Bosna i Hercegovina (skr.

BiH, neformalno Bosna) drava je u jugoistonom dijelu

Evrope, smjetena na zapadu Balkanskog poluostrva. Sa sjevera, zapada i jugozapada
granii sa Hrvatskom, a s istoka sa Srbijom, dok na jugoistoku granii s Crnom
Gorom.

Glavni a ujedno i najvei grad drave je Sarajevo. Nezavisnost je stekla 1. marta

1992. godine nakon odluke graana BiH referendumom o samoopredjeljenju. Prema
meunarodnim procjenama iz 2006. godine, broj stanovnitva iznosio je 4.498.976, a
po konanim rezultatima Popisa stanovnitva iz 2013. godine 3.531.159.[3]

Podruje Bosne i Hercegovine je stalno naseljeno jo od doba neolita otkad su

postojala naselja keltske i ilirske civilizacije. Kulturoloki, politiki i
drutveno, jedna je od historijski najbogatijih zemalja regiona, nakon to je prvi
put naseljena slavenskim narodima koji je i danas nastanjuju jo od 6. do 9.
vijeka. Na njenom teritoriju osnovana je i prva samostalna banovina u regiji,
Bosanska banovina,[9] u ranom 12. vijeku, od naroda koji se nazivao dobri Bonjani.
[10][11]

Bosna i Hercegovina je regionalno i meunarodno poznata po svojim prirodnim

ljepotama i kulturnom naslijeu, svojoj kuhinji, eklektinoj i jedinstvenoj muzici,
arhitekturi i svojim festivalima, od kojih su neki jedni od najveih i
najuglednijih takve vrste u jugoistonoj Evropi.[12]

U BiH ive tri, konstitutivna naroda, Bonjaci, Srbi i Hrvati, a Bonjaci su

etnika veina.[3] Bez obzira na etniku pripadnost, dravljani Bosne i Hercegovine
se esto od strane drugih kolokvijalno identifikuju kao Bosanci. Pojmovi Hercegovac
i Bosanac se odravaju na osnovu regionalne, a ne etnike razlike, pri emu se
granice regije Hercegovine ne mogu precizno definirati. Osim toga, zemlja se
jednostavno nazivala "Bosna" sve do austrougarske okupacije krajem 19. vijeka.[13]

Potencijalni je kandidat za lanstvo u Evropskoj uniji i kandidat za lanstvo u

NATO-u od aprila 2010. godine, kada je potpisala Akcioni plan za lanstvo na samitu
u Talinu. Osim toga, Bosna i Hercegovina je lanica i pridrueni lan mnogih
meunarodnih organizacija: Vijea Evrope od aprila 2002. godine, lanica i osniva
Mediteranske unije od njenog osnivanja u julu 2008. godine, Organizacije za
evropsku sigurnost i saradnju (OSCE), CEFTA-e, posmatra u Organizaciji islamske
konferencije (OIC) i dr.

Pomorska je drava jer na jugu svoje teritorije, kod Neuma, izlazi na Jadransko
more.

