Professional Documents
Culture Documents
Thermodynamics engineering
GV: TS. Nguyn Minh Ph
nmphu@yahoo.com.vn
Gio trnh: 1. Nhit ng lc hc k thut
Hong nh Tn & L Ch Hip
2. Bi tp Nhit ng lc hc k thut v truyn nhit
Hong nh Tn et al.
3. Thermodynamics An engineering approach
Y. Cengel et al.
Kim tra: 20%
Qu trnh: 30%
Thi: 50%
Ni dung
Chng 1: Cc khi nim c bn v nhit ng
lc hc
Chng 2: nh lut nhit ng th nht
Cc qu trnh nhit ng c bn ca kh l tng
Chng 3: nh lut nhit ng th hai
Chng 4: Cc chu trnh s dng kh
Chng 5: Cht thun khit
Chng 6: ng c hi nc v my lnh
Chng 7: Khng kh m
Chng 8: ng tng tc - ng tng p
Chng 1: Cc khi nim c bn v
nhit ng lc hc
Cc lnh vc lin quan
NHIT NG LC HC - Thermodynamics
ng c nhit
Nhit C
nng nng
My lnh/Bm nhit
ng c nhit
My
nhit
My lnh
Bm nhit
My
nhit
V d: ng c t trong
V d: My lnh
NHIT NG LC HC - Thermodynamics
ng c nhit
My lnh/Bm nhit
NHIT NG LC HC - Thermodynamics
ng c nhit
My lnh/Bm nhit
H nhit ng
Cc loi h nhit ng
He nhiet ong
Thang nhit
H SI H IP
t T (TSTT)
n v nhit
Thng s trng thi: p sut
n v p sut
Cc loi p sut
- p sut kh quyn patm (o bi Barometer)
- p sut d pgage (o bi Manometer)
- p sut chn khng pvac (o bi Vacummeter)
- p sut tuyt i pabs
- Chn khng tuyt i
Cc loi p sut (tt)
p sut tuyt i (TSTT)
Thng s trng thi: th
tch ring, khi
lng ring
V
th tch ring v
m
1 m
khi lng ring
v V
V d
chn khng trong bnh
ngng hi ca turbine c ch
s 9,52mH2O, ch s baromet
thy ngn l 740mmHg. Xc
nh p sut tuyt i (bar)
ca hi trong bnh ngng?
Bit khi lng ring ca nc v
thy ngn ln lt l 1000kg/m3
v 13600kg/m3.
S: 0,0534bar
V d
Mt Manometer c
dng o p sut bnh
nh hnh v. Lu cht c
Gas
t trng SG=0,85, chiu
cao ct Manometer l
55cm. Bit p sut kh
quyn l 96kPa, xc nh
p sut tuyt i trong
bnh?
S: 100,6kPa
The body mass index (BMI)
He He
cp ca nc?
Ideal Gas vs. Perfect Gas
cv and cp
Ideal gas T-dependent
Perfect gas Constant
Nhit dung ring mol ca kh l tng
kcal/kmol.K kJ/kmol.K
Kh l tng k=cp/cv
Mcv Mcp Mcv Mcp
Kh 1 nguyn t
(Kh tr: Ar, Xe, He, ) 3 5 12,6 20,9 1,66
Kh 2 nguyn t
(Khng kh, O2, N2, CO, H2, ) 5 7 20,9 29,3 1,4
Kh 3 nguyn t tr ln
(CO2, CmHn, ) 7 9 29,3 37 1,3
u =cv T
cv (kJ/kg.K) l nhit dung ring khi lng ng tch
Thng s trng thi: enthalpy
i = u + pv
Thng s trng thi: enthalpy (tt)
i vi kh l tng: enthalpy ch ph thuc nhit
bin thin enthalpy
q Thc t
q
L tng ds= ds=>
T T
Qu trnh on nhit thun nghch:
s = const
K tn 6 TSTT
K hiu
1 n v tiu biu
Tnh nhit dung ring cp v cv ca 1 KLT
1 2 3 4 5 6
K hiu
n v
Phng trnh trng thi kh l tng
Kh l tng
pv=RT
8314
hng s cht kh R , J/kg.K
M
V d
Density?
