G a r y C h a p m a n

#1 I nternational Best-seller
 M uc Lc
Lri gid thiu

Chia s t tc gi Ross Campbell

Chng 1: Tnh yu l nn tng

Chng 2 : Ngn ng yu thng th 1 : C ch u ym

Chng 3 : Ngn ng yu thng th 2 : Li khen ngi

Chng 4 : Ngn ng yu thng th 3 : Thi gian chia s

Chng 5 : Ngn ng yu thng th 4 : Qu tng

Chng 6 : Ngn ng yu thng th 5 : S tn ty

Chng 7 : Cch pht hin ngn ng tnh yu c bn ca tr

Chng 8 : K lut v cc ngn ng tnh yu

Chng 9 : Vic hc ca tr v cc ngn ng tnh yu

Chng 10: S gin d v tnh yu

Chng 11: S dng ngn ng tnh yu trong hn nhn

Phn kt Cc c hi

Tr chi "xc nh ngn ng tnh yu ca tr"

Vi nt v tc gi Gary Chapman
 Li gii thiu

r y ni li yu thng bng ngn ng ca tr.

i khi, con tr s dng nhng loi ngn ng m ta khng sao hiu c, v ngc
li, khi cn ni iu g vi con, chng ta thng cng kh lm cho chng hiu trn vn
tnh cm v suy ngh ca mnh. V sao vy? Nguyn nhn chnh l v gia cha m v con ci
lun tn ti nhng ngn ng yu thng khc bit. Hy ngh xem, bao gi bn ni ng
ngn ng tnh yu ca con mnh?

S tht l mi tr em u c mt ngn ng tnh yu c bn, v l cch tr cm nhn

c tnh yu ca cha m dnh cho mnh. Cun sch ny s gip bn nhn din v s dng
ng loi ngn ng tnh yu ca con, ng thi nhn din v kt hp tt vi bn ngn ng
tnh yu khc. Nh , tr c th cm nhn c trn vn tnh yu thng ca cha m
c th pht trin ton din.

Vi mc tiu gip cc bc ph huynh nui dy con tr tt hn, cun sch ny tp trung

tm hiu tm quan trng ca tnh yu thng i vi tr. Tr s kim sot tt cn gin d
cng nh d chp thun ngh ca cha m hn khi cm thy mnh c yu thng. Tuy
vy, trn thc t, rt t ph huynh c nhn thc ng mc v tm quan trng ca trch
nhim dy con bit kim ch cn nng gin v c x ng mc. Chnh v th, nh c
trnh by chng 10, vic dy con ci kim sot cn gin d tr thnh nhim v kh khn
nht ca cc bc ph huynh. thc hin c nhim v kh khn ny, bn phi bt u
bng tnh yu dnh cho con tr, l vn c trnh by t m trong 9 chng u. Bn s
pht hin ra iu th v l khi gip con tr kim sot c cn gin d, cc bc ph huynh
c th xy dng c mi quan h yu thng v gn gi vi con hn.

Vic p dng nhng gi hu ch trong cun sch ny s gip bn tch ly kinh nghim
trong qu trnh nui dy con. Khi gii quyt c nhng vn quan trng nht ca vic
nui dy con ci, bn s thy mi quan h trong gia nh mnh ngy mt tt p, thoi mi
v khng kht hn.

Chc cc bn sm tm thy ngn ng tnh yu c bn ca con mnh v thnh cng

trong vic th hin tnh yu vi con!
 Chia s t tc gi Ross Campbell
! / rong sut hon 30 nm, ti cng Gary Chapman vit v thuyt trnh rt nhiu v
ti tnh yu. Gary gip cho hng ngn i la hiu nhau hcm trong mi quan h ca
h, trong khi ti vit v ch tr rt nhiu hi tho cho cc bc ph huynh v nhim v cc k
quan trng v ht sc gi tr ca chng ta l nui dy con ci. D ti bit anh Gary hon ba
thp nin qua, ti khng nhn ra rng thng ip ca chng ti tht l ging nhau. Ti
ch pht hin ra iu th v ny khi c c hi c quyn Nm ngn ng tnh yu ht sc
ngha ca anh Gary.

im trng tm m ti rt thch trong sch ca Gary l mi chng ta u c mt ngn

ng tnh yu chnh ca mnh. Nu bn v ti xc nh c loi ngn ng c bit ny ca
v hay chng mnh, chng ta c th s dng kin thc v gi pht trin mi quan h
hn nhn. Tng t, chng ta cng c th p dng khm ph tuyt vi ny i vi con ci
chng ta, bi mi a tr u c cch ring trao v nhn tnh yu ca chng. V vy khi
Gary pht hin ra iu tuyt vi trn, quyn sch bn ang cm trn tay chnh l kt qu t
nhin ca cng vic c bn cht ging nhau ca hai chng ti.

Ti rt bit n v vinh d c lm vic vi Gary thc hin quyn sch c bit ny.
Chng ti thnh tm tin rng s gip cc bc ph huynh v tt c nhng ai quan tm n tr
em p ng c nhu cu tnh cm su kn nht ca nhng a con yu qu ca mnh.

- Bc s y khoa Ross Campbell Signal Mountain, Tennessee

 Chng I

T N H YU L N N T N G
I ^ e nnis v Brenda khng hiu chuyn g xy ra vi Ben, cu con trai tm tui ca
mnh.Ben l mt hc sinh hc kh v lun chm ch lm bi tp v nh. Th nhng thi
gian gn y, thnh tch hc tp ca cu b xung thp n mc bo ng. Ben thng phi
li gp c gio sau gi hc v nh c ging gii li t u. Thm ch c hm, cu b phi
n gp c gio n tm ln. V chng Dennis t hi liu k nng nghe v c hiu ca Ben
c vn g hay khng. H quyt nh a Ben n gp mt thy gio trong trng nh
kim tra k nng c hiu ca con trai. Kt qu cho thy kh nng nghe ca Ben vn bnh
thng v k nng c hiu ca cu b ng vi trnh ca mt hc sinh lp ba.

Ben cn c nhiu biu hin khin v chng Dennis cm thy bi ri. i lc cu b t

ra rt kh gn, c khi li qu khch. Gio vin ch nhim ca Ben thng n tra chung vi
c lp. Nhng lc y, Ben thng y cc bn ra ch khc c ngi gn c. Ben thng
b d cuc choi chy n bn c gio mi khi c xut hin trn sn trng vo gi gii
lao. Nu c gio tham gia vo tr choi no vi c lp, Ben lun tm cch bn c trong
sut tr choi.

Cha m Ben n gp gio vin ba ln nhng c hai bn u khng tm ra c

nguyn nhn ca vn . Hai nm hc trc, Ben t ra rt c lp v vui v. Th nhng gi
y, cu b li rt thch da dm vo ngi khc. Trong khi nh, Ben li thng
xuyn gy g vi ch gi ca mnh. Trc nhng biu hin ny, c Dennis v Brenda nh
cho rng ch l nhng biu hin bt thng trong mt giai on pht trin ca Ben m
thi.

Khi v chng Dennis tham d bui hi tho hn nhn ngy cng bn vng, h
k cho ti nghe v chuyn ca Ben. H tht s lo lng trc nhng biu hin ca Ben cng
nh tong lai ca cu b. Brenda chn thnh ni vi ti:

- Tha Tin s Chapman, chng ti bit rng y l bui hi tho v hn nhn v cu

hi ca chng ti chng n nhp g vi ti chung. Nhng v chng ti tht s rt mong
c ng hng dn gii quyt vn ca con trai mnh.

Khi nghe Brenda m t mt s biu hin ca Ben, ti lin hi cuc sng ca gia nh h
c thay i g trong vng mt nm qua khng. Dennis cho bit anh lm ngh kinh doanh
nn thng i cng tc xa nh mt tun hai ln. Vo nhng ngy lm vic bnh thng, anh
u tr v nh vo lc 6 gi n 7 gi 30. Nhng hm y, anh thng dnh thi gian
lm mt s vic giy t v xem tivi. Ngy trc, vo cui tun, anh thng a Ben i xem
bng. Nhng gn mt nm nay, anh khng cn lm vic na. Anh gii thch:

- Do gn y ti thy i xem bng tn nhiu thi gian qu nn quyt nh nh

xem cho tin.

Ti hi tip:

- Cn ch th sao, Brenda? Thi gian gn y ch c thay i g trong cch thc sinh

hot khng?

- , c y . - Brenda tha nhn. - Trc khi Ben vo mu gio, ti ch lm vic bn

thi gian. Nhng nm nay, ti bt u lm vic ton thi gian nn thng v nh mun
hon bnh thng, v th ti c nh ng ngoi n n Ben sau gi hc v Ben s li choi
vi ng b khong mt ting ri trc khi ti n n chu. Vo nhng ti anh Dennis i
cng tc, m con ti li n ti vi ng b xong ri mi v nh.

Do sp n gi phi din thuyt v cng hiu c vn ca Ben nn ti ngh

vi v chng Dennis:

- Ti sp sa trnh by v vn hn nhn v ti mun anh ch th p dng cc nguyn

tc m ti chia s vo mi quan h ca anh ch vi chu Ben. Chng ta s trao i li chuyn
ny khi hi tho kt thc nh.

V chng Dennis c v hoi ngc nhin khi ti kt thc cu chuyn m khng a ra li

t vn no. Tuy nhin, c hai u ng lm theo yu cu ca ti.

Vo cui ngy, khi cc thnh vin tham gia hi tho ln lt ra v th Dennis v Brenda
cng n tm ti vi v mt rng r. Dng nh c hai pht hin ra iu g . Brenda
ni nhanh:

- Tha Tin s Chapman, ti ngh l chng ti tm ra c nguyn nhn dn n

tnh trng ca Ben hin nay. Khi ng ni v nm ngn ng tnh yu, c hai v chng ti u
ng rng ngn ng tnh yu c bn ca Ben chnh l thi gian chia s. Ti thy rng
khong bn hay nm thng gn y, chng ti t dnh thi gian cho Ben hn so vi trc
y.

Brenda tip tc nh li:

- Khi cn lm vic bn thi gian, ti c nhiu thi gian ri ri hn nn lun n n

Ben khi thng b tan trng. Sau , trn ng v nh, hai m con s gh chi cng vin
hoc i n kem. Sau ba cm ti, my m con ti thng chi a vi nhau. Nhng tt c
nhng iu thay i t khi ti nhn cng vic ton thi gian. Ti nhn thy mnh
dnh thi gian cho Ben t i rt nhiu.

Ti nhn sang Dennis, v anh cng gt u ni:

 - v phn ti, ngy trc ti thng a Ben i xem bng . Nhng sau ti dng
vic ny m li khng thay th bng bt k hot ng no khc. Sut nhiu thng qua, hai
cha con ti cha c nhiu thi gian bn nhau.

Ti nhn xt:

- Ti ngh cc bn hiu ra c nhu cu tnh cm ca Ben. Nu cc bn p ng

c nhu cu ny, ti ngh cc bn c th s gii quyt c vn ca chu.

Ti ngh Dennis v Brenda th hin tnh yu ca h vi Ben thng qua vic dnh
thi gian chia s vi cu b. Ti khuyn khch Brenda tm cch c c nhng hot ng
chung vi Ben nh khong thi gian c cha nhn vic ton thi gian. C hai v chng
Dennis u t ra rt nhit tnh trong vic thc hin gi ny.

Ti ni thm:

- C th tnh trng ca Ben cn do nhiu nguyn nhn khc nhng ti ngh nu hai bn
dnh cho Ben tht nhiu thi gian chia s th cc bn c th to ra thay i ln cu b.

Chng ti tm bit nhau. Sau , ti khng nhn c tin tc g t Dennis v Brenda;

nhng khong hai nm sau, ti quay tr li Wisconsin ch tr mt hi tho khc v
gp h ti y. C hai u ci rt ti khi n cho ti.

- Hy cho ti bit tnh hnh ca Ben i. - Ti ngh.

C hai cng mm ci v ni:

- Ben thay i rt tuyt vi. Chng ti lm ng nh li ch dn ca ng. Trong

vi thng sau , c hai v chng u c dnh cho Ben tht nhiu thi gian chia s. v ch
trong mt thi gian ngn, chng ti thy Ben c nhiu chuyn bin tch cc. C gio ca
Ben mi chng ti n trng ln na. iu khin hai v chng ti lo lng tht s.
Nhng ln ny th c gio ch hi chng ti lm th no m Ben thay i tch cc n
vy.

C gio cho bit nhng hnh vi tiu cc ca Ben ngng hn. Em khng cn y cc
bn khc ra xa c gio trong phng n v cng khng cn hi c gio nhng cu hi khng
ng na. Brenda vui mng k cho c gio nghe cch thc v chng ch p dng thng qua
vic s dng ngn ng tnh yu c bn ca Ben.

Hai v chng Dennis v Brenda hc cch s dng ngn ng tnh yu ca con trai h.
V h th hin cu ni: Cha m yu con theo cch m Ben c th cm nhn c.
Chnh cu chuyn v cu b Ben khuyn khch ti vit cun sch ny, tip theo cun
N m n g n n g tn h y u dnh cho i la.

Vic bn s dng c ngn ng tnh yu c bn ca tr khng c ngha bn loi

tr hon ton nguy c tr ni lon ngy sau. Nhng iu s gip con bn cm nhn c
tnh yu thng m bn dnh cho chng, mang n cho tr cm gic an ton v nim hy
vng. N s gip bn dy d con ci tt hon tr pht trin ton din v tr thnh ngi
c trch nhim. Tnh yu chnh l nn tng ca qu trnh pht trin . S trng thnh
ca con tr ch yu ph thuc vo mi quan h gia tr v cha m. Bn hy nh, ch nhng
tr no cm nhn c tnh yu thcmg v s quan tm ca cha m mi c th vng vng
trng thnh. C th bn rt yu thong con, nhng nu bn khng s dng c loi
ngn ng c th chuyn n cho con tnh yu su sc ca bn th tr vn cm thy mnh
thiu vng tnh yu ca cha m.

Lm y khoang tnh cm ca tr
Mi tr em u c mt khoang tnh cm ring. l noi cha ng sc mnh tnh
cm ca tr, gip tr vt qua nhng th thch trong thi th u v nin thiu. L cha m,
bn phi bit cch lm y khoang tnh cm ca con tr c th pht trin ton din
nht.

Nhng lm th no lm y c khoang tnh cm ca tr? D nhin, chng ta

phi lun dnh cho con tnh yu, nhng tnh yu phi gip cho tr pht trin bn thn v
sng c trch nhim. V cu tr li l chng ta phi thng yu con ci ca mnh bng tnh
yu thng v iu kin. y l loi tnh yu y v trn vn nht, tha nhn tr v
chnh bn thn chng ch khng phi v nhng g chng lm. D tr c lm (hay khng
lm) iu g th chng vn c yu thng.

Nhng mt thc t ng bun l cc bc ph huynh thng dnh cho con tr loi tnh
yu c iu kin. Loi tnh yu ny l thuc vo nhng vic tr lm hn l bn thn tr. N
i hi con tr mt thnh tch vt tri no v thng biu hin bng cch nui dy
con gn lin vi vic tng qu cho chng, trao phn thng v nhng c li khc khi tr
hnh ng hay t thnh tch theo nguyn ca cha m.

Ch c tnh yu v iu kin mi ngn chn c nhng cn bnh tr nh s gin

d, cm gic khng c yu thng, mc cm c li, s hi v bt an. Ch khi no chng ta
cho con tr ng tnh yu v iu kin , chng ta mi c th hiu c chng mt cch
su sc v x l c nhng hnh vi a dng tr.

Molly l mt c b ln ln trong mt gia nh kh kh khn. Cha c b i lm gn nh

cn m em th lm vic bn thi gian v lo ni tr. Cha m Molly l nhng ngi rt chm
ch v c hai rt t ho v gia nh mnh. Cha ca Molly thng nu n bui ti. Sau ba
n, c hai cha con s cng dn dp chn da. Vo nhng ngy th by, c gia nh cng
nhau lau dn nh ca v quy qun bn nhau n bnh nng hay xc xch. Ngy ch nht,
h s cng i nh th vo bui sng cn bui ti th i thm ving b con h hng.

Khi cn b, hu nh ti no anh em Molly cng c cha m c truyn cho nghe. Ti

tui i hc, anh em c b nhn c s ng vin rt ln ca cha m. V cha bao gi c
bc chn vo i hc nn cha m Molly mong mun hai con lm c iu .

Khi vo ph thng, Molly kt bn vi Stephanie. D hc chung lp v thng n tra

cng nhau nhng hai c b cha bao gi n nh nhau chi. Nu c n, hn hai em
nhn ra s khc bit ln gia hai gia nh. Cha ca Stephanie l mt doanh nhn thnh t
nhng phn ln thi gian ca ng u dnh cho cng vic. M ca Stephanie l y t. Anh
trai ca em hc trng t thc. Bn thn Stephanie th c gi mt trng bn tr t
thc sut ba nm cho n khi em xin cha m chuyn v hc trng cng gn nh. v cha
thng i cng tc xa v m li qu bn rn nn gia nh Stephanie t khi c thi gian bn
nhau.

Molly v Stephanie choi thn vi nhau cho n nm lp chn. Sau , Stephanie

chuyn sang i hc trng d b i hc gn nh ng b em.

Trong nm u tin, hai c b vn thng lin lc vi nhau. Sau , Stephanie c bn

trai v th t trao i gia hai c b ngy cng tha dn ri ngng hn.

Trong khi , Molly cng bt u thit lp cc mi quan h bn b mi v hn h vi

mt chng trai va chuyn n trng c. Mt thi gian sau, gia nh Stephanie chuyn i
noi khc v Molly khng cn nhn c tin tc g ca bn t ngy .

Nu Molly bit c chuyn xy ra sau vi Stephanie th hn c s bun lm. Sau

khi ly chng v c con, Stephanie b bt v ti bun ma ty v phi i t. cng l thi
gian c b chng b roi. Ngc li, Molly c mt gia nh hnh phc vi hai a con
khu khnh.

Vy iu g to nn s khc bit trong cuc i ca Stephanie v Molly? Chng ta c

th hiu c phn no nguyn nhn ca vn ny thng qua li tm s ca Stephanie
vi bc s tm l ca c: Ti cha bao gi cm nhn c tnh yu thcmg ca cha m ti.
Ln u tin ti dnh ti ma ty cng ch v ti mun c mi ngi ch n mnh.

Bn c hiu c ngha trong cu ni ca Stephanie khng? R rng, khng phi cha

m Stephanie khng yu c m l c cha bao gi cm nhn c tnh yu ca h. a
phn cc bc cha m u yu thong con ci ca mnh v mong mun chng cm nhn
c tnh yu thcmg . Th nhng, rt t ngi bit cch th hin tnh cm mt cch trn
vn. Ch khi hc c cch yu thng con v iu kin, h mi c th lm c iu .

Con bn cm nhn tnh yu thng nh th no?

Trong x hi hin i, nhim v nui dy con ci cc em c c mt i sng tnh
cm lnh mnh tr nn rt kh khn. T nn ma ty, bo lc hc ng... khin cc bc
ph huynh v cng lo s.

Chnh v th, trong cun sch ny, chng ti mun mang n cho cc bc ph huynh
nim hy vng. Chng ti tht s mong cc bn s pht trin c mi quan h tt p v
trn y tnh yu thng vi con ci ca mnh. Cun sch ny tp trung vo kha cnh cc
k quan trng trong vic nui dy con tr - tha mn nhu cu yu thcmg ca chng. Nu
cm thy mnh c yu thng, tr s phn ng tch cc hcm i vi nhng li khuyn
rn, dy bo ca cha m.

lm c iu ny, chng ta phi hc cch s dng ngn ng tnh yu c bn ca

tr. Bn hy nh rng mi tr em u c cch cm nhn tnh yu ring, v c bn, tr em
(cng nh tt c mi ngi) c nm cch biu t v cm nhn tnh yu. l c ch u
ym, li ng vin, thi gian chia s, qu tng v s tn ty. Nu gia nh bn c nhiu con,
rt c th mi em s c mt ngn ng tnh yu khc nhau, cng ging nh vic chng c
tnh cch khc nhau vy. Hiu on gin, mi tr em cn c cha m yu thong theo mt
cch thc ring.

r_ _ _ __ + __ 1
1 nh u v iu kin
Tnh yu v iu kin l tnh yu m bn dnh cho con bt k iu g xy ra chng
na. Chng ta yu thong con ngay c khi con khng t c thnh tch nh ta mong
mun, khi con mc sai lm hoc khng hon ho. Tuy nhin,iu ny khng c ngha l
chng ta chp nhn mi hnh vi ca con. N c ngha l chng ta th hin tnh yu vi con
vo bt c lc no, ngay c khi tr c hnh vi khin ta bun lng.

Vy iu ny c ging vi s nung chiu qu mc? Tht s th khng. y chnh l

nguyn tc: Vic no cn th lm trc. Khoang tnh cm ca con bn cn c lm y
trc khi bn dy bo hay p dng bt k hnh thc k lut no vi con. Tr c khoang
tnh cm y s phn hi tch cc i vi s dy bo ca cha m.

Mt s ph huynh lo s rng vic yu thong v iu kin c th khin con h hng.

l quan nim sai lm. Khng tr em no than phin rng em nhn c qu nhiu tnh
yu v iu kin t cha m c. S d mt a tr tr nn h hng l v chng khng c
dy bo hoc phi nhn mt tnh yu khng thch hp hay cch dy d sai lm t cha m.

C th bn cm thy kh chp nhn iu ny v n i ngc vi nhng g bn cho l

ng trc y. C th thy, vic yu thng con bng tnh yu v iu kin khng d dng
cht no. Tuy nhin, mt khi bn hiu r li ch ca vic yu thng con v iu kin v
thc hnh n thng xuyn, bn s thy d dng hon rt nhiu.

By gi, bn hy suy ngh mang n cho con mnh nhng iu tt p nht. Hy

nh rng tnh yu ca bn s to ra s khc bit con tr, gip tr c c mt cuc sng
tnh cm n nh v hnh phc.

D nhin chng ai hon ho c, v bn khng th mong i bn thn mnh lc no cng

c th cho i tnh yu v iu kin. Nhng mt khi bn tht s yu thng con, bn s thy
vic cho i tnh yu v iu kin d thc hin hn.

e c th cho i tnh yu v iu kin, bn hy thng xuyn nhc nh mnh nhng s

tht hin nhin v con ci mnh nh sau:

1. D sao con mnh cng ch l a tr.

2. V th, con s c cch hnh x ca tr con.

3. a s hnh vi ca con tr u chng d chu cht no.

4. L mt bc cha m yu thng con, ti tin rng con mnh s trng thnh v t b

nhng hnh vi tr con .

5. Nu ti ch yu con mnh khi chu lm cho ti hi lng (tnh yu c iu kin) th

chu s khng bao gi cm nhn c tnh yu thong ca ti. iu s lm tn thong
lng t ho ca con ti v ngn chn qu trnh trng thnh ca chu. S pht trin v
hnh vi ca con ti ph thuc vo cch gio dc ca ti.

6. Nu ti yu thng con bng tnh yu v iu kin, chu s cm thy thoi mi ng

thi s kim sot c hnh vi ca bn thn trong sut qu trnh trng thnh.

D nhin, hnh vi ca tr thay i theo tng la tui v ph thuc vo gii tnh. Tr

mi ba tui s c cch hnh x khc vi mt em b by tui. Hy nh rng con ci ca
chng ta cn nh tui v vic cc em gp tht bi l chuyn bnh thng. V th, hy kin
nhn trong qu trnh nui dy con ci.

Tnh yu v... cn nhiu th khc na.

Cun sch ny tp trung tm hiu nhu cu tnh yu ca tr cng nh cch p ng nhu
cu . y l nhu cu tnh cm ln nht ca tr v nh hng to ln n mi quan h ca
tr vi nhng ngi xung quanh. Cc nhu cu khc ca tr, c bit l nhu cu vt cht,
thng d nhn ra v d p ng hon. Nhng nhu cu vt cht li khng phi l yu t
quyt nh qu trnh trng thnh ca tr. Cc bc ph huynh khng ch chm lo v ni n
chn , qun o cho tr m cn phi chu trch nhim v s pht trin tinh thn v tnh
cm ca tr.

Rt nhiu cun sch cp n lng t trng tr. Nhng tr cm thy t tin v

bn thn s cm nhn c s khc bit gia mnh vi nhng a tr khc v tin rng
mnh xng ng c hng bt c iu g.

Trong khi , nhng a tr t nh gi thp mnh thng c nhng suy ngh tiu cc
nh: Mnh chng thng minh, mnh m hay xinh p nh cc bn khc. Cc em lun lp
i lp li trong u ip khc: Mnh khng th v. kt qu l: Mnh chng m
c.... V vy, trong vai tr lm cha m, chng ta cn tm cch pht trin lng t trng
tr tr hiu c vai tr ca mnh i vi x hi cng nh lun t tin vo bn thn.

Mt nhu cu khc ca tr chnh l cm gic c bo bc. Trong th gii y trc tr

ngy nay, vic p ng nhu cu ny ca tr tr thnh nhim v kh khn i vi cc bc
ph huynh. Ngy cng c nhiu ph huynh phi nghe cu hi au lng ny t con ci: C
phi cha/m sp b con khng?. Cu hi ny xut pht t mt thc t ng bun l rt
nhiu cha m ca bn b tr chia tay nhau.

Tr cn hc cc k nng quan h x hi bit cch c x vi tt c mi ngi v xy

dng tnh bn thng qua vic chia s v tip nhn tnh cm. Nu khng c nhng k nng
ny, tr s c nguy c rt vo v bc ca mnh cho n tui trng thnh.

Cha m cn gip cho con mnh pht trin nhng kh nng c bit tr tin tng vo
bn thn hn. Bn cnh , cc bc ph huynh cng cn duy tr s cn bng gia vic thc
y v ng vin con tr.

Tnh yu l iu v i nht
Cun sch ny cp n nhu cu tnh yu ca tr bi tnh yu chnh l nn tng ca
mi nhu cu khc. Hc cch nhn v cho i tnh yu l cch thc tt nht gip nhng n lc
ca chng ta t c kt qu nh mong i.

Nhng nm thng u i.

Trong nhng nm thng u i, nhu cu ca tr v thc n v s u ym l nh nhau,

tr cn c sa v s chm sc du dng. Khng c cho n ung, a tr s cht i. Cn
nu khng c tnh yu, tr s b i v mt tnh cm v b tt nguyn v tm hn.

Nhiu nghin cu cho thy nn tng tnh cm ca con ngi nm mi tm thng

u i, c bit trong mi lin h gia m v con. Dng cht cho cuc sng tnh cm ca
tr chnh l s v v u ym, nhng ngn t yu thong v s chm sc du dng.

Khi chp chng tp i, b dn nhn thc c nhiu hon v bn thn v bt u tch

ra khi nhng ngi thn bn cnh. C th trc thi im , ngi m tch ra khi
con mnh, v gi y, n lt tr tch khi nhng ngi m em tng ph thuc. Khi
quen thuc hon vi mi trng xung quanh, tr s tch cc hc cch yu thong hon. n
giai on ny, tr khng cn tip nhn tnh yu mt cch th ng na m c kh nng
phn hi li. Tuy nhin, kh nng ny ca tr thin v mc ch c c ngi tr yu
thong hon l s s chia. Trong nhng nm tip theo, kh nng th hin tnh yu ca tr s
tng dn. v nu tr tip tc nhn c tnh yu thong th kh nng chia s tnh yu ca
tr s ngy cng pht trin.

Nn tng tnh yu hnh thnh trong nhng nm u i s nh hng n kh nng

hc hi cng nh nm bt thng tin ca tr. Nhiu tr n tui i hc nhng do cha c
chun b tt v mt tnh cm nn em cha sn sng n trng. Tr cn trng thnh v
mt tnh cm hc tp hiu qu hon. Vic thay i trng hay chuyn lp khng phi l
cch gii quyt tt nht. iu bn cn lm l chun b v mt tinh thn v tnh cm con
bn sn sng n trng.

Thi, nin thiu

p ng nhu cu tnh yu ca tr l vic lm khng h on gin, nht l khi tr bc

vo tui thiu nin. Nhng vn ny sinh trong giai on thiu nin ca tr lun khin cc
bc cha m lo ngi, v vy, nu tr bc vo giai on nin thiu vi khoang tnh cm
trng rng th chc chn s pht trin ca tr s b nh hng.

Trong khi , nhng tr nhn c loi tnh yu c iu kin cng s yu thong mi

ngi theo cch ny. Nhng tr ny thng to sc p buc cha m phi lm theo
mnh. Nu cha m p ng yu cu ca tr, tr cng s lm cho cha m hi lng. Ngc li,
tr s lm mnh lm my vi cha m. iu ny khin cc bc ph huynh ht sc bi ri v
h khng bit lm th no dy con cch yu thong v iu kin.

Ci vng lun qun ny thng khin tr tc gin v chng i li cha m.

Tnh yu v cm xc ca con tr

Tr thng rt nhy cm v nhn thc u tin ca tr v th gii xung quanh chnh l

tnh cm. Nhiu nghin cu gn y cho thy trng thi cm xc ca ngi m c nh
hng n thai nhi. Em b trong bng s phn ng theo cm xc gin d hay hnh phc
ca ngi m. V khi trng thnh, tr cc k nhy cm vi trng thi tnh cm ca cha
m.

i lc, cc con ti nhn thc r cm xc ca ti hon c bn thn ti. Chng hn, mt

ngy b Carey hi: Cha ang bc mnh v iu g phi khng? trong khi ti li khng
bit n s bc bi ca mnh. Khi suy ngh li th ti nhn ra qu thc l mnh ang tc
gin v mt vic xy ra ngy hm y. Ngy khc, chu li hi ti: Cha ang rt vui v
vic g phi khng?. Ti bn hi chu: Sao con bit l cha ang vui? tm hiu xem
mnh c biu hin iu ra ngoi khng. Carey tr li: V cha ang hut so mt iu g
nghe vui lm. Qu tht khi y, ti thm ch khng nhn ra mnh ang hut so mt cch
vui v.

Bn thy , con ci chng ta tht tuyt vi phi khng? Chng rt nhy cm vi cm

xc ca ta. iu gii thch v sao tr li t ra cc k nhy vi cch th hin tnh yu ca
ta. V cng chnh l l do v sao tr em rt s con tc gin ca cha m. V chng ta s bn
v vn ny cc chong sau.

V vy, chng ta phi th hin tnh yu bng loi ngn ng m con tr c th hiu c.
Nhiu tr b nh ra i v chng ngh chng ai yu thong mnh. Trong khi , cc bc ph
huynh li phn i v cho rng h rt yu thong con ci. Nh vy, nguyn nhn ca vn
l do cc bc cha m khng bit cch th hin tnh yu ca mnh i vi con. Vic nu
nng, git gi qun o, a con i hc, mang n cho con c hi gii tr v hc tp tt
nht... u l nhng cch th hin tnh yu ng n nu cc bc ph huynh bit ly tnh
yu v iu kin lm nn tng. Tuy nhin, nhng hnh ng khng th thay th cho tnh
yu v iu kin, v tr hiu r s khc bit . Tr lun bit r mnh c nhn c iu m
mnh tht s khao kht hay khng.

Lm th no th hin tnhu ca. bn?

Mt s tht ng bun l rt t tr cm thy mnh c cha m yu thng v chm
sc v iu kin. Trong khi , c mt s tht na l phn ln cc bc ph huynh u rt
yu thng con. vy ti sao li c s mu thun ny? Nguyn nhn l do rt t bc cha m
bit cch chuyn ti tnh cm su m ca mnh n vi con. Mt s bc ph huynh cho
rng khi h yu thng con th con ci h s t ng cm nhn c iu . Cc bc ph
huynh khc li cho rng ch cn ni vi con cu ni n gin: Cha/M yu con l . Tht
tr tru, con ci h li khng ngh nh vy.
ng vin con tr thng qua hnh ng ca cha m

Vic ni vi con v tnh yu ca bn l vic khng kh. Tuy nhin, ch ni thi th cha
. Ngun tnh cm ln nht m cha m chuyn ti ti con l thng qua hnh ng. Tr
lun c khuynh hng bt chc nhng hnh ng ca cha m. v vy, con tr hiu
c tnh cm ca mnh, bn cn phi yu thng con theo ngn ng tnh yu ca chng
v th hin iu qua nhng hnh ng c th.

Thm ch, ngay c khi bn c mt ngy khng khip v tr v nh trong tm trng chn
nn th bn vn c th c x nh nhng vi con mnh bi iu ny rt d thc hin. C th
bn cm thy bn khon v mc chn thnh ca hnh ng ny cng nh liu con tr c
cm nhn c tnh yu ca bn hay khng. mc no , con bn c th nhn thc
c tnh yu ca bn bi tr rt nhy cm. Tr c th on bit bn ang mt mi nhng
vn c by t tnh yu thong v s quan tm n chng. Hy ngh xem, con bn s bit n
v qu trng bn bit bao nhiu khi tr hiu c nhng n lc ca bn. Thnh John tng
ni: Chng ta ng yu thong bng ngn t m hy yu thng bng hnh ng chn
thnh. Nu by gi, ti yu cu bn vit ra tt c nhng hnh ng bn c th lm th
hin tnh yu thng i vi con ci th liu bn c th vit ra c y mt trang giy
khng? C th bn cho rng mnh khng c nhiu cch th hin tnh yu. Tuy nhin, iu
quan trng y l vic bn n lc lm y khoang tnh cm ca con. V bn c th nh
n nhng cch lm n gin bao gm c ch u ym, thi gian chia s, qu tng, s tn ty
v li khen tng.

S dng ngn ng tnh yu ca con

Nh ni, con em chng ta c th tip nhn tnh yu bng tt c cc loi ngn ng.
Tuy nhin, hu nh mi tr u c mt ngn ng tnh yu chnh. l loi ngn ng c tc
ng mnh m n tr hon cc ngn ng cn li. Nu bn mun p ng nhu cu yu
thng ca con, iu bn cn lm l phi pht hin c ngn ng tnh yu c bn ca
chng. Bt u t chng hai, bn s hc cch pht hin iu ny.

Tuy nhin, bn cn lu : nu con bn di nm tui th bn ng mong s tm ra

ngn ng tnh yu c bn ca tr v iu gn nh l khng th. Tr c th c nhng hnh
ng m qua bn c th on c ngn ng tnh yu ca chng. Nhng iu ng ni
l ngn ng tnh yu c bn ca tr him khi th hin r trong giai on ny. v vy, bn
hy dng c nm ngn ng truyn t tnh yu ca mnh n vi con tr. C ch u ym,
li khen ngi, thi gian chia s, qu tng v s tn ty s p ng nhu cu tnh yu ca
tr. Nu con bn cm thy c yu thng tht s, tr s c ng lc hc tp cng nh
trong mi lnh vc khc. Tnh yu ca cha m lin quan n mi nhu cu khc ca tr. Do
, bn hy s dng c nm ngn ng tnh yu ny trong qu trnh nui dy con bi iu
cn thit cho s trng thnh ca tr.

iu bn cn lu tip theo l khi pht hin ra ngn ng tnh yu c bn ca con,

bn ng ngh rng mi vic s din tin tt p. Con bn vn s c nhiu vp vp v c lc
hiu lm cha m. Nhng con bn cng ging nh mt a hoa ang rt cn c ngun
nc tnh yu ti mt. Khi c ti mt, a hoa s t p cho i nhng sc mu
lng ly. Ngc li, tr s tr thnh bng hoa ho a, lun khao kht c dng nc ti
mt sng tt v khoe sc ta hong cho i.

Mun con ci tr thnh ngi ton din, bn cn th hin tnh yu ca mnh bng tt
c cc ngn ng tnh yu v dy tr cch s dng cc ngn ng . iu ny khng nhng
hu ch cho con bn m cn cho tt c nhng ngi thn bn cnh tr. Mt du hiu cho
thy mt ai trng thnh chnh l kh nng cho v nhn tnh yu thong thng qua
c nm loi ngn ng c ch u ym, li khen ngi, thi gian chia s, qu tng v s tn ty.
Tuy nhin, rt t ngi trng thnh c kh nng lm c iu . Phn ln chng ta ch
c th cho v nhn tnh yu bng mt hoc hai cch m thi.

Mt khi p dng cc ngn ng tnh yu ny, bn s nhn ra nhng khc bit trong cuc
sng ca bn v con ci bn. Vi thi gian, bn s c mt gia nh thc s hnh phc v tt
c cc thnh vin u bit cch s dng ngn ng tnh yu ca nhau.
 Chng 2

NGN NG YU THNG TH :

C C H YM
iS^amantha l mt b gi hc lp nm va chuyn n sng mt vng mi cng vi
gia nh. Em tm s: Nm nay l mt nm vt v v i chu. Chu phi chuyn ch & v
kt thn v i nhiu bn b mi. Hi & trng c, chu c rt nhiu bn.

Khi c hi liu em c ngh rng cha m khng yu em v h mang em ra khi mi

trng hc tp v ni thn thuc hay khng, Samantha p ngay: khng u . Chu
bit chng qua l do hon cnh bt buc nn cha m chu m i phi chuyn nh nh th
ny. Cha m rt thcmg chu v h thng m hn chu bng thi y yu thcmg. D
chu mong c nh chu khng phi i ch nhng chu cng hiu rng cng vic ca
cha rt quan trng.

Nh vy, c th thy ngn ng tnh yu c bn ca Samantha chnh l c ch u ym.

Thng qua nhng c ch yu thng ca cha m, c b bit c tnh yu h dnh cho
mnh. Nhng vng tay m v nhng n hn l cch biu hin thng thng ca ngn ng
tnh yu ny. Ngoi ra, cn nhiu cch th hin khc, chng hn nh mt ngi cha c th
nhc bng a con trai ca mnh ln hay xoay vng c con gi b bng trn khng trung
trong ting ci gin gi; mt ngi m c th c truyn cho con nghe v t con nm gn
trong lng mnh.

R rng, c ch u ym m cha m dnh cho con l iu rt bnh thng. Tuy nhin,

nhiu nghin cu cho thy cc bc ph huynh thng ch tip xc vi con ci vo nhng lc
tht cn thit, chng hn nh khi thay cho con, b con ln xe hay vo ging mi ti.

Nhiu bc ph huynh khng hiu c nhu cu u ym, yu thng ca con ci mnh

cng nh lm cch no gi c khoang tnh cm ca con lun trn y tnh yu v
iu kin.

C ch u ym l ngn ng tnh yu d s dng nht v n khng i hi phi ch n

nhng dp c bit. Cc bc ph huynh lun c c hi truyn ti tnh yu n tr thng qua
c ch u ym. V loi ngn ng tnh yu ny khng ch gii hn trong vic m hn con ci
m cn bao hm mi hnh ng tip xc u ym khc. Thm ch, khi bn rn, cc bc ph
huynh cng c th tip xc vi con bng nhng cch on gin nh v lng, chm nh vo
tay hay vai con.

Trong khi nhiu ph huynh c th th hin tnh yu thong i vi con ci kh d dng

th vn cn nhiu ngi, c bit l nhng ngi cha, li c xu hng trnh tip xc vi
con ci. Vic hn ch tip xc vi con thng bt ngun t vic cc bc ph huynh khng
nhn ra nhu cu yu thng ca con hoc khng bit lm th no thay i thi quen ca
mnh. Nhiu ph huynh cho bit h rt mun th hin tnh yu i vi con theo nhng cch
c bn trn nhng h vn khng sao thc hin n mt cch t nhin.

Fred l mt v d in hnh. Anh rt lo lng v mi quan h ca mnh vi a con gi

bn tui, Janie, v b dng nh ang ln trnh anh. Fred l mt ngi cha tt nhng anh
sng khp kn v thng che giu cm xc ca mnh. Anh thng cm thy khng thoi
mi khi th hin tnh cm vi con qua c ch u ym. Nhng v mun gn gi vi con hn
nn anh quyt nh tm cch thay i. Anh bt u th hin tnh yu ca mnh vi b Janie
bng cch chm nh ln cnh tay, lng v vai em. Fred tng dn s ln s dng loi ngn
ng tnh yu ny v cui cng, anh c th m hn c con gi b bng ca mnh m khng
cn cm thy ngng nghu na.

