You are on page 1of 160

1.

fasikl

B YO L OJ
B LM loji
YAAlM
Bilginin
D o a s ve Biyo
ri
Bilimse r ta k zellikle
rn O
Canlla
RETEN
OJ
YAAM BLM BYOLloji
TEST 1 Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo

1. Bilimle ilgili aadaki aklamalardan hangisi doru deildir?

A) Bilim insan otoriteyi tamamen kabul eder.


Bilim evremizde gerekleen olaylar
sistematik bir ekilde dnme ve ara- B) Bilim dzenli bilgiler topluluudur.
trma yntemidir. Bilim gerekleri bulma, C) Bilim phecilii kabul eder.
bunlarla ilgili bilgileri dzenleme ve yeni D) Bilimde kesinlik yoktur.
teoriler gerekletirmek iin yaplan u- E) Bilim temelinde deney ve gzlemlere dayanr.
ralarn tmn kapsar. Btn doa ve
ilgi duyulan herey bilimin konusunu
oluturur. Bilim; srekli devam eden, can-
l ve retken bir sre olduu iin bilimde
kesinlik yoktur, phecilik gerektirir. Bili-
min temeli deney ve gzlemlere dayanr.
Ancak bilim insan otoriteyi tamamen ka-
bul ederse bilimsel alma yapamaz. Bi-
lim insan nyargl olmamal; probleme
nyargsz ve pheci yaklamal.

Bilimsel bir alma yaplr-


2. Bilimsel bir problem zlrken, probleme geici bir zm yolu bu-
ken izlenmesi gereken ba- lunduktan sonra hangi basamaa geilmelidir?
samaklar;
A) Kontroll deneyler yapmak
I. Problemin tespiti
B) Nicel gzlem yapmak
II. Gzlem (Nitel ve nicel
C) Tahminde bulunmak
gzlem)
III. Verilerin toplanmas D) Nitel gzlemler yapmak

IV. Hipotezin kurulmas E) Teori kurmak

V. Tahminde bulunma
VI. Kontroll deney
VII. Gerek
BYOLOJ 9 VIII. Teori
IX. Kanun

2 eklindedir. Ancak kontroll


deney tahmini dorulamaz-
sa hipotez yeniden kurulur.

Hipotez elde edilen veriler arasnda ili-


ki kurularak, eldeki verileri kapsayan
probleme geici olarak sunulmu -
zm nerisidir. Hipotezler deneyler test 3. Aada verilenlerden hangisi hipoteze ait bir zellik deildir?
edilip doruluu ispatlanncaya kadar
A) Verileri kapsyor olmas
geicidir. yi bir hipotez, ispatlanabilme-
si iin deney ve gzlemlere ak; eldeki B) Probleme geici zm getiriyor olmas
verilere uygun bir zellik tamaldr. Ayn C) Veriler arasnda iliki kurabilmesi
zamanda yeni gereklere ve tahminlere
nite

D) Denenebilir olmas
ak olmal, gerektiinde zerinde ksmi
deiiklikler yaplabilmelidir. E) Daima gerek haline gelebilmesi
YAAM BLM BYOLOJ RETEN
Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo
loji 1 TEST

4. Aadakilerden hangisi teori ile ilgili yanl bir aklamadr?

A) Teoriler yeni bulular sonucunda deiebilir.


Bilimsel bir teori geerlilik ve gvenilirlii
B) Teoriler bir olay tanmlar. bilimsel yntemlerle tespit edilmi olan,
C) Teoriler gerektiinde genileyebilmelidir. i tutarll bulunan bilgiler ve aklama-
lar btndr. Teori kklemi hipotez-
D) Teoriler kklemi hipotezlerdir.
lerdir. Bilimsel bir teoride, yeni olgularn
E) Teorilerin doruluu deneysel olarak aklanr. eletirisine sunularak dorulanmasna
ve uygun bilimsel deiiklikler geirmesi-
ne gerek duyulur. Bu yzden hibir teori-
ye kesin gzyle baklmaz. Bilimsel teori
o olayn nasl gerekletiini aklamaya
alr. Kanunlar bir olay tanmlarken, te-
oriler o olay aklar.

Nitel gzlem, lm aletleri ve belli para-


metreleri kullanmakszn sadece aratr-
macnn be duyusuna dayanan gzlem-
5. I. Bir insann dinlenirken nabznn dakikada 70 kez, koarken 95 kez lerdir. CO2 ieren suyun, mavi turnusol
atmas kadn krmzya evirmesi nitel gzlem
rneidir. Nicel gzlemde ise l alet-
II. Domuz gribi olan insanlarn kannda H1N1 virs olmaldr.
leri ve standart birimler kullanlarak veri
III. CO2 ieren su, mavi turnusol kadn krmzya evirir. toplanr. Bir insann nabznn llmesi
nicel gzlem rneidir. Hipotez proble-
IV. Ayn koullar altnda memeli hayvanlarn bir grubuna lsere neden min geici zm yoludur. Domuz gribi
olan bakteri verilirken, dier grubuna verilmemesi olan bir insann kannda H1N1 virs
Yukarda verilen rnekler aada verilen bilimsel yntem kavramla- olmaldr cmlesi bir hipotez cmlesidir.
Kontroll deney ise tahminin doruluu-
rndan hangisiyle aklanamaz?
nu tespit etmek iin yaplr. Kontrol grubu
A) Nitel gzlem B) Nicel gzlem ve deney grubu ieren kontroll deneyde
sadece tek bir deiken olmaldr. lsere
C) Tahmin D) Kontroll deney
neden olan bakterinin ayn koullarda bir
E) Hipotez gruba verilirken, dier gruba verilmemesi
kontroll deney rneidir.

Histoloji = ok hcreli canllarda hc-


relerin zel bir fonksiyon iin bir araya 3
gelerek oluturduklar dokular inceleyen
bilim daldr.
Embriyoloji = Canllarn dllenmeyle
oluan zigot evresinden ayr bir fert olun-
caya kadar geirdii geliim aamalarn
inceler.
Anatomi = Canllarda belirli fonksiyonlar
6. Biyolojinin alt bilim dallar ile ilgili olarak aadaki eletirmelerden
yerine getirmekte sorumlu olan organlar,
hangisi yanltr? birbirleriyle olan ilikileri ve oluturduklar
sistemleri inceler.
A) Histoloji: Dokular inceler.
Taksonomi (Sistematik) = Canllar
B) Embriyoloji: Canllardaki kaltsal zelliklerin yavru dllere aktarlma- benzerliklerine gre gruplara ayran bi-
sn inceler. lim daldr.
Sitoloji = Canllar hcre dzeyinde in-

1
C) Anatomi: Organizmann i yapsn inceler.
celeyen bilim daldr.
D) Taksonomi: Canllarn snflandrlmasn inceler. Genetik = Canllar kaltsal zelliklerinin
E) Sitoloji: Hcreleri inceler. dlden dle nasl aktarldn inceleyen
bilim daldr.
OJ
YAAM BLM BYOLloji
KONU
TEST 1 Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo

1. Kaltsal zellikleri, yalar ve arlklar ayn olan kobaylardan, 4. "Sebze ve meyvelerdeki ekil bozukluklarnn sebebi ar
I. gruptakiler 30 C scaklkta dozda kullanlan yapay bitki hormonlardr." hipotezini or-
taya atan bir bilim insan "4-CPA da bir yapay hormon ol-
II. gruptakiler 20 C scaklkta
duuna gre ar dozda kullanlrsa domateslerde meme
III. gruptakiler 10 C scaklkta
gibi knt yapar." cmlesini kuruyor.
tutulduktan sonra her grubun birim zamandaki soluk
Bu bilim insan bilimsel ynteme gre aadakiler-
saylar karlatrlyor.
den hangisini yapmtr?
Bu kontroll deney aadakilerden hangisini kantla-
A) Hipoteze dayal tahmin yapmtr.
mak amac ile dzenlenmi olabilir?
B) Hipotezini deitirmitir.
A) Soluk saysnn arla bal olarak deitiini
C) Gerekler arasnda balant kurmutur.
B) Ortam scaklnn soluk saysn deitirebileceini
D) Kontroll deney yapmtr.
C) Ya ile enerji retiminin deiebileceini
E) Yeni bir hipotez kurmutur.
D) Beslenmenin enerji retimini deitirebileceini
E) Soluk saysnn kaltsal olarak deiebileceini 5. I. Canllarn ortak zelliklerine gre gruplandrlmasn
yapar.
II. Canllarn birbirleriyle ve evreleriyle olan ilikilerini in-
2. Ik
celer.
III. Doku ve organlarn ilevlerini inceler.
IV. Canllarn embriyonik geliimini inceler.
Cam saks
Besleyici sv Yukarda verilen konular inceleyen biyolojinin alt bi-
lim dallar aadakilerden hangisinde doru olarak
Bir renci, bir bitki fidesini iinde besleyici sv bulunan verilmitir?
bir cam saks iine yerletiriliyor ve saksy tek ynden s- I II III IV
rekli olarak ayn iddette k alan bir yere koyuyor. Bitkide A) Taksonomi Ekoloji Evrim Embriyoloji
meydana gelen deiimleri aralkl olarak gzlemleyip not B) Ekoloji Snflandrma Fizyoloji Embriyoloji
alyor. C) Taksonomi Ekoloji Fizyoloji Histoloji
Buna gre, bu deneyi yapan renci aadaki soru- D) Snflandrma Fizyoloji Embriyoloji Evrim
lardan hangisinin cevabn aryordur? E) Taksonomi Ekoloji Fizyoloji Embriyoloji

A) Su miktar bitki geliimini nasl etkiler?


6.
BYOLOJ 9 B) Fotosentez iin hangi maddeler gereklidir?
C) Sudaki madensel tuzlarn ne kadar emilir?
Bcek
D) Ik bitki ksmlarn nasl etkiler? Yeil bitki
4
E) Ik iddeti bymeyi nasl etkiler? Ba(OH)2

ekilde grlen kapal saydam dzenek iinde yeil bitki,


3. Bir bilim insan bir bitki hcresinin blnmesi srasnda i bcek ve Ba(OH)2 bulunmaktadr.
ipliklerini sentrozomlarn oluturduunu ileri srmektedir. Aydnlk ortamda bir mddet sonra dzenekte gzlene-
Bilim insan yapt deneylerde bitki hcrelerinde sentro- cek deiiklikler aadakilerden hangisi olabilir?
zom bulunmadn gzlemitir. (BaOH CO2 tutucudur.)
Buna gre, bilim adam ncelikle aadakilerden A) Bitki bcekten salad karbondioksiti srekli olarak
hangisini yapmaldr? kullanr.
A) Teori kurmak B) Bir mddet beklendiinde nce bcein ld gz-
B) Hipotezini deitirmek lenir.

C) Kontroll deney yapmak C) Bir mddet sonra ortamdaki CO2 miktar azalr.
nite

D) Tahminlerde bulunmak D) Bitkinin rettii oksijenin tamamn bcek kullanr.

E) Nicel gzlem yapmak E) Bitki srekli olarak fotosentez yapar.


YAAM BLM BYOLOJ KONU
Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo
loji 1 TEST

7. "Btn canl hcrelerde mitokondri organeli bulunur." diye- 10. Bir fare poplasyonunda farkl gruplara deiik trde be-
rek bir hipotez kuran bilim insan bakterilerde mitokondri sin verilerek farelerin arlk art llmtr.
bulunmadn gzlemlemitir.
Bu bilgiye gre gerekletirilen ilem aadakilerden
Bu bilim insannn yapaca ilk i aadakilerden hangisidir?
hangisidir?
A) Nitel gzlem
A) Hipotezini deitirmeli B) Kontroll deney
B) Hipotezine dayal tahmini deitirmeli C) Nicel gzlem
C) Yeni teoriler gelitirmeli D) Nicel deney
D) Kontroll deneylerini tekrarlamal E) Nitel deney
E) Kendine yeni bir problem bulmal

8. Bir bilim insan "Hayvan eitlerinin % 20'sinin suda,


% 80'inin karada yaamas evrimsel deiimin karalarda Yldzl Soru 1
sulardan daha hzl gerekletiini gsterir." hipotezini ku-
ruyor.
Aada verilenlerden drt tanesi
Bu bilim insan bu hipotezi kurarken aadaki zellik- kolaylkla denetlene-
bilen birer gzlem bir tanesi ise bu
lerden hangisini dikkate alm olabilir? gzlemlere dayana-
rak kartlan bir sonutur.
A) Karasal ortamlarn evre koullar su ortamlarna I. Memelilerin solunum says
kularnkinden daha
azdr.
gre daha deikendir.
II. Memelilerin kalbi kularnkinde
n daha yava alr.
B) Karasal ortamda yaayan bitki says su ortamlarna III. Memeliler kulara gre daha
yava hareket eder.
gre daha fazladr. IV. 1 gram memeli vcudu, 1 gram
ku vcudundan
daha az enerji tketir.
C) Karasal ortamda oksijen miktar su ortamlarna gre
V. Memelilerin vcut scakl
daha fazladr. kularnkinden daha
dktr.
D) Karasal ortamda yaayan canllar su ortamlarna Sonu cmlesi aadakilerden
hangisidir?
gre daha az sperm ve yumurta retir. A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Karasal ortamda mineral miktar su ortamlarna gre
daha fazladr. 5

11. I. Tahminlere yol amas

II. Herkes tarafndan ayn sonularla tekrarlanan gz-


lemler olmas
9. Bir glde, gl besleyen sularla gle ar miktarda besle-
III. Verileri aklyor olmas
yici tuzlarn karmas ile fitoplanktonlarn saysnda geo-
metrik oranda bir art gzlenmektedir. IV. Tm bilim otoriteleri tarafndan kabul grmesi

Glde gzlenen bu olay biyolojinin hangi alt bilim da- V. Denenebilir zellikte olmas

lnn konusudur? Yukardaki aklamalardan hangileri hipotezle ilgili

A) Fizyoloji B) Mikrobiyoloji yanl olan aklamalardr?

1

C) Botanik D) Ekoloji
E) Taksonomi
A) I ve II


B) II ve IV

D) II, III ve V
C) I, II ve IV

E) II, IV ve V
OJ
YAAM BLM BYOLloji
KONU
TEST 1 Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo

12. Problemin 15. ekildeki deney dzeneinden


tespiti iki tane hazrlanarak I. dzenek
aydnlk ortamda, II. dzenek ise
karanlk ortamda braklyor.
Verilerin
I
toplanmas
II III Deney dzeneklerindeki su yo-
sununda gerekleen olaylar
Bilimsel problemin zlmesinde izlenen basamak-
ve elde edilen veriler ile ilgili,
larla ilgili olarak yukarda I, II ve III numaral yerlere
I. 1. dzenekte tpte toplanan
aadakilerden hangileri yazlmaldr?
gaz yakcdr.
I II III
II. 1. dzenekte bitki sadece O2 retirken, 2. dzenekte
A) Hipotez Tahmin Kontroll
sadece CO2 retir.
deney
B) Gzlem Tahmin Hipotez III. 2. dzenekteki tpte toplanan gaz kire suyunu bulan-
drr.
C) Kontroll Hipotez Tahmin
deney IV. 1. dzenekte tpte toplanan gaz yanmakta olan mumu
D) Gzlem Kontroll Hipotez sndrr.
deney
V. 2. dzenekte su yosunu uzun sre tutulursa yosunun
E) Gzlem Hipotez Tahmin ld gzlenir.

yorumlarndan hangileri yaplamaz?

A) Yalnz I B) I ve II C) III ve IV
13. Drt deiik bakteri kolonisinin byme hz ile ortam s- D) II ve IV E) II, IV ve V
cakl arasndaki iliki tabloda verilmitir.
Staphylacoccus
Streptococcus

Down sendromlu doum oran (binde)


Salmonella

16.
Bacillus

Ortam
scakl 90

50

10 C + + 20
20 C +++ ++ + 10
35 C +++ ++ +++ ++ 5
45 C 2
BYOLOJ 9 50 C




++

+++
20 25 30 35 40 45 50
Anne ya

( byme yok, + byme az, ++ byme yksek, +++ Diilerde yumurta oluumu esnasndaki ayrlmama sonu-
6 byme ok yksek) cu oluan Down sendromu (mongolizm) hastalnn ya
ile deiim grafii verilmitir.
Buna gre, drt farkl bakteri kolonisinin byyebildi-
i ortak scaklk derecesi aadakilerden hangisidir? Bu grafie gre aadaki sonulardan hangisine ula-
lamaz?
A) 10 B) 20 C) 35 D) 45 E) 50
A) Annenin ya ilerledike down sendromlu doum ora-
n artar.
14. Bir gle, dier balklarn yumurtalarn yiyerek beslenen B) Gen evlilikler embriyonun salkl olmas iin daha
bir balk tr eklenmitir. Eklenmeden belli bir sre sonra iyidir.
gldeki mevcut balk trlerinin saysnda bir azalma gz- C) 40 yandan sonra hamile olan bayanlarda down
lemlenmitir. sendromlu ocuk dourma oran fazladr.
Gldeki balklar arasndaki bu iliki hangi bilim dalnn D) Annenin ya ilerledike yumurta oluumu srasndaki
konusudur? ayrlmama oran artar.
nite

A) Fizyoloji B) Zooloji C) Ekoloji E) Annenin ya ilerledike oluacak embriyoyu besle-


D) Taksonomi E) Genetik mesi zorlar.
YAAM BLM BYOLOJ KONU
Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo
loji 2 TEST

1. 3. I. Tohum nemli ortamda imlenir.

II. Tohum kapal ortamda daha yava imlenir.


Fenol
KOH III. Tohum pamuk iinde oda scaklnda imlenir.
krmzs
IV. Tohum ak kapta daha iyi imlenir.

V. Tohumun imlenmesi iin oksijen, uygun scaklk ve


X Y Z Hava
nem gereklidir.
ekildeki deney dzeneine gre aadakilerden han- Yukarda verilenlerden drt tanesi kolaylkla denetlenebi-
gisi dorudur? (Fenol krmzs asitlere sar renk verir. len birer gzlem bir tanesi ise bu gzlemlere dayanarak
KOH, CO2 tutucudur.) kartlan bir sonutur.
A) Bu deney gece yapldnda bitki CO2 retmez. Sonu cmlesi aadakilerden hangisidir?
B) Gece X kabndaki fenol krmzsnn rengi sarya d-
A) I B) II C) III D) IV E) V
ner.
C) Gndz Z kabndaki bitki O2 retir ve bu gaz Y kabn-
da bir deiiklie neden olmaz.
D) Gece Y kabndaki svnn renginde deime gzlenir.
E) Z kabndan kan borudaki hava ile Y kabndaki boru- Yldzl Soru 2
dan kan hava ayn zelliktedir.

Bir bitkide glikozun yapsnda


yer alan iaretli kar-
bonun; karbon dioksit, protein
ve ya moleklleri-
nin yapsna katlmas bitkinin,
I. karbonhidratlar proteinlere
dntrebilme,
II. proteinleri karbonhidratlara dn
trebilme,
III. karbonhidratlar oksijenli solu
numda kullanabilme,
IV. yalar proteinlere dntre
bilme
zelliklerinden hangilerine sah
ip olduuna kant
2. Bir aratrmac ayn tre ait drt bitkiyi sakslara dikerek olabilir?
gelimelerini izliyor.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) I, III ve IV

4. "X hastalnn etkeni A virsdr." hipotezini ispatlamaya


200 g toprak 200 g toprak 200 g toprak 200 g toprak
20 mg N 15 mg N 10 mg N 5 mg N
alan bir bilim insan, yapt kontroll deneyler ve gz-
2 lt su 2 lt su 2 lt su 2 lt su lemler sonucunda X hastalna A virsnn sebep olma-
10 mg Mg 10 mg Mg 10 mg Mg 10 mg Mg dn grmtr.

Bu aratrc yapt deneyde aadakilerden hangisi- Buna gre, bilim insannn bundan sonra yapaca ilk
ni aratryor olabilir? i aadakilerden hangisidir?

A) Su miktarnn bitkilerin gelimesindeki etkisini A) Hipoteze dayal tahminlerde bulunmak


B) Toprak miktarnn bitki bymesindeki etkilerini B) Kontroll deneyler yapmak

1
C) Magnezyum miktarnn bitki bymesindeki etkilerini C) Hipotezi deitirmek
D) Azot miktarnn bitki bymesindeki etkilerini D) Hipotezi teoriye dntrmek
E) Bitkilerin bymesinde k miktarnn etkisini E) Yeni gzlemler yapmak
OJ
YAAM BLM BYOLloji
KONU
TEST 2 Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo

5. Hamile farelerin rahimleri zerine kimyasal bir maddenin 7. tane patojen (hastalk yapan) bakterinin bir canlda
etkilerini aratran bir bilim insan, hamile fareleri gru- yapm olduu hastalklarn tedavisinde kullanlacak anti-
ba ayrm ve farelere deney sresince verilen maddeleri biyotiklerin seimi iin yaplan testlerin sonular aada-
aadaki tablo zerinde gstermitir. ki gibidir.

Fareler Antibiyotik
I. grup II. grup III. grup eidi A B C D
Verilen madde
Bakteri tr
Kimyasal madde 0,2 ppm 1 ppm
X tr +++ ++ ++++ +
Fare yemi 100 g 100 g 100 g
Y tr +++ + ++ ++
Su 300 ml 300 ml 300 ml
Z tr + ++ +++ +
Peynir 25 g 25 g 25 g
("+" iareti antibiyotiin bakteriye kar etkisini gstermek-
Deney sonucunda I. ve II. grup fare yavrularnn ktlesin-
tedir.)
de ve saysnda azalma grlmtr.
Buna gre, X, Y ve Z bakterilerinin canlda yapt etki-
Buna gre, deneyde kullanlan deney ve kontrol grup-
sini en aza indirmek iin hangi antibiyotikler kullanl-
lar ile deiken faktr aadakilerden hangisinde
maldr?
doru olarak verilmitir?
A) A ve C B) A ve B C) C ve D
Deney Kontrol Deiken
D) A ve D E) B ve C
grubu grubu faktr
A) I ve II III Kimyasal madde
B) III I ve II Kimyasal madde
C) II ve III I Peynir
D) I ve III II Fare yemi
E) I ve II III Peynir
8.

I II

6. Bir renci Elodea bitkisi ile fotosentez hzna etki


eden faktrleri incelemek iin bir deney dzenei
BYOLOJ 9 hazrlamtr. rencinin yapt gzlemler:

I. Suya soda dktnde yapraklardan kan kabarck Yukardaki dzenek hazrlanarak aydnlk bir ortamda ka-
8
says artmtr. vanoza srasyla,

II. Bitki k kaynana yaklatrldnda ilk 30 saniyede . imlenen tohum ve kire suyu (Ca(OH)2),
18 kabarck kt gzlenmitir. II. yeil bitki bulunan saks,
III. Bitki k kaynandan uzaklatrldnda yapraklar- III. canl fare ve kire suyu,
dan kan kabarck says azalmtr. IV. imlenen tohum ve yeil bitki bulunan saks
IV. Bitki en fazla 33 C scaklkta kabarck karmtr. konuluyor.

eklindedir. Deney sresi iinde yukardakilerden hangilerinin ka-


vanoza konmas U eklindeki boruda renkli sv sevi-
Bu gzlemlerden hangileri nitel gzlemdir?
yelerinde deiiklie neden olur?
A) I ve II B) I ve III C) III ve IV
nite

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve III


D) II, III ve IV E) I, III ve IV D) II ve IV E) I, II ve IV
YAAM BLM BYOLOJ KONU
Bilimsel Bilginin Doas ve Biyo
loji 2 TEST

9. I. Canllarn kaltsal zelliklerini ve bu zelliklerin yavru 12. Biyoloji, kimya ve mhendislik bilimlerinin kesiim
dllere aktarlmasn inceleyen bilim daldr. noktas olan bilim dal aadakilerden hangisidir?

II. Canllarn birbiriyle ve evreleriyle olan ilikilerini ince- A) Genetik


leyen bilim daldr. B) Biyokimya
III. Asalak olarak yaayan canllar yap ve zelliklerini in- C) Molekler biyoloji
celeyen bilim daldr. D) Biyoteknoloji
Yukarda tanmlar yaplan, biyolojik biliminin alt bilim E) Kimya mhendislii
dallar aadakilerden hangisinde verilmitir?

Parazitoloji Ekoloji Genetik


A) II III I
B) III II I
C) I II III 13. I. Tahmin yapmak
D) II I III
II. Kontroll deneyler yapmak
E) III I II
III. Verilerin toplanabilmesi iin gzlem ve deney yapmak

IV. Hipotez kurmak

10. Fotosentez hz Yukarda verilenler bilimsel bir problemin zmnde


Yksek iddetli k hangi sray izlemelidir?

Orta iddetli k A) I, IV, II, III B) III, I, IV, II


Dk iddetli k C) III, II, IV, I D) III, IV, I, II
E) IV, II, III, I
CO2 miktar
0,1 0,2 0,3 0,4

Bir bilim insan yapm olduu aratrmada deiik k


iddetlerinde CO2 miktar deiimine bal olarak fotosen-
tez hzndaki deiimi yukardaki grafikteki gibi bulmutur. 14. I. Bilgi: DNA ve RNA btn canllarda birlikte bulunurken,
virslerde sadece bir tanesi bulunur.
Bu bilim insannn yapm olduu aratrma bilimsel
problemin zmnde hangi basama oluturur? II. Bilgi: Virslerin neden olduu birok hastala kar a
gelitirilebilir.
A) Kontroll deney
III. Bilgi: Baz hastalklara neden olan virsler sk sk mu-
B) Verileri toplamak 9
tasyon geirirler.
C) Nitel gzlem yapmak
D) Hipotez kurmak Yukardaki bilgiler kullanlarak aadaki yorumlardan
hangisi yaplabilir?
E) Tahminde bulunmak
A) DNA'nn almasn engelleyen her madde her vir-
s etkisiz hale getirir.

11. Aadakilerden hangisi nitel gzlemle ilgili yanl bir B) Virslere kar gelitirilen alar her zaman etkili ol-
aklamadr? mayabilir.
C) RNA'nn almasn engelleyen madde insanlarda
A) Sadece duyu organlaryla yaplr.
yan etkiye neden olmaz.
B) zellik belirten gzlemlerdir.
D) Bir virse etki eden a, onun mutant akrabalarna da

1
C) Aratrma istei uyandrrlar. etki eder.
D) Bilimsel bir problemin zmnde tercih edilmez. E) Mutasyon sadece DNA'y etkiledii iin RNA virsleri
E) Gzlem sonucunda saysal deerler elde edilir. mutasyon geirmez.
RETEN YAAM BLM BYOLOJ
TEST 2 Canllarn Ortak zellikleri

1. Aadaki olaylardan hangileri tm canllarda ortak gerekleir?

A) Organik moleklleri birbirine dntrme


norganik maddeleri organik maddelere
ototrof (fotosentetik veya kemosentetik) B) norganik maddeleri organik maddelere dntrme
canllar dntrr. Metabolizma sonucu C) CO2 gazn solungalarla d ortama atma
oluan karbondioksit gaz kurbaa larva-
lar ve balklarla solungalarla d orta- D) reme organlarna sahip olma
ma atlr. D dllenme yapan canllarda E) O2 retme
reme organlar bulunmaz. O2 retme
ototroflara ait bir zelliktir.

Enzimsiz ve enerjisiz canllk olay yoktur.


Canl hcreler metabolik olaylar gerek-
2. Btn canl hcrelerde,
letirebilmek iin ATP retir ve tketirler. I. enzim kullanma,
Hcrelerdeki biyokimyasal tepkimeler
enzim kontrolnde gerekleir. Karbon- II. oksijen tketme,
dioksit oksijenli solunum ya da etil alkol
III. enerji retme,
fermantasyonu yapan hcrelerde aa
kar. Laktik asit fermantasyonu yapan IV. karbondioksit retme
hcrelerde karbon dioksit olumaz. Ok-
olaylarndan hangileri ortak olarak gzlenebilir?
sijenli solunum yapan canllarda oksijen
tketimi olurken, oksijensiz solunum ya- A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
pan canllarda oksijen tketimi olmaz.
D) I, II ve III E) I, III ve IV

Canl olan her hcre ATPyi


hem retir hem de tketir.
Tm canllar hcre veya
hcrelerden meydana 3. Aadakilerden hangisi canllarn ortak zelliklerinden deildir?
gelirler. reme, trn de-
A) Hcresel yapya sahip olma
vamll iin gerekli olan
B) Eeyli veya eeysiz reme
BYOLOJ 9 bir olaydr. Canllar evre-
lerindeki fiziksel ve kimya- C) ATP tketme

sal deimelere kar tepki D) evresel uyarlara tepki verme


10 gsterebilme zelliindedir. E) Pasif olarak hareket etme
Bitkiler pasif olarak hareket
ederken; hayvanlarda aktif
hareket gzlenir.

4. Canllarn tmnde,
Klorofile sahip canllar fotosentezle inor-
ganik maddelerden organik madde sen- I. boaltm,
tezler. Organik artklar ve lleri saprofit II. organik artklar ayrtrma,
canllar ayrtrr. Metabolizma sonucu
III. fotosentez
oluan artk maddelerin atlmas boal-
tmdr ve boaltm tm canllarda ortak olaylarndan hangileri ortak deildir?
nite

olarak grlr. Ama homeostasiyi (i A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III


denge) salamaktr.
D) II ve III E) I, II ve III
YAAM BLM BYOLOJ RETEN
Canllarn Ortak zellikleri 2 TEST

5. Aada canllarda grlen baz zellikler verilmitir.

Bu zelliklerden hangisi btn canllarda ortak deildir?


Genlerde meydana gelen ani deiiklik-
A) Mutasyona urama B) rkilme lere mutasyon denir. Her canl genetik
materyale sahip olduu iin her canl
C) Eeysiz reme D) Adaptasyon
mutasyon geirebilir. Canllar evrelerin-
E) Homeostasi
deki fiziksel kimyasal deiimlere tepki
gsterirler. Canllar yaadklar ortam
koullarna uyum salayabilecek zellik-
tedirler. Her canl, i ortamnn kararll-
n korumaya alr (homeostasi).Ancak
6. I. Nkleik asit ierme baz canllar eeysiz rerken bazlar
II. Adaptasyon eeyli rer.
III. Dokulama
IV. reme

Yukarda verilen zelliklerden hangilerine canllarn tmnde rastla-


Tm canllar nesillerini srdrebilmek iin
nlr?
rerler. Bulunduu ortama uyum salaya-
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III mayan canl yok olur gider. Hcreye sa-
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV hip olan her canl nkleik asit tar. ok
hcreli canllarda dokulama grlrken;
bakteri, amip, paramesyum ve glena
gibi tek hcreli canllarda dokulama g-
rlmez.
7. Aadaki organellerden hangisi tm canl organizmalarda ortak
olarak bulunur?

A) B) C)

Ribozom Kloroplast Mitokondri


Canllarn tamam enzim ve protein sen-
tezini gerekletirir. Bu yzden ribozom
D) E) organeli tm canllarda bulunur. Ribozom
organeli dndaki organeller karyot
hcrelerde grlr. Prokaryot hcre ya-
psna sahip olan canllarda bulunmaz. 11
Kontraktil koful Endoplazmik retikulum

8. Canllarla ilgili,

I. k enerjisini kimyasal ba enerjisine evirme, Gerek bitkiler gerekse hayvanlar oksi-


II. kendi benzerlerini oluturma, jenli solunumda glikozu kullanrlar. Bitki
ve hayvanlar kendi benzerlerini olutu-
III. glikozu kullanma
rarak soylarnn srekliliini salarlar.
zelliklerinden hangileri, bitki ve hayvanlarda ortak olarak grl- Ik enerjisinin kimyasal ba enerjisine
mez?

1
dntrlmesi fotosentez olaydr. Fo-
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III tosentez olay fotoototrof canllar tarafn-

D) II ve III E) I, II ve III dan gerekletirilir.


YAAM BLM BYOLOJ
KONU
TEST 3 Canllarn Ortak zellikleri

1. Hcre Doku Organ Sistem Organizma 5. Hcrede meydana gelen yapm (anabolizma) ve ykm

eklinde zetlenen organizasyon emas, aadaki (katabolizma) tepkimelerinin tmne metabolizma denir.
canllardan hangisinde grlmez? Anabolik reaksiyonlarla ilgili,
A) B) C)
I. Btn canl hcrelerde gerekleir.

II. Enerji harcanr.

III. Hcre dnda gerekleir.

D) E) yarglarndan hangileri yanltr?

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Gen bir bireyden ergin birey oluuncaya kadar geen s-


2. Aadakilerden hangisi btn canllarn ortak zellik- reye gelime denir.
lerinden birisidir?
ok hcreli canllarda gelime srasnda,
A) Oksijensiz solunum yapma
I. mayoz blnme
B) Eeysiz olarak oalma
II. hcre farkllamas
C) Hcresel yapya sahip olma
III. mitoz blnme
D) Serbest hareket etme
E) Gne enerjisini kullanma olaylarndan hangileri grlr?

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
3. I. II. III.


7. Canllardaki reme olaylarnn tmnde,

I. reme hcrelerinin mayoz blnme ile olumas,

BYOLOJ 9 Yukardaki canllardan hangileri inorganik mad- II. trn devamllnn salanmas,
deleri organik maddelere evirebilir? III. farkl iki cinsiyetteki canlnn reme hcrelerinin birle-
12 A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
mesi
zelliklerinden hangileri ortak deildir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. Hcre solunumunda elde edilen enerji,

I. hareket etme, 8. Aadaki zelliklerden hangisi tm canllarda ortak


olarak grlen bir zellik olamaz?
II. beslenme,
A) rkilme
III. yeni hcrelerin oluturulmas
B) Heterotrof beslenme
olaylarndan hangilerinde kullanlabilir?
C) Boaltm
nite

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III D) Adaptasyon

D) II ve III E) I, II ve III E) Hcresel yap


YAAM BLM BYOLOJ KONU
Canllarn Ortak zellikleri 3 TEST

9. ok hcreli organizmalardaki, 13. Btn canllar hayatsal olaylarn srdrebilmek iin bir ta-
I. hcre, km faaliyetlerde bulunurlar.

II. organel, Aadakilerden hangisi hem bitkisel hem de hayvan-


sal organizmalarda gerekleebilecek ortak faaliyet-
III. molekl,
lerden biri deildir?
IV. doku
A) norganik maddelerden organik madde sentezleme
organizasyon dzeyleri kkten bye doru nasl
B) Protein sentezi gerekletirme
sralanr?
C) Etkiye kar tepki verme
A) I II III IV B) II I III IV
D) Hcresel solunumla ATP sentezleme
C) III II I IV D) III IV I II
E) Hcre blnmesi yapabilme
E) IV III I II

10. Katabolizma reaksiyonlar ile ilgili,


I. Canlnn arln ve bykln arttrr.

II. Hem hcre iin de hem de hcre dnda gereklee- Yldzl Soru 3
bilir.

III. Enzim kontrolnde gerekleir.


Canllarda gerekleen;
ifadelerinden hangileri yanltr?
I. organik monomerin oksijen
kullanlarak paralan-
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III mas,
II. basit organik maddeden kom
D) II ve III E) I, II ve III pleks organik madde
sentezi,
III. kompleks organik maddenin
basit organik madde-
ye hidrolizi
11. Canllarda grlen, IV. inorganik maddeden basit orga
nik madde sentezi
metabolik olaylarndan hangile
I. hcresel yapya sahip olma, ri tm canllarda or-
tak olarak gerekleir?
II. aktif yer deitirme, A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve III
III. ototrof beslenme E) II, III ve IV

zelliklerinden hangileri tm canllarda ortak deil-


13
dir?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve III E) II ve III
14. I. ATP sentezleme

II. Oksijenli solunum


12. Aadakilerden hangisi tm canllarda grlen bir
III. Protein sentezleme
zelliktir?
IV. Organik besin retme
A) Eeyli reyerek kaltsal eitlilii arttrma
Yukarda verilenlerden hangileri tm canl hcrelerin
B) Kimyasal enerji kullanarak besin sentezleme
gerekletirebildii olaylardr?

1
C) Hcre d sindirimle besinleri paralama
A) I ve III B) II ve III C) I, II ve III
D) zmleme ve yadmlama olaylarn gerekletirme
E) Ik enerjisini kimyasal ba enerjisine dntrme D) I, III ve IV E) II, III ve IV
YAAM BLM BYOLOJ
KONU
TEST 4 Canllarn Ortak zellikleri

1. Canllarda grlen baz zellikler unlardr: 5. Byme evresini tamamlam olan bir hayvann bir yllk

I. Nkleik asit bulundurma sre iinde anabolizma ve katabolizma hzlar aadaki


grafikteki gibi deimitir.
II. Solunum yapma
Hz
III. Hcrelerden meydana gelme
IV. Eeyli reme
Bu zelliklerden hangileri tm canllarda bulunur?

A) Yalnz II B) I ve II C) II ve IV
Zaman
I II III
D) III ve IV E) I, II ve III
: Anabolizma hz : Katabolizma hz

Grafikte numaralandrlm zaman aralklarndan han-


gilerinde bu hayvan kilo almtr?