Sadraj [sakrij]
1 Historija
1.1 Nova era
1.2 Srednji vijek
1.3 Austro-ugarsko doba
1.4 Prvi svjetski rat
1.5 Kraljevina Jugoslavija
1.6 Drugi svjetski rat
1.7 Doba SFRJ
1.8 Samostalnost
2 Politika
2.1 Predsjednitvo
2.2 Skuptina
2.3 Vijee ministara
2.4 Ustavni sud
3 Administrativna podjela
3.1 Gradovi
4 Geografija
4.1 Poloaj
4.2 Geografske cjeline
5 Infrastruktura
5.1 Energetika
5.2 Saobraaj
5.2.1 Cestovni promet
5.2.2 eljezniki promet
5.2.3 Zrani promet
6 Privreda
7 Stanovnitvo
7.1 Prema nacionalnosti
7.2 Prema maternjem jeziku
7.3 Prema spolu
8 Obrazovanje
9 Kultura
9.1 Arhitektura
9.2 Muzika
9.3 Knjievnost
9.4 Film
9.5 Religija
9.6 Mediji
9.7 Filatelija
10 Sport
11 Praznici
11.1 Dravni praznici
12 Takoer pogledajte
13 Reference
14 Napomene
15 Vanjski linkovi
Historija
Glavni lanak: Historija Bosne i Hercegovine
Nova era
U prvim vijekovima nove ere, podruje dananje Bosne bilo je sastavni dio Rimskog
Carstva. Veinom su ga naseljavali Iliri. Nakon pada carstva, Bosnu su svojatali
kako Bizantijsko carstvo, tako i zapadni nasljednici Rima. Slaveni se ovdje
naseljavaju u 7. vijeku zatiui na ovim prostorima dijelove ilirskih i trakih
plemena koja su bila romanizirana, a prilikom dolaska Slavena se povlae uglavnom u
planine. Slaveni ih nazivaju Vlasima po starogermanskoj rijei Wallach, to znai
Rimljanin. U svojoj etnogenezi bosanski Slaveni - Bonjani, kasnije Bonjaci ili
bosanski muslimani, kao sredinji junoslavenski narod, vrlo su se malo mijeali sa
drugim narodima, to nije sluaj sa okolnim Junim Slavenima, u ijoj je etnogenezi
udio neslavenskog elementa prilino znaajan - na istoku Grka, Albanaca, Cincara,
Rumuna i drugih, a na zapadu Nijemaca, Italijana, Maara, eha i dr. Miljenje
veine hrvatskih i srpskih historiara je da kraljevine Srbija i Hrvatska vladaju
dijelovima Bosne tokom 9. vijeka, a da u 11. i 12. vijeku nad Bosnom gospodari
kraljevina Maarska.

Srednji vijek

Srednjovjekovni kraljevski grad Bobovac

Glavni lanak: Historija srednjovjekovne Bosne
Meutim, veina bosanskih historiara smatra da je Bosna samostalna drava jo od
9. vijeka. Sa druge strane srpski i hrvatski historiari smatraju da
Srednjovjekovna bosanska drava stie svoju nezavisnost oko 1200. godine,
zasnivajui svoje teze na osnovu nepotvrenih dokumenata katolike i pravoslavne
crkve, te da se u ovom periodu razvija njen autohtoni bonjanski narod. U poetku
vladari Bosne su banovi, prvi imenom poznati ban Bosne bio je ban Bori, zatim
poznati Kulin Ban, a poslije krunidbe Bana Tvrtka I Kotromania 1377. godine
vladari Bosne postaju kraljevi. Nezavisnost Bosna zadrava sve do dolaska Osmanlija
1463. godine, kad zvanino postaje dio Osmanlijskog carstva.

Tokom osmanlijske vladavine u Bosni, mnogi Bonjani odbacuju kranstvo i prelaze

na islam. Istovremeno, Vlasi, odnosno kasniji Srbi, po prvi put se pojavljuju u
nekim djelovima tadanjeg Bosanskog ejaleta, dok se mnogi Bonjani iseljavaju u
pravcu zapada i sjevera. Ovaj razvitak demografije je korijen dananjih naroda
Bosne i Hercegovine. Mnogi Bonjaci pripadali su bonjakom plemstvu, tako da su
ve u prvoj polovini 16. vijeka mnogi begovi i vojskovoe u osmanlijskoj Evropi
upravo porijeklom iz Bosne (npr. Mehmed-paa Sokolovi i Gazi Husrev-beg).

U 16. i 17. vijeku, Bonjaci su bili sastavni dio osmanlijske vojske, dok su
najvanije uloge vlade Bosanskog ejaleta najee pripadali Bonjacima. Mnoge od
bonjakih porodica koje su rano prele na islam su bile vrlo mone, to u Bosni
dugo vremena zadrava i feudalne odnose izmeu Bonjaka i drugih naroda.