D nhin, vic thay i ny chng h d dng vi Fred. Nhng t khi tng cng vic
bc l tnh cm vi con, anh nhn thy nhu cu c cha u ym, yu thng ca b Janie
ngy cng tng. Thm ch, nu khng c p ng, Janie thng t ra cu gin vi anh.
iu gip Fred nhn ra rng s thiu thn tnh cm yu thng ca anh rt c th s
ph v mi quan h ca b Janie vi ngi khc gii v sau.

Nhu cu c u ym ca tr nh
Nhiu nghin cu gn y kt lun: Nhng tr c cha m u ym, m hn thng
xuyn s pht trin i sng tnh cm lnh mnh hn nhng tr b b ri v khng nhn
c bt k hnh ng u ym no.

C ch u ym l mt trong nhng ngn ng th hin tnh yu mnh m nht. Ngn

ng ny truyn t tht r thng ip Cha/M yu con!. Tch xa cng tng cp n
tm quan trng ca vic u ym yu thng con tr. Vo thk th nht sau Cng nguyn,
nhng ngi Do Thi sng Palestine mang con mnh n gp Cha Jesus vi mong
mun cc con c Cha chm vo v ban phc. Th nhng, cc mn ca Cha
ngn cn h li vi l do Cha Jesus qu bn rn vi nhng vn quan trng nn khng
c thi gian dnh cho bn tr. Bit c chuyn ny, Cha Jesus trch mng cc mn
ca mnh. Ngi bo: Hy a cc em nh vo y, ng ai ngn cn cc em v vcmg
quc ca Cha thuc v chnh cc em. Bt k ai khng tip nhn vcmg quc ca Cha
nh cc em nh ny s khng bao gi c b&c chn n y. Sau , Cha Jesus b
tng em b ln v chc phc cho cc em.

Bn s hc cch pht hin ngn ng tnh yu c bn ca con ci chng by. D cho

ngn ng yu thng ca con bn khng phi l c ch u ym th s tru mn ca bn cng
p ng mt phn nhu cu tnh cm ca tr. Ngoi nhu cu c cha m yu thng, tr
cn cn nhn c c ch u ym t ng b, c ch, thy c gio..., nhng ngi c vai tr
quan trng vi tr. Thc s tr lun cn nhng vng tay m p yu thcmg v s vut ve
tru mn ca nhng ngi thn c th cm nhn c ngha ca thng ip: Cha/M/
ng/B... yu con!.

/ ?

Vi tr ca. c ch um trong nhng nm thng pht trin ca con

tr

vi. tr S(T sinh v b mi. bit

Tr cn nhn c c ch u ym trong nhng nm thng u i. To ha tht k

diu khi to ra bn nng m p yu thong con ci mi ngi m. V hu ht cc nn
vn ha, nhng ngi cha cng lun bit th hin tnh yu thong i vi cc thin thn b
nh ca h thng qua c ch u ym.

Nhng trong x hi ngy nay, cc bc ph huynh dng nh khng dnh cho con tr
nhng c ch nng niu tru mn nh h tng nhn c t cha m mnh trc kia.
Nguyn nhn l do h qu bn rn v lun mt r ngi sau mt ngy lm vic vt v. v
vy, nu phi ra ngoi lm vic th mt ngi m phi m bo c mt ngi khc thay th
mnh nng nu v choi a vi con sut ngy. Ngi m y phi bit liu con mnh c
thng xuyn c u ym yu thong hay c ngy phi t choi a mt mnh. Tr SO' sinh
cn nhn c c ch u ym yu thong khi em c thay t, cho n hay lc c bng
b. Thm ch,tr nhy cm n mc c th phn bit c s khc nhau gia ci chm nh
nhng y thong yu v hnh vi th bo. V vy, cc bc ph huynh cn m bo con tr
vn c u ym yu thong trong thi gian xa con.

Khi tr ln ln, nhu cu c cha m yu thong ca tr khng h suy gim. Nhng ci

m hn u ym, tr vt nhau trn sn nh, tr ci nga hay cc hot ng vui a khc
u rt cn thit i vi qu trnh pht trin tnh cm ca tr. Chnh v th, cc bc ph
huynh cn c gng th hin tnh yu ca mnh vi con thng qua nhng hot ng . C
th bn thy khng t nhin khi m hn con ci. Tuy nhin, bn hon ton c th hc c
iu ny. Khi hiu c tm quan trng ca c ch u ym i vi con tr, chng ta s c
ng lc thay i thi quen ca mnh.

C b trai ln b gi u thch nhn c tnh yu ca cha m thng qua c ch u ym.

Tuy nhin, cc b trai thng t nhn c nhng c ch u ym hon cc b gi. C th v
nhiu l do nhng ph bin nht l do cc bc ph huynh lo ngi hnh vi u ym thong
yu c th khin b trai b n tnh ha. D nhin, iu ny khng h ng. S tht l cc bc
ph huynh cng gi cho khoang tnh cm ca tr trn y th lng t trng v c im
gii tnh ca em cng hnh thnh r nt.

vi. tr & tui bt u hc

Khi tr bt u i hc, nhu cu c cha m u ym yu thong vn rt cao. Mt ci

m u ym vo mi bui sng trc khi tr i hc c th to ra s khc bit r rng trong
cm xc ca tr sut c ngy hm . Tr s cm thy bnh an hon so vi nhng ngy
khng nhn c ci m u ym no ca cha m.

Tong t, ci m u ym m tr nhn c khi v nh s mang n cho tr mt bui

ti ngp trn nim vui thay v tr phi n lc lm iu g c mi ngi ch . Ti
sao vy? Mi ngy, tr lun c nhiu hot ng trng v iu to ra cho tr nhiu
cm xc, c tch cc ln tiu cc v thy c gio v bn b. V vy, gia nh nn l noi tr
ng bnh yn cho tr, noi m tr s nhn c tnh thng yu t nhng ngi thn yu.
Bn hy nh rng c ch u ym l mt trong nhng ngn ng tnh yu mnh m nht. Hy
s dng ngn ng tnh yu sao cho t nhin nht tr cm thy thoi mi v c th
giao tip d dng hon vi mi ngi xung quanh.

Cng ln, cc con trai ca ti cng t c nhu cu thong yu, nht l i v i nhng
c ch u ym ca cha m. Mt s ph huynh than phin vi ti nh vy. l nhng
cm nhn sai lm. Bn hy nh rng tt c tr em u c nhu cu c u ym yu thong
trong sut thi th u v ngay c khi trng thnh. Nhiu b trai t by n chn tui t
ra khng thch nhng c ch u ym ca cha m nhng thc s th cc em vn cn nhng
tip xc yu thng . Cc em s hng ng tch cc hn vi nhng tip xc mnh bo
nh vt ln hay chi bng vi cha m. Tuy cc b gi cng thch nhng hot ng ny
nhng cc em thng thch c ch u ym nh nhng hn. Nguyn nhn l do qu trnh
pht trin ca cc b gi khng tri qua giai on t chi c ch u ym nh cc em trai.

Trong giai on ny, phn ln cc em s nhn c nhng c ch u ym ca cha m

thng qua cc tr chi nh bng r, bng hay bng chuyn. Khi chi bng cng con, bn
ang phi hp gia ngn ng tnh yu thi gian chia s v c ch u ym. Nhng s tip
xc khng nn ch gii hn qua nhng tr chi . Bn c th c nhiu cch tip xc khc
vi con nh vut tc, chm vo vai hay cnh tay, v nh ln lng hay chn, ni nhng li
ng vin... y l nhng cch ngha nht m bn c th s dng th hin tnh yu i
vi a con ang trng thnh ca mnh.

Mt cch tip xc u ym khc m cc bc ph huynh thng s dng l m con trong

lng v c truyn cho con nghe. Hnh ng ny cc k c ngha i vi tr v tr thnh
k nim kh qun trong sut cuc i tr.

Khi tr b bnh, b tn thng v th cht hay tinh thn hoc ang phi i mt vi
mt chuyn bun no th nhng c ch u ym ng vai tr c bit quan trng. Khi ,
cc bc ph huynh cn quan tm n cc b trai nh cch quan tm vi cc b gi. Trong
mt giai on no , phn ln cc b trai c khuynh hng xem cch thc th hin tnh
yu thng qua c ch u ym l n tnh. Cc em s t chi nhng c ch tru mn ny
nn cc bc ph huynh d b xa cch vi con. Nu gp tnh trng trn, bn hy vt qua tr
ngi ny v dnh cho cc b trai nhng c ch yu thng tru mn, bt k em c mun
nhn hay khng.

Khi tr h&c vo tui thiu nin

 Tui thiu nin lun l giai on kh khn nht trong qu trnh pht trin ca tr. Khi
con cn nh, bn c th lm y khoang tnh cm ca con kh d dng d khoang tnh
cm cn kit rt nhanh sau . Khi tr ln khn hcm, khoang tnh cm ca chng
cng ln ln theo v vic gi cho n lun y cng tr nn kh khn hon. Bn s phi tm
cch cu con trai ca mnh tr nn mnh m v thng minh hon; cn c con gi b bng
s tr thnh mt thiu n duyn dng v nhanh nhn hon c bn.

Bn cn tip tc lm y khoang tnh cm ca con bng tnh yu v iu kin ca

mnh, thm ch ngay c khi tr t v khng cn iu . Nu bn mun con ci mnh pht
trin thnh nhng thanh thiu nin d mn th ng ngi dnh cho con tnh yu thong
tru mn.
Ti sao nh vy?

Trong giai on pht trin thnh thiu n, cc b gi c nhu cu c bit i vi tnh

yu ca cha. Khng ging nh cc b trai, nhu cu tnh yu v iu kin ca cc b gi
khng ngng gia tng v t n nh im khi em ln mi mt tui. Mt l do khc gii
thch nhu cu c bit ny cc b gi l do ngi m thng hay u ym cc em hcm
ngi cha.

Nu quan st mt nhm n sinh lp su, bn s thy s khc bit gia nhng em c

chun b tt cho tui trng thnh v nhng em cha c chun b tt. Khi mt em gi
tin gn n tui nhy cm ny, cc em s c nhu cu c khng nh mnh. Bng trc
gic, em bit mnh cn xc nh c im gii tnh ca bn thn chun b cho nhng
nm thng tip theo. Tm li, em cn cm nhn c s qu trng ca mi ngi trc
nhng gi tr ring ca em.

Khi bn quan st cc n sinh ny, bn s nhn thy mt s em gp kh khn trong mi

quan h vi cc bn nam. Mt s em t ra rt r khi ng gia cc bn nam trong khi mt
s em khc li t ra bo dn hon. D thch th trc nhng biu hin bo dn nhng
cc em trai thng khng nh gi cao b gi ny v s ch nho em. Nhng vn ln
nht i vi em gi ny khng nm vic danh ting ca em b xu i m chnh l mi
quan h ang c gia em vi cc bn n khc. Cc bn gi trong lp s ght em v hnh vi
bo dn ca em i vi cc bn trai. iu cn lu l la tui ny, vic thit lp mi quan
h bnh thng v bn vng vi cc bn gi ng vai tr quan trng hon vic thit lp mi
quan h tt p vi cc bn trai.

Tuy nhin, mt s em gi khc th khng c nhng biu hin ny i vi cc bn trai.

L do on gin l cc em c lng t trng v t ho v bn thn cng nh khng nh c
c im gii tnh ca mnh. Cc em lun hnh x n nh v nht qun, d l vi mt cu
bn ni ting hay mt cu bn rt r. Bn cng s nhn ra rng cc em trai lun nh gi
cao nhng em gi c phm cht . V quan trng nht, cc em gi ny c mi quan h tt
p, thn mt v hp tc vi cc bn n khc.

Nhng em gi c lng t trng cao v c im gii tnh r rng nh trn c kh nng

chu ng c p lc tiu cc t bn b. Cc em c th gi vng cc tiu chun o c
m mnh c dy d trong gia nh v lun suy ngh c lp.
 Vy iu g to nn s khc bit gia cc em gi ny nh vy?

Bn c th on c y - chnh l do khoang tnh cm ca cc em. Phn ln cc

em gi sng t tin v thoi mi l do cc em c mi quan h tt p vi cha. Tuy nhin, vic
thiu vng tnh thong ca cha cng khng phi l mt tht bi i vi cc em gi. Em c
th tm tnh yu thong t ng ni hay ch bc rut ca mnh.

Thc t cho thy nhiu b gi khng c cha vn c th pht trin thnh nhng ph n
c cuc sng lnh mnh v mi phong din.

Khi tr b&c vo tui v thnh nin

Khi con bn bc vo tui v thnh nin, iu quan trng l bn cn th hin tnh yu

ca mnh mt cch tch cc, ng lc v ng ch.

Cc b m khng nn u ym m hn con trai trc mt bn b ca con. y l thi k

con trai bn ang mun pht trin tnh c lp ca chng. V vy, hnh ng u ym s
khin cho tr cm thy bi ri trc bn b. Thm ch, trong mt s trng hp, tr s tr
thnh ti a ct ca cc bn. Tuy nhin, khi con bn tr v nh sau mt ngy tp luyn
bng vt v, ci m u ym ca ngi m chc chn s truyn cho em thng ip thong
yu.

Mt s ngi cha ngng m hn con gi khi em bc vo tui thiu nin v cho rng
hnh ng khng cn ph hp vi con mnh na. Nhng thc t th khng phi vy.
Mt b gi tui thiu nin vn cn nhn c nhng ci m hn tru mn ca cha. v vy
nu cha khng cn dnh cho em cch th hin tnh cm ny na, em s i tm mt ngun
tnh cm khc v rt c th l mt ngi n ng khc. iu ny thng chng hay ho
cht no. Nhng bn nn lu , iu quan trng chnh l thi gian v a im bn dnh
cho con nhng c ch u ym. Tr khi con gi bn mun c cha m hn noi ng ngi,
cn khng th bn khng nn lm iu . Tuy nhin, bn c th t do th hin tnh cm
ny vi con khi v n nh.

Tr rt cn nhng c ch u ym ca cha m trong thi k i mt vi nhng kh khn

trng lp v cc mi quan h xung quanh. Bn ng qun, c ch u ym yu thong t
ngi cha i vi con trai v ngi m i vi con gi cng ng vai tr rt quan trng
mi giai on pht trin ca cc em. C b trai ln b gi u cn nhn c c ch u ym
ca cha m.

Nu tht s mun th hin tnh yu thong vi con thng qua c ch u ym, bn s

lun tm ra cch thch hp nht. Chng hn, khi con bn tr v nh v b au chn sau khi
choi th thao, bn c th xoa bp gip con gim au. Hoc sau khi con hc sut nhiu
gi lin, bn c th mt-xa cho con, bo con ngh ngoi hoc dnh cho con nhng c ch yu
thong tru mn.

D nhin, bn khng nn p con phi nhn nhng c ch u ym ny. Nu con bn tm

cch thot ra khi vng tay u ym ca bn hay git li khi bn chm vo vai con th bn
hy tm dng c ch . v mt s l do nn trong mt s thi im no , con bn khng
mun b bt k ai ng chm vo.

C th l do chng lin quan g n bn nhng cng c th n lin quan n mt

kha cnh no trong mi quan h gia bn v con. Tr giai on thiu nin lun c
nhng cm xc, suy ngh, c vng ring v i khi cc em khng thch b ai ng
chm n. v iu bn cn lm l tn trng cm gic ca con. Tuy nhin, nu tr lin tc
t chi c ch u ym ca bn, bn cn dnh thi gian ni chuyn vi con tm hiu l do.

Tip theo, hy nh rng bn chnh l tm gcmg cho con ci noi theo. Con bn s quan
st cch bn th hin c ch u ym hc hi. Mt cch c th gip bn bit c liu con
ci c bt chc mnh hay khng l hy quan st cch tr thc hin c ch u ym vi
nhng ngi xung quanh.

Khi ngn ng yu thng c bn ca con bn l c chi u ym yu thng

C phi ngn ng tnh yu c bn ca con bn l c ch u ym? Bn hy c k

chng by chc chn v iu . Tuy nhin y, chng ti c mt s gi dnh cho
bn. i vi nhng tr c ngn ng tnh yu c bn l c ch u ym th mt ci m ca bn
s truyn t n tr thng ip yu thng su sc hn vic bn ni Cha/M yu con,
hay vic bn tng cho con mt mn qu, sa cho con chic xe p hoc dnh thi gian chi
a vi con. D nhin, tr n nhn tnh yu ca cha m bng tt c cc ngn ng nhng tc
ng su sc n tr nht vn l c ch u ym. Khng c nhng ci m tht cht, nhng n
hn u ym, nhng ci v vai yu thng... th khoang tnh cm ca tr s khng bao gi
y.

Khi bn s dng c ch u ym i vi tr v thnh nin, thng ip yu thng ca

bn cn phi r rng. Mt ci m nh nhng c th th hin tnh yu v b ca bn i vi
tr. Nhng nu bn s dng vic tip xc thn th nh mt cch th hin s gin d th con
ci bn s b tn thng rt nhiu. Mt ci tt gy ra hu qu tiu cc i vi mi a tr,
nhng i vi tr v thnh nin c ngn ng tnh yu c bn l c ch u ym th hnh ng
ny cc k nguy hi.

Marilyn cha tng nghe ni n nm ngn ng tnh yu cho n khi con trai Joey ca
ch c 12 tui. Sau khi tham gia mt bui hi tho v cc ngn ng yu thng, ch tm
s vi ngi bn ca mnh:

- Cui cng th ti hiu c Joey. Trong sut nhiu nm tri, thng b c thng
xuyn bm cht ly ti. Khi ti git , Joey thng i n pha sau, ly tay bt mt ti li.
Nu ti i ngang qua ch thng b ngi, n s vn tay ra bt ly tay ti. Nu ti i ngang
qua phng lc thng b ang nm trn sn, n bn m ly chn ti. i khi Joey m cht
ly c ngi ti. Thng b thng ly tay an vo mi tc ti khi ti ngi trn gh. Tuy
nhin, khi ti bo chu ng lm th na th chu s ngng li ngay. Joey cng c nhng
biu hin tng t vi cha, v hai cha con thng vt nhau ng ln c trn sn.

By gi ti nhn ra rng ngn ng yu thng c bn ca Joey chnh l c ch u ym.

Sut nhng nm qua, chu khng ngng th hin iu vi ti v chu mun mnh
c m m p, nng niu. Trong khi , ti li khng thch nhng c ch u ym v cha m
ti cha bao gi lm iu vi ti. Ti by gi, ti mi nhn ra rng chng ti thng
yu Joey bng nhng cuc vt ln vi con trong khi ti li tm cch thot khi nhng biu
hin tnh yu ca thng b. Lm sao ti c th b l nhng dp th hin tnh yu vi con trai
mnh trong sut thi gian qua nh vy c ch? Nhng d sao th by gi, mi vic n
gin hn ri.

Ti hm y, Marilyn ni chuyn vi Chris

- chng c - v bui hi tho c tham d. Chris c v ngc nhin v nhng iu v

anh ni.

- Anh cha bao gi ngh rng vt ln vi con l mt cch th hin tnh yu thng,
nhng m nhng iu em ni tht c l. - Chris ni vi v. - Anh ch n gin thch chi
a vi con m thi. Th ra c ch u ym cng l ngn ng tnh yu c bn ca anh.

Khi Marilyn bit c iu ny, c hiu ra mt s vn khc, chng hn nh l do

khin Chris lun thch c m hn. Ti hm y, Marilyn ngh n nhng iu th v m c
va pht hin. C quyt nh s hc cch s dng ngn ng tnh yu c ch u ym bng
cch phn hi li nhng ci m, n hn ca chng v con. Hm sau, khi Joey ly tay che
mt Marilyn khi c ang ra bt, c bn nh nhng xoay ngi li v m con vo lng. Lc
u, Joey t v ngc nhin nhng ngay sau , cu b ci tht to. V khi Chris m hn v,
Marilyn bn p li nng nn nh thi h hn h trc y. Chris t v rt vui. Anh ni:

- Anh phi cho em i d thm nhng kha hi tho nh th ny na. Chng tht s
hiu qu phi khng?

Marilyn tip tc hc ngn ng tnh yu mi m ny. Ch trong mt khong thi gian

ngn, c ch u ym yu thng tr nn quen thuc i vi c. Nhng iu tuyt vi l
trc khi c cm thy hon ton thoi mi vi cch th hin tnh cm ny, Chris v Joey bt
u phn hi li tnh yu ca c bng cch s dng chnh ngn ng yu thng ca c,
l ph gip c lm vic nh: Joey ra chn v Chris ht bi. V kt qu ny khin Marilyn
v cng sung sng.

Tr n i g v ngn ng c ch u ym ?
i vi nhiu tr em, c ch u ym c tc ng mnh hn c li khen ngi, qu tng,
thi gian chia s hay s tn ty. Khng c c ch u ym, khoang tnh cm ca em s
khng bao gi y. Hy xem tr ni g v sc mnh ca c ch u ym nh.

Allyson, by tui: Em bit m thcmg em v m thng m cht ly em.

Jeremy, mt tn sinh vin cao ng, tm s v cch em nhn bit tnh yu thng ca
cha m: Cha m th hin tnh yu v i em mi c. Mi khi em ra khi nh hay v n nh,
cha m lun m hn em. Thm ch n by gi cha m em cng cn lm nh vy. Mt s
bn b em, do khng ln ln trong nhng gia nh c c ch u ym nn h khng tin cha
m em c th lm iu . Nhng bn thn em th rt thch. Em lun mong ch nhng ci
m hn ca cha m. N mang n cho em cm gic tht m p.
 Cu b Mark 11 tui c hi: Theo thang im t o n 10 th em nh gi cha m
thcmg em c bao nhiu im?. Cu b tr li ngay: 10 im . Khi c hi ti sao
em li tr li dt khot nh vy, cu b ni: Mt phn v cha m ni v i em iu ,
nhng quan trng hon cch cha m th hin tnh yu v i em. Cha lun v vai em mi
khi i ngang qua ch em ngi, thm ch hai cha con cn vt nhau trn sn nh na. Cn
m th lun m hn em, mc d m khng bao gi lm iu tr&c mt bn b ca em.

Jessica, 12 tui, sng vi m v ch gp cha hai tun mt ln. Em cho bit cha c bit
yu thong em. Khi c hi v sao em cm thy nh th, Jessica tr li: V mi ln em
n thm cha, cha lun m hn em v bo rng cha vui xit bao khi c gp em. Khi em
i v, cha li m em rt lu v ni rng cha rt nh em. Em bit m cng thong em - v
m lm rt nhiu vic cho em, nhng em &c g m cng m em v th hin l m vui nh
th no khi sng vi em nh cch cha lm.

Nu c ch u ym l ngn ng yu thong c bn ca con nhng bn li khng thch

c nhng c ch thn mt vi ngi khc th bn hy bt u hc cch ng chm chnh c
th mnh. Nu bn cha bao gi nhn c c ch u ym v cm thy ngng ngng vi
n th cch lm ny cng c th gip bn xa b nhng tr ngi . Bt k ai cng c th
hc c ngn ng c ch u ym ny. V nu y l ngn ng yu thng c bn ca con
bn th nhng n lc ca bn s c hi p xng ng.

Mt S gi
Di y l mt s gi v nhng c ch u ym m bn c th p dng. Bit u con
bn s thch th nhng c ch mi m ny t cha m:

Khi cho hay tm bit con, bn hy u ym m con vo lng. Nu b cn nh, bn nn

ngi xung m trn con trong lng.

Khi con ng, hy cho con m mt vt mm mi, chng hn nh mt con gu bng hay
chic chn vi con cm thy bnh yn.

Nu con b cng thng, hy vut nh tc con con c th gin thoi mi.

Thng xuyn thm d kin con bit con c thch c m p hay khng.

m cht v hn con mi ngy khi con i hc v.

Vut nh tc hay xoa lng cho con khi con k vi bn v nhng kh khn chng
tri qua trong ngy.

Ngay sau khi pht con, hy m con vo lng v gii thch con hiu nguyn do b
pht m vn cm nhn c tnh yu ca bn.

Nm bn con khi c hai cng xem ti vi.

Khen ngi v chc mng con khi con lm c iu tt p.

 Mua cho con mt mn qu th hin tnh yu thng, chng hn nh mt con gu
bng, mt ci gi mm...

Choi tr chc lc vi con nhng hy cn thn tr choi ny khng gy p lc qu

mc vi con.

Cng con choi nhng mn th thao hay tr choi i hi s va chm thn th. Nhng
hot ng ny gip bn v con c thi gian gn gi bn nhau.

Khi con cn b, hy t con vo lng bn v c truyn cho con nghe.

Cng con ma ht c c hi tip xc vi con nh v tay, xoay ngi hay nhy ln.

Hy v v con khi con b bnh.

m hn con d con cho rng mnh ln v khng ph hp vi hnh ng u ym .

 Chng 3

NGN NG YU THNG TH 2:

LI K H E N N G I
p hilip, mt cu b 14 tui, tm s vi ti: Cha c yu em khng ? Cu tr li l C
v mi khi em chi bng, cha em lun reo h c v em bn ngoi. V khi trn u kt thc,
cha lun ni vi em: Tht tuyt, con trai. Con choi ht mnh. Cha ni vi em rng vic
ginh chin thng khng quan trng bng vic em choi ht sc mnh. i khi em phm
li nhng cha khuyn em ng qu lo lng. Cha ni rng nu em lun choi ht mnh th em
s nhanh chng tin b.

R rng, ngn t ng vai tr rt quan trng trong vic th hin tnh yu. Li khen
ngi ca cha m gi n tr thng ip rng: Cha/M quan tm n con. Nhng ngn t
nh dng nc ti mt tm hn tr, nui dng lng t ho v mang n cho tr cm
gic bnh an. D nhng li ni ny nhanh chng qua i nhng du n m chng li trong
lng tr thng rt su sc. v vy, ngn t yu thng tht s l bo vt i vi tr v theo
mi ngi n sut c cuc i.

Tri li, nhng ngn t gay gt c th lm tn thng nghim trng tm hn v lng t

trng ca tr, khin tr nghi ng v kh nng ca chnh mnh. Chnh v vy, ngn ng Do
Thi c cu: Ci li c th to nn s sng hay mang n ci cht.

Ngn ng tnh yu m chng ta cp trong chng ny l li khen ngi. Mt s tr

em cm thy mnh c yu thng nhiu nht khi nhn c nhng li khen ngi t cha
m.

Li khen ngi v s u ym
Trc khi hiu c ngha ca ngn t, tr nhn ra nhng thng ip yu thng
t ngi ln. i vi tr, m iu ngt ngo ca ging ni, s du dng, nhng tip xc th
cht nh nhng u l nhng biu hin ca tnh yu. Tt c cc bc cha m u tr chuyn
vi con t khi tr cn rt nh. V tr c th hiu c cha m thng qua nhng biu hin
trn gng mt, ging ni v c ch.

C th khi cn qu nh, tr khng th hiu ht c iu cha m mun ni, thm ch

ngay c cu: Cha/M yu con. Tnh yu l mt khi nim tru tng nn tr s khng th
nhn thy n nh cch em thy mt mn choi hay mt cun sch. Tuy nhin, tr em
thng c khuynh hng suy ngh hnh tng nn cc bc cha m cn gip tr hiu c
thng ip tnh yu ca mnh. Cu ni: Cha/M yu con s tr nn ngha hon vi con
bn khi tr gn cu ni y vi nhng cm xc tru mn. Chng hn, khi c sch cho con
nghe mi m, bn hy m con lng v hy i n mt thi im ph hp vi cu chuyn,
nh nhng ni vi con: M yu con lm, cung .

V khi con bn bt u hiu c ngha ca cu ni: Cha/M yu con, bn c th

dng cu ni ny bng nhiu cch v nhiu thi im khc nhau. Bn cng c th ni vi
tr nhng li ngi khen, khch l khi tr lm c iu g ng n. Alice, mt b m
hai con, cho bit:

- Ti vn nh m ti thng ni v mi tc mu tuyt p ca ti nh th no. M

lun chi tc cho ti trc khi ti i hc v khen ngi mi tc ca ti. Nhng li ngi khen
y khin ti rt t ho v bn thn. Nhiu nm sau, ti pht hin ra rng c rt t ngi
c mi tc nh mnh nhng ti khng bao gi cm thy kh chu hay mc cm v iu
. Ti tin rng l nh nhng nhn xt yu thong m m dnh cho ti trc kia.

Ngn tghi nhn

Li ghi nhn v tnh cm yu thong thng phi hp vi nhau trong nhng thng
ip m ta gi n con em mnh. Tuy nhin, bn cn phn bit r hai yu t ny. Tnh yu
th hin s trn trng ca ta i v i bn thn tr v nhng c im tnh cch v kh nng
ca tr. Trong khi , chng ta ghi nhn tr & nhng iu tr lm, v tr t c thnh
tch no hay tr c nhng hnh vi, thi ng trn trng.

Nu mun ngn t ghi nhn tht s c ngha i vi con tr, bn hy s dng chng
mt cch thn trng. Nu dng qu thng xuyn, ngn t ca bn s mt tc dng. Chng
hn, bn c th ni vi con rng: Con ca m tht l ngoan!. y l cu ni rt tuyt vi
nhng bn hy s dng n cn thn - khi con bn lm c iu g khin chu cm thy
t ho v bn thn v mong c bn khen ngi. iu ny tht s ng khi bn khen con
trai: Con bt bng rt tuyt nu cu b n lc ht mnh trong pha cu bng . Tr rt
nhy cm nn cc em lun bit c khi no mnh c ngi khen v lm c iu tt
p v khi no th li khen y ch an i. Tr s xem trng hp th hai l hnh ng
khng thnh tht ca cha m.

Nhng li khen ngi qu thng xuyn v khng ng ch c th mang n ri ro

khc. Khi , tr s xem nhng li y l l t nhin. Dn dn, cc em s hnh thnh tm l
mong ch c cha m ngi khen m khng quan tm l mnh c n lc v c gng hay
khng.

D nhin, hu ht cc bc cha m u mun ngi khen con ci mnh, nhng ta phi tm

cch nhng li ghi nhn tht s hiu qu vi tr. Nu khng, tr s xem nhng ghi
nhn y nh cch ta an i, phnh nnh em v nh ng chng vi nhng li ni di.
 Ngn t ng vin
ng vin c ngha l lm cho ai can m . Khi ng vin con, chng ta ang tm
cch gip con can m hcm oTLg u vi nhng th thch ca cuc sng. Hu nh tri
nghim no i vi tr cng u mi m. Hc i, hc ni, hc chy xe p... u cn n s
can m. Hy nh rng nhng li ni ca ta c th ng vin con tr hoc lm cho chng
nht ch.

Cc chuyn gia ngn ng cho bit tr em hc ni bng cch bt chc ngi ln. V
qu trnh ny s c ci thin nhanh chng nu ngi ln pht m r rng v khng
ngng ng vin b. Nhng cu ni nh: Con m gn c ri; Con lm gii lm !;
Tuyt qu! Con lm c ri!... khng ch khuyn khch tr hc ni m cn pht trin
ngun t vng ca em trong tong lai.

iu ny cng xy ra tng t i vi vic hc hi cc k nng x hi ca tr. Hy xt

hai v d sau. Mt b m ni vi con gi: Sng nay m thy con chia phn t st nn
tng v i Mary. M rt thch vic lm ca con. Tht tuyt v i khi ta bit chia s vi
mi ngi, phi khng con?. Chc chn nhng li ni ny s to ng lc c b cm
thy thoi mi hon khi chia s vi bn mnh ln sau. Trong trng hp khc, mt ngi
cha ni vi a con trai hc lp su ca mnh rng: Jason ny, cha thy sau trn u hm
nay, con chm ch lng nghe bn Scott chia s cm ngh ca bn y v trn u. Cha
rt vui khi con bit quan tm n cm xc ca bn nh vy. Lng nghe l mt trong
nhng mn qu tuyt v i nht m ta c th tng cho nhng ngi mnh thcmg yu, con
. Ngi cha ny ang khuyn khch cu con trai ca mnh hc cch lng nghe - mt trong
nhng ngh thut giao tip quan trng nht gip pht trin cc mi quan h x hi.

Nu bn cm thy kh khn khi ni vi con nhng li ng vin yu thng, bn cn

tp luyn thng xuyn c th s dng chng mt cch t nhin, thun thc. lm
c iu ny, cc bc cha m cn phi khe mnh c v th cht, tinh thn v tnh cm.
Khi cm thy thoi mi v trn y sc sng, chng ta d ni vi con nhng li ng vin
hon.

K th ln nht ca vic ng vin con tr chnh l s gin d. Khi gin d, cc bc

ph huynh thng c khuynh hng trt con gin ln con ci mnh. iu dn n
nguy c rt ng lo ngi: Khi ln ln, tr c kh nng tr thnh ngi thch chng i v
gy hn. v vy, cc bc cha m cn c gng loi b con gin d ca mnh - hoc gi con
gin d mc thp nht v x l n mt cch khn ngoan.

Ngn ng c cu L i du dng xua tan gin d. m iu ging ni ca cc bc ph

huynh cng nh hng ln n phn ng ca tr. Chnh v th, bn cn tp luyn v hc
hi t ngi xung quanh c th ni nng tht nh nhng. Chng hn, khi cm thy cng
thng vi con ci, chng ta cn iu tit m vc trong ging ni ca mnh v t ra nhng
cu hi thay v ra lnh cho con. Thay v ni: Con rc i!, bn hy nh nhng ngh:
Con rc gim m nh?. Cch c x nh nhng ny s mang n cho bn nhiu iu tt
p khng ng. Tr s phn hi tch cc trc li ngh ca bn.

Vi nm trc, tp ch Readers Digest c ng cu chuyn v mt gio vin dy ton

trng St. Marys ti Morris, Minnesota. Chuyn k rng mt chiu th su n, c gio yu
cu cc hc sinh vit tn tt c cc bn hc trong lp ln mt t giy v vit iu tt p
nht ngay bn cnh tn ngi bn mnh. Sau , c thu tt c nhng t giy trn li. Vo
cui tun, c dnh thi gian thng k nhng iu m cc hc sinh m t v tng ngi
bn ca mnh. Th hai tun k tip, c pht cho mi hc sinh mt bn danh sch m c
tng hp c. Cc em chm ch c nhng dng nhn xt ca cc bn v mnh v th
thm vi nhau: Tht s l mnh cha bao gi bit cc bn li thch mnh n th. D
khng tho lun trc lp v nhng t giy nhung c gio bit tr choi mang n
cho cc hc sinh ca mnh nhng cm xc tch cc v bn thn.

Nhiu nm sau , mt trong nhng hc sinh ca c - Mark Eklund - t trn trong

cuc chin ti Vit Nam. C gio v hu ht bn b cng lp u n d l tang ca Mark.
Sau tang l, cha ca Mark ni vi c gio: Ti mun cho c xem vt ny, v ng ly ra mt
chic v. ng cho bit chic v ny c tm thy trn ngi Mark sau khi anh cht. ng
ly ra mt t giy tp hc sinh sn rch v c gp li nhiu ln. l t giy ghi
nhng iu tt p m cc bn cng lp vit v Mark trong gi hc nm xa.

M ca Mark ni vi c gio:

- Xin cm n c tht nhiu. C thy , chu Mark nh ti rt qu t giy ny.

V tht bt ng, tt c cc bn cng lp ca Mark nm cho bit h vn gi t giy

ca mnh v thng c n khi rnh ri. C ngi b t giy y vo v v c ngi b vo
album ci ca mnh. Mt chng trai ln ting:

- Em ngh tt c chng em u gi li t giy ny.

Bn thy y, ngn t ng vin c ngha rt ln i vi con ngi. V vy, ng bao

gi nh gi thp sc mnh ca n i vi con tr.

S hng dn c ch m
Li khen ngi bn dnh cho con s t hiu qu cao nht khi tr t c mt thnh
tch no . V vy, bn cn nhn bit ng lc cn a ra li khen ngi. D nhin,
vic lm ny i hi bn phi n lc nhiu hn vic ch ch n nhng lc tr mc sai
lm. Vic c khen ngi ng lc s gip tr bit cch nh hng trong sut qu trnh
hnh thnh v pht trin tnh cch.

Tr lun cn s du dt, hng dn ca b m trong tt c cc lnh vc ca i sng, t

vic hc cch s dng mt ngn ng c th no n cc cch c x hng ngy. hu ht
cc nn vn ha, cha m ng vai tr chnh trong vic gip con tr ha nhp vo x hi.
iu ny khng n thun ch l vic ch dy cho cc em nhng vic c php v khng
c php lm m cn lin quan n qu trnh pht trin o c ca tr.

Mi tr em u cn n s hng dn ca mt ngi trng thnh no . Nu cc

bc cha m khng nh hng c cho tr th vai tr hng dn s ri vo nhng tc
nhn khc - trng hc, ti-vi, x hi.
 Bn hy t hi bn thn rng: Con mnh c nhn c s ch bo ng n v y
yu thcmg ca mnh khng?. S ch bo trong tnh yu thong l iu tr quan tm
nhiu nht. Mc tiu ca s hng dn ny l nhm gip tr pht trin nhng phm cht
cn c trong tng lai.

Thng ip ca cc bc ph huynh lun ng n nhng cch h a ra thng ip th

cha hn ng. H yu cu con ci phi trnh xa ma ty nhng nhng hnh ng ca h
i khi li gp phn y tr n gn ma ty hon. V th, cc bc cha m cn s dng nhng
ngn t hng dn con tr mt cch tch cc. Mt thng ip tch cc nhng c truyn
t theo cch thc tiu cc s lun dn n kt qu tiu cc.

Mt em nh tm s: Cha m thng la mng em nhng h li bo em ng c la ht.

R rng cha m mong i em mt vic m h khng thc hin bao gi. Tht chng
cng bng cht no!.

Mt sai lm khc l nhiu bc ph huynh nh ng vic dy d vi vic cm on:

ng ung ru. Nhng nu l ung th ng li xe; ng ht thuc; ng th ma
ty; ng li xe qu tc ... Nhng cnh bo ny u rt hu ch nhng chng chng
mang ngha gio dc g i vi tr. cm on l iu cn thit v c th h tr bc ph
huynh trong vic nui dy con tr nhng n cha bao gi ng vai tr chnh c.

Mt quy tc ti quan trng m chng ta cn nh chnh l hy dy d con bng tnh yu

thong. Nu chng ta hng dn con ci theo ui nhng iu tch cc v ngha th tr s
bit cch trnh xa nhng cm by trong cuc sng.

Cc bc ph huynh dnh cho con ci nhng li ch bo yu thong thng quan st

nhng mi quan tm v kh nng ca con em mnh. Trn c s , h s h tr tch cc
tr t c thnh cng nh mong mun. Cc bc ph huynh cn th hin tnh yu thng
bng nhng li hng dn tch cc dnh cho con ci, c trong chuyn hc hnh ln vic to
dng cc mi quan h x hi ca con.

Bn c th dy d con ci trnh xa nhng iu tiu cc bng thi yu thng. La

mng khng bao gi gip bn t c kt qu nh mong mun. Ke l v than phin v
nhng thi h tt xu m bn b con mc phi cng chng gip ch c g. v th, cch tt
nht l bn hy cng con tip cn nhng vn tiu cc bng thi yu thng. Hy ni
vi con rng bn tht tic khi bit tin bn b con c la chn khng hay khi vng vo
ma ty. Bn cng c th cng con c nhng bi bo vit v cc t nn x hi hay nhng ci
cht thng tm lin quan n ma ty v ru.Hy ni vi con rng bn au lng bit bao
khi chng kin nhng tn hi to ln m cc t nn ny gy ra cho bn thn nn nhn
cng nh gia nh v x hi. Khi nghe nhng li tm s y yu thng ca bn, tr s
nhn ra iu m bn mun ni vi chu.

K hi ngn ngyu thng c bn c con bn l li khen ngi

Ba t Cha/M yu con cn c ng c lp v khng i km bt k iu kin no.
Cu ni M yu con... Con lm vic ny cho m nh? hay cu M yu con, nhng m cn
ni iu ny v i con... s lm mt i gi tr ct li trong thng ip tnh yu m bn mun
gi n con tr. Do , cm t Cha/M yu con khng nn i cng nhng cu ni iu
kin.