2. Canllarda grlen, A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

I. (Glikoz)n Niasta + (n 1)H2O D) I ve II E) II ve III


II. (Amino asit)n Protein + (n 1)H2O
III. Glikoz + Amino asit Glikoprotein 6. Canllarn ortak zelliklerinden bazlar unlardr:
tepkimelerinden hangileri prokaryot ve karyot canl- Amino asitleri kullanarak protein ve su retme
larn tmnde grlr?
Kendine benzer bireyler meydana getirme
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
Metabolizmas iin gerekli ATP'yi retme
D) I ve II E) II ve III Metabolizmas iin rettii ATP'yi kullanma
Bu verilere dayanarak aadaki yarglardan hangisi-
ne varlamaz?
3. I. Kendine zg molekller retme A) Canl trlerinin tm su retebilir.
II. norganik moleklleri oksitleme
B) Canl trlerinin tm enerji retebilir.
III. Oksijensiz olarak enerji retme
IV. ok hcreli yapya sahip olma C) Canlln devam iin enerji retmek ve tketmek ge-
rekir.
Yukardakilerden hangileri tm canllar tarafn-
D) Canl trlerinin tm enerji retimi iin O2 kullanr.
BYOLOJ 9
dan gerekletirilir?
E) Canl trlerinin tm neslinin devamn salar.
A) Yalnz I B) I ve II C) II ve III
14
D) III ve IV E) II, III ve IV 7. Metabolik Reaksiyona giren Reaksiyondan kan
reaksiyon maddelerden biri maddelerden biri
I H 2O Glikoz
II CO2 Glikoz
III Glikoz CO2
4. Bazal metabolizma ile ilgili; IV Glikoz H2O

I. Uyku halinde llr V O2 CO2

II. Yemek yedikten 12 saat sonra llr Yukardaki tabloda bir bitki hcresinde gerekleen baz
metabolik reaksiyonlardaki reaksiyona giren maddelerden
III. retilen karbondioksit miktar hesaplanarak llr.
biri ve reaksiyondan kan maddelerden biri verilmitir.
yarglarndan hangileri dorudur?
Buna gre hangi reaksiyonun zmleme (sentez) re-
nite

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III aksiyonu olduu kesindir?


D) II ve III E) I, II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V
YAAM BLM BYOLOJ KONU
Canllarn Ortak zellikleri 4 TEST

8. Canllarda gerekleen aadaki katabolik olaylardan 11. Aadakilerden hangisi canllarn ortak zelliklerin-
hangisi srasnda su miktar azalmaz? den biri deildir?

A) Proteinin hidrolizi A) Solunum B) Boaltm

B) Kaslarda glikojenin glikozlara paralanmas C) Sindirim D) Hareket


C) Glikozun hcre solunumunda kullanlmas E) Byme
D) Maltozdan glikozlarn olumas
E) Yalarn monomerlerine kadar yaklmas

9. Aada verilenlerden hangisi tm prokaryot organiz-


malarda gerekleen ortak faaliyetlerden biri deil-
dir?

A) norganik maddelerden organik besin sentezleme Yldzl Soru 4


B) Etkiye kar tepki verme
C) Protein sentezi gerekletirebilme
D) Hcresel solunumla ATP retme
E) Adaptasyon yapabilme
Aadakilerden hangisi canllar
snflandrlrken
ayrt edici bir zellik olarak kull
anlr?
A) Fotosentez
B) Protein sentezi
C) Solunum
D) Fosforilasyon
10. Metabolik hz Metabolik hz
E) DNA replikasyonu
Anabolizma Katabolizma

Katabolizma
Anabolizma

15
A Zaman B Zaman

Yukarda iki farkl bireye ait anabolizma ve katabolizma


hzlarnn grafikleri verilmitir.

Buna gre,

I. A bireyi byme ve gelime dnemindedir. 12. I. Enerji retme

II. A bireyinde yapm olay ykm olayndan daha fazla- II. reme
dr. III. Metabolik atklar vcuttan uzaklatrma
III. B bireyi yalanma dnemine girmitir. Yukarda verilen canllara ait ortak zelliklerden han-
yorumlarndan hangileri yaplabilir? gileri yaamsal bir faaliyet deildir?

1 A) Yalnz I


B) Yalnz II

D) II ve III
C) I ve II

E) I, II ve III
A) Yalnz I


B) Yalnz II

D) II ve III
C) I ve II

E) I, II ve III
2.
fasikl
B YO LOJ eikler
LM
B a Bulunan Temel B
il
YAAarM
n Yaps
nd ro teinler) ler
Canll t l
la
a r
r,
,
P
Ya Te m e l Bileik
nhidr a a n
(Karbo p s n d a Bulun
rn Ya )
Canlla er, Mineraller
in l
(Vitam
RETEN YAAM BLM BYOL OJ Yalar, Proteinler)
TEST 1 Temel Bileikler (Karbonhidratlar,
Canllarn Yapsnda Bulunan

1. Enerji verimi

Canl vcudunda enerji verici olarak sa-


dece karbonhidratlar, yalar ve proteinler
kullanlr. Vitaminler laboratuvar koulla-
rnda yakldnda enerji verirler, ancak Organik
A B C Besinler
canl vcudunda enerji verici olarak
kullanlmazlar. Organik bileikleri enerji Yukardaki grafikte A, B ve C organik besinlerinin 1 gramnn hcre iinde
verimi asndan en fazla enerji veren- paralanmas sonucunda aa kan enerji verimleri gsterilmitir.
den en az enerji verene doru sralarsak
Buna gre, A, B ve C ile gsterilen besinler aadakilerden hangisi-
birinci yalar, ikinci proteinler ve nc
dir?
karbonhidratlar olur.
A B C
A) Karbonhidrat Ya Protein
B) Karbonhidrat Protein Ya
C) Protein Karbonhidrat Ya
D) Protein Ya Karbonhidrat
E) Ya Protein Karbonhidrat
Canllarda enerji ihtiyacnn
karlanmasnda birinci s-
rada karbonhidratlar, ikinci
srada yalar ve son srada
proteinler kullanlr. Mono- 2. Karbonhidratlar canllar tarafndan enerji verici olarak ilk srada kullanlr.
sakkaritler hcre zarndan
Bir bitki hcresinde,
geebilecek byklkte ol-
duu iin hidroliz edilmez- I. niasta,
ler. Niastann solunumda II. glikoz,
kullanlmas iin hidroliz
III. galaktoz,
edilerek glikozlara dn-
mesi gerekir. Bitki hcrele- IV. fruktoz

BYOLOJ 9 rinde bulununan monosak-


karitler glikoz ve fruktozdur.
molekllerinden hangileri hidroliz edilmeden enerji verici olarak kul-
lanlr?
Galaktoz ise memeli hay-
2 A) Yalnz II B) I ve III C) II ve III
van hcrelerinde sentezle-
D) II ve IV E) II, III ve IV
nen bir monosakkarittir.

Protein sentezi tm canllarda ribozom-


larda gerekleen bir dehidrasyon sente- 3. Protein sentezlemekte olan bir hcrede,

zidir. n sayda amino asit kullanlmasyla I. amino asit saysnda artma,


protein ve (n-1) sayda su molekl a-
II. pH deerinde artma,
a kar. Protein sentezi srasnda amino
asit says azalrken, peptit ba says III. su miktarnda azalma

ve su miktar artar. Ortamdaki amino asit olaylarndan hangileri gerekleir?


says azalmas sonucunda ortamn pH
nite

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
deeri ykselir.
D) II ve III E) I, II ve III
Canllarn Yapsnda Bulunan Tem YAAM BLM BYOLOJ RETEN
el Bileikler (Karbonhidratlar, Yal
ar, Proteinler) 1 TEST

4. Trigliseritlerle ilgili,

I. Dehidrasyon sentezi ile oluurlar.


Ntr ya ya da trigliserit olarak da adlan-
II. Yaplarnda ya asidi ve gliserol bulunur. drlan yalar, lipitler grubunda yer alr.

III. Hcre solunumunda kullanldklarnda karbonhidratlar ve proteinlere 3 ya asidi ve 1 gliseroln dehidrasyon

gre daha ok enerji verirler. sentezi ile birlemesiyle elde edilir. Trigli-
seritler hcrede paralandnda karbon-
ifadelerinden hangileri dorudur?
hidratlar ve proteinlere gre daha ok
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III enerji verir. Bu bileiklerin paralanmas
D) II ve III E) I, II ve III iin daha ok oksijene ihtiya duyulur.
Trigliseritler hayvanlarda depo edilen li-
pit eididir.

Istma, yksek basn ve tuz deriimi gibi


5. Istma, yksek basn ve tuz deriimi gibi etkenlerle proteinlerin ya-
etkenler proteinlerin boyutlu yapsn
psnn bozulmasna verilen ad aadakilerden hangisidir?
bozar. Bu olaya denatrasyon denir. Ya-
A) Denatrasyon B) Dehidrasyon C) Hidroliz ps bozulan protein artk biyolojik olarak
D) Fermantasyon E) Oksijenli solunum aktif olmayan bir proteindir. nk de-
natrasyona neden olan tepkimeler geri
dnml deildir.

Glikojen hayvan, mantar ve bakterilerde


6. Bir canl hcrede aadaki organik bileiklerden hangisinin sentez-
bulunan bir depo polisakkarittir. Niasta
lenmesi o hcrenin bitkisel ya da hayvansal olduunu kantlamaz?
sadece bitkilerde bulunan bir depo poli-
A) Glikojen B) Protein C) Niasta sakkarittir. Malt ekeri olarak da bilinen
D) Maltoz E) Laktoz maltoz bitkilerde bulunan bir disakkarittir.
St ekeri olarak bilinen laktoz sadece
memeli hayvanlarda sentezlenen bir di-
sakkarittir. Proteinler ise tm canllarda 3
sentezlenen organik bir molekldr.

7. K uykusuna yatan ve uzun g yollarn kullanan canllarn vcut-


larnda ya depo etmelerinin nedeni yalarn,

I. hcresel solunumda kullanlmasyla ok miktarda metabolik su olu-


turmalar, Yalarn oksijenli solunumda kullanlma-
II. hafif olmalar, syla ok miktarda enerji ve metabolik su
aa kar. Ayn zamanda hafif olduklar
III. enerji veriminin yksek olmas
iin depo enerji maddesi olarak kullan-
zelliklerinden hangilerine sahip olmalaryla aklanr?

1
lrlar. Bu nedenle k uykusuna yatan ve
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III uzun g yollarn kullanan canllar bol
D) II ve III E) I, II ve III miktarda ya depolar.
YAAM BLM BYOL OJ Yalar, Proteinler)
KONU
TEST 1 Temel Bileikler (Karbonhidratlar,
Canllarn Yapsnda Bulunan

1. Eit sayda moleklden oluan ya ve protein ile ilgili 4. Proteinler, organik yapda polimer molekllerdir.
olarak aadaki ifadelerden hangisi her zaman do-
Buna gre, proteinlerle ilgili aadaki ifadelerden
rudur?
hangisi yanltr?
A) Hidrolizleri srasnda eit miktarda su molekl harcanr.
A) Uzun sreli alk durumunda enerji retiminde kullan-
B) Hcresel solunumda kullanldklarnda ayn miktarda lrlar.
enerji retirler.
B) Yaplarnda C, H, O, N ve bazlarnda P ve S element-
C) Monomer eitleri ve monomer saylar ayndr. leri bulunur.
D) Oluumlar dehidrasyon sentezi ile gerekleir ve orta- C) DNA kontrolnde ribozomlarda sentezlenir.
mn su miktar artar.
D) Yaplarnda bulunan peptit ba amino ve karboksil
E) Monomerleri tm canl hcreler tarafndan sentezlenir. gruplar arasnda oluur.

E) Bir canlnn tm proteinlerinin amino asit dizilimi ayn-


2. Karbonhidrat, ya ve proteinlerle ilgili olarak, dr.

I. sentezleri srasnda su aa karma,

II. tek eit monomer ierme,

III. hcre zarnn yapsna katlma,

IV. dzenleyici olarak grev yapma

zelliklerinden hangileri ortaktr?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV

3. Miktar

5. Protein molekllerinin oluumu srasnda ortamda-


I
ki amino asit miktar ile su miktar arasndaki ilikiyi
II
gsteren grafik aadakilerden hangisidir?
III
BYOLOJ 9 Organik besinler
A) Amino asit
miktar
B) Amino asit
miktar

nsanlarda uzun sreli alk durumunda vcuttaki I, II ve III


4
numaral molekllerin miktarlarndaki zamana bal dei- Su Su
im yukardaki grafikte verilmitir. miktar miktar

Bu molekllerle ilgili olarak aadakilerden hangisi


C) Amino asit D) Amino asit
yanltr? miktar miktar

A) Enerji ihtiyac durumunda vcuttaki kullanm sras


III - II - I eklindedir.
Su Su
B) Enerji verimi asndan oktan aza doru sralan miktar miktar
II - I - III eklindedir. E) Amino asit
miktar
C) Iin yapsnda, II ve III den farkl olarak azot atomu bu-
lunur.
nite

D) II, tm canllarda DNA kontrolnde sentezlenir.


Su
E) I, vcutta daha ok yap maddesi olarak kullanlr. miktar
Canllarn Yapsnda Bulunan Tem YAAM BLM BYOLOJ KONU
el Bileikler (Karbonhidratlar, Yal
ar, Proteinler) 1 TEST

6. Proteinlerle ilgili, 9. Canllarda bulunan,

I. Kkrdak, kemik, kas vb. dokularn yapsna katlr. I. glikojen,

II. Vcudun baklk sisteminde grev alr. II. niasta,

III. eitli tepkimelerin gereklemesini salayan enzim- III. maltoz,


lerin yapsna katlr.
IV. sakkaroz,
ifadelerinden hangileri dorudur? V. selloz
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
karbonhidrat eitlerinden hangileri bitkiler tarafndan
D) II ve III E) I, II ve III sentezlenir ve hidroliz edildiinde tek eit monomer
oluturur?

A) I ve II B) I, II ve V C) II, III ve IV
D) II, III ve V E) I, III ve IV

7. nsan vcudunda gerekleen bir reaksiyon srasnda baz


maddelerin miktarndaki deiimler aadaki grafiklerde
verilmitir.

Su X maddesi Yldzl Soru 1


miktar miktar

Bir insanda,

Zaman Zaman Yaralarn ge iyilemesi

Baklk sisteminin zayflamas


Buna gre,
Dokular aras sv birikmesi (de
I. Gerekleen olay hidroliz reaksiyonu olabilir. m)
sorunlarnn ortaya kmasn
n nedeni aadaki
II. X maddesi glikoz olabilir.
molekllerden hangisinin eksikli
i sonucudur?
III. Reaksiyon srasnda hcre iindeki niasta miktar A) Glikojen B) Ya C) Protein
azalm olabilir.
D) Vitamin E) Mineral
yarglarndan hangileri dorudur?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
5
D) II ve III E) I, II ve III

10. Canllarda grlen,


I. laktoz,
8. Laktoz, sakkaroz ve niastann ortak zellii aada-
II. galaktoz,
kilerden hangisidir?
III. glikoz,
A) Glikozit ba ierme
IV. sakkaroz
B) Depo maddesi olarak kullanlma
organik bileiklerinden hangileri dehidrasyon sentezi
C) Bitkisel hcrelerde sentezlenme
sonucunda oluur?

1
D) Tek eit monomer ierme
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
E) Hidrolizleri sonucunda galaktoz oluturma D) I, II ve IV E) II, III ve IV
YAAM BLM BYOL OJ Yalar, Proteinler)
KONU
TEST 1 Temel Bileikler (Karbonhidratlar,
Canllarn Yapsnda Bulunan

11. Canl hcrelerde bulunan, 13. Salkl bir insann vcudunda,


I. glikoz, I. temel amino asitler,

II. laktoz, II. glikojen,

III. sakkaroz, III. galaktoz

IV. glikojen, molekllerinden hangilerinin sentezi gerekleir?

V. niasta, A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

VI. maltoz D) II ve III E) I, II ve III

molekllerinden hayvan hcrelerinde bulunmayan (I)


ve bitki hcrelerinde sentezlenmeyenlere (II) aada-
kilerden hangisidir?

I II
A) I, III ve IV II, V ve VI
14. St ekeri olarak bilinen laktoz molekl,
B) II, III ve V I, IV ve VI I. fruktoz,
C) III, IV ve VI I ve IV
II. glikoz,
D) III, V ve VI II ve IV
III. galaktoz,
E) I, III, V ve VI II ve IV
IV. deoksiriboz

monosakkaritlerden hangi ikisinin dehidrasyonu so-


nucunda oluur?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
D) II ve III E) III ve IV

15. I. Protein

BYOLOJ 9 II. Ya

III. Karbonhidrat
6 12. Bir bitki hcresinde gerekleen, Yukarda verilen organik bileiklerden hangilerinin

CO2 + H2O glikoz selloz hcre eperi tamamen hidrolizi sonucunda oluan monomerler or-
tam pHnn azalmasna neden olur?
olaylarla ilgili olarak,
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
I. norganik bileikler organik bileiklerin yapsna kat-
D) I ve II E) II ve III
lr.

II. Basit organik bileikler karmak yapl byk organik


bileiklerin yapsna katlr.

III. Byk karmak yapl organik bileikler hcresel yap-


larn oluumuna katlr. 16. Aadaki organik molekllerden hangisi su kullanla-
yarglarndan hangileri dorudur? rak yap birimlerine ayrlamaz?
nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) Galaktoz B) Sakkaroz C) Maltoz

D) II ve III E) I, II ve III D) Selloz E) Niasta


Canllarn Yapsnda Bulunan Tem YAAM BLM BYOLOJ KONU
el Bileikler (Karbonhidratlar, Yal
ar, Proteinler) 2 TEST

1. Sakkarozun hidrolizi sonucunda, 4. I. Enerji verici olma

I. glikoz, II. Yapsnda ester ba tama

II. fruktoz, III. Yapsnda C, H, O ve N elementlerini bulundurma

III. galaktoz, IV. Enzimlerin yapsna katlma

IV. riboz Yukarda verilen zelliklerden hangileri proteinlere ait-


tir?
molekllerinden hangileri aa kmaz?
A) I ve II B) I ve III C) I, III ve IV
A) Yalnz IV B) I ve II C) I ve IV
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
D) II ve IV E) III ve IV

2. I. Niasta

II. Selloz

III. Kitin Yldzl Soru 2


IV. Glikojen

Yukarda verilen polisakkaritlerden hangileri depo


hangileri yap polisakkarit olarak doru eletirilmi-
tir? Steroitlerin grevleriyle ilgili olar
ak aadakilerden
hangisi yanltr?
Depo Yap
A) Hcre zarnn geirgenliini ve
A) I ve II III ve IV dayanklln artt-
rr.
B) I ve III II ve IV
B) Sinir hcrelerinde yaltm gre
C) I ve IV II ve III vi yapa r.
C) Erkek ve dii eey hormonlarnn
D) II ve III I ve IV yapsna katlr.
D) D vitamini yapmnda kullanlr.
E) II ve IV I ve III
E) Tm hcreler tarafndan sent
ezle nir.

3. I. Maltoz

II. Sakkaroz 5. Bir bitki hcresinde,


III. Laktoz
I. maltoz,
IV. Glikojen
II. niasta,
Yukarda verilen karbonhidratlarn birer moleklnn
III. kitin,
tamam hidroliz edildiinde aa kan glikoz miktar
IV. laktoz
ile ilgili aadaki bantlardan hangisi dorudur?
molekllerinden hangileri sentezlenebilir?

1
A) I < II < III < IV B) I = II = III < IV
C) II = III < I < IV C) II < III < I < IV A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) IV < I < II = III D) I, II ve III E) II, III ve IV


YAAM BLM BYOL OJ Yalar, Proteinler)
KONU
TEST 2 Temel Bileikler (Karbonhidratlar,
Canllarn Yapsnda Bulunan

6. Karbonhidrat, ya ve proteinler iin, 9. Bir bitki hcresinde zamana bal Su


miktar
su miktarndaki deiimi gsteren
I. ayn miktar ayn koullarda solunumla ykldnda en
grafik yukarda verilmitir.
az enerji veren molekl,
Buna gre, t1 ve t2 zaman ara-
II. solunumda ykldnda en fazla metabolik su aa
karan molekl, lklarnda gerekleen olaylarla
ilgili aadakilerden hangisi t1 t2 Zaman
III. uzun sreli alk durumunda solunumda en son kulla-
yanltr?
nlan molekl
A) t2 zaman aralnda glikoz sentezlemi olabilir.
ifadelerinden bu bileiklere ait olanlar aadakilerden
hangisinde doru eletirilmitir? B) t1 zaman aralnda niasta sentezlemi olabilir.

C) t2 zaman aralnda niastay hidroliz etmi olabilir.


I II III
A) Karbonhidrat Ya Protein D) t2 zaman aralnda glikojen hidroliz etmi olabilir.
B) Karbonhidrat Protein Ya E) t1 zaman aralnda glikozu oksijenli solunumda kul-
C) Protein Karbonhidrat Ya lanm olabilir.
D) Protein Ya Karbonhidrat
E) Ya Karbonhidrat Protein

10. Aadakilerden hangisi niasta ve glikojenin ortak


7. Aada verilen organik bileiklerden hangisi bitki zellii deildir?
hcresinin yapsnda bulunmaz?
A) Enerji verici olma
A) Selloz B) Kolesterol C) Gliserol
B) Depo maddesi olarak grev yapma
D) Maltoz E) Tripeptit
C) Yapta olarak glikoz ierme

D) Gne n sourabilen hcerelerde sentezlenme

E) Glikozit ba ierme

BYOLOJ 9
8. Selloz
8
Kitin

Glikoz

Maltoz

Yukardaki karbonhidrat eitleriyle ilgili, 11. I. Niasta

I. glikozit ba ierme, II. Protein

II. birden fazla eit monomerden oluma, III. Laktoz

III. hayvansal hcrelerde enerji kayna olarak kullanl- IV. Ya


ma Yukardaki organik bileiklerden hangileri ayn hcre
zelliklerinden hangileri tm iin ortaktr? tarafndan sentezlenmez?
nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) I ve II B) I ve III C) II ve IV

D) II ve III E) I, II ve II D) III ve IV E) I, III ve IV


Canllarn Yapsnda Bulunan Tem YAAM BLM BYOLOJ KONU
el Bileikler (Karbonhidratlar, Yal
ar, Proteinler) 2 TEST

12. Kat yalar ve sv yalar arasnda aadakilerden 15. Aadaki organik bileiklerden hangisi hidroliz edil-
hangisi ortaktr? meden hcre zarndan geemez?

A) Bitkiler tarafndan sentezlenme A) Glikoz B) Steroit C) Galaktoz

B) Hayvanlar tarafndan sentezlenme D) Gliserol E) Amino asit

C) Doymu ya asitleri ierme

D) Gliserol ierme

E) Doymam ya asitleri ierme

16. Aadakilerden hangisi proteinlerle ilgili doru bir


bilgi deildir?

A) Sadece yap maddesi olarak kullanlrlar.

13. Bir hcrede trigliserit sentezi srasnda aadaki gra- B) Hormonlarn yapsna katlrlar.

fiklerdeki olaylardan hangisi gereklemez? C) Yaplarnda peptit ba bulunur.

D) Hcre ii ve d ortamlarda pH dengeler.


A) Ester ba B) Ya asiti
miktar E) Sentezleri DNA kontrolnde ribozomda gerekleir.


Zaman Zaman

C) Su miktar D) Gliserol 17. Yapc - onarc olma


miktar
Enerji verici olma

Dzenleyici olma

zelliklerinin tmn tayan organik bileik aada-


Zaman Zaman
kilerden hangisidir?
E) Trigliserit
miktar A) Karbonhidrat B) Vitamin C) Protein
D) Nkleik Asitler E) Mineral

Zaman
9

18. I. Kas glikojeni

II. Karacier glikojeni


14. Hcrede sentezlenen protein molekllerinin birbirin- III. Karn blgesi yalar
den farkl olmasnda,
IV. Eeysel proteinler
I. amino asitlerin says,
Yukarda verilen organik bileiklerin uzun sreli alk
II. amino asitlerin eidi, durumunda kullanm sras aadakilerden hangisin-

III. amino asitlerin dizilii de verilmitir?

gibi zelliklerden hangileri etkilidir? A) I II III IV B) I III IV II

1
C) II I III IV D) II III I IV
A) Yalnz I B) I ve II C) II ve III
E) III I IV II
D) II ve III E) I, II ve III
RETEN YAAM BLM BYOL OJ
TEST 2 Temel Bileikler (Vitaminler, Mine
Canllarn Yapsnda Bulunan
raller)

1. Aadakilerden hangisi inorganiktir?

A) Su B) Niasta C) DNA
norganik bileikler canl vcudunun
D) ATP E) Kitin
yapsna katlr, metabolik faaliyetlerde
dzenleyici olarak ve ypranan dokula-
rn onarlmasnda grev alr. Canllar bu
maddeleri vcutlarnda sentezleyemez.
Doadan hazr alr. Su, mineraller, tuzlar,
asitler ve bazlar inorganik bileiklerdir. 2. Aada canllarda bulunan baz maddeler verilmitir:

I. Mineral

II. Vitamin
norganik bileikler tm canl hcreler ta-
III. Glikoz
rafndan kullanlan doadan hazr alnan
maddelerdir. norganik bileikler hcre IV. Amino asit

zarndan geebilecek kadar kk ol- V. Ya asidi


duklar iin sindirime uramazlar. Ancak
Bu maddelerden hangileri hcre zarndan sindirilmeden geer ve
hcre tarafndan enerji verici olarak kul-
enerji verici olarak kullanlmaz?
lanlmazlar. Vitaminlerde hcre zarndan
sindirime uramadan geebilecek k- A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

klktedir ve vitaminler de enerji verici D) I, II ve III E) I, II, III ve IV


olarak kullanlmazlar.

Karbondioksit kemosente- 3. Ototrof canllar tarafndan zmlenir.


tik ve fotosentetik canllarn Oksijenli solunum sonucunda aa kar.
glikoz sentezlemek iin kul- Kire suyunu bulandrr.
landklar bir bileiktir. Ayn
Yukarda zellikleri verilen inorganik bileik aadakilerden hangi-
zamanda organik mono-
sidir?
BYOLOJ 9 merlerin oksijenli solunumla
yklmalar sonucunda aa
A) Amonyak B) Su C) Tuz

kar. Kireli su, ortamda D) Asit E) Karbondioksit


10
karbondioksit bulunup bu-
lunmadn ayrdetmek iin
kullanlan bir ayratr.

Tm canllar iin vazgeilmez bir molekl 4. Su ve zellikleri ile ilgili olarak,


olan su canl vcudunun ounluunu I. Besinlerin sindiriminde grev alr.
oluturur. Polimerlerin monomerler ha-
II. zc zelliinden dolay maddelerin tanmasn salar.
line dntrlmesi srasnda su kulla-
nlr. Su iyi bir zc olduu iin byk III. Ani scaklk deiiminde gaz haline geerek vcut ssn dzenler.
vcutlu canllarda maddelerin hcrelere ifadelerinden hangileri dorudur?
tanmasn salar. Ani s artlarnda su
nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
buharlaarak vcut ssnn korunmasn
D) II ve III E) I, II ve III
salar.
YAAM BL M BYOLOJ RETEN
Canllarn Yapsnda Bulunan Tem
el Bileikler (Vitaminler, Mineralle
r) 2 TEST

5. Vitaminlerle ilgili aadakilerden hangisi yanltr?

A) Dzenleyici grevler yaparlar.


Vitaminler, metabolizmada hastalklara
B) Enerji verirler. kar diren arttrc ve dzenleyici rol
C) Hastalklara kar diren arttrrlar. oynar. Sindirilmeden hcreye alnan vi-
taminler hcrenin yapsna katlmaz ve
D) Sindirilmeden hcre zarndan geerler.
enerji vermez. Bitkiler, ihtiya duydukla-
E) Hayvan hcrelerinde sentezlenmezler. r vitaminleri sentezleyebilir, hayvanlar
sentezleyemedikleri iin dardan alr.

Vitaminler yada ve suda znen vita-


minler olmak zere iki grupta incelenir.
6. Aadaki vitaminlerden hangisi hayvansal dokularda depolana-
A, D, E ve K vitaminleri yada znr
maz?
ve karacierde depolanabilir. Bu neden-
A) Vitamin K B) Vitamin A C) Vitamin D le eksiklik belirtileri ge grlr. B grubu
D) Vitamin E E) Vitamin C vitaminleri ve C vitamini suda znen
vitaminlerdir. Suda znen vitaminler
depolanmazlar ve fazlas idrarla darya
atlr.

7. Vitamin eksikliinde ortaya kan rahatszlklar ile ilgili olarak aa-


daki eletirmelerden hangisi yanltr? K vitamini kann phtlamas ve yaralarn
iyilemesi zerine etkilidir. D vitamini kal-
A) K vitamini Kann ge phtlamas siyumun barsaklarda emilmesini salar,
B) A vitamini Grme bozukluklar kemik ve dilerin yapsna katlr. A vita-
mini grme olaylarnda etkili maddelerin
C) E vitamini Kanszlk yapsna katlr. E vitamini antioksidandr,
D) D vitamini Kalsiyumun barsaklarda emilmemesi hcre yenilenmesini salar, kaslarn da-
yanklln arttrr ve reme organlarnn
E) C vitamini Baklk sisteminin zayflamas sal zerinde etkilidir. C vitamini ba-
klk sistemini glendirir, sindirim sis-
teminin saln dzenler. Kanszlk B12
vitamini eksikliinde grlr.
11

8. I. A vitaminin

II. B12 vitamini

III. C vitamini

IV. K vitamini nsanlar B12 ve K vitaminlerini besinlerle


dardan alrlar. Ayrca insanlarn bar-
V. E vitamini
sanda yaayan mutualist baz bakteri
Bakterilerin yol at bir yangdan kurtulmak iin uzun sre anti- trleri bu vitaminleri sentezler. Bu neden-
biyotik kullanan bir insanda yukardaki vitaminlerden hangilerinin le uzun sreli antibiyotik kullanm sra-
eksiklikleri grlmeye balar? snda bu bakterilerde zarar grd iin

1

A) I ve II
D) III ve IV
B) I ve IV C) II ve IV
E) I, II ve IV
kiide B12 ve K vitamini eksikliine bal
problemler ortaya kabilir.
YAAM BLM BYOL OJ
KONU
TEST 3 Temel Bileikler (Vitaminler, Mine
Canllarn Yapsnda Bulunan
raller)

1. Aada baz mineraller ve grevleri ile ilgili yaplan 4. Aada verilen zelliklerden hangisi vitaminlere ait
eletirmelerden hangisi yanltr? deildir?

A) Demir sinir sistemi almas A) Organik yapldrlar.

B) Klor mide asitlerinin retimi B) Enerji verici olarak kullanlmazlar.

C) Magnezyum kas kaslmas C) Hidrolizleri hcre dnda gerekleir.

D) Sodyum kalp ritminin dzenlenmesi D) Enzimlerin yapsna katlarak dzenleyici rol oynarlar.

E) Fosfor kemik ve di yapsna katlma E) Eksikliklerinde eitli aksaklklar grlr.

5. Vitaminlerle ilgili,

I. Barsaklarmzda yaayan mutualist bakteriler tara-


2. Aadaki inorganik ve organik bileiklerden hangisi fndan sentezlenirler.
hcre zarndan geemez?
II. Fazlas karacierde depo edilir.
A) CO2 B) Klor C) Su
III. Kimyasal sindirime uramadan hcre iine girebilir.
D) Glikoz E) Selloz
yarglarndan hangileri tm vitaminler iin ortaktr?

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II


D) II ve III E) I, II ve III

BYOLOJ 9
12

6. Besinlerle provitamin halinde alnr, karacierde vita-


mine dnr.
3. I. Oksijen Grme olaylarnda etkili maddelerin yapsna katlr.
II. Glikoz Bakteri ve virslere kar diren salar.
III. K vitamini Yada znr ve karacierde depolanr.
molekllerinden hangileri enerji verici olarak kullanl- Yukarda zellikleri verilen vitamin aadakilerden
maz? hangisidir?
nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) E Vitamini B) B Vitamini C) A Vitamini


D) II ve III E) I, II ve III D) K Vitamini E) C Vitamini
YAAM BL M BYOLOJ KONU
Canllarn Yapsnda Bulunan Tem
el Bileikler (Vitaminler, Mineralle
r) 3 TEST

7. I. Yapraklarda oluan organik besinlerin kk hcrelerine 10. Aadakilerden hangisi vitamin ve minerallerin ortak
tanmas zelliklerinden biri deildir?

II. Baz bceklerin su yzeyinde yrmesi A) Sindirilmeden kana geebilme


III. Topraktan alnan su ve minerallerin st dallardaki yap- B) Dzenleyici olarak grev yapma
raklara tanmas
C) Hcre yapsna katlma
olaylarndan hangileri suyun kohezyon zellii ve y-
D) Enzimlerin yapsna katlma
zey gerilimi zellii ile aklanabilir?
E) Enerji verici olarak kullanlmama
A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

Yldzl Soru 3

Vitaminlere ait;
I. hidrolize uramama,
8. pH cetveline gre, aadaki molekllerden hangisi
ntrdr? II. bitkiler tarafndan sentezlenebi
lme,
III. dzenleyici olarak grev yapm
A) NH3 B) CO2 C) HCI a,
IV. organik yapda olma
D) re E) NaCI
zelliklerinden hangileri mineral
ler iinde geerlidir?
A) Yalnz I B) I ve III C) II ve IV
D) I, II ve III E) I, III ve IV

13

9. I. Ik

II. Oksijen 11. Canl vcudunda bulunan ve dzenleyici olarak kul-


III. Metallerle temas lanlan aadaki vitaminlerden hangisi gereksinim
duyulan miktarda gnlk diyet ile karlanmaldr?
gibi faktrlerden hangileri suda eriyen vitaminlerin ya-
psn bozar? A) E Vitamini B) C Vitamini

1

A) Yalnz III B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III


C) A Vitamini D) K Vitamini
E) D Vitamini
YAAM BLM BYOL OJ
KONU
TEST 3 Temel Bileikler (Vitaminler, Mine
Canllarn Yapsnda Bulunan
raller)

12. Yada znr ve karacierde depolanr. 15. B grubu ve C vitaminleri,


Besinlerle provitamin halinde alnr ve deride ultraviyo- I. sindirilmeden hcre zarndan geme,
le nlar yardmyla vitamine dntrlr.
II. enerji eldesinde kullanlmama,
Kalsiyumun barsaklardan emilmesini salar.
III. enzimlerin yapsna katlma,
Yukarda zellikleri verilen vitamin aadakilerden
IV. suda znebilme
hangisidir?
zelliklerinden hangileri ile A, D, E ve K vitaminlerin-
A) D Vitamini B) E Vitamini C) K Vitamini
den ayrt edilemez?
D) A Vitamini E) C Vitamini
A) Yalnz IV B) I ve II C) II ve IV
D) I, II ve III E) I, III ve IV

13. norganik maddeler iin,


I. Ypranan dokularn onarlmasnda grev alr.
16. Antibiyotikler bakteriyel hastalklarn tedavisinde kullanlr-
lar. Antibiyotikler vcuda zarar veren bakterileri ldrrken
II. Dzenleyici olarak grev alr.
yararllar da ldrrler. Bundan dolay antibiyotik kullan-
III. Canl hcrelerin yapsna katlr. mnn iki haftay gememesi gerekir. Ayn zamanda uzun

yarglarndan hangileri dorudur? sreli kullanldklarnda vitamin eksikliine neden olabilir-


ler.
A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III
Aada verilenlerden hangisi antibiyotik kullanm
D) II ve III E) I, II ve III
sonucunda eksiklii grlen bir B grubu vitamindir?

A) B1 Vitamini B) B5 Vitamini

BYOLOJ 9

C) B6 Vitamini D) B9 Vitamini
E) B12 Vitamini

14

14. Canllarn yapsnda bulunan,


I. azot karbon, 17. nsanlarda grlen aadaki hastalklardan hangisi
vitamin eksiklii sonucunda ortaya kmaz?
II. karbon hidrojen,
A) Renk krl
III. azot fosfor
B) Kann phtlamamas
atom iftlerinden hangileri tm organik bileiklerin ya-
psnda ortak olarak bulunur? C) Raitizm
nite

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) Di eti kanamas

D) I ve II E) II ve III E) Beriberi
YAAM BL M BYOLOJ KONU
Canllarn Yapsnda Bulunan Tem
el Bileikler (Vitaminler, Mineralle
r) 1 TEST

18. Aadakilerden hangisi kalsiyumun insan vcuduna 21. Aada verilen zelliklerden hangisi tm vitaminler
salad yararlardan biri deildir? iin ortaktr?

A) Kemik ve dilerin geliimi iin gereklidir. A) Suda znebilme


B) Kaslarn kaslmas srasnda kullanlr. B) Provitamin hlinde vcuda alnma
C) Fazlas bbreklerde ta oluumuna neden olur. C) Karacierde depolanma
D) Kann phtlamas srasnda kullanlr. D) Fazla alndnda toksik etki gsterme
E) Baz enzimlerin yapsna katlr. E) Enerji verici olarak kullanlmama

22. I. Vcuda alnan provitamin deri altndaki hcrelerde g-


neten gelen nlarla normal vitamin hline dnt-
rlr.

