Baó Cáo Tổng Kết Xây Dựng Quy Trình Thâm Canh Khoai Lang

B NNG NGHIP V PHT TRIN NNG THN
VIN LA NG BNG SNG CU LONG
BO CO TNG KT
KT QU THC HIN TI THUC D N KHOA HC
CNG NGH NNG NGHIP VN VAY ADB
Tn ti: NGHIN CU XY DNG QUY TRNH THM CANH

TNG HP CY KHOAI LANG VNG BSCL
C quan ch qun d n: B nng nghip v PTNT

C quan ch tr ti: Vin la BSCL
Ch nhim ti: TS. Nguyn Xun Lai
Thi gian thc hin: 3 nm (2009 - 2011)
CN TH, THNG 12 NM 2011
1
MC LC
MC NI DUNG TRANG
I T VN 1
II MC TIU CA TI 2
2 Mc tiu tng qut 2
2 Mc tiu c th 2
III TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU TRONG V 3
NGOI NC
1 Trong nc 3
2 Ngoi nc 8
IV NI DUNG, VT LIU V PHNG PHP NGHIN 13
CU
1 Ni dung nghin cu 13
2 Vt liu v phng php nghin cu 13
2.1 Vt liu nghin cu 13
2.2 Phng php nghin cu 13
V KT QU THC HIN TI 26
1 Kt qu nghin cu khoa hc 26
1.1 iu tra tnh hnh sn xut, hng pht trin cy khoai lang ca 26
cc tnh BSCL, hin trng k thut canh tc v cc vn hn
ch trong sn xut.
1.1.1 c im chung ca nng h trng khoai 26
1.1.2 Thc trng s dng ging khoai trong sn xut 27
1.1.3 Bin php canh tc khoai lang ca nng dn 30
1.1.4 u t v chi ph sn xut khoai lang 34
1.1.5 Hiu qu kinh t sn xut khoai lang 36
1.1.6 Nhng tn ti trong sn xut khoai lang vng BSCL 38
2
1.2 Nghin cu tuyn chn ging khoai lang cho vng BSCL. 39
1.2.1 Thu thp cc ging khoai t cc a phng nh Ty nguyn, 39
ng nam b v BSCL.
1.2.2 So snh, nh gi v tuyn chn ging 39
1.2.3 Nghin cu cc bin php nhn ging v gi ging 50
1.3 Nghin cu xy dng quy trnh k thut thm canh tng hp cy 51
khoai lang
1.3.1 Nghin cu quy cch v cht lng hom ging 51
1.3.2 Nghin cu k thut trng 53
1.3.3 Nghin cu k thut bn phn NPK cho khoai lang 58
1.3.4 Nghin cu bin php s dng phn hu c cho khoai lang 72
1.3.5 Nghin cu bin php phng tr su bnh cho cy khoai lang 78
1.3.5.1 Nghin cu bin php phng tr b h bng ch phm sinh hc 78
Ometar
1.3.5.2 Nghin cu bin php phng tr b h bng by sinh hc 95
Pheromone
1.3.5.3 Nghin cu bin php phng tr bnh ho r khoai lang 102
1.4 Xy dng m hnh thc nghim v chuyn giao quy trnh k 111
thut
1.4.1 Xy dng m hnh thm canh tng hp cy khoai lang 111
1.4.1.1 Chi ph sn xut ca m hnh 112
1.4.1.2 Hiu qu kinh t ca m hnh 114
1.4.2 Tp hun k thut thm canh tng hp cy khoai lang 117
1.4.3 T chc hi tho 118
2 Tng hp cc sn phm ti 120
2.1 Cc sn phm khoa hc 120
2.2 Kt qu o to/tp hun cho cn b hoc nng dn 120
3 nh gi tc ng ca kt qu nghin cu 121
3
3.1 Hiu qu mi trng 121
3.2 Hiu qu kinh t - x hi 121
4 T chc thc hin v s dng kinh ph 122
4.1 T chc thc hin 122
4.2 S dng kinh ph (tng hp theo tng ni dung ca ti) 122
VI KT LUN V NGH 123
1 Kt lun 123
2 ngh 124
TI LIU THAM KHO 125
PHN PH LC 127
4
DANH MC CC BNG
S BNG TN BNG TRANG
1.1 26
c im nng h trng khoai lang ti Vnh Long v Tr Vinh
1.2 T l h s dng ging khoai Vnh long v Tr vinh nm 28

2009 (%)
1.3 Ngun gc ging khoai lang nng dn s dng ti Vnh Long 28
v Tr Vinh nm 2009 (% h)
1.4 c im chnh ca dy ging khoai lang nng dn la chn 29
(% h)
1.5 Mt trng v liu lng phn bn nng dn s dng 31
1.6 Tnh hnh s dng thuc bo v thc vt cho sn xut 31
1.7 Loi v lng(1) thuc tr su nng dn s dng 32
1.8 Loi v lng(1) thuc tr bnh nng dn s dng 34
1.9 u t lao ng S dng lao ng trong sn xut (cng/ha) 35
1.10 Cc loi chi ph u vo chnh trong sn xut khoai lang 35

1.11 Hiu qu kinh t sn xut khoai lang ti Vnh Long v Tr 36
Vinh
2.1 Cc ging khoai lang thu thp c 39
2.2 Mt s c im hnh thi ca cc ging khoai 40
2.3 Nng sut v thnh phn nng sut cc ging khoai lang ti 42
Vnh Long, V ng Xun 2009-2010
Vnh Long, V H thu 2010
5
Tr Vinh, V H thu 2009
Tr Vinh, V H thu 2010
2.7 Mt s ch tiu nh gi phm cht cc ging khoai lang 49
3.1 nh hng ca quy cch hom ging n nng sut khoai lang 51
ti huyn Duyn Hi - tnh Tr Vinh, v h thu 2010
3.2 nh hng ca quy cch hom ging n nng sut khoai lang 52
ti huyn Bnh Tn - tnh Vnh Long, v h thu 2010
3.3 nh hng ca k thut trng n nng sut khoai lang ti Tr 54
Vinh, V H thu 2009
3.4 nh hng ca k thut trng n nng sut khoai lang ti 56
Vnh Long, V ng xun 2009-2010
3.5 nh hng ca phn bn NPK n nng sut khoai lang ti 59
Tr Vinh, V H thu nm 2009
3.6 nh hng ca phn bn NPK n nng sut khoai lang ti 61
Vnh Long. V ng Xun nm 2009-2010
3.7 nh hng ca phn m n nng sut khoai lang ti Duyn 64
Hi, Tr Vinh. V h thu 2010
3.8 nh hng ca phn m n nng sut khoai lang ti Bnh 65
Tn, Vnh Long. V h thu 2010.
3.9 nh hng ca phn ln n nng sut khoai lang ti Duyn 67
Hi, Tr Vinh. V h thu 2010
3.10 nh hng ca phn ln n nng sut khoai lang ti Bnh 69
3.11 nh hng ca phn kali n nng sut khoai lang ti Duyn 70
Hi, Tr Vinh. V h thu 2010.
3.12 nh hng ca phn kali n nng sut khoai lang ti Bnh 71
6
3.13 nh hng ca phn hu c n nng sut khoai lang ti Tr 74
Vinh, V H thu 2009
3.14 Hiu qu ca phn hu c n nng sut khoai lang ti Vnh 75
Long, V ng Xun 2009-2010
3.15 T l hi do b h gy ra trn khoai lang (Duyn Hi-Tr 79
Vinh, 2009)
3.16 S ng c trn 1 lt ct c, tng s ng c 3 lt ct 83

v nng sut khoai lang (Duyn Hi-Tr Vinh, 2009)
3.17 T l hi do b h gy ra trn khoai lang (Bnh Tn-Vnh 84
Long, 2009)
3.18 S ng c trn 1 lt ct c, tng s ng c 3 lt ct 87

v nng sut khoai lang (Bnh Tn Vnh Long, 2009)
3.19 T l hi do b h gy ra trn khoai lang ti im th nghim 90
huyn Duyn Hi-Tr Vinh, 2010
3.20 S ng c trn 1 lt ct c v tng s ng c 3 lt ct 92
ti Duyn Hi-Tr Vinh, 2010
3.21 Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l b h ti 94
Duyn Hi-Tr Vinh, v H thu 2010
3.22 Thit hi do b h gy ra trn khoai lang qua t l c b hi 96
bn trong c v bn ngoi v ti Bnh Tn, Vnh Long v h
thu 2010
ti Bnh Tn, Vnh Long v H thu 2010
3.24 Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l by sinh hc 98
tr b h ti Bnh Tn Vnh Long v H thu 2010
3.25 Thit hi do b h gy ra trn khoai lang qua t l c b hi 99
bn trong c v bn ngoi v ti Duyn Hi, Tr Vinh v H
7
thu 2010
ti Duyn Hi, Tr Vinh v H thu 2010
3.27 Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l by sinh hc 101
tr b h ti Duyn Hi, Tr Vinh v H thu 2010
3.28 T l bnh ho r trn khoai lang cc ln quan st 102
3.29 T l bnh ho r trn khoai lang cc ln quan st ti huyn 105
Bnh Tn, tnh Vnh Long
3.30 Hiu qu tr bnh r trn khoai lang ca cc loi thuc ti 107
Duyn Hi Tr Vinh, nm v H thu 2010
3.31 Nng sut c khoai lang trn cc nghim th x l bnh ho r 108
ti Duyn Hi - Tr Vinh, nm v H thu 2010
3.32 Hiu qu tr bnh ca cc loi thuc vi bnh ho r trn 109
khoai lang, Bnh Tn Vnh Long, nm v H thu 2010
3.33 Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l bnh ti Bnh 111
Tn Vnh Long v H thu nm 2010
4.1 Chi ph u t sn xut MHKC v MHND 113
4.2 Hiu qu kinh t ca m hnh 115
8
DANH MC CC BIU V HNH NH
TN BIU V HNH NH TRANG
S TT
1 Kh nng ra nhnh ca cc nghim thc th nghim 50
2 Sinh trng v pht trin dy ca cc nghim thc 50
3 nh hng ca phn N ti nng sut khoai lang ti Tra vinh v 67
Vnh long v h thu 2010
4 nh hng ca phn hu c n nng sut khoai lang ti tnh 77
Tr Vinh v h thu 2010
5 nh hng ca phn hu c n nng sut khoai lang ti 78
tnh Vnh long v h thu nm 2010
6 nh hng ca cc nghim thc th nghim phng tr bnh ho 104
r n nng sut khoai lang ti huyn Duyn Hi- tnh Tr Vinh,
nm 2009
7 nh hng ca cc nghim thc th nghim phng tr bnh ho 106
r n nng sut khoai lang ti huyn Bnh Tn- tnh Vnh
Long, nm 2009
8 Chi ph sn xut cho 1 ha khoai lang MHKC v MHND ti 114
Vnh long
9 Chi ph sn xut cho 1 ha khoai lang MHKC v MHND ti 114
Tr vinh
10 Chnh lch nng sut gia MHKC v MHND ti hai im trnh 116
din
11 Chnh lch li thun gia MHKC v MHND ti hai im trnh 117
din
9
DANH MC CC CH VIT TT
S TT CH VIT Y CH VIT
TT
1 Bo v thc vt BVTV
2 ng bng Sng Cu long BSCL
3 K thut canh tc KTCT
4 Hip hi khoai lang Bc Carolina NCSC
5 Hu c HC
6 Nghim thc NT
7 Ngy sau trng NST
8 Ngy sau phun NSP
9 Ngy trc phun NTP
10 Phng tr tng hp IPM
11 Quy trnh k thut QTKT
12 T chc lng nng quc t FAO
13 T chc nghin cu nng nghip quc t CGIAR
14 Tin b k thut TBKT
15 Th nghim TN
16 Trung tm Nghin cu v Pht trin rau chu AVRDC
17 Vin nghin cu nng nghip Cu Ba INIVIT
10
I. T VN
Vit Nam, khoai lang l cy lng thc truyn thng ng th ba sau la, ng
v ng th hai v gi tr kinh t sau khoai ty. Khoai lang c trng khp mi ni
trn c nc t ng bng n Min ni, Duyn hi Min Trung v vng ng bng
Sng Cu long (BSCL). Nm 2004, din tch khoai lang t 203,6 nghn ha v sn
lng l 1535,7 nghn tn. c bit tng din tch trng khoai lang vng BSCL lin
tc tng trong nhng nm gn y, t 9.900 ha nm 2000 ln 14.000 ha nm 2007 vi
sn lng t 285,5 ngn tn. Nng sut khoai lang BSCL thuc loi cao nht nc
nhng cng ch t 20,3 tn/ha. So vi tim nng v t ai v kh hu thi tit th nng
sut cn rt thp.
Trc y, khoai lang trng BSCL ch yu phc v cho tiu dng ni a ti

ch, khng xut khu, khng qua ch bin, do vy hiu qu kinh t khng cao. Hin nay,
c mt s Cng ty u t ch bin v xut khu khoai lang sang cc nc trong khu
vc nh Trung Quc, i Loan, Hng Kng v Singapore, do vy hiu qu trng khoai
lang ngy mt nng cao ko theo din tch trng khoai lang ngy cng m rng.
Hin ti, BSCL c rt t cc nghin cu v khoai lang, c bit v k thut

canh tc nn hu ht nng dn trong vng trng khoai lang theo kinh nghim v ang gp
phi mt s vn rt cn phi nghin cu gii quyt, bao gm:
Ging: Cc vng trng khoai lang BSCL, nng dn vn ch yu s dng cc

ging a phng, mc d c cht lng tng i tt nhng nng sut thp, cha p
ng rng ri th hiu ngi tiu dng v xut khu, mt khc, khu gi v nhn ging
cng cha p ng c nhu cu ca sn xut. V vy, tuyn chn cc ging mi nng
sut cao, cht lng tt p ng th hiu tiu dng v phc v xut khu, ng thi xy
dng vng gi v nhn ging p ng v kp thi nhu cu ging c cht lng phc
v sn xut l rt cn thit.
K thut canh tc (KTCT): Ngoi cc yu t v t ai, c im ging th k

thut chn hom ging bao gm di hom, s mt trn hom, cht lng hom; quy cch
lung nh chiu cao, b rng; cch thc trng bao gm kch thc lung, mt , khong
11
cch, su trng; liu lng v k thut bn phn NPK v hu c, v.v. l nhng yu t
nh hng quyt nh n nng sut v cht lng c. Do vy, cn thit phi nghin cu
v xy dng quy trnh k thut (QTKT) canh tc ng b nng cao nng sut, cht
lng v hiu qu kinh t cho nng dn.
Su bnh: nhng vng trng khoai lang ca BSCL hin nay, b h v bnh
ho r khoai lang ang l vn nh hng ln nht n nng sut v cht lng c. Cc
bin php s dng thuc ha hc phng tr m nng dn ang p dng hin nay cha
thc s t hiu qu cao v khng bn vng, cc bin php phng tr sinh hc cha c
nghin cu p dng. V vy, nghin cu cc bin php phng tr b h bng cc bin
php sinh hc nh: s dng b sinh hc, s dng cc loi thuc tr su sinh hc l rt cn
thit.
Vi nhng l do trn, vic thc hin ti Nghin cu xy dng quy trnh thm
canh tng hp cy khoai lang vng BSCL s gp phn gip nng dn trong vng,
c bit l nng dn vng su, vng xa, vng ng bo dn tc pht trin sn xut, nng
cao thu nhp mt cch bn vng.
II. MC TIU CA TI
1. Mc tiu tng qut
Xy dng v chuyn giao quy trnh k thut thm canh tng nng sut, cht lng
v hiu qu kinh t gp phn pht trin cy khoai lang theo hng bn vng phc v tiu
dng v xut khu, tng thu nhp v ci thin i sng cho nng dn trng khoai lang c
bit l nng dn ngho, ng bo dn tc vng su vng xa mt s tnh vng BSCL.
2. Mc tiu c th
- Tuyn chn v a vo sn xut 1-2 ging khoai lang c nng sut cao, cht
lng tt p ng vi tiu dng v xut khu
- Xy dng quy trnh k thut canh tc khoai lang tng nng sut v hiu qu
kinh t t 7-10% so vi k thut ca nng dn.
12
- Xy dng m hnh canh tc khoai lang tng nng sut v hiu qu kinh t t 7-
10% so vi k thut ca nng dn; tp hun hng dn k thut p dng quy trnh canh
tc khoai lang t nng sut v hiu qu kinh t cao.
III. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU TRONG V NGOI NC
1. Trong nc
Cy khoai lang (Ipomoea batatas (L.) Lam.) l mt cy lng thc c trng
khp vng nhit i m v bn nhit i trn th gii. N thuc h Bm bm
(Convolvulaceae) vi thn pht trin lan di v cc l c nhiu hnh dng khc nhau t
dng n n chia thu su (Mai Thch Honh, 2011).
Din tch trng khoai lang nc ta c xu hng gim dn. Nu nh nm 1995 c

nc trng xp x 305 ngn ha th nm 2003 ch cn gn 220 ngn ha, bng 72,1%. Nng
sut khoai lang tuy c tng (nm 2003 nng sut tng 38,2% so vi nm 1995), nhng
vn cn kh thp, mi t 7,24 tn c ti trn mt ha nm 2003. V th sn lng khoai
lang c nc c xu th gim dn (Vin Th nhng Nng ha, 2005).
Theo s liu ca Tng cc thng k (2007), nm 2007 din tch trng khoai lang
t 177,6 ngn ha, tri rng khp cc vng trong c nc. Trong tp trung ch yu
cc tnh pha Bc bao gm ng bng sng hng, vng ng Bc v Ty Bc chim gn
46% din tch c nc. Din tch khoai lang nc ta ngy cng gim do din tch mt
s tnh pha Bc gim nhiu, trong khi cc tnh pha Nam lin tc tng. Tng sn lng
nm 2007 ca c nc t trn 1.456,7 ngn tn, nm 2008 v 2009 sn lng khoai lang
c nc c xu hng gim hn so vi nm 2007 vi nng sut bnh qun cn rt thp 8,2
tn/ha. Nm 2010 sn lng bt u tng tr li t 1.317,2 ngn tn, nng sut bnh
qun c nc l 8,7 tn/ha (Tng cc thng k, 2010).
nc ta, trc y c nhiu nghin cu v khoai lang nhng ch yu tp
trung khu vc pha Bc v min Trung. Trong nhng nm gn y, do v tr v vai tr
13
ca cy khoai lang t quan trng hn so vi cc cy trng khc nn c t nh khoa hc
quan tm nghin cu.
Cc nghin cu hin nay ch yu tp trung vo khu ging. Trong giai on 2001-
2005, Vin cy Lng thc v Cy thc phm v Trung tm cy c c nghin cu
chn to cc ging nng sut cao, cht lng tt ph hp vi cc vng trng khoai lang
khc nhau nh ging KB1, TV1, H1.2, KB4 v TQ1. c bit l ging KB1 c tim nng
cho nng sut t 25-30 tn/ha, c hm lng tinh bt cao 20-29%, thch hp cho n ti
v ch bin (T Minh Sn v ctv, 2006; o Huy Chin v ctv, 2006).
BSCL hu nh cc ging khoai lang ang trng ph bin l nhng ging a
phng v mt s c nhp ni t nc ngoi, cc ging khoai lang Nht nh Hng
o v Tm Nht c nng sut v phm cht tt ph hp vi BSCL (Chu Th Anh Thy,
2005).
C khong 20 ging khoai lang ch yu c trng ti Vit Nam hin nay. Trong
c mt s ging c nn sut kh cao l K51, K4, K2, KB1, KL5, Hong Long, Hng
Qung, VX37-1, TV1, Chim du, Nht 3, v.v. c nng sut t 10-30 tn trn ha. Ring
ging K51 nng sut c th t ti 25-30 tn trn ha. Hu ht cc ging u ph hp vi
v Thu ng, ng chnh v hay ng xun (Vin Th nhng Nng ha, 2005).
Nhn chung cy khoai lang c 2 giai on sinh trng kh r rt. Giai on u

sinh trng thn l mnh khoai lang cn nhit tng i cao t 25-30oC. Giai on
cui c phnh to nhanh, thng t sau 60 ngy sau trng, lc ny thn l khoai pht trin
chm li, kh nng quang hp tng nhanh, nn chng cn bin nhit ngy m ln
tch ly dinh dng v c. Nhn chung nhit giai on ny thch hp nht l 20-
25oC (Mai Thch Honh, 2011). V thi v trng, cng theo Mai Thch Honh (2011)
th Vit Nam t Trung b tr vo Nam b do nhit quanh nm thng cao, ban m
nhit thng thp hn ban ngy, do vy y c iu kin tt trng nhiu v khoai
lang lin tip trong nm. cc tnh pha Bc c 1 v ng gi lnh (t thng 11 n
thng 2 nm sau) nn nh hng t nhiu n sinh trng pht trin ca cy khoai lang
theo tng ma v c th. Do vy c 3 v khoai lang nh v ng xun trng t thng 11-
14
12, thu hoch thng 4-5 nm sau; v ng trng thng 9-10 thu hoch thng 1-2 nm sau
v v Xun trng thng 2-3 thu hoch thng 6-7 (Dng Vn Minh, 1999 v Mai Thch
Honh, 2011).
nc ta, phn ln cc qui trnh hng dn trng khoai lang u cho rng chn
on 1 v on 2 ca nhng dy mp, mnh khe, khng su bnh. Hom ging c ct
di 25-30 cm hoc dng hom bnh t c 4-5 t, sch su bnh. Trng nng ni lin nhau
theo chiu dc lung hay mi mt di trng 5 hom vi khong cch trng 18-22 cm; t
hom thng dc lung, lp t su 5-6 cm, tng ng vi mt khong 40.000-42.000
hom/ha. Ngay c cch trng khoai lang Nht ca Cty Thc phm Lt-Nht Bn, n
v trc tip nhp ging v thu mua khoai lang Nht Bn, cng ch hng dn trng cy
cch cy 25cm, hng cch hng 1m, mt 25.000 cy/ha. BSCL cc Trung tm
khuyn nng khuyn co hom ging tt di khong 30-40 cm, phi c t 6-8 mt, hom
ngn cho nng sut c tt nht, k n nhng hom gia, hom gc thng cho nng sut
thp.
Khoai lang c trng theo lung vi cc kch c khc nhau ty thuc vo loi
t. i vi t ct, lung rng t 1,2-1,5m, cao t 0,45-0,5m, dy khoai trng ct on 1
v 2 vi di 30-35cm. i vi t tht nh, lung rng t 1,2-1,3m, cao t 0,40-0,45m,
dy khoai trng ct on 1 v 2 vi di 25-30cm (Vin Th nhng Nng ha, 2005).
Nhn chung, khoai lang l loi cy c c t kn t, c th trng trn nhiu loi t

khc nhau v c tnh l, ha hc. t thch hp nht i vi cy khoai lang l t ct
pha, c thnh phn c gii nh, ti xp, d thot nc v c tng canh tc dy. Tuy nhin
nhng loi t khc vn c th trng c khoai lang min l c ch canh tc thch
hp, chng hn nh t c tng canh tc mng, trng phi lm lung to v cao, t c
thnh phn c gii nng cn phi bn phn hu c (Vin Th nhng Nng ha, 2005 v
Mai Thch Honh, 2011).
Theo Mai Thch Honh (2011), mun t nng sut 15 tn c trn ha, khoai lang
ly t t khong 70 kg N, 20 kg P2O5 v 110 kg K2O. Phn m ch yu cn thi k
u cho sinh trng thn l, kali cn ch yu thi k cui cho pht trin c, cn ln cn
15
sut trong qu trnh sinh trng, c bit l thi k pht trin r. Lng cht dinh dng
cy khoai lang ht trung bnh l 5,16 kg N, 1,72 kg P2O5, 11,0 kg K2O, 0,63 kg CaO v
0,62 kg MgO cho 1 tn c. Lng cc cht dinh dng cy khoai lang ly i t t t l
thun vi nng sut, nng sut cng cao, lng dinh dng cy ly i cng ln (Vin Th
nhng Nng ha, 2005).
Bn y kali cho khoai lang nng sut c tng r rt vi hiu sut kh cao t
19-40 kg c trn 1 kg K2O. Ngoi ra, cht lng c cng c ci thin r rt nh tng t
l c to, tng hm lng tinh bt, gim t l x v bo qun c lu. m l dinh dng
cn thit cho sinh trng pht trin ca c thn l v c. m tp trung ch yu l, do
vy bn nhiu m cy s pht trin thn l mnh v pht trin c km. Nhn chung, nhu
cu m ca cy khoai lang ch bng 50% so vi kali. Bn m hp l, hiu sut ca m
cng kh cao t t 17,6-81,5 kg c trn 1 kg N. Ln gp phn thc y s hnh thnh
tinh bt ca khoai lang, bn ln c khoai t x. Nhu cu v dinh dng ln ca khoai
lang khng ln, ch bng 1/10 lng kali. Hiu sut ca ln trn mt s loi t vi mc
bn thch hp c th t 24,7-45,0 kg c trn 1 kg P2O5 (Vin Th nhng Nng ha,
2005).
V phn bn, ngoi vic bn cn i phn v c, c bit l t l m v kali cn

phi ch trng bn hp l phn hu c v v c cho khoai lang. Thng thng, t l
phn N:P:K l 1:0,5:1,5 hay 1:1:2 ty thuc vo kh nng cung cp cc dinh dng ny
ca t. Phn chung v rm r khng ch l ngun cung cp din dng cho cy m cn
c tc dng tng cng ti xp cho t v to iu kin thun li cho c pht trin.
Kt qu mt s th nghim cho thy bi thu nng sut do bn phn chung t t 2,9-3,4
tn v do bn rm r l 2,2-2,3 tn c ti trn ha trong khi do bn kali ch t 0,8 tn
(Vin Th nhng Nng ha, 2005). Trn c s cc nghin cu v dinh dng cho cy
khoai lang, Vin Th nhng Nng ha khuyn cao liu lng v k thut bn phn
cho khoai lang nh sau: 10 tn phn chung, 40-60 kg N, 30-40 kg P2O5, 80-90 kg K2O;
bn lt ton b phn chung khi ln lung bc 1, 1/3 m v 1/3 kali khi ln lung
16
bc 2; bn thc ln 1 sau khi trng 15-30 ngy 1/3 m v 1/3 kali; bn thc ln 2 ton
b lng phn cn li sau trng 45-60 ngy.
V tnh hnh su bnh, kt qu iu tra cho thy c 29 loi su cn trng v nhn
hi khoai lang, trong nhng loi su hi kh ph bin gm c b h (Cylas
formicarius), su c dy (Omphisia anastomasalis), su sa (Agrius convolvuli) v b
hung Serica orientalis). B h l loi nguy him nht, nhiu ni c bit cc vng kh
hn min ni pha Bc, cc tnh min Trung v Ty Nguyn c khoai lang b b h gy
hi rt nng, nht l trong cc v H thu t l c b hi c th ln n 30-50%, thm ch
100%. BSCL, mt s su bnh hi chnh trn khoai lang l b h (Cylas formicarius
Fabr), su n tp (Spodoptera litura), Ry (Empoasca sp); bnh thi thn (Fusarium
oxysporum f. batatas), bnh r trng (Albugo ipomoeae pardurate Swingle), bnh gh
(Elsinoe batatas Jenkins). Trn cy khoai lang c 10 loi bnh. Bnh gh (Sphaceloma
batatas) gy hi nng trn thn l, lm cho cy d hnh, thn dng ng, thng gy hi
kh nng trong cc thng ma h nng m (Nguyn Vn nh, 2002).
Cc loi su n l, su cun l, su c dy cng xut hin trn cc vng trng

khoai ca nc ta. Bnh hi trn khoai lang cng a dng, bnh thi en c, bnh thi
dy do nm, bnh m l,v.v. Kt qu iu tra kho st cho thy, bnh hi thng xy ra
vo nhng thi im thi tit ma nhiu, trn nhng vng t thp, nhng rung khoai
cuc vng cha cao v km thot nc. Bnh thi c khoai c th do nhiu nguyn
nhn, trong tc nhn do vi khun l rt quan trng, v khi gy hi vi khun s xm
nhim vo mch dn ca dy khoai lm dy khoai b nghn mch khng th hp thu c
nc v dng cht nn dy khoai thng d b ho, ng thi vi khun cng c th xm
nhim xung c lm cho c b chy v b thi. Bnh ny rt kh tr bi v mt khi vi
khun xm nhim vo thn, l hay r khoai lang th chng ta t c thuc phng tr
m ch c th phng nga bng cc bin php canh tc l ch yu. Cc bin php phng
tr su bnh c nghin cu v khuyn co p dng, c bit l s dng cc bin
php phng tr tng hp, s dng bin php phng tr sinh hc nh dng b sinh hc,
ch phm vi nm phng tr su hi, v.v. (Nguyn Vn nh, 2002).
17
Kt qu thu thp mu vt trn rung khoai lang v nhn nui trong phng th
nghim xc nh thnh phn thin ch su hi khoai lang thng gp gm 15 loi cn
trng bt mi, 9 loi cn trng k sinh. Theo di trn ng rung cho thy cc loi bt
mi ph bin l Coccinella transversalis, Menochilus sexmaculatus, Ophinea indica,
Paederus fuseipes. Hai loi ong k sinh ph bin l Trichogramma chilonis k sinh trng
su sa, su khoang, su cun l , su o hi khoai lang v Apanteles flavipes k sinh su non
su cun l v su khoang. Nm Beauveria bassiana k sinh ph bin trn b h trng
thnh trong cc thng xun h.
Cc nghin cu ch ra rng b h c th phng tr c bng cc bin php nh
trng dy ngn, gi nc m, vun lung trnh lung b nt n khi c phnh to, lun
canh, dn sch tn d cy v trc v rc thuc basudin vo c dy sau trng 40 ngy.
Kt qu nghin cu cng cho thy c th s dng nm Beauveria bassiana nhn theo qui
trnh th cng ly nhim trn b h c trng thnh th chng ra ngoi t nhin, chng
l ngun ly nhim t nhin i vi qun th b h. S dng by pheromone l mt trong
nhng bin php quan trng trong qun l tng hp b h bc u c nng dn
nhn xt l c hiu qu. By pheromone c kh nng dn d b h rt cao (trung bnh
213 con/ngy/by) (Nguyn Vn nh. 2001, 2002 v Nguyn Cng Ho, 2008).
Trn c s nhng kt qu nghin cu v khoai lang, c bit vng BSCL hin
nay c th thy rng vic nghin cu cha ng b mi ch tp trung vo mt s khu.
Mc d c nhng khuyn co cho nng dn v quy trnh k thut trng khoai lang
nhng hu ht nhng khuyn co c da trn nhng nghin cu ca vng khc hoc t
nc ngoi nn cha thc s ph hp vi iu kin t nhin v kinh t x hi ca
BSCL, c bit trong xu th sn xut hng ha theo hng nng sut, cht lng, hiu
qu v bn vng hin nay.
2. Ngoi nc
Cy khoai lang l cy trng quan trng mt s vng trn th gii, n c mt trn