Cu b Todd - mi tui - t ra kh h hng vi cuc sng cng nh c trong mi

quan h vi b m. Bill v Mary - b m ca Todd - c gng thit lp mi quan h thn thit
hon vi con trai nh cng choi th thao, chm sc nhng ch ch... nhng tt c u tht
bi. Chn nn trc thi ca Todd, h trch mng con v ni rng l ra cu b phi bit
on cha m v quan tm n em nh vy. H yu cu Todd phi tm cho mnh mt dam
m no pht trin bn thn. H thm ch da s a em n bc s t vn nu em
khng thay i thi ca mnh.

Sau khi tham d bui hi tho v nm ngn ng tnh yu, Bill v Mary t hi khng
bit liu ngn ng tnh yu c bn ca Todd c phi l li khen ngi hay khng. V chng
Bill cng nhn ra rng cha bao gi h dnh cho Todd nhng ngn t yu thng. H ch
s dng bn ngn ng tnh yu qu tng, c ch u ym, thi gian chia s v s tn ty m
thi.

V vy, hai v chng Bill ln k hoch thay i tnh hnh. C hai c gng dnh cho Todd
nhng li khen ngi, m trc ht l v nhng iu h thch cu b. H quyt nh s tp
trung s dng nhng ngn t din t thng ip: Cha m rt quan tm v yu thcmg
con trong mt thng.

V Todd c th hnh kh p nn Bill v Mary bt u khen ngi hnh th ca cu b.

H trnh dng nhng ngn t ng vin yu thng i km vi nhng gi nh: Con l
mt ch b mnh m, v vy con nn choi bng . H ch ni v th hnh p ca con
v dng li .

Hai v chng cng bt u quan st nhng vic lm tt ca Todd v khng qun khen
ngi con mi khi c dp. Nu Todd nhn nhim v cho ch n, th thay v nhc nh: Ti
gi cho ch n ri Todd th hai v chng Bill li khen ngi cch thng b chm lo cho
nhng ch ch trong nh. v mi khi cn phi a ra li ch bo, h c gng ni nhng li
hng dn y theo hng tch cc.

Mt thng sau, Bill v Mary ho hng k:

- Tht khng th tin c s thay i Todd. Thi ca chu i vi cuc sng cng
ngy cng tch cc. Chu bt u k chuyn ci cho chng ti nghe v t ra rt vui v.
Todd t gic cho ch n thay v phi i nhc nh nh lc trc. Thm ch gn y, chu
cn chi bng vi my a tr hng xm na. Chng ti cho rng mnh i ng hng
roi.

Pht hin ca Bill v Mary gip ch rt nhiu cho con trai v thay i c suy ngh ca
chnh bn thn mnh. H nhn ra rng vic lm cha m khng ch lin quan n vic gii
quyt rc ri theo cch thng thng, v mi a tr l mt th gii hon ton khc bit
nn cc bc ph huynh cn ch khi th hin tnh cm yu thng vi con tr. Vic giao
tip vi tr bng ngn ng tnh yu c bn ca chng ng vai tr rt quan trng. Cu
chuyn ca Bill v Mary l minh chng cho tc hi ca vic p dng sai ngn ng tnh yu
c bn ca tr. i vi Todd, ngn ng tnh yu chnh ca em l li khen ngi trong khi cha
m em li thng xuyn ni vi em nhng t ng trch c nng n. Nhng ngn t c
hi i vi mi tr em, nhng chng cc k nguy hi i vi tr c ngn ng tnh yu c
bn l li khen ngi.

Nu ngn ng tnh yu c bn ca con bn l li khen ngi nhng bn li cm thy

kh khn trong vic s dng n, bn hy dng mt cun s ghi li nhng ngn t ng
vin, yu thng m cc bc ph huynh khc s dng vi con ci h hoc tham kho qua
sch bo. Tip theo, bn hy thc hnh ni nhng li ny mt mnh trc gng. iu ny
s gip bn s dng ngn ng tnh yu li khen ngi d dng hn. Sau , bn hy tm c
hi th hin tnh yu vi con bng nhng ngn t ng vin ny t nht l ba ln mi
ngy.

Nu bn thy mnh li ri tr li tt ph phn con, hy thnh tht xin li v ni cho con

bit iu m bn thc s mong mun. Bn hy c gng t b nhng thi quen khng hay
v thit lp cch x s mi vi con.

Phn thng to ln nht cho n lc ca bn chnh l nhng thay i con ci bn

cng nh bn thn bn. Thm ch, kt qu cn tt p hn na l bn s nhn c nhng
ngn t yu thng t chnh con bn. Theo quy lut tng h, khi tr cm thy c cha
m thng yu, cc em s hnh ng tng t nh vy i vi cha m.

Con c ca. chng ta ni g v li khen ngi?

Hy nghe tm s ca bn em nh c ngn ng tnh yu c bn l li khen ngi hiu
hn v sc mnh ca loi ngn ng ny.

Mary, tm tui, cho bit: Chu yu m chu nht v ngy no m cng ni v i chu
rng m yu chu. Chu ngh cha cng yu chu nhung cha bao gi cha ni ra iu .

Lisa, 12 tui, va mi b gy tay, tm s: Chu bit cha m rt yu chu v trong thi

gian chu b tai nn, cha m lun & bn cnh ng vin chu mi ngy. Cha m cha bao
gi bt chu phi lm bi tp v nh khi chu mt. Cha m cn ni rng cha m rt t ho
v nhng n lc ca chu v tin rng chu s vt qua kh khn ny.

David - mt cu b nm tui - rt nng ng v thch giao tip. Cu b cho bit: M v

cha u rt yu thong chu. Ngy no cha m cng ni v i chu rng: Cha/M yu
con!.

John - mi tui - sng chung vi gia nh cha m nui t nm ln ba. Hin nay,
cu b ang sng vi gia nh cha m nui th t - Bob v Betsy. Khi c hi rng cha m
nui c yu mnh khng, John tr li ngay: C . B i v cha m chu khng bao gi la
mng chu c. Nhng cha m nui trc y ca chu lun la chu sut ngy. H i x
v i chu nh th chu l b i vy. Nhng cha Bob v m Betsy i x v i chu rt tt.
D i lc chu khng c ngoan nhng cha m nui vn rt yu chu.

i vi nhng tr c ngn ng tnh yu c bn l li khen ngi, khng c g quan trng

bng vic c nghe li ng vin, yu thong t cha m v nhng ngi ln quan trng
trong cuc i em. Ngc li, khng iu g khin em b tn thng bng nhng li ch
bai, trch c. Nhng cu ni gt gng ch bai lun tc ng xu n mi tr em, v c bit
nghim trng vi nhng tr c ngn ng yu thng c bn l li khen ngi. Tr s nh
nhng li ni ny sut mt thi gian di sau .

V vy, cc bc ph huynh v nhng ngi ln c vai tr quan trng i vi cuc i

tr cn bit cch xin li khi l ni ra nhng li nhn xt tiu cc, ch trch hay gt gng vi
tr. D khng th xa i hon ton nhng ngn t khng hay kia nhung t ra mt li xin li
cng lm gim thiu tc hi ca chng.

Vic giao tip bng nhng ngn t tch cc ng vai tr rt quan trng trong mi mi
quan h. v th, bn nn c gng xa b nhng thi quen khng tt v thit lp cch giao
tip mi vi con tr. Li ch m con bn nhn c hon ton xng ng vi n lc m bn
b ra.

M t S gi
Bn c th tham kho thm mt s gi di y v la chn cch thc th hin tnh
yu bng li khen ngi m con bn thch nht.

Dn ln bn n ca con mt mnh giy ghi nhng li khen ngi, yu thng.

Hnh thnh thi quen tuyn dng nhng thnh tch m con t c, chng hn:
M rt thch cch c x t t ca con i v i bn nh hay Thi thi u tch cc
ca con hm nay tht ng khen.

Hi xem con bn mun lm ngh g khi chng trng thnh. Sau , bn hy khuyn
khch con theo ui c m ca chng. Nu con bn ni: Con mun sau ny s tr thnh
bc s th y , bn hy ni vi n: Cha tin rng con s l mt bc s th y gii.

Ghi li nhng khonh khc c bit gia bn v con con bn hiu c ngha ca
tr i vi bn. Thm ch tt hn bn nn pht huy thi quen ny khi bn a con i chi,
t chc sinh nht hay i ngh mt ngoi .

Nu c kh nng, bn hy v mt bc tranh th hin tnh yu thng i vi con.

Chp hnh con hoc nhng tc phm ca con. Sau , hy lng chng vo khung hnh
xinh xn v ghi li nhng li yu thng tr bit rng bn thn tr v tc phm ca tr
c ngha c bit vi bn.

Khi bn vng nh, hy vit nhng mnh giy nh th hin tnh yu thng ca bn
dnh cho con, mi mnh giy tng ng vi mt ngy bn xa nh.

Gi in cho con bt c khi no bn ngh n con, n gin ch ni rng: Cha/M

yu con.
 t cho con mt tn gi tru mn m ch c bn v con bit.

Hy ni: Cha/M yu con vo mi ti bn p chn cho con trc khi con ng.

t nhng tc phm do con bn lm ra nhng v tr c bit i vi bn nh trn t

lnh, trong phng lm vic hay cun s c nhn ca bn.

Khi tr bun b hoc tht vng, hy ni vi tr nm iu bn t ho v chng.

Dn mnh giy c dng ch: Cha/M rt yu con ln hp ng cc, gong soi hay
noi no con bn d nhn thy nht.

Lng mt bc hnh ca con bn vo mt khung hnh tht p v khoe n vi cc

thnh vin trong gia nh hay bn b ca bn khi c mt tr.

To mt ci hp xinh xn gi li nhng mnh giy ghi nhng li khen ngi bn v

con c th thng xuyn c cho nhau nghe.

Khi con bn c gng lm mt iu g hu ch nhng khng may phm sai lm, bn

hy ni vi con rng bn hiu tt ca con.
 Chng 4

NGN NG YU THCHSG TH 3:

T H I G IA N C H IA S
C b Sara bn tui c ko chn m:

- M oi, ra y choi vi con! M c b tr li:

- Gi m khng th choi vi con c v m phi lm cho xong mn x lch khoai ty

ny. Con choi mt mnh vi pht i, sau khi lm xong, m s ra choi vi con nh.

Sau nm pht, Sara li ni n m choi cng. Mt ln na m ca c b, Ginny, li tr

- Con yu, m phi lm xong mn x lch ny . Con choi mt mnh thm mt lt na

i, m s ra ngay.

Sara li chy ra khi phng nhng bn pht sau em quay li. Cui cng th mn x
lch khoai ty ca Ginny cng lm xong. Nhng c bit ngy mai, cnh ny s tip tc lp
li.

Chng ta rt ra c iu g t cu chuyn ny? R rng, Sara ang c gng ni vi m

ngn ng tnh yu CO bn ca c b - thi gian chia s. iu duy nht khin c b cm thy
c m yu l nhn c s ch trn vn ca m. iu ny quan trng vi Sara n ni
c b c lin tc thuyt phc m. Tuy nhin, i vi Ginny, yu cu ny ca Sara khin ch
d dang vic ang lm. Nu vic ny lp i lp li nhiu ln, rt c th Ginny s ni nng
vi Sara v cho con vo phng choi mt mnh. V iu ny hon ton tri ngc vi mong
mun ca Sara.

Mnh phi lm th no va th hin c tnh yu thng con va hon thnh tt

cng vic? - Ginny t hi. V cu tr li cn thit cho Ginny l hy hc cch s dng ngn
ng tnh yu CO bn ca Sara. Nu trc , Ginny b ra mi lm pht choi a vi
Sara th c th sau , c thoi mi hon thnh mn x lch kia ri.

Khi khoang tnh cm ca tr b cn kit th cch duy nht lm y li n chnh l s

quan tm, ch ca cha m. Thm ch, nu ngn ng tnh yu c bn ca con bn khng
phi l thi gian chia s th chng vn khao kht c c s ch trn vn ca bn. Thc t
cho thy, nhiu hnh vi sai tri ca tr xut pht t mong mun c bn cnh cha/m
nhiu hon. Thm ch, nhiu em nh chp nhn vic lm cho cha m bc mnh hon l khng
c h ch n.

Trong thi gian gn y, hn bn c nghe ni nhiu v thi gian chia s gia cha
m v con ci. Nhung trn thc t, a s tr em u thiu thn thi gian qu bu . Thm
ch, c nhng tr c cha m yu thng ht mc nhung khoang tnh cm ca cc em
vn trng rng, v a s cc bc ph huynh u khng bit nn x l vn ny ra sao.

Thi gian chia s tc l thi gian cha m dnh cho con s ch tuyt i ca mnh.
Phn ln tr s sinh u nhn c s quan tm trn vn ca cha m. Bn cnh , tr cn
nhn c tnh yu thng ca ng b v cc thnh vin khc trong gia nh.

Nhng khi tr dn ln ln, cc bc ph huynh kh dnh cho con thi gian tuyt i bi
vic ny i hi s hy sinh thc s. H d dng by t tnh cm ca mnh thng qua c ch
u ym, li khen ngi hn thi gian chia s. Rt t ph huynh c thi gian chu ton
mi vic trong cuc sng. Chnh v th, vic dnh cho con thi gian chia s ng ngha vi
vic h phi t b mt vic g quan trng cn lm. i khi, tr i hi cha m phi dnh
cho chng s quan tm tuyt i trong nhng lc h ang mt mi v cng thng.

Thi gian chia s l mt mn qu qu gi cha m c th dnh cho con. N truyn t

n vi tr thng ip: Con rt quan trng i vi cha/m. Cha/M rt vui v c & bn
con. Khi y, con ci bn s cm nhn c vai tr quan trng cng nh tnh yu thng
ca bn.

Khi dnh thi gian chi a vi con, bn cn ch n mc pht trin th cht v

tnh cm ca tr. Chng hn, nu con bn ang hc b, hy ngi ln sn nh cng vi con.
Nu tr ang chp chng tp i, bn nn gn bn con, ng vin con c gng bc ti.
Nu tr bt u tp chi bng, bn nn ra sn chi a cng con. n tui i hc, con bn
s c tham gia nhiu hot ng khc nh chi th thao cng bn b, sinh hot i
nhm... Khi y, bn cn theo st con ng vin v hng dn con khi cn thit. Tr cng
ln, thi gian chia s cng kh thc hin hn, c bit l khi bn c ng con v cc hot
ng x hi ca tr ngy cng gia tng.

bn con
Yu t quan trng nht trong ngn ng tnh yu thi gian chia s khng nm ch con
bn tham gia hot ng g, m ch bn v con phi lm iu cng nhau. Khi c hi
lm sao nhn bit l c b yu thng, b Nathan by tui tr li ngay: V b thng
cng chu lm nhiu vic nh ra xe, chcr bng v c i ct tc na.

Thi gian chia s khng yu cu bn phi a con n mt ni no c bit. Bn c

th dnh cho con s ch c bit bt c tnh hung no. Tuy nhin, thi gian chia s c
ngha nht khi ch c bn v con bn nhau. Tm ra thi gian c ring vi con
khng phi l vic d dng nhng n li v cng cn thit. Ngy nay, chng ta c xu hng
thch quan st hcm l tham gia. Chnh v th, s quan tm c bit ca cha m ngy cng
ng vai tr quan trng hon vi tr.

Ngy nay trong nhiu gia nh, tr em nh chong trnh ti-vi mnh yu thch nhiu
hon l nh cha m. iu cho thy cc yu t ngoi gia nh ngy cng tc ng n tr
nhiu hon. Do , tr cn nhn c s quan tm tuyt i ca cha m lun vng vng
trong cuc sng. Vic dnh thi gian chia s vi con i hi bn phi n lc rt nhiu. Tuy
nhin, y l s u t qu gi v khn ngoan cho tong lai ca con ci cng nh gia nh
bn.

Thi gian dnh cho con tr trong gia nh ng con

Nu gia nh bn ng con, bn cn tm cch sp xp c c nhng khong thi

gian ring t cho tng a con. Tt nhin, iu ny khng d thc hin nhng nu c gng,
bn hon ton c th lm c.

Susanna Wesley c n mi ngi con. B ln k hoch dnh cho mi a con mt

gi mi tun. Ba ngi con ca b - Sam, John v Charles Wesley - ln lt tr thnh nh
th, nh vn v mc s. B Susanna khng nhng dy cho cc con bit c, bit vit m cn
dy c cch sng, cch hnh x cng nh cc gi tr o c.

Vo th k XVIII, ph n Anh c rt t c hi c th hin mnh nhng b Susanna

lun to iu kin con gi c hng mt nn gio dc trn vn. Ngi m khn
ngoan ny tng bo vi con gi Emilia ca mnh rng: X hi ca chng ta khng dnh
c hi cho tr thng minh ca ph n con . Nhng di s dy d ca m, Emilia tr
thnh mt gio vin. Hn nhiu ngi trong chng ta ngng m cch Susanna sp xp cc
tiu chun u tin trong gia nh v thc hin thnh cng nhng u tin . Cha kha
then cht c c thi gian chia s vi con ci l xc nh cc gi tr u tin v quyt tm
thc hin chng ti cng.

nh mt yu thomg

Nhn con tru mn l cch thc hiu qu th hin tnh yu i vi con tr. V th, hy
dnh cho con nh mt yu thng khi bn cnh chng. Nhiu nghin cu cho thy phn
ng cc bc cha m khng bit cch giao tip vi con bng nh mt, c trong vic dy d
ln by t tnh cm vi con.

Vic giao tip bng mt thng cha ng thng ip thng yu. Nu bn ch dnh
cho con nh mt du dng, tru mn khi con tr t c mt thnh tch no th bn
ri vo ci by ca tnh yu c iu kin. iu s lm tn hi n s pht trin tnh cm
ca con bn. Bn cn dnh cho con tnh yu v iu kin gi cho khoang tnh cm ca
con lun y. Cch tt nht lm c iu l giao tip bng mt vi con ng cch.

i khi, nhiu ngi xem vic khng nhn mt ngi no nh mt hnh ng trng
pht i vi h. Th nhng, cch x s ny ch khin cho c i bn cm thy tn thng
hn m thi. iu ny cng xy ra tng t trong mi quan h gia cha m v con ci. Tr
s b tn thng trc thi h hng ca cha m. Chnh v th, ng bao gi vic th
hin tnh yu ca bn vi con b chi phi bi vic tr c lm bn hi lng hay khng. D
iu g xy ra chng na, d hnh vi ca con bn nh th no hay trong bt k tnh hung
no th bn cng cn th hin tnh yu ca mnh vi con mt cch nht qun.

Chia, s vi con suy ngh v cm xc bn chn

Thi gian chia s khng ch mang n cho bn c hi bn cnh con m n cn gip
bn hiu r tr hn. Khi dnh thi gian cho con, bn s c c hi cng con trao i v mi
ti lin quan n cuc sng ca c hai. Phil Briggs, gio s ca trng i hc
Caliornia, rt thch i chi golf vi con trai. ng k: Con trai ti rt t ni, ngoi tr
nhng lc chng ti cng chcr gov&i nhau. Khi y, h thng bn lun vi nhau mi
chuyn, t tr chi cho n nhng vn khc trong cuc sng. Khi mt ngi cha dy cho
con cch chi bng chuyn, cch ra xe hoc c vic ra chn, ngi cha y to ra mt
mi trng thun li cng con trao i v nhiu vn quan trng hn.

Tr chuyn cht licng

Tr chuyn cht lng l khi mt ngi cha k vi con i iu v qu kh ca mnh,

chng hn nh chuyn h hn gia cha vi m ngy xa. Sau , c hai cha con cng bn
bc n nhng vn quan trng hn nh o c v cc gi tr tinh thn. Cch tr chuyn
ny s tc ng su sc n th gii tnh cm ca tr. N pht i thng ip: Cha rt tin
tng v lun quan tm n con. Con l ngi rt quan trng i v i cha v cha yu con
nhiu lm.

Tr lun c nhu cu c chia s vi cha m v nhng ngi ln quan trng trong

cuc sng ca mnh. y chnh l nhng si vi dt nn cht lng cuc sng ca tr, gip
tr hc hi c nhiu iu hay l phi cho cc mi quan h trong tng lai, k c cuc
sng hn nhn sau ny. Cch giao tip ny s gip tr pht trin k nng xy dng mi quan
h tt p vi bn b, khi ln ln bit hnh x ng mc vi ng nghip v lun trn
trng ngi khc. Nhng cuc tr chuyn cht lng vi ngi ln s gip tr hc c
cch kim ch cm xc tiu cc ca mnh.

V nhng l do trn, bn nn dnh thi gian c c nhng cuc ni chuyn hu

ch vi con, d con bn tui no chng na. Vi nhng tr nh, mt trong nhng thi
im hiu qu nht tr chuyn vi con l gi i ng. Lc ny, do tr t b cc yu t khc
chi phi hoc mun tr hon vic i ng nn tr s c bit tp trung vo nhng iu bn
ni.

K chuyn v ni chuyn vi. con

Mi tr em u thch nghe ngi ln k chuyn, v vy, c sch cho con nghe l mt

cch tuyt vi gip bn c c qung thi gian cht lng bn con. Bn c th bin vic
c truyn cho con nghe trc khi con ng thnh mt thi quen cho c hai. Trong lc c
truyn hoc khi cu chuyn kt thc, bn c th ngng li con trnh by cm xc v
nhng s kin hay cc nhn vt trong truyn v cng tho lun vi con v nhng ti .
iu ny rt quan trng vi tr v nu khng hiu c cm xc ca bn thn, khi ln ln
chng s khng kim sot c hnh vi ca mnh. Cho nn, khi bn ang c cho con nghe
cu chuyn v mt nhn vt ang tri qua cm gic tht vng, bn c th gii thch vi con
v cm gic chn chng m tr tng tri qua hoc nhng cm xc khc tong t.

Bn nn duy tr nhng giy pht giao tip tuyt vi vi con tr trnh iu ng

bun nh hin nay l rt t ngi tr bit cch iu khin v x l cm xc ca mnh, c
bit l khi h gin d. Chnh iu ny tr thnh nguyn nhn dn n vic h dnh vo
cc t nn x hi nh ma ty, ru ch, sng bung th... ng thi c thi v hnh vi
chng i x hi. Nhng cuc tr chuyn cht lng, s s chia tru mn ca cha m c nh
hng rt tch cc vi tr, tr thnh nhng k nim p theo tr sut nhiu nm sau,
hng tr n mt li sng thng bng, lnh mnh.

Ln k hoch c thigia.n chia, s vi con

Trong sut tm nm u i ca con, bn c th th hin tnh yu ca mnh vi con
theo nhng cch thc tong t nhau v cuc sng ca cc em ch yu din ra trong gia
nh. Nhng khi con bn trng thnh v tham gia nhiu hot ng bn ngoi, bn cn
n lc hon na mang n cho con nhiu thi gian chia s cht lng. Mt s gi sau
c th s gip ch cho bn.

Trc tin, nhng ba n gia nh l dp bn to ra khong thi gian cht lng cho
tt c cc thnh vin. y l mt trong nhng hot ng

kt ni tnh cm hiu qu nht m bn c th tn dng, v vy, bn cn sp xp thi

gian biu ph hp c gia nh c c mt ba ti tht m cng v hnh phc, khng b
chi phi bi cc hot ng khc. Ngoi ra, bn cng c th sp xp c gia nh n sng
hoc n tra cng nhau.

Th hai, bn c th to ra qung thi gian cht lng cho c gia nh bng nhng
chuyn i choi xa nh. C ba thng mt ln, Burney v con trai ca anh, Jeff, li i choi xa
cng nhau. H thng n nhng noi cch nh khong mt gi li xe v li mt ngy
ri cha con c thi gian bn nhau m khng b ai quy ry. Hoc bn cng c th p
dng cch thc i b cng con nh Allyson. Tun no ch cng i b vi c con gi mi
hai tui Brittany hai bui ti. Nhng ti , chng v con trai ch s nh dn ra chn bt
v tr chuyn cng nhau.

Trn y ch l hai tng m bn c th tham kho. Tuy nhin, hy nh rng vic ln

k hoch gn gi vi con ci khng nht thit phi ng gi gic hon ton. Nu mun, bn
c th thay i lch trnh ca mnh. Tuy nhin, nu khng ln k hoch trc, c th bn s
khng c thi gian c c s chia s cht lng vi con. Con bn s rt trn trng
vic bn sn sng t chi cc hot ng khc dnh cho chng s quan tm tuyt i. Mt
li ch khc ca vic lm ny l bn c th dy cho con cch ln k hoch cho chnh cuc
sng ca chng.

Vic chun b thi gian tm s cng con khng ch i hi bn t bt nh du ngy

gi dnh cho con trong lch lm vic ca mnh m cn yu cu bn phi chun b cho bn
thn. Nu tr v nh sau mt ngy lm vic cng thng, bn cn ngh ngoi th gin, xa
khi b nh mi vn lin quan n cng vic v ch tp trung vo gia nh m thi. Mt
s ngi nghe nhng bi nhc h yu thch trn ng v nh. Bn cn tm cho mnh cch
th gin thch hp ly li cm gic thoi mi cng nh nng lng dnh cho con ci.

Nu bn khng lm c iu trc khi v n nh, hy tm kim s h tr t pha

chng/v bn. i lc, bn ch cn thay mt b mi d chu hon, ung mt cc nc
hoc i b lng vng trong sn. Cng thoi mi u c bao nhiu, bn s cng dnh cho gia
nh nhng giy pht qu bu by nhiu.

K h ngn ng tnh u chnh ca. con bn thi gian chia s

Nu thi gian chia s l ngn ng tnh yu c bn ca con bn th vic khng nhn
c thi gian chia s v s quan tm tuyt i ca bn s khin tr ngh rng bn khng
yu thng chng.

Alan l lnh cu ha nn phi lm vic lin tc hai ngy v c ngh vo ngy tip
theo. Trong nhng ngy trc ban, anh phi li trong trm cu ha. Cn trong ngy ngh,
anh v mt ng nghip khc thng lm thm vic g kim tin. V anh, Helen, l
mt y t nn phi lm vic hng m v ng b vo ban ngy. Khi hai v chng Alan u
lm vic vo ban m th cc con ca h, onathan tm tui v Debra su tui, c b ni
chm sc.

Hai v chng Alan rt lo lng v onathan v cu b cng ngy t ra xa cch vi h.

Helen tm s vi mt ngi bn:

- Hai v chng mnh c gng tr chuyn vi onathan nhng thng b li chng mun
tham gia. Trong khi ngy b, n ni nhiu lm.

Ch cho bit thm:

- Hi thng b cha i hc, mnh nh thng xuyn v hu nh chiu no hai m con

cng ra cng vin chi. Lc y thng b ni nhiu lm v lun trn y sc sng. Cn by
gi th thng b thay i nhiu qu. N khin mnh lo lng ht sc. Khng hiu chuyn g
xy ra vi n na. Anh Alan khng dnh nhiu thi gian cho onathan nn anh y khng
nhn ra iu nh mnh. Rosie, bn ca Helen, tng c cun Nm ngn ng tnh yu
dnh cho bn tr v c nh mt chng trong cun sch ny c nhc n trng hp
tng t. V vy, Rosie a cho Helen cun sch v ni rng n c th gip c gii quyt
nhng kh khn vi con. Hai tun sau, Helen ho hng ni vi Rosie:

- Mnh c xong cun sch v nhn ra ngn ng tnh yu c bn ca onathan.

Mnh nh li qung thi gian hai m con bn nhau trc y. Khi , thng b tu tt ni
chuyn sut. Mnh nhn ra mi th thay i k t khi onathan bt u i hc v mnh
i lm. Hai nm qua, thng b thiu vng tnh yu thng ca v chng mnh. Chng
mnh mang n cho con cuc sng y v mt vt cht nhng li cha p ng tt
nhu cu tnh cm ca thng b.
 Sau khi xc nh c nguyn nhn, Helen v Rosie bt u ln k hoch Helen
ci thin mi quan h v tnh cm vi con, a hn k hoch ny vo thi gian biu ca c.
Thi gian ri ca Helen thng roi vo bui chiu. Ngy trc, Helen thng dnh thi
gian lm vic nh, i mua sm, bn cnh Alan hoc quan tm n vic hc ca
Jonathan. Helen nhn ra rng nu c gng, c c th dnh mi tun hai gi tr chuyn
thn mt vi con. C c th a con i choi cng vin nh trc y. Vic s gi li
trong hai m con c nhiu k nim tuyt vi ngy trc.

Ba tun sau, Helen rt vui k cho bn nghe:

- K hoch ny rt thnh cng, Rosie . Thi ca onathan vi mnh thay i hn.

Ln u tin mnh r thng b i choi cng vin, n c v khng ho hng lm. Nhng sau
khi i choi v, mnh thy r l cu b onathan ngy trc quay tr li. Hai m con
quyt nh mi tun s cng nhau i choi cng vin mt ln v i n kem mt ln. Jonathan
bt u ni nhiu hon. Vy l cui cng thng b cng c nhng phn hi tch cc trc
tnh cm ca mnh.

C ni thm:

- Mnh cng bo Alan c cun sch ny. Mnh ngh l hai v chng mnh cn hc
cch ni ngn ng tnh yu ca nhau v ca cc con. Mnh mong rng Alan s nhn ra tm
quan trng ca vic dnh thm thi gian cho onathan.

Tr em ni g v ngn ngu thng n?

Hy l n g n g h e t m s c a b n e m n h c n g n n g yu t h o n g CO b n l t h i g i a n c h i a
s:

C b Bethany - tm tui - lc no nh mt cng lp lnh . C b ni: Chu bit mi

ngi trong gia nh rt yu thcmg chu v mi ngi u m vic chung v i chu. Khi
c hi l nhng cng vic g, c b tr li: Tun tr&c cha a chu i cu c.
Chu khng bit mnh c thch i cu c hay khng nhng chu rt thch c & cng cha.
Cn m a chu i chcr s th sau ngy sinh nht ca chu. N o i chu thch nht
chnh l chung nui kh. Hai m con chu xem mt con kh n chui. Tht l vui!.

Jeremy, mi hai tui, ni: Chu bit l b rt yu chu v b lun dnh thi gian
cho chu. Hai b con chu thng lm chung nhiu vic lm. B thng dn chu i xem
bng v hai b'con chu cha tng b l trn u no. Chu cng bit l m cng yu
chu nhng hai m con t c thi gian bn nhau v m thng khng c khe.

Cu b Frankie tm s: M chu yu chu lm. M thng n xem cc trn u

bng ca chu v sau hai m con thng i n mn g . Chu khng bit l b c yu
chu khng na. D b ni l b'rt yu chu nhng b' b ro i m con chu. Chu cha
bao gi c gp b c.

Mindy, mi su tui, ni: Lm sao chu bit l b'm yu chu ? l do b m

lun bn chu khi cn. Chu c th ni v i b'm bt c chuyn g. B m lun hiu chu
v c gng gip chu a ra nhng quyt nh khn ngoan. Chc l khi vo i hc, chu
s nh b m rt nhiu, nhng chu bit rng b m s lun & bn chu.

i vi mi tr em, c bit l nhng tr c ngn ng tnh yu thi gian chia s, s ch

tuyt i ca cha m l yu t c bit cn thit trong sut qu trnh khn ln ca tr. Khi
bn dnh thi gian cho con ci, ngha l bn ang to cho con nhng k nim ng nh
con lun c hnh phc trong nhng nm thng sng di mi m gia nh. Khi khoang
tnh cm ca tr trn y, tr s sng tch cc v lun trn ngp nim vui. Bn c th tr
thnh mt ngi cha/m tuyt vi bng cch mang n cho con nhng k nim ng nh
.

M t S gi
D&i y l mt s g i v ngn ng tnh yu thi gian chia s m bn c th p
dng. C th con bn s thch th v i nhng hnh ng m i m ny:

Thay v dnh thi gian choi vi con sau khi bn lm xong vic nh, hy ngh con
cng tham gia nhng hot ng hng ngy nh git gi, mua sm hay dn dp nh ca. C
th vic ny s lm bn mt nhiu thi gian hon nhng b li, bn s c thi gian bn con
trong khi vn lm c vic nh.

Dng hn vic bn ang lm tp trung vo con khi con ni vi bn iu g quan

trng.

Cng con nu nhng mn n c hai cng thch.

C tm ra nhng iu hi hc cng ci a vi con.

i vi tr ln hon, hy hng dn con s dng my chp hnh tr ghi li nhng

khonh khc vui v ca c gia nh.

Khi a con b bng ca bn c a cho bn vt g , hy ngi xung v m con

trong vng tay u ym ca bn.

Khuyn khch tr ni v nhng noi m tr mun n thm v l do v sao. Sau , hy

to bt ng th v cho con bng cch thnh thong con chn mt trong s nhng a
im v ln k hoch cho chuyn i choi ca c hai.

Chuyn chong trnh ti-vi bn ang xem sang knh m tr thch nht.

Nu gia nh bn c ng con, hy thu xp thi gian bn c th chm sc cc con

theo cch ring v trn vn nht. Bn c th a con i n sng trc khi con i hc hay
cng con ung sinh t sau gi tan hc c c thi gian chia s vi con.

Chun b mn n nh v cng tr chuyn vi con v mt ngy ca con.

t cho con nhng cu hi c th v mt ngy ca con. Hy ch , nhng cu hi ca

bn khng nn hng n dng m cu tr li ch l C hoc Khng.

Khi a con i choi cng vin, hy dnh thi gian choi vi con thay v ch ngi xem
con choi a mt mnh. Bn c th cng con gi choi tr i xe la hay cng con trai choi tr
nm bng.

Hy hng con vo nhng hot ng gii tr mang tnh ngh thut nh ca ht hoc v
tranh.

Ln lch hn tht c th vi tng a con ca bn. a k hoch ny vo thi gian

biu ca bn v ng nhng k hoch khc xen ngang.

To cho con nhng bt ng th v bng cch tng con v choi tr choi hay t chc cc
bui d ngoi, choi th thao, i mua sm... Hy ghi li nhng khonh khc ng nh
bng hnh chp hoc quay phim tr c th xem li khi ln ln.

Nu iu kin cho php, hy a con n noi lm vic ca bn mt i ln, gii thiu

con vi ng nghip ca bn v sau a con i n com tra vi bn.

Dnh mt noi c bit trong nh cho con choi a. Chng hn, bn c th bin
mt gc phng tr thnh lu i hay mt gc trong nh xe tr thnh nh xng cho
con.

Gip con dng lu cm tri trong sn nh, d ch l mt ci lu nh. Trang tr thm

n in v nu nhng mn n c bit to khng kh cm tri thc s.

Bin cc dp hp mt ng cc thnh vin trong gia nh thnh nhng bui sinh

hot chung thay v tch ri hot ng ca cha m v con ci.

Thnh thong c nh cng i b hay p xe cng nhau. Tn dng mi c hi chi

a cng con nh cng tp th dc hay chi th thao.

To mi iu kin c nh c c ba n cng nhau. Nhiu gia nh him khi n

chung hoc va n va xem ti-vi. Trong khi , y li chnh l dp b m v con ci tr
chuyn cng nhau, cng chia s vi nhau v nhng vic xy ra trong ngy.

Dnh thi gian tr chuyn vi con trc gi con i ng, chng hn nh c truyn
cho con nghe, tm s v nhng hot ng trong ngy hay cng con cu nguyn.

Nu con bn ln, hy dnh thi gian lm bi tp chung vi con. iu ny khng

nhng gip tr hc hnh tt hn m cn gip bn c thi gian chia s cng con.

Cng trng cy vi con, iu ny c bit c ch i vi nhng tr c xu hng hng

ngoi. Bn c th cng con trng hoa, trng rau ci hay sp xp li khu vn nh bn.
Nhng hot ng ny s tr thnh k nim tuyt vi i vi tr.

Cng con to nhng album nh lu nim lu gi nhng khonh khc hnh phc
ca gia nh.

Vo nhng ngy ma, hy cng con xem li nhng album nh ca gia nh. Hy k
cho nhau nghe nhng k nim c v cm xc ca mnh khi .
 Chng 5

NGN NG YU THNG TH 4:

Q T N G
K* Rachel - mi tui - c hi v sao b chc chn rng c cha m yu
thng,b ni ngay:

- Hy n phng chu v chu s cho ch xem ci ny n.

Bc vo phng, Rachel ch ngay mt con gu bng ln v ni:

- Cha m mua cho chu con gu bng ny t Caliornia c y.

Ri b m mt ch h nhi bng v ho hng ni:

- Cha m mua cho chu ch h ny khi chu vo lp mt. Cn con kh ngc nghch ny
c cha m chu mua khi i ngh Hawaii .

C b tip tc i khp phng, k v hng chc mn qu m cha m tng c trong vi

nm qua. Tt c cc mn qu ny u c Rachel t ni c bit, th hin s trn trng
ca em i vi tnh yu ca cha m.

Tng qu l mt trong nhng cch th hin tnh yu thng mnh m nht, khng ch
ngay ti thi im tng qu m cn ko di nhiu nm sau . Nhng qu tng c ngha
s tr thnh biu tng ca tnh yu. Tuy nhin, iu quan trng l tr phi cm nhn c
tnh yu thng ca cha m trong mn qu . Khoang tnh cm ca tr phi c gi
y qu tng truyn t trn vn thng ip yu thng thc s ca cha m. iu ny c
ngha l cc bc cha m phi s dng nhiu ngn ng tnh yu phi hp nhau nh c ch u
ym, li khen ngi, thi gian chia s v s tn ty gi cho khoang tnh cm ca tr
lun y.

Julie tm s rng ngn ng tnh yu gip c hiu c hai con gi - Mallory, su

tui, v Meredith, tm tui - nhiu hn. C k:

- Hai v chng ti thng phi i cng tc xa nh nn hai con gi ca ti thng nh

vi b ni hoc b ngoi. Trong thi gian i cng tc, ti thng mua qu cho cc con.
Meredith t ra ho hng vi cc mn qu hon Mallory. Con b nhy chn so khi chng ti
ly qu ra khi va li v lun ming ln thch th khi m qu. Sau , Meredith tm mt
gc c bit trong phng trng by mn qu ny v lun mun chng ti trng thy noi
y. Khi bn b n choi, con b lun ly ra qu tng mi nht ca cha m khoe vi cc
bn.

Tri li, Mallory li t ra im m khi n nhn nhng mn qu ca cha m. C b

quan tm hon v chuyn i ca h. Julie k li:

- Mallory thng ngi nghe chng ti k v tng chi tit ca chuyn i. Chu thng t
ra rt hng th vi nhng cu chuyn y.

Khi c hi s lm g vi khm ph th v ny, Julie ni:

- Ti vn s tip tc mua qu tng cho cc c cng cha ca mnh bi ti rt thch lm

iu . Nhng gi ti khng cn cm thy bun khi Mallory khng ho hng nh
Meredith. Trc y, thi ca Mallory tng khin ti cm thy hoi tht vng v cho rng
con b khng trn trng nhng mn qu ca mnh. Nhng ti hiu rng nhng cuc ni
chuyn ca chng ti c ngha vi Mallory, cng nh nhng mn qu tng c ngha i
vi Meredith vy. V chng ti ang c gng dnh nhiu thi gian tm s cng cc con sau
mi chuyn i cng nh nhiu dp khc. Chng ti mun Mallory lm quen vi ngn ng
tnh yu qu tng cng nh Meredith lm quen vi ngn ng thi gian chia s.

Ngh thut tng qu cho con

Cho v nhn qu th hin tnh yu thong l mt vic lm rt bnh thng. Bn
cht ca qu tng khng phi l mt mn hng v n phi th hin c tnh yu dnh cho
ngi nhn v c tng khng iu kin.

Th nhng, iu ng bun l trong x hi ngy nay, qu tng khng phi lc no cng

xut pht t lng thnh ca ngi trao tng. l nhng trng hp hi l m chng ta
thy trong kinh doanh. Lc ny, n c trao tng v li ch ca ngi cho hn l ngi
nhn. y cng l cch ngi cho cm n v nhng ng gp ca ngi nhn v yu cu
ngi y ng gp nhiu hn na.