19. B ve D vitaminleri ile ilgili olarak, II. Kalnbarsamzda yaayan baz mutualist bakteri-
ler tarafndan sentezlenir.
I. karacierde depolanma,
III. Provitamin hlinde alnarak karacierde normal vita-
II. yada znme,
min hline dntrlr.
III. sindirilmeden kana karma,
Yukarda baz zellikleri verilen vitaminler aadaki-
IV. kalnbarsamzdaki mutualist bakteriler tarafndan lerden hangisidir?
sentezlenme
I II III
zelliklerinden hangileri ortak deildir?
A) D vitamini K vitamini A vitamini
A) Yalnz III B) I ve II C) II ve IV B) D vitamini C vitamini A vitamini
D) I, II ve IV E) II, III ve IV C) A vitamini B12 vitamini D vitamini
D) A vitamini K vitamini E vitamini
E) K vitamini B12 vitamini A vitamini

15

23. Minerallerle ilgili,


20. Aadaki mineral iftlerinden hangisinin fazla ya da
I. Sadece ototrof canllar tarafndan sentezlenirler.
eksik alnmas kas kramplarna ya da tansiyon prob-
lemlerine neden olur? II. Kann ozmotik basncnn dzenlenmesinde grev
alrlar.
A) Kalsiyum Fosfor
III. Enzimlerin yapsna katlarak dzenleyici rol alrlar.
B) Sodyum Klor
aklamalarndan hangileri dorudur?

1
C) yot Demir
D) Sodyum Demir A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III
E) Klor Potasyum D) II ve III E) I, II ve III
3.
fasikl

B YO LOJ
B LM
YAAM
stleri
e
nite T
YAAM BLM BYOLOJ
NTE
TEST 1
1. Lavra dneminde solun- Yumurtadan kan 3. Canllarda,
yavru says
ga, ergin dneminde ak-
I. hcre iinde oluan ve enzimlerle kontrol edilen kim-
cier ve deri solunumu
yasal reaksiyonlar gerekletirme,
yapan soukkanl bir can-
l trnn reme dne- II. hcrelerinde ekirdek, mitokondri ve golgi gibi zarla
Su evrili organellere sahip olma,
minde yumurtadan kan 5 15 20 25 scakl
yavru says ve suyun s- III. eeyli reyerek yeni gen kombinasyonlar ortaya ka-
cakl arasndaki iliki yandaki grafikte verilmitir. rarak genetik eitlilii arttrma,

Bu grafikle ilgili aadaki yorumlardan hangisi yap- IV. hcre veya hcrelerden meydana gelme
lamaz? zelliklerinden hangileri ortak deildir?
o
A) Canl tr iin en uygun 15 - 20 C dir. A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
o
B) 5 C den dk scaklkta yumurtadan yavru kmaz. D) I, III ve IV E) II, III ve IV

C) Scaklk arttka yumurtadan kan yavru says srekli


artar.

D) Scaklk canl neslinin devam iin nemlidir.

E) 20 oC den yksek scaklk canl neslinin devamn teh-


likeye sokar.

4.

BYOLOJ 9 Su, mineraller Su, mineraller Su, mineraller


Scaklk 30 oC Scaklk 30 oC Scaklk 30 oC
x g gbre 2x g gbre 4x g gbre
2
A B C

2. Bilimsel problemin zmyle ilgili olarak, Bir aratrmac zde bitkilerle yukardaki deney dzenek-

I. Hipotez problemle ilgili geici bir zm yoludur. lerini kurarak bir sre bekliyor.

II. Teori, hipoteze dayanlarak ileri srlen dnceler- Buna gre, aratrmac aadakilerden hangisini in-
dir. celemektedir?

III. Gzlem sadece duyu organlaryla yaplan bir alma- A) Gbre eitlerinin bitkinin gelimesi zerine etkisini
dr. B) Scakln bitkinin gelimesi zerine etkisini
IV. Veriler teoriye dayanlarak ileri srlen dncelerdir. C) Farkl bitkilerdeki farkl gbre miktarnn bitki gelimesi
bilgilerinden hangileri dorudur? zerine etkisini

A) Yalnz I B) I ve II C) II ve IV D) Gbre miktarnn bitki gelimesi zerine etkisini


nite

D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV E) Ktlesel art zerinde gbre ve su miktarnn etkisini


YAAM BLM BYOLOJ NTE
1 TEST

5. A vitamini ile D vitamininde, 8. Protein, karbonhidrat ve yalarn tamamen hidrolizi


sonucu oluan monomerlerin tamam,
I. ototrof canllar tarafndan sentezlenme,
I. enerji kayna olarak kullanlma,
II. yada znme ve karacierde depolanma,

III. gz retinasnn normal yapsnn korunmasnda grev II. hcre zarndan geebilme,

alma, III. bulunduu ortamn pHn deitirebilme

IV. provitamin halinde vcuda alnma, zelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?

V. enerji verici olarak kullanlmama A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II

zelliklerinden hangisi ortak deildir? D) II ve III E) I, II ve III

A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Canllarn tmnde,

I. enerji retme,

II. protein sentezleme,


9. nsanlarda protein eksiklii sonucunda,
III. karyot hcre tipine sahip olma
I. kanszlk (anemi),
zelliklerinden hangileri bulunur?
II. yaralarn ge iyilemesi,
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
III. sk hastalanma
D) II ve III E) I, II ve III
durumlarndan hangileri ortaya kabilir?

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
7. Tabloda I, II ve III organik moleklleri ile ilgili baz zellikler
verilmitir.

Organik
bileik I II III
zellik
Ba eidi Glikozit Peptit Ester
3
Amino Ya asidi
Monomer eidi Glikoz
asit ve gliserol
Bulundurduu
C, H, O C, H, O, N C, H, O
atomlar 10. Suda znen vitaminlerin vcutta depolanmad ge-
Tablodaki bilgilere gre I, II ve III ile gsterilen organik nellemesine,

molekller aadakilerden hangisinde doru veril- I. kan iinde bulunmalar,


mitir?
II. idrar iinde bulunmalar,
I II III
III. yeterli miktarda alnmadklarnda ilgili hastalklarn he-
A) Glikojen Enzim Protein
men olumas
B) Niasta Enzim Trigliserit
zelliklerinden hangileri kant olarak verilebilir?

1
C) Glikojen Protein Niasta
D) Niasta Ya Protein A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
E) Protein Ya Glikojen D) II ve III E) I, II ve III
YAAM BLM BYOLOJ
NTE
TEST 1
11. Hayvan hcrelerinde, 14. Bir hayvan hcresinde bulunabilen aadaki organik
bileiklerden hangisi bitki hcrelerinde de bulunabi-
I. karbonhidrat,
lir?
II. ya,
A) Laktoz B) Glikojen C) Glikoz
III. protein
D) Galaktoz E) Kolesterol
molekllerin yapsal olarak en fazla bulunandan en az
bulunana doru sralan aadakilerden hangisinde
doru olarak verilmitir?

A) IIIIII B) IIIIII C) IIIIII


D) IIIIII E) IIIIII

15. DNA moleklnn yapsnda bulunan,


I. deoksiriboz,

II. adenin baz,

III. timin baz,

IV. fosfat

molekllerinden hangileri RNA molekllerinde de bu-


12. Yalar dier organik molekllere gre daha fazla enerji
lunur?
depo ettii halde, enerji verici olarak karbonhidratlardan
daha sonra kullanlrlar. A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
D) III ve IV E) I, II ve IV
Bu durumun temel nedeni aadakilerden hangisi-
dir?

A) Yalardaki hidrojen saysnn karbonhidratlar-


dan daha fazla olmas
B) Yalarn hcresel solunumda ykmlarnn daha 16. Dehidrasyon ve hidroliz tepkimelerinde,
zor olmas
I. monomer oluumu,
C) Yalarn hcresel solunumda yklmasyla fazla
II. polimer tketimi,
miktarda metabolik su elde edilmesi
BYOLOJ 9 D) Yalarn ikinci dereceden yap maddesi olarak III. su kullanm
kullanlmas olaylarndan hangileri ortak olarak gereklemez?
4 E) Karbonhidratlarn hcresel solunumda yklma-
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
lar srasnda daha fazla oksijene ihtiya duyul-
mas D) II ve III E) I, II ve III

17. Aadakilerden hangisi bir hcrede sentezlenen tm


proteinler iin ortaktr?

A) Amino asit says

B) Amino asit eidi


13. Dengeli beslenen salkl bir insann kannda aada
verilen molekllerden hangisi bulunmaz? C) Amino asit dizilii
nite

A) Glikoz B) Gliserol C) Glikojen D) Protein sentezine ifre veren DNAdaki gen dizilimi

D) Amino asit E) Vitamin E) Amino asitlerin balanmasn salayan ba eidi


YAAM BLM BYOLOJ NTE
2 TEST

1. I. Yapran st epidermisinde ok az stoma bulunur. 4. Bir renci yapt gzlemlerinde tatl sularda yaayan

II. Kire suyuna flendiinde kire suyu bulanr. karyotik bir hcreli canllarda, dier karyot hcrelerden
farkl olarak kontraktil kofulun bulunduunu tespit ediyor.
III. drarda 10 mg aseton tespit edildi.
Kontraktil kofulun grevi nedir? sorusu iin yapt lme
IV. Bbreklerde 5 litre suyun 4.2 litresinin bir gnde emil-
ilemlerinde;
dii tespit edildi.
Ortamn su deriimi arttka kontraktil kofulun says-
Yukarda verilenlerden hangileri nicel gzlem rnei-
nn artt
dir?
Kontraktil kofulun almad durumlarda hcrenin i-
A) Yalnz III B) I ve II C) II ve IV
ip patlad
D) III ve IV E) I, III ve IV
Saf su ortamnda kontraktil kofulun ok hzl alt-
n

Kontraktil kofulla atlan svnn iinde re olmadn


tespit ediyor.

Bu verilere gre renci kontraktil kofulun grevi ile


ilgili aadaki hangi hipotezi kurmaldr?

A) Hcrede boaltm rnlerinin atlmasn salar.

B) Hcrenin iine su giriini engeller.


2. Ototrof ve heterotrof canllar iin,
C) Hcreyi d etkilerden korur.
I. inorganik maddelerden organik madde sentezleme,
D) Hcredeki fazla suyun atlmasn salar.
II. kendine zg molekller sentezleme,
E) Hcredeki atk maddeler ve suyun depolanmasn
III. yaplarndaki karmak organik moleklleri temel orga- salar.
nik yap talarna ayrabilme

zelliklerinden hangileri ortak deildir?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve III


D) II ve III E) I, II ve III

5. Bir hayvan hcresinde gerekleen,


3. Besin maddelerinden bazlar unlardr:
I. glikojen depolanmas,
I. Fruktoz
II. vitaminlerin dzenleyici olarak kullanlmas,
II. Sakkaroz
III. yalarn hidrolizi
III. Ya asiti
olaylarndan hangileri bitki hcresinde gerekle-
IV. Amino asit
mez?
Bu molekllerden hangileri sindirime uramaz?

1
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
D) III ve IV E) I, III ve IV
YAAM BLM BYOLOJ
NTE
TEST 2
6. Aadakilerden hangisi canllarn ortak zelliklerin- 9. Kemik ve dilerin yapsnda bulunur.
den biri deildir? Kaslarn kaslmas srasnda grev yapar.
A) Yaad ortama uyum salama Kann phtlamasnda grev yapar.
B) Metabolik atklarn d ortama atma Yukarda zellikleri verilen mineral aadakilerden
C) norganik bileikleri organik bileiklere dntrme hangisidir?

D) Solunumla ATP sentezleme A) Magnezyum B) Kalsiyum C) Klor

E) Hcre veya hcrelerden oluma D) Fosfor E) Demir

7. Vcutta bulunan organik ve inorganik molekllerden baz-


10. Bir bitki hcresinde bulunan,
lar unlardr:
I. niasta,
I. Protein
II. protein,
II. Vitamin
III. ya,
III. Mineraller
IV. enzim
IV. Su
molekllerinden hangilerinin tamamen hidrolizi sonu-
Bu molekllerden hangileri dzenleyici olarak grev
cunda oluan monomerler ortamn pHn deitirir?
alr?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

BYOLOJ 9
6

8. Bir kobay fareye karbon atomlar iaretlenmi glikozlu be-


sinler veriliyor.

Bir sre sonra bu iaretli karbon atomlarna, 11. Enzimlerin tamamnda,


I. glikojen, I. protein,
II. temel amino asit, II. vitamin,
III. karbondioksit III. mineral
molekllerinden hangilerinin yapsnda rastlanabilir? molekllerinden hangileri ortak olarak bulunur?
nite

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II


D) I ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III
YAAM BLM BYOLOJ NTE
2 TEST

12. Yandaki grafikte, bitkisel Sitoplazmadaki serbest 14. Amino asit


amino asit miktar
bir hcrenin protein de- Ya asidi
70
hidrasyonu srasnda,
Gliserol
sitoplazmasndaki amino
asit miktarnn zamana 40 Glikoz
Zaman
bal deiimi verilmitir 5 15 20 25 C vitamini
Buna gre protein sentezi srasnda oluan peptit ba Yukardaki bileiklerin tm,
miktarnn zamana bal deiimi aadaki grafikler-
I. dzenleyici olma,
den hangisinde verilmitir?
A) Peptit ba B) Peptit ba II. C, H ve O atomlarn ierme,
says says
III. hcre zarndan geebilme,
30 29
IV. enerji verici olarak kullanlma

zelliklerinden hangilerine sahiptir?

Zaman Zaman A) I ve II B) II ve III C) II ve IV


D) I, II ve III E) II, III ve IV
C) Peptit ba D) Peptit ba
says says

29 30
Niasta
15. I II

Zaman Zaman Glikoz


Glikoz
VI
III
C) Peptit ba
says CO2 + H2O Glikojen
V Glikoz IV
70
Karbonhidrat metabolizmasnn zetlendii yukarda-
ki emada verilen numaralandrlm olaylardan han-
gileri sadece hayvan hcrelerinde, hangileri sadece
Zaman
bitki hcrelerinde gerekleebilir?

Bitki hcresi Hayvan hcresi


A) I ve II III ve IV
B) I, II ve VI III ve IV
13. Yandaki grafikte bir bitki Niasta
C) II ve V I, III ve IV
7
miktar
hcresinde depo edilen D) III ve V I, II ve IV
niasta miktarnn zamana
E) I ve V II, III ve IV
bal deiimi verilmitir.

Buna gre,
Zaman
t1 t2 t3
I. Su miktar artar. 16. Aadaki zelliklerden hangisi enzimlerin tamam
iin ortak deildir?
II. Glikoz miktar azalr.
A) Scaklktan etkilenme
III. Glikozit ba miktar artar.
B) Aktivasyon enerjisini drme
olaylarndan hangileri t2 zaman aralnda gerekle-
ir? C) Tekrar tekrar kullanlma

1
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III D) Protein yapl olma

D) II ve III E) I, II ve III E) Hcre dnda alma


1. Canllarda tepkiye neden olan etkene ......................... buna karlk verilen tepkiye ............................. denir.

2. Asitler su iinde zndnde suya .................... iyonu, bazlar su iinde zndnde suya .................. iyonu veren bileik-

lerdir.

3. Problemin geici zmne .......................... denir.

4. Biyolojinin alt dallarndan olan ...................... hcre bilimidir.

5. Canllarn birbirleriyle ve evreleriyle olan ilikilerini inceleyen biyoloji dalna ........................ denir.

6. Canl organizmalarn teknolojide kullanlmasna ............................ denir.

7. Hcreler besinlerden enerji elde ederken sras ile ...................., .................. ve ............................ besinlerini kullanrlar.

8. Canllarn gen yaplarn molekler dzeyde inceleyen bilim dalna ..................................................... denir.

9. Doymam yalar, yksek basn ve scaklk altnda ....................... ile doyurularak .......................... elde edilir.

10. Hayvanlarda glikozun fazlas ............................ eklinde depo edilirken, bitkilerde .......................... eklinde depo edilir.

11. Yalarn yapsnda bulunan ba eidi .............................. badr.

12. Glikoz ve galaktoz monosakkaritlerinin birlemesiyle ................................. disakkariti oluur.

13. Bceklerin d iskeletinde ve mantarlarn hcre eperi yapsnda bulunan azotlu polisakkarit ...................... dir.

14. Steroit eitlerinden .......................... bitkisel hcrelerde bulunmaz.

15. .................. ve ..................... vitaminleri suda znen vitaminlerdir.

16. Eksikliinde raitizm hastal grlen vitamin .............................. vitaminidir.

17. .................. ve ..................... mineralleri kemik ve dilerin yapsna katlarak, onlara salamlk kazandrr.

8 18. Tm canllarda gerekleen solunum, .......................... ve ........................ solunum olmak zere ikiye ayrlr.

19. Amino asitlerin birbirinden farkl olmalarnn nedeni yaplarnda bulunan ...................... grubunun farkl olmasdr.

20. Bitkilerin hcre eperi ...................... ad verilen polisakkaritten yaplmtr.

Cevaplar
1. uyar / irkilme 8. molekler biyoloji ve genetik 15. B grubu / C
2. hidrojen / hidroksit 9. hirojenler / margarinler 16. D
3. hipotez 10. glikojen / niasta 17. Ca ve F
4. sitoloji 11. ester 18. oksijenli / oksijensiz
5. ekoloji 12. laktoz 19. Radikal
6. biyoteknoloji 13. kitin 20. Selloz
nite

7. karbonhidrat / ya / protein 14. kolesterol


D Y
1. Canl yapsna en fazla katlan organik molekl proteindir.

2. Tm canllar inorganik maddelerden organik madde sentezleyebilir.

3. Vitamin ve mineraller enerji verici olarak kullanlmazlar.

4. Canllarn kaltsal zelliklerini genetik bilimi inceler.

5. Biyoteknoloji biyoloji, kimya ve mhendislik bilimlerinin ortak bir alandr.

6. Bilimsel bir almada hipotez kontroll deneylerle dorulanmadysa yeni bir problem bulunmaldr.

7. Bilim deimeyen gereklerdir.

8. C vitamini vcutta depo edilemez.

9. Glikoz dehidrasyon sentezi ile retilmez.

10. Temel amino asitlerin tamam insan vcudunda sentezlenir.

11. D vitamini eksiklii ocuklarda raitizm, yetikinlerde osteomaleziye (kemik erimesi) neden olur.

12. Demir minerali kan hcrelerinin yapmna katlr.

13. Vitaminler hcrelerin yapsna katlr.

14. Suyun zc zellii sayesinde insanlarn kannda birok madde tanr.

15. Yalarn solunumda kullanlmalaryla bol miktarda metabolik su aa kar. 9

16. Sindirim tm canllarn ortak zelliidir.

17. Tm canllar hcre veya hcrelerden oluurlar.

18. Proteinlerin yapsnda glikozit ba bulunur.

19. Laktoz sadece memeli hayvanlarda sentezlenen bir disakkarittir.

20. Bir zeltinin pH 7 den 14e yaklatka asitlii artyor demektir.

Cevaplar

1 1. D 2. Y 3. D 4. D 5. D 6. Y 7. Y 8. D 9. D 10. Y 11. D 12. D 13. Y 14. D 15. D 16. Y 17. D 18. Y 19. D 20. Y
1. Boaltm A. Yalarn yapsnda bulunan ba eidi

2. Hipotez B. Amino asitlerin birbirinden farkl olmasna neden olan grup

3. Histoloji C. Doku bilimine verilen ad

4. Ester D. Canllarn yapsnda en fazla bulunan inorganik bileik.

5. Kolesterol E. Canllarn nesillerini devam ettirmesi

6. B12 vitamini F. Suda zndnde suya hidroksit iyonu veren bileik

7. Tuz G. Fazlal insanlarda damar sertliine neden olan steroit eidi

8. Adaptasyon H. Metabolizma sonucu oluan atk rnlerin darya atlmas

9. Su I. Asit ve bazlarn ntrleme tepkimesi sonucu oluan bileik

10. Kitin . Eksikliinde kanszlk grlr.

11. Baz J. Problemin geici zm yoludur.

10 12. Radikal grup K. Canllarn bulunduklar ortama uyum salamalardr.

13. Doymu ya asidi L. Yapsnda azot bulunan polisakkarit

14. reme M. Karbonlar arasnda ift ba bulunmayan hayvansal ya asitleri

15. E vitamini N. Kaslarn dayanklln artrr ve reme organlarnn sal zerinde etkilidir.

Cevaplar
nite

1. H 2. J 3. C 4. A 5. G 6. 7. I 8. K 9. D 10. L 11. F 12. B 13. M 14. E 15. N


1. Bilim nedir? Aklaynz.

2. Bilimsel yntem basamaklarn srasyla yaznz.

3. Canllarn ortak zelliklerini yaznz.

4. Canllarn yapsn oluturan balca kimyasal


maddeleri yaznz.
11

5. Ototrof ve heterotrof beslenme nedir? Aklay-


nz.

1
6. Suyun canllar iin nemli olan zelliklerinden 4
tanesini yaznz.

7. Vitaminlerin eksikliklerinde grlebilecek rahat-


szlklar yaznz.

8. Proteinlerin neden birbirinden farkl olduunu


aklaynz.

9. Amino asitin genel formln yaznz ve zerin-


de gruplarn gsteriniz.
12

10. Doymu ya asitlerini ve doymam ya asitleri-


ni aklaynz.
nite
11. Karbonhidrat ve protein bakmndan zengin be-
sinlere ikier tane rnek veriniz.

12. Dehidrasyon ve hidroliz olaylarn aklaynz.

13. Mineraller ile vitaminlerin ortak zelliklerini ak-


laynz.

14. Temel amino asit nedir? Aklaynz.

13

15. Yalarn grevlerinden 4 tanesini yaznz.

1
16. Protein eksikliinde ortaya kan sorunlardan 4
tanesini yaznz.

17. Bitkisel karbonhidratlar yaznz.

18. Hayvansal karbonhidratlar yaznz.

19. Canllarda bulunan dzenleyici organik ve inor-


ganik bileikleri yaznz.
14

20. Vitaminlerin zelliklerinden 4 tanesini yaznz.


nite
21. Laktoz, maltoz ve sakkarozun dehidrasyon tepki-
melerini yaznz.

22. Canllar iin pH deerinin nemini yaznz.

23. Biyolojinin gncel alma alanlarndan iki tane


rnek veriniz.

24. Salkl beslenme iin yaplmas gerekenlerden 4


tanesini yaznz.
15

25. Obezite nedir? Aklaynz. Obeziteden korun-


mak iin yaplmas gerekenleri yaznz.

1
4.
fasikl

N Y A SI eorisi - Hcre Zar)


CANL ILAR D e (Hcr
im
eT
i Hcr
ne ller) lmas - Koloniler
)

l n T emel Bir i Hcre (Orga erin Karlatr


Canl irim crel
ll n Temel B imi Hcre (H
Ca n l Bi r
an l l n Teme
C
l Yap
Hcrese
RETEN
I
CANLILAR DNYAS(Hc
TEST 1 re Teorisi - Hcre Zar)
Canlln Temel Birimi Hcre

1. Hcre ile ilgili olarak,

I. Hcreler yap ve grev bakmndan farkllklar gsterir.


Hcre biyolojinin temel birimidir. Canlnn
yaayan en kk birimi hcredir. ok II. Hcrelerin byklkleri ayndr.
hcreli bir canl vcudunda bulunan hcre-
III. Baz canllar tek hcreli, bazlar ise ok hcreli organizmalar olarak
ler, yap ve grev bakmndan farkllk gs-
terir. Hcreler genellikle plak gzle ayrt yaamlarn srdrr.
edilmezken, 3 cm ile 17 cm arasnda de- yarglarndan hangileri dorudur?
ien devekuu yumurtas en byk hc-
redir. Bakteriler ve arkeler tek hcreli orga- A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
nizmalar olarak yaamlarn srdrrken, D) I ve II E) I ve III
hayvanlar ve bitkilerin dahil olduu daha
karmak organizmalar ise ok hcrelidir.
2. Biyolojide hcreyle ilgili aratrmalar, her zaman bilim insanlarnn temel
ilgi alann oluturmutur.
Hcreyle ilgili almalarn sonucunda Aadaki bilimsel alma rneklerinden hangisi hcre bilgisine
elde edilen bilgiler tp, tarm, genetik,
bal deildir?
besin teknolojisi gibi alanlardaki uygula-
malar ile yaam dorudan etkiler. Kan- A) Kanser hcrelerinin blnmelerini durdurmak
ser hcrelerinin blnmesini durdurmak,
B) Diyabet hastalnn tedavisi
diyabet ve parkinson hastalnn tedavi-
sinde kullanlan yntemler, tarmda bol C) Tarmda bol rn almak iin gelitirilen metotlar
rn alabilmek iin gelitirilen metotlar D) Parkinson hastalnn tedavisi
hep hcre bilgisine sahiptir.
E) Nesli tkenmekte olan bir canlnn koruma altna alnmas

3. Hcrenin kefi ve hcre zerinde yaplan


ilk almalar 17. yzylda mikroskopun
1665 ylnda ilk kez, ngiliz bi-
icad ve gelitirilmesiyle balad.
lim insan olan Robert Hooke
ie mantarndan kesit alp Aadaki bilim insanlarndan hangisi
mikroskopta incelediinde ie mantarndan ald kesiti mikros-
bo odacklar eklinde yaplar kopta incelediinde bo odacklara
grd. Hooke bu odacklara
hcre adn verdi?
BYOLOJ 9 hcre (cellula) adn verdi. A.
Von Leeuwenhoek mercekleri
gelitirerek ilk kez insan hc- A) Von Leeuwenhoek B) Robert Hooke
2
resi inceledi. Mathias Schlei-
C) Thedor Schwann D) Mathias Schleiden
den, Thedor Schwann ve Ru-
dolf Virchow hcre teorisini E) Rudolf Virchow
oluturdu.

4. karyot hcre,

I. hcre zar,

II. sitoplazma,
Zarla evrili ekirdek ve organelleri bulun-
III. ekirdek
mayan hcrelere prokaryot hcre, zarla
evrili ekirdek ve organelleri bulunan olmak zere grupta incelenir.
hcreler ise karyot hcre denir. Hcre
Bu gruplardan hangileri prokaryot hcrenin de yapsnda bulunur?
zar ve sitoplazma tm hcre tiplerinde
nite

ortak olarak bulunan yaplardr. ekirdek A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III


ise sadece karyot hcrelerde bulunur.
D) I ve II E) II ve III
CANLILAR D NYASI RETEN
Canlln Temel Birimi Hcre (Hc
re Teorisi - Hcre Zar) 1 TEST

5. Aadakilerden hangisi hcre teorisi ile ilgili yanl bir ifadedir?

A) Btn canllar hcrelerden meydana gelmitir.


1839 ylnda Mathias Schleiden ve
B) Hcreler canlnn yapsal ve ilevsel birimidir. Thedor Schwann tarafndan ilk olarak
oluturulan hcre teorisi, 1855 ylnda Ru-
C) Yeni hcreler var olan hcrelerin blnmesiyle oluur.
dolf Virchow tarafndan eklenen bilgilerle
D) Hcreler kaltm materyalleri ierir ve bunu ana hcreden yavru hc- gelitirildi. Hcre teorisi sonraki yllarda
relere aktarr. gerekleen bilimsel almalarla des-
teklendi ve gelitirildi. Hcre teorisi 1839
E) Tm metabolik olaylar hcrede gerekleir.
ylnda Schleiden ve Schwann tarafndan
ifade edilen "Btn canllar bir ya da daha
fazla hcreden meydana gelmitir." cm-
lesi ile kuruldu. Bu nedenle tm canllar
hcrelerden olumutur ifadesi ok hc-
reli canllar ifade ettii iin yanltr.

6. Aadaki molekllerden hangisi hcre zarna seici geirgen zel-


lik kazandrr? Hcre zarnda karbonhidratlar protein-
lere balanarak glikoproteinleri, lipitlere
A) Kolesterol B) Glikolipit C) Glikoprotein balanarak glikolipitleri oluturur. Zarda-
D) Fosfolipit E) Protein ki glikolipit ve glikoprotein molekllerinin
farkl dalm hcrenin zglln sa-
lar. Glikoprotein moleklleri hcrelerin
birbirini tanmasnda, hcre zarnn sei-
ci geirgenliinde ve hormonlarn hcre-
ye alnmasnda grevlidir.

7. Hcre zar ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi yanltr?


Hcre zar, hcreyi dtan saran yapdr.
A) Canl ve seici geirgen zelliktedir. Yapsnda karbonhidrat, lipit ve protein-
B) Hcreyi dalmaktan korur. ler bulunur. Lipit tabakas srekli hareket
hlindedir ve akc bir durumdadr. Hcre
C) Yapsnda lipit, karbonhidrat ve protein bulunur.
zar yapsnda bulunan glikoproteinler
D) Hcre yalandka kalnl artar. hcre zarnn seici geirgen olmasn
E) Lipit tabakas srekli hareket hlindedir. salar. Hcre zar ayn zamanda sitop-
lazmann dalmasn engeller ve hcre-
yi korur. Ancak hcre yalandka hcre
zarnn kalnl deimez. 3

8. Temel amino asitleri sentezleyen bir hcrede,


Bitki hcreleri ihtiyac olan amino asitle-
I. ozmoz,
rin tamamn retebilir. Hayvan hcreleri
II. fagositoz, ise amino asitlerin bir ksmn sentezle-
yemedikleri iin dardan hazr almak
III. difzyon,
zorundadr. Bu amino asitlere ise temel
IV. aktif tama amino asitler denir. Temel amino asitleri
sentezleyebilen bitki hcresinin dnda
olaylarndan hangileri gereklemez? hcre eperi olduu iin fagositoz gibi

2 A) Yalnz II B) Yalnz IV C) I ve III hcre zarnda deiiklie neden olabile-


cek bir olay gerekletiremez.
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
I
CANLILAR DNYAS(Hc
KONU
TEST 1 re Teorisi - Hcre Zar)
Canlln Temel Birimi Hcre

1. Biyolojik organizmalarda yaayan en kk madde bir- 5. Zarla evrili ekirdek ve organelleri bulunan hcrelere
liktelii hcredir. Hcreler organizmann temel yapsal ve karyot hcre denir.
ilevsel birimleridir.
Aadaki hcrelerden hangisi karyot hcre yapsna
Aadakilerden hangisi hcre yapsna sahip deil- sahip deildir?
dir?
A) Bakteri hcresi
A) Bakteri B) Arke C) Virs B) Bitki hcresi

D) Hayvan E) Bitki C) Paramesyum hcresi


D) Hayvan hcresi
E) Mantar hcresi

2. I. Robert Brown

II. Rudolf Virchow 6. Canlln kaybetmi bir hayvan hcresinde,

III. Thedor Schwann I. ozmoz,

IV. Mathias Schleiden II. aktif tama,

Yukarda verilen bilim insanlarndan hangileri 19. yz- III. kolaylatrlm difzyon
ylda hcre teorisini oluturan bilim insanlarndan de- olaylarndan hangileri gzlenir?
ildir?
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
A) Yalnz I B) I ve IV C) II ve III
D) I ve II E) I ve III
D) I, II ve III E) II, III ve IV

3. Hcre zar yapsnda bulunan aadaki orga-


7. Aadaki molekllerden hangisi pasif ya da aktif ta-
nik bileiklerden hangisinin yapsnda mey-
ma yoluyla hcre dna atlabilir?
BYOLOJ 9 dana gelebilecek bir hata sonucunda hcre
komu hcreleri tanyamaz ve kanserli doku A) Glikojen B) Kalsiyum

oluumu grlr? C) Niasta D) Polipeptit


4 E) Protein
A) Glikolipit B) Fosfolipit
C) Protein D) Glikoprotein
E) Kolesterol

8. Hcre ii su younluu % 68 orannda olan canl hc-


re, aadaki ortamlardan hangisine konulduunda
ozmotik basnc en yksek deere ular?

4. Aadaki olaylardan hangisi btn canl hcrelerde A) % 30'luk glikoz zeltisi


gzlenen ortak olaylardan biridir? B) % 10'luk glikoz zeltisi
A) Endositoz B) Aktif tama C) % 50'lik tuz zeltisi
nite

C) Fagositoz D) Pinositoz D) % 68'lik tuz zeltisi


E) Ekzositoz E) % 80'lik tuz zeltisi
CANLILAR D NYASI KONU
Canlln Temel Birimi Hcre (Hc
re Teorisi - Hcre Zar) 1 TEST

9. Hcre zarndan meydana gelen, 12. Aktif tama, endositoz ve ekzositoz olaylar iin,
I. mikrovillus, I. Porlardan geebilen maddeler tanr.

II. kam, II. Hcre yzey alan klr.

III. sil, III. ATP kullanlr.

IV. yalanc ayak zelliklerinden hangileri ortak olan zelliklerden biri-

yaplarndan hangileri hareket salar? dir?

A) I ve III B) II ve IV A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

C) I, II ve III D) II, III ve IV D) I ve II E) I ve III


E) I, II, III ve IV

10. Hipertonik bir ortama braklan ve bir sre bekletilen


bir bitki hcresinin zamana bal su miktar ve ozmo-
tik basn deiimini gsteren grafik aadakilerden
hangisidir? Yldzl Soru 1
( : Su miktar, : Ozmotik basn)

A) Miktar B) Miktar
Bir hayvan hcresinde gerekle
en metabolik olaylar
unlardr:
I. Karbon dioksit + Su Glik
oz + Oksijen
II. Protein + (n 1)Su (Am
ino asit)n
III. Glikoz + Oksijen Karbon
dioksit + Su + ATP
Bu olaylarn gereklemesi sra
Zaman Zaman snda hcrenin oz-
motik basncndaki deiimler
aadaki seenek-
C) Miktar D) Miktar lerden hangisinde doru verilmi
tir?
I II III
A) Artar Artar Artar
B) Azalr Azalr Azalr
C) Artar Artar Azalr
D) Artar Azalr
Zaman Zaman Azalr
E) Azalr Artar Azalr
E) Miktar
5

Zaman

13. I. Younluk fark

II. Molekl bykl

III. Zardaki por bykl


11. Aadaki maddelerden hangisi hcre zarndan pasif
tamayla geemez? Yukarda verilenlerden hangilerinin artmas hcrede
difzyon hzn azaltc ynde etki yapar?
A) Su B) Glikoz

2 C) Oksijen D) Karbondioksit A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

E) Glikojen D) I ve II E) II ve III
I
CANLILAR DNYAS(Hc
KONU
TEST 1 re Teorisi - Hcre Zar)
Canlln Temel Birimi Hcre

14. Hcre ii tuz deriimi % 0,5 olan bir hcre, tuz deriimi 16. Aktif tama ile hcre iine madde alan bir hcre iin,
% 0,8 olan bir zeltide bir sre bekletiliyor.
I. Madde tanmas srasnda ATP harcar.
Bu sre iinde hcre ii ozmotik basncn zamana
II. Hcre iine ald madde monomer yapdadr.
bal deiimini gsteren grafik aadakilerden han-
III. Tama srasnda enzim kullanr.
gisidir?
A) Ozmotik basn B) Ozmotik basn IV. Tama srasnda tayc proteinler grev alr.

aklamalarndan hangileri dorudur?

A) I ve II B) II ve III
C) I, III ve IV D) II, III ve IV
Zaman Zaman E) I, II, III ve IV
C) Ozmotik basn D) Ozmotik basn

Zaman Zaman

E) Ozmotik basn

17. Bir bitki hcresinde turgor olayn gzlemlemek iste-


yen bir renci, bitki hcresini,

Zaman I. izotonik,

II. hipotonik,

III. hipertonik

ortamlarndan hangilerine brakmas gerekir?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III

BYOLOJ 9
6
15. X ve Y hcreleri ayn ortama brakldnda,
X hcresi plazmoliz
Y hcresi turgor

durumuna gemektedir.

Buna gre, balangtaki X ve Y hcreleri ile ortamn 18. Aadaki hcre zarndan madde geii eitlerinden
ozmotik basnlarnn bykten ke doru srala- hangisinde ATP harcanmaz?
n aadakilerden hangisidir?
A) Endositoz
A) Y > Ortam > X B) Aktif tama
B) Y > X > Ortam C) Ekzositoz
C) X = Y > Ortam D) Kolaylatrlm difzyon
nite

D) Ortam > Y > X E) Fagositoz


E) Ortam = X = Y
CANLILAR DNYASI RETEN
Canlln Temel Birimi Hcre (Org
aneller) 2 TEST

1. Ribozomlarn kimyasal yapsnda,

I. ntral ya,
Ribozomlar tm hcrelerde bulunan zar-
II. nkleik asit, sz organeldir. Ribozom rRNA ve prote-

III. protein, inden yaplm iki alt birimden oluan or-


ganeldir. Ribozomlarn grevi DNA'daki
IV. polisakkarit
genetik ifreye uygun olarak protein sen-
molekllerinden hangileri bulunur? tezlemektir.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) II, III ve IV

2. Golgi cisimcii,
Golgi cisimcii zarla evrili disk eklin-
I. Endoplazmik retikulumdan gelen de st ste dizilmi yass keseciklerden
maddeleri snflandrr. olumutur. karyot hcrelerde bulunan
II. Glikolipit, glikoprotein ve lipoprote- golgi cisimciindeki keselerin says,
in sentezler. doku tipine ve metabolik faaliyetine gre
deiir. Golgi E.R'den gelen maddeleri
III. rettii salg maddelerini paketler.
daha ileri derecede iler ve snflandrr.
grevlerinden hangilerini gerek- Golgide sentezlenen glikoprotein, gliko-
letirebilir? lipit ve lipoproteinler plazma zarnn ya-
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III psna katlr. Golgide ilenen maddeler
D) II ve III E) I, II ve III kesecikler hlinde sitoplazmaya braklr.

3. karyot hcrelerde hcre zar ile 7


ekirdek arasnda uzanan kanalck
ve borucuk sisteminden oluan or-
karyot hcrelerde hcre zar ile ekir-
ganel,
dek arasnda uzanan kanalck ve boru-
I. zerindeki ribozomlarda sen- cuk sisteminden oluan organel endop-
tezlenen proteinleri ilevsel hle lazmik retikulumdur. zerinde ribozom
getirir. tayanlara Granll E.R denir ve grevi
II. zerinde ribozom bulunmayanlar zerindeki ribozomlarda sentezlenen i-
lipit sentezi salar. levsel olmayan proteinleri ilevsel hle
getirmektir. zerinde ribozom tama-
III. ekirdek zarn oluturur.
yanlarna ise Granlsz E.R denir. Gra-
grevlerinden hangilerini gerekletirir?

