1

OKUMA ALETLER

Enstrmantal Analiz

Galvanometreler
Doru akm, voltaj, ve diren lmeleri iin klasik yntemlerde, bir galvanometre
kullanlr. Bu alet, bulunmas yzyl gemi olmasna ramen, hala
laboratuvarlarda ok kullanlmaktadr. alma ilkesi sabit bir magnetik alanda bir
sarmn akm-etkisiyle hareketine dayanr. Byle bir dzenee "D'Arsonval hare-
keti" veya "sarm" denir.
Aadaki ekilde iki farkl galvanometre tipi grlmektedir; ekil(a)da, hareketli
sarm metal bantlar arasna yerletirilmi, (b)de ise hareketli sarm aft ve yataa
yerletirilmi galvanometre tiplerine bir rnek verilmitir.

skala
gsterge
bronz bant

k kayna ayna yay

mil
sabit magnet
Al bobin
demir gbek
akm
N S kayna
sabit demir
gbek

sabit
magnet yay
sarm
(b)
http://www.tpub.com/ http://electricinnn.blogspot.com/
neets/book16/68.htm (a) 2009/11/galvanometer.html

Farkl dizayn edilmi iki galvanometrenin ematik diyagram

2

ekil-(a)daki galvanometrede sarmda, dnmeye kar ok az diren gsteren bir

dik filamen kullanlmtr. Filamene kk bir ayna yerletirilir; bir k demeti ay-
nadan yanstlarak skalaya drlr, bylece akm geerken oluan dnme ha-
reketi alglanr ve llr. Galvanometreler 10-10 A kadar kk akmlar lebile-
cek ekilde dizayn edilir.

ekil-(b)deki galvanometrede bir ift yatak arasnda dnen silindirik bir yumuak
demir zerinde dikdrtgen eklinde bir tel sarm bulunur, llen bu sarmdan
geen akmdr. Sarm sabit bir magnetin kutuplar arasndaki hava boluuna
yerletirilmitir. Sarmda oluan akma-baml magnetik alann sabit magnetik
alanla etkilemesiyle sarm dnmeye balar; dnme derecesi, sarmdaki akmla
doru orantldr.

D'Arsonval Metre, veya, PMMC Galvanometre

(PMMC: Permanent-Magnet Moving Coil)
DArsonval metreler hem doru akm ve hem de alternatif akm deerlerini lme-
de kullanlabilir. Bunlarda iletkenin uzunluu ve magnetin kutuplar arasndaki
alan kuvveti sabittir. Bu durumda akmda olabilecek herhangi bir deiiklik sarm-
daki kuvvette orantl bir farklama salar. Basit bir D'Arsonval hareketi aadaki
ekillerde gsterilmitir.

skala

kuvvet ine akm

yn gsterge
yn girii

sabit Darsonval
magnet hareketi
S N

sarm
akm k gsterge ve yayn
baland tel bobin metre
ular
http://www.tpub.com/
neets/book16/68.htm http://benp2183.mazran.com/download/
nota_kelas/chap2_AcDcmeter1%20ver2.pdf

D'Arsonval metre hareketini gsteren diyagramlar

 3

DC Ampermetre
Bir doru akm ampermetrenin hareketi PMMC galvanometreyle salanr. Am-
permetre devreye daima seri olarak balanr; i direnci ok dktr. Byk akm-
larn llebilmesi iin ok kk bir nt direnciyle (Rs) lme aral geniletile-
bilir.
Vm = Vs
Im Rm = Is Rs
Im R m Im Rm
Rs = Rs =
Is I - Im
I = Is + Im
Rm = sarm direnci, Rs = nt direncidir.

Rm

PMMC
cihaz
Im Vm
I Is I
ampermetre
nt
I = Is + Im Rs

Rs
http://pioneer.netserv.chula.ac.th/ http://pioneer.netserv.chula.ac.th/
~tarporn/2141375/HandOut/AnalogI.pdf ~tarporn/2141375/HandOut/AnalogI.pdf

Bir doru akm ampermetrenin ematik diyagram

Doru akm ampermetrelerin aral, uygun bir anahtar kullanlarak ve birka nt

balanarak geniletilebilir; bu tr bir dzenee ok dizili (multirange) ampermetre
denilmektedir.