Nhiu trng hp cha m tng qu cho con ci cng mang dng tng t. Khi cha
m tng qu cho con tr v tr lau dn phng, khng phi l qu tng thc s m l
cch cha m tr cng cho vic tr hon thnh nhim v c giao. Hay khi cha m ha mua
kem cho con nu con ngng xem ti-vi lm mt vic g th cy kem ny khng phi l
mt qu tng na. N l s mua chuc tr lm theo ca cha m. C th tr khng hiu
c ngha ca t hi l nhng em hon ton hiu c n bn trong hnh ng ca
cha m.

i khi cc bc ph huynh thc s mun dnh cho con mt mn qu ngha nhng v

khng hiu c nhu cu tnh cm ca con nn h li pht i nhng thng ip khin tr
hoang mang. Trn thc t, khi khng cm nhn c tnh yu thng ca b m, tr c th
d din dch sai ngha ca mn qu m tr nhn c. Tr s cho rng l qu tng c
iu kin. Mt ngi m tng cu con trai mt qu bng chy d trc ch ni cu
vi con v cu b lm vic g khng ng. Ngy hm sau, ch thy qu bng nm trong
nh v sinh. Ch vi i tm gp con trai, b Jason, v hi ngay:

- Jason, qu bng sao li nm y? Con khng thch qu bng sao?

Jason ch tr li: Con xin li v im lng.

Ngy hm sau, ngi m li thy qu bng nm trong thng rc. Mt ln na, ch li

hi con. V cng nh ln trc, cu b Jason ch nhn xung t v ni: Con xin li. Sau
khng lu, ngi m ny hc c cch lm y khoang tnh cm ca Jason bng cch
tr chuyn vi con trc gi ng. V ch mt thi gian ngn sau, mi th thay i r rt.
Khi ch tng Jason cy gy bng chy th cu b m chm ly m vi n ci rng r:
Con cm 0 7 7 m !.

Jason l mt cu b ngoan nhng khoang tnh cm ca em b rng. Nhng a tr

nh Jason him khi by t ni bun hay nhu cu tnh cm ca mnh m ch gin tip th
hin n. Vic t chi hoc lm l trc qu tng ca cha m l mt trong nhng cch thc
th hin nhu cu c lm y khoang tnh cm ca tr.

vic tng qu t hiu qu Co nht

Ngh thut tng qu khng lin quan n kch thc v gi tr ca mn qu. N ch lin
quan n tnh yu cha ng trong mn qu m thi. Vo thi k kinh t kh khn, ng
b ta tng dng cc nhu yu phm lm qu tng. Nhng ngy nay, cc bc ph huynh
khng tng qu cho con nhm p ng nhu cu vt cht ca con m l cch h th
hin tnh yu thng v s quan tm ca mnh. Nu qu tng ca cc bc ph huynh khng
mang thng ip yu thng, tr s xem qu tng nh mt vic hon ton bnh
thng v khng bao gi nhn ra thng ip tnh yu trong c.

Bn c th tham kho gi nh sau y vic tng qu cho con ci tr thnh cch th

hin tnh yu c bit. Hy gi qu (chng hn nh qun o mi ca con) cn thn, sau
tng cho con mn qu ny trong bui ti c ng thnh vin gia nh. Vic m qu s
khin tr cm thy hi hp, thch th. Tr s cm nhn c tnh cm ca bn thng qua
cch tng qu ny. Dy cho con hiu c ngha ch thc ca qu tng s gip con bit
cch ng x ph hp khi c nhn qu.

Vic nhn c mt mn qu cha ng thng ip yu thng s kch thch tr tm

cch phn hi li bng tnh yu thng, d mn qu nh th no chng na.

Khi mua chi tng cho con, bn cn ch nhng im sau. Trc ht, bn cn chn
la k cng khi bc vo th gii chi ti ca hng.Tr d b li cun trc nhng mn
chi l mt nhng c th ngay ngy hm sau, tr chn ngy n.

Th hai, bn ng cc chng trnh qung co nh hng n quyt nh mua

chi cho con ca mnh. Hy t hi: Con mnh c thch mn choi ny khng? Mn
chcr ny s nh hng tch cc hay tiu cc n con? N c ph hp vi con mnh khng?
Con mnh s hc c g khi s dng n? choi ny c bn khng? N s dng c
trong bao lu? Liu mnh kh nng mua n khng?. ng bao gi mua mt mn
choi khng cn thit vi con bn trong khi bn li khng kh nng chi tr n.

Khng phi mi choi u mang ngha gio dc. v th, ch la chn mn no c

ngha tch cc i vi con bn m thi. Bn cng nn lu khi mua nhng mn choi
cng ngh cao v chng c th a con bn xa ri vi nhng gi tr truyn thng ca gia
nh bn.

Tng qu khng ng cch

Hy cn thn khi tng qu cho con. Nhiu bc ph huynh c khuynh hng tng tht
nhiu qu cho con ci thay th cho s hin din ca mnh. i vi h, vic tng cho con
mt mn qu d thc hin hon vic s dng cc ngn ng tnh yu cn li. H t c thi
gian, lng kin nhn cng nh khng c nhng hiu bit cn thit p ng nhu cu tht
s ca con mnh. D rt yu thong con nhng h li khng bit cch mang n cho chng
cuc sng tnh cm y.

Trong x hi ngy nay, nhiu bc ph huynh bn rn n mc khng c thi gian dnh

cho gia nh v con ci. b p cho vic vng mt thng xuyn ca mnh, nhiu ngi
chn gii php tng qu cho con. H c dng qu tng lp y khong trng trong mi
quan h vi con. iu ny thng xy ra trong nhng gia nh v. Bc cha/m khng
c nui con thng mua tht nhiu qu cho con nh mt cch b p cho s thiu vng
tnh cm ca tr cng nh xa i cm gic c li vi con.

Trong trng hp ny, khi nhng mn qu qu t tin v khng ph hp vi con

c em ra so snh vi qu tng ca ngi cha/m trc tip nui con th chng s tr
thnh mt hnh thc hi l, mt n lc nhm mua chuc tnh cm ca tr.

Trc sau g tr cng s nhn ra bn cht ca nhng mn qu y. Tr s nhn ra rng

cha/m dng nhng mn qu ny nh mt cch thc thay th cho tnh yu thng m
chng xng ng c nhn. Nhn thc ny c kh nng khin tr chy theo ch ngha vt
cht, thch vi vnh v thm ch cn tm cch gy p lc vi cha m thng qua nhng qu
tng khng ph hp . iu ny s tc ng tiu cc n qu trnh hnh thnh v pht
trin nhn cch ca tr.

Susan - mt ngi m on thn hin ang nui ba con nh - roi vo hon cnh tng
t. Susan ly d chng - anh Charles - c ba nm. Charles ang sng kh sung tc vi
ngi v th hai trong khi Susan v ba a con li kh cht vt v kinh t. V vy, bn tr
rt thch n thm b. Lisa, Charley and Annie ln lt ln 15 ,12 v 10 tui gp cha mi
thng hai ln. Charles cho con chi nhng tr chi tn km nh trt tuyt v bi thuyn.
Chng lun tr v nh vi nhng mn qu tng t tin ca b. Cng ngy bn tr ngy
cng thch i thm b v than phin v vic nh cng m. Dn dn, c ba bt u chng
i li Susan, c bit trong nhng ngy chng i thm Charles v. R rng, Charles ang
chia r Susan v cc con m khng nhn ra rng khi ln ln, bn tr s hiu ra v ght b
anh vi nhng hnh ng tranh th tnh cm .

May mn thay, Susan thuyt phc c Charles cng tham gia vi c trong cc bui
t vn v cch nui dy con. Trc tin, hai ngi c gng gt qua nhng mu thun ngy
trc cng p ng nhu cu tnh cm ca cc con. Sau nhng bui t vn ny, c hai
hiu c cch lm y khoang tnh cm cho con. Nh , Charles bit cch s dng
c nm ngn ng tnh yu ng thi bit s dng qu tng nh mt cch th hin tnh yu
ch khng phi iu khin con ci. Cc con ca Charles v Susan c nhng phn hi
tch cc. Trn thc t, cc cp v chng ly d thng t khi hp tc vi nhau v li ch
chung ca con ci. Tuy nhin, ngy cng c nhiu cp v chng tm cch phi hp vi nhau
thc hin mc tiu ny.

Vic lm dng qu tng cn xy ra trong trng hp cc bc ph huynh qu thng

xuyn tng qu cho con khin phng tr trng ging nh mt ca hng choi. iu ny
khin cho qu tng mt i ngha c bit ca n v tr c nhiu choi hon mc cn thit.
Cui cng, chng c mn qu no c ngha thc s i vi tr v tr s khng cn thy
hng th khi nhn qu na. Vic tng qu nhiu qu cho con ci cng ging nh vic a
tr vo mt ca hng choi ri ni: Tt c nhng chcr & y u thuc v con. C
th ban u, tr cm thy rt hng khi nhng ch mt lt sau, tr chn ngy.

Nhng mn choi ph hp cn thu ht c s ch ca tr v to cho tr nim say

m tht s. e lm c iu ny, cha m v ng b cn ch tng tr nhng mn qu c
ngha thit thc.

Tng qu c ngha.
Khi tng qu cho con tr, bn cn lu mt s vn sau:

Qu tng cn c trao tng di danh ngha ca tnh yu thong. Nu bn ch tng

qu cho con tr khi chng hon thnh mt nhim v hay t c thnh tch cao th
khng cn gi l qu tng na. Qu tng thc s l nhng mn qu c chn la k
lng, truyn t thng ip yu thng, c tr yu thch v b ch i vi tr.

Tr cc dp l c bit nh nm mi, Ging sinh v sinh nht, bn nn cng con la

chn qu. iu ny s cng hiu qu khi con ci bn ln ln v c nhng kin ring v
qun o, giy dp, ba l... ca cc em. C th con bn cng mun mua nhng mn qu
khng cn thit. Chnh v th, bn s phi cn nhc mong mun ca con xem n l tc
thi hay lu di, lnh mnh hay khng lnh mnh, c tc ng tch cc hay tiu cc...
hng dn con chn nhng mn qu ph hp v hu ch tht s.

Khng phi mi mn qu u nm trong nhng ca hng lu nim. Bn c th mang

v cho con mt mn qu c bit khi xung ph hay lang thang trn nhng con ng th
mng. c th l nhng bng hoa di ven ng, nhng hn hnh th k l, thm ch
l mt tm g c bit tri trn sng. Tt c u c th tr thnh nhng mn qu ngha
khi bn bit trao tng mt cch sng to v y tnh yu thng. Qu tng cng c th c
lm t nhng vt dng c sn trong nh. Tr thng khng c khi nim v tin bc nn
mn qu bn t lm hay mua ca hiu u khng quan trng vi em.
 Nu mn qu c th kch thch tnh sng to ca tr th vic tng qu s c ngha hon
v mi quan h gia bn v con cng tr nn thn thit.

Chic nhn ca. Am

Mt s tr t ra khng ho hng lm vi mn qu ca cha m nhung nhiu nm sau,
em vn gn gi v trn trng n. l trng hp con gi ca Ted. Nhiu nm trc, Ted
i du lch nc ngoi v mua tng cho Amy - c con gi 12 tui ca anh- mt chic nhn.
Amy t v khng thch chic nhn ny cho lm v ct n vo hc t. D nhin, Ted rt tht
vng nhung dn dn, anh cng khng cn nh n chic nhn na-mt chic nhn. Amy
t v khng thch chic nhn ny cho lm v ct n vo hc t. D nhin, Ted rt tht vng
nhung dn dn, anh cng khng cn nh n chic nhn na.

Sut thi nin thiu, Amy lm v chng Ted lo lng v bun phin rt nhiu. i lc
Ted cm thy tht vng khi ngh v tong lai ca con gi. Thm ch, ngay c khi Amy
thay i th Ted vn cha hon ton tin tng con. iu khin mi quan h cha con
anh khng c thn thit nh c hai mong mun.

Th ri mt ngy n, Ted trng thy Amy eo chic nhn m ngy trc anh tng
cho con b. Ted nhn ra rng con gi anh ang c gng truyn t thng ip rng con b
lm ch c cuc sng ca mnh v mi ngi c th tin tng em.

Khi c hi v chic nhn cng thng ip ca n, Amy tha nhn rng em mun
c b m tin tng v by gi em thay i. Cu tr li ca Amy khin Ted rt xc
ng. T , Amy c nhng bc pht trin tt p nh cha m em mong mun.

Qua cu chuyn ny, ta thy c vai tr quan trng ca qu tng. C th Amy

khng c nhng vn rc ri nu cha m em lun tin tng em v gi cho khoang tnh
cm ca em trn y. Nhu cu tnh cm ca Amy cn c p ng trc khi em tip
nhn v trn trng mn qu t cha m ng nh mong mun ca h.

K hi ngn ngu chng chnh ca con bn qu tng

Phn ln tr s phn hi tch cc i vi qu tng v i vi nhiu tr th y chnh l
ngn ng tnh yu c bn. Do , khi nhn c qu, tr s c cch phn hi khc so vi
nhng tr cn li. Tr lun mun nhn c nhng qu tng c gi ghm cn thn hoc
c trao tng mt cch c o. i vi tr, nhng hnh thc l mt phn ca ngn
ng yu thng. Cc em s nhn xt giy gi, cch gi v c chic n dn trn hp qu ng
thi s thch th tht ln khi m qu.

Chnh v nhng l do trn, tr mun cha m dnh cho mnh s ch trn vn trong
thi gian em m qu. Bn hy nh, y chnh l ngn ng tnh yu c bn ca tr v tr
mun bn chia s giy pht c bit ny vi em.

Tr thng dnh mt ni rt c bit trong phng trng by mn qu m em c

tng v hnh din ni vi mi ngi v chng. Tr by t nim yu thch c bit ca mnh
v mn qu s chim gi mt v tr c bit trong tri tim em. Mi khi nhn thy mn
qu, tr s nh n thng ip yu thong ca ngi tng. Thm ch, tr cng khng quan
tm n ngun gc v gi tr ca mn qu . iu quan trng i vi tr chnh l bn thc
s ngh v quan tm n em.

Tr em ni g v ngn ng tnh u qu tng?

Hy nghe tm s ca nhng tr c ngn ng tnh yu l qu tng hiu r hcm v sc
mnh ca loi ngn ng ny.

Frankie - nm tui - ni vi b ngoi sau ngy th hai i hc trng mu gio: C

gio con thong con lm ngoi oi. Ngoi coi c cho con ci g n. Cu b ly ra cy thc
mu xanh ngc c in dy s ln nh mt bng chng v tnh yu ca c gio dnh cho em.

Lisa - su tui - hi ti rng: Ch c bao gi gp ng tnh yu cha? ng y & y

n. Sau , c b ch tay vo mt ngi n ng kh knh: ng y cho chu tt c s'ko
mt ny . i vi Lisa,ngi n ng c mnh danh l ng tnh yuch v ng
tng ko cho c b.

Michelle - mi lm tui, c hi lm sao em bit b m thong em. Khng cht

lng l, Michelle ch ngay vo chic o m, o s mi v giy ca mnh, ri ni: Mi th
m chu c u l do cha m chu tng . Chu ngh chnh tnh yu ca cha m i
v i chu. Cha m khng nhng mua sm dng cho chu m cn gip nhiu bn
trong lp chu na.

Chris, cu b 14 tui, tm s: _ Cha m chu lun lun cho chu mi th chu cn - t

dng c th thao cho n giy dp, qun o ca chu. Cha m chu l nhng ngi tuyt
vi nht. Chu lun c gng lm vui lng cha .

i vi nhng tr nh Chris, qu tng rt c ngha v l cch th hin tnh yu su

sc nht. iu ny l gii ti sao cc em t ra v cng tc gin nu qu tng ca em b ph
hng hay t nhm ch. V nu ai tng tng qu cho tr li dch chuyn; lm hng mn
qu, hoc ni vi tr rng h hi hn v tng cho tr mn qu th tm hn tr s b tn
thong nghim trng.

Khoang tnh cm ca tr lun cn c lm y. C th trong giai on u, con bn

khng nhn ra c ngha ca nhng mn qu bn tng. Nhng nu bn tip tc lm y
khoang tnh cm ca con th khi ln khn, tr s hiu rng tnh yu v s quan tm ca
bn l qu tng qu gi nht.

M t S gi
D&i y l mt s'gi v vic tng qu m bn c th p dng:

Su tp nhng mn qu khng t tin v gi ghm cn thn. Hy tng qu cho con

khi bn cm thy cn thit.
 Chn la nhng mn qu ph hp vi s thch ca con.

Nu cho con mn n m con thch hoc dn con i n mt nh hng c bit.

Chun b sn giy gi qu v nhng hp qu c bit bn c th dng gi nhng

mn qu on gin nht.

Khi vng nh trong mt thi gian, hy gi cho con mt mn qu nh ghi r tn con

bn trn .

Chun b mt ti qu cha nhng mn qu nh lm phn thng cho con khi tr

lm c vic tt.

Tm nhng mn qu c bit ph hp vi con, ghi r tn con trn mn qu . Hy

dnh tng mn qu ny cho con khi con gp kh khn khch l tinh thn con.

Dnh tng con mt bi ht c bit no . c th l bi ht bn t sng tc hay

mt bi ht m bn cm thy ph hp vi s thch v la tui ca con.

To tr choi sn tm qu theo bn v a ra nhng hng dn c th gip con

tm ra mn qu.

Nu bn i xa vi ngy, hy li cho con mt hp nh ng mn qu c bit km

ghi ch ni rng bn yu con rt nhiu.

Thay v mua cho con mt mn qu gi tr trong ngy sinh nht ca con, bn hy t

chc cho con mt bui tic sinh nht a im c bit no .

Bn c th tng cho con mt mn qu gi c lu, chng hn nh cy ci c hai

cng chm sc hoc mt bn c tng c hai cng choi.

Lm hoc mua cho con mt chic nhn hay mt vng eo c c bit.

i vi tr nh tui hon, hy tng cho con nhng mn qu thin nhin nh hoa

di, nhng vin ng nghnh gi trong giy gi tht c bit.

n dp sinh nht hay Ging sinh, bn hy cng con i mua sm mn qu c bit sau
khi tham kho kin ca con. Mn qu c bit ny cng vi s quan tm ca bn c th
to ra mt mn qu thc s ngha i vi con tr.

Gi cho con v mt mn qu c bit m em sp c nhn. Dng cch m ngc

thi gian: Ch cn bn ngy na n ngy con c tng qu to cho con thm
nim hng khi.

Lp ra bn danh sch nhng thnh tch m con bn c th t c. Tng cho con

mt mn qu sau khi em thc hin c mt thnh tch no .
 Chng 6

NGN NG YU THNG TH 5:

S TN T Y
eremy va tm c cng vic ton thi gian v d nh s kt hn vo ma h nm
sau.

Nhng n by gi, cu vn lun nh v thi th u ca mnh:

- Ti ngh b m rt yu thng ti bi h lun chm lo cho ti. Ti vn nh mi

nhng ba n do m nu hay khi cha gip ti sa cha chic xe hoi c k m cha mua
cho ti khi ti 16 tui.

Chng thanh nin 24 tui tip tc nh li:

- Cha m lun gip ti trong mi vic, t nh n ln. Ngay t khi cn b, ti hiu

c s kh nhc ca cha m v ti lun bit n h v iu . Hy vng ti cng s lm
c iu tng t cho cc con ti sau ny.

i vi mt s tr em, s tn ty l ngn ng tnh yu c bn ca em. Khi bn c con,

bn s nhn ra rng mnh lun sn sng lm mi th v con. v s tn ty i hi bn phi
dnh mi s quan tm ca mnh cho con nn bn cn ch n sc khe th cht cng nh
tnh cm ca bn thn mnh.

Bn phc v cho ai?

C bao gi bn t hi mnh rng: Ti phc v cho ai?. D nhin bn khng nhng
phc v cho con ci m cn chm lo cho v/chng mnh gi cho khoang tnh cm ca
h lun y. Tr em cn s quan tm, chm sc ca cha m c c mt cuc sng cn
bng. Chnh v th, vic dnh thi gian chm lo cho gia nh l mt trong nhng cch lm
quan trng bn tr thnh mt ngi cha/m tt.

D nhin, mc tiu chnh ca vic chm lo cho con tr khng phi nhm lm cho chng
hi lng. iu cc bc cha m hng n chnh l mang n cho con ci ca h nhng iu
tt p nht. Mang n cho con tr cm gic hi lng trong mt thi im no cha hn
 l cch tt nht th hin tnh yu. Cho con mt thanh ko c th s khin con vui thch
nhng vn cha phi l iu tt nht m bn nn lm. Mc tiu chnh ca bn - mang
n cho con iu tt p nht - ngha l lm y khoang tnh cm ca con. lm c
iu , bn cn phi hp ngn ng tnh yu s tn ty vi nhng ngn ng khc.

Mt iu quan trng m bn cn lu khi s dng ngn ng tnh yu ny l ng s

dng n nh mt phng tin iu khin con lm theo mun ca mnh. Tr rt thch
c cha m tng qu v quan tm chm sc. Tuy nhin, nu bn lun lm mi th cho con
th con bn s d ny sinh t tng li v ch k. Nhng bn cng khng cn phi lo ngi
qu mc v iu ny, ch cn bn th hin s tn ty vi con ng cch th mi vic u tr
nn on gin hon rt nhiu.

Khi t ra tn ty ng cch, bn s dy cho con bi hc v s cho i. Khi , con bn s

tr nn c lp v gii giang hon. Bn c th by t tnh yu ca mnh bng cch lm gip
tr nhng vic tr cha th t lm v hng dn con lm theo. Nh , con bn s t b ci
ti ch k bit sng v ngi khc. V mi chnh l mc tiu cao nht m cc bc cha
m hng n.

S tn ty cn ph hp vi tui c con
Nhng tr c khoang tnh cm trn y thng d cm nhn c s tn ty ca cha
m hon nhng tr khc. Bn cnh , cc bc cha m nn c nhng hnh ng tn ty ph
hp vi tui ca con ci mnh. Bn ch nn lm cho con nhng vic m con khng th t
lm mt mnh. Bn khng th c mi t com cho con khi con c su tui nhng c
th dy con cch tri ga ging khi tr ln tm tui. V tt nhin, bn cng khng nn i
con vo i hc ri mi dy cho n cch git qun o. Nhng ph huynh bn rn n mc
khng c thi gian dy con git gi qun o hay qu cu ton n mc khng mun con ci
lm nhng vic ny u l nhng ngi khng bit yu thng con ng cch v phn
no lm thui cht kh nng ca con tr.

V vy, s tn ty l mt bc trung gian. Chng ta chm lo cho con ci n khi tr

chn t lp. Khi y, ta s dy cho con cch chm lo cho bn thn cng nh quan tm
n nhng ngi xung quanh. Tt nhin, vic lm ny i hi bn phi kin nhn v mt
nhiu thi gian. Chng hn, nu mc tiu ca bn l c c mt ba n ngon th bn c
th t tay chun b ba n . Nhng nu mc tiu ca bn l yu thng con ci v gip
con t lp v sau, bn s dy con cch nu nng. Ngun ng vin ln nht ca con bn
trong sut qu trnh hc hi chnh l vic c chng kin nhng hnh ng yu thng
thc s ca bn dnh cho gia nh.

Bn cng cn nh rng mt s hnh ng tn ty xut pht t nhng k nng ring

bit ca bn. Mi ngi u c mt nng khiu ring v chng ta c th chm sc nhau
bng kh nng c o ca mnh. Trong vai tr ngi dn ng, cc bc cha m nn
cn trng khng bin con tr thnh nhng bn sao ca mnh hoc bt tr phi hon
thnh nhng c m m bn cha t c. Tt hn ht, cc bc cha m cn gip con tr
pht trin nhng nng khiu c bit, theo ui dam m ring v tr thnh ngi tt nht
trong kh nng ca tr.
 Mt s bc ph huynh, v mun con ci pht trin cc k nng v s c lp, nn
con t gii quyt mi vic. Will v Kathy l in hnh ca cc bc ph huynh nh th. V
chng Will rt coi trng tinh thn c lp nn quyt nh nui dy hai a con trai ca
mnh theo quan im . Mt ln, v chng h tham d bui hi tho v hn nhn ca ti
v c nghe v nm ngn ng tnh yu. Tuy nhin, c hai v chng Will u cho rng
hnh ng tn ty khng th l mt ngn ng tnh yu c. Will ni:

- Ti khng ngh cc bc ph huynh nn lm mi vic cho con ci trong khi chng c

th t lm nhng vic .

H hi vn ti:

- Lm th no ng dy cho con mnh tnh t lp nu ng c lm gip chng mi vic?

Bn tr phi hc cch t lo li con thuyn cuc i chng.

Ti bn hi:

- Cc con trai anh c th t nu n mi ngy khng?

Kathy p:

- Vic th ti vn lm. Nhng hai a nh c th lm c nhiu vic khc.

Will ni y v t ho:

- Hai con chng ti c th nu n khi chng i choi xa nh v lun lm rt tt vic .

- Vy sau khi nghe phn trnh by ca ti v nm ngn ng tnh yu, anh ch c bit
ngn ng tnh yu c bn ca cc con mnh l g khng?

Will lc u:

- Ti khng bit.

- Anh c ngh rng cc con mnh cm nhn c tnh yu thng ca anh ch khng?

- Chc l c. Chng ti ngh th.

- Anh ch c can m hi cc con mnh v iu khng?

- ng l sao?

- ti l anh c th gp ring tng con trai ca mnh v hi chu: Con trai ca cha!
Cha mun hi con mt cu m tr&c y cha cha tng hi. iu ny rt quan trng i
v i cha. Con c cm thy cha yu con khng? Con c thng thn nh. Cha thc s mun
bit con cm thy nh th no.

Will yn lng mt lc lu, ri anh ni:

 - Ti cho rng vic ny rt kh. Nhng liu iu c cn thit khng?

Ti p li:

- Cng khng nht thit phi lm th. Tuy nhin, anh ch s khng bao gi bit c
ngn ng tnh yu ca con nu khng hi chu.

Will tr v nh, suy ngh mi v cuc tr chuyn vi ti. Cu ni: Anh ch s khng
bao gi bit ngn ng tnh yu ca con mnh nu khng hi chu c vang ln trong u
anh. V th l anh quyt nh ni chuyn vi a con trai nh ca mnh, Buck. Anh hi con
khi ch c hai cha con nh. v cu tr li ca con trai anh l:

- Tt nhin ri cha . Con bit l cha yu con. Cha lun dnh thi gian cho con. Khi
xung ph, cha lun dt con theo. Dc ng cha li dnh thi gian ni chuyn vi con.
Con lun ngh rng tht l c bit lm con mi c mt ngi bn rn nh cha quan tm
n th.

Ri vi ging nghn ngo, Buck hi tip:

- C vic g khng hay h cha? Cha s khng b con i ch?

Will xc ng tr li:

- Khng, cha s khng i u c. Cha ch mun con bit rng cha yu con.

tht s l mt tri nghim ng nh i vi Will. Mi n mt tun sau anh mi

can m ni chuyn vi Jake, cu con trai 17 tui ca anh. Ti hm , anh n phng
Jake v hi:

- Jake , cha mun hi con mt cu hi rt quan trng vi cha, nhng cng l iu cha
cha tng hi con trc y. Cha bit cu hi ny c th s rt kh khn i vi con nhng
cha tht s mong nhn c cu tr li ca con. Cha tht s mun bit con c cm thy
rng cha yu con khng?

Sau mt lc lu im lng, Jake ni:

- Con khng bit mnh nn din t nh th no cho chnh xc cha . Con ngh rng cha
yu con nhng i khi con li khng cm nhn c iu . Thm ch c lc con cm thy
cha chng h yu con na.

- Khi no vy con trai? - Will hi.

- Khi con cn cha nhng cha li chng lm g gip con c. Chng hn, hi con ln mi
tui, con nh cha gip con mn ton nhng cha li bo rng con c th t lm v con rt
thng minh. Con bit cha mun con t lp nhng lc y con ch cn cha gii thch gip con
mt cht l c ri. Hi , con cm thy tht vng gh gm. Mt ln khc, khi chic xe
nga nh mnh b kt di rnh v con nh cha gip con ko n ln. Nhng hm , cha
ni rng v con lm cho chic xe b kt nn con cng s bit cch ko n ln. Con c th
lm c vic nhng vn l con mun c cha gip . Nhng lc y, con cm thy
cha chng h yu con.

Nhng li ni ca Jake khin cho Will sut khc. Anh ni vi con:

- Jake oi, cha xin li con. Cha khng bit l mnh lm con bun n vy. L ra cha
nn hi con iu ny sm hon mi phi. T y lng mnh, cha lun mong mun con sng
c lp v t tin - v l iu con ang lm c. Cha rt t ho v con, nhung cha cng
mun con bit rng cha rt yu con. T nay v sau, cha s h tr con mi khi con cn. Cha
mong con s cho cha COhi .

Sau , hai cha con Will m ly nhau v cng chia s mi ng cm yu thong.

By thng sau, Will c c hi by t s quan tm ca mnh vi hai cu con trai khi

chic xe nga mt ln na roi xung rnh nc sau nh. Hai cu con trai ca anh mt
hon hai gi c ko chic xe ln nhng khng lm c. Cui cng, Jake bo em trai v
nh cu cu. Buck ht sc ngc nhin khi thy cha vi v ly c chy theo mnh. Cu b
cng ngc nhin hn khi thy lc chic xe c ko ln, cha m hn anh Jake v ni: Cm
071 con trai ca cha, cm 071 v con bo tin cho cha bit. N lc ca Will nhm xoa du

vt thng lng ca a con trai ln thnh cng. Hm y, Will hc mt bi hc su

sc v vic nui dy con.

S tn t thng
Cha m dnh s quan tm chm lo cho con ci qua nhiu thng nm v c th hin
di hnh thc trch nhim. iu khin nhiu ngi qun rng nhng hnh ng rt
i bnh thng mi ngy h lm cho con u l nhng biu hin tnh yu. H cm thy
mnh chm lo cho con ci v trch nhim hn l v tnh yu thng. Thi khin tr
thy mnh tr thnh gnh nng ng thi khng th cm nhn c tnh yu thng ca
cha m qua nhng hnh ng tn ty .

Tn ty v con khng c ngha l bn phi lm n bc cho con nh nhiu ngi lo ngi.

S chm sc ny xut pht khao kht bn trong mi ngi lm cha lm m. v vy, tn ty
phc v l mt qu tng ch khng phi l s bt buc. Khi cc bc ph huynh chm lo cho
con trong tm trng bc bi hay tc gin, nhu cu vt cht ca tr c th c p ng
nhng tm hn tr s tr nn trng rng v kh cn.

D vic chm lo cho con tr din ra hng ngy nhng thnh thong, cc bc ph huynh
cng nn kim tra thi ca mnh m bo rng s tn ty truyn t n tr thng
ip yu thng thc s.

M c ch ti thng c s tn ty
Mc ch ti thng ca s tn ty v con ci l gip tr pht trin khe mnh, c v
th cht ln tinh thn c th phc v li ngi khc. Qua s tn ty ca cha m, tr s
hc cch gip nhng ngi thn yu ln nhng ngi xa l.

Kinh Thnh c ni rng hnh ng phc v l mt trong nhng cch lm p lng

Cha. Kinh Thnh k rng trong mt bui tic, Cha Jesus ni vi v ch nh: Mi kh
ngi t chc mt ba tic no , ng m i bn b, anh em, h hng hay nhng ngi
hng xm giu c. Ni khng, h s p li ngi bng cch m i li ngi. Khi ngi t chc
tic tng, hy m i nhng ngi ngho kh, tn tt, m la, kh hnh. m i l hnh
ng qu bu nht v ngi s c hng phc c t .... cng chnh l iu chng
ta nn dy cho con ci mnh - phc v ngi khc vi thi yu thong.

D sao, con ci chng ta cng ch l nhng a tr nn iu tt yu l tr s c khuynh

hng sng v k. Tr lun mun c tng thng t nhng hnh ng tt p ca
mnh. Do , bn s phi tn nhiu thi gian mi c th dy tr bit cch sng v cho i
tnh yu thong mt cch bt v li.

Lm gng cho con ci

Cc bc ph huynh cn lm gong cho con ci noi theo. Trc tin, bn cn m bo
rng con ci thc s cm nhn c tnh yu thong v s quan tm, chm sc ca bn.
iu c ngha l bn phi tm cch gi cho khoang tnh cm ca tr lun trn y.
Thng qua hnh ng ca cha m, tr s hiu c sng v ngi khc l nh th no. Bn
hy nh rng yu cu hon ton khc vi ra lnh. Tr s kh cm thy trn trng v bit on
bn khi bn ra lnh cho chng phi lm iu g . a ra mt yu cu nh nhng v bit
kim ch con gin d s gip ta c x vi con tr mt cch du dng.

Khi trng thnh, con tr s hiu r s hy sinh thm lng ca cha m. D nhin, tr s
khng th nh c ai thay t hay cho chng n. Nhng khi chng kin cc bc cha m
khc chm sc con h, tr s nhn ra rng mnh cng tng c chm lo v yu thong
nh th. Khi , tr s bit trn trng hon nhng g chng nhn c t cha m.

V cui cng, t tm gong ca cha m, tr s hc c bi hc gip ngi khc

nh sn sc ngi bnh, gip d ngi ngho kh. C th tr s tham gia cc t chc t
thin hoc nhng hot ng v cng ng. Tr khng cn phi i xa mi nhn ra nhng
ngi km may mn hon mnh. Bn cng c th gip con hiu c iu ny bng cch
cng con tham gia nhng hot ng tnh nguyn. Khi cha m v con ci cng nhau hot
ng v mc tiu gip nhng ngi km may mn, c hai s c nhng gi pht ngha
bn nhau. Cc hot ng ny s tr thnh mt bi hc c ngha su sc i vi tr.

Mt nm n, c gia nh ti tham gia cc hot ng tnh nguyn ca t chc cc tc gi

theo o Thin Cha Bolivia. Ti , chng ti gip mt em b ba tui b gy chn. Cc
con ti lm nhng vic thit thc v ng qu gip em b y. V ti thc s ngc
nhin khi n l Ging sinh sau , cu con trai Carey tm tui ca ti dnh tng cho ch
gi mn qu Ging sinh qu gi nht ca mnh - mt con bp b mi toanh.

Th i hnh vi ca. con

 Trng tm ca cc hot ng x hi chnh l lng thnh tm gip ngi khc. Th
nhng i khi hnh ng ca cc bc ph huynh li th hin thng ip khc, khin tr hoi
nghi v bi hc cho i mt cch bt v li. l khi cc bc ph huynh yu thong con
bng tnh yu c iu kin, tc l ch th hin s quan tm vi con khi con t c mt
thnh tch no . iu ny khin tr ny sinh t tng ch nn gip ngi khc khi
iu c li cho mnh. V vy, hnh ng tn ty ca cc bc cha m cn chuyn ti c
thng ip tnh yu v khng v l do no khc. Khi lm c iu , cc bc ph huynh
to nn ng lc gip tr thay i hnh vi ca mnh.

Trong x hi ngy nay, li suy ngh: Ti c g t vic ny? tr nn ph bin.

Suy ngh ny hon ton i ngc vi hnh ng chm lo cho con ci ca cha m. Mc tiu
m cc bc cha m hng n chnh l nui dy con ci mnh tr thnh ngi t t v nhn
hu.

C th bn bn khon v tnh kh thi ca mc tiu ny trong x hi y toan tnh nh

hin nay. Mc tiu ny hon ton c th thc hin c, nhng n ph thuc rt nhiu
bn. Bn cn gip con hiu r ngha ca hnh ng tn ty v cng con tham gia chm sc
nhng ngi km may mn. Bn cng c th dy con bng cch nu ra nhng tm gng
ngi tt vic tt tr t nhn thc v gip nhng ngi xung quanh mt cch bt v
li.

Lng hiu khch

Lng hiu khch l nn tng gip bn thit lp c cc mi quan h vng bn. Mt
trong nhng cch thc gip bn th hin lng hiu khch ca mnh l t chc mt bui tic
v mi mi ngi n d.

Khi bn m rng ca cho n bn b, khch kha, con bn s hc c cch san s

tnh yu vi mi ngi. D ngy nay xu hng i tic nh hng ang thnh hnh nhng
khng kh m p v thn mt ca nhng ba tic ti nh vn c ngha c bit. Vic thit
lp cc mi quan h vng bn s d thc hin hon trong khng kh gia nh.

Sut nhng nm 70, gia nh ti lun tr thnh im n ca sinh vin cc trng i

hc trong vng, c bit l trng i hc Wake Forest. Chng trnh sinh hot thng rt
n gin. T 8 n 10 gi ti th su, tt c cng tho lun nhng vn v pht trin mi
quan h, o c, x hi... Sau , mi ngi cng th gin v chuyn phim cho n na
m.

Ngy , cc con ca ti - Shelley v Derek - vn cn rt b. Chng lun ho hng chy

ti lui gia mi ngi, tr chuyn hoc s ng trong lng mt sinh vin no . Nhng sinh
vin ny mang n cho chng ti khng kh ca mt i gia nh v cc con ti lun
mong ch nhng ti th su nh th.

Vo sng th by, mt s sinh vin s n nh ti thc hin Nhng d n cng

ch. Chng ti i khp vng, chia nhau dn dp nh ca gip cc gia nh neo n, thng
cng rnh hay qut l cy trong cng vin. Shelley v Derek cng tham gia vi chng ti.
Nim vui ln nht ca c hai l a nghch trn nhng ng l c vun li sau khi qut
xong.

Khi trng thnh, Shelley v Derek lun ghi nh nhng k nim v cc anh ch sinh
vin. C Shelley v Derek u sng c trch nhim vi bn thn v quan tm n mi
ngi. Shelley - gi tr thnh bc s sn khoa - cho bit vic tr chuyn vi cc anh ch sinh
vin n t i hc Y Bowman Gray ngy trc nh hng ln n quyt nh la chn
ngh nghip ca con b. Trong khi , Derek tng mi nhng ngi v gia c v sng
trong cn h ca mnh sut ma ng. T trng hp cc con mnh, ti tin rng vic m
rng ca cho n mi ngi cng nh vic c gia nh cng tham gia cc d n cng ch s
c nh hng su sc v tch cc i vi con tr.

Hy t ra mc tiu rng con bn s cm thy thoi mi khi gip ch ngi khc. D

nhin, con bn s khng d dng cm thy nh th. Tr s hc c iu qua vic quan
st cch bn chm sc, gip chnh bn thn tr v nhng ngi xung quanh hay khi
cng bn lm iu g hu ch cho mi ngi. Khi ln ln, con bn s lm nhiu hon
nhng vic lm tt p ngy hm nay.

K hi ngn ngu thng chnh ca. con bn l s tn ty

S tn ty ca cha m tc ng rt ln n i sng tinh thn, tnh cm ca tr. Nu
y chnh l ngn ng tnh yu c bn ca con bn th vic bn chm lo cho tr s truyn
t n b thng ip y yu thng. Khi nh bn sa chic xe p, v chic o m cho
bp b, tr khng ch mun bn thc hin nhng iu m cn mun nhn c tnh yu
thng ca bn. chnh l iu cu b Jake mong mun b mnh trong cu chuyn
trn.

Khi cc bc ph huynh hiu v phn hi li nhng yu cu ny bng thi yu

thng, tr s cm thy hnh phc v khoang tnh cm ca tr li c lm y, nh
trng hp ca Jake. Nhng khi cc bc ph huynh t chi yu cu hoc thc hin n vi
thi kh chu, tr s b tn thng rt nhiu.

Tuy nhin, khng phi lc no bn cng cn lm theo mi yu cu ca tr. iu bn

nn lm l t ra nhanh nhy vi yu cu ca con v hiu c rng s phn hi ca mnh c
th lm y hoc rt cn khoang tnh cm ca chng. Bn cn cn nhc k lng v c
thi phn hi y yu thng trc nhng yu cu ca con.

Tr ni g v ngn ng yu thng s tn ty?

Hy lng nghe tm s ca nhng tr c ngn ng yu thng c bn l s tn ty di
y hiu hn v sc mnh ca loi ngn ng ny.

Krystal, 7 tui, gp trc trc v sc khe lin tc trong ba nm qua: Chu bit m yu
chu v m lun gip chu mi khi chu cn. Khi chu phi i khm bnh, m lun ngh
vic a chu i. Khi chu b bnh nng, m t tay nu mn cho m chu thch nht.