2
nlsz E.R lipit ve karbonhidrat sentezi
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III yapan hcrelerde daha ok bulunur. E.R

D) II ve III E) I, II ve III ayn zamanda ekirdek zarn oluturur.


RETEN
I
CANLILAR DNYAS(Org
TEST 2 aneller)
Canlln Temel Birimi Hcre

4. Aadakilerden hangisi lizozom


faaliyeti sonucunda gerekle-
Lizozomlar karbonhidrat, protein, lipit mez?
gibi organik bileikleri paralayc enzim-
ler ieren, zarla evrili organeldir. Alyuvar A) Kurbaa larvasnn erginleirken
hcreleri hari tm hayvan hcrelerinde kuyruunun kopmas
bulunur. Lizozom hcre ii sindirim ve B) nsann embriyonik geliimi sra-
kontroll hcre lmnden sorumludur. snda parmak arasndaki perde-
Kurbaa larvasnn ergin hle geer- lerin kaybolmas
ken kuyruunu kaybetmesi, embriyonik C) Baz kanserlemi hcrelerin yok edilmesi
dnemde insann parmak aralarndaki
D) Amipin fagositozla hcre iine ald polimerleri sindirmesi
perdelerin yok olmas ve kanserli hcre-
lerin yok edilmesi lizozomun birok gre- E) Bitki hcrelerindeki niastann hcre ii sindiriminin salanmas

vinden birka tanesidir. Bitki hcresinde


lizozom bulunmaz.

Mitokondri arkeler, bakteriler ve memeli


5. Mitokondri ile ilgili olarak,
alyuvarlar hari oksijenli solunum yapan
tm hcrelerde bulunur. Grevi oksijenli I. D taraf dzgn, i taraf kvrm-

solunumla ATP sentezlemektir. ift katl l ift katl zar sistemine sahiptir.

zar sistemine sahiptir. Bu sistemde d II. Mitokondrinin i ksm matriks ad


zar dzgn, i zar ise krista ad verilen verilen bir sv ile doludur.
birok kvrmdan oluur. Kvrmlar arasn
III. Mitokondri protein ihtiyacn si-
ise matriks ad verilen sv doldurur. Mat-
toplazmadaki ribozomlardan kar-
riks iinde mitokondriyal DNA, RNA ve
lar.
ribozom bulunur. Bu nedenle mitokondri
yarglarndan hangileri dorudur?
kendi proteinini kendisi sentezler.
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

BYOLOJ 9 D) II ve III E) I, II ve III

Kloroplast bitki hcrelerinde ve algler-


de bulunan bir organeldir. Klorofil ta-
d iin yeil renktedir. Kloroplast da 6. Aadakilerden hangisi karyot
mitokondride olduu gibi ribozom ierir bir hcrede sadece kloroplastta
ve bu yzden amino asitlerden protein gerekleir?
sentezleyebilir, hcreden bamsz ola-
A) Amino asitleri peptit balaryla
rak DNA'sn eleyebilir ve blnerek
birbirine balama
oalabilir. Kloroplast mitokondri gibi
B) DNA elenmesi gerekletirme
ATP sentezler ancak rettii ATP'yi besin
sentezi srasnda kullanr. Karbondioksit C) Karbondioksit zmleyerek gli-
zmlemesi yaparak glikoz sentezleme koz sentezleme
nite

yani fotosentez yapma karyot bir hcre- D) ATP sentezleme


de sadece kloroplastta gerekleir. E) Hcreden bamsz blnerek oalma
CANLILAR DNYASI KONU
Canlln Temel Birimi Hcre (Org
aneller) 2 TEST

1. Mitokondri ve kloroplastlarda aadaki olaylardan 5. Ribozom organelinde gerekleen olaylarla ilgili ola-
hangisi ortak deildir? rak, aada verilenlerden hangisi yanltr?

A) DNA, RNA ve ribozom tama A) Sentezlenen molekl enzim olarak grev yapabilir.
B) ift katl zar sistemine sahip olma B) Gerekleen olay dehidrasyon sentezidir.
C) Peptit balaryla amino asitleri balama C) Sentezlenen molekl DNA'nn yapsna katlr.
D) Gne enerjisi kullanma D) Gerekleen olay srasnda ATP harcanr.
E) ATP sentezleme E) Tm canllarda ortak olarak gerekleir.

2. Hcre zarnn yapsna katlacak bir proteinin sentez-


lenmesinden, zar yapsna katlncaya kadar geen s-
rede organellerden gei sras nasl olmaldr?

A) Ribozom E.R Golgi Hcre zar


B) Ribozom Golgi E.R Hcre zar
C) E.R Ribozom Golgi Hcre zar
Yldzl Soru 2
D) E.R Golgi Hcre zar Ribozom
E) Golgi Ribozom E.R Hcre zar
Karakteristik bir hayvan hcresi
ve buna ait orga-
nelleri incelemek iin;
I. olgunlam alyuvar,
II. epitel doku,
III. yumurta,
3. Mitokondri DNA'snn fiziksel ve kimyasal etkilerle bo-
IV. karacier
zulmas,
hcrelerinden hangileri kullanl
I. oksijenli solunumda ATP sentezinin azalmas, abilir?

II. hcre lmnn grlmesi, A) I ve II B) I ve III C) II ve IV


D) I, II ve IV
III. besin sentezinin artmas E) II, III ve IV

olaylarndan hangilerine neden olur?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III 9

D) I ve II E) I, II ve III

4. Aadakilerden hangisi golgi cisimcii ve grevleriy- 6. Endoplazmik retikulum ile ilgili olarak aadaki ifade-
le ilgili doru bir aklama deildir? lerden hangisi yanltr?

A) Lizozom organelinin oluumunda grev alr. A) Ca++ iyonlarn depolar.


B) Hcre zar yapmnda kullanlr. B) Hcreye mekanik desteklik salar.
C) Salglarn paketlenmesini salar.

2
C) ATP reten her canl hcrede bulunur.
D) Hcre ii sindirimden sorumludur. D) ekirdek zarn oluturur.
E) Salg reten hcrelerde sayca fazladr. E) Lipit sentezinde grev alr.
I
CANLILAR DNYAS(Org
KONU
TEST 2 aneller)
Canlln Temel Birimi Hcre

7. Aada bir amip ile bu amipin zel yntemlerle kesilme 9. I. Sitoplazma


ynleri verilmitir. II. Kloroplast

III. Mitokondri

Yukarda verilen hcresel yaplardan hangilerinde


retilen ATP'nin tamam ayn yapda tketilir?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
I

III
II

Kesilen bu paralardan hangisi yaamna devam eder


ve blnerek oalabilir? 10. Bir bitki hcresindeki kofullar,
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III I. hcreye giren fazla suyu depolama,

D) II ve III E) I, II ve III II. eker ve amino asitleri geici depolama,

III. organik atklar depolama

ilevlerinden hangilerini gerekletirebilir?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
8. Miktar Miktar
Protein Glikoprotein

Amino asit Glikoz ve lipit


I Zaman II Zaman 11. Patates bitkisinin toprak alt yumrusundaki hcreler-
Miktar de aadaki organellerden hangisi bulunmaz?
ATP, CO2

BYOLOJ 9

A) Ribozom
C) Mitokondri
B) Kromoplast
D) Kloroplast
O2 E) Lkoplast
10
III Zaman

Yukarda eitli organellerde gerekleen reaksiyonlarda


kullanlan ve sentezlenen madde miktarlarnn zamana
bal deiimleri verilmitir.

Buna gre, grafiklerdeki olaylar gerekletiren orga- 12. I. Sentrozom


neller aadakilerden hangisidir?
II. Sitoplazma
I II III III. ekirdek
A) Ribozom Lizozom Golgi
Yukardaki hcresel yaplarndan hangileri bir insann
B) Lizozom Mitokondri Ribozom
tm hcrelerinde ortak olarak bulunur?
C) Kloroplast Golgi Ribozom
nite

D) Ribozom Golgi Mitokondri A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

E) Lizozom Mitokondri Kloroplast D) I ve II E) II ve III


CANLILAR DNYASI KONU
Canlln Temel Birimi Hcre (Org
aneller) 2 TEST

13. Ribozom 16. Yapsnda nkleik asit eitlerinden rRNA ve protein


bulunur.
Golgi cisimcii
Prokaryot hcrelerde bulunur.
Endoplazmik retikulum
ki alt birimden oluur.
Mitokondri
Yukarda zellikleri verilen organel aadakilerden
Kloroplast hangisidir?
Yukarda verilen hcre organellerinde gerekleen or-
A) Lizozom
tak olay aadakilerden hangisidir?
B) Ribozom
A) zmleme reaksiyonlar C) Mitokondri
B) Yadmlama reaksiyonlar D) Golgi cisimcii
C) Protein sentezi reaksiyonlar E) Endoplazmik retikulum
D) ATP sentezi reaksiyonlar
E) Glikoz sentezi reaksiyonlar

14. Bir hayvan hcresinde bulunan, 17. Bitki hcrelerinin yalanmasna bal olarak,

I. sentrozom, I. koful,

II. lizozom, II. hcre zar,

III. ribozom, III. hcre duvar

IV. mitokondri yaplarndan hangilerinde byme ya da kalnlama


grlr?
organellerinden hangileri sitoplazmadan tek kat zarla
ayrlr? A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve IV E) II, III ve IV

11

15. karyot bir hcrede,


18. Bitki hcrelerinde bulunan baz organeller unlardr:
I. ribozom,
I. Kromoplast
II. kloroplast,
II. Koful
III. mitokondri,
III. Lkoplast
IV. golgi cisimcii,
Bu organellerden hangileri meyve ve ieklere renk
V. granll endoplazmik retikulum
veren pigment maddelerini bulundurur?
organellerinden hangisinde protein sentezi gerekle-

2
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
mez?
D) II ve III E) I, II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V
RETEN
I
CANLILAR DNYAS(Hc
TEST 3 relerin Karlatrlmas - Koloniler
Canlln Temel Birimi Hcre
)

1. Bitki ve mantar hcrelerinin birbirinden ayrmnda,

I. organel eiti,
Bitki ve mantar hcrelerinin ayrm yap-
lrken organel eidi dikkate alnr. nk II. sentezlenen karbonhidrat eiti,
mantar hcreleri heterotrof beslenirken, III. enzim sentez mekanizmas
bitki hcreleri ototrof beslenir. Bu neden-
zelliklerinden hangileri kullanlr?
le mantar hcreleri plastitleri (kloroplast,
kromoplast ve lkoplast) iermezken, A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II
bitki hcresi plastitleri ierir. Ayn zaman- D) II ve III E) I, II ve III
da hcre iinde sentezlenen polisakkarit
eitleri de her iki hcre iin de farkldr.
Mantarlarn yapsal polisakkariti kitinken
bitkininki sellozdur. Mantarn depo poli-
sakkariti glikojenken bitkininki niastadr.
Ancak enzim sentez mekanizmas, pro-
tein sentez mekanizmas olduu iin tm
hcrelerde ayn gerekleir. 2. Aadaki tabloda I, II ve III ile gsterilen hcrelerde bulunan organeller
(+), bulunmayan organeller () ile gsterilmitir.

Ribozom ekirdek Sentrozom Mitokondri Kloroplast


Ribozom organeli protein
I + + + +
sentezinden sorumlu zarsz
bir organeldir ve tm hc- II +
relerde bulunur. Prokaryot III + + + +
hcrelerde ribozom hari
Tabloya gre I, II ve III ile gsterilen hcre eitleri aadakilerden
organel bulunmaz. ekirdek
sadece karyot hcrelerde hangisinde doru verilmitir?
bulunurken, prokaryot hc-
I II III
relerde bulunmaz. Sentro-
A) Bitki hcresi Bakteri Hayvan hcresi
zom sadece hayvan hcre-
lerinde bulunan ve blnme B) Hayvan hcresi Bakteri Bitki hcresi
srasnda mikrotbllerin C) Bitki hcresi Hayvan hcresi Bakteri
olumasn salayan bir or- D) Hayvan hcresi Bitki hcresi Bakteri
BYOLOJ 9 ganeldir. Mitokondri prokar-
yot hcrelerde bulunmazken
E) Bakteri Hayvan hcresi Bitki hcresi

hem bitki hem de hayvan


12 hcrelerinde oksijenli so-
lunumu salar. Kloroplast
sadece bitki hcrelerinde
bulunur ve fotosentezin ger-
ekletii organeldir.

3. Aadaki hcresel yaplardan hangileri hem hayvan hem de bitki


Sentrozom ve lizozom organelleri sa- hcrelerinde bulunur?
dece hayvan hcrelerinde bulunurken;
kloroplast, lkoplast ve kromoplast orga- A) Hcre zar Sentrozom

nelleri sadece bitki hcresinde bulunur. B) Kloroplast Mitokondri


Ribozom, mitokondri, golgi cisimcii, ko- C) Lizozom Ribozom
nite

ful ve endoplazmik retikulum organelleri D) Endoplazmik retikulum Golgi


her iki hcre tipinde de grlr. E) Sentrozom Lkoplast
CANL ILAR DNYASI RETEN
Canlln Temel Birimi Hcre (Hc
relerin Karlatrlmas - Koloniler
) 3 TEST

4. Bir hcrelilerden oluan kolonilerin aadaki zelliklerinden hangi-


si sadece en gelimi kolonilerde grlr?
Baz bir hcreli karyot canllar ok hc-
A) Hcrelerin jelatinimsi bir klf iinde bulunmas reli kmeler oluturur. Volvox kolonileri
B) Her hcrenin kloroplast tamas ok hcrelilie gei olarak kabul edilir.
C) Farkl grevleri gerekletiren hcre gruplarnn olmas Volvox koloni eitleri arasnda en geli-
mi olandr. nk volvoxda farkl grev-
D) Her hcrenin kaml olmas
ler gerekletiren hcre gruplar bulunur.
E) Koloniden ayrlan her hcrenin yeni koloni oluturmas
Bu kolonide remeden, fotosentezden
ve hareketten sorumlu hcreler bulunur.

Endosimbiyozis hipotezine gre oksijenli


solunum yapan mor bakteri ekirdei bu-
lunan ilkel karyot hcreye girerek ortak
yaama birlii oluturmutur. Bu ortak
5. Endosimbiyozis hipotezi mitokondri ve kloroplastlarn karyot hcrelerle yaamda karlkl yarar sz konusudur.
simbiyotik yaayan prokaryot hcrelerden kken aldn ileri srer. Bakteri, hcre iin gerekli enerjiyi sentez-

Buna gre, lerken hcre de bakteriye besin sala-


mtr. Kloroplastlarn da benzer biimde
I. mitokondri ve kloroplastn kendilerine ait DNA'larnn bulunmas,
siyanobakterilerin ilkel karyot hcreye
II. mitokondri ve kloroplastn DNA'larnn dairesellik ve uzunluk bakmn- girmesiyle olutuu ileri srlmektedir.
dan bakteri DNA'sna benzemesi, Bylece siyanobakteri ilkel karyot hc-

III. mitokondri ve kloroplastn ribozomlarnn bulunmas ve protein sen- reye fotosentez yapabilme yetenei ka-

tezleyebilmesi zandrmtr. Mitokondri ve kloroplastn


DNA, RNA ve ribozomlara sahip olmas
bulgularndan hangileri bu hipoteze kant olarak gsterilebilir?
ve bu yaplarn bakteri DNA, RNA ve ri-
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II bozomlarna benzemesi bu hipoteze ka-
D) II ve III E) I, II ve III nt olarak gsterilir.

Bakteri ve arkeler zarla evrili organel- 13


leri ve ekirdei bulunmayan prokaryot
hcrelerdir. Prokaryot hcrelerde zarsz
ve nkleoprotein yapdaki ribozom orga-
neli hari hibir organel bulunmaz. Ami-
6. Bir hayvan hcresinde gerekleen, no asitlerden protein sentezi ribozomda
gerekleir. Bu yzden bakteri sadece
I. amino asitlerden protein sentezleme,
bu olay bir organelde gerekletirir. Ok-
II. oksijenli solunumla ATP sentezleme, sijenli solunumla ATP retimini mezo-
III. fazla glikozlardan glikojen sentezleme zom ad verilen zar kvrmlarnda ve si-
toplazmadaki enzimleriyle gerekletirir.
olaylarndan hangileri bir bakteri hcresinde organelde gerekle-
Bakteri, mantar ve hayvan hcrelerinde
ir?

2
ortak olarak bulunan depo polisakkarit
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II eidi olan glikojen sentezi sitoplazma-
D) I ve III E) II ve III daki enzimler tarafndan gerekletirir.
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 3 Hcresel Yap

1. Pandorina kolonisinin zellikleriyle ilgili aadakiler- 4. Oksijenli solunum yapan prokaryot ve kryot hcre-
den hangisi yanltr? lerde,

A) Onalt hcreden oluur. I. kaltm materyali,


B) Jelatinimsi bir klf iinde bulunur. II. sitoplazma,
C) Hcreler aras farkllama grlmez.
III. mitokondri,
D) Tm hcreleri kloroplast tar.
IV. ribozom
E) Hcreler arasnda i blm vardr.
yaplarndan hangileri ortak olarak bulunur?

A) I ve II B) I ve IV
C) I, II ve III D) I, II ve IV
E) I, II, III ve IV

2.
5. Bir hcrede aadaki yaplardan hangisinin varl bu
hcrenin karyot olduunu kantlar?

A) Hcre eperi B) Ribozom


C) Sentrozom D) Sitoplazma
Volvox kolonisi ile ilgili, E) Halkasal DNA

I. Tm hcrelerinde hareketi salayan kam vardr.

II. Tm hcrelerinde kloroplast bulunur ve fotosentez


gerekleir. 6. I. Sentrozom

III. Hcreler jelatinimsi bir zar iinde bulunur. II. Lkoplast

ifadelerinden hangileri dorudur? III. Merkezi Koful

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III IV. Hcre duvar

D) II ve III E) I, II ve III Bir hcrede yukarda verilen yaplardan hangilerinin

BYOLOJ 9 bulunmas, bu hcrenin hayvan hcresi olmadn


kantlar?

A) Yalnz II B) I ve III
14
C) II ve IV D) I, III ve IV
E) II, III ve IV

3. I. Mitokondriye sahip olma 7. Volvox kolonisini oluturan btn hcrelerde,

II. Klorofil bulundurma I. kam,

III. Fagositoz yapabilme II. kloroplast,

zelliklerinden hangileri hem bitki hem de hayvan III. ribozom


hcrelerinde ortak olarak grlr? yaplarndan hangileri bulunur?
nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III


D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) II ve III
CANLILAR DNYASI KONU
Hcresel Yap 3 TEST

8. Koloni eitlerinden bazlar unlardr: 12. Bitki hcrelerinde,


I. Eudorina I. koful bykl,

II. Volvox II. sitoplazma miktar,

III. Pandorina III. ekirdek bykl

Bu kolonilerin hcre says ok olandan az olana do- zelliklerinden hangilerine baklarak, hcrenin meta-
ru sralan aadakilerden hangisidir? bolizma hz hakknda yorum yaplabilir?

A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II, III, I E) III, II, I D) II ve III E) I, II ve III

9. Aadaki hcresel yaplardan hangisi bir hcrenin


eitini belirlemede kullanlmaz?

A) Ribozom B) Kloroplast
C) Sentrozom D) Lizozom Yldzl Soru 3
E) Lkoplast

Hcre Hcre Hcredeki depo


ekirdei duvar polisakkarit
X canls Yok Var
10. Tek hcrelilikten ok hcrelilie gei srasnda, Glikojen
Y canls Var Yok Glikojen
I. oksijenin hcrelere iletilmesi, Z canls Var Var Niasta
Yukardaki tabloda verilen bilg
II. vcut ssnn dzenlenmesi, ilere gre,
I. X canls oksijenli solunumu mito
kondride gerekletirir.
III. besinlerin hcrelere tanmas, II. Y canlsnn sitoplazmasnda
kesinlikle kloroplast
bulunmaz.
IV. hcrede oluan atk rnlerin uzaklatrlmas,
III. Z canls k enerjisini kimyasal
ba enerjisine evirir.
V. hcreler aras koordinasyonun salanmas yarglarndan hangileri dorudu
r?
A) Yalnz I B) I ve II
zelliklerinden hangisi sorun oluturmamtr? C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V
15

11. Mantar ve bitki hcrelerinde,


I. koful,

II. kloroplast,
13. Hcre zar ve hcre eperinde,
III. endoplazmik retikulum, I. karbonhidrat bulundurma,

IV. hcre eperi II. yalanmaya bal olarak kalnln artmas,

yap ve organellerinden hangileri ortak olarak bulu- III. glikoprotein ierme

nur? zelliklerinden hangileri ortaktr?

2
A) I ve II B) I, II ve III C) I, III ve IV A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II

D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III


5.
fasikl

N YASI
ILAR D
CANLstleri
e
nite T
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 1
1. Hayvan hcrelerinde hcre zarndan madde tanma- 4. ayr deney tpne aada belirtilen maddeler ekleni-
sn salayan, yor.

I. pasif tama, I. tp II. tp III. tp

II. aktif tama,

III. endositoz A B C

olaylarndan hangileri bitki hcrelerinde de gerekle-


ir?
ekerli su Bal zm suyu
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
25 C'de tplerin iine eit miktarda bira mayas hcreleri
D) II ve III E) I, II ve III eklendiinde I. ve III. tpte mayalarn oald, II. tpte
ise oalmad gzlemleniyor.

2. karyot yapl ve tek hcreli bir canl yaad su ortamn- Bu durumun olumasnda,
dan alnarak younluu bilinmeyen farkl bir su ortamna
I. A tpndeki maya hcreleri dardan aktif tama ile
konuluyor. Bu ortama brakldktan sonra nce hcrenin
su almtr.
hacmi artmaya balyor ve ardndan hcre patlyor.
II. B tpndeki maya hcreleri plazmolize uramtr.
Buna gre, aadaki yorumlardan hangisi dorudur?
III. C tpndeki besin miktar fazladr.
A) Tatl suda yaayan tek hcreli, deniz suyu ortamna
yarglarndan hangileri dorudur?
braklmtr.
B) Hcre plazmolize urayarak hcre ii madde youn- A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve III
luunu arttrmtr.
D) II ve III E) I, II ve III
C) Hcre yeni bulunduu ortamdan aktif tama ile su
almtr.
D) Hcre nceki yaad ortama gre, daha az youn
bir ortama braklmtr.
E) Hcre bulunduu yeni ortamda metabolik faaliyetleri-
5. Hcre zarndaki aktif tamann aadaki ekildeki gibi
olduu varsaylmaktadr.
ni arttrmtr.
I II III

BYOLOJ 9 ATP
E = Enzim

MT M = Tanan madde
3. Ozmotik Basn ADP + Pi
E E T = Tayc protein
2
Bitki Trleri Nisan Mays Haziran
M T M
A 0,22 0,28 0,32
B 0,13 0,17 0,12
Bu dzenekte gerekleen olaylarla ilgili,
C 0,43 0,50 0,47
I. Madde I numaral blgeden III numaral blgeye doru
Yukardaki tabloda A, B ve C bitkilerinin Nisan, Mays ve
tanmtr.
Haziran aylarndaki kk emici tylerinin ozmotik basn
deerleri verilmitir. II. III nolu blge sitoplazmadr.

III. Madde younluu I. blgede III. blgeye gre daha


Buna gre, bu bitkilerin kurak ortam artlarna en ok
azdr.
dayankl olandan en az dayankl olana doru srala-
mas aadakilerden hangisidir? yarglarndan hangileri dorudur?
nite

A) A, B, C B) A, C, B C) B, A, C A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) C, A, B E) C, B, A D) II ve III E) I, II ve III
CANLILAR DNYASI NTE
1 TEST

6. zotonik ortamda bulunan bir bitki hcresinin kofulunun; 10. Aadaki organellerden hangisinin karsndaki olay-
X ortamna konulduunda byklnn deimedii, la ilikisi yoktur?

Y ortamna konulduunda byklnn artt, A) Kloroplast Fotosentez


Z ortamna konulduunda byklnn azald B) Lizozom Hcre ii sindirim
gzlenmitir. C) Golgi Salg maddesi retme

Buna gre, bu ortamlarn deriimleri arasndaki iliki D) Ribozom Protein sentezi

aadakilerden hangisidir? E) Mitokondri Oksijensiz solunum

A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Y > Z > X

D) Z > X > Y E) Z > Y > X

7. Bitkisel hcrelerde bulunan hcre zar ve hcre eperi


11. Aadaki olaylardan hangisi lizozomlar tarafndan
gerekletirilmez?
iin,
A) Fonksiyonu kalmam organellerin paralanmas
I. selloz yapda olma,
B) Programlanm hcre lmnn gerekletirilmesi
II. tam geirgen geitler bulundurma,
C) Blnme srasnda i ipliklerinin oluturulmas
III. madde geiine olanak salama
D) Akyuvarlarn yakalad bakterileri sindirmesi
zelliklerinden hangileri ortaktr? E) Canllarn lmden sonra rmesi
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III

8. Aadaki molekllerden hangisi difzyonla hcre za- 12. Bitki ve hayvan hcrelerinde,
rndan geemez?
I. mitokondri,
A) Potasyum B) Sodyum
II. sentrozom,
C) Deoksiriboz D) Niasta
III. lkoplast
E) Gliserol
organellerinden hangileri ortak olarak bulunur?

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II


9. Radyoaktif olarak iaretlenmi bir amino asitin, hcre iin-
de yeni bir proteinin sentezi srasnda kullanlmas sala- D) I ve III E) II ve III 3
nyor.

Bu amino asit, protein hline getirilip hcre dna sal-


glanmasna kadar,

I. ribozom,
13. Prokaryot canllarn tmnde,
II. endoplazmik retikulum,
I. hcre zar,
III. hcre zar,
II. sitoplazma,
IV. golgi aygt
III. klorofil
yaplarndan hangi srayla geer?
yaplarndan hangileri ortak olarak bulunur?

2
A) I, II, III, IV B) I, IV, II, III
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
C) II, III, IV, I D) II, IV, I, III
E) III, I, IV, II D) I ve III E) II ve III
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 1
14. Volvox kolonisindeki tm hcreler, 18. Hcresel Yap ve
X hcresi Y hcresi Z hcresi
Organeller
I. karbondioksit tketimi,
Hcre duvar + +
II. eeyli reme,
ekirdek + +
III. kamlaryla hareket etme
Kloroplast +
olaylarndan hangilerini gerekletiremez? Mitokondri + +
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II Tablodaki bilgilere gre X, Y ve Z hcrelerinin ait oldu-
D) II ve III E) I, II ve III u canllar aadakilerin hangisinde doru verilmi-
tir?

15. karyot hcrelere eklini veren ve hcre iin organizasyonu X Y Z


salayan yaplarn tm hcre iskeleti olarak adlandrlr. A) Bakteri Mantar Bitki
B) Mantar Hayvan Bitki
Hcre iskeleti hcreye ekil vermenin yannda,
C) Bakteri Hayvan Mantar
I. hcre iinde organellerin yer deitirmesi, D) Bitki Bakteri Mantar
II. hcre blnmesi srasnda kromozomlarn hareket et- E) Bakteri Hayvan Bitki
mesi,

III. bitki hcrelerinde hcre duvar yapsna katlma

gibi grevlerden hangilerine sahiptir?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
19. Bitki hcresi yalandka,
I. Koful hacmi azalr.
16. Hcre iskeleti elemanlar,
II. Hcre eperi kalnlar.
I. mikrofilament,
III. Metabolizma hz azalr.
II. ara filament,
olaylarndan hangileri gerekleir?
III. mikrotbldr.
BYOLOJ 9 Bu elemanlarn en kaln olandan en ince olana
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve III E) II ve III
doru sralan aadakilerden hangisidir?
4
A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III

D) III, I, II E) III, II, I

17. Bir hcrede gerekleen,


I. amino asitlerden protein sentezleme, 20. Bitki ve mantar hcrelerinde aadakilerden hangisi
ortaktr?
II. hcre iinde madde tanmas,
A) Selloz yapda hcre eperi
III. oksijenli solunumla ATP sentezleme
B) Sitoplazmada glikojen depolama
olaylarndan hangileri prokaryot hcrelerde organel
C) Kloroplastlar sayesinde k enerjisi kullanma
iinde gerekleir?
D) Mitokondrilerinde oksijenli solunum yapma
nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
E) Hcre blnmesi srasnda sentrozomlaryla i iplik-
D) II ve III E) I, II ve III leri oluturma
CANLILAR DNYASI NTE
2 TEST

1. Hcre Zarndan 4. Volvox kolonisinde,


Madde Tanmas
I. hcrelerinde zelleme bulunmas,

II. hcreler aras i blmnn grlmesi,


ATP harcanmadan ATP harcanarak
III. basit yapl sistemlere sahip olma

zelliklerinden hangileri bulunmaz?


Difzyon Ozmoz Aktif tama Endositoz Ekzositoz

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

Kk molekller Byk molekller D) I ve II E) II ve III

Yukardaki emada hcre zarndan madde tanmas


zetlenmitir.
Buna gre, 5. Glikoz

I. Byk molekllerin hcre iine alnmasnda her za- O2

man ATP harcanmaz.


X organeli Y organeli
II. Kk molekllerin hcre iine alnmas veya atlmas
srasnda ATP harcanmaz.
H2O
III. Byk molekllerin hcre dna atlmasnda her za-
CO2
man ATP harcanr.
yarglarndan hangileri yanltr? Yukardaki ema X ve Y organelleri arasndaki ilikiyi gs-
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II termektedir.
D) II ve III E) I, II ve III Aadakilerden hangisi bu ilikinin durmasna neden
olur?

2. Aadakilerden hangisi; ekirdek, mitokondri ve klo- A) Oksijen miktarnn artmas


roplastn ortak zelliklerinden deildir? B) Su miktarnn azalmas
A) DNA bulundurma C) Karbondioksit miktarnn artmas
B) RNA bulundurma D) Ortamn karanlk olmas
C) zerinde veya iinde ribozom tama
E) Glikoz miktarnn artmas
D) Ykm olaylarn gerekletirme
E) Kendini eleyebilme

5
6. X hcresi = Glikoz sentezi yapyor.
3. Endosimbiyoz kuram mitokondri ve kloroplastn karyot
hcrelerle birlikte yaayan prokaryot hcrelerden kken Y hcresi = Laktoz sentezi yapyor.
aldn ileri srer. Z hcresi = Glikojen sentezi yapyor.
Buna gre,
Yukarda X, Y ve Z hcrelerinin sentezledii karbonhidrat
I. mitokondri ve kloroplastn kendilerine ait DNA'larnn eitleri veriliyor.
bulunmas,
Buna gre, bu hcrelerle ilgili olarak aadakilerden
II. mitokondri ve kloroplastn ribozomlarnn bulunmas,
hangisi dorudur?
III. mitokondri ve kloroplastn DNA'larnn dairesellik ve
uzunluk asndan bakteri DNA'sna benzemesi A) X hcresinde kesinlikle kloroplast bulunur.

yukardakilerden hangileri bu kurama kant olarak B) Y hcresinde sentrozom organeli bulunur.

2
gsterilebilir? C) Z hcresi fagositoz ve pinositoz yapamaz.
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II D) X hcresinde kesinlikle mitokondri bulunur.
D) II ve III E) I, II ve III E) Y hcresinde tm plastit eitleri bulunur.
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 2
7. Aadaki organellerden hangisi bitki ve hayvan hc- 10. Organel
relerinde ortak olarak bulunan ift zarl bir organel- X Y Z
zellik
dir?
ATP retimi Var Yok Var
A) Mitokondri ATP tketimi Var Var Var
B) Kloroplast Btn canllarda bulunma Yok Var Yok

C) Ribozom
Tabloda X, Y ve Z organellerinin baz zellikleri verilmitir.
D) Golgi aygt
Bu bilgilere gre,
E) Endoplazmik retikulum
I. X organeli mitokondridir.

II. Y organeli ribozomdur.

8. Hcre iskeletini oluturan, III. Z organeli kloroplasttr.

I. mikrofilament, yarglarndan hangileri kesinlikle dorudur?

II. ara filament, A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

III. mikrotbl D) I ve II E) II ve III

hangileri hcre hareketini salar?

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

11. Hcre organellerinin etrafnda eitli molekllerden oluan


hcre zarna benzer zarlar bulunabilir.
9. Protein ykm hz Glikoz sentez hz
Byle bir zar sistemine,

I. sentrozom,

II. ribozom,
I Scaklk II Ik III. lizozom
iddeti
ATP sentez hz
BYOLOJ 9 organellerinden hangilerinde rastlanmaz?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II

6 D) II ve III E) I, II ve III

III O2 miktar

Yukardaki grafikler baz organellerde gerekleen olaylar


hakknda bilgiler vermektedir.

Bu olaylarn meydana geldii hcre organelleri aa- 12. Aktif tama hzn,
dakilerden hangisinde doru verilmitir? I. ortamdaki oksijen miktarnn azalmas,

I II III II. ortamn scaklnn 0 C'ye dmesi,


A) Ribozom Kloroplast Mitokondri III. ortamn scaklnn 50 C'ye ykselmesi
B) Lizozom Kloroplast Mitokondri
faktrlerinden hangileri olumsuz etkiler?
C) Ribozom Mitokondri Kloroplast
nite

D) Lizozom Mitokondri Kloroplast A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

E) Lizozom Ribozom Kloroplast D) II ve III E) I, II ve III


CANLILAR DNYASI NTE
2 TEST

13. Hcrelerde bulunan baz yaplar unlardr: 16. Hcre iskeleti elemanlar,
I. Ribozom I. mikrotbl,

II. Hcre eperi II. mikrofilament,

III. Kloroplast III. ara filamenttir.

IV. Hcre zar Bu elemanlardan hangileri devaml oluup ayrabilen


yaplardr?
Bu yaplardan hangileri gelimi yapdaki bir bitkinin
tm hcrelerinde bulunur? A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II

A) Yalnz I B) I ve IV C) II ve III D) I ve III E) II ve III

D) I, II ve III E) I, II ve IV

17. Hcre iskeleti elemanlarndan ara filamentler,


I. Hcre ii yaplarnn sabitlenmesini salar.

II. Keratin yapl ara filamentler sa, trnak gibi yaplara


katlr.
14. Yeil bir bitki hcresinde, III. Mitoz srasnda kromozomlarn ayrlmasn salar.
I. yapsnda klorofilin dndaki renk maddelerini bulun- grevlerinden hangilerini gerekletirir?
duran,
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
II. besin sentezi iin k enerjisini kullanan,
D) II ve III E) I, II ve III
III. niasta, protein ve ya depolayan

plastitler aadakilerden hangisidir?

I II III 18. I. Ribozom


A) Kloroplast Lkoplast Kromoplast
II. Endoplazmik retikulum
B) Kloroplast Kromoplast Lkoplast
III. Hcre zar
C) Kromoplast Kloroplast Lkoplast
D) Kromoplast Lkoplast Kloroplast IV. Golgi
E) Lkoplast Kloroplast Kromoplast Yukarda verilen yaplardan hangileri prokaryot ve
karyot hcrelerde ortaktr?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III 7

D) II ve IV E) III ve IV

19. Bir hayvan hcresinde gerekleen glikoprotein sen-


15. Bir hayvan hcresinde bulunan,
tezinde,
I. ekirdekik,
I. golgi aygt,
II. kromozom,
II. ribozom,
III. ribozom
III. endoplazmik retikulum
yaplarndan hangileri nkleoprotein yapdadr?
organellerinden hangileri grev yapar?

2
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve III A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
1. Hcre ii madde deriimi arttka .................................... artar.

2. .................................... ortama konulan hcre su kaybederek .................................... olur.

3. Hayvan hcrelerinin .................................... ortamda fazla su alarak patlamasna .................................... denir.

4. Hcre zarnda meydana gelen deiikliklerle kat byk molekllerin hcre iine alnmasna ...................................., sv byk

molekllerin hcre iine alnmasna .................................... denir.

5. Aktif tama srasnda molekller .................................... youn olduklar ortamdan .................................... youn olduklar orta-

ma doru tanr.

6. Glikoz ve protein moleklleri .................................... organelinde glikoproteine dntrlr.

7. Hcre iskeleti elemanlarndan .................................... amipte yalanc ayak oluumunu salar.

8. .................................... organeli prokaryot ve karyot hcrelerde ortak olarak bulunan organeldir.

9. Bitki hcrelerindet bulunan plastit eitleri ...................................., .................................... ve ....................................

10. .................................... ve .................................... ift katl zarl organellerdir.

11. karyot hcrelerde .................................... hcrenin ynetim ve kaltm merkezidir.

12. Zarla evrili ekirdek ve zarl organel bulundurmayan hcrelere .................................... hcre denir.

13. Kolonilerden sadece .................................... kolonisinde zellemi hcre gruplar bulunur.

8
14. Mitokondri ve kloroplastn oluumunu aklayan hipoteze .................................... hipotezi denir.