Akm lmelerinde Metre Direncinin Etkisi

Bir metre veya galvanometre sarm elektrik akna diren gstereceinden l-
len akmn bykln azaltacaktr. Bu nedenle, lme ynteminden dolay bir
4

hata meydana gelir. Bu durum akm lmelerine zg bir durum deildir. Gerek-
te, herhangi bir fiziksel lmede karlalan genel bir snrlamadr. Yani, lme
yntemi lmenin yapld sistemi bozarak gerek deerinden baka bir deerin
llmesine neden olur. Bu tip bir hata asla tmyle yok edilemez; ancak, nem-
siz seviyelere drlebilir.
ekil-adaki devrede basit bir lme ileminin bir sistemi nasl bozduu ve elde
edilen sonucu deitirdii grlebilir. Burada, anahtar 1 konumunda iken RAB
direncindeki I akmnn llmesi istenmektedir.

Ohm kanununa gre bu akm,

VS VS
I = =
R1 + R 2 + R 3 RT
denklemiyle verilir. VS kaynan potansiyeli, RS i diren, RT devrenin toplam di-
rencidir.

Akm lmek iin, anahtar 1 konumundan 2 konumuna getirilerek metre devreye

alnr. llen IM akm I dan farkl olur ve aadaki denklemle verilir.
VS VS
IM = =
R1 + R 2 + R 3 + R M RT + RM
RM = metre direncidir. Metrenin bulunduu haldeki relatif hata,
IM - I
Relatif hata =
I
Tablo-1de (deiik metre direnci)/(sistemdeki dier direnler toplam) orannn
llen akma etkisi gsterilmitir.

Tablo-1: Akm lmlerinde Metre Direncinin Etkisi

Metre direnci, RM, llen akm, IM,
RM, / RT Relatif hata, %
k mA
Metre yok 0.00 0.100 0
1 0.01 0.098 -0.8
10 0.08 0.092 -.7.6
50 0.42 0.01 -29
100 0.83 0.055 -45
 5

Bu lmedeki hata, metre direncinin ok dk olmas durumunda en aza indirile-

bilir. Veya, metre yerine kk bir hassas diren kullanlabilir; bu direncin ular
arasndaki potansiyel dmesi yksek direnli bir metre ile llerek, Ohm kanu-
nundan akm hesaplanr.
Bir akm metre veya bir hassas diren, ounlukla cihazn sabit bir parasdr; bu
durumda, miktar metreden dorudan okunan olduka kk bir akm alnr.

Ayrton nt (Shunt)
Ayrton nt bir galvanometrenin lm araln deitirmede kullanlr; aralk
diren balantlar arasndaki anahtarla salanr.
Bir ampermetreyle kullanlan Ayrton ntnde birka tane seri bal diren bulu-
nur; bunlar PMMC aletine paralel balanr.

Rm

Im
Vs
Im I
R1 R2 R3
+ B
I IS IS C _
A
(a) D

Rm

Im
Vs
Im
R1 R2 R3
+ B
C A I
I IS IS _

D
http://pioneer.netserv.chula.ac.th/
(b) ~tarporn/2141375/HandOut/AnalogI.pdf

Ayrton nt bulunan bir doru akm metre: (a) (R1 + R2 + R3, Rm ile paralel, (b)
R1 + R2, Rm + R3 ile paralel baldr.
6

DC Voltmetre
DArsonval metre, bir dizi diren ilavesiyle bir doru akm voltmetreye dntr-
lebilir. Bir voltmetre, bir devrede voltaj llecek olan noktalar arasna daima
paralel olarak balanr. diren ok yksek olmaldr; bylece lm yaplan
devrede akm ve voltaj zerindeki etkisi en aza indirilir.

Rs Rm

PMMC
cihaz Im
V

seri direnler Rs = oklu diren

(oklu diren)
Rm = sarm direnci

V http://pioneer.netserv.chula.ac.th/
~tarporn/2141375/HandOut/AnalogI.pdf

Bir doru akm voltmetrenin ematik diyagram

V = Im Rs + Im Rm
V
Rs =
Im
V = aralk (tm skala voltaj)
aralk
Rs = - Rm
Im
Tm skala akmnn tersi voltmetrenin hassasiyetidir.
k
voltmetre hassasiyeti =
V
voltmetre direnci (toplam) = hassasiyet x aralk
 7

Voltaj lmelerinde Metre Direncinin Etkisi

Tablo-2de, bir potansiyel lmesine metre direncinin etkisi gsterilmitir. Akm
lmesinde karlalan durumun tersine, metre direncinin artmasyla llen
potansiyelin doruluu da artar. Potansiyel kaynann direnci, verilen bir doru-
luk derecesi iin gerekli metre direncini belirlemede nemli bir rol oynar. Yani,
doruluun ayni kalmas iin, kaynak direncinin artmas halinde metre direncinin
de artmasn gerektirir. Bu iliki, zellikle, bir cam elektrotlu hcrenin potansiyel
lmne dayanan pH tayininde nemlidir.