Bradley, 12 tui, sng cng m v em trai. Cha Bradley b m con c b khi c b

mi ln su. Chu bit l m yu chu v m khu li cho chu nhng chic o b t
cc v cn gip chu lm bi tp v nh vo mi ti. M chu l y t v m phi lm
vic ct lc chm lo cho ch em chu.Chu ngh l cha cng thong chu nhung cha
chng lm g gip m con chu c.

Jodi, 14 tui, l hc sinh ca trng dnh cho tr khim khuyt, hin ang sng vi
m, cho bit: Chu bit m yu chu l v m lun gip chu git qun o v dn dp
phng c. Bui ti m thng gip chu lm bi tp v nh, nht l mn v.

Melanie, 14 tui, l con c trong gia nh bn anh em. Chu bit b m thong yu
chu v b m lm rt nhiu vic cho chu. M may trang phc cho chu khi chu ng
kch trng. Thm ch m cn may c cho hai ngi bn khc ca chu na. iu
khin chu rt t ho v m. Cn b'th lun gip chu lm bi tp v nh. Nm nay b'
cn dnh thi gian dy chu mn i s na. Chu khng th tin c l b c th gii
c tt c nhng bi tp rt kh .

i vi nhng em nh ny, s tn ty xut pht t tnh thong yu thc s ca cha m

rt quan trng. Phc v ngha l yu thong. v vy bn hy tn ty chm lo cho con, dy
con bit gip ngi khc - v con bn s hc tp bn tr thnh mt ngi c ch cho
x hi.

M t S gi
D&i y l mt s'gi dnh cho cc bc ph huynh. Bn hy th chn trong s
nhng g i ny p dng v i con ci bn:

Dy con choi mt s mn th thao nh bng , bng chy...

Hng dn con lm bi tp.

Nu cho con mt mn n ngon khi con phi tri qua mt ngy kh khn.

Thay v bo con: i ng i, hy nh nhng b con vo ging v p chn cho con.

i vi tr n tui i hc, hy gip con chn qun o i hc vo mi bui sng

khi con thc dy.

Dy cho con bit tm quan trng ca vic gip ngi khc thng qua nhng hot
ng cng ng.

Hy chun b cho con nhng mn choi m con thch nht tr c th choi khi
thc dy hoc i hc v (d nhin l bn phi tham gia cng con).

Khi bn sp tr mt cuc hn hay bui hp, hy gip con hon thnh nhng vic con
ang lm c hai thu xp nhanh hon thay v con lm mt mnh v hi thc con.

Khi con b m, hy cng con xem b phim con yu thch, c truyn cho con nghe
hoc nu mn n b dng m con thch nht.

Gip con pht trin cc mi quan h vi nhng ngi ln xung quanh tr c th

hc hi c nhiu lnh vc nh khiu v, bng chy, m nhc...

Chun b tic sinh nht vi nhng mn n con thch nht.

Ln danh sch nhng vic con thch lm cng vi bn. Thnh thong hy thc hin
mt trong s chng mt cch bt ng.

Chun b mt mn n c bit cho con, chng hn nh mt chic bnh c hnh dng

k l hoc c khc tn con trn .

Gip con sa cha mt mn choi hoc vt dng con thch nht.

 Chng 7

CCH PH T H IN N G N N G
T N H YU C BN C A T R
C^hng ti va gii thiu n bn nm ngn ng tnh yu ca tr. Hn bn nhn ra
vai tr ca cc ngn ng ny i vi i sng tinh thn, tnh cm ca tr. Vy bn bao
gi t hi bn thn: Ngn ng tnh yu c bn ca con mnh g nh? Mnh c bit g v
n hay khng?. Trn thc t, vic tm ra ngn ng tnh yu c bn ca tr c th khin bn
mt nhiu thi gian. Tuy nhin, bn cng ng qu lo lng bi lun c nhng du hiu gip
bn pht hin ra iu .

Bit tn dng nhng iu tt p nht ca. tnh u

iu g s xy ra khi ta s dng c nm ngn ng tnh yu ca tr? Cu tr li l khi ,
ta dy cho tr cch yu thng v th hin tnh yu thng mi ngi qua c nm ngn
ng. Khi y, tr s hiu v tn trng nhu cu tnh cm ca ngi khc hn.

Cng nh chng ta - nhng ngi trng thnh, mi tr em u c nhu cu c yu

thng bng tt c cc ngn ng tnh yu. Khi nhu cu ny c p ng, tr s c cuc
sng tnh cm cn bng v ha nhp tt vi x hi. Tuy nhin, la tui ny, do b t
tng v k chi phi nn tr khng nhn thc c tm quan trng ca vic thit lp v
pht trin cc mi quan h. Chng hn, tr c th cm thy khng thoi mi khi chia s qu
tng hoc chi vi bn mnh. Hoc nhng tr c tnh rt r s kh thch nghi vi ngn
ng tnh yu thi gian chia s ca b m. Mt s tr li c khuynh hng th hin tnh cm
bng hnh ng nn tr s cm thy kh khn khi s dng ngn ng li khen tng. Chnh v
th, vic gip tr t tin trong giao tip v ha ng hn vi mi ngi l mt trong nhng
mc tiu quan trng nht ca cc bc ph huynh.

Khi hc cch s dng ngn ng tnh yu ca con, cc bc cha m dy cho tr cch

sng cng hin v cho i. Hy tng tng, nu tt c con ci chng ta u hiu v trn
trng ngha ca ngn ng tnh yu s tn ty th chc hn cc t chc x hi s c rt
nhiu tnh nguyn vin mun cng hin cho cng ng.

Nhng bn phi cn thi gian

 Hn bn bit tm quan trng ca vic hiu c nm ngn ng tnh yu ca con tr
cng nh hc cch s dng cc ngn ng . Nhng cu hi c t ra y l: Lm th
no bit c ngn ng tnh yu ca tr?.

D nhin, vic lm ny i hi bn phi u t thi gian v tm sc. Vi nhng tr nh,

bn cn th hin tnh yu bng c nm ngn ng gip tr pht trin ton din. C th lc
ny, bn s nhn ra nhng du hiu th hin ngn ng tnh yu ca con bn. Chng hn,
mt s em b c bit yu mn ging ni ca m nhng cng c nhiu em li t ra kh h
hng vi iu ; c em b cm thy rt an ton khi bn ngi ln trong khi c em khc
li khng ch n iu ny cho lm.

Khi con bn ln khn hon, bn s thy cch th hin tnh yu ca tr dn thay i. Khi
y, mt trong nm ngn ng tnh yu s c th hin r nt v ng vai tr quan trng
hon so vi cc ngn ng cn li. Nu bn s dng ngn ng tnh yu khng ng cch, tr
s b tn thong. V th, bn cn lu iu ny khi th hin tnh yu vi tr ng thi gim
thiu vic lm tn thong tr khi bn gin d.

Pht hin ngn ng tnh yu ca con tr l c mt qu trnh. Chnh v vy, bn cn t ra

kin nhn vi con, c bit khi con cn b. giai on ny, tr ch mi bt u hc cch
tip nhn v th hin tnh yu. iu c ngha l tr s nhn thc v tnh yu thng qua
hnh ng, li ni v c ch ca cha m. Bn nn lu rng vic tr phn hi c bit i
vi mt ngn ng tnh yu no cng khng c ngha l ngn ng tnh yu CO' bn ca
tr. C th vi thng sau, tr s quan tm n mt ngn ng tnh yu khc.

H y xem Cam ln ln nh th no

C gia nh Campbell u thch theo di b Cami giao tip vi nhng ngi gi vin
dng lo noi b c ca em ang sng. Thm ch, ngay t khi mi ln hai hay ba tui, Cami
rt thch v tranh tng cho tng c gi trong vin. Cami lun tng thip v qu cho b c
vo nhng dp Ging sinh hay sinh nht ca b, d b c ca b b mt tr nh v khng
nh c b l ai. Chng ta c th d dng on c ngn ng tnh yu c bn ca Cami
l s tn ty. Tuy nhin, c th chng ta d on nhm v lc ny, Cami cn qu b
chng ta c th nh gi chnh xc ngn ng tnh yu ca b. Mi ngi trong gia nh
quan st v nhn thy rng Cami rt cn tnh yu thng v s quan tm ca b m, c
bit l qua c ch u ym, li khen ngi v thi gian chia s.

Cc giai on pht trin

Gia nh Campbell quan st cch b Cami th hin v tip nhn tnh yu trong tng giai
on pht trin ca em. H hiu rng Cami s tri qua nhiu thay i trong cch biu hin
tnh yu, c bit l trong giai on nin thiu.

Khng phi lc no ngn ng tnh yu ca tr cng c nh. Trong qu trnh tm kim

ngn ng tnh yu c bn ca con, bn nn nh rng tr s tri qua nhiu giai on pht
trin tnh cm khc nhau, cng ging nh nhng dam m v gii tr v hc tp ca em.
Nhiu tr c khuynh hng dng mt ngn ng tip nhn tnh yu v mt ngn ng
khc san s tnh yu . Hn bn khng mun cn tr qu trnh pht trin ca con em
mnh, phi khng?

D trong chong ny, chng ti nhn mnh n mt ngn ng tnh yu c bn ca tr

nhng bn cng ng v th m xao nhng bn ngn ng tnh yu cn li. Con bn cn hc
cch san s v tip nhn tnh yu bng tt c nm loi ngn ng. iu ny rt quan trng v
khi ln ln, tr s tip xc vi nhiu ngi c ngn ng tnh yu c bn khc vi ngn ng
tnh yu ca em. Cng c kh nng th hin tnh yu bng tt c cc ngn ng, tr cng c
c hi th hin c s quan tm v lng bit n i vi ngi thn, bn b, ng nghip
ca mnh.

Gi tr ti cao ca vic pht hin ra ngn ng tnh yu c bn ca tr chnh l vic bn

tm ra phng php truyn ti tnh yu n con ci mnh hiu qu nht v lun lm y
khoang tnh cm ca con.

Pht hin ngn ng tnh u c bn ca. tr

Khi tm kim ngn ng tnh yu c bn ca con, bn khng nn trao i v mc tiu
ny vi tr, c bit l khi tr vo la tui v thnh nin. Trong thi k ny, nu bit c
mc tiu ca bn, c th tr s li dng iu bt bn p ng nhng mong mun tm
thi ca mnh. V thng th mong mun tm thi chng lin quan g n nhu cu tnh
cm thc s ca tr c. Chng hn, nu con bn ang mong mun c c mt i giy th
thao t tin v bit c nh ca bn, c th tr s i bn mua bng c i giy .
Tr s bo vi bn rng ngn ng tnh yu c bn ca mnh l qu tng v nu bn yu em,
bn phi mua cho em i giy t tin .

Vi mong mun bit c ngn ng tnh yu c bn ca con, rt c th bn s mua i

giy cho con trc khi nhn ra mnh b gt. V vy, bn hy nh rng lm cha m tt
khng c ngha l phi p ng mi yu cu ca con.

Bn c th tham kho mt s cch thc di y nhn bit c ngn ng tnh yu

c bn ca con em mnh:

1. Quan st cch tr th hin tnh yu i vi. bn

Hy quan st cch tr th hin tnh yu bi c th khi y, tr ang s dng ngn ng

tnh yu c bn ca em. iu ny c bit ng i vi tr nh tui bi la tui ny, tr
thng th hin tnh yu ca mnh thng qua cch tr mun nhn li nht, v vy, nu a
con ln nm tui ca bn ni vi bn nhng ngn t ng vin yu thng nh M oi, m
nu n tht ngon, Cm on b gip con lm bi tp v nh, Con yu m lm, m o i
hoc B oi, con chc b mt ngy tht tuyt nh, th ngn ng tnh yu c bn ca tr
chnh l li khen ngi. Tuy nhin, phng php ny li khng hiu qu i vi nhng tr
mi lm tui. la tui ny, tr bit rt kinh nghim t nhng ln vi vnh cha m
bng cch s dng li yu thng. Chnh v vy, phng php ny tt nht nn c p
dng vi tr t nm n mi tui.
2. Quan st cch tr th hin tnh yu

Nu con bn mun tng qu cho nhng ngi thn xung quanh b th c th ngn ng
tnh yu CO' bn ca tr chnh l qu tng. Tuy nhin, bn khng c gi con tng qu
cho mi ngi. Nu khng, tr s ch lm theo s ch o ca bn v khi , qu tng khng
cn l cch th hin tnh yu thc s ca tr na.

Khi ngn ng tnh yu c bn ca tr l qu tng, tr s t ra v cng thch th khi

nhn c qu v mong mun mi ngi cng c c nim vui nh mnh. Tr s c xu
hng cho rng mi ngi u cm thy vui nh em khi nhn c qu.

3. Lng nghe yu c'u thrig xuyn nht ca tr

Hy dnh thi gian choi a cng con hoc bn con khi bn thng nhn c
ngh bn choi chung ca con. Lc ny, con bn ang yu cu bn dnh cho chng thi gian
chia s v s ch trn vn. D nhin, mi em b u cn s ch ca cha m nhng vi
nhng tr c ngn ng yu thng thi gian chia s th nhu cu ny s vt tri hn.

Nu con bn thng xuyn hi bn v bc tranh b mi v, c th ngn ng tnh yu

c bn ca tr chnh l li khen ngi. Nhng cu nh: M oi, m thy bc tranh con v
p khng? hoc Con c lm bi tp v nh tt khng m?, Con mc chic o m ny
c xinh khng h m?... u l nhng cch th hin nhu cu c nghe nhng li khen
ngi, ng vin ca tr. Tt nhin, mi tr em u cn nhng ngn t ng vin nh vy.
Nhng nu yu cu ca con bn thng tp trung vo cch thc ny th rt c th l biu
hin quan trng v ngn ng tnh yu c bn ca b: li khen ngi.

4. Lng nghe xem tr thirmg than phin v iu g nht

Phng php ny cng tng t nh phng php th ba. Tuy nhin, y, thay v
ngh trc tip, con bn li than phin v vic tr khng nhn c iu g t bn. Nu
con bn than phin: Bcha bao gi dnh thi gian cho con, M ch chm sc cho em
m khng ch g ti con, Cha con mnh cha bao gi i choi cng vin v i nhau... th
c th tr ang tit l nhiu hn l s bc bi ca em i vi a em va cho i. C th
tr mun ni vi bn rng t khi c em, tr khng cn nhn c tnh yu thng ca bn
nh trc. Trong li than phin ca tr, r rng tr mun bn dnh nhiu thi gian chia s
vi em hn.

Tuy nhin, nu thnh thong tr mi than phin v vic thiu thi gian chia s vi cha
m th khng phi l du hiu cho thy ngn ng tnh yu c bn ca em. Chng hn, khi
tr hi bn: B o i, b'lm vic nhiu qu ! th rt c th tr ang lp li cu ni ca m.
Hay khi tr bo: Con &c g gia nh mnh i ngh h ging nh gia nh ca Ben th c
th ch l tr ang mong mun c ging nh Ben.

Hu nh mi tr em u c lc than phin v nhng iu khin em khng hi lng. Tuy

nhin,a s nhng li than phin ny li lin quan n khao kht tc th ca tr. v vy, y
khng hn l du hiu gip bn nhn bit ngn ng tnh yu c bn ca tr. Nhng nu
nhng li than phin ny xy ra thng xuyn th rt c th chng chnh l du hiu th
hin ngn ng tnh yu c bn ca em. V vy, mc thng xuyn ca nhng li than
phin chnh l cha kha gip bn pht hin ra ngn ng tnh yu ca con em mnh.

5. Cho co n c ch n l a g i a h a i n g n n g tn h y u

Hy to iu kin con bn c chn la gia hai ngn ng tnh yu.Chng hn,

mt ngi cha c th ni vi con trai ln mi tui ca mnh rng: Erc , b c ngh
vo bui chiu ngy th nm. Chng ta c th cng i cu c hoc b s dn con i mua
mt i giy th thao mi. Vy con thch ci no hoi?. Trong trng hp ny, cu b Eric
c quyn la chn gia thi gian chia s v qu tng. Hoc mt ngi m c th ni vi
con gi ca mnh: Ti nay m rnh. Vy con thch chng ta cng i b v i nhau hay m s
& nh may cho con chic o m m&i?. Nh vy, con gi ch s c quyn c chn la
gia thi gian chia s v s tn ty.

Hy ghi li quyt nh ca con bn trong nhng ln chn la ny. Nu phn ln chn

la ca con bn xoay quanh mt trong nm ngn ng tnh yu th c th bn tm ra c
cch thc khin con bn cm thy c yu thng nhiu nht. Tuy nhin, cng c khi con
bn khng thch iu g trong hai chn la v ngh mt iu khc. Hy ghi li yu cu
ny ca tr v c th y chnh l gi quan trng gip bn pht hin ra ngn ng tnh yu
c bn ca con.

Nu tr bn khon v hnh ng ca bn, bn c th gii thch vi con rng: M mun

gia nh ta c c nhng khong thi gian bn nhau tht hnh phc. Chnh v th, m
mun bit suy ngh v cm gic ca con c th thc hin iu tt hem. Suy ngh ca
con rt c ngha i v&i m. Vy con ngh th no v iu ny?. Tuy nhin, bn c th
ty vo hon cnh ca mnh m gii thch on gin hoc chi tit vi con. Tuy nhin, iu
quan trng l bn phi ni vi con nhng li chn tht.

D ng nhiu la chn pht hin ngn ng tnh yu ca tr

C c l a ch n ch o tr n m tu i

Nhng la chn ny ph thuc vo la tui v s thch ca con bn. Di y l mt

s v d m bn c th tham kho. i vi tr hc lp mt, bn c th ni vi con:

Con mun m nng cho con mn bnh to (s tn ty) hay chng ta cng i do
trong cng vin (thi gian chia s)?

Con thch b con ta cng chi tr vt ln (c ch u ym) hay b c truyn cho con
nghe n (thi gian chia s)?

B c vic phi ra thnh ph trong vi ngy, con mun b mua cho con mt mn qu
(qu tng) hay s vit cho con mt l th v con l mt cu b tuyt vi (li khen ngi)?
 Con c mun cng choi tr choi ny vi b khng? Tr choi ca chng ta s bt u
Byu con v... (l&i khen ngi) hay con mun b sa cho con mn choi b hng (s
tn ty)?

Tr choi Byu con l.... l tr choi m cha m v con ci c th thay phin nhau
hon thnh cu ni . Chng hn, bn c th ni vi con: Byu con v con c mt n
ci p tuyt v i. Con bn c th ni: Con yu b'v b thng c truyn cho con
nghe. Bn li ni tip Byu con v con rt yu thcmg em gi con...

y l mt tr choi th v m cc bc cha m dng li khen ngi th hin tnh yu

thng vi con v dy con s dng n vi mnh. Tr choi cng c th bt u bng mu t
ABC sau cm t v..., chng hn nh: B yu con v con n ni rt l php v i ngi l&n
c tip tc vi: Con yu b v b lun b n h vc ngi yu ui...

L a ch n d n h ch o tr m i tu i

Nu con bn gn mi tui, bn c th hi tr nhng cu hi nh:

Sinh nht sp ti ca con, con mun c b m tng mt chic xe p mi (qu

tng) hay du lch cng cha m (thi gian chia s)?

Con mun cha sa my vi tnh cho con ti nay (s tn ty) hay chng ta cng choi
bng r (thi gian chia s v c ch u ym)?

Khi chng ta n thm b vo cui tun ny, con mun b k vi b v thnh tch hc
tp xut sc ca con trong hc k ny (li khen ngi) hay con mun b mua cho con mt
mn qu (qu tng)?

Con mun b m n xem con biu din mn th dc (thi gian chia s) hay mua cho
con b th thao mi (qu tng)?

L a ch n d n h ch o tr m i l m tu i

i vi tr mi lm tui, bn c th a ra cho con mt s la chn sau:

Con c thch m mua cho con mt ci o khoc mi vo cui tun ny (qu tng) hay
hai m con ta s nh vi nhau trong thi gian b i cng tc (th&i gian chia s)?

Ti nay ch c hai m con ta nh, vy con mun hai m con ta n ngoi (thi gian
chia s) hay m s lm cho con mn pizza con thch nht (s tn ty)?

Khi con nn ch v b mun vc dy tinh thn ca con, con thch hnh ng no ca

b hn - mt l b s ngi xung bn con, ni vi con rng b yu con v k cho con nghe
nhng u im vt tri ca con (li khen ngi), hay con ch cn b m con tht cht v
ni vi con rng: Blun bn con, con trai (c ch u ym)?.
 Vic a ra nhiu la chn ch hu ch khi bn thng xuyn th hin tnh yu ca
mnh vi con. C th bn s cn t 20 n 30 cu hi nh th ny mi xc nh c ngn
ng yu thng c bn ca con. Nhng chn la ri rc s th hin nhu cu tnh cm ca
tr trong mt giai on no m thi.

Nu c th, bn hy ngh ra khong 30 la chn trong mi ngn ng tnh yu. Sau ,

bn hy tng hp chng li thnh mt bn danh sch v ngh con la chn. Tr thng
thch hp tc vi cha m trong nhng vic nh th ny nn nh , bn c th hiu r hn
v ngn ng tnh yu ca con.

Th nghim 1 5 tun

Nu cch lm trn vn khng gip bn tm ra c ngn ng tnh yu c bn ca con

th phng php di y c th s hu ch vi bn. Tuy nhin, k hoch ny thnh
cng, bn cn phi thc hin n lin tc trong vng 15 tun.

u tin, bn hy chn mt trong nm ngn ng tnh yu v tp trung s dng n

trong vng hai tun l. Chng hn, nu bn chn thi gian chia s th hy th hin tnh yu
ca mnh vi con bng cch dnh cho con t nht l ba mi pht trn vn mi ngy. V d,
ngy u tin, bn c th a con i n sng. Ngy hm sau, bn chi a hoc c sch
cho con nghe. Trong thi gian dnh cho con s ch tuyt i , hy quan st phn ng
ca tr. Nu sau hai tun, con bn xin php c t do lm iu chu mun th bn cn th
hin tnh cm yu thng ca mnh bng ngn ng khc. Ngc li, nu con bn c nhng
thay i ng khch l, ngha l tr rt thch c cng bn th y chnh l iu bn ang
tm kim.

Sau hai tun l , bn hy tm dng trong tun k tip. Tt nhin, iu khng c

ngha l bn ngng hon ton vic th hin tnh cm yu thng ca mnh vi con m l
bn ch dnh cho con mt phn ba thi gian trc y. Sau , bn chn mt ngn ng
tnh yu khc v tp trung s dng ngn ng ny trong sut hai tun l tip theo. Chng
hn, nu bn chn c ch u ym l ngn ng tnh yu ca con, bn nn c nhng tip xc
yu thng vi con t nht bn ln mi ngy. Chng hn, trc khi con i hc, bn hy m
hn con tht u ym. Khi con i hc v, hy cho n con bng mt ci m tht cht. Khi
con ngi n cm ti, hy xoa nh ln lng con trong khong mt pht. V khi con xem ti-vi,
bn hy v nh u ym ln lng con. Hy lp li qu trnh ny mi ngy vi nhng cch th
hin u ym khc nhau.

Sau , bn hy quan st phn hi ca con. Nu sau hai tun l, tr thu ngi li v ni

vi bn rng: Cha/M ng ng n con na th chc chn y khng phi l ngn ng
tnh yu c bn ca em. Nhng nu tr tip tc t ra ho hng khi n nhn c ch u ym
ca bn th c ngha bn i ng hng ri.

Tun l tip theo bn hy gim cng quan tm v theo di phn ng ca con. Sau
, hy chn mt ngn ng tnh yu khc v tip tc thc hin theo cch trn.

Bn hy tip tc quan st thi ca con khi chuyn qua ngn ng tnh yu k tip. C
th con bn li mong ch cch th hin tnh yu m bn s dng trc y. iu c
ngha l con bn ang cho bn mt gi v ngn ng tnh yu c bn ca tr. Hoc nu con
bn than phin v vic bn khng cn quan tm n tr theo cch thc m bn lm hai
tun trc , th ngha l tr cng cho bn mt gi quan trng. Nu con bn thc mc
v hnh ng ca bn, bn c th tr li con rng: Cha/M mun quan tm n con theo
mi cch con bit c rng cha/ m rt yu thcmg con. Bn ng ni g vi con v
nhng khi nim ca ngn ng tnh yu. V khi bn thc hin nhng th nghim ny, hy
nh rng con bn vn cn tnh yu ca bn bng c nm ngn ng tnh yu - li khen ngi,
thi gian chia s, s tn ty, qu tng v c ch u ym.

Nu con bn bir&c vo tui v thnh nin

Vic nui dy tr tui v thnh nin l mt cng vic khc thng v i hi bn

phi ht sc kin nhn. Trong giai on ny, nhng thay i v tm sinh l s ko theo s
thay i trong cch cho v nhn tnh yu ca tr.

a s tr v thnh nin u tri qua giai on pht trin c m t l thi k cc

cn. Lc ny, bn s thng nghe c nhng on trao i nh sau:

M: Cho con yu. Con c khe khng?.

Tim: Cng bnh thcrng.

M: Sng nay trng c vic g vui lm phi khng con?.

Tim: Chng c g .

Trong giai on kh khn ny, nhiu tr khng chu nhn ngn ng tnh yu no ngoi
tr c ch u ym. i lc, tr v thnh nin c nhng biu hin gy kh khn cho bn trong
vic lm y khoang tnh cm ca em. l lc tr mun kim tra liu bn c thc s yu
thng em hay khng. Tr s c nhng hnh ng khin bn kh chu, hoc lm mi th
ri ln, hoc t ra lm l vi thi khiu khch. Nhng hnh vi ng rng: Cha/M c
thc s yu thcmg con khng?.

y thc s l mt th thch i vi cc bc ph huynh. Nu bn gi c im tnh

v t ra d chu (cng rn nhng d chu), bn s vt qua c th thch ny. Khi y, a
con ang tui v thnh nin ca bn s vt qua c giai on pht trin kh khn ny
v sm trng thnh.

Nm ln mi ba tui, Dan bt u th thch b m mnh. Lc u, Jim - b ca

Dan - cm thy bc bi vi nhng hnh ng ca con trai. Nhng sau , Jim nhn ra rng
mnh cho khoang tnh cm ca con trai cn kit, v bit rng ngn ng tnh yu c
bn ca Dan l thi gian chia s nn Jim quyt nh dnh ra c ngy cui tun lm y
li khoang tnh cm ca con. tht s l mt thch thc ln i vi anh bi nhu cu
tnh cm ca con trai anh rt ln. Sau khi tri qua ngy ngh cui tun bn nhau, Jim t
c mc tiu mnh ra. V t v sau, anh khng bao gi cho khoang tnh cm
ca Dan cn kit na.
 Bui ti hm , Jim c mt cuc hp rt quan trng, v Dan cng bit iu . Khi
Jim sp ra khi nh, Dan gi:

- B oi! B dnh cho con mt pht c khng?

V vi ging nghim tc, Dan hi:

- B oi! B c thc s yu con khng?

Rt nhiu bc ph huynh khng bit cch x l tnh hung ny bi n qu bt ng.

May thay, Jim hiu c mong mun ca Dan lc ny nn anh ni:

- By gi b phi i hp ngay, nhng b c th tr chuyn vi con ngay sau khi b v

nh, khong 9 gi 30 pht nh.

Nu lc Jim mt kin nhn vi Dan v ni vi con rng: B v a dnh cho con c

ngy hm nay ri y thi! Con cn i hi g na? th c l anh chc thng khoang
tnh cm ca con trai m anh va mi dnh 24 gi lm y.

Tr& thnh chuyn ga a ngn ng

D ngn ng tnh yu ca con bn l g chng na th hy nh rng vic s dng c

c nm ngn ng l iu rt quan trng. Nhiu bc ph huynh ch ch trng vic s dng
mt ngn ng tnh yu m qun i cc ngn ng cn li. iu ny thng xy ra vi ngn
ng tnh yu qu tng. C l do vic s dng ngn ng ny t tn thi gian v tm sc nn
nhiu ngi roi vo ci by ca vic tng qu. Khi tng cho con qu nhiu qu, chng ta
chng nhng khng th lm y khoang tnh cm ca con tr m cn c th hnh thnh
tr tnh thc dng.

Khng ch hu ch trong qu trnh nui dy con ci, vic hc cch s dng nm ngn
ng tnh yu cn gip cc bc ph huynh bit cch th hin s quan tm ca mnh n tt
c mi ngi.

Hy ghi nh rng vic hc cch s dng ngn ng tnh yu l mt qu trnh di i hi

bn phi u t c thi gian ln tm sc ca mnh. Qu trnh trng thnh ca con ci l
mt qu trnh chm ri, phc tp vi v vn kh khn. Hy dy cho tr cch cho i v n
nhn tnh yu bng c nm loi ngn ng. Khi bn t nim tin vo tnh yu v tr thnh
tm gong cho con ci noi theo, bn s nh hng cho tr pht trin lnh mnh v bit
quan tm n mi ngi xung quanh bng nhiu cch khc nhau. Lm c iu , con
ci bn s tr thnh nhng ngi xut sc!
 Chng 8

K LU T V CC N G N NG
T N H YU
T h e o bn, t no trong cc t sau y mang ngha tiu cc: tnh yu, s nng thm,
ting ci, k lut? Cu tr li l khng t no c. Tri vi suy ngh ca nhiu ngi, k
lut khng phi l mt t tiu cc. Trong ting Anh, t k lut bt ngun t ting Hy
Lp, c ngha l hun luyn. K lut l. mt trong nhng nhim v lu di v cn thit
m cc bc ph huynh cn thc hin khi nui dy con tr t thu u th n lc trng
thnh. Mc tiu ca vic k lut l gip tr t n s trng thnh cn thit sng c
trch nhim i vi bn thn v x hi. Nh vy, t k lut mang ngha tch cc ch
khng phi tiu cc.

Vic nui dy tr tr pht trin v tinh thn, tnh cch v tr thnh mt ngi bit
t ch i hi bn phi dng mi phng cch giao tip vi tr. Bn s phi hng dn cho
tr thng qua vic lm gng, dy bo, un nn hnh vi sai tri ca tr, gip tr rt ra bi
hc kinh nghim v nhiu iu khc na. K lut l mt trong nhng cch thc gip bn
hon thnh mc tiu ny. K lut c vai tr nht nh ca n nhng trong nhiu gia nh,
vic p dng hnh pht i vi tr thng b lm dng qu mc. Trn thc t, nhiu bc
ph huynh cho rng k lut v hnh pht ng ngha vi nhau. Thm ch mt s ngi
cn cho rng k lut chnh l hnh pht. ng ra, hnh pht l mt dng ca k lut v l
hnh thc k lut tiu cc nht.

Mt s ph huynh, c bit l nhng ngi khng nhn c tnh yu thng ca b

m ngy b, c khuynh hng xem nh vic nui dy con. H thch p dng hnh pht vi
con thay v s dng mt hnh thc k lut no c ngha tch cc hn. Cc bc ph
huynh cn gi cho khoang tnh cm ca tr y p trc khi p dng hnh thc k lut.
Nu khng, vic bn p dng hnh thc k lut vi con cng ging nh vic bn chy mt
chic my khng bi du vy. N c th hot ng trong mt khong thi gian nht nh ri
cht my mt cch thm hi.

V c s nhm ln v t k lut nh th nn trong chng ny, chng ta s ch tp

trung bn v ngha ca t ny. Trong chng tip theo, chng ta s cp n nhng kha
cnh ca hnh thc k lut. Hy vng hai chng sch ny s gip bn tm ra c hnh thc
k lut ph hp nht i vi con em mnh da trn ngn ng tnh yu ca tr.
 Dy con hnh ng chn chn
Thng thng, k lut c hiu l vic cc bc ph huynh thit lp quyn hnh, xy
dng cc chun mc v cch hnh x v gip tr sng theo nhng chun mc . Tt
nhin, nhng tiu chun ny thay i theo tng nn vn ha v tng giai on lch s. Ngy
nay, mt s ngi cho rng vic nui dy con tr khng cn n cc hnh thc k lut na.
Th nhng, phong thc gio dc loi lng cho php tr lm bt k iu g chng mun
khng gip tr c c hnh phc cng nh sng c trch nhim vi gia nh v x hi.

Trong lch s, tt c cc x hi u cao o c ca con ngi. Mi x hi c nhng

chun mc o c v h thng lut php ring. Mt cch hnh x c th c chp nhn
x hi ny nhng khng c chp nhn x hi khc. Tuy nhin, khi mt ngi no
hnh x tri o c,ngi khng nhng khin bn thn h b tn thong m cn gy
thit hi cho c x hi.

Cc bc ph huynh phi l ngi thc hin cc hnh thc k lut i vi con tr bi h

chnh l ngi dy bo cho tr nhng chun mc x hi. la tui ny, tr khng th
quyt nh c cch sng ca mnh. Chnh v th, nu khng c s dy bo du dt ca cha
m, tr s gp nhiu kh khn trong qu trnh khn ln, trng thnh.

Khi con cn b, cc bc ph huynh phi ra nhng quy nh kim sot hnh ng

ca con. iu ny c ngha l h khng cho php con lm mi th chng mun nhm bo
v con trc nhng him nguy ca cuc sng. y l giai on cc bc ph huynh phi
qun l con nghim ngt, tuyt i.

Sau giai on ny, cc bc ph huynh phi dnh mt thi gian di dy con tnh k
lut. Trng thnh l qu trnh m mi tr em u phi tri qua. Mi giai on, cc bc ph
huynh u c nhng nhim v tcmg ng cn phi thc hin. l mt qu trnh kh
khn, i hi cc bc cha m phi t ra kho lo, kin nhn v tht s yu thong con.

Tnh yu v k lut
Mc ch ca tnh yu l mang n cho ngi khc iu tt p nht, v k lut cng
vy. Chnh v th, k lut l mt hnh ng th hin tnh yu thong. Khi cm nhn c
tnh yu thong ca cha m, tr s d chp nhn cc hnh thc k lut ca h hon. Tr s
tip nhn s dy d ca cha m m khng c thi th nghch ngm ngm. iu ny c
ngha l cc bc ph huynh phi gi cho khoang tnh cm ca con lun y tr&c khi p
dng k lut i vi con.

Nu khng hiu c ngha hnh ng gio hun ca cha m, tr s xem l gnh

nng y phin toi v dn cm ght n. Thm ch, trong mt s trng hp, tr s hnh
ng theo yu cu ca cha m nhng kt qu th nhn thc ca tr li hon ton ngc li
vi iu cha m mong i. y l iu rt ph bin ngy nay.

Cha ca Jason - mt cu b mi tui - l mt thcmg nhn, v tnh cht cng vic nn

cha Jason thng xuyn vng nh. vo nhng ngy cui tun, ng ct c v lm nhng
cng vic lt vt khc trong gia nh. Trong khi , vo nhng ngy ny, Jason li ra ngoi
choi bng vi cc bn. V ngn ng tnh yu chnh ca Jason l thi gian chia s nn cu
b khng cm nhn c tnh yu ca cha. ng thng mt l khi v n nh nn him khi
dnh thi gian cho Jason v thng ni cu trc nhng tr nghch ngm ca con. Hnh
pht ca ng dnh cho Jason lun i km vi nhng t ng nng n v gin d. ng cho
rng hnh thc k lut ny s gip Jason tr thnh mt chng trai sng c trch nhim.

Tuy nhin, trn thc t, Jason v cng cm ght hnh thc k lut v hon ton
khng mun tun li cha. v rt s cha nn cu b lun tm cch ln trnh ng.

Bt k ai cng c th nhn ra vn trong mi quan h gia cha con Jason. R rng,

Jason thiu ht tnh yu ca cha nn em cng khng my knh trng cha. Ch khi cm thy
an ton trong tnh yu ca cha, Jason mi c th chp nhn nhng li dy d c phn nng
n ca ng. Do khoang tnh cm ca Jason trng rng nn hnh thc k lut ca cha ch
to ra s bt mn v chng i cu b hon l dy cho cu thc trch nhim. Dn dn,
cu b thy mnh l gnh nng ca cha v ngh ny tc ng xu n lng t trng ca
cu.

Bn s dy d con ci mnh hiu qu hon nu bn c th s dng c nm ngn ng tnh

yu.Tnh yu v iu kin ca bn s gi cho khoang tnh cm ca tr lun trn y. Ch
khi lm c iu , bn mi c th t c kt qu tt p nht khi p dng hnh thc
k lut vi con. Cc bc ph huynh hy nh rng vic g cn th lm trc. Hy mang n
cho con tnh yu v iu kin trc khi p dng hnh pht i vi con.

Tr yu th ng nh th no
p dng cc hnh thc k lut vi con mt cch hiu qu, trc tin bn cn t hi
mnh hai cu hi sau:

1. Tr yu thng nh th no?

2. Con ti cn g khi chu hnh x sai lch?

Vi cu hi u tin: Tr yu thng nh th no? th cu tr li l: Tr yu thng

theo cch thc bng bt, khng chn chn. Trong khi , nhng ngi trng thnh tm
kim tnh yu thng v iu kin. Tuy nhin, chng ta thng tht bi trong vic tm kim
ny v ri vo tnh yu c iu kin. Chng hn, John c tnh cm c bit vi Marcia. V
mun tnh cm i bn tin trin tt p nn anh lun hnh x ha nh, t t, tn trng v
chm sc tn tnh Marcia. y chnh l tnh yu c iu kin.
Th nhng, tr thng khng yu thng theo kiu tnh yu v iu kin m c khuynh
hng v bn thn mnh. Theo bn nng, tr thc c nhu cu yu thng ca bn thn
cng nh nhu cu gi khoang tnh cm ca mnh lun y. Nhng tr khng bit rng b
m mnh cng c khoang tnh cm cn c lm y. Khi khoang tnh cm ca tr sp
cn kit hoc trng rng, tr s lo s hi: B m c yu con khng?. Cch tr li ca b
m s nh hng rt ln hnh vi ca tr bi nguyn nhn chnh dn n hnh vi sai tri
tr chnh l khoang tnh cm ca em b trng rng.

Mt cch t nhin, tr em c khuynh hng mun kim tra tnh yu ca b m bng

hnh ng ca mnh. Khi con tr hi bn: B m c yu con khng? v cu tr li ca bn
l: C ch, b m yu con ng thi bn c nhng hnh ng lm y khoang tnh cm
ca con th bn loi b c cm gic bt an trong lng tr. Khi y, bn s d dng iu
chnh hnh vi ca con hon. Tuy nhin, nu bn yu thong con bng tnh yu c iu kin,
bn s bc tc khi con mc sai lm m khng nhn ra nhu cu tnh cm ca con.

C th bn khng thch cu hi: B/M c yu con khng? ca tr. Nu khng kho,

c th bn s khin tr tht vng v c nhng hnh ng khng ng n. Tht bt cng
nu ta i hi tr phi hnh x ng mc trong khi bn thn ta li khng mang n cho tr
cm gic c yu thng. Vic gi cho khoang tnh cm ca con lun trn y l trch
nhim ca cha m. V bn s lm c iu ny bng cch s dng tt c cc ngn ng tnh
yu, ng thi tp trung vo ngn ng tnh yu c bn ca con.

Cu hi th hai m chng ta cn t ra khi dy d con ci l: Con ti cn g khi chu

hnh x sai lch?. Thc t, khi con tr hnh ng sai tri, cc bc ph huynh li t ra cu
hi: Ti c th lm g iu chnh hnh vi ca con?. Cu tr li m nhiu ngi thng
ngh n ngay sau l: p dng hnh pht. y chnh l l do dn n vic ngy nay,
nhiu ngi lm dng hnh pht trong vic nui dy con. Nu ngay t u, ta s dng
hnh pht th v sau, ta s kh hiu c nhu cu tnh cm tht s ca con. Tr s khng
cm nhn c tnh yu thng ca ta nu ta x l hnh ng sai tri ca tr theo cch ny.

Cu tr li cho vn Tr cn g? \k cc bc ph huynh hy tm ra phng php gio

dc hp l nht vi con em mnh v c nhng hnh ng ng n. S d tr c hnh ng
sai tri l do mt nhu cu no ca tr cha c p ng. Nu khng nhn ra nhu cu
thc s n sau hnh ng sai tri ca con, chng ta s kh gio dc con ng n. Cu hi:
Ti c th lm g sa cha hnh vi sai tri ca con? thng dn n nhng hnh thc
trng pht tiu cc v thiu suy ngh.