15. Mitokondri ve kloroplast kendine zg .................................... bulundurduu iin kendini eleyebilir.

16. Hcreler .................................... ve .................................... maddelerden meydana gelmitir.

Cevaplar

1. ozmotik basn 5. az / ok 9. kloroplast / kromoplast / lkoplast 13. volvox


2. hipertonik / plazmoliz 6. golgi aygt 10. mitokondri/kloroplast 14. endosimbiyozis
3. hipotonik / hemoliz 7. mikrofilamentler 11. ekirdek 15. DNA
nite

4. fagositoz / pinositoz 8. ribozom 12. prokaryot 16. organik / inorganik


D Y

1. Bitki, bakteri ve mantar hcrelerinde hcre duvar bulunur.

2. Bitkilerde renk oluumunu salayan organeller kloroplast ve kromoplasttr.

3. Hipertonik ortama konulan hcre su alr.

4. Bir hcrede ozmotik basn artarsa emme kuvveti de artar.

5. Zardaki por says artarsa difzyon hz da artar.

6. Sentrozom organeli zarsz organel olduu iin prokaryot hcrelerde bulunur.

7. En gelimi koloni pandorina kolonisidir.

8. Hcre iskeleti elemanlarndan ara filamentler en kararl olan elemandr.

9. Mitokondrinin iini dolduran svya stroma ad verilir.

10. Hcre iine byk molekllerin alnmasna endositoz denir.

11. Lizozom organeli tm hcrelerde bulunur.

12. Golgi aygt salg yapan hcrelerde bol sayda bulunur.

13. Mavi, mor ve krmz renkleri kromoplast organeli verir.

14. Lkoplast organeli en fazla kkte bulunur.

15. Bir bitkinin topraktan su alabilmesi iin kk ozmotik basncnn, toprak ozmotik basncndan yksek
olmas gerekir.
9
16. Prokaryot hcrelerde oksijenli solunum mitokondri organelinde gererleir.

17. Mitokondri ve kloroplast ortak olarak ATP sentezler.

18. Scaklk srekli arttka aktif tama hz da artar.

19. Kolaylatrlm difzyonun gereklemesi iin hcrenin canl olmasna gerek yoktur.

20. Tm hcrelerin kaltm ve ynetim merkezi ekirdektir.

Cevaplar

2
1. D 2. D 3. Y 4. D 5. D 6. Y 7. Y 8. D 9. Y 10. D
11. Y 12. D 13. Y 14. D 15. D 16. Y 17. D 18. Y 19. Y 20. Y
1. Eudorina A. zotonik ortamdan, kk molekllerin hcre iine alnmasdr.

2. Mikrovillus B. Hidrojen peroksitin su ve oksijene paraland organeldir.

3. Stroma C. karyot hcrelerde mitoz blnme srasnda kromozomlar ayran hcre iskeleti elemandr.

4. Sentrozom D. Su molekllerinin yar geirgen zardan difzyonudur.

5. Aktif tama E. Hcre younluu ile edeer olan ortam.

6. Otoliz F. Bitki hcrelerinde niasta, ya ve protein depo eden organeldir.

7. Mikrotbl G. Hcrenin serbest yzeyinde emilimi arttran yapdr.

8. karyot H. Kloroplastn iini dolduran sv ksma verilen ad.

9. Ozmoz I. Bir ift sentriyolden olumu organel.

10. Kitin . Zarla evrili ekirdei ve organelleri bulunan hcre tipi.

11. Granlsz E.R J. 32 hcreden oluan koloni eidi.

10 12. Krista K. Mantar hcrelerinin hcre duvar yapsna katlan organik molekl.

13. Lkoplast L. zerinde ribozom bulunmayan endoplazmik retikulum eidi.

14. Peroksizom M. Mitokondrinin i zar kvrmlar.

15. zotonik N. Hcrenin kendi kendini sindirmesi.

Cevaplar
nite

1. J 2. G 3. H 4. I 5. A 6. N 7. C 8. 9. D 10. K 11. L 12. M 13. F 14. B 15. E


1. Hcre zarnn grevlerini yaznz.

2. Hcre zarndan ATP harcanmadan gerekleen


madde tanmas olaylarn yaznz.

3. Hipertonik ortama konulan hcrede meydana ge-


lebilecek olaylar yaznz.

4. Aktif tama ve endositoz arasndaki farklar ya-


znz.
11

5. Fagositoz ve pinositoz nedir? Tanmlaynz.

2
6. Difzyon hzna etki eden faktrleri yaznz.

7. Ozmotik basn ve turgor basnc nedir? Tanm-


laynz.

8. Ozmotik basn ve turgor basnc arasndaki ili-


kiyi gsteren grafii iziniz.

9. Hipertonik ortama konulan bir hcrenin zamana


bal turgor basncnn deiimini gsteren gra-
fii iziniz.
12

10. Bitki hcrelerinin endositoz yapamamasnn ne-


denini aklaynz.
nite
11. Tm hcrelerde ortak olarak bulunan hcresel
yaplar yaznz.

12. karyot bir hcrede bulunan zarsz organelleri


ksaca aklayarak yaznz.

13. karyot bir hcrede bulunan tek zarl organelleri


grevleriyle birlikte yaznz.

14. karyot bir hcrede bulunan ift zarl organelleri


grevleriyle birlikte yaznz.
13

15. Bitki ve hayvan hcrelerinde ortak olarak bulu-


nan organelleri yaznz.

2
16. Mitokondri ve kloroplastn ortak zelliklerini ya-
znz.

17. Mitokondri ve kloroplastn farkl zelliklerini ya-


znz.

18. Lizozomun grevlerinden 4 tanesini yaznz.

19. Endoplazmik retikulumun grevlerinden 4 tane-


sini yaznz.
14

20. Kontraktil kofulun hangi hcrelerde bulunduu-


nu ve grevini yaznz.
nite
21. Gen ve yal bitki hcresi arasndaki farklar ya-
znz.

22. Mitokondrinin eklini izerek zerinde ksmlar-


n gsteriniz.

23. Kloroplast organelinin eklini izerek zerinde


ksmlarn gsteriniz.

24. Hcre iskeleti elemanlarn grevleriyle birlikte


yaznz.
15

25. Volvox kolonisinin zelliklerini yaznz.

2
6.
fasikl

N YAS I
ILAR D
CANrLn Snflandrlmasm i
Canlla e Arkeler A
le
ler v
Bakteri
otis ta Alemi
Pr
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 1 Canllarn Snflandrlmas

1. Filogenetik (doal) snflandrma yaplrken aadakilerden hangisi


dikkate alnmaz?
Filogenetik snflandrma yaplrken k-
A) DNA'daki baz dizilimi
ken benzerlii, embriyonik geliim ben-
zerlii, DNA'daki baz dizilimi, protein ve B) Evrim basamaklar
gen benzerlii, homolog organlar gibi C) Protein benzerlikleri
birok faktr dikkate alnr. Ancak kro- D) Kromozom says
mozom says, analog organlar, yaama E) Embriyonik geliim benzerlii
ortam ve beslenme ekli tek bana s-
nflandrmada kullanlmaz.

2. Canllarn snflandrlmas ile ilgili olarak aadaki bilgilerden han-


Ortak bir atadan gelen, yap ve grev gisinin doruluu kesin deildir?
bakmndan birbirine benzeyen, doal
A) Birbirine yakn akraba olan canl trleri arasnda gen ve protein ben-
ortamlarnda iftletiklerinde verimli (k-
zerlii vardr.
sr olmayan) bireyler meydana getiren
B) Ayn trden canllar iftletiklerinde verimli dller oluur.
bireylerin oluturduu toplulua tr denir.
Ayn trde bulunan canllarn beslenme C) Kromozom says ayn olan canllar ayn tr iinde yer alr.

ekilleri, yaama ortamlar ve kromozom D) Ayn trden canllarn beslenme ekilleri ayndr.
saylar ayndr. Ancak kromozom says E) Ayn trden tm canllarn kromozom saylar ayndr.
ayn olan canllar ayn tr iinde bulun-
mak zorunda deildir.

3. y

BYOLOJ 9
Snf

Takm

Aile

Cins

2
Tr

Snflandrma
birimleri
Yukardaki grafik snflandrma birimlerini belirli bir zellie gre srala-
Snflandrma birimleri kkten bye mtr.
doru; Tr Cins Familya Takm
Buna gre, y eksenine,
Snf ube Alem eklinde sralanr.
Trden aleme doru gittike birey says I. canl eitlilii,
ve canl eitlilii artarken, ortak zellik II. canl says,
azalr.
III. kromozom says,

IV. ortak gen

zelliklerinden hangileri yazlabilir?


nite

A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
CANLILAR DNYASI RETEN
Canllarn Snflandrlmas 1 TEST

4. Anadolu'da yaayan iki bitki trnn bilimsel adlar unlardr:


Astragalus microcephalus
Filogenetik snflandrmada ikili adlandr-
Astragalus gummifer
ma kullanlr. kili adlandrmada ilk keli-
Yukarda verilen iki farkl bitki tr ile ilgili olarak, me canlnn cins adn, ikinci kelime ise

I. Kendi aralarnda iftleip verimli dller verebilirler. canlnn tanmlayc zelliklerini belirtir.
Bu nedenle canllar arasndaki akraba-
II. Her iki trn de hem kromozom says hem de gen yaps ayndr.
lk incelenirken canllarn sadece birinci
III. Her iki tr de ayn beslenme ekline sahiptir. adlarna baklr. Birinci adlar ayn, ikinci
yarglarndan hangileri dorudur? adlar farkl olan canllar ayn cins iinde
yer alrlar. Bu yzden kendi aralarnda
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
iftletiklerinde verimli dl vermezler ve
D) I ve III E) II ve III
kromozom saylar ayn olmayabilir. An-
cak ayn cins iinde yer aldklar iin bes-
lenme ekilleri ayndr.

5. Taksonomistler, filogenetik snflandrmaya gre iki ayr canlnn


ayn takmda bulunduunu belirlediklerinde bu canllarn,

I. tr,

II. cins,
Filogenetik snflandrma yaplrken s-
III. alem,
nflandrma basamaklarnn en by-
IV. snf, nden en kne doru bulunarak

V. ube, yaplr. Bu nedenle iki farkl canl hangi


snflandrma birimine ortak olarak giri-
VI. familya
yorsa bundan sonra gelen byk snf-
taksonomik basamaklarndan hangilerini de belirlemi olurlar? landrma birimleri de ortaktr.
A) I ve II B) III ve V C) I, II ve VI
D) III, IV ve V E) II, IV, V ve VI

3
6. Ortak protein eidi says

Ayn trde bulunan canllarn ortak genle-


ri daha fazla olduu iin ortak proteinleri
Canl eidi de daha fazladr ve bylece ortak zellik-
A B C D E F G
Yukardaki grafik canllarda bulunan ortak protein eidi saysn vermek- leri de daha fazla olur. Ayn tr canllarn

tedir. proteinleri de tamamen ayn olmayabilir.


Ortak protein miktar arttka canllarn
Bu grafie gre hangi iki canlnn ayn tre ait olma ihtimali daha
akrabalk derecesi artar.
dktr?

2

A) A ve D
D) D ve F
B) B ve G C) C ve F
E) E ve G
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 1 Canllarn Snflandrlmas

1. I. skeletin bulunuu 4. Aadaki soy aacnda ata bireyler ve bu bireylerden

II. Azotlu boaltm rnlerinin benzerlii meydana gelen oul dller gsterilmitir.

III. Kromozom says : Erkek : Dii


(I) (II)
IV. DNA'daki baz dizilii

V. Embriyo tabakalarnn says

Yukarda verilen snflandrma ltlerinden hangileri


hayvanlarn snflandrlmasnda kullanlmaz?

A) Yalnz III B) I ve II C) III ve V (III)

D) I, III ve IV E) II, III ve V

2. I. Pinus nigra

II. Morus nigra Buna gre, hangi soy aacndaki bireylerin ayn tr-

III. Morus alba den olduklar kesindir?

IV. Populus alba A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III

Yukarda ikili adlandrmaya gre isimlendirilmi 4 canl D) II ve III E) I, II ve III


ismi verilmitir.

Buna gre, aadaki yarglardan hangisi yanltr?

A) I ve II arasnda protein benzerlii II ve III ara-


sndaki protein benzerliine gre ok daha
5. Snflandrmada Canis lupus eklinde isimlendirilen
azdr.
bir canlnn sadece adna bakldnda,
B) II ve III numaral canllarn cins isimleri ayn-
dr. I. Canis cinsinden bir canldr.

C) III ve IV numaral canllarn tanmlayc isimleri II. Canis domesticus ile verimli dl oluturur.
ayndr.
BYOLOJ 9 D) II ve III numaral canllar kesinlikle ayn takm-


III. Capra lupus ile ayn familyada bulunur.

yarglarndan hangilerine varlabilir?


da yer alrlar.

4 E) I ve II kendi aralarnda iftletiklerinde verimli A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III


dller elde edilir.
D) II ve III E) I, II ve III

3. A ve B canllarnn ayn tre ait bireyler olduunu,

I. iftletiklerinde verimli dl vermeleri,


6. Canllarn snflandrlmasnda aadakilerden hangi-
II. ayn kromozom saysna sahip olmalar,
sinin benzerlii kant olarak kullanlmaz?
III. ayn besinlerle beslenmeleri
A) Embriyonik geliim
durumlarndan hangileri kesinlikle kantlar? B) Yaama ortam
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II C) Protein benzerlii
nite

D) II ve III E) I, II ve III D) Boaltm rn eidi


E) Homolog organlar
CANLILAR DNYASI KONU
Canllarn Snflandrlmas 1 TEST

7. Yapay snflandrmann kabul edilmemesi, 10. I. Mrekkep bal Sazan bal

I. analog organlarn dikkate alnmas, II. Yarasa Balina

II. yaama ortamlarna gre yaplm olmas, III. Penguen Deve kuu

III. homolog organlarn dikkate alnmas, Yukarda verilen rneklerden hangilerinde homolog
organ says daha fazladr?
IV. canllarn d grnne baklarak yaplm olmas

zelliklerinden hangilerine baldr? A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) I, II ve III E) I, II ve IV

8. Bir tre ait olan btn bireylerde aadakilerden han- Yldzl Soru 1
gisi ayn deildir?

A) Beslenme ekli
Ayr blgelerde yaayan iki ayr canl
ayn ortama geti-
B) Kromozom says
rildiklerinde iftletikleri ve oluan
yavrularn verimli dl
C) Boaltm ekli verdikleri gzlemleniyor.
D) Solunum ekli Buna gre, bu iki canl ile ilgili
aadakilerden han-
E) Protein yaps gisi sylenemez?
A) Kromozom saylar ayndr.
B) Vcut byklkleri ayndr.
C) Ayn trden canllardr.
D) Ayn takmda bulunurlar.
E) Ortak protein saylar fazladr.

9. Filogenetik snflandrmada, protein benzerlii ok faz-


5
la olan canllar daha yakn akraba olarak kabul edilir. X
canlsndan alnan kan, A, B ve C canllarnn kanlaryla
kartrldnda protein kelme yzdeleri;
A kanyla % 23
B kanyla % 82
C kanyla % 43
11. Aadaki rneklerden hangisindeki canllarn protein
olarak saptanmtr. yap benzerlii en fazladr?
Buna gre, X trnn A, B ve C trleriyle akrabalnn A) Memeliler snf
en azdan en ok olana doru sralan aadakiler-
B) Omurgaszlar ubesi
den hangisidir?
C) Boa kurbaas tr

2
A) A, B, C B) A, C, B C) B, A, C D) Kedigiller cinsi
D) B, C, A E) C, B, A E) Primatlar takm
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 1 Canllarn Snflandrlmas

12. Bir canlnn filogenetik snflandrmada yerini belirle- 15. Bir yaama birliinde bulunan baz canllarn snflandr-
mek iin yaplan ilk yzeysel incelemede tespit edilen madaki isimleri aadaki gibidir:
zellikler hangi snflandrma birimlerine ait olabilir?
Pinus nigra
A) Tr B) ube C) Alem
Populus alba
D) Takm E) Cins Morus nigra

Morus alba

Populus nigra

Fragaria vesca

Buna gre, bu yaam birliinde bulunan tr ve cins


eitlerinin says katr?

Tr says Cins says


13. Ayn snf ve takm iinde bulunan iki canl iin aa- A) 6 6
dakilerden hangisi kesinlikle dorudur?
B) 6 4
A) Ayn ubede bulunurlar. C) 4 4
B) Verimli dller olutururlar. D) 5 6
C) Kromozom saylar ayndr. E) 4 6

D) Ayn familyada incelenirler.


E) Embriyonik geliim benzerlikleri yoktur.

16. Ayn alem iinde bulunan aadaki snflandrma bi-


rimlerinden hangisinde yer alan canl eitlilii en faz-
ladr?

A) ube B) Cins C) Familya


14. D) Takm E) Snf
I

BYOLOJ 9
6 II
17. A ve B canllar ayn familyada
Tr Alem
B ve C canllar ayn takmda
Yukardaki grafik trden aleme doru gidildike baz zel- C ve D canllar ayn ubede
liklerin deiimini gstermektedir. D ve E canllar ayn alemde

I ve II numaral erilere srasyla aadakilerden han- bulunmaktadr.

gisi yazlabilir? Buna gre, aadaki yarglardan hangisi doru deil-


dir?
A) Hcre says Kromozom says
A) A ve E canllar ayn alemdedir.
B) Ortak protein says Birey says
B) A ve C canllar ayn takmdadr.
C) Kromozom says Ortak protein says
C) B ve D canllar ayn ubededir.
D) Birey says Ortak zellik says
nite

D) C ve E canllar ayn snftadr.


E) Ortak zellik says Hcre says
E) A ve D canllar ayn ubededir.
CANLILAR DNYASI RETEN
Bakteriler ve Arkeler Alemi 2 TEST

1. Arkelerle ilgili,

I. ok scak ve ok souk ortamlarda yaayabilirler.


Prokaryot, bir hcreli canllar olan arkeler
II. Prokaryot hcre yapsna sahiptirler. zorlayc yaam koullarnda yaayabilir-

III. Deniz suyundan on kat fazla tuzlu ortamlarda yaayabilirler. ler. Arkeler kaynayan jeotermal kaynak-
lardan, yanarda bacalarnn etrafna,
ifadelerinden hangileri dorudur?
derin deniz termal ukurlarndan, tuz gl-
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III lerine, yksek asit ve yksek bazik zel-
D) II ve III E) I, II ve III lie sahip sular ve topraklara kadar son
derece zorlayc artlarda (ar tuzluluk,
yksek scaklk, dk pH vb. artlar) ya-
ayabilen canllardr.

Bakteriler prokaryot hcre yapsna sa-


hiptir. Bu nedenle fotoototrof bakteriler-
de kloroplast bulunmaz, klorofil pigmenti
2. Aadakilerden hangisi tm bakterilerde ortak olarak gzlemlenir?
sitoplazmada serbest olarak bulunur.
A) Klorofile sahip olma Kam baz spiral bakterilerde hareketi
B) Kam bulundurma salar. Kt ortam koullarndan korun-
C) Endospor oluturma may salayan endspor baz bakteriler
tarafndan oluturulur. Peptidoglikan ya-
D) Hcre duvarna sahip olma
pdaki hcre duvar ise tm bakterilerde
E) Kapsl tama
bulunur. Hcre duvar dnda bulunan
kapsl baz bakterilerde bulunur. Kap-
sll bakteriler genellikle hastalk yapc
(patojen) zelliktedir.

Ototrof bakteri eitlerinden olan fotoo-


totrof ve kemoototrof bakteriler de tm

3. Fotoototrof bakterilerde gzlenen, bakteriler gibi prokaryot hcre yapsna


sahiptir. Ototrof tm canllarda olduu
I. prokaryot yapda olma,
gibi bu iki bakteri eidi de inorganik
II. inorganik maddelerden organik madde sentezleme, maddelerden organik madde sentez-

III. klorofil bulundurma lerler. Fotoototrof bakteriler klorofilleri


sayesinde organik madde sentezlerken,
zelliklerinden hangileri kemoototrof bakterilerde de gzlemlenir?

2
kemoototrof bakteriler inorganik madde-
A) Yalnz II B) Yalnz III C) I ve II leri oksitleyerek aa karttklar enerji-
D) I ve III E) I, II ve III yi kullanarak organik madde sentezler.
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 2 Bakteriler ve Arkeler Alemi

4. Aada; tplerde yaayan bakterilerin tp iindeki konumlar ematize


edilmitir.
Bakteriler solunum srasnda oksijen kul- Pamuk
lanp kullanmamalarna gre drt grupta
incelenirler:

1. Aerob bakteri: Sadece O2'li ortamda


yaarlar.

2. Anaerob bakteri: Sadece O2'siz or- Besi


yeri
tamda yaarlar.
I II III IV
3. Fakltatif (geici) aerob bakteri:
Uygun scaklkta ayn ortamda bulunan bu bakterilerin oksijen kulla-
Normalde O2'siz ortamda yaarken
nmlarna gre snflandrlmas aadakilerden hangisidir?
geici olarak O2'li ortamda yaayabilir.
I II III IV
4. Fakltatif anaerob bakteri: Normal-
A) Aerob Fakltatif Fakltatif Anaerob
de O2'li ortamda yaarken, geici ola- aerob aerob
rak O2'siz ortamda yaayabilir. B) Aerob Fakltatif Fakltatif Anaerob
anaerob aerob
C) Anaerob Fakltatif Anaerob Fakltatif
anaerob aerob
D) Anaerob Aerob Fakltatif Fakltatif
anaerob aerob
E) Fakltatif Aerob Anaerob Fakltatif
Baz bakteriler uygun ol- anaerob aerob
mayan ortam artlarnda
hayatta kalabilmek iin en-
dospor oluturur. Endospor
5. Baz bakteriler ortam artlar deitiinde korunma amal endospor olu-
olumsuz koullara dayank-
tururlar. Bu durumdaki bakteriler su kaybederek hcre ii younluu art-
l, metabolizmas yavala-
rr, varsa kam gibi yaplarn atar.
m yaplardr. Hcre, kro-
mozomunu kopyalarken bir Buna gre, endospor hline geen bir bakteri iin,
kopyasn da dayankl bir I. Hcrenin osmotik basnc artar.
BYOLOJ 9 duvar ile evirir ve olumsuz
koullarda hcre paralan-
II. Hcre bazal metabolizmayla yaar.

sa bile ok dayankl olan III. Hcre iinde btn enzimler normal hzda alr.
8 endospor hayatta kalr. yarglarndan hangileri yanltr?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

Tm bakteriler prokaryot hcre yapsna D) I ve II E) II ve III

sahip olduu iin tm canllarda olduu


gibi ribozom ve sitoplazmaya sahiptir.
6. Oksijenli solunum yapan bir bakteride,
Mezozom ad verilen zar kvrmlarnda
oksijenli solunum enzimleri tanr. Bu I. ribozom,
nedenle oksijenli solunum yapan bakteri- II. mezozom,
lerde karyot hcrelerde bulunan ve O2'li
III. sitoplazma,
solunumu salayan mitokondri yerine
IV. mitokondri,
mezozom bulunur. Klorofil ise fotoototrof
bakterilerde bulunur. Ancak fotoototrof V. klorofil
nite

bakteriler ayn zamanda O2'li solunum gibi yaplardan hangisi bulunmaz?


da yapabilir.
A) I B) II C) III D) IV E) V
CANLILAR DNYASI KONU
Bakteriler ve Arkeler Alemi 2 TEST

1. Bakteriler ve arkeler iin, 4. I. Endospor oluturma

I. ribozoma sahip olma, II. Protein sentezleme

II. fotosentezle besin retme, III. Nkleik asit tama

III. hcre eperine sahip olma, IV. Konjugasyon

IV. halkasal formda bir kaltm materyali (plazmit) tama Yukarda verilen zelliklerden hangileri tm bakteriler-
de grlmez?
zelliklerinden hangileri ortak deildir?
A) Yalnz I B) I ve IV C) II ve IV
A) Yalnz II B) I ve III C) II ve III
D) I ve III E) II ve III
D) II ve IV E) I, II ve III

2. Bakterilerde grlen endosporla ilgili,

I. Metabolik olaylar minimumdur.

II. Yaplarnda ok az su bulunur.

III. Tm bakterilerde grlr.


Yldzl Soru 2
IV. reme eklidir.

yarglarndan hangileri dorudur?

A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve IV
Aada verilen zelliklerden
hangisi bakterilerde
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV bulunmayan ancak arkelerde
bulunan bir zellik-
tir?

A) Kaltm birimi olan DNA'nn sitop


lazmada bulunmas
3. Bir bakteri tr iinde glikoz ve sakkaroz bulunan besi
B) Glikozun fazlasnn glikojen ekl
yerine konulmutur. Bu bakterilerin birey saysndaki de- inde depo edilmesi
ime ve bu srada kullandklar besinler belirlenmi ve C) DNA moleklnde histon prot
einlerinin bulunmas
aadaki grafik elde edilmitir. D) Ribozomlarda protein sentezin
i ger ekletirmesi
Birey says
E) Hcre zarnn dnda hcre
duva r bulunmas

Glikoz Sakkaroz
kullanm kullanm

Buna gre, bu bakteri,

I. Parazit bakteridir. 5. Fotosentetik ve kemosentetik bakterilerde aadaki


zelliklerden hangisi ortaktr?
II. Kimyasal maddeleri oksitler.
A) Atmosferdeki O2 miktarn arttrma
III. Hcre d sindirim yapar.
B) Karbon kayna olarak CO2 kullanma
yarglarndan hangileri dorudur?

2
C) Besin sentezi srasnda H2O kullanma
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
D) Sadece kl ortamda besin sentezleme
D) I ve III E) II ve III E) Klorofil pigmenti tama
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 2 Bakteriler ve Arkeler Alemi

6. Bir deneyde iki bakteri trnn hangi koullarda reye- 9. Arkebakterilerle ilgili olarak,
bildiini belirlemek amacyla eitli dzenekler hazrlan-
I. ok souk ortamda yaayabilme,
mtr. Bu dzeneklerde X tr bakteriler aydnlk, Y tr
bakteriler ise karanlk ortamda bekletilmitir. II. inorganik maddelerden organik madde sentezleyebilme,

III. halkasal formda bir kaltm materyali (plazmit) ierme


Bakterilerde reme
Koullar X tr (Aydnlk) Y tr (Karanlk) zelliklerinden hangileri arke aleminde bulunan tm
Glikoz yok + + bireyler iin dorudur?
O2 yok +
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
CO2 yok
D) I ve II E) II ve III
Buna gre,

I. X ve Y tr inorganik maddelerden organik madde


retir.
II. Y tr aerob (oksijenli) solunum yapar.
III. X tr oksijensiz ortamda yaayamaz. 10. Bakterilerde grlen,
IV. Y tr oksidasyon enzimlerine sahiptir. I. endospor oluturma

yarglarndan hangileri dorudur? II. mutasyon,

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV III. konjugasyon

D) I, II ve III E) I, II ve IV olaylarndan hangileri kaltsal eitliliin oluumunu


salar?

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

7. nsan barsanda yaayan ve K vitamini reten bak- D) II ve III E) I, II ve III


terilerin yaam ekli aadakilerden hangisi ile ifade
edilir?

A) Kommensalizm B) Mutualizm
C) rkl D) Holozoik
11. Bakteri says
E) Parazit

BYOLOJ 9
10 8. Biyolojik ve ekonomik nemleri asndan bakldnda ar-
keler, zellikle lman artlarda yaayan bakterilerin yaa-
Derinlik (m)
yamad koullarda yaayabilirler ve bozulmadan kalan
direnli enzimlere sahiptirler. Yukardaki grafik bir gl ekosistemindeki farkl derinlikler-
Bu enzimler, de bir bakteri trnn saysal deiimini gstermektedir.

I. atk maddelerin zehirli zelliklerinin azaltlmasnda, Bu bakteri tr iin,


II. boya endstrisinin anaerobik artma tanklarnda bulu- I. Oksijenli solunum yapar.
nan atk suyun yeniden temizlenmesinde,
II. Mezozomlar vardr.
III. kalitesi dk metal cevherinin biyolojik yollarda kulla-
III. Gln her derinliinde reyebilir.
nlabilir hle getirilmesinde
eklinde verilen olaylarn hangilerinde kullanlmaktadr? yorumlarndan hangileri yaplabilir?
nite

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III


CANLILAR DNYASI KONU
Bakteriler ve Arkeler Alemi 2 TEST

12. Btn ototrof bakteriler, 16. Beslenmeleri,


I. karbondioksit zmleme, I. parazit,

II. k kullanma, II. fotoototrof,

III. oksijen retme III. patojen,

olaylarndan hangilerini gerekletirebilir? IV. kemoototrof,

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III V. saprofit

D) I ve II E) I ve III eklinde olan bakterilerden hangileri besinlerini da-


rdan hazr alr?

A) I, II ve III B) I, III ve IV
C) I, III ve V D) II, III ve V
13. Ar zorlayc artlara uyum salam arkeler yaadk-
E) I, III, IV ve V
lar evresel koullara bal olarak gruplandrldnda
aadakilerden hangisi bu grupta yer almaz?

A) Metanojenler B) Psikrofilikler
C) Halofiller D) Termofiller
E) Fakltatifler

17. Aerobik bir bakteride,


I. mitokondri,

14. Bakteri hcrelerinde gerekleen, II. ribozom,

I. ATP'nin sentezlenmesi, III. kloroplast,

II. peptit balarnn oluumu, IV. hcre zar,

III. ya moleklnn olumas V. ekirdek zar

olaylarndan hangileri bir organele bal olmakszn yaplarndan hangileri bulunur?


gerekletirilir?
A) I ve II B) II ve IV C) III ve V
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
D) I, II ve IV E) II, III ve V
D) I ve III E) II ve III

11

15. Prokaryot canllarda grlen,


I. endospor oluumu, 18. Fotosentetik ve aerobik bir bakteri,
II. ototrof beslenme,
I. glikozu paralama,
III. heterotrof beslenme,
II. kendine zg molekller sentezleme,
IV. parazit olma,
III. inorganik maddelerden organik madde sentezleme
V. solunum enzimleri bulundurma
olaylarndan hangilerini bir organelde gerekletirebi-
zelliklerinden hangileri sadece bakterilere zgdr? lir?

2
A) Yalnz I B) I ve II C) III ve IV A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) IV ve V E) I, IV ve V D) I ve II E) II ve III
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 3 Protista Alemi

1. Protista alemindeki canllarda grlen,

I. protein sentezinin ribozomda gereklemesi,


Protista trlerinin ou tek hcrelidir. Bu
bir hcreliler bakteri ve arkelerden farkl II. mitokondride oksijenli solunumun gereklemesi,
olarak karyot hcre yapsna sahip mik- III. ynetici molekln ekirdekte bulunmas
roskobik canllardr. Basit yapl olmala-
zelliklerinden hangileri protistleri bakterilerden ayran zellikler-
rna ramen ok hcreli organizmalarda
dir?
grlen yaamsal faaliyetlerin tmn
sitoplazmalarndaki organellerde ger- A) Yalnz II B) Yalnz III C) I ve II
ekletirirler. D) II ve III E) I, II ve III

2. glena
glena ve trypanosoma hareket organ
Trypanosoma
olarak kam bulunduran protistlerdir.
glena a duyarl gz lekeleri saye- kamllarn en tannmlardr.

sinde a ynelir ve kloroplastlar saye- Bu iki canl iin aadakilerden hangisi ortaktr?
sinde fotosentez yapabilir. Ayn zamanda
A) Hareket etmek iin kamlarn kullanrlar.
karanlk ortamda besinini baka canllar
yiyerek karlar. Bu nedenle glena hem B) Kloroplastlar vardr.

ototrof hem de heterotrof beslenir. Trypa- C) I alglayan gz lekeleri vardr.


nosoma ise insana ee sinei tarafn- D) nsan vcudu zerinde parazit yaar.
dan bular ve insanda uyku hastalna E) Hem ototrof hem de heterotrof beslenir.
neden olan bir parazittir.

3. Yalanc ayaklarla hareket eder.

Heterotrof beslenir.

Tatl sularda yaar.


BYOLOJ 9 Baz trleri parazittir.

Yukardaki zellikler aada verilen protistlerden hangisine aittir?


12 A) B) C)

Kk ayakllar beslenme ve hareketlerini


yalanc ayaklaryla salayan bir hcreli
canllardr. Kk ayakllardan amip tatl
sularda yaar. Besinlerini yalanc ayak-
Trypanosoma Paramesyum glena
laryla d ortamdan alr ve sitoplazmala-
rnda bulunan besin kofullar iinde sin- D) E)
dirir. nce barsakta amipli dizanteriye
neden olan trleri, parazit olarak yaar
ve olduka tehlikelidir.
nite

Noctiluca Amip
CANLILAR DNYASI RETEN
Protista Alemi 3 TEST

4. Paramesyum iin aada verilen aklamalardan hangisi doru de-


ildir?
Sillilerin ou tatl sularda bir ksm da
A) Basit organik molekllerden, kendine zg organik molekller sen-
denizlerde yaar. Sillilerde hcre az
tezleyebilir.
ve anal aklk bulunur. Paramesyumun
B) Byk ve kk olmak zere iki ekirdee sahiptir. yapsnda byk ve kk ekirdek ol-
C) Hcre ii sindirim yapar. mak zere iki ekirdek bulunur. Byk
D) Besinlerini hcre azndan fagositozla alr. ekirdek hcrenin metabolik olaylarn ve
E) Kontraktil kofullaryla azotlu artklar atar. eeysiz remeyi kontrol eder. Kk e-
kirdek ise eeyli remeden sorumludur.
Besinlerini hcre azndan fagositozla
alrlar. Tatl sularda yaayan parames-
yum kontraktil kofulu araclyla sadece
hcreye giren fazla suyu dar atar.

5. Bazlar ok hcreli, bazlar tek hcrelidir.


karyot canllardan olan alglerin bazlar
ok hcreli olanlarnda doku farkllamas yoktur. tek hcreli (diaton, cylamydomas), baz-
Fotosentez yaparak kendi besinlerini kendileri retirler. lar ise ok hcrelidir (ulva, ulotrix, pan-
dorina). ok hcreli alglerde kk, gvde,
Hem biyolojik hem de ekonomik deerleri ok yksektir.
yaprak gibi doku farkllamas yoktur.
Yukarda zellikleri verilen protista alemi iinde yer alan canl grubu Algler klorofil pigmenti bulundurduklar
aadakilerden hangisidir? iin fotosentez yaparak kendi besinleri-
ni kendileri retebilir. Eeyli ve eeysiz
A) Algler B) Kk ayakllar
rerler. Algler biyolojik ve ekonomik ne-
C) Cvk mantarlar D) Kamllar mi olan organizmalardr (Besin olarak
E) Silliler kullanlabilirler, di macunu yapm, izo-
lasyon ve filtre yapmnda kullanlr.).

13

Cvk mantarlar nemli ve organik mad-


6. Cvk mantarlarla ilgili,
delerin zengin olduu ortamlarda yaar.
I. Amip gibi hareket ederler. Cvk mantarlar serbest yaayan, amip
II. norganik maddeleri organik maddelere dntrrler. gibi hareket eden, hcre duvar olmayan
karyot organizmalardr. Amipsi hareket-
III. Hcre duvarlar olmayan karyot canllardr.
lerle besinlerini alr. Cvk mantarlarn
yarglarndan hangileri dorudur? remeleri eeyli ve eeysiz olur. Ayr-

2 A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II trc olduklarndan madde dnglerinde

D) I ve III E) I, II ve III rol oynar.


CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 3 Protista Alemi

1. I. Kam bulundurma 4. I. Dokusal yapya sahip olma

II. Gerek bir ekirdee sahip olma II. Koloni oluturabilme

III. Blnerek oalma III. karyot hcrelerden oluma

zelliklerinden hangileri amip ve glena iin ortaktr? Yukarda verilenlerden hangileri, protista alemindeki
canllarn ortak zellii deildir?
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

2. Protista aleminde,

I. parazit, 5. Aada verilen canl gruplarndan hangisi karsnda


verilen olay gerekletiremez?
II. ototrof,

III. saprofit A) Plazmodyum Dl alma (metagenez)


B) Amip Hcre d sindirim
beslenme ekillerinden hangilerine sahip bireyler bu-
lunur? C) Terliksi hayvan Konjugasyon
D) glena Ototrof beslenme
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
E) Kk ayakllar Eeysiz reme
D) II ve III E) I, II ve III

BYOLOJ 9
14

3. Paramesyumda bulunan, 6. Bir paramesyum kendi bulunduu ortama gre,

I. trikosist, I. hipotonik,
II. pelikula, II. izotonik,
III. siller III. hipertonik
gibi yaplardan hangileri canlnn eklinin korunma- zeltilerden hangisine konulup bekletilirse ozmotik
snda etkilidir? basnc artar?
nite

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III D) I ve III E) II ve III


CANLILAR DNYASI KONU
Protista Alemi 3 TEST

7. I. norganik maddelerden organik madde sentezleme 10. Tatl sularda yaayan baz karyot tek hcreli canl-

II. karyot hcre yapsna sahip olma larda, ayn ortamda bulunan dier karyot tek hcreli
canldan farkl olarak aadaki yaplardan hangisi bu-
III. Kontraktil koful sayesinde fazla suyu dar atma
lunabilir?
Yukardaki zelliklerden hangileri glena ve parames-
A) ekirdek B) Kloroplast
yum iin ortaktr?
C) ekirdekik D) Mitokondri
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
E) Sitoplazma
D) II ve III E) I, II ve III

8. Paramesyum tek hcreli olmasna ramen, onun hay-


Yldzl Soru 3
vana benzeyen yn aadakilerden hangisidir?

