CS Sistemas Electrotecnicos Automatizados PDF

Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa
Currculos de FP
Decreto 138/2011
Tcnico superior en sistemas electrotcnicos e
automatizados
Pxina 1 de 135
ndice
Decreto 138/2011, do 9 de xuo, polo que se establece o currculo do ciclo

formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en
sistemas electrotcnicos e automatizados.............................................................5
CAPTULO I. Disposicins xerais .............................................................................................7
Artigo 1.- Obxecto. ..................................................................................................................7
CAPTULO II. Identificacin do ttulo, perfil profesional, contorno profesional e prospectiva do
ttulo no sector ou nos sectores ......................................................................................7
Artigo 2.- Identificacin............................................................................................................7
Artigo 3.- Perfil profesional do ttulo. .......................................................................................8
Artigo 4.- Competencia xeral...................................................................................................8
Artigo 5.- Competencias profesionais, persoais e sociais. ......................................................8
Artigo 6.- Relacin de cualificacins e unidades de competencia do Catlogo Nacional de
Cualificacins Profesionais includas no ttulo.................................................................9
Artigo 7.- Contorno profesional. ............................................................................................10
Artigo 8.- Prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores. ...................................................11
CAPTULO III. Ensinanzas do ciclo formativo e parmetros bsicos de contexto .................12
Artigo 9.- Obxectivos xerais. .................................................................................................12
Artigo 10.- Mdulos profesionais...........................................................................................14
Artigo 11.- Espazos e equipamentos. ...................................................................................14
Artigo 12.- Profesorado. ........................................................................................................15
CAPTULO IV. Accesos e vinculacin a outros estudos, e correspondencia de mdulos
profesionais coas unidades de competencia ................................................................15
Artigo 13.- Preferencias para o acceso a este ciclo formativo en relacin coas modalidades
e as materias de bacharelato cursadas. .......................................................................15
Artigo 14.- Acceso a outros estudos e validacins................................................................15
Artigo 15.- Validacins e exencins. .....................................................................................16
Artigo 16.- Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para
a sa acreditacin, validacin ou exencin. ..................................................................16
CAPTULO V. Organizacin da imparticin............................................................................17
Artigo 17.- Distribucin horaria..............................................................................................17
Artigo 18.- Unidades formativas. ...........................................................................................17
Artigo 19.- Mdulo de proxecto. ............................................................................................17
Disposicins adicionais...........................................................................................................17
Primeira.- Oferta nas modalidades semipresencial e a distancia deste ttulo. .......................17
Segunda.- Titulacins equivalentes e vinculacin coas capacitacins profesionais. .............17
Terceira.- Regulacin do exercicio da profesin. ...................................................................18
Cuarta.- Accesibilidade universal nas ensinanzas deste ttulo...............................................18
Quinta.- Autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas reguladas neste
decreto. .........................................................................................................................19
Sexta.- Desenvolvemento do currculo...................................................................................19
Disposicin transitoria.............................................................................................................19
nica.- Centros privados con autorizacin para impartir ciclos formativos de formacin
profesional.....................................................................................................................19
Disposicin derrogatoria .........................................................................................................20
nica.- Derrogacin de normas..............................................................................................20
Pxina 2 de 135
Disposicins derradeiras ........................................................................................................20
Primeira.- Implantacin das ensinanzas recollidas neste decreto..........................................20
Segunda.- Desenvolvemento normativo.................................................................................20
Terceira.- Entrada en vigor. ....................................................................................................20
1. Anexo I. Mdulos profesionais ..............................................................................22
1.1 Mdulo profesional: procesos en instalacins de infraestruturas comns de
telecomunicacins .........................................................................................................22
1.1.1 Unidade formativa 1: procesos en instalacins de infraestrutura comn de telecomunicacin no interior dos
edificios .........................................................................................................................................................22
1.1.2 Unidade formativa 2: procesos en instalacins electroacsticas.....................................................................27
1.1.3 Unidade formativa 3: procesos en instalacins de seguridade electrnica, circuto pechado de televisin e
control de accesos ........................................................................................................................................31
1.1.4 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................36
1.2 Mdulo profesional: tcnicas e procesos en instalacins elctricas .............................38
1.2.1 Unidade formativa 1: tcnicas e procesos en instalacins elctricas de vivendas, de edificios e de locais de
tipo comercial e industrial..............................................................................................................................38
1.2.2 Unidade formativa 2: tcnicas e procesos en redes de distribucin en baixa tensin e instalacins de enlace44
1.2.3 Unidade formativa 3: tcnicas e procesos en instalacins elctricas de iluminacin exterior .........................49
1.3 Mdulo profesional: documentacin tcnica en instalacins elctricas ........................57
1.3.1 Unidade formativa 1: debuxo tcnico aplicado a sistemas electrotcnicos e automticos ..............................57
1.3.2 Unidade formativa 2: orzamentos e documentacin tcnica............................................................................59
1.4 Mdulo profesional: sistemas e circutos elctricos ......................................................63
1.4.1 Unidade formativa 1: sistemas elctricos de corrente alterna..........................................................................63
1.4.2 Unidade formativa 2: tcnicas de medidas en instalacins electrotcnicas.....................................................64
1.4.3 Unidade formativa 3: mquinas elctricas .......................................................................................................65
1.4.4 Unidade formativa 4: circutos electrnicos......................................................................................................66
1.5 Mdulo profesional: tcnicas e procesos en instalacins domticas e automticas.....70
1.5.1 Unidade formativa 1: instalacins automticas industriais...............................................................................70
1.5.2 Unidade formativa 2: tcnicas e procesos en instalacins automticas industriais baseadas en tecnoloxa
con cables .....................................................................................................................................................71
1.5.3 Unidade formativa 3: tcnicas e procesos en instalacins automticas industriais baseadas en tecnoloxa
programada...................................................................................................................................................75
1.6 Mdulo profesional: desenvolvemento de redes elctricas e centros de transformacin81
1.6.1 Unidade formativa 1: redes elctricas de distribucin en alta e baixa tensin.................................................81
1.6.2 Unidade formativa 2: centros de transformacin..............................................................................................83
1.7 Mdulo profesional: configuracin de instalacins domticas e automticas ...............87
1.7.1 Unidade formativa 1: instalacins domticas ...................................................................................................87
1.7.2 Unidade formativa 2: montaxe, verificacin e mantemento de instalacins domticas ...................................90
1.8 Mdulo profesional: configuracin de instalacins elctricas........................................94
1.8.1 Unidade formativa 1: configuracin de instalacins elctricas en baixa tensin..............................................94
1.8.2 Unidade formativa 2: configuracin de instalacins para iluminacin interior e exterior..................................97
1.8.3 Unidade formativa 3: configuracin de instalacins solares fotovoltaicas .......................................................98
1.8.4 Orientacins pedagxicas ..............................................................................................................................100
Pxina 3 de 135
1.9 Mdulo profesional: proxecto de sistemas electrotcnicos e automatizados..............102
1.9.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .....................................................................................102
1.10 Mdulo profesional: formacin e orientacin laboral ...................................................105
1.10.1 Unidade formativa 1: prevencin de riscos laborais.......................................................................................105
1.10.2 Unidade formativa 2: equipos de traballo, dereito do traballo e da seguridade social, e procura de emprego107
1.11 Mdulo profesional: empresa e iniciativa emprendedora ............................................112
1.11.2 Contidos bsicos............................................................................................................................................114
1.12 Mdulo profesional: formacin en centros de traballo.................................................117
1.13 Mdulo profesional: xestin da montaxe e do mantemento de instalacins elctricas121
1.13.2 Contidos bsicos............................................................................................................................................123
2. Anexo II .................................................................................................................. 127
3. Anexo III ................................................................................................................. 129
4. Anexo IV ................................................................................................................. 131
5. Anexo V .................................................................................................................. 132
6. Anexo VI ................................................................................................................. 134
7. Anexo VII ................................................................................................................ 135
Pxina 4 de 135
Decreto 138/2011, do 9 de xuo, polo que se establece o currculo do ciclo formati-
vo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en sistemas elec-
trotcnicos e automatizados.
O Estatuto de Autonoma de Galicia, no seu artigo 31, determina que compe-

tencia plena da Comunidade Autnoma de Galicia a regulacin e a administracin
do ensino en toda a sa extensin, nos seus niveis e graos, nas sas modalidades
e especialidades, sen prexuzo do disposto no artigo 27 da Constitucin e nas leis
orgnicas que, conforme o punto primeiro do seu artigo 81, a desenvolvan.
A Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, das cualificacins e da formacin profe-
sional, ten por obxecto a ordenacin dun sistema integral de formacin profesional,
cualificacins e acreditacin que responda con eficacia e transparencia s deman-
das sociais e econmicas a travs das modalidades formativas.
A devandita lei establece que a Administracin xeral do Estado, de conformidade
co que se dispn no artigo 149.1, 30 e 7 da Constitucin espaola, e logo da
consulta ao Consello Xeral de Formacin Profesional, determinar os ttulos de
formacin profesional e os certificados de profesionalidade que constituirn as
ofertas de formacin profesional referidas ao Catlogo Nacional de Cualificacins
Profesionais, creado polo Real decreto 1128/2003, do 5 de setembro, e modificado
polo Real decreto 1416/2005, do 25 de novembro, cuxos contidos podern ampliar
as administracins educativas no mbito das sas competencias.
Establece as mesmo que os ttulos de formacin profesional e os certificados de
profesionalidade tern carcter oficial e validez en todo o territorio do Estado e se-
rn expedidos polas administracins competentes, a educativa e a laboral respec-
tivamente.
A Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, establece no seu captulo III
que se entende por currculo o conxunto de obxectivos, competencias bsicas,
contidos, mtodos pedagxicos e criterios de avaliacin de cada unha das ensi-
nanzas reguladas pola citada lei.
No seu captulo V establece as directrices xerais da formacin profesional inicial
e dispn que o Goberno, logo da consulta s comunidades autnomas, establece-
r as titulacins correspondentes aos estudos de formacin profesional, as como
os aspectos bsicos do currculo de cada unha delas.
O Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, polo que se establece a ordena-
cin xeral da formacin profesional do sistema educativo, estableceu no seu cap-
tulo II a estrutura dos ttulos de formacin profesional, tomando como base o Cat-
logo Nacional de Cualificacins Profesionais, as directrices fixadas pola Unin Eu-
ropea e outros aspectos de interese social.
No seu captulo IV, dedicado definicin do currculo polas administracins edu-
cativas en desenvolvemento do artigo 6.3 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de
educacin, establece que as administracins educativas, no mbito das sas com-
petencias, establecern os currculos correspondentes ampliando e contextuali-
zando os contidos dos ttulos realidade socioeconmica do territorio da sa com-
petencia, e respectando o seu perfil profesional.
O Decreto 114/2010, do 1 de xullo, polo que se establece a ordenacin xeral da
Pxina 5 de 135
formacin profesional do sistema educativo de Galicia, determina nos seus captu-
los III e IV, dedicados ao currculo e a organizacin das ensinanzas, a estrutura
que deben seguir os currculos e os mdulos profesionais dos ciclos formativos na
comunidade autnoma de Galicia.
Publicado o Real decreto 1127/2010, do 10 de setembro, polo que se establece
o ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados, e se fixan
as sas ensinanzas mnimas, e de acordo co seu artigo 10.2, correspndelle
Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria establecer o currculo corres-
pondente no mbito da comunidade autnoma de Galicia.
Consonte o anterior, este decreto desenvolve o currculo do ciclo formativo de
formacin profesional de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automati-
zados. Este currculo adapta a nova titulacin ao campo profesional e de traballo
da realidade socioeconmica galega e s necesidades de cualificacin do sector
produtivo canto a especializacin e polivalencia, e posibilita unha insercin laboral
inmediata e unha proxeccin profesional futura.
Para estes efectos, e de acordo co establecido no citado Decreto 114/2010, do 1
de xullo de 2010, determnase a identificacin do ttulo, o seu perfil profesional, o
contorno profesional, a prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores, as ensinan-
zas do ciclo formativo, a correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades
de competencia para a sa acreditacin, validacin ou exencin, as como os pa-
rmetros do contexto formativo para cada mdulo profesional no que se refire a
espazos, equipamentos, titulacins e especialidades do profesorado, e as sas
equivalencias para efectos de docencia.
As mesmo, determnanse os accesos a outros estudos, as modalidades e as
materias de bacharelato que facilitan a conexin co ciclo formativo, as validacins,
exencins e equivalencias, e a informacin sobre os requisitos necesarios segundo
a lexislacin vixente para o exercicio profesional, cando proceda.
O currculo que se establece neste decreto desenvlvese tendo en conta o perfil
profesional do ttulo a travs dos obxectivos xerais que o alumnado debe alcanzar
ao finalizar o ciclo formativo e os obxectivos propios de cada mdulo profesional,
expresados a travs dunha serie de resultados de aprendizaxe, entendidos como
as competencias que deben adquirir os alumnos e as alumnas nun contexto de
aprendizaxe, que lles han permitir conseguir os logros profesionais necesarios para
desenvolver as sas funcins con xito no mundo laboral.
Asociado a cada resultado de aprendizaxe establcese unha serie de contidos
de tipo conceptual, procedemental e actitudinal redactados de xeito integrado, que
han proporcionar o soporte de informacin e destreza precisos para lograr as com-
petencias profesionais, persoais e sociais propias do perfil do ttulo.
Neste sentido, a inclusin do mdulo de formacin en centros de traballo posibili-
ta que o alumnado complete a formacin adquirida no centro educativo mediante a
realizacin dun conxunto de actividades de producin e/ou de servizos en situa-
cins reais de traballo no contorno produtivo do centro, de acordo coas esixencias
derivadas do Sistema Nacional de Cualificacins e Formacin Profesional.
O mdulo de proxecto que se incle neste ciclo formativo permitir integrar de
forma global os aspectos mis salientables das competencias profesionais, perso-
Pxina 6 de 135
ais e sociais caractersticas do ttulo que se abordaron no resto dos mdulos profe-
sionais, con aspectos relativos ao exercicio profesional e xestin empresarial.
A formacin relativa prevencin de riscos laborais dentro do mdulo de forma-
cin e orientacin laboral aumenta a empregabilidade do alumnado que supere es-
tas ensinanzas e facilita a sa incorporacin ao mundo do traballo, ao capacitalo
para levar a cabo responsabilidades profesionais equivalentes s que precisan as
actividades de nivel bsico en prevencin de riscos laborais, establecidas no Real
decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se aproba o regulamento dos servizos
de prevencin.
De acordo co artigo 10 do citado Decreto 114/2010, do 1 de xullo, establcese a
divisin de determinados mdulos profesionais en unidades formativas de menor
duracin, coa finalidade de facilitar a formacin ao longo da vida, respectando, en
todo caso, a necesaria coherencia da formacin asociada a cada unha delas.
De conformidade co exposto, por proposta do conselleiro de Educacin e Orde-
nacin Universitaria, no exercicio da facultade outorgada polo artigo 34 da Lei
1/1983, do 22 de febreiro, reguladora da Xunta e da sa Presidencia, modificada
polas Leis 11/1988, do 20 de outubro, 2/2007, do 28 de marzo e 12/2007, do 27 de
xullo, conforme os ditames do Consello Galego de Formacin Profesional e do
Consello Escolar de Galicia, e logo de deliberacin do Consello da Xunta de Gali-
cia, na sa reunin do da nove de xuo de dous mil once,
DISPOO
CAPTULO I. Disposicins xerais
Artigo 1.- Obxecto.
Este decreto establece o currculo que ser de aplicacin na Comunidade Aut-

noma de Galicia para as ensinanzas de formacin profesional relativas ao ttulo de
tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados, determinado polo
Real decreto 1127/2010, do 10 de setembro.
CAPTULO II. Identificacin do ttulo, perfil profesional, contorno profesional

e prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores
Artigo 2.- Identificacin.
O ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados identif-

case polos seguintes elementos:
Denominacin: sistemas electrotcnicos e automatizados.
Nivel: formacin profesional de grao superior.
Duracin: 2.000 horas.
Familia profesional: electricidade e electrnica.
Referente europeo: CINE - 5b (Clasificacin Internacional Normalizada da
Pxina 7 de 135
Educacin).
Artigo 3.- Perfil profesional do ttulo.
O perfil profesional do ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e

automatizados determnase pola sa competencia xeral, polas sas competencias
profesionais, persoais e sociais, as como pola relacin de cualificacins e, de ser
o caso, unidades de competencia do Catlogo Nacional de Cualificacins Profe-
sionais includas no ttulo.
Artigo 4.- Competencia xeral.
A competencia xeral deste ttulo consiste en desenvolver proxectos e en xestio-

nar e supervisar a montaxe e o mantemento de instalacins electrotcnicas no
mbito do regulamento electrotcnico para baixa tensin (REBT). Tamn consiste
en supervisar o mantemento de instalacins de infraestruturas comns de teleco-
municacins, a partir da documentacin tcnica, especificacins, normativa e pro-
cedementos establecidos, asegurando o funcionamento, a calidade, a seguridade,
e a conservacin ambiental.
Artigo 5.- Competencias profesionais, persoais e sociais.
As competencias profesionais, persoais e sociais deste ttulo son as que se rela-

cionan:
a) Elaborar o informe de especificacins de instalacins e sistemas, obtendo os
datos para a elaboracin de proxectos ou memorias tcnicas.
b) Calcular as caractersticas tcnicas de equipamentos, elementos e instala-
cins, consonte a normativa e os requisitos da clientela.
c) Elaborar o orzamento da instalacin, cotexando os aspectos tcnicos e eco-
nmicos para lle dar a mellor resposta clientela.
d) Configurar instalacins e sistemas de acordo coas especificacins e as pres-
cricins regulamentarias.
e) Xestionar a subministracin e o almacenamento dos materiais e dos equipa-
mentos, definindo a loxstica e controlando as existencias.
f) Planificar a montaxe e probas de instalacins e sistemas, a partir da documen-
tacin tcnica ou das caractersticas da obra.
g) Realizar o lanzamento da montaxe das instalacins partindo do programa de
montaxe e do plan xeral da obra.
h) Supervisar os procesos de montaxe das instalacins, verificando a sa ade-
cuacin s condicins de obra e controlando o seu avance para cumprir os obxec-
tivos da empresa.
i) Planificar o mantemento a partir da normativa, as condicins da instalacin e
as recomendacins dos fabricantes.
j) Supervisar os procesos de mantemento das instalacins controlando os tem-
Pxina 8 de 135
pos e a calidade dos resultados.
k) Pr en servizo as instalacins, supervisando o cumprimento dos requisitos e
asegurando as condicins de calidade e seguridade.
l) Adaptarse s novas situacins laborais, mantendo actualizados os coece-
mentos cientficos, tcnicos e tecnolxicos relativos ao mbito profesional, xestio-
nando a propia formacin e os recursos existentes na aprendizaxe ao longo da vi-
da, e utilizando as tecnoloxas da informacin e da comunicacin.
m) Resolver situacins, problemas ou continxencias con iniciativa e autonoma
no mbito da sa competencia, con creatividade, innovacin e esprito de mellora
no traballo persoal e no dos membros do equipamento.
n) Organizar e coordinar equipos de traballo, e supervisar o seu desenvolvemen-
to, con responsabilidade, mantendo relacins fludas, asumindo o liderado e ache-
gando solucins aos conflitos de grupo que se presenten.
) Comunicarse cos iguais, cos superiores, coa clientela e coas persoas baixo a
sa responsabilidade, utilizando vas eficaces de comunicacin, transmitindo a in-
formacin e os coecementos adecuados, e respectando a autonoma e a compe-
tencia das persoas que interveen no mbito do seu traballo.
o) Xerar mbitos seguros no desenvolvemento do traballo propio e do do equipo,
supervisando e aplicando os procedementos de prevencin de riscos laborais e
ambientais de acordo co establecido pola normativa e cos obxectivos da empresa.
p) Supervisar e aplicar procedementos de xestin de calidade, de accesibilidade
universal e de deseo para todos, nas actividades profesionais includas nos pro-
cesos de producin ou prestacin de servizos.
q) Realizar a xestin bsica para a creacin e o funcionamento dunha pequena
empresa e ter iniciativa na sa actividade profesional con sentido da responsabili-
dade social.
r) Exercer os dereitos e cumprir as obrigas derivadas da actividade profesional,
de acordo co establecido na lexislacin, e participar activamente na vida econmi-
ca, social e cultural.
Artigo 6.- Relacin de cualificacins e unidades de competencia do Catlogo

Nacional de Cualificacins Profesionais includas no ttulo.
1. Cualificacins profesionais completas includas no ttulo:

a) Xestin e supervisin da montaxe e o mantemento de instalacins elctricas
no mbito de edificios, ELE382_3 (Real decreto 328/2008, do 29 de febreiro), que
abrangue as seguintes unidades de competencia:
UC1180_3: organizar e xestionar os procesos de montaxe das instalacins
elctricas no mbito de edificios e con fins especiais.
UC1181_3: supervisar os procesos de montaxe das instalacins elctricas no
mbito de edificios e con fins especiais.
UC1182_3: organizar e xestionar os procesos de mantemento de instalacins
Pxina 9 de 135
UC1183_3: supervisar os procesos de mantemento das instalacins elctricas
no mbito de edificios e con fins especiais.
b) Desenvolvemento de proxectos de instalacins elctricas no mbito de edifi-
cios e con fins especiais, ELE259_3 (Real decreto 1115/2007, do 24 de agosto),
que abrangue as seguintes unidades de competencia:
UC0829_3: desenvolver proxectos de instalacins elctricas de baixa tensin
no mbito de edificios de vivendas, industrias, oficinas e locais de pblica
concorrencia.
UC0830_3: desenvolver proxectos de instalacins elctricas de baixa tensin
en locais de caractersticas especiais e instalacins con fins especiais.
c) Xestin e supervisin da montaxe e o mantemento de redes elctricas de bai-
xa tensin e iluminacin exterior, ELE385_3 (Real decreto 328/2008, do 29 de fe-
breiro), que abrangue as seguintes unidades de competencia:
UC1275_3: planificar e xestionar a montaxe e o mantemento de redes elctri-
cas de baixa tensin e iluminacin exterior.
UC1276_3: supervisar e realizar a montaxe de redes elctricas de baixa ten-
sin e iluminacin exterior.
UC1277_3: supervisar e realizar o mantemento de redes elctricas de baixa
tensin e iluminacin exterior.
2. Cualificacins profesionais incompletas:
Desenvolvemento de proxectos de redes elctricas de baixa e alta tensin,
ELE260_3 (Real decreto 1115/2007, do 24 de agosto):
UC0831_3: desenvolver proxectos de redes elctricas de baixa tensin.
UC0833_3: desenvolver proxectos de instalacins elctricas de centros de
transformacin.
UC0834_3: desenvolver proxectos de instalacins de iluminacin exterior.
Artigo 7.- Contorno profesional.
1. As persoas con este perfil profesional exercen a sa actividade en empresas,

maioritariamente privadas, dedicadas ao desenvolvemento de proxectos, xestin
e supervisin da montaxe e do mantemento de instalacins elctricas no mbito
de edificios e con fins especiais, instalacin de sistemas domticos e inmticos, a
infraestruturas de telecomunicacin en edificios, a redes elctricas de baixa e a
sistemas automatizados, tanto por conta propia como por conta allea.
2. As ocupacins e os postos de traballo ms salientables son os seguintes:
Tcnico/a en proxectos electrotcnicos.
Proxectista electrotcnico/a.
Proxectista de instalacins de electrificacin en baixa tensin para vivendas e
edificios.
Proxectista de instalacins de electrificacin en baixa tensin para locais es-
Pxina 10 de 135
peciais.
Proxectista de instalacins de iluminacin exterior.
Proxectista de lias elctricas de distribucin de enerxa elctrica en media
tensin e centros de transformacin.
Proxectista en instalacins de antenas e de telefona para vivendas e edifi-
cios.
Coordinador/ora tcnico/a de instalacins electrotcnicas de baixa tensin pa-
ra os edificios.
Tcnico/a de supervisin, verificacin e control de equipamentos e instala-
cins electrotcnicas e automatizadas.
Tcnico/a supervisor/ora de instalacins de iluminacin exterior.
Capataz de obras en instalacins electrotcnicas.
Xefe/a de equipo de instalacin de baixa tensin para edificios.
Coordinador tcnico de redes elctricas de baixa tensin e iluminacin exte-
rior.
Tcnico/a en supervisin, verificacin e control de equipamentos en redes
elctricas de distribucin en baixa tensin e iluminacin exterior.
Capataz de obras en redes elctricas de distribucin en baixa tensin e ilumi-
nacin exterior.
Encargado/a de obras en redes elctricas de distribucin en baixa tensin e
iluminacin exterior.
Xefe/a de equipo de instalacin en redes elctricas de distribucin en baixa
tensin e iluminacin exterior.
Xestor/ora do mantemento de instalacins elctricas de distribucin e ilumina-
cin exterior.
Artigo 8.- Prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores.
a) O perfil profesional deste ttulo, dentro do sector terciario, marca unha evolu-
cin cara s competencias relacionadas cun deseo e unha instalacin adecuados
a maiores requisitos de eficiencia enerxtica e seguridade na explotacin e no uso
das instalacins e de conservacin ambiental mediante o uso de enerxas renova-
bles e a xestin de residuos.
b) A evolucin tecnolxica est a permitir a adecuacin de materiais e equipa-
mentos con maiores prestacins, eficiencia e seguridade nas instalacins electro-
tcnicas, cun forte crecemento na demanda de instalacins automatizadas, tanto
en vivendas e edificios como en industrias, instalacins solares fotovoltaicas e de
infraestruturas de telecomunicacins en edificios de vivendas e do sector terciario.
c) A estrutura organizativa das empresas do sector avanza cara ao traballo en
equipo e a delegacin de funcins e responsabilidades en xestin de recursos,
programacin e supervisin dos procesos, e seguimento dos plans de calidade e
Pxina 11 de 135
seguridade.
d) Este profesional debe presentar un perfil polivalente, capaz de adaptarse aos
cambios, cun alto grao de autonoma e de capacidade para a toma de decisins,
para o traballo en equipo e para a coordinacin con persoal instalador doutros sec-
tores.
e) A adaptacin aos cambios de normas e regulamentos est a supor unha evo-
lucin cara a sistemas integrados de xestin de calidade e seguridade, e previsi-
ble a incorporacin de protocolos derivados da normativa de xestin de residuos
elctricos.
CAPTULO III. Ensinanzas do ciclo formativo e parmetros bsicos de contex-

to
Artigo 9.- Obxectivos xerais.
Os obxectivos xerais deste ciclo formativo son os seguintes:

a) Identificar as caractersticas das instalacins e dos sistemas, analizando es-
quemas e consultando catlogos e as prescricins regulamentarias, para elaborar
o informe de especificacins.
b) Analizar sistemas electrotcnicos, con aplicacin de leis e teoremas para cal-
cular as sas caractersticas.
c) Definir unidades de obra e o seu nmero interpretando planos e esquemas,
para elaborar o orzamento.
d) Valorar os custos das unidades de obra da instalacin, aplicando baremos e
prezos unitarios, para elaborar o orzamento.
e) Seleccionar equipamentos e elementos das instalacins e os sistemas, par-
tindo dos clculos e utilizando catlogos comerciais, para configurar instalacins.
f) Debuxar os planos de trazado xeral e esquemas elctricos, utilizando progra-
mas informticos de deseo asistido, para configurar instalacins e sistemas.
g) Aplicar tcnicas de control de almacn utilizando programas informticos, pa-
ra xestionar a subministracin.
h) Identificar as fases e as actividades do desenvolvemento da obra, consultan-
do a documentacin e especificando os recursos necesarios, para planificar a mon-
taxe e as probas.
i) Facer a traza da instalacin, tendo en conta planos, esquemas e as posibles
condicins da instalacin, para realizar o lanzamento.
j) Identificar os recursos humanos e materiais, dando resposta s necesidades
da montaxe, para realizar o lanzamento.
k) Executar procesos de montaxe de instalacins, sistemas e os seus elemen-
tos, aplicando tcnicas e interpretando planos e esquemas, para supervisar a mon-
taxe.
l) Verificar os aspectos tcnicos e regulamentarios, controlando a calidade das
Pxina 12 de 135
intervencins e o seu avance, para supervisar os procesos de montaxe.
m) Definir procedementos operacionais e a secuencia de intervencins, anali-
zando informacin tcnica de equipamentos e recursos, para planificar o mante-
mento.
n) Diagnosticar disfuncins ou avaras en instalacins e equipamentos verifican-
do os sntomas detectados, para supervisar o mantemento.
) Aplicar tcnicas de mantemento en sistemas e instalacins, utilizando os ins-
trumentos e as ferramentas apropiados, para executar os procesos de mantemen-
to.
o) Executar probas de funcionamento e seguridade, axustando equipamentos e
elementos, para pr en servizo as instalacins.
p) Analizar e utilizar os recursos e as oportunidades de aprendizaxe relaciona-
das coa evolucin cientfica, tecnolxica e organizativa do sector, as como as tec-
noloxas da informacin e da comunicacin, para manter o esprito de actualizacin
e para adaptarse a novas situacins laborais e persoais.
q) Desenvolver a creatividade e o esprito de innovacin para responder aos re-
tos que se presentan nos procesos e na organizacin do traballo e da vida persoal.
r) Tomar decisins fundamentadas analizando as variables implicadas, integran-
do saberes de distinto mbito e aceptando os riscos e a posibilidade de equivoca-
cin, para afrontar e resolver situacins, problemas ou continxencias.
s) Desenvolver tcnicas de liderado, motivacin, supervisin e comunicacin en
contextos de traballo en grupo, para facilitar a organizacin e a coordinacin de
equipos de traballo.
t) Aplicar estratexias e tcnicas de comunicacin adaptndose aos contidos que
se vaian transmitir, finalidade e s caractersticas dos receptores, para asegurar
a eficacia nos procesos de comunicacin.
u) Avaliar situacins de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental,
propondo e aplicando medidas de prevencin persoais e colectivas, de acordo coa
normativa aplicable nos procesos do traballo, para garantir mbitos seguros.
v) Identificar e propor as accins profesionais necesarias para dar resposta
accesibilidade universal e ao deseo para todos.
w) Identificar e aplicar parmetros de calidade nos traballos e nas actividades
que se realizan no proceso de aprendizaxe, para valorar a cultura da avaliacin e
da calidade e ser capaces de supervisar e mellorar procedementos de xestin de
calidade.
x) Utilizar procedementos relacionados coa cultura emprendedora, empresarial e
de iniciativa profesional, para realizar a xestin bsica dunha pequena empresa ou
emprender un traballo.
y) Recoecer os dereitos e os deberes como axente activo na sociedade, tendo
en conta o marco legal que regula as condicins sociais e laborais, para participar
na cidadana democrtica.
z) Analizar e valorar a participacin, o respecto, a tolerancia e a igualdade de
Pxina 13 de 135
oportunidades, para facer efectivo o principio de igualdade entre homes e mulleres.
Artigo 10.- Mdulos profesionais.
Os mdulos profesionais deste ciclo formativo, que se desenvolven no anexo I

deste decreto, son os que se relacionan:
MP0517. Procesos en instalacins de infraestruturas comns de telecomuni-
cacins.
MP0518. Tcnicas e procesos en instalacins elctricas.
MP0519. Documentacin tcnica en instalacins elctricas.
MP0520. Sistemas e circutos elctricos.
MP0521. Tcnicas e procesos en instalacins domticas e automticas.
MP0522. Desenvolvemento de redes elctricas e centros de transformacin.
MP0523. Configuracin de instalacins domticas e automticas.
MP0524. Configuracin de instalacins elctricas.
MP0526. Proxecto de sistemas electrotcnicos e automatizados.
MP0527. Formacin e orientacin laboral.
MP0528. Empresa e iniciativa emprendedora.
MP0529. Formacin en centros de traballo.
MP0602. Xestin da montaxe e do mantemento de instalacins elctricas.
Artigo 11.- Espazos e equipamentos.
1. Os espazos e os equipamentos mnimos necesarios para o desenvolvemento

das ensinanzas deste ciclo formativo son os establecidos no anexo II deste decre-
to.
2. Os espazos formativos establecidos respectarn a normativa sobre preven-
cin de riscos laborais, a normativa sobre seguridade e sade no posto de traballo,
e cantas outras normas sexan de aplicacin.
3. Os espazos formativos establecidos poden ser ocupados por diferentes gru-
pos de alumnado que curse o mesmo ou outros ciclos formativos, ou etapas edu-
cativas.
4. Non cmpre que os espazos formativos identificados se diferencien mediante
pechamentos.
5. A cantidade e as caractersticas dos equipamentos que se inclen en cada
espazo deber estar en funcin do nmero de alumnos e alumnas, e han ser os
necesarios e suficientes para garantir a calidade do ensino e a adquisicin dos re-
sultados de aprendizaxe.
6. O equipamento dispor da instalacin necesaria para o seu correcto funcio-
namento, cumprir as normas de seguridade e prevencin de riscos, e cantas ou-
tras sexan de aplicacin, e respectaranse os espazos ou as superficies de seguri-
Pxina 14 de 135
dade que esixan as mquinas en funcionamento.
Artigo 12.- Profesorado.
1. A docencia dos mdulos profesionais que constiten as ensinanzas deste ci-

clo formativo correspndelle ao profesorado do corpo de catedrticos e catedrti-
cas de ensino secundario, do corpo de profesorado de ensino secundario e do cor-
po de profesorado tcnico de formacin profesional, segundo proceda, das espe-
cialidades establecidas no anexo III A) deste decreto.
2. As titulacins requiridas para acceder aos corpos docentes citados son, con
carcter xeral, as establecidas no artigo 13 do Real decreto 276/2007, do 23 de
febreiro, polo que se aproba o regulamento de ingreso, accesos e adquisicin de
novas especialidades nos corpos docentes a que se refire a Lei orgnica 2/2006,
do 3 de maio, de educacin, e se regula o rxime transitorio de ingreso a que se
refire a disposicin transitoria decimo stima da devandita lei. As titulacins equiva-
lentes s anteriores para efectos de docencia, para as especialidades do profeso-
rado son as recollidas no anexo III B) deste decreto.
3. As titulacins requiridas para a imparticin dos mdulos profesionais que for-
men o ttulo, para o profesorado dos centros de titularidade privada ou de titulari-
dade pblica doutras administracins distintas das educativas, concrtanse no
anexo III C) deste decreto.
A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria establecer un proce-
demento de habilitacin para exercer a docencia, no que se esixir o cumprimento
dalgn dos seguintes requisitos:
Que as ensinanzas conducentes s titulacins citadas engloben os obxectivos
dos mdulos profesionais.
Que se acredite mediante certificacin unha experiencia laboral de, polo me-
nos, tres anos no sector vinculado familia profesional, realizando actividades
produtivas en empresas relacionadas implicitamente cos resultados de apren-
dizaxe.
CAPTULO IV. Accesos e vinculacin a outros estudos, e correspondencia de