Tablo-2: Potansiyel lmlerinde Metre Direncinin Etkisi

Metre direnci, RM, llen voltaj,
RM, / RAB Relatif hata, %
k VM, V
10 0.5 0.75 -62
50 2.5 1.50 -25
500 25 1.935 -3.2
1 x 103 50 1.967 -1.6
1 x 104 500 1.97 -0.2

Bir doru akm voltmetrenin aral, metrenin hareketine seri olarak birka diren-
cin balanmasyla geniletilebilir; bu tr bir dzenee ok dizili (multirange) volt-
metre denilmektedir.

Diren lmleri
ekilde bir D'Arsonval metre ile diren lmnn yapld bir devre grlmekte-
dir. Kaynak, rnein, 1.5 V luk bir kuru pildir. Devre kullanrken anahtar 1 konu-
muna getirilir ve metre deiken diren RV ile tm skalaya ayarlanr. Ohm kanu-
nuna gre,
1.5 = I1 (RM +RV)

yazlr. Anahtar iki konumuna alndnda, bilinmeyen Rx direncinin de devreye

girmesiyle akm I2ye der, bylece,
1.5 = I2 (RM + RV +Rx)
8

olur. ki eitlik birbirine blnp yeniden dzenlenerek Rx eitlii karlr.

I1
Rx = ( - 1) (RM + RV)
I2
(RM + RV)nin deerini metrenin lm aral belirler. rnein, metrenin lm
aral 0-1 mA ise ve metre balangta 1 mAe ayarlanmsa,
1.5 = I1 (RM + RV) = 1.00 x 10-3 (RM +RV)
(RM +RV) = 1500

Bundan sonra Rx bulunur.

I1
Rx = ( -1) 1500
I2
1.00 x 10-3
Rx = ( - 1) 1500
I2
llen akm ve diren arasndaki ilikinin dorusal olmad aka grlmekte-
dir.

VS RV dorusal
olmayan skala

15k
45k 5k
sonsuz 50
RX 25 75
0
RM 1 0 100 A
A Ohm metre skalas
S 2
http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~tarporn/
metre 2141375/HandOut/AnalogI.pdf

Bir diren lme devresi

 9

Digital Multimetre (DMM)

Multimetre: Bir ampermetre, voltmetre ve ohmetreden oluan l bir sistemdir.
Sistemde bir fonksiyon anahtar bulunur; bununla istenilen devre DArsonvale
balanr.
Digital multimetrenin kalbi analog/digital konverterdir. Basit bir digital
multimetrede, alternatif sinyaller ortalama deerleri verecek ekilde dzeltilir,
(analog multimetrelerde de alma bu ekildedir.), sins dalgasnn rms deeri
grntlenir.

Daha gelitirilmi tiplerde bir rms (root mean square) konverteri bulunur; bununla
bir giri dalgasnn rms deeriyle orantl bir voltaj deeri retilir.

DC
attenuatr

AC analog-
attenuatr, digital
konvertr konverter

Ohm
konverter grnt
nt

A
A s im p lifie d b lo c k d iahttp://wps.pearsoned.co.uk/wps/media/
gobjects/1244/1273900/Chap11.ppt
ra m

Bir digital multimetrenin basitletirilmi ematik grnm

AC Voltmetre: PMMC Bazl

PMMC cihaz polarize olduundan ular + ve iaretlerle gsterilir; cihaz 50 Hz
ve daha yksek deerlerde iyi sonular vermez, bu nedenle gsterge, hareketli
sarmdan geen akmn ortalama deerine gre ayarlanmaldr.
10

ekilde grlen tam-dalga rektifiyer voltmetrede drt diyot kullanlmtr; pozitif (+)
evrimde D1 ve D4 dz-bias, D2 ve D3 ters biastr. Negatif (-) evrimde ise D2 ve
D3 dz-bias iken D1 ve D4 ters biastr. Skala, faktr 1.11 (A/2 / 2A/) olan saf
sins dalgas iin kalibre edilmitir (A = genlik).

multiplier
direnler
D1 D3 Rm
Rs Vp
Vrms
Vort.