A) Eeyli remesi
B) ki ekirdekli olmas Tatl sularda yaayan parames
yumda,
C) Hcre iinde zellemi organellerinin bulunmas
I. CO2 ve NH ' hcre dna atma
3 ,
D) eitli trlerinin bulunmas
II. fazla suyu dar atma,
E) Hareketini salayan sillerin bulunmas
III. hareketi salama
olaylarndan hangilerini gerekle
tirmek iin zel-
lemi bir yap bulunmaz?
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

15
9. glena ile ilgili baz zellikler aada verilmitir.
Tek hcrelidir, kloroplast ierir, ekirdei vardr.
norganik tuzlar ve az miktarda amino asit ieren bir
ortamda geliebilir. 11. Protista alemi ierisinde yer alan trlerin hepsinde,
Hcre d sindirim yapamaz. I. ekirdek,
Bu verilere gre aadaki sonulardan hangisi kar- II. kam,
tlamaz?
III. kontraktil koful,
A) Prokaryot bir canldr.
IV. besin kofulu
B) Ik enerjisi kullanabilir.
yaplarndan hangileri bulunur?

2
C) Ototrof zellik gsterir.
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
D) Dardan amino asit alabilir.
E) Protista alemi iinde yer alr. D) III ve IV E) II, III ve IV
7.
fasikl

N YAS I
ILAR D
CANLlar
Mantar
Bitkiler ayvanlar
asz H
Omurg
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 1 Mantarlar

1. Mantarlar aadaki yaamsal olaylardan hangisini gerekletire-


mez?
Mantarlar genellikle ok hcreli, klorofil
iermeyen canllardr. Bu nedenle man- A) ATP sentezi
tarlar glikoz sentezleyemezler. Yaa- B) Enzim retme
malar iin gerekli besini, bulunduklar C) Sporla oalma
ortamdan hazr alrlar. Depo karbonhid-
D) Glikoz sentezleme
ratlar glikojendir. Eeysiz reme eitle-
E) Glikojen sentezleme
rinden sporla reme ve tomurcuklanma
ile nesillerini devam ettirirler.

2. Mantarlarla ilgili,
Mantarlar snflandrlrken belirgin hcre
I. hcre eperine sahip olma,
duvarnn olmas, sporla oalmalar ve
genellikle hareketsiz olmalar nedeniyle II. saprofit beslenme,
bitkilere benzer canllar olarak kabul edil- III. sporla oalma,
mitir. Ancak daha sonra yaplan genetik
IV. hareketsiz olma
almalarda mantarlarn hayvan ya da
bitki olmadklar anlalr. zelliklerinden hangileri mantarlarn bitkilerle benzer zelliklerin-
dendir?

A) I ve II B) I ve III C) I, II ve IV
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV

BYOLOJ 9
2

Bir hcreli mayalarn dnda mantarlarn 3. Mantarlarn yapsnda bulunan misellerle ilgili,
yapsnda hif ad verilen ince iplikikler I. Hif ad verilen ince iplikiklerden olumutur.
bulunur. Hifler birbiri iinde dallanp birle-
II. Mantar miselleri araclyla topraa tutunur.
erek miselleri oluturur. Mantar miselle-
ri araclyla bulunduu ortama tutunur. III. Misellerden salglanan enzimlerle hcre d sindirim yaplr.
Bu yaplardan dar braklan enzimler
yarglarndan hangileri dorudur?
araclyla byk organik molekller sin-
nite

dirilir. Sindirilmi besinler miseller yard- A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III


myla emilerek alnr. D) II ve III E) I, II ve III
CANLILAR DNYASI RETEN
Mantarlar 1 TEST

4. Aada verilen grevlerden hangisi mantarlara ait deildir?

A) Madde dngsnde rol alr.


Mantarlar l bitki ve hayvan kalntlar-
B) Atmosferde O2 miktarnn sabit kalmasn salar. nn ryerek topraa karmasnda rol
C) Antibiyotik retiminde kullanlr. oynar. l bitki ve hayvan kalntlarnn
D) Hamur mayalanmasnda kullanlr. rmesi srasnda organik bileikler
E) Alkol retiminde kulanlr. daha kk organik bileiklere ve inorga-
nik bileiklere dnr. Bu olayla toprak
besin maddesi asndan zenginleirken
mantarlar yeryznde madde dngsn-
de rol oynam olur. Madde dngs ya-
amn devam iin gereklidir.
Ekolojik neminin yansra mantarlar in-
san sal ve beslenmesi asndan b-
yk neme sahiptir. Antibiyotik ve dier
ilalarn retiminde, ekmein kabarma-
snda, bira ve arabn retiminde ayrca
5. I. Cvk mantarlar besin olarak mantarlardan yararlanlr.

II. apkal mantarlar

III. Kf mantarlar
Cvk mantarlar serbest yaayan, amip
Yukarda verilenlerden hangileri,
gibi hareket eden, hcre duvar olmayan
fungi alemi iinde yer almaz?
karyot organizmalardr. Cvk mantarlar
ayrtrc olduklar iin madde dngsn-
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
de rol oynarlar. Cvk mantarlarn fungi
D) I ve II E) I ve III
aleminde deil de protista aleminde yer
almalarnn nedeni hcre eperine sahip
olmamalardr.

6. Mantarlar alemine giren bireylerin


tamamnda, Mantarlar aleminde bulunan tm bireyler
karyot hcre yapsna sahiptir. Mantar-
I. karyot hcre yapsna sahip olma,
larn tamam heterotrof beslenirken baz-
II. saprofit beslenme, lar saprofit bazlar ise parazit beslenme
III. ok hcreli olma, ekilleri gsterir. Maya mantarlar ve kf
mantarlar tek hcreli yap gsterirken,
IV. tomurcuklanarak reme
apkal mantarlar ok hcreli yap gs-
eklindeki zelliklerden hangileri grlr?

2

terirler. Mantarlar genellikle eeysiz ve
A) Yalnz I B) I ve II C) II ve III eeyli evrenin birbirini takip ettii bir re-
D) I, II ve IV E) II, III ve IV me ekli gsterir.
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 1 Mantarlar

1. I. Saprofit 5. I. Hcre eperine sahip olma

II. Parazit II. Heterotrof beslenme

III. Kemosentetik III. Glikojen depolama

Yukarda verilen besleme eitlerinden hangileri man- Yukarda verilen zelliklerden hangileri mantarlarla
tarlarda grlr? hayvanlarn ortak zelliklerindendir?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

6.
2. Aada verilen organel eitlerinden hangisi mantar-
larda bulunmaz?

A) Kloroplast
B) Golgi aygt
C) Endoplazmik retikulum
D) Ribozom Mantarlarla ilgili olarak aadaki bilgilerden hangisi
yanltr?
E) Koful
A) Eeyli ve eeysiz reme grlr.
B) CO2 zmlerler.
C) Hcre d sindirim yaparlar.

3. I. Selloz yapda hcre eperi D) karyot hcre yapsndadrlar.


E) Oksijensiz solunum yapan trleri vardr.
II. Kloroplast

III. Mitokondri

Yukarda verilen yaplardan hangileri bitki ve


BYOLOJ 9 mantarlarda ortaktr?
7. Likenlere ait baz zellikler unlardr:
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II Bir mantar ve yeil alg trnn ortak yaamasdr.
4
D) II ve III E) I, II ve III Mantar alge karbondioksit ve su verirken, alg de man-
tara besin ve oksijen verir.

Mantar ve algin birbirinden ayrlmas durumunda her


ikisi de zarar grr.

4. Mantarlarn yapsnda bulunan miseller, Buna gre, likenlerle ilgili,

I. Topraa tutunmasn salar. I. Mutualist yaam rneidir.

II. CO2 kullanr. II. Algler fotosentez yaparlar.

III. Sindirilmi besinleri emer. III. Mantarlarda selloz hcre eperi bulunur.

grevlerinden hangilerini gerekletirir? ifadelerinden hangileri dorudur?


nite

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III


CANLILAR DNYASI KONU
Mantarlar 1 TEST

8. rkl beslenen bir mantar trnn d ortamda 11. Bir apkal mantar ile plazmodyumun ortak zellii
bulunan bir bitki artn kullanarak beslenmesi sra- aadakilerden hangisidir?
snda, aadaki hcresel yaplarndan hangisi grev
A) Tek hcreli olma
yapmaz?
B) Sporla oalma
A) Hcre zar B) Golgi aygt
C) Hcre eperine sahip olma
C) Koful D) Ribozom
D) Saprofit beslenme
E) Sentrozom
E) Hcre d sindirim yapma

9. Mantarlarn genel zelliklerinden bazlar unlardr:

I. Kitin yapda hcre eperi bulundurma

II. Saprofit veya parazit beslenme

III. Sporla reme Yldzl Soru 1


IV. Oksijenli veya oksijensiz solunum yapma

Bu zelliklerden hangileri bakterilerde de grlr?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV Mantarlarn oluturduu mikoriz


alarla ilgili aada-
D) I, II ve IV E) II, III ve IV ki ifadelerden hangisi yanltr?
A) Bitki kkleri ve mantarlarn
oluturduu mutualist
birlikteliktir.
B) Bitki rettii besinin bir ksm
n mantarla paylar.
C) Mantar kk hcrelerin korunma
sn salar.
D) Bitki byme hzn arttrr.

10. Mantarlar alemindeki canl trlerine ait baz zellikler un- E) Bitkinin daha fazla mineral emm
esin i salar.
lardr:

I. Heterotrof beslenme
5
II. Glikojen depolama

III. Hcre eperine sahip olma

IV. Aktif hareket edememe

Buna gre, bu zelliklerden bitkilerde ve hayvanlarda 12. Antibiyotik retiminde kullanlrlar.


grlebilenler aadakilerin hangisinde doru olarak
letim demetleri bulunmaz.
verilmitir?
Sporla oalrlar.
Bitkisel zellik Hayvansal zellik
Yukardaki zelliklere sahip olan canl grubu aada-
A) I ve II III ve IV
kilerden hangisidir?
B) I ve III II ve IV
C) I ve IV II ve III A) Hayvanlar B) Bitkiler

2 D)
E)
II ve III
III ve IV
I ve IV
I ve II


C) Mantarlar D) Protistler
E) Bakteriler
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 2 Bitkiler

1. Aada kara yosunlar ile ilgili


verilen bilgilerden hangisi doru
Nemli toprakta yaayan ve damarsz to- deildir?
humsuz bitkiler grubunda yer alan kara
A) Damarsz tohumsuz bitki gru-
yosunlarnda iletim demetleri bulunmaz.
bunda incelenir.
Topraktaki su ve mineralleri rizoit ad ve-
rilen ipliksi yaplaryla alrlar. Eeyli ve B) Nemli topraklarda yaarlar.

eeysiz reme evrelerinin birbirini takip C) Topraktaki su ve mineralleri ri-


etmesi eklinde rerler. Balangta ye- zoit ad verilen uzantlarla alrlar.

il olan karayosunlar sporlarn olgunla- D) letim demetleri gvdede dzensiz dizilmitir.


masyla kahverengi olur. Kara yosunlar E) Eeyli ve eeysiz reme yaparlar.
lman ve tropik ormanlarda farkl trler
bakmndan yaygn olduundan eitli
hayvan trleri iin habitat oluturur. Baz
kara yosunlar ise l ortamna uyum
salamtr.

Damarl bitkilerde topraktan alnan su ve 2. Damarl tohumsuz bitkilerle ilgili,


mineral tuzlar yapraklara, yapraklarda
I. Gerek kk, gvde ve yapraklar vardr.
retilen besinler bitkinin dier blmleri-
ne zel bir tama sistemi olan damarlar- II. Rizom ad verilen toprak alt gvdeleri bulunur.
la iletilir. Bu bitkilerin gerek kk, gvde
III. Sporla oalrlar.
ve yapraklar vardr. Damarl tohumsuz
bitkilerin tohumlar yoktur. Sporla oalr- yarglarndan hangileri dorudur?
lar. remeleri eeyli ve eeysiz remenin A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
birbirini takip etmesi eklindedir.
D) II ve III E) I, II ve III

BYOLOJ 9
6

3. Aadaki bilgilerden hangisi ak


tohumlu bitkiler iin doru deil-

Ak tohumlu bitkiler ounlukla aa, dir?

aak ya da al biiminde bitkilerdir. A) ounluunu ok yllk, ine


Yapraklar ounlukla inemsidir. Pulsu yaprakl bitkilerden oluturur.
ve eritsi vb. tip yapraklar olanlar da
B) Tohum meyve iinde bulunmaz.
vardr. Tohum meyve iinde deil, koza-
C) ok eneklidir.
lak yapraklarn altnda akta bulunur. Bu
nite

nedenle ok eneklidir. ok yllk bitkiler D) Kazk kkleri bulunur.


olduklar iin kazk kk sistemi grlr. E) Yapraklarnda as damarlanma grlr.
CANLILAR DNYASI RETEN
Bitkiler 2 TEST

4. ift enekli bitkilerle ilgili olarak,

I. Gvdede kambiyum dokusu


ift enekli bitkiler tek yllk ya da ok yl-
vardr. lk iekli bitkilerdir. Bazlar otsu, bazla-
II. Yapraklarnda as damarlan- r odunsu gvdelidir. Gvdelerinde enine
ma gzlenir. bymeyi salayan kambiyum dokusu
bulunur. Bu yzden gvdeleri kalnlaa-
III. letim demetleri gvdede da-
bilir. Yapraklar as damarldr. Kambi-
nk dizilmitir. yum dokusu ierdii iin iletim demetleri
yarglarndan hangileri dorudur? gvdede dzenli dizilmitir.

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

5. Tek enekli bitkilerle ilgili olarak


aadaki yarglardan hangisi Tek enekli bitkiler ounlukla tek yllk,
yanltr? otsu bitkilerdir. Gvdede kalnlamay
A) ounlukla tek yllk, otsu bitki- salayan byme dokusu (kambiyum)
lerdir. bulunmaz. Bu yzden gvdeleri genel-

B) Gvdelerinde enine kalnla- likle incedir. Genellikle yapraklar ince,


may salayan doku bulunmaz. uzun ve paralel damarldr. Kkleri ise

C) Yapraklar paralel damarldr. genellikle saak kktr. Yaprak sap ise


sadece ift enekli bitkilerde grlr.
D) Yapraklar gvdeye yaprak sap ile balanr.
E) Kkleri genellikle saak kktr.

6. I. letim demeti bulundurma

II. Enine kalnlama Damarl tohumlu bitkilerin tamam iletim


demetlerine sahiptir. Ancak enine kaln-
III. Tohumlarnn etrafnda meyve bulundurma
lama sadece ak tohumlu ve ift e-
IV. ok yllk olma nekli bitkilerde grlr. Meyve oluturma
Yukarda verilen zelliklerden hangileri tm damarl tohumlu bitkiler ise kapal tohumlu bitkilerin tamamnda
grlrken, ak tohumlu bitkilerde mey-
iin ortaktr?

2
ve oluumu grlmez. Ak tohumlu ve
A) Yalnz I B) I ve II C) II ve IV ift enekli bitkiler genellikle ok yllkken
D) I, II ve III E) II, III ve IV tek enekli bitkiler genellikle tek yllktr.
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 2 Bitkiler

1. Erelti otlar ve kara yosunlar iin, 5. Kapal tohumlu A ve B bitkileri zellik bakmndan ince-
lenmi ve aadaki tabloda verilen bilgiler elde edilmitir.
I. inorganik maddelerden organik madde sentezleme,

II. eeyli ve eeysiz reme, letim Yaprak


Kambiyum
demetleri damarlar
III. iletim demetlerine sahip olma A bitkisi Dzenli Var As
zelliklerinden hangileri ortaktr? B bitkisi Dzensiz Yok Paralel

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III Buna gre, A ve B bitkileri iin,

D) II ve III E) I, II ve III I. A bitkisi ift eneklidir.

II. B bitkisi enine kalnlar.

III. B bitkisi fotosentez yapamaz.

yarglarndan hangileri dorudur?


2. Filogenetik snflandrmada bitkiler snflandrlrken,
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
I. iletim demeti bulundurma,
D) I ve III E) II ve III
II. tohum oluturma,

III. embriyodaki enek yapra says

zelliklerinden hangileri dikkate alnr?

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
6. iekli bitkilerle ilgili olarak,

I. Tek yllk ve ok yllk trleri bulunur.

II. Btn trlerinde iletim demetleri vardr.

3. Bitkiler alemine ait aada verilen zelliklerden han- III. Embriyo, tohum ve meyve olutururlar.
gisi sadece ak tohumlu bitkilere aittir? verilen zelliklerden hangileri dorudur?

A) Odun ve soymuk borularndan oluan iletim A) Yalnz II B) Yalnz III C) I ve II

BYOLOJ 9 demetlerine sahip olma


B) Tohumlarn meyve iinde bulundurma
D) II ve III E) I, II ve III

C) Gerek kk, gvde ve yapraklara sahip olma


8
D) Odunsu gvdeye sahip olma
E) ne eklinde yapraklara sahip olma

7. Bitkiler aleminde bulunan canllarn tm,

4. ift enekli bitkileri, tek enekli bitkilerden ayran I. klorofil sentezleme,


zellik aadakilerden hangisinde verilmitir?
II. protein sentezleme,
A) Fotosentezle organik besin retmesi III. odun ve soymuk borularna sahip olma
B) Kk, gvde ve yapraklara sahip olma
zelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?
C) Ak iletim demetlerinin bulunmas
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
nite

D) iek, meyve ve tohum gibi yaplar oluturmas


E) Kapal tohumlu bitkiler olmas D) I ve III E) II ve III
CANLILAR DNYASI KONU
Bitkiler 2 TEST

8. Aada verilen bitkilerden hangisi tohum olutura- 11. I. Erelti otu


maz? II. Gl
A) At kuyruu B) Buday
III. Kara yosunu
C) Ladin D) Lale
IV. Msr
E) Kakts
Yukardaki bitkilerin evrimsel sraya gre basitten kar-
maa doru sralanmas nasl olmaldr?

A) I, II, III, IV B) I, III, IV, II


C) II, III, IV, I D) III, I, II, IV
9.
E) III, I, IV, II

Yukarda ekilde bir bitkinin gvde enine kesiti verilmitir.

Buna gre, bu bitki iin, Yldzl Soru 2


I. Enine kalnlama gsterir.

II. Yaprak sap bulunmaz.


Bitkiler alemine ait;
III. Yapraklar as damarldr.
I. selloz yapl hcre eperi bulu
ndur ma,
ifadelerinden hangileri doru deildir?
II. iletim demetine sahip olma,
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III III. tohum oluturma,
D) I ve II E) II ve III IV. meyve oluturma
zelliklerine sahip canl tr say
larn oktan aza
doru sralynz?
A) I - II - III - IV
B) I - II - IV - III
C) II - III - IV - I
10. I. II. D) III - IV - I - II
E) IV - III - II - I

III.

12. Aada verilen zelliklerden hangileri ift enekli bit-


kilere ait deildir?

A) Yaprak saplar vardr.


Yukarda verilen bitkilerden hangileri iletim demetleri
B) Yapraklar paralel damarldr.
ierir?

2
C) Kambiyumlar vardr.
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) letim demetleri dzenlidir.
D) II ve III E) I, II ve III E) Kazk kkleri vardr.
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 2 Bitkiler

13. 16.

Yukarda bir bitkinin gvde enine kesiti verilmitir. Yaprak yaps yukardaki yapraa benzeyen bir bitki
iin,
Bu bitkiyle ilgili olarak aadaki bilgilerden hangisi
yanltr? I. Yapraklar as damarldr.

A) Enine kalnlama grlr. II. Kkleri saak kk eklindedir.


B) Yapraklar paralel damarldr. III. Embriyolarnda ift enek bulunur.
C) Embriyolarnda tek enek yaprak bulunur. ifadelerinden hangileri dorudur?
D) Saak kk yapsna sahiptir.
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
E) Yapraklar tek paraldr.
D) II ve III E) I, II ve III

14. letim demeti Tohum


Bitki tr
bulundurma oluturma
X
Y +
17. Aadaki bitkilerin hangisi tek enekli deildir?
Z + +
A) Muz B) Zambak C) Orkide
Yukardaki tabloda X, Y ve Z tr bitkilerin baz zellikleri
verilmitir. D) Nane E) Soan

Buna gre, aadaki bilgilerden hangisi yanltr?

A) X bitkisi ihtiyac olan su ve mineralleri difz-


yonla alr.
B) Y bitkisinin remesi eeyli ve eeysiz reme-
BYOLOJ 9 nin birbirini takip etmesi eklindedir. 18. Aadaki bitkilerden hangisi ak tohumlu deildir?
C) Y bitkisi iek ve meyve oluturamaz. A) am B) Sedir C) Palmiye
D) Z bitkisi kesinlikle kambiyum doku bulundurur
10 D) Ard E) Servi
ve enine kalnlar.
E) Z bitkisinin tohumlarnda kesinlikle enek bu-
lunur.

15. Damarl tohumsuz bitkilerle ilgili, 19. ieksiz bitkilerde,


I. Gerek gvdeleri bulunur. I. tohumla,

II. Sporla oalr. II. metagenezle,

III. Kibrit otu, kara yosunu ve erelti otlar rnekleridir. III. tomurcuklanma ile

ifadelerinden hangileri dorudur? reme ekillerinden hangileri grlebilir?


nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III


CANLILAR DNYASI RETEN
Omurgasz Hayvanlar 3 TEST

1. Omurgasz hayvanlarla ilgili,

I. Hayvanlar aleminin en geni ksmn oluturur.


Hayvanlar aleminin en geni ksmn
II. ounda d iskelet bulunur. (yaklak % 95'ten fazlas) omurgaszlar

III. Sinir kordonlar karn blgesinde bulunur. kapsar. Omurgas olmayan canllardr.
Sinir eridi olanlarn sinir eritleri karn
eklindeki zelliklerden hangileri dorudur?
blgesinde bulunur. Omurgasz hayvan-
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III larn ounda vcudun d ksmn rten
D) II ve III E) I, II ve III ve destekleyen d iskelet bulunur. Omur-
gasz hayvanlarn bazlar suda, bazlar
karada yaamaya uyum salamtr.

Sngerler en basit hayvansal organiz-


2. Sngerlerle ilgili,
malardr. Hareketsiz bir zemine bal
I. En basit yapl hayvansal orga- olarak yaarlar. Gelimi hibir sistem-
nizmalardr. leri bulunmaz. Vcutlar torba eklinde
II. Ak dolam grlr. olup "por" ad verilen ok sayda delik
bulunur. Deniz suyu porlardan ieriye
III. iskeletleri vardr.
geerken sudaki mikroskobik besin par-
ifadelerinden hangileri dorudur? alar hcrelere alnr. Eeyli ve eeysiz
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II oalabilirler. Organik ve inorganik mad-

D) I ve III E) II ve III delerden meydana gelen iskelet ineleri


sayesinde i iskelete sahiptirler.

11

Slenterler sngerlerde olduu gibi ekto-


derm ve endoderm ad verilen iki doku
tabakasndan oluurlar. Merkezi bir az
3. Slenterlerle ilgili aadaki ifadelerden hangisi yanltr? aklklar ve bunlarn etrafnda tentakl
denilen uzantlar vardr. Tentakllerini
A) Vcutlar zellemi iki doku tabakasndan oluur.
hem savunma, hem de beslenme ama-
B) Tek aklkl sindirim sistemine sahiptir. l kullanrlar. remeleri eeyli ve eey-
C) Tentakl ad verilen uzantlarn beslenme ve savunma amal kulla- siz ekilde gerekleir. ounun hayat
nrlar. dngsnde iki evre grlr. Bu evreler

2
D) ounun hayat dnglerinde polip ve medz ad verilen iki evre g- polip ve medz olarak adlandrlr. Polip-
rlr. ler genellikle hareketsizdir, medzler ise
hareketlidir.
E) Kapal dolam sistemine sahiptirler.
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 3 Omurgasz Hayvanlar

4. Yass, yuvarlak ve halkal solucanlarn tmnde,

I. embriyonik tabaka bulunur.


Solucanlarn tamam iki tarafl simetriye
sahip hayvanlardr. Embriyonun geliim II. Kapal dolam sistemi grlr.
dnemlerinde organlar doku tabaka-
III. ki aklkl sindirim sistemleri vardr.
sndan farkllar. ounlukla eeyli rer-
ler. Solucanlar ierisinde kapal dolam zelliklerinden hangileri ortaktr?
sadece halkal solucanlarda grlr. ki A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
aklkl sindirim sistemi ise halkal ve yu-
D) II ve III E) I, II ve III
varlak solucanlarda grlr.

5. Yumuakalarla ilgili,

I. Kabuklarnn altnda manto ad


Yumuakalarn vcutlar yumuak ve verilen vcut rtleri vardr.
kabukludur. Kabuklarnn altnda manto II. organlar gelimitir.
ad verilen ince bir doku tabakasndan
III. Tamamnda ak dolam gr-
oluan vcut rtleri bulunur. organlar
lr.
gelimitir. Kafadan bacakllar (ahtapot,
mrekkep bal) snf dnda kalan ifadelerinden hangileri dorudur?
yumuakalarda ak dolam grlr. A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III
Eeyli reme ile oalrlar.
D) II ve III E) I, II ve III

BYOLOJ 9
12

6. Bceklerle ilgili aada verilen


Bcekler tm canllar iinde tr bakmn-
ifadelerden hangisi yanltr?
dan en geni gruba sahiptir. ou trleri
karada yaar. ift bacaa sahiptir, ge- A) 3 ift bacaa sahiptir.
nellikle iki ift kanatlar vardr. Vcutlar B) Ak dolam grlr.
ba, gs ve karn olmak zere b- C) Genellikle iki ift kanatlar bulu-
lmden oluur. Eeyli rerler ve yumurta- nur.
dan kan yavrular bakalam geirirler. D) Ba ve gs olmak zere iki
nite

Ak dolama sahip olan bceklerin ge- blmden oluurlar.


limi sinir sistemleri bulunur. E) Bakalam geirirler.
CANLILAR DNYASI KONU
Omurgasz Hayvanlar 3 TEST

1. Solucanlar grubuna giren bireylerde, 5. Aadaki canllardan hangisi eklembacakllarn rm-


cekler grubuna girmez?
I. etil,
A) B) C)
II. otul,

III. parazit

beslenme ekillerinden hangileri grlr?

A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III rmcek Kene Akrep

D) II ve III E) I, II ve III D) E)

Akar Su piresi
2. Aada verilen canllardan hangisi slenter deildir?
A) B) C)

Yldzl Soru 3
D) E)

Omurgasz hayvanlar ve bu hay


vanlarda grlen
zellikler ile ilgili aadaki ele
tirmelerden hangi-
si yanltr?
A) Snger Tomurcuklanma ile
rem e
B) Slenter Tentakller ile besl
e enm
C) Yumuakalar Uzun ve segm
entli vcut yaps-
na sahip olma
3. Aada verilenlerden hangisi sngerlere ait bir zel- D) Eklem bacakllar Kitin yap
l d iskelete sahip
lik deildir? olma

A) Gaz alverileri difzyonla gerekleir. E) Derisi dikenliler Kalker plak


lardan oluan i is-
kelete sahip olma
B) evresel uyarlara tepki gsterecek sinir sistemleri
yoktur.
C) Boaltm atklarn suya difzyonla brakr. 13

D) Eeysiz remelerini blnerek gerekletirir.


E) Vcutlarnda por ad verilen ok sayda delik bulunur.

6. Slenterler ve yass solucanlarda,

4. Aada verilen zelliklerden hangileri eklembacakl- I. ip merdiven sinir sistemine sahip olma,

larn kabuklular grubuna ait deildir? II. tek aklkl sindirim boluuna sahip olma,

A) Ak dolam grlr. III. parazit beslenme


B) Tatl su ve denizlerde yaarlar. zelliklerinden hangileri ortaktr?

2
C) Trake solunumu yaparlar.
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
D) D iskeletleri bulunur.
D) II ve III E) I, II ve III
E) Eeyli rerler.
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 3 Omurgasz Hayvanlar

7. Aada verilen canllardan hangisi farkl snfta ince- 10. Omurgasz ubesinden eklembacakllar snfnda bu-
lenir? lunan tm canllarda,

A) Ahtapot B) Kiton C) Hidra I. protein ve kitinden oluan d iskelete sahip olma,

D) Salyangoz E) Midye II. izgili kaslara sahip olma,

III. segmentli vcut yapsna sahip olma

zelliklerinden hangileri tm bireyler iin ortaktr?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
8. Tm omurgasz canllarda,

I. ak dolam sistemine sahip olma,

II. karyot hcre yapsna sahip olma,

III. heterotrof beslenme

zelliklerinden hangileri grlr?

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

11. Omurgasz hayvanlardan bazlar unlardr:


I. II. III.

9. Vcutlar ektoderm ve endoderm olmak zere iki taba-


kadan oluur.
As sinir sistemi grlr.
Tatl sularda ve denizlerde yaarlar. IV. V.

Yukarda zellikleri verilen canl aadakilerden han-


gisidir?
A) B)

BYOLOJ 9 Bunlardan hangisi yumuakalar snfnda yer almaz?

A) I B) II C) III D) IV E) V
14

C) D)

E)
12. Aada verilen canl snflarndan hangisinde iki emb-
riyonik tabaka bulunur?

A) Slenterler B) Yumuakalar
nite

C) Eklembacakllar D) Derisidikenliler
E) Solucanlar
CANLILAR DNYASI KONU
Omurgasz Hayvanlar 3 TEST

13. Baz solucan eitleri unlardr: 16.


I. Karacier kelebei

II. Toprak solucan

III. Tenya

IV. Kl kurdu

Bunlardan hangileri parazit beslenir?


Bceklerde ak dolam grlmesine ramen hzl
A) I ve II B) II ve III
hareket etmelerine,
C) II ve IV D) I, III ve IV
I. trake solunumu yapmalar,
E) I, II, III ve IV
II. tm kaslarnn izgili kas yapsnda olmas,

14. ift bacaa sahiptir. III. ip merdiven sinir sistemine sahip olmalar

Antenleri bulunur. gibi zelliklerden hangileri neden olabilir?


Trake solunumu yaparlar. A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
Yukarda zellikleri verilen canl grubu aadakiler-
D) I ve III E) I, II ve III
den hangisidir?

A) Bcekler B) ok ayakllar
C) rmcekler D) Kabuklular
E) Akrepler
17. Aadaki zelliklerden hangisine baklarak bir hayva-
nn omurgasz olduu kesin olarak sylenebilir?
15. Bir canl ile ilgili baz zellikler unlardr:
A) iskelete sahip olma
Kapal dolam grlr.
B) Kapal dolama sahip olma
Deri solunumu yapar.
C) Sinir sistemine sahip olma
Vcudunda halka eklinde segmentler bulunur.
D) Karn blgesinde sinir eridi bulundurma
Buna gre, bu canl aadakilerden hangisidir?
E) Eeyli reme
A) B)

15

C) D) 18. I. Deniz anas

II. Halkal solucan

III. Yenge

IV. Snger

Yukardaki canllarn basitten karmaa doru srala-


E) n aadaki seeneklerden hangisinde doru olarak
belirtilmitir?

A) I, II, III, IV B) II, III, IV, I

2
C) III, I, IV, II D) IV, I, II, III
E) IV, II, I, III
8.
fasikl

N YASI
ILAR D
CANLllar
Omurga
Virsler
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 1 Omurgallar

1. Bir canlnn kordal olarak snflandrlabilmesi iin yaamlarnn en


az bir dneminde,
Kordallar ilkel kordallar ve omurgallar
I. srt blmnde ii bo bir sinir kordonu bulunmal,
kapsayan st snflandrma basamadr.
Bir hayvann kordal olarak snflandrla- II. sinir kordonunun altnda omurgann ilkel hli olan notokord bulunmal,
bilmesi iin drt zelliin olmas gerekir. III. solunga yarklar bulunmal,
Yaamlarnn en az bir dneminde srt
IV. vcudun arka blmnden dar uzanan kuyruk bulunmal
blmlerinde ii bo bir sinir kordonu;
bu kordonun altnda omurgann ilkel zelliklerinden hangilerine sahip olmalar gereklidir?
hli olan notokord; solunga yarklar ve A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III
vcudun arka blmnden dar doru
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
uzanan kuyruk bulunmaldr.

2.

lkel kordal olarak bilinen hayvanlar de-


nizlerde yaarlar. Notokord ve solunga
yarklar yaamlar boyunca vardr. Ba-
zlarnn erginlerinde sinir kordonu, no- lkel kordallarla ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr?
tokord ve kuyrua rastlanmaz. Solunga
A) Tamam denizlerde yaar.
yarklarndan geen sudan kk besin
B) Notokord ve solunga yarklar yaamlar boyunca vardr.
paracklarn alarak beslenirler. Vcut
C) Solunga yarklarndan geen sudan kk besin paracklarn alr-
yzeyi ile gaz alverii salanr.
lar.
D) Solunga solunumu ile suda znm oksijeni kullanrlar.
E) Bazlarnn erginlerinde sinir kordonu, notokord ve kuyrua rastlan-
maz.
BYOLOJ 9
2

3. Omurgallarla ilgili,
Kordallarn tmnde bulunan ii bo
I. Kordallarn tmnde bulunan ii bo sinir kordonu omurgallarda be-
sinir kordonu omurgallarda beyin ve
yin ve omurilie farkllamtr.
omurilii, notokord da gelierek omur-
gay oluturur. skeletin dier ksmlar II. Kordallarda bulunan notokord omurgallarda omurgay oluturur.
buradan farkllar. Solunga yarklar III. Solunga yarklar ilkel kordallarda beslenmede grev alrken omur-
ilkel kordallarda beslenmede grev alr- gallarda solunumda grev alr.
ken omurgallarda solunumda grev alr.
IV. Kordallarda yaamlarnn bir dneminde grlen kuyruk, omurgal-
Kuyruk ise omurgallarn embriyolarnda
larda hayat boyu grlr.
grlr, ancak bazlarnn erginlerinde
kuyruk ksm krelerek kaybolur. ifadelerinden hangileri dorudur?
nite

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
CANLILAR DNYASI RETEN
Omurgallar 1 TEST

4. Aada verilen zelliklerden


hangisi iki yaamllara ait deil-
dir? ki yaamllar suda ve karada yaamaya
uyum saladklar iin bu ismi almlardr.
A) Kalpleri odackldr. Derilerinde mukus bezleri bulundurur-
B) Derilerinde mukus salglayan lar, bu yzden derileri daima kaygandr.
bezler bulunur. Kalpleri odackldr. Bu nedenle vcut
C) dllenme ile rerler. scaklklar deiken yani soukkanl
canllardr. Eeyli rerler. ki yaamllar
D) Soukkanl canllardr.
yumurtalarn suya brakr, dllenme ve
E) Bakalam geirirler.
gelime suda gerekleir. Aa kurbaa-
s, yeil kara kurbaas ve semender bu
gruba rnektir.

5. Srngenlerle ilgili,

I. Vcutlar keratinden yaplm Srngenlerin vcutlar keratinden yapl-


pullarla kapldr. m pullarla rtldr. Akcier solunumu

II. Akcier solunumu yaparlar. yaparlar. Kalpleri odackl olup karn-


ck blm yarm perdeyle ikiye ayrlm-
III. Tamamnn kalbi odackl
tr. Ancak timsahta kalp drt odackldr.
olup karnck blmnde yarm
Soukkanl canllardr ve k uykusuna
perde bulunur.
yatarlar. Eeyli rerler. Yumurta vcut
IV. Soukkanl canllar olup k uykusuna yatarlar. iinde dllenir. Yumurtalarn d ortama
V. dllenme ile eeyli rerler. brakrlar, embriyonun geliimi ana canl-
nn vcudu dnda olur.
zelliklerinden hangisi doru deildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Memeliler snfnda grlen,


Memeliler kulardan farkl olarak kas
I. kas yapl diyaframa sahip olma, yapl diyaframa sahiptirler, kularda di-
II. yavrularn stle besleme, yafram zar yapldr. Tkrk, ter ve gz-
ya bezleri kularda bulunmazken me-
III. derilerinde ter bezleri bulundur-
melilerde bulunur. Memelilerin diilerinin
ma, tamamnda st salglayan meme bezleri
IV. oksijeni dokulara hemoglobin bulunur. Oksijenin kapal dolamda he-
pigmenti ile tama moglobin pigmenti ile tanmas ise tm
omurgallarda bulunur. Protein ve demir-
zelliklerinden hangileri kularda da grlr?
den oluan hemoglobin alyuvarn yaps-

2

A) Yalnz IV
D) I, II ve IV
B) I ve III C) I ve IV
E) II, III ve IV
na katlarak oksijen tama kapasitesini
arttrr.
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 1 Omurgallar

1. I. Kasl diyaframa sahip olma 4. I. Srtta sinir kordonu bulunmas,

II. Akcierlerinde alveol keseleri bulundurma II. Kapal kan dolamna sahip olma

III. Olgun alyuvarlarnn ekirdeksiz olmas III. iskeletlerinin kemik yapda olmas

IV. Yavru bakm Yukarda verilen zelliklerden hangisi tm omurgal-


larda ortaktr?
Yukarda verilen zelliklerden hangileri sadece meme-
lilere aittir? A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
A) I ve II B) II ve IV D) II ve III E) I, II ve III
C) I, II ve III D) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV

2. Aada verilen canllardan hangisi plesental memeli


5. Omurgal hayvanlarda gzlenen,
deildir?
A) B) I. eeyli reme,

II. kapal kan dolamna sahip olma,

III. i iskelete sahip olma

gibi zelliklerden hangileri omurgasz hayvanlarda da


gzlenebilir?