mdulos profesionais coas unidades de competencia
Artigo 13.- Preferencias para o acceso a este ciclo formativo en relacin co-
as modalidades e as materias de bacharelato cursadas.
Ter preferencia para acceder a este ciclo formativo o alumnado que cursara a
modalidade de bacharelato de ciencias e tecnoloxa.
Artigo 14.- Acceso a outros estudos e validacins.
1. O ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados per-

mite o acceso directo para cursar calquera outro ciclo formativo de grao superior,
nas condicins de acceso que se establezan.
Pxina 15 de 135
2. Este ttulo permite o acceso directo s ensinanzas conducentes aos ttulos
universitarios de grao nas condicins de admisin que se establezan.
3. Para os efectos de facilitar o rxime de validacins entre este ttulo e as ensi-
nanzas universitarias de grao, asgnanse 120 crditos ECTS distribudos entre os
mdulos profesionais deste ciclo formativo.
Artigo 15.- Validacins e exencins.
1. As validacins de mdulos profesionais dos ttulos de formacin profesional

establecidos ao abeiro da Lei orgnica 1/1990, do 3 de outubro, de ordenacin xe-
neral do sistema educativo, cos mdulos profesionais dos ttulos establecidos ao
abeiro da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, establcense no anexo
IV deste decreto.
2. Sern obxecto de validacin os mdulos profesionais comns a varios ciclos
formativos, de igual denominacin, duracin, contidos, obxectivos expresados co-
mo resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin, establecidos nos reais de-
cretos polos que se fixan as ensinanzas mnimas dos ttulos de formacin profe-
sional. Malia o anterior, e consonte o artigo 45.2 do Real decreto 1538/2006, do 15
de decembro, quen superara o mdulo profesional de formacin e orientacin labo-
ral, ou o mdulo profesional de empresa e iniciativa emprendedora en calquera dos
ciclos formativos correspondentes aos ttulos establecidos ao abeiro da Lei orgni-
ca 2/2006, do 3 de maio, de educacin, ter validados os devanditos mdulos en
calquera outro ciclo formativo establecido ao abeiro da mesma lei.
3. O mdulo profesional de formacin e orientacin laboral de calquera ttulo de
formacin profesional poder ser obxecto de validacin sempre que se cumpran os
requisitos establecidos no artigo 45.3 do Real decreto 1538/2006, do 15 de de-
cembro, que se acredite polo menos un ano de experiencia laboral e se posa o
certificado de tcnico superior en prevencin de riscos laborais, nivel bsico, expe-
dido consonte o disposto no Real decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se
aproba o regulamento dos servizos de prevencin.
4. De acordo co establecido no artigo 49 do Real decreto 1538/2006, do 15 de
decembro, poder determinarse a exencin total ou parcial do mdulo profesional
de formacin en centros de traballo pola sa correspondencia coa experiencia la-
boral, sempre que se acredite unha experiencia relacionada con este ciclo formati-
vo nos termos previstos no devandito artigo.
Artigo 16.- Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de

competencia para a sa acreditacin, validacin ou exencin.
1. A correspondencia das unidades de competencia cos mdulos profesionais

que forman as ensinanzas deste ttulo para a sa validacin ou exencin queda
determinada no anexo V A) deste decreto.
2. A correspondencia dos mdulos profesionais que forman as ensinanzas deste
ttulo coas unidades de competencia para a sa acreditacin queda determinada
no anexo V B) deste decreto.
Pxina 16 de 135
CAPTULO V. Organizacin da imparticin
Artigo 17.- Distribucin horaria.
Os mdulos profesionais deste ciclo formativo organizaranse polo rxime ordina-

rio segundo se establece no anexo VI deste decreto.
Artigo 18.- Unidades formativas.
1. Consonte o artigo 10 do Decreto 114/2010, do 1 de xullo, polo que se estable-

ce a ordenacin xeral da formacin profesional no sistema educativo de Galicia, e
coa finalidade de facilitar a formacin ao longo da vida e servir de referente para a
sa imparticin, establcese no anexo VII a divisin de determinados mdulos pro-
fesionais en unidades formativas de menor duracin.
2. A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria ha determinar os efec-
tos acadmicos da divisin dos mdulos profesionais en unidades formativas.
Artigo 19.- Mdulo de proxecto.
1. O mdulo de proxecto includo no currculo deste ciclo formativo ten por finali-
dade a integracin efectiva dos aspectos mis salientables das competencias pro-
fesionais, persoais e sociais caractersticas do ttulo que se abordaron no resto dos
mdulos profesionais, xunto con aspectos relativos ao exercicio profesional e
xestin empresarial. Organizarase sobre a base da titora individual e colectiva. A
atribucin docente ser a cargo do profesorado que imparta docencia no ciclo for-
mativo.
2. Desenvolverase logo da avaliacin positiva de todos os mdulos profesionais
de formacin no centro educativo, coincidindo coa realizacin dunha parte do m-
dulo profesional de formacin en centros de traballo e avaliarase unha vez cursado
este, co obxecto de posibilitar a incorporacin das competencias adquiridas nel.
Disposicins adicionais
Primeira.- Oferta nas modalidades semipresencial e a distancia deste ttulo.
A imparticin das ensinanzas dos mdulos profesionais deste ciclo formativo nas
modalidades semipresencial ou a distancia, que se ofrecern unicamente polo r-
xime para as persoas adultas, ha requirir a autorizacin previa da Consellera de
Educacin e Ordenacin Universitaria, conforme o procedemento que se estable-
za.
Segunda.- Titulacins equivalentes e vinculacin coas capacitacins profe-

sionais.
1. Os ttulos que se relacionan a continuacin tern os mesmos efectos profe-

sionais e acadmicos que o ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e
automatizados, establecido no Real decreto 1127/2010, do 10 de setembro, cuxo
Pxina 17 de 135
currculo para Galicia se desenvolve neste decreto:
Ttulo de tcnico especialista en mquinas elctricas, rama de electricidade e
electrnica, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financia-
mento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico especialista en instalacins e lias elctricas, rama de elec-
tricidade e electrnica, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e
financiamento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico especialista en electricidade naval, rama de electricidade e
electrnica, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financia-
mento da reforma educativa.
Ttulo de tcnico superior en instalacins electrotcnicas establecido polo Re-
al decreto 621/1995, do 21 de abril, cuxo currculo para Galicia foi establecido
polo Decreto 170/1999, do 7 de maio.
2. A formacin establecida neste decreto no mdulo profesional de formacin e
orientacin laboral capacita para levar a cabo responsabilidades profesionais equi-
valentes s que precisan as actividades de nivel bsico en prevencin de riscos
laborais, establecidas no Real decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se
aproba o regulamento dos servizos de prevencin.
3. A formacin establecida neste decreto, no conxunto dos mdulos profesionais
do ttulo, garante o nivel de coecemento esixido no Regulamento Electrotcnico
para Baixa Tensin (REBT) e as sas instrucins complementarias (ITC), co Certi-
ficado de Cualificacin Individual en Baixa Tensin, tanto na categora bsica
(IBTB) como na especialista (IBTE), segundo o Real decreto 842/2002, do 2 de
agosto.
4. A formacin establecida neste decreto, no conxunto dos mdulos profesionais
do ttulo, garante o nivel de coecemento esixido na cualificacin tcnica do regu-
lamento das infraestruturas comns de telecomunicacins para o acceso aos ser-
vizos de telecomunicacin no interior dos edificios, e da actividade de instalacin
de equipamentos e sistemas de telecomunicacins, nos tipos de instalacins tipo A
(infraestruturas de telecomunicacin en edificios ou conxuntos de edificacins), se-
gundo o Real decreto 401/2003, do 4 de abril.
Terceira.- Regulacin do exercicio da profesin.
1. De conformidade co establecido no Real decreto 1538/2006, do 15 de de-

cembro, polo que se establece a ordenacin xeral da formacin profesional do sis-
tema educativo, os elementos recollidos neste decreto non constiten regulacin
do exercicio de profesin titulada ningunha.
2. As mesmo, as equivalencias de titulacins acadmicas establecidas no punto
1 da disposicin adicional segunda deste decreto entenderanse sen prexuzo do
cumprimento das disposicins que habilitan para o exercicio das profesins regu-
ladas.
Cuarta.- Accesibilidade universal nas ensinanzas deste ttulo.
Pxina 18 de 135
1. A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria garantir que o alum-
nado poida acceder e cursar este ciclo formativo nas condicins establecidas na
disposicin derradeira dcima da Lei 51/2003, do 2 de decembro, de igualdade de
oportunidades, non discriminacin e accesibilidade universal das persoas con dis-
capacidade.
2. As programacins didcticas que desenvolvan o currculo establecido neste
decreto debern ter en conta o principio de deseo para todos. Para tal efecto,
han recoller as medidas necesarias co fin de que o alumnado poida conseguir a
competencia xeral do ttulo, expresada a travs das competencias profesionais,
persoais e sociais, as como os resultados de aprendizaxe de cada un dos mdu-
los profesionais.
En calquera caso, estas medidas non podern afectar de forma significativa
consecucin dos resultados de aprendizaxe previstos para cada un dos mdulos
profesionais.
Quinta.- Autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas

reguladas neste decreto.
A autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas deste ciclo

formativo esixir que desde o inicio do curso escolar se cumpran os requisitos de
profesorado, espazos e equipamentos regulados neste decreto.
Sexta.- Desenvolvemento do currculo.
1. O currculo establecido neste decreto require un posterior desenvolvemento a

travs das programacins didcticas elaboradas polo equipo docente do ciclo for-
mativo, consonte o establecido no artigo 34 do Decreto 114/2010, do 1 de xullo,
polo que se establece a ordenacin xeral da formacin profesional do sistema edu-
cativo de Galicia. Estas programacins concretarn e adaptarn o currculo ao con-
torno socioeconmico do centro, tomando como referencia o perfil profesional do
ciclo formativo a travs dos seus obxectivos xerais e dos resultados de aprendiza-
xe establecidos para cada mdulo profesional.
2. Os centros educativos desenvolvern este currculo de acordo co establecido
no artigo 9 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino
non universitario de Galicia.
Disposicin transitoria
nica.- Centros privados con autorizacin para impartir ciclos formativos de

formacin profesional.
A autorizacin concedida aos centros educativos de titularidade privada para im-

partir as ensinanzas a que se fai referencia no Decreto 170/1999, do 7 de maio,
polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior corresponden-
te ao ttulo de tcnico superior en instalacins electrotcnicas, entenderase referida
s ensinanzas reguladas neste decreto.
Pxina 19 de 135
Disposicin derrogatoria
nica.- Derrogacin de normas.
Queda derrogado o Decreto 170/1999, do 7 de maio, polo que se establece o

currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico
superior en instalacins electrotcnicas, e todas as disposicins de igual ou inferior
rango que se opoan ao disposto neste decreto, sen prexuzo da disposicin de-
rradeira primeira.
Disposicins derradeiras
Primeira.- Implantacin das ensinanzas recollidas neste decreto.
1. No curso 2011-2012 implantarase o primeiro curso polo rxime ordinario e

deixar de impartirse o primeiro curso das ensinanzas a que se fai referencia no
Decreto 170/1999, do 7 de maio, polo que se establece o currculo do ciclo formati-
vo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en instalacins
electrotcnicas.
2. No curso 2012-2013 implantarase o segundo curso polo rxime ordinario e
deixar de impartirse o segundo curso das ensinanzas a que se fai referencia no
Decreto 170/1999, do 7 de maio, polo que se establece o currculo do ciclo formati-
vo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en instalacins
electrotcnicas.
3. No curso 2011-2012 implantaranse as ensinanzas reguladas neste decreto
polo rxime para as persoas adultas.
Segunda.- Desenvolvemento normativo.
1. Autorzase a persoa titular da Consellera de Educacin e Ordenacin Univer-

sitaria para ditar as disposicins que sexan necesarias para a execucin e o de-
senvolvemento do establecido neste decreto.
2. Autorzase a persoa titular da Consellera de Educacin e Ordenacin Univer-
sitaria a modificar o anexo II B), relativo a equipamentos, cando por razns de ob-
solescencia ou actualizacin tecnolxica as se xustifique.
Terceira.- Entrada en vigor.
Este decreto entrar en vigor o da seguinte ao da sa publicacin no Diario Ofi-

cial de Galicia.
Santiago de Compostela, nove de xuo de dous mil once
Alberto Nez Feijo

Presidente
Pxina 20 de 135
Jess Vzquez Abad
Conselleiro de Educacin e Ordenacin Universitaria
Pxina 21 de 135
1. Anexo I. Mdulos profesionais
1.1 Mdulo profesional: procesos en instalacins de
infraestruturas comns de telecomunicacins
Equivalencia en crditos ECTS: 8.
Cdigo: MP0517.
Duracin: 187 horas.
1.1.1 Unidade formativa 1: procesos en instalacins de infraestrutura

comn de telecomunicacin no interior dos edificios
Cdigo: MP0517_13.
Duracin: 120 horas.
1.1.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Caracteriza instalacins de infraestruturas comns de telecomunicacins, para o
que analiza as redes que as compoen e describe a funcin e as caractersticas dos equi-
pamentos e dos elementos que as integran.
CA1.1. Identificronse os tipos e as caractersticas de instalacins de recepcin de
sinais de radio e televisin de acordo coa normativa sobre infraestruturas comns de
telecomunicacins en edificios.
CA1.2. Identificronse os tipos e as caractersticas de instalacins de telefona inte-
rior de acordo coa normativa sobre infraestruturas comns de telecomunicacins en
edificios.
CA1.3. Identificronse os tipos e as caractersticas do sistema de cableamento estru-
turado.
CA1.4. Identificronse os tipos e as caractersticas de instalacins de banda larga de
acordo coa normativa sobre infraestruturas comns de telecomunicacins en edifi-
cios.
CA1.5. Identificronse os tipos e as caractersticas dos sistemas de portara e video-
portara automticas.
CA1.6. Clasificronse as vivendas segundo os criterios especificados pola normativa
canto ao "fogar dixital".
CA1.7. Describronse as posibilidades de integracin, a nivel de infraestrutura exe-
cutada con tecnoloxas de acceso ultrarrpidas, entre a infraestrutura comn de tele-
comunicacins (ICT) e os sistemas domticos.
CA1.8. Relacionouse a simboloxa cos elementos e cos equipamentos da instalacin.
CA1.9. Recoecronse os tipos e a funcin dos recintos e dos rexistros dunha ICT.
CA1.10. Identificronse os tipos de canalizacins.
CA1.11. Identificronse os tipos de redes que compoen a ICT
CA1.12. Identificronse as zonas do edificio indicadas pola normativa.
CA1.13. Identificronse os equipamentos das instalacins de radio e televisin, de
telefona, de banda larga e de portara e videoportara automticas.
Pxina 22 de 135
CA1.14. Recoeceuse a funcin dos elementos das instalacins de radio e televisin,
de telefona, de banda larga, e de portara e videoportara automticas.
CA1.15. Identificronse as caractersticas tcnicas dos dispositivos.
CA1.16. Considerronse posibles evolucins tecnolxicas e normativas.
RA2. Configura infraestruturas de telecomunicacins, para o que representa as instala-
cins sobre planos e elabora esquemas.
CA2.1. Identificronse as especificacins tcnicas das instalacins de radio e televi-
sin, telefona, banda larga, e portara e videoportara automticas.
CA2.2. Verificronse as caractersticas das instalacins de recepcin de sinais de ra-
dio e televisin, segundo a sa situacin xeogrfica con respecto aos puntos de emi-
sin.
CA2.3. Representronse sobre planos os trazados e os elementos da instalacin (ca-
bleamentos, arquetas e rexistros, etc.).
CA2.4. Calculronse os parmetros dos elementos e dos equipamentos.
CA2.5. Elaborronse os esquemas, coa simboloxa normalizada.
CA2.6. Dimensionronse os elementos da instalacin.
CA2.7. Seleccionronse elementos das instalacins de radio, televisin, telefona,
banda larga, e portara e videoportara automticas.
CA2.8. Dimensionronse os elementos da instalacin elctrica dedicada.
CA2.9. Tivronse en conta interferencias con outras instalacins.
CA2.10. Configurronse as instalacins tendo en conta a posibilidade de amplia-
cins.
CA2.11. Aplicouse a normativa de ICT e o REBT na configuracin da instalacin.
CA2.12. Realizouse unha seleccin do material instalado no exterior das edifica-
cins tendo en conta o mbito urbanstico e paisaxstico.
RA3. Instala infraestruturas comns de telecomunicacins aplicando tcnicas estableci-
das, e verifica a adecuacin normativa e calidade das instalacins.
CA3.1. Aplicouse o plan de montaxe das instalacins de radio e televisin, telefona,
banda larga, e portara e videoportara automticas.
CA3.2. Programronse as actividades de montaxe.
CA3.3. Verificouse ou executouse a traza da instalacin.
CA3.4. Verificouse ou executouse a montaxe e a orientacin dos elementos de cap-
tacin de sinais.
CA3.5. Verificouse ou executouse a montaxe de canalizacins e condutores.
CA3.6. Verificouse ou executouse a montaxe e a configuracin dos equipamentos e
dos elementos caractersticos de cada instalacin.
CA3.7. Verificouse ou executouse a montaxe das instalacins elctricas dedicadas.
CA3.8. Aplicronse os criterios de calidade nas operacins de montaxe e verifica-
cin.
CA3.9. Optimizouse o emprego de materiais nos procesos de montaxe.
CA3.10. Realizronse tarefas de execucin e verificacin tendo en conta criterios
bsicos de eficiencia.
CA3.11. Tvose en conta o coidado da instrumentacin e da ferramenta empregada
nas operacins de verificacin e execucin.
CA3.12. Organizacin do traballo en equipo.
Pxina 23 de 135
RA4. Verifica o funcionamento das instalacins, medindo parmetros e axustando os
seus elementos.
CA4.1. Aplicouse o plan de comprobacin e posta en servizo.
CA4.2. Utilizronse os medios, as ferramentas informticas e os instrumentos de
medida especficos para cada instalacin.
CA4.3. Axustronse os equipamentos de cabeceira das instalacins de telecomuni-
cacins en modo local ou de xeito remoto, va telefnica (GSM ou outros) e a travs
de internet.
CA4.4. Verificouse que os resultados obtidos nas medidas cumpran a normativa ou
estean dentro das marxes establecidas de funcionamento.
CA4.5. Realizronse medidas e probas de funcionamento.
CA4.6. Cubrronse as follas de probas de aceptacin e a documentacin esixida pola
normativa.
RA5. Mantn infraestruturas comns de telecomunicacins, asignando tarefas e recur-
sos e verificando a calidade das intervencins.
CA5.1. Programronse as actividades de mantemento preventivo.
CA5.2. Determinronse os recursos para o mantemento preventivo, preditivo e co-
rrectivo das instalacins de radio e televisin, telefona, banda larga, e portara e vi-
deoportara automticas.
CA5.3. Tivronse en conta as instrucins de mantemento de fbrica.
CA5.4. Elaborouse un protocolo de intervencin segundo o tipo de mantemento.
CA5.5. Aplicronse as tcnicas propias de cada instalacin para a localizacin de
avaras.
CA5.6. Diagnosticronse as causas de avaras nas instalacins.
CA5.7. Restituuse o funcionamento da instalacin, substitundo equipamentos ou
elementos.
CA5.8. Aplicronse criterios de seguridade no mantemento das instalacins.
CA5.9. Formalizouse a documentacin propia do mantemento (fichas de interven-
cin, histricos de avaras, diagramas, informes e memorias de mantemento, etc.).
RA6. Cumpre as normas de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental, e
identifica os riscos asociados, as medidas e os equipamentos para os previr.
CA6.1. Identificronse os riscos e o nivel de perigo que supn a manipulacin dos
materiais, as ferramentas, os utensilios, as mquinas e os medios de transporte.
CA6.2. Operouse con mquinas e ferramentas respectando as normas de seguridade.
CA6.3. Identificronse as causas mis frecuentes de accidentes na manipulacin de
materiais, ferramentas, mquinas de corte e conformacin, etc.
CA6.4. Recoecronse os elementos de seguridade e os equipamentos de proteccin
individual e colectiva (calzado, proteccin ocular e indumentaria, etc.) que cumpra
empregar nas operacins de montaxe e mantemento.
CA6.5. Identificouse o uso correcto dos elementos de seguridade e dos equipamen-
tos de proteccin individual e colectiva.
CA6.6. Relacionouse a manipulacin de materiais, ferramentas e mquinas coas
medidas de seguridade e proteccin persoal requiridas.
CA6.7. Identificronse as posibles fontes de contaminacin do contorno ambiental.
CA6.8. Clasificronse os residuos xerados para a sa retirada selectiva.
CA6.9. Valorouse a orde e a limpeza das instalacins e dos equipamentos como
primeiro factor de prevencin de riscos.
Pxina 24 de 135
1.1.1.2 Contidos bsicos
BC1. Caracterizacin de instalacins de infraestruturas comns de telecomunicacins

(ICT)
Normativa de aplicacin en instalacin e mantemento das ICT.

Normativa reguladora da actividade de instalacin e mantemento das ICT.
Normativa reguladora da radio e televisin dixital canto asignacin de espectro elec-
tromagntico, tecnoloxas empregadas e demais aspectos salientables.
Instalacins de recepcin e distribucin de televisin e radio.
Instalacins e sistemas de telefona: centrais telefnicas privadas e sistemas de telefona
interior.
Cableamento estruturado: caractersticas e composicin.
Rede telefnica conmutada: tipoloxa e caractersticas.
Servizos de banda larga: SAFI, cable, etc.
Instalacins de portara e videoportara automticas.
Zonas do edificio. Recintos e rexistros de ICT. Canalizacins e infraestrutura de distri-
bucin.
Equipamento de captacin: antenas. Tipos e caractersticas tcnicas; criterios de selec-
cin.
Equipamento de cabeceira: amplificadores, moduladores, convertedores e transmodula-
dores, etc. Tipos e caractersticas tcnicas.
Equipamento de distribucin de sinais: derivadores, repartidores, mesturadores, separa-
dores, etc. Tipos e caractersticas tcnicas.
Equipamento para os sistemas de portara e videoportara automticas. Tipos e caracte-
rsticas tcnicas.
Distribucin de sinais: redes de distribucin, de dispersin e interior de usuario. Carac-
tersticas tcnicas.
Simboloxa das instalacins.
Tipos de cableamento empregado nas instalacins: cable coaxial, de pares trenzados e
fibra ptica, etc.
"Fogar dixital". Clasificacin das vivendas segundo os niveis establecidos pola norma-
tiva.
Evolucins nos aspectos tcnico e normativo.
BC2. Configuracin de instalacins de ICT
Especificacins tcnicas das ICT.

Propagacin de sinais nos sistemas de transmisin de radio e televisin: caractersticas.
Tcnicas de representacin de instalacin. Esquemas e planos de trazado.
Normativa de ICT e REBT: aplicacin configuracin das instalacins. Instalacin de
posta a terra aplicada aos sistemas de ICT.
Clculo dos parmetros das infraestruturas comns de telecomunicacins: nivel de sinal
nun punto, ganancia, atenuacin, BER (VBER, CBER e LBER), relacin sinal-rudo
Pxina 25 de 135
(C/N e S/N), relacin amplitude-frecuencia en canle e en banda, perodo de garda,
MER, ecos de sinal, etc.
Clculo mecnico dos soportes dos elementos de captacin.
Seleccin de equipamentos e elementos para a montaxe de ICT.
Software para deseo de sistemas de distribucin de radio e televisin.
Elaboracin de esquemas.
Interferencia e coordinacin con outras instalacins.
Configuracin e dimensionamento de elementos e equipamentos de instalacins de ra-
dio e televisin, comns de telefona, banda larga, e portara e videoportara automti-
cas.
Criterios de seleccin do material instalado no exterior das edificacins atendendo ao
contorno urbanstico e paisaxstico.
BC3. Instalacin de infraestruturas de telecomunicacins
Plan de montaxe. Programacin de actividades de montaxe.

Tcnicas de montaxe de instalacins de captacin e distribucin de redes de televisin e
radio.
Tcnicas especficas da montaxe de instalacins de telefona e sistemas de banda larga.
Tcnicas especficas da montaxe de instalacins de porteiros e videoporteiros automti-
cos.
Tendido de canalizacins e condutores. Tcnicas de conexin e verificacin de conduto-
res coaxiais, condutores de pares trenzados ou fibra ptica, etc.
Tcnicas de execucin e verificacin das instalacins elctricas dedicadas.
Criterios de calidade.
Criterios para o ptimo aproveitamento dos materiais empregados.
Eficiencia e organizacin do traballo.
Coidado da instrumentacin e da ferramenta.
Traballo en equipo.
BC4. Verificacin do funcionamento das instalacins de ICT
Posta en servizo das instalacins de radio e televisin, telefona, banda larga, e portara
e videoportara automticas.
Parmetros de funcionamento nas instalacins de radio e televisin, telefona, banda
larga, e portara e videoportara automticas.
Axustes e posta a punto, en modo local e de xeito remoto, va telefnica (GSM ou ou-
tros) e a travs de internet.
Instrumentos e procedementos de medida e de orientacin dos elementos de captacin
de sinais e de cabeceira en instalacins de ICT.
Verificacins regulamentarias.
Documentacin esixida pola normativa.
Pxina 26 de 135
BC5. Mantemento de instalacins de infraestruturas comns de telecomunicacins
Mantemento preventivo, preditivo e correctivo das instalacins. Instrucins de mante-

mento de fbrica.
Puntos de inspeccin para o mantemento e parmetros que cumpra controlar.
Protocolos de intervencin segundo o tipo de mantemento.
Recursos para o mantemento. Instrumentos de medida.
Mantemento correctivo. Localizacin de avaras e disfuncins en equipamentos e en
instalacins de infraestruturas de telecomunicacins.
Reparacin de instalacins de infraestruturas de telecomunicacins en edificios. Ferra-
mentas e utensilios para a reparacin e o mantemento.
Documentacin aplicada ao mantemento.
Prevencin de riscos laborais nos procesos de montaxe e mantemento.
Elaboracin de manuais de servizo e mantemento.
BC6. Prevencin de riscos, seguridade e proteccin ambiental
Normativa de prevencin de riscos laborais relativa s infraestruturas comns de tele-

comunicacins.
Normas de seguridade no emprego de mquinas e ferramentas.
Identificacin das causas mis frecuentes de accidentes laborais nas instalacins co-
mns de telecomunicacin.
Equipamentos de proteccin individual e colectiva: caractersticas e medios de uso.
Normativa reguladora en xestin de residuos.
Orde e limpeza como elemento fundamental da seguridade no traballo.
1.1.2 Unidade formativa 2: procesos en instalacins electroacsticas

Cdigo: MP0517_23.
Duracin: 37 horas.

RA1. Caracteriza instalacins electroacsticas interiores, para o que analiza a sa tipo-
loxa e as caractersticas dos equipamentos e dos elementos que as integran.
CA1.1. Describronse e analizronse os conceptos bsicos da electroacstica.
CA1.2. Identificronse os tipos e as caractersticas dos sistemas electroacsticos en
relacin megafona, a sonorizacin e a intercomunicacin no interior dos mbitos
domstico, terciario, industrial, institucional, asistencial, etc.
CA1.3. Identificronse os tipos e as caractersticas das instalacins de acordo coa
normativa.
CA1.4. Identificronse as caractersticas acsticas dos locais.
CA1.6. Identificronse os equipamentos de cada sistema.
CA1.7. Recoeceuse a funcin dos elementos das instalacins.
Pxina 27 de 135
RA2. Configura instalacins electroacsticas, para o que representa as instalacins so-
bre planos e elabora esquemas.
CA2.1. Identificronse as especificacins tcnicas das instalacins electroacstica.
bleamentos, rexistros, etc.).
CA2.3. Determinronse as caractersticas acsticas dos locais que se vaian sonori-
zar.
CA2.5. Elaborronse esquemas, coa simboloxa normalizada.
CA2.7. Seleccionronse elementos das instalacins.
cins.
CA2.11. Aplicouse a normativa e o REBT na configuracin da instalacin.
RA3. Instala sistemas electroacsticos aplicando tcnicas establecidas, e verifica a ade-
cuacin normativa e a calidade das instalacins.
CA3.1. Aplicouse o plan de montaxe dunha instalacin electroacstica.
CA3.4. Verificouse ou executouse a montaxe de canalizacins, e de condutores e
conectadores normalizados.
cin.
CA3.8. Empregronse os materiais con criterios de ptimo aproveitamento nos pro-
cesos de montaxe.
CA3.9. Realizronse tarefas de execucin e verificacin tendo en conta criterios b-
sicos de eficiencia.
CA3.11. Organizouse o traballo en equipo.
RA4. Verifica o funcionamento das instalacins electroacsticas, para o que mide pa-
rmetros e axusta os seus elementos.
CA4.3. Axustronse os equipamentos das instalacins.
Pxina 28 de 135
normativa.
RA5. Mantn instalacins electroacsticas, asignando tarefas e recursos, e verifica a ca-
lidade das intervencins.
rrectivo das instalacins.
avaras.
elementos.
BC1. Caracterizacin de instalacins electroacsticas
Normativa de aplicacin en instalacin e mantemento das instalacins electroacsticas.

Normativa de sistemas electroacsticos en servizos de emerxencia.
Calidades e caractersticas fsicas dun sinal de audio.
Caractersticas acsticas dos locais: rudo, reverberacin, eco, coeficiente de absorcin,
etc.
Pxina 29 de 135
Magnitudes e unidades fundamentais empregadas en electroacstica: nivel de presin
sonora, intelixibilidade da palabra, potencia, etc.
Caractersticas das instalacins electroacsticas de megafona, sonorizacin e interco-
municacin no interior do mbito domstico, terciario, industrial, institucional, asisten-
cial, etc.
Tipos de instalacins electroacsticas segundo a sa funcin: reforzo de audio, emisin
de avisos, msica de fondo, msica de alta calidade, combinacin de palabra e msica,
intercomunicacin, traducin simultnea, etc.
Tipos de instalacins electroacsticas segundo a sa configuracin: sistemas de control
e amplificacin centralizado ou distribudo, sistemas de alta ou baixa impedancia, sis-
temas balanceados ou non balanceados, etc.
Sistemas de audio sobre IP.
Caractersticas dos tipos de sinais empregados en electroacstica: Mic, Line, Aux, etc.
Simboloxa das instalacins electroacsticas.
Evolucins no aspecto tcnico e normativo.
BC2. Configuracin de instalacins electroacsticas
Especificacins tcnicas das instalacins electroacsticas.

Tcnicas para a determinacin das caractersticas acsticas dos locais que cumpra sono-
rizar.
Equipamentos das instalacins electroacsticas: elementos de entrada (fontes de son e
micrfonos), elementos de control e amplificacin (mandos de control, preamplificado-
res, amplificadores e etapas de potencia) e elementos de sada (altofalantes).
Cableamento e conectadores empregados nas instalacins electroacsticas: conectadores
XLR ou Canon, Jack ou TRS, DIN, RCA ou Cinch, Speakon, RJ45, etc.
Clculo dos parmetros das instalacins electroacsticas.
Seleccin de equipamentos e elementos para a montaxe de instalacins.
Configuracin e dimensionamento de elementos e equipamentos de instalacins electro-
acsticas. Posibilidades de ampliacin.
Normativa especfica e REBT: aplicacin configuracin das instalacins.
BC3. Instalacin de sistemas electroacsticos

Tcnicas de montaxe e verificacin de instalacins electroacsticas.
res e conectadores.
Pxina 30 de 135
Traballo en equipo.
BC4. Verificacin do funcionamento das instalacins electroacsticas
Posta en servizo de instalacins electroacsticas.

Parmetros de funcionamento nas instalacins electroacsticas.
Axustes e posta a punto.
Instrumentos e procedementos de medida e verificacin nas instalacins electroacsti-
cas: polmetro, sonmetro, analizador de son, rexistrador grfico, osciloscopio, etc.
BC5. Mantemento de instalacins electroacsticas

mento de fbrica.
Recursos para o mantemento das instalacins. Instrumentos de medida.
Mantemento correctivo. Localizacin de avaras e disfuncins nos equipamentos e nas
instalacins.
Ferramentas e utensilios para a reparacin e o mantemento de instalacins electroacsti-
cas.
Normativa de prevencin de riscos laborais relativa s instalacins electroacsticas.

Identificacin das causas mis frecuentes de accidentes laborais nas instalacins elec-
troacsticas.
Normativa reguladora da xestin de residuos.
Orde e limpeza como elementos fundamentais da seguridade no traballo.
1.1.3 Unidade formativa 3: procesos en instalacins de seguridade

electrnica, circuto pechado de televisin e control de accesos
Cdigo: MP0517_33.
Pxina 31 de 135
Duracin: 30 horas.