S: 140,3kg
Introduction to thermodynamics and heat transfer, 2nd, Cengel, p. 136
Cc phng trnh trng thi khc
(1873)
nh lut Amagat
n
V Vi
i 1
Vi - th tch ring phn (phn th tch)
Hn hp kh l tng
thnh phn hn hp
Thnh phn khi lng
mi mi
gi
m mi
gi 1
Hng s cht kh ca hn hp
8314
Rhh
M hh
Mt s cng thc khc
Chuyn i thnh phn
gi
ri M hh
Mi
pi ri p
Khng kh c xem l
hn hp kh l tng gm
cc kh sau vi thnh
phn th tch tng ng:
N2 78%, O2 21%, Ar 0,9%,
CO2 0,1%. Tnh phn t
lng ca khng kh.
Nhit dung ring hn hp KLT
Nhit dung ring khi lng ng p
n
c p gi c pi
i 1
My lnh/Bm nhit
Cng
Cng c hc
F
W = F.x
W Fdx
F 2
W Fdx
1
dx [J ] [ N ].[ m]
Cng (tt)
Cng trong h kn
dV
F=p.A
Mi cht dx
wkt
H h
MY NN
2
wkt vdp Chng
1 minh
sau
wkt vdp
Tm li
84 J/s
Tnh nhit lng
1. Theo nhit dung ring
Quy c du:
Q = mct Nhit > 0 : nhn nhit
Nhit < 0 : ta nhit
Q m ct
q = ct
q cdt
Ch !
2. Theo entropy
q
ds q Tds q Tds
T
nh lut nhit ng th nht
H kn
tt
E1 + Q = E2 + Wtt
Hay Q = E2 E1 + Wtt = E + Wtt
Q = U + Wtt
q du wtt
q = dh vdp
nh lut nhit ng th nht
H h
1 2 1 2
qin wkt ,in ( pv ) in (u V gz ) in qout wkt ,out ( pv ) out (u V gz ) out
2 2
S: 78,8kg/s; 30oC
Tm tt
H kn q du pdv q cv dT pdv
H h q = dh vdp q c p dT vdp
Cng th tch
Cng k thut
Quy c du ca cng v nhit
Qu trnh tit lu
Qu trnh tng tc/tng p
4 phng trnh nh lut I
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
Qu trnh?
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
f(p,v)=?
u , s
w, q, h ?
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
Phng trnh c trng
Xt qu trnh a bin
q c p dT vdp vdp
n vdp n. pdv 0
q cv dT pdv pdv
dp dv
cdT c p dT vdp n 0
p v
cdT cv dT pdv
(c c p )dT vdp
p.vn = const
(c cv )dT pdv
c cp vdp
c cv pdv
p1v1n p2 v2n
c cp
t n n gi l s m a bin
c cv
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
Phng trnh c trng
Xt qu trnh on nhit
q c p dT vdp vdp
k vdp k . pdv 0
q cv dT pdv pdv
dp dv
cdT c p dT vdp k 0
p v
cdT cv dT pdv
(c c p )dT vdp
p.vk = const
(c cv )dT pdv
c cp vdp
c cv pdv
p1v1k p2 v2k
cp
t k k gi l s m on nhit
cv
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
Nhn xt
Xt qu trnh a bin p.vn = const
Xt qu trnh on nhit p.vk = const
Qu trnh on nhit: n = k
Khi n = 1 th pv = RT = const ng nhit
Khi n = 0 th p = const ng p
c cp
Khi n
c cv
th c = cv ng tch
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
Biu din trn th
8
p T
n=
0
n=
n=0
n=0
O O n=1
n=1
n=1
n=k n=
n= n=k n=k
v s
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
quan h p-v-T
n n
pv p v
1 1 2 2
n 1 pv = RT
T2 p2 n
T1 p1
n 1
T2 v1
T1 v2
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
cng do s thay i th tch
S: 920 J
Cc qu trnh nhit ng ca kh l tng
tm tt cng thc
Bi tp
n = 1.205
W = -34.84 kJ
Q = -9.894 kJ
m2 = 1.286 kg
Khong kh i vao may nen vi ap suat va nhiet o
lan lt la p1 = 1 bar va t1 = 300C. Sau khi ra khoi
may nen, ap suat cua khong kh la p2 = 8 bar. Cho
biet lu lng khong kh i qua may nen la 0,09
kg/s. Xac nh cong nen trong cac trng hp sau:
a) Qua trnh nen la oan nhiet.