Osmanlijski neuspjesi protiv druge regionalne velesile u ovom dijelu Evrope,

Austrije, pomiu granicu izmeu Osmanlijskog carstva i ostatka Evrope, koja sad
ponovo stie pred same kapije Bosne, ime se opa situacija u zemlji pogorava. Sa
konstantnim napadima i ekonomskom krizom iri se nezadovoljstvo, tako da u prvoj
polovini 19. vijeka, sultan nekoliko puta pokuava izvriti reforme, ali ovome
kapetani u Bosni odgovoraju pobunama. Najuvenija od njih je pobuna Husein-kapetana
Gradaevia 1831. godine. Nakon to su poraeni od strane Osmanlija, vojni otpor
Bonjaka se zavrava, dok carstvo i dalje slabi. Istovremeno srpski odnosno
hrvatski nacionalni pokreti vre jak pritisak na Bonjake tako da se mnogi Bonjaci
na osnovi vjere ili neeg drugog izdvajaju u srpski odnosno hrvatski nacionalni
korpus, te broj Srba i Hrvata u Bosni raste.

Austro-ugarsko doba
Glavni lanak: Bosna i Hercegovina u Austro-Ugarskoj

Administrativna podjela BiH na okruge za vrijeme austrougarske vladavine

1878. godine Bosna, odlukom Berlinskog kongresa, postaje sastavni dio Dvojnog
kraljevstva Austro-Ugarske. Paralelno se u susjednim dravama razvijaju slavenski
nacionalni pokreti, koji su radili na ujedinjenju svih Junih Slavena na jugoistoku
Evrope. Povod za Prvi svjetski rat bio je atentat u Sarajevu ljeta 1914. godine,
kojeg je izveo Gavrilo Princip, pripadnik revolucionarnog omladinskog pokreta
"Mlada Bosna". On je pucao na austrougarskog prijestolonasljednika Franza
Ferdinanda i njegovu noseu suprugu, koji su tom prilikom i ubijeni. Povod za prvi
veliki sukob svjetskih razmjera bio je time pronaen.

Prvi svjetski rat

Dio serije lanaka o
Historiji
Bosne i Hercegovine
Grb Bosne i Hercegovine
Rana historija[prikai]
Srednji vijek[prikai]
Osmanlijsko doba[prikai]
Austro-Ugarsko doba[prikai]
Jugoslavija[prikai]
Moderna historija[prikai]
Portal icon Portal: Bosna i Hercegovina
p r u
[icon] Ova sekcija zahtijeva proirenje.
Kraljevina Jugoslavija
Glavni lanak: Bosna i Hercegovina u prvoj Jugoslaviji
Krajem Prvog svjetskog rata i propau Austro-Ugarske Bosna i Hercegovina ulazi u
poetku u Dravu Slovenaca, Hrvata i Srba, a potom u novonastalu Kraljevinu Srba,
Hrvata i Slovenaca, koja se od 1929. zove Kraljevina Jugoslavija. Time Bosna i
Hercegovina, nakon orijentalizacije i okcidentalizacije. Nakon pojaane
industrijalizacije i ope ekspanzije bosanskohercegovakog drutva za vrijeme
austrougarske epohe, Bosna i Hercegovina tokom prve Jugoslavije ekonomski nazaduje,
to stvara osnovu za socijalno nezadovoljstvo i nemire, koji e kasnije uslijediti.

Bonjaci na namazu, 1906

Nakon sloma parlamentarne demokratije i zavoenja estojanuarske diktature 1929.
dolo je do novih administrativno-politikih promjena u zemlji. Jugoslavija je
dobila devet banovina, ime je Bosna i Hercegovina formalno podijeljena. Povrina
Bosne i Hercegovine pripala je u svom historijskom obliku etirima razliitim
banovinama, koje su nazvane po geografskim i historijskim regijama. Vrbaska,
Drinska, Zetska i Primorska banovina trebale su prema prvotnoj ideji tadanjeg
jugoslavenskog kralja Aleksandra I potisnuti regionalne i nacionalne identitete, a
u prvi plan staviti jedinstveni jugoslavenski identitet.

Godine 1939. Sporazum Cvetkovi-Maek dolazi do stvaranja Banovine Hrvatske, u koju

ulaze i dijelovi Bosne i Hercegovine, i to uglavnom oni koji su ve pripadali
Primorskoj banovini i dijelovi zemlje na sjeveru, uz rijeku Savu.