AC lmelerde gerek
D2 D4 voltaj rms deerleridir

http://pioneer.netserv.chula.ac.th/
~tarporn/2141375/HandOut/AnalogI.pdf

Tam-dalga rektifiyer voltmetre

Kyaslamal veya Sfrlamal (Null) lmeler

lgilenilen sistemin standart bir sistemle kyaslanmasna dayanan cihazlar daha
ok kimyasal lmelerde kullanlr. Sfrlamal cihazlar, dorudan-okumal cihazla-
ra gre daima daha doru sonu verirler, nk sfrlamal bir lmde sistem
daha az bozulur. Bu tip sistemlerin okuma aletleri daha kaba ve evre etkilerine
kar dayankldrlar.

0 50

0 100
%VS

bilinmeyen null detektr zayflatc standart

Kyaslamal lme sistemleri blok diyagram

 11

Tipik bir kyaslamal cihazda bileen bulunur (ekil). Biri, null (sfrlama)-
dedektrdr, iki sinyalin eit olduunu veya eit olmadn gsterir. kinci bile-
en, bilinmeyen sinyalin kyasland, bir referans standart sinyalidir. Son bileen
ise, iki sinyalden birini, % zayflama (attenuasyon) miktar tam olarak bilinen bir
sinyal verecek ekilde, srekli olarak zayflatan bir alettir. ekil-22de zayflatma
referans sinyalde yaplmaktadr; bu ilem, daha ok, bilinmeyen sinyalde yaplr.
Zayflatma elektriksel deil mekaniktir. Bir rnek, fotometrik analiz iin kullanlan
k demeti gcn zayflatan, deiken bir diyaframdr.

Kpr Devreler
Kpr devre bir null metottur; kyaslama prensibine gre alr. Bilinen bir stan-
dart deer, bilinmeyen deere eit oluncaya kadar ayarlanr.

Kpr Devreler

Doru Akm Alternatif Akm

(DC) Kpr (Diren) (AC) Kpr

ndktans Kapasitans Frekans

Wheatstone Kprs Maxwell Kprs Schering Bridge Wien Bridge

Kelvin Kprs Hay Kprs
Megaohm Kprs Owen Kprs, v.s.
http://pioneer.netserv.chula.ac.th/
~tarporn/2141375/HandOut/AnalogI.pdf

Potansiyometreler
Potansiyometre, kaynaktan en az akmn ekildii durumda potansiyeli doru
olarak lebilen bir null cihazdr. Tipik bir laboratuvar potansiyometresinde, refe-
rans bir voltaj bir null noktasna ulalncaya kadar zayflatan dorusal bir voltaj
blc bulunur. En basit ekliyle blc, metre kadranna yerletirilmi homojen
bir direntir. k voltaj bir kzak balantsyla deitirilebilir. Daha uygun bir
blc helezon eklinde bklm hassas bir teldir. Helezonun bir ucundan dier
ucuna hareket ettirilen bir ula deiken bir voltaj elde edilir.
Potansiyometrelerin ounda, ekilde grlen tipinde olduu gibi, diren doru-
saldr; yani, A ucu ile herhangi bir C noktas arasndaki diren, direncin AC ksm-
12

nn uzunluu ile orantldr. Potansiyometre yklenmemise k voltaj, voltaj

blc gstergeyle saptanr (ekil-a). Yk uygulandnda (ekil-b) k voltaj
Vyk, uygulanan ykn fonksiyonudur.

B B
AC
VAC = VAB
AB
R2 C R2 C
VAB Rtop. VAB Rtop.
+ R1
R1 +
Ryk Vyk
_
_

A A

(a) (b) http://sst.nsu.edu/elt111/lecture_notes/

7.ppt.ppt#15

Yksz ve ykl bir potansiyometreye rnek emalar

Bu tarife gre,
RAC = k AC
dir. AC uygun bir uzunluk birimi ile verilir, k orant sabitidir. Benzer ekilde,
RAB = k AB yazlr.

Bu bantlar aadaki,
V R1 R1
V1 = = V
R1 +R2 +R3 R
Denklemi ile birletirilerek VAC eitlii karlr.
RAC AC
VAC = V AB = VAB
RAB AB

Bir potansiyometrik lmn hassasiyeti, hcrenin elektrik direncinin artmasyla

azalr. Direnci 1 Mdan byk olan hcrelerin potansiyelleri, akma-hassas bir
galvanometrenin bulunduu bir potansiyometre ile doru olarak llemez.
 13

Bir Null Cihaz ile Akm lme

Null yntemi akm tayininde ok kullanlr. Devreye seri olarak kk, hassas bir
diren balanr ve ular arasndaki potansiyel dmesi bir potansiyometre ile
llr.