RA1. Caracteriza instalacins de seguridade electrnica, circutos pechados de televi-
sin (CPTV) e control de accesos, para o que analiza a sa tipoloxa e as caractersticas
dos equipamentos e dos elementos que as integran.
CA1.1. Describronse e analizronse os conceptos bsicos da seguridade electrnica
en relacin coa intrusin, o incendio e a deteccin de gases.
CA1.2. Describronse e analizronse os conceptos bsicos dos sistemas de CPTV e
de control de accesos.
CA1.3. Identificronse os tipos e as caractersticas das instalacins consonte a nor-
mativa.
CA1.4. Identificronse os tipos e as caractersticas dos sistemas de seguridade elec-
trnica fronte intrusin, o incendio e a acumulacin de gases nocivos, nos mbitos
domstico, terciario, industrial, institucional, e asistencial, etc.
CA1.5. Identificronse os tipos e as caractersticas dos sistemas de CPTV.
CA1.6. Identificronse os tipos e as caractersticas dos sistemas de control de acce-
sos.
CA1.8. Identificronse os equipamentos de cada sistema.
CA1.9. Recoeceuse a funcin dos elementos das instalacins.
RA2. Configura instalacins de seguridade electrnica, CPTV e control de accesos, para
o que representa as instalacins sobre planos e elabora esquemas.
CA2.1. Identificronse as especificacins tcnicas das instalacins de seguridade
electrnica, CPTV e control de accesos.
bleamentos, rexistros, etc.).
CA2.3. Determinronse as caractersticas fsicas dos locais que cumpra controlar.
CA2.5. Elaborronse os esquemas, coa simboloxa normalizada.
CA2.7. Seleccionronse elementos das instalacins.
cins.
CA2.11. Aplicouse a normativa e o REBT na configuracin da instalacin.
RA3. Instala sistemas de seguridade electrnica, CPTV e control de accesos aplicando
tcnicas establecidas, e verifica a adecuacin normativa e a calidade das instalacins.
CA3.1. Aplicouse o plan de montaxe dunha instalacin de seguridade electrnica.
CA3.2. Aplicouse o plan de montaxe dunha instalacin de CPTV e dunha instala-
cin de control de accesos.
Pxina 32 de 135
CA3.5. Verificouse ou executouse a montaxe de canalizacins, e dos condutores e
os conectadores normalizados.
cin.
CA3.9. Empregronse os materiais con criterios de ptimo aproveitamento nos pro-
cesos de montaxe.
CA3.10. Realizronse tarefas de execucin e verificacin tendo en conta criterios
bsicos de eficiencia.
CA3.12. Organizacin do traballo en equipo.
RA4. Verifica o funcionamento das instalacins de seguridade electrnica, CPTV e con-
trol de accesos, medindo parmetros e axustando os seus elementos.
CA4.3. Axustronse os equipamentos das instalacins.
normativa.
RA5. Mantn instalacins de seguridade electrnica, CPTV e control de accesos, asig-
nando tarefas e recursos, e verifica a calidade das intervencins.
rrectivo das instalacins.
avaras.
elementos.
identifica os riscos asociados, as como as medidas e os equipamentos para os previr.
Pxina 33 de 135
BC1. Caracterizacin de instalacins de seguridade electrnica, CPTV e control de ac-

cesos
Normativa de aplicacin en instalacin e mantemento das instalacins de seguridade

electrnica, CPTV e control de accesos.
Normativa de aplicacin seguridade privada e proteccin de datos.
Instalacins de seguridade electrnica. Tecnoloxa empregada: sistemas convencionais e
sistemas analxicos.
Instalacins de CPTV. Tecnoloxa empregada: sistemas de CPTV con cables e sen fos,
sistemas sobre IP, vdeo intelixente, etc.
Instalacins de control de accesos. Tecnoloxa empregada: sistemas con cables de baixo
nivel, sistemas baixo soporte informtico de alto nivel, etc.
Caractersticas do cableamento e conectadores empregados nas instalacins de seguri-
dade electrnica, CPTV e control de accesos.
Simboloxa das instalacins de seguridade electrnica, de CPTV e de control de acce-
sos.
Evolucins a nivel tcnico e normativo.
BC2. Configuracin de instalacins de seguridade electrnica, CPTV e control de acce-

sos
Especificacins tcnicas das instalacins de seguridade electrnica, de CPTV e de con-

trol de accesos.
Parmetros fsicos e condicins ambientais que afectan as instalacins de seguridade
electrnica.
Tcnicas para a determinacin das caractersticas fsicas dos locais que cumpra contro-
lar.
Elementos das instalacins de seguridade electrnica: sensores, centrais de control,
elementos de sinalizacin, elementos de comunicacin co exterior, etc. Tipos e caracte-
rsticas.
Pxina 34 de 135
Elementos das instalacins de CPTV: cmaras, mandos de control de cmaras, monito-
res, videogravadores, multiplexores, xeradores de cuadrantes e servidores web, etc. Ti-
pos e caractersticas.
Elementos das instalacins de control de accesos: teclados, lectores, elementos e soft-
ware de control, etc. Tipos e caractersticas.
Clculo dos parmetros das instalacins de seguridade electrnica, CPTV e control de
accesos.
Seleccin de equipamentos e elementos para a montaxe de instalacins.
Configuracin e dimensionamento de elementos e equipamentos de instalacins de se-
guridade electrnica, CPTV e control de accesos. Posibilidades de ampliacin.
Normativa especfica e REBT: aplicacin configuracin das instalacins.
BC3. Instalacin de sistemas de seguridade electrnica, CPTV e control de accesos

Tcnicas de montaxe e verificacin de instalacins de seguridade electrnica, CPTV e
control de accesos.
res coaxiais, mangas de condutores para seguridade electrnica, condutores de pares ou
fibra ptica, etc.
Programacin de centrais de incendio, intrusin e deteccin de gases.
Traballo en equipo.
BC4. Verificacin do funcionamento das instalacins de seguridade electrnica, CPTV e

control de accesos
Posta en servizo de instalacins de seguridade electrnica, CPTV e control de accesos.

Parmetros de funcionamento nas instalacins de seguridade electrnica, CPTV e con-
trol de accesos.
Axustes e posta a punto.
Instrumentos e procedementos de medida e verificacin nas instalacins de seguridade
electrnica, CPTV e control de accesos: polmetro, medidor de intensidade de campo,
analizador de espectros, osciloscopio, etc.
Pxina 35 de 135
BC5. Mantemento de instalacins de seguridade electrnica, CPTV e control de accesos

mento de fbrica.
Recursos para o mantemento das instalacins. Instrumentos de medida.
Mantemento correctivo. Localizacin de avaras e disfuncins nos equipamentos e nas
instalacins.
Ferramentas e utensilios para a reparacin e o mantemento de instalacins de segurida-
de electrnica, CPTV e control de accesos.
Normativa de prevencin de riscos laborais relativa s instalacins de seguridade elec-

trnica, CPTV e control de accesos.
Identificacin das causas mis frecuentes de accidentes laborais nas instalacins de se-
guridade electrnica, CPTV e control de accesos.
Normativa reguladora en xestin de residuos.
1.1.4 Orientacins pedagxicas

Este mdulo profesional capacita para desempear as funcins de deseo, desenvolvemen-
to, montaxe, supervisin e mantemento dunha instalacin de recepcin e distribucin de
sinais de telefona, radio e televisin, dunha instalacin de portara e videoportara auto-
mticas, dunha instalacin electroacstica de interior, dunha instalacin de seguridade
electrnica de intrusin, incendio e deteccin de gases, dunha instalacin de CPTV e du-
nha instalacin de control de accesos de tipo domstico, terciario, industrial, institucional
e asistencial, etc.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como:
Identificacin da normativa.
Interpretacin de esbozos e planos.
Configuracin de instalacins de infraestruturas comns de telecomunicacins en
edificios.
Configuracin de instalacins de portara e videoportara automticas, instalacins
electroacsticas de interior, de seguridade electrnica de intrusin, incendio e detec-
cin de gases, de CPTV e de control de accesos.
Identificacin e seleccin dos equipamentos e dos elementos da instalacin.
Pxina 36 de 135
Elaboracin e planificacin de memorias tcnicas, plans de montaxe, posta en servi-
zo e mantemento.
Redaccin de estudos bsicos de seguridade e sade laboral.
As actividades profesionais asociadas a esta funcin aplcanse en:
Definicin das caractersticas da instalacin e localizacin dos equipamentos.
Xestin dos recursos e dos equipamentos da instalacin, consonte a normativa e re-
coecendo o anteproxecto.
Configuracin, clculo e seleccin dos elementos e dos sistemas propios das instala-
cins comns de telecomunicacins.
Configuracin e seleccin dos elementos e dos sistemas propios das instalacins de
portara e videoportara automticas, instalacins electroacsticas de interior, de se-
guridade electrnica de intrusin, incendio e deteccin de gases, de CPTV e de con-
trol de accesos.
Organizacin e montaxe de instalacins comns de telecomunicacins, de instala-
cins de portara e videoportara automticas, interiores de electroacstica, de segu-
ridade electrnica de intrusin, incendio e deteccin de gases, de CPTV e de control
de accesos.
Posta en marcha e verificacin do funcionamento das instalacins de telecomunica-
cins, de portara e videoportara automticas, electroacsticas en interiores, de se-
guridade electrnica de intrusin, incendio e deteccin de gases, de CPTV e de con-
trol de accesos.
Elaboracin da documentacin grfica e dos esquemas a partir dos datos obtidos,
consonte a normativa e os requisitos do anteproxecto.
Desenvolvemento, coordinacin e supervisin das intervencins de montaxe e/ou
mantemento das instalacins e dos equipamentos.
Documentacin da xestin de mantemento e reparacin de instalacins e equipa-
mentos, deseando as operacins de comprobacin, substitucin dos seus elementos
e axustes dos equipamentos, en condicins de calidade, seguridade e respecto polo
medio.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), e), f), g), h), i),
k), l), n), ) e o) do ciclo formativo, e as competencias a), b), d), e), f), g), h), j) e k).
As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os ob-
xectivos do mdulo versarn sobre:
Identificacin dos tipos de instalacins para a captacin e a distribucin de sinais de
telefona, radio e televisin no mbito de edificios.
Identificacin dos tipos de instalacins de portara e videoportara automticas, inte-
riores de electroacstica, de seguridade electrnica de intrusin, incendio e detec-
cin de gases, de CPTV e de control de accesos.
Configuracin e seleccin dos sistemas e dos elementos da instalacin.
Respecto pola normativa no deseo e no desenvolvemento da instalacin.
Planificacin da montaxe e verificacin de instalacins tipo.
Desenvolvemento de procedementos de configuracin e posta en marcha.
Elaboracin de plans de mantemento.
Pxina 37 de 135
1.2 Mdulo profesional: tcnicas e procesos en
instalacins elctricas
Cdigo: MP0518.
Duracin: 240 horas.
1.2.1 Unidade formativa 1: tcnicas e procesos en instalacins elctri-

cas de vivendas, de edificios e de locais de tipo comercial e in-
dustrial
Cdigo: MP0518_13.
Duracin: 130 horas.

RA1. Traza instalacins elctricas en vivendas, en edificios e en locais de tipo comer-
cial e industrial, para o que interpreta planos de obra civil e esquemas elctricos, tendo
en conta a relacin entre os trazados, os equipamentos, os elementos e a sa localiza-
cin.
CA1.1. Identificronse as caractersticas das instalacins elctricas de vivendas, de
edificios e de diversos tipos de locais: de pblica concorrencia, con risco de incendio
ou explosin, con caractersticas especiais, etc.
CA1.2. Verificouse a coincidencia entre os datos dos planos e a situacin das insta-
lacins.
CA1.3. Identificouse o trazado da instalacin en obra.
CA1.4. Relacionronse os espazos e os elementos da instalacin coa sa localiza-
cin.
CA1.5. Comprobouse que o trazado da instalacin non interfira con outras existentes
ou previstas.
CA1.6. Identificronse posibles continxencias e formulronse solucins.
CA1.7. Elaborronse esbozos con propostas de solucins das continxencias.
CA1.8. Aplicronse as normas regulamentarias na traza.
CA1.9. Aplicronse tcnicas especficas de marcaxe e de traza de instalacins.
RA2. Elabora programas de montaxe das instalacins elctricas en vivendas, en edifi-
cios e en locais de tipo comercial e industrial, para o que establece a secuencia das acti-
vidades e identifica os recursos que cumpra empregar.
CA2.1. Recoeceuse a documentacin da montaxe.
CA2.2. Identificronse as fases do plan de montaxe.
CA2.3. Asignronselle recursos a cada fase de montaxe.
CA2.4. Tvose en conta o abastecemento e a provisin de materiais.
CA2.5. Comprobouse a idoneidade dos equipamentos, as mquinas, as ferramentas,
os equipamentos de proteccin e os medios auxiliares.
CA2.6. Tivronse en conta as medidas de seguridade requiridas en cada fase.
CA2.7. Programronse as actividades para cada fase da montaxe.
Pxina 38 de 135
CA2.8. Elaborouse a documentacin necesaria para o seguimento do plan de monta-
xe.
CA2.9. Planificronse as intervencins para a montaxe coas condicins de calidade
e seguridade establecidas.
CA2.10. Programronse as actividades de xeito que se eviten interferencias.
CA2.11. Determinronse probas de posta en servizo e seguridade elctrica.
RA3. Monta instalacins elctricas en vivendas, edificios, no contorno de edificios e en
locais de tipo comercial e industrial, con aplicacin de tcnicas e procedementos espec-
ficos, consonte a normativa de seguridade.
CA3.1. Identificronse nos esquemas ou nos planos as partes da instalacin.
CA3.2. Seleccionronse os elementos de cada instalacin para a sa montaxe.
CA3.3. Conformronse ou mecanizronse caixas, canalizacins e condutores.
CA3.4. Montronse sistemas de iluminacin interior, inclundo equipamentos de
control e regulacin para cada tipo de lmpada.
CA3.5. Montronse sistemas de iluminacin de emerxencia.
CA3.6. Montronse as canalizacins axeitadas en cada caso.
CA3.7. Tendronse e marcronse condutores, evitando cruzamentos.
CA3.8. Fixronse os mecanismos das instalacins.
CA3.9. Conectronse os condutores e/ou os mecanismos.
CA3.10. Montronse as proteccins elctricas adecuadas tipoloxa da instalacin.
CA3.11. Montronse sistemas de compensacin de enerxa reactiva.
CA3.12. Realizronse probas e medidas regulamentarias.
CA3.13. Utilizronse as mquinas e as ferramentas adecuadas para cada instalacin.
CA3.14. Aplicronse criterios de calidade nas intervencins.
CA3.15. Aplicouse a normativa na montaxe das instalacins.
RA4. Verifica o funcionamento das instalacins elctricas en vivendas, en edificios e en
locais de tipo comercial e industrial, efectuando probas e medidas, e comprobando que
os parmetros da instalacin respondan normativa.
CA4.1. Verificouse a adecuacin das instalacins elctricas de edificios s instru-
cins do REBT.
CA4.2. Realizronse medidas regulamentarias nos circutos elctricos das instala-
cins.
CA4.3. Realizronse probas de funcionamento.
CA4.4. Comprobronse os valores de illamento das instalacins.
CA4.5. Comprobronse os valores de rixidez dielctrica da instalacin.
CA4.6. Verificouse a resistencia da toma de terra e a corrente de fuga da instalacin.
CA4.7. Rexistrronse os valores dos parmetros caractersticos.
CA4.8. Verificouse a sensibilidade de disparo dos interruptores diferenciais e das
proteccins.
CA4.9. Analizouse a rede para detectar harmnicos e perturbacins.
CA4.10. Realizronse verificacins tpicas en locais de pblica concorrencia, con
risco de incendio ou explosin e con caractersticas especiais, segundo o REBT.
CA4.11. Interpretouse a documentacin relativa verificacin e posta en servizo das
instalacins elctricas, e elaborouse a memoria tcnica de deseo e o certificado da
instalacin.
Pxina 39 de 135
RA5. Diagnostica avaras ou disfuncins nas instalacins elctricas en vivendas, en edi-
ficios e en locais de tipo comercial e industrial, para determinar as sas causas, e propn
solucins.
CA5.1. Definronse e aplicronse procedementos de intervencin na diagnose de
avaras e de disfuncins.
CA5.2. Seleccionronse equipamentos de medida e verificacin.
CA5.3. Identificronse os circutos afectados.
CA5.4. Clasificronse e describronse as avaras mis habituais.
CA5.5. Verificronse os sntomas das avaras a travs das medidas realizadas e da
observacin do comportamento das instalacins.
CA5.6. Determinouse o alcance da avara.
CA5.7. Propuxronse hipteses das causas das avaras e da sa repercusin.
CA5.8. Localizouse a orixe da avara.
CA5.9. Propuxronse solucins para a resolucin da avara ou da disfuncin.
CA5.10. Elaborronse documentos de rexistro de avaras.
RA6. Repara avaras en instalacins elctricas en vivendas, en edificios e en locais de
tipo comercial e industrial, aplicando tcnicas e procedementos especficos, e comproba
a restitucin do funcionamento.
CA6.1. Planificronse as intervencins de reparacin.
CA6.2. Relacionronse os esquemas elctricos da instalacin cos elementos que
cumpra substitur.
CA6.3. Seleccionronse as ferramentas e os utensilios necesarios.
CA6.4. Substituronse os mecanismos, os equipamentos, os condutores, etc., respon-
sables da avara.
CA6.5. Comprobouse a compatibilidade dos elementos que haxa que substitur.
CA6.6. Realizronse axustes nos equipamentos e elementos intervidos.
CA6.7. Verificouse a funcionalidade da instalacin logo da intervencin.
CA6.8. Actualizouse o histrico de avaras.
RA7. Realiza o mantemento preventivo, preditivo e correctivo das instalacins elctri-
cas en vivendas, en edificios e en locais de tipo comercial e industrial, para o que anali-
za plans de mantemento e a normativa relacionada.
CA7.1. Recoeceuse a normativa de aplicacin.
CA7.2. Planificronse as intervencins segundo o tipo de mantemento.
CA7.3. Definronse as operacins de mantemento preventivo das instalacins.
CA7.4. Medronse parmetros en puntos crticos da instalacin.
CA7.5. Realizronse operacins de mantemento preventivo, preditivo e correctivo.
CA7.6. Elaborronse os informes de continxencia e os histricos.
RA8. Cumpre a normativa de prevencin de riscos laborais e de proteccin ambiental, e
CA8.2. Operouse con mquinas e ferramentas consonte as normas de seguridade.
CA8.4. Recoecronse os elementos de seguridade (proteccins, alarmas, paros de
emerxencia, etc.) e os equipamentos de proteccin individual e colectiva (calzado,
Pxina 40 de 135
proteccin ocular, indumentaria, etc.) que cumpra empregar nas operacins de mon-
taxe e mantemento.
medidas de seguridade e de proteccin persoal requiridas.
CA8.7. Identificronse as posibles fontes de contaminacin ambiental.
CA8.10. Operouse tendo en conta as disposicins regulamentarias para a proteccin
da sade e a seguridade dos traballadores fronte ao risco elctrico.
BC1. Traza de instalacins elctricas en vivendas, en edificios e en locais de tipo comer-

cial e industrial
Tipoloxa e caractersticas das instalacins interiores e das instalacins elctricas co-

mns do edificio: garaxes, iluminacins de zonas comns, subministracin elctrica do
ascensor ou dos sistemas de telecomunicacins, etc.
Tipoloxa e caractersticas das instalacins elctricas en locais de pblica concorrencia,
con risco de incendio ou explosin, de caractersticas ou con fins especiais, etc.
Elementos das instalacins elctricas: receptores, mecanismos, proteccins elctricas,
canalizacins e condutores, etc.
Elementos das instalacins elctricas de iluminacin interior. Equipamentos e sistemas
de iluminacin normal e de emerxencia: lmpadas, luminarias e equipamentos de con-
trol e regulacin.
Tcnicas de marcaxe e traza.
Traza de instalacins en edificios destinados principalmente a vivendas, en locais de
pblica concorrencia, destinados a industrias, con caractersticas especiais, etc.
Interpretacin de esbozos, esquemas e planos elctricos normalizados.
Normas de aplicacin: regulamento electrotcnico de baixa tensin, normas UNE, do-
cumentos base do cdigo tcnico da edificacin, etc.
Simboloxa normalizada relativa s instalacins elctricas.
Identificacin e anlise de continxencias e propostas de solucins.
BC2. Elaboracin de procesos da montaxe de instalacins elctricas en vivendas, en edi-

ficios e en locais de tipo comercial e industrial
Plan de montaxe das instalacins elctricas.

Abastecemento de materiais e elementos para a montaxe de instalacins.
Procedementos de control dos avances da montaxe e da calidade.
Procedementos de control de almacenamento e provisin de materiais.
Documentacin necesaria para o seguimento do plan de montaxe.
Seguridade aplicada montaxe de elementos e sistemas de instalacins elctricas.
Pxina 41 de 135
Tempos necesarios por unidade de obra.
Planificacin de probas de seguridade e posta en servizo.
Supervisin da montaxe de instalacins elctricas:
Procesos de montaxe (traza da obra, medicins e cantidades).
Provisin de equipamentos, mquinas e ferramentas.
Rendementos de tempos necesarios por unidade de obra.
Plan de calidade (aseguramento da calidade).
BC3. Montaxe das instalacins elctricas en vivendas, en edificios e en locais de tipo

comercial e industrial
Esquemas de instalacins elctricas: interpretacin, tipoloxa e caractersticas.

Procedemento de montaxe en instalacins elctricas.
Tcnicas de montaxe de instalacins comns nos edificios: iluminacin, sistemas de
bombeamento para sotos, electrificacin de garaxes comunitarios, alimentacin de apa-
rellos elevadores, etc.
Tcnicas de montaxe nas instalacins elctricas en vivendas.
Tcnicas de montaxe dos elementos de proteccin de persoas e instalacins en vivendas,
edificios e locais.
Instalacin de circutos e caractersticas. Montaxe de instalacins elctricas en locais de
pblica concorrencia, con caractersticas especiais, etc.
Tcnicas de montaxe nas instalacins de iluminacin interior. Tipos de lmpadas e
equipamentos auxiliares de control e regulacin.
Tcnicas de montaxe nas instalacins de iluminacin de emerxencia: iluminacin de se-
guridade (de evacuacin, ambiente ou antipnico, e zonas de alto risco) e de substitu-
cin.
Montaxe de receptores elctricos: aparellos de caldeamento, motores, condensadores,
etc.
Probas e medidas regulamentarias.
Mquinas e ferramentas empregadas na montaxe das instalacins.
Criterios de calidade na montaxe de instalacins.
Aplicacin do regulamento electrotcnico de baixa tensin e das normas UNE en insta-
lacins elctricas.
BC4. Verificacin de instalacins de vivendas en edificios destinados a vivendas e en lo-

cais de tipo comercial e industrial
Tcnicas e procedementos para a posta en servizo de instalacins elctricas.

Verificacins e puntos de control de instalacins elctricas en vivendas, en edificios e
en locais con risco de incendio ou explosin, con fins especiais, etc., segundo o REBT.
Especificacins tcnicas dos equipamentos de medida.
Medidas especficas para a verificacin e a posta en servizo de instalacins elctricas:
medidas de tensin, intensidade e continuidade.
Medidas de potencias elctricas e factor de potencia, de rixidez dielctrica, de resistivi-
dade do terreo e resistencia de posta a terra, de sensibilidade de aparellos de corte e pro-
Pxina 42 de 135
teccin, de illamento, de intensidade de fuga a terra, de presunta intensidade de curto-
circuto e de taxas de harmnicos e perturbacins. Medidas con analizador-rexistrador
de redes e software asociado a el para control de histricos.
Comprobacin de proteccins e posta a terra.
Documentacin relativa verificacin e posta en servizo das instalacins elctricas.
Certificado de instalacin e memoria tcnica de deseo.
BC5. Diagnose de avaras en instalacins elctricas de vivendas, en edificios e en locais

de tipo comercial e industrial
Diagnstico de avaras: tcnicas e equipamentos de deteccin. Avaras tipo nas instala-

cins elctricas.
Equipamento de medida e verificacin para a deteccin de avaras nas instalacins.
Elementos e sistemas susceptibles de producir avaras nas instalacins elctricas.
Disfuncins e elementos distorsionadores nas instalacins elctricas.
Tcnicas para a deteccin de avaras producidas pola parasitaxe e o rudo elctrico. Me-
didas con analizador-rexistrador de redes elctricas.
Medicins especficas de control de disfuncins e avaras.
Procedementos para a formulacin de hipteses das avaras, segundo a sa orixe.
Documentacin para o control de histrico de avaras. Avaras mis habituais.
BC6. Reparacin de avaras de elementos e sistemas utilizados nas instalacins elctri-

cas de vivendas, en edificios e en locais de tipo comercial e industrial
Planificacin do proceso de reparacin e substitucin de elementos e sistemas.

Interpretacin de esquemas elctricos en relacin coas avaras.
Ferramentas e utensilios necesarios para levar a cabo a reparacin de avaras.
Substitucin do elemento responsable da avara.
Ferramentas de control ou informticas para a documentacin da reparacin e a substi-
tucin de elementos.
Compatibilidade de elementos. Recoecemento de caractersticas de elementos.
Tcnicas de axustes de receptores e sistemas: valores de tensin, resistencia e intensida-
de, etc.
Verificacin da funcionalidade das instalacins logo da intervencin.
Documentacin de control de avaras.
BC7. Mantemento nas instalacins elctricas de vivendas, en edificios e en locais de tipo

comercial e industrial
Normativa de aplicacin relativa ao mantemento de instalacins elctricas.

Mantemento preventivo, preditivo e correctivo de instalacins elctricas.
Seguridade no mantemento de instalacins elctricas.
Previsin de avaras: inspeccins e revisins peridicas.
Planificacin do mantemento das instalacins elctricas.
Pxina 43 de 135
Equipamentos e aparellos de medida usados no mantemento de instalacins elctricas.
Documentacin relativa ao mantemento das instalacins.
Normativa de prevencin de riscos laborais relativa ao mantemento de instalacins elc-

tricas.
Medios e equipamentos de proteccin individual e colectiva: caractersticas e criterios
de uso.
Normativa de xestin de residuos, de proteccin ambiental e de prevencin de riscos la-
borais.
Disposicins regulamentarias para a proteccin da sade e a seguridade dos traballado-
res fronte ao risco elctrico.
1.2.2 Unidade formativa 2: tcnicas e procesos en redes de distribu-

cin en baixa tensin e instalacins de enlace
Cdigo: MP0518_23.
Duracin: 70 horas.

RA1. Traza instalacins de enlace e redes elctricas de distribucin en baixa tensin,
para o que interpreta planos de obra civil e esquemas elctricos, tendo en conta a rela-
cin entre os trazados, os equipamentos e os elementos, e a sa localizacin.
CA1.1. Identificronse as caractersticas dos elementos das instalacins de enlace.
CA1.2. Identificronse as caractersticas dos elementos das redes elctricas de dis-
tribucin, tanto areas como subterrneas, as como das acometidas elctricas.
CA1.3. Identificronse os tipos de subministracins elctricas.
lacins.
cin.
ou previstas.
RA2. Elabora programas de montaxe das instalacins elctricas de enlace e de redes de
distribucin en baixa tensin, para o que establece a secuencia das actividades e identi-
fica os recursos que cumpra empregar.
Pxina 44 de 135
CA2.4. Tvose en conta o almacenamento e a provisin de materiais.
xe.
RA3. Aplica tcnicas de montaxe e conexin de elementos de instalacins de enlace e
de redes de distribucin en baixa tensin, para o que analiza programas de montaxe, e
describe as operacins.
CA3.1. Relacionronse as fases da montaxe cos plans de calidade e de montaxe.
CA3.2. Identificronse as tcnicas de trazado e de marcaxe de instalacins de enlace
e de redes de distribucin.
CA3.3. Montronse e conectronse elementos das instalacins de enlace e das redes
distribucin.
CA3.4. Seleccionouse a maquinaria lixeira e pesada especfica de cada fase da mon-
taxe.
CA3.5. Documentronse as fases e as posibles continxencias da montaxe.
CA3.6. Relacionronse os elementos e os equipamentos coas sas caractersticas es-
pecficas de montaxe.
CA3.7. Identificronse os medios tcnicos para a montaxe de instalacins de enlace
e das redes de distribucin.
RA4. Verifica o funcionamento das instalacins de enlace e de distribucin elctrica en
baixa tensin, efectuando probas e medidas, e comproba que os parmetros da instala-
cin respondan normativa.
CA4.1. Verificouse a adecuacin das instalacins elctricas de enlace e de distribu-
cin elctrica en baixa tensin s instrucins do REBT.
CA4.2. Analizronse e clasificronse os equipamentos de medida e verificacin se-
gundo as sas especificacins tcnicas consonte normativa.
cins.
CA4.9. Verificronse as proteccins elctricas.
CA4.11. Interpretouse a documentacin relativa verificacin e a posta en servizo
das instalacins elctricas.
RA5. Diagnostica avaras ou disfuncins nas instalacins elctricas de enlace e de dis-
tribucin elctrica en baixa tensin para determinar as sas causas, e propn solucins.
Pxina 45 de 135
RA6. Repara avaras en instalacins elctricas de enlace e de distribucin en baixa ten-
sin, aplicando tcnicas e procedementos especficos, e comproba a restitucin do fun-
cionamento.
cumpra substitur.
sables da avara.
cas de enlace e de distribucin en baixa tensin, para o que analiza plans de mantemen-
to e a normativa relacionada.
taxe e mantemento.
Pxina 46 de 135
BC1. Traza de instalacins elctricas de enlace e redes elctricas de distribucin en bai-

xa tensin
Tipoloxa, caractersticas e aplicacins das instalacins elctricas de enlace: caixa xeral

de proteccin, lia xeral de alimentacin, derivacin individual, contadores e dispositi-
vo xeral individual de mando e proteccin.
Esquemas de instalacin das instalacins de enlace.
Tipoloxa, caractersticas e aplicacins das instalacins de distribucin en baixa tensin.
Redes areas e subterrneas. Acometidas elctricas.
Elementos das instalacins elctricas de enlace e das redes elctricas de distribucin en
baixa tensin: proteccins elctricas, canalizacins e condutores, etc.
Traza de redes elctricas de enlace e de distribucin en baixa tensin.
Interpretacin de esbozos, esquemas e planos elctricos.
Normas de aplicacin: regulamento electrotcnico de baixa tensin, normas UNE, etc.
Identificacin e anlise de continxencias e propostas de solucins.
BC2. Elaboracin de procesos da montaxe de instalacins elctricas de enlace e de dis-

tribucin elctrica en baixa tensin
Plan de montaxe das instalacins elctricas de enlace e de distribucin elctrica en baixa

tensin.
Pxina 47 de 135
BC3. Tcnicas de montaxe de instalacins de enlace e de redes elctricas de distribu-

cin en baixa tensin
Fases de montaxe e procedementos especficos das instalacins de enlace e das redes de

distribucin.
Plans de calidade no proceso de montaxe.
Tcnicas de montaxe e conexin de elementos das instalacins de enlace e das redes de
distribucin de enerxa.
Tcnicas especficas empregadas na montaxe de instalacins areas e subterrneas.
Maquinaria lixeira e pesada, e ferramenta empregada na realizacin e na montaxe de
canalizacins, e na conexin de condutores.
Ferramentas na montaxe de luminarias e equipamentos de iluminacin.
Documentacin das fases e as posibles continxencias da montaxe.
BC4. Verificacins de instalacins de enlace e de distribucin elctrica en baixa tensin

Verificacins e puntos de control de instalacins elctricas de enlace e de redes de dis-
tribucin segundo o REBT.
Especificacins tcnicas e uso dos equipamentos de medida.
Documentacin relativa verificacin e a posta en servizo das instalacins elctricas.
BC5. Diagnose de avaras en instalacins elctricas de instalacins de enlace e de dis-

tribucin elctrica en baixa tensin

cins de enlace e de distribucin elctrica en baixa tensin.
Equipamento de medida e verificacin para a deteccin de avaras nas instalacins.
Pxina 48 de 135

cas de enlace e de distribucin elctrica en baixa tensin

tucin de elementos.
Tcnicas de axustes de receptores e sistemas: valores de tensin, resistencia, intensida-
de, etc.
BC7. Mantemento nas instalacins elctricas de enlace e de distribucin en baixa ten-

sin

Planificacin do mantemento das instalacins elctricas. Puntos crticos.
Normativa de prevencin de riscos laborais relativa ao mantemento de instalacins de

enlace e redes de distribucin en baixa tensin.
de uso.
borais.
1.2.3 Unidade formativa 3: tcnicas e procesos en instalacins elctri-

cas de iluminacin exterior
Cdigo: MP0518_33.
Duracin: 40 horas.
Pxina 49 de 135
RA1. Traza instalacins de iluminacin exterior, para o que interpreta planos de obra
civil e esquemas elctricos, tendo en conta a relacin entre os trazados, os equipamentos
e os elementos, e a sa localizacin.
CA1.1. Identificronse as caractersticas das instalacins de iluminacin exterior e
dos equipamentos empregados nelas.
CA1.2. Identificronse os tipos de instalacins de iluminacin exterior.
lacins.
cin.
ou previstas.
RA2. Elabora programas de montaxe das instalacins elctricas de iluminacin exterior,
para o que establece a secuencia das actividades e identifica os recursos que cumpra
empregar.
CA2.4. Tvose en conta o almacenamento e a provisin de materiais.
xe.
RA3. Aplica tcnicas de montaxe e conexin de elementos de instalacins de ilumina-
cin exterior, para o que analiza programas de montaxe, e describe as operacins.
CA3.1. Relacionronse as fases da montaxe cos plans de calidade e de montaxe.
CA3.2. Identificronse as tcnicas de trazado e de marcaxe de instalacins de ilumi-
nacin exterior.
CA3.3. Montronse e conectronse elementos das instalacins de iluminacin exte-
rior, tanto areas como subterrneas.
CA3.4. Seleccionouse a maquinaria lixeira e pesada especfica, de cada fase da mon-
taxe.
CA3.5. Documentronse as fases e as posibles continxencias da montaxe.
Pxina 50 de 135
CA3.6. Relacionronse os elementos e os equipamentos coas sas caractersticas es-
pecficas de montaxe.
CA3.7. Identificronse os medios tcnicos para a montaxe de instalacins de ilumi-
nacin exterior.
RA4. Verifica o funcionamento das instalacins de iluminacin exterior, efectuando
probas e medidas, e comproba que os parmetros da instalacin respondan normativa.
CA4.1. Verificouse a adecuacin das instalacins elctricas de iluminacin exterior
s instrucins do REBT.
CA4.2. Analizronse e clasificronse os equipamentos de medida e verificacin se-
gundo as sas especificacins tcnicas e consonte a normativa.
cins.
CA4.9. Verificouse a sensibilidade de disparo dos interruptores diferenciais e das
proteccins.
CA4.11. Interpretouse a documentacin relativa verificacin e a posta en servizo
das instalacins elctricas.
RA5. Diagnostica avaras ou disfuncins nas instalacins elctricas de iluminacin exte-
rior para determinar as sas causas, e propn solucins.
RA6. Repara avaras en instalacins elctricas de iluminacin exterior, aplicando tcni-
cas e procedementos especficos, e comproba a restitucin do funcionamento.
cumpra substitur.
sables da avara.
Pxina 51 de 135
cas de iluminacin exterior, para o que analiza plans de mantemento e a normativa rela-
cionada.
taxe e mantemento.
BC1. Traza de instalacins elctricas de iluminacin exterior
Tipoloxa, caractersticas e aplicacins das instalacins elctricas de iluminacin exte-

rior.
Elementos das instalacins elctricas: proteccins elctricas, canalizacins e conduto-
res, etc.
Elementos especficos das instalacins de iluminacin exterior: lmpadas, soportes e
luminarias. Equipamentos de control e regulacin: interruptores crepusculares, interrup-
tores horarios astronmicos, estabilizadores-redutores de fluxo luminoso e sistemas de
telexestin, etc.
Traza de redes elctricas de iluminacin exterior.
Pxina 52 de 135
Elaboracin de esbozos, esquemas e planos elctricos.
Normas de aplicacin: regulamento electrotcnico de baixa tensin, normas UNE, etc.
Interpretacin de esbozos, esquemas e planos elctricos e de obra civil.
Identificacin e anlise de continxencias e propostas de solucin.
BC2. Elaboracin de procesos da montaxe de instalacins elctricas de iluminacin exte-

rior
Plan de montaxe das instalacins elctricas de iluminacin exterior.

BC3. Tcnicas de montaxe de instalacins elctricas de iluminacin exterior
Fases e procedementos especficos das instalacins de iluminacin exterior.