100 nc khc nhau v n l cy trng c xp th 7 v sn lng cy trng, xp th 13
18
v gi tr kinh t v xp th 5 trong danh sch cc cy trng quan trng cc nc ang
pht trin (FAO).
Theo nhm t vn ca cc t chc nghin cu nng nghip quc t (CGIAR,
2004) v CIP, tng din tch khoai lang trn ton th gii t trn 9 triu ha vi tng sn
lng trn 133 triu tn. Chu l ni sn xut khoai lang ln nht trn th gii vi tng
sn lng hng nm t trn 125 triu tn, trong Trung Quc l quc gia sn xut
khoai lang ln nht vi din tch 4,87 triu ha v sn lng khong 117 triu tn chim
gn 90% sn lng th gii.
Cng theo CGIAR (2004), khoai lang l cy trng ca ngi nng dn sn xut
nh v thch hp vi cc iu kin canh tc khc nhau. Khoai lang b t su bnh tn cng
hn cc cy trng khc, c th c trng trn cc loi t xu v yu cu t phn bn.
Tuy vy, vn chnh i vi khoai lang vn l su hi c v bnh vi rt.
C khoai lang c hm lng tinh bt, vitamin A cao v c th to ra lng
calori/ha/ngy cao hn so vi la m, go v sn. Cc ging c rut vng c hm lng
vitamin A v C cao hn. Ngoi ra, l v ngn cy khoai lang l ngun rau xanh cung cp
protein, vitamin v khong cht. Chng trnh nghin cu ca CIP chn to v chuyn
giao nhiu ging khoai lang rut vng c hm lng vitamin A cao cho khu vc chu
Phi.
Cc ging khoai lang M v Nht thng c thi gian sinh trng t 130-150
ngy. Cc ging c mu sc v c rt khc nhau t trng c, vng cam, hng, n
tm . Rut c cng c nhiu loi mu sc t mu trng c, vng cam, cam n . Tuy
nhin nhng ging c trng ph bin nht M l nhng ging c v c mu hng
nht, rut mu cam nh ging Beauregard, Jewel chim ti 90% din tch khoai lang ca
M v ging c v mu tm, rut mu kem hoc trng nh ging White Delight, Sumor.
nht, ging khoai lang c khuyn co trng theo mc ch s dng nh: ging cho
tiu th ti, ging cho ch bin lm lng thc, ging sn xut tinh bt, ging lm
thc n gia sc. Nhng ging ang c trng ph bin hin nay l Sunny Red c v
mu , rut vng, hm lng caroten v cht kh cao; ging J-Red c v mu vng
v rut mu vng cam, hm lung caroten cao, t tinh bt; ging Kokei No.14 c v mu
19
, rut vng nht, ph hp cho ch bin; ging Aymurasaki c v mu tm , rut mu
tm m; ging Joywhite v mu vng nht, rut mu trng; ging Beniotome c v mu
tm, rut mu trng vng, v.v.
Trong nghin cu gn y ti Trung Quc, cc nh khoa hc ca CIP ch ra
rng nng sut khoai lang c th tng 30-40% m khng cn bn thm phn v s dng
thuc st trng hoc ci thin c tnh di truyn. Mt d n c thc hin tnh Anhui
v Shangdong, cc nh khoa hc ca CIP to ra hom ging sch bnh vi rt, nu p
dng trn ton Trung Quc s mang li li nhun khong 1,5 t USD mi nm.
T nm 1993, CIP phi hp vi Vin nghin cu nng nghip Cu Ba (INIVIT)
pht trin chng trnh phng tr tng hp (IPM) su hi khoai lang v mang li hiu qu
rt cao. Nng dn khng phi dng thuc su, sc khe v mi trng c m bo, v
nn kinh t Cu Ba thu li 31 triu USD mi nm do nng sut tng, tht thot gim v gi
bn cao hn. ng thi chng trnh phi hp INIVIT-CIP to ra nhng ging mi c
kh nng khng vi su hi c c c im l hnh thnh c su hn, thn cy mp
v cng hn. Trong m hnh th nghim khng s dng bt k mt bin php phng tr
su bnh no nhng cc ging ny vn cho nng sut 34 tn/ha vi tht thot do su hi
ch t 4-5%.
M, c h thng sn xut ging khoai lang rt hin i v ng b. Theo hip
hi khoai lang Bc Carolina (NCSC), t 75-90% din tch trng khoai lang s dung hom
c m t c do nhng ngi sn xut ging xc nhn cung cp. nhn ging,
NCSC khuyn co chn nhng c c ng knh t 2-4 cm, sch bnh v ng ging.
c hom ging trng 1 ha cn t 0,75-1,5 tn c; iu chnh nhit v m thch
hp cho c ny mm. Khi mm c di khong 0,5-1 cm em trng ra rung nhn ging
theo hng lin tc vi khong cch hng t 5-10 cm v vi su 2-3 cm bng ct hoc t
ti xp; bn phn v ti nc cho rung nhn ging; khi cy di t 20-30 cm v c t
nht 8 l th ct em i trng v tip tc chm sc rung nhn ging thu hoch t
sau.
Nht Bn, ging khoai lang cng c sn xut tng t nh M. Tuy nhin,
cc nh khoa hc Nht Bn cn khuyn co phng trnh bnh thi en, cn phi x l
20
c trc khi m ging bng nc m 47-48oC trong 40 pht, sau dng thuc dit
nm Benomyl x l tip. Trc khi ct hom 3 ngy, phun 1-1,5 lt/m2 dung dch phn
urea kch thch ra r v sinh trng ban u sau khi trng.
M, khoai lang c trng theo hng cch nhau t 25-30 cm trn nhng lung
rng v cao t 20-25 cm. su trng khong 7,5 cm vi t nht 2 mt di t v 2 l
trn mt lung. Nht, chiu cao ca lung c khuyn co ph thuc vo ph ca
t, i vi t tt v m cao lung rng v cao hn, ngc li t xu v kh lung
thp hn. Mt trng bin ng theo mc ch s dng, nu ch bin th trng vi
mt 40.000-50.000 hom/ha v nu s dng n ti th trng vi mt 30.000-
40.000 hom/ha. Lung trng c chiu rng t 70-100cm, chiu cao t 20-35 cm, khong
cch lung t 25-40 cm.
Ty theo tp qun tng nc m ngi ta chn ct hom ging vi di khc
nhau. Malaysia ngi ta trng hom 6 mt vi su 2 mt, trong khi nng dn
Georgia li thng trng hom khoai lang di 30-40 cm vi 2-3 mt di t cho nng
sut cao hn hom ging ngn 20-25cm. Sierra Leone, hom di 61cm cho nng sut c
cao nht, trong khi Trung tm Nghin cu v Pht trin rau chu (AVRDC) ngh
trng hom ging di 30 cm vi 3 mt di t. Trung Quc, hom ging 7 mt c s
dng ph bin trong sn xut.
Kt qu nghin cu ti M cho thy loi t trng khoai lang tt nht l t tht
nh. Trng trn t tht nh, thot nc tt cho c c dng hnh p v v nhn hn. t
c hm lng hu c cao (>2%) lm gim nng sut khoai lang. t ct th, tng dy
su, thot nc tt nu c chm sc tt cng rt ph hp vi khoai lang. Khoai lang c
th trng c trn t c pH t 4,5-7,5 nhng thch hp nht l 5,8-6,2.
Nhng nghin cu v dinh dng cho khoai lang vng Bc Carolina, M ch
ra rng thu hoch 1 tn khoai lang, cy ly t t 1,82-1,27 kg N; 0,64-1,36 kg P v
3,18-4,99 kg K. Nh vy, khoai lang ch cn lng N v P mc trung bnh, nhng cn
mt lng ln K. M, phn bn c khuyn co chung p dng t 2-3 ln theo hng
hoc di theo bng sau khi trng nh sau: bn t 20-70 kg N/ha sau trng 28 ngy, 60-70
21
kg P2O5/ha lc trng v 170-220 kg K2O/ha lm 2 ln, 1/3 vo lc trng cn li bn vo
lc bt u c c.
Nht, kt qu nghin cu cho thy khoai lang phn ng mnh nht vi phn
m, k n l phn Kali v Ln. sn xut 1 tn khoai lang c Nht cn 3,4 kg N, 2
kg P2O5 v 9 kg K2O. Bn phn hu c lm tng nng sut khoai lang. Trong sn xut,
cc nh khoa hc Nht khuyn co bn 30-60 kg N, 40-80 kg P2O5 v 80-120 kg K2O/ha
cho khoai lang. i vi phn m nn bn giai on u v gia, phn ln bn giai
on u cn kali bn ri u sut qu trnh sinh trng ca cy v nng nht vo thi k
hnh thnh c (Mini White Paper, 2000).
22
IV. NI DUNG, VT LIU V PHNG PHP NGHIN CU
1. Ni dung nghin cu
1.1. iu tra tnh hnh sn xut, hng pht trin cy khoai lang ca cc tnh BSCL,
hin trng k thut canh tc v cc vn hn ch trong sn xut.
1.2. Nghin cu tuyn chn ging khoai lang cho vng BSCL.
1.3. Nghin cu xy dng quy trnh k thut thm canh tng hp cy khoai lang.
1.4. Xy dng m hnh thc nghim v chuyn giao quy trnh k thut thm canh tng
hp cy khoai lang.
2. Vt liu v phng php nghin cu
2.1. Vt liu nghin cu
a. Ging: Thu thp 20 ging khoai lang Ty Nguyn, ng Nam B v ng

bng Sng Cu long.
b. Cc loi phn bn s dng trong nghin cu: Super ln, Ur, Kaliclorua, NPK
20:20:15, Phn hu c Sao Mai dng cho vng Tr Vinh v phn Vedan dng cho vng
Vnh Long vi thnh phn nh sau: (i). Phn hu c Vedan: 21% cht hu c, 3,5% N,
1,5% K2O v cc nguyn t khc gm acid amin, vitamin, cc nguyn t trung lng Ca,
Mg, v S. (ii). Phn hu c Sao Mai: 23% cht hu c, 3% N, 2% P2O5, 2% K2O v cc
nguyn t khc gm acid amin, vitamin, cc nguyn t trung lng Ca, Mg, v S, Cu, Fe,
Zn, Mo.
c. Ch phm nm xanh tr b h Ometar cha nm Metarhizum anisopliea, phm

nm trng Biovip cha nm Beauveria bassiana v thuc bo v thc vt gm Vibasu
10H, Basudin 10H, Oncol 20EC, Anvil 5SC, Polyram 80DF, Nokap 10G, Coc 85WP,
Avalon 8WP, Amistar Top 325SC, Validacine 3L.
d. Vt t dng c, bng th th nghim, bao b ng mu
2.2. Phng php nghin cu
23
Cc th nghim ca cc ni dung nghin cu c b tr trn rung ca nng dn
theo phng php ca Quisumbing (1985) v Gomez (1984).
Ni dung 1: iu tra nh gi tnh hnh sn xut, hng pht trin cy khoai lang
ca cc tnh trong vng BSCL, hin trng k thut canh tc v xc nh cc vn
trong sn xut ca nng dn.
Hot ng 1: Nghin cu tnh hnh sn xut v hng pht trin cy khoai lang
ca cc a phng thng qua vic thu thp s liu th cp
a im: Tnh Vnh Long v Tr Vinh.
Phng php: thu thp cc bo co v sn xut nng nghip hng nm ca S

Nng nghip v PTNT, huyn v x; s liu thng k hng nm; t chc PRA vi cc S,
Ban, ngnh c lin quan t tnh n x.
S liu cn thu thp: din tch, nng sut, sn lng qua mt s nm; tnh hnh
tiu th sn phm; tnh hnh chuyn giao v p dng cc TBKT trong sn xut; nh
hng v k hoch pht trin cy khoai lang ca cc a phng; cc kh khn v gii
php pht trin cy khoai lang, v.v.
Hot ng 2: Nghin cu nh gi hin trng k thut canh tc v xc nh cc

vn trong sn xut ca nng dn
- Phng php: iu tra phng vn trc tip nng dn bng phiu iu tra.
- a im iu tra: Tnh Vnh Long v Tr Vinh
- S lng mu: 200 nng dn (100 nng dn/tnh)
- Phng php ly mu: Ly mu i din, mi tnh chn mt huyn c din

tch khoai lang ln nht, mi huyn chn mt x, mi x chn 100 nng dn trng khoai
lang theo phng php ngu nhin c h thng phng vn.
- S liu cn thu thp bao gm:
- c im nng h: Quy m nng tri, nhn khu lao ng, my mc thit

b phc v sn xut, v.v.
24
- K thut canh tc nng dn ang p dng bao gm: k thut lm t, k
thut trng, k thut chm sc, cc bin php phng tr su bnh, v.v.
- u t, thu nhp v hiu qu kinh t
- Tnh hnh tiu th sn phm
- Cc kh khn v tr ngi trong sn xut
- Cc xut v kin ngh
Phn tch s liu: S liu c qun l v phn tch bng phn mm SPSS
Ni dung 2: Nghin cu tuyn chn cc ging khoai lang
Hot ng 1: Thu thp v nhn cc ging khoai lang ang trng ph bin cc
vng Ty Nguyn, ng Nam B v BSCL. Cc ging c thu thp bng c v dy
nhn ging phc v cho nghin cu. Tng s ging thu thp l 20 ging.
Hot ng 2: So snh, nh gi v tuyn chn cc ging thu thp.
- Phng php nghin cu: B tr th nghim so snh ging ti hai im trong

hai v. Ti X Trng Long Ho, huyn Duyn Hi, tnh Tr Vinh v x Thnh ng,
huyn Bnh Tn, tnh Vnh Long.
- Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin. 3 ln lp li.
- S nghim thc: 20, mi ging l 1 nghim thc.
- Din tch th nghim: 50 m2.
- Din tch th nghim: 4.000 m2/im/v.
- Bn phn cho th nghim: Cng thc phn 80-100 N:60 P2O5:80 K20. Bn lt
100% ln, 20% phn m, 20% Kali. Cn li 80 % m v 80 % Kali bn thc 4 ln
cc giai on 15, 30, 60 v 90 ngy sau khi trng.
- Ch tiu theo di: Quan st tnh hnh sinh trng, tnh hnh su bnh. Thu mu
m s c/dy, tnh nng sut thc t/5 m2, tnh nng sut c v v nng sut c khoai
thng mi (ng knh >2cm, di>5cm), cht lng c.
25
Hot ng 3: Nghin cu cc bin php nhn ging v gi ging ph hp cho
vng BSCL.
Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp li.
S nghim thc: 6 nghim thc, bao gm: c nguyn, ct i, ct 3, ct 4, hom

ngn v hom gia thn.
Ch tiu theo di: tnh hnh sinh trng, tnh hnh su bnh, cht lng hom.
Ni dung 3: Nghin cu xy dng quy trnh k thut thm canh khoai lang
Hot ng 1: Nghin cu quy cch v cht lng hom ging
- Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp li,

thc hin trn ng rung ca nng dn ti hai im trong mt v.
- S nghim thc: 6 nghim thc, bao gm: Hom ngn di 20 cm, 30

cm 40 cm, Hom gia di 20 cm 30 cm v 40 cm.
- Din tch th nghim: 150 m2.
- Ch tiu theo di: tnh hnh sinh trng, tnh hnh su bnh, nng
sut
Hot ng 2: Nghin cu k thut trng khoai lang
Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp li. Thc hin
trn ng rung ca nng dn ti hai im trong mt v.
S nghim thc: 27 nghim thc bao gm 3 kch thc lung x 3 mt x 3

su trng). Cc nghim thc cho hai a im khc nhau b tr ph hp vi iu kin
t ai v tp qun canh tc ca tng vng:
Ti tnh Tr Vinh cho vng t ging ct:
3 kch thc lung: rng 1m, 1,25m v 1,4m.
3 mt gm: 30.000, 35.000 v 40.000 dy ha-1.
26
3 su trng gm: 10cm, 7cm v 5cm.
Ti tnh Vnh Long cho vng t ph sa:
3 kch thc lung rng 0,8m, 1,0m v 1,2m.
3 mt gm: 100.000, 120.000 v 140.000 dy ha-1.
3 su trng gm: 7cm, 5cm v 3cm.
Din tch th nghim: 50 m2.
Tng din tch th nghim: 4.500 m2/1 im.
Bn phn cho th nghim: Cng thc phn 80-100N:60P2O5:80K20; bn lt

100% phn super ln, 20% phn m, 20% Kali. Cn li 80 % m v 80 % Kali bn
thc 4 ln cc giai on 15, 30, 60 v 90 ngy sau khi trng.
Ch tiu theo di: Quan st tnh hnh sinh trng, tnh hnh su bnh, thu
mu m s c/dy, tnh nng sut thc t/5m2, tnh nng sut c v nng sut c thng
mi (ng knh >2cm, di>5cm).
Hot ng 3: Nghin cu k thut bn phn NPK cho khoai lang
Kiu b tr th nghim: khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp, thc hin trn
ng rung ca nng dn ti hai im trong nm 2009.
S nghim thc: 36 nghim thc bao gm 4 mc N x 3 mc P2O x 3 mc K2O

v i chng khng bn phn. Cc mc phn th nghim cho tng vng nh sau:
Ti im tnh Tr Vinh t ging ct:
4 mc m gm: 40, 60, 80 v 100 kg N ha-1.
3 mc ln gm: 40, 60 v 80 kg P2O5 ha-1, v
3 mc kali gm: 60, 80 v 100 kg K20 ha-1.
Ti im tnh Vnh Long t ph sa:
4 mc m gm: 60, 80, 100 v 120 kg N ha-1.
27
3 mc ln gm: 30, 50 v 70 kg P2O5 ha-1, v
3 mc kali gm: 40, 60 v 80 kg ha-1.
Bn phn cho th nghim: Bn lt ton b phn super ln, 20% phn m,

20% Kali. Cn li 80 % m v 80 % Kali bn thc 4 ln cc giai on 15,
30, 60 v 90 ngy sau khi trng.
Din tch th nghim: 50 m2; din tch th nghim: 6.000 m2/im/v.
Ch tiu theo di: Quan st tnh hnh sinh trng, tnh hnh su bnh, thu
mu m s c/dy, tnh nng sut thc t/5 m2, tnh nng sut c v c thng
mi.
Nghin cu v phn bn cho khoai lang nm 2010 c b tr 3 th nghim:
Th nghim 1: Nghin cu liu lng phn N cho khoai lang trn nn 50 P2O5 v 60
K2O ha-1
Kiu b tr th nghim: Khi Hon ton ngu nhin, 3 ln lp li.
S nghim thc: 5 nghim thc, bao gm 0, 60, 80, 100 v 120 kg N ha-1.
Ch tiu theo di: phn tch t v c khoai, sinh trng, tnh hnh su bnh,
nng sut.
Th nghim 2: Nghin cu liu lng phn ln cho khoai lang trn nn 80 N v 60 K2O
ha-1
Kiu b tr th nghim: Khi Hon ton ngu nhin, 3 ln lp li.
S nghim thc: 5 nghim thc, bao gm 0, 30, 50, 70 v 90 kg P2O5 ha-1.
nng sut.
Th nghim 3: Nghin cu liu lng phn Kali cho khoai lang trn nn 80 kg N v 50
kg P2O5 ha-1
Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp li.
28
S nghim thc: 5 nghim thc, bao gm 0, 40, 60, 80 v 100 kg K2O ha-1
nng sut.
Hot ng 4: Nghin cu bin php s dng phn hu c cho khoai lang
Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp li, thc hin trn
ng rung ca nng dn ti hai im trong hai v lin tc.
S nghim thc: 17 nghim thc, bao gm 4 mc phn hu c x 4 mc NPK

v i chng khng bn phn.
Din tch th nghim: 50 m2; din tch th nghim: 3.000 m2/im/v
Cc loi phn hu c c chn theo tp qun ca nng dn thng s dng bn

cho cc cy trng cn khc trong khu vc. Mc phn th nghim cho tng vng nh sau:
Ti im tnh Tr Vinh t ging ct:
4 mc phn hu c Sao Mai gm: 500, 800, 1100 v 1400 kg ha-1.
4 mc m hi hp vi phn hu c gm: 50, 60, 70 v 80 N kg ha-1.
Ln v kali nn th th t l 60 P2O5 v 60 K20 kg ha-1.
Ti im tnh Vnh Long t ph sa:
4 mc phn hu c Vedan gm: 500, 800, 1100 v 1400 kg ha-1.
4 mc m hi hp vi phn hu c gm: 40, 60, 80 v 100 N kg ha-1.
Ln v kali nn th th t l 60 P2O5 v 60 K20 kg ha-1.
K thut bn: Bn lt ton b phn hu c, phn super ln, 20% phn m,

20% Kali. Cn li 80 % m v 80 % Kali bn thc 4 ln cc giai on 15, 30, 60 v
90 ngy sau khi trng.
- Ch tiu theo di: Quan st tnh hnh sinh trng, tnh hnh su bnh, thu mu
m s c/dy, tnh nng sut thc t/5 m2, tnh nng sut c v c thng mi.
29
Nm th 2 th nghim bn phn hu c b tr treo phng php l ph, 3 ln lp
li. Cc nghim thc trong l ph gm 4 mc phn hu c: 500, 800, 1100, v 1400 kg
ha-1; l chnh gm 2 mc m: 80 v 64 kg N ha-1 (gim 20%) trn nn 50 kg P2O5 v 60
kg K2O ha-1.
- Ch tiu theo di: tnh hnh sinh trng, tnh hnh su bnh, nng sut.
Hot ng 5: Nghin cu bin php phng tr b h bng ch phm vi sinh v

thuc hoc hc.
Phng php b tr th nghim: S dng ging khoai lang Tm Nht, b tr th

nghim theo kiu khi hon ton ngu nhin, 3 ln nhc li vi 17 nghim thc nh trong
bng di y:
STT NGHIM THC

1. X l hom bng dung dch Oncol 20EC. Ti dung dch ch phm nm xanh M.
anisopliae vo c dy khoai lang nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng.
2. X l hom bng dung dch Oncol 20EC. Ti dung dch ch phm nm xanh M.
anisopliae vo c dy khoai lang nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng.
3. X l hom bng dung dch Oncol 20EC. Ti dung dch ch phm nm trng B.
bassiana vo c dy khoai lang nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng
4. Phun thuc theo nng dn
5. Ti dung dch ch phm nm trng B. bassiana vo c dy khoai lang nh k
30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng
6. X l hom bng dung dch Oncol 20EC. Ti dung dch ch phm nm trng B.
bassiana vo c dy khoai lang nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng
7. Ti dung dch ch phm nm xanh M. anisopliae vo c dy khoai lang nh
k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng.
8. Rc Oncol 25WP (2kg/ha) khi khoai lang c 30 ngy tui
9. X l t bng ch phm nm xanh M. anisopliae. (1kg /1000m2).
10. Ti dung dch ch phm nm xanh M. anisopliae vo c dy khoai lang nh
30
k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng.
11. X l hom bng dung dch Oncol 20EC. Sau khi trng 1 thng ri Vibasu 10H
(20kg/ha).
12. X l t bng ch phm nm trng B. bassiana. (1kg /1000m2).
13. X l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp x l t bng ch phm nm
xanh M. anisopliae (1kg /1000m2).
14. Rc Vibasu 10H (20kg/ha) khi khoai lang c 30 ngy tui
15. X l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp phun thuc nh nng dn
16. X l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp x l t bng ch phm nm
trng B. bassiana. (1kg /1000m2).
17. i chng khng x l
Ghi ch: Cch x l hom ging: Pha dung dch thuc Oncol 20EC vi nng 30ml/10
lt nc). Nhng hom ging vo dung dch thuc trong 20 pht. Sau vt hom ging ra
ro ri trng.
Ch tiu theo di: T l hi do b h gy ra trn c bao gm
T l hi do b h gy ra trn v, k hiu TLH trn v (%)
T l hi do b h gy ra trong c, k hiu TLH lt ct (%)
T l hi do b h gy ra (hoc trn v hoc trong c hoc c hai), k

hiu TLH c (%)
S ng c 1 lt ct
Tng s ng c 3 lt ct
Phng php ly ch tiu: Mi nghim thc iu tra 5 im theo hai ng

cho gc, mi im thu hoch 1 dy khoai lang m tng s c trn dy, s c c vt
gy hi bi b h. Sau ct mi c thnh 3 phn ri quan st vt hi trn cc lt ct. T
l hi c tnh nh sau (TLH):
TLH trn v (%) = (s c c vt gy hi trn v/tng s c quan st) x 100
31
TLH lt ct (%) = (s c c vt gy hi bn trong lt ct/tng s c quan
st) x 100
TLH c (%) = (s c b gy hi/tng s c quan st) x 100
S ng c 1 lt ct = tng s ng c 3 lt ct/3
Din tch th nghim: 50 m2; din tch th nghim: 2.850 m2.
Tng din tch th nghim c bo v: 3.000 m2/im/v.
Hot ng 6: Nghin cu bin php phng tr b h bng by sinh hc.
Phng php b tr th nghim: th nghim din rng trn ng rung ca

nng dn ti hai im trong mt v
S nghim thc: 5, th nghim din rng khng lp li
Din tch th nghim: 1.000 m2 , tng din tch th nghim: 5.000 m2
Ch tiu theo di: T l hi trn v, T l hi trong c, T l hi hoc trn

v hoc trong c hoc c hai, S ng c 1 lt ct, Tng s ng c
3 lt ct, Nng sut thc t (tn/ha)
Hot ng 7: Nghin cu bin php phng tr bnh ho r khoai lang
Phng php nghin cu: Hai th nghim ti hai tnh c b tr theo kiu
khi hon ton ngu nhin, 3 ln nhc li, thc hin trn ng rung ca nng
dn ti Tr Vinh v Vnh Long.
S nghim thc: 9 nghim thc nh trong bng di y.
Din tch th nghim: 50 m2
Ch tiu theo di: T l bnh hi (%) 1 ngy trc khi phun thuc ln th
nht, 3, 7 ngy sau khi phun thuc ln th nht v 7, 14 ngy sau khi phun
thuc ln th hai. Nng sut (tn/ha) ngay trc khi thu hoch
- Phng php ly ch tiu: Mi nghim thc iu tra 3 im. Mi im l mt

lip c kch thc (7m x 0,8m). Trn mi im m s dy khoai lang b bnh v tng s
32
dy. T tnh t l bnh hi (%). T l bnh hi (%) = (s dy b bnh / tng s dy
quan st) x 100. Mi nghim thc thu hoch 5 m2. Lm sch t bi. Cn trng lng ri
quy ra nng sut (tn/ha)..
Liu lng s dng

TT Nghim thc
(kg, lt /ha)
1 Amistar Top 325SC 0,5L
2 Avalon 8WP 0,6L
Avalon 8WP kt hp Amistar Top 0,6L Avalon 8WP kt hp 0,5 Amistar
3
325SC Top 325SC
Avalon 8WP kt hp Amistar Top 0,6L Avalon 8WP kt hp 0,5L Amistar
4
325SC v Nokap 10G Top 325SC v 18kg Nokap 10G
Avalon 8WP kt hp Polyram 0,6L Avalon 8WP kt hp 1,35kg
5
80DF Polyram 80DF
6 Coc 85WP 0,6L
7 Nokap 10G (ti) 18kg
8 Polyram 80DF 1,35kg
9 i chng khng phun -
Thi im phun thuc: phun thuc ln th nht khi t l bnh khong 5%,
phun thuc ln th hai cch ln th nht 7 ngy. Phun thuc u khp cc
nghim thc vo lc chiu mt
Ni dung 4: Xy dng m hnh thc nghim v chuyn giao quy trnh
Hot ng 1: Xy dng m hnh
S h tham gia thc hin: chn mi tnh t 15-20 nng dn tham gia thc hin
m hnh trnh din quy trnh k thut trng cy khoai lang.
Quy m m hnh: T 2,0 ha n 2,5 ha/tnh.
Phng php thc hin: Trn mi tha rung ca h nng dn c chia

thnh hai phn bng nhau, mt phn p dng quy trnh k thut mi do cn b
33
nghin cu v khuyn nng ch o thc hin, phn cn li do nng dn t lm
theo kinh nghim.
Quy trnh 1: p dng cho cho m hnh trnh din ti Vnh long nh sau:
Ging khoai lang Tm nht.
Phn bn: 80N:70P2O5:80K2O ha-1, kt hp vi 1.100 kg phn hu c.
K thut trng: Lm t k, ln lung rng 1m, cao 0.35m. Mt trng

140.000 dy ha-1 tng ng khong cch trng l lung rng 1m, hom t
cch nhau 0,15m, 2 hng dy, su trng 5-7cm. S dng hom ngn di 30
cm.
Phng tr su: Phng tr b h bng thuc sinh hc Ometa phun 3 ln v-1.
Phng tr bnh ho r: phun 2 ln v-1 bng cc loi thuc Polyram 80DF liu
lng 1,35 kg ha-1 hoc Coc 85 WP 1,0 kg ha-1.
Quy trnh 2: p dng cho cho m hnh trnh din ti Tr vinh nh sau:
Ging khoai lang Tm nht.
Phn bn: 80N:70P2O5:80K2O ha-1, kt hp vi 800 kg phn hu c.
K thut trng: Lm t k, ln lung rng 1,25m cao 0.35m. Mt trng:

40.000 dy/ha, tng ng khong cch trng l lung rng 1,25m x hom t
cch nhau 0.25 m x 1 hng dy, su trng t 5-10cm. S dng hom ngn
di 40cm.
Phng tr su hi: Phng tr b h bng thuc sinh hc Ometa, phun 3 ln v-

1
.
Phng tr bnh ho r: phun 2 ln v-1 bng cc loi thuc Polyram 80DF liu
lng 1,35 kg ha-1 hoc Coc 85 WP 1,0 kg ha-1.
34
Theo di m hnh: Thu thp cc s liu v u t gm ging, phn bn, thuc
tr su bnh, cng lao ng, chi ph khc, nng sut, gi c ca cc h c phn
trong m hnh v ngoi m hnh.
X l, phn tch s liu v nh gi m hnh: cc s liu c tnh ton v x

l bng phng php T test so snh gia trong v ngoi m hnh v hiu
qu kinh t.
Hot ng 2: T chc 2 lp tp hun hng dn k thut sn xut cho nng dn

v cy khoai lang ti hai tnh Vnh Long v Tr Vinh.
Hot ng 3: T chc 2 hi tho thc a nng dn n thm quan m hnh ti

2 tnh Vnh Long v Tr Vinh.
35
V. KT QU THC HIN TI
1. Kt qu nghin cu khoa hc
1.1. iu tra tnh hnh sn xut, hng pht trin cy khoai lang ca cc tnh
BSCL, hin trng k thut canh tc v cc vn hn ch trong sn xut.
1.1. 1. c im chung ca nng h trng khoai
Kt qu kho st ti Vnh Long v Tr Vinh, l hai tnh c din tch trng khoai
lang ln nht BSCL, cho thy c s khc nhau v quy m nng tri v din tch trng
khoai lang gia hai a phng. Ti Vnh Long, bnh qun mi h c 1,97 ha t canh
tc, trong din tch trng lang chim 0,32 ha (bng 1.1). t trng khoai lang Vnh
Long ch yu l t tht nh ven sng. Khoai lang c trng ch yu trong v ng
xun t thng 11-thng 4 nm sau. Trong khi ti Tr Vinh mi h ch c 0,64 ha t
canh tc, trong din tch trng khoai lang chim 0,25 ha. t trng khoai lang Tr
Vinh ch yu l t ct pha v khoai lang c trng ch yu trong v H thu t thng 6
n thng 10. iu chng t rng c s khc bit v iu kin t nhin v kinh t gia
hai vng trng khoai lang ln ca BSCL, l nhng yu t nh hng quyt nh n tp
qun canh tc v quy trnh k thut trng khoai lang ca hai a phng.
Kt qu kho st cng cho thy c s khc bit v quy m h gia nh gia hai
vng. Quy m h gia nh Vnh Long nh hn so vi Tr Vinh. Bnh qun mi h
Vnh Long c 4,79 nhn khu, trong khi Tr Vinh l 5,53 nhn khu, v vy s lao ng
chnh trung bnh ca 1 h trng khoai lang Tr Vinh cao hn Vnh Long (3,54 lao
ng/h Tr Vinh so vi 3,36 lao ng/h Vnh Long). Nh vy, mi thng lao ng
gia nh c th cung cp c khong 100 ngy cng lao ng. S lao ng ny c th
p ng c ngun lao ng canh tc khoai lang ti a phng.
36
S khc bit v tui v trnh vn ha ca ch h gia hai vng l khng ln.
Vnh Long, ch h c tui bnh qun l 50, trong khi Tr Vinh l xp x 45. Trnh
vn ha bnh qun ca ch h c hai vng l lp 6-7 (bng 1).
Bng 1.1. c im nng h trng khoai lang ti Vnh Long v Tr Vinh
STT c im nng h VT Vnh Long Tr Vinh

I c im nhn chng
1 S nhn khu trong h Ngi 4,79 5,31
2 S lao ng chnh trong h Lao ng 3,36 3,54
3 S lao ng ph trong h Lao ng 1,21 0,85
4 Tui trung bnh ca ch h Tui 50,79 44,85
5 Trnh hc vn ca ch h Lp 5,93 6,85
II Quy m nng tri
1 Din tch t NN ca h Ha 1,97 0,64
2 Din tch trng khoai Ha 0,32 0,25
1.1.2. Thc trng s dng ging khoai trong sn xut
Kt qu kho st v c cu ging khoai lang trng Vnh Long v Tr Vinh trnh

by trong bng 1.2 cho thy c s khc bit v c cu ging khoai lang hai tnh.
Vnh Long nng dn s dng 4 ging l Tm Nht, B ng, Trng sa v Tu nghn.
Trong , ging c nng dn trng nhiu nht l ging nhp ni Tm Nht (56% s h
s dng), k n l cc ging a phng Tu nghn (26% h), B ng (16%) v Trng
sa (2%). Trong khi , nng dn Tr Vinh ch yu s dng ging Tm Nht (93% h)
v B ng (7% h). Theo nh gi ca nng dn th ging khoai lang nhp ni Tm
Nht d canh tc, nng sut kh cao, t su bnh v d bn xut khu, cn cc ging
a phng c phm cht cao, n ngon nhng nng sut thp hn v trng ch yu cho
tiu dng ni a. Tuy nhin, theo phn nh ca cc h, s h canh tc mi loi ging ph
37
thuc vo gi sn phm khoai c ca nm trc. Nu nm 2008, gi bn khoai c ging
tm Nht cao, th nm 2009 s c nhiu h trng ging khoai ny v ngc li.
Bng 1.2. T l s h s dng ging khoai Vnh long v Tr vinh nm 2009 (%)
STT Loi ging khoai Vnh Long Tr Vinh
1 Tm Nht 56,0 93,0
2 B ng 16,0 7,0
3 Trng sa 2,0 -
4 Tu nghn 26,0 -
Hin ti c hai a phng, hu ht nng dn t lo khu ging. Kt qu kho st

ngun gc ging nng s dng trnh by trong bng 1.3 cho thy Vnh Long 58% nng
dn s dng ging khoai lang c nng dn a phng t nhn, cn li 42% nng dn
mua ging t nng dn a phng khc. S h t ging cn rt t, ch chim 2% s
h trng khoai lang. S d t h t nhn ging trng, theo quan im ca cc h trng
khoai, v theo ca dao cy khoai s cho nng sut cao t l. Nng dn Vnh Long ch
yu mua ging Ging Ring, Kin Giang l a phng chuyn nhn ging khoai lang
a phng B ng, trng sa, tu nghn. Tr Vinh 100% nng dn s dng ging
nhn ti a phng, trong 34% s h t ging, cn li 66% h mua ging t nng
dn khc trong vng. S d c s khc bit nh vy c th l do Tr Vinh iu kin
nhn ging thun li hn nh t cao, khng ngp nc, mc thm canh tng v thp,
xa cc vng nhn ging khc, chi phi mua ging cc vng khc cao hn, v.v.
Bng 1.3. Ngun gc ging khoai lang nng dn s dng ti Vnh Long v Tr
Vinh nm 2009 (% h)
Ngun gc khoai lang Vnh Long Tr Vinh

T ging 2,0 34,0
Nng dn nhn ging trong a phng 56,0 66,0
Nng dn nhn ging ngoi a phng 42,0 0,0
38
Kt qu kho st kinh nghim la chn dy ging khoai lang t cht lng tt
c trnh by trong bng 1.4. la chn c dy ging khoai lang t cht lng tt
i vi cc ging ang trng ph bin, hu ht nng dn u cho rng nn chn dy c
nhiu nch l, sch bnh, khe mnh, tui ca dy trung bnh (khng qu gi v khng
qu non) v thun, u. Theo nng dn, dy ging nhiu nch l v tui ca dy trung
bnh th s cho nng sut cao hn l dy ging t nch l v tui dy qu non hoc gi.
Ngi trng khoai hin nay rt kh khn trong vic phng tr bnh ho r khoai lang. Do
kinh nghim ca nhiu ngi i mua dy ging l i xem dy vo lc gia tra, nu
nhn thy c hin tng ho r dy ging th s khng mua. y l loi bnh ly lan
kh nhanh v cha c thuc phng tr. Ngi trng khoai cng ch s dng kinh
nghim ca mnh khi la chn ging ch cha c mt cng c no gip h trong vn
ny. Nhu cu ca ngi dn vng kho st l rt mong mun c cng c kim tra
c bnh ho r ca ging khoai.
Bng 1.4. c im chnh ca dy ging khoai lang nng dn la chn (% s h)
c im dy ging Ging
STT Tm nht B ng Trng sa Tu nghn
1 Nhiu nch l 20,08 19,15 33,33 13,33
2 Tay l ngn 0,84 4,26 - -
3 Sch bnh 20,92 8,51 33,33 26,67
4 tui dy trung bnh 7,53 17,02 33,33 20,00
5 Khe mnh 10,88 17,02 - 6,67
6 m t c 5,02 4,26 - -
7 Thun, u 7,53 21,28 - 13,33
8 Xem d nhiu 2,51 4,26 - -
9 t khng b ci 0,84 - - 6,67
10 Khng quan tm 11,30 4,26 - 13,33
11 Khng SD thuc c 0,84 - - -
12 Khng bit 11,72 - - -
39
1.1.3. Bin php canh tc khoai lang ca nng dn
Phng php t dy ging: Kt qu kho st cho thy c s khc bit ln

gia hai a phng, gia nng dn trong mt a phng v gia cc ging v cch t
dy ging khi trng. Vnh Long, nng dn trng dy hn, trn 80% h trng u t
dy chng ln nhau t 1-3 l (chp l). Trong khi , Tr Vinh nng dn trng tha
hn, 100% h u khng chp l.
di dy ging: Nng dn Vnh Long s dng dy ging c di t