Diren lmeleri; Wheatstone Kprs

Wheatstone kprs, diren lmnn yapld, dier bir null aletidir. G kay-
na S, 6-10 V aralnda bir AC akm verir. RAC ve RBC direnleri, AB dorusal
voltaj blcs ve Cnin konumundan saptanr. Kprnn sa st kolunda birka
diren aralnn seimine olanak veren hassas direnler bulunur. Bilinmeyen Rx
direnci kprnn sol st koluna yerletirilir.

D ve C arasnda akm bulunmad, bir BD null-dedektrle belirlenir. Dedektrde

bir ift kulaklk vardr; insan kulann alglayabilecei, 1000 Hz lk bir AC sinyali
kullanlr. Veya, dedektr bir katot-n tp veya bir ac mikro ampermetre de
olabilir.

RX RS
D

ND
RS = 1: 10
2: 100
3: 1 k
4: 10 k
A C B

Diren lm iin bir Wheatstone kprs

Rxi lmek iin, null dedektr kullanlarak C minimuma ayarlanr. ACB voltaj bl-
cye Denklem(9) uygulanarak VAC eitlii yazlr.
AC
VAC = VAB
AB
ABD devresi iin,
14

Rx
VAD = VAB
R x + Rs
dir. Null noktasnda VAC = VADdir. Buna gre iki denklem birletirilip yeniden
dzenlenerek R x eitlii bulunur.
Rs AC AC
Rx = = Rs
AB - AC BC

Katod - In Tp
Osiloskop, okuma aleti olarak bir katot-n tpnn kullanld ok kullanlan bir
laboratuvar cihazdr. Katot n tp bir vakum tpdr; scak katottan kan
elektronlar hzlandrlr ve demet halinde yksek voltajl anoda gnderilir.
ekilde tpn ana bileenleri ematik olarak gsterilmitir. Burada grnt, odak-
lanm bir demetteki elektronlarn tpn eri i yzeyini kaplayan bir fosferesans
madde ile etkileimiyle oluur. Istlan bir katotta elektronlar meydana gelir, bunlar
toprak potansiyelindedir; potansiyeli kilovolt seviyesinde olan bir anot, elektronlar
bir kontrol kafesinden ikinci bir anoda doru hzlandrr. Bu anot demeti ekran
zerine odaklar. Giri sinyali yokken demet ekrann merkezinde kk parlak bir
nokta eklinde grlr.

metal klf
iddet kontrol odaklayc hzlandrc
kafesi anot anot

stc elektron demeti

katot fosforesans
ekran

yatay saptrma dikey saptrma

levhalar levhalar
giri sinyali sprme sinyali

Bir katot n tpnn ematik grnm

 15

Giri sinyalleri iki takm levhaya gnderilir. Bunlardan bir takm demeti yatay ola-
rak, dieri dikey olarak saptrr. Bylece birbiriyle ilikili iki tip sinyal x-y grafiine
alnabilir. Ekran fosforesans zellikte olduundan nokta kl bir iz eklinde hare-
ket eder ve ksa bir sre sonra kaybolur. Katod tp, nokta, tpn yatay eksenini
periyodik olarak tarayacak ekilde altrlr. Bu amala, testere taramal sinyal
kullanlr. llecek sinyal sonra dik levhalara uygulanr. Sinyal DC ise, kolaylkla
yatay hattan merkez yatay eksenin stne veya altna geer.
Bir sinus dalgasnda olduu gibi tekrarlanabilir bir sinyal alnabilmesi iin her ta-
ramann dalga zerinde ayni yerde balamas gerekir; rnein, bir maksimumda,
bir minimumda, veya bir sfr gei noktasnda balamaldr. Senkronizasyon, bir
ksm test sinyalinin tarama sinyali ile bir voltaj engeli (her maksimum veya katlar
iin) retecek ekilde kartrlmasyla gerekletirilir. Bu engel taramay balatr.
Bylece, ekranda srekli dalga grnts oluur.

Kaydediciler

Tipik bir laboratuvar kaydedicisi bir "servo (yardmc) sistem"e rnektir. Kaydedici,
iki sinyali kyaslayp aradaki fark sfra indirecek ekilde mekanik ayarlama yapa-
bilen bir null (sfr) aletidir.