Plans de calidade no proceso de montaxe.
Tcnicas de montaxe e conexin especficas das instalacins de iluminacin exterior.
Montaxe de bculos e soportes, e de luminarias.
Tcnicas especficas empregadas na montaxe de instalacins areas e subterrneas.
Maquinaria lixeira e pesada, e ferramenta empregada na realizacin e na montaxe de
canalizacins, e na conexin de condutores.
Ferramentas na montaxe de luminarias e equipamentos de iluminacin.
Documentacin das fases e as posibles continxencias da montaxe.
BC4. Verificacins de instalacins de iluminacin exterior

Verificacins e puntos de control de instalacins elctricas de iluminacin exterior se-
gundo o REBT.
Especificacins tcnicas dos equipamentos de medida.
Pxina 53 de 135
Documentacin relativa verificacin e posta en servizo das instalacins elctricas.
BC5. Diagnose de avaras en instalacins elctricas de iluminacin exterior

cins de iluminacin exterior.
Equipamento para a medida e verificacin, para a deteccin de avaras nas instalacins.

cas de iluminacin exterior

tucin de elementos.
Tcnicas de axustes de receptores e sistemas: valores de tensin, resistencia e intensida-
de, etc.
BC7. Mantemento nas instalacins elctricas de iluminacin exterior

Planificacin do mantemento das instalacins elctricas. Puntos crticos.
Pxina 54 de 135

tricas de iluminacin exterior.
de uso.
borais.

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de su-
pervisin da montaxe e o mantemento, e de verificacin en instalacins elctricas de baixa
tensin no contorno de edificios, en instalacins de enlace, no interior de vivendas, en lo-
cais de pblica concorrencia, con risco de incendio ou explosin, e con caractersticas es-
peciais, en redes elctricas de distribucin en baixa tensin e na iluminacin exterior.
Recoecemento dos tipos e as caractersticas de vivendas e locais segundo o REBT,
as como das instalacins de enlace, de distribucin en BT e de iluminacin exterior.
Planificacin do traballo que se vaia realizar.
Seleccin e montaxe do material adecuado.
Montaxe das instalacins en vivendas, no contorno dos edificios e en diversos tipos
de locais.
Montaxe de instalacins de enlace, de redes elctricas de distribucin e instalacins
de iluminacin exterior.
Verificacin da posta en servizo.
Supervisin e xestin da montaxe e o mantemento.
Supervisin da montaxe de instalacins elctricas en vivendas e edificios, en diver-
sos tipos de locais, en instalacins de enlace, en redes elctricas de distribucin e
instalacins de iluminacin exterior.
Verificacin do funcionamento da instalacin e dos sistemas asociados.
Xestin do mantemento de instalacins elctricas de baixa tensin en edificios de
uso para vivendas, en diversos tipos de locais, as como de instalacins de enlace, de
distribucin elctrica en BT e en iluminacin exterior.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais g), h), i), j), k), l), m), n)
) e o) do ciclo formativo, e as competencias e), f), g), h), i), j) e k).
Recoecemento dos tipos de instalacins de vivendas e locais, de enlace, de distri-
bucin elctrica en BT e de iluminacin exterior.
Verificacin do funcionamento das instalacins e dos sistemas.
Pxina 55 de 135
Xestin do mantemento de instalacins e sistemas en vivendas e locais, de enlace,
redes de distribucin e instalacins de iluminacin.
Aplicacin da normativa referente a cada tipo de instalacin.
Coecemento e aplicacin do regulamento electrotcnico de baixa tensin (REBT);
da normativa especfica das compaas subministradoras; dos documentos bsicos
do cdigo tcnico de edificacin (CTE) de aplicacin nos proxectos de vivendas,
edificios e locais; das normas UNE, as como da normativa especfica segundo a ac-
tividade do local.
Pxina 56 de 135
1.3 Mdulo profesional: documentacin tcnica en
instalacins elctricas
Cdigo: MP0519.
Duracin: 105 horas.
1.3.1 Unidade formativa 1: debuxo tcnico aplicado a sistemas electro-

tcnicos e automticos
Cdigo: MP0519_12.
Duracin: 60 horas.

RA1. Representa instalacins elctricas mediante a elaboracin de esbozos a man alza-
da, plantas, alzados e detalles.
CA1.1. Identificronse os elementos e os espazos, as sas caractersticas construti-
vas e o uso ao que se destina a instalacin elctrica.
CA1.2. Seleccionronse as vistas e os cortes que mis a representen.
CA1.3. Utilizouse un soporte axeitado.
CA1.4. Utilizouse a simboloxa normalizada.
CA1.5. Definronse as proporcins adecuadamente.
CA1.6. Cotouse con claridade.
CA1.7. Tivronse en conta as normas de representacin grfica.
CA1.8. Definronse os esbozos coa calidade grfica suficiente para a sa compren-
sin.
CA1.9. Traballouse con pulcritude e limpeza.
RA2. Elabora documentacin grfica de proxectos de instalacins elctricas e debuxa
planos mediante programas de deseo asistido por computador.
CA2.1. Identificouse o proceso de traballo e a interface de usuario do programa de
deseo asistido por computador.
CA2.2. Identificronse os esbozos subministrados para a definicin dos planos do
proxecto elctrico.
CA2.3. Distriburonse nos planos os debuxos, as lendas, a rotulacin e a informacin
complementaria.
CA2.4. Seleccionouse a escala e o formato apropiados.
CA2.5. Debuxronse planos de planta, alzado, cortes, seccins e detalles de proxec-
tos de instalacins electrotcnicas consonte os esbozos subministrados e a normativa
especfica.
CA2.6. Debuxronse esquemas unifilares e multifilares de instalacins electrotcni-
cas e sistemas automticos.
CA2.7. Comprobouse a correspondencia entre vistas e cortes.
CA2.8. Cotouse con claridade e de acordo coas normas.
CA2.9. Incorporronse as lendas e a simboloxa correspondentes.
Pxina 57 de 135
RA3. Xestiona a documentacin grfica de proxectos elctricos, reproducindo, organi-
zando e arquivando os planos en soporte impreso e informtico.
CA3.1. Identificouse o sistema de reproducin e arquivo para cada situacin.
CA3.2. Identificouse o sistema de codificacin da documentacin.
CA3.3. Utilizouse o medio de reproducin adecuado, de xeito que as copias sexan
ntidas e se lean con comodidade.
CA3.4. Cortronse e dobrronse correctamente os planos, no tamao requirido.
CA3.5. Organizouse e arquivouse a documentacin grfica no soporte solicitado.
CA3.6. Localizouse no tempo requirido a documentacin arquivada.
BC1. Representacin de instalacins elctricas
Normas xerais de esbozamento: normas ISO.

Tcnicas e proceso de esbozamento: esbozamento a man alzada.
Simboloxa: smbolos elctricos e mecnicos.
Escalas: cotas.
Cotacin: normas.
Rotulacin.
BC2. Elaboracin da documentacin grfica de proxectos de instalacins electrotcnicas
Manexo de programas de deseo asistido por computador. Introducin e instalacin de

software. Interface de usuario. Inicio, organizacin e gardado. Control das vistas de de-
buxos. Eleccin dos procesos de traballo. Creacin e modificacin de obxectos. Anota-
cin de debuxos. Trazado e publicacin de debuxos. Paleta grfica. Impresoras: tipos e
caractersticas. Tcnicas de impresin.
Documentacin grfica: normas xerais de representacin. Sistemas de encadernacin.
Sistemas informticos de presentacin de documentacin (DVD, memorias USB, etc.).
Mtodos de presentacin de proxectos (software).
Interpretacin de planos de proxectos de edificacin: plano de situacin e emprazamen-
to; plantas de cimentacin e estrutura; plantas de distribucin e cotas; plantas de mobla-
xe; plantas de cuberta; cortes e alzados; detalle de seccin construtiva.
Interpretacin de planos de proxectos de obra civil: situacin, plano topogrfico, plano
de trazado, perfs lonxitudinais e transversais, e seccins tipo.
Software especfico para deseo de sistemas electrotcnicos e automticos (esquemas
unifilares e multifilares, etc.).
Elaboracin de planos de situacin, emprazamento e planta.
Elaboracin de esquemas unifilares e multifilares de instalacins electrotcnicas e sis-
temas automticos.
Normas de aplicacin.
BC3. Xestin da documentacin grfica de proxectos de instalacins electrotcnicas
Tipos de documentos: formatos. Dobra de planos.
Pxina 58 de 135
Perifricos de sada grfica. Plotter. Impresin profesional.
Ficheiros: contido e estrutura; tipos de formatos (PDF, rtf, etc.).
Normas de codificacin. Tcnicas de xestin da documentacin.
1.3.2 Unidade formativa 2: orzamentos e documentacin tcnica

Cdigo: MP0519_22.
Duracin: 45 horas.

RA1. Identifica a documentacin tcnico-administrativa das instalacins, interpretando
proxectos e recoecendo a informacin de cada documento.
CA1.1. Clasificronse os documentos que compoen un proxecto.
CA1.2. Identificouse a funcin de cada documento.
CA1.3. Relacionouse o proxecto da instalacin co proxecto xeral.
CA1.4. Determinronse os informes necesarios para a elaboracin de cada documen-
to.
CA1.5. Recoecronse as xestins de tramitacin legal dun proxecto.
CA1.6. Simulouse o proceso de tramitacin administrativa previo posta en servizo.
CA1.7. Identificronse os datos requiridos polo modelo oficial de certificado de ins-
talacin.
CA1.8. Distinguiuse a normativa de aplicacin.
RA2. Confecciona orzamentos de instalacins e sistemas elctricos, tendo en conta a
listaxe de materiais, os baremos e os prezos unitarios.
CA2.1. Identificronse as unidades de obra das instalacins ou dos sistemas, e os
seus elementos constituntes.
CA2.2. Realizronse as medicins de obra.
CA2.3. Determinronse os recursos para cada unidade de obra.
CA2.4. Obtivronse os prezos unitarios a partir de catlogos de fabricantes.
CA2.5. Detallouse o custo de cada unidade de obra.
CA2.6. Realizronse as valoracins de cada captulo do orzamento.
CA2.7. Utilizronse aplicacins informticas para elaboracin de orzamentos.
CA2.8. Valorouse o custo do mantemento preditivo e do preventivo.
RA3. Elabora documentos do proxecto a partir de informacin tcnica, utilizando apli-
cacins informticas.
CA3.1. Identificouse a normativa de aplicacin.
CA3.2. Interpretouse a documentacin tcnica (planos e orzamentos, etc.).
CA3.3. Definronse formatos para elaboracin de documentos.
CA3.4. Elaborouse o anexo de clculos.
CA3.5. Redactouse o documento memoria.
CA3.6. Elaborouse o estudo bsico de seguridade e sade.
CA3.7. Elaborouse o prego de condicins.
CA3.8. Redactouse o documento de aseguramento da calidade.
Pxina 59 de 135
RA4. Elabora manuais e documentos anexos aos proxectos de instalacins e sistemas,
nos que se definen procedementos de previsin, actuacin e control.
CA4.1. Relacionronse as medidas de prevencin de riscos na montaxe e no mante-
mento das instalacins e dos sistemas.
CA4.2. Identificronse as pautas de actuacin en situacins de emerxencia.
CA4.3. Definronse os indicadores de calidade da instalacin ou do sistema.
CA4.4. Definiuse o informe de resultados e accins correctoras, atendendo aos re-
xistros.
CA4.5. Comprobouse a calibracin dos instrumentos de verificacin e medida.
CA4.6. Estableceuse o procedemento de rastrexabilidade dos materiais e dos resi-
duos.
CA4.7. Determinouse o almacenamento e o tratamento dos residuos xerados nos
procesos.
CA4.8. Elaborronse os manuais de servizo e de mantemento.
CA4.9. Manexronse aplicacins informticas para elaboracin de documentos.
BC1. Identificacin da documentacin tcnico-administrativa das instalacins e dos sis-

temas
Anteproxecto ou proxecto bsico.

Tipos de proxectos: administrativo ou tcnico administrativo, executivo e construtivo.
Documentos bsicos: ndice xeral, memoria, anexos, planos, prego de condicins, esta-
do de medicins, orzamento, etc.
Documentacin de partida: clculos, tboas, catlogos, etc.
Estudos con entidade propia: prevencin de riscos laborais, impacto ambiental, calida-
de, eficiencia enerxtica, etc.
Manuais de instrucins.
Normativa: tramitacins e legalizacin. Trmites coa Administracin e coas compaas
subministradores e comercializadoras.
Rexistro de instalacins. Solicitude de subministracin.
Certificados de instalacin e verificacin.
Certificados de fin de obra: manuais de instrucins.
BC2. Confeccin de orzamento
Unidades de obra: medicins. Elementos significativos para ter en conta.

Cadros de prezos: catlogo de fabricantes.
Custos da man de obra.
Orzamentos: confeccin e mtodos de realizacin.
Anlise de custos. Procura de informacin. Tcnicas especficas de anlise de custos.
Programas informticos de elaboracin de orzamentos (Excel e Access, etc.).
Pxina 60 de 135
BC3. Elaboracin de documentos do proxecto
Normativa de aplicacin.
Formatos para elaboracin de documentos.
Anexo de clculos: estrutura e caractersticas. Software especfico.
Documento memoria: estrutura e caractersticas.
Estudo bsico de seguridade e sade. Mtodos de realizacin e informacin mnima.
Prego de condicins: partes e condicins.
Aseguramento da calidade. Sistemas de calidade aplicados a proxectos. Normas de apli-
cacin.
Memoria tcnica de deseo (MTD).
Aplicacins informticas para elaboracin de documentacin.
BC4. Confeccin de plans, manuais e estudos
Plans de emerxencia e de prevencin: tipos e caractersticas.

Equipamentos de seguridade e proteccin; sinais e alarmas.
Normativa de aplicacin.
Estudos bsicos de seguridade e sade. Normas de aplicacin: normativa internacional.
Plan de calidade e mantemento. Sistemas de xestin da calidade aplicados s instala-
cins elctricas. Normas de aplicacin.
Calidade na execucin de instalacins ou sistemas. Normativa de xestin da calidade.
Plan de xestin ambiental. Estudos de impacto ambiental. Normativa de xestin am-
biental.
Elaboracin de manuais: de servizo e de medicins.
Especificacins tcnicas dos elementos das instalacins.
Condicins de posta en marcha ou servizo.
Manual de mantemento. Histrico de mantemento e de avaras.
Protocolo de probas. Procesos de probas especficas.

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de de-
senvolvemento de proxectos de instalacins elctricos, e aplcase a todos os tipos de insta-
lacins que se relacionen co perfil profesional do ttulo.
Recoecemento da documentacin tcnica das instalacins.
Elaboracin de memorias tcnicas e de manuais para a montaxe, a posta en servizo e
o mantemento de instalacins.
Realizacin de esbozos e esquemas de instalacins e sistemas.
Elaboracin de planos de instalacins electrotcnicas e sistemas automticos.
Preparacin de orzamentos de montaxe e mantemento.
Pxina 61 de 135
Desenvolvemento da documentacin tcnica e administrativa dos proxectos de insta-
lacins elctricas e sistemas de telecomunicacins.
Recoecemento das tcnicas de elaboracin e almacenamento de planos e esquemas.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), c), d), e), f) e v) do
ciclo formativo, e as competencias a), c) e d).
Identificacin de elementos e equipamentos, e desenvolvemento de procesos de
montaxe, utilizando como recurso a documentacin tcnica do proxecto.
Elaboracin de orzamentos de unidades de obra e aprovisionamento de materiais,
utilizando como recurso a documentacin tcnica do proxecto.
Preparacin dos manuais de servizo e de mantemento das instalacins, utilizando a
informacin tcnica dos equipamentos.
Uso de programas de deseo asistido para o trazado de esquemas e a elaboracin de
planos.
Pxina 62 de 135
1.4 Mdulo profesional: sistemas e circutos
elctricos
Cdigo: MP0520.
Duracin: 213 horas.
1.4.1 Unidade formativa 1: sistemas elctricos de corrente alterna

Cdigo: MP0520_14.
Duracin: 51 horas.

RA1. Determina os parmetros de sistemas elctricos, para o que realiza clculos ou
medidas en circutos de corrente alterna.
CA1.1. Recoecronse as caractersticas do sinal de corrente alterna senoidal.
CA1.2. Recoeceuse o comportamento dos receptores fronte corrente alterna.
CA1.3. Realizronse clculos en circutos RLC (tensin, intensidade, potencias, cos
e frecuencia de resonancia, etc.).
CA1.4. Distinguronse os sistemas de distribucin a tres e catro fos.
CA1.5. Calculouse o cos e a sa correccin en instalacins elctricas.
CA1.6. Realizronse clculos de cada de tensin en lias de corrente alterna.
CA1.7. Identificronse os harmnicos, os seus efectos e as tcnicas de filtraxe.
BC1. Determinacin de parmetros caractersticos en circutos de corrente alterna
Corrente alterna: tipoloxa, magnitudes elctricas e vantaxes fronte corrente continua.

Xeracin de correntes alternas: valores caractersticos.
Simboloxa elctrica.
Circutos de corrente alterna monofsica. Comportamento dos receptores elementais en
corrente alterna monofsica.
Potencias en corrente alterna monofsica. Factor de potencia. Resonancia.
Sistemas trifsicos: caractersticas; vantaxes fronte aos sistemas monofsicos.
Distribucin a tres e catro fos. Conexin de receptores trifsicos.
Correccin do cos dunha instalacin trifsica.
Clculo de magnitudes de lia e de fase en sistemas trifsicos.
Potencias en sistemas trifsicos.
Clculo da batera de condensadores en sistemas monofsicos e trifsicos.
Harmnicos: causas e efectos.
Pxina 63 de 135
1.4.2 Unidade formativa 2: tcnicas de medidas en instalacins elec-
trotcnicas
Cdigo: MP0520_24.
Duracin: 29 horas.

RA1. Realiza medidas para a verificacin, a posta en servizo e o mantemento de insta-
lacins electrotcnicas, e describe os procedementos e os equipamentos de medida.
CA1.1. Recoeceuse o principio de funcionamento e as caractersticas dos instru-
mentos de medida.
CA1.2. Identificronse os esquemas de conexin dos aparellos de medida.
CA1.3. Recoecronse os procedementos de medida de cada instrumento ou equi-
pamento.
CA1.4. Identificronse as necesidades de calibracin dos aparellos de medida.
CA1.5. Realizronse medidas dos parmetros bsicos das instalacins elctricas
(tensin, intensidade, potencias, cos , etc.) co equipamento de medida adecuado e
consonte a normativa de seguridade.
CA1.6. Aplicronse procedementos para a correccin de erros en medidas elctricas.
CA1.7. Aplicronse normas de seguridade.
BC1. Tcnicas de medida en instalacins electrotcnicas
Equipamentos de medida: clasificacin. Erros.

Sistemas de medida. Esquemas de conexin.
Instrumentos de medida. Caractersticas e principios de funcionamento dos aparellos de
medida.
Conexin de multmetro, pinza multifuncin, telurmetro, medidor de illamento, medi-
dor de corrente de fugas, detector de tensin, e analizador-rexistrador de potencia e
enerxa para corrente alterna trifsica.
Equipamento verificador da sensibilidade de disparo dos interruptores diferenciais; lu-
xmetro; analizador de redes, de harmnicos e de perturbacins na rede; aparello com-
probador do dispositivo de vixilancia do nivel de illamento en instalacins IT; medidor
de tensin de paso e de contacto; medidor de rixidez dielctrica de aceites; cmara ter-
mogrfica; medidor de campo, etc.
Procedementos de medida: medidas de resistencia, tensin, intensidade, potencia, ener-
xa, cos , etc.
Medidas de resistencia de posta a terra, resistividade do terreo, resistencia de illamento
en baixa e media tensin, resistencia de illamento de chans e paredes, medida de rixidez
dielctrica e medida de corrente de fugas. Medidas de harmnicos e perturbacins na
rede.
Comprobacin da intensidade de disparo dos diferenciais; medida da impedancia de bu-
cle; comprobacin da secuencia de fases; medida da tensin de paso e de contacto; me-
didas termogrficas; medidas en ICT; comprobacin da continuidade dos condutores de
proteccin, etc.
Pxina 64 de 135
Tcnicas e equipamentos para diagnstico e localizacin de avaras en instalacins elc-
tricas.
Informes das medidas realizadas.
Calibraxe dos equipamentos de medida. Esixencias do sistema de calidade e/ou regula-
mentarias. Condicins de almacenamento dos equipamentos de medida.
Normativa de seguridade para a realizacin das medidas.
1.4.3 Unidade formativa 3: mquinas elctricas

Cdigo: MP0520_34.
Duracin: 75 horas.

RA1. Determina as caractersticas das mquinas rotativas de corrente alterna, para o que
analiza os seus principios de funcionamento e identifica os seus campos de aplicacin.
CA1.1. Identificronse os tipos de mquinas elctricas.
CA1.2. Identificronse os elementos mecnicos e elctricos das mquinas.
CA1.3. Relacionouse cada elemento da mquina coa sa funcin.
CA1.4. Calculronse magnitudes elctricas e mecnicas.
CA1.5. Obtvose informacin tcnica da placa de caractersticas.
CA1.6. Relacionronse as mquinas coas sas aplicacins.
CA1.7. Utilizronse grficas de funcionamento.
CA1.8. Identificronse sistemas de posta en marcha de mquinas.
CA1.9. Utilizronse grficas de par-velocidade, rendemento-potencia, revolucin-
potencia, etc.
RA2. Caracteriza transformadores trifsicos, para o que analiza o seu funcionamento e
realiza probas e ensaios.
CA2.1. Distinguronse as caractersticas fsicas e funcionais dos transformadores.
CA2.2. Obtvose informacin tcnica da placa de caractersticas.
CA2.3. Identificronse os grupos de conexin dos transformadores trifsicos e as
sas aplicacins.
CA2.4. Recoecronse os tipos de acoplamento dos transformadores.
CA2.5. Aplicronse tcnicas de medicin fundamentais en transformadores trifsi-
cos.
CA2.6. Realizronse os ensaios de baleiro e curtocircuto dun transformador.
CA2.7. Aplicronse medidas de seguridade nos ensaios.
CA2.8. Realizronse os clculos das condicins de funcionamento dos transforma-
dores (coeficiente de regulacin, cada de tensin e rendemento, etc.).
BC1. Identificacin das caractersticas fundamentais das mquinas rotativas de corrente

alterna
Clasificacin das mquinas elctricas rotativas.

Esquemas de conexin de mquinas.
Pxina 65 de 135
Alternador trifsico. Acoplamento de alternadores.
Aplicacins dos alternadores.
Principio de funcionamento do alternador.
Motor asncrono trifsico: constitucin e tipos.
Campo xiratorio.
Caractersticas de funcionamento dos motores elctricos de corrente alterna: par-
velocidade, rendemento-potencia; revolucin-potencia, etc.
Sistemas de arranque de motores.
Regulacin da velocidade dos motores trifsicos.
Motores monofsicos.
Motores especiais. Motor paso-paso. Motor de relutancia magntica.
BC2. Caracterizacin de transformadores
Caractersticas dos transformadores. Placa de caractersticas dos transformadores. Cons-

titucin. Circutos elctrico e magntico. Simboloxa normalizada de transformadores.
Transformador monofsico: principio de funcionamento do transformador.
Autotransformador: tipos e aplicacins electrotcnicas.
Transformador trifsico: esquemas de conexin; grupos de conexin. Banco de tres
transformadores.
Acoplamento en paralelo de transformadores. Tipos de acoplamentos e compatibilidade.
Ensaios: condicins e conclusins.
Ensaio en baleiro.
Ensaio en curtocircuto. Intensidade de curtocircuto. ndice de carga.
Clculos caractersticos: coeficiente de regulacin, cada de tensin, rendemento, etc.
Balance enerxtico.
Catlogos comerciais.
Seleccin do transformador segundo o tipo de aplicacin.
1.4.4 Unidade formativa 4: circutos electrnicos

Cdigo: MP0520_44.
Duracin: 58 horas.

RA1. Caracteriza circutos electrnicos analxicos, para o que analiza o seu funciona-
mento e identifica as sas aplicacins.
CA1.1. Caracterizronse as fontes de alimentacin.
CA1.2. Caracterizronse os sistemas electrnicos de control de potencia.
CA1.3. Verificouse o funcionamento dos sistemas electrnicos de control de poten-
cia.
CA1.4. Caracterizronse os circutos amplificadores.
Pxina 66 de 135
CA1.5. Comprobronse os factores de dependencia da ganancia dos circutos con
amplificadores operacionais.
CA1.6. Caracterizronse circutos osciladores.
CA1.7. Realizronse esquemas de bloques de circutos analxicos de diferentes ti-
pos.
CA1.8. Medronse ou visualizronse os sinais de entrada e sada en circutos anal-
xicos ou nos seus bloques.
CA1.9. Identificronse as aplicacins dos circutos analxicos.
RA2. Caracteriza circutos electrnicos dixitais, para o que analiza o seu funcionamento
e identifica as sas aplicacins.
CA2.1. Recoecronse as funcins lxicas fundamentais.
CA2.2. Representronse circutos lxicos.
CA2.3. Interpretronse as funcins combinacionais bsicas.
CA2.4. Identificronse os compoentes bsicos dos circutos dixitais e as sas apli-
cacins.
CA2.5. Caracterizronse circutos combinacionais.
CA2.6. Caracterizronse circutos secuenciais.
CA2.7. Comprobouse o funcionamento de circutos lxicos.
CA2.8. Utilizronse aplicacins informticas de simulacin de circutos.
CA2.9. Identificronse as familias de integrados e a sa aplicacin.
CA2.10. Medronse ou visualizronse os sinais.
BC1. Caractersticas e compoentes de circutos electrnicos analxicos
Compoentes electrnicos: tipos e caractersticas. Compoentes pasivos, activos e opto-

electrnicos.
Rectificacin: filtraxe, amplificacin e estabilizacin.
Fontes de alimentacin: fundamentos e bloques funcionais.
Control de potencia: compoentes (tiristor, SCR, diac e triac, etc.).
Amplificadores operacionais. Fundamentos da amplificacin.
Aplicacins con dispositivos integrados.
Xeradores de sinal.
Osciladores: tipos (RC, LC, etc.). Osciladores integrados.
Multivibradores: tipos (monoestables, biestables e estables).
Aplicacins informticas para simulacin de circutos.
Sistemas de alimentacin controlados.
BC2. Caractersticas de circutos electrnicos dixitais
Introducin s tcnicas dixitais.

Sistemas dixitais: sistemas de numeracin.
Simboloxa de elementos dixitais.
Pxina 67 de 135
Anlise de circutos con portas lxicas. Tipos de portas lxicas: NOT, OR, AND, NOR,
NAND e EXOR.
Circutos lxicos combinacionais.
Codificadores e decodificadores.
Multiplexores e demultiplexores.
Comparadores.
Circutos lxicos secuenciais: ciestables (asncronos e sncronos), R-S, D, etc. Contado-
res. Rexistros de desprazamento.
Familias lxicas: aplicacins.

Este mdulo profesional d resposta necesidade de proporcionar unha adecuada base te-
rica e prctica para a comprensin dos parmetros, principios de funcionamento e carac-
tersticas de equipamentos electrnicos e mquinas de corrente alterna utilizadas en insta-
lacins elctricas, automatismos, instalacins domticas, instalacins solares fotovoltaicas
e ICT, etc. Atndese tamn a proporcionar unha adecuada base terica e prctica sobre os
equipamentos e as tcnicas de medida utilizadas en verificacin, posta en servizo e man-
temento de instalacins elctricas e ICT, as como a ensinar a recoecer os riscos e os
efectos da electricidade.
Determinacin dos parmetros caractersticos de instalacins e mquinas de corrente
alterna.
Recoecemento dos principios bsicos do funcionamento das mquinas elctricas de
corrente alterna.
Recoecemento das tcnicas de arranque e control de mquinas elctricas.
Identificacin prctica das principais caractersticas de circutos electrnicos dixitais
e analxicos bsicos mediante circutos funcionais.
Identificacin prctica de sistemas de alimentacin conmutados.
Identificacin dos equipamentos de medida que cumpra utilizar para a verificacin,
a posta en servizo e o mantemento.
Realizacin de medidas das magnitudes caractersticas en instalacins e mquinas de
corrente alterna.
Uso de ferramentas apropiadas (calculadora cientfica, aplicacins informticas,
etc.).
Uso coherente e correcto das unidades adecuadas para cada magnitude.
Presentacin dos resultados dos clculos coa precisin requirida.
Recoecemento dos riscos e dos efectos da electricidade.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), e) e f) do ciclo for-
mativo, e as competencias b) e d).
Adquisicin de tcnicas para a realizacin de clculos en circutos elctricos de co-
rrente alterna monofsica e trifsica.
Coecemento das mquinas elctricas de corrente alterna, o seu comportamento e as
sas caractersticas de funcionamento.
Pxina 68 de 135
Coecemento das tcnicas de medida utilizadas en instalacins elctricas e ICT.
Uso de aplicacins simuladas para identificar os fundamentos de circutos electrni-
cos.
Recoecemento dos riscos elctricos e da importancia de tomar sempre as adecuadas
medidas de seguridade.
Pxina 69 de 135
1.5 Mdulo profesional: tcnicas e procesos en
instalacins domticas e automticas
Cdigo: MP0521.
Duracin: 213 horas.
1.5.1 Unidade formativa 1: instalacins automticas industriais

Cdigo: MP0521_13.
Duracin: 20 horas.

RA1. Caracteriza instalacins e dispositivos de automatizacin en industrias, para o que
analiza a sa funcin e os campos de aplicacin.
CA1.1. Identificronse os tipos de procesos industriais.
CA1.2. Identificouse a estrutura dunha instalacin automtica industrial.
CA1.3. Recoecronse aplicacins nos sistemas industriais.
CA1.4. Definronse os niveis de automatizacin industrial.
CA1.5. Identificronse os sistemas para controlar procesos industriais de tipo discre-
to.
CA1.6. Identificronse as tecnoloxas de automatizacin (con cables e programable)
a nivel industrial.
CA1.7. Identificronse as variables que cumpra controlar en procesos automticos
industriais.
CA1.8. Aplicouse a lxebra de Boole e o Grafcet a procesos combinacionais e se-
cuenciais, respectivamente.
CA1.9. Identificronse sensores, actuadores e receptores tendo en conta o seu fun-
cionamento, as sas caractersticas tcnicas e a sa aplicacin.
CA1.10. Clasificronse e seleccionronse os elementos dunha instalacin automati-
zada segundo a sa aplicacin, o seu funcionamento e as sas caractersticas tcni-
cas.
CA1.11. Recoeceuse a simboloxa especfica normalizada.
CA1.12. Identificronse as manobras de arranque, variacin de velocidade e freada
de motores elctricos.
CA1.13. Identificouse e clasificouse o equipamento dos sistemas electropneumticos
nunha automatizacin industrial.
BC1. Caracterizacin das instalacins e sistemas automticos industriais
Procesos industriais continuos e discretos. Control de procesos industriais discretos: sis-

temas combinacionais e sistemas secuenciais.
Variables para controlar nun proceso industrial.
Pxina 70 de 135
Niveis de automatizacin industrial.
Caractersticas das instalacins industriais.
Instalacin de automatizacin industrial. Estrutura: cadro elctrico, circutos de control
e de potencia, etc.
Aplicacin da lxebra de Boole e do Grafcet.
Tecnoloxas de automatizacin a nivel industrial: tcnica con cables. Tcnica progra-
mada (PLC e PC industriais).
Especificacins de deseo (manobra de receptores, operacins bsicas, etc.).
Clasificacin das automatizacins de tipo industrial: tipos e caractersticas. Aplicacin.
Proteccins de persoas e de instalacins automticas a nivel industrial: contactos direc-
tos e indirectos, fugas a terra, sobreintensidades e sobretensins. Criterios de dimensio-
namento. Precaucins.
Sensores: clasificacin segundo a variable que haxa que detectar, segundo a tecnoloxa
de funcionamento, segundo o tipo de sinal xenerado, etc. Criterios da seleccin.
Preactuadores e actuadores: contactores, rels auxiliares, rels temporizados, electrovl-
vulas, motores, etc.
Automatizacin de manobras de arranque, variacin de velocidade e freada de motores
elctricos. Caractersticas fundamentais dos arranques de motores. Caractersticas fun-
damentais dos sistemas de variacin de velocidade e freada de motores. Precaucins e
normas.
Automatizacin con motores pneumticos: aire comprimido, de mbolo, etc. Caracters-
ticas bsicas e criterios de aceptacin en instalacins industriais.
Cilindros, actuadores e demais elementos dos sistemas electropneumticos. Tipos e
aplicacins.
Simboloxa especfica normalizada.
1.5.2 Unidade formativa 2: tcnicas e procesos en instalacins auto-

mticas industriais baseadas en tecnoloxa con cables
Cdigo: MP0521_23.
Duracin: 60 horas.