V th, hy thay cu hi trn bng cu hi: Con ti ang cn g ? c th a ra

nhng hnh ng ng n v gii quyt vn ca tr mt cch tt p.

Nguyn nhn ca hnh v sai tri & tr: Khoang tnh cm trng rng

Khi tr hnh x sai tri, bn hy t hi bn thn: Con mnh ang cn g? v. Mnh c

cn lm y khoang tnh cm ca con hay khng?. Nhng cu hi ny s gip bn hiu
c nhu cu yu thng ca con tr cng nh d a ra hnh thc k lut hn. Khi ,
hy lm y khoang cm xc ca tr bng cch p dng cc ngn ng tnh yu, c bit l
c ch u ym, thi gian chia s v hnh ng tn ty cho tr.

Tt nhin, ta khng nn b qua hnh vi sai tri r rng ca tr. Nhng nu ta x l

khng ng cch - ngha l qu nghim khc hoc qu nung chiu - ta s gp nhiu rc ri
v sau trong vic dy tr. Chnh v th, iu chng ta cn lm l hng dn con cch hnh
x ng n v qu trnh ny khng bt u bng hnh pht.

la tui ny, tr cha tinh t trong vic th hin yu cu tnh cm ca mnh vi cha
m. Cc em thng t ra n o v i khi cn c nhng hnh ng khng ph hp vi quan
im ca ngi ln. Thng qua nhng hnh ng ny, tr th hin mong mun c cha
m dnh cho thi gian chia s, m p yu thng v quan tm chm sc. Hy nh rng d
sao con bn vn l tr con v bn phi c trch nhim lm y khoang tnh cm ca con
ri mi dy d con c c s pht trin ng n.

Nhng nguyn nhn khc: cc vn lin quan n th cht

Tht d chu khi cho rng tt c hnh vi sai tri ca con tr xut pht t khoang tnh
cm ca tr trng rng. Tuy nhin, khng phi lc no iu ny cng ng. Vy ta nn lm
g khi hnh vi sai tri ca con em mnh khng phi do khoang tnh cm ca tr trng
rng?

Sau khi bn t t cu hi: Con mnh cn iu g? v. bit chc rng khoang tnh
cm ca tr khng h cn kit, hy hi tip: y c thuc v vn th cht ca con hay
khng?. Nguyn nhn th hai ca nhng hnh vi sai tri tr lin quan n th cht ca
tr. Cng b, hnh vi ca tr cng chu nh hng bi tnh trng th cht, v vy, bn cn
t ra cu hi: Con mnh c b au &n g khng? Chu c kht, i, mt mi hay bnh tt
g khng?. Hnh vi sai tri ca tr s c gii quyt nhanh chng nu n xut pht t vn
th cht.

S hi hn c tr v s tha. th ca cha m
Nu hnh vi sai tri ca con khng lin quan n nhng l do th cht th bn s lm g
tip theo? Theo ti, y l lc bn t hi mnh rng: Liu con mnh c hi hn v nhng
iu lm hay khng?. Nu tr t ra hi li, bn khng cn phi tin xa hon na. Lc
ny, tr rt ra bi hc kinh nghim v cm thy hi tic v vic mnh lm nn vic p
dng hnh pht c th s gy ra nhiu tc hi. Hy vui mng nu con bn thc s t ra n
nn, hi hn bi iu ny c ngha l long tm tr vn ang vn hnh tt.

iu g khng ch hnh vi ca tr (v ca tt c mi ngi) khi em c hnh vi sai lch?

chnh l lng tm ca tr. Vy iu g dng nui long tm? chnh l s hi hn.
S hi hn l yu t cn thit dng nui mt lng tm tt p. Vic trng pht tr khi
tr tht s hi hn s ngn cn vic pht trin long tm ca tr. Trong trng hp ,
hnh pht i vi tr s ch to ra s gin d v bt mn m thi.

Hy tha th khi tr bit hi hn. Vi s tha th ca mnh, bn dy cho tr bi hc

tuyt vi v lng khoan dung v s v tha. Vic c cha m tha th cho nhng li lm l
mt tri nghim kh qun trong cuc i tr. Khi y, tri tim tr s ngp trn cm gic yu
thng.

Bn cnh , bn c th dy con bi hc v s tha th bng cch xin li khi bn lm

iu g khng phi vi con. Tuy nhin, bn hy hn ch vic lp li sai lm . Nu
khng, tr s chng hc c iu g t vic hi li ca bn u.

giao dc hiu qu hnh v ca con

Chng ta phi chu trch nhim cho nhng vn xy ra vi con ci mnh. Tuy nhin,
chng ta c th hc cch gip tr iu chnh hnh vi cng nh trnh nhng sai lm ng
tic. Sau y l nm phng php n gin m nhiu ngi chn p dng nui dy con.
Trong s ny c hai phng php mang ngha tch cc, hai phng php tiu cc v mt
phng php trung tnh.

Nu p dng nhng cch thc ny, bn c th thay i hoc b sung ph hp vi

hon cnh ca mnh.

1. a ra yu cu

a ra yu cu l phng php quan trng, tch cc c th gip bn iu chnh hnh

vi ca tr. Vi nhng yu cu nh nhng, cc bc ph huynh s dy d con ci hiu qu hn
rt nhiu. V vy, bn cn nh: Nh nhng nhung ccmg quyt.

Khi a ra yu cu vi con, bn gi n con ba thng ip khng li. Thng ip

th nht l bn tn trng cm xc ca tr: B m tn trng cm xc ca con, c bit l
cm xc v vn ny. Thng ip th hai l bn cng nhn suy ngh v kin ring ca
con: B m tn trng kin ca con v vn . Thng ip th ba cng l thng ip
c gi tr nht: B m mong con c trch nhim v i hnh vi ca mnh. Con bn c th tr
thnh mt ngi c trch nhim khi bn trao cho tr c hi thc hin iu . Hy du dt
v ng vin con sng c trch nhim bng chnh nhng yu cu hp l ca bn.

Khi c dy d theo cch ny, tr s cm nhn c mi quan h h tng vi cha

m trong qu trnh hnh thnh nhn cch ca em. Phng php ny khng lm mt i uy
quyn ca cc bc ph huynh hay s tn trng ca con tr. Ngc li, tr s tn trng cha
m hn khi cm nhn c tnh yu v s ch dy tn tnh ca h.

V vy, t ra yu cu cho con ci l mt trong nhng cch thc tt nht gio dc

con. Li yu cu thng th hin s quan tm hn nhiu so vi mnh lnh. Bn c th
thng xuyn p dng phng php ny vic nui dy con ca mnh t c hiu qu
cao nht.

2. a ra mnh lnh

a ra mnh lnh l vic lm cn thit v ph hp trong mt s thi im nht nh.

D nhin, li yu cu bao gi cng tch cc hn mnh lnh. Th nhng, nu yu cu ca bn
tht bi, bn hy s dng bin php mnh hn, l mnh lnh. Mnh lnh i hi bn
phi dng ging iu nghim khc v nhn ging cui cu. Mnh lnh l mt phng
php gio dc tiu cc bi n gy ra s gin di tr, c bit l khi bn s dng thng
xuyn. Theo , nhng thng ip khng li i km vi mnh lnh thng c ngha tiu
cc. Tr khng c s chn la hoc c hi phn hi, tranh lun trc mnh lnh ca
bn. Khi y, bn truyn n tr thng ip rng cm gic v kin ca tr khng quan trng
vi bn: B m khng quan tm n cm gic hay kin ca con v vn ny. B'm
cng khng mong i con gnh vc trch nhim v hnh vi ca con. B m ch mun con
lm theo yu cu ca b m m thi.
 Bn cng dng nhng bin php c on nh ra lnh, ry la hay ay nghin th vic
dy d con ci ca bn cng km hiu qu. Ngc li, vic s dng li yu cu nh nhng s
gip bn dy con hiu qu hcm.

Cc bc ph huynh lun rt c uy quyn i vi con ci. Nhng nu khng s dng n

ng cch, bn s hoang ph quyn hnh v khng th p dng trong nhng thi im
cn thit. Bn hy nh: Vic dy d con tr mt cch du dng nhng cng quyt khng
nhng gip bn gn gi quyn hnh ca mnh m cn gia tng quyn hnh bi khi y,
bn thnh cng trong vic hnh thnh nn & con lng knh trng v lng bit on su sc.

Tr em l nhng nh quan st tuyt vi. Tr s nhn ra mi cung bc cm xc trong

cch tr chuyn ca cha m. v vy, khi bn i x du dng nhng cong quyt vi con tr,
tr s qu trng v bit on bn rt nhiu v cch hnh x !

3. Khuyn d con ci lm iu bn mong mun

Vic khuyn d con ci lm iu bn mong mun c th gip bn iu chnh v hng

con ci lm theo hng bn mun. y l phong php tch cc th hai c th gip bn
iu chnh hnh vi ca tr. N c bit t ra hu dng vi nhng tr nh khi hnh ng ca
tr khng sai nhng khng ng vi mong i ca bn.

Chng hn, hnh ng tiu cc tr ln hai tui c th d dng b nhm ln vi vic

ni khng y thch thc ca tr. Con bn c th ni Khng vi bn nhng sau chu
s lm theo yu cu ca bn. i lc tr ngng thc hin iu bn mong mun nhng sau
li tip tc thc hin n. Tr c th t v cng u trc li yu cu ca bn, nhng
thc cht khng phi vy. Nhng biu hin tiu cc tr ln hai tui l mt bc pht trin
tm l bnh thng, nhm gip tr hnh thnh nn tnh c lp.

Vic ni Khng ny c ngha rt quan trng i vi qu trnh pht trin ca tr. Nu

bn pht con v iu ny, bn khng nhng lm tn thng tr m cn trc tip chen ngang
vo qu trnh pht trin bnh thng ca tr. v vy, hy cn thn khng nhm ln gia
s tiu cc tr v vic khng tun theo mnh lnh cha m. y l hai phm tr hon ton
c lp vi nhau.

Gi s bn mun a con ba tui ca mnh n bn bn, bn c th bt u bng li

yu cu: Ti y no, con yu. Con bn p li rng: Khng v bn tip tc bng cu ra
lnh: Ti v i m ngay no!. V mt ln na con bn li tr li: Khng. n y, c th
bn cm thy rt bc tc v mun pht con, nhng hy km li. Thay v chuc ly ri ro v
lm tn thng con, bn hy tm cch khuyn d con thc hin iu bn mun. Nu tr
tip tc khng chu thc hin th chnh l s ng bng ca tr v khi , bn cn dng
n nhng hnh thc ph hp gio dc con. Nhng trong phn ln trng hp, bn s
thy rng tr khng h mun thch thc li ni ca bn, b ch mun ni Khng m thi.

Nhng biu hin tiu cc tr thng bt u t lc tr ln hai tui v th hin

nhng la tui khc. Khi khng chc v cch x l mt tnh hung nh vy, bn c th
dng bin php khuyn d nh nhng vi con. iu ny c bit hu dng khi tr tri tnh
tri nt ni ng ngi. Thay v bt lc v tc gin trc hnh vi ca con, bn c th d
dng x l iu bng cch khuyn d tr.

4. Hnh pht

Hnh pht l cch th t iu chnh hnh vi ca tr. y l hnh thc tiu cc nht
v cng l bin php kh thc hin nht khi dy d con ci.

Trc tin, tr thc rt r v s cng bng nn hnh pht ca bn phi ng vi ti

danh ca tr. Tr bit c mc ca hnh pht cng nh thi hnh x khng nht
qun ca cha m i vi cc anh ch em ca mnh.

Th hai, mt hnh pht c th khng ph hp i vi nhiu tr em khc nhau. Chng

hn, pht tr bng cch c lp tr mt mnh trong phng c th l hnh pht qu nghim
khc i vi tr ny c khi li rt d chu i vi tr khc.

Th ba, cc bc ph huynh thng a ra hnh pht da vo cm xc ca h lc y.

Khi tm trng thoi mi, h c khuynh hng nh tay hon. Cn vo nhng ngy khng vui,
hnh pht s nng hon. v vy, bn cn phi a ra nhng hnh pht ph hp vi tng sai
phm ca tr. thc hin iu ny, bn hy ln k hoch trc trnh c ci by
hnh pht. iu c ngha l bn hy ngi li bn bc vi v/chng mnh hay mt ngi
bn thn quyt nh a hnh pht ph hp cho nhiu ti danh khc nhau ca tr. Vic
ln k hoch s gip bn kim sot c con gin d ca mnh khi con lm iu sai tri.

Bn cnh nhng hnh ng trn, bn nn t hi thm cu hi ny: Con mnh c cng

u khng?. Cng u chnh l thi tr cng khai chng i v thch thc quyn hnh
ca cha m.

D nhin, cng u l thi m tr khng c c v hnh vi ny phi c chnh

n nghim tc. Nhung vic chnh n s cng u tr khng nht thit phi dng n
hnh pht. Hy c gng trnh s hp dn ca ci by hnh pht. Nu vic yu cu c th
khin tr tr nn ngoan ngon hon (v thng l nh vy) th y l iu bn nn thc
hin. Nu hnh ng khuyn d nh nhng hay mnh lnh t ra ph hp th bn cng nn
p dng chng. Trong trng hp phi p dng hnh pht th bn hy tht cn thn.

Cui cng, bn ng dng hnh pht nh mt cch chnh dy d con ci mnh. Bn

s gy ra s gin d khng ng c tr. Khi kim ch ccm gin d ca mnh qu lu, tr s
tr nn tiu cc v c nhng hnh vi chng i ngm ngm.

5. To p lc

Cch lm ny cng c th gip bn iu chnh c hnh vi ca tr. N s dng bin

php to p lc tch cc (ngha l a thm mt yu t tch cc vo mi trng sng ca
tr), to p lc tiu cc (rt bt mt yu t tch cc t mi trng sng ca tr) v trng
pht (a mt yu t tiu cc vo mi trng sng ca tr). Mt v d v bin php to p
lc tch cc l thng mt thanh ko khi tr hnh ng ng n. Bin php to p lc
tiu cc l rt i quyn xem ti-vi khi tr lm iu sai tri. V d v hnh pht l bt tr
trong phng mt mnh.

Vic sa i hnh vi ca tr l vic lm rt hu ch, c bit l i vi nhng thi tt c

th, thng lp i lp li m tr khng h t ra hi hn. Nhng chng ti khuyn bn khng
nn p dng bin php ny thng xuyn. Nu cc ph huynh lin tc s dng bin php
ny, tr s khng cm thy mnh c yu thcmg. Nguyn nhn th nht l do nn tng
ca vic sa i hnh vi ca tr l c iu kin - tr ch nhn c phn thng nu hnh
ng theo cch . Th hai, vic chnh sa hnh vi ca tr khng lin quan n cm gic
cng nh nhu cu tnh cm ca tr ng thi n cng khng th hin c tnh yu v iu
kin. Nu cc bc ph huynh c gio dc hnh vi ca con theo cch ny, tr s pht trin li
suy ngh v li rng em lm mi vic ch v mun c phn thng. Lc y, cu hi
thng trc ca tr chnh l: Mnh c g t nh?.

T nhng l do trn, hn bn khng cn ngc nhin ti sao chng ti li khng ngh

bn s dng thng xuyn bin php ny. R rng, phng php ny ch hu ch trong
tng trng hp c th v vi nhng tr khng chu vng li.

Phi hp k lut vi ngn ng rnh yu c bn ca. tr

v k lut t ra hiu qu nht khi c p dng trong tnh yu nn iu bn cn lm l
th hin tnh yu thng vi con c trc v sau khi p dng hnh pht. V bn nn lu
rng bin php hiu qu nht truyn t tnh yu n con tr l s dng ngn ng tnh
yu c bn ca con. v vy, bn hy s dng ngn ng tnh yu trong c trong trng
hp chnh sa hay k lut tr.

Larry - mt k s in - tnh tnh kh cng rn. Anh rt nghim khc vi con ci v

thng p dng hnh thc k lut i vi con khi thng b lm iu sai tri. Sau khi hc
c nm ngn ng tnh yu ca tr, anh nhn ra ngn ng tnh yu c bn ca con anh
chnh l c ch u ym. Anh k li cch p dng ngn ng ny trong vic k lut con trai
mnh nh sau:

Kevin lm v ca s nh hng xm khi chi bng chy sn sau. Thng b bit

mnh khng c php chi bng chy sn nh bi cng vin v sn chi bng ch cch
nh c mt dy ph. V chng ti cng nhiu ln nhc nh thng b v nhng nguy c
c th xy ra nu chi bng trong sn sau. Ngi hng xm trng thy Kevin nh bng
bay thng vo nh ng v lm v ca s. ng gi cho v ti thng bo vic .

Sau khi tr v nh, ti bnh tnh i vo phng ca Kevin. Lc ny, thng b ang chi
game trn my vi tnh. Ti ti bn Kevin, xoa nh tay ln vai thng b. Kevin ngc nhn
ti, ngc nhin. Kevin, b mun m con mt cht, - ti bo vi thng b. Ti m trn
Kevin trong tay v tip tc: Tr&c ht, b'mun con bit rng b yu con hom mi th trn
i. Ti tip tc m thng b trong vng mt pht, cm thy yu thng v gn gi vi n
bit bao. Sau , ti bung Kevin ra v ni: Lc ny, m k v i b v chuyn con lm
v ca s nh ng Scott. B bit l mt s c'nhumg chc con bit v quy nh khng
c chcr bng chy trong sn nh, phi khng? V vy, d khng mun nhng b'vn
phi pht con v con vi phm quy nh . Con khng c chcr bng chy trong vng
hai tun ti. V con phi dng tin tit kim ca mnh tr tin sa cha ca s nh
ng Scott.

Sau ti li m cht Kevin mt ln na. Vi ging nghn ngo, ti ni: B yu con,

con trai !. Kevin p li rng: Con cng yu b'lm, b o i. Sau , ti ri khi phng
Kevin v bit rng mnh lm ng. Ti th hin c tnh yu ca mnh vi Kevin
trc v sau khi x pht thng b. Nh bit c ngn ng tnh yu c bn ca Kevin nn
ti c cch p dng hnh thc k lut thch hp v gip thng b tip nhn n mt cch
tch cc. Trc y, ti thng ni ra nhng li nng n, thm ch l nh thng b trong
cn gin d khi n lm sai iu g . Tht may l by gi ti bit cch dy d con trai
mnh tt hn.

Nu ngn ng tnh yu ca Kevin l li khen ngi th cuc gp g gia Larry v con

trai c th bt u bng nhng cu ni nh: Kevin, b cn ni chuyn v i con trong vi
pht. Tr&c ht, b mun con bit rng b'rt yu thcmg con v nh gi cao vic hc
tp chm ch ca con. B bit rng khi i hc v, con rt mun c ngh ngoi v vui choi
gii tr. Con thng tun th tt cc quy nh ca b'm khi choi bng chy v b rt vui
v iu . Nhng tht bun l chng ta sp sa phi ni v s vic ng tic xy ra
hm nay v b mong iu ny s khng xy ra ln na.

Hn con bit ng Scott gi cho m con chiu nay bo tin con nh bng lm
v ca s nh ng. B'bit ch l mt s c'nhng con cng bit quy nh khng c
chcr bng trong sn sau ca b m ri phi khng? B khng mun pht con, nhng v
con khng vng li bn b bt buc phi lm iu . Con s khng c choi bng chy
trong hai tun l na. Bn cnh , con phi dng tin tit kim ca mnh sa li ca
s nh ng Scott.

B khng gin con, Kevin . B bit con khng h c nh lm hng ca s nh ng

Scott. Kevin, b rt yu v t ho v con. B bit rng con s hc c mt bi hc b ch
t kinh nghim ny.

Cuc trao i gia hai b con c th kt thc bng ci m tht cht, nhng iu quan
trng l Larry th hin c tnh yu thng ca mnh vi con thng qua nhng li yu
thng trc v sau khi k lut con.

S dng ngn ng tnh yu c bn ca con tr khng c ngha l bn b qua cc ngn

ng cn li. iu c ngha l bn hy th hin tnh yu vi con theo cch hiu qu nht,
vo lc trc v sau khi p dng hnh thc k lut. Khi th hin tnh yu i vi con, bn s
cn thn hn khi quyt nh hnh thc x pht con.

Tn trng ngn ng tnh u c bn c con

Hiu c ngn ng tnh yu c bn ca con s gip bn chn c hnh thc k lut
tt nht. Trong a s trng hp, bn khng nn s dng hnh thc k lut c lin quan
trc tip n ngn ng tnh yu c bn ca con. Hy tn trng ngn ng tnh yu ca con
bng cch trnh s dng n cho vic k lut con. Hnh thc k lut khng nhng khng
mang li kt qu nh mong mun m cn gy ra nhng tn thng to ln trong lng tr.
Thng ip m con bn nhn c khng phi l tnh yu thcmg ca cha m m ch l s
xa lnh ng tic.

Chng hn, nu ngn ng tnh yu ca con bn l li khen ngi m bn li dng nhng

li l nng n kt ti con th iu khng nhng cho thy bn ang khng hi lng v
mt hnh vi no ca tr m cn th hin bn khng h yu thong em. Ngn t ph
phn c th lm au lng mi a tr, nhng vi nhng tr c ngn ng tnh yu l li
khen ngi th n gy ra nhng tn thong nghim trng.

l trng hp ca Ben, mi su tui. Cu b cho rng cha chng h yu em khi

ng la mng em bng nhng ngn t cay nghit:

- Nu chu l lm vic g m cha cho l sai tri, cha c th la mng chu hng gi
lin. Chu cn nh mt ln, cha bo rng chu khng phi l con ca ng v ng khng th
tin rng con trai ng li c th lm bt k iu kinh khng nh th. Chu cng khng bit
mnh c phi l con ng hay khng. Nhng mt iu chu bit chc l cha chng h yu
chu.

Khi nghe Ben k chuyn, ti nhn ra rng ngn ng tnh yu c bn ca em l li khen

ngi. Chnh v th, khi ngi cha s dng nhng li l nng n i vi Ben, iu
khin cu b ngh cha khng h yu thng mnh.

V vy bn hy cn thn khi quyt nh p dng hnh thc k lut con. Nu ngn ng

tnh yu chnh ca con bn l thi gian chia s th bn ng bao gi pht con bng cch
cch ly con mt mnh trong phng. Nu ngn ng tnh yu ca con bn l c ch u ym th
bn ng k lut con bng cch hn ch nhng vng m.

l trng hp ca Eric - cu b mi tui c ngn ng tnh yu c bn l c ch u

ym. Eric thng vng tay m ly m v m em cng thng th hin tnh yu i vi con
bng c ch u ym. Trong khi , cha ca Eric li ln ln trong mt gia nh m n roi l
hnh thc k lut c p dng thng xuyn. Chnh v th, ng p dng bin php pht
ny mi khi Eric khng vng li.

Tuy n roi ca cha khng nng tay nhng n khin Eric cm thy tn thng gh
gm. C ln, Eric khc sut ba gi lin sau khi b cha nh n. iu m cha Eric khng
hiu l ng s dng ngn ng tnh yu c bn ca Eric - c ch u ym - theo hng tiu
cc. Kt qu l Eric khng nhng thy mnh b pht m cn khng c cha yu thng.
Cha Eric cha bao gi m con vo lng sau khi nh n con bi ng cho rng hnh ng
chng ph hp cht no.

R rng, cha Eric dy d con theo cch thc m ng cho l tt nht nhng ng
khng nhn ra khong cch v mt tnh cm gia hai cha con.

Trong vai tr lm cha lm m, chng ta phi ghi nh mc ch ca hnh pht chnh l

sa i nhng hnh vi sai tri ca tr v gip cho tr pht trin tnh t k lut. Nu
khng p dng ngn ng tnh yu, rt c th ta s hy hoi cm gic c yu thng tr.
Vic hiu c ngn ng tnh yu c bn ca tr c th gip ta p dng cc hnh thc k
lut hiu qu hn.
 Chng 9

V IC H C C A T R V C C N G N
N G T N H YU
Ch, m chnh l nhng ngi thy u tin v quan trng nht i vi tr. Ngy nay
cc nh nghin cu u cho rng tui l tng nht khuyn khch kh nng hc hi
c bn tr l trc su tui. Tin s Burton white - nh sng lp kim gim c D n
Mu gio ca i hc Harvard tng ni: Nhiu du hiu cho thy, pht huy mt cch
ti a tim nng ca bn thn, tr cn c tip thu nn gio dc hng u trong ba nm
hc u i. Cc nh x hi hc v nh gio dc cng cho rng vic khuyn khch to ng
lc cho tr s gip nng cao kh nng hc tp ca tr. Xut pht t quan im , h xy
dng nhiu chng trnh gip tr bt hnh v tr em thuc cc vng dn tc thiu s.
Chng trnh gp phn b p nhng thiu ht v i sng tnh cm cng nh mi
trng sng cho cc em.

L ngi thy ca tr, cha m cn phi bit k lut tr khi cn. Hnh thc k lut ph
hp, cng vi cch th hin tnh yu thng tht s cng c th pht trin kh nng hc tp
tr. Trong chong 8, chng ta xem k lut nh mt s nh hng song hnh cng
qu trnh nui dy tr cho n khi tr bc vo tui trng thnh. chng ny, chng ta
s xem xt phn cn li ca hnh thc k lut: vic dy d. K lut tht s c th gip tr
nng cao kh nng tip nhn tri thc v k nng x hi c ch trong sut cuc i.

Trong nhng nm gn y, nhn thc v vai tr ca vic gio dc con ci t tui u th

nhn mnh tm quan trng ca ph huynh i vi s pht trin tr thng minh ca tr.
iu ny khng c ngha l bn phi c nhng bi ging nghim tc vi tr m chnh l bn
hy n lc tm hiu ng c hc tp thc s ca con, p ng nhu cu khm ph ca no
b ang pht trin ca tr.

Nhiu bc ph huynh cho rng tr cn c choi a v vic hc tp nn bt u khi

em vo lp mt. Nhng thc t, tr lun thch hc hi.Tr ln ln vi nim khao kht t
nhin c hc hi, tr phi ngi ln lm tr chn nn, hoc v b trng pht bng n roi
khin em s hi v mt hng th.

Quan st nhng em b bt u chp chng bit i, ngi ta thy rng phn ln cc

hot ng ca em khng ch dng li vic vui choi. Thc t, tr khng ngng hc hi
nhng k nng mi v quan st th gii xung quanh bng nhng tr chi nh b, trn, i
ng, ng chm, n a...

Khi bt u hc ni, tr lun c v s cu hi. Khi ln ba hoc bn tui, tr c th hi

hng chc cu hi mi ngy. Khi tr bit bt chc v gi vai ngi ln, chng him khi bt
chc cch choi a ca ngi trng thnh m s lm theo nhng hot ng ca ngi
ln nh ra chn, li xe, lm bc s, chm sc em b, nu n v nhiu hot ng khc na.
Nu bn quan st hot ng ca tr trong vng mt ngy v t hi: iu g c v khin b
hnh phc nht? v iu g thu ht s ch ca b lu nht?, th chc chn cu tr li
m bn tm c s l vic hc hi.

H c nh
Giai on u tin trong vic pht trin tr thng minh tr nn din ra trong mi
trng gia nh. Tr em khm ph cuc sng qua nm gic quan. Mi trng sinh hot gia
nh c rt nhiu yu t kch thch s pht trin th gic, thnh gic, xc gic, v gic v khu
gic tr, ng thi gp phn quan trng trong vic nui dng dam m khm ph v hc
hi ca chng. Vic pht trin ngn ng tr ph thuc rt ln vo qu trnh giao tip bng
li m tr nhn c t ngi ln trong nhng nm u i. v vy, vic tr chuyn v
khuyn khch tr ni thnh cu ch s to ng lc em hc tp v sau. Khen ngi khi tr
tp ni v a ra nhng phn hi tch cc gip tr sa sai cng l mt phn ca qu trnh
ny. Sng trong mi trng c ngn ng giao tip phong ph s gip tr tch ly c vn
t v pht trin kh nng s dng cu t. Dn dn tr s hc c k nng th hin tnh
cm, suy ngh v kht vng ca bn thn.

Kh nng pht trin ngn ng tr din ra tong t nh nhng lnh vc pht trin
tr thng minh khc. Nu gia nh khng bit khuyn khch tr thng minh c bn ny, rt
c th n s b thui cht trong giai on hc tp v sau. Cc chng trnh hc trng ch
c th b p phn nh cho mi trng km ng lc hc tp nh.

Mi hot ng cng nh cch c x ca tr thng tun theo xc cm hn l nhn

thc. iu ny c ngha l tr c th d dng nh cm xc ca mnh trong mt s kin c
th no hn l nh cc chi tit ca s kin. Chng hn, khi c nghe k chuyn, tr s
nh chnh xc cm gic ca mnh lc y nhng li qun mt bi hc rt ra qua cu chuyn
f __
y.

Tr c th qun mt bi hc nhng lun nh ngi thy ca em. v vy, khi dy con

hc tp, bn cn t ra tn trng, n cn v quan tm ng mc n em. iu c ngha l
bn phi tm cch tr t tin vo bn thn thay v ph phn v ch bai tr. Nu cch dy
ca cha m qu nhm chn, tr s khng cn hng th tip thu na. Khi bn tn trng tr,
tr s knh trng bn cng nh quan im ca bn.

Cha kha then cht i vi vic hc ca tr chnh l cc bc cha m. Hc tp l mt

qu trnh chu s chi phi ca nhiu yu t. Mt trong nhng yu t ny l s tn tnh dy
d con ca cha m.
 Gip tr pht trin i sng tnh cm
iu quan trng nht bn c th lm pht trin kh nng hc tp tr chnh l gip
tr trng thnh v mt tnh cm ng theo tui ca chng. Kh nng t duy s tng
dn cng vi qu trnh ln ln ca tr. y chnh l kt qu ca nhiu yu t, trong yu
t quan trng nht l s trng thnh v mt tnh cm. Cng trng thnh v mt tnh
cm, tr cng c kh nng hc tp tt hon. V cha m l nhng ngi c nh hng ln
nht i vi s pht trin tnh cm ca tr.

iu ny khng c ngha rng mi vn rc ri m tr mc phi trong hc tp u l

do li ca b m. Tuy nhin, s pht trin v tnh cm tr c th to ra s khc bit ln
trong qu trnh hc tp v tinh thn hc hi cc em. y cng l kha cnh m cc bc
ph huynh c th h tr c nhiu nht. Chng ta c th tip la hc tp cho con bng
cch lin tc lm y khoang cm xc ca tr.

Khi bn s dng c ng b nm ngn ng tnh yu - c ch u ym, li khen ngi,

thi gian chia s, qu tng v s tn ty - cng l lc bn ang mang n cho con nhng yu
t kch thch tr tu. Trong nhng nm u i, khi cha bit c ngn ng tnh yu c
bn ca con, bn nn dnh cho con c nm ngn ng tnh yu. Khi lm c iu , bn
khng nhng p ng nhu cu c yu thng ca con m cn mang n cho con ng
lc pht trin c v th cht ln tinh thn.

Nu cha m khng dnh thi gian giao tip vi con bng nm ngn ng tnh yu m
n thun ch tm cch p ng nhu cu n - mc - v s an ton ca tr th h s khng
th to c ng lc gip tr pht trin tr thng minh v quan h x hi. Con ci h vn
pht trin th cht bnh thng nhng kh nng t duy v quan h x hi ca tr s b thui
cht. Vic thiu thn tnh yu v s c v ca cha m s lm hn ch kh nng vt kh ca
tr, c trong hc tp ln trong cuc sng. Ngc li, vic c c mi quan h nng m v
y yu thng vi cha m s tr thnh nn tng vng chc gip tr pht trin lng t ho
v c thm ng lc hc tp, pht huy ti a nng lc ca mnh.

Phn ln cc bc ph huynh khng nhn ra nguy c tt hu v mt tnh cm ca con

em. S trng thnh v mt cm xc s nh hng n nhiu yu t khc trong i sng
ca tr, chng hn nh lng t ho, cm gic an ton, kh nng vt qua s thay i, ha
nhp x hi v nng lc hc tp.

Mi lin h gia tnh yu v kh nng hc tp ca tr th hin r rng nht nhng tr

c cha m ly thn hoc ly hn. Khi hnh phc gia nh tan v, tr b tn thng v theo ,
cm hng hc tp em cng cn kit. Tr ri vo cm gic hoang mang, s hi v khng
th tp trung cho vic hc tp. Kt qu hc tp ca tr s b gim st cho n khi em tm li
c cm gic an ton v tnh yu thng. Nhng trong thc t, rt nhiu tr khng bao
gi hi phc li c hon ton kh nng hc tp ca mnh.

Hy nh rng chng ta c nh hng rt su sc n cuc i con ci. Nu bn nui

con mt mnh th vic s dng cc ngn ng tnh yu ca con s gip bn khi phc c
cm gic an ton cho con (Vic nhn c s hp tc ca v/chng c s gip bn thc
hin vic ny d dng hn). Cha m v nhng ngi ln c vai tr quan trng i vi tr
cn gi cho khoang tnh cm ca em lun y t , tr c th t n mc pht trin
tnh cm cn thit v von xa hon na trn con ng hc tp.

Ph huynh bit quan tm v khng quan tm n con ci

B trng Gio dc Hoa K Richard Riley tng cho rng: Cha m chnh l mt xch
trong s pht trin ca nn gio dc M . Mt nghin cu thc hin nm 1996 nhm kim
tra kh nng c hiu ca hc sinh cho thy nhng em c cha m quan tm thc s lun
t im cao hon nhng em khc. Tuy nhin, kt qu nghin cu tng qut trn ton nc
M li chng kh quan cht no: Nng lc hc tp ca hc sinh tt nghip trung hc M
thp nht trong s cc nc cng nghip. Nh bo Laurence Steinberg ca tp ch Beyond
the Classroom t ra cu hi: Ti sao vic ci t hc cmg M li tht bi v cc bc
ph huynh cn lm g ?. Steinberg, gio s tm l ca i hc Tem- ple, tin rng y chnh
l s chng i li nn gio dc ca mt b phn gii tr nh mt cch phn khng li x
hi v cc th h i trc.

S quan tm t i

Nghin cu ca gio s Steinberg thc hin trn 20.000 hc sinh pht hin ra nhiu
iu khin ngi M kinh ngc. Hai phn ba hc sinh trung hc khng ni chuyn vi cha
m cc em mi ngy. Phn na s ny ni rng d cc em b im km th cha m ca cc
em cng khng h tc gin. Mt phn ba hc sinh cho bit cha m khng h quan tm n
vic hc tp ca cc em trng. V phn cn li t ra v cng chn nn vi vic n
trng mi ngy.

Kt qu ca cuc kho st v quan im ca cc bc ph huynh v cc em thiu nin

i vi ma ty c thc hin ln u tin trn ton nc M vo nm 1996 cho thy
mt thc t au lng. Hai phn ba cc bc ph huynh tng th qua cht cn sa cm thy bt
lc trong vic ngn chn con ci mnh dnh lu n cht gy nghin . Trc thc t ng
bun ny, oseph Caliano - i din Trung tm Nghin cu ca i hc Columbia v s
nghin ngp - ni rng: Thi khng ccmg quyt ca cc ph huynh ny tht ng ch
trch. ng l h phi t ra gin d trc thc t ny th h li bng quan ni rng h
chng lm c g .

Nhng bc ph huynh ny cn hiu c vai tr to ln ca mnh trong qu trnh pht

trin ca tr. Thi chng i ca tr xut pht t hai nguyn nhn: khoang tnh cm
ca em trng rng v em khng c cha m dy d cch kim sot con gin d. Nhng
vn ny tc ng trc tip n kh nng hc tp ca tr. v hnh vi c x ti t nht nh
hng n vic hc ca em chnh l thi chng i ngm.

Trong vai tr lm cha lm m, chng ta phi gi cho khoang tnh cm ca con mnh
lun y v dy con kim sot con gin d. Khi lm c iu ny, chng ta c quyn mong
i tr thi sng tch cc v nhng hnh ng chn chn. Nhiu nghin cu cho thy
rng s quan tm ca cha m s ci thin c kh nng hc tp ca tr v nh hng tch
cc n kt qu hc tp trng cng nh nhng kha cnh khc trong cuc i tr.
S quan tm ca ngri cha

Ngy nay, ngi cha ngy cng c vai tr quan trng trong vic gio dc con ci. Mt
nghin cu ko di 11 nm ca cc nh x hi hc thuc trng i hc North Carolina cho
thy s quan tm ca ngi cha c kh nng lm gim hnh vi sai tri tr v tng cng
kh nng hc tp ca cc em. Nghin cu cng cho thy rng nguyn nhn ca nhng hnh
vi sai tri tr l do cha em hnh x khng ng n vi em.

Cuc nghin cu ny c thc hin trn 584 gia nh bt u khi tr ln 7 - 1 1 tui v

kt thc khi cc em c 18 - 22 tui. Kathleen M. Harris

- mt trong nhng ngi tham gia nghin cu - nhn thy rng cng gn gi vi cha
bao nhiu, kh nng hc tp ca tr cng cao by nhiu. Ngoi ra, vic xy dng mi quan
h thm thit vi cha s gip tr trnh xa nhng cm d bn ngoi v loi b nhng hnh vi
sai tri.

Chnh v th, nhng ngi cha hy dnh thi gian lm y khoang tnh cm ca
con mnh bng c nm ngn ng tnh yu. Hy tn dng li th ca bn - bit v hiu c
con em mnh ng thi c th to ra mi trng thun li p ng nhu cu yu thng
ca con. Hy nh rng bn chnh l cha kha then cht gip con tr thnh cng trong hc
tp cng nh mi phong din khc.

Gip tr hlo u
Nhng tr no c cuc sng tnh cm lnh mnh s c ng lc v nng lng cn
thit pht huy ti a kh nng ca bn thn. Tri li, khi b cng thng, bun bc hoc
cm thy mnh khng c yu thng, tr s gp kh khn trong vic tp trung v nng
lng trong em ngy cng cn kit. Khi y, vic hc s tr thnh gnh nng thc s ca tr.

Nu s lo lng ny din ra lin tc th hu qu ca n s ngy cng nghim trng, nht

l khi tr tip cn mt phng php hc tp mi i hi em nhiu n lc hn. S lo lng
ny thng xut hin trong giai on tr phi i mt vi nhng thay i v ni dung v
phng php hc tp, chng hn nh chuyn i t kh nng suy ngh v hc tp hu hnh
sang tru tng. y l mt bc chuyn i ln v khng phi tr no cng c th vt
qua mt cch nhanh chng.

Khi khng theo kp bc chuyn ny, tr s gp kh khn nhiu kha cnh khc. Em
khng th hiu trn vn ni dung bi hc v cm thy mnh b tt li pha sau. iu ny s
lm tn thng nghim trng n lng t trng ca tr v em cm thy mnh thua km bn
b ng trang la. Nu vic ny khng c khc phc nhanh chng, tr s cm thy cng
thng, lo lng v tht bi hon ton. Do , cc bc ph huynh cn ch khi con tr bc
vo giai on chuyn tip ny. iu to nn s khc bit i vi con bn trong thi k
khng hong chnh l s trng thnh v mt tnh cm ca em. y, chng ti mun
cp n kh nng khng ch u lo, chu ng cng thng v duy tr s cn bng khi i mt
vi nhng thay i trong cuc sng. V cch tt nht gip tr lm c iu ny l gi
cho khoang tnh cm ca em lun y.
 Mt du hiu cho thy tr ang lo lng, cng thng chnh l tr khng c kh nng giao
tip bng mt. Tr s khng thy thoi mi khi tr chuyn vi ngi ln v bn b. Tuy
nhin, khi nhn c s gip kp thi ca cha m, thy c gio, ni lo s ca tr s gim
bt v cm gic an ton cng lng t tin s gia tng. Khi , tr s hc tp tt hon.

ng vin con ci
Mt cu hi m nhiu bc ph huynh thng bn khon l: Lm th no ng vin
con ci?.