Drugi svjetski rat

Glavni lanak: Bosna i Hercegovina tokom Drugog svjetskog rata
Poetkom Drugog svjetskog rata pod vodstvom Ante Pavelia osniva se 10. aprila 1941
godine Nezavisna Drava Hrvatska (NDH), u iji sastav ulazi cijela Bosna i
Hercegovina. Znatan dio bosanskih Hrvata uestvuju kao pripadnici vojske NDH,
ustae, domobrani, dok nekolicina Bonjaka zauzima vodee pozicije u vlasti kao
ministri u vladi NDH kao npr. Osman Kulenovi i Dafer-beg Kulenovi. Dio Srba bori
se na strani etnika te uestvuju u progonima Hrvata i Bonjaka. Ustae progone i
ubijaju Srbe, Rome, Jevreje i komuniste.

Ipak veliki dio Bonjaka, bosanskih Srba i bosanskih Hrvata aktivno uestvuju u
antifaistikom pokretu Josipa Broza Tita, dajui znatan doprinos
Narodnooslobodilakoj borbi i konanom osloboenju cijele zemlje od stranih
okupatora. Time se Bosna i Hercegovina moe pohvaliti, da je jedna od prvih zemalja
antifaistike koalicije u porobljenoj Evropi 1941-1945. Na teritoriji Bosne i
Hercegovine vode se neke od najeih bitaka (Neretva, Kozara, Sutjeska, Drvar)
Drugog svjetskog rata na podruju jugoistone Evrope. U Mrkonji Gradu su 25.
novembra 1943. godine postavljeni temelji suvremene Bosne i Hercegovine, I
zasjedanjem ZAVNOBiH-a. Dok su u Jajcu 29. novembra iste godine na II zasjedanju
AVNOJ-a postavljene osnove nove, socijalistike Jugoslavije, u sklopu koje je Bosna
i Hercegovina bila jedna od est ravnopravnih republika.

Doba SFRJ
Glavni lanci: Socijalistika republika Bosna i Hercegovina i Bosna i Hercegovina u
drugoj Jugoslaviji
U vremenu od 1945 do poetka 1990ih, SR Bosna i Hercegovina doivljava ubrzanu
industrijalizaciju, modernizaciju i urbanizaciju, a paralelno s tim osnivaju se i
institucije zemlje, koje naglaavaju njenu dravnost i institucionalnu nezavisnost.
U ovo vrijeme spadaju osnivanje Akademije nauka i umjetnosti BiH, univerziteta u
Sarajevu, Banjoj Luci, Mostaru i Tuzli, Radiotelevizije Sarajevo, te brojnih drugih
nacionalnih i kulturnih institucija. 1971. godine dolazi do priznavanja Muslimana,
kao estog naroda u tadanjoj zemlji, koji uz Srbe i Hrvate, ine jedan od
konstitutivnih naroda SR Bosne i Hercegovine i SFR Jugoslavije.

Godine 1984. glavni je grad republike, Sarajevo, domain 14. Zimskih olimpijskih
igara, sportske manifestacije mira i prijateljstva, koja podie ugled grada i
zemlje u inostranstvu. Tokom 1980-ih godina, Sarajevo je, a napose i Bosna i
Hercegovina, centar svojevrsne pop kulture u Jugoslaviji. Ovdje stvaraju neki od
najpopularnijih domaih filmskih autora (Kusturica, Kenovi), a pop i rock-grupe
spadaju u najznaajnije u zemlji. Bogata knjievna tradicija nastavlja se i tokom
sedamdesetih i osamdesetih godina u remek-djelima, koja nastavljaju tamo, gdje su
nekad stali bosanski najznaajniji autori kao Ivo Andri (dobitnik Nobelove nagrade
za knjievnost) i Mea Selimovi.