RA1. Planifica as fases da montaxe de instalacins automticas no mbito industrial,
baseadas en tecnoloxa con cables, tendo en conta o plan de montaxe e as especifica-
cins dos elementos e sistemas.
CA1.2. Identificronse as fases da montaxe tendo en conta o plan de montaxe.
CA1.3. Seleccionronse as ferramentas e os equipamentos propios deste tipo de ins-
talacins.
CA1.4. Recoecronse as especificacins de montaxe de sistemas e elementos.
CA1.5. Asignronselle recursos a cada fase da montaxe.
CA1.6. Temporalizronse as fases da execucin da montaxe.
CA1.7. Documentronse as fases de montaxe.
Pxina 71 de 135
CA1.8. Elaborronse probas de verificacin e comprobacin.
RA2. Monta instalacins elctricas automticas de uso industrial, baseadas en tecnolo-
xa con cables, para o que interpreta planos e esquemas, e aplica tcnicas especficas.
CA2.1. Identificronse equipamentos e elementos en esquemas de instalacins elc-
tricas automticas de uso industrial baseadas en tecnoloxa con cables.
CA2.2. Recoecronse as caractersticas industriais dos sensores, preactuadores, ac-
tuadores, elementos de dilogo persoa-mquina e demais elementos da instalacin.
CA2.3. Seleccionronse os elementos da instalacin (proteccins, sensores, preac-
tuadores, actuadores e cableamentos, etc.).
CA2.4. Identificronse os esquemas de mando e potencia de instalacins elctricas
automticas de uso industrial, baseadas en tecnoloxa con cables.
CA2.5. Dimensionronse e montronse os elementos de potencia: arrancadores elec-
trnicos, variadores de velocidade, servoaccionamentos, etc.
CA2.6. Dimensionronse as proteccins.
CA2.7. Determinronse os elementos auxiliares da instalacin (cadros, condutores,
canalizacins, etc.), en funcin da instalacin.
CA2.8. Determinouse a localizacin dos elementos.
CA2.9. Conformronse ou mecanizronse elementos das instalacins.
CA2.10. Tendeuse e conectouse o cableamento.
CA2.11. Instalronse os cadros elctricos.
CA2.12. Montronse e conectronse equipamentos e elementos da instalacin.
CA2.13. Verificouse o funcionamento das instalacins.
CA2.14. Elaborouse a documentacin tcnica da montaxe.
CA2.15. Montronse, conectronse e determinronse as secuencias de actuacin dos
automatismos electropneumticos.
RA3. Diagnostica avaras en instalacins automticas a nivel industrial, baseadas en
tecnoloxa con cables, para o que localiza a disfuncin e identifica as sas causas, apli-
cando protocolos de actuacin.
CA3.1. Identificronse os puntos crticos dunha instalacin automtica industrial.
CA3.2. Propuxronse posibles causas de avara.
CA3.3. Definiuse un protocolo de actuacin para a localizacin e a solucin de ava-
ras.
CA3.4. Realizronse as medidas oportunas para localizar a avara.
CA3.5. Propuxronse axustes e outros puntos de mellora para que non volva produ-
cirse a avara.
CA3.6. Elaborouse rexistros de avaras.
RA4. Realiza o mantemento preditivo, preventivo e correctivo de instalacins automti-
cas a nivel industrial, baseadas en tecnoloxa con cables, aplicando o plan de mantemen-
to e a normativa relacionada.
CA4.1. Identificronse as operacins de mantemento.
CA4.2. Identificronse as operacins de mantemento preditivo, preventivo e correc-
tivo da instalacin.
CA4.3. Planificouse o mantemento preventivo.
CA4.4. Elaborouse o procedemento de actuacin para cada tipo de sistema.
CA4.5. Establecronse os parmetros bsicos que cumpra comprobar na instalacin.
CA4.6. Determinronse os elementos mis usuais susceptibles de ser intervidos.
Pxina 72 de 135
CA4.7. Substituronse elementos das instalacins automticas.
CA4.8. Programronse e axustronse elementos e equipamentos.
CA4.9. Elaborronse documentos de rexistro das operacins de mantemento.
CA5.4. Recoecronse os elementos de seguridade (proteccins, alarmas e paros de
proteccin ocular e indumentaria, etc.) que haxa que empregar nas operacins de
montaxe e mantemento.
BC1. Planificacin da montaxe de instalacins automticas no mbito industrial, basea-

das en tecnoloxa con cables
Fases da montaxe especficas das instalacins automticas no mbito industrial. Proce-

dementos especficos para montaxe de cadros, de instalacins e outros equipamentos.
Normativa de aplicacin na montaxe de automatismos no mbito industrial.
Organizacin da montaxe de cadros.
Recursos humanos e materiais.
Especificacins da montaxe.
Caractersticas especficas dos elementos das instalacins industriais.
Ferramentas especficas para a montaxe de cadros elctricos.
Sistemas informticos de documentacin aplicados montaxe, a planificacin e a veri-
ficacin das instalacins automticas no mbito industrial.
Temporalizacin.
BC2. Montaxe de instalacins elctricas automticas de uso industrial, baseadas en tec-

noloxa con cables
Elementos auxiliares das instalacins automticas de uso industrial baseadas en tecno-

loxa con cables: cadros, condutores, sistemas de sinalizacin de elementos, conectado-
res e canalizacins, etc.
Pxina 73 de 135
Caractersticas de conexin, instalacin, situacin, montaxe e axustes de parmetros b-
sicos de arrancadores electrnicos, variadores de velocidade e servoaccionamentos.
Esquemas de mando e potencia. Marcaxe de condutores, marcaxe de bornes e referen-
cias cruzadas. Simboloxa.
Seleccin (segundo o contorno e a aplicacin) e axuste dos elementos das instalacins
automticas tales como proteccins, sensores, preactuadores, actuadores, etc.
Dimensionamento das proteccins elctricas en instalacins automticas. Tipos de fusi-
bles e magnetotrmicos. Diferencial aplicado industria: caractersticas e precaucins.
Rel de sobreintensidade trmico ou electrnico: clases e utilizacin. Outros tipos de re-
ls. Proteccins contra sobretensins transitorias e permanentes. Esquemas de conexin.
Cadros elctricos: tipos e caractersticas; criterios de montaxe e mecanizado.
Tcnicas de montaxe, conexin e sinalizacin de automatismos con cables.
Verificacins: probas visuais, de seguridade e funcionais. Probas con instrumentacin
(de continuidade, de illamento, de funcionamento das proteccins, etc.). Equipamentos
especficos de medida e verificacin.
Esquemas de representacin pneumtica e electropneumtica.
Documentacin tcnica de montaxe.
Montaxe e conexin de automatismos electropneumticos. Secuencia de movementos.
BC3. Diagnstico de avaras en instalacins automticas a nivel industrial, baseadas en

tecnoloxa con cables
Puntos crticos das instalacins.

Diagnstico e localizacin de avaras.
Tcnicas de axuste e reparacin de avaras en sistemas automticos: de elementos de
proteccin, e demais elementos da instalacin.
Rexistros de avaras. Histrico de avaras.
Normativa.
BC4. Realizacin do mantemento preditivo, preventivo e correctivo en instalacins auto-

mticas a nivel industrial, baseadas en tecnoloxa con cables
Operacins de mantemento preditivo, preventivo e correctivo nos sistemas automticos

industriais. Puntos crticos.
Mantemento de sistemas en instalacins automticas industriais.
Procedementos de actuacin no mantemento de instalacins automticas: precaucins.
Software de visualizacin, control e verificacin de parmetros: sistemas de telecontrol.
Parmetros bsicos de comprobacin nas instalacins automticas industriais.
Normativa de prevencin de riscos laborais relativa ao mantemento de instalacins au-

tomticas industriais.
Pxina 74 de 135
Identificacin das causas mis frecuentes de accidentes laborais nas instalacins.
Factores e situacins de risco.
Determinacin das medidas de prevencin de riscos laborais.
de utilizacin.
Normativa de xestin de residuos, de prevencin de riscos laborais e de proteccin am-
biental.
1.5.3 Unidade formativa 3: tcnicas e procesos en instalacins auto-

mticas industriais baseadas en tecnoloxa programada
Cdigo: MP0521_33.
Duracin: 133 horas.

RA1. Planifica as fases da montaxe de instalacins automticas no mbito industrial,
baseadas en tecnoloxa programada, tendo en conta o plan de montaxe e as especifica-
cins dos elementos e sistemas.
CA1.2. Identificronse as fases da montaxe tendo en conta o plan de montaxe.
CA1.3. Seleccionronse as ferramentas e os equipamentos propios deste tipo de ins-
talacins.
CA1.4. Recoecronse as especificacins de montaxe de sistemas e elementos.
CA1.5. Asignronselle recursos a cada fase da montaxe.
CA1.6. Temporalizronse as fases da execucin da montaxe.
CA1.7. Documentronse as fases de montaxe.
CA1.8. Elaborronse probas de verificacin e comprobacin.
RA2. Implementa sistemas automticos industriais baseados en tecnoloxa programada,
para o que elabora programas de control e configura os parmetros de funcionamento.
CA2.1. Identificouse a estrutura empregada nos sistemas industriais con autmatas
programables e con PC industriais.
CA2.2. Realizronse diagramas de bloques dos autmatas programables e dos PC
industriais.
CA2.3. Seleccionronse autmatas programables e PC industriais en funcin da sa
aplicacin.
CA2.4. Identificronse as tecnoloxas empregadas nos sistemas programados basea-
dos en PLC e en PC industriais.
CA2.5. Establecronse as secuencias de funcionamento dun automatismo industrial
programado.
CA2.6. Recoecronse os tipos de sinais, e os sistemas de numeracin e de codifica-
cin da informacin.
CA2.7. Identificronse funcins lxicas aplicadas a automatismos industriais pro-
gramados.
CA2.8. Representronse esquemas de conexin dun automatismo programable.
Pxina 75 de 135
CA2.9. Recoecronse os elementos dun automatismo programable.
CA2.10. Elaborronse diagramas funcionais e esquemas lxicos.
CA2.11. Escribronse programas de control.
CA2.12. Cargronse programas e verificouse o seu funcionamento.
CA2.13. Empregronse sistemas de supervisin.
RA3. Instala sistemas de automatizacin en vivendas, en edificios e industriais, basea-
dos en tecnoloxa programada, para o que realiza operacins de montaxe, conexin e
axuste.
CA3.1. Enumerouse o funcionamento e as caractersticas tcnicas dos sistemas de
automatizacin programada.
CA3.2. Identificronse as tecnoloxas empregadas nos sistemas programados.
CA3.3. Establecronse procedementos de montaxe especficos.
CA3.4. Seleccionronse os equipamentos e os materiais.
CA3.5. Conectronse elementos da instalacin.
CA3.6. Configurronse os elementos conectados.
CA3.7. Instalronse os elementos de seguridade.
CA3.8. Combinronse aplicacins relativas aos contornos de automatizacin indus-
trial programada.
CA3.9. Respectronse as normas de seguridade e de compatibilidade electromagn-
tica.
RA4. Diagnostica avaras en instalacins automticas a nivel industrial baseadas en tec-
noloxa programada, para o que localiza a disfuncin e identifica as sas causas, apli-
cando protocolos de actuacin.
CA4.1. Identificronse os puntos crticos dunha instalacin automtica industrial.
CA4.2. Propuxronse posibles causas de avara.
CA4.3. Definiuse un protocolo de actuacin para a localizacin e a solucin de ava-
ras.
CA4.4. Realizronse as medidas oportunas para localizar a avara.
CA4.5. Propuxronse axustes e outros puntos de mellora para que non volva produ-
cirse a avara.
CA4.6. Elaborouse rexistros de avaras.
RA5. Realiza o mantemento preditivo, preventivo e correctivo de instalacins automti-
cas a nivel industrial baseadas en tecnoloxa programada, aplicando o plan de mante-
mento e a normativa relacionada.
CA5.1. Identificronse as operacins de mantemento preditivo, preventivo e correc-
tivo da instalacin.
CA5.6. Substituronse elementos das instalacins automticas.
CA5.8. Elaborronse documentos de rexistro das operacins de mantemento.
Pxina 76 de 135
BC1. Planificacin da montaxe de instalacins automticas no mbito industrial, basea-

das en tecnoloxa programada.
Fases da montaxe especficas das instalacins automticas no mbito industrial. Proce-

dementos especficos para montaxe de cadros, de instalacins e outros equipamentos.
Normativa de aplicacin na montaxe de automatismos no mbito industrial.
Organizacin da montaxe de cadros.
Recursos humanos e materiais.
Especificacins da montaxe.
Caractersticas especficas dos elementos das instalacins industriais.
Ferramentas especficas para a montaxe de cadros elctricos.
Sistemas informticos de documentacin aplicados montaxe, a planificacin e a veri-
ficacin das instalacins automticas no mbito industrial.
Temporalizacin.
BC2. Implementacin e caractersticas de automatismos industriais, baseados en tecno-

loxa programada.
Estrutura e configuracin dos sistemas industriais baseados en autmatas programables

e en PC industriais.
Tipos de sinal: dixitais e analxicas. Convertedores de sinal. Interpretacin de sinais:
criterios de aceptacin.
Cdigos e sistemas de codificacin.
Secuencia de procesos e diagrama de fluxos (Grafcet, etc.).
Funcins lxicas aplicadas programacin de autmatas programables e de PC indus-
triais: caractersticas xerais. Modelos de funcins lxicas segundo os fabricantes.
Pxina 77 de 135
Esquemas lxicos. Tipos e implementacin en autmatas programables e de PC indus-
triais.
Autmata programable e PC industrial: funcionamento, caractersticas, dimensionamen-
to e criterios de seleccin. Mdulos de E/S, analxicos e especficos (mdulos de co-
municacin, de redes industriais, de control de mquinas e posicionamento, etc.). Uni-
dade central de procesos. Sistemas de almacenamento.
Programacin de autmatas programables e de PC industriais: linguaxes; programacin
estndar e especfica.
Esquemas de conexin de autmatas programables: tipos de conexin, bornes de cone-
xins e conectadores, etc.
Sistema de supervisin. Sistema SCADA.
BC3. Instalacin e montaxe de automatismos en vivendas, en edificios e industriais, ba-

seados en tecnoloxa programada
Instalacin de autmatas programables e de PC industriais. Precaucins.

Axuste de elementos e sistemas, de programacins e de mdulos de E/S, etc.
Seleccin de equipamentos e materiais.
Instalacin de aplicacins automatizadas baseadas en tecnoloxa programada.
Aplicacins e reas de aplicacin: domtica e inmtica, control de motores, de accesos,
de iluminacin, de seguridade e de climatizacin, etc. Comunicacins entre equipamen-
tos. Tipos e implementacin de tecnoloxas das instalacins domticas e inmticas.
Montaxe de sensores e receptores asociados a automatismos programables industriais.
Instalacins automatizadas con autmatas programables: procedementos de montaxe e
supervisin.
Instalacins automatizadas con PC industriais: procedementos de montaxe e supervi-
sin.
Procesos e procedementos de conexin, axuste, programacin, montaxe, supervisin e
verificacin de funcionamento do sistema.
Normas de seguridade e de compatibilidade electromagntica.
BC4. Diagnstico de avaras en instalacins automticas a nivel industrial baseadas en

tecnoloxa programada
Puntos crticos das instalacins.

Diagnstico e localizacin de avaras.
Tcnicas de axuste e reparacin de avaras en sistemas automticos: de elementos de
proteccin, de elementos programables e de elementos de E/S.
Rexistros de avaras. Histrico de avaras.
BC5. Realizacin do mantemento preditivo, preventivo e correctivo en instalacins auto-

mticas a nivel industrial, baseadas en tecnoloxa programada
Operacins de mantemento preditivo, preventivo e correctivo nos sistemas automticos

industriais. Puntos crticos.
Mantemento de sistemas en instalacins automticas industriais.
Pxina 78 de 135
Procedementos de actuacin no mantemento de instalacins automticas: precaucins.
Software de visualizacin, control e verificacin de parmetros: sistemas de telecontrol.
Parmetros bsicos de comprobacin nas instalacins automticas industriais.
Normativa de prevencin de riscos laborais relativa ao mantemento de instalacins au-

tomticas industriais.
Identificacin das causas mis frecuentes de accidentes laborais nas instalacins.
de utilizacin.
biental.

Este mdulo profesional est organizado en tres unidades formativas. A primeira unidade
formativa ter como obxectivo establecer unha visin xeral da automatizacin industrial
(con cables e programada). A segunda e a terceira teen como obxectivo a automatizacin
con cables e programada, respectivamente. Os automatismos programados debern ter ma-
ior peso formativo.
Este mdulo contn a formacin necesaria para desempear as funcins de definicin,
planificacin, programacin, control e execucin da producin, e aplcase nos procesos de
montaxe e mantemento relacionados coas instalacins industriais automticas, con cables
e con programacin.
A definicin destas funcins abrangue aspectos relacionados coa automatizacin de
instalacins industriais, como:
Determinacin das caractersticas dunha automatizacin industrial.
Elaboracin de esquemas e programas para a montaxe, a programacin, a posta en
servizo e o mantemento de instalacins automticas industriais, con cables e con
programacin.
Eleccin da tecnoloxa, os dispositivos e os receptores adecuados en cada caso.
Planificacin de probas de funcionamento e posta en servizo.
Coordinacin da montaxe e o mantemento dunha instalacin industrial automtica.
Supervisin da montaxe e configuracin de instalacins industriais automticas, con
cables e con programacin.
Coordinacin do mantemento preventivo, correctivo e preditivo en instalacins in-
dustriais automticas, con cables e con programacin.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), h), i), j), k), l), n), )
e o) do ciclo formativo, e as competencias b), d), e), f), g), h), i), j) e k).
Pxina 79 de 135
Identificacin dos dispositivos, os receptores e as tecnoloxas de automatizacin que
se deben empregar, a partir dunha toma de datos.
Elaboracin de esquemas e programas de control.
Supervisin da montaxe, a conexin, a programacin e a posta en servizo de senso-
res, actuadores e autmatas programables.
Verificacin do funcionamento, localizacin de avaras e elaboracin de plans de
mantemento.
Pxina 80 de 135
1.6 Mdulo profesional: desenvolvemento de redes
elctricas e centros de transformacin
Cdigo: MP0522.
Duracin: 122 horas.
1.6.1 Unidade formativa 1: redes elctricas de distribucin en alta e

baixa tensin
Cdigo: MP0522_12.
Duracin: 69 horas.

RA1. Identifica os elementos que configuran as redes de distribucin en alta e baixa
tensin, para o que analiza a sa funcin e describe as sas caractersticas tcnicas e
normativas.
CA1.1. Identificronse as instalacins que compoen o sistema elctrico.
CA1.2. Clasificronse as redes segundo a sa categora, o emprazamento e a estrutu-
ra.
CA1.3. Establecronse os sistemas de telecontrol da rede.
CA1.4. Recoecronse os elementos das redes areas en alta e baixa tensin (apoios,
condutores, accesorios de suxeicin, etc.) de acordo coa sa funcin e as sas carac-
tersticas.
CA1.5. Identificronse os tipos de condutores empregados nas redes areas en alta e
baixa tensin.
CA1.6. Recoecronse os elementos das redes subterrneas en alta e baixa tensin
(condutores, gabias, galeras, accesorios de sinalizacin, etc.), de acordo coa sa
funcin e as sas caractersticas.
CA1.7. Recoecronse os elementos auxiliares utilizados en redes subterrneas en
alta e baixa tensin.
CA1.8. Identificronse os regulamentos e as normas de aplicacin.
RA2. Caracteriza as redes elctricas de distribucin de alta e baixa tensin, para o que
analiza a sa estrutura e identifica os seus parmetros tpicos e as normas de aplicacin.
CA2.1. Recoeceuse o tipo de rede e o seu funcionamento.
CA2.2. Relacionronse os elementos da rede coa sa representacin simblica nos
planos e nos esquemas dun proxecto tipo.
CA2.3. Identificronse o trazado e os seus condicionamentos tcnicos e regulamen-
tarios.
CA2.4. Recoecronse outras instalacins que afecten a rede.
CA2.5. Calculronse magnitudes e parmetros da rede.
CA2.6. Utilizronse programas informticos de clculo das magnitudes caractersti-
cas da rede.
CA2.7. Establecronse hipteses sobre os efectos que se produciran en caso de mo-
dificacin ou disfuncin dos elementos da rede.
Pxina 81 de 135
CA2.8. Recoecronse as proteccins e os sistemas de coordinacin das redes elc-
tricas.
CA2.9. Verificouse o cumprimento da normativa de aplicacin das lias elctricas
de alta tensin e de baixa tensin.
RA3. Configura redes areas ou subterrneas de alta e baixa tensin, para o que analiza
anteproxectos ou as condicins dadas e selecciona os elementos que as compoen.
CA3.1. Tivronse en conta os criterios previos de deseo: finalidade das redes, nor-
mativas tcnicas e ambientais, etc.
CA3.2. Identificronse o punto e as condicins de conexin rede.
CA3.3. Determinouse o trazado segundo os criterios previos de deseo e as condi-
cins de mantemento, de seguridade e ambientais.
CA3.4. Realizronse os clculos elctrico e mecnico das redes.
CA3.5. Configurouse as redes de terra da instalacin.
CA3.6. Seleccionronse os materiais e os equipamentos sobre catlogos comerciais.
CA3.7. Tivronse en conta na seleccin de elementos os criterios de montaxe e
transporte, as condicins de subministracin, os custos, etc.
CA3.8. Representouse sobre planos o trazado das redes.
CA3.9. Elaborronse esquemas elctricos.
CA3.10. Elaborouse a listaxe xeral de equipamentos, elementos, medios de seguri-
dade e accesorios das redes.
CA3.11. Utilizronse aplicacins informticas e programas de deseo de redes de
distribucin en alta e baixa tensin.
BC1. Recoecemento de elementos das redes elctricas de alta e baixa tensin
Sistema elctrico: tipoloxa e categoras de redes (areas e subterrneas). Tipos de co-

nexin.
Condutores e cables.
Illadores: cadeas e accesorios de suxeicin.
Apoios: crucetas.
Tirantes e tornapuntas. Elementos de proteccin e de sinalizacin.
Tomas de terra.
Regulamentos e normas de aplicacin.
BC2. Caracterizacin das redes elctricas
Simboloxa especfica das redes.

Planos caractersticos. Planos topogrficos.
Perfil lonxitudinal.
Magnitudes caractersticas: potencias, cada de tensin e momentos elctricos, etc.
Proteccins: tipos. Coordinacin das proteccins nas redes elctricas. Sistemas autom-
ticos de coordinacin.
Normativa: regulamento tcnico de lias elctricas, area de alta tensin, REBT, etc.
Pxina 82 de 135
Cruzamentos e paralelismos. Distancias de seguridade e separacins.
BC3. Configuracin das redes de distribucin de baixa e alta tensin
Redes de distribucin de baixa tensin: areas e subterrneas.

Redes de distribucin de alta tensin: areas e subterrneas.
Criterios previos de deseo das redes. Datos de partida. Viabilidade. Accesibilidade.
Seleccin de materiais. Caractersticas tcnicas. Homologacin e certificacin. Trans-
porte a p de obra. Listaxe de materiais.
Clculos elctricos e mecnicos. Criterios bsicos de configuracin das redes de distri-
bucin. Clculos de elementos mecnicos e de elementos illantes.
Trazado de planos.
Software de clculo e deseo de redes elctricas. Software grfico especfico.
1.6.2 Unidade formativa 2: centros de transformacin

Cdigo: MP0522_22.
Duracin: 53 horas.

RA1. Caracteriza centros de transformacin (CT), para o que analiza o seu funciona-
mento e describe as caractersticas dos seus elementos.
CA1.1. Clasificronse os CT segundo o seu emprazamento, a alimentacin, e a pro-
piedade e o tipo de acometida.
CA1.2. Relacionronse elementos do CT coa sa representacin simblica en pro-
xectos tipo.
CA1.3. Clasificronse as celas segundo a sa funcin e as sas caractersticas.
CA1.4. Recoeceuse a sinalizacin de cada tipo de celas.
CA1.5. Identificronse as operacins, as interconexins e as fases da montaxe dun
CT.
CA1.6. Relacionronse as manobras que cmpre realizar no CT, identificando os
elementos que interveen nos esquemas.
dificacin ou disfuncin dos elementos do CT.
CA1.8. Determinouse e dimensionouse a necesidade de corrixir o factor de potencia.
RA2. Configura centros de transformacin de interior ou de intemperie, para o que ela-
bora esquemas e selecciona os seus equipamentos e os seus elementos.
CA2.1. Identificronse os criterios previos de deseo: finalidade do CT, normativa
de aplicacin, requisitos de calidade e seguridade, etc.
CA2.2. Calculronse as magnitudes do CT e dos seus compoentes.
CA2.3. Determinouse e dimensionouse o sistema de posta a terra do CT.
CA2.4. Seleccionronse os aparellos dos CT: interruptores, seccionadores, transfor-
madores de medida, etc.
Pxina 83 de 135
CA2.5. Tivronse en conta na seleccin dos elementos os criterios de montaxe e in-
tercambiabilidade, condicins de subministracin e custos.
CA2.6. Elaborouse a listaxe xeral de equipamentos, elementos de instalacin e me-
dios de seguridade.
CA2.7. Elaborronse esquemas.
CA2.8. Considerouse a normativa e os requisitos de seguridade e espazo para opera-
cins de mantemento na disposicin e no emprazamento dos equipamentos.
CA2.9. Utilizronse aplicacins informticas e programas de clculo de parmetros
e deseo de CT.
RA3. Define as probas e os ensaios dos elementos dos centros de transformacin, para o
que se empregou a informacin de fbrica, e elaborouse a documentacin tcnica co-
rrespondente.
CA3.2. Compilouse a informacin de fbrica.
CA3.3. Determinronse as caractersticas tcnicas dos transformadores, das celas e
dos equipamentos de medida.
CA3.4. Identificronse os tipos de ensaios: baleiro, curtocircuto, carga, etc.
CA3.5. Definronse os criterios de seguridade na realizacin de ensaios.
CA3.6. Documentronse as probas que cumpre realizar nos ensaios.
CA3.7. Aplicronse os procedementos de calidade nas probas e nos ensaios.
CA3.8. Identificronse os equipamentos para os ensaios dos elementos dos CT
(aceites, aparellos, bateras, acumuladores, etc.).
CA3.9. Medronse as tensins de paso e de contacto.
CA3.10. Aplicouse a normativa ambiental nos ensaios realizados.
CA3.11. Utilizronse aplicacins informticas para a xestin, o ensaio e o mante-
mento dos centros de transformacin.
BC1. Caracterizacin dos centros de transformacin
Caractersticas dos centros de transformacin: fundamentos, tipos, caractersticas, fun-

cionamento, utilizacin e aplicacins.
Elementos dos centros de transformacin: celas.
Transformadores de distribucin: caractersticas, proteccins, conexins, acoplamentos,
etc.
Correccin do factor de potencia.
Transformadores de medida: caractersticas e seleccin.
Aparellos de proteccin e de manobra: configuracin e montaxe.
Posta a terra: tipos. Especificacins tcnicas das terras en transformadores. Precaucins.
Neutro a terra.
Operacins de montaxe de CT: gabias, embarramentos, conexins, etc.
Regulamentos e normas de aplicacin.
Caractersticas dos centros de transformacin: tipos e funcionamento; partes fundamen-
tais. Centros de transformacin prefabricados.
Pxina 84 de 135
Obra civil dos centros de transformacin: planos de obra civil; localizacins e accesos;
cimentacins e canalizacins.
Planos e esquemas especficos de centros de transformacin: simboloxa e vistas nece-
sarias. Normas especficas de compaas xeradoras de electricidade.
Representacin grfica dos elementos dos centros de transformacin. Elaboracin de
esquemas. Esquemas elctricos de detalle.
Planos de posta a terra e de detalle. Distancias regulamentarias. Esquemas de configura-
cin de terras. Planos de picas e placas de terra.
Iluminacin e ventilacin. Proteccin contra incendios.
Normas de aplicacin.
Software de clculo e deseo de centros de transformacin.
BC2. Configuracin de centros de transformacin
Criterios previos de deseo. Anteproxectos e proxectos tipo. Magnitudes caractersticas

dos CT.
Clculo de magnitudes caractersticas dos CT: interior e de intemperie.
Dimensionamento de equipamentos e elementos: elementos de celas de centros de trans-
formacin de interior e de intemperie; elementos de transformacin, de proteccin e
mecnicos.
Seleccin de equipamentos: condicins e criterios; caractersticas tcnicas; compatibili-
dade e intercambiabilidade. Homologacin de elementos. Normas aplicables seleccin
de elementos.
Esquemas dos centros de transformacin: simboloxa. Elementos de celas de transfor-
macin, de celas de medida, e de celas de entrada e distribucin. Elementos de protec-
cin. Precaucins e caractersticas.
Clculos de CT: posta a terra; clculos elctricos e mecnicos, de proteccins en alta e
en baixa tensin, de ampliacin de potencia, e de bateras de condensadores.
BC3. Definicin de probas e ensaios de transformadores e centros de transformacin
Caractersticas tcnicas dos elementos das celas de medida, de proteccin e distribucin.

Caractersticas tcnicas dos transformadores e dos equipamentos de medida.
Ensaio en baleiro do transformador, ensaios en curtocircuto e en carga: clculos e valo-
res de aceptacin. Equipamento para ensaios de transformadores.
Ensaio de elementos e sistemas do centro de transformacin. Equipamento para ensaio
de elementos do centro de transformacin.
Equipamento para ensaios de mantemento de transformadores, de aceites e illantes, da
aparellaxe e das bateras e acumuladores. Normativa ambiental.
Medicin das tensins de paso e contacto.
Normas UNE de aplicacin aos ensaios de transformadores e centros de transformacin.
Normas UNE de aplicacin ao desenvolvemento de proxectos de centros de transforma-
cin e outras normas de aplicacin.
Certificados de instalacin e verificacin de redes de distribucin e de CT.
Pxina 85 de 135
Software de xestin, ensaios e mantemento de centros de transformacin e transforma-
dores.

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear a funcin de de-
seo e definicin, e aplcase nos procesos relacionados con centros de transformacin e
redes de distribucin en baixa tensin.
Recoecemento dos elementos e sistemas dos centros de transformacin.
Funcionamento dos centros de transformacin e os seus elementos.
Determinacin das caractersticas de redes de distribucin de baixa tensin.
Recoecemento dos elementos dos centros de transformacin.
Realizacin de manobras en celas de CT.
Medidas e ensaios en centros de transformacin.
Desenvolvemento de proxectos de redes de distribucin de baixa tensin.
Desenvolvemento de proxectos de centros de transformacin.
Configuracin e ensaios de elementos e sistemas de centros de transformacin.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais b), e), f), m), n), ) e o)
do ciclo formativo, e as competencias b), d), i), j) e k).
Realizacin da documentacin necesaria para a redaccin de dous proxectos: unha
rede de distribucin de baixa tensin (area ou subterrnea) e un centro de transfor-
macin de interior ou de intemperie.
Clculo e deseo das instalacins mediante programas informticos.
Elaboracin de plans de seguridade.
Previsin de protocolos de calidade.
Actitude de respecto polo medio.
Interpretacin e aplicacin dos regulamentos e da normativa referente a cada tipo de
instalacin:
Regulamento sobre condicins tcnicas e garanta de seguridade en centrais elc-
tricas, subestacins e centros de transformacin (RCE).
Regulamento electrotcnico de baixa tensin e disposicins complementarias
(RBT).
Pxina 86 de 135
1.7 Mdulo profesional: configuracin de instalacins
domticas e automticas
Cdigo: MP0523.
Duracin: 140 horas.
1.7.1 Unidade formativa 1: instalacins domticas

Cdigo: MP0523_12.
Duracin: 100 horas.

RA1. Caracteriza instalacins de automatizacin en vivendas (domtica) e edificios
(inmtica), para o que analiza o seu funcionamento, implementa sistemas, e identifica e
configura os seus elementos.
CA1.1. Identificouse a estrutura de instalacins automatizadas para vivendas e edifi-
cios.
CA1.2. Recoecronse as instalacins e as aplicacins automticas nas reas de con-
fort, seguridade, xestin enerxtica e telecomunicacins.
CA1.3. Definronse os niveis de automatizacin domtico e inmtico
CA1.4. Identificronse as tecnoloxas aplicables automatizacin de vivendas e edi-
ficios.
CA1.5. Relacionronse os elementos da instalacin automatizada coa sa aplicacin.
CA1.6. Seleccionronse os equipamentos e os materiais (sensores, actuadores, re-
ceptores, etc.), tendo en conta o seu funcionamento e as sas caractersticas tcnicas.
CA1.7. Recoecronse os tipos, as tcnicas e os medios de comunicacin nas insta-
lacins domticas e inmticas.
CA1.8. Establecronse os parmetros necesarios para combinar tecnoloxas e confi-
gurronse os elementos de interconexin.
CA1.9. Obtvose informacin da documentacin tcnica e investigronse as tenden-
cias dos sistemas domticos e inmticos actuais.
CA1.10. Investigronse tendencias en sistemas domticos e inmticos
RA2. Determina as caractersticas dos elementos e dos sistemas empregados nunha au-
tomatizacin domtica, para o que analiza tecnoloxas e as sas aplicacins, e describe
os compoentes que integran as instalacins.
CA2.1. Relacionronse os elementos dos sistemas coa sa aplicacin.
CA2.2. Identificouse o funcionamento e as caractersticas dos elementos das tecno-
loxas domticas.
CA2.3. Relacionronse os equipamentos e os materiais coas sas reas de aplica-
cin.
CA2.4. Relacionronse os elementos de seguridade con cada sistema.
CA2.5. Identificronse en esquemas os elementos das instalacins domticas.
CA2.6. Identificronse en esquemas e planos as interconexins entre as reas de
confort, seguridade, xestin enerxtica e telecomunicacins.
Pxina 87 de 135
CA2.7. Respectronse as normas de compatibilidade electromagntica.
RA3. Determina as caractersticas dos elementos e dos sistemas empregados nunha ins-
talacin inmtica, para o que analiza os dispositivos e identifica a aplicacin dos ele-
mentos da instalacin.
CA3.1. Identificouse a estrutura empregada nos sistemas inmticos
CA3.2. Relacionronse os elementos dos sistemas coa sa aplicacin.
CA3.3. Realizronse diagramas de bloques dos sistemas dunha instalacin inmtica.
CA3.4. Identificronse equipamentos e elementos en esquemas.
CA3.5. Recoecronse as caractersticas dos compoentes dunha instalacin inmti-
ca.
CA3.6. Seleccionronse os equipamentos de control en funcin da sa aplicacin.
CA3.7. Determinronse os elementos auxiliares da instalacin (cadros, condutores,
condutores, canalizacins, etc.), en funcin da instalacin.
RA4. Configura sistemas domticos e inmticos, para o que analiza a tecnoloxa e as
caractersticas da instalacin, tendo en conta o grao de automatizacin desexado.
CA4.1. Identificouse o funcionamento e as caractersticas da tecnoloxa empregada
nos sistemas domticos e inmticos (correntes portadoras, sen fos, etc.).
CA4.2. Identificouse a estrutura da instalacin segundo as tecnoloxas.
CA4.3. Aplicronse tcnicas de configuracin.
CA4.5. Dimensionronse os elementos seguridade.
CA4.6. Seleccionronse os elementos da instalacin en funcin da tecnoloxa que
cumpra empregar.
CA4.7. Configurronse mdulos de confort, seguridade, xestin enerxtica e tele-
comunicacins.
CA4.8. Aplicronse no deseo as normas de seguridade e compatibilidade electro-
magntica.
CA4.9. Elaborronse esquemas das instalacins.
CA4.10. Utilizronse programas informticos de deseo.
RA5. Caracteriza instalacins inmticas aplicadas automatizacin en edificios e gran-
des locais, para o que implementa sistemas e configura os seus elementos.
CA5.1. Identificronse as vantaxes de combinar tecnoloxas.
CA5.2. Recoecronse instalacins automticas de edificios ou locais comerciais.
CA5.3. Establecronse os parmetros necesarios para combinar tecnoloxas.
CA5.5. Configurronse os elementos de interconexin de tecnoloxas.
CA5.6. Seleccionronse as aplicacins en reas de confort, seguridade, xestin ener-
xtica e telecomunicacins.
CA5.7. Respectronse as normas de compatibilidade electromagntica.
CA5.8. Determinouse o sistema de supervisin.
Pxina 88 de 135
BC1. Caracterizacin de instalacins e dispositivos domticos e inmticos
Conceptos xerais e estrutura das instalacins automatizadas en vivendas e edificios.