Chng ta ch c th ng vin c con tr sau khi lm y khoang tnh cm ca

tr v dy cho tr cch kim sot ccm gin d. Nu tht bi trong vic thc hin hai nhim
v quan trng ny, chng ta s khng th ng vin c con tr. (Bn s hiu r hon v
con gin d v thi chng i ngm ca tr trong chong tip theo). Vic ng vin con
ci l mt nhim v rt kh thc hin, tr phi tr cm thy c yu thong thc s. Nu
khoang tnh cm trng rng, tr s c thi chng i ngm ngm, ngha l tr s lm
ngc li iu cha m mong mun.

Mt b quyt khc c th gip bn ng vin c con tr l tr chu trch nhim v

hnh ng ca bn thn. Nu khng bit sng trch nhim, tr s kh c ng lc lm
tt mt vic g .

Khuyn khch sfr thch ca tr

Bn c th gip cho con sng c tinh thn trch nhim (v nh c ng lc cn

thit) bng hai cch. Cch th nht l kin nhn quan st tm hiu s thch ca con. Sau
, bn hy ng vin khch l con i theo hng . Chng hn, nu bn thy con thch
th vi m nhc, hy ng vin con i theo s thch . Tuy nhin, iu then cht l bn
hy con t a ra kin. Nu bn ch ng ngh tr hc m nhc, c th tr s chng
cn thch th vi iu na.

e con chu trch nhim v sng kin ca mnh

Cch th hai to ng lc cho con l con chu trch nhim v hnh ng ca

mnh. Bn cn nh rng bn v con khng th chu trch nhim cho cng mt vn
cng mt thi im. Nu bn cho php con a ra sng kin v thc hin n, con bn s c
ng lc thc hin iu ny v tr chnh l ngi chu trch nhim v iu . Nhng
nu bn a ra gi v c gng thuyt phc con lm iu th chnh bn s phi m
nhn trch nhim. V tr s kh c ng lc thc hin.

Bn hy th p dng iu ny khi gip con lm bi tp v nh. Phn ln tr em u

tri qua giai on m vic lm bi tp v nh tht s l gnh nng. iu ny c bit ng
khi tr c cc biu hin chng i ngm ngm. Tuy nhin, bn hy nh rng i vi tr t
13 n 15 tui th mt s hnh vi chng i ngm ngm c xem l bnh thng.
 Hnh vi chng i ngm ngm tr thng nhm mc ch lm cho cc bc ph
huynh bc mnh. a s gia nh, mi quan tm chnh ca cha m chnh l im s. V tr
th hin hnh vi chng i ngm ngm ca mnh bng cch khng chu lm bi tp v nh.
Cha m cng ch trng n vic hc ca tr, tr li cng c khuynh hng chng li iu .
V bn hy ghi nh iu ny: Bn khng c lm bi tp v nh gim con v nu khng,
tr s khng c trch nhim v i chnh bi tp v nh ca mnh. V cng khng cm nhn
c trch nhim ca mnh, tr cng t c ng lc hon thnh bi tp.

Nu mun nng cao trch nhim v ng lc hc tp ca con ci, bn phi tha nhn
mt thc t rng lm bi tp v nh l trch nhim ca con, ch khng phi ca bn. Lm
sao bn lm c iu ny? Hy th hin con bn bit rng bn rt vui c gip con
lm bi tp v nh. Nhng tr c trch nhim i vi vic hc ca mnh, bn khng lm
bi tp gim con m hy con t lm.

Chng hn, nu con bn ang b tc trc mt bi ton kh, bn khng nn lm h con

m hy ging gii con hiu cch x l dng bi tp ny. Sau , hy con t nghin
ngm v tm ra cch gii bi ton .

D nhin, s c lc bn phi lm sng t nhng im m con bn cha hiu hoc cho

con thm thng tin. iu ny l cn thit, min sao bn khng nhn lnh trch nhim m
con bn phi gnh vc. Nu bn thy mnh tham gia qu nhiu vo vic gii bi tp v nh
ca con, hy tm cch chuyn trch nhim ny sang cho con. C th im s ca con bn
tm thi b st gim nhng iu ng qu chnh l kh nng nhn lnh trch nhim v s
t lp ca tr s tng ln. Khi , bn c th cng con khm ph nhng iu th v khc
trong cuc sng thay v ch tp trung vo vic hc hnh.

Cho n nay, vic ng vin tr bng cch em a ra sng kin v chu trch nhim
v hnh vi ca mnh dng nh vn cn l mt iu xa l i vi nhiu bc ph huynh.
Phn ln tr u c t vo tnh hung l b m hoc thy c gio a ra sng kin v
m nhn lun trch nhim hc tp ca em. Chng ta lm iu ny v ta thc s quan tm
chm sc tr v tin tng rng iu s gip con em mnh nhiu hon. Tuy nhin, y l
mt quan im hon ton sai lm.

p dng ngn ng tnh yu ca. tr

Tr s c ng lc v t c thnh tch cao nht trng khi cm thy an ton
trong tnh yu ca cha m. Bn c th gip con tng cng kh nng tri nghim cuc sng
nu thng xuyn s dng ngn ng tnh yu c bn ca con vo bui sng trc khi con
i hc v bui chiu khi con tr v nh. y l hai thi im quan trng trong cuc sng
ca tr. S quan tm ca b m s mang n cho tr cm gic an ton v tr s can m i
u vi mi th thch trong ngy.

Chng ta hy cng xem xt trng hp ca b Leigh Ann - 9 tui. Sau khi bit v nm
ngn ng tnh yu, m c b thay i mt s sinh hot thng ngy ca hai m con. Ch
tm s:

- Tht kh tin l iu ny li c th lm thay i cuc sng ca Leigh n vy. Mt

ngi bn ca ti cho bit hiu qu ca vic s dng ngn ng tnh yu ca con trc
khi con n trng v sau khi con tr v nh. Ti p dng theo b quyt ca ch y v gn
nh n hiu qu ngay tc th.

Ch k li:

- Bui sng l thi im bn rn ca gia nh ti. Chng ti ra khi nh lc 7 gi, xe

but n Leigh i hc vo lc 7 gi 30 pht, cn ti th i lm khong 7 gi 50 pht. Mi
ngi t lm phn vic ca mnh v s giao tip ngha duy nht trc khi chng ti ri
khi nh l cho tm bit nhau.

Bit b Leigh Ann nh gi cao hnh ng tn ty ca cha m nn ch hi con gi:

- Nu m c th lm mt vic g vo bui sng gip con cm thy vui v hon th

con mun l g no?

- M oi, con mun c m chun b cho con ba sng m con thch nht. Tht l tuyt
nu m c th lm c iu cho con.

D rt ngc nhin vi ngh ny ca con nhng ch ng ngay. Bui sng hm sau,

ch chun b cho con ba n sng tht ngon lnh.

Ngay lp tc ch nhn ra s khc bit trong thi ca Leigh. Con b cm on m lin

tc v i hc trong tm trng rt vui v.

Ba ngy sau, ti thc hin nhng hnh ng tn ty vo bui chiu khi chu i hc
v. Ngy u tin, ti lm mt t bnh quy. Khi Leigh v n nh, ti ni vi chu: Leigh ,
m c lm cho con mt t bnh quy. Con c mun ngh ngcr v n mt t bnh khng?.
Sau , ti mang n cho chu mt ly sa v c hai cng tr chuyn v nhng vic xy ra
trong ngy. Bui chiu hm sau, ti sa chic o m mi cho Leigh. Khi con b bc vo
phng, ti ni: Con yu, hm nay m sa li cho con chic o m. Con hy mc th
vo xem c va v i con khng nh. Hm , con b m hn ti v bo rng: Con cm 071
m rt nhiu.

Ti lng nghe nhng yu cu ca Leigh, ghi vo trong mt quyn s v dn thc

hin chng th hin tnh yu ca mnh i vi con.

Ti thc hin nhng iu ny cch y bn thng. Khc bit ln nht m ti nhn ra

l Leigh hc hnh tch cc hon. Ti thy con b vui v hon v mi quan h gia hai m con
cng tr nn gn gi hon.

Nu ngn ng tnh yu c bn ca Leigh Ann l c ch u ym yu thng th mt ci

m hn u ym khi c b i hc vo mi bui sng v vng tay yu thng khi c b tr v
nh cng mang n tc dng tng t.

Nu bn khng th c mt nh khi con i hc v th hy th hin tnh yu thng ca

mnh vi con ngay khi bn bc chn vo nh. Vic bn th hin tnh yu thng vi con
vo bui sng v bui ti ng ngha vi vic bn lm c iu ngha nht trong vic
gio dc con ci mi ngy. V iu ny s mang n ng lc tch cc cho con tr c trong
hc tp ln trong cuc sng.
 Chng IO

S G I N D V T N H YU
S gin d v tnh yu c mi lin h gn gi vi nhau hn chng ta ngh. Chng ta
thnG d t ra tc gin vi nhng ngi m ta yu thng. C th bn cm thy ngc
nhin khi c v chng m t s gin d trong cun sch ni v tnh yu ny. Tuy nhin,
s tht th cm gic yu thng v tc gin thng song hnh cng nhau.

Gin d l mt trong nhng cm gic to ra nhiu sng gi nht trong cuc sng gia
nh. N c th dn n nhng mu thun khng ng c v khin khng kh gia nh tr
nn cng thng, ngt ngt. V phn ln cc kh khn trong cuc sng ca chng ta u bt
ngun t vic ta khng bit cch kim ch s gin d ca mnh. Tuy nhin, phi tha nhn
rng i khi s gin d c mt vai tr tch cc trong i sng ca chng ta cng nh trong
vic nui dy con ci. Khng phi mi s gin d u gy hi. C th bn cm thy gin d
bi bn mong mun mang li s cng bng v tt p cho ai (bao gm con bn). Mc
ch ti cao v chnh ng ca cn gin d chnh l ng vin chng ta lm nhng vic
ng n v sa cha nhng iu sai tri. M, cc b m thnh lp hip hi MADD
(Hi cc b m phn i nhng ti x say ru) sau khi mt ti x say ru gy ra ci cht
ca mt em nh. y l hnh ng gin d mang ngha tch cc bi cc b m ny gy
sc p chnh ph a ra cc b lut nghim khc hn i vi nhng ngi li xe say
ru.

Tuy nhin, thng thng, s gin d to ra nhiu vn hn l gii quyt c vn .

Ging nh nhng cm xc khc, s gin d thng bc pht bt ng v kh kim sot.
Chng ta rt kh kim ch c cn gin d m n thng khng ch chng ta. Khi gin
d, ta khng nh gi c iu g ng i vi bn thn cng nh nhng ngi xung
quanh, hoc ta c gng tm cch sa cha sai lm bng nhng hnh ng ch k.

M i ngu hi ca. s gin d i vi tr

Chng ta thng t am hiu v s gin d, chng hn nh ti sao ta li cm thy tc
gin, ta th hin chng ra sao hay lm th no x l chng. Nu khng hiu r c cn
gin d ca mnh v x l n ng n, chng ta s khng th dy cho tr cch x l cn
gin d ca tr. Thc t l c cha m v con ci u tc gin hng ngy.

C th bn cm thy ngc nhin khi bit rng mi him nguy ln nht i vi con tr
chnh l s gin d. Nu khng bit cch x l tt cn gin ca mnh, tr s gp nhiu rc
ri v cm thy b tn thong. iu ny nh hng trc tip n cuc sng ca tr - t vic
hc tp cho n cc mi quan h xung quanh, v vy, iu bn cn lm l hy c gng bo
v tr, c trong hin ti ln tong lai.

Tuy nhin, tin mng l nu con bn bit cch x l con gin d th cuc sng ca tr s
din ra thun li hon. Khi , phn ln rc ri s c ngn chn v con bn c th iu
chnh con gin d theo hng tch cc hon.

Ngi trng thnh v cn gin d

Cc bc ph huynh cn phi hc cch x l con gin d ca bn thn khi tr chuyn
vi con ci. Tuy nhin, trn thc t, rt t ngi trng thnh bit cch x l tt con gin
d ca mnh. Nguyn nhn l do phn ln cc con gin c th hin trong tim thc v
nm ngoi nhn thc ca chng ta. t ngi trng thnh bit chuyn cch thc x l con
gin t bng bt sang chn chn. Trong khi iu ny nh hng trc tip n cc mi
quan h ca ngi y vi v/chng v con ci h.

Hy cng tm hiu cch x l con gin d thng thng ca mt gia nh di y.

Sau mt ngy lm vic mt mi, Je ff ackson ngi xem ti-vi trong phng khch. V anh
- Ellen, cng v cng mt mi ra chn trong bp. Khng kh gia nh rt nng n. Mt lc
sau, cu con trai ca h bc xung hi xin m mt t bnh quy. v ang khng vui nn
Ellen p:

- Ti nay con khng n ht phn n ca con. v th con s khng c n bt k th g

na.

Cu b tht vng bc vo phng khch v ly mt thanh ko . Cha em hi:

- Con lm g ? Con khng nghe m ni khng c n g c sao? Con khng c n

ko!

Cu b ri khi phng v nm pht sau th quay li vi qu bng r trn tay. Cu hi:

- Con n nh bn Bobby choi c khng ?

- Khng, con khng c n nh bn Bobby.

- Je ff tr li con, ging gay gt. - Con cha lm xong bi tp v nh. M con ngng
ngay vic tng bng i!

Cu con trai m qu bng i xung nh bp:

- M oi, con qun mang sch bi tp v nh ri. Con c th n nh bn Bobby mn

sch khng ?

Va ni, cu va tng bng. Ngay lc , qu bng roi xung bn n lm chic cc roi

xung nn nh, v tan tnh.

Je ff nghe thy ting v vi bc ngay vo bp:

- Cha bo con ng tng bng co- m! Ngay sau , anh nm ly cnh tay con trai,

li xnh xch vo phng khch v y con ngi vt xung nn nh, ht ln:

- Cha ni bao nhiu ln ri h? Con c nghe li cha ni khng?

Ellen chy n m con, bt khc:

- Anh thi ngay i. Anh lm con cht mt!

Je ff tc gin ng lng xung gh, tip tc xem ti-vi. Cu con trai chy vo phng mnh
khc to ln cn Ellen cng b vo phng. Khng kh gia nh thm ch cn nng n hon
trc.

Nh vy, trng thi cm xc bao trm trong gia nh Je ff lc ny chnh l tc gin.

Ellen tc gin vi Je ff v anh khng gip ch ra chn bt. Je ff gin d vi con trai v cu b
khng chu nghe li anh. Trong khi , cu con trai li cm thy gin d nht v cha k
lut mnh qu nng. V Ellen tip tc gin chng v anh hnh x th bo vi con.

Hnh ng bc pht ca Je ff chng nhng khng gii quyt c vn g m cn lm

cho mi th tr nn t hi hon. Chng ta cha bit cu con trai s lm g vi con gin d
ca mnh. C th sau , d cu b vn vng li cha v hnh ng nh th mi vic u n
tha chng na th con gin d ca em vn c nguy c xut hin v sau.

V by gi, chng ta hy th tm hiu khng kh gia nh Je ff trong mt hot cnh

khc.

Sau ba ti, Ellen dn chn vo bn ri bc vo ngi cnh chng. Sau mt lc tr

chuyn vi chng bng ngn ng tnh yu c bn ca anh, ch ni:

- Em c mt vic mun trao i vi anh. Nhng em mun bit lc ny anh c sn sng

tr chuyn hay khng, hay l em s i cho n khi chng trnh tivi kt thc.

Sau , Ellen quay tr vo bp hoc i qua mt phng khc ngi ngh ngi. Khi chng
sn sng tr chuyn, Ellen c th bnh tnh chia s cm gic khng cng bng khi anh
khng gip ch dn dp v ra chn bt sau ba ti, trong khi ch cng phi lm vic c
ngy v cn phi chun b ba ti na. Ellen ni vi chng rng ch mong i anh nhiu
hn na trong thi gian sp ti. Nu Ellen v Je ff trao i nh vy th c l li ngh n
bnh quy ca cu con trai ca h c x l theo cch khc hn. V khi cu b tng bng
trong nh bp ln th hai, Je ff c th bc vo, thu tri banh ca con v gii thch vi con
v hnh ng sai tri bng ngn ng yu thng c bn ca cu b. Sau khi a ra hnh
pht, anh c th tip tc dng ngn ng tnh yu ca con trai thm mt cht na. Nu Je ff
lm c nh vy th khng kh trong gia nh anh thay i theo chiu hng tch cc
hon rt nhiu.

Nh bn thy , vic dy con bit kim sot con gin l nhim v v cng quan trng.
Nhng bc ph huynh khng th kim sot con gin d ca mnh s khng th dy con lm
c iu . Hy tm kim thng tin h tr nu bn cha bao gi hc cch kim sot con
gin d ca bn thn. Khi , bn c th dy con x l con gin d bng nhng v d thc
t v b ch.

Dy con rn luyn tnh cch

Vic hc cch x l con gin d s nh hng rt ln n s pht trin tnh trung thc
ca tr - vn l mt trong nhng tnh cch quan trng nht ca con ngi.

Nu tr khng hc c cch x l con gin d, chc chn qu trnh pht trin tnh
cch ca tr s b nh hng. V iu ny s th hin qua s thiu trung thc tr khi ln
ln. Cng x l km con gin d ca mnh, em cng c thi th nghch i vi ngi
ln. V y chnh l nguyn nhn khin tr khc t nhng gi tr tinh thn m b m
mang n. Trong khi , bng cch rn luyn cho con cch kim sot s gin d, bn s
gip tr pht trin mt nhn cch tt p.

v bn cht, gin d l mt phn ng bnh thng ca con ngi. Chnh v th, ta

khng th ni l n tt hay xu hon ton, vn khng phi l s gin d, m chnh l
cch kim sot con gin d .

Gip tr x l s chng i ngm ngm

iu ng bun l khng phi ai cng bit cch kim sot c s gin d ca mnh.
Mt hnh thc x l con gin d kh ph bin v nguy hi chnh l s chng i ngm
ngm.

Chng i ngm ngm xy ra khi ta th hin s gin d ca mnh mt cch gin tip,
th ng. l thi cong quyt lm ngc li mong mun ca nhng ngi c
quyn lc. D nhin, ngi c quyn lc i vi tr chnh l cha m.

Chuck - mt cu b 15 tui - kh thng minh v thng t im cao trong hc tp.

Mi ngy, em u chun b bi rt k lng trc khi n lp. Tuy nhin, mi khi gin cha
m, Chuck u khng chu hc bi v c tnh b im km. Hnh vi ca Chuck l mt s
chng i ngm ngm ph bin.

Cch nhn ra s chng i ngm ngm ca tr

C nhiu cch gip cc bc ph huynh nhn bit s chng i ngm ngm ca con.
Vic nhn din c iu ny c vai tr rt quan trng v n s gip cc bc ph huynh bit
c nguyn nhn dn n nhng hnh vi sai tri tr.

Trc tin, khi chng i ngm ngm, tr s c nhng biu hin bt thng. Chng
hn, vi kh nng ca Chuck, vic cu b b im s thp l iu rt v l.

Th hai, bn c th nghi ng con ci mnh ang c hnh vi chng i ngm ngm nu

thy mi n lc ca bn u khng h thay i c con. Mc ch ca s chng i ngm
ngm ca tr chnh l khin cho bn tc gin. Chnh v th, d cho bn c lm g chng na
th tr cng khng bao gi chu thay i.

Mi n lc ca cha m v thy c gio cng chng th gip Chuck ci thin im s ca

em. H gip Chuck lm bi tp v nh, ha thng cho cu b nu cu t im tt. Thm
ch h cn p dng hnh pht i vi cu b. Th nhng, mi bin php u ch pht huy
tc dng trong mt thi gian ngn. Nh vy, cc bc ph huynh rt kh ng ph vi s
chng i ngm ngm ca tr. Trong tim thc, Chuck mun ph hng mi bin php ca
cha m v thy c bi mc tiu su xa ca em chnh l lm cho h tc gin.

Th ba, d mc ch ca hnh vi ny l nhm khin cho cha m v thy c tc gin

nhng chnh tr mi l ngi b gnh chu hu qu nng n nht bi cc mi quan h trong
hin ti cng nh tng lai ca em s b nh hng nghim trng.

S chng i ngm ngm trong giai on thiu nin

Ch c mt giai on trong cuc i m hnh vi chng i ngm ngm c coi l bnh

thng, l giai on tr bc vo tui thiu nin, tc l khong 13 n 15 tui. giai
on ny, hnh vi chng i ngm ngm tr c th c xem l bnh thng nu n
khng gy ra thit hi cho ai. iu quan trng l tr hc c cch x l con gin d theo
cch chn chn v vt qua c giai on kh khn ny. Nu tr khng lm c iu ,
hnh vi ny s tr thnh mt phn vnh vin trong tnh cch ca em. Khi ln ln, tr s s
dng hnh vi ny chng i li sp, bn b, v/chng, con ci.

Khi tui con ci mnh by gi, chng ta c rt t hnh vi chng i ngm ngm.
nng thn, mt cu b gin cha c th ch dt con b ci nh mnh ln u ln tri. thnh
ph, mt s cu b thnh thong t tp thnh mt nhm nghch ngm ly bugi xe ca ai
ri len ln tr li cho ngi ch xe km may mn y. Trong khi ngy nay, tr c nhiu
la chn thc hin cc hnh vi chng i ngm ngm ca mnh hon. i khi, nhng
hnh vi ny ht sc nguy him: hc hnh sa st, ht thuc, ma ty, bo lc, phm ti... V
khi cc em i qua giai on ny th nhng tn tht nghim trng i vi c i em cng
xy ra.

Trong vai tr cha m, bn cn phn bit gia hnh vi chng i ngm ngm v hi vi
hnh vi bt thng c hi ca tr. Chng hn, vic qun giy v sinh ln trn cnh cy hay
khng dn dp phng c l nhng hnh ng th hin s chng i ngm ngm ca tr
trong giai on nin thiu. Tuy nhin, y l nhng hnh vi hon ton v hi. Tong t,
nhng hot ng nh leo ni, p xe ng di... c th gip tr tha mn khao kht mo
him ca mnh v vt qua kh khn ny mt cch sun s.

Hy nh mc tiu ca bn khi tm cch gip con vt qua giai on ny chnh l dy

tr kim sot c cn gin d trc khi tr bc qua tui 17. Tr ch vt qua giai on
c s chng i ngm ngm mt cch d dng khi hc c cch thc x l cn gin d
ca mnh tht chn chn.

Rt nhiu ngi trng thnh cha vt qua c giai on ny nn h cng c

nhng hnh vi chng i ngm ngm. a s chng ta khng hiu c bn cht ca s gin
d cng nh cch thc kim sot n. Nhiu bc ph huynh mc phi sai lm khi ngh
rng mi hnh vi gin di con tr u l sai tri v cn c trit tiu bng k lut.
Phong php ny khng h mang li tc dng bi n khng dy cho tr cch x l con gin
d theo hng tch cc. V kt qu l tr s tip tc mc sai lm cho n khi bc vo tui
trng thnh, ging nh iu cha m em tri qua trc y. Hnh vi chng i ngm
ngm cng l nguyn nhn ca nhng tht bi trong trng i hc, trong cng s v trong
gia nh ring ca tr v sau. Chnh v th, iu m cc bc ph huynh cn lm l hng
dn tr cch kim sot con gin d mt cch ng n.

Sm dy con cch phn hi ng n

R rng, bn khng th i cho n khi con bc vo tui thiu nin mi dy con cch
x l con gin d. D khng mong i con c kh nng kim sot con gin d thi im
su hay by tui nhung bn cn phi bt u dy con ngay t giai on ny.

Dy con kim sot con gin d l mt trong nhng nhim v kh khn nht ca cc
bc ph huynh. Tr thng th hin s gin d ca mnh qua li ni hoc hnh ng, v c
hai cch ny u rt kh x l. Cc bc ph huynh thng khng hiu c cch biu hin
con gin d ca tr cng nh cch kim ch chng. Kt qu l h khng bit cch phn hi
li con gin di ca tr v mc phi sai lm.

Hy nh rng tr thng th hin s gin d ca mnh bng li ni nhiu hon hnh

ng. V th, khi con ni ra nhng li gin di, bn hy hng dn con kim sot con gin
mt cch chn chn.

Khi con ln su hoc by tui, bn cn tm cch ngn cn v loi b nhng hnh vi

chng i ngm ngm chng khng n su vo tim thc ca tr. Cch u tin v cng
l cch quan trng nht chnh l bn hy gi cho khoang tnh cm ca tr lun trn y.
Nguyn nhn chnh khin tr t ra gin d v c nhng hnh vi sai tri l khoang tnh
cm ca em trng rng. Khi bn thng xuyn s dng ngn ng tnh yu c bn ca con,
bn s lm y khoang tnh cm v ngn chn c nhng hnh vi chng i ngm
ngm ang m chi bn r trong tim thc ca tr. Lc y, tr s khng cn hi cha m
cu hi: Cha m c yu con khng? na. D nhin, khoang tnh cm trng rng khng
phi l nguyn nhn duy nht gy ra hnh vi sai tri hay s gin d tr, nhng l
nguyn nhn ph bin nht.

Tip n, bn nn nh rng con tr khng c cch no bo v mnh trc nhng cn

gin d ca cha m. Khi bn trt s gin d ca mnh ln con, cn gin s ngm vo tr
ngay lp tc. Nu vic ny xy ra thng xuyn, tr s th hin cn gin d ca mnh bng
nhng hnh vi chng i ngm ngm, v vy, bn cn bnh tnh tr chuyn vi con con
c c hi bc bch tm s. C th vic lm chng my d chu nhng l iu bn cn
phi thc hin. Th nhng, iu ng ni l khi nghe con tr tm s, phn ln cc bc ph
huynh li t ra gin d vi con: Sao con dm n ni nh th v i cha m vy h? Con
khng c ni v i cha m nh th, hiu cha?. Trong trng hp ny, tr ch c hai s
la chn: hoc vng li v khng ni ra s gin d ca mnh, hoc khng cn tun li cha
m na. V c hai iu ny bn u khng h mong i, phi khng?

Gip tr vt qua. cn gin d

Rt nhiu bc ph huynh hiu c con gin d ca con em mnh bng cch s
dng m hnh Chic thang Gin d di y. Trong qu trnh dy d con ci, bn s phi
tm cch gip cho con vt qua tng nc mt ca Chic thang Gin d, trnh mi biu hin
tiu cc. Mc tiu ca vic lm ny l gip tr chuyn t hnh vi chng i ngm ngm
hoc nhng ngn t nng n sang cch phn hi bnh tnh tm kim gii php ph hp
nht. y l mt qu trnh di i hi cc bc cha m phi khng ngng dy d, lm gong
v kin nhn. Do qu trnh chuyn bin tr din ra kh chm chp nn cc bc ph huynh
thng kh nhn ra s thay i tr

Chic thang gin d

TC H cc
1. D CHU - TM GII PHP - TP TRUNG VO s GIN D - KM NN
KHNG THAN PHIN - SUY NGH L-GIC.

2. D CHU - TP TRUNG VO s GIN D - KM NN KHNG THAN PHIN

- SUY NGH L-GIC.

N A TC H cc N A TIU cc
3. TP TRUNG VO S GIN D - KM NN KHNG THAN PHIN - SUY
NGH L-GIC - Bt u kh chu, to ting.

4. KM NN KHNG THAN PHIN - SUY NGH L-GIC - Kh chu, to ting -

Thay th s tc gin bng nhng cm xc tiu cc khc.

5. TP TRUNG VO S GIN D - KM NN KHNG THAN PHIN - SUY

NGH L-GIC - Kh chu, to ting - Dng ngn t chng tr.

6. SUY NGH C L-GIC - Kh chu, to ting - Thay th s tc gin bng nhng cm

gic tiu cc khc - Bt u on trch.

B T u TIU c c
7. Kh chu, to ting - Thay th s tc gin bng nhng cm xc tiu cc khc - Bt u
on trch - C x l mng.
 8. Kh chu, to ting - Thay th s tc gin bng nhng cm xc tiu cc khc - Bt u
on trch - Dng ngn t chng tr - C x l mng.

9. Kh chu, to ting - Chi th - Thay th s tc gin bng nhng cm gic tiu cc

khc - Bt u on trch - Dng ngn t chng tr - C x l mng.

10. TP TRUNG VO CM GIC GIN D - Kh chu, to ting - Chi th - Thay th

s tc gin bng nhng cm xc tiu cc khc - Nm c- C x l mng.

11. Kh chu, to ting - Chi th - Thay th s gin d bng nhng cm gic tiu cc
khc - Nm c - C x l mng.

TIU cc
12. TP TRUNG VO CM GIC GIN D - Kh chu, to ting - chi th - p ph
- Dng ngn t chng tr - C x l mng.

13. Kh chu, to ting - Chi th - Thay th s gin d bng nhng cm xc tiu cc

khc - p ph c - Dng ngn t chng tr - C x l mng.

14. Kh chu, to ting - Chi th - Thay th s gin d bng nhng cm xc tiu cc

khc - p ph - Dng ngn t chng tr - Dng tay chn chng tr - C x l
mng.

15. C hnh vi gy hn tiu cc.

Ngun: Cun How to Really Love Your Angry Child, tc gi Ross Campbell
(Colorado Springs: Cook, 2003).

Bn s nhn ra rng hnh vi chng i ngm ngm nm nc thp nht ca bc thang.

N i din cho s gin d khng kim sot c. v hnh vi ny rt ph bin trong sut
nhng nm nin thiu ca tr nn bn s phi x l n tr khng nguyn v tr . Nu
khng lm c iu ny, tr s gp nhiu tr ngi v sau. Hy nhc nh bn thn rng con
bn ch c th vt qua tng nc mt. Nu mong mun qu trnh ny kt thc sm, c th
bn s cm thy nn lng. i lc, bn s phi ch i mt thi gian trc khi con bn sn
sng bc sang nc k tip. iu ny i hi bn phi kin nhn v khn ngoan, nhng kt
qu t c lun xng ng vi s ch i ca bn. Khi quan st s gin d ca con, bn
cn xc nh xem tr ang u trn Chic thang Gin d bit mnh nn lm g tip
theo.

Ti vn cn nh kinh nghim chng my hay ho v nhng ln gin d ca David - con

trai chng ti, khi n 13 tui. i khi thng b th hin s tc gin theo nhng cch thc
m ti khng mun chng kin. Ti phi thc hin mt s bc vi chnh mnh. Ti bit
rng vic David th hin ccm gin d ca n s gip ti bit c n ang u trn
Chic thang Gin d. Ti t nh: No Davd, hy cho con gin d bc pht ra
ngoi, bi v khi , cha m& c th hiu c con . D nhin, ti khng ni ra iu ny
vi David.

Mt l do khc khin ti mun David bc l s gin d l khi thng b vn cn gi cho

ring mnh th con gin d s chi phi gia nh ti. Th nhurng, khi bc l con gin ra
ngoi, thng b s t hi bn thn: By gi mnh nn lm g y. Lc y, ti s vo mt
v tr thun li dy bo con.

Vic David ni ra nhng li ni gin d c th s gip ch thng b nhiu hon. Khi

, thng b s t c kh nng ni di hay c nhng biu hin khng tt khc nh chng i
ngm ngm, kt bn vi nhng ngi xu, tham gia cc tr bo lc... iu ny cng s c
ch cho con bn. Hy cho tr th hin s gin d ca mnh bng li ni v bn s bit
c tr ang u trn Chic thang Gin d. Nh , bn c th loi b c nhng
hnh vi chng i ngm ngm ca con.

Cho php con th hin s gin d bng li

C l bn cm thy rng cch dy con ny tht kh chp nhn. Vic cho php tr ni ra
nhng li gin d dng nh l qu nung chiu tr. Tuy nhin, suy ngh ny khng ng.
Bn hy nh rng bt k tui no, con tr chng ta cng th hin s gin d mt cch
t nhin, bc pht. Bn khng th dy con cch th hin s gin d chn chn hon nu ch
buc tr ngng ngay con gin d . Nu bn lm nh vy, con gin ca tr cng b nn
v tr s c hnh vi chng i ngm ngm.

V vy nu bn mun dy con kim sot con gin d mt cch chn chn, bn phi cho
php con th hin con gin bng li ni. Sau , hy du dt con bc tng nc trn Chic
thang Gin d. Bn nn nh rng mi s gin d u cn c bc bch ra thnh li hoc
thng qua hnh ng. Nu khng lm c iu , hu qu tt yu l tr s c hnh vi
chng i ngm ngm.

Khi con bn ni ra nhng li gin d, iu khng c ngha l tr bt knh vi bn.

bit tr c tn knh mnh hay khng, bn hy t hi cu hi sau: Thi ca con i
v i nhng mnh lnh ca mnh ra sao?. a s tr em u th hin s tn knh ca mnh
vi cha m n 90% thi gian ca chng. Nu iu ny ng i vi con bn th khi tr tht
ra nhng li gin d, bn nn xem l mt c hi thun li dy bo con tt hn.

C th bn t hi: Chng phi l qu bt cng nu ti phi t ra vui mng khi con ti

th hin con gin ca n bng li, cn bn thn ti th phi t kim ch chnh mnh?.
Chng ta u bit rng vic lm ny chng h d dng. Tuy nhin, khi bn hnh ng theo
cch ny, bn buc mnh phi hnh ng chn chn. Lc y, bn ang gip bn thn v
gia nh mnh thot khi nhng hu qu t hi v sau.

Vy chng ta phi lm th no i vi nhng tr thng th hin cn gin d bng li,

hoc khi chng khng cm thy tc gin v mt s kin hay mi quan h c bit no ?
ng vy, mt s tr th hin s gin d ca mnh gy p lc vi cha m hoc vi vnh
iu g . y l iu khng ph hp v phi c chn chnh. Bn cn chnh sa tr ngay
khi tr c nhng ngn t hoc hnh vi sai tri. Tuy nhin, bn cn ghi nh quy tc lm cha
m c bn: nh nhng nhng cng quyt.

iu ny nghe c v kh hiu nhng thc t l vic bn cho con th hin s gin d

ca mnh bng li ni s to iu kin thun li gip bn dy d con tt hn. Chng ta s
tho lun v iu ny ngay sau y. iu bn nn lm l hy kim ch bn thn khi con tr
ni ra nhng li gin di. D nhin, nu cn tc gin ca tr ch nhm mc ch to p lc
cho bn th bn cn nghim tr n ging nh mi hnh vi sai tri khc. D vy, bn cn s
dng hnh thc k lut ph hp ch khng trt s gin d ca mnh ln con. Bn hy nh
nhng nhng lun cng quyt vi con.

Thi im d con
Hy nh rng, thi im tr th hin s gin di cng chnh l thi im thch hp
dy d tr. v vy, hy dy con khi c hai u bnh tnh v thit lp c trng thi cm
xc tt p. Tuy nhin, bn ng i qu lu, nu khng, bn s khng tn dng c c
hi va xy ra. Ngay khi mi vic gia bn v con n nh, bn hy ngi xung bn cnh
con v thc hin ba iu sau. Nhng iu ny s gip bn dy d con bit cch x l cn
gin ca em theo hng tch cc.

1. Hy ni vi con rng bn s khng la mng chng. c bit, nu con bn thng

phn ng tt trc mnh lnh ca cha m th c th tr s cm thy hi hn v nhng hnh
ng ca mnh. Nu bn la ry tr, tr s khng bao gi th hin cn gin d ca mnh na
v khi , bn s khng c c hi gip con vt qua Chic thang Gin d. Vic dy d con
cng bao gm c vic bn chp nhn con ngi ca tr v lun mun bit cm xc ca con,
d con ang vui, bun hay gin d.

2. Khen ngi con v nhng iu con lm ng. Bn c th ni vi con rng: "Con

cho cha m bit rng con ang gin d. Con khng trt con gin ln em con hay ch
cn nh mnh. Con cng khng nm i c hay t gy thong tch cho mnh. V
iu rt tt. Bn cn nu ra mi iu ng n tr. Khi tr ni ra nhng li gin di,
ngha l em lm iu ng n v trnh c sai lm.

3. Gip con vt ln tng nc ca Chic thang Gin d. Mc tiu ca vic lm ny l

nhm gip con tin gn n nhng biu hin gin di theo hng tch cc. Bn nn a ra
cho con mt yu cu hn l mt li cm on. Thay v ni: ng bao gi ni v i m bng
ci ging na nh, bn c th ni: Con trai , t gi tr i, con ng ni v&i m bng
ci ging na, c khng?. D nhin, iu ny khng c ngha rng con bn s khng
bao gi ti phm na nhng n s to iu kin khi khn ln, tr s t t b iu .

Dy con l mt qu trnh di v y kh khn. Tuy nhin, di s du dt ca bn, con

tr s t ng lm nhng iu ng n m khng i nhc nh. Phi hp gia vic dy
bo con vi vic nu gng tt s gip con bn t rn luyn bn thn tt hn.

Tnh yu v s gin d
Mt ln na, tnh yu thng v iu kin chnh l yu t quan trng nht nh hng
n vic dy d tr kim sot con gin d. Khi bit rng mnh c yu thong v iu
kin, tr s phn hi tt hon i vi s dy bo ca cha m. V khi y, bn s c kh nng
t c mc tiu gip tr t n chn v mt cm xc khi tr bc vo tui 17.

y, chng ti nh ngha tnh yu l vic tm hiu nhu cu ca ngi khc v tm

cch p ng nhu cu . Vi nh ngha ny, mi ngn t v hnh ng sai tri u bt
ngun t vic thiu vng tnh yu. Chng ta khng th yu thong mt a tr m li i
x t bc vi n c. v vy, nu chng ta c khng khng rng mnh vn yu thong con
trong khi li i x vi chng khng ra g th li yu thong y s tr thnh v ngha.
Khi y, tr khng nhng khng cm nhn c yu thng m cn cm thy gin d v
ngh rng mnh khng c quan tm.

Chng ta u bit rng nguyn nhn khin nhiu ngi trng thnh gin d l v h
cm thy khng c cha m yu thong. H c th vin nhiu l do l gii cho s gin
d ca mnh nhng nguyn nhn su xa chnh l s thiu ht tnh yu. Nhiu ngi cho
rng: Nu cha m yu thcmg mnh, h khng i x v i mnh theo cch .

Tt nhin, chng ti cng khng cho rng vic nhn c tnh yu v iu kin s gip
tr loi b mi cm gic tc gin. Tt c chng ta u c lc gin d bi ta ang sng trong
mt th gii khng hon ho. V chng ti cng khng ni rng gii quyt con gin d
ca con, bn cn phi ng vi mi quan im ca chng. Tuy nhin, bn phi lng nghe
quan im ca con c th hiu c nhu cu ca tr. Sau , bn c th nh gi rng tr
mc sai lm hay ang b hiu nhm. i lc, c th bn cn phi xin li con. Thnh thong,
bn cn phi gii thch vi tr l do v sao bn li a ra quyt nh no v li ch tt
nht ca tr. Thm ch, nu con bn khng thch quyt nh ca bn chng na th tr vn
rt cm kch trc vic bn dnh thi gian lng nghe v thu hiu cm xc ca chng.

X l con gin d ca bn thn v dy con x l con gin d theo hng tch cc l

mt trong nhng nhim v kh khn nht ca cc bc cha m. Nhung phn thng m
chng ta t c tht to ln. Bn c th hon thnh nhim v ny bng cch s dng ngn
ng tnh yu co- bn ca con tr v gi cho khoang tnh cm ca con lun y. Khi , bn
s c c hi chng kin thy tr trng thnh v sng c trch nhim.
 Chng II

S D N G N G N N G T N H YU
TRO N G HN N H N
a ngi tng ni rng: Cch tt nht yu thng con ci ca mnh l hy yu
ngi sinh thnh ra chng. iu ny hon ton ng. Cuc sng hn nhn nh hng rt
ln n cch c x ca bn vi con ci cng nh cch tr tip nhn tnh yu thong .
Nu bn c mt cuc hn nhn tt p - c hai v chng i x vi nhau t t, tn trng v
ton vn - th khi , bn v ngi bn i ca bn s cm nhn c tnh yu ca nhau v
cng phi hp trong vic nui dy con ci. Ngc li, nu cc bn thng ch trch v
khng yu thng nhau th c hai s kh c th nui dy con ci tt. v cc con ca bn -
vn rt nhy cm - s nhanh chng nhn ra iu .