b) Qua trnh nen la ang nhiet.
c) Qua trnh nen la a bien vi so mu a bien n =
1,25.
d) Ve bieu dien cac qua trnh tren o th p-v. Neu
nhan xet.
e) Neu qua trnh nen ang khao sat la a bien vi
n > 1,25 th cong nen trong trng hp nay nh
the nao so vi cong nen a xac nh cau c.
Nn on nhit 0,1kg/s hn hp kh l tng t
p sut p1=1bar v nhit t1=27oC n p
sut p2=8bar. Sau hn hp c lm lnh
ng p n nhit t3=47oC. tip theo hn
hp c nn ng nhit n p sut
p4=64bar. Bit hn hp gm cc kh vi thnh
phn khi lng tng ng: N2 (78%), O2
(21%), CO2 (1%). Cu hi:
a) Cng sut qu trnh nn on nhit W12 (kW)
b) Nhit lng nh ra trong qu trnh lm lnh
ng p Q23 (kW)
c) Cng sut qu trnh nn ng nhit W34 (kW)
d) Biu din ba qu trnh trn bng th p-v v T-
s.
Chng 3:
Cc chu trnh s dng kh
GAS POWER CYCLES
Chu trnh ng c t trong
Otto, Diesel, dual cycle
Xem animation
4 stroke internal combustion engine
Chu trnh ng c t trong
Chu trnh Otto (cp nhit ng tch)
wout
win
Chu trnh Otto Chu trnh Diesel
Chu trnh ng c t trong
Chu trnh Diesel (cp nhit ng p)
Xem animation?
Diesel internal combustion engine
T s gin
n sm
>1
Chu trnh ng c t trong
Chu trnh cp nhit hn hp (dual cycle)
rprck 1
t 1
(rp 1) krp (rc 1)r k 1
p3
T s tng p rp
p2
Chu trnh turbine kh Brayton
Chu trnh ng c phn lc
T 3
q1 wT
b
4
2
wC q2
a
1
Hiu sut y
Vinlet Vexit
(Vinlet=Vaircraft)
Mt my bay phn lc bay vi vn tc
260m/s trong khng trung c p sut
0,35bar v nhit -40oC. T s p
sut ca my nn l 10, nhit kh
vo turbine l 1100oC, lu lng
khng kh qua my nn l 45kg/s. Ly
cp=1kJ/kg.K
Xc nh:
a. Nhit v p sut kh sau turbine
b. Vn tc kh ra khi ng tng tc
c. Hiu sut y ca chu trnh.
Buong ot
Nhien
lieu 1100oC
May nen Tuabin
2 3 kh
rp=10
Ong tang toc
260m/s Ong tang ap
0,35bar 1 ?%
a ?oC 4
-400C b ?m/s
?bar
45kg/s
Buong ot
Nhien
lieu 1100oC
May nen Tuabin
2 3 kh
rp=10
Ong tang toc
260m/s Ong tang ap
0,35bar 1 ?%
a ?oC 4
-400C b ?m/s
?bar
45kg/s
(Coefficient Of Performance)
Bm nhit (Heat Pump)
ng c nhit My lnh Bm nhit
ng c nhit My lnh Bm nhit
TL 4 3
q2 TL s2 s1
ct 1
s TN s2 s1
-cht lng ngun nhit
TL TN TL
-TN=TL ct 1
-TN hoc TL0 K TN TN
Khng th c bt k ng
c nhit no c th bin
ton b nhit lng nhn
c thnh ra cng.