Aplicacins domticas e inmticas nas reas de confort, seguridade, xestin enerxtica
e telecomunicacins.
Elementos das instalacins automatizadas en vivendas e edificios. Elementos de entrada
e sada, de potencia, etc. Tipos e caractersticas.
Sistemas modulares.
Caractersticas tcnicas, clasificacin e funcionamento dos sensores, actuadores e recep-
tores, entre outros, empregados nos sistemas automatizados domticos e inmticos.
Tipoloxas de comunicacin: BUS, anel, estrela e malla, etc. Redes de comunicacin
utilizadas en sistemas domticos e inmticos. Estndares e sistemas propios.
Comunicacin con cableamento existente, cableamento especfico, sistemas sen fos,
etc. Medios de comunicacin. Tcnicas e medios de comunicacin nos sistemas de co-
rrentes portadoras. X-10.
Configuracin dos elementos de interconexin de tecnoloxas.
Caractersticas especficas dos sistemas automatizados. Aplicacins domticas e inm-
ticas: vivendas e grandes superficies (hoteis, centros comerciais e espazos pblicos,
etc.).
Tcnicas especficas de programacin e configuracin en sistemas domticos e inmti-
cos baseados en autmatas programables, de propsito propio e especficos.
Representacin de esquemas das instalacins e sistemas domticos e inmticos. Planos
de situacin de elementos.
Compatibilidade entre sistemas. Interconexin de elementos.
Partes da instalacin: bloques de memoria, E/S, control e visualizacin.
Novas tendencias en sistemas domticos e inmticos. Aplicacins en xestin da enerxa
e en sistemas integrados con enerxas renovables.
BC2. Determinacin das caractersticas dos elementos e dos sistemas domticos
Funcionamento e caractersticas dos elementos das tecnoloxas: elementos de sistemas

domticos tradicionais de correntes portadoras e doutros sistemas.
Dimensionamento de elementos.
Criterios de seleccin de elementos e equipamentos.
Dimensionamento de elementos de seguridade. Proteccins. Compatibilidade electro-
magntica. Interconexin con sistemas externos de seguridade.
Configuracin de instalacins, de sistemas de control e de elementos pasivos.
Interconexins entre as reas de confort, seguridade, xestin enerxtica e telecomunica-
cins. Compatibilidade entre sistemas.
Instrucins tcnicas do REBT relativas s instalacins domticas.
Normativa de compatibilidade electromagntica e de eficiencia enerxtica
Pxina 89 de 135
BC3. Determinacin das caractersticas dos elementos e dos sistemas inmticos
Estrutura dos sistemas inmticos.

Caractersticas dos equipamentos dunha instalacin inmtica.
Seleccin dos elementos de control nunha instalacin inmtica: autmata programable,
etc.
Esquemas relativos s instalacins inmticas.
Diagramas de bloques das instalacins inmticas.
Elementos auxiliares da instalacin: cadros, condutores e conectadores (canalizacins).
Dimensionamento dos elementos dunha instalacin inmtica.
BC4. Configuracin de sistemas domticos e inmticos
Caractersticas das tecnoloxas empregadas nos sistemas domticos e inmticos: corren-

tes portadoras, sen fos, etc.
Estrutura, partes fundamentais e precaucins elctricas dos sistemas de correntes porta-
doras e sen fos, etc.
Conexin de elementos. Configuracin de sistemas e elementos de correntes portadoras
e tecnoloxa sen fos. Axustes de elementos. Tcnicas e software de programacin.
Dimensionamento dos elementos de seguridade propios dos sistemas domticos e inm-
ticos.
Configuracin de mdulos de confort, de seguridade, de xestin enerxtica e de teleco-
municacins.
BC5. Caracterizacin de instalacins inmticas aplicadas automatizacin en edificios e

grandes locais
Instalacins automatizadas de edificios ou locais comerciais.

Parmetros de control e xestin en edificios e grandes superficies.
Buses de comunicacin domsticos.
Configuracin dos elementos de interconexin de tecnoloxas.
Combinacin de reas de confort, seguridade, xestin enerxtica e telecomunicacins.
Normas de compatibilidade electromagntica.
Sistema de supervisin. Sistema SCADA.
1.7.2 Unidade formativa 2: montaxe, verificacin e mantemento de ins-

talacins domticas
Cdigo: MP0523_22.
Duracin: 40 horas.

RA1. Instala sistemas domticos e inmticos, para o que realiza operacins de montaxe,
conexin e axuste.
Pxina 90 de 135
CA1.1. Interpretouse o funcionamento dos sistemas de automatizacin domtica e
inmtica.
CA1.2. Identificronse as tecnoloxas empregadas nos sistemas domticos e inmti-
cos.
CA1.3. Establecronse procedementos de montaxe especficos en cada sistema.
CA1.5. Conectronse elementos da instalacin.
CA1.6. Configurronse os elementos conectados.
CA1.7. Instalronse os elementos de seguridade propios de cada sistema.
CA1.8. Combinronse aplicacins de confort, seguridade, xestin enerxtica e tele-
comunicacins.
CA1.9. Respectronse as normas de seguridade e de compatibilidade electromagn-
tica.
RA2. Realiza o mantemento preditivo, preventivo e correctivo de instalacins domti-
cas e inmticas, aplicando o plan de mantemento e a normativa relacionada.
CA2.1. Identificronse as operacins de mantemento.
CA2.2. Identificronse as operacins de mantemento preditivo e preventivo da insta-
lacin.
CA2.7. Substituronse elementos das instalacins domticas e inmticas.
CA2.9. Elaborronse documentos de rexistro e histrico de avaras.
Pxina 91 de 135
BC1. Instalacin de sistemas domticos e inmticos
Esquemas de instalacin.
Caractersticas das tecnoloxas, dos elementos auxiliares e de conexin das instalacins
domticas e inmticas.
Tcnicas de montaxe, conexin de elementos, sinalizacin e documentacin tcnica.
Seleccin (segundo o contorno e a aplicacin) e axuste dos elementos e dos equipamen-
tos.
Configuracin dos elementos da instalacin.
Compatibilidade electromagntica.
Elementos de seguridade propios de cada sistema.
Procesos de verificacin do funcionamento da instalacin.
Instalacin de mdulos de integracin entre sistemas automatizados.
Parmetros de combinacin entre tecnoloxas: protocolos de comunicacin, tipos de si-
nais, etc.
Sistemas de control integrado.
BC2. Realizacin do mantemento preditivo, preventivo e correctivo en instalacins dom-

ticas e inmticas
Avaras en sistemas domticos e inmticos.

Operacins de mantemento e puntos crticos en sistemas domticos e inmticos nas re-
as de confort, comunicacin e alarmas, etc.
Mantemento de elementos de E/S das instalacins domticas e inmticas.
Mantemento de sistemas de comunicacin en instalacins domticas e inmticas. Es-
tndares de mantemento de redes de comunicacin. Ferramentas especficas.
Planificacin e procedementos de actuacin no mantemento de instalacins e sistemas
domticos e inmticos.
Recoecemento de instrumentos de medida aplicados prevencin de avaras. Interpre-
tacin de valores. Histrico de medidas. Analizador de espectro e redes. Osciloscopio.
Espectrmetro.
Sistemas informticos propios para verificacin de instalacins, elementos e sistemas.
Axuste de elementos e de programacin dos sistemas.
Software de visualizacin, control e verificacin de parmetros. Sistemas de telecontrol.
Normativa.

tricas nas instalacins domticas e inmticas.
Pxina 92 de 135
Identificacin das causas mis frecuentes de accidentes laborais nas instalacins dom-
ticas e inmticas.
de utilizacin.
biental.

finicin, configuracin e dimensionamento das instalacins automatizadas en vivendas e
edificios (domtica e inmtica).
A definicin destas funcins abrangue aspectos relacionados coa automatizacin de
instalacins en vivendas e edificios, como as seguintes:
Determinacin das caractersticas da automatizacin nunha vivenda ou edificio.
Elaboracin de memorias tcnicas, esquemas e programas para a montaxe, a pro-
gramacin, a posta en servizo e o mantemento de instalacins e sistemas domticos
e inmticos.
Eleccin da tecnoloxa, dos dispositivos e dos receptores adecuados en cada caso.
Elaboracin de documentacin de posta en servizo e mantemento.
Coordinacin da montaxe e do mantemento nunha instalacin domtica ou inmtica.
Configuracin e supervisin da montaxe de instalacins automatizadas en vivendas
e edificios.
Seleccin de sistemas e elementos de instalacins domticas e inmticas.
Coordinacin do mantemento preventivo, preditivo e correctivo en instalacins do-
mticas ou inmticas.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), e), f) e v) do ciclo
formativo, e as competencias a), b) e d).
Recoecemento das reas de automatizacin dunha vivenda ou edificio, as como o
grao de automatizacin desexado.
Identificacin de dispositivos, receptores, e tecnoloxas da domtica e da inmtica,
as como das condicins de deseo.
Elaboracin de memorias tcnicas, esquemas, e programas de control.
Combinacin de tecnoloxas nunha mesma instalacin domtica.
Supervisin da montaxe, a conexin, a programacin e a posta en servizo de senso-
res, actuadores, autmatas programables e sistemas domticos e inmticos.
Verificacin do funcionamento, localizacin de avaras e elaboracin de plans de
mantemento.
Pxina 93 de 135
1.8 Mdulo profesional: configuracin de instalacins
elctricas
Cdigo: MP0524.
Duracin: 140 horas.
1.8.1 Unidade formativa 1: configuracin de instalacins elctricas en

baixa tensin
Cdigo: MP0524_13.
Duracin: 70 horas.

RA1. Identifica os tipos de instalacins elctricas de baixa tensin no contorno de edifi-
cios e iluminacin exterior, describindo os seus elementos, as caractersticas tcnicas e a
normativa.
CA1.1. Clasificronse os tipos de instalacins e locais.
CA1.2. Identificouse a estrutura das instalacins en edificios.
CA1.3. Identificronse as caractersticas das instalacins de iluminacin exterior.
CA1.4. Recoecronse os elementos caractersticos do tipo de instalacin.
CA1.5. Relacionronse os elementos coa sa simboloxa en planos e esquemas.
CA1.6. Diferencironse tipos de instalacins atendendo ao seu uso.
RA2. Caracteriza as instalacins elctricas de baixa tensin en locais de caractersticas
especiais e instalacins con fins especiais, identificando a sa estrutura, o seu funcio-
namento e a normativa especfica.
CA2.1. Identificronse os tipos de subministracins.
CA2.2. Clasificronse os emprazamentos e os modos de proteccin en instalacins
de locais con risco de incendio e explosin.
CA2.3. Recoecronse as prescricins especficas para as instalacins en locais es-
peciais.
CA2.4. Identificronse as condicins tcnicas das instalacins con fins especiais.
CA2.5. Recoecronse as proteccins especficas de cada tipo de instalacin.
CA2.6. Diferencironse as condicins de instalacin dos receptores.
CA2.7. Identificronse as caractersticas tcnicas de canalizacins e condutores.
CA2.8. Relacionronse os elementos das instalacins cos seus smbolos en planos e
esquemas.
RA3. Determina as caractersticas dos elementos das instalacins elctricas de baixa
tensin no contorno de edificios e con fins especiais, para o que realiza clculos e con-
sulta documentacin de fbrica.
CA3.1. Calculouse a previsin de cargas.
CA3.2. Definiuse o nmero de circutos.
Pxina 94 de 135
CA3.3. Determinronse os parmetros elctricos: intensidade, cadas de tensin, po-
tencia, etc.
CA3.4. Realizronse clculos de seccin.
CA3.5. Dimensionronse as proteccins.
CA3.6. Dimensionronse canalizacins e envolventes.
CA3.7. Calculouse o sistema de posta a terra.
CA3.8. Respectronse as prescricins do REBT.
CA3.9. Utilizronse aplicacins informticas.
RA4. Configura instalacins elctricas de baixa tensin no contorno de edificios e con
fins especiais, para o que analiza condicins de deseo e elabora planos e esquemas.
CA4.1. Interpretronse as especificacins de deseo e a normativa.
CA4.2. Elaborouse o cadro de cargas coa previsin de potencia.
CA4.3. Dimensionouse a instalacin.
CA4.4. Seleccionronse os elementos e os materiais.
dificacin ou disfuncin da instalacin.
CA4.6. Aplicronse criterios de calidade e eficiencia enerxtica.
CA4.7. Elaborronse os planos e esquemas.
BC1. Identificacin de instalacins elctricas de baixa tensin no contorno de edificios de

vivendas, industrias, oficinas e locais de pblica concorrencia
Normativa: REBT, cdigo tcnico de edificacin (CTE), normas particulares das com-
paas subministradoras, normas UNE, etc. Certificacin enerxtica.
Sistemas de distribucin en baixa tensin: xeneralidades (redes soterradas e redes are-
as).
Caractersticas do neutro. Tipos de configuracins.
Caractersticas das instalacins de iluminacin exterior.
Estrutura das instalacins: instalacin de enlace, e instalacin interior ou receptora.
Instalacins de enlace: partes e normativa. Dispositivo xeral de proteccin (CGP, CPM,
etc.); lia xeral de alimentacin; contadores (localizacin e sistemas de instalacin); de-
rivacins individuais; dispositivos xerais e individuais de mando e proteccin; elemen-
tos de control de potencia (ICP, maxmetro, etc.).
Tarifas elctricas. Equipamentos de medida. Contadores.
Instalacins interiores ou receptoras: partes e normativa. Caractersticas xerais. Prescri-
cins xerais. Sistemas de instalacin.
Mecanismos e tomas de corrente.
Elementos caractersticos das instalacins: condutores e cables; tubos e canles protecto-
ras.
Envolventes: graos de proteccin.
Proteccins: contacto directo e indirecto, sobreintensidade e sobretensin.
Instalacins interiores en vivendas e edificios. Prescricins xerais.
Pxina 95 de 135
Instalacins en locais de pblica concorrencia: clasificacin. Iluminacin de emerxen-
cia: de seguridade e de substitucin. Instalacins con iluminacin de emerxencia.
BC2. Caracterizacin de instalacins elctricas de baixa tensin en locais de caracters-

ticas especiais e instalacins con fins especiais
Instalacins en locais con risco de incendio e explosin: prescricins particulares e xe-

rais. Clasificacin dos emprazamentos: clases I e II. Elementos da instalacin.
Instalacins en locais de caractersticas especiais (locais hmidos e mollados, bateras
de acumuladores, etc.): clasificacin, tipos e caractersticas. Normas ambientais.
Instalacins con fins especiais: piscinas e fontes, mquinas de elevacin e transporte,
instalacins provisorias e temporais de obra, feiras e pavillns, establecementos agrco-
las e de horta, quirfanos e salas de intervencin, etc. Prescricins xerais e caractersti-
cas.
Cadro de obra. Elementos de proteccin e de potencia.
Instalacins elctricas en caravanas e parques de caravanas.
Instalacins elctricas en portos e marismas para barcos de recreo.
BC3. Determinacin das caractersticas de elementos en instalacins elctricas
Previsin de cargas: criterios de clculo. Potencia mxima.

Determinacin do nmero de circutos nas instalacins de vivendas e no contorno de
edificios. Clculo de circutos.
Coeficientes de simultaneidade.
Dimensionamento dos elementos de proteccin (magnetotrmica, diferencial, sobreten-
sins). Clases de magnetotrmicos. Curvas de disparo dos magnetotrmicos. Curvas de
disparo de diferenciais.
Tipos de condutores: aplicacins. Normas UNE.
Clculos de seccin: criterios de clculo. Cada de tensin. Densidade de corrente. Co-
rrente de curtocircuto. Tboas de clculo.
Clculo de seccins en edificios e vivendas.
Clculo e dimensionamento de canalizacins: tipos e aplicacins. Tboas.
Dimensins de cadros e caixas: tipos e valores caractersticos. Tboas.
Dimensionamento da centralizacin de contadores: caractersticas e situacin. Contado-
res electrnicos.
Tipos de tomas de terra en edificios. Estrutura en anel. Tipo de placas e picas.
Dimensionamento do sistema de posta a terra.
BC4. Configuracin de Instalacins elctricas en baixa tensin
Calidade no deseo de instalacins.

Eficiencia enerxtica en edificios e vivendas. Normas de aplicacin.
Normativa: REBT, CTE, normas UNE, etc.
Especificacins de deseo.
Simboloxa especfica. Normas de aplicacin.
Pxina 96 de 135
Esbozos de trazado e localizacin de elementos.
Distribucin de circutos. Distribucin de elementos.
Clculo do nmero de circutos.
Clculo de seccins.
Clculo de canalizacins e bandexas.
Seleccin de equipamentos e materiais: criterios. Catlogos comerciais.
Planos de detalle das instalacins elctricas dedicadas a edificios, locais e instalacins
exteriores.
Probas e ensaios de recepcin. Caractersticas de homologacin de mecanismos e recep-
tores.
Posta en servizo das instalacins. Procedementos de posta en servizo. Precaucins e cri-
terios de aceptacin.
Memoria tcnica: caractersticas. Xestin administrativa das instalacins elctricas.
1.8.2 Unidade formativa 2: configuracin de instalacins para ilumina-

cin interior e exterior
Cdigo: MP0524_23.
Duracin: 35 horas.

RA1. Caracteriza instalacins de iluminacin interior e exterior, identificando os seus
compoentes e analizando o seu funcionamento.
CA1.1. Definronse as caractersticas do recinto.
CA1.2. Estableceuse o nivel de iluminacin.
CA1.3. Seleccionronse os materiais.
CA1.4. Estableceuse a distribucin xeomtrica das luminarias.
CA1.5. Determinronse os parmetros luminotcnicos e o nmero de luminarias.
CA1.6. Dimensionouse a instalacin elctrica.
CA1.7. Seleccionronse os equipamentos e os materiais auxiliares.
CA1.8. Aplicronse criterios de aforro e eficiencia enerxtica.
CA1.9. Utilizronse aplicacins informticas especficas.
CA1.10. Aplicronse prescricins regulamentarias e criterios de calidade.
BC1. Caracterizacin de instalacins de iluminacin interior e exterior
Fundamentos de luminotecnia e instalacins de iluminacin.

Parmetros fsicos da luz: natureza e caractersticas.
Parmetros fsicos da cor: natureza, caractersticas, xeneralidades e clasificacin. Tem-
peratura de cor (TC). ndice de rendemento de color (IRC). Efectos psquicos das cores
e a sa harmona. Magnitudes luminotcnicas.
Fontes de luz: tipos e caractersticas.
Pxina 97 de 135
Instalacins de iluminacin: tipos e caractersticas. Iluminacin interior e exterior. Ilu-
minacin de emerxencia.
Iluminacin pblica: tipos e caractersticas. Dimensionamento e criterios de deseo.
Iluminacin con proxectores. Tipos de proxectores e de luminarias. Utilidades.
Iluminacin con fibra ptica. Proxectores de fibra ptica. Iluminacin ornamental.
Rtulos luminosos. Instrucins tcnicas de aplicacin. Iluminacin fluorescente. Tubos:
dobra e conexin.
Elementos das instalacins lumnicas: luminarias e lmpadas. Equipamentos auxiliares
e compoentes. Unidades de regulacin e control. Cadros de mando e proteccin en ins-
talacins de luminotecnia. Elementos de mando e proteccin. Caractersticas especficas
de uso.
Proteccins con diferenciais en instalacins de iluminacin exterior.
Equipamentos de regulacin e control de iluminacin. Reactancias convencionais. Re-
actancias electrnicas. Aforro enerxtico.
Postes, bculos, columnas, etc.
Instalacin de posta a terra. Tipos de toma de terra.
Normativa comunitaria, estatal e autonmica de instalacins de iluminacin exterior.
Eficiencia enerxtica nas instalacins de iluminacin exterior.
Proteccins ambientais.
Aplicacins informticas para o deseo de instalacins de iluminacin.
Clculos luminotcnicos en iluminacin exterior. Niveis de iluminacin. Espazos.
Instalacin elctrica en iluminacin exterior: dimensionamento. Clculos elctricos e
mecnicos. Posta a terra. Proteccins de instalacins de iluminacin exterior.
Clculo de postes e bculos.
Tcnicas de izamento.
1.8.3 Unidade formativa 3: configuracin de instalacins solares foto-

voltaicas
Cdigo: MP0524_33.
Duracin: 35 horas.

RA1. Caracteriza os elementos que configuran instalacins solares fotovoltaicas, con
descricin da sa funcin e das sas caractersticas tcnicas e normativas.
CA1.1. Clasificronse as instalacins.
CA1.2. Identificronse os parmetros e as curvas caractersticas dos paneis.
CA1.3. Identificronse as condicins de funcionamento das bateras de distintos ti-
pos.
CA1.4. Recoecronse as caractersticas e a misin do regulador.
CA1.5. Clasificronse os tipos de convertedores.
CA1.6. Identificronse as proteccins.
Pxina 98 de 135
CA1.7. Recoecronse as caractersticas da estrutura soporte.
CA1.8. Recoecronse os elementos da instalacin en planos e esquemas.
RA2. Configura instalacins solares fotovoltaicas, determinando as sas caractersticas
a partir da normativa e as condicins de deseo.
CA2.1. Interpretronse as condicins previas de deseo.
CA2.2. Identificronse as caractersticas dos elementos.
CA2.3. Seleccionouse o emprazamento da instalacin.
CA2.4. Calculouse ou simulouse a producin elctrica.
CA2.5. Elaborronse os esbozos de trazado e localizacin de elementos.
CA2.6. Dimensionouse a instalacin.
CA2.8. Aplicronse criterios de calidade e eficiencia enerxtica.
CA2.9. Elaborronse os planos e esquemas.
BC1. Caracterizacin das Instalacins solares fotovoltaicas
Instalacins xeradoras de baixa tensin: condicins xerais e para a conexin. Cables de

conexin. Formas de onda. Proteccins. Instalacins de posta a terra. Posta en marcha.
Sistemas de conexin do neutro e das masas en redes de distribucin de enerxa. Protec-
cins do neutro.
Clasificacin de instalacins solares fotovoltaicas.
Instalacin solar illada. Grupos electrxenos. Especificacins.
Instalacins de apoio: caractersticas; esquemas e simboloxa.
Instalacin solar fotovoltaica conectada rede. Especificacins. Solicitude de punto de
conexin. Parmetros de calidade de subministracin. Sistema de medida de enerxa.
Maxmetro. Achega enerxtica.
Normativa de aplicacin: REBT, UNE, normativa reguladora de producin de enerxa
elctrica mediante tecnoloxa solar fotovoltaica, normativa de conexin rede, etc.
Paneis solares: tipos, funcionamento e constitucin.
Paneis con reflectantes.
Placa de caractersticas dos paneis fotovoltaicos.
Reguladores: funcins e parmetros caractersticos. Configuracin de parmetros.
Acumuladores: tipoloxa, mantemento, localizacin, precaucins e conexin.
Convertedores: programacin, bloques e mantemento.
Sistemas de seguimento solar. Estruturas soporte. Servoaccionamentos.
Proteccins contra sobrecargas, contra contactos directos e indirectos, contra sobreten-
sins, etc.
BC2. Configuracin de Instalacins solares fotovoltaica
Condicins de deseo.
Pxina 99 de 135
Clculos: niveis de radiacin, unidades de medida, zonas climticas, mapa solar, ren-
demento solar, orientacin e inclinacin, determinacin de sombras, coeficientes de
perdas, clculo de bateras, acumuladores, proteccins do sistema acumulador, clculo
de reguladores, proteccin de reguladores, proteccins da instalacin, cadas de tensin
e seccin de condutores, e clculos do sistema de posta a terra.
Caractersticas de equipamentos e elementos. Catlogos de fabricantes.
Telexestin de instalacins fotovoltaicas.
Procesos administrativos en instalacins solares fotovoltaicas. Instalacins que necesi-
tan proxecto. Instalacins que necesitan memoria tcnica.
Marco normativo de subvencins: lexislacin e convocatorias. Tramitacin de subven-
cins. Normas internacionais.

seo e definicin, e aplcase nos procesos relacionados con instalacins elctricas de baixa
tensin no contorno de edificios e con fins especiais, con instalacins de iluminacin exte-
rior e con instalacins solares fotovoltaicas.
Interpretacin de documentacin previa.
Trazado de planos e esquemas.
Determinacin de caractersticas.
Configuracin de elementos e instalacins.
Elaboracin de especificacins.
Valoracin de custos.
Tramitacin administrativa.
Desenvolvemento de proxectos de instalacins elctricas de baixa tensin no con-
torno de edificios.
Desenvolvemento de proxectos de instalacins elctricas de baixa tensin en locais
con fins especiais.
Configuracin de instalacins de iluminacin exterior.
Desenvolvemento de proxectos de instalacins solares fotovoltaicas.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), d), e), f) e v)
do ciclo formativo, e as competencias a), b), c) e d).
Realizacin da documentacin necesaria para a redaccin de proxectos:
Proxecto de instalacin elctrica de baixa tensin nun local de pblica concorren-
cia, local industrial ou local.
Proxecto de instalacin elctrica dun local con fins especiais.
Proxecto de iluminacin exterior.
Proxecto de instalacin solar fotovoltaica conectada rede.
Clculo e deseo das instalacins mediante programas informticos.
Elaboracin de plans de seguridade.
Previsin de protocolos de calidade.
Pxina 100 de 135
Actitude de respecto ambiental.
Interpretacin e aplicacin da normativa referente a cada tipo de instalacin.
Pxina 101 de 135

1.9 Mdulo profesional: proxecto de sistemas
electrotcnicos e automatizados
Cdigo: MP0526.
Duracin: 26 horas.
1.9.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Identifica necesidades do sector produtivo en relacin con proxectos tipo que as
poidan satisfacer.
CA1.1. Clasificronse as empresas do sector polas sas caractersticas organizativas
e o tipo de produto ou servizo que ofrecen.
CA1.2. Caracterizronse as empresas tipo e indicouse a sa estrutura organizativa e
as funcins de cada departamento.
CA1.3. Identificronse as necesidades mis demandadas s empresas.
CA1.4. Valorronse as oportunidades de negocio previsibles no sector.
CA1.5. Identificouse o tipo de proxecto requirido para dar resposta s demandas
previstas.
CA1.6. Determinronse as caractersticas especficas requiridas ao proxecto.
CA1.7. Determinronse as obrigas fiscais, laborais e de prevencin de riscos, e as
sas condicins de aplicacin.
CA1.8. Identificronse as axudas e as subvencins para a incorporacin de novas
tecnoloxas de producin ou de servizo que se propoan.
CA1.9. Elaborouse o guin de traballo para seguir na elaboracin do proxecto.
RA2. Desea proxectos relacionados coas competencias expresadas no ttulo, onde in-
cle e desenvolve as fases que o compoen.
CA2.1. Compilouse informacin relativa aos aspectos que se vaian tratar no proxec-
to.
CA2.2. Realizouse o estudo da viabilidade tcnica do proxecto.
CA2.3. Identificronse as fases ou as partes que compoen o proxecto, e o seu con-
tido.
CA2.4. Establecronse os obxectivos procurados e identificouse o seu alcance.
CA2.5. Prevronse os recursos materiais e persoais necesarios para realizar o proxec-
to.
CA2.6. Realizouse o orzamento correspondente.
CA2.7. Identificronse as necesidades de financiamento para a posta en marcha do
proxecto.
CA2.8. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para o seu deseo.
CA2.9. Identificronse os aspectos que se deben controlar para garantir a calidade
do proxecto.
RA3. Planifica a posta en prctica ou a execucin do proxecto, para o que determina o
plan de intervencin e a documentacin asociada.
CA3.1. Estableceuse a secuencia de actividades ordenadas en funcin das necesida-
des de posta en prctica.
Pxina 102 de 135
CA3.2. Determinronse os recursos e a loxstica necesarios para cada actividade.
CA3.3. Identificronse as necesidades de permisos e autorizacins para levar a cabo
as actividades.
CA3.4. Determinronse os procedementos de actuacin ou execucin das activida-
des.
CA3.5. Identificronse os riscos inherentes posta en prctica e definiuse o plan de
prevencin de riscos, as como os medios e os equipamentos necesarios.
CA3.6. Planificouse a asignacin de recursos materiais e humanos, e os tempos de
execucin.
CA3.7. Fxose a valoracin econmica que dea resposta s condicins da posta en
prctica.
CA3.8. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para a posta en prctica
ou execucin.
RA4. Define os procedementos para o seguimento e o control na execucin do proxecto,
e xustifica a seleccin das variables e dos instrumentos empregados.
CA4.1. Definiuse o procedemento de avaliacin das actividades ou intervencins.
CA4.2. Definronse os indicadores de calidade para realizar a avaliacin.
CA4.3. Definiuse o procedemento para a avaliacin das incidencias que se poidan
presentar durante a realizacin das actividades, as como a sa solucin e o seu re-
xistro.
CA4.4. Definiuse o procedemento para xestionar os cambios nos recursos e nas acti-
vidades, inclundo o sistema para o seu rexistro.
CA4.5. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para a avaliacin das ac-
tividades e do proxecto.
CA4.6. Estableceuse o procedemento para a participacin na avaliacin das persoas
usuarias ou da clientela, e elaborronse os documentos especficos.
CA4.7. Estableceuse un sistema para garantir o cumprimento do prego de condi-
cins do proxecto, cando este exista.
RA5. Elabora e expn o informe do proxecto realizado, e xustifica o procedemento se-
guido.
CA5.1. Enuncironse os obxectivos do proxecto.
CA5.2. Describiuse o proceso seguido para a identificacin das necesidades das em-
presas do sector.
CA5.3. Describiuse a solucin adoptada a partir da documentacin xerada no proce-
so de deseo.
CA5.4. Describronse as actividades en que se divide a execucin do proxecto.
CA5.5. Xustificronse as decisins tomadas de planificacin da execucin do pro-
xecto.
CA5.6. Xustificronse as decisins tomadas de seguimento e control na execucin
do proxecto.
CA5.7. Formulronse as conclusins do traballo realizado en relacin coas necesi-
dades do sector produtivo.
CA5.8. Formulronse, de ser o caso, propostas de mellora.
CA5.9. Realizronse, de ser o caso, as aclaracins solicitadas na exposicin.
CA5.10. Empregronse ferramentas informticas para a presentacin dos resultados.
CA5.11. Expxose o informe con claridade e de xeito ordenado, utilizando vocabu-
lario tcnico adecuado.
Pxina 103 de 135
Este mdulo complementa a formacin doutros mdulos profesionais nas funcins de an-
lise do contexto, deseo e organizacin da intervencin, e planificacin da sa avaliacin.
A funcin de anlise do contexto abrangue as subfuncins de compilacin de informa-
cin, identificacin e establecemento de prioridades de necesidades, e identificacin dos
aspectos que faciliten ou dificulten o desenvolvemento e a execucin da actividade de es-
tudo de viabilidade.
A funcin de deseo da intervencin ten como obxectivo establecer as lias xerais des-
ta para dar resposta s necesidades detectadas, definndoo en todos os seus aspectos. In-
cle as subfuncins de definicin ou adaptacin da intervencin, establecemento da se-
cuencia e das prioridades das accins, planificacin da intervencin, determinacin de re-
cursos, planificacin da avaliacin e autoavaliacin, deseo de documentacin e do plan
de atencin clientela, e exposicin do informe.
A funcin de organizacin da execucin abrangue as funcins de deteccin de deman-
das e necesidades, programacin, xestin, coordinacin e supervisin da intervencin, e
elaboracin de informes, determinando a provisin, o transporte e o almacenamento dos
materiais da instalacin e dos equipamentos que se deben empregar na execucin, tanto
desde a sa orixe como no seu percorrido na obra.
As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense nos subsectores
de producin e distribucin de enerxa elctrica, instalacins elctricas e infraestruturas
comns de telecomunicacin no mbito de edificios, dos sectores industrial e de servizos.
Fomentarase e valorarase a creatividade, o esprito crtico e a capacidade de innovacin
nos procesos realizados, as como a adaptacin da formacin recibida en supostos laborais
e en novas situacins.
O equipo docente exercer a titora das seguintes fases de realizacin do traballo, que
se realizarn fundamentalmente de xeito non presencial: estudo das necesidades do sector
produtivo, deseo, planificacin, e seguimento da execucin do proxecto.
A exposicin do informe, que realizar todo o alumnado, parte esencial do proceso de
avaliacin e defenderase diante do equipo docente.
Polas sas propias caractersticas, a formacin do mdulo relacinase con todos os ob-
xectivos xerais do ciclo e con todas as competencias profesionais, persoais e sociais se-
guintes, bardante no relativo posta en prctica de diversos aspectos da intervencin de-
seada.
xectivos do mdulo estn relacionadas con:
Execucin de traballos en equipo.
Autoavaliacin do traballo realizado.
Autonoma e iniciativa.
Uso das TIC.
Pxina 104 de 135

1.10 Mdulo profesional: formacin e orientacin
laboral
Cdigo: MP0527.
Duracin: 107 horas.
1.10.1 Unidade formativa 1: prevencin de riscos laborais

Cdigo: MP0527_12.
Duracin: 45 horas.