Tnh yu l nn tng quan trng nht ca mi cuc hn nhn hnh phc v vng bn.
Mi a tr u c khoang tnh cm ring, v ngi ln chng ta cng vy. Khi khoang
tnh cm ca ta trn y, ta cm thy th gii ny tht toi p bit bao. Ngc li, khi
khoang tnh cm ca ta trng rng, ta cm thy v cng au kh: V/Chng ti chng h
yu thng ti v cuc sng ca ta tr nn tht u m. a s rc ri v sai lm trong hn
nhn u bt ngun t khoang tnh cm trng rng.

cm thy c yu thong v nui dy con ci tt hon, bn cn s dng ng ngn

ng tnh yu CO bn ca v/chng mnh. Chng ti mun kt thc cun sch Nm ngn
ng tnh yu dnh cho tr em bng chong vit v ngn ng tnh yu ca cc bc cha m.
Hn bn cng nhn ra rng mt trong nm ngn ng tnh yu c ngha su sc i vi
bn hcm nhng ngn ng cn li. Khi v/chng bn th hin tnh yu i vi bn bng loi
ngn ng ny, bn thc s cm thy c yu thong. D nhin, bn thch tt c nm ngn
ng tnh yu, nhng loi ngn ng ny c ngha c bit i vi bn.

Him c cp v chng no li c chung ngn ng tnh yu vi nhau. Bn ng p dng

kinh nghim ca b m cho v/chng mnh. y l li lm c bn m chng ta thng mc
phi. C th cha bn khuyn bn: Con trai , hy tng hoa cho ngi ph n m con
thng yu nh. H rt thch c tng hoa. V th l bn c tng hoa cho v mi ngy
trong khi c y li t ra khng my thch th trc iu . vn nm ch bn khng
s dng ng ngn ng tnh yu c bn ca v bn. D nhin, v bn trn trng b hoa bn
tng nhng c mt loi ngn ng tnh yu c ngha su sc hn i vi c y.
 Nu v chng bn khng s dng ngn ng tnh yu c bn ca nhau th khoang tnh
cm ca c hai s dn cn kit. Khi v chng khng cn yu thng nhau mn nng nh
thu ban u na th s khc bit gia c hai s ngy cng gia tng. C hai s nh li nhng
pht giy hnh phc m mnh tng tri qua v mong mun c c n mt ln na. Th
nhng h li khng bit lm th no t c iu . Cng ngy, cuc sng gia nh
ca h cng tr nn t nht v nhm chn.

angyu hay bicyu th ng?

Rt nhiu ngi bc vo tnh yu thng qua vic phi lng ai . V sut giai on
u yu ng, h cm thy tnh yu ca mnh tht hon ho. H khng nhn ra nhng
thi tt ca ngi mnh yu thng. H cho rng tri nghim yu ng ca mnh l duy
nht v mnh l ngi u tin bit thng yu ai tht su sc. D nhin, theo thi gian,
h s i mt vi thc t ph phng v nhn ra nhng im yu ngi bn i ca mnh.
Phn ln tri nghim ang yu ca chng ta u kt thc nh th.

R rng, gia tnh yu tht s v cm gic ang yu c s khc bit. ang yu l

mt dng cm xc tm thi v c t c s vng bn. Tnh yu tht s li khc hn. l
dng cm xc m ta t nhu cu ca ngi mnh yu thng ln trn ht v mong mun
ngi y c hnh phc, thng hoa. Tt c chng ta u mong mun c ngi bn i
ca mnh yu thng tht s. Nu iu ny xy ra, chng ta s hnh phc tip nhn tnh
yu ca ngi y v n lc p tr li tnh yu ca h.

Tnh yu tht s i hi chng ta bit hy sinh cho ngi mnh yu thng. Phn ln
cc cp v chng tri qua thi k mt i cm xc rn rng ca thi ang yu v t hi
liu mnh c cn yu ngi bn i ca mnh hay khng. l thi im h phi la chn
gia n lc vun p cho cuc hn nhn ca mnh hoc n n u th n.

C th bn s ngh rng: C v tnh yu sau hn nhn kh khan qu nh? Chng l n

ch c th hin bng hnh vi ph hp thi sao?. Mt s ngi v/chng tht s mong
mun c nhn ngm pho hoa. Vy cn nhng ngi sao bng hay nhng qu bong bng
y mu sc th sao? Cm gic hi hp, nh mt lp lnh, n hn nng m hay s ng iu
trong quan h i la? V cm gic an ton khi bit mnh ng v tr s mt trong lng
ngi bn i ca mnh th sao?

D nhin, nhng cm gic ny khng c g sai tri. Thnh thong chng tr thnh si
dy gn kt mi quan h la i. Tuy nhin, chng ta li mong mun ngi bn i bit
cch lm y khoang tnh cm ca mnh. V ngi bn i ca ta ch c th lm c
iu nu ngi y hc c cch s dng ngn ng tnh yu c bn ca ta.

y chnh l iu Carla cm thy thiu trong hn nhn ca c. Mt ngy, c tm s vi

ch gi ca mnh:

- Em cm thy anh Rick khng cn yu em na. Mi quan h ca chng em tht nhm

chn v em thy rt c n. Em tng l u tin hng u trong cuc sng ca anh y.
Nhng by gi, c l em ri xung v tr th 20 - sau cng vic, nh golf, bng , cc
hng o sinh, b m, xe hi v nhiu th khc. C th Rick vui trc nhng iu em lm
nhng dng nh anh y xem iu l chuyn hin nhin. Anh y cng mua cho em
nhng mn qu d thong hoc gi hoa tng em vo dp quan trng nh l tnh nhn, sinh
nht ca em, k nim ngy ci... Nhng nhng mn qu ny chng ngha l g i vi em
ht.

C ni tip:

- Anh Rick cha bao gi dnh thi gian cho em. Chng em cha bao gi i choi cng
nhau, cha bao gi cng lm vic chung v rt t khi tr chuyn cng nhau. Ch ngh n
iu l em cm thy tc gin. Mt ln, em yu cu Rick dnh cho em thi gian chia s
th anh y li bo rng em ang ph phn anh y. Thm ch Rick cn bo em hy anh y
c yn. Anh y ni rng l ra em phi bit on v anh y lm vic chm ch, khng ru
ch v cng khng la di em bt c iu g. Nhung vi em, iu vn cha . Em mun
c mt ngi chng thong yu em tht s v dnh thi gian chm sc em.

R rng, Rick cha s dng ng ngn ng tnh yu c bn ca Carla. Trong khi anh
s dng ngn ng tnh yu qu tng th Carla li khao kht c c thi gian chia s
ca anh. Sau khi kt hn, Carla nhn c nhiu qu tng t chng v cm nhn c tnh
yu ca anh. Nhng do chng c pht l ngn ng tnh yu c bn ca Carla nn khoang
tnh cm ca c dn tr nn trng rng. Lc y, nhng qu tng ca anh khng cn c
ngha nhiu i vi c na.

Nu Carla v Rick c th khm ph c ngn ng tnh yu c bn ca nhau v hc

cch s dng chng th cm xc nng m trong tnh yu ca h c th quay tr li. Tt
nhin, khng phi l cm gic dam m ca giai on ang yu na, m l mt cm
xc khc quan trng hn rt nhiu - cm gic su lng c chng/v yu thng. H s
bit rng ngi bn i ca mnh tht s yu thng v tn trng mnh. y l cuc hn
nhn m tt c chng ta u m c, v n c th tr thnh hin thc khi c hai v chng
cng hc cch s dng ngn ng tnh yu chnh ca nhau mt cch thng xuyn. Lm
c iu ny, cc cp v chng c th nui dy con ci tt hn, cng nhau hp tc
mang n cho con cm gic an ton v c yu thng trn vn.

Chng ta hy cng tm hiu xem iu ny xy ra nh th no vi tng ngn ng tnh

yu nh.

Ngn t ng vin u thng

Mark tm s:

- Ti lm vic rt chm ch v kh thnh cng trong lnh vc kinh doanh. Ti ngh mnh
l mt ngi cha, ngi chng tt. Tt c nhng g ti mong i v mnh l c y hy
trn trng nhng iu ti lm. Th nhng, iu ti nhn c t v ch l nhng li ch
trch. Bt k ti lm vic mt nhc n mc no hay ti phn u ra sao, v ti cng khng
hi lng. Ti tht s khng hiu Jane mong i iu ti na. Ti ngh phn ln ph n
u vui khi ly c ngi chng nh ti. V sao v ti li hay ph phn nh vy nh?

R rng, thng ip ca Mark l: Ngn ng tnh yu ca ti l li khen ngi. C ai

ni l&i yu thong v i ti khng?.

Nhng Jane li khng bit g v ngn ng tnh yu ca Mark. C khng hiu c

thng ip ca Mark cng nh l do ti sao chng c cm thy khng c yu thng. C
lp lun: Mnh l ngi v m ang. Mnh chm sc cc con cn thn, cng n vic lm
n nh v lun chm cht bn thn lc no cng trng hp dn. Vy anh M ark cn
mun g hom na? a s n ng u cm thy hnh phc khi c tr v cn nh sch
s v c c nhng ba n m m bn v con.

Thm ch Jane cn khng bit c tm s ca Mark. C ch bit thnh thong chng

mnh ni a ln v yu cu c ngng ngay vic ch trch anh. Nu c v hi, c th Mark
s tha nhn rng anh thch nhng ba n ngon v nh ca sch s. Tuy nhin, nhng iu
ny khng p ng y nhu cu c yu thong ca anh. Ngn ng tnh yu c bn
ca Mark l li khen ngi v nu thiu nhng ngn t ny, khoang tnh cm ca anh s
khng bao gi y.

i vi nhng ngi v/chng c ngn ng tnh yu chnh l li khen ngi, cch th

hin s trn trng bng li hay th t ging nh nhng git ma ri trn khu vn ang
kh cn.

Em rt t ho v anh v cch x l tuyt v i ca anh trong tnh hung vi Robert.

Tht l mt ba n tuyt vi. Em xng ng lt vo bng xp hng nhng u bp

ti ba nht thgi& i!

Bi c nh mnh trng tht tuyt. Cm om anh vt v chm cht cho n nh vy.

, ti nay em m i ngt ngo lm sao!

Lu ri em khng ni ra iu ny, nhumg em bit anh rt vt v chm lo cho c

gia nh ta nh th ny. Em rt cm om anh v iu .

Em yu anh bit bao. Anh l ngi chng tuyt v i nht trn th gian ny!

Li khen ngi c th c ni hoc vit ra. Khi yu nhau, nhiu ngi vit th hoc
lm th tnh tng nhau. Vy ti sao chng ta li khng tip tc hoc lm sng li cch th
hin tnh yu ny sau khi kt hn? Nu bn thy vic vit th hoc lm th l qu kh
khn, bn c th mua mt tm thip v gch di nhng t ng th hin cm xc ca bn
ng thi c th thm mt vi dng ngn di.

Vic ni ra nhng ngn t ng vin trc mt cc thnh vin trong gia nh hay bn
b s mang n cho bn thm mt li ch khc. Khng nhng ngi chng/v bn cm
thy c yu thng m bn cn gip cho nhng ngi xung quanh hc hi cch ni
nhng li ng vin, khen ngi.

Nhng li ng vin yu thng s mang li hiu qu rt ln i vi nhng ngi c

ngn ng tnh yu c bn l li khen ngi.
 Thi gian chia, s
Jim vit th cho ti sau khi c quyn sch Nm ngn ng tnh yu: Ln u tin
trong i, ti nhn ra rng Doris phn nn rt nhiu v vic chng ti khng dnh
thi gian cho nhau - hi ngn ng tnh yu c bn ca c y thi gian chia s.

Trc y, ti lun kt ti c y l ch suy ngh tiu cc v khng bit trn trng

nhng g ti lm. Ti vn l ngi thch lao ng nn ti lun dn dp nh ca v sp
xp mi th tht ngn np. Ti ra xe hi, dn sn vn v cn ht bi trong nh na.
Nhng ti khng hiu c ti sao Doris li khng nh gi cao nhng iu m li
lun phn nn rng chng ti khng dnh thi gian cho nhau.

Ri khi c xong cun sch ca ng, ti nhn ra rng c y thc s nh gi cao tt

c nhng vic ti lm. Nhng iu khng mang li cho Doris cm gic c yu bi s
tn ty khng phi l ngn ng tnh yu c bn ca c y. v vy, iu u tin m ti
lm l ln khoch mt k ngh cui tun dnh ring cho hai v chng. Chng ti
khng c nhng k ngh cng nhau trong sut nhiu nm lin. Khi Doris bit c iu
ny, c y vui mng nh mt a tr sp c i ngh h cng cha m v y .

Sau tun l c bit , Jim xem xt li tnh hnh ti chnh ca hai v chng v quyt
nh s i choi vi nhau vi thng mt ln vo dp cui tun. H cng i du lch, thm ving
nhiu vng min khc nhau trn t nc. Bc th ca Jim tip tc: Ti cng ni vi
Doris rng ti mun v chng chng ti dnh 15 pht mi ti chia s v i nhau nhng
vic xy ra trong ngy. V ti nhit lit hoan nghnh v t ra ht sc ngc nhin khi thy
ti a ra xut ny.

T sau tun l i chi u tin, thi ca Doris hon ton thay i. V ti lun
vui v, suy ngh tch cc v ci ni lun ming. Lc no ti cng thy nim vui hin hin
trong i mt c y. Doris cm n v nhng vic ti lm trong nh. V nht l v ti
khng cn ch bai na. Vng, ngn ng tnh yu c bn ca ti chnh l l&i khen ngi.
Sut nhiu nm qua, c hai chng ti u cha tng cm thy hnh phc n th. iu
duy nht chng ti hi tic l khng pht hin ra ngn ng tnh yu c bn ca nhau
sm hn.

Hng ngn cp i khc cng tri qua nhng iu tng t nh nhng g Doris v Jim
tri qua khi h pht hin ra ngn ng tnh yu CO bn ca nhau. Ging nh Jim , chng
ta phi hc ngn ng tnh yu c bn ca v/chng mnh v thng xuyn s dng loi
ngn ng . Khi bn lm c iu ny, bn ngn ng tnh yu cn li cng s tr nn
ngha hn v khi , khoang tnh cm ca v/chng bn s c gi y.

Qu tng
Tt c cc nn vn ha, c phng ng ln phng Ty, u tha nhn rng vic tng
qu l mt cch th hin tnh yu gia v chng ni ring v con ngi ni chung. n ng
thng l ngi tng qu nhiu hn nhng i lc, ngn ng tnh yu c bn ca h cng
chnh l qu tng. Nhiu ng chng tha nhn rng khi v khoe vi h nhng b qun o
mi, h thm ngh: Mnh t hi c bao gi c y ngh n vic mua cho mnh mt chic
o s mi, c vt hay i & khng nh? C y c ngh n mnh khi i mua sm khng?.

i vi nhng ngi c ngn ng tnh yu c bn l qu tng th mt mn qu s

chuyn ti n h thng ip rng: Ngi y ang ngh n mnh hoc Xem ngi y
mua cho mnh ci g ka. Ngi tng qu thng phi suy ngh rt k lng v mn
qu h nh tng cho ngi bn i ngi y cm nhn c tnh yu ca h. Thm ch
nhiu ngi cn ni: Chnh vic suy ngh chn qu g mi quan trng. Tuy nhin, ch l
suy ngh khng thi th cha - qu tng phi c trao i th n mi chuyn ti c
thng ip ca bn.

Nu bn khng bit nn tng qu g cho v/chng mnh th hy nh nhng ngi xung

quanh gip . Khi Bob pht hin ra ngn ng tnh yu c bn ca v anh l qu tng, anh
thc s chng bit nn mua qu g cho v. Cui cng, anh nh phi nh n s gip
ca c em gi ca mnh. Sau ba thng, anh c th t mnh chn qu cho v.

Bill - chng ca Marie - rt thch chi golf v Marie bit rng chng mnh s thch mn
qu g lin quan n nim am m ny. Nhng l mn g? Ch cha bit g v mn th
thao ny. V vy thnh thong, ch li nh mt ngi bn cng chi golf vi chng t vn
mua mt mn qu ngha vi Bill. V chng ch v cng hnh phc khi bit v hiu r
nim am m ca mnh.

Mi ngy i lm, Bart u n mc chnh t vi o s mi tht c vt. Mi thng, Debbie -

v anh - u n ca hiu m Bart thng gh mua o s mi v nh nhn vin bn hng
y la cho ch mt chic c vt ph hp vi chng mnh nht. Nhn vin y lu li
danh sch nhng chic o s mi m Bart mua m bo nhng chic c vt m Debbie
tng anh lun tng hp. V Bart t ho khoe vi mi ngi v ngi v m ang v ht
mc thng yu chng ca mnh.

Bn c th hc thm nhiu cch khc s dng ngn ng tnh yu c bn ca

chng/v mnh mt cch nhun nhuyn. Tuy nhin, bn khng nht thit phi bt chc
ngi khc. Hy sng to i cht to nn s khc bit cho mnh. Nhng mn qu ca
bn cn phi ph hp vi s thch ca v/chng bn hay mt s mi quan tm mi ca
ngi y. Hai v chng bn cng c th cng i mua qu tng cho nhau. Bn cng c th
mua mt phiu n nh hng m c hai cng thch hoc mua v xem kch hay ha nhc.

Hnh ng tn t
Roger t ra ht sc bc xc khi ni chuyn vi chuyn gia t vn: Ti tht s khng
hiu c Marsha na. C y mun nh chm con v ti ch cn i lm trang tri
cho c gia nh l c ri. Nhng ti tht s khng hiu c v sao c y i khng th
gi nh ca sch s, ngn np c. Khi ti v nh vo bui ti, ti c cm tng mnh
b&c vo mt bi chin trng. Ging chiu ba bn, qun o bn th vt lung tung
trong khi qun o sch th li nm mt ng trong my sy. choi ca con th ln lc
khp nh. Nu hm no c y i siu th mua , th no hng ha mua v vn cn trong
gi xch. V t hn na l nhiu hm, c y thn nhin ngi xem ti vi m chng oi hoi
n vic c nh s dng g trong ba ti.
 Anh bc mnh ni tip: Ti qu mt mi khi phi sng trong mt ngi nh m
nhn chng khc g ci chung ln nh th ny ri. Ti ch cn Marsha gi nh ca tcmg
i gn gng l c. C y cng khng cn thit phi chun b ba ti hng ngy v
chng ti c th ra ngoi n ti vi ln mi tun.

R rng, ngn ng tnh yu c bn ca Roger l s tn ty. Lc ny, khoang tnh cm

trong anh ang trng rng. Anh chng quan tm vic Marsha nh lo ni tr hay ra ngoi
lm vic. Tt c nhng g anh mun l c sng trong mt ngi nh ngn np hon. Roger
cm thy nu v quan tm n anh, c s th hin iu bng cch gi cho nh ca sch
s hon v chun b vi ba cm gia nh mi tun.

Marsha vn khng phi l ngi ngn np. Ch thch to ra nhng tr th v vi con.

Ch u tin cho vic chm sc, chi a vi cc con hon vic gi nh ca sch s. Do ,
vic th hin tnh yu i vi chng bng ngn ng tnh yu c bn ca anh - s tn ty -
gn nh l vic ch khng th thc hin c.

Cu chuyn ny c th gip bn hiu v sao chng ta li s dng n d ngn ng. Nu

bn ln ln trong mi trng ni ting m th c th vic hc mt ngn ng th hai l
mt th thch i vi bn. Tng t, vic hc cch s dng mt ngn ng yu thng khc
vi ngn ng tnh cm ca bn thn mnh c th cng gy t nhiu kh khn i vi nhiu
ngi. Nhng khi bn hiu rng s tn ty l ngn ng tnh yu c bn ca v/chng
mnh, bn s c ng lc tm kim cch thc th hin ngn ng ny thuyt phc nht.

Gii php m Marsha chn l r mt c/cu b hng xm n chi vi cc con mnh

vo bui chiu ch c thi gian dn dp nh ca n chng v. i li, Marsha nhn dy
km mn ton cho em nh ny. Ngoi ra, Marsha cng bt u ln k hoch chun b ba
ba n ti cho c gia nh mi tun. Ch quyt nh chun b t sng n phn vic bui
chiu nh nhng hn.

Bn c th th hin tnh yu ca mnh dnh cho v/chng thng qua nhng vic lm
nh ra chn, sn phng ng, sp xp c, ct ta cy, sa my bm nc, ch ra nh
tm... Bn cng c th lm nhng vic nh khc nh ht bi hay thay t cho con. Tht s
th vic nhn bit mong mun ca v/chng khng phi l vic lm qu kh khn. Ch cn
tm n nhng li than phin ca ngi y l bn c th nhn ra mong mun tht s
ca h. Nu bn c th tn ty phc v ngi khc th hin tnh yu vi h, bn s thy
nhng vic lm ca mnh c ngha hn rt nhiu.

Cchum
Chng ta khng nn ng nht c ch u ym nh mt phn ca tnh dc trong hn
nhn. C ch u ym l mt cch th hin tnh yu v n khng nn b gii hn ngha
quan h tnh dc. t tay ln vai ca v/chng bn, lun tay vo tc, xoa nh c hoc vai,
chm nh vo cnh tay khi trao cho ngi y cc c ph... l nhng cch th hin tnh yu.
D nhin, tnh yu cng c th c th hin bng vic nm tay, n hn, m p v cui cng
l quan h i n.

Jill - mt ngi v c ngn ng tnh yu c bn l c ch u ym tm s: Khi chng

ti dnh th&i gian xoa lung ti, ti bit rng anh y rt yu ti. Ti bit rng anh y
ang dnh mi s quan tm cho ti v tng ng tc ca anh y u cha ng thng
ip: Anh yu em. Ti cm thy gn gi v i chng mnh nht khi anh y chm vo ti.

C th Jill vn rt trn trng nhng mn qu,li khen ngi, thi gian chia s hay s
tn ty t chng nhng r rng, c ch u ym vn tc ng n tnh cm ca ch su sc
nht. Nu chng ch khng s dng ngn ng yu thng ny th nhng ngn ng khc s
tr nn v ngha hoc khng my tc dng.

Pht hin v ni ngn ng tnh u ca v/chng

C th bn bn khon: Liu nm ngn ng tnh yu c thc s hiu qu khng? N c
to ra s khc bit cho cuc hn nhn ca chng ti khng?. Cch tt nht gii p cho
thc mc ny l bn hy th p dng chng. Nu bn khng bit c ngn ng tnh yu c
bn ca v/chng mnh, bn c th ngh ngi y c chng ny v sau c hai hy
tho lun v n. Nu khng, bn phi tm cch khm ph n. Hy ngh v nhng than phin
ca v/chng bn, nhng yu cu v hnh vi c x ca ngi y. Ngoi ra, cch thc ngi
y th hin tnh yu vi bn v nhng ngi xung quanh cng c th gip bn tm ra cu
tr li.

Tip theo, bn hy tp trung s dng ngn ng tnh yu ca v/chng bn v quan st

iu g s xy ra trong vi tun l tip theo. Nu bn s dng ng ngn ng tnh yu c
bn ca v/chng bn, hnh vi v tinh thn ca ngi y s thay i r rt. Nu ngi bn
i ca bn thc mc v nhng hnh ng ca bn, bn c th chia s vi ngi y cun
Nm ngn ng tnh yu hoc cun sch ny.

Bng cch thng xuyn s dng ngn ng tnh yu c bn ca chng/v, bn s to

nn s thay i su sc trong mi quan h gia v chng bn. Vi khoang tnh cm trn
y, bn s cm thy d dng hn khi lm y khoang tnh cm ca con ci. Khi lm c
iu , cuc sng gia nh bn s tr nn vui v v hnh phc hn rt nhiu.
 Phn kt

CC C HI
K* bn pht hin ra v bt u s dng ngn ng tnh yu c bn ca con ci
mnh,bn s nhn c nhiu li ch thit thc v xy dng c mi quan h bn vng
trong gia nh. Nh chng ti trnh by chng 1, vic s dng ngn ng tnh yu ca
con ci khng th gip bn gii quyt mi vn m n ch c th mang n s n nh cho
gia nh bn v nim hy vng cho con ci bn. v tht s l mt c hi tuyt vi cho
hnh phc ca mi chng ta.

Tuy nhin, bn cng c th nghi ng hoc c nhng mi bn tm khc khi bt u hc

cch s dng mt ngn ng tnh yu mi no , chng hn nh v nhng kh nng ca
bn trong qu kh ln hin ti. Tuy nhin, y cng c th c xem l c hi v ta c th
tn dng chng, bt k tnh trng ca ta nh th no trong qu kh hay hin ti.

i tng c gi l tng ca cun sch ny l nhng cp v chng c con nh. Tuy

nhin, ti tin rng c khng t c gi c cun sch ny khi con h bc vo tui v
thnh nin. C th h s ngh rng: &c g mnh c cun sch ny sm hn... Gi th tr
qu ri. Khi nhn li cch thc nui nng con ci, khng t ngi nhn ra rng mnh
khng p ng tt nhu cu tnh cm ca con. V gi y, c th nhng a tr
trng thnh v c gia nh ring.

Nu bn l bc ph huynh ang mang trong lng cm gic tic nui , hy nhn li

ton b qu trnh nui dy con ca mnh. C th bn xa nh qu nhiu trong sut nhng
nm u i ca con. Hay c th thi k qu vt v nn bn khng th chm lo cho con
c nh . Hoc cng c th khoang tnh cm ca bn lun trng rng nn bn cha
bao gi c hc cch s dng ngn ng tnh yu. Hoc bn hc c rt nhiu iu
hay t nhng nm ny nhng vn kt lun: Chuyn g xy ra th cng xy ra ri, mnh
cng u c th khc phc c ch. y, chng ti mun cp mt kha cnh khc:

Nhng g c th xy ra vn cn pha trc. C hi vn cn . iu tuyt vi

trong mi quan h con ngi l chng khng bao gi ng yn. Chnh v th, kh nng thay
i mi vic theo chiu hng tt p hn lun tn ti.

Tuy vic xy dng mi quan h gn gi vi con ci i hi bn phi n lc rt nhiu

nhng thnh qu m n mang li lun tht ng qu. Hy tha nhn thiu st ca bn thn
nu bn tng khng bit cch truyn t n con tnh yu su m ca mnh. Bn c th
thc hin iu ny bng cch ni chuyn trc tip vi con, nhn su vo mt con v ni li
xin li. Hoc bn cng c th vit th cho con, ni li xin li chn thnh v th hin hy vng
pht trin mi quan h tt p hon vi con trong tong lai. Bn khng th thay i qu
kh nhng bn hon ton c th to ra mt tong lai sng sa hon.

iu tch cc nht bn c th lm khi i din vi nhng sai lm trong qu kh l tha

nhn v xin c tha th. Bn khng th xa b hnh ng ca mnh nhung bn c th gii
thot bn thn bng cch . D con bn c ni ra li tha th hay khng th vic bn tha
nhn thiu st ca mnh cng s khin cho tr tn trng bn hon. Vi thi gian, tr s ci
m hon i vi nhng n lc sa cha sai lm ca bn. v rt c th mt ngy no tr
s m rng vng tay n nhn tnh cm ca bn.

Thm ch, nu bn khng phi l mu ph huynh m bn mun tr thnh chng na

th ngay t by gi, bn cng c th bt u yu thong con ci theo cch m tr cm thy
c trn trng nht. Khi tr ln ln v c con ci ring ca mnh, bn s bit c rng
mnh ang nh hng n mt th h khc trong i gia nh. Nhng em b ng yu s
c COhi nhn c tnh yu v iu kin t cha m nhiu hon.

Vi khoang tnh cm trn y, chu ca bn s tr nn nng ng hon v sn sng

tip thu nhng iu mi m ca cuc sng. Khi tr cm thy c yu thong thc s,
cuc sng s tr nn toi sng hon i vi chng. Tr s c mt th gii ni tm phong
ph, vng vng v c nhiu kh nng t c nhng iu tt p nht trong cuc sng.

Ti ao c mt ngy, mi tr em trn th gii u c ln ln trong nhng gia nh

trn ngp tnh yu thong v an ton trong vng tay cha m. Khi y, ngun nng lc di
do trong em s chuyn sang vic hc tp v hnh ng hon l khao kht v tm kim tnh
yu m em thiu thn. V ti hy vng cun sch ny s gp phn bin gic m ny thnh s
tht.

Khi cn l mt ngi cha cha c kinh nghim dy con, ti lun cm thy lo lng trc
nhim v ln lao . Th nhng v sau, ti hiu rng nu bit c nhu cu ca con ci
mnh th vic p ng nhng nhu cu y s khng qu kh khn. V tin vui l mi bc
cha/m quan tm n con ci u c th lm tt iu ny.

Hy lp ra mt bng danh sch nhng vic cn lm tr thnh bc cha m tt. Bn

c th bt u bng mt vi im quan trng nht v sau b sung dn. Khi bn thc hin
c nhng yu cu trong danh sch ny, con bn s nhn c s gio dc tt hon. Bn
thn ti cng tng lm theo cch ny v ch mt thi gian sau, ti nhn ra mnh tr
thnh mt ngi cha tt hon.

Phn ln nhng vic cn lm tr thnh bc cha/m tt u c trong cun sch ny.

Di y l bng danh sch m ti lit k ra cho mnh. Ti gi y l: Nhng yu cu
tr thnh ngi cha tt:

1. Gi cho khoang tnh cm ca tr lun y - ni vi con bng nm ngn ng tnh

yu.
 2. Dng nhng cch tch cc nht kim sot hnh vi ca tr: yu cu, khuyn d tr
lm iu mnh mong mun mt cch kho lo.

3. p dng k lut mt cch yu thong i vi con tr. Hy t hi: "Con mnh cn g ?

v da vo ra cch dy con hp l.

4. C gng khng ch con gin ca bn thn m khng trt ln u con tr. Hnh ng
nh dng nhung cong quyt.

5. C gng dy bo con kim sot con gin d mt cch chn chn.

Ti hy vng bn s lp ra bng danh sch yu cu ca ring mnh v thc hin theo

nhng iu c lit k trong . Khi y, bn c th th gin v vui a thn thit cng
con. Tr s cm thy an ton hon trong vng tay ch che ca bn.
T R CH I X C N H N G N N G
T N H Y U C A T R
vi. cha m c con t 5 n 8 tui:

Nhiu bc ph huynh tha nhn rng xc nh ngn ng tnh yu ca tr, h phi

tn nhiu thi gian ngm ngh v suy lun, v sao? v nu cn qu nh, tr cha bit th
hin bng li nhng nhu cu tnh yu ca mnh. Tuy nhin, i vi tr t 5 n 8 tui, bn
c th p dng bi tp sau y.

Bn hy bo con v ra nhng hnh nh hoc ni v nhng cch khin tr tin rng mnh
c cha m yu thong. Bn khng nn gip con, khng hn ch cu tr li ca con ng
thi cng khng yu cu con nhng iu nm ngoi kh nng ca tr trong hin ti. Ty
vo kh nng ch ca tr v khong thi gian trong ngy, bn c th nhn c nhiu hay
t cu tr li. Nu c th thc hin qu trnh ny chm ri, bn c th khm ph ti tnh
yu vi con trong mt tun cho n khi bn on c con nhn thc nh th no v tnh
yu. Chng hn, bn ang c sch hoc xem ti vi vi con, bn c th hi con: Lm sao con
bit c bn nh c cha m ca bn y yu thong?. Hoc bn cng c th th
dng mt trong nm ngn ng tnh yu trong sut mt tun. Vic phi hp ca tt c cc
phng php ny - tm hiu ngha cc bc v ca tr, lng nghe nhn xt ca tr v tnh
yu ca cc bc ph huynh khc i vi con ci ca h, o lng phn hi ca tr i vi
tng ngn ng tnh yu - gip bn pht hin ra ngn ng tnh yu c bn ca con. Nu
bn c th nm bt kp thi trng thi vui ti ca tr, bn c th hi thm con v nhng
cch thc m con cm nhn c tnh yu nhiu nht. Sau bn hy tm mt ch
xuyn sut hoc nhng cu tr li lp i lp li c th bit c chnh xc u l ngn
ng tnh yu ca con.

vi. cc ph huynh c con t 9 n 12 tui:

Trc khi ln 9 tui, tr thng d biu hin cm xc ca mnh hn so vi khi tr cn

nh.Trong khi , tui t 9 n 12 tui, tr li t quan tm ti vic gip cha m pht
hin ra ngn ng tnh yu ca em. v vy, tr chi sau y c th s gip cc bc ph huynh
bit c ngn ng tnh yu ca con em mnh.

Hy ni vi con rng bn mun con gip bn gii Tr choi b n v ngn ng tnh

yu. Bn hy bo con c danh sch 20 gi pha di, sau , yu cu con chn mt
trong hai cu nhn xt trong . Sau , hy cng con thng k nhng chn la ca con
gii m b n.
 tng cng hiu qu cho tr choi ny, bn nn b mt vit ra loi ngn ng tnh yu
m bn on l ca con bn (li khen ngi, c ch u ym, thi gian chia s, s tn ty v
qu tng). ng con bit c phng on ny ca bn. Sau khi hon tt mi chuyn,
hy tit l vi con d on ca bn xem bn c on trng hay khng.

Tr chi b n v ngn ng tnh u

Mi gi di y bao gm hai nhn xt m cc ph huynh c th dng ni vi con
em mnh. Trong hai gi , hy yu cu con chn mt gi m con thch hon v khoanh
trn ch ci i km. Hy nh l ch khoanh trn mt ch ci trong mi gi . Sau , hy
cng con thng k li nhng chn la ca con. Bn cng c th gip con nu con yu
cu. V cui cng, hy cng con tn hng nim vui khi tm ra li gii p cho b n ca
ngn ng tnh yu!

Sau y l 20 gi bn c th cng gii m b n ngn ng yu thong ca con:

1. Hy m cht con i! A

Con tht tuyt vi! B

2. M c qu sinh nht c bit cho con n! c

M s gip con lm bi tp trng. D

3. Chng ta cng i xem phim no. E

Con c mun choi tr p tay vi m khng no? A

4. Con ca m tht l thng minh! B

Con ln danh sch cc mn qu Ging sinh m con ao c cha? c

5. Con c mun cng m nu ba n ti khng? D

M thch cng con n nhng noi vui v! E

6. Hn m ci no! A

Con ca m l s 1! B

7. M c mt ngc nhin dnh cho con y. c

Chng ta hy cng lm iu g tht tuyt no. D

8. Chng ta cng nhau xem ti-vi i! E

Chng ta hy choi tr ct bt i! A
9. Con lm c mt vic v i! B

Cha c mt ngc nhin c bit dnh cho con y! c

10. Con c th mi bn b n nh ta choi. D

Chng ta cng nhau i n nh hng m con thch nht i no. E

11. M mun m con tht cht v tht lu! A

Con l a con tuyt vi! B

12. M lm nhng mn n m con thch nht y. c

M kim tra bi tp v nh ca con v chng tht tuyt! D

13. c i choi vi con tht l vui! E

Cha s chy ua vi con ! A

14. Tht tuyt vi! Con lm c iu ! B

Hy xem c ai tng cho con mn qu c bit no! c

15. M lau dn phng cho con. D

Chng ta hy cng nhau choi tr choi no. E

16. Con c mun cha mt-xa cho con khng? A

Con c th lm c iu ! ng b cuc! B

17. Con mun c tng g cho sinh nht? c

Chng ta c th n bn con trn ng n rp chiu phim. D

18. M lun thch lm nhng vic ny vi con. E

Tht tuyt khi c m cht con! A

19. Lm sao con bit cch lm vic ? Con tht l thng minh! B

Tht hi hp khi i n lc trao qu cho con! c

20. ng lo! M s n n con ng gi! D

Hm nay, chng ta s cng lm bt k iu g con thch nh! E

 Trong tr choi ny,

A = C ch u ym,

B = Li khen ngi,

c = Qu tng,
D = S tn ty,

v E = Thi gian chia s.

N u con bn khoanh trn nhiu ch A nht...

C th ngn ng tnh yu c bn ca con bn chnh l c ch u ym. Nhng tr c

ngn ng tnh yu c bn l c ch u ym thch nhn c nhng ci m, nhng n hn
hay nhng tip xc th cht nh nhng.

N u con bn khoanh trn nhiu ch B nht...

C th ngn ng tnh yu c bn ca con bn l li khen ngi. Tr c ngn ng tnh

yu c bn l li khen ngi thch c nghe ngi khc ni vi mnh nhng li ngi khen
rng chng tht c bit v chng c th lm c nhng vic tuyt vi.

N u con bn khoanh trn nhiu ch c nht...

C th ngn ng tnh yu c bn ca con bn chnh l qu tng. Tr c ngn ng tnh
yu c bn l qu tng cm thy rt vui khi c ai tng qu.

N u con bn khoanh trn nhiu ch D nht...

C th ngn ng tnh yu c bn ca con bn chnh l s tn ty. Tr c ngn ng tnh

yu c bn l s tn ty cm thy rt vui khi c ngi khc gip nhng vic nh gip
lm vic nh, lm bi tp hay ch i chi u .

N u con bn khoanh trn nhiu ch E nht...

C th ngn ng tnh yu c bn ca con bn l thi gian chia s. Tr c ngn ng tnh

yu l thi gian chia s rt thch c cng ai chi tr chi, xem ti vi, ca ht...

Chc mng bn v con gii c tr chi ngn ng tnh yu ny v tm ra c

ngn ng tnh yu c bn ca con tr!
 V I N T V T C G I G A R Y
CH APM AN

J \. hng ch l mt chuyn gia tm l, Gio s Gary Chapman cn l Gim c Tp

on T Vn Hn Nhn & i sng Gia nh (Marriage and Family Lite Consultants, Inc.)
c tr s ti M. ng tng nhiu ln tham gia thuyt trnh ti cc cuc hi tho trn ton
th gii v tr chuyn trc tuyn trn cc chong trnh ca hon 100 i pht thanh.

Gary Chapman tt nghip Hc vin Kinh Thnh Moody (Moody Bible Institute), ri ly
bng c nhn i hc Wheaton v bng thc s ngnh nhn loi hc ti i hc Wake
Forest. ng cn nhn bng thc s ngnh Gio dc Tn gio (M.R.E) v bng tin s trit
hc (Ph.D) ti Southvvestern Baptist Theological Seminary. Trong ngnh tm l, Gary
Chapman l mt chuyn gia ni ting th gii trong lnh vc t vn ci thin v vun p cc
mi quan h. Trong ngnh xut bn, ng l mt tc gi best- seller vi b sch ni ting
N m N gn ng Tnh yu pht hnh hng chc triu bn v c dch sang 38 ngn
ng trn th gii.

K t nm 1979, ngoi b sch N m N gn ng Tnh yu, Gary Chapman vit

hon 20 quyn sch khc, trong c: cm nang h&ng dn d thc hin nht thg&i v
cc mi quan h gia nh (The Worlds Easiest Guide to Family Relationships), Mt khc
ca Tnh yu (The Other Side of Love), Nm du hiu ca mt gia nh yu thng (Five
Signs of a Loving Family), H&ng n cuc hn nhn pht trin bn vng (Tovvard a
Growing Marriage), v Hy vng cho nhng ngi ly thn (Hope for the Separated).

Vi hon 45 nm kinh nghim t cuc hn nhn hnh phc bn vng vi ngi v l

Karolyn, cng nh hon 30 nm thc hin s mnh ca mt mc s, mt nh t vn hn
nhn, Tin s Gary Chapman lun sn sng h tr, gip ci thin v hn gn nhng mi
quan h v - chng, cha m - con ci, gip cho cuc sng gia nh ca hng triu ngi tr
nn tt p hon. C th ni khng qu rng, ng chnh l ng t, b nguyt thi hin i,
gip an dt v cng c nhng si dy tnh cm gia cc thnh vin gia nh vi nhau v
gia ngi vi ngi. Hng triu c gi, khn thnh gi tha nhn v khen ngi rng
nhng quyn sch ca ng tht s cu vn gia nh h, ch ra cho h nhng cch n
gin m thc t truyn t tnh yu vi na kia ca mnh, gip h gii quyt nhng
mu thun tng nh khng th cu vn trong hn nhn cng nh trong vic nui dy con.

Sau khi nui dy trng thnh hai ngi con - mt trai, mt gi, Gary v Karolyn hin
vn sng hnh phc bn nhau Winston-Salem, South Carolina.