Chu trnh Carnot
My lnh Carnot
T q2 TL s3 s4 TL 1
COPR
q1 q1 q2 TN TL s3 s4 TN TL TN 1
TN 1 2 TL
TL 4 3 -TN=TL
q2
-TN hoc TL0 K
s
Chu trnh Carnot
Bm nhit Carnot
T q1 TN s3 s4 TN 1
COPHP
q1 q1 q2 TN TL s3 s4 TN TL 1 TL
TN 1 2 TN
TL 4 3
q2
s
Khng th c bt k mt
my lnh hoc bm nhit
no c th vn chuyn
nhit lng lng t mt
ni c nhit nh hn
n mt ni c nhit
lng ln hn m khng
tiu tn nng lng
Tho lun
(Perpetual-motion machines)
Tho lun
(Perpetual-motion machines)
ngha ca chu trnh Carnot
T
q2 ADC 65
q1c t 1 1
1 2 q1 AAB 65
TN B
q1
C q2 c A4365
A c 1 1
D
q2 q1c A1265
TL 4 3
q2c
5 6
c t
s
Trong cng iu kin nhit Tmax v nhit
cc tiu Tmin, khng th c bt k mt chu
trnh nhit ng thun chiu no c hiu sut
ln hn hoc bng hiu sut nhit ca chu
trnh Carnot
Cc hiu sut, COP Carnot
TL TN TL
ng c nhit Carnot ct 1
TN TN
My lnh Carnot TL
COPR
TN TL
Bm nhit Carnot TN
COPHP
TN TL
1. Cho hai ngun nhit c nhit ln lt l 37oC v 197oC. Ln lt
t cc my nhit (ng c nhit, my lnh, v bm nhit) vo hai ngun
nhit . Xc nh hiu sut nhit ln nht, h s lm lnh ln nht, v
h s lm nng ln nht m cc my nhit c th t c?
Pure substances
Tm tt
n lut nhit ng th nht
H kn q du pdv q cv dT pdv
H h q = dh vdp q c p dT vdp
Cht thun khit
L cht/hn hp ng cht v n nh
v thnh phn
p T
5
100oC 2
3 4
1atm
1 2 3 4 5
1
v s
Qu trnh ha hi ng p
Hi bo Hi bo Hi qu nhit
Lng cha si Lng si ha m ha kh
p T
5
Hi bo Lng
si Hi bo
ha kh ha m
Lng Hi bo 100oC 2
Hi qu 3 4
si ha m
nhit Hi bo
1atm
1 2 3 4 5 ha kh
Lng 1
cha si v s
Kh l tng Cht thun khit
8
T
n=
0 T
n=
n=0
s
s
T
5
Lng
Hi bo si Hi bo
ha m ha m
2
Hi bo ha kh, mh
3 4
Hi bo
ha kh
Lng si, ml
1
s
1atm
v
Qu trnh ha hi ng p
p
K: im ti hn
Lng
cha Hi Hi
si bo qu
ha nhit
1atm m
v
p T
K K
v s
v' v" s' s"
f f'
Trong vng bo ha: f f f f = (1-x)f + xf x f ' 'f '
Cch xc nh thng s trng thi cht
thun khit
1. Bng bo ha
t p v v h h r s s
oC bar m3/kg m3/kg kJ/kg kJ/kg kJ/kg kJ/kg.K kJ/kg.K
V d
Xc nh h, s, p ca nc bit nhit 30oC v
th tch ring 10m3/kg
Xc nh cc v, i, s ca nc bit: p=8bar;
t=220oC
Xc nh nhit ca nc p sut 6 bar v
enthalpy 2900kJ/kg.