RA1. Recoece os dereitos e as obrigas das persoas traballadoras e empresarias relacio-
nados coa seguridade e a sade laboral.
CA1.1. Relacionronse as condicins laborais coa sade da persoa traballadora.
CA1.2. Distinguronse os principios da accin preventiva que garanten o dereito
seguridade e sade das persoas traballadoras.
CA1.3. Apreciouse a importancia da informacin e da formacin como medio para a
eliminacin ou a reducin dos riscos laborais.
CA1.4. Comprendronse as actuacins axeitadas ante situacins de emerxencia e
risco laboral grave e inminente.
CA1.5. Valorronse as medidas de proteccin especficas de persoas traballadoras
sensibles a determinados riscos, as como as de proteccin da maternidade e a lacta-
cin, e de menores.
CA1.6. Analizronse os dereitos vixilancia e proteccin da sade no sector indus-
trial relacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA1.7. Asumiuse a necesidade de cumprir as obrigas das persoas traballadoras en
materia de prevencin de riscos laborais.
RA2. Avala as situacins de risco derivadas da sa actividade profesional analizando as
condicins de traballo e os factores de risco mis habituais do sector industrial relacio-
nado cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA2.1. Determinronse as condicins de traballo con significacin para a preven-
cin nos contornos de traballo relacionados co perfil profesional de tcnico superior
en sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA2.2. Clasificronse os factores de risco na actividade e os danos derivados deles.
CA2.3. Clasificronse e describronse os tipos de danos profesionais, con especial
referencia a accidentes de traballo e doenzas profesionais, relacionados co perfil pro-
fesional de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA2.4. Identificronse as situacins de risco ms habituais nos contornos de traballo
das persoas coa titulacin de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automa-
tizados.
CA2.5. Levouse a cabo a avaliacin de riscos nun contorno de traballo, real ou si-
mulado, relacionado co sector de actividade.
Pxina 105 de 135

RA3. Participa na elaboracin dun plan de prevencin de riscos e identifica as respon-
sabilidades de todos os axentes implicados.
CA3.1. Valorouse a importancia dos hbitos preventivos en todos os mbitos e en
todas as actividades da empresa.
CA3.2. Clasificronse os xeitos de organizacin da prevencin na empresa en fun-
cin dos criterios establecidos na normativa sobre prevencin de riscos laborais.
CA3.3. Determinronse os xeitos de representacin das persoas traballadoras na em-
presa en materia de prevencin de riscos.
CA3.4. Identificronse os organismos pblicos relacionados coa prevencin de ris-
cos laborais.
CA3.5. Valorouse a importancia da existencia dun plan preventivo na empresa que
incla a secuencia de actuacins para realizar en caso de emerxencia.
CA3.6. Estableceuse o mbito dunha prevencin integrada nas actividades da em-
presa, e determinronse as responsabilidades e as funcins de cadaqun.
CA3.7. Definiuse o contido do plan de prevencin nun centro de traballo relaciona-
do co sector profesional da titulacin de tcnico superior en sistemas electrotcnicos
e automatizados.
CA3.8. Proxectouse un plan de emerxencia e evacuacin para unha pequena ou me-
diana empresa do sector de actividade do ttulo.
RA4. Determina as medidas de prevencin e proteccin no contorno laboral da titula-
cin de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA4.1. Definronse as tcnicas e as medidas de prevencin e de proteccin que se
deben aplicar para evitar ou diminur os factores de risco, ou para reducir as sas
consecuencias no caso de materializarse.
CA4.2. Analizouse o significado e o alcance da sinalizacin de seguridade de diver-
sos tipos.
CA4.3. Seleccionronse os equipamentos de proteccin individual (EPI) axeitados
s situacins de risco atopadas.
CA4.4. Analizronse os protocolos de actuacin en caso de emerxencia.
CA4.5. Identificronse as tcnicas de clasificacin de persoas feridas en caso de
emerxencia, onde existan vtimas de diversa gravidade.
CA4.6. Identificronse as tcnicas bsicas de primeiros auxilios que se deben aplicar
no lugar do accidente ante danos de diversos tipos, as como a composicin e o uso
da caixa de urxencias.
BC1. Dereitos e obrigas en seguridade e sade laboral
Relacin entre traballo e sade. Influencia das condicins de traballo sobre a sade.
Conceptos bsicos de seguridade e sade laboral.
Anlise dos dereitos e das obrigas das persoas traballadoras e empresarias en preven-
cin de riscos laborais.
Actuacin responsable no desenvolvemento do traballo para evitar as situacins de risco
no seu contorno laboral.
Proteccin de persoas traballadoras especialmente sensibles a determinados riscos.
Pxina 106 de 135

BC2. Avaliacin de riscos profesionais
Anlise de factores de risco ligados a condicins de seguridade, ambientais, ergonmi-

cas e psicosociais.
Determinacin dos danos sade da persoa traballadora que se poden derivar das con-
dicins de traballo e dos factores de risco detectados.
Riscos especficos no sector industrial relacionado cos procesos de sistemas electrotc-
nicos e automatizados en funcin das probables consecuencias, do tempo de exposicin
e dos factores de risco implicados.
Avaliacin dos riscos atopados en situacins potenciais de traballo no sector industrial
relacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
BC3. Planificacin da prevencin de riscos na empresa
Xestin da prevencin na empresa: funcins e responsabilidades.

rganos de representacin e participacin das persoas traballadoras en prevencin de
riscos laborais.
Organismos estatais e autonmicos relacionados coa prevencin de riscos.
Planificacin da prevencin na empresa.
Plans de emerxencia e de evacuacin en contornos de traballo.
Elaboracin dun plan de emerxencia nunha empresa do sector.
Participacin na planificacin e na posta en prctica dos plans de prevencin.
BC4. Aplicacin de medidas de prevencin e proteccin na empresa
Medidas de prevencin e proteccin individual e colectiva.

Protocolo de actuacin ante unha situacin de emerxencia.
Aplicacin das tcnicas de primeiros auxilios.
Actuacin responsable en situacins de emerxencias e primeiros auxilios.
1.10.2 Unidade formativa 2: equipos de traballo, dereito do traballo e da

seguridade social, e procura de emprego
Cdigo: MP0527_22.
Duracin: 62 horas.

RA1. Participa responsablemente en equipos de traballo eficientes que contriban
consecucin dos obxectivos da organizacin.
CA1.1. Identificronse os equipos de traballo en situacins de traballo relacionadas
co perfil de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados, e valor-
ronse as sas vantaxes sobre o traballo individual.
CA1.2. Determinronse as caractersticas do equipo de traballo eficaz fronte s dos
equipos ineficaces.
CA1.3. Adoptronse responsablemente os papeis asignados para a eficiencia e a efi-
cacia do equipo de traballo.
Pxina 107 de 135

CA1.4. Empregronse axeitadamente as tcnicas de comunicacin no equipo de tra-
ballo para recibir e transmitir instrucins e coordinar as tarefas.
CA1.5. Determinronse procedementos para a resolucin dos conflitos identificados
no seo do equipo de traballo.
CA1.6. Aceptronse de forma responsable as decisins adoptadas no seo do equipo
de traballo.
CA1.7. Analizronse os obxectivos alcanzados polo equipo de traballo en relacin
cos obxectivos establecidos, e coa participacin responsable e activa dos seus mem-
bros.
RA2. Identifica os dereitos e as obrigas que se derivan das relacins laborais, e reco-
ceos en diferentes situacins de traballo.
CA2.1. Identificronse o mbito de aplicacin, as fontes e os principios de aplica-
cin do dereito do traballo.
CA2.2. Distinguronse os principais organismos que interveen nas relacins labo-
rais.
CA2.3. Identificronse os elementos esenciais dun contrato de traballo.
CA2.4. Analizronse as principais modalidades de contratacin e identificronse as
medidas de fomento da contratacin para determinados colectivos.
CA2.5. Valorronse os dereitos e as obrigas que se recollen na normativa laboral.
CA2.6. Determinronse as condicins de traballo pactadas no convenio colectivo
aplicable ou, en ausencia deste, as condicins habituais no sector profesional rela-
cionado co ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA2.7. Valorronse as medidas establecidas pola lexislacin para a conciliacin da
vida laboral e familiar, e para a igualdade efectiva entre homes e mulleres.
CA2.8. Analizouse o recibo de salarios e identificronse os principais elementos que
o integran.
CA2.9. Identificronse as causas e os efectos da modificacin, a suspensin e a ex-
tincin da relacin laboral.
CA2.10. Identificronse os rganos de representacin das persoas traballadoras na
empresa.
CA2.11. Analizronse os conflitos colectivos na empresa e os procedementos de so-
lucin.
CA2.12. Identificronse as caractersticas definitorias dos novos contornos de orga-
nizacin do traballo.
RA3. Determina a accin protectora do sistema da seguridade social ante as continxen-
cias cubertas, e identifica as clases de prestacins.
CA3.1. Valorouse o papel da seguridade social como piar esencial do estado social e
para a mellora da calidade de vida da cidadana.
CA3.2. Delimitouse o funcionamento e a estrutura do sistema de seguridade social.
CA3.3. Identificronse, nun suposto sinxelo, as bases de cotizacin dunha persoa
traballadora e as cotas correspondentes a ela e empresa.
CA3.4. Determinronse as principais prestacins contributivas de seguridade social,
os seus requisitos e a sa duracin, e realizouse o clculo da sa conta nalgns su-
postos prcticos.
CA3.5. Determinronse as posibles situacins legais de desemprego en supostos
prcticos sinxelos, e realizouse o clculo da duracin e da conta dunha prestacin
por desemprego de nivel contributivo bsico.
Pxina 108 de 135

RA4. Planifica o seu itinerario profesional seleccionando alternativas de formacin e
oportunidades de emprego ao longo da vida.
CA4.1. Valorronse as propias aspiracins, motivacins, actitudes e capacidades que
permitan a toma de decisins profesionais.
CA4.2. Tomouse conciencia da importancia da formacin permanente como factor
clave para a empregabilidade e a adaptacin s esixencias do proceso produtivo.
CA4.3. Valorronse as oportunidades de formacin e emprego noutros estados da
Unin Europea.
CA4.4. Valorouse o principio de non-discriminacin e de igualdade de oportunida-
des no acceso ao emprego e nas condicins de traballo.
CA4.5. Deseronse os itinerarios formativos profesionais relacionados co perfil
profesional de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA4.6. Determinronse as competencias e as capacidades requiridas para a activida-
de profesional relacionada co perfil do ttulo, e seleccionouse a formacin precisa
para as mellorar e permitir unha axeitada insercin laboral.
CA4.7. Identificronse as principais fontes de emprego e de insercin laboral para as
persoas coa titulacin de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatiza-
dos.
CA4.8. Empregronse adecuadamente as tcnicas e os instrumentos de procura de
emprego.
CA4.9. Prevronse as alternativas de autoemprego nos sectores profesionais relacio-
nados co ttulo.
BC1. Xestin do conflito e equipos de traballo
Diferenciacin entre grupo e equipo de traballo.

Valoracin das vantaxes e os inconvenientes do traballo de equipo para a eficacia da or-
ganizacin.
Equipos no sector industrial relacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e au-
tomatizados, segundo as funcins que desempeen.
Dinmicas de grupo.
Equipos de traballo eficaces e eficientes.
Participacin no equipo de traballo: desempeo de papeis, comunicacin e responsabili-
dade.
Conflito: caractersticas, tipos, causas e etapas.
Tcnicas para a resolucin ou a superacin do conflito.
BC2. Contrato de traballo
Dereito do traballo.
Organismos pblicos (administrativos e xudiciais) que interveen nas relacins laborais.
Anlise da relacin laboral individual.
Dereitos e deberes derivados da relacin laboral.
Pxina 109 de 135

Anlise dun convenio colectivo aplicable ao mbito profesional da titulacin de tcnico
superior en sistemas electrotcnicos e automatizados.
Modalidades de contrato de traballo e medidas de fomento da contratacin.
Anlise das principais condicins de traballo: clasificacin e promocin profesional,
tempo de traballo, retribucin, etc.
Modificacin, suspensin e extincin do contrato de traballo.
Sindicatos de traballadores e asociacins empresariais.
Representacin das persoas traballadoras na empresa.
Conflitos colectivos.
Novos contornos de organizacin do traballo.
BC3. Seguridade social, emprego e desemprego
A seguridade social como piar do estado social.

Estrutura do sistema de seguridade social.
Determinacin das principais obrigas das persoas empresarias e das traballadoras en
materia de seguridade social.
Proteccin por desemprego.
Prestacins contributivas da seguridade social.
BC4. Procura activa de emprego
Coecemento dos propios intereses e das propias capacidades formativo-profesionais.

Importancia da formacin permanente para a traxectoria laboral e profesional das perso-
as coa titulacin de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados.
Oportunidades de aprendizaxe e emprego en Europa.
Itinerarios formativos relacionados coa titulacin de tcnico superior en sistemas elec-
Definicin e anlise do sector profesional do ttulo de tcnico superior en sistemas elec-
Proceso de toma de decisins.
Proceso de procura de emprego no sector de actividade.
Tcnicas e instrumentos de procura de emprego.

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para que o alumnado se poida inse-
rir laboralmente e desenvolver a sa carreira profesional no sector industrial relacionado
cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais p), q), r), s), t), u), x)
e y) do ciclo formativo, e as competencias l), m), n), ) o, p), q) e r).
Pxina 110 de 135

Manexo das fontes de informacin para a elaboracin de itinerarios formativo-
profesionalizadores, en especial no referente ao sector industrial relacionado cos
procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
Posta en prctica de tcnicas activas de procura de emprego:
Realizacin de probas de orientacin e dinmicas sobre as propias aspiracins,
competencias e capacidades.
Manexo de fontes de informacin, includos os recursos de internet para a procu-
ra de emprego.
Preparacin e realizacin de cartas de presentacin e currculos (potenciarase o
emprego doutros idiomas oficiais na Unin Europea no manexo de informacin e
elaboracin do currculo Europass).
Familiarizacin coas probas de seleccin de persoal, en particular a entrevista de
traballo.
Identificacin de ofertas de emprego pblico s que se pode acceder en funcin da
titulacin, e resposta sa convocatoria.
Formacin de equipos na aula para a realizacin de actividades mediante o emprego
de tcnicas de traballo en equipo.
Estudo das condicins de traballo do sector industrial relacionado cos procesos de
sistemas electrotcnicos e automatizados a travs do manexo da normativa laboral,
dos contratos mis comunmente utilizados e do convenio colectivo de aplicacin no
sector industrial relacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatiza-
dos.
Superacin de calquera forma de discriminacin no acceso ao emprego e no desen-
volvemento profesional.
Anlise da normativa de prevencin de riscos laborais que lle permita a avaliacin
dos riscos derivados das actividades desenvolvidas no sector produtivo, as como a
colaboracin na definicin dun plan de prevencin para a empresa e das medidas
necesarias para a sa posta en prctica.
O correcto desenvolvemento deste mdulo esixe a disposicin de medios informticos con
conexin a internet e que polo menos das sesins de traballo semanais sexan consecuti-
vas.
Pxina 111 de 135

1.11 Mdulo profesional: empresa e iniciativa
emprendedora
Cdigo: MP0528.
Duracin: 53 horas.

RA1. Desenvolve o seu esprito emprendedor identificando as capacidades asociadas a
el e definindo ideas emprendedoras caracterizadas pola innovacin e a creatividade.
CA1.1. Identificouse o concepto de innovacin e a sa relacin co progreso da so-
ciedade e o aumento no benestar dos individuos.
CA1.2. Analizouse o concepto de cultura emprendedora e a sa importancia como
dinamizador do mercado laboral e fonte de benestar social.
CA1.3. Valorouse a importancia da iniciativa individual, a creatividade, a forma-
cin, a responsabilidade e a colaboracin como requisitos indispensables para ter
xito na actividade emprendedora.
CA1.4. Analizronse as caractersticas das actividades emprendedoras no sector in-
dustrial relacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA1.5. Valorouse o concepto de risco como elemento inevitable de toda actividade
emprendedora.
CA1.6. Valorronse ideas emprendedoras caracterizadas pola innovacin, pola crea-
tividade e pola sa factibilidade.
CA1.7. Decidiuse a partir das ideas emprendedoras unha determinada idea de nego-
cio do mbito dos sistemas electrotcnicos e automatizados, que ha servir de punto
de partida para a elaboracin do proxecto empresarial.
CA1.8. Analizouse a estrutura dun proxecto empresarial e valorouse a sa importan-
cia como paso previo creacin dunha pequena empresa.
RA2. Decide a oportunidade de creacin dunha pequena empresa para o desenvolve-
mento da idea emprendedora, tras a anlise da relacin entre a empresa e o contorno, do
proceso produtivo, da organizacin dos recursos humanos e dos valores culturais e ti-
cos.
CA2.1. Valorouse a importancia das pequenas e medianas empresas no tecido em-
presarial galego.
CA2.2. Analizouse o impacto ambiental da actividade empresarial e a necesidade de
introducir criterios de sustentabilidade nos principios de actuacin das empresas.
CA2.3. Identificronse os principais compoentes do contorno xeral que rodea a
empresa e, en especial, nos aspectos tecnolxico, econmico, social, ambiental, de-
mogrfico e cultural.
CA2.4. Apreciouse a influencia na actividade empresarial das relacins coa cliente-
la, con provedores, coas administracins pblicas, coas entidades financeiras e coa
competencia como principais integrantes do contorno especfico.
CA2.5. Determinronse os elementos do contorno xeral e especfico dunha pequena
ou mediana empresa do sector industrial relacionado cos procesos de sistemas elec-
trotcnicos e automatizados, en funcin da sa posible localizacin.
Pxina 112 de 135

CA2.6. Analizouse o fenmeno da responsabilidade social das empresas e a sa im-
portancia como un elemento da estratexia empresarial.
CA2.7. Valorouse a importancia do balance social dunha empresa relacionada cos
procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados, e describronse os principais
custos sociais en que incorren estas empresas, as como os beneficios sociais que
producen.
CA2.8. Identificronse, en empresas do sector industrial relacionado cos procesos de
sistemas electrotcnicos e automatizados, prcticas que incorporen valores ticos e
sociais.
CA2.9. Definronse os obxectivos empresariais incorporando valores ticos e so-
ciais.
CA2.10. Analizronse os conceptos de cultura empresarial, e de comunicacin e
imaxe corporativas, as como a sa relacin cos obxectivos empresariais.
CA2.11. Describronse as actividades e os procesos bsicos que se realizan nunha
empresa do sector industrial relacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e
automatizados, e delimitronse as relacins de coordinacin e dependencia dentro
do sistema empresarial.
CA2.12. Elaborouse un plan de empresa que incla a idea de negocio, a localiza-
cin, a organizacin do proceso produtivo e dos recursos necesarios, a responsabili-
dade social e o plan de mrketing.
RA3. Selecciona a forma xurdica tendo en conta as implicacins legais asociadas e o
proceso para a sa constitucin e posta en marcha.
CA3.1. Analizouse o concepto de persoa empresaria, as como os requisitos que
cmpren para desenvolver a actividade empresarial.
CA3.2. Analizronse as formas xurdicas da empresa e determinndose as vantaxes
e as desvantaxes de cada unha en relacin coa sa idea de negocio.
CA3.3. Valorouse a importancia das empresas de economa social no sector indus-
trial relacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
CA3.4. Especificouse o grao de responsabilidade legal das persoas propietarias da
empresa en funcin da forma xurdica elixida.
CA3.5. Diferenciouse o tratamento fiscal establecido para cada forma xurdica de
empresa.
CA3.6. Identificronse os trmites esixidos pola lexislacin para a constitucin du-
nha pequena ou mediana empresa en funcin da sa forma xurdica.
CA3.7. Identificronse as vas de asesoramento e xestin administrativa externas
hora de pr en marcha unha pequena ou mediana empresa.
CA3.8. Analizronse as axudas e subvencins para a creacin e posta en marcha de
empresas do sector industrial relacionados cos procesos de sistemas electrotcnicos
e automatizados, tendo en conta a sa localizacin.
CA3.9. Incluuse no plan de empresa informacin relativa eleccin da forma xur-
dica, os trmites administrativos, as axudas e as subvencins.
RA4. Realiza actividades de xestin administrativa e financeira bsica dunha pequena
ou mediana empresa, identifica as principais obrigas contables e fiscais, e formaliza a
documentacin.
CA4.1. Analizronse os conceptos bsicos de contabilidade, as como as tcnicas de
rexistro da informacin contable: activo, pasivo, patrimonio neto, ingresos, gastos e
contas anuais.
Pxina 113 de 135

CA4.2. Describronse as tcnicas bsicas de anlise da informacin contable, en es-
pecial no referente ao equilibrio da estrutura financeira e solvencia, liquidez e
rendibilidade da empresa.
CA4.3. Definronse as obrigas fiscais (declaracin censual, IAE, liquidacins tri-
mestrais, resumos anuais, etc.) dunha pequena e dunha mediana empresa relacionada
cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados, e diferencironse os tipos
de impostos no calendario fiscal (liquidacins trimestrais e liquidacins anuais).
CA4.4. Formalizouse con correccin, mediante procesos informticos, a documenta-
cin bsica de carcter comercial e contable (notas de pedido, albars, facturas, reci-
bos, cheques, obrigas de pagamento e letras de cambio) para unha pequena e unha
mediana empresa do sector industrial relacionado cos procesos de sistemas electro-
tcnicos e automatizados, e describronse os circutos que recorre esa documenta-
cin na empresa.
CA4.5. Elaborouse o plan financeiro e analizouse a viabilidade econmica e finan-
ceira do proxecto empresarial.
1.11.2 Contidos bsicos
BC1. Iniciativa emprendedora
Innovacin e desenvolvemento econmico. Principais caractersticas da innovacin na

actividade relacionada cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados (mate-
riais, tecnoloxa, organizacin da producin, etc.).
A cultura emprendedora na Unin Europea, en Espaa e en Galicia.
Factores clave das persoas emprendedoras: iniciativa, creatividade, formacin, respon-
sabilidade e colaboracin.
A actuacin das persoas emprendedoras no sector industrial relacionado cos procesos de
sistemas electrotcnicos e automatizados.
O risco como factor inherente actividade emprendedora.
Valoracin do traballo por conta propia como fonte de realizacin persoal e social.
Ideas emprendedoras: fontes de ideas, maduracin e avaliacin destas.
Proxecto empresarial: importancia e utilidade, estrutura e aplicacin no mbito dos sis-
temas electrotcnicos e automatizados.
BC2. A empresa e o seu contorno
A empresa como sistema: concepto, funcins e clasificacins.

Anlise do contorno xeral dunha pequena ou mediana empresa relacionada cos procesos
de sistemas electrotcnicos e automatizados: aspectos tecnolxico, econmico, social,
ambiental, demogrfico e cultural.
Anlise do contorno especfico dunha pequena ou mediana empresa de sistemas electro-
tcnicos e automatizados: clientes, provedores, administracins pblicas, entidades fi-
nanceiras e competencia.
Localizacin da empresa.
A persoa empresaria. Requisitos para o exercicio da actividade empresarial.
Responsabilidade social da empresa e compromiso co desenvolvemento sustentable.
Cultura empresarial, e comunicacin e imaxe corporativas.
Pxina 114 de 135
Actividades e procesos bsicos na empresa. Organizacin dos recursos dispoibles. Ex-
ternalizacin de actividades da empresa.
Descricin dos elementos e estratexias do plan de producin e do plan de mrketing.
BC3. Creacin e posta en marcha dunha empresa
Formas xurdicas das empresas.

Responsabilidade legal do empresario.
A fiscalidade da empresa como variable para a eleccin da forma xurdica.
Proceso administrativo de constitucin e posta en marcha dunha empresa.
Vas de asesoramento para a elaboracin dun proxecto empresarial e para a posta en
marcha da empresa.
Axudas e subvencins para a creacin dunha empresa relacionada cos procesos de sis-
temas electrotcnicos e automatizados.
Plan de empresa: eleccin da forma xurdica, trmites administrativos, e xestin de axu-
das e subvencins.
BC4. Funcin administrativa
Anlise das necesidades de investimento e das fontes de financiamento dunha pequena e

dunha mediana empresa no sector industrial relacionado cos procesos de sistemas elec-
Concepto e nocins bsicas de contabilidade: activo, pasivo, patrimonio neto, ingresos,
gastos e contas anuais.
Anlise da informacin contable: equilibrio da estrutura financeira e ratios financeiras
de solvencia, liquidez e rendibilidade da empresa.
Plan financeiro: estudo da viabilidade econmica e financeira.
Obrigas fiscais dunha pequena e dunha mediana empresa.
Ciclo de xestin administrativa nunha empresa relacionada cos procesos de sistemas
electrotcnicos e automatizados: documentos administrativos e documentos de paga-
mento.
Coidado na elaboracin da documentacin administrativo-financeira.

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desenvolver a propia iniciativa
no mbito empresarial, tanto cara ao autoemprego como cara asuncin de responsabili-
dades e funcins no emprego por conta allea.
A formacin do mdulo permite alcanzar os obxectivos xerais w), x) e y) do ciclo for-
mativo, e as competencias p), q) e r).
Manexo das fontes de informacin sobre o sector das empresas do sector industrial
relacionados cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados, inclundo a
anlise dos procesos de innovacin sectorial en marcha.
Pxina 115 de 135

Realizacin de casos e dinmicas de grupo que permitan comprender e valorar as ac-
titudes das persoas emprendedoras e axustar a sa necesidade ao sector industrial re-
lacionado cos procesos de sistemas electrotcnicos e automatizados.
Utilizacin de programas de xestin administrativa e financeira para pequenas e me-
dianas empresas do sector.
Realizacin dun proxecto empresarial relacionado coa actividade de desenvolve-
mento de proxectos, xestin e supervisin da montaxe e o mantemento de sistemas
electrotcnicos e automatizados, composto por un plan de empresa e un plan finan-
ceiro e que incla todas as facetas de posta en marcha dun negocio.
O plan de empresa incluir os seguintes aspectos: maduracin da idea de negocio, locali-
zacin, organizacin da producin e dos recursos, xustificacin da sa responsabilidade
social, plan de mrketing, eleccin da forma xurdica, trmites administrativos, e axudas e
subvencins.
O plan financeiro ha inclur o plan de tesourara, a conta de resultados provisional e o
balance previsional, as como a anlise da sa viabilidade econmica e financeira.
aconsellable que o proxecto empresarial se vaia realizando conforme se desenvolvan
os contidos relacionados nos resultados de aprendizaxe.
O correcto desenvolvemento deste mdulo esixe a disposicin de medios informticos
con conexin a internet e que polo menos das sesins de traballo sexan consecutivas.
Pxina 116 de 135

1.12 Mdulo profesional: formacin en centros de
traballo
Cdigo: MP0529.
Duracin: 384 horas.

RA1. Identifica a estrutura e a organizacin da empresa en relacin coa producin e coa
comercializacin dos produtos que se obtean.
CA1.1. Identificronse a estrutura organizativa da empresa e as funcins de cada
rea.
CA1.2. Comprobouse a estrutura da empresa coas organizacins empresariais tipo
existentes no sector.
CA1.3. Identificronse os elementos que constiten a rede loxstica da empresa:
provedores, clientes, sistemas de producin e almacenamento, etc.
CA1.4. Identificronse os procedementos de traballo no desenvolvemento da presta-
cin de servizo.
CA1.5. Valorronse as competencias necesarias dos recursos humanos para o desen-
volvemento ptimo da actividade.
CA1.6. Valorouse a idoneidade das canles de difusin mis frecuentes nesta activi-
dade.
RA2. Aplica hbitos ticos e laborais no desenvolvemento da sa actividade profesional
de acordo coas caractersticas do posto de traballo e cos procedementos establecidos na
empresa.
CA2.1. Recoecronse e xustificronse:
Dispoibilidade persoal e temporal necesarias no posto de traballo.
Actitudes persoais (puntualidade, empata, etc.) e profesionais (orde, limpeza,
responsabilidade, etc.) necesarias para o posto de traballo.
Requisitos actitudinais ante a prevencin de riscos na actividade profesional.
Requisitos actitudinais referidos calidade na actividade profesional.
Actitudes relacionais co propio equipo de traballo e coa xerarqua establecida na
empresa.
Actitudes relacionadas coa documentacin das actividades realizadas no mbito
laboral.
Necesidades formativas para a insercin e a reinsercin laboral no mbito cient-
fico e tcnico do bo facer profesional.
CA2.2. Identificronse as normas de prevencin de riscos laborais e os aspectos
fundamentais da lei de prevencin de riscos laborais de aplicacin na actividade pro-
fesional.
CA2.3. Aplicronse os equipamentos de proteccin individual segundo os riscos da
actividade profesional e as normas da empresa.
CA2.4. Mantvose unha actitude de respecto polo medio nas actividades desenvolvi-
das.
Pxina 117 de 135

CA2.5. Mantivronse organizados, limpos e libres de obstculos o posto de traballo
e a rea correspondente ao desenvolvemento da actividade.
CA2.6. Responsabilizouse do traballo asignado, e interpretronse e cumprronse as
instrucins recibidas.
CA2.7. Estableceuse unha comunicacin eficaz coa persoa responsable en cada si-
tuacin e cos membros do equipo.
CA2.8. Coordinouse co resto do equipo e comunicou as incidencias salientables pre-
sentadas.
CA2.9. Valorouse a importancia da sa actividade e a necesidade de adaptacin aos
cambios de tarefas.
CA2.10. Responsabilizouse da aplicacin das normas e os procedementos no desen-
volvemento do seu traballo.
RA3. Determina as caractersticas das instalacins a partir dun anteproxecto ou de con-
dicins dadas, aplicando a regulamentacin e normativa correspondentes.
CA3.2. Elaborronse os esquemas e esbozos das instalacins.
CA3.3. Dimensionronse os equipamentos e os elementos que configuran as instala-
cins.
CA3.4. Seleccionronse equipamentos e accesorios homologados.
CA3.5. Definiuse o proceso tecnolxico para a montaxe.
CA3.6. Debuxronse os planos e os esquemas das instalacins.
CA3.7. Debuxronse os planos de montaxe das instalacins utilizando a simboloxa
e as escalas normalizadas.
RA4. Planifica a montaxe das instalacins establecendo etapas e distribundo os recur-
sos, a partir da documentacin tcnica do proxecto.
CA4.1. Identificronse as etapas do proceso de montaxe nas instalacins.
CA4.2. Establecronse as unidades de obra e os recursos humanos e materiais.
CA4.3. Especificronse os medios de traballo, os equipamentos, as ferramentas e os
utensilios de medida e comprobacin.
CA4.4. Desenvolvronse os plans de aprovisionamento e as condicins de almace-
namento dos equipamentos e materiais.
CA4.5. Valorronse os custos da montaxe a partir de unidades de obra.
CA4.6. Definronse as especificacins tcnicas da montaxe e os protocolos de pro-
bas.
CA4.7. Elaborronse manuais de instrucins de servizo e de mantemento das insta-
lacins.
CA4.8. Identificouse a normativa de prevencin de riscos.
RA5. Supervisa a montaxe das instalacins e colabora na sa execucin, respectando os
protocolos de seguridade e calidade establecidos na empresa.
CA5.1. Interpretouse a documentacin tcnica, con recoecemento dos elementos, a
sa funcin e a sa disposicin na montaxe das instalacins.
CA5.2. Seleccionronse as ferramentas e o material necesario, con interpretacin do
plan de montaxe da instalacin.
CA5.3. Comprobouse que os equipamentos e os accesorios instalados sexan os pres-
critos no plan de montaxe.
Pxina 118 de 135

CA5.4. Supervisronse tcnicas e acabamentos de montaxe relativos a ancoraxes,
conexins, mecanizado, etc.
CA5.5. Comprobouse o emprego dos elementos de proteccin individual definidos
no plan de seguridade.
CA5.6. Executronse as operacins segundo os procedementos do sistema de cali-
dade.
CA5.7. Actuouse con criterios de respecto polo medio.
RA6. Realiza a posta en marcha ou servizo das instalacins e dos equipamentos, as
como a sa supervisin, e colabora na sa execucin, seguindo os procedementos esta-
blecidos.
CA6.1. Interpretouse o plan de posta en marcha das instalacins e dos equipamen-
tos.
CA6.2. Seleccionronse as ferramentas e os instrumentos adecuados.
CA6.3. Comprobouse a secuencia de funcionamento dos elementos de control e se-
guridade, e dos receptores elctricos da instalacin.
CA6.4. Programronse, regulronse e calibrronse os elementos e os equipamentos
segundo as sas caractersticas de funcionalidade.
CA6.5. Verificronse os parmetros de funcionamento da instalacin.
CA6.6. Utilizronse as ferramentas de man e informticas, as como os instrumentos
para a posta en marcha adecuada.
CA6.7. Cumprronse as normas de seguridade e de calidade, e outra normativa.
CA6.8. Formalizouse a documentacin tcnico-administrativa requirida para a posta
en servizo.
RA7. Controla as intervencins de mantemento das instalacins, colaborando na sa
execucin, e verifica o cumprimento dos obxectivos programados e o ptimo aprovei-
tamento dos recursos dispoibles.
CA7.1. Identificouse o tipo de mantemento.
CA7.2. Elaborronse os procesos de intervencin interpretando os programas de
mantemento.
CA7.3. Comprobronse as existencias no almacn.
CA7.4. Definronse as tarefas, os tempos e os recursos necesarios.
CA7.5. Seleccionronse as ferramentas e os instrumentos adecuados.
CA7.6. Comprobouse a funcionalidade, os consumos elctricos, os parmetros de
funcionamento, etc.
CA7.7. Axustronse e reprogramronse elementos e equipamentos.
CA7.8. Actualizouse a documentacin tcnica necesaria para garantir a rastrexabili-
dade das actuacins.
CA7.9. Realizronse as operacins respectando os criterios requiridos de seguridade,
calidade e proteccin ambiental.
CA7.10. Utilizronse aplicacins informticos para a planificacin do mantemento.
RA8. Supervisa a reparacin de avaras e disfuncins en equipamentos e instalacins,
colaborando na sa execucin, e verifica a aplicacin de tcnicas e procedementos de
mantemento correctivo.
CA8.1. Organizronse as intervencins a partir do plan de mantemento.
CA8.2. Identificronse os sntomas de avaras ou disfuncins a travs das medidas
realizadas e da observacin da funcionalidade da instalacin ou do equipamento.
Pxina 119 de 135

CA8.3. Propuxronse hipteses das posibles causas da avara e a sa repercusin na
instalacin.
CA8.4. Localizouse a avara de acordo cos procedementos especficos para o diag-
nstico e a localizacin.
CA8.5. Seleccionronse as ferramentas e os instrumentos necesarios para realizar o
proceso de reparacin.
CA8.6. Realizouse a desmontaxe seguindo as pautas establecidas, con criterios de
seguridade, calidade e respecto polo medio.
CA8.7. Substituronse ou reparronse os elementos avariados.
CA8.8. Restablecronse as condicins iniciais de funcionalidade da instalacin.
CA8.9. Interveuse con orde e limpeza, e respectronse os tempos estipulados nos
traballos realizados.
CA8.10. Formalizouse a documentacin establecida nos programas de mantemento.
Este mdulo profesional contribe a completar as competencias e os obxectivos xerais
propios deste ttulo que se alcanzaran no centro educativo, ou a desenvolver competencias
caractersticas de difcil consecucin nel.
Pxina 120 de 135

1.13 Mdulo profesional: xestin da montaxe e do
mantemento de instalacins elctricas
Cdigo: MP0602.
Duracin: 70 horas.

RA1. Organiza o aprovisionamento para a montaxe de instalacins elctricas, para o
que analiza os requisitos da instalacin e a documentacin tcnica para a montaxe.
CA1.1. Identificronse as partes do proxecto ou da memoria tcnica.
CA1.2. Definronse os puntos crticos de aprovisionamento.
CA1.3. Definiuse o sistema de codificacin para a identificacin e a rastrexabilidade
dos materiais.
CA1.4. Identificronse as fases do plan de montaxe da instalacin.
CA1.5. Recoecronse os equipamentos e os elementos asociados a cada fase da
montaxe.
CA1.6. Establecronse as condicins de subministracin de cada material ou equi-
pamento.
CA1.7. Elaborouse o plan de aprovisionamento.
CA1.8. Relacionronse os plans de aprovisionamento e de montaxe.
RA2. Define as caractersticas de aceptacin de materiais e medios para a montaxe de
vivendas, locais e redes de distribucin, para o que analiza plans de aprovisionamento,
aplicando tcnicas de xestin de almacn.
CA2.1. Recoecronse os tipos de almacn de empresas elctricas.
CA2.2. Prevronse as caractersticas do almacn de obra.
CA2.3. Recoecronse os tipos de listaxes de almacn.
CA2.4. Aplicronse tcnicas de xestin e organizacin de almacns.
CA2.5. Empregronse tcnicas de control de recepcin de subministracins (trans-
porte, prazos, pautas, etc.).
CA2.6. Elaborronse follas de entrega de material.
CA2.7. Identificronse posibles continxencias.
CA2.8. Propuxronse solucins alternativas ante posibles continxencias (demoras e
rexeitamentos, etc.).
RA3. Planifica a montaxe de instalacins elctricas en edificios e lias de distribucin,
para o que analiza plans de montaxe e define as fases de execucin.
CA3.1. Recoeceuse a documentacin tcnica, a normativa e os regulamentos que
afectan a montaxe.
CA3.2. Identificronse as fases do proceso de montaxe.
CA3.3. Determinronse as necesidades de cada fase da montaxe.
CA3.4. Recoecronse os materiais, as ferramentas e a maquinaria de cada fase da
montaxe.
CA3.5. Determinronse os recursos humanos de cada fase da montaxe.
Pxina 121 de 135

