Professional Documents
Culture Documents
KTCamBien SV CQ PDF
KTCamBien SV CQ PDF
2
Ni dung ging dy
3
Chng 1. Khi nim v cc c tnh k thut ca
cm bin
Cm bin l g ?
B bin i t i lng khng in thnh i lng i lng
in
i lng khng
in l nhng i
lng no?
Cc i lng in:
in p, dng in, in tch
Thng s mch in
Cn li l cc i lng khng
in
Chng 1. Khi nim v cc c tnh k thut
ca cm bin (2)
S cc cm bin trong cng nghip
RS-232,485
L X U, I 4-20mA
KC C
TNH ADC XL 4-20mA
X CB SC DAC
RLC
CB tng t
CB thng minh
5
1.1 Phn loi Cm bin
6
V d v cm bin th ng
T thng ca bc x in tr sut Bn dn
quang
m in tr sut Chlorure de lithium
Hng s in mi Hp kim polymere
Mc Hng s in mi Cch in lng
7
V d v cm bin tch cc
Lc
p sut p in in tch
Gia tc
Nhit Nhit in in p
Tc (vn tc) Cm ng in t in p
V tr Hiu ng Hall in p
d. Cc lnh vc ng dng
Xe hi : (38%*)
Sn xut cng nghip: (20%*)
in gia dng : (11%*)
Vn phng: (9%*)
Y t: (8%*)
An ton: (6%*)
Mi trng: (4%*)
Nng nghip: (4%*)
Nhit T Nhit 9
(Ls,t) in tr T (t,R)
T Quang 10
(t,) in T (,U)
Quang T Quang 11
(M,) in tr T (,R)
T 11
(L,)
1.3. Bin i gia cc i lng (in) ca tn
hiu- Bin i thng nht ha
12
A. Cc dng bin i chun ho thng gp
13
Vn ca b thng nht ho
Thch ng v tr khng
tuyn tnh ho Thng nht Signal
Cm
Cmbin
bin Ho cm bin
th ng
Khuch i
14
B. V d
Ngun in p cung cp
Cm bin in tr cho cu, cu hnh v
lc cng tuyn tnh ho
Cc tn hiu vi
Lc thng thp
nhiu tn s cao
15
Ho hp tr khng
Ngun p
R2
VO = Vi .
R1+R2
R1 R2
Vi 0
Ngun dng
R1 R2
VO = Vi . R2
R1+R2
Vi
Z1 << Z2 ti o
Ngun lng b bin i
16
dng - p
Ho hp tr khng
Ngun in tch
khuch i in tch
in tch c a vo mt t in khng i Cr, khi tch lu vo t to ra mt in p trn
cc ca t in t l vi in tch np vo
Khuch i o lng
Mch
Mchvo
vovivisai
sai
17
1.4. Thng s k thut ca cm bin
18
A. nhy
Phng trinh c bn
Y= F(X,a,b,c...)
20
Tr hay tr ca thit b (Hysteresis)
21
Tnh lp li
22
B. H s phi tuyn ca thit b
23
C. Khong o, ngng nhy
v kh nng phn ly
Khong o (Span/Full Scal/Range): Dx = Xmax
Xmin
Ngng nhy, kh nng phn ly (Resolution):
Khi gim X m Y cng gim theo, nhng vi X X khi
khng th phn bit c Y, X c gi l
ngng nhy ca thit b o.
Kh nng phn ly ca cm bin
-Thit b tng t
Dx
RX =
X
-Thit b s: DX
RX = = Nn
g
24
D. c tnh ng ca thit b (1)
Hm truyn c bn : Y(p)=K(p).X(p)
c tnh ng:
+ c tnh qu
+ c tnh tn
+ c tnh xung X
X1 X2 X3 X4
25
c tnh ng ca cm bin (2)
28
Chng II. Cc cm bin o nhit
Cm bin nhit in tr
Cm bin cp nhit ngu
Cm bin da trn lp chuyn tip bn dn
Cm bin da trn bc x quang hc
29
2.1. Nhit k nhit n tr
Nhit in tr l l in tr thay i theo s i nhit ca n: RT = f(t0),
o RT c th suy ra nhit .
Nhit in tr c chia ra thnh:
Nhit in tr kim loi v nhit in tr bn dn.
30
A, Nhit in tr kim loi
31
H s nhit ca mt s kim loi
Cu Ni Pt W
32
Nhit in tr kim loi
o nhng nhit t -500C -6000C ngi ta thng dng nhit in tr
PT-100 (Platin 100 00C
Cu -100 (ng 100 00C)
Ni-100 (Ni 100 00C)
nhit Quan
-200 h gia
-190 nhit v in
-180 -170 tr ca
-160 Pt100
-150 -140 -130 -120 -100 nhit
, 0C , 0C
17.28 21.65 25.98 39.29 34.56 38.80 43.02 47.21 51.38 55.52
0 0
C -100 -90 -80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 C
59.65 63.75 67.84 71.91 75.96 80.00 84.03 88.04 92.04 96.03
0 0
C 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 C
100.0 103.9 107.9 108.5 115.7 119.7 123.1 127.4 131.3 135.2
0 6 1 8 0 0 9 7 4
33
B, Nhit in tr bn dn (NTC-PTC)
Nhit in tr bn dn RT = Ae /T
Mt s nhit n tr bn dn
a) KMT v MMT b) MKMT c) Quan h gia RT(0t)
35
1.Nhit in tr ng 2. Nhit in tr bn dn
Nhit in tr bn dn
36
C, Cu to
u bt
u dy Nt y
bn trong
tm chn
Gi
mi hn
ng cch
nhit ng bo v
Phn t
in tr
Mi hn
Cu to bn ngoi Cu to bn trong
37
38
39
D, Mch o- phng php ngun dng
R2 R2
U R = U Rt = I .Rt
R1 R1
40
Mch to ngun dng
Iref = Vref/R1.