Ni suy
x0 x x1
y0 y
y? 1
p
Biu din trn th
K T
p=const
T=const
v s
lgp lgp
T=const
h h
Cc qu trnh ca cht thun khit
ng tch (vd: bnh kn)
q du pdv q = u
ng p (vd: lu cht qua thit b trao i nhit)
q = dh vdp q = h
on nhit (vd: lu cht b nn, gin n)
q = dh vdp wkt = -h
Enthalpy, entropy, ni nng
KHNG KH M = KHNG KH KH + HI NC
Th tch V = Vk = Vh
p sut p = pk + ph
Nhit t = tk = th
Khi lng m = mk + mh
KH L TNG
C S L THUYT:
CHT THUN KHIT
Hi nc trong KKA thng l hi qu nhit
v
2. CC LOI KHNG KH M
a. Khng kh m cha bo ha (A)
p
Qu bo
ha
Bo ha
D B
Cha bo
A ha
p C
hbh p t=const
h
ts
v
2. CC LOI KHNG KH M
b. Khng kh m bo ha (B, C)
p
Qu bo
ha
Bo ha
D B
Cha bo
A ha
p C
hbh p t=const
h
ts
v
2. CC LOI KHNG KH M
c. Khng kh qu bo ha (D)
p
Qu bo
ha
Bo ha
D B
Cha bo
A ha
p C
hbh p t=const
h
ts
v
3. CC THNG S CA KHNG KH M
3.1 M TUYT I
mh
h kg/m3
V
3. CC THNG S CA KHNG KH M
3.2 M TNG I
h p
f %
hbh
p h h Rh T
hbh
phbh ph max hbh RhT
h
h ph
f T=const
hbh ph max
v
f = 100% khng kh m bo ha
VD: t=30oC, ts=20oC. Tm f?
3.3 CHA HI (DUNG M)
mh
w kghinc/kgkkkh
mk
phV
mh
RhT
pkV
mk
RkT
8314 8314
Rh
18
J / kg.K ; Rk
29
J / kg.K pk = p ph
ph f . ph max
w 0,622 0,622
p ph p f . ph max
h = hk + whh
kJ/kgkkkh
hk = cp,kt = t
hh = 2501+cp,ht
=2501+1,82t
cp,ht h=2501kJ/kg
0
h = t + w(2501+1,82t)
VD: t=30oC, ts=20oC. Tm h?
3.5 NHIT NG SNG
p f=100%
w=const
Qu bo
ha
Bo ha
D B
Cha bo
A ha
p C
hbh p t=const
h
ts
v
3.6 NHIT NHIT K T
f=100%
h=const
t
Nhiet ke t
t
Quan h t, ts, ph, phmax
m tng i
cha hi
Enthalpy
Nhit ng sng?
Nhit nhit k t?
V d
t o
( C) tso
( C) t o
( C) f w h
30 20
30 25
20 25
3. th khng kh m
a. th Carrier f =100%
h, kJ/kgkkk w, g/kgkkk
h = const
ts t t
= khi f=100%
A w=const
o ts t t
t, C 55oC
h
VD: t=30oC, f
ts=20oC.
Tm f, w, h,
w
t?