Samostalnost
Glavni lanci: Republika Bosna i Hercegovina, Rat u BiH i Historija nezavisne Bosne
i Hercegovine
U oktobru 1991. godine, SR Bosna i Hercegovina izglasava suverenost, da bi potom
uslijedio i referendum za nezavisnost u februaru 1992. godine. Srpsko stanovnitvo
uglavnom je bojkotovalo referendum. Odmah po proglaavanju nezavisnosti i
meunarodnog priznanja zemlje u aprilu 1992. godine, izbija agresija Srbije i Crne
Gore na Republiku Bosnu i Hercegovinu. Republika Bosna i Hercegovina je u
Ujedinjene nacije primljena 22. maja 1992 godine, ali bez obzira na to nastavljena
je bespotedna agresija. Ve 1991. hrvatski predsjednik Franjo Tuman, sklapa
dogovor o podjeli Bosne i Hercegovine sa srbijanskim predsjednikom Miloeviem,
poznatim sastankom u Karaorevu. O podjeli Bosne i Hercegovine danas postoji
mnogobrojna dokumentacija, meu kojom su najznaajniji stenogrami Franje Tumana,
ali i svjedoenja predsjednika Stjepana Mesia, nekadanjeg predsjednika
Predsjednitva SFRJ, Ante Markovia, nekadanjeg premijera SFRJ i mnogih drugih
svjedoka vremena.

Rat traje do 1995. godine, u kojem stradaju Bonjaci, nad kojima je poinjen
genocid i etniko ienje, a Srbi i Hrvati su pretrpjeli velike gubitke. Sva tri
naroda u zemlji rat doivljavaju na razliite naine, vidjevi u njemu ugroavanje
vlastitih nacionalnih interesa. Tako da je za veinske Srbe "Otadbinski" i za
veinske Hrvate "Domovinski rat", a istina rat poveden zarad ciljeva velikodravnih
projekata susjednih zemalja i jaanja nacionalizma. Poetkom 1992. vraa se i
historijsko ime Bonjak kao ime nacije, koje zamjenjuje dotadanju vjersku oznaku
"Musliman". meunacionalnim sukobima i intervencijom meunarodnih vojnih snaga rat
je zavren a BiH je ouvala svoj dravnopravni i historijski kontinuitet.

U amerikom gradu Daytonu 21. novembra 1995. sve zaraene strane u ratu u BiH
potpisuju mirovni sporazum, ime je neslubeno zavren rat. Konani sporazum
potpisan je u u Parizu 14. decembra 1995. Dejtonski sporazum potvrdio je Bosnu i
Hercegovinu kao samostalnu i suverenu dravu u Evropi. Prema ugovoru Bosna i
Hercegovina sastoji se iz dvije administrativne jedinice: Federacije Bosne i
Hercegovine i Republike Srpske, te Brko distrikta, koji ima poseban status i ne
pripada nijednom entitetu.

Politika
Glavni lanak: Politika Bosne i Hercegovine

Zgrada parlamenta u Sarajevu

Bosna i Hercegovina je po svom dravnom ureenju jedinstvena u svijetu. Njeno
ureenje je republikog karatera, iako BiH ne funkcionie niti se definie kao
republika zbog sloenosti jedinica na koje se dijeli (entiteti i kantoni).
Nezavisnost je stekla 5. aprila 1992, nakon to se referendumom o nezavisnosti
odvojila od SFRJ, iz koje su prethodno istupile Slovenija, Hrvatska i Makedonija.
Vlada se po trenutnom ustavu poela sastavljati od 14. decembra 1995. godine nakon
potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma koji je zaustavio rat. Glavni grad
zemlje je Sarajevo. U Bosni i Hercegovini djeluje i visoki predstavnik koji se
nalazi na elu kancelarije Visokog predstavnika (OHR - Office of the High
Representative) a kojeg bira Evropski parlament. Trenutni visoki predstavnik u
Bosni i Hercegovini je Valentin Inzko iz Austrije.