25-30 cm, cn Tr Vinh t 35-40 cm.
Phng php trng khoai lang khc nhau hon ton gia hai a phng
kho st. Tr Vinh c 100% s h c hi u trng 1 hng/lung c hai loi ging
ang canh tc l Tm Nht v B ng. Vnh Long, trn 80% h trng t 2-3
hng/lung i vi tt c cc ging. S d nh vy l do iu kin th nhng ca mi
a phng khc nhau dn n kch thc lung khc nhau, kh nng cung cp dinh
dng cho cy khc nhau. Vnh Long trng khoai lang trn t ph sa, t tht nh, cn
Tr Vinh trng trn vng t ging ct. Ngoi ra, t 15-20% h trng theo phng
php hai hng gia lung v 3 hng u lung (khong 3-4 dy u lung) tn
dng hiu ng Khoai lang u lung.
Mt trng: Ti Tr Vinh, trn vng t ging ct kch thc lung khoai thng
thng l 1,25 m. Vi cch trng l ln lung xong, cuc v nht dy bng tay xung ct
nn su trng thay i t 7-10 cm. Mt trng trung bnh 35.000 dy ha-1 (bng 5).
Vnh Long, kch thc lung bin ng t 1,3-1,4m, su trng bin ng t 5-
10cm. Mt trng trung bnh l 115.000 dy ha-1.
Phn bn: S dng phn bn cc a phng rt khc nhau. Vnh Long,

nng dn s dng lng phn bn NPK cao hn nhiu so vi Tr Vinh. Trung bnh trong
mt v, nng dn Vnh Long bn khong 117 kg N, 74 kg P2O5 v 46 kg K2O cho 1 ha,
trong khi Tr Vinh ch l khong 94 kg N, 28 kg P2O5 v 18 kg K2O (bng 1.5). Nh
vy, c th thy nng dn c hai vng u bn phn mt cn i cho khoai lang, c
bit lng phn kali bn thp hn nhiu so vi nhu cu ca cy. Vnh Long, nng dn
40
thng bn t 7-8 ln v-1, c bit c nhng h bn 10-11 ln. Trong khi , Tr Vinh
nng dn ch bn ti a 3 ln, mt s h ch bn 1 ln v-1.
Bng 1.5. Mt trng v liu lng phn bn nng dn s dng
STT Tiu thc VT Vnh Long Tr Vinh

1 Lng ging s dng Dy ha-1 115.100 35.100
1 Phn m (N) Kg ha-1 117,77 93,86
2 Lng phn ln (P2O5) Kg ha-1 74,29 28,64
3 Lng phn kali (K2O Kg ha-1 46,12 18,69
Tnh hnh su bnh v bin php phng tr: Theo nh gi ca nng dn, c
hai vng, su hi chnh trn khoai lang l su n l v b h. Su n l xut hin sut t
u n cui v, cn b h xut hin sau trng t 45-60 ngy. Tuy nhin mc gy hi
khng nghim trng. Bnh ho r l loi bnh xut hin thng xuyn, c bit Vnh
Long. Tuy nhin mc gy hi cng khng nghim trng.
Bng 1.6. Tnh hnh s dng thuc bo v thc vt cho sn xut

1 Thuc tr c Kg ai ha-1 0,97 0,22
2 Thuc tr su ha hc Kg ai ha-1 11,01 0,89
3 Thuc tr bnh ha hc Kg ai ha-1 1,79 0,33
4 Tng lng thuc s dng Kg ai ha-1 13,77 1,44
5 S ln s dng thuc Ln v-1 14 4
Hu ht nng dn u s dng thuc ha hc tr c, trong Vnh Long

lng thuc s dng cho 1 ha l 0,97 kg ai ha-1, cao hn nhiu ln so vi Tr Vinh, 0,22
kg ai ha-1 (bng 1.6). Mc d su, bnh gy hi trn khoai lang khng nghim trng
nhng hu ht nng dn c hai vng u s dng thuc ha hc phng tr. Thuc
tr su bnh sinh hc cha c nng dn s dng. Tng lng thuc ha hc tr su
41
bnh s dng Vnh Long l 13,77 kg ai ha-1, cao hn rt nhiu ln so vi Tr Vinh, 1,44
kg ai ha-1 (bng 1.6). Trong tng lng thuc ha hc s dng, thuc tr su chim phn
ln, trong ch yu l thuc phng tr b h. Trung bnh cc h Vnh Long s dng
thuc ha hc phng tr su bnh 14 ln mt v, trong khi nng dn Tr Vinh ch s
dng 4 ln.
Bng 1.7. Loi v lng(1) thuc tr su nng dn s dng

n v tnh: kg/lt ha-1
STT Loi thuc Vnh Long Tr Vinh
1 Regent (ht/bt) 19,85 0,16
2 Basudin 11,59 16,53
3 Furadan 6,76
4 Ateprong 0,41
5 Vitashield 4,06 1,72
6 Con cua . 2,15
7 Bullet 0,33
8 Sinh hoc 3,07 1,53
9 Trebon 1,25
10 Kinalux 2,33
11 Padan 4,70 2,50
12 Monitor 2,31 0,25
13 Apsan 1,25
14 Lanap 0,125
15 Onecide 1,15
16 Cyrin 4,45
17 Mocap 8,26
18 Secbut 5,89
19 Hopxan 2,40
20 Bixilin 40,98
42
21 Andoril 0,77
22 Bitox 6,72
23 Sec SG 4,96
24 Kimitox 1,59
25 Balasong 8,07
26 Bassa 4,26
27 Actara 0,25
28 Rapban 0,17
29 Tungrin 36,74
30 Acen 3,81
31 Kasudan 0,71
32 Metafoot 1,07
33 Sumithion 15,17
(1)
Ghi ch: Lng c tnh trung bnh ca cc h s dng.
Nng dn s dng rt nhiu loi thuc ha hc khc nhau phng tr su bnh

cho khoai lang, trong c 33 loi thuc tr su (bng 1.7) v 8 loi thc tr bnh
(bng 8). Vnh Long c n 27 loi thuc tr su khc nhau c ngi nng dn s
dng. Trong khi ch c 12 loi thuc su khc nhau c s dng Tr Vinh. Ni
chung, lng thuc tr su s dng Tr Vinh thp hn Vnh Long. phng tr b
h, nng dn thng s dng cc loi thuc c mi hc, k c mt s loi thuc hin nay
cm s dng. Cc bin php chnh c s dng nhm phng, tr su khoai lang l ri
lt trc khi trng, phun xt v ha chung vi nc ti xung t, Bin php ha
thuc su vo nc ti ch c thc hin vi cc h Vnh Long.
Hu ht cc h khi c hi u cho rng, vic phng tr bnh gp nhiu kh
khn v khng c thuc c tr. Cc h u s dng nhng loi thuc tr bnh trn cy
la cho phng tr bnh cho khoai lang. Tr Vinh, ngi trng khoai ch s dng 2
loi thuc tr bnh l Vicarben v Ridomil. Trong khi Vnh Long, ngi dn s
dng 6 loi thuc tr bnh khc nhau (bng 1.8).
43
Bng 1.8. Loi v lng(1) thuc tr bnh nng dn s dng
n v tnh: kg/lt ha-1
STT Loi thuc Vnh Long Tr Vinh
1 Vicarben 1,43
2 Ridomil 1,29
3 Anvil 4,17
4 Vali 3,01
5 Bam 3,98
6 Coc 85 2,85
7 Bavistin 0,77
8 Atesit 33,33
(1)
Ghi ch: Lng c tnh trung bnh ca cc h s dng.
1.1.4. u t v chi ph sn xut khoai lang
u t lao ng
Cng ging nh cc cy trng khc, trong sn xut khoai lang lao ng c s

dng vo 7 khu cng vic chnh t lm t, trng, bn phn, phng tr su bnh, lm c,
ti nc v thu hoch.
Vnh Long, canh tc khoai tn nhiu cng lao ng hn Tr Vinh, 262 ngy
cng ha-1 so vi 170 ngy cng ha-1 (bng 1.9). Cng vic phi s dng nhiu lao ng
nht Vnh Long v Tr Vinh l khu thu hoch. Khoai lang cn phi thu hoch nhanh,
khng ho c s lm gim nng sut. Do , t l lao ng s dng trong khu thu
hoch l trn di 40% tng s lao ng s dng trng khoai. Do v tr a l gip vi
bin, ngun nc ngt khng p ng c, hn na trng trong ma ma, khng phi
ti nn Tr Vinh ngi trng khoai khng mt cng lao ng cho vic ti nc.
Trong khi Vnh Long, vic ti nc l cng vic rt quan trng v l mt bin
php k thut canh tc c th lm cho cy khoai cho nng sut cao nht. Cng vic
ti nc khoai ca ngi trng khoai Vnh Long chim gn 20% tng s lao ng s
dng. Cng vic chim nhiu lao ng th hai Tr Vinh l lm c, chim hn 26% tng
44
s lao ng s dng. Trong khi , Vnh Long, khu lm c ch chim rt t thi gian v
phng php trng 2-3 hng trn lung v s dng nhiu thuc tr c.
Bng 1.9. u t lao ng S dng lao ng trong sn xut (cng/ha)
STT Cng vic Vnh Long T l (%) Tr Vinh T l (%)

1 Lm t 34,45 13,11 27,12 15,88
2 Trng 30,35 11,55 17,54 10,27
3 Bn phn 12,33 4,69 3,79 2,22
4 Xt thuc 24,28 9,24 3,45 2,02
5 Lm c 11,86 4,51 45,10 26,41
6 Tui nc 50,16 19,09 0,00 0,0
7 Thu hoch 99,36 37,81 73,75 43,19
Tng s 262,79 170,75
Chi ph trong sn xut khoai
Bng 1.10. Cc loi chi ph u vo chnh trong sn xut khoai lang

n v tnh: 1.000 ng ha-1
STT Cc loi chi ph Vnh Long T l (%) Tr Vinh T l (%)
1 Lm t 4485,20 21,57 754,85 11,70
2 Ging khoai 5576,88 26,82 1619,21 25,09
3 Bn phn 5617,72 27,02 3099,34 48,03
4 Xt thuc 4458,45 21,44 980,11 15,19
5 Tui nc 652,72 3,14 0 0
Tng s 20.790,97 6.453,51
S liu v chi ph sn xut c trnh by trong bng 1.10. Vnh Long, chi ph
lm t, mua dy ging, mua thuc tr su bnh, phn bn c t l chi gn tng ng
nhau. Nhiu nht l tin mua phn bn, trn 27% tng chi ph. Trong khi Tr Vinh,
45
chi ph sn xut c s bin ng ln. Chi ph phn bn chim t l ln nht, gn 50%
tng chi. Tng chi ph sn xut Vnh Long gp 3,2 ln chi ph sn xut Tr Vinh, trn
20 triu ng ha-1 so vi trn 6 triu ng ha-1. C th thy mc u t thm canh
khoai lang Vnh Long cao hn nhiu so vi Tr Vinh
1.1.5. Hiu qu kinh t sn xut khoai lang
Kt qu phn tch hiu qu sn xut khoai lang nm 2009 Vnh Long v Tr

Vinh c trnh by trong bng 1.11. Do canh tc khoai trn t ph sa nn nng sut
khoai lang Vnh Long l rt cao, t gn 30 tn ha-1. Trong tt c 4 ging c canh tc
Vnh Long, c nhiu ging nh trng sa v tu nghn c gi bn trong nm 2009 thp,
do vy tng thu khng cao. Nm 2009, ngi trng khoai Vnh Long ch thu c hn
82 triu ng ha-1 canh tc nu tnh trung bnh ca tt c cc h v cc ging khc nhau.
Trong tng chi ph ht hn 30 triu ng, chim khong hn 36% tng thu. Li nhun
cn li l gn 64% so vi tng thu. S liu trong bng 11 cng cho thy gi thnh sn
xut 1 kg khoai lang l hn 1.000 ng nu khng tnh lao ng gia nh.
Bng 1.11. Hiu qu kinh t sn xut khoai lang ti Vnh Long v Tr Vinh

1 Nng sut Tn/ha 29,75 16,90
3 Tng thu 1.000 82.304,91 32.308,66
4 Tng chi 1.000 30.216,22 9.834,13
5 Li nhun 1.000 52.088,69 22.474,53
6 Cng lao ng gia nh Ngy cng ha-1 126,19 79,35
7 Cng lao ng thu Ngy cng ha-1 136,60 91,40
7 Gi thnh sn xut ng kg-1 1.015,74 581,99
Tr Vinh, do ngi dn canh tc khoai trn iu kin kh khn hn l t ging

ct, ngho dinh dng nn hiu qu kinh t em li thp hn. Nng sut khoai lang ch
46
t gn 17 tn ha-1. Do gi bn trong nm khng cao, nn tng thu ch t hn 32 triu
ng ha-1. Tuy nhin, chi ph ca sn xut khoai a phng ny ch chim khong hn
30% tng thu. Do vy, nng dn thu li gn 70%. Gi thnh sn xut khoai lang Tr
Vinh cng rt thp, ch gn 600 ng kg-1.
Vi din tch trng khoai trung bnh ca mi h Vnh Long l 0,32 ha th li

nhun trung bnh m h c th thu c t trng khoai l khong 16,6 triu ng. V vi
vic phi s dng 40 cng lao ng gia nh (gi s gi lao ng gia nh l 70.000 ng
mt ngy cng) th li rng mi h s l 13,8 triu ng trong thi gian 5-6 thng. Li
nhun ny cng cao hn rt nhiu so vi trng la trong cng ma v v trn cng loi
t.
Cn Tr Vinh, din tch canh tc trung bnh ca mi h l 0,25 ha th li nhun

s t c l hn 5,5 triu ng. Nu gia nh phi s dng 20 ngy cng lao ng gia
nh th li rng mi h thu c l 4,1 triu ng trong thi gian 3,5-4,5 thng.
Nhn xt chung v kt qu iu tra:
Bn cnh nhng ging a phng, nng dn trng khoai lang Vnh Long v
Tr Vinh ni ring v BSCL ni chung s dng mt s ging khoai lang
c nng sut cao, cht lng tt, p ng c nhu cu tiu dng v xut khu.
Tuy nhin, s h trng ging mi cha cao, c bit l Vnh Long l vng
trng khoai xut khu chnh BSCL. Mt khc, do khng ch ng c
ging, phi mua t ni khc v, do vy ging d b ln nh hng n nng
sut v cht lng.
Cc bin php k thut canh tc p dng cha ng b, cn bin ng ln

gia cc vng v gia cc h trong mt vng. Bn phn cha hp l, mt cn
i gia cc yu t dinh dng, thi k bn cha hp l, cha p ng c
yu cu ca cy. Cha c bin php hu hiu trong phng tr su bnh, c
bit l b h v bnh ho r. Do vy, hu ht nng dn cn s dng qu nhiu
thuc tr su bnh, s dng khng ng loi thuc dn n hiu qu khng
47
cao. Hu ht nng dn cha s dng cc bin php sinh hc trong phng tr
su bnh.
C th thy cy khoai lang mang li hiu qu kinh t cao, thu ht nhiu lao ng
gp phn to vic lm, tng thu nhp gp phn xa i gim ngho v lm giu cho nng
dn.
1.1.6. Nhng tn ti trong sn xut khoai lang vng ng bng sng cu long
V k thut sn xut, do ch yu da v kinh nghim nn trong sn cn c nhiu

hn ch nh bn phn cha cn i. Khoai lang l cy trng ly c nn nhu cu v phn
kali rt cao, tuy nhin nng dn ch bn t 18,69 n 46,12 kg K2O/ha. Cha c h no
s dng phn hu c trong sn xut. c bit vic s dng thuc BVTV ca nng dn
cn rt tu tin, khng ng theo khoa hc. Tng s c ti 48 loi thuc ho hc c
s dng phng tr su bnh v c di trong sn xut khoai lang, vi 14 ln xt v
lng thuc l 13,77 kg ai/ha.
V tnh hnh tiu th sn phm, trong iu kin sn xut nh, l c th (c Vnh
Long v Tr Vinh) th kh khn ca cc h trng khoai gp phi l tm th trng tiu
th. Do khng nm c th trng tiu th nn gi c sn phm ph thuc rt nhiu vo
thng li trung gian, gi c bp bnh. Bn cnh , ngi trng khoai cn ph thuc v
sn lng thng li s tiu th, tiu chun cht lng sn phm, loi sn phm (ty theo
ging khoai) iu ny rt cn thit c nhng t chc hp tc c thnh lp to
iu kin nng cao hiu qu cho ngi trng khoai.
48
1.2. Nghin cu tuyn chn ging khoai lang cho vng BSCL.
1.2.1. Thu thp cc ging khoai t cc a phng nh Ty nguyn, ng nam b
v BSCL.
Nh c s gip v hp tc nhit tnh ca cc cn b khuyn nng, cc hp tc
x, doanh nghip v b con nng dn cc a phng chng ti thu thp c mt b
ging gm 20 ging khoai lang c ngun gc trong nc v nhp khu. Cc ging thu
thp c ch yu l dng hom ging hoc c. Tn ca chng c ghi nhn theo tn
gi ca a phng m chng ti thu thp c. Di y l tn cc ging khoai lang
chng ti thu thp.
Bng 2.1. Cc ging khoai lang thu thp c

STT Tn ging STT Tn ging
1 Nht Lt 11 Nht Tm
2 L Cn 12 Khoai Mt
3 Tu Nghn 13 Tm Mi
4 Trng Giy 14 To Hng
5 C Ln 15 Khoai Sa
6 Dim in 16 Beniazuma
7 Nhn Ngc 17 Nht MO
8 Hng Qung 18 Hn Quc
9 L Tru 19 Cao Sn
10 Tm M 20 Khoai lt
1.2.2. So snh, nh gi v tuyn chn ging
c im hnh thi ca cc ging khoai

Hnh thi l cc c im bn ngoi chng ta c th quan st v phn bit s khc
nhau gia cc ging.
49
Chng ti b tr hai th nghim so snh ging ti hai im l x Trng Long
Ho, huyn Duyn Hi, tnh Tr Vinh v x Thnh ng, huyn Bnh Tn, tnh Vnh
Long.
X Trng Long Ho l vng trng khoai c din tch ln nht ca tnh Tr Vinh,
thi v trng khoai lang chnh y l ma ma, t thng 6 - 7 v thu hoch vo thng
10 11 dng lch. Cn x Thnh ng l vng chuyn canh khoai lang ca tnh Vnh
Long, iu kin t ai, thy li rt thun li do vy cy khoai lang c th c trng
quanh nm, nhng hai v chnh l ng xun trng thng 11-12 v thu hoch thng 3-4
nm sau v v h thu trng thng 4-5 v thu hoch thng 8-9.
Tt c cc ging khoai sau khi trng sinh trng v pht trin rt tt. Tnh hnh
sinh trng ca cy khoai lang trong sut v c nhiu thun li, sau khi trng 30-45 ngy
di ca dy t 60 -110 cm, theo tp qun ca nng dn sau trng 15-20 ngy cc dy
pht trin tt cn bm ngn hn ch dy b di v kch thch ra chi.
V tnh hnh su bnh giai on u x l t bng thuc Basudin 10 H cng vi
phn lt nn t c su hi pht trin. giai on cy sinh trng pht trin mnh c xut
hin su n tp, n l khoai. giai on hnh thnh c c b h gy hi. Cc ging khoai
u c thi gian sinh trng khong 120 130 ngy.
Qua quan st trc quan trn ng rung chng ti thy, v mu sc thn l cc
ging bin thin t xanh n xanh-tm v tm. Mu v c c t trng n vng nht v
nht, m. Mu rut c t trng, vng nht, hng nht n tm. Hnh dng l c ging
dng hnh tim, hnh tam gic (mc), c ch thu hoc khng ch thu (bng 2.2)
Bng 2.2. Mt s c im hnh thi ca cc ging khoai

STT Tn ging Hnh dng Mu sc Mu sc Mu v Mu
l l thn c rut c
1 Beniazuma Hnh tri Xanh vin Tm nht Nu Trng hi
tim mp tm vng
2 L Cn Chia thy Xanh nht, Tm Nu Vng
50
nng gn tm trng
3 Khoai Mt Chia thy, Xanh tm Tm nht nht vng
5 thy
4 Cao Sn Hng Chia thy Xanh, gn Tm Mu nu Vng
Lc c 4 thy mp c nht
mu xanh
tm
5 Nht Lt Hnh tam Xanh, gn Tm sm Trng
gic mu tm
6 Nht MO Tam gic Xanh Tm nht nht Trng
7 Nht tm Tam gic Xanh nht Xanh tm sm Tm
nht
8 Hn Quc Tri tim Xanh, vin Xanh tm Tm
mp tm nht
9 Khoai Lt Tam gic Xanh nht Tm Vng
trng
10 Tu Nghn Tam gic xanh tm Trng Trng
11 Trng Giy Tam gic Xanh nht xanh Trng Trng
12 C Ln Chia thy Xanh Xanh Trng Trng
nng
13 Khoai Sa Chia thy Xanh Xanh tm Vng Trng
su nht
14 Dim in Tam gic Xanh Xanh hi Trng
tm
15 Nhn Ngc Tam gic Xanh tm Tm Trng
16 Tm Mi Tam gic Xanh nht Xanh tm sm Tm
nht
17 To Hng Tam gic Xanh tm Tm Vng
51
18 Hng Qung Tri tim Xanh tm Tm Trng Vng
vng
19 Tm M Chia thy Xanh tm Xanh tm Trng
su
20 L Tru Tam gic Xanh nht Xanh tm sm Tm
Nng sut v thnh phn nng sut

Nng sut v thnh phn nng sut l cc ch tiu quan trng nht nh gi mt
ging cy trng ni chung v khoai lang cng vy. Chng ti d theo di v ghi nhn
c kt qu v ng xun 2009-2010 ti x Thnh ng, huyn Bnh tn, tnh Vnh
long trong bng 2.3.
Bng 2.3. Nng sut v thnh phn nng sut cc ging khoai lang ti Vnh Long.
V ng Xun 2009-2010*
TT Tn ging S c/dy Nng sut c Nng sut c T l c
tng s thng phm thng
( T/ha) ( T/ha) phm (%)*
1 Beniazuma 3,05 c-g 34,64 a-e 29,07 b-e 83,60 f
2 L Cn 2,52 e-h 26,51 e-h 23,88 d-g 90,10 a-f
3 Khoai Mt 2,27 fgh 27,65 d-g 24,36 d-g 86,87 def
4 Cao Sn Hng Lc 2,17 fgh 23,70 fgh 22,32 efg 93,90 abc
5 Nht Lt 2,44 e-h 36,04 a-d 33,77 abc 93,37 a-d
6 Nht MO 3,00 d-h 32,48 a-f 29,96 a-e 91,53 a-e
7 Nht Tm 4,73 b 32,95 a-e 31,63 a-e 95,77 a
8 Hn Quc 2,61 e-h 27,10 d-g 24,09 d-g 88,83 b-f
9 Khoai Lt 4,20 b 17,97 hi 16,22 gh 90,19 a-f
10 Tu Nghn 3,98 bcd 13,32 i 11,96 h 89,51 a-f
52
11 Trng Giy 4,13 bc 13,48 i 11,56 h 85,65 ef
12 C Ln 2,99 gh 30,32 c-f 26,46 c-f 87,33 c-f
13 Khoai Sa 3,39 b-e 40,48 ab 36,95 ab 91,10 a-e
14 Dim in 2,69 e-h 37,32 abc 33,10 a-d 88,73 c-f
15 Nhn Ngc 4,20 b 12,93 i 11,06 h 85,55 ef
16 Tm Mi 2,42 e-h 40,36 ab 37,50 ab 92,83 a-d
17 To Hng 2,61 e-h 25,66 e-h 23,39 efg 90,43 a-e
18 Hng Qung 2,94 h 40,52 a 38,72 a 95,50 ab
19 Tm M 3,09 c-f 31,39 b-f 27,48 cde 87,33 c-f
20 L Tru 6,27 a 19,56 ghi 17,57 fgh 89,43 a-f
CV (%) 21,2 19,5 22,3 4,5
(*) Cc gi tr trong cng mt ct theo sau bi cng mt ch ci khng khc bit nhau
mc ngha thng k 5 %.
* C thng phm l nhng c c ng knh >2cm v di >5cm
V ng xun l v trng khoai lang chnh vng Bnh tn, Vnh long, y l v
c iu kin nh sng, nhit v nc ti thun li nht trong nm nn nng sut
khoai lang t kh cao.
S liu bng 2.3 cho thy, cc ging khoai c nng sut tng s bin thin rt ln
t 12,93 tn/ha ging Nhn ngc n 40,52 tn/ha ging Hng qung.
T l c thng phm t t 83,60% ging Beniazuma n 95,77% ging
Nht tm.
Mt s ging c nng sut thng phm cao vt tri trong th nghim l:
Hng Qung, Tm Mi, Khoai Sa, Dim in, Nht Lt v Nht Tm. Nng sut ca
chng t t 31,63 tn/ha ging Nht tm n 38,72 tn/ha ging Hng qung.
Do c im canh tc tnh Vnh Long trn t ph sa tht nh khoai lang c
trng vi mt rt cao (140.000 dy/ha) nn s c/dy khng nhiu ch t 2,27 c/dy
ging Cao sn hng lc n 6,27 c/ dy ging L tru.
53
Sau v ng Xun, chng ti tip tc tin hnh th nghim v H Thu nm
2010. Tuy nhin do gp ma nhiu nn bnh thi c bt pht kh nng nn nng sut cc
ging b gim ng k so vi v ng xun. Kt qu c ghi nhn trong bng 2.4.
Bng 2.4. Nng sut v thnh phn nng sut cc ging khoai lang ti Vnh Long
V H thu 2010*
TT Tn ging S c Nng sut NS c Thng T l c Thng
ln/dy c (t/ha) phm t/ha) phm (%)
1 Beniazuma 2,28 b-e 17,17 cd 13,99 def 81,47 e
2 L cn 3,09 ab 16,00 cd 14,30 def 89,40 a-d
3 Khoai mt 2,21 cde 12,19 d-g 10,44 h 85,67 de
4 Nht Lt 2,16 cde 13,73 d-g 12,57 e-h 91,57 a-d
5 Nht MO 2,23 cde 16,34 cd 14,07 def 86,20 cde
6 Hn Quc 2,40 b-e 14,79 def 13,78 efg 93,20 ab
7 Cao sn HL 3,34 a 14,01 def 12,70 e-h 90,87 a-d
8 Nht tm 2,72 a-d 18,09 cd 16,91 cd 93,51 a
9 C Ln 2,55 a-e 14,67 de 12,77 e-h 87,00 b-e
10 Khoai sa 2,90 abc 25,17 ab 23,60 b 93,77 a
11 To Hng 1,88 e 13,67 def 12,04 fgh 88,07 a-d
12 Hng Qung 2,,85 abc 29,84 a 27,56 a 92,37 abc
13 Tm mi 2,47 b-e 20,67 bc 19,46 c 94,17 a
14 Dim in 1,99 de 16,95 cd 15,59 de 92,17 abc
15 Tm M 2,18 cde 11,98 efg 10,83 gh 90,43 a-d
CV (%) 20,6 19,9 11,7 4,2
(* ) Cc gi tr trong cng mt ct theo sau bi cng mt ch ci khng khc bit nhau
mc ngha thng k 5 %.
Nng sut tng s cao nht ch t 29,84 tn/ha ging Hng qung v thp nht
ging Tm m ch l 11,98 tn/ha.
54
T l c thng phm v H thu cng thp hn v ng Xun. Gi tr ca chng
thp nht ch t 81,47% ging Beniazuma v cao nht l 94,17% ging Tm mi,
93,77% ging khoai sa v 93,51% ging Nht tm.
Nng sut c thng phm cao nht l ging Hng qung (27,56 tn/ha), k n l
Khoai sa (23,60 tn/ha), Nht tm (16,91 tn/ha). Nng sut thp nht l ging Tm m
ch t 10,83 tn/ha.
Chng ti cng thc hin 2 th nghim so snh ging ti 2 v x Trng long
ho, huyn Duyn hi, tnh Tr vinh. Kt qu c trnh by trong cc bng 2.5 v bng
2.6.
Bng 2.5. Nng sut v thnh phn nng sut cc ging khoai lang ti Tr Vinh
V H thu 2009*
TT Tn ging S c/dy Nng sut c Nng sut c T l c
tng s thng phm thng phm
( T/ha) ( T/ha) (%)
1 Beniazuma 4,56 d-g 17,97 d-g 15,17 e-h 84,36 bc
2 L Cn 7,33 abc 25,82 abc 23,76 a-d 92,14 ab
3 Khoai Mt 5,33 b-f 19,48 c-f 17,46 def 90,08 abc
4 Cao Sn Hng Lc 5,56 b-f 23,95 a-d 22,63 a-d 95,18 a
5 Khoai Lt 6,78 a-e 19,76 c-f 17,41 def 88,17 abc
6 Nht MO 7,00 a-d 17,48 d-g 15,36 efg 88,33 abc
7 Nht tm 8,22 a 26,95 abc 25,08 abc 93,25 a
8 Hn Quc 5,33 b-f 20,14 b-f 18,36 c-f 90,77 abc
9 Khoai Lt 4,78 c-g 16,84 d-h 15,56 efg 91,95 ab
10 Tu Nghn 4,89 c-g 9,89 hi 8,31 hi 83,60 cd
11 Trng Giy 2,33 g 10,84 ghi 9,11 ghi 84,13 bc
12 C Ln 5,22 b-f 21,00 b-f 19,48 b-f 93,38 a
13 Khoai Sa 7,67 ab 30,40 a 28,62 a 93,35 a
55
14 Dim in 4,78 c-g 16,02 e-i 14,62 e-h 91,55 abc
15 Nhn Ngc 5,56 b-f 9,24 i 7,02 i 75,87 d
16 Tm Mi 5,44 b-f 22,79 b-e 21,66 a-e 95,37 a
17 To Hng 3,78 fg 14,08 f-i 13,42 f-i 95,52 a
18 Hng Qung 4,22 efg 27,53 ab 26,21 ab 95,42 a
19 Tm M 3,89 fg 16,70 d-i 14,68 e-h 87,95 abc
20 L Tru 9,22 a 20,30 b-f 17,89 def 87,38 abc
CV (%) 27,8 23,4 24,2 5,5
mc ngha thng k 5 %.
Trong 20 ging khoai lang th nghim ti tnh Tr Vinh v H thu 2009, kt qu

bng 2.5 cho thy, kh nng cho nng sut ca mt s ging rt cao.
Ging c nng sut c tng s cao nht l ging Khoai sa (30,4 tn/ha) k n l
Hng qung (27,53 tn/ha), Nht tm (26,95 tn/ha). Thp nht l ging Nhn ngc v
Tu nghn (9,24 tn/ha v 9,89 tn/ha).
Tng t nng sut thng phm cao nht cng l cc ging Khoai sa, Hng
qng v Nht tm (tng ng l 28,62 tn/ha, 26,21 tn/ha v 25,08 tn/ha).
T l c thng phm bin thin t 75,87% ging Nhn ngc n 95,42%
ging To hng, 95,42% ging Hng qung, v 95,37% ging Tm mi.
Ch tiu s c trn dy l mt trong nhng thnh phn rt quan trng c th gia
tng nng sut. S c trn dy ca cc ging khoai lang trong th nghim bin ng kh
nhiu. Ging c s c/dy thp nht l Trng giy (2,33 c/dy), cc ging c nhiu c l
L tru (9,22 c/dy), Nht tm (8,22 c/dy) v Khoai sa (6,67 c/dy).
Bng 2.6 l kt qu th nghim so snh ging khoai lang v H thu 2010 ti Tr
vinh.
56
Bng 2.6. Nng sut v thnh phn nng sut cc ging khoai lang ti Tr Vinh
V H thu 2010*
TT Tn ging S c/dy Nng sut c NS c Thng T l c
tng s (t/ha) phm (t/ha) Thng phm
(%)
1 Beniazuma 1,56 c-f 9,34 fgh 6,56 h 70,28 h
2 L cn 1,43 ef 11,94 c-f 9,51 efg 79,62 efg
3 Khoai mt 1,59 c-f 10,20 e-h 7,57 gh 73,50 gh
4 Nht Lt 1,51 def 8,06 h 6,13 h 76,16 fgh
5 Nht MO 1,30 f 13,99 cd 12,11 cd 87,27 abc
6 Hn Quc 1,74 cde 10,04 e-h 8,06 fgh 80,89 def
7 Cao sn HL 1,94 c 12,64 cde 10,71 de 84,72 a-e
8 Nht tm 3,69 b 20,34 b 16,06 b 79,23 efg
9 C Ln 1,62 c-f 8,66 gh 7,03 h 81,33 c-f
0 Khoai sa 3,98 b 26,49 a 23,01 a 86,84 a-d
11 To Hng 1,44 ef 11,34 d-g 8,01 fgh 70,40 h
12 Hng Qung 4,68 a 25,69 a 22,46 a 87,89 ab
13 Tm mi 1,85 cde 14,39 c 12,91 c 89,68 a
14 Dim in 1,57 c-f 11,99 c-f 9,81 ef 82,08 b-f
15 Tm M 1,88 cd 9,05 fgh 7,67 gh 84,61 a-e
CV (%) 11,9 13,3 11,1 4,6
mc ngha thng k 5 %.
Cng nh Vnh long, v H thu nm 2010, nng sut khoai lang gim ng k
so vi nm 2009. V s c/dy nm 2009 bin thin t 2,33 c/dy n 9,22 c/dy
gia cc ging, tuy nhin nm 2010 ch tiu ny ch dao ng t 1,30 c/dy ging
Nht MO n 4,68 c/dy ging Hng qung. Cc ging c s c/dy kh cao k tip
l Hng qung (4,68 c/dy) v Nht tm (3,69 c/dy).
57
Nng sut tng s ca cc ging bin thin t 8,06 tn/ha ging Nht lt n
26,49 tn/ha ging Khoai sa. Ging cho nng sut tng ng vi Khoai sa l
ging Hng qung (25,69 tn/ha), ng tip l ging Nht tm (20,34 tn/ha).
T l c thng phm v ny cng thp hn. Chng dao ng t 70,28%
ging Beniazuma n 89,68 % ging Tm mi.
Nng sut c thng phm ca cc ging bin thin t 6,56 tn/ha ging
Beniazuma n 23,01 tn/ha ging Khoai sa. Cc ging cho nng sut kh l ging
Hng qung (22,46 tn/ha), ng k tip l ging Nht tm (16,06 tn/ha).
* c tnh phm cht cc ging khoai lang