CA3.6. Avalironse os puntos crticos da montaxe.
CA3.7. Representouse o cronograma da montaxe segundo as sas fases.
CA3.8. Determinronse os medios de proteccin necesarios.
CA3.9. Prevronse continxencias e propuxronse solucins para a sa resolucin.
CA3.10. Elaborouse o plan de montaxe.
RA4. Caracteriza os procesos de xestin da montaxe de instalacins elctricas, anali-
zando plans de montaxe e estudos de seguridade.
CA4.1. Identificronse todas as partes do plan de montaxe.
CA4.2. Planificouse o control de avance de obra.
CA4.3. Adecuouse o plan de montaxe s caractersticas da instalacin.
CA4.4. Recoecronse tcnicas de xestin de persoal na execucin das instalacins
elctricas.
CA4.5. Aplicronse tcnicas de xestin de materiais e elementos para a montaxe de
instalacins.
CA4.6. Recoecronse procedementos para a xestin da montaxe.
CA4.7. Determinronse indicadores de control da montaxe.
CA4.8. Aplicouse durante a montaxe a normativa electrotcnica e de seguridade no
traballo.
RA5. Documenta a posta en servizo das instalacins electrotcnicas, atendendo aos re-
quisitos funcionais e normativa.
CA5.1. Recoecronse as instrucins tcnicas do REBT aplicables instalacin.
CA5.2. Determinronse as medicins necesarias para a aceptacin da instalacin.
CA5.3. Determinronse os valores mnimos de illamento, rixidez dielctrica, resis-
tencia de terra e correntes, e fugas aceptables para a aceptacin da instalacin.
CA5.4. Recoecronse as actuacins bsicas que cumpra realizar para a posta en
servizo dunha instalacin (continuidade, accesibilidade e alturas, etc.).
CA5.5. Realizronse os ensaios dos elementos de proteccin.
CA5.6. Realizronse as medidas necesarias para a anlise da rede de subministra-
cin (deteccin de harmnicos e perturbacins).
CA5.7. Propuxronse verificacins especficas en locais de pblica concorrencia,
industriais e con fins especiais.
CA5.8. Determinronse medidas de seguridade especficas na posta en marcha de
instalacins de vivendas e locais.
RA6. Planifica o mantemento e a xestin de residuos das instalacins elctricas en edi-
ficios e no contorno de edificios, para o que identifica necesidades e elabora programas
de mantemento e xestin de residuos.
CA6.1. Identificronse as partes e os elementos da instalacin susceptibles de man-
temento.
CA6.2. Planificouse o aprovisionamento de cada unha das partes.
CA6.3. Estableceuse un procedemento de operacins bsicas de mantemento pre-
ventivo e correctivo.
CA6.4. Programouse o mantemento da instalacin tendo en conta as sas caracters-
ticas.
CA6.5. Identificronse as instrucins de fbrica dos equipamentos e dos elementos
que interveen na instalacin.
Pxina 122 de 135

CA6.6. Propuxronse axustes dos equipamentos e dos elementos para o seu bo fun-
cionamento.
CA6.7. Determinouse a compatibilidade dos equipamentos ou dos elementos.
CA6.8. Elaborronse programas de mantemento.
CA6.9. Recoecronse os tipos de residuos dunha instalacin.
CA6.10. Planificouse o programa de xestin de residuos.
1.13.2 Contidos bsicos
BC1. Organizacin do proceso de aprovisionamento da montaxe en instalacins elctri-

cas
Partes do proxecto aplicables montaxe: memoria descritiva, medicins, orzamento,

anexos e caractersticas tcnicas.
Certificacin de obra. Certificacins tcnicas. Homologacins de produtos. Normas in-
ternacionais.
Aprovisionamento de instalacins elctricas. Mtodos: procesos de aprovisionamento.
Tcnicas de planificacin do aprovisionamento. Xestin do aprovisionamento e do con-
trol.
Tcnicas de codificacin de elementos da instalacin. Normas de codificacin (UNE,
ISO, etc.).
Representacin grfica: diagramas de fluxo. Deteccin de necesidades no aprovisiona-
mento de equipamentos e elementos.
Aplicacin do plan de montaxe organizacin do aprovisionamento. Follas de control.
Albars. Planificacin do aprovisionamento. Software especfico de control e planifica-
cin do aprovisionamento.
BC2. Definicin das caractersticas de recepcin e abastecemento de materiais e medios

para a montaxe
Tipos de almacns nas empresas de electricidade: almacns de empresa, de provisionais

e de urxencia.
Tcnicas de almacn: criterios de almacenamento e de organizacin.
Documentacin tcnica de control de almacn. Xestin de albars e documentacin de
entrada.
Coecementos bsicos de contabilidade (descontos na tarifa, etc.). Conceptos bsicos de
economa aplicados ao almacn.
Tcnicas de aprovisionamento e control de existencias.
Almacn de obra: caractersticas e situacin. Precaucins.
Recursos e documentacin.
BC3. Planificacin da montaxe de instalacins elctricas en vivendas e lias de distribu-

cin
Caractersticas tcnicas dos proxectos elctricos aplicables montaxe.

Tcnicas procedementais para a xestin de proxectos.
Proxecto de obra. Desenvolvemento de proxectos elctricos. Fases e planificacin.
Pxina 123 de 135
Caractersticas tcnicas e normativas para a montaxe de canalizacins. Instrucins tc-
nicas especficas. Instrucins dos fabricantes.
Caractersticas tcnicas e normativa para a montaxe: normas autonmicas e locais.
Ferramentas e equipamentos de medida utilizados na montaxe de instalacins elctricas.
Ferramentas especficas para a montaxe de instalacins elctricas. Ferramentas de obra
civil. Equipamento bsico de medidas segundo o REBT.
Maquinaria utilizada na montaxe de instalacins.
Tcnicas de planificacin aplicadas montaxe de instalacins. Xestin da montaxe: fa-
ses e planificacin.
Temporalizacin de procesos de montaxe. Tcnicas de planificacin da montaxe. Coor-
dinacin de procesos.
BC4. Caracterizacin dos procesos de xestin da montaxe de instalacins elctricas
Contidos dos plans de montaxe: datos xerais, necesidades, calendario de pedidos e re-
cepcin de material, calendario de actuacin, etc.
Contidos dos plans de montaxe.
Tcnicas de xestin de recursos humanos e materiais. Organizacin dos recursos huma-
nos. Planificacin. Organigramas de empresas do sector elctrico.
Ferramentas informticas para a xestin de recursos humanos e materiais. Software xe-
ral para a xestin da montaxe e dos recursos humanos e materiais (Word, Access, Excel
e Autocad, etc.). Software especfico.
Procedementos e indicadores de xestin. Criterios de aceptacin de instalacins, de ma-
teriais e de tcnicos. Indicadores dos procesos de montaxe e da instalacin (calidade da
instalacin, adecuacin ao REBT, adecuacin ao proxecto e cumprimento de prazos de
entrega, etc.). Indicadores de resultados e de satisfaccin.
Temporalizacin de procesos de montaxe.
Normativa: REBT, cdigo tcnico de edificacin e normas internacionais (ISO 9000,
ISO 14000 e EFQM, etc.).
BC5. Organizacin da posta en servizo de instalacins electrotcnicas en vivendas e lo-

cais
Procedementos de posta en servizo (continuidade, accesibilidade, distancias mnimas,

etc.). Mtodos de posta en marcha.
Aparellos de medicin (medidor de illamentos e de terras, sensibilidade dos diferen-
ciais, etc.). Erros nos aparellos de medida.
Valores mnimos de aceptacin (illamento, resistencia, rixidez, tempo de disparo, etc.).
Valores aceptados nas normas estatais e autonmicas.
Requisitos de posta en marcha.
Ensaios de elementos de proteccin (sensibilidade, tempo de disparo, coordinacin,
etc.). Tcnicas de medida dos elementos de proteccin. Criterios de aceptacin e rexei-
tamento.
Anlise da rede de subministracin: harmnicos, perturbacins, nivel de tensin, estabi-
lidade, etc. Tcnicas e equipamentos para a medicin e a deteccin de harmnicos e per-
turbacins en redes elctricas e de telecomunicacins.
Pxina 124 de 135

Revisin de locais de pblica concorrencia: puntos crticos e plan de revisins, etc. Me-
dicins de tomas de terra: valores de aceptacin. Iluminacin de emerxencia. Xestin do
plan de revisins.
Medidas de seguridade. Illamentos. Seguridade dos elementos con risco de incendio ou
explosin.
Normativa.
BC6. Planificacin do mantemento e xestin de residuos
Puntos susceptibles de mantemento nunha instalacin elctrica:

Elementos e sistemas susceptibles de mantemento en instalacins en vivendas (illa-
mento de condutores, conexins, mecanismos, tomas de terra e instalacin comn de
telecomunicacins, etc.).
Elementos e sistemas susceptibles de control en instalacins especiais (tensins, te-
rras, perturbacins da rede, cadros e proteccins, etc.).
Aprovisionamento de materiais e xestin de existencias.
Mantemento preventivo e correctivo: concepto, tarefas e exemplos de aplicacin.
Mantemento de mecanismos, de instalacins, de condutores e canalizacins, das ICT,
das lias de distribucin e individuais, e das proteccins.
Tcnicas de planificacin de mantemento. Xestin do mantemento. Procedementos para
a planificacin. Indicadores de control do mantemento. Follas de ruta.
Instrucins de mantemento de fabricantes.
Parmetros de axuste para a mellora do mantemento: criterios e valores de aceptacin.
Recepcin de materiais.
Uso de catlogos dos fabricantes para a determinacin da compatibilidade. Instrucins
dos fabricantes. Ferramentas informticas para a organizacin do mantemento e o con-
trol das avaras.
Xestin de residuos industriais: normas de aplicacin.
Plan de xestin de residuos. Partes e elementos do plan de xestin de residuos.
Contidos bsicos dun plan de mantemento: datos xerais, necesidades, calendario de re-
visins e recambios, calendario de actuacins, etc. Follas de control.
Deteccin e control de indicadores de procesos de mantemento: criterios de aceptacin.
Indicadores de procesos, de procedemento e de servizo.
Normas de calidade aplicables aos plans de mantemento: normas ISO9000 e EFQM.
Tcnicas de xestin de recursos humanos e materiais.
Ferramentas informticas para a xestin de recursos humanos e materiais.
Procedementos e indicadores de xestin. Procesos de xestin de recursos humanos: in-
dicadores de aceptacin.
Normativa relacionada.

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de
xestin e supervisin da montaxe e do mantemento, as como a verificacin das instala-
Pxina 125 de 135

cins elctricas de baixa tensin no contorno de edificios, tanto na instalacin de enlace
como no interior de vivendas e locais de pblica concorrencia e uso industrial.
A definicin destas funcins abrangue aspectos como os seguintes:
Xestin do aprovisionamento para a montaxe de instalacins elctricas de uso do-
mstico, comercial ou industrial, as como para fins especiais.
Xestin do almacn, e control de materiais e elementos necesarios para a montaxe
de instalacins.
Organizacin da montaxe de instalacins elctricas.
Xestin do lanzamento e consecucin da montaxe de instalacins elctricas.
Organizacin da posta en servizo e programacin das medidas regulamentarias ne-
cesarias en instalacins de vivendas e locais.
Organizacin do mantemento de instalacins.
Xestin do plan de mantemento correctivo e preventivo, e de reparacin de instala-
cins e elementos.
Control de existencias e almacn de empresa e de obra.
Xestin e organizacin da montaxe de instalacins elctricas en vivendas, e en lo-
cais de pblica concorrencia, industriais e para fins especiais.
Xestin e organizacin do mantemento de instalacins e equipamentos elctricos.
A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais g), h), i), j), k), l), m),
n), ) e o) do ciclo formativo, e as competencias e), f), j), h), i), j) e k).
Xestin do aprovisionamento para lanzar a montaxe dunha instalacin.
Recoecemento de tcnicas de control das existencias e dos almacns para o aprovi-
sionamento de equipamentos e materiais.
Aplicacin de tcnicas de control e planificacin da montaxe de instalacins elctri-
cas.
Recoecemento de mtodos de xestin da montaxe.
Organizacin da posta en servizo de instalacins.
Organizacin do mantemento preventivo e preditivo de equipamentos e instalacins.
Xestin do mantemento de instalacins e reparacin de avaras elctricas.
Pxina 126 de 135

2. Anexo II
A) Espazos mnimos
Espazo formativo Superficie en m2 Superficie en m2 Grao de utilizacin

(30 alumnos/as) (20 alumnos/as)
Aula polivalente. 60 40 22 %
Taller de sistemas automticos. 120 90 22 %
Taller de instalacins electrotcnicas. 120 90 26 %
Aula tcnica. 90 60 30 %
A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria poder autorizar unidades para

menos de trinta postos escolares, polo que ser posible reducir os espazos formativos
proporcionalmente ao nmero de alumnos e alumnas, tomando como referencia para a
determinacin das superficies necesarias as cifras indicadas nas columnas segunda e
terceira da tboa.
O grao de utilizacin expresa en tanto por cento a ocupacin en horas do espazo previs-
ta para a imparticin das ensinanzas no centro educativo, por un grupo de alumnado,
respecto da duracin total destas.
Na marxe permitida polo grao de utilizacin, os espazos formativos establecidos poden
ser ocupados por outros grupos de alumnos e alumnas que cursen o mesmo ou outros
ciclos formativos, ou outras etapas educativas.
En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas aos espazos formativos (coa ocu-
pacin expresada polo grao de utilizacin) podern realizarse en superficies utilizadas
tamn para outras actividades formativas afns.
B) Equipamentos mnimos
Equipamento
PLC, PC instalados en rede e PC industriais. Software asociado.

Equipamentos audiovisuais.
Adestradores para electrnica dixital e analxica.
Adestradores electrotcnicos.
Aparello comprobador do dispositivo de vixilancia do nivel de illamento en instalacins IT.
Elctrodo para a medida do illamento de chans.
Equipamento didctico de sistemas de proteccin en instalacins elctricas en funcin dos rximes de neutro.
Fontes de alimentacin.
Osciloscopios.
Xeradores de frecuencia.
Accesorios de lias areas e soterradas.
Analizadores rexistradores para instalacins fotovoltaicas.
Aparellos de alta tensin.
Cmara termogrfica para tcnicas de mantemento preditivo.
Clulas e paneis solares.
Equipamento didctico de centro de transformacin de abonado configurado para alimentacin en anel, composto por: das celas de lia,
cela de seccionamento, cela de proteccin, cela de medida e transformador didctico de potencia. Dispor do equipamento de medida
(transformadores de medida, contador e demais sistemas auxiliares) para sistema a catro fos, conectado consonte a normativa.
Equipamentos de proteccin persoal e especficos para manobras en redes de distribucin e centros de transformacin (luvas, prtegas,
equipamentos de posta a terra e en curtocircuto, etc.).
Ferramentas e kits de empalmes e conexin de AT e BT.
Reguladores de instalacin illada e conectada a rede.
Verificador da caracterstica I-V de paneis fotovoltaicos.
Antenas captadoras de radio e televisin terrestre e por satlite (con accesorios).
Aparellos de medidas elctricas especficas al REBT (telurmetros, medidores de illamento, multmetros, luxmetros, medidores de corren-
Pxina 127 de 135

Equipamento
tes de fuga, detectores de tensin, medidores de resistencia de bucle, analizador-rexistrador de potencia e enerxa para corrente alterna tri-
fsica, comprobador de sucesin de fases, equipamento verificador de sensibilidade de disparo de diferenciais, pinzas voltamperimtricas,
etc.).
Cabeceiras de amplificacin monocanle, de banda larga e procesamento de canles.
Dispositivos de medida de enerxa.
Elementos pasivos: distribuidores, derivadores, mesturadores, separadores, filtros, caixas de toma de usuario, etc.
Equipamento para a instalacin de telefona unha ICT.
Equipamento de posta a terra.
Equipamentos analxicos e dixitais de portara e videoportara.
Equipamentos de calefaccin elctrica por acumulacin e por conveccin.
Equipamentos e accesorios para soldadura aluminotrmica.
Equipamentos para instalacin de enlace: caixa xeral de proteccin (CXP), caixa de proteccin e medida (CPM), mdulos de centralizacin
de contadores, contadores, e cadros xerais de mando e proteccin.
Equipamentos para redes de distribucin areas e soterradas.
Ferramentas manuais para traballos elctricos e mecnicos.
Localizadores de satlite (finders).
Ferramenta de mecanizado.
Medidor de campo e analizador de modulacin analxica e dixital.
Multiconmutadores para rede de distribucin.
Paneis de montaxe para instalacin de luminarias.
Simuladores de sinal de frecuencia intermedia.
Sistema multilia de abonado. Central telefnica.
Software de control de cabeceiras.
Torres, mastros e accesorios mecnicos.
Analizador de redes, de harmnicos e de perturbacins de rede.
Arrancadores electrnicos.
Convertedores de frecuencia.
Equipamento verificador da medida de continuidade en cadros elctricos.
Equipamentos de montaxe de cadros elctricos.
Equipamentos e adestradores electropneumticos.
Ferramentas e tiles especficos de sistemas automticos.
Motores elctricos, con bancadas para a montaxe e o acoplamento.
Servoaccionamentos e servomotores.
Sistemas de bus de campo.
Sistemas sen fos.
Sistemas por correntes portadoras.
Tacmetro.
Pxina 128 de 135

3. Anexo III
A) Especialidades do profesorado con atribucin docente nos mdulos profesio-
nais do ciclo formativo de grao superior de sistemas electrotcnicos e automatiza-
dos
Mdulo profesional Especialidade do profesorado Corpo
MP0517. Procesos en instalacins de

Instalacins electrotcnicas.
infraestruturas comns de telecomunica- Profesorado tcnico de formacin profesional.
Equipos electrnicos.
cins.
MP0518. Tcnicas e procesos en instala-

Instalacins electrotcnicas. Profesorado tcnico de formacin profesional.
cins elctricas.
MP0519. Documentacin tcnica en insta- Sistemas electrotcnicos e automticos. Catedrticos/as de ensino secundario.
lacins elctricas. Sistemas electrnicos. Profesorado de ensino secundario.
Catedrticos/as de ensino secundario.

MP0520. Sistemas e circutos elctricos. Sistemas electrotcnicos e automticos.
Profesorado de ensino secundario.
MP0521. Tcnicas e procesos en instala-

cins domticas e automticas.
MP0522. Desenvolvemento de redes Catedrticos/as de ensino secundario.

Sistemas electrotcnicos e automticos.
elctricas e centros de transformacin. Profesorado de ensino secundario.
MP0523. Configuracin de instalacins

domticas e automticas.
MP0524. Configuracin de instalacins Catedrticos/as de ensino secundario.

elctricas. Profesorado de ensino secundario.
Catedrticos/as de ensino secundario.

MP0526. Proxecto de sistemas electrotc- Sistemas electrotcnicos e automticos.
nicos e automatizados.
Catedrtico/a de ensino secundario.

MP0527. Formacin e orientacin laboral. Formacin e orientacin laboral.
MP0528. Empresa e iniciativa emprendedo- Catedrtico/a de ensino secundario.

Formacin e orientacin laboral.
ra. Profesorado de ensino secundario.
MP0602. Xestin da montaxe e do mante- Catedrticos/as de ensino secundario.

mento de instalacins elctricas. Profesorado de ensino secundario.
B) Titulacins equivalentes para efectos de docencia
Corpos Especialidades Titulacins
Diplomado/a en ciencias empresariais.

Diplomado/a en relacins laborais
Formacin e orientacin laboral Diplomado/a en traballo social.
Diplomado/a en educacin social.
Diplomado/a en xestin e administracin pblica.
Profesorado de ensino secun- Diplomado/a en radioelectrnica naval.

dario.
Enxeeiro/a tcnico/a aeronutico/a, especialidade en aero-
navegacin.
Sistemas electrnicos.
Enxeeiro/a tcnico/a en informtica de sistemas.
Sistemas electrotcnicos e automti-
cos. Enxeeiro/a tcnico/a industrial, especialidade en electrici-
dade e especialidade en electrnica industrial.
Enxeeiro/a tcnico/a de telecomunicacin, en todas as s-
as especialidades.
Pxina 129 de 135

C) Titulacins requiridas para a imparticin dos mdulos profesionais que confor-
man o ttulo para os centros de titularidade privada e doutras administracins dis-
tintas da educativa, e orientacins para a Administracin educativa
Mdulos profesionais Titulacins

MP0522. Desenvolvemento de redes elctricas e centros de trans-
formacin. Licenciado/a, enxeeiro/a, arquitecto/a ou o ttulo de grao corres-
MP0524. Configuracin de instalacins elctricas. pondente, ou outros ttulos equivalentes para os efectos de docen-
MP0527. Formacin e orientacin laboral. cia.
MP0528. Empresa e iniciativa emprendedora.
MP0602. Xestin da montaxe e do mantemento de instalacins
elctricas.
MP0517. Procesos en instalacins de infraestruturas comns de

telecomunicacins.
MP0518. Tcnicas e procesos en instalacins elctricas. Licenciado/a, enxeeiro/a, arquitecto/a ou o ttulo de grao corres-
pondente, ou outros ttulos equivalentes.
MP0521. Tcnicas e procesos en instalacins domticas e automti-
cas. Diplomado/a, enxeeiro/a tcnico/a ou arquitecto/a tcnico/a, ou o
ttulo de grao correspondente, ou outros ttulos equivalentes.
MP0526. Proxecto de sistemas electrotcnicos e automatizados.
Pxina 130 de 135

4. Anexo IV
Validacins entre mdulos profesionais establecidos ao abeiro da Lei orgnica
1/1990 (LOXSE) e os establecidos no ttulo de tcnico superior en sistemas electro-
tcnicos e automatizados ao abeiro da Lei orgnica 2/2006
Mdulos profesionais includos nos ciclos formativos establecidos Mdulos profesionais do ciclo formativo (LOE):
na LOXSE tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados
MP0517. Procesos en instalacins de infraestruturas comns de

Tcnicas e procesos nas instalacins singulares nos edificios.
telecomunicacins.
Xestin do desenvolvemento de instalacins electrotcnicas.

Informtica tcnica
MP0522. Desenvolvemento de redes elctricas e centros de trans-

Desenvolvemento de instalacins elctricas de distribucin.
formacin.
Tcnicas e procesos nas instalacins automatizadas nos edificios. MP0523. Configuracin de instalacins domticas e automticas.
Desenvolvemento de instalacins electrotcnicas nos edificios. MP0524. Configuracin de instalacins elctricas.
Administracin, xestin e comercializacin na pequena empresa. MP0528. Empresa e iniciativa emprendedora.
Formacin en centro de traballo do ttulo de tcnico superior en

MP0529. Formacin en centros de traballo.
instalacins electrotcnicas.
Pxina 131 de 135

5. Anexo V
A) Correspondencia das unidades de competencia acreditadas consonte o esta-
blecido no artigo 8 da Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, cos mdulos profesio-
nais para a sa validacin
Unidades de competencia acreditadas Mdulos profesionais validables
UC1181_3: supervisar os procesos de montaxe das instalacins

UC1183_3: supervisar os procesos de mantemento das instalacins
UC1276_3: supervisar e realizar a montaxe de redes elctricas de
cas.
baixa tensin e iluminacin exterior.
UC1277_3: supervisar e realizar o mantemento de redes elctricas
de baixa tensin e iluminacin exterior.
UC0829_3: desenvolver proxectos de instalacins elctricas de

baixa tensin no mbito de edificios de vivendas, industrias, oficinas
e locais de pblica concorrencia.
baixa tensin en locais de caractersticas especiais e instalacins
con fins especiais. MP0524. Configuracin de instalacins elctricas.
UC0834_3: desenvolver proxectos de instalacins de iluminacin
exterior.
UC0831_3: desenvolver proxectos de redes elctricas de baixa

tensin. MP0522. Desenvolvemento de redes elctricas e centros de trans-
UC0833_3: desenvolver proxectos de instalacins elctricas de formacin.
centros de transformacin.
UC1180_3: organizar e xestionar os procesos de montaxe das

instalacins elctricas no mbito de edificios e con fins especiais.
UC1182_3: organizar e xestionar os procesos de mantemento de MP0602. Xestin da montaxe e do mantemento de instalacins
instalacins elctricas no mbito de edificios e con fins especiais. elctricas.
UC1275_3: planificar e xestionar a montaxe e o mantemento de
redes elctricas de baixa tensin e iluminacin exterior.
B) Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia pa-

ra a sa acreditacin
Mdulos profesionais superados Unidades de competencia acreditables
UC1181_3: supervisar os procesos de montaxe das instalacins

UC1183_3: supervisar os procesos de mantemento das instalacins
UC1276_3: supervisar e realizar a montaxe de redes elctricas de
cas.
baixa tensin e iluminacin exterior.
UC1277_3: supervisar e realizar o mantemento de redes elctricas
de baixa tensin e iluminacin exterior.

baixa tensin no mbito de edificios de vivendas, industrias, oficinas
e locais de pblica concorrencia.
baixa tensin en locais de caractersticas especiais e instalacins
MP0524. Configuracin de instalacins elctricas. con fins especiais.
UC0834_3: desenvolver proxectos de instalacins de iluminacin
exterior.
UC0831_3: desenvolver proxectos de redes elctricas de baixa

MP0522. Desenvolvemento de redes elctricas e centros de trans- tensin.
formacin. UC0833_3: desenvolver proxectos de instalacins elctricas de
Pxina 132 de 135

UC1180_3: organizar e xestionar os procesos de montaxe das
instalacins elctricas no mbito de edificios e con fins especiais.
MP0602. Xestin da montaxe e do mantemento de instalacins UC1182_3: organizar e xestionar os procesos de mantemento de
elctricas. instalacins elctricas no mbito de edificios e con fins especiais.
UC1275_3: planificar e xestionar a montaxe e o mantemento de
redes elctricas de baixa tensin e iluminacin exterior.
Pxina 133 de 135

6. Anexo VI
Organizacin dos mdulos profesionais do ciclo formativo para o rxime ordinario
Curso Mdulo Duracin Especialidade do profesorado
MP0517. Procesos en instalacins de infraestruturas Instalacins electrotcnicas.

1 187
comns de telecomunicacins. Equipamentos electrnicos.
1 MP0518. Tcnicas e procesos en instalacins elctricas. 240 Instalacins electrotcnicas.
1 MP0520. Sistemas e circutos elctricos. 213 Sistemas electrotcnicos e automticos.
MP0521. Tcnicas e procesos en instalacins domticas

1 213 Instalacins electrotcnicas.
e automticas.
1 MP0527. Formacin e orientacin laboral. 107 Formacin e orientacin laboral.
Total 1
960
(FCE)
MP0519. Documentacin tcnica en instalacins elctri- Sistemas electrotcnicos e automticos.

2 105
cas. Sistemas electrnicos.
MP0522. Desenvolvemento de redes elctricas e centros

2 122 Sistemas electrotcnicos e automticos.
de transformacin
MP0523. Configuracin de instalacins domticas e

2 140 Instalacins electrotcnicas.
automticas.
2 MP0524. Configuracin de instalacins elctricas. 140 Sistemas electrotcnicos e automticos.
2 MP0528. Empresa e iniciativa emprendedora. 53 Formacin e orientacin laboral.
MP0602. Xestin da montaxe e do mantemento de

2 70 Sistemas electrotcnicos e automticos.
instalacins elctricas.
Total 2
630
(FCE)
MP0526. Proxecto de sistemas electrotcnicos e automa- Sistemas electrotcnicos e automticos.

2 26
tizados.
Instalacins electrotcnicas.
2 MP0529. Formacin en centros de traballo. 384
Pxina 134 de 135

7. Anexo VII
Organizacin dos mdulos profesionais en unidades formativas de menor dura-
cin
Mdulo profesional Unidades formativas Duracin
MP0517_13. Procesos en instalacins de infraestrutura comn de teleco-

120
municacin no interior dos edificios.
MP0517. Procesos en instalacins de infraestrutu-
ras comns de telecomunicacins. MP0517_23. Procesos en instalacins electroacsticas. 37
MP0517_33. Procesos en instalacins de seguridade electrnica, circuto

30
pechado de televisin e control de accesos.
MP0518_13. Tcnicas e procesos en instalacins elctricas de vivendas,

130
de edificios e de locais de tipo comercial e industrial.
MP0518. Tcnicas e procesos en instalacins MP0518_23. Tcnicas e procesos en redes de distribucin en baixa
elctricas. 70
tensin e instalacins de enlace.
MP0518_33. Tcnicas e procesos en instalacins elctricas de ilumina-

40
cin exterior.
MP0519_12. Debuxo tcnico aplicado a sistemas electrotcnicos e

MP0519. Documentacin tcnica en instalacins 60
automticos.
elctricas.
MP0519_22. Orzamentos e documentacin tcnica. 45
MP0520_14. Sistemas elctricos de corrente alterna. 51
MP0520_24. Tcnicas de medidas en instalacins electrotcnicas. 29

MP0520_34. Mquinas elctricas. 75
MP0520_44. Circutos electrnicos. 58
MP0521_13. Instalacins automticas industriais. 20
MP0521. Tcnicas e procesos en instalacins MP0521_23. Tcnicas e procesos en instalacins automticas industriais
60
domticas e automticas. baseadas en tecnoloxa con cables.
MP0521_23. Tcnicas e procesos en instalacins automticas industriais

133
baseadas en tecnoloxa programada.
MP0522. Desenvolvemento de redes elctricas e MP0522_12. Redes elctricas de distribucin en alta e baixa tensin. 69
MP0522_22. Centros de transformacin. 53
MP0523_12. Instalacins domticas. 100

MP0523. Configuracin de instalacins domticas
e automticas. MP0523_22. Montaxe, verificacin e mantemento de instalacins domti-
40
cas.
MP0524_13. Configuracin de instalacins elctricas en baixa tensin. 70
MP0524. Configuracin de instalacins elctricas. MP0524_23. Configuracin de instalacins para iluminacin interior e
35
exterior.
MP0524_33. Configuracin de instalacins solares fotovoltaicas. 35
MP0527_12. Prevencin de riscos laborais. 45

MP0527. Formacin e orientacin laboral.
MP0527_22. Equipos de traballo, dereito do traballo e da seguridade
62
social, e procura de emprego.
Pxina 135 de 135

CS Sistemas Electrotecnicos Automatizados PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CS Sistemas Electrotecnicos Automatizados PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa

Decreto 138/2011, do 9 de xuo, polo que se establece o currculo do ciclo

O Estatuto de Autonoma de Galicia, no seu artigo 31, determina que compe-

CAPTULO I. Disposicins xerais

Artigo 1.- Obxecto.

Este decreto establece o currculo que ser de aplicacin na Comunidade Aut-

CAPTULO II. Identificacin do ttulo, perfil profesional, contorno profesional

Artigo 2.- Identificacin.

O ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados identif-

Artigo 3.- Perfil profesional do ttulo.

O perfil profesional do ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e

Artigo 4.- Competencia xeral.

A competencia xeral deste ttulo consiste en desenvolver proxectos e en xestio-

Artigo 5.- Competencias profesionais, persoais e sociais.

As competencias profesionais, persoais e sociais deste ttulo son as que se rela-

Artigo 6.- Relacin de cualificacins e unidades de competencia do Catlogo

1. Cualificacins profesionais completas includas no ttulo:

Artigo 7.- Contorno profesional.

1. As persoas con este perfil profesional exercen a sa actividade en empresas,

Artigo 8.- Prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores.

CAPTULO III. Ensinanzas do ciclo formativo e parmetros bsicos de contex-

Artigo 9.- Obxectivos xerais.

Os obxectivos xerais deste ciclo formativo son os seguintes:

Artigo 10.- Mdulos profesionais.

Os mdulos profesionais deste ciclo formativo, que se desenvolven no anexo I

Artigo 11.- Espazos e equipamentos.

1. Os espazos e os equipamentos mnimos necesarios para o desenvolvemento

Artigo 12.- Profesorado.

1. A docencia dos mdulos profesionais que constiten as ensinanzas deste ci-

CAPTULO IV. Accesos e vinculacin a outros estudos, e correspondencia de

Artigo 14.- Acceso a outros estudos e validacins.

1. O ttulo de tcnico superior en sistemas electrotcnicos e automatizados per-

Artigo 15.- Validacins e exencins.

1. As validacins de mdulos profesionais dos ttulos de formacin profesional

Artigo 16.- Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de

1. A correspondencia das unidades de competencia cos mdulos profesionais

Artigo 17.- Distribucin horaria.

Os mdulos profesionais deste ciclo formativo organizaranse polo rxime ordina-

Artigo 18.- Unidades formativas.

1. Consonte o artigo 10 do Decreto 114/2010, do 1 de xullo, polo que se estable-

Artigo 19.- Mdulo de proxecto.

Primeira.- Oferta nas modalidades semipresencial e a distancia deste ttulo.

Segunda.- Titulacins equivalentes e vinculacin coas capacitacins profe-

1. Os ttulos que se relacionan a continuacin tern os mesmos efectos profe-

Terceira.- Regulacin do exercicio da profesin.

1. De conformidade co establecido no Real decreto 1538/2006, do 15 de de-

Cuarta.- Accesibilidade universal nas ensinanzas deste ttulo.

Quinta.- Autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas

A autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas deste ciclo

Sexta.- Desenvolvemento do currculo.

1. O currculo establecido neste decreto require un posterior desenvolvemento a

nica.- Centros privados con autorizacin para impartir ciclos formativos de

A autorizacin concedida aos centros educativos de titularidade privada para im-

nica.- Derrogacin de normas.

Queda derrogado o Decreto 170/1999, do 7 de maio, polo que se establece o

Primeira.- Implantacin das ensinanzas recollidas neste decreto.

1. No curso 2011-2012 implantarase o primeiro curso polo rxime ordinario e

Segunda.- Desenvolvemento normativo.

1. Autorzase a persoa titular da Consellera de Educacin e Ordenacin Univer-

Terceira.- Entrada en vigor.

Este decreto entrar en vigor o da seguinte ao da sa publicacin no Diario Ofi-

Alberto Nez Feijo

1.1.1 Unidade formativa 1: procesos en instalacins de infraestrutura