t
th khng kh m
b. th Mollier
f
A
t
f =100%
t
ts
w=const
p , mmHg
h
w, g/kgkkk
Carrier
4. Cc qu trnh ca khng kh m
a. Qu trnh gia nhit
f=100%
w, g/kgkkk
h2
h1
1 2
w1 = w2
t, oC
4. Cc qu trnh ca khng kh m
b. Qu trnh lm lnh khng tch m
f=100%
w, g/kgkkk
1 2 h1
h2
2 1
w1 = w2
t, oC ts t2
4. Cc qu trnh ca khng kh m
b. Qu trnh lm lnh c tch m
f=100%
w, g/kgkkk
h1
h2 1 w1 Lng nc
tch ra/kg
2 kkk
w2
t, oC t2 ts
Phn bit 2 loi lm lnh
f=100%
khng tch m f=100%
c tch m
w,
w, g/kgkkk h1
h1
h2
h2 1 w1
2 1
2
w2
t, oC ts t2 t, oC t2 ts
t2 > ts1 t2 < ts1
4. Cc qu trnh ca khng kh m
c. Qu trnh sy
1 2 3
f=100%
Buong say w
Bo gia nhiet
(calorifer)
h2=h3
h1 3 w3
2
w1=w2
1
t, oC
Bi tp
Khong kh am trc khi i vao dan lanh co t1 =
320C va f1 = 80%. Sau khi ra khoi dan lanh, ngi
ta thay t2 = ts1 100C va f2 = 100%, trong o ts1
la nhiet o ong sng ng vi trang thai khong
kh trc khi i vao dan lanh. Cho biet lu lng
khong kh i qua dan lanh la 7500 m3/h.
1. Ve bieu dien qua trnh ang khao sat tren o
th h-w va t-w.
2. Xac nh nang suat ly thuyet cua dan lanh.
Mot thiet b say thong dung gom quat calorifer buong
say, san pham ti luc a vao buong say co khoi lng
m =800kg, san pham sau khi say kho at yeu cau co mc
=500kg, thi gian say =3gi. Khong kh vao calorifer co
thong so: nhiet o nhiet ke kho t1=30oC, nhiet o nhiet ke
t t =25oC, nhiet o khong kh ra khoi calorifer t2=60oC,
nhiet o khong kh thai khoi buong say t3=35oC.
1. Bieu din cac qua trnh nhiet ong cua khong kh
am tren o th h-w.
2. Tnh lu lng quat cua may say [kg/h]
3. Tnh nhiet lng cap cho calorifer [kW]
Cac ton that phu cua may say co the bo qua.
Chng 8. Chu trnh my lnh
REFRIGERATION CYCLES
Expansion
valve
Lm lnh nh th no?
My nn
1 2
Van
tit
lu 3
Thit b bay hi
4 Thit b ngng t
Tit lu
nitrogen
Khao sat may lanh co may nen hi loai mot cap. Cho
biet:
Tac nhan lanh la R-22.
Trang thai tac nhan lanh au ra cua thiet b ngng
tu (trang thai 3) la long soi ap suat 22 bar.
Trang thai tac nhan lanh au vao cua may nen
(trang thai 1) la bao hoa kho nhiet o 50C.
Nang suat lanh cua may lanh la 50000 Btu/h.
Xac nh nang suat nha nhiet cua thiet b ngng tu.
Dan lanh
ien tr
t1 = 27,5oC
t2 t3 = 27,5oC
f1 80%
f2 f3 60%
m = 50kg/s Qo
Tc m thanh
trong khng kh
Kh l tng -73oC v 27oC?
S Mach
High-
Regime Subsonic Transonic Sonic Supersonic Hypersonic
hypersonic
Mach <0.8 0.81.2 1.0 1.25.0 5.010.0 >10.0
Concorde - Supersonic airliner
Maximum speed of Mach 2.04
with seating for 92 to 128
passengers
dA 2 dV
( Ma 1)
A V
ng tng tc
ng tng tc nh dn
V 2 2( h1 h2 ) V12
0.08
0.15
0.2
0.06
m (kg/s)
m (kg/s)
m (kg/s)
0.1
0.04
Kh 1 nguyn t Kh 2 nguyn t Kh t 3 nguyn
0.1 t v hi nc
0.02
0.05
qu nhit
0 0 0
0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1
PressureRatio p2/p1 PressureRatio p2/p1 PressureRatio p2/p1
k
2 k 1
Kh l tng
k 1
nh hng ca p sut mi trng sau ng
pb p sut sau ng
1 2 (back pressure)
p2 pth
iu kin:
p2 pb
Ma=1
C ng
pb
Ma<1 Ma>1
p1 Ma=1 p2
pth