S liu bng 2.7 cho thy, hm lng cht kh ca c khoai lang kh cao v chng
bin thin t 26,79 % ging Khoai mt n 40,73 % ging Nht MO. Cc ging c
hm lng cht kh cao tng ng l C ln (38,89 %), k n l cc ging L cn
(36,67 %) v Tm m (35,98 %).
T l cht x trong cc ging bin ng t 3,37 % ging Dim in n 7,15 %
ging Nhn ngc.
Hm lng protein trong c khoai lang c dao ng t 1,4 % ging Tm m n
4,2 % ging Tu nghn. Mt s ging c hm lng protein cao nh C ln, L cn,
Nht tm v khoai lt trn 3,5%. Cn li cc ging khc c hm lng khong t 2-
3%.
Hm lng tinh bt trong c ca cc ging c bin ng rt ln, thp nht ging
Nhn ngc (10,23 %) v cao nht l ging L cn (19,03 %).
Theo cc kt qu nghin cu trc y cho thy trong c khoai lang hm lng
nc cao cho nn hm lng cht kh thng l thp, trung bnh 30 %, Tuy nhin, ty
theo ging, iu kin canh tc v vng t m hm lng cht kh c th bin ng t
13,6 % n 35,1 %. Brazin cc ging khoai c hm lng cht kh dao ng t 22,9
% n 48,2 %. Vi hm lng protein trong cht kh cng bin ng t 1,3% 10%.
58
Bng 2.7. Mt s ch tiu nh gi phm cht cc ging khoai lang
TT Tn ging Hm lng T l cht x Hm lng Hm lng
cht kh (%) (%) Protein (%) tinh Bt (%)
1 Beniazuma 34,60 cd 3,77 efg 2,71 ef 18,71 ab
2 L Cn 36,67 b 5,01 d 3,68 bc 19,03 a
3 Khoai Mt 26,79 i 5,77 bc 2,98 de 14,88 fg
4 Cao Sn Hng Lc 32,90 d-g 5,21 cd 3,06 de 13,71 hi
5 Nht Lt 31,93 e-h 3,58 fg 3,06 de 12,40 jkl
6 Nht MO 40,73 a 5,70 bc 3,06 de 11,76 kl
7 Nht tm 27,97 i 5,77 bc 3,68 bc 15,27 f
8 Hn Quc 33,57 de 6,18 b 1,93 g 11,82 kl
9 Khoai Lt 33,73 de 4,31 e 3,59 bc 16,64 de
10 Tu Nghn 31,09 gh 5,84 bc 4,20 a 17,49 cd
11 Trng Giy 32,83 d-g 5,31 cd 3,08 de 13,48 hi
12 C Ln 38,89 a 3,99 efg 3,85 ab 15,78 ef
13 Khoai Sa 27,65 i 5,41 cd 2,89 e 12,73 ijk
14 Dim in 33,16 def 3,37 g 2,36 fg 13,14 hij
15 Nhn Ngc 31,38 fgh 7,15 a 2,01 g 10,23 m
16 Tm Mi 30,82 h 4,17 ef 2,98 de 11,61 l
17 To Hng 31,28 fgh 5,51 cd 2,89 e 14,17 gh
18 Hng Qung 21,74 k 6,91 a 3,41 cd 14,00 gh
19 Tm M 35,98 bc 4,36 e 1,40 h 10,48 m
20 L Tru 23,89 j 4,33 e 3,59 bc 17,73 bc
CV (%) 3,9 7,5 8,7 4,4
mc ngha thng k 5 %
59
1.2.3. Nghin cu cc bin php nhn ging v gi ging
Nhn v gi ging l mt khu rt quan trng trong vic pht trin v m rng sn
xut. Theo tp qun ca nng dn, sau mi v sn xut h thng trng v gi mt din
tch nh khoai lang trn cc b cao ly dy trng cho v sau. Nu khng c t trng
th i mua hom ging t cc rung khoai lang trng ly c. Nh vy hom ging thng
kh m bo cht lng v d b ly nhim su bnh. T nhu cu ny chng ti d thc
hin th nghim nghin cu cc bin php nhn v gi ging khoai lang. Kt qu c
trnh by trong cc biu 1 v 2.
S nhnh/gc ti Vnh Long S nhnh/gc ti Tr Vinh
25 C nguyn 25
C nguyn
20 C ct 2 20 C ct 2
15 C ct 3 15 C ct 3
C ct 4 10 C ct 4
10
Dy ngn Dy ngn
5
5
Dy thn Dy thn
0
0
30 ngy 40 ngy 50 ngy 60 ngy
30 ngy 40 ngy 50 ngy 60 ngy
Biu 1: Kh nng ra nhnh ca cc nghim thc th nghim
Biu 1 cho thy, c hai im th nghim, vic s dng nguyn c hoc ct

lm 2 m ging c kh nng cho nhiu nhnh hn so vi cc nghim thc khc. S
dng dy hom ngn m gi ging cng tng t cho kh nng ra nhnh cao hn so vi
dy gia thn.
Chiu di dy ti Vnh Long Chiu di dy ti Tr Vinh

cm cm
250 C nguyn 250
C nguyn
200 C ct 2 200
C ct 2
150 C ct 3 150 C ct 3
100 C ct 4 100 C ct 4
50 Dy ngn 50 Dy ngn
0 Dy thn 0 Dy thn
30 ngy 40 ngy 50 ngy 60 ngy 30 ngy 40 ngy 50 ngy 60 ngy
Biu 2: Sinh trng v pht trin dy ca cc nghim thc
60
Nhn chung, dy khoai cc nghim thc u c s tng trng kh u, s dng
dy ngn m ging th ngay giai on u dy pht trin mnh hn. Trong iu kin
t ph sa tht nh Vnh Long dy pht trin mnh. Sau 60 ngy cc nghim thc dy
pht trin c 200 cm, cn ti Tr Vinh vng t ging ct dy c di t 150 n
di 200 cm v cao nht nghim thc hom ngn (biu 2)
1.3. Nghin cu xy dng quy trnh k thut thm canh tng hp cy khoai lang
1.3.1. Nghin cu quy cch v cht lng hom ging
Chng ti b tr 2 th nghim ti 2 a phng thuc tnh Vnh long v tnh Tr
vinh nghin cu v quy cch v cht lng hom ging. Th nghim bao gm 6 nghim
thc, trong c 3 nghim tho dng hom ngn vi di hom khc nhau (20cm, 30cm
v 40cm) v 3 nghim thc dng hom thn cng 3 di khc nhau nh trn. Kt qu
c ghi nhn bng 3.1 v bng 3.2.
Bng 3.1. nh hng ca quy cch hom ging n nng sut khoai lang ti huyn
Duyn Hi - tnh Tr Vinh, v h thu 2010
TT Nghim thc S c /dy Nng sut c NS c T l c
(t/ha) Thng phm Thng
(T/ha) phm (%)
1 Hom ngn 20cm 3,08 ab 18,47 ab 13,40 a 72,82 ab
2 Hom ngn 30cm 3,76 a 19,30 ab 13,97 a 72,32 ab
3 Hom ngn 40cm 3,25 ab 20,17 a 14,80 a 73,24 a
4 Hom thn 20cm 2,32 b 13,63 c 8,67 b 63,60 c
5 Hom thn 30 cm 2,52 b 14,90 c 9,77 b 65,29 bc
6 Hom thn 40 cm 2,98 ab 18,00 b 13,63 a 75,83 a
CV(%) 20,2 6,8 9,8 6,0
mc ngha thng k 5 %
61
Kt qu th nghim ti Tr vinh (bng 3.1) cho thy, cc nghim thc dng hom
ngn u cho nng sut c tng s v nng sut c thng phm cao hn cc nghim
thc trng bng hom thn. Nng sut c tng s ca cc nghim thc trng bng hom
ngn t t 18,47 tn/ha nghim thc 1 (hom ngn 20cm) n 20,17 tn/ha nghim
thc 3 (hom ngn 40cm) v khng khc bit gia cc di khc nhau. Trong khi
cc nghim thc trng bng hom thn ch t 13,63 tn/ha nghim thc 4 (hom thn
20cm) n 18,00 tn/ha nghim thc 6 (hom thm 40cm). di hom thn khc nhau
cho nng sut khc nhau, nng sut cao nht thu c di hom thn l 40cm. iu
ny chng t trng khoai lang trn vng t ging ct ven bin di hom ging bng
thn ngn t 20cm n 30 cm cho nng sut khng cao.
Bng 3.2. nh hng ca quy cch hom ging n nng sut khoai lang ti huyn
Bnh Tn - tnh Vnh Long, v h thu 2010
TT Nghim thc S c /dy Nng sut NS c T l c
c (t/ha) Thng Thng
phm (t/ha) phm (%)
1 Hom ngn 20cm 2,91 ab 29,89 ab 21,35 ab 71,70 ab
2 Hom ngn 30cm 2,89 ab 27,56 ab 20,98 ab 76,15 a
3 Hom ngn 40cm 2,96 ab 31,78 a 23,20 a 73,20 ab
4 Hom thn 20cm 2,70 b 26,06 b 16,61 c 63,80 c
5 Hom thn 30 cm 3,17 ab 29,67 ab 20,39 ab 68,62 bc
6 Hom thn 40 cm 3,31 a 27,11 ab 19,83 bc 73,08 ab
CV(%) 10,9 9,6 9,0 4,1
mc ngha thng k 5 %.
Kt qu th nghim ti Vnh long (bng 3.2) cho thy, cc nghim thc dng hom
ngn v hom thn cho nng sut c tng s v nng sut c thng phm khng chnh
lch nhau nhiu. a s cc nghim thc u cho kt qu tng ng nhau, ngoi tr
62
nghim thc trng bng hom thn c di 20cm cho nng sut thp hn ng k. Nng
sut c tng s ca cc nghim thc trng bng hom ngn t t 27,56 tn/ha nghim
thc 2 (hom ngn 30cm) n 31,78 tn/ha nghim thc 3 (hom ngn 40cm) v khng
khc bit gia cc di khc nhau. Trong khi cc nghim thc trng bng hom
thn cng t 26,06 tn/ha nghim thc 4 (hom thn 20cm) n 29,67 tn/ha nghim
thc 5 (hom thm 30cm). di hom thn khc nhau cho nng sut khc nhau. Nng
sut cao nht thu c di hom thn l 30cm v thp nht nghim thc c di
hom thn l 20cm. iu ny khc vi kt qu th nghim ti Tr vinh, nng sut c khoai
lang ch b gim khi trng bng hom thn ngn 20cm. Cn hom thn 30cm, ngay c hom
ngn 20cm vn cho kt qu tt.
Nh vy, vic s dng phn ngn ca dy lm hom ging thng cho nng sut
khoai lang cao hn hom thn. Kt qu ny th hin r hn vng t ct huyn Duyn
hi, tnh Tr vinh cn vng t tht nh ph sa ven sng huyn Bnh tn, tnh Vnh long
th khng biu hin ny khng r lm. iu ny cho thy, nu trong iu kin sn xut
khng th c tt c cc hom ging u l hom ngn th di hom thch hp nht nn p
dng vng t ging ct ven bin huyn Duyn hi, tnh Tr vinh l 40cm, cn vng
t tht nh ph sa ven sng huyn Bnh tn, tnh Vnh long th di hom 30cm l thch
hp nht.
1.3.2. Nghin cu k thut trng
Mt , khong cch v su t hom l nhng yu t c bn nh hng ti s

sinh trng, pht trin v nng sut khoai lang. Da vo kt qu iu tra cc a
phng v tham kho ti liu trong v ngoi nc, chng ti thc hin hai th nghim
v k thut trng ti hai a phng. Th nghim ti Tr vinh c b tr ngu nhin vi
27 nghim thc kt hp: rng lung khoai (1 m; 1,25 m v 1,5 m), su t hom (5
cm; 7 cm v 10 cm) v mt trng (30 ngn hom/ha; 35 ngy hom/ha v 40 ngn
hom/ha).
63
Bng 3.3. l kt qu th nghim v k thut trng ti huyn Duyn hi, tnh Tr
vinh. S liu bng 2.10 cho thy, s c/dy c s bin ng kh ln. Nghim thc c s
c/dy thp nht l 4,46 c/dy (NT21 - 1,5m10cm40) v cao nht l 8,33 c/dy (NT25
- 1,5m5cm30).
Tuy nhin nng sut c tng s cao nht nghim thc s 17 -1,25m5cm35
(28,81 tn/ha), k n l cc nghim thc s 12 -1,25m10cm40 (28,31 tn/ha) v nghim
thc s 15 - 1,25m7cm40 (27,84 tn/ha). Nng sut thp nht l cc nghim thc s 16
- 1,25m5cm30 v s 7 - 1m5cm30 (20,40tn/ha v 21,73 tn/ha).
Bng 3.3. nh hng ca k thut trng n nng sut khoai lang ti Tr Vinh,
V H thu 2009
TT Nghim thc S c/dy Nng sut Nng sut c T l c
c thng mi thng mi
( T/ha) ( T/ha) (%)
1 1m10cm30* 6,44 b-f 24,20 b-j 22,90 a-g 94,60 a-e
2 1m10cm35 6,56 b-f 24,70 a-j 22,90 a-g 93,33 cde
3 1m10cm40 7,78 abc 26,56 a-f 24,09 a-e 91,18 de
4 1m7cm30 6,07 def 25,00 a-i 23,98 a-e 95,93 a-d
5 1m7cm35 6,14 def 25,68 a-h 24,64 abc 95,93 a-d
6 1m7cm40 6,97 a-e 26,79 a-e 25,59 ab 95,52 a-e
7 1m5cm30 7,58 a-d 21,73 g-j 20,00 efg 91,54 de
8 1m5cm35 6,44 b-f 24,55 a-j 24,21 a-e 98,61 a
9 1m5cm40 6,56 b-f 27,79 abc 26,09 ab 93,70 b-e
10 1,25m10cm30 5,67 efg 24,73 a-j 24,10 a-e 97,49 abc
11 1,25m10cm35 7,11 a-e 26,61 a-f 24,83 abc 93,21 cde
12 1,25m10cm40 7,00 a-e 28,31 ab 26,76 a 94,54 a-e
13 1,25m7cm30 6,70 b-e 26,02 a-g 24,80 abc 95,40 a-e
14 1,25m7cm35 7,28 a-d 27,29 a-d 25,86 ab 94,77 a-e
64
15 1,25m7cm40 7,87 ab 27,84 ab 26,28 ab 94,36 a-e
16 1,25m5cm30 6,22 c-f 20,40 j 19,40 g 95,26 a-e
17 1,25m5cm35 7,34 a-d 28,81 a 26,87 a 93,37 cde
18 1,25m5cm40 5,00 fg 24,84 a-i 24,49 a-d 98,59 ab
19 1,5m10cm30 6,56 b-f 21,70 g-j 20,70 c-g 95,54 a-e
20 1,5m10cm35 6,89 a-e 22,48 e-j 21,07 c-g 93,73 a-e
21 1,5m10cm40 4,46 g 23,18 d-j 22,29 b-g 96,02 a-d
22 1,5m7cm30 6,20 def 22,40 e-j 21,26 c-g 94,91 a-e
23 1,5m7cm35 6,47 b-f 23,42 c-j 22,22 b-g 94,88 a-e
24 1,5m7cm40 7,23 a-e 25,13 a-h 23,81 a-f 94,74 a-e
25 1,5m5cm30 8,33 a 20,71 ij 19,71 fg 95,16 a-e
26 1,5m5cm35 6,22 c-f 22,27 f-j 20,36 d-g 91,45 de
27 1,5m5cm40 7,22 a-e 25,07 a-i 22,84 a-g 90,77 e
CV (%) 14,5 10,9 11,1 3,2
mc ngha thng k 5 %.
* Nghim thc: 1m10cm30: Kch thc lung 1m; 1,25 v 1,5m; su trng 10cm,7cm
v 5cm; mt trng 30, 35 v 40 ngn dy/ha.
Nng sut c thng phm cao nht cc nghim thc s 17 -1,25m5cm35 (26,87
tn/ha) v nghim thc s 12 -1,25m10cm40 (26,76 tn/ha), k n l cc nghim thc s
15 1,25m7cm40 (26,28 tn/ha) v nghim thc s 9 - 1m5cm40 (26,09 tn/ha). Cc
nghim thc c nng sut thp nht l nghim thc s 16 - 1,25m5cm30 v s 25 -
1,5m5cm30 (19,40 tn/ha v 19,71 tn/ha).
Nh vy ti Tr vinh, cc nghim thc c nng sut cao phn ln l mt
trng cao 40,000 v 35,000 dy/ha, vi kch thc lung rng 1,25m v su trng t
5-10cm, khng c s khc bit v nng sut gia cc su t hom. Cc nghim thc
trng tha (30.000 dy/ha) v nng (5cm) thng cho nng sut khng cao.
65
Trn nn t tht nh ph sa ven sng huyn Bnh tn, tnh Vnh long chng ti
cng thc hin mt th nghim v k thut trng gm 27 nghim thc tng t nh
im Tr vinh nhng kch thc lung, su t hom v mt trng c s iu chnh
cho ph hp vi iu kin canh tc ca vng. Ti y th nghim c b tr ngu nhin
vi 27 nghim thc kt hp: rng lung khoai (0,8 m, 1,0 m v 1,2 m), su t
hom (3 cm, 5cm v 7 cm) v mt trng (100 ngn hom/ha, 120 ngy cy/ha v 140
ngn cy/ha).
Ti Vnh long, kch thc lung trng khoai lang nh hn Tr vinh, c th l
rng lung: 0,8 m; 1,0 m v 1,2 m. su t hom cng nng hn t 3cm; 5cm n 7
cm. c bit mt trng vng t ny kh cao t 100 ngn hom/ha n 120 ngn
hom/ha v 140 ngn hom/ha.
Bng 3.4. nh hng ca k thut trng n nng sut khoai lang ti Vnh Long,
V ng xun 2009-2010
STT Nghim thc S c/dy Nng sut Nng sut c T l c
c thng mi thng mi
( T/ha) ( T/ha) (%)
1 0,8m 3cm 100* 2,97 a-e 24,20 gh 21,81 ijk 90,40 a-h
2 0,8m 3cm 120 2,39 def 23,58 gh 22,18 h-k 94,10 a-d
3 0,8m 3cm 140 2,69 b-f 29,78 b-g 27,22 a-h 91,87 a-g
4 0,8m 5cm 100 2,32 def 19,80 h 18,98 k 95,90 a
5 0,8m 5cm 120 2,51 c-f 23,26 gh 21,54 jk 92,87 a-f
6 0,8m 5cm 140 2,15 ef 25,93 e-h 24,20 e-j 93,60 a-e
7 0,8m 7cm 100 3,60 a 27,99 d-g 24,60 e-j 88,27 d-h
8 0,8m 7cm 120 2,89 a-e 31,78 a-f 28,06 a-f 89,17 b-h
9 0,8m 7cm 140 2,36 def 29,74 b-g 27,45 a-g 92,73 a-f
10 1,0m 3cm 100 3,03 a-d 28,78 c-g 26,84 b-i 93,40 a-e
11 1,0m 3cm 120 2,92 a-e 28,99 c-g 26,54 c-j 92,07 a-g
66
12 1,0m 3cm 140 2,56 c-f 36,30 ab 32,03 ab 89,10 b-h
13 1,0m 5cm 100 2,64 b-f 23,79 gh 22,51 g-k 94,67 abc
14 1,0m 5cm 120 2,25 def 30,24 b-g 27,36 a-h 91,50 a-g
15 1,0m 5cm 140 3,26 abc 37,56 a 32,31 a 86,27 gh
16 1,0m 7cm 100 2,33 def 24,71 fgh 23,29 f-k 94,50 abc
17 1,0m 7cm 120 2,54 c-f 29,47 b-g 27,25 a-h 92,47 a-f
18 1,0m 7cm 140 2,72 b-f 35,97 abc 31,66 abc 88,03 e-h
19 1,2m 3cm 100 3,06 a-d 29,43 b-g 26,24 d-j 89,17 b-h
20 1,2m 3cm 120 2,73 b-f 32,53 a-e 28,91 a-e 88,80 c-h
21 1,2m 3cm 140 2,93 a-e 37,83 a 31,95 ab 84,97 h
22 1,2m 5cm 100 3,33 abc 29,26 b-g 26,67 c-j 91,42 a-g
23 1,2m 5cm 120 3,41 ab 35,10 a-d 30,60 a-d 87,30 fgh
24 1,2m 5cm 140 2,37 def 32,25 a-e 30,43 a-d 94,43 abc
25 1,2m 7cm 100 2,60 b-f 26,02 e-h 24,73 e-j 94,93 ab
26 1,2m 7cm 120 2,33 def 29,81 b-g 27,46 a-g 92,20 a-g
27 1,2m 7cm 140 1,99 f 29,82 b-g 28,53 a-e 95,67 a
CV (%) 18,8 15,0 11,9 4,0
(* ) Cc gi tr trong cng mt ct theo sau bi cng mt ch ci khng khc bit
nhau mc ngha thng k 5 .
* Nghim thc: 0,8m3cm100 = Kch thc lung 0,8m; 1,0m v 1,2m: su trng 3cm;
5cm v 7cm: mt trng 100; 120 v 140 ngn dy/ha.
Kt qu th nghim c trnh by trong bng 3.4. S liu bng ny cho thy, s

c/dy khng cao, chng ch bin ng t 1,99 c/dy nghim thc s 27 (1,2m 7cm
140) n 3,60 c/dy nghim thc s 7 (0,8m 7cm 100).
Nng sut c tng s kh cao v c s bin ng ln gia cc nghim thc. Nng
sut c cao nht t c cc nghim thc s 21 - 1,2m3cm140 (37,83 tn/ha), v
nghim thc s 15 1,0m5cm140 (37,56 tn/ha). K n l nghim thc s 12
67
1,0m3cm140 (36,30 tn/ha). Nng sut thp nht 19,80 tn/ha thuc nghim thc s 4
0,8m5cm100.
Tng t, nng sut c thng phm cao nht l nghim thc s 15
1,0m5cm140 (32,31 tn/ha). K n l nghim thc s 12 1,0m3cm140 (32,03 tn/ha)
v nghim thc s 21 -1,2m3cm140 (31,95 tn/ha). Thp nht l 18,98 tn/ha nghim
thc s 4 - 0,8m5cm100.
T l c thng phm bin thin kh ln. Cao nht l 95,90 % nghim thc s 4
0,8m5cm100 v thp nht l 84,97 % nghim thc s 21 1,23cm140.
Nhn chung ti Vnh long, cc nghim thc trng vi mt cao hn thng c t
l c thng phm thp hn. Tuy nhin, nng sut c tng s v nng sut c thng
phm thng t cao hn cc nghim thc trng vi mt cao (140.000 cy/ha) v
lung rng t 1,0 m n 1,2 m. su t hom 3cm n 5 cm l tt nht.
1.3.3. Nghin cu k thut bn phn NPK cho khoai lang
Kt qu nm 2009
Phn bn m, ln v kali l mt trong nhng yu t quan trng nht quyt nh
n nng sut khoai lang. Theo mt kt qu nghin cu ti Nht cng b, khoai lang
phn ng mnh nht vi phn m, k n l kali v ln. Nghin cu cng ch ra rng
sn xut c 1 tn c khoai lang Nht cn 3,4 kgN, 2 kg P2O5 v 9 kg K2O. H a ra
khuyn co mc phn bn cho 1 ha khoai lang ti vng ny l 30-60 kg N, 40-80 kg P2O5
v 80-120 kg K2O.
Nm 2009 l nm u tin thc hin ti, da vo kt qu iu tra tnh hnh sn
xut khoai lang ti hai vng v cc nghin cu trong v ngoi nc, chng ti thc
hin mt th nghim phn bn NPK vi 37 nghim thc (bng 2.12 v bng 2.13).
Bng 3.5 l s liu th nghim phn bn ti Tr vinh nm 2009. Th nghim s
dng ging Nht tm v trng vi mt 40.000 cy/ha.
Phn m gm 4 mc (40 kg N/ha, 60 kg N/ha, 80 kg N/ha v 100 kg N/ha).
Phn ln gm 3 mc (40 kg P2O5/ha, 60 kg P2O5/ha, v 80 kg P2O5/ha) v
68
Phn kali gm 3 mc (60 kg K2O/ha, 80 kg K2O/ha v 100 kg K2O/ha).
Th nghim c b tr theo khi hon ton ngu nhin vi 3 ln lp li, din tch
th nghim l 60 m2 (6 m x 8 lung x 1,25 m).
Bng 3.5. nh hng ca phn bn NPK n nng sut khoai lang ti Tr Vinh.
V H thu nm 2009
STT Nghim thc S c/dy Nng sut c Nng sut c T l c
(kg N-P2O5-K2O ( T/ha) thng phm thng phm
/ha) ( T/ha) (%)
1 40-40-60 7,57 a-f 16,51 m 13,65 r 82,72 b-g
2 40-40-80 8,13 a-e 17,02 klm 13,78 qr 80,87 c-i
3 40-40-100 8,60 a-d 19,83 h-m 16,85 l-r 84,91 a-g
4 40-60-60 9,13 a 18,94 i-m 15,25 n-r 80,45 c-i
5 40-60-80 9,10 a 19,80 h-m 16,36 m-r 82,53 b-g
6 40-60-100 8,60 a-d 19,93 g-m 16,97 k-r 85,17 a-g
7 40-80-60 7,93 a-e 17,98 j-m 14,62 o-r 81,85 b-h
8 40-80-80 8,13 a-e 17,36 j-m 16,11 m-r 93,59 a
9 40-80-100 8,40 a-e 20,91 f-l 17,74 h-p 84,85 a-g
10 60-40-60 8,90 abc 23,05 c-i 17,22 j-r 76,09 f-i
11 60-40-80 8,87 abc 23,55 b-h 17,73 h-q 75,37 g-j
12 60-40-100 8,22 a-e 22,96 c-i 17,53 i-r 76,26 e-i
13 60-60-60 7,11 d-g 23,01 c-i 18,89 f-n 80,65 c-i
14 60-60-80 7,33 c-f 20,26 g-m 14,16 pqr 70,98 ij
15 60-60-100 7,22 d-g 21,00 e-l 14,88 o-r 71,46 hij
16 60-80-60 8,47 a-e 21,34 e-k 17,58 i-r 81,88 b-h
17 60-80-80 8,20 a-e 21,49 e-j 18,14 g-o 84,73 a-g
18 60-80-100 8,07 a-e 21,45 e-j 19,64 e-m 91,99 ab
19 80-40-60 6,22 fgh 24,28 a-g 20,88 b-k 85,99 a-g
69
20 80-40-80 7,78 a-f 26,69 a-d 22,03 a-g 83,50 a-g
21 80-40-100 7,56 a-f 27,25 abc 24,19 abc 86,68 a-f
22 80-60-60 7,00 efg 22,63 d-i 19,32 e-m 85,44 a-g
23 80-60-80 8,97 ab 28,61 a 20,54 c-l 71,67 hij
24 80-60-100 7,00 efg 26,71 a-d 23,82 a-d 89,01 a-d
25 80-80-60 7,40 b-f 21,71 e-j 18,91 f-n 86,81 a-e
26 80-80-80 7,77 a-f 22,51 d-i 18,89 f-n 83,88 a-g
27 80-80-100 7,13 d-g 20,27 g-m 16,83 l-r 82,70 b-g
28 100-40-60 7,89 a-e 27,68 ab 24,02 abc 86,90 a-e
29 100-40-80 9,11 a 26,64 a-d 21,17 a-j 79,54 d-i
30 100-40-100 5,00 h 24,01 b-h 21,64 a-h 90,23 abc
31 100-60-60 5,67 gh 23,60 b-h 19,89 d-m 84,37 a-g
32 100-60-80 5,11 h 23,59 b-h 21,25 a-i 90,03 a-d
33 100-60-100 4,89 h 25,20 a-f 22,70 a-f 90,08 a-d
34 100-80-60 7,40 b-f 25,30 a-e 23,03 a-e 91,03 abc
35 100-80-80 7,63 a-f 27,01 abc 24,94 a 92,16 ab
36 100-80-100 7,93 a-e 27,09 abc 24,65 ab 90,77 abc
37 Khng bn 3,00 i 6,55 n 4,23 s 64,77 j
CV(%) 13 12,1 13,1 7,9
mc ngha thng k 5 %.
S liu bng 3.5 cho thy, s c/dy bin ng rt ln. Cao nht l 9,13 c/dy v
9,10 c/dy hai nghim thc 40 N- 60 P2O5- 60 K2O v 40 N- 60 P2O5- 80 K2O. Thp
nht l 3,00 c/dy nghim thc khng bn phn. Tuy nhin, nng sut c cao nht li
nhn c nghim thc 80 N- 60 P2O5- 80 K2O (28,61 tn/ha), k n l cc nghim
thc 100 N- 40 P2O5- 60 K2O (27,68 tn/ha), 100N- 80 P2O5- 100 K2O (27,09 tn/ha) v
100 N- 80 P2O5- 80 K2O (27,01 tn/ha). Thp nht l nghim thc khng bn phn ch
t 6,55 tn/ha.
70
Nng sut c thng phm cng c s bin ng kh ln gia cc nghim thc.
Nng sut thng phm cao nht thu c nghim thc 100N- 80P2O5- 80K2O (24,94
tn/ha). K n l cc nghim thc 100 N- 80 P2O5- 100 K2O (24,65 tn/ha), 80 N- 40
P2O5- 100 K2O (24,19 tn/ha) v 100 N- 40 P2O5- 60 K2O (24,02 tn/ha). Nghim thc
i chng c nng sut thng phm thp nht l 4,23 tn/ha.
T l c thng phm cao nht l 93,59% nghim thc 40 N- 80 P2O5- 80 K2O
v thp nht l 64,77% nghim thc i chng khng bn phn.
Qua kt qu trn chng ti thy rng, nng sut c tng s v nng sut c thng
phm cao nht hu ht u nm cc nghim thc c bn phn m cao t 80 kg N/ha
n 100 kg N/ha; phn ln c th cc mc 60 kg P2O5 n 80 kg P2O5; tng t phn
kali cng cho nng sut cao cc mc t 60 kg K2O n 80 kg K2O.
Bng 3.6. nh hng ca phn bn NPK n nng sut khoai lang ti Vnh Long.
V ng Xun nm 2009-2010
(kg N-P2O5-K2O c thng phm thng phm
/ha) ( T/ha) ( T/ha) (%)
1 60-30-40 2,77 h 23,46 l 21,52 l 91,60 a-g
2 60-30-60 3,36 c-h 28,87 f-k 26,01 h-k 90,47 c-g
3 60-30-80 3,26 d-h 29,97 c-i 27,75 e-i 92,83 a-g
4 60-50-40 3,10 fgh 25,43 jkl 22,60 kl 88,93 fg
5 60-50-60 3,12 fgh 28,26 g-k 25,84 h-k 91,53 a-g
6 60-50-80 2,84 gh 31,10 b-h 29,40 c-h 94,50 a-e
7 60-70-40 2,73 h 24,96 kl 22,67 kl 90,60 c-g
8 60-70-60 3,33 c-h 29,34 d-j 26,24 h-k 89,47 d-g
9 60-70-80 3,41 b-h 32,25 a-g 29,52 c-h 91,50 a-g
10 80-30-40 3,35 c-h 26,94 i-l 24,26 i-l 90,00 c-g
11 80-30-60 3,08 fgh 29,47 d-j 26,08 h-k 88,43 g
71
12 80-30-80 3,57 a-h 29,47 d-j 26,69 g-k 90,53 c-g
13 80-50-40 3,20 e-h 28,66 f-k 25,87 h-k 90,20 c-g
14 80-50-60 3,37 b-h 28,87 f-k 25,91 h-k 89,73 d-g
15 80-50-80 3,91 a-f 32,73 a-f 31,60 a-e 96,47 a
16 80-70-40 3,78 a-g 27,87 h-k 24,82 i-l 89,07 efg
17 80-70-60 3,97 a-f 29,43 d-j 27,20 f-j 92,43 a-g
18 80-70-80 4,36 ab 33,58 abc 31,60 a-e 94,23 a-f
19 100-30-40 3,34 c-h 25,50 jkl 23,22 jkl 90,90 b-g
20 100-30-60 3,63 a-h 29,31 d-j 27,01 f-j 92,03 a-g
21 100-30-80 3,69 a-h 30,36 c-i 28,34 d-i 93,10 a-g
22 100-50-40 3,54 a-h 31,50 b-h 29,54 c-h 93,70 a-g
23 100-50-60 4,28 abc 33,80 abc 31,30 a-e 95,37 abc
24 100-50-80 4,21 a-d 35,81 a 33,89 ab 94,57 a-d
25 100-70-40 3,25 d-h 32,70 a-f 30,63 a-g 93,47 a-g
26 100-70-60 3,90 a-f 33,01 a-e 31,80 a-e 96,07 ab
27 100-70-80 4,16 a-e 34,49 ab 32,65 abc 94,17 a-f
28 120-30-40 3,48 b-h 30,03 c-i 27,07 f-j 90,17 c-g
29 120-30-60 3,59 a-h 31,69 b-h 29,43 c-h 92,97 a-g
30 120-30-80 3,65 a-h 33,21 a-d 31,08 a-f 93,63 a-g
31 120-50-40 3,81 a-g 30,97 b-i 28,22 d-i 91,03 a-g
32 120-50-60 3,35 c-h 32,41 a-f 29,82 b-h 91,80 a-g
33 120-50-80 4,27 abc 32,68 a-f 31,00 a-f 94,83 a-d
34 120-70-40 3,40 b-h 29,00 e-k 27,03 f-j 93,37 a-g
35 120-70-60 3,61 a-h 32,45 a-f 30,86 a-g 94,83 a-d
36 120-70-80 4,51 a 36,05 a 34,75 a 96,40 a
37 C Khng bn 3,71 a-h 6,91 m 5,14 m 74,85 h
CV (%) 17,0 8,4 9,5 3,7
mc ngha thng k 5 %.
72
Bng 3.6 l s liu th nghim phn bn ti Vnh long v ng xun 2009 - 2010.
Th nghim s dng ging Nht tm v trng vi mt 1400.000 cy/ha. Phn m gm
4 mc (60 kg N/ha, 80 kg N/ha, 100 kg N/ha v 120 kg N/ha). Phn ln gm 3 mc (30
kg P2O5/ha, 50 kg P2O5/ha, v 70 kg P2O5/ha). Phn kali gm 3 mc (40 kg K2O/ha, 60
kg K2O/ha v 80 kg K2O/ha). Th nghim c b tr theo khi hon ton ngu nhin vi
3 ln lp li, din tch th nghim l 60 m2 (6 m x 10 lung x 1,0 m).
S liu bng 3.6 cho thy, s c/dy bin ng khng nhiu. Cao nht l 4,51
c/dy v 4,36 c/dy hai nghim thc 120 N- 70 P2O5- 80 K2O v 80 N- 70 P2O5- 80
K2O. Thp nht l 2,77 c/dy nghim thc 60 N- 30 P2O5- 40 K2O .
Tuy nhin, nng sut c cao nht li nhn c nghim thc 100 N- 50 P2O5- 80
K2O (35,81 tn/ha), k n l cc nghim thc 100 N- 70 P2O5- 80 K2O (34,49 tn/ha),
100 N- 50 P2O5- 60 K2O (33,80 tn/ha) v 80 N- 70 P2O5- 80 K2O (33,58 tn/ha). Thp
nht l nghim thc khng bn phn ch t 6,91 tn/ha.
Nng sut c thng phm cng c s bin ng kh ln gia cc nghim thc.
Nng sut thng phm cao nht thu c nghim thc 120 N- 70 P2O5- 80 K2O
(34,75 tn/ha). K n l cc nghim thc 100 N- 50 P2O5- 80 K2O (33,89 tn/ha) v 100
N- 70P2O5- 80 K2O (32,65 tn/ha). Thp nht l nghim thc i chng khng bn
phn (5,14 tn/ha).
Qua kt qu trn chng ti thy rng, nng sut c tng s v nng sut c thng
phm cao nht hu ht u nm cc nghim thc c bn phn m cao t 100 kg N/ha
n 120 kg N/ha; phn ln c th cc mc 50 kg P2O5 n 70 kg P2O5; v phn kali
cng cho nng sut cao cc mc t 60 kg K2O n 80 kg K2O.
Kt qu nm 2010
Rt kinh nghim t nm 2009, nm 2010 chng ti khng b tr th nghim NPK
kt hp na m chia thnh 3 th nghim n.
73
Th nghim v phn m ti Tr vinh c b tr theo khi ngu nhin vi 5
nghim thc l 5 mc bn m (0, 60, 80, 100 v 120 kg N/ha) v 3 ln lp li; din tch
th nghim l 60 m2. Ging khoai lang Nht tm c trng vi mt 40.000 cy/ha.
Phn ln v kali c bn u khp th nghim mc 50 kg P2O5 v 60 kg K2O/ha. Do
v h thu 2010 gp nhiu iu iu kin bt li cho khoai lang nh: u v hn hn, cui
v ma nhiu, su bnh pht trin mnh nn kt qu th nghim khng c nh mong
mun. Kt qu th nghim c trnh by trong bng 3.7.
Bng 3.7. nh hng ca phn m n nng sut khoai lang ti Duyn Hi, Tr
Vinh. V h thu 2010
STT Nghim thc S c /dy Nng sut NS c thng T l c
(kg N-P2O5- c (t/ha) phm (t/ha) thng
K2O /ha) phm (%)
1 00-50-60 2,61 b 13,47 c 7,80 c 58,33 c
2 60-50-60 4,02 a 17,87 ab 12,27 b 68,62 bc
3 80-50-60 2,96 b 16,50 bc 13,20 ab 79,99 a
4 100-50-60 3,93 a 20,20 a 15,07 a 74,97 ab
5 120-50-60 3,46 ab 18,70 ab 15,30 a 81,87 a
CV(%) 14,5 9,5 9,0 7,8
mc ngha thng k 5 %.
S c/dy cao nht l nghim thc s 2 (60 kg N/ha) v s 4 (100 kg N/ha): 4,2
v 3,96 c/dy. S c/dy thp nht nghim thc s 1 (0 kg N/ha): 2,61 c/dy.
Nng sut khoai lang c s bin ng kh ln gia cc nghim thc. Thp nht l
13,47 tn/ha nghim thc s 1 (0 kg N/ha) v cao nht l 20,20 tn/ha nghim thc s
4 (100 kg N/ha).
74
Nng sut thng phm cng tng t, thp nht l nghim thc s 1 (0 kg N/ha)
7,80 tn/ha v cao nht l cc nghim thc s 4 v s 5 (120 v 100 kg N/ha) t 15,30
tn/ha v 15,07 tn/ha.
T l c thng phm v ny rt thp, ch t t 58,33 % n 81,87 % do ma
nhiu khng nhng gy thi c v c li nh khng p ng yu cu ca thng li.
Ti Vnh long, th nghim cng c b tr tng t vi 5 nghim thc l 5 mc
bn m (0, 60, 80, 100 v 120 kg N/ha) v 3 ln lp li; din tch th nghim l 60 m2.
Ging khoai lang Nht tm c trng vi mt 140.000 cy/ha. Phn ln v kali c
bn u khp th nghim mc 50 kg P2O5 v 60 kg K2O/ha. Do v h thu 2010 gp
nhiu iu iu kin bt li cho khoai lang nh: u v hn hn, cui v ma nhiu, su
bnh pht trin mnh nn kt qu th nghim khng c nh mong mun. Kt qu th
nghim c trnh by trong bng 3.8.
Bng 3.8. nh hng ca phn m n nng sut khoai lang ti Bnh Tn, Vnh
Long. V h thu 2010.
STT Nghim thc S c /dy Nng sut NS c T l c thng
(kg N-P2O5- c (t/ha) thng phm phm (%)
K2O /ha) (t/ha)
1 00-50-60 3,29 a 22,33 b 13,09 c 58,22 c
2 60-50-60 2,53 ab 25,83 b 17,50 bc 67,80 bc
3 80-50-60 2,82 ab 26,50 b 20,90 ab 78,67 a
4 100-50-60 2,84 ab 30,94 a 23,12 a 74,56 ab
5 120-50-60 2,38 b 25,56 b 20,78 ab 81,24 a
CV(%) 14,8 8,7 14,2 7,4
mc ngha thng k 5 %.
Ti im th nghim tnh Vnh Long, iu kin ti tiu thun li, c ngun