Vref

potansiyometre

C1 faz hassas kasnak

kesici C2 tersinir motor

110 V ac
kesici
amplifikatr
110 V ac kat yrtc
Vx motor

Bir laboratuvar kaydedicisinin ematik diyagram

16

rnek olarak bir laboratuvar kaydedicisini inceleyelim. Kaydedilen sinyal (Vx), bir
referans sinyal (Vref) tarafndan beslenen potansiyometre k ile srekli olarak
kyaslanr. Referans sinyal bir veya daha fazla civa hcresi olabilir. Bu tr bir hc-
renin potansiyeli bataryann yaam sresi boyunca sabit kalr. Veya bunun yerine
referans olarak, dzeltilmi ve bir Zener diodu ile kararl hale getirilmi bir AC
sinyali de kullanlabilir. Potansiyometre k ve Vx arasndaki herhangi bir fark
mekanik bir chopper ile 60 saykllk bir AC akma evrilir; alnan sinyal sonra yete-
ri derecede kuvvetlendirilerek kk bir faz-hassas elektrik motorunu dndrr.
Motor mekanik olarak hem bir kaydedici kalemine hem de potansiyometre kza-
na balanmtr. Motorun dnme yn, potansiyometre ve Vx arasndaki farkn
sfra doru azald yndedir, sfrda motor durur.

Motorun yn kontroln anlayabilmek iin, dnml bir AC motorunun iki takm

sarm olduunu belirtmek gerekir. Bunlar sabit (stator) ve dner (rotor) sarmlar-
dr. Bunlardan birine, rnein rotora, 110 V luk ehir cereyan balanarak srekli
dalgalanan bir magnetik alan oluturulur. AC amplifikatrnn k ise statorun
sarmlarna beslenir. Burada oluan magnetik alan rotordaki alanla etkileerek
rotoru dndrr. Dnme yn stator akmnn rotor akmna gre olan "faz"na
baldr; stator akmnn faz, Vx in Vref sinyalinden daha byk veya kk olma-
sna gre 1800 deiir. Bylece kuvvetlendirilen fark sinyal servo mekanizmay
(her iki ynden de) null konumuna evirir.

Laboratuvar kaydedicilerin ounda, kat sabit bir hzla hareket eder. Bylece,
bir sinyalin zamann fonksiyonu olarak deiimini gsteren grafik elde edilir.
yi kaliteli bir laboratuvar kaydedicisi birka mikro volta kadar hassas bir kayt
yapabilir.

Alfasaysal Grntler

Digital cihazlarn k ou kez ondalk saylar ve harflerle grntlenir, buna

"alfasaysal" ekil denir. Yedi- paral okuma aleti, ekilde grlen yedi paradan
uygun olanlarn klanmasyla herhangi bir say veya rakamn olumas ilkesine
gre alr. rnein a, f, g, c, ve d nin klanmasyla 5 rakam oluur; a, d, e, ve
f nin klanmasyla da C says gzlenir. Bir yedi-paral grnt tablosundaki
her para k emitleyen bir diyottur (LED). Tipik bir LED, fosforla dopinglenmi
galyum arsenrden hazrlanm bir pn balantsdr. Yaklatrc-gerilim altnda,
pn balants, balant blgesindeki aznlk tayclarn yeniden birlemesiyle
 17

krmz n yayar. Yedi parann her biri ifre zc a

lojik bir devreye balanarak gerekli zamanda
aktiflenmesi salanmtr. Yedi-paral sv kristalli g- f b
rnt birimleri (LCD) de vardr. Bunlarda, duvarlar ilet- g

ken bir film ile kaplanm ince ve dz bir optik hcre

e c
iinde az miktarda bir sv kristal bulunur. Hcrenin bir
blgesine bir elektrik alan uygulandnda sv kristalde- d
ki molekllerin dizilii ve dolaysyla kristalin optik gr-
n deiir.

Yararlanlan Kaynaklar

Principles of Instrumental Analysis, D.A.Skoog, D.M. West, II. Ed. 1981

http://www.tpub.com/neets/book16/68.htm

http://benp2183.mazran.com/download/nota_kelas/chap2_AcDcmeter1%20ver2.p
df
http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~tarporn/2141375/HandOut/AnalogI.pdf
http://sst.nsu.edu/elt111/lecture_notes/7.ppt.ppt#15
http://electricinnn.blogspot.com/2009/11/galvanometer.html
http://wps.pearsoned.co.uk/wps/media/objects/1244/1273900/Chap11.ppt