Predsjednitvo
Glavni lanak: Predsjednitvo Bosne i Hercegovine
Predsjednitvo Bosne i Hercegovine sastoji se od tri lana, iz svakog konstituivnog
naroda po jedan, koji se izmjenjuju na mjestu predsjednika predsjednitva svakih 8
mjeseci. Njih direktno bira narod: Federacija bira predstavnika Bonjaka i
predstavnika Hrvata, a Republika Srpska bira predstavnika Srbina. lan
predsjednitva sa najvie glasova obino postaje prvi predsjednik. Mandat traje 4
godine. Predsjedavajueg Vijea ministara imenuje predsjednitvo, a odobrava ga
Parlamentarna skuptina. Predsjedavajui zatim imenuje ministre.

Po rezultatima Opih izbora 2014. godine, lanovi Predsjednitva su:

Kandidat Konstitutivni
narod Partija Broj
glasova %[14]
Dragan ovi Hrvati HDZ BiH 128.053 52,20
Mladen Ivani Srbi Koalicija "Savez za promjene" (SDS i SNS)[15] 318.196
48,71
Bakir Izetbegovi Bonjaci SDA 247.235 32,87
Skuptina
Glavni lanak: Parlamentarna skuptina Bosne i Hercegovine
Poslanika mjesta za Parlament BiH na Opim izborima 2014.
10
6
5
5
4
4
3
1
1
1
1
1
10 6 5 5 4 4 3 1 1 1 1 1
Od ukupno 42 mandata na pojedine partije otpada:
SDA: 10
SNSD: 6
DF: 5
SDS: 5
HDZ BiH: 4
SBB: 4
SDP BiH: 3
A-SDA: 1
BPS: 1
DNS: 1
HDZ 1990: 1
PDP: 1
-HDZ BIH je na izborima nastupio u koaliciji sa HSS BiH, HKDU BiH, HSP dr. Ante
Starevi BiH i HSP H-B;
-PDP je na izborima nastupio u koaliciji sa NDP;
-DNS je na izborima nastupio u koaliciji sa partijama NoSr i SRS-BS;

Parlamentarna skuptina je najvie zakonodavno tijelo Bosne i Hercegovine. Sastoji

se od dva doma: Doma naroda i Predstavnikog doma. Dom naroda Bosne i Hercegovine
se sastoji od 15 delegata. Njih 10 od kojih je po 5 Bonjaka i 5 Hrvata dolazi iz
Federacije Bosne i Hercegovine a imenuje ih Dom naroda Federacije Bosne i
Hercegovine. Preostalih 5 lanova su Srbi koje imenuje Narodna skuptina Republike
Srpske. Najmanje 9 lanova Doma naroda je potrebno za kvorum, s tim da moraju biti
najmanje tri bonjaka, tri srpska i tri hrvatska lana. Dom naroda potvruje ili
odbacuje usvajanje odreenog zakona u parlamentarnoj proceduri koji je ve usvojen
u Predstavnikom domu, to znai da ima pravo veta. Ovlatenja i sastav Doma naroda
su propisana takama 2 i 3 lana 4 Ustava Bosne i Hercegovine.

Predstavniki dom ine 42 lana (predstavnika ili zastupnika), koji se biraju

direktnim putem na Opim izborima svake etiri godine. 28 lanova su sa teritorije
Federacije BiH, a 14 iz Republike Srpske. Na elu Predstavnikog doma se nalazi
Predsjedavajui Predstavnikog doma Bosne i Hercegovine sa dva zamjenika, s tim da
se to rukovodstvo rotira. lanovi rukovodstva (predsjedavajui i zamjenici) moraju
biti razliite nacionalnosti. Da bi se odreeni zakon usvojio u Predstavnikom
domu, za njega treba glasati najmanje 2/3 ukupnih lanova Predstavnikog doma (28
glasova), a to se tie entitetskih lanova za isti mora glasati bar polovina
ukupnog broja lanova iz odreenog entiteta (minimalno 14 lanova iz Federacije BiH
i 7 iz Republike Srpske). Ovakav nain glasanja se naziva entitetsko glasanje.