nc ti, t ph sa nng sut cao hn. Nng sut thng mi t 23,12 tn/ha
75
nghim thc 100 N kg/ha. Nng sut khoai lang v h thu thp hn so vi v ng
xun. Theo bo co kt qu sn xut ca trm khuyn nng huyn Bnh Tn v phn
rung ca nng dn t lm trong h th nghim nng sut bnh qun v h thu l 20
tn/ha. Nng sut bnh qun ca nng dn ti Duyn Hi Tr Vinh l 11,6 tn/ha. T kt
qu hai im th nghim trong iu kin canh tc bnh thng ca nng dn s dng
cng thc phn 100 kg/ha m nguyn cht l cho nng sut cao.
Kt qu th nghim cho thy, s c/dy thp nht l nghim thc s 5 (2,38
c/dy) v k n l s 2, 3, 4 (2,53 n 2,84 c/dy) . S c/dy cao nht li nghim
thc s 1 (3,29 c/dy).
Nng sut khoai lang c s bin ng khng ln gia cc nghim thc. Cao nht
l 30,94 tn/ha nghim thc s 4 (100 kg N/ha) cn cc nghim thc khc c nng sut
tng ng nhau.
Nng sut thng phm cng tng t, cao nht l nghim thc s 4 (100 kg
N/ha) 23,12 tn/ha v k n l cc nghim thc s 3 v s 5 (80 v 120 kg N/ha) t
20,90 tn/ha v 20,78 tn/ha. Thp nht ch t 13,09 tn/ha nghim thc s 1 (0 kg
N/ha)
T l c thng phm v ny Vnh long cng rt thp, ch t t 52,22 % n
81,24 % do ma nhiu khng nhng gy thi c v c li nh khng p ng yu cu ca
thng li.
Th nghim v phn ln ti Tr vinh c b tr theo khi ngu nhin vi 5
nghim thc l 5 mc bn ln (0, 30, 50, 70 v 90 kg P2O5/ha) v 3 ln lp li; din tch
Phn m v kali c bn u khp th nghim mc 80 kg N v 60 kg K2O/ha. Kt
qu th nghim c trnh by trong bng 3.9.
76
25 23.12
T/ha 20.9 20.78
20 17.5 Tra vinh

15.07 15.3 Vinh long
13.09 13.2
15 12.27
7.8
10
0
0N 60N 80N 100N 120N
Biu 3. nh hng ca phn N ti nng sut khoai lang ti Tr vinh v

Vnh long v h thu 2010
Bng 3.9. nh hng ca phn ln n nng sut khoai lang ti Duyn Hi, Tr
Vinh. V h thu 2010
STT Nghim thc S c /dy Nng sut NS c thng T l c
(kg N-P2O5- c (t/ha) phm (t/ha) thng
K2O /ha) phm (%)
1 80-00-60 3,93 a 16,70 a 12,13 c 72,89 b
2 80-30-60 3,71 a 17,90 a 13,20 bc 73,75 b
3 80-50-60 4,02 a 18,53 a 14,30 ab 77,04 ab
4 80-70-60 3,48 a 18,43 a 15,03 a 81,48 a
5 80-90-60 3,26 a 17,90 a 13,23 bc 74,29 b
CV(%) 13,3 6,2 6,4 4,7
mc ngha thng k 5 %.
77
nh hng ca phn ln rt r n nng sut khoai thng phm, nng sut c
gm c c ln v c nh cc nghim thc khng khc bit nhiu. Ti Tr Vinh s dng
lng phn ln 70 kg/ha phn nguyn cht cho nng sut cao nht t 15,03 tn/ha.
S c/dy bin ng t (t 3,26 n 4,02 c/dy) v khng khc nhau gia cc
nghim thc.
Nng sut khoai lang tng s cng khng c s bin ng ln gia cc nghim
thc. Chng bin thin ch t 16,70 tn/ha n 18,53 tn/ha.
Nng sut thng phm th khc, chng c s khc nhau gia cc nghim thc.
Thp nht l nghim thc s 1 (0 kg P2O5/ha) 12,13 tn/ha v cao nht l cc nghim
thc s 4 (70 kg P2O5/ha) t 15,03 tn/ha.
T l c thng phm v ny thp nht l nghim thc s 1 (0 kg P2O5/ha)
72,89 % v cao nht l cc nghim thc s 4 (70 kg P2O5/ha) 81,48 %.
Th nghim v phn ln ti Vnh long c b tr theo khi ngu nhin vi 5

nghim thc l 5 mc bn ln (0, 30, 50, 70 v 90 kg P2O5/ha) v 3 ln lp li; din tch
Phn m v kali c bn u khp th nghim mc 80 kg N v 60 kg K2O/ha. Kt
qu th nghim c trnh by trong bng 3.10.
S c/dy bin ng t (t 2,46 n 2,98 c/dy) v khng khc nhau gia cc
nghim thc.
Nng sut khoai lang tng s cng khng c s bin ng ln gia cc nghim
thc. Cc nghim thc bn phn ln t 50 n 70 kg P2O5 cho nng sut cao nht (31,44
n 31,78 tn/ha). Nng sut thp nht l nghim thc khng bn ln (20,83 tn/ha).
Nng sut thng phm cng c s khc nhau gia cc nghim thc. Thp nht l
nghim thc s 1 (0 kg P2O5/ha) 13,73 tn/ha v cao nht l cc nghim thc s 4 (70
kg P2O5/ha) t 25,35 tn/ha; k n l nghim thc s 3 (50 kg P2O5/ha) 24,43 tn/ha.
T l c thng phm v ny thp nht l nghim thc s 1 (0 kg P2O5/ha)
65,90 % v cao nht l cc nghim thc s 4 (70 kg P2O5/ha) 80,82 %.
78
Bng 3.10. nh hng ca phn ln n nng sut khoai lang ti Bnh Tn, Vnh
Long. V h thu 2010.
STT Nghim thc S c /dy Nng sut c NS c T l c thng
(kg N-P2O5- (t/ha) thng phm phm (%)
K2O /ha) (t/ha)
1 80-00-60 2,46 a 20,83 b 13,73 c 65,90 c
2 80-30-60 2,98 a 27,00 ab 19,64 b 72,57 b
3 80-50-60 2,91 a 31,78 a 24,43 ab 77,04 ab
4 80-70-60 2,77 a 31,44 a 25,35 a 80,82 a
5 80-90-60 2,56 a 26,44 ab 19,47 b 74,55 b
CV(%) 16,4 13,7 14,4 4,5
mc ngha thng k 5 %.
Khoai lang l cy trng ly c nn phn kali l mt yu t quan trng bc nht nh

hng ti nng sut. Mt nghin cu v dinh dng cho khoai lang vng Bc Carolina,
M ch ra rng thu hoch c 1 tn khoai lang cy a ly t t 1,82-1,27 kg N;
0,64-1,36 kg P v 3,18-4,99 kg K. Cn cc nh khoa hc Nht th cho rng, khoai lang
phn ng mnh nht vi phn m, k n l kali v ln. H cho bit sn sut 1 tn c
khoai lang cn 3,4 kg N; 2,0 kg P2O5 v 9,0 kg K2O.
Chng ti b tr hai th nghim v phn kali ti hai im nghin cu Tr vinh
v Vnh long. Ti Tr vinh, ging c dng trong th nghim l ging khoai lang Nht
tm, trng vi mt l 40.000 hom/ha vi lung rng 1,25 m. Th nghim bao gm 5
nghim thc l 5 mc bn phn kali khc nhau (0, 40, 60, 80, v 100 kg K2O/ha). Th
nghim c b tr theo khi ngu nhin, 3 lnlp li. Kt qu th nghim c ghi trong
bng 3.11.
Kali c nh hng rt ln n nng sut khoai lang. Khng bn kali nn m v
ln ca th nghim l 80 kg N v 50 kg P2O5 /ha cho nng sut 9,4 tn/ha c thng
79
phm, trong khi bn kali mc 80 v 100 kg K2O /ha cho nng sut 15,47 v 15,33
tn/ha, tng 6 tn/ha (65%) so vi khng bn phn kali.
S liu bng 3.11 cho thy, s c trn cy gia cc nghim thc khng bin ng
nhiu. Chng c gi tr t 3,06 c/dy n 3,40 c/dy v khng khc nhau c ngha
thng k.
Bng 3.11. nh hng ca phn kali n nng sut khoai lang ti Duyn Hi, Tr
Vinh. V h thu 2010.
STT Nghim thc S c /dy Nng sut NS c T l c
(kg N-P2O5- c (t/ha) thng phm thng
K2O /ha) (t/ha) phm (%)
1 80-50-00 3,06 a 13,77 c 9,40 c 68,30 c
2 80-50-40 3,16 a 15,97 bc 11,37 b 71,32 bc
3 80-50-60 3,24 a 17,07 b 12,13 b 71,09 bc
4 80-50-80 3,40 a 20,40 a 15,47 a 75,78 ab
5 80-50-100 3,33 a 19,70 a 15,33 a 77,78 a
CV(%) 18,5 7,2 7,9 5,9
mc ngha thng k 5 %.
Nng sut c gia cc nghim thc c s khc bit r rt. Hai nghim thc c
nng sut cao nht t 20,40 v 19,70 tn/ha u l nghim bn phn kali cao (80 v 100
kg K2O/ha). Nghim thc khng bn kali cho nng sut thp nht (13,77 tn/ha).
Tng t ch tiu nng sut thng phm cng vy, hai nghim thc cho nng
sut cao nht l 15,47 v 15,33 tn/ha cng ng thi l nghim bn phn kali cao (80 v
100 kg K2O/ha). Nghim thc khng bn kali cho nng sut thp nht (9,40 tn/ha).
T l c thng phm nhn chung v khoai lang h thu u thp, chng ch t
t 68,30 % n 77,78 % v c s khc bit gia cc nghim thc. Cc nghim thc bn
phn kali cao u cho t l c thng phm cao hn khng bn kali.
80
Th nghim v phn kali ti Vnh long c b tr tng t nh ti Tr vinh. Ch
khc mt trng ti vng ny l 140.000 hom/ha vi lung rng 1m. S liu bng 3.12
l kt qu th nghim v phn kali ti Vnh long.
Bng 3.12. nh hng ca phn kali n nng sut khoai lang ti Bnh Tn, Vnh
Long. V h thu 2010.
STT Nghim thc S c /dy Nng sut c NS c T l c
(kg N-P2O5- (t/ha) thng phm thng
K2O /ha) (t/ha) phm (%)
1 80-50-00 2,63 a 22,50 b 14,13 c 62,86 c
2 80-50-40 2,69 a 28,22 a 19,22 bc 68,13 bc
3 80-50-60 2,91 a 32,22 a 25,92 a 79,99 a
4 80-50-80 2,91 a 30,94 a 23,20 ab 75,21 ab
5 80-50-100 3,02 a 31,44 a 25,99 a 82,21 a
CV (%) 10,6 9,7 13,3 6,0
mc ngha thng k 5 %.
Trong iu kin t ph sa ti tnh Vnh Long khi bn phn kali t mc 60 kg K2O

/ha cho nng sut cao t gn 26 tn/ha c thng phm. T l c thng phm cng
t cao nht cc nghim thc ny. Huyn Bnh Tn tnh Vnh Long l vng t rt
thch hp vi cy khoai lang, do vy, d v h thu khng phi v chnh nng sut vn t
mc cao, vt hn so vi nng sut Tr Vinh trn 10 tn/ha.
S liu bng 3.12 cho thy, s c/dy khng thy c s khc nhau nhiu gia cc
nghim thc. Chng ch bin thin t 2,63 c/dy n 3,02 c trn dy.
Tuy nhin, nng sut c gia cc nghim thc c s khc bit r rt. Bn nghim
thc c bn phn kali t 40, 60, 80 n 100 kg K2O/ha u cho nng sut c cao tng
81
ng nhau (t 28,22 tn/ha n 32,22 tn/ha). Nghim thc khng bn kali cho nng
sut thp nht (22,50 tn/ha).
ch tiu nng sut thng phm, hai nghim thc cho nng sut cao nht t
25,92 tn/ha v 25,99 tn/ha l nghim bn phn kali 60 v 100 kg K2O/ha. Nghim thc
khng bn kali cho nng sut thp nht (14,13 tn/ha).
T l c thng phm nhn chung v khoai lang h thu u thp, chng ch t
t 62,86 % nghim thc khng bn kali n 82,21 % nghim thc bn 100 kg
K2O/ha v c s khc bit gia cc nghim thc. Cc nghim thc bn phn kali cao u
cho t l c thng phm cao hn khng bn kali.
1.3.4. Nghin cu bin php s dng phn hu c cho khoai lang

Kt qu nm 2009
Trn t ging ct ca huyn Duyn hi tnh Tr Vinh, chng ti b tr mt th
nghim nghin cu v nh hng ca phn hu c n cy khoai lang. Th nghim s
dng ging Nht tm, c trng vi mt 40.000 hom/ha. C 4 mc phn hu c l
500, 800, 1100, v 1400 kg/ha c kt hp vi 4 mc m l 50, 60, 70 v 80 kg N/ha.
Th nghim bao gm 17 nghim thc c b tr theo khi hon ton ngn nhin vi 3
ln lp li. Din tch th nghim l 60 m2. Kt qu th nghim c ghi trong bng 3.13.
S c trn dy c s bin ng kh ln gia cc nghim thc. Cao nht l 8,44
c/dy nghim thc 1100 kg phn hu c + 60 kg N/ha. Thp nht l 3,11 c/dy
nghim thc i chng khng bn phn. Tuy nhin, s bin ng ny khng thy c xu
hng r rt.
Ch tiu nng sut c cng c s bit ng rt ln. Thp nht l 5,09 tn/ha
nghim thc i chng khng bn phn v cao nht l 26,00 tn/ha nghim thc 1400
kg phn hu c kt hp vi 70 kg N/ha. K n l nghim thc bn 800 kg phn hu c
kt hp vi 80 kg N/ha (22,90 tn/ha).
Nng sut c thng phm bin thin t 3,34 tn/ha nghim thc i chng
khng bn phn n 23,63 tn/ha nghim thc bn 1400 kg phn hu c kt hp vi 70
82
kg N/ha. K n l nghim thc bn 800 kg phn hu c kt hp vi 80 kg N/ha (20,59
tn/ha).
T l c thng phm c s bin ng ln chng bin thin t 66,05 % nghim
thc i chng khng bn phn n 92,61 % nghim thc bn 1400 kg phn hu c +
60 kg N/ha v c s khc bit gia cc nghim thc.
Nhn chung cc nghim thc bn phn hu c khc nhau u cho nng sut khc
nhau c ngha thng k. Hai nghim thc bn phn hu c 800 kg kt hp vi 80 kg
N/ha v 1400 kg kt hp vi 70 N/ha cho nng sut cao nht.
Nh vy, ti im th nghim tnh Tr Vinh, khi s dng phn hu c s c/dy
cng khng khc bit nhiu gia cc nghim thc, nghim thc khng bn phn c s
c/dy thp l 3,11. Trong khi cc nghim thc khc dao ng t 5 8 c/dy. Cch
bn phn ca nng dn cng cho s c/dy khng khc bit so vi cc nghim thc bn
phn khc. Nng sut c thng phm cc nghim thc bn phn hu c kt hp bn
70 - 80 N cao hn cc nghim thc khc, nh nghim thc HC500+80N 18,7 tn/ha,
nghim thc HC800+80N 20,59 tn/ha, HC1400+80N 19,8 tn/ha v nghim thc
HC1400+70N t nng sut cao nht 23,63 tn/ha. Khi bn phn hu c cao mc 1400
kg/ha bn phi hp 50 n 60 N kg/ha cng c kh nng cho nng sut kh cao v tng
ng vi i chng bn phn ca nng dn trn 17 tn/ha. T l c thng phm cao
cc nghim thc, dao ng t 80 n 92 %. Nng sut v t l c thng phm thp nht
nghim thc khng bn phn l 3,34 tn/ha v 66,05 %.
Trn t tht nh ph sa ven sng ca huyn Bnh tn tnh Vnh long, mt th

nghim nghin cu v nh hng ca phn hu c n cy khoai lang c thc hin.
Th nghim s dng ging Nht tm, c trng vi mt 140.000 hom/ha. C 4 mc
phn hu c l 500, 800, 1100, v 1400 kg/ha c kt hp vi 4 mc m l 40, 60, 80
v 100 kg N/ha. Th nghim bao gm 17 nghim thc c b tr theo khi hon ton
ngn nhin vi 3 ln lp li. Din tch th nghim l 60 m2. Kt qu th nghim c
ghi trong bng 3.14.
83
Bng 3.13. nh hng ca phn hu c n nng sut khoai lang ti Tr Vinh.
V H thu 2009
c (T/ha) thng phm thng phm
(T/ha) (%)
1 HC500+50N 8,22 ab 19,68 bcd 16,46 b-e 81,06 c-f
2 HC500+60N 8,00 ab 19,94 bcd 16,40 b-e 86,13 a-d
3 HC500+70N 7,38 ab 18,14 bcd 15,26 cde 83,88 a-f
4 HC500+80N 7,23 abc 20,65 bcd 18,70 a-d 90,57 abc
5 HC800+50N 7,22 abc 16,10 d 12,66 e 76,56 ef
6 HC800+60N 7,44 ab 17,97 bcd 14,45 de 79,95 def
7 HC800+70N 7,23 abc 21,54 abc 18,78 a-d 87,07 a-d
8 HC800+80N 7,77 ab 22,90 ab 20,59 ab 89,84 abc
9 HC1100+50N 7,11 abc 17,52 cd 15,68 b-e 85,79 a-e
10 HC1100+60N 8,44 a 19,09 bcd 14,58 de 75,92 f
11 HC1100+70N 7,34 ab 17,31 cd 15,98 b-e 81,97 b-f
12 HC1100+80N 6,60 bc 20,02 bcd 18,22 bcd 90,87 ab
13 HC1400+50N 7,04 abc 20,32 bcd 17,25 b-e 84,90 a-f
14 HC1400+60N 5,54 c 19,00 bcd 17,58 b-e 92,61 a
15 HC1400+70N 7,56 ab 26,00 a 23,63 a 90,68 ab
16 HC1400+80N 7,40 ab 21,96 abc 19,80 abc 90,19 abc
17 Khng bn phn 3,11 d 5,09 e 3,34 f 66,05 g
CV (%) 15,3 15,7 18,9 6,8
mc ngha thng k 5 %.
S c trn dy c s bin ng khng nhiu gia cc nghim thc. Thp nht l

2,25 c/dy nghim thc 800 kg phn hu c + 80 kg N/ha. Cao nht l 3,71 c/dy
84
nghim thc i chng khng bn phn. Tuy nhin, s bin ng ny khng thy c xu
hng r rt.
Bng 3.14. Hiu qu ca phn hu c n nng sut khoai lang ti Vnh Long.
V ng Xun 2009-2010
TT Nghim thc S c/dy Nng sut Nng sut c T l c
c ( T/ha) thng phm thng phm
( T/ha) (%)
1 HC500+40N 2,78 bc 24,59 b 22,15 d 90,09 abc
2 HC500+60N 2,71 bc 28,24 ab 25,27 a-d 90,10 abc
3 HC500+80N 2,25 c 30,34 ab 27,07 a-d 89,20 bc
4 HC500+100N 2,26 c 34,16 a 30,56 ab 90,13 abc
5 HC800+40N 2,30 c 26,46 ab 24,40 a-d 92,22 abc
6 HC800+60N 2,31 c 31,69 ab 28,22 a-d 89,03 bc
7 HC800+80N 2,50 c 27,07 ab 25,54 a-d 94,63 a
8 HC800+100N 2,42 c 32,15 ab 29,17 abc 90,67 abc
9 HC1100+40N 2,63 c 27,93 ab 25,57 a-d 91,64 abc
10 HC1100+60N 2,59 c 34,78 a 30,84 a 90,20 abc
11 HC1100+80N 2,67 bc 32,14 ab 29,20 abc 91,23 abc
12 HC1100+100N 2,43 c 31,11 ab 28,95 abc 93,13 abc
13 HC1400+40N 2,47 c 25,17 b 23,49 cd 93,42 ab
14 HC1400+60N 2,39 c 27,53 ab 25,34 a-d 92,33 abc
15 HC1400+80N 2,69 bc 27,00 ab 25,48 a-d 94,37 a
16 HC1400+100N 2,94 abc 30,28 ab 27,20 a-d 90,50 abc
17 Khng bn phn 3,71 a 7,01 c 5,12 e 72,97 d
CV (%) 19,1 19,2 15,7 3,4
mc ngha thng k 5 %.
85
Ch tiu nng sut c c s bit ng rt ln. Nng sut thp nht l 5,12 tn/ha
nghim thc i chng khng bn phn. Nng sut cao nht l hai nghim thc 1100 kg
phn hu c kt hp vi 60 kg N/ha v 500 kg phn hu c kt hp vi 100 kg N/ha
(34,48 tn/ha v 34,16 tn/ha).
Nng sut c thng phm bin thin t 5,12 tn/ha nghim thc i chng
khng bn phn n 30,84 tn/ha nghim thc bn 1100 kg phn hu c kt hp vi 60
kg N/ha. K n l nghim thc bn 500 kg phn hu c kt hp vi 100 kg N/ha (30,56
tn/ha).
T l c thng phm c s bin ng ln chng bin thin t 72,97 % nghim
thc i chng khng bn phn n 94,63 % nghim thc bn 800 kg phn hu c +
80 kg N/ha v c s khc bit gia cc nghim thc.
Nhn chung cc nghim thc bn phn hu c khc nhau u cho nng sut khc
nhau c ngha thng k. Bn phn hu c mc 1100 kg kt hp vi 60 hoc 80 kg
N/ha cho nng sut cao nht.
Nh vy, ti im th nghim tnh Vnh Long, trong iu kin t ph sa cc
mc phn hu c 500 v 800 kg/ha kt hp bn vi phn N mc 100 N kg/ha cho nng
sut cao. Bn phn hu c mc 1100 kg/ha phi hp vi bn phn N mc 60 v 80 N
kg/ha cho nng sut cao nht. Khi bn phn hu c mc cao hn nh mc 1400
kg/ha khng lm tng nng sut.
Trn c hai im th nghim tnh Tr Vinh v tnh Vnh Long kt qu iu tra
cho thy nng dn cha bit s dng v hu nh khng dng phn hu c bn cho
khoai lang. Cc ti liu hng dn lun c khuyn co bn lt phn hu c vo t trc
khi trng; Nhng tp qun ca nng dn ch bn lt NPK 20-20-15, hoc SA vo t
trong khi ln lung. Kt qu cc th nghim khi p dng bn phn hu c v phn v c
cn i v hp l u cho nng sut cao vt tri so vi nng sut trung bnh a
phng.
Kt qu nm 2010
86
Kt qu biu 4 cho thy nng sut khoai lang ti tnh Tr Vinh khi c s dng
phn hu c tng ln rt r rt. Trn nn phn m l 80 N kg/ha th nghim thc
800 kg phn hu c/ha cho nng sut cao nht, c thng phm t 22 tn/ha trong khi
cc th nghim phn bn NPK nng sut ch t trn 15 tn/ha. Tuy nhin, khi bn lng
phn hu c tng ln 1100 n 1400 kg/ha th nng sut khng tng.
Nng sut khoai lang ti Tr Vinh

25
a
ab
20 bc
c
Tn/ha
15
a a a
10 a
5
0
HC 1 HC 2 HC 3 HC 4
Mc phn HC
80N/ha 64N/ha
*HC 1 = 500 kg/ha; HC 2= 800 kg/ha; HC 3 =1100 kg/ha; HC 4 = 1400 kg/ha

Biu 4. nh hng ca phn hu c n nng sut khoai lang
ti tnh Tr Vinh v h thu 2010
Ti im th nghim Vnh Long, nn phn m 64 N kg /ha kt hp bn 1100 kg

phn hu c li cho nng sut cao nht. Trn nn m 80 N kg/ha kt hp bn phn hu c
th khng c s khc bit gi cc nghim thc (biu 5). i vi cy khoai lang nu chm
sc dy qu tt th c s km pht trin. Theo kinh nghim ca nng dn trong trng hp
qu tt dy h phi s dng thuc c phun hn ch dy pht trin.
87
Nng sut khoai lang ti Vnh Long
30
25
a a a
Tn/ha
20
a
15 ab a a
b
10
5
0
HC 1 HC 2 HC 3 HC 4
Mc phn HC
80N/ha 64N/ha
*HC 1 = 500 kg/ha; HC 2= 800 kg/ha; HC 3 =1100 kg/ha; HC 4 = 1400 kg/ha

Biu 5. nh hng ca phn hu c n nng sut khoai lang ti
tnh Vnh long v h thu nm 2010
1.3.5. Nghin cu bin php phng tr su bnh cho khoai lang

1.3.5.1. Nghin cu bin php phng tr b h bng ch phm sinh hc Ometar
Kt qu nm 2009
Kt qu th nghim thc hin huyn Duyn Hi, tnh Tr Vinh
Th nghim cc bin php phng tr b h hi khoai lang c xy dng vi 17

nghim thc (nh bng 3.15), b tr khi hon ton ngu nhin,lp li 3 ln. S dng
ging khoai Nht tm, trng mt 40.000 hom/ha. Kt qu th nghim c trnh by
trong cc bng 3.15 v 3.16.
Kt qu th nghim ti Tr vinh cho thy tt c cc nghim thc c x l thuc ha

hc, x l nm Beauveria bassiana hoc Metarhizum anisopliae hoc phi hp vi x l
88
hom hay x l t u c t l hi trong lt ct thp hn c ngha thng k so vi i
chng khng x l.
Hai nghim thc: s 1 (x l hom ging v ti dung dch c cha ch phm M.

anisopliae nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng) v s 2 (x l hom ging v
ti dung dch c cha ch phm M. anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau
trng) c t l hi c v t l hi trn lt ct u thp hn c ngha so vi nghim thc
phun thuc theo nng dn.
Cc nghim thc khc nh: NT 3, NT 5, NT 6, NT 7, NT 8, NT 9 v NT 10, trong

, ch c 1 nghim thc s dng thuc ha hc n thun l NT 8 (rc thuc oncol
25WP); 6 nghim thc cn li u c x l bng ch phm nm xanh M. anisopliae hoc
nm trng B. bassiana c t l c b hi bi b h u thp hn c ngha thng k so
vi i chng khng x l nhng khng thp hn nghim thc s 4 (phun thuc theo
nng dn). iu ny chng t ch phm nm xanh v nm trng c hiu qu rt tt lm
gim t l gy hi ca b h trn khoai lang.
Bng 3.15. T l hi do b h gy ra trn khoai lang (Duyn Hi-Tr Vinh, 2009)
STT TLH c TLH lt TLH trn