C) D) A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

E)

BYOLOJ 9
6.
4

3. Balklar ve kurbaalar iin, Yukarda kalp yaps ematize edilen canl ile ilgli aa-
I. pullu deri bulundurma, dakilerden hangisi yanltr?

II. deiken vcut sl olma, A) Vcut ss evre ssna gre deiir.

III. d dllenme yapma B) Vcudu pullarla kapldr.


C) Srngenler snfna girer.
zelliklerinden hangileri ortaktr?
D) reme ve gelimeleri d dllenme, d gelime ek-
nite

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III lindedir.


D) II ve III E) I, II ve III E) Azotlu boaltm rnleri rik asit kristalidir.
CANLILAR DNYASI KONU
Omurgallar 1 TEST

7. Scaklk 10. St bezlerinin bulunmas


Vcutlarnn genellikle kllarla kapl olmas
Vcut scakl
evre scakl Sabit vcut ssna sahip olma

Yukarda baz zellikleri verilen canl snf aadaki-


lerden hangisidir?
Zaman
A) Kular B) Memeliler
Yukardaki grafikte bir canlnn vcut scakl ve bulundu-
C) Balklar D) Srngenler
u ortamn evre scakl verilmitir.
E) ki yaamllar
Buna gre, bu canl aadakilerden hangisi olamaz?
A) B)

C) D)

Yldzl Soru 1

Omurgal hayvanlarda grlen;

E) I. akcier solunumu yapma,


II. diyafram kasna sahip olma,
III. vcutlarnda kl bulundurma,
IV. scakkanl olma
zelliklerinden hangileri sadece
memeliler snfna
aittir?
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
8. I. Bakalam geirerek ergin birey olutururlar.
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
II. Boaltm organlar bbreklerdir.

III. Yumurtalar sert bir kabukla korunur.


5
Yukarda verilen zelliklerden hangileri kurbaa ve
srngenlerin ortak zelliklerindendir?

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

11. Solunga solunumu yaparlar.

9. Aadakilerden hangisi kularla ilgili yanl bir ifadedir? Bakalam geiren canllardr.
remeleri d dllenme, d gelime eklindedir.
A) Vcutlar tylerle kapldr.
Yukarda zellikleri verilen canllar aadaki snflan-
B) Scakkanl canllardr.
drma birimlerinden hangisinde toplanrlar?

2
C) dllenme i gelime grlr.
A) Tr B) Cins C) Familya
D) Akcierlerine bal hava keseleri bulunur.
E) Kalpleri drt odackldr. D) Takm E) Snf
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 1 Omurgallar

12. 15. Scaklk (C)

evre scakl
Vcut scakl

Zaman

Yukardaki grafikte bir canlnn vcut scakl ve bulun-


Yunuslarla ilgili, duu ortamn evre scaklnn zamana bal deiimi
I. Kasl diyaframlar vardr. verilmitir.

II. Plesentalar sayesinde yavru geliimini dii vcudun- Buna gre, bu canlyla ilgili,
da tamamlar.
I. Kalbi 4 odackldr.
III. Akcierlerinin solunum yzeyleri alveollerle genile-
II. Akcierleri alveolldr.
mitir.
III. reme ve gelimeleri i dllenme, d gelime eklin-
zelliklerinden hangileri tm memelilerde ortaktr?
dedir.
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
yarglarndan hangileri kesinlikle dorudur?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
13.

16. Memeliler snfna dahil canllarda,


I. ter bezi,
Balklara ait,
II. diyafram,
I. Kapal dolama sahiptir.
III. ty
II. Kalpleri iki odackldr.
BYOLOJ 9 III. Boaltm organlar bbreklerdir.
yaplarndan hangileri bulunur?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
zelliklerinden hangileri srngenlerde de grlr?
6 D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

14. Baz omurgaszlara ait,


17. Kurbaa larvalar ve balklar iin,
I. i iskelete sahip olma,
I. ekirdekli alyuvarlara sahip olma,
II. karnda sinir kordonu bulundurma,
III. kapal dolama sahip olma, II. solunga solunumu yapma,

IV. ayr eeyli olma, III. pullu deri bulundurma,

V. d dllenme yapma zelliklerinden hangileri ortak deildir?


nite

zelliklerinden hangileri hibir omurgalda grlmez? A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III


A) I B) II C) III D) IV E) V D) II ve III E) I, II ve III
CANLILAR DNYASI RETEN
Virsler 2 TEST

1.

Virslerin hcre zar, ekirdek, sitoplaz-


ma ve organelleri yoktur. Virsler kendi
balarna oalamaz. Ancak bir konak
hcre iinde oalabildii iin zorunlu
hcre ii parazittir. Konak hcre bulama-
dklarnda kristal yapya dnr e uzun
Virslerle ilgili,
zaman bu ekilde kalabilir. Bu nedenler-
I. Hcre zar, ekirdek ve organelleri yoktur. de dolay virsler canl saylmaz.

II. Kendi balarna oalamaz, zorunlu hcre ii parazittir.

III. Canl dnda kristalleir.

zelliklerinden hangileri dorudur?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

2. Virslerin hcre zar, sitoplazma, ekir-


dek ve organellerinin olmamas ve konak
hcre dnda kristallemeleri virslerin
cansz olarak kabul edilmelerine neden
olurken; yaplarnda ynetici molekl
(DNA veya RNA) bulundurmalar, nk-
leoprotein yapda klflarnn olmas ve
konak hcre iinde oalmalar ise canl
Virslere ait,
olarak kabul edilmelerine neden olur.
I. Baka hcrelerin molekllerini kullanarak oalrlar.

II. Canl vcudu dnda kristalleirler.

III. Ynetici molekl bulundururlar.

zelliklerinden hangileri virslerin canl olduklarna kant olarak


7
gsterilir?

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II


D) I ve III E) I, II ve III

Virsler yaplarnda sadece tek eit y-


3. Bitkilerde yaayan virslerin, hayvanlarda yaayan virslerden fark-
netici molekl bulundururlar. Bu nedenle
l olmasnn temel nedeni aadakilerden hangisidir?
yaplarndaki nkleik asit eidine gre
A) Hcre dnda da yaayabilmeleri DNA virsleri ve RNA virsleri olarak iki
B) Protein klflarnn daha ince olmas grupta incelenirler. DNA virsleri hayvan-

2
C) Genom eitlerinin farkl olmas larda ve bakterilerde, RNA virsleri ise
D) DNA ve RNA molekllerini birlikte bulundurmas bitkilerde ve baz hayvanlarda hastalk-
lara neden olurlar.
E) D etkenlere kar daha dayankl olmas
RETEN CANLILAR DNYASI
TEST 2 Virsler

4. AIDS virs ile ilgili olarak,

I. Vcut savunmasnda grev alan hcreleri ilevsiz hle getirir.


AIDS, insanlarda hastalklara kar ko-
ruma salayan baklk sisteminin, II. HIV virs olarak adlandrlr.
HIV (Human Immunodeficiency Virus/
III. Bu virse maruz kalan kiiler enfeksiyonlara ve kansere kar hassas
nsan Baklk Yetmezlik Virs) tara-
hle gelir.
fndan ilevsiz hle getirilmesi sonucun-
da ortaya kar. HIV; makrofajlar, T ve yarglarndan hangileri dorudur?
B lenfositlerini etkileyerek almalarn
A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III
basklar. AIDS olan bireyler, baklk
D) II ve III E) I, II ve III
sistemi basklanm olanlarda grlen
enfeksiyonlara ve kansere kar son de-
rece hassastr.

5. Kanamal Krm Kongo hastalna neden olan virsle ilgili aada-


Kanamal Krm Kongo hastalna neden kilerden hangisi doru deildir?
olan Nairovirs kenelerden insanlara bu-
lar. Nairovirsler baklk sistemine ve A) Hastala neden olan virsn ad Nairovirstr.

damar hcrelerine zarar verir, saylarn B) Keneler tarafndan insanlara bular.


azaltr. Kendine kar antikor oluumunu C) Baklk hcrelerine zarar verir.
engeller. Nairovirs, phtlamay sala- D) st solunum yollarn etkiler.
yan trombositlerin saysnn dmesine E) Phtlamay salayan trombositlerin saysn azaltr.
neden olduu iin kanamalar grlr.

BYOLOJ 9
8 6. Bakteriyofajn (faj) oalmas srasnda gerekleen,
Bakterileri enfekte eden virsler bakteri-
yofaj veya ksaca faj olarak adlandrlr.
I. Genomlar protein klf iine yerleir.
Bakteriyofajn yaam dngs srasnda
u olaylar srasyla gerekleir: II. Bakteri genomu paralanr ve paralanan bakteri genomuna faj geno-
1. Faj, bakteriye tutunur ve virs geno- mu eklenir.
mu konak hcreye geer.
III. Faj, bakteriye tutunur ve genomu konak hcreye geer.
2. Bakteri genomu paralanr ve para-
lanan bakteri genomu virs genoma IV. Faj genomu kontrolnde yeni faj genomlar ve protein klflar sentez-
eklenir.
lenir.
3. Virs genomunun kontrolnde konak
hcrede yeni virs genomlar ve pro- V. Konak hcre paralanr, fajlar serbest kalr.
tein klf sentezlenir.
olaylarnn gerekleme sras aadakilerin hangisinde doru ve-
4. Genomlar protein klflar iine yerleir.
rilmitir?
5. Yeni virsler oluur.
nite

6. Konak hcre paralanr, virsler ser- A) I, II, III, IV, V B) II, III, IV, I, V C) III, II, IV, I, V
best hle geer. D) III, IV, I, II, V E) IV, I, III, V, II
CANLILAR DNYASI KONU
Virsler 2 TEST

1. I. Konak canl dnda kristallemeleri 5.


II. ATP sentezleyememeleri
Embriyo nsan deri Protein
III. Ribozomlarnn olmamas hcresi Ya asidi
Su
Su Vitamin
Yukarda verilenlerden hangileri virsleri, parazit bak- Vitamin Glikoz Su
terilerden ayran zelliklerdendir? I. tp II. tp III. tp

A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III Yukarda ierikleri verilen I, II ve III nolu tplerin hangi-


lerinde virsler oalabilir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

Yldzl Soru 2
2. Bir virs remek iin konak hcreye girdikten sonra,
konak hcreye ait olan aadaki yaplardan hangisini
erisinde glikoz, amino asit,
kullanmaz? t1 annda
su ve mineral bulunan bir besi bakteri
bakteriyofaj
A) DNA B) Ribozom yerine bakteri ekimi yapldk-
bakteri
tan sonra t1 annda bakteriyo- virs
C) Enzim D) Amino asit glikoz
faj ekleniyor. amino asit
su
E) Glikoz Buna gre bakteri ve bak- mineral
teriyofajlarn birey saysndaki dei
im aadaki grafik-
lerden hangisinde doru olarak veril
mitir?

A) Birey says B) Birey says C) Birey says

3. Virslerle ilgili olarak aadaki ifadelerden hangisi


dorudur? t1
Zaman Zaman
t1 Zaman
t1
D) Birey says E) Birey says
A) Genellikle eeyli olarak oalrlar.
B) Glikozu oksijenli solunumda kullanrlar.
C) Kt ortam koullarnda endospor olutururlar. Zaman
t1 Zaman
t1
D) Nkleik asit bulundururlar.
E) Ribozomlarnda protein sentezlerler.
9

4. I. reyebilme

II. Mutasyona urayabilme 6. Aadakilerden hangisi virs ve bakterilerin ortak


zelliklerindendir?
III. Kristalleebilme
A) Endospor oluturabilme
IV. Sitoplazma ve organelleri bulundurmama
B) rkl yaayabilme
Yukarda verilen zelliklerden hangileri virslerin can-
C) DNA ve RNA tama
szlara benzeyen zelliklerinden deildir?

2
D) Hastalk etkeni olabilme
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
E) Sitoplazmaya sahip olma
D) I, II ve III E) II, III ve IV
CANLILAR DNYASI
KONU
TEST 2 Virsler

7. Bakterilerin bulunduu kltr ortamna bakteriyofajlar 10. Hepatit, HIV, Nairovirs ve H1N1 virslerinin neden ol-
eklendikten sonra, kltr ortamndaki bakteriyofaj sa- duklar hastalklar aadaki seeneklerin hangisinde
ysnda meydana gelen deiimi gsteren grafik aa- doru verilmitir?
dakilerden hangisidir?
Hepatit HIV Nairovirs H1N1
A) Bakteriyofaj says B) Bakteriyofaj says
A) Sarlk AIDS Kanamal Domuz
Krm Kongo gribi

B) Sarlk Domuz Kanamal AIDS


gribi Krm Kongo

Zaman Zaman C) Domuz AIDS Sarlk Kanamal


gribi Krm Kongo
C) Bakteriyofaj says D) Bakteriyofaj says
D) Domuz Sarlk Kanamal AIDS
gribi Krm Kongo

E) AIDS Kanamal Sarlk Domuz


Krm Kongo gribi
Zaman Zaman

E) Bakteriyofaj says

Zaman
11. Virslerin,
I. tek eit nkleik asit bulundurmalar,

II. dta kapsid yapsnda eitli proteinler olmas,

III. metabolik enzimlerinin olmamas,

IV. sitoplazma ve organellerinin olmamas


8. Btn trleri zorunlu parazit olarak kabul edilen grup
zelliklerinden hangileri onlarn zorunlu hcre ii pa-
aada verilenlerden hangisidir?
razit olmalarna neden olur?
A) Arkeler B) Bakteriler
A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV
BYOLOJ 9 C) Virsler D) Protistler
D) I, II ve IV E) I, III ve IV
E) Mantarlar
10

9. Canllarda grlen,
12. Bir virsn bulunduu ortamda oalmaya balama-
I. enzim kullanma,
s, ncelikle aada verilen koullardan hangisine
II. DNA'ya sahip olma, baldr?

III. ribozom bulundurma A) Kaltm maddesinin RNA olmasna


zelliklerinden hangileri bitkisel virsler ve canl orga- B) Uygun bir canl hcre iinde bulunmasna
nizmalar arasnda ortak olarak grlr? C) Protein klfnn bulunmasna
nite

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II D) Konak hcre bulunmamasna


E) Konak iinde retilen interferonun yeterli olmasna
D) I ve III E) II ve III
1. Sivrisinein kanad ve gvercinin kanad .............................. organlardr.

2. Baz bakteriler uygun olmayan evre koullar altnda .............................. oluturarak korunurlar.

3. Mantarlar alemi .............................. mantarlar, .............................. mantarlar, .............................. mantarlar ve ..............................


yapan mantarlardan oluur.

4. Bakterilerin eeyli remeleri .............................. olay ile gerekleir.

5. Memeli canllar .............................., .............................. ve .............................. olmak zere grupta incelenirler.

6. Kara yosunlar .............................. ieksiz bitkilerdir.

7. ................................................... bitkiler embriyolarndaki enek yaprak saysna gre iki grupta incelenirler.

8. Trden aleme doru gidildike birey says ..............................

9. Canllarn snflandrlmasnda kullanlan en kk birim .............................., en byk birim .............................. olarak adland-
rlr.

10. Arkelerin DNA'larnda karyotlarda olduu gibi .............................. proteini vardr.

11. Kurbalara larva dneminde .............................., ergin dnemde ise ........................... ve ........................... solunumu yaparlar.

12. .............................. hem ototrof hem de heterotrof beslenen bir protisttir.

13. Gelime dneminde bakalam geiren omurgallar ............................................dr.

14. Hayvanlar aleminde as (diffuz) sinir sistemi ilk olarak .............................. grlr.

15. Kambiyum .............................. tohumlu bitkilerde ve .............................. tohumlu bitkilerden .....................................de bulunur.

16. .............................. bakteriler karanlk ortamda da besin retebilirler. 11

17. Balklar .............................., .............................. ve .............................. balklar olmak zere grupta incelenir.

18. Virs genomlarnda .............................. veya .............................. bulunur.

19. Virslerin genomlar .............................. ad verilen bir protein klf ile korunur.

Cevaplar

1. analog 6. damarsz 11. solunga / akcier / deri 16. kemoototrof


2. endospor 7. kapal tohumlu 12. glena 17. enesiz / kkrdakl / kemikli
3. kf / maya / apkal / enfeksiyon 8. artar 13. iki yaamllar 18. DNA/RNA

2
4. konjugasyon 9. tr / alem 14. hidrada 19. kapsid
5. gagal/plesental/keseli 10. histon 15. ak / kapal / ift enekli
D Y
1. Tm bakteriler oksijenli solunum yapar.

2. Amip yalanc ayaklaryla hareket eder.

3. Mantarlarn selloz yapl hcre eperleri vardr.

4. ieksiz bitkiler metagenezle rer.

5. Bakteriler endosporla rer.

6. Ak tohumlu bitkilerde meyve oluumu grlr.

7. Kara yosunlar iletim demetleri olmayan tohumsuz bitkilerdir.

8. Slenterlerin iki aklkl sindirim boluklar bulunur.

9. Eklembacakllarda ip merdiven sinir sistemi bulunur.

10. Balklarda d dllenme d gelime grlr.

11. Balklarn iki odackl kalpleri vardr ve kalplerinde daima temiz kan bulunur.

12. Keratin pullar kular ve srngenlerde grlr.

13. Kozalak oluumu sadece kapal tohumlu bitkilerde grlr.

14. ift enekli bitkilerde kambiyum bulunur.

15. Kularn kemiklerinin ii botur.

16. Kromozom says ayn olan canllar kesinlikle ayn trdr.

17. Snflandrma yaplrken d grn dikkate alnmaz.

18. Toprak solucannda ak dolam grlr.

19. Srngenler iinde timsahn kalbi drt odackldr ve scakkanldr.


12
20. Metan gaz reten arkelere metanojenler denir.

21. Trden aleme doru gidildike ortak zellik artar.

22. Ornitorenk yumurtlayan gagal memeli rneidir.

23. Parazit bakterilerin sindirim enzimleri gelimemitir.

24. glenann ift ekirdei bulunur.

25. Balklar, iki yaamllar ve srngenler souk kanl canllardr.

Cevaplar
nite

1. Y 2. D 3. Y 4. D 5. Y 6. Y 7. D 8. Y 9. D 10. D 11. Y 12. D 13. Y


14. D 15. D 16. Y 17. D 18. Y 19. Y 20. D 21. Y 22. D 23. D 24. Y 25. D
1. Filogenetik snflandrmada dikkate alnan zel-
liklerden 5 tanesini yaznz.

2. Trn tanmn yaznz.

3. Bakterilerdeki endospor oluumunun nedenini


ve nasl gerekletiini yaznz.

4. Arke eitlerini ksaca aklayarak yaznz.

13

5. Bakteriyofaj virsnn eklini izerek zerinde


ksmlarn gsteriniz.

2
6. Tek enekli ve ift enekli bitkilerin farklarn ya-
znz.

7. Omurgal ve omurgasz hayvanlarn farklarn ya-


znz.

8. Bcekler ve rmceklerin farklarn yaznz.

9. Bakterilerin biyolojik ynden nemini yaznz.

14

10. Sadece memelilere ait olan zellikleri yaznz.


nite
11. Sadece kulara ait olan zellikleri yaznz.

12. Ak tohumlu ve kapal tohumlu bitkilerin farkla-


rn yaznz.

13. Virslerin canllk zelliklerini yaznz.

14. Bakterileri beslenmelerine gre snflandrnz ve


ksaca aklaynz.
15

15. Analog ve homolog organ kavramlarn aklay-


nz ve 3'er rnek veriniz.

2
9.
fasikl

N YASI
ILAR D
CANLstleri
e
nite T
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 1
1. Hayvanlar snflandrlrken, 4. Btn tek hcreli canllar iin,

I. iskeletin bulunuu, I. Ribozom tarlar.

II. azotlu boaltm rnlerinin benzerlii, II. Glikoz sentezi yaparlar.

III. kromozom says, III. Oksijenli solunum yaparlar.

IV. gen benzerlii ifadelerinden hangileri dorudur?

ltlerinden hangileri lt olarak alnmaz? A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

A) Yalnz I B) Yalnz III C) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve IV E) I, III ve IV

2. Srngenler bceklerden farkl olarak,

I. azotlu boaltm rnlerinin rik asit olmas, 5. Aada verilen zelliklerden hangisi ayn trdeki can-
llar iin dorudur?
II. solunum pigmenti tama,
A) D grnleri tamamen ayndr.
III. boaltm organ olarak bbrek bulundurma
B) Beslenme ekilleri farkldr.
zelliklerinden hangilerine sahiptir?
C) Protein yaplar tamamen ayndr.
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II
D) Kromozom saylar ayndr.
D) II ve III E) I, II ve III E) DNA'daki baz dizilimleri ayndr.

BYOLOJ 9
2
3. Hayvanlarda,

I. kapal dolam sistemi,


6. Familyalar ayn olan iki bireyin,
II. i dllenme,
I. tr,
III. akcier solunumu yapma,
II. cins,
IV. merkezi sinir sistemine sahip olma,
III. takm,
V. hcre d sindirim
IV. snf
zelliklerinden hangileri omurgallarn tamamnda g-
rlr? sistematik birimlerinden hangileri kesinlikle ayndr?

A) I ve II B) III ve IV A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
nite

C) IV ve V D) I, IV ve V D) III ve IV E) II, III ve IV


E) I, II, III ve IV
CANLILAR DNYASI NTE
1 TEST

7. Solunum Dolam Kalpteki skelet 10. Step ikliminde yaayan iki trn bilimsel adlar unlardr:
organ ekli odack says yaps Astragalus austriacus
X Akcier Kapal 4 Astragalus membranaceus
Y Solunga Ak D
Bu iki bitki tr ile ilgili,
Deri ve
Z Kapal 3
akcier I. Kendi aralarnda iftleip verimli dller verebilirler.

Tabloda baz zellikleri verilen X, Y ve Z canllaryla II. Her iki trn de hem kromozom says hem de gen
ilgili olarak aadakilerden hangisi kesin dorudur? yaps ayndr.

A) X canls i dllenme d gelime yapar. III. Bu trler ayn beslenme eklini gsterirler.

B) X canls yavrusunu stle besler. yarglarndan hangileri dorudur?


C) Y canls evrimsel olarak X ve Z canllarndan daha A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II
ilkeldir.
D) I ve III E) I, II ve III
D) Y canlsnn embriyonik dnemde solunga yarklar
oluur.
E) Z canlsnn vcut scakl sabittir.

11. Bir bilim insan tanmlayamad bir canlnn zelliklerini


aratrmaktadr.
8. I. Vcut slarnn sabit olmas
I. Olgun alyuvarlarnn ekirdeksiz olmas
II. Diyafram kasnn bulunmas
II. Akcierlerine bal hava keselerinin bulunmas
III. dllenme ile remeleri
III. Kalbin odackl olmas
IV. Kaslarn iskelete dtan bal olmas
IV. Karn blgesinde diyafram kas bulunmas
V. Akcierlerinde alveol bulunmas
Bu canl yukardaki hangi zelliklere sahipse bu canl-
Yukardaki zelliklerden hangileri ku ve memeliler
nn memeli olduuna kesin karar verebilir?
iin ortaktr?
A) Yalnz I B) I ve IV C) II ve III
A) I ve III B) II ve IV
C) I, III ve IV D) II, III ve V D) I, III ve IV E) II, III ve IV

E) I, III, IV ve V
3

9. Virslerle ilgili, 12. I. Diyafram kas

I. Zorunlu hcre ii parazittirler. II. dllenme

II. Ynetici molekl olarak DNA ya da RNA tarlar. III. Alveol

III. Kendi proteinlerini sentezlemek iin gerekli olan ribo- IV. Drt odackl kalp yaps
zomlar yoktur. Yukardaki zelliklerden hangileri yalnzca memelilere
yarglarndan hangileri dorudur? aittir?

2 A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) Yalnz I B) I ve III C) II ve IV

D) II ve III E) I, II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV


CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 1
13. Kurbaa ve bcekler iin, 16. Vcut scakl (C)
30
I. bakalam geirme,
25
II. ak kan dolam, 20
15
III. i iskelet bulundurma
Zaman
zelliklerinden hangileri ortaktr?
Yukardaki grafikte bir canlnn zamana gre vcut scakl-
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
ndaki deime verilmitir.
D) II ve III E) I, II ve III
Buna gre, bu canl aadakilerden hangisi olabilir?

A) Fare B) Kirpi C) Fok

D) Timsah E) Penguen

14. Souk kanl hayvanlarn vcut scakl bulunduklar orta-


ma gre deiirken, scak kanl hayvanlar ortam scakl
ne olursa olsun sabit vcut ssna sahiptir.

Aadaki grafiklerde iki farkl canlnn vcut scaklklar-


17. Canllarn bilimsel olarak adlandrlmasnda kullanlan
nn ortam scaklna gre deiim grafikleri verilmitir.
ikili adlandrma metoduna gre,
Vcut scakl (C) Vcut scakl (C)
I. Canis lupus,

II. Felis tigris,

III. Capra domesticus,

I Ortam II Ortam IV. Canis domesticus


scakl (C) scakl (C)
olarak adlandrlan canllardan hangileri daha yakn
Buna gre, I ve II nolu grafikler hangi canllara ait ola- akrabadr?
bilir?
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III

BYOLOJ 9 A) Penguen
I II
Kaplumbaa
D) III ve IV E) I, III ve IV

B) Deve Kirpi
4 C) Balina Yunus
D) Ylan Fok
E) Timsah Kertenkele

18. Memelilere ait,


I. akcierlerinde solunum yzeyini arttran alveollerin
bulunmas,

II. scak kanl olma,

III. drt odackl kalbe sahip olma


15. Embriyo geliirken ncelikle aadaki gruplardan
hangisinin zelliini oluturan genlerin denetimi altn- zelliklerinden hangileri ku ve srngenler snflarn-
da geliir? da grlmez?
nite

A) Tr B) Takm C) Snf A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) ube E) Familya D) II ve III E) I, II ve III


CANLILAR DNYASI NTE
2 TEST

1. Homolog organlarla ilgili, 4. Hcre zarndan geemeyen byk molekll organik


bileikler paramesyum tarafndan hcre iine aa-
I. Embriyonik kkenleri farkldr.
daki hangi yap kullanlarak alnr?
II. Grevleri farkl olabilir.
A) Kontraktil koful B) Trikosist
III. Akraba canllarda bulunur.
C) Pelikula D) Az
yarglarndan hangileri dorudur?
E) Siller
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

5. Mitokondrisi karlm bir glenada,


2. Filogenetik snflandrmada aadakilerden hangisi
kullanlmaz? I. kontraktil kofulla d ortama su atma,

II. protein sentezleme,


A) Protein benzerlii
B) Embriyonik geliim benzerlii III. ortamdan su alma

C) Evrimsel kken benzerlii olaylarndan hangileri bir sre daha devam eder?
D) Homolog organlar A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III
E) Morfolojik benzerlik
D) II ve III E) I, II ve III

5
3. I. Bakteriler

II. Arkeler 6. Hayatsal faaliyetlerini srdrebilen ototrof bir prokar-


yot hcrede,
III. Protistalar
I. protein sentezi,
IV. Mantarlar
II. oksijenli solunum,
V. Bitkiler
III. enzim sentezi,
VI. Hayvanlar
IV. glikoz sentezi
Yukarda verilen canl alemlerinden hangilerinde foto-
ototrof bireyler bulunur? olaylarndan hangileri bir organel iinde gerekle-
mez?
A) I ve II B) III ve IV

2

C) I, III ve V

D) II, III ve VI
E) I, II, III ve V
A) I ve II


B) II ve III

D) I, III ve IV
C) II ve IV

E) II, III ve IV
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 2
7. X, Y, Z ve T canllar drt zellik bakmndan incelenmi ve 9. Aadakilerden hangisi baz mantar trlerinin madde
veriler aadaki tabloya ilenmitir. dngsnde nemli rol oynamalarn salayan temel
zelliktir?
zellik Kalpteki Dolam- Kasl Dllenme
odack daki kan diyafram eidi A) Hzl reme yeteneklerinin olmas
Canllar says
B) Hcre d sindirimle organik besinleri ayrtrabilme-
X 3 Kark Yok D
leri
Y 3 Kark Yok
C) Hcre eperlerinin kitin yapda olmas
Z 4 Kark Yok
D) Oksijensiz solunum yapabilmeleri
T 4 Temiz Var
E) Parazit beslenebilme zellikleri
Buna gre, X, Y, Z ve T canllar aadaki omurgal
snflarndan hangisine ait olabilir?

X Y Z T
A) Balk ki yaaml Srngen Memeli
B) ki yaaml Ku Srngen Memeli
C) ki yaaml Srngen Srngen Memeli
D) Srngen ki yaaml Memeli Ku
E) Srngen Ku Memeli ki yaaml

10. I. Klorofil bulundurma

II. Ik kullanma

III. Organik madde sentezleme

IV. norganik madde oksitleme

Yukarda verilen zelliklerden hangileri sadece kemo-


ototrof bakterilerde grlr?

A) Yalnz III B) Yalnz IV C) I ve II


8.
D) III ve IV E) II, III ve IV

BYOLOJ 9
6

Omurgal hayvanlarn ube dzeyindeki embriyonik geli-


imlerinin baz evrelerinde aadaki yaplar grlr:

I. Srtta sinir eridi 11. I. Kapsl bulundurma

II. Yutak blgesinde solunga yar II. Hcre d sindirim yapabilme

III. Notokord III. Hcre duvar bulundurma

IV. Kuyruk IV. Ribozom bulundurma

Bu yaplardan hangileri geliimini tamamlam balk- Yukarda verilenlerden hangileri hem parazit hem de
lar snfna ait bireylerde her zaman grlr? saprofit bakterilerin ortak zelliidir?
nite

A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV


CANLILAR DNYASI NTE
2 TEST

12. A bakterisi parazit, B bakterisi ise saprofit olarak beslen- 15.


mektedir.

X Y

Yukarda X ve Y bitkilerinin enine kesitleri verilmitir.


Glikoz Maltoz Niata
zeltisi zeltisi zeltisi
I II III
Bu bitkiler iin aadakilerden hangileri ortak deil-

dir?
A ve B bakterileri ierikleri verilen I, II ve III nolu tple-
A) Kambiyum ierme
rin hangilerinde birlikte yaayabilirler?
B) letim demeti ierme
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve III
C) Tohum oluturma
D) II ve III E) I, II ve III D) iek ama
E) Meyve oluturma

13. Aadakilerden hangisi bakterilerin snflandrlma-


snda kullanlan zelliklerden biri deildir?
16. Aadaki canl gruplarnda bulunan hayvanlar ayn
A) D grnleri memeli takmnda bulunmaz?

B) Endospor oluturmalar A) nsan, goril, empanze


C) Oksijen ihtiyalar B) At, eek, zebra
D) Gram boyas ile boyanabilmeleri C) Kurt, kpek, tilki
E) Organik besinlerini karlama biimleri D) Aslan, kaplan, vaak
E) Yarasa, kanguru, balina
7

14. Aada verilenlerin hangisinde bireyler arasndaki


ortak zellikleri en fazla ve en az olan snflandrma 17. Aada belirtilen snflandrma birimlerinden hangisi-
birimleri birlikte verilmitir? ne giren canllarn protein yaplarnda en az benzerli-
in bulunmas beklenir?
A) Alem Snf B) ube Cins

2
A) ube B) Tr C) Familya
C) Familya ube D) Cins Alem
E) Tr Alem D) Takm E) Snf
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 3
1. Canllarn snflandrlmasyla ilgili olarak, 4. I. Embriyonun plasenta ile beslenmesi

I. nsanla balinann ayn snfta olmalarnn nedeni me- II. Sperm ve yumurtann dii bireyde dllenmesi
meli olmalardr. III. Gaz alveriinin akcier ile salanmas
II. Canly omurgal olarak belirleyen zelliin beyinden IV. Alyuvarlarnda hemoglobin bulunmas
vcuda srt blgesinde tek bir sinir kordonunun uzan-
zelliklerinden hangilerine sahip olan bir canlnn ke-
masdr.
sinlikle memeli olduuna karar verilebilir?
III. nsanla baln ayn ubede olmalarnn nedeni kapal
A) Yalnz I B) I ve IV C) II ve III
dolama sahip olmalardr.

yarglarndan hangileri dorudur? D) I, III ve IV E) II, III ve IV

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

5. Snflandrlmas yaplan canldan,

A canlsnn kan mavi renklidir.

B canlsnn sindirim kanal tek aklkldr.

C canlsnn kannda pigment bulunmaz.


2. ki canlnn, Buna gre, aadakilerden hangisi A, B ve C canlla-
I. protein yaplarnn benzer olmas, rnn ortak zelliidir?

II. kromozom saylarnn ayn olmas, A) Klcal damarlar bulunur.

III. beslenme ekillerinin ayn olmas, B) Sudaki znm oksijeni kullanrlar.


C) Kkrdak veya kemikten yaplm iskeletleri bulun-
IV. yaama alanlarnn ayn olmas
maz.
zelliklerinden hangileri bu iki canlnn ortak bir ata-
D) Besinlerini dardan hazr alrlar.
dan geldiinin kant olabilir?
E) Kanlarnda alyuvarlar bulunur.
A) Yalnz I B) I ve II C) II ve IV

D) I, II ve IV E) II, III ve IV
BYOLOJ 9
6. Aada verilen ikililerden hangisi arasndaki akraba-
lk dierlerinden daha fazladr?
8
A) B)

3. Omurgallarn bazlarnda grlen,

I. kasl diyafram, C) D)
II. i dllenme,

III. alveol kesesi,

IV. drt odackl kalp yaps


E)
zelliklerinden hangileri sadece memelilere aittir?

A) Yalnz I B) I ve III C) II ve III


nite

D) I, III ve IV E) II, III ve IV



CANLILAR DNYASI NTE
3 TEST

7. glenada gerekleen, 11. Aadaki canllardan hangisi sudaki znm oksi-


jenden faydalanamaz?
I. k enerjisini kimyasal ba enerjisine evirme,
A) B) C)
II. hcreye alnan fazla suyu kontraktil kofulla dar
atma,

III. hcre blnmesi ile eeysiz reme,

IV. kam ile hareket etme

zelliklerinden hangileri paramesyumda da grlr? D) E)

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) II, III ve IV

8. Ak tohumlu bitkilerde tohum meyve iinde deil, kozalak


yapraklarnn altnda akta bulunur.

Aadakilerden hangisi ak tohumlu bitki rnei de- 12. I. Paramesyum


ildir? II. glena

A) am B) Ard C) Mee III. Amip

IV. Plazmodyum
D) Sedir E) Ladin
Yukardaki canllar filogenetik snflandrma yntemi-
ne gre basitten karmaa doru nasl sralanr?

A) I, II, III, IV B) I, II, IV, III


C) II, I, III, IV D) II, III, IV, I
9. Tatl sularda yaayan protista alemindeki glena iin
aada verilenlerden hangisi yanltr? E) III, IV, I, II

A) Kam ile hareket eder.


B) Karbon dioksit zmlemesi yapar.
C) Mitokondri bulundurmaz.
D) Kontraktil kofullaryla su atabilir.
13. Bir canl ile ilgili baz zellikler unlardr:
E) Eeysiz olarak oalabilir. ekirdekleri zarla evrili deildir. 9
Heterotrof veya ototrof olabilirler.
Zarl organelleri yoktur.
Buna gre, bu canl aadakilerden hangisi olabilir?
10. Toprak solucan ile ilgili, A) B) C)

I. ki aklkl sindirim boluu bulunur.

II. Klcal damarlar vardr.

III. Gaz alveriini derileri araclyla yaparlar.

IV. Boaltm organlar nefridyumdur. D) E)

V. Kaslar izgili kas yapsndadr.

2 bilgilerinden hangisi doru deildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 4
1. Canllarn snflandrlmasnda aadaki zelliklerden 4. Aada verilen bitki gruplarndan hangisinde iletim
hangisi gz nne alnmaz? demetine rastlanmaz?

A) Fenotipik benzerlikler A) Tek enekliler B) Kozalakllar

B) Kken birlii C) ift enekliler D) Cier otlar


C) Antijen benzerlii E) Kibrit otlar
D) Embriyolojik geliim evreleri
E) Boaltm rnleri benzerlii

5. Genellikle ift bacak ve iki ift kanat tarlar.


Ak dolam sistemine sahiptir.
Kannda solunum gazlarn tayan pigment bulun-
maz.

Yukarda zellikleri verilen hayvan grubu aadaki-


2. Aadaki organ iftlerinden hangisi birbirinin homo- lerden hangisidir?
loudur?
A) Derisi dikenliler B) Slenterler
A) Kedinin aya Sinein aya C) Kurbaalar D) Solucanlar
B) Bcek trakesi Memeli akcieri
E) Bcekler
C) Gvercin kanad Penguen kanad
D) Yarasann kanad Kelebein kanad
E) Katrn n aya Kurbaann n aya

BYOLOJ 9
10

6. Omurgal canllar ile ilgili baz zellikler aada verilmitir:

I. St bezleri bulundurma

II. Srtta sinir eridine sahip olma

III. Embriyolarnda amnion zar bulundurma

IV. dllenme ile oalma


3. Aadaki snflandrma birimlerinden hangisinde bi-
rey says en az ortak zellikler en oktur? Bu zelliklerden hangileri tm omurgallarda ortak
olarak bulunur?
A) Omurgaszlar B) Ankara keisi
nite

C) Yumuakalar D) Kular A) Yalnz I B) Yalnz II C) I, II ve III

E) ki enekliler D) III ve IV E) II, III ve IV


CANLILAR DNYASI NTE
4 TEST

7. Aada verilen zelliklerden hangisi bitkiler aleminde 10. I. Balklar


bulunan iekli bitkilerin tamamnda grlr? II. Kkayakllar
A) Otsu yapda olma III. Kular
B) Polenlerin rzgarla tanmas
IV. Yumuakalar
C) ift enee sahip olma
Yukarda verilen canllardan hangileri ayn ubede yer
D) Kambiyum dokusuna sahip olma
alrlar?
E) Embriyonun tohum tarafndan korunmas
A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

11.