Vijee ministara
Glavni lanak: Vijee ministara Bosne i Hercegovine
Vijee ministara Bosne i Hercegovine je najvii izvrni organ vlasti u Bosni i
Hercegovini, te obavlja dunosti vlade. Sastoji se od 10 lanova: 9 ministara i
jednog predsjedavajueg. Predsjedavajueg vijea ministara imenuje Predsjednitvo
BiH i on predstavlja mandatara, koji onda bira ostale lanove Vijea ministara.
Parlamentarna skuptina potvruje i odobrava Vijee ministara. Vijee ministara
predlae zakone Parlamentarnoj skuptini, te provodi njene odluke. Nakon opih
izbora 2014. godine u Bosni i Hercegovini, izabrani su novi lanovi XII saziva
Vijea ministara, a za predsjedavajueg je izabran Denis Zvizdi, lan Stranke
demokratske akcije (SDA).[16]

Ustavni sud
Glavni lanak: Ustavni sud Bosne i Hercegovine
Ustavni sud Bosne i Hercegovine je najvia i konana instanca u pravnim pitanjima i
broji devet lanova: 4 se biraju iz Predstavnikog doma Federacije, 2 se biraju iz
Narodne skuptine Republike Srpske, a 3 lana bira predsjednik Evropskog suda za
ljudska prava nakon konsultacija sa Predsjednitvom drave. Dravni sud Bosne i
Hercegovine ima 9 lanova, a sastoji se od administrativnog dijela,
kriminalistikog dijela i suda za obraanje javnosti.

Administrativna podjela
Glavni lanak: Administrativna podjela Bosne i Hercegovine

Karta Bosne i Hercegovine sa nacrtanom meuentitetskom linijom

Bosna i Hercegovina ima nekoliko nivoa politikih struktura nakon dravne vlade.
Teritorijalna podjela je definirana meunarodnim standardom ISO 3166-2:BA.
Najvanija od ovih podjela je organizacija drave po entitetima (Republika Srpska i
Federacija Bosne i Hercegovine, te Brko distrikt. Federacija Bosne i Hercegovine
raspolae sa 51% povrine Bosne i Hercegovine, a Republika Srpska sa 49%. Entiteti
su nastali u Dejtonskom sporazumu 1995. godine, zbog ogromnih promjena u etnikoj
slici zemlje. U Republici Srpskoj ovo je veinom bilo zbog nasilnog etnikog
ienja lokalnog bonjakog i hrvatskog stanovnitva, a u dijelovima Federacije
lokalnog srpskog stanovnitva.

Od 1996. godine ovlasti vlada oba entiteta se u odnosu prema federalnoj vladi
znaajno smanjio. Ipak, iako je zemlja na putu ka svom dravnom ujedinjena,
entiteti jo uvijek imaju brojna, individualna prava. Trei nivo politike podjele,
nakon entiteta i federalne vlade, su kantoni. Federacija Bosne i Hercegovine se
sastoji od deset kantona. Svi oni imaju svoju kantonalnu vladu, koja se nalazi pod
zakonom Federacije. Neki kantoni su etniki mjeoviti i imaju specijalne sisteme,
kako bi se ouvala prava svih naroda.

Zadnji nivo politike podjele Bosne i Hercegovine su opine. Zemlja se sastoji od

141 opine, od kojih je 79 u Federaciji Bosne i Hercegovine, a 62 u Republici
Srpskoj.[17] I opine takoer imaju svoju vladu i slube, i uglavnom su obrazovane
oko najznaajnijeg grada ili mjesta u podruju. Svaki kanton sastoji se od nekoliko
opina. Opine se dijele na mjesne zajednice. Osim entiteta, kantona, i opina,
Bosna i Hercegovina takoer ima i trinaest tzv. slubenih gradova.[18] To su: Banja
Luka, Biha, Bijeljina, Doboj Istono Sarajevo, Mostar, Prijedor, Sarajevo, iroki
Brijeg, Trebinje, Tuzla, Zenica i Zvornik. Grad Banja Luka i grad Mostar se nalaze
u istoimenim opinama, dok se Sarajevo i Istono Sarajevo sastoje od nekoliko
opina. Gradovi takoer imaju svoju vladu, ija mo je izmeu vlade opina i vlade
kantona (ili vlade entiteta u Republici Srpskoj).