NGHIM THC
(%) ct (%) v (%)
1 X l hom v ti dung dch ch phm M. 24,0 e 1,44 d 24,0 e
anisopliae nh k 30 ngy 1 ln k t 1
thng sau trng
2 X l hom v ti dung dch ch phm M. 25,3 e 4,89 cd 24,2 e
thng sau trng
3 X l hom v ti dung dch ch phm B. 26,7 de 0,00 d 23,4 e
bassiana nh k 30 ngy 1 ln k t 1
thng sau trng
4 Phun thuc theo nng dn 30,6 de 1,94 d 29,3 de
89
5 Ti dung dch ch phm B. bassiana nh 33,7 de 1,50 d 33,7 cde
k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng
6 X l hom v ti dung dch ch phm B. 35,6 cde 1,67 d 33,9 cde
thng sau trng
7 Ti dung dch ch phm M. anisopliae 40,7 cde 0,74 d 39,0 cde
nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau
trng
8 Rc Oncol 25WP khi khoai lang c 30 42,3 b-e 16,34 c 40,7 b-e
ngy tui
9 X l t bng ch phm M. anisopliae 43,6 b-e 5,88 cd 41,9 b-e
10 Ti dung dch ch phm M. anisopliae 44,9 b-e 12,74 cd 43,8 b-e
nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau
trng,
11 X l hom. Sau khi trng 1 thng ri Vibasu 48,2 a-e 5,67 cd 42,2 b-e
10H
12 X l t bng ch phm B. bassiana 51,8 a-e 16,80 c 50,9 a-e
13 X l hom kt hp x l t bng ch phm 54,9 a-e 2,86 d 51,9 a-e
M. anisopliae
14 Rc Vibasu 10H khi khoai lang c 30 60,6 a-d 35,47 b 55,6 a-d
ngy tui
15 X l hom kt hp phun thuc nh nng 69,3 abc 35,89 b 63,0 abc
dn
16 X l hom kt hp x l t bng ch phm 75,5 ab 0,74 d 70,9 ab
trng B. bassiana
17 i chng khng x l 80,9 a 52,26 a 77,6 a
CV(%) 44,0 67,9 42,5
mc ngha thng k 5 %.
90
Cc nghim thc cn li (t NT 11 n NT 16) c t l c b hi khng thp hn
c ngha thng k so vi i chng khng x l.
S liu bng 3.16 cho thy, trong 17 nghim thc th nghim th c 11 nghim
thc c x l cc ch phm sinh hc nh: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 12, 13, 16 v 1 nghim
thc s 11 ch s dng thuc ho hc c s ng c trn mt lt ct v tng s ng
c trn ba lt ct thp hn nghim thc s 4 (phun thuc theo nng dn) v nghim thc
i chng khng x l. Cc nghim thc cn li (8, 14 v 15) khng khc bit so vi i
chng khng x l.
c bit c ba nghim thc c t l gy hi thp hn so vi nghim thc i

chng ca nng dn rt r l: (1) X l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp ti
dung dch ch phm nm xanh M. anisopliae vo c dy khoai lang nh k 30 ngy 1
ln k t 1 thng sau trng (24%); (2) X l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp
ti dung dch ch phm nm xanh M. anisopliae vo c dy khoai lang nh k 45 ngy
1 ln k t 1 thng sau trng (25,3%) v (3) x l hom bng dung dch Oncol 20EC kt
hp ti dung dch ch phm nm trng B. bassiana vo c dy khoai lang nh k 30
ngy 1 ln k t 1 thng sau trng (26,7%). Cc nghim thc ny u c s ng c
trn 1 lt ct c v tng s ng c 3 lt ct (do b h gy ra) rt thp v thp hn c
ngha thng k so vi i chng phun thuc theo nng dn v i chng khng x l.
iu ny chng t ch phm sinh hc M. anisopliae v B. bassiana c hiu qu phng tr
b h cho khoai lang kh tt.
Thng thng khi b h tn cng trng lng c khoai t b thay i, tuy nhin khi
mc hi nng th cc c b hi s phi b loi b khng bn c, v vy nng sut c
thng phm trn cc nghim thc c t l hi cao b gim i r rt. Nng sut thng
phm t cao nht cc nghim thc: (NT 2) x l hom v ti dung dch ch phm M.
anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng (27,74 tn/ha) v (NT 3) x l
hom v ti dung dch ch phm B. bassiana nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau
trng (27,37 tn/ha). Nng sut thp nht thu c nghim thc i chng khng x l
thuc (17,90 tn/ha).
91
Bng 3.16. S ng c trn 1 lt ct c, tng s ng c 3 lt ct v nng
sut khoai lang (Duyn Hi-Tr Vinh, 2009)
STT NGHIM THC S ng Tng s Nng sut c
c trn 1 ng c thng phm
lt ct c 3 lt ct (t/ha)
1 X l hom v ti dung dch ch 0,028 cde 0,084 cde 26,62 abc
phm M. anisopliae nh k 30
ngy 1 ln k t 1 thng sau trng,
2 X l hom v ti dung dch ch 0,016 cde 0,047 cde 27,74 a
ngy 1 ln k t 1 thng sau trng,
3 X l hom v ti dung dch ch 0,000 e 0,000 e 27,37 a
phm B. bassiana nh k 30 ngy
1 ln k t 1 thng sau trng
4 Phun thuc theo nng dn 0,138 b-e 0,414 b-e 26,04 a-d
5 Ti dung dch ch phm B. 0,005 e 0,015 e 24,80 b-e
bassiana nh k 30 ngy 1 ln k
t 1 thng sau trng
6 X l hom v ti dung dch ch 0,011 de 0,033 de 26,01 a-d
7 Ti dung dch ch phm M. 0,017 cde 0,052 cde 24,47 def
anisopliae nh k 45 ngy 1 ln
k t 1 thng sau trng
8 Rc Oncol 25WP khi khoai lang 0,191 a-d 0,572 a-d 23,82 efg
c 30 ngy tui
9 X l t bng ch phm M. 0,020 cde 0,059 cde 24,69 def
anisopliae
92
10 Ti dung dch ch phm M. 0,089 cde 0,266 cde 24,74 c-f
k t 1 thng sau trng
11 X l hom. Sau khi trng 1 thng 0,019 cde 0,057 cde 23,42 e-h
ri Vibasu 10H
12 X l t bng ch phm B. 0,072 cde 0,215 cde 22,86 f-i
bassiana
13 X l hom kt hp x l t bng 0,035 cde 0,105 cde 22,54 g-j
ch phm M. anisopliae
14 Rc Vibasu 10H khi khoai lang 0,281 ab 0,844 ab 20,79 j
c 30 ngy tui
15 X l hom kt hp phun thuc 0,197 abc 0,592 abc 21,53 ij
nh nng dn
16 X l hom kt hp x l t bng 0,002 e 0,007 e 21,61 hij
ch phm trng B. bassiana
17 i chng khng x l 0,374 a 1,121 a 17,90 k
CV(%) 125,8 125,8 4,7
mc ngha thng k 5 %.
Kt qu th nghim huyn Bnh Tn, tnh Vnh Long
Cng nh Tr vinh, th nghim cc bin php phng tr b h hi khoai lang ti

Vnh long cng c xy dng vi 17 nghim thc, b tr khi hon ton ngu nhin, lp
li 3 ln. S dng ging khoai Nht tm, trng mt 140.000 hom/ha. Kt qu th
nghim c trnh by trong cc bng 2.24 v 2.25.
Bng 3.17 l kt qu th nghim ti Vnh long cng cho thy cc nghim thc c
x l thuc ha hc, x l nm Beauveria bassiana hoc Metarhizum anisopliae hoc
93
phi hp vi x l hom hay x l t u c t l hi trong lt ct thp hn c ngha
thng k so vi i chng khng x l.
Hai nghim thc: s 1 (x l hom ging v ti dung dch c cha ch phm M.

anisopliae nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng) v s 2 (x l hom ging v
ti dung dch c cha ch phm M. anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau
trng) c t l hi c v t l hi trn lt ct u thp hn c ngha so vi nghim thc
phun thuc theo nng dn.
Cc nghim thc khc nh: NT 3, NT 4, NT 5, NT 8, NT 9, NT 10 v NT 11,

trong , ch c 1 nghim thc s dng thuc ha hc n thun l NT 8 (rc thuc oncol
25WP); 6 nghim thc cn li u c x l bng ch phm nm xanh M. anisopliae hoc
nm trng B. bassiana c t l c b hi bi b h u thp hn c ngha thng k so
vi i chng khng x l nhng khng thp hn nghim thc s 6 (phun thuc theo
nng dn). iu ny chng t s dng ch phm nm xanh v nm trng phun hoc ti
cho khoai lang nh k sau trng c hiu qu rt tt lm gim t l gy hi ca b h trn
khoai lang.
Bng 3.17. T l hi do b h gy ra trn khoai lang (Bnh Tn-Vnh Long, 2009)
STT NGHIM THC TLH c TLH lt TLH trn

(%) ct (%) v (%)
1 X l hom v ti dung dch ch phm M. 3,33 c 0,00 d 3,33 d
thng sau trng
2 X l hom v ti dung dch ch phm M, 4,44 c 0,00 d 4,44 d
thng sau trng,
3 X l hom v ti dung dch ch phm B. 6,67 bc 3,89 cd 5,83 cd
bassiana nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng
sau trng
94
4 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 8,56 bc 0,00 d 8,56 bcd
5 Ti dung dch ch phm B. bassiana nh 9,89 bc 0,00 d 9,89 bcd
6 Phun thuc theo nng dn 11,89 bc 8,56 a-d 8,89 bcd
7 X l hom. Sau khi trng 1 thng ri Vibasu 13,00 bc 7,44 a-d 6,89 cd
10H
8 Rc Oncol 25WP khi khoai lang c 30 13,67 bc 2,22 cd 11,44 bcd
ngy tui
9 X l hom v ti dung dch ch phm B. 14,11 bc 3,33 cd 12,44 bcd
thng sau trng
10 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 14,45 bc 5,72 bcd 12,23 bcd
11 X l t bng ch phm B. bassiana 15,00 bc 9,44 a-d 7,22 cd
12 X l hom kt hp x l t bng ch phm 17,22 b 8,33 a-d 12,78 bcd
M. anisopliae
13 X l t bng ch phm M. anisopliae 17,44 b 11,89 abc 13,56 bcd
14 Rc Vibasu 10H khi khoai lang c 30 18,00 b 9,11 a-d 15,78 bc
ngy tui
15 X l hom kt hp phun thuc nh nng dn 18,11 b 12,33 abc 18,11 b
16 X l hom kt hp x l t bng ch phm 30,44 a 15,56 ab 28,78 a
trng B. bassiana
17 i chng khng x l 33,21 a 16,97 a 32,25 a
CV(%) 49,5 90,4 50,3
mc ngha thng k 5 %.
95
Cc nghim thc cn li (NT 7, NT 12, NT 13, NT 14, NT 15 v NT 16) c t l
c b hi tng ng vi i chng phun thuc theo nng dn v i chng khng x
l. Cc nghim thc ny hu ht l dng thuc ho hc hoc dng ch phm sinh hc
x l t trc khi trng khoai lang cho hiu qu khng cao.
Cc nghim thc c x l thuc ha hc, x l nm B. bassiana hoc M.

anisopliae hoc phi hp vi x l hom u c t l hi c v t l hi trn v thp hn
c ngha thng k so vi i chng khng x l, ngoi tr nghim thc x l hom kt
hp x l t bng ch phm trng B. bassian. Tuy nhin, khi xt v t l hi trong c th
thy rng ch c 8 nghim thc gm: NT 1, NT 2, NT 3, NT 4, NT 5, NT 8, NT 9 v NT
10 c t l hi lt ct thp hn c ngha thng k so vi i chng. iu ny chng t
x l thuc theo 8 nghim thc ny c hiu qu hn ch s gy hi ca b h i vi
khoai lang. Trong , ch c 1 nghim thc s dng thuc ha hc l (NT 8) rc thuc
Oncol 25WP, cn 7 nghim thc khc u x l bng ch phm nm xanh M. anisopliae
hoc nm trng B. bassiana. Nh vy chng t ch phm nm xanh v nm trng c
hiu qu lm gim t l gy hi ca b h trn khoai lang. Kt qu ny cng ph hp vi
th nghim thc hin Duyn Hi-Tr Vinh. c bit 2 nghim thc (NT 1) X l hom
v ti dung dch ch phm M. anisopliae nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng
v (NT 2) X l hom v ti dung dch ch phm M. anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k
t 1 thng sau trng c t l hi c, t l hi trn v l 3,33% v 4,44% di ngng thit
hi (5%).
S liu bng 3.18 cho thy, trong 17 nghim thc th nghim th tt c cc nghim
thc c x l cc ch phm sinh hc cng nh s dng thuc ho hc (k c nghim thc
phun thuc theo nng dn) u c s ng c trn mt lt ct v tng s ng c
trn ba lt ct thp hn nghim thc i chng khng x l.
96
Bng 3.18. S ng c trn 1 lt ct c, tng s ng c 3 lt ct v nng
sut khoai lang (Bnh Tn Vnh Long, 2009)
STT NGHIM THC S ng Tng s Nng sut c
c trn 1 ng c thng phm
lt ct c 3 lt ct (t/ha)
1 X l hom v ti dung dch ch 0,000 b 0,000 b 28,39 a
ngy 1 ln k t 1 thng sau trng
2 X l hom v ti dung dch ch 0,000 b 0,000 b 29,00 a
3 X l hom v ti dung dch ch 0,081 b 0,244 b 27,18 ab
4 Ti dung dch ch phm M. 0,000 b 0,000 b 25,92 bc
k t 1 thng sau trng
5 Ti dung dch ch phm B. 0,000 b 0,000 b 25,42 bcd
bassiana nh k 30 ngy 1 ln k
t 1 thng sau trng
6 Phun thuc theo nng dn 0,159 b 0,478 b 24,73 cde
7 X l hom. Sau khi trng 1 thng 0,191 b 0,572 b 24,26 c-f
ri Vibasu 10H
8 Rc Oncol 25WP khi khoai lang 0,111 b 0,333 b 23,70 c-f
c 30 ngy tui
9 X l hom v ti dung dch ch 0,067 b 0,200 b 23,47 def
phm B. bassiana nh k 45
97
10 Ti dung dch ch phm M. 0,095 b 0,284 b 23,19 def
k t 1 thng sau trng
11 X l t bng ch phm B. 0,067 b 0,200 b 22,97 ef
bassiana
12 X l hom kt hp x l t bng 0,113 b 0,339 b 24,01 c-f
ch phm M. anisopliae
13 X l t bng ch phm M. 0,177 b 0,532 b 23,17 def
anisopliae
14 Rc Vibasu 10H khi khoai lang 0,132 b 0,396 b 21,98 fg
c 30 ngy tui
15 X l hom kt hp phun thuc 0,139 b 0,417 b 22,68 ef
nh nng dn
16 X l hom kt hp x l t bng 0,093 b 0,278 b 20,18 gh
ch phm trng B. bassiana
17 i chng khng x l 0,899 a 2,697 a 19,53 h
CV(%) 5,9
mc ngha thng k 5 %.
c bit c bn nghim thc c t l gy hi thp bng khng l: (NT 1) X l

hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp ti dung dch ch phm nm xanh M.
anisopliae vo c dy khoai lang nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng; (NT 2)
X l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp ti dung dch ch phm nm xanh M.
anisopliae vo c dy khoai lang nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng; (NT 4)
ti dung dch ch phm nm trng B. bassiana vo c dy khoai lang nh k 30 ngy 1
ln k t 1 thng sau trng v (NT 5) ti dung dch ch phm nm xanh M. anisopliae
vo c dy khoai lang nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng. iu ny chng t
98
ch phm sinh hc M. anisopliae v B. bassiana dng ti vo c dy khoai lang c
hiu qu phng tr b h cho cy rt tt.
iu ny c chng minh rt r ch tiu nng sut thng phm ca cc

nghim thc. Nng sut ny bin ng kh ln, nng sut cao nht thu c cc
nghim thc nh: (NT 1 t 28,39 tn/ha, NT 2 t 29,00 tn/ha, NT 3 t 27,18 tn/ha,
NT 4 t 25,92 tn/ha v NT 5 t 25,42 tn/ha) u s dng ch phm nm xanh hoc
nm trng ti nh k vo c dy khoai lang 30 hoc 45 ngy 1 ln v chng u cao
hn nghim thc phun thuc theo nng dn (NT 6 t 24,73 tn/ha) c ngha thng k.
Cc nghim thc khc tuy c nng sut cao hn i chng khng xt thuc nhng khng
cao hn nghim thc i chng ca nng dn. Nng sut thp nht l 19,53 tn/ha
nghim thc i chng khng xt thuc.
Qua cc s liu va phn tch ti 2 a phng trn chng ta c th thy, hai nghim
thc c hiu qu nht trong vic phng tr b h hi khoai lang l: (NT 1) X l hom v
ti dung dch ch phm M. anisopliae nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng v
(NT 2) X l hom v ti dung dch ch phm M. anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k t
1 thng sau trng.
Kt qu nm 2010
Nm 2010, cc th nghim v phng tr b h cho khoai lang c tip tc trin
khai ti hai a phng ti tnh Tr vinh v Vnh long. Phng php th nghim v s
nghim thc tng t nh nm 2009. Kt qu th nghim ti Tr vinh c trnh by
trong cc bng 3.19; 3.20 v 3.21.
Kt qu th nghim trong bng 3.19 cho thy, su nghim thc NT 1, NT 2, NT 3,

NT 5 v NT 11 u c t l hi trong lt ct, t l hi bn ngoi v v t l hi c tng
ng vi nghim thc phun thuc theo nng dn (NT 16) v thp hn c ngha thng
k so vi i chng khng x l.
99
Bng 3.19. T l hi do b h gy ra trn khoai lang ti im th nghim huyn
Duyn Hi-Tr Vinh, 2010
STT NGHIM THC TLH lt TLH trn TLH c
ct (%) v (%) (%)
1 X l hom v ti dung dch ch phm M. 0,67 d 3,94 c 5,61 c
thng sau trng
2 X l hom v ti dung dch ch phm M. 1,79 bcd 11,13 bc 11,87 bc
thng sau trng
3 X l hom v ti dung dch ch phm B. 0,61 d 11,77 bc 14,78 bc
sau trng
4 X l hom v ti dung dch ch phm B. 4,88 a-d 22,17 abc 23,44 abc
thng sau trng
5 X l hom. Sau khi trng 1 thng ri Vibasu 1,90 bcd 10,06 bc 10,62 bc
10H
6 X l hom kt hp x l t bng ch phm 1,79 bcd 16,07 abc 23,08 abc
M. anisopliae
7 X l hom kt hp x l t bng ch phm 7,91 abc 20,07 abc 19,62 abc
trng B. bassiana
8 X l hom kt hp phun thuc nh nng dn 6,24 a-d 15,24 abc 19,94 abc
9 Ti dung dch ch phm B. bassiana nh 2,53 bcd 29,76 ab 33,98 ab
10 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 3,67 bcd 20,77 abc 24,72 abc
11 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 2,80 bcd 9,14 bc 11,82 bc
100
12 X l t bng ch phm B. bassiana 11,21 a 26,59 abc 32,51 ab
13 Rc Oncol 25WP khi khoai lang c 30 8,98 ab 30,00 ab 31,33 ab
ngy tui
14 X l t bng ch phm M. anisopliae 4,51 a-d 13,44 bc 19,28 abc
15 Rc Vibasu 10H khi khoai lang c 30 6,33 a-d 10,50 bc 9,59 bc
ngy tui
16 Phun thuc theo nng dn 0,83 cd 12,85 bc 12,85 bc
17 i chng khng x l 11,58 a 38,50 a 42,91 a
CV(%) 94,5 79,0 72,7
mc ngha thng k 5 %.
Trong c 4 nghim thc l: NT 1, NT 2, NT 3 v NT 11 l cc nghim thc c

x l ch phm Ometar cha nm xanh M. anisopliae nh k 30 ngy hoc 45 ngy 1
ln k t 1 thng sau trng (c kt hp x l hom bng Oncol 25EC hoc khng x l
hom) hoc x l ch phm nm trng B. bassiana 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau khi
trng c kt hp x l hom bng Oncol 25EC. V 1 nghim thc s 5 l nghim thc ch
x l bng thuc ha hc (phun thuc nh k 7 ngy 1 ln hoc ri vibasu 10H nh k
30 ngy 1 ln kt hp x l hom bng Oncol 25EC. Cc nghim thc cn li (NT 4, NT
6, NT 7, NT 8, NT 9, NT 10, NT 12, NT 13, NT 14 v NT 16 c t l hi trong lt ct, t
l hi bn ngoi v v t l hi c khng thp hn i chng khng x l.
Nh vy cc nghim thc 1 (x l hom v ti dung dch ch phm M. anisopliae
nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng); nghim thc 2 (x l hom v ti dung
dch ch phm M. anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng sau trng); nghim thc
3 (x l hom v ti dung dch ch phm B. bassiana nh k 30 ngy 1 ln k t 1 thng
sau trng) v nghim thc 11 (ti dung dch ch phm M. anisopliae nh k 30 ngy 1
ln k t 1 thng sau trng) l cc nghim thc phng tr b h bng ch phm sinh hc
101
c cha nm xanh M. anisopliae v nm trng B. bassiana u cho hiu qu rt tt trong
vic phng tr b h cho khoai lang.
Bng 3.20. S ng c trn 1 lt ct c v tng s ng c 3 lt ct ti

Duyn Hi-Tr Vinh, 2010
STT NGHIM THC S ng c Tng s ng
trn 1 lt ct c c 3 lt ct
1 X l hom v ti dung dch ch phm M. 0,00 b 0,01 b
thng sau trng
2 X l hom v ti dung dch ch phm M. 0,01 b 0,03 b
thng sau trng
3 X l hom v ti dung dch ch phm B. 0,00 b 0,01 b
sau trng
4 X l hom v ti dung dch ch phm B. 0,02 b 0,06 b
sau trng
5 X l hom. Sau khi trng 1 thng ri Vibasu 0,01 b 0,02 b
10H
6 X l hom kt hp x l t bng ch phm 0,01 b 0,03 b
M. anisopliae
7 X l hom kt hp x l t bng ch phm 0,03 b 0,09 b
trng B. bassiana
8 X l hom kt hp phun thuc nh nng dn 0,03 b 0,09 b
9 Ti dung dch ch phm B. bassiana nh 0,01 b 0,03 b
102
10 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 0,03 b 0,08 b
11 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 0,01 b 0,03 b
12 X l t bng ch phm B. bassiana 0,08 ab 0,25 ab
13 Rc Oncol 25WP khi khoai lang c 30 0,25 a 0,76 a
ngy tui
14 X l t bng ch phm M. anisopliae 0,02 b 0,05 b
15 Rc Vibasu 10H khi khoai lang c 30 0,08 ab 0,23 ab
ngy tui
16 Phun thuc theo nng dn 0,06 b 0,17 b
17 i chng khng x l 0,25 a 0,74 a
CV(%) 20,4 20,5
mc ngha thng k 5 %.
Kt qu bng 3.20 cho thy: s ng c trung bnh trn 1 lt ct c v s ng

c trung bnh tng 3 lt ct c tt c 12 nghim thc c x l (NT 1, NT 2, NT 3, NT
4, NT 5, NT 6, NT 7, NT 8, NT 9, NT 10, NT 11 v NT14,16) u tng ng vi
nghim thc phun thuc theo nng dn (NT 16) v thp hn c ngha thng k so vi
i chng khng x l (NT 17). Cc nghim thc cn li (NT 12, NT 13 v NT15) c s
ng c trung bnh trn 1 lt ct c v s ng c trung bnh tng 3 lt ct c u
ln hn nghim thc phun thuc theo nng dn (NT 16) v tng ng vi i chng
khng x l (NT 17).
Bng 3.21 cho thy, nng sut chung ca cc nghim thc trong th nghim khng
khc bit nhau nhiu. Tuy nhin, nng sut khng thng phm nghim thc i chng
khng x l (NT 17) cao hn c ngha thng k so vi cc nghim thc cn li. Cc
nghim thc p dng cc bin php: (1) x l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp
ti dung dch ch phm nm xanh M. anisopliae vo c dy khoai lang nh k 30 ngy
103
1 ln k t 1 thng sau trng, (2) x l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp ti
dung dch ch phm nm xanh M. anisopliae vo c dy khoai lang nh k 45 ngy 1
ln k t 1 thng sau trng v (3) x l hom bng dung dch Oncol 20EC kt hp ti
dung dch ch phm nm trng Beauvera bassiana vo c dy khoai lang nh k 30
ngy 1 ln k t 1 thng sau trng c nng sut khng thng phm thp nht.
Bng 3.21. Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l b h ti Duyn Hi-
Tr Vinh, v H thu 2010
STT Nghim thc Nng sut Nng sut
chung khng thng
(tn/ha) phm
(tn/ha)
1 X l hom v ti dung dch ch phm M. 7,89 b 2,01 m
thng sau trng
2 X l hom v ti dung dch ch phm M. 9,30 ab 2,63 l
thng sau trng
3 X l hom v ti dung dch ch phm B. 10,03 ab 2,73 kl
sau trng
4 Phun thuc theo nng dn 12,29 a 2,86 jkl
5 Ti dung dch ch phm B. bassiana nh 9,48 ab 2,97 i-l
6 X l hom v ti dung dch ch phm B. 9,48 ab 3,15 h-k
sau trng
7 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 10,52 ab 3,26 g-j
104
8 Rc Oncol 25WP khi khoai lang c 30 11,77 ab 3,39 f-i
ngy tui
9 X l t bng ch phm M. anisopliae 11,33 ab 3,49 e-h
10 Ti dung dch ch phm M. anisopliae nh 11,09 ab 3,62 d-g
11 X l hom. Sau khi trng 1 thng ri Vibasu 10,21 ab 3,80 def
10H
12 X l t bng ch phm B. bassiana 13,02 a 3,91 de
13 X l hom kt hp x l t bng ch phm 10,83 ab 4,04 d
M. anisopliae
14 Rc Vibasu 10H khi khoai lang c 30 12,37 a 4,53 c
ngy tui
15 X l hom kt hp phun thuc nh nng dn 12,99 a 4,74 c
16 X l hom kt hp x l t bng ch phm 13,07 a 5,31 b
trng B. bassiana
17 i chng khng x l 12,32 a 6,28 a
CV(%) 23,8 7,1
mc ngha thng k 5 %.
u chng t hiu qu hn ch thit hi do b h gy ra trn khoai lang l tt

nht. Kt qu ny ph hp vi kt qu th nghim Nghin cu bin php phng tr b
h bng ch phm vi sinh v thuc ha hc trn khoai lang ti Duyn Hi Tr Vinh
nm 2009.
1.3.5.2. Nghin cu bin php phng tr b h bng by sinh hc Pheromone

Bng 3.22 cho thy, thit hi do b h gy ra trn c khoai lang qua t l hi c, t
105
l hi lt ct, t l hi trn v nghim thc t by pheromone cao nht, cao hn r rt
so vi cc nghim thc cn li.
Bng 3.22. Thit hi do b h gy ra trn khoai lang qua t l c b hi bn trong c

v bn ngoi v ti Bnh Tn, Vnh Long v h thu 2010
STT Nghim thc TLH c TLH lt TLH trn
(%) ct (%) v (%)
1 t by pheromone kt hp phun thuc ha 6,63 b 7,26 b 7,26 b
hc
2 t by pheromone kt hp phun thuc ch 9,40 b 12,32 b 8,95 b
phm Ometar
3 t by pheromone 21,94a 47,40a 37,16a
4 Phun ch phm sinh hc Ometar 14,71 b 19,17 b 16,42 b
5 i chng nng dn (phun thuc nh nng 12,16 b 12,56 b 9,95 b
dn)
CV(%) 76,1 37,3 44,0
mc ngha thng k 5 %.
Cc nghim thc khc nh: nghim thc t by pheromone kt hp phun thuc

ha hc (NT 1), nghim thc t by pheromone kt hp phun thuc ch phm Ometar
(NT 2), nghim thc phun ch phm sinh hc Ometar (NT 4) nghim thc phun thuc
ha hc theo nng dn (NT 5) c t l hi c, t l hi lt ct v t l hi trn v tng
ng nhau. So snh gia nghim thc phun ch phm nm xanh Ometar (NT 4) v
nghim thc phun ch phm nm xanh Ometar kt hp t by (NT 2) thy rng t l hi
c, t l hi lt ct v t l hi trn v ca nghim thc NT 2 c xu hng thp hn
nhng khng khc bit c ngha thng k.
Nh vy th kt lun rng, phng php t by pheromone kt hp phun thuc
ha hc hoc phun ch phm sinh hc nm xanh Ometar u lm gim thit hi do b h
106
gy ra trn khoai lang Bnh Tn, Vnh Long. Tuy nhin nu ch t by pheromone m
khng kt hp thm vi cc bin php khc th s lm tng thit hi do b h.
Bng 3.23. S ng c trn 1 lt ct c v tng s ng c 3 lt ct ti Bnh

Tn, Vnh Long v H thu 2010
STT Nghim thc S ng c Tng s ng
1 t by pheromone kt hp phun thuc ha 0,09 b 0,28 b
hc
2 t by pheromone kt hp phun thuc ch 0,41 ab 1,24ab
phm Ometar
3 t by pheromone 1,31 a 3,94 a
4 Phun ch phm sinh hc Ometar 0,54 ab 1,63 ab
5 i chng nng dn (phun thuc nh nng 0,19 b 0,56 b
dn)
CV (%) 105,3 105,4
mc ngha thng k 5 %.
Bng 3.23 cho thy, mc thit hi do b h gy ra trn c khoai lang qua s

ng c trn lt ct nghim thc t by pheromone (NT 3) cao nht, cao hn r rt
so vi cc nghim thc cn li. Nghim thc t by pheromone kt hp phun thuc ha
hc (NT 1) c s ng c trn lt ct thp nht v tng ng vi i chng phun
thc theo nng dn (NT 5). Cc nghim thc 2 (t by pheromone kt hp phun thuc
ch phm Ometar), NT 4 (Phun ch phm sinh hc Ometar) c ng c trn lt ct c
thp hn so vi nghim thc t by pheromone (NT 3) nhng khng thp hn so vi
nghim thc phun thuc theo nng dn (NT 5).
107
Bng 3.24. Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l by sinh hc tr b h
ti Bnh Tn Vnh Long v H thu 2010
Chung thng phm
(tn/ha) (tn/ha)
1 t by pheromone kt hp phun thuc ha 27,88a 25,88a
hc
2 t by pheromone kt hp phun thuc ch 27,71a 25,00a
phm Ometar
3 t by pheromone 28,75a 16,79b
4 Phun ch phm sinh hc Ometar 28,92a 23,92b
5 i chng nng dn (phun thuc nh nng 27,00a 24,04a
dn)
CV (%) 13,0 11,1
mc ngha thng k 5 %.
Bng 3.24 l s liu v nng sut ca cc nghim thc th nghim v by

pheromone phng tr b h hi khoai lang ti Vnh long, v h thu 2010. So snh nng
sut ca cc nghim thc trong th nghim chng ti thy rng, nng sut chung gia cc
nghim thc hu nh khng chnh lch nhau nhiu. Tuy nhin, nng sut thng phm
th c s khc bit r rng. Nng sut thng phm cao nht cc nghim thc 1 t by
pheromone kt hp phun thuc ha hc (25,88 tn/ha), nghim thc 2 t by pheromone
kt hp phun thuc ch phm Ometar (25,00 tn/ha), nghim thc 5 phun thuc nh
nng dn (24,04 tn/ha). Nghim thc c nng sut thp nht l nghim thc 3 t by
pheromone (16,79 tn/ha), k n l nghim thc 4 phun ch phm sinh hc Ometar
(23,92).
Nh vy, nu ch s dng bin php t by pheromone hoc phun ch phm
Ometar ring r th hiu qu phng tr b h khng cao. Bin php hiu qu nht l kt
108
hp t by pheromone v phun ch phm Ometar hoc thuc ho hc. Tuy nhin,
hn ch nhim mi trng v tn d thuc BVTV trong sn phm th nn kt hp t
by pheromone v phun ch phm Ometar nh nghim thc 2.
Bng 3.25. Thit hi do b h gy ra trn khoai lang qua t l c b hi bn trong

c v bn ngoi v ti Duyn Hi, Tr Vinh v H thu 2010
STT Nghim thc TLH c TLH lt TLH trn
(%) ct (%) v (%)
1 t by pheromone kt hp phun thuc 2,1 b 1,1 b 2,1 b
ha hc
2 t by pheromone kt hp phun thuc 4,1 ab 3,2ab 4,1ab
ch phm Ometar
3 t by pheromone 13,6a 6,6a 13,8a
4 Phun ch phm sinh hc Ometar 7,1ab 4,8ab 7,1ab
5 i chng nng dn 4,5ab 4,4ab 4,5 ab
(phun thuc nh nng dn)
CV (%) 153 138 138
mc ngha thng k 5 %.
Bng 3.25 cho thy, thit hi do b h gy ra trn c khoai lang qua t l hi c

13,6 %, t l hi lt ct 6,6 % v t l hi trn v 13,6 % nghim thc t by
pheromone (NT 3) cao nht v cao hn r rt so vi cc nghim thc cn li. Nghim
thc t by pheromone kt hp phun thuc ha hc (NT 1) c t l hi c, t l hi lt
ct, t l hi trn v thp nht, k n l nghim thc t by pheromone kt hp phun
thuc ch phm Ometar (NT 2), nghim thc phun ch phm nm xanh Ometar (NT 4)
v nghim thc phun thuc ha hc (NT 5). Nghim thc ch phun ch phm nm xanh
Ometar (NT 4) tuy c t l hi c, t l hi lt ct v t l hi trn v thp hn so vi
109
nghim thc ch t by pheromone (NT 3) nhng khng thp hn so vi cc nghim
thc va t by pheromone va kt hp vi cc bin php khc.
Bng 3.26. S ng c trn 1 lt ct c v tng s ng c 3 lt ct ti