8. Mantarlar alemine giren canllar,

I. saprofit ya da parazit yaama,

II. sporla reme,


Erelti otlarna ait baz zellikler unlardr:
III. miselleri sayesinde bulunduu ortama tutunma
I. Nemli blgede yaama
zelliklerinden hangilerine sahiptir?
II. letim demetleri bulundurma
A) Yalnz II B) Yalnz III C) I ve II
III. Metagenezle reme
D) II ve III E) I, II ve III
IV. Fotosentez yapma

Bu zelliklerden hangileri karayosunlarnda grl-


mez?

A) Yalnz II B) I ve III C) II ve IV

D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV 11

9. Tohumlu bir bitkide, 12. Omurgal hayvanlarda,


I. odunsu gvde, I. parazit,

II. as damarlanma, II. holozoik,

III. saak kk III. saprofit

zelliklerinden hangileri ift eneklilerde grlmez? beslenme ekillerinden hangileri grlmez?

2
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II A) Yalnz II B) Yalnz III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III D) I ve III E) I, II ve III


CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 4
13. Memeliler, 16. Kapal tohumlu bitkiler,
I. embriyolarnn anne kan ile beslenmesi, I. tohumlarndaki enek says,

II. i dllenme yapma, II. iek oluturabilme yetenei,

III. st bezlerinin bulunmas III. iletim demetleri bulundurma

zelliklerinden hangileri ynyle dier omurgallardan zelliklerinden hangilerine gre snflandrlabilirler?


ayrlrlar?
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

17. Belirli bir evrede yaayan ayn trn bireylerinde


14. Bitkiler alemi ierisinde snflandrlan,
aada verilen zelliklerden hangisinin ayn olmas
I. kozalakl bitkiler, beklenemez?
II. kapal tohumlu bitkiler,
A) Hcre yaplar
III. sporlu bitkiler B) reme ekilleri
gruplarnn basitten gelimie doru sralan, aa- C) Kaltsal yap
dakilerden hangisinde doru olarak verilmitir? D) Bulunduklar ube

A) I II III B) II I III C) II III I E) Beslenme ekilleri

D) III I II E) III II I

BYOLOJ 9
12

18. I. Fagus alba

II. Alces alces

15. Myotis capaccini ve Myotis emerginatus trleri ile ilgi- III. Fagus nigra
li olarak aadaki ifadelerden hangisi yanltr? IV. Dama dama
A) Ayn familya ierisinde yer alrlar. Yukarda verilen trlerin hangilerinde protein benzerli-
B) iftletiklerinde verimli dl veremezler. i daha fazladr?
C) Solunum enzimleri ortaktr.
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
nite

D) Beslenme ekilleri ayndr


D) II ve IV E) III ve IV
E) Kromozom saylar ayndr.
CANLILAR DNYASI NTE
5 TEST

1. Aadakilerden hangisinde snflandrma birimleri 4. I. rmcek


eitlilik says en az olandan en ok olana doru sra- II. Deniz anas
lanmtr?
III. Barsak solucan
A) Cins Familya Takm
IV. Planarya
B) Familya Cins Tr
V. ekirge
C) Takm Familya Tr
Yukardaki canllar filogenetik snflandrma yntemi-
D) Tr Takm Cins
ne gre basitten karmaa doru nasl sralanr?
E) Takm Familya Cins
A) II IV I III V B) II IV III I V

C) IV II I III V D) V I III IV II

E) IV II III I V

2. Bir omurgal hayvann dahil olduu snfn belirlenme-


sinde,

I. metamorfoz geirebilmesi,

II. iki odackl kalbe sahip olmas,

III. yavrularn stle beslemesi

zelliklerinden hangileri kullanlabilir?

A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III


5. Aadaki snflandrma birimlerinden hangisinin kap-
D) II ve III E) I, II ve III samndaki canllarn ortak genleri daha fazladr?

A) Cins B) Snf C) Tr

D) ube E) Familya

3. Protista aleminde yer alan K, L ve M canllarnn baz zel-


likleri aada verilmitir:
13
K: ift ekirdek tar.

L: Yalanc ayaklarla hareket eder.

M: Kloroplast tar.

zellikleri verilen K, L ve M canllarna ait aadaki 6. Canllarn snflandrlmas ile ilgili olarak aada ve-
eletirmelerden hangisi dorudur? rilen birimlerden hangisi dier birimlerin tmn kap-
sar?
K L M
A) glena Amip Paramesyum A) Omurgallar ubesi

B) glena Paramesyum Amip B) Memeliler snf


C) Amip Paramesyum

2
glena C) Kpek cinsi
D) Paramesyum Amip glena D) Etiller takm
E) Paramesyum glena Amip
E) Kedigiller familyas
CANLILAR DNYASI
NTE
TEST 5
7. Snflandrma birimlerinde kkten bye doru gi- 10. Allium cepa soann tr adn belirttiine gre, bu
den sra aadakilerden hangisidir? canlnn filogenetik snflandrmadaki hangi yerini ke-

A) Cins, Familya, Snf, Takm, ube, Tr sin olarak belirleyebiliriz?

B) Cins, Tr, Familya, Takm, Snf, ube A) Snf B) Cins C) Familya


C) Tr, Cins, Familya, Snf, Takm, ube D) ube E) Takm
D) Tr, Cins, Familya, Takm, Snf, ube
E) Snf, Takm, Familya, Tr, Cins, ube

11.

8. Kkenleri farkl, grevleri ayn olan organlara anolog or-


ganlar denir.

Buna gre,

I. Maymunun kolu Atn n kolu,

II. Yarasann kanad Fok balnn yzgeci,


Aadakilerden hangisi mantarlarn zelliklerinden
III. Kuun kanad Sinein kanad, biri deildir?
IV. nsann kolu Fokun n yzgeci A) Saprofit beslenme
eletirmelerinden hangileri analog organlara rnek B) karyotik olma
gsterilebilir? C) Klorofil ierme
A) Yalnz III B) I ve III C) II ve IV D) Glikojen depolama
E) Parazit beslenme
D) III ve IV E) I ve IV

BYOLOJ 9
14

12.
9. Protista aleminde,

I. hcresel solunum,

II. fagositoz,

III. fotosentez,

olaylarndan hangilerini gerekletirebilen canllar bu- Yukarda verilen canllarn tm birden aadaki sis-
lunur? tematik kategorilerden hangisine dahil edilir?
nite

A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III A) Familya B) Tr C) Takm

D) II ve III E) I, II ve III D) Snf E) Cins


CANLILAR DNYASI NTE
5 TEST

13. Bir hcrelilerde hareket, 16. Scakkanl olan


I. kam, Akcier solunumu yapan
II. yalanc ayak, Diyafram kas bulunan

III. sil hayvanlarn tmnn bulunduu en kk snflandr-


ma birimi aadakilerden hangisidir?
oluumlarndan hangileriyle salanabilir?
A) Familya B) Snf C) Tr
A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II
D) Takm E) Cins
D) II ve III E) I, II ve III

14. Bir canlnn filogenetik olarak snflandrlmas yaplr- 17. I. Populus nigra
ken, ilk nce hangi sistematik birimin zellikleri ara- II. Populus alba
trlmaldr? III. Salix alba
A) Familya B) Tr C) Takm Yukarda bilimsel adlar verilen canllar ile ilgili,

D) ube E) Snf I. I ve II numaral canllarn familyalar farkldr.

II. II ve III numaral canllar yakn akraba deildir.

III. I ve II numaral canllar ayn cinstir.

aklamalarndan hangileri dorudur?


A) Yalnz II B) Yalnz III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

15.
15

18. Bakteri ve arke alemlerinde,


Aadakilerden hangisi, bakterilerin tmnde gr-
I. ATP sentezleme,
len bir zellik deildir?
II. prokaryot hcreye sahip olma,
A) Blnerek oalma
III. nkleik asit tama
B) Ribozom bulundurma
zelliklerinden hangileri ortak olarak grlr?
C) Kapsl tama

2 D) ATP retme ve tketme A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II

E) Seici geirgen hcre zarna sahip olma D) I ve III E) I, II ve III


10.
fasikl
N LARI
ES O R U
L EV R
G N C E
itlilik
Biyoe
evre K irlilii

RETEN GNCEL EVRE SORUNLARI
TEST 1 Biyoeitlilik

1. I. Kresel snma

II. Depremler
Yeryznde yaayan birbirinden farkl
tm canllar biyolojik eitlilii oluturur. III. Habitatlarn bozulmas
Biyolojik eitlilik ierisinde genetik, tr Yukardakilerden hangileri insan faaliyetleri sonucunda biyoeitlili-
ve ekosistem eitliliinden sz edilir. in azalmasna neden olan olaylardan biri deildir?
Kresel snma ve habitatlarn bozulma-
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
s insan faaliyetleri sonucunda biyoeit-
D) I ve III E) II ve III
lilii azaltrken, depremler doal olarak
gerekleir ve biyoeitlilii azaltr.

2.

Trkiye, sahip olduu zengin biyolo-


jik eitlilii ile lman iklim kuann
nemli lkeleri arasnda yer almaktadr. Trkiye'deki biyoeitliliin zengin olmasnda,
klim farkllklar, jeolojik gemii, deniz, I. lman iklim kuanda bulunmas,
gl, akarsu gibi eitli ortamlarn varl,
II. tarafnn denizlerle evrili olmas,
ykselti farkllklar Trkiye'deki biyolojik
zenginliklerin nedenlerindendir. III. ykselti farkllklar

faktrlerinden hangilerinin etkisi vardr?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

BYOLOJ 9
3. Anavatan Anadolu'dur.
2 Spil danda, yksek kesimlerde yetiir.
Soanl yabani yetien bir bitkidir.

Manisa lalesinin (tulips orphanidae) ana- Yukarda zellikleri verilen bitki aadakilerden hangisidir?

vatan Anadolu'dur. Spil dann yksek A) B) C)


kesimlerinde yetiir. Soanl, yabani ye-
tien bir iek trdr. iekleri krmz
renklidir. Spil danda Mart-Nisan ayla-
rnda youn olarak grlebilir. 15-20 cm
boyunda glge seven bir bitkidir. Safran
D) E)
bitkisi (B) Safranbolu'da, Sklamen (A)
Toros dalarnda, Konya Gaa (E)
Konya'da ve Eber Sars (D) Akehir'de
nite

grlr.
GNCEL EVRE SORUNLARI RETEN
Biyoeitlilik 1 TEST

4. lkemizin biyolojik zenginlikleri arasnda yer alan,

I. Akdeniz foku,
lkemiz sahip olduu zengin biyolojik
II. Anadolu kaplan, eitlilii ve endemik trleri ile dnya

III. Kelaynak kuu zerinde nemli bir konuma sahiptir. N-


fusu gittike artan lkemizde birok tr
trlerinden hangileri yok olma snrndadr?
yok olma snrna yaklamaktadr. Akde-
A) Yalnz III B) I ve II C) I ve III niz foku, Toros kurbaas ve Kelaynaklar
D) II ve III E) I, II ve III doal koruma alanlarna alnm, zaman
zaman bilim insanlar ve sivil toplum ku-
rulular tarafndan etkin bir ekilde ince-
lenmektedir.

5. lkemizde bulunan tr eitliliinin korunmasna,


nsan etkisinden kaynaklanan baz uy-
I. sanayi artklarnn artlarak rmaklara boaltlmas, gulamalar biyolojik eitlilii tehdit et-
II. ar avlanmann nlenmesi, mektedir. Bu tehditlerin balcalar ar
avlanma, ar otlatma, orman yangn-
III. ormanlk alanlarn tarm alanlarna dntrlmesi
lar, evre kirlilii, yol ve baraj inaatla-
faktrlerinden hangilerinin olumlu etkisi vardr? r, nfus art, arpk kentleme, petrol
szntlar, kontrolsz gbre ve tarm ilac
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
kullanma, bireylerde doaya kar sevgi-
D) II ve III E) I, II ve III
sizliin ve duyarszln var olmasdr.

Trkiye genetik ve tr eitlilii ile ya-


6. Aadakilerden hangisi Trkiye'de bulunan ekosistem eitlerin- kndan ilgilidir. Orman, step, sulak alan,
den biri deildir? deniz ve ky, da ekosistemleri farkl
tr canllar barndrr. Akdeniz, Dou ve
A) Orman ekosistemleri
Bat Karadeniz'de da ekosistemlerini,
B) Step ekosistemleri Anadolu ve Dou Anadolu'da step
C) Deniz ve ky ekosistemleri ekosistemlerini, tm ky kesimlerimizde

3
deniz ve ky ekosistemlerini, tm bl-
D) l ekosistemleri
gelerimizde bulunan gllerde sulak alan
E) Da ekosistemleri ekosistemlerini grebiliriz.
GNCEL EVRE SORUNLARI
KONU
TEST 1 Biyoeitlilik

1. lkemizde her bitki trnden biri endemiktir. yani sade- 4. lkemizin genetik ve tr eitlilii ekosistem eitlilii ile
ce Trkiye'de bulunmaktadr. yakndan ilgilidir. Orman, step, sulak alan, deniz ve ky,
da ekosistemleri farkl tr canllar barndrr. Bu ekosis-
Bu durumla ilgili olarak,
temler arasnda step ekosistemlerinde en zengin endemik
I. yanar dner iei, bitki trleri bulunmaktadr.
II. sla aac, Step ekosistemlerinde fazla endemik trlerin bulun-
III. hlamur aac masn,

bitkilerinden hangileri Trkiye'deki endemik trlere I. geni alanlara yaylmas,


rnek verilebilir?
II. iklimsel faktrlerin farkl olmas,
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III III. toprak yapsnn farkl olmas
D) I ve II E) I, II ve III zelliklerinden hangileri belirler?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Trkiye'nin ekosistem eitliliinden biri de sulak alan eko-


sistemleridir.

Sulak alan ekosistemleri ile ilgili olarak,

I. Tropikal blgelerden sonra tr eitliliinin en fazla ol-


duu ekosistemlerdir.
5. Trkiye, sahip olduu biyolojik eitlilii ile lman iklim ku-
II. Su kular olmak zere birok bitki ve hayvan trne ann nemli lkeleri arasnda yer almaktadr.
ev sahiplii yapmaktadr.
Trkiye'deki biyolojik zenginliin nedenleri,
III. Tuz gl, Kzlrmak, Frat, Seyhan gibi byk rmaklar
I. iklim farkllklar,
sulak alanlardr.
II. jeolojik gemii,
ifadelerinden hangileri dorudur?
II. ykselti farkllklar
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
zelliklerinden hangileridir?
D) II ve III E) I, II ve III
BYOLOJ 9 A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) II ve III E) I, II ve III
4
3. Dnya tr zenginlii Ekvator'dan kutuplara doru azalr.
rnein tropikal yamur ormanlarndan bir hektar alanda
200 aa tr bulunurken lman blge orman alanlarnda
10 aa tr bulunur.

Bu durumun ortaya kmasnda, 6. Biyolojik eitliliin nemi,

I. blgenin corafik yaps, I. ekonomik kazan salanmas,

II. iklim koullar, II. doal dengenin devamlln salama,

III. trlerin genetik yaps III. besin kayna olmas

zelliklerinden hangileri etkili olmutur? faktrlerinden hangileriyle aklanabilir?


nite

A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III


GNCEL EVRE SORUNLARI KONU
Biyoeitlilik 1 TEST

7. nsan etkilerinden kaynaklanan baz uygulamalar biyolojik 11. Aadakilerden hangisi biyoeitliliin azalmasnn
eitlilii tehdit etmektedir. nedenlerinden biri olamaz?

Aadakilerden hangisi bu tehditler arasnda yer al- A) Kontroll avlanma


maz? B) Orman yangnlar
A) Orman yangnlar B) Kontrolsz avlanma C) Ar nfus art
C) Ar otlatma D) Ar yalar D) arpk kentleme
E) Petrol szntlar E) evre kirlilii

8. Belirli bir blgedeki bitki eitliliinin azalmasnda,

I. organik tarmn yaplmas,

II. ar tketim,

III. tarla amak amacyla ormanlarn yok edilmesi

verilenlerden hangileri etkili deildir?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
Yldzl Soru 1
D) II ve III E) I, II ve III

9. Yurdumuzdaki ku trlerinden bazlar unlardr:


I. spir meesi Data yarmadas
I. II.
II. Kral ereltisi Beparmak dal
ar
III. Kasnak meesi Eridir'in gne
yi
Yukarda verilen endemik trle
rden hangilerinin ya-
III. adklar yer yanl eletirilmi
tir?
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
D) I ve II E) II ve III

Bu trlerden hangileri step ekosisteminde yaar?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III 5

D) II ve III E) I, II ve III

10. Bir orman ekosistemindeki biyolojik eitliliin olu-


masnda,
12. Aadakilerden hangisi doal yaam alanlarn olum-
I. toprak,
suz etkileyen faktrlerden biri deildir?
II. k,
A) Doal alanlarda kurulan barajlar
III. nem
B) Doal alanlar zerindeki yol yapm almalar
faktrlerinden hangileri etkilidir? C) Tarm alanlarnn geniletilmesi

3 A) Yalnz II

D) II ve III
B) I ve II C) I ve III

E) I, II ve III
D) Doal gbre kullanmnn artrlmas
E) Orman yangnlar
RETEN GNCEL EVRE SORUNLARI
TEST 2 evre Kirlilii

1. Bir gle endstriyel atk, tarmsal gbre ve evsel atklarla tanan fosfor
ve azot tuzlarnn artmas, bu ekosistemde trofikasyona neden olur.
eitli kaynaklardan sulara karan azot
trofikasyon sonucunda,
ve fosfor bileiklerinin su bitkilerinin ve
fosfor bileikleri su bitkilerinin ve baz alg I. derinlere doru k geirgenliinde azalma,
trlerinin kontrolsz oalmasna neden
II. besin piramidindeki basamak saysnda artma,
olur. Bu olaya trofikasyon denir. trofi-
III. kokumada artma
kasyon sonucunda sular yeil ve bulank
bir hl alr, kylarda agler birikir, oksijen olaylarndan hangileri gereklemez?
oran ve suda yaayan dier canllarn A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
says azalr, koku oluur, sular iilmez
D) I ve III E) I, II ve III
duruma gelir.

Yeryznde yaayan her birey ulam, 2. Karbon ayak izi; her birimizin ulama, snmaya, elektrik tketimiyle ya
snma, elektrik tketimi ya da satn al- da satn aldmz rnlerle atmosfere yaydmz karbondioksit miktarn
d rnlerle atmosfere karbondioksit gsteren bir lektir.
salnmna yol aar. Evinizi fosil yaktlarla
Karbon ayak izi miktarn azaltmak iin,
sttnzda atmosfere CO2 salnr. Satn
alp kullandnz eitli tketim malzeme- I. gne ve rzgar gibi yenilenebilir kaynaklardan enerji salanmas,
lerinin retim aamalarnda da atmosfere
II. toplu tama aralarnn kullanlmas,
CO2 braklr. Bu ve benzeri etkinlikle so-
nucunda atmosfere salnan CO2'nin ta- III. dk kalorili kmr kullanlmas

mam sizin karbon ayak izinizdir. uygulamalarndan hangilerinin yaplmas gerekir?

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

BYOLOJ 9 D) I ve II E) II ve III

Ormanlarmz ve yeil alanlarmz azal-


dka zerindeki koruyucu rty kaybe-
den verimli toprak, su ve rzgarn etkisiyle 3. Erozyon,
anmakta, gllere, akarsulara, barajlara
I. Yanl sulama ve toprak ekimi
ve denizlere tanmaktadr. Arazi eimi,
toprak yaps, yllk ya miktar, iklim ve II. Ormanlk alanlarn tahribat
bitki rts de erozyonun iddetini belir- III. Otlak ve meralarn geniletilmesi
leyen faktrlerdendir. Erozyon toplumsal
durumlarndan hangilerinin engellenmesi sonucunda nlenebilir?
sorunlarn artmasna da yol aar. Yanl
nite

arazi kullanm, tarm alanlarnn verimini A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

azaltmaktadr. D) II ve III E) I, II ve III


GNCEL EVRE SORUNLARI RETEN
evre Kirlilii 2 TEST

4. Enerji retiminde kullanlan,

I. rzgar,
Fosil yaktlarn eitli alanlarda tketi-
I. gne, mi, atmosferde karbondioksit, metan, su

III. doalgaz buhar ve dier baz gazlar yeryznde


yansyan sy tutarak dnyann scakl-
maddelerinden hangileri sera etkisinin olumasna neden olmaz?
n korur. Bir seradaki camlarn bitkileri
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III scak tutmas gibi bu gazlar da dnyay
D) I ve II E) I, II ve III scak tutar. Bu doal duruma sera etkisi
denir. Yenilenebilir enerji kaynaklarnn
kullanm sera etkisinin olumasna ne-
den olmazken, yenilenemez enerji kay-
naklarnn kullanm sera etkisinin oluu-
munu hzlandrr.

5. Ozon tabakasnn kalnlndaki deiimler aadakilerden hangisi-


nin olumasna neden olmaz? Gne nn etkisiyle tepkimeye giren,
egzoz gazlar, kirli havadan oluan du-
A) Mutasyon sklnn artmas
man bulutlar iinde ozon (O3) ve azot
B) Scakln artmas dioksit (NO2)'e dnmektedir. Bunun
C) Buzullarn erimesi sonucunda da atmosferin yeryzne ya-
D) Bitkilerde byme ve gelimenin olumsuz etkilenmesi kn ksmnda ozon kirlilii meydana gel-
mektedir. Ozon tabakasnn kalnlnn
E) Sulardaki canlln sona ermesi
artmas da, incelmesi de insan hayatn
olumsuz etkiler. ozon tabakas incel-
diinde gneten gelen zararl nlar
dnyaya ular ve kara yaamna ciddi
zararlar verir.

6. Ekolojik ayak izi, belirli bir nfusun doaya ykn lmek iin oluturu-
lan bir hesaplama yntemidir. Ekolojik ayak izi gnlk yaantmzda
kullandmz kaynaklarn, enerjinin, ham
Ekolojik ayak izinin hesaplanmas,
maddenin retilmesi ve oluturduumuz
I. nsanlarn gereksinimleri iin doada ne kadar alan kullanld? atklarn etkisiz hle getirilmesi iin ge-
II. Her bir bireye ne kadar alan dt? rekli kara ve deniz alandr. Kullandmz
kaynaklar dnyann farkl yerlerinden
III. htiyalarmz karlarken doann nasl korunmas gerektii?
geldii iin ayak izimiz de dnyann farkl
sorularndan hangilerinin yantlanmasn salar? yerlerindeki alanlarn toplamdr. Ekolojik

3

A) Yalnz I
D) I ve III
B) Yalnz II C) Yalnz III
E) I, II ve III
ayak izi bireyler, toplumlar hatta bir rn
iin bile hesaplanabilir.
GNCEL EVRE SORUNLARI
KONU
TEST 2 evre Kirlilii

1. I. Radyasyonun iddeti 4. Aadakilerden hangisi erozyonu nlemek iin yapl-

II. Inlarn tr mas gerekenlerden biri deildir?

III. Inlarn sresi A) Mevcut bitki rts korunmal ve yenileri eklenmeli


B) Yanl ekim, sulama, toprak ileme uygulamalar n-
Radyasyonun etkisi yukarda verilen faktrlerden han-
lenmeli
gilerine gre deiir?
C) Verimli toprak alanlar inaat vb. sektrde kullanlmal
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
D) Zarar gren bitki rtsnn onarlmasna ynelik a-
D) I ve III E) I, II ve III lmalar yaplmal
E) Eitim ile insanlara aa sevgisi alanmal, aalan-
drma kampanyalar dzenlenmeli

5. Aada verilenlerin hangisi erozyonun iddetini be-


lirleyen faktrler arasnda yer almaz?

A) Arazi eimi
B) Yllk ya miktar
2. Baz devletlerin imzalad, Trkiye'nin ise 2009'da im-
C) klimsel zellikler
zalad Kyoto Protokol hangi evre sorunuyla baa
D) Hava scakl
kmak iin alnm bir nlemdir?
E) Toprak yaps
A) Su kirlilii
B) Karbon salnmn azaltma
C) Orman yangnlar
D) Toprak erozyonu
6. evre kirlilii genelde geici kirlilik ve kalc kirlilik olarak
E) Tarm ilalarnda iyiletirme
ikiye ayrlabilir.

Aadaki maddelerden hangisi kalc kirlilie neden


olmaz?
BYOLOJ 9 A) Deterjan
B) Tarm ilac
8 C) Hayvan dks
D) Radyasyon
3. Kat, sv ve gaz halindeki kirletici maddelerin canl haya- E) Plastik maddeler
tn ve doal dengeyi tehdit edecek dzeyde bulunmas,
hava kirliliine neden olmaktadr.

Hava kirliliinin olumsuz etkileri,

I. ozon tabakasnn incelmesi, 7. Aada verilen faktrlerden hangisi besin kirliliine


neden olmaz?
II. asit yamurlar,
A) Endstriyel atklar
III. atmosferdeki oksijen miktarnn artmas
B) Zirai mcadele ilalar
olaylarndan hangileridir?
C) Nkleer santrallerde meydana gelen patlamalar
nite

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III D) Baz gbrelerin fazla kullanlmas


D) I ve II E) II ve III E) Biyolojik mcadele yntemlerinin kullanlmas
GNCEL EVRE SORUNLARI KONU
evre Kirlilii 2 TEST

8. I. Ozon 11. I. Bitki rtsnn artmas

II. Hidrojen II. Fosil yakt kullanmnn artmas

III. Metan III. l organizma artklarnn rmesi

IV. Karbondioksit Yukarda verilen olaylardan hangileri atmosferdeki


karbondioksit orannn ykselmesine neden olur?
V. Kloroflorokarbonlar

Yukardaki gazlardan ka tanesi kresel snmaya se- A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
bep olan sera gazlarna rnek verilebilir? D) II ve III E) I, II ve III
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Yldzl Soru 2
9. Aada verilen evre sorunlarndan hangisi hava kir-
liliinin sonucu deildir?

A) Ozon tabakasnn incelmesi Kresel snmayla ilgili olarak


aada verilen bilgi-
B) Asit yamurlar lerden hangisi yanltr?
A) Kresel snmann temel nede
C) Sera etkisi ni sera gazlardr.
B) Kresel snma sonucunda
D) trofikasyon baz blgelerde kasr-
ga, sel ve taknlarn iddeti ve skl
azalr.
E) Buzullarn erimesi
C) Karbondioksit, azotdioksit vb.
gazlar kresel sn-
may artrr.
D) Kresel snma sonucunda
kutuplardaki buzullar
erir ve deniz seviyesi ykselir.
E) Kresel snmann nlenme
si iin yenilenebilir
enerji kaynaklar kullanlmaldr.

10. Bir gle endstriyel atk, tarmsal gbre ve evsel atklarla 12. evre kirlilii ile ilgili olarak,
tanan fosfor ve azot tuzlarnn artmas trofikasyona se-
I. plansz kentleme,
bep olur.
II. hzl nfus art,
Aadaki olaylarn hangisi trofikasyon sonucu orta-
ya kmaz? III. ekonomik yetersizlikler,

IV. sanayileme
A) Derinlere doru gl suyunun k geirgenliinin azal-
mas faktrlerinden hangileri insan sal zerine olumsuz
B) Sudaki znm oksijen miktarnn azalmas etki yapar?

C) Sudaki alglerin hzla oalmas A) I ve IV B) I, II ve IV

3 D) Balk saysnn azalmas


E) Bakteri remesinin yavalamas


C) I, III ve IV D) I, II ve III
E) I, II, III ve IV
GNCEL EVRE SORUNLARI
NTE
TEST 1
1. Yurdumuzdaki hayvan trlerinden bazlar unlardr: 4. Bir blgede genetik eitliliin oluumunda,

I. Akdeniz foku I. iklimsel faktrler,

II. Toros kurbaas II. modifikasyonlar,

III. Kafkas sincab III. corafi blgenin zellikleri

Bu trlerden hangilerinin nesli tehlike altndadr? faktrlerinden hangileri etkilidir?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) Yalnz II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

5. Atmosferde sera etkisini ortaya karan gazlarn (karbon-


dioksit gibi) miktarnn artmas, dnyann ortalama scak-
lnn artmasna neden olur. Bu olaya kresel snma de-
2. Radyoaktif elementlerin paralanmasyla etrafa yaylan
nir.
nlar duyu organlarmz tarafndan alglanamaz. Bu
nlar genelde kk dalga boyunda olup yksek enerji- Son yllarda atmosfere salnan sera gazlarnn mikta-
ye sahiptirler. Bu neden mutasyonlara neden olup, insan rnda nemli bir art olmasna,
saln olumsuz ynden etkilerler.
I. sanayileme,
Yukarda aklamas verilen olay, aadakilerden han- II. fosil yaktlarnn ar tketimi,
gisiyle aklanabilir?
III. hzl nfus art,
A) Besin kirlilii B) Ses kirlilii
IV. ormanlarn yok edilmesi
C) Radyasyon kirlilii D) Ik kirlilii
olaylarndan hangileri neden olur?
E) Toprak kirlilii
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III

D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

BYOLOJ 9
10 3. Biyoeitlilik

6. Hava kirliliinin nlenebilmesi iin,

I. stmada fosil yaktlarnn yerine yenilenebilir enerji


X kaynaklarnn kullanmnn artrlmas,
Yukardaki grafikte X yerine, II. orman tahribatnn nlenmesi ve aalandrma al-
I. evre kirlilii, malarnn hzlandrlmas,
II. erozyon, III. kloroflorokarbon gibi ozon tabakasna zarar veren
III. zirai ila kullanm gazlarn kullanmnn snrlandrlmas

faktrlerinden hangileri yazlabilir? tedbirlerinden hangilerinin alnmas gereklidir?


nite

A) Yalnz I B) Yalnz III C) I ve II A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III


GNCEL EVRE SORUNLARI NTE
1 TEST

7. Hava ve suyun kirlenmesine neden olan baz kirleticiler, 10. Ses kirlilii insanlarda,
toprakta da kirlilie neden olur. Hzl nfus artna para-
I. geici ve kalc iitme sorunlar,
lel olarak tarm ve dier alanlardaki sanayi ve teknolojinin
hzla gelimesi toprak kirliliinin artmasna neden olmak- II. solunum bozukluklar,

tadr. III. kanserleme

Aada verilen etkenlerden hangisi toprak kirliliinin eklinde verilen fizyolojik sorunlarn hangilerinin orta-
nedenlerinden birisi olamaz? ya kmasna neden olur?

A) Tarm ilalar A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

B) Canl artklar, lm organizmalar D) I ve II E) II ve III


C) Radyoaktif atklar
D) Asit yamurlar
E) Endstriyel atklar

11. Gnmzde,
8. Su kirliliine,
I. nesli tkenmekte olan trlerin korunmas,
I. havaya karan kirleticilerin deiik yollarla sulara ta- II. pestisit ve herbisit kullanmnn artrlmas,
nmas,
III. artlmam artklarn denizlere ulamasnn engellen-
II. sanayi ve kanalizasyon atklarnn artlmadan su sis- mesi
temlerine geri verilmesi,
olaylarndan hangileri doann korunmas ile ilgili n-
III. bilinli olarak kullanlan tarm ilalar ve yapay gbre- lemlerden en geni kapsamldr?
lerin toprakta ykanarak su sistemlerine karmas
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
olaylarndan hangileri neden olmaz?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III

D) I ve II E) II ve III

11

9. Biyoeitlilik bir blgedeki,


12. I. Buzullarn erimesi
I. ekosistem eitlilii, II. Bitki ve hayvan lmleri
II. genetik eitlilii, III. Deniz su seviyesinin alalmas
III. tr eitlilii Yukarda verilen olaylardan hangileri kresel snma-
olaylarndan hangilerini kapsar? nn beklenen etkilerinden birisi deildir?

3
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III A) Yalnz II B) Yalnz III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III


1. Milli parklar, turizme gelir salayan ................................. eitlilik rnekleridir.

2. Akdeniz ................................. ve ................................. kurbaas lkemizde nesli tkenmekte olan hayvanlardr.

3. Karbonmonoksit, azot oksit ve metan ................................. gazlardr.

4. Kfler, parazitler, virsler ve bakteriler ................................. kirlenmeye neden olur.

5. eitli etkinlikler sonucu atmosfere salnan CO2'nin tamam ................................. olarak tanmlanr.

6. Radyoaktif maddeler evreye ................................., ................................. ve ................................. gibi nlar yayar.

7. ................................. maddeler hcrelerdeki DNA'y bozarak mutasyona neden olabilir.

8. ................................. ve ................................. fosil yaktlardr.

9. Ozon tabakasn ................................., ................................. ve ................................. kullanlan gazlar inceltir.

10. Akarsularn, barndrd canllar tarafndan temizlenmesine ................................. temizlenme denir.

11. Su kirliliine ........................................, ................................................. ve ..................................................... gibi sebep olur.

12. ED'i yasallatran ilk lke ................................. tir.

13. Asit yamurlarna neden olan gazlarn doadaki en nemli kayna .................................dr.

14. En tehlikeli yangn trleri ................................. yangnlardr.

15. Su yolu ile elektrik enerji retilmesine ................................. denir.

16. ............................ evsel enerji tketimi ile birlikte fosil yaktlarn yanmasndan ortaya kan dorudan karbondioksit lsdr.

17. Yanmann gereklemesi iin ................................., ................................. ve ................................. gereklidir.

12 18. Kyoto Protokolnn imzalanmasnn amac .............................. neden olan sera gazlarnn salnmnn ..............................dr.

19. ................................. enerji kullanm evre kirliliini azaltacak nlemler arasnda yer alr.

20. Yanl yerde, yanl zamanda ve yanl miktarda k kullanmna ................................. kirlilii denir.

Cevaplar

1. biyolojik 6. alfa / beta / gama 11. kentleme / sanayileme / 16. Birincil ayak izi
kimyasal gbreler
2. Akdeniz / Toros 7. radyoaktif 12. ABD 17. Yanc madde / s / oksijen
3. sera 8. kmr / petrol 13. yanardalar 18. kresel snmaya / azaltlmas
4. biyolojik 9. klima / buzdolab / deodorant 19. Yenilenebilir
nite

14. tepe
5. karbon ayak izi 10. otobiyolojik 15. hidroelektrik 20. k
D Y

1. Fabrika bacalarna filtre takmak hava kirliliini azaltmaya ynelik biyolojik bir yntemdir.

2. Ekolojik ayak izi, tketilen tm doal kaynaklarn retilmesi iin gereken toprak alann gsteren ldr.

3. Biyolojik eitlilik lke ekonomisi asndan ok nemlidir.

4. Trkiye'de da, step ve l ekosistemleri bulunur.

5. Trkiye'nin biyoeitlilii corafik konumundan dolay ok fazla deildir.

6. Radyasyon canllar zerinde mutasyona neden olur.

7. Kresel snmann nedeni iklim deiiklikleridir.

8. nsanlar iin 35-65 dB aras tehlikeli sestir.

9. Asit yamurlarna karbondioksit, kkrtdioksit ve nitrojen oksit gibi gazlar neden olur.

10. trofikasyona urayan bir sulak alan kendi kendini temizleyebilir.

11. Petrol yenilenebilir enerji kaynadr.

12. evre kirliliini azaltmak iin nkleer enerji santralleri kurulmaldr.

13. Asit yamurlar bitki geliimini hzlandrr.

14. Tamamen doal yetime koullarnda yaayan bitki ve hayvan topluluklar ile bu canllarn yaad
ortamn btn yaban hayat olarak adlandrlr.

15. Televizyon, bilgisayar ve telefon doal radyasyon kaynaklardr.

13
16. Su kirlilii sonucunda sudaki canl eitlilii artar.

17. Fosil yaktlar atmosferdeki azot oksit miktarn artrr.

18. Tifo, kolera, dizanteri gibi hastalklar besin kirlilii sonucunda insana bular.

19. Tarmda biyolojik mcadele yerine tarm ilalar kullanlmaldr.

20. Toprak kirliliini nlemek iin, bilinsiz gbreleme, yanl sulama ve topra yanl ileme engellen-
melidir.

Cevaplar

3
1. D 2. D 3. D 4. Y 5. Y 6. D 7. Y 8. Y 9. D 10. Y
11. Y 12. Y 13. Y 14. D 15. Y 16. Y 17. D 18. D 19. Y 20. D
1. Trkiye'de biyoeitliliin fazla olmasnn neden-
lerini yaznz.

2. Biyolojik eitlilik hangi temel eler ile ekille-


nir? Yaznz.

3. Trkiye'de nesli tkenmekte olan trleri yaznz.

4. Erozyona kar alnabilecek nlemleri yaznz.

14

5. Besin kirlilii nedir? Aklaynz.

6. Kresel snmaya neden olan faktrleri yaznz.


nite
7. Hava kirliliini azaltmak iin neler yaplmaldr?
Yaznz.

8. Yenilenemez ve yenilenebilir enerji kaynaklarn


yaznz.

9. trofikasyon olayn aklaynz.

10. Sera etkisi nedir? Tanmlaynz.

15

11. Karbon ayak izi nedir? Tanmlaynz.

12. Ekolojik ayak izi nedir? Tanmlaynz.

You might also like