiperstatik sistemler), Gven Kitapevi, Ankara, 1974
7. Dadeppo, D., A., Introduction to Structural Mechanics and Analysis, Prentice Hall, 1979.
8. H.H. West, Fundamental of Structural Analysis, John Wiley &Sons. Inc., 1993.
9. R.C. Hibbeler, Structural Analysis, Prentice Hall Inc., 1995.
10. L.C. Tartaglione Structural Analysis, McGraw-Hill Book Co., 1995.
11. T. Sabis, Yap Statii (Hiperstatik sistemler), stanbul, 1963.
12. A.A. Kasumov, Yap Statii , Beta Yaynevi, stanbul, 1997.
13. V.Aykurt, R. Aydn, zostatik dolu Gvdeli ve Kafes Sistemler Ait zlm Problemler,
Eskiehir, 1977.
14. M.nan, Cisimlerin Mukavemeti, stanbul teknik niversitesi Yayn, No. 45, 1970.
15. N. Kadolu, H.Engin, M.Bakiolu, Mukavemet Problemleri, Beta Yaynevi, stanbul, 1996.
16. Fleming, J., F., Analysis of Structural Systems, Prentice Hall, 1997.
17. French, S., E., Fundamental of Structural Analysis, West Publishing Company, 1995.
18. Timeshenko, S., Strength of Materials, Part I-II, D. Van Nostrand Company, 1957.
19. nan, E., E., Cisimlerin Mukavemeti zml Problemler, .T.., 1979.
20. Kaya, ., Cisimlerin Mukavemeti , .T.., Yayn, 1987.
21. TS5000 Betonarme Yaplarn Tasarm ve Yapm Kurallar, TSE,
412

Bolum 7-20140221125212

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bolum 7-20140221125212

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BLM 7 MATRS METODLARI

Yap sistemlerinin zm iin eitli yntemler gelitirilmitir. Bilgisayarn kullanlmaya balamasyla

Eksenel ykl ubuktaki uzama ve ksalmalar aadaki ekilde aklanmaktadr.

Yukardaki bantlar matris formunda aadaki ekilde yazlr.

[P] = [K] [u] (1)

Sistemin dzlem olmas durumunda eksen takm

Sistemin boyutlu olmas durumunda eksen takm

[P] = [K] [u]

Transformasyon matrisinin ilemlerinin kolay olmas iin x=cos

Transformasyon matrisinin aadaki zellikleri mevcuttur.

[T] [I]= [T] [T]T

0.5 0.866 0 0 0.5 -0.866 0 0 0.500 -0.866 0 0

Sistemin rijitlik matrisi,

ubuklarn u noktalarndaki Sistemdeki Dmlere uygulanan d

PR : bilinmeyen mesnet tepkileri

Sistemde serbest olan dn

g. Pi = k i ui bantsyla ubuk kuvvetleri hesaplanr.

Eleman Kesit (m2) E (kN/m2) L (m) Yn x y

2. Her elemann lokal rijitlik matrisi kurulur (Denk. 1)

EA / L EA / L 1 -1 250 -250 107 x10 4

125 625 v1 P1y=1

625 125 0 0 -1 u1 0 u1 -0.001090

8. Sistemin ve eleman deplasman matrisi (Us) stun matristir.

9. Eleman global deplasmanlar (UGi= i inci elemann global deplasman)

0.707 0.707 0 0 0 0 0 1 0 0 0.00109 0.00546

11. ubuk kuvvetleri Pi = k i ui bantsyla bulunur.

250 250 0 0.7715

500 500 0 0.455 P =

0 0 125 -125 -125 625 0 -500 v3 P3y

13. Kontrol: dmnde denge denklemleri yazlarak kontrol yaplmtr.

Px = 0 0.5455 0.643 x cos 45 = 0 00 Py = 0 0.643 x cos 45 0.4545 = 0 00

Uygulama: ekildeki kafes sistemin ubuk ve mesnet tepki kuvvetlerinin hesab.

1.107 2.104 1 -1 1767.72 -1767.72 1.107 2.104 1 -1 2500 -2500

1.107 2.104 1 -1 2000 -2000 1.107 2.104 1 -1 3333.33 -3333.33

Eleman rijitlik matrisi U kuvvetleri

EA2x 1.10E8 2.10A4 EA y x 1.10E8 2.10A4

EA2x 1.10E8 2.10A4 2 EA2y 1.10E8 2.10A4

EA2x 1.10E8 2.10A 4 EA2y 1.10E8 2.10A4

EA2x 1.10E8 2.10A4 2 EA2y 1.10E8 2.10A4 2

EA2x 1.10E8 2.10A4 2 EA2y 1.10E8 2.10A4 2

Sistem rijitlik matrisi:

-76,4 4663,6 0 960 v1 -60 V1 v1 -0,01604 -0,160378

0 0,032249 0,032249 0 0,01027

2500 -2500 0.01604 40.10

2000 -2000 0.032172 42.79

Mesnet tepki kuvvetlerini hesaplanmas,

4. Dmlerde denge yazlarak sonular kontrol edilir.

RNEK 7.3: ekilde verilen kafes siteminde,

a. nolu ubuun ubuk kuvvetinin kesim yoluyla bulunmas

2. Her elemann lokal ve transformasyon matrisi iin gerekli olan parametreler.

Eleman Kesit (m2) E (kN/m2) L (m) Yn x y

3. Her elemann lokal rijitlik matrisi kurulur.

4. 3 dm rnek alnarak her elamann global rijitlik matrisi kurulur.

5. Sistemin rijitlik matrisinin kurulmas

0 0 0 0 88.4 -88.4 -88.4 88.4 0 0 P4y tep.(0)

0 0 0 0 -250 0 0 0 250 0 u5 P5x

Mesnet snr artlarndan u4 = v4 = u5 = v5 = 0 satr ve stunlarnn silinmesiyle dier dmlerin

88.4 88.4 0 0 -88.4 -88.4 0 0 0 0 v1 P1y

-250 0 500 0 0 0 -250 0 0 0 u2 P2x

0 0 0 0 88.4 -88.4 -88.4 88.4 0 0 v4 P4y

0 0 0 0 -250 0 0 0 250 0 u5 P5x

0.707 0.707 0 0 0.024 0.0196 4.253

177 177 0.0196 4.253