Duyn Hi, Tr Vinh v H thu 2010
STT Nghim thc S ng c Tng s ng
1 t by pheromone kt hp phun thuc 0,09a 0,26a
ha hc
2 t by pheromone kt hp phun thuc 0,21a 0,60a
ch phm Ometar
3 t by pheromone 1,01a 3,20a
4 Phun ch phm sinh hc Ometar 0,99a 2,96a
5 i chng nng dn 0,23a 0,69a
(phun thuc nh nng dn)
CV (%) 154,7 157
mc ngha thng k 5 %.
Bng 3.26 cho thy, mc thit hi do b h gy ra trn c khoai lang qua s

ng c trn lt ct. Tuy nhin nhn vo s liu trn bng chng ta thy, nghim thc
t by pheromone (NT 3) c s ng c trn lt ct l cao nht; nghim thc t by
pheromone kt hp phun thuc ha hc (NT 1) c s ng c trn lt ct thp nht;
nhng chng khng khc nhau c ngha thng k.
Bng 3.27 ghi nhn nng sut thu c cc nghim thc. So snh nng sut gia
cc nghim thc trong th nghim thy rng, nng sut chung gia cc nghim thc
chnh lch nhau rt t. Tuy vy, nng sut thng phm ca cc nghim thc chnh lch
nhau kh r. Trong , nng sut thng phm ca nghim thc 1 (t by pheromone kt
hp phun thuc ha hc) v nghim thc 5 (phun thuc nh nng dn) t cao nht, k n
110
l nghim thc 2 (t by pheromone kt hp phun thuc ch phm Ometar) v nghim
thc 4 (phun ch phm sinh hc Ometar). Nng sut thp nht l nghim thc 3 (t by
pheromone).
Bng 3.27. Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l by sinh hc tr b h
ti Duyn Hi, Tr Vinh v H thu 2010
Chung thng phm
(tn/ha) (tn/ha)
1 t by pheromone kt hp phun thuc ha hc 11,28a 11,06a
2 t by pheromone kt hp phun thuc ch phm 10,91a 10,44ab
Ometar
3 t by pheromone 10,59a 9,09b
4 Phun ch phm sinh hc Ometar 10,78a 9,93ab
5 i chng nng dn (phun thuc nh nng dn) 11,47a 11,05a
CV (%) 7,1 8,9
mc ngha thng k 5 %.
Nh vy, nu ch t by pheromone m khng kt hp vi dng thuc th b h s

c dn d ti v hi khoai lang nhiu hn. Do vy cn thit phi t by pheromone tng
hp dn d b h kt hp phun thuc sinh hc Ometar hoc thuc ha hc Oncol 25EC
th mi c hiu qu phng tr b h cao.
Phng php t by pheromone tng hp dn d b h kt hp phun ch phm
nm xanh Ometar vi liu lng s dng 1,5 kg/ha c hiu qu phng tr b h cao
tng ng vi phng php phun thuc ha hc nh k 10 ngy 1 ln ca nng dn.
111
1.3.5.3 Nghin cu bin php phng tr bnh ho r khoai lang
Kt qu nm 2009
Kt qu th nghim thc hin Duyn Hi, tnh Tr Vinh
S liu bng 3.28 cho thy, bnh ho r xy ra khng ng u gia cc nghim thc
trn rung tth nghim vo 1 ngy trc khi phun thuc (dao ng t 3,6% n 23,5 %).
Bng 3.28. T l bnh ho r trn khoai lang cc ln quan st

T l bnh hi (%)
Nghim thc 3NSP 7NSP 7NSP 14NSP
1NTP
L1 L1 L2 L2
1, Amistar Top 325SC 15,0 ab 15,7 b 17,4 bc 19,1 c 16,8 c
2, Avalon 8WP 23,6 a 26,1 a 25,1 ab 32,4 b 25,8 b
3, Avalon 8WP + Amistar Top 325SC 6,4 bc 7,1 bc 7,0 d 8,4 d 6,3 d
4, Avalon 8WP + Amistar Top 325SC +
Nokap 10G 8,1 bc 8,0 bc 8,1 cd 10,7 cd 7,4 d
5, Avalon 8WP+Polyram 80DF 10,8 bc 10,3 bc 8,9 cd 8,6 d 7,1 d
6, Coc 85WP 9,9 bc 10,0 bc 10,3 cd 12,7 cd 9,2 cd
7, Nokap 10G 3,6 c 3,9 c 4,3 d 6,3 d 6,3 d
8, Polyram 80DF 7,7 bc 6,9 bc 5,7 d 4,6 d 4,3 d
9, i chng khng phun 23,5 a 26,4 a 30,0 a 54,6 a 56,8 a
CV(%) 45,1 46,5 42,8 32,1 32,9
Ghi ch: NTP:Ngy trc phun;NSP: ngy sau phun; L1: ln 1;L2: ln 2
mc ngha thng k 5 %.
Kt qu sau phun thuc cho thy, thuc Polyram 80DF lm gim t l bnh ho
r r rt so vi 1 ngy trc phun (t 7,7% trc khi phun gim cn 4,7% 14 ngy sau
112
khi phun). T l bnh nghim thc Avalon 8WP phi hp vi Polyram 80DF cng
gim ng k (t 10,8 % trc khi phun cn 7,1 % 14 ngy sau khi phun).
Ba nghim thc phun thuc: Coc 85WP; Avalon 8WP phi trn vi Amistartop
325SC; Avalon 8WP phi trn vi Amistartop 325SC v Nokap 10G tuy c gim t l
bnh ho r nhng mc gim t l bnh hi khng cao.
Ba nghim thc phun thuc Nokap 10G hoc Amistartop 325SC hoc Avalon
8WP tuy khng lm gim t l bnh ho r nhng mc gia tng t l bnh hi chm
hn so vi i chng khng phun.
Nh vy, hai nghim thc Polyram 80DF v Avalon 8WP phi hp vi Polyram
80DF c hiu qu phng tr bnh ho r khoai lang kh tt. Ba nghim thc phun thuc
Coc 85WP; Avalon 8WP phi trn vi Amistartop 325SC; Avalon 8WP phi trn vi
Amistartop 325SC v Nokap 10G c hiu qu phng tr bnh trung bnh. Vic phun ring
bit tng loi thuc nh Nokap 10G, Amistartop 325SC hoc Avalon 8WP c hiu qu
ngn chn s pht trin v ly lan ca bnh, khng c hiu lc gim t l bnh ho r
trn khoai lang.
C 5 nghim thc l: Polyram 80DF; Avalon 8WP kt hp Polyram 80DF, Avalon
kt hp Amistartop 325SC, Avalon kt hp Amistartop 325SC v Nokap 10G cho nng
sut cao hn khc bit c ngha thng k so vi i chng khng phun.
Cc nghim thc cn li c nng sut khc bit khng c ngha thng k so vi
i chng khng phun.
Nh vy, xt mi tng quan gia t l bnh trc khi phun, sau khi phun v nng
sut, nng sut khoai lang cc nghim thc kh cao k c nghim thc i chng khng
phun thuc. Nng sut dao ng t 23,4 n 30,6 tn/ha. Qua kt qu v t l bnh v
nng sut khoai cho thy c nh hng ca t l cy nhim bnh ho r n nng sut
khoai lang. nghim thc thuc Polyram 80D vi liu lng s dng l 1,35kg/ha c t
l bnh thp ngay t u v v ti cui v, v c nng sut cao nht (biu 8).
113
nng sut (tn/ha)
35.0
30.6a
30.0 29.0ab 28.2abc
27.3a-d 27.0a-d
25.6bcd 26.0a-d
25.0 24.0cd 23.4d
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9
T 1 =Amistatop; T 2 =Avalon; T 3 =Avalon+ amistartop+ nokab; T 4 =Avalon+ Amistatop;

T 5 =Avalon+ Polyram; T 6 =coc 85; T 7 =i chng; T 8 =Nokab; T 9 =Polyram
Biu 6. nh hng ca cc nghim thc th nghim phng tr bnh ho r n

nng sut khoai lang ti huyn Duyn Hi- tnh Tr Vinh, nm 2009
Kt qu th nghim thc hin Bnh Tn, tnh Vnh Long

Qua kt qu th nghim Tr Vinh, nhn thy rng vic phun ring bit tng loi
thuc nh Nokap 10G hoc Amistartop 325SC hoc Avalon 8WP khng thy c hiu qu
tr bnh ho r trn khoai lang. V vy khi b tr th nghim Bnh Tn, thc hin sau
khi c kt qu Tr Vinh, chng ti b 3 nghim thc Nokap 10G, Amistartop 325SC
v Avalon 8WP, thay vo bng 3 nghim thc Avalon 8WP + Coc 85 (NT 2),
Validacine 3L (NT 9) v Polyram 80DF (NT 8) vi gp i liu lng s dng so vi
Polyram 80DF (1).
Kt qu bng 3.29 cho thy, ti thi im 14 ngy sau khi phun ln 2, t l bnh
cc nghim thc c x l thuc (ngoi tr Validacine 3L v Amistartop 325SC ) u gim
so vi trc khi phun, trong khi i chng gia tng t l bnh. c bit l 2 nghim thc
phun Polyram 80DF vi liu 1,35 kg/ha v 2,7 kg/ha (t l bnh t 3,5% v 5,5% 1
ngy trc phun gim cn 2,1% v 3,2% 14 ngy sau phun ln 2).
114
Bng 3.29. T l bnh ho r trn khoai lang cc ln quan st ti huyn Bnh Tn,
tnh Vnh Long
T l bnh hi (%)
STT Nghim thc 3NSP 7NSP 7NSP 14NSP
1NTP
L1 L1 L2 L2
1 Amistartop 325SC 1,8 c 2,5 b 6,2 ab 5,1 bc 4,9 bc
2 Avalon 8WP + Coc 85 3,6 bc 5,6 ab 2,4 d 3,1 c 3,2 bc
3 Amistartop 325SC+ Avalon
8WP 3,6 bc 4,5 ab 3,5 cd 3,3 c 2,9 bc
4 Avalon 8WP+ Polyram 80DF
(1) 8,3 a 7,8 a 6,0 abc 7,9 ab 6,1 ab
5 Coc 85WP 2,8 bc 2,8 b 2,4 d 2,2 c 2,0 c
6 i chng 6,2 ab 8,1 a 8,0 a 9,1 a 9,1 a
7 Polyram 80DF (1) 3,5 bc 3,2 b 2,6 d 2,4 c 2,1 c
8 Polyram 80DF (2) 5,5 ab 3,6 b 2,4 d 1,9 c 3,2 bc
9 Validacine 3L 3,8 bc 2,9 b 4,5 bcd 2,7 c 5,2 bc
CV(%) 48,1 49,8 36,0 49,4 48,4
mc ngha thng k 5 %,
Polyram 80DF (1): s dng vi liu lng 1,35kg/ha; Polyram 80DF (2) s dng vi
liu lng 2,7kg/ha
iu ny chng t, cc cng thc phun thuc Polyram 80DF (2), Polyram 80DF
(1), Coc 85WP, Avalon 8WP+ Polyram 80DF (1), Avalon 8WP + Coc 85, Amistartop
325SC+ Avalon 8WP u c hiu qu ngn chn bnh ho r trn dy khoai lang. Trong
, Polyram 80DF (1,35kg/ha) v Polyram 80DF (2,7 kg/ha) cho hiu qu phng tr
bnh vt tri nht k n l Coc 85WP. T l bnh nghim thc Avalon 8WP +
115
Polyram 80DF c gim (t 8,3% trc phun cn 6,1% 14 ngy sau phun ln 2) nhng
v t l bnh ban u qu cao nn thuc c hiu qu khng cao.
Nng sut (t/ha)

40.00
33.83a
35.00
29.87b
30.00 28.00bcd 28.47bc 28.00bcd
27.07bcd
25.67cde
24.27de
25.00 22.87e
20.00
15.00
10.00
5.00
0.00
T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9
T 1 =Polyram 80DF (1,35kg/ha); T 2 =Coc 85WP; T 3 =Polyram 80DF (2,7kg/ha);
T 4 =ichng; T 5 =Amistar Top 325SC; T 6 =Avalon 8WP; T 7 =Avalon 8WP
Amistar Top 325SC; T 8 =Avalon 8WP; Polyram 80DF(1,35kg/ha); T 9 =Validacine 3L
Biu 7. nh hng ca cc nghim thc th nghim phng tr bnh ho r n

nng sut khoai lang ti huyn Bnh Tn- tnh Vnh Long, nm 2009
Qua biu 9 cho thy, 5 nghim thc c nng sut cao hn khc bit ngha
thng k so vi i chng l: (T1) Polyram 80DF (1,35 kg/ha), (T3) Polyram 80DF (2,7
kg/ha), (T8)Avalon 8WP kt hp Polyram 80DF, (T2)Avalon 8WP kt hp Coc 85WP
v Validacine 3L.
Ring 3 nghim thc Amistartop 325SC, Coc 85WP v Avalon 8WP kt hp
Amistartop 325SC c nng sut khc bit khng c ngha thng k so vi i chng.
Xt mi tng quan gia t l bnh trc khi phun, sau khi phun v nng sut
cui v, c th kt lun thuc Polyram 80 DF (1,35kg/ha) c hiu qu phng tr bnh
ho r trn khoai lang kh tt va c t l bnh thp va c nng sut cao. Nu s dng
thuc ny vi liu lng 2,7 kg/ha s gia tng hiu qu tr bnh cng nh nng sut. Tuy
116
nhin, nng sut gia hai nghim thc Polyram 80DF (1,35kg/ha) v Polyram 80DF
(2,7kg/ha) khc bit khng c ngha khi xt v mt thng k. Do , nn s dng
Polyram 80DF vi liu lng 1,35kg/ha phng tr bnh ho r khoai lang.
Kt qu nm 2010
Kt qu bng 3.30 cho thy bnh ho r xy ra vi t l bnh kh ng u gia cc

nghim thc trn rung th nghim vo 1 ngy trc khi phun thuc (t 4,2 n 6,9 %).
Bng 3.30. Hiu qu tr bnh r trn khoai lang ca cc loi thuc ti Duyn Hi
Tr Vinh, nm v H thu 2010
STT T l bnh hi (%) cc thi im
Nghim thc 3NSP 7NSP 7NSP 14NSP
1NTP
L1 L1 L2 L2
1 Avalon 8WP + Amistar Top 325SC
4,8 a 11,0 a 10,6 ab 6,3 b 5,9 ab
+ Nokap 10G
2 Avalon 8WP + Coc 85WP 4,2 a 9,6 a 8,1 bc 4,7 bc 4,6 b
3 Avalon 8WP + Amistartop 325SC 5,0 a 10,5 a 9,1 abc 6,0 b 4,9 b
4 Avalon 8WP + Polyram 80DF (1) 6,3 a 11,6 a 10,2 ab 6,7 b 5,2 b
5 Coc 85WP 6,6 a 10,1 a 8,6 bc 5,3 bc 4,8 b
6 Polyram 80DF (1) 6,9 a 9,6 a 7,7 bc 6,1 b 5,5 b
7 Polyram 80DF (2) 6,3 a 8,7 a 6,5 c 2,7 c 3,2 c
8 Validacine 3L 5,4 a 10,2 a 9,6 abc 7,5 b 7,1 ab
9 i chng 5,5 a 12,1 a 12,5 a 11,1 a 8,9 a
CV(%) 32,9 23,8 21,8 30,3 31,7
mc ngha thng k 5 %.
- Polyram 80DF (1): s dng vi liu lng 1,35kg/ha; Polyram 80DF (2) s dng vi liu lng
2,7kg/ha
117
Vo 3 ngy sau khi phun ln 1, t l bnh tng r rt tt c cc nghim thc v khc
bit nhau khng c ngha v mt thng k.
Vo 7 ngy sau khi phun ln 1, t l bnh c khuynh hng gim cc nghim thc
c phun thuc trong khi nghim thc i chng t l bnh ho r gia tng. Tuy nhin, ch
c 4 nghim thc gm nghim thc T2, T5, T6 v T7 c t l bnh thp hn c ngha so
vi i chng khng phun.
Vo 7 ngy sau khi phun thuc ln 2, tt c cc nghim thc c phun thuc u c
t l bnh thp hn c ngha so vi i chng khng phun, trong , thp nht l
nghim thc Polyram 80DF vi liu lng s dng l 2,7 kg/ha (2,7%).
Bng 3.31. Nng sut c khoai lang trn cc nghim th x l bnh ho r ti

Duyn Hi - Tr Vinh, nm v H thu 2010
Nng sut chung Nng sut thng
STT Nghim thc
(tn/ha) phm (tn/ha)
1 Avalon 8WP + Amistar Top 325SC +
Nokap 10G 11,4 d 9,2 d
2 Avalon 8WP + Coc 85WP 11,1 d 9,4 d
3 Avalon 8WP + Amistartop 325SC 12,0 d 10,9 cd
4 Avalon 8WP + Polyram 80DF (1) 14,5 ab 12,2 abc
5 Coc 85WP 15,2 ab 14,2 ab
6 Polyram 80DF (1) 15,1 ab 13,9 ab
7 Polyram 80DF (2) 15,7 a 14,6 a
8 Validacine 3L 13,8 bc 11,2 cd
9 i chng 12,3 cd 10,4 cd
CV(%) 7,4 10,4
mc ngha thng k 5 %.
Polyram 80DF (1): s dng vi liu lng 1,35kg/ha; Polyram 80DF (2) s dng vi
liu lng 2,7kg/ha
118
Vo 14 ngy sau khi phun ln 2, cc nghim thc T2, T3, T4, T5, T6, v T7 u
c t l bnh thp hn c ngha thng k so vi i chng khng phun, trong ,
nghim thc Polyram 80DF vi liu lng s dng l 2,7 kg/ha c t l bnh ho r thp
nht v thp hn c ngha thng k so vi cc nghim thc cn li.
C 4 nghim thc l T4, T5, T6 v T7 c nng sut cao hn c ngha thng k
so vi i chng khng phun. Tuy nhin, ch c 3 nghim thc T5, T6 v T7 c nng
sut thng phm cao hn so vi i chng khng phun.
Bng 3.32. Hiu qu tr bnh ca cc loi thuc vi bnh ho r trn khoai lang
Bnh Tn Vnh Long, nm v H thu 2010
T l bnh hi (%) cc thi im quan st
TT Nghim thc 7NSP 7NSP 14NSP
1NTP 3NSP L1
L1 L2 L2
Avalon 8WP + Amistar Top 325SC
1 9,7 a 18,3 a 21,2 a 16,6 a 12,3 a
+ Nokap 10G
2 Avalon 8WP + Coc 85WP 9,9 a 16,2 ab 11,5 cd 8,9 cd 7,5 c
3 Avalon 8WP + Amistartop 325SC 8,7 abc 14,3 bc 15,1 bc 9,4 c 6,3 cd
4 Avalon 8WP + Polyram 80DF (1) 7,4 bc 10,0 d 9,9 de 6,8 cde 4,9 de
5 Coc 85WP 9,3 ab 13,7 bc 13,6 bcd 7,2 cde 5,4 de
6 Polyram 80DF (1) 6,9 c 8,7 d 7,2 e 4,6 e 4,5 de
7 Polyram 80DF (2) 9,8 a 10,2 d 9,5 de 6,1 de 4,3 e
8 Validacine 3L 8,6 abc 11,2 cd 17,7 ab 7,9 cd 9,6 b
9 i chng 7,5 bc 14,9 b 16,7 b 13,0 b 10,2 b
CV(%) 13,6 14,5 18,2 20,3 15,8
mc ngha thng k 5 %.
Polyram 80DF (1): s dng vi liu lng 1,35kg/ha; Polyram 80DF (2) s dng vi liu lng
2,7kg/ha
119
Cc nghim thc cn li c nng sut khc bit khng c ngha thng k so vi
i chng khng phun (Bng 3.31).
Nh vy, xt mi tng quan gia t l bnh trc khi phun, sau khi phun v nng
sut, c th kt lun: thuc Polyram 80D vi liu lng s dng l 1,35kg/ha hoc 2,7
kg/ha v thuc Coc 85WP vi liu lng s dng 0,75 kg/ha c hiu qu tr bnh ho r
khoai lang kh tt, chng va c t l bnh ho r thp va cho nng sut cao (Bng
3.31).
Kt qu bng 3.32 cho thy, ti Vnh long, bnh ho r xy ra vi t l bnh kh
cao v khng ng u gia cc nghim thc trn rung th nghim vo 1 ngy trc
khi phun thuc (dao ng t 6,9 % n 9,8 %).
Vo 3 ngy sau khi phun ln 1, t l bnh tng tt c cc nghim thc. Tuy nhin,
mc gia tng t l bnh cc nghim thc T2, T4, T5, T6, T7 v T8 chm hn so vi i
chng khng phun.
Vo 7 ngy sau khi phun ln 1, t l bnh c khuynh hng gim cc nghim thc
T2, T4, T5, T6, v T7 trong khi nghim thc i chng t l bnh ho r gia tng.
Vo 7 v 14 ngy sau khi phun thuc ln 2, tt c cc nghim thc c phun thuc
u c t l bnh thp.
So snh nng sut gia cc nghim thc c phun thuc tr bnh ho r v nghim
thc i chng khng phun thy rng, c 4 nghim thc l: T4, T5, T6 v T7 c nng
sut cao t 25,8 tn/ha n 28,5 tn/ha khoai thng phm, v cao hn c ngha thng
k so vi i chng. Cc nghim thc cn li c nng sut khc bit khng c ngha
thng k so vi i chng khng phun (bng 3.33).
Thuc Polyram 80DF vi liu lng s dng 1,35 kg/ha hoc 2,7 kg/ha v thuc
Coc 85WP ch cn x l ring bit vi liu 1kg/ha c hiu qu tr bnh ho r cy khoai
lang cao khi phun lin tip 2 ln (ln hai phun cch ln mt 7 ngy). Phi hp cc thuc
cc nghim thc T1, T2 v T3 khng lm gia tng nng sut khoai khi x l tr bnh
ho r.
120
Bng 3.33. Nng sut khoai lang trn cc nghim thc x l bnh ti Bnh Tn Vnh
Long v H thu nm 2010
STT Nghim thc Nng sut chung Nng sut thng
(tn/ha) phm (tn/ha)
1 Avalon 8WP + Amistar Top 325SC + 23,8 c 18,3 c
Nokap 10G
2 Avalon 8WP + Coc 85WP 26,8 bc 23,6 ab
3 Avalon 8WP + Amistartop 325SC 27,3 abc 23,7 ab
4 Avalon 8WP + Polyram 80DF (1) 29,0 ab 25,8 a
5 Coc 85WP 30,3 ab 26,5 a
6 Polyram 80DF (1) 31,3 a 28,5 a
7 Polyram 80DF (2) 30,7 ab 27,1 a
8 Validacine 3L 27,8 abc 23,5 ab
9 i chng 24,0 c 19,8 bc
CV(%) 9 12,2
mc ngha thng k 5 %.
Polyram 80DF (1): s dng vi liu lng 1,35kg/ha; Polyram 80DF (2) s dng vi liu lng
2,7kg/ha
1.4. Xy dng m hnh thc nghim v chuyn giao quy trnh k thut
1.4.1. Xy dng m hnh thm canh tng hp cy khoai lang
Theo s liu thng k t nm 2000 n nm 2010 (xem phn ph lc), din tch khoai
lang trn c nc gim t 254,3 ngn ha xung cn 150,8 ngn ha. Ngc li, cc
tnh vng BSCL li lin tc tng t 9,9 ngn ha n 14,8 ngn ha, trong dn u l
tnh Vnh long, k n l Tr vinh v Sc trng. Do vy, chng ti chn 2 a phng
l Vnh long i din cho vng t tht ph sa ven song vng BSCL v tnh Tr vinh
i din cho vng t ging ct ven bin vng BSCL thc hin m hnh trnh din
121
quy trnh k thut thm canh tng hp cy khoai lang. M hnh c b tr ngu nhin,
khng lp li trn 10 h nng dn (mi h 2000 m2, trong , 1000 m2 trng theo m
hnh khuyn co (MHKC), 1000 m2 trng theo tp qun ca nng dn (MHND). Tng
din tch m hnh ti mi tnh l 2,0 ha. S dng ging khoai lang Nht tm. Mt trng
ti Tr vinh l 40.000 hom/ha v ti Vnh long l 140.000 hom/ha. Phn bn cho khoai
lang trng trn t ging ct ven bin tnh Tr vinh l 80 kg N-70 kg P2O5- 80 kg K2O
kt hp vi 800 kg phn hu c sinh hc. Cn trn t tht ph sa ven sng tnh Vnh
long th bn 100 kg N-70 kg P2O5- 80 kg K2O kt hp vi 1100 kg phn hu c sinh hc.
Kt qu m hnh c trnh by trong cc bng 4.1 v 4.2.
1.4.1.1. Chi ph sn xut ca m hnh
S liu bng 4.1 cho thy, hu ht cc khon chi ph v ging, phn bn v cng
lao ng m hnh khuyn co c hai m hnh ti hai tnh u cao hn m hnh sn
xut theo tp qun ca nng dn. iu l do trong quy trnh thm canh tng hp khoai
lang mi a ra p dng thm mt s k thut mi nh: mt cao, dng hom ging
l hom ngn, phn bn cn i v c kt hp thm phn hu c Ngc li, chi ph v
thuc bo v thc vt (su, bnh) th MHKC c hai m hnh ti hai tnh li gim hn
so vi MHND do s dng thuc sinh hc v gim lng thuc ho hc BVTV. Nh
vy, vic phng tr b h bng thuc sinh hc Ometar trong MHKC khng nhng lm
gim nhim mi trng m cn lm gim chi ph thuc bo v thc vt trong qu trnh
sn xut.
C th ti m hnh Vnh long, chi ph v ging MHKC l 11,822 triu ng/ha
trong khi MHND l 10,733 triu ng/ha. V phn bn, MHKC l 10,250 triu
ng/ha v MHND l 7,060 triu ng/ha. Chi ph thuc tr su bnh MHKC l
4,159 triu ng/ha, trong khi MHND l 6,092 triu ng/ha. Cng lao ng MHKC
v MHND tng ng l 28,728 v 25,610 triu ng/ha. Tng chi ph ca MHKC l
56,970 triu ng/ha trong khi MHND l 51,460 triu ng/ha; tng hn chi ph chi sn
sut ca MHND khong 5,51 triu ng/ha.
122
Tng t ti m hnh Tr vinh, chi ph v ging MHKC l 4,00 triu ng/ha
trong khi MHND l 3,453 triu ng/ha. V phn bn, MHKC l 6,044 triu
ng/ha v MHND l 4,280 triu ng/ha. Chi ph thuc tr su bnh MHKC l
1,090 triu ng/ha trong khi MHND l 1,336 triu ng/ha. Cng lao ng MHKC
v MHND tng ng l 16,838 v 17,543 triu ng/ha. Tng chi ph ca MHKC l
28,696 triu ng/ha trong khi MHND l 27,342 triu ng/ha; tng hn chi ph chi sn
sut ca MHND khong 1,354 triu ng/ha, tng ng 5% so vi chi ph ca MHND.
Trong cc mc chi, tr ch tiu chi ph v xng ti l khng c s khc bit gia 2 m
hnh, cn li cc khon chi ph khc c s khc bit rt c ngha.
Bng 4.1. Chi ph u t sn xut MHKC v MHND

a im Mc chi MHKC MHND Gi tr Sig. Mc khc
(1000/ha) (1000/ha) t bit
X Thnh Ging 11.822,2 10.733,3 3,326 0,002 **
ng, Bnh Phn bn 10.250,0 7.060,6 4,935 0,000 **
Tn, Vnh Thuc 4.159,0 6.092,3 -3,729 0,000 **
Long BVTV
Lao ng 28.728,9 25.610,4 3,586 0,001 **
Xng ti 2.010,2 1.963,4 0,366 0,715 ns
Tng chi 56.970,3 51.460,0 4,782 0,000 **
X Trng Ging 4.000,0 3.453,0 39,06 0,000 **
Long Ha, Phn bn 6.044,0 4.280,0 50,18 0,000 **
Duyn Hi, Thuc 1.090,0 1.336,0 -16,05 0,000 **
Tr Vinh BVTV
Lao ng 16.838,0 17.543,0 -3,59 0,001 **
Xng ti 724,0 730,0 -0,48 0,630 ns
Tng chi 28.696,0 27.342,0 6,477 0,000 **
123
21% 21%
Giong Giong
Phan bon Phan bon
Thuoc BVTV Thuoc BVTV
Lao dong
54% Lao dong 53% 14%
18%
7% 12%
Chi phi cho 1 ha MHND tai Vinh long
Chi phi cho 1ha MHKC tai Vinh long
Biu 8. Chi ph sn xut cho 1 ha khoai lang MHKC v MHND ti Vnh long
14% 13%
16%
21% Giong
Giong Phan bon
61% Phan bon 5% Thuoc BVTV
Thuoc BVTV 66% Lao dong
4% Lao dong
Chi phi cho 1 ha MHKC tai Tra Vinh Chi phi cho 1ha MHND tai Tra vinh
Biu 9. Chi ph sn xut cho 1 ha khoai lang MHKC v MHND ti Tr vinh
1.4.1.2. Hiu qu kinh t ca m hnh
Hiu qu kinh t l mt ch tiu quan trng nht nh gi mc thnh cng

ca m hnh. Qua s liu ghi chp chi tit v chi ph v thu nhp ca tng h nng dn
tham gia thc hin m hnh ti hai tnh Tr vinh v Vnh long, chng ti tnh c
hiu qu kinh t ca hai m hnh. S liu c trnh by trong bng 4.2. Nhn chung c
hai m hnh sn xut khoai lang ti Tr vinh v Vnh long u cho hiu qu kinh t kh
cao. Tuy nhin, gia hai a phng c s chnh lch tng i ln v mt s ch tiu.
Ti Vnh Long, tuy tng chi ph cho sn xut MHKC kh cao (56,970 triu
ng/ha) v cao hn MHND (51,460 triu ng/ha) khong trn 5,51 triu ng nhng
nng sut khoai lang trong MHKC t 27,961 T/ha cao hn MHND (25,00 T/ha) khong
124
2,96 t/ha tng ng 11,85%. c bit gi khoai lang ti Vnh Long ti thi im thu
hoch bn c t 11.000-13.000 /kg nn tng thu nhp ca MHKC t rt cao (trn
319,376 triu ng/ha) v tng hn MHND khong 33,651 triu ng/ha. Li thun ca
MHKC t 262,406 triu ng/ha, trong khi MHND t 234,264 triu ng/ha.
Bng 4.2. Hiu qu kinh t ca m hnh

a im Mc thu, chi MHKC MHND Gi tr t Sig. Mc
(1000/ha) (1000/ha) khc bit
X Thnh Tng chi 56.970,3 51.460,1 4,782 0,000 **
ng, Nng sut 27,96 25,00 2,497 0,016 *
Bnh Tn, (t/ha)
Vnh Long Tng thu 319.376,9 285.725,6 2,585 0,013 *
Li thun 262.406,6 234.264,9 2,134 0,038 *
T sut li 4,61 4,55
nhun
X Trng Tng chi 28.696,0 27.342,0 6,477 0,000 **
Long Ha, Nng sut 19,06 16,94 7,791 0,000 **
Duyn Hi, (t/ha)
Tr Vinh Tng thu 76.220,0 67.743,8 7,791 0,000 **
Li thun 47.524,0 40.401,8 6,655 0,000 **
T sut li 1,66 1,48
nhun
Ti Tr vinh, tng chi ph cho sn xut c MHKC v MHND u thp hn so

vi m hnh ti Vnh long. Tuy nhin, nng sut khoai lang y cng thp hn nhiu
(trong MHKC t 19,06 T/ha v MHND t 16,94 T/ha). Do m hnh ti Tr vinh thc
hin trong v h thu, ma nhiu, cht lng c khng cao. Hn na ti thi im thu
hoch gi khoai ti vng ny rt thp ch khong 3.500 n 4.000 ng/kg nn tng thu
125
nhp ca m hnh cng nh hng. Trong MHKC tng thu nhp t trn 76,220 triu
ng/ha v MHND t 67,743 triu ng/ha. Li thun ca MHKC t 47,522 triu
ng/ha, trong khi MHND li thun ch t 40,398 triu ng/ha.
Xt v tng th c hai m hnh ti hai vng t chng ta thy, MHKC tuy chi ph
c cao hn mt s ch tiu nhng nng sut tng ng k (11,85% n 12,51 %) v
c bit l tng thu v li thun u tng hn so vi MHND (12,01 % n 17,60%) (xem
biu 10 v 11)
Biu 10. Chnh lch nng sut gia MHKC v MHND ti hai im trnh din
Ti Vnh Long, li thun ca MHKC t 262,406 triu ng/ha trong khi MHND
t 234,264 triu ng/ha, cao hn khong 28,141 triu ng/ha so vi MHND t sn
xut, phn trm tng hn l 12,01 % (biu 10).
126
Biu 11. Chnh lch li thun gia MHKC v MHND ti hai im trnh din
Ti im Tr Vinh, t tng chi ph n nng sut u thp hn so vi Vnh Long

v gi khoai lang ti Tr Vinh ch l 3.500 4.500 /kg, v vy tng thu MHKC ch t
76,22 triu /ha v MHND t 67,743 triu /ha. Nng sut ca MHKC cao hn
MHND 12,51 % v tng ng tng hn 2,12 tn/ha. Li thun tnh Tr Vinh cng
ch t t 40,4 47,5 tru /ha thp hn nhiu so vi ti Vnh Long.
Ti Tr Vinh, li thun ca MHKC cao hn MHND l 7,124 triu /ha tng
ng tng 17,6 % (biu 11).
1.4.2. Tp hun k thut thm canh tng hp cy khoai lang
Nng dn trng la BSCL c tham d rt nhiu cc cuc tp hun k

thut qua nhiu knh thng tin, t cc chng trnh khuyn nng, cc ti d n, cc
chng trnh khoa gio trn cc phng tin thng tin i chng Tuy nhin, vi nng
dn trng khoai lang cc ngun thng tin chuyn n cho b con nng dn rt t.
127
Trong phm vi nghin cu ca ti v qu trnh thc hin cc th nghim ti
ng rung ca nng dn mt phn gip cho nng dn tip cn c vi khoa hc k
thut. Khi xy dng cc m hnh trnh din, nng dn chnh l ngi tham gia v thc
hin hu ht cc tin b k thut, y l phng php hng dn v chuyn giao tin b
k thut c hiu qu rt cao, n gin, d hiu v d nh.
ti t chc 2 lp tp hun cho nng dn hai vng sinh thi: vng t tht
ph sa ven song v vng t ging ct ven bin, tng s hc vin ca hai lp l 80 ngi,
Vi mc tiu gii thiu cho nng dn hiu r cc tin b k thut, nng cao mt bc
nhn thc v trnh ca nng dn cc bi ging u c trnh by mt cch r rng, d
hiu v sinh ng trong khi truyn t.
Ni dung tp hun cho nng dn gm:
- Gii thiu tng quan, tm quan trng ca cy khoai lang trong sn xut
nng nghip.
- Nhng tr ngi chnh trong sn xut tiu th khoai lang, tr ngi v nng
sut v cht lng khoai.
- Cc bin php k thut thm canh chm sc khoai, gii thiu v cc ging
khoai mi, cc k thut trng ph hp vi tng vng canh tc, bn phn cn i hp
l v qun l dch hi tng hp.
- K thut thu hoch v bo qun khoai lang sau thu hoch.
Kt qu tp hun cung cp nhng thng tin c bn v cp nht nht cho nng
dn trng khoai hai vng sinh thi ca BSCL, y l nn tng c bn gip h canh tc
khoai lang hp l hn, gim chi ph sn xut, tng nng sut, h gi thnh sn phm v
tng li nhun.
1.4.3. T chc hi tho

Vi mc tiu nh gi v gii thiu cc tin b k thut c p dng trong
quy trnh thm canh tng hp, chng ti t chc 2 cuc hi tho ti 2 vng trin khai
ti, mi cuc hi tho c trn 40 i biu tham d.
Ni dung hi tho gm:
128
- Hng dn i biu tham quan thc a m hnh trnh din thm canh tng
hp thc hin trn ng rung ca nng dn.
- Gii thiu cc kt qu nghin cu ca ti thc hin ti a phng.
- i din nng dn tham gia m hnh trnh by ni dung, phng php thc
hin m hnh v nhng kt qu t c.
- Tho lun trao i kinh nghim ca nng dn tin tin v trnh by gii p
thc mc ca nng dn v cc vn k thut.
- kin ng gp ca cc cp lnh o a phng v trong ngnh nng
nghip. xut cc k hoch tip theo nhm pht trin sn xut khoai langti a
phng.
Thng qua hi tho, nng dn tham d trao i nhiu vn v k thut canh
tc khoai lang. Cc xut ca nng dn vi cc cp cc ngnh nhm thc y sn xut
pht trin. Hi tho u b l phng php chuyn giao k thut n gin, gip nng dn
nhanh chng thy r hiu qu ca cc tin b k thut, trn c s hc hi t thc t nng
dn s p dng v m rng din tch ng dng khoa hc k thut vo sn xut.
129
2. Tng hp cc sn phm ti
2.1. Cc sn phm khoa hc

Dng Tn sn phm n v S lng S % t Ghi ch
sn tnh theo k lng c so
phm hoch t vi k
ph duyt c hoch
I Ging khoai lang Ging 1-2 2 100 t k hoch
t k hoch
Quy trnh thm Quy
II 2 2 100
canh khoai lang trnh
II M hnh M 2 2 100 t k hoch
hnh
II Tp hun k thut Lp 2 2 100 t k hoch
III Bi bo khoa hc Bi 1 2 200 Vt k hoch
IV Lun vn tt Bo co 0 1 100 Vt k hoch
nghip i hc tt
nghip
2.2. Kt qu o to/tp hun cho cn b hoc nng dn
Chng trnh o to, tp hun v hi tho c t chc vo nm 2011. Ti

mi im th nghim t chc 1 lp tp hun k thut, mi lp tp hun cho 40 hc vin l
cn b k thut ca a phng v nng dn trong khu vc trin khai ti.
giai on thu hoch t chc 2 cuc hi tho thc a 2 a phng vi tng s
ngi tham d l 80 ngi.
S S lp S Ngy Tng s ngi Ghi ch

TT ngi/ /lp
lp
Tng N Dn tc
s thiu s
1 2 40 1 80 14 2 Dn tc Kherme
130
3. nh gi tc ng ca kt qu nghin cu
3.1. Hiu qu mi trng
Tc ng n mi trng, bin i kh hu
Qua kt qu nghin cu ca ti, chng ti a ra 2 quy trnh k thut thm

canh tng hp cy khoai lang cho 2 vng t tht ph sa ven sng v t ging ct ven
bin BSCL; Trong c khuyn co s dng kt hp phn ho hc vi phn hu c
sinh hc bn cho khoai lang nhm gim thiu lng phn ho hc bn vo t, gp phn
hn ch tc ng bt li i vi sc khe, i sng ca con ngi v sinh thi mi
trng.
S dng cc ch phm sinh hc phng tr b h hi khoai lang l mt trong cc
tin b v k thut trong qun l su hi khoai lang. Hiu qu phng tr b h tt ca ch
phm sinh hc l nn tng cho vic qun l su hi bn vng v an ton vi sn phm
nng nghip v mi trng sng, y l xu hng tt yu cho pht trin nn nng nghip
sch, nn nng nghip hu c trong tng lai gn.
3.2. Hiu qu kinh t - x hi
Kt qu ca ti khi p dng trong sn xut s gp phn gia tng nng sut, sn

lng khoai lang, nng cao thu nhp v li nhun cho ngi nng dn. Tng thu nhp t
sn xut khoai lang rt cao so vi cc cy trng khc (v d nh la, ng) trong cng
mt thi v gp phn xa i gim ngho v c th tch lu lm giu cho ngi sn
sut.
c bit l vng Duyn Hi tnh Tr Vinh l mt ni vng su, vng xa, nng
dn cn rt lc hu, h canh tc khoai lang ch yu theo kinh nghim dn gian li nn
nng sut khoai rt thp, trong khi tim nng nng cao nng sut cho vng t ny l rt
ln. Nhiu cng vic trng khoai nh lm t ln lung tn nhiu cng sc lao ng,
nng dn vn thc hin theo phng php th cng trong khi t ging ct l mi trng
131
rt d p dng cc bin php c gii ha. Trong thi gian thc hin ti nghin cu ti
a phng c nhiu nng dn n thm quan, hc hi v k thut sn xut, s dng
ging mi, v hc cch bn phn cn i cng nh s dng phn hu c sinh hc cho
cy cho khoai lang.
4. T chc thc hin v s dng kinh ph
4.1. T chc thc hin
S Nng nghip v pht trin nng thn ca hai tnh Vnh Long v Tr Vinh
gip v t vn cho vic la chn a im trin khai v b tr th nghim.
Trong qu trnh thc hin cc th nghim ti a phng, cc cn b k thut ca
Phng Nng nghip, Trm khuyn nng cc huyn Bnh Tn, Vnh Long v Duyn Hi,
Tr Vinh cng tham gia ch o, nh gi cht lng cng vic ng thi ng vin
khch l cc ch h nng dn thc hin ng cc yu cu k thut trong nghin cu th
nghim.
Cc h nng dn tham gia thc hin m hnh trnh din cc quy trnh k thut
thm canh tng hp cy khoai lang ti cc a phng gp phn ln cho thnh cng
ca ti.
4.2. S dng kinh ph (tng hp theo tng ni dung ca ti)
V tnh: 1000
Ni dung chi Kinh ph Kinh ph Kinh ph
theo d ton c cp s dng
Ni dung 1: iu tra nh gi tnh hnh 46.200,00 46.200,00 46.200,00
sn xut, hng pht trin cy khoai lang
ca cc tnh trong vng BSCL, hin
trng k thut canh tc v xc nh cc
vn trong sn xut ca nng dn
Ni dung 2: Thu thp v tuyn chn cc 203.517,00 203.517,00 203.517,00
ging khoai lang
Ni dung 3: Nghin cu xy dng quy 546.313,00 546.313,00 546.313,00
trnh k thut thm canh khoai lang
132
Ni dung 4: Xy dng m hnh thc 181.970,00 106.970,00 181.970,00
nghim v chuyn giao quy trnh k thut
thm canh
Chi khc 172.000,00 172.000,00 172.000,00
Tng cng 1.150.000,00 1.075.000,00 1.150.000,00
VI. KT LUN V NGH
1. Kt lun
1) Qua kt qu iu tra nh gi thc trng tnh hnh sn xut cy khoai lang ti 2

a phng i din cho 2 loi t trng cy khoai lang chnh vng BSCL cho
thy, cy khoai lang mang li hiu qu kinh t kh cao, thu ht nhiu lao ng
gp phn to vic lm, tng thu nhp cho ngi nng dn trong vng. Tuy nhin,
trong sn xut cn mt s vn hn ch sau: din tch canh tc cn kh manh
mn (0,25 ha n 0,32 ha/h) nn kh a c c gii ho vo sn xut. Phn
bn cha cn i gia cc yu t NPK, nht l kali cn thp v khoai lang l cy
trng ly c cn rt nhiu kali. c bit nghim trng l nng dn cn rt tu tin
trong vic s dng thuc BVTV dn n hiu qu s dng khng cao, nguy c
nhim mi trng v tn d trong sn phm ln. Hu ht nng dn cha bit s
dng cc bin php phng tr sinh hc v phn hu c.
2) Kt qu nghin cu, so snh nh gi v tuyn chn ging cho thy, c hai ging
cho nng sut cao vt tri (trn 30 tn/ha) l Hng Qung v Khoai sa, thch
hp cho sn xut v tiu th ni a. Ging khoai lang c nng sut kh (trn 25
tn/ha), phm cht tt, ph hp vi mc ch xut khu l Nht tm.
3) V k thut trng, trng bng hom ngn di t 3 n 5 cm cho nng sut cao hn
hom thn. Ti vng t tht ph sa ven sng, nn trng khoai lang vi khong
cch 1,0 m x 0,15 m x 2 hng (khong 140.000 hom/ha) v bn phn theo cng
thc: 120 N 70 P2O5 80 K2O kt hp vi 1100 kg phn hu c sinh hc cho
1ha t hiu qu cao nht. Ti vng t ging ct ven bin, trng khoai lang vi
133
khong cch 1,25 m x 0,25 m x 1 hng (khong 40.000 hom/ha) v bn phn theo
cng thc: 100 N 70 P2O5 80 K2O kt hp vi 800 kg phn hu c sinh hc cho
1ha l tt nht.
4) X l hom ging trc khi trng bng thuc Oncol 25 WP kt hp vi s dng
ch phm sinh hc Ometar c cha nm xanh (M. anisopliae) nh k 30 hoc 45
ngy mt ln sau khi trng 1 thng c hiu qu phng tr b h hi khoai lang tt
nht. Thuc Polyram 80DF vi liu lng 1,35 kg/ha c hiu qu tt trong vic
ngn chn s ly lan ca bnh ho r trn cy khoai lang.
5) Hai m hnh p dng quy trnh k thut mi ti hai vng t tht ph sa ven sng
v vng t ging ct ven bin vng BSCL cho nng sut cao hn t 11,85%
n 12,51% so vi m hnh nng dn v hiu qu kinh t cao hn m hnh nng
dn t 12,01% n 17,60%.
2. ngh
- Cn trin khai thm cc chng trnh khuyn nng chuyn giao cc tin
b k thut mi cho nng dn trng khoai lang vng ng bng Sng Cu long
bng cch kt hp vi cc trung tm khuyn nng ca cc a phng t chc cc lp
tp hun quy trnh k thut canh tc cy khoai lang c bin php ph bin, nhn
rng m hnh.
- Cn c thm nhng nghin cu v x l ph phm nng nghip, bo v
thc vt, c bit l cc nghin cu v phng tr sinh hc gim thiu nhim mi
trng v hn ch d lng thuc ho hc BVTV trong sn phm.
Ch tr ti C quan ch tr
(H tn, k) (H tn, k v ng du)
134
TI LIU THAM KHO
Ti liu trong nc
1. o Huy Chin v cc cng tc vin, 2006. Kt qu nghin cu v pht trin cy c
c giai on 2002-2005. Trong: K yu Hi ngh tng kt Khoa hc v Cng ngh
Nng nghip 2001-2005. Vin Khoa hc Nng nghip Vit Nam, 2006. NXB Nng
nghip. Trang: 297-309.
2. Nguyn Vn nh. 2002. Nghin cu thnh phn su hi khoai lang v k thut mi
phng nga b h hi khoai lang (Cylas Formicarius f.).
3. Nguyn Cng Ho, 2008. Phng tr b h khoai lang khng dng thuc ha hc,
http://khoailangbao.com.vn/modules.php?name=News&op=viewst&sid=27
4. Mai Thch Honh, 2011. Cy sinh sn v tnh vi chn to ging Khoai Lang. NXB
Nng nghip.
5. inh Th Lc, V Vn Quyn, Bi Th Hng v Nguyn Th Hng, 1997. Gio trnh
cy lng thc - tp II- Cy mu. Trng HNNI H ni. NXB Nng nghip. Trang
73-118.
6. Dng Minh, 1999. Gio trnh mn hoc hoa mu. Phn khoai lang. Chng 4: K
thut canh tc. Trng i hc Cn Th. Trang 78-88.
7. Trn Duy Qu v Nguyn Vn Vit, 2006. Kt qu nghin cu khoa hc cng ngh
phc v sn xut nng nghip giai on 2001-2005 ca Vin Khoa hc Nng nghip
Vit Nam. Trong: K yu Hi ngh tng kt Khoa hc v Cng ngh Nng nghip
2001-2005. Vin Khoa hc Nng nghip Vit Nam, 2006. NXB Nng nghip. Trang:
9-18
8. T Minh Sn, Nguyn Tn Hinh v Phm nh Phc, 2006. Kt qu hot ng Khoa
hc cng ngh giai on 2001-2005 v nh hng nghin cu giai on 2006-2010
ca Vin Cy lng thc v Cy thc phm. Trong: K yu Hi ngh tng kt Khoa
hc v Cng ngh Nng nghip 2001-2005. Vin Khoa hc Nng nghip Vit Nam,
2006. NXB Nng nghip. Trang: 238-247.
9. Chu Th Anh Thy, Tng c Hng v V Cng Thnh. 2005. Tuyn chn ging
khoai lang hng o v tm nht theo hng nng sut cao v cht lng ngon bng
135
k thut in di protein sds-page. Tp ch Nghin cu Khoa hc 2005:4 x-y, H Cn
Th
10. Tng cc thng k. Nng, Lm, Thy sn, 2008. Din tch v Sn lng khoai lang.
http://www.gso.gov.vn
11. Tng cc thng k. Nng, Lm, Thy sn, 2010. Din tch v Sn lng khoai lang.
http://www.gso.gov.vn
12. Vin TH nhng Nng ha, 2005. Bn phn cho cy khoai lang. Trong: S tay phn
bn. Vin Th nhng Nng ha, 2005. NXB Nng nghip. Trang: 95-99.
Ti liu nc ngoi
13. CGIAR. Research & Impact, 2004: Areas of Research: Sweet Potato,
http://www.cgiar.org/impact/research/sweetpotato.html
14. Gomez, Kwanchai A. and Arturo A. Gomez, 1984. Statistical procedures for
agricultural research. 2nd edition. 562-591p.
15. International Potato Center-CIP: Sweetpotato, http://www.cipotato.org/sweetpotato
16. Mini White Paper: Sweetpotato in Japan, Ver. 2.1, 8-2000. http://www.jrt.gr.jp
17. Nguyen Van Dinh and Nguyen Thi Kim Oanh, 2001. Preliminary results of using
Beauveria bassiana for control of Sweet Potato Weevil (Cylas formicarius) in
Vietnam. In: Development of New Bio-Agents for alternative Farming Systems.
Tokyo University of Agriculture March, 2001: 76-84.
18. North Carolina Sweet Potato Commission, 2008. Commercial Growing Information.
Section 3: Selecting and Growing Seedstock, Section 4: Soils and Fertilization,
Section 5: Planting, Section 10: Integrated Pest Management, Section 12: Diseases &
Physiological Disorders.
19. Quisumbing, Edgardo C. 1985. Guidelines in conducting Technology Verification
Trials on Farmers fields. 1st Edition. Regional Integrated Agricultural Research
Systems. Philippines. 34-65p.
136
PHN PH LC
QUY TRNH THM CANH TNG HP KHOAI LANG VNG BSCL

QUY TRNH 1:

(P DNG CHO VNG T THT PH SA VEN SNG)
1. THI V
Khoai lang l cy lng thc trng cc vng nhit i m. vng BSCL khoai lang
c th sinh trng pht trin quanh nm (Dng Minh, 1999) tuy nhin phi b tr c nc
ti cho cy trong thi gian sinh trng. Thi v trng vng t tht ph sa ven sng, c
nc ti quanh nm, c b tr vo hai v chnh:
- V ng xun: Trng trong thng 11-12 nm trc v thu hoch trong thng 3-4 nm sau.
- V H thu: Trng trong thng 4-5 v thu hoch trong thng 8-9.
2. CHN GING
BSCL hin nay c nhiu ging khoai c nng dn s dng trong canh tc nh
Khoai sa, Tm Nht, B ng, Hng qung Tuy nhin, tu thuc vo mc ch sn xut m
chn ging cho thch hp.
+ Ging khoai lang Tm Nht l ging c nng sut kh, phm cht tt c c chn trng
vi mc ch xut khu cho cc th trng khu vc Chu v cc nc khc trn th gii.
+ Ging khoai lang Hng qung v Khoai sa l ging c nng sut cao, phm cht kh ph hp
vi mc ch trng tiu th ni a.
3. CHUN B T
- t phi c xi k, v sinh sch tn d thc vt ca cy trng v trc v c di.
- Ln lung rng 1m (lung 0,7 m, rnh 0,3 m), cao 0,3 - 0,35 m.
- Lm h thng rnh phc v ti v thot nc tt cho ton khu rung.
4. CHUN B HOM GING
Sau khi thu hoch v trc nn chn cc c khoai nh trung bnh nhng rung sch su
bnh, nguyn c hoc ct i, ct ba tu theo c to hay nh, kh nha, sau tri thnh
137
tng lp v ct ln. Sau 7 - 10 ngy c mc mm, em trng ra rung nhn ging. Khi chi
c khong 4 - 5 mt tin hnh bm ngn chi ra nhiu nhnh. Sau 30 - 40 ngy c th ct
hom rung nhn ging ny trng ra rung sn xut hoc nhn tip thm rung nhn ging
sn xut v sau vi t l 1 din tch rung nhn ging trng c 10 din tch rung sn xut.
Thu hoch hom ging trng: Chn cc dy ging c ngn to khe, nht mt v khng
nhim sau bnh. Ct hom c di t 30 - 35 cm. S lng hom ging l 140.000 dy/ha. Nu
thiu hom ngn c th thu hoch thm hom thn k hom ngn, khng ly hom phn thn dy gi.
- X l hom trc khi trng:
+ tng cng tnh: Hom ct xong ch mt trong 1-2 ngy (khng cht ng v
khng qu 3 ngy) s gip hom mc mnh hn.
+ Ngm hom ging hoc phun trc khi trng bng dung dch cha 1,5% N + 3% P2O5 +
1,5% K2O s gip gia tng cng tnh ca hom, gia tng nng sut c.
5. TRNG V CHM SC
- K thut trng
Mt trng: 140.000 dy/ha, tng ng khong cch trng l: lung v rnh rng 1m
x hom t cch nhau 0.15 m x 2 hng dy. Dy t dc theo lung v trng vi su 5cm.
- Bn phn
Phn bn p dng cng thc: 120 kg N + 70 kg P2O5 + 80 kg K2O /ha, kt hp vi 1100

kg phn hu c sinh hc. Cch bn nh sau:
Bn lt: Phn hu c v phn ln bn lt 100 % sau khi lm t v trc khi ln lung.
Bn thc:
Ln 1: 7 ngy sau trng (NST) bn 20 % lng N
Ln 2 15-20 NST: 40% lng N v 30 % lng K2O
Ln 3: 40-45 NST 20% lng N v 35 % lng K2O
- Ti nc: Ngay sau khi trng ti nc chng ho cho dy khoai. Trong tun u tin ti
lin tc ngy 1-2 ln vo bui sng v bui chiu. Vo ma kh, trn din tch rng p dng ti
138
trn cho ngp gia cc hng lung ti cho khoai lang. Tuy nhin, ch cn cho ngp khong
1/3-1/2 chiu cao lung, thng xuyn gi m t t 60-80%.
6. PHNG TR SU BNH
C nhiu i tng su, bnh hi khoai lang trong cc ma v trong nm nh b h, su n
tp, ry, bnh ho r, bnh thi c Cc bin php phng tr su bnh hi tng hp gm:
- Lun canh vi la hoc nhng hoa mu khc, khng trng khoai lang lin tc trong nhiu
v.
- V sinh ng rung loi b tn d thc vt, nht l nhng cy thuc h Bm bm quanh
rung khoai.
- Xy dng h thng thot nc tt khng ng nc trong ma ma.
- Chn hom ging tt: ngn to khe khng nhim su bnh, nhiu mt.
- Kh trng t bng thuc st trng Basudin trc khi trng v dung dch ch phm
Ometar c cha nm xanh Metarhizum anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng
sau trng phng tr b h hi khoai lang.
- Phun thuc Polyram 80DF vi liu lng 1,35kg/ha khi pht hin bnh ho r (phun 2
ln tin tip cch nhau 7 ngy).
- X l thuc gc ng nh Copper-B, Copper-Zin, Cuproxate, Coc 85, Champion, hay
cc loi thuc nh Kasuran, Kasumin, Starner, Avalon khi pht hin bnh thi c.
- Khng lm xy xc c khi thu hoch, tn tr c sm sau thu hoch, cn thn v v sinh
kho va.
7. THU HOCH
Thu hoch vo lc:
- Thn l bt u chm pht trin, l vng v rng nhiu
- Nha c c, en v mau kh khi dng dao ct ngang
- V c lng v cn mang rt t r ph
- C c t l cht kh cao (t nc).
Khi thu hoch cuc hoc nh c cn thn, trnh lm tn thng. C nh xong khng nn ra
sch, ch nn phi hong kh v, loi ring nhng c bnh, xu, sau em tn tr, ch bin hay
bn ra th trng.
139
QUY TRNH 2:

(P DNG CHO VNG T GING CT VEN BIN)
1. THI V
Ti vng t ging ct ven bin, ngun nc ti ch yu da vo nc ma v nc
ngm nn hng nm ch trng mt v khoai lang trong ma ma. Thi v trng c b tr vo
v h thu: Trng trong thng 6-7 v thu hoch trong thng 10-11.
2. CHN GING
BSCL hin nay c nhiu ging khoai c nng dn s dng trong canh tc nh
Khoai sa, Tm Nht, B ng, Hng qung Tuy nhin, tu thuc vo mc ch sn xut m
chn ging cho thch hp.
+ Ging khoai lang Tm Nht l ging c nng sut kh, phm cht tt c c chn trng
vi mc ch xut khu cho cc th trng khu vc Chu v cc nc khc trn th gii.
+ Ging khoai lang Hng qung v Khoai sa l ging c nng sut cao, phm cht kh ph hp
vi mc ch trng tiu th ni a.
3. CHUN B T
- t phi c xi k, v sinh sch tn d thc vt ca cy trng v trc v c di.
- Ln lung rng 1,25m (lung 0,9 m, rnh 0,35 m) cao 0,3-0,35 m.
- Lm h thng rnh phc v ti v thot nc tt cho ton khu rung.
4. CHUN B HOM GING
Sau khi thu hoch v trc nn chn cc c khoai nh trung bnh nhng rung sch su
bnh, nguyn c hoc ct i, ct ba tu theo c to hay nh, kh nha, sau tri thnh
tng lp v ct ln. Sau 7-10 ngy c mc mm, em trng ra rung nhn ging. Khi chi
c khong 4-5 mt tin hnh bm ngn chi ra nhiu nhnh. Sau 30-40 ngy c th ct hom
rung nhn ging ny trng ra rung sn xut hoc nhn tip thm rung nhn ging sn
xut v sau vi t l 1 din tch rung nhn ging trng c 20 din tch rung sn xut.
140
Thu hoch hom ging trng: Chn cc ngn to khe, nht mt v khng nhim su
bnh. c di t 30 - 40 cm. S lng hom ging l 40.000 dy/ha. Nu thiu hom ngn c th
thu hoch hom thn k hom ngn, khng ly hom phn thn dy gi.
- X l hom trc khi trng:
+ tng cng tnh: Hom ct xong ch mt trong 1-2 ngy (khng cht ng v
khng qu 3 ngy) s gip hom mc mnh hn.
+ Ngm hom ging hoc phun trc khi trng bng dung dch cha 1,5% N + 3% P2O5 +
1,5% K2O s gip gia tng cng tnh ca hom, gia tng nng sut c.
5. TRNG V CHM SC
- K thut trng
Mt trng: 40.000 dy/ha, tng ng khong cch trng l: lung v rnh rng
1,25m x hom t cch nhau 0.25 m x 1hng dy. Dy t dc theo lung v trng vi su 7-
10 cm.
- Bn phn
Phn bn p dng cng thc: 100 kg N + 70 kg P2O5 + 80 kg K2O /ha, kt hp vi 800 kg

phn hu c sinh hc. Cch bn nh sau:
Bn lt: Phn hu c v phn ln bn lt 100 % sau khi lm t v trc khi ln lung.
Bn thc:
Ln 1: 7 ngy sau trng (NST) bn 20 % lng N
Ln 2: 15-20 NST: 40% lng N v 30 % lng K2O
- Ti nc: Ngay sau khi trng ti nc chng ho cho dy khoai. Trong tun u tin ti
lin tc ngy 1-2 ln vo bui sng v bui chiu, thng xuyn gi m t t 60-80%.
6. PHNG TR SU BNH
C nhiu i tng su, bnh hi khoai lang trong cc ma v trong nm nh b h, su n
tp, ry, bnh ho r, bnh thi c Cc bin php phng tr su bnh hi tng hp gm:
141
- Lun canh vi la hoc nhng hoa mu khc, khng trng khoai lang lin tc trong nhiu
v.
- V sinh ng rung loi b tn d thc vt, nht l nhng cy thuc h Bm bm quanh
rung khoai.
- Xy dng h thng thot nc tt, khng ng nc trong ma ma.
- Chn hom ging tt: ngn to khe khng nhim su bnh, nhiu mt.
- Kh trng t bng thuc st trng Basudin trc khi trng v dung dch ch phm
Ometar c cha nm xanh Metarhizum anisopliae nh k 45 ngy 1 ln k t 1 thng
sau trng phng tr b h hi khoai lang.
- Phun thuc Polyram 80DF vi liu lng 1,35kg/ha khi pht hin bnh ho r (phun 2
ln tin tip cch nhau 7 ngy).
- X l thuc gc ng nh Copper-B, Copper-Zin, Cuproxate, Coc 85, Champion, hay
cc loi thuc nh Kasuran, Kasumin, Starner, Avalon khi pht hin bnh thi c.
- Khng lm xy xc c khi thu hoch, tn tr c sm sau thu hoch, cn thn v v sinh
kho va.
7. THU HOCH
Thu hoch vo lc:
- Thn l bt u chm pht trin, l vng v rng nhiu
- Nha c c, en v mau kh khi dng dao ct ngang
- V c lng v cn mang rt t r ph
- C c t l cht kh cao (t nc).
Khi thu hoch cuc hoc nh c cn thn, trnh lm tn thng. C nh xong khng nn ra
sch, ch nn phi hong kh v, loi ring nhng c bnh, xu, sau em tn tr, ch bin hay
bn ra th trng.
142
S liu thng k tnh hnh sn xut khoai lang BSCL
Bng 1. Din tch khoai lang mt s tnh vng BSCL

n v tnh: 1.000 ha
Nm C nc BSCL Tr Vnh ng Kin Sc
Vinh Long Thp Giang Trng
2000 254,3 9,9 1,8 2,5 0,3 0,9 1,5
2001 244,6 10,1 1,7 2,8 0,2 1,6 1,2
2002 237,7 12,5 2,1 4,2 0,4 1,9 1,2
2003 219,6 10,7 1,6 3,8 0,4 0,9 1,3
2004 201,8 12,1 1,8 4,9 0,5 1,1 1,4
2005 185,3 12,1 1,9 5,2 0,4 0,6 1,4
2006 181,2 13,4 2,3 6 0,7 0,4 1,5
2007 175,5 13,8 1,9 6,1 0,7 1 1,6
2008 162,6 12,7 1,8 5 0,5 0,8 2
2009 146,6 14,2 2,1 5,1 1,2 1 2,5
2010 150,8 14,8 1,8 5,8 1 1,5 2,6
Bng 2. Sn lng khoai lang mt s tnh vng BSCL

n v tnh: 1.000 tn
2000 1611,3 124,1 22,8 46,2 2,7 13,9 14
2001 1653,5 144,8 26,2 61,3 2,6 17,1 13
2002 1703,7 209,9 31,3 110,7 5 23,6 12,8
2003 1576,6 183,3 20,1 105,8 7,2 10,9 13,6
2004 1512,3 219 23,2 133,6 7,8 14,8 15,4
2005 1443,1 236,2 23,9 152 6,4 9,9 14,6
2006 1460,9 271,5 29 177,6 12,4 6,9 16,4
2007 1437,6 279,5 24,8 182 15,8 14,4 17,3
2008 1325,6 243,1 23,1 142,8 11,6 13,4 21,9
2009 1211,3 279,4 29,6 148,8 30 19,4 27,8
2010 1317,2 306,5 28,9 170,3 24 28,9 30,7
143
Bng 3. Nng sut khoai lang mt s tnh vng BSCL
n v tnh: tn ha-1
2000 6,34 12,54 12,67 18,48 9,00 15,44 9,33
2001 6,76 14,34 15,41 21,89 13,00 10,69 10,83
2002 7,17 16,79 14,90 26,36 12,50 12,42 10,67
2003 7,18 17,13 12,56 27,84 18,00 12,11 10,46
2004 7,49 18,10 12,89 27,27 15,60 13,45 11,00
2005 7,79 19,52 12,58 29,23 16,00 16,50 10,43
2006 8,06 20,26 12,61 29,60 17,71 17,25 10,93
2007 8,19 20,25 13,05 29,84 22,57 14,40 10,81
2008 8,15 19,14 12,83 28,56 23,20 16,75 10,95
2009 8,26 19,68 14,10 29,18 25,00 19,40 11,12
2010 8,73 20,71 16,06 29,36 24,00 19,27 11,81
144
Mt s Hnh nh minh ha hot ng ca ti
Hnh 1. Trng khoai trn t ging ct, Duyn Hi, Tr Vinh
Hnh 2. Trng khoai trn t ph sa, Bnh Tn, Vnh Long
Hnh 3. X l t bng ch phm nm Ometar v x l dy ging trc khi trng
145
Hnh 4. c im thn l v c ging khoai Hng Qung c nng sut cao
Hnh 5. c im thn l v c ging khoai sa c nng sut cao
146
Hnh 6. c im thn, l mt s ging khoai lang trong th nghim
147

Baó Cáo Tổng Kết Xây Dựng Quy Trình Thâm Canh Khoai Lang

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Baó Cáo Tổng Kết Xây Dựng Quy Trình Thâm Canh Khoai Lang

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B NNG NGHIP V PHT TRIN NNG THN

VIN LA NG BNG SNG CU LONG

Tn ti: NGHIN CU XY DNG QUY TRNH THM CANH

C quan ch qun d n: B nng nghip v PTNT

CN TH, THNG 12 NM 2011

1.2 T l h s dng ging khoai Vnh long v Tr vinh nm 28

1.4 c im chnh ca dy ging khoai lang nng dn la chn 29

1.5 Mt trng v liu lng phn bn nng dn s dng 31

1.6 Tnh hnh s dng thuc bo v thc vt cho sn xut 31

1.7 Loi v lng(1) thuc tr su nng dn s dng 32

1.8 Loi v lng(1) thuc tr bnh nng dn s dng 34

1.9 u t lao ng S dng lao ng trong sn xut (cng/ha) 35

1.10 Cc loi chi ph u vo chnh trong sn xut khoai lang 35

3.16 S ng c trn 1 lt ct c, tng s ng c 3 lt ct 83

3.18 S ng c trn 1 lt ct c, tng s ng c 3 lt ct 87

Trc y, khoai lang trng BSCL ch yu phc v cho tiu dng ni a ti

Hin ti, BSCL c rt t cc nghin cu v khoai lang, c bit v k thut

Ging: Cc vng trng khoai lang BSCL, nng dn vn ch yu s dng cc

K thut canh tc (KTCT): Ngoi cc yu t v t ai, c im ging th k

III. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU TRONG V NGOI NC

Din tch trng khoai lang nc ta c xu hng gim dn. Nu nh nm 1995 c

Nhn chung cy khoai lang c 2 giai on sinh trng kh r rt. Giai on u

Nhn chung, khoai lang l loi cy c c t kn t, c th trng trn nhiu loi t

V phn bn, ngoi vic bn cn i phn v c, c bit l t l m v kali cn

Cc loi su n l, su cun l, su c dy cng xut hin trn cc vng trng

Cy khoai lang l cy trng quan trng mt s vng trn th gii, n c mt trn

2. Vt liu v phng php nghin cu

2.1. Vt liu nghin cu

a. Ging: Thu thp 20 ging khoai lang Ty Nguyn, ng Nam B v ng

c. Ch phm nm xanh tr b h Ometar cha nm Metarhizum anisopliea, phm

d. Vt t dng c, bng th th nghim, bao b ng mu

2.2. Phng php nghin cu

a im: Tnh Vnh Long v Tr Vinh.

Phng php: thu thp cc bo co v sn xut nng nghip hng nm ca S

Hot ng 2: Nghin cu nh gi hin trng k thut canh tc v xc nh cc

- a im iu tra: Tnh Vnh Long v Tr Vinh

- S lng mu: 200 nng dn (100 nng dn/tnh)

- Phng php ly mu: Ly mu i din, mi tnh chn mt huyn c din

- S liu cn thu thp bao gm:

- c im nng h: Quy m nng tri, nhn khu lao ng, my mc thit

- u t, thu nhp v hiu qu kinh t

- Tnh hnh tiu th sn phm

- Cc kh khn v tr ngi trong sn xut

- Cc xut v kin ngh

Ni dung 2: Nghin cu tuyn chn cc ging khoai lang

Hot ng 2: So snh, nh gi v tuyn chn cc ging thu thp.

- Phng php nghin cu: B tr th nghim so snh ging ti hai im trong

- Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin. 3 ln lp li.

- S nghim thc: 20, mi ging l 1 nghim thc.

- Din tch th nghim: 50 m2.

- Din tch th nghim: 4.000 m2/im/v.

Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp li.

S nghim thc: 6 nghim thc, bao gm: c nguyn, ct i, ct 3, ct 4, hom

Hot ng 1: Nghin cu quy cch v cht lng hom ging

- Kiu b tr th nghim: Khi hon ton ngu nhin, 3 ln lp li,

- S nghim thc: 6 nghim thc, bao gm: Hom ngn di 20 cm, 30

- Din tch th nghim: 150 m2.

Hot ng 2: Nghin cu k thut trng khoai lang

S nghim thc: 27 nghim thc bao gm 3 kch thc lung x 3 mt x 3

Ti tnh Tr Vinh cho vng t ging ct:

3 kch thc lung: rng 1m, 1,25m v 1,4m.

3 mt gm: 30.000, 35.000 v 40.000 dy ha-1.

Ti tnh Vnh Long cho vng t ph sa:

3 kch thc lung rng 0,8m, 1,0m v 1,2m.