41
Phng php s dng ngun p
B in tr dy
Rt R4
UR = E
R
t + R2 R3 + R4
42
V d S b bin i nhit in tr
1- Nhit in tr 2- Modul vo
3- Dng cung cp (hng)
4- in p mt chiu khuch i
5- Modul ra 6- iu chnh in p
Mch chun ho
43
2.2. Cp nhit ngu
Nguyn l : Hiu ng Seebeck
Da trn hin tng nhit in. Nu hai
dy dn khc nhau (hnh v) ni vi nhau
ti hai im v mt trong hai im c
t nng th trong mch s xut hin mt
dng in gy bi sc in ng gi l sc
in ng nhit in, c cho bi cng
thc
ET = KT (tn - ttd)
Trong : KT - h s hiu ng nhit in
t2
tn - nhit u nng
ttd - nhit u t do a
b
t1
t1 44
45
46
Mt s hiu ng nhit in khc
E ATM TN = hA dT
TM
47
V chng nc cho
B, Cu to u bn trong
Np
Khi bn
trong
u va
chm
Mi hn
ng
bo v
Phn
cch ly
C nhiu hnh dng
khc nhau Phn t
cp nhit
48
Giao
im
V d cu to bn trong ca cm bin
49
50
Cc kiu cp nhit ngu
K hiu K hiu hinh Vt liu cu thnh Dc im cn lu tm
thc
52
Gii hn nhit v cc ng bo v
Dng ca cp nhit
k hiu ng gii hn gii hn trn ng bao v bng ng bao v
knh bn chun im loi ( mm) khng bng kim
ngoi loi ( mm)
B Pt Rh 30%/ Pt L 0.5 15000C 17000c _ 15 x11
Rh 6%
R Pt Rh 13%- Pt L 0.5 14000C 16000C _ 15 x 11
53
C, Phng php o nhit bng cp nhit ngu
R5 R1 + R3
U ra = E 1 +
R4 R2
54
55
B nhit u t o
Mch b nhit u t do c thc hin bng 1 mch cu 4
nhnh trn y c mt nhit in tr, hot ng ca n nh sau: 00C
4 nhnh ca cu cn bng in p ng cho cu U=0, khi
nhit trn u hp ni dy tc l nhit u t do thay i:
U CC R T U CC
U = = t td
4 RT 4
Ta li c ET = KT (tnng- ttdo) = KT tnng -KTtt do
b nh hng ca nhit u t do ta c
U CC 4K T
K T t t do = t t do U CC =
4
56
V d B cp nhit ngu ca SIEMENS
57
V d
58
2.3. o nhit bng it v transitor
Da trn lp chuyn tip bn dn
Quan h ca dng n theo nhit
qv
I = I 0 exp 1
kT
n p ra ca it c th vit nh sau:
kT kT kT
v = v + LogI .mLogT .LogC
q q q
59
60
V d v LM335
61
Nhit in tr bn dn
Ngun p : LM35
Mch o vi nhit in tr bn dn
62
Nhit in tr bn dn
nhy nhit
ca diode v
trans. mc theo
kiu diode:
S=dV/dT c
-25mV/0C
Mch chun ho
k I k
VB1 VB 2 = T ln C 1 avec = 86 ,17 V /
q IC 2 q
Gi s 2 Transistor ging nhau, c cng nhit
r
R1 I C 1 = R2 I C 2 VB 2 = S
r + R
R kT R1
T : S = 1 + B1
V + ln S = fct(T) c ci thin
r q R2
63
64
Mch o
65
V d B bin i thng minh o nhit
Siemens
66
u vo
Cc du vo (2)
Hp knh MUX (3)
Khuch i (4)
Ngun dng dng o nhit
Nhit in tr (1)
Mch khc (9)
Vi iu khin(10)
B bin i tng t s (5)
Lc thng thp l bng kt qu (6)
Khi tuyn tnh ho phc v cho cc c tnh phi tuyn ca cm bin (7)
B iu ch rng xung u ra (8)
67
u ra
B cch ly v in (13)
B ra vi tn hiu xung iu ch rng (17) v b bin i s tng t
u ra kim tra theo di tn hiu ra (18)
Cm bin ph, rle (14)
Kim tra v hin th
Giao din ni tip (11) hi p v t cc thng s
Nt n kim tra cho nhit in tr hay khc cc cm bin in
tr
u bo (lm vic v c s c)
Ngun cung cp 24V mt chiu ni vo li in
68
2.4. Ho quang k
o nhit khng tip xc di nhit cao >
16000C
Mt ph nng lng pht x theo bc sng ca
vt en l tng khi b t nng
1
E = C15 C / T
e 2 1
- bc sng; T - nhit tuyt i ;
C1= 37,03 .10-17 Jm2/s0C ; C2= 1,432. 10-2 m0C
3 phng php:
Ho quang k bc x
Ho quang k cng sng
Ho quang k mu sc: 69
70
Phn b ph ca cc vt
71
2.4.1. Ho quang k bc x
a) b)
- a) C u to ca ho quang k bc x
b) Cp nhit hnh r qut cromel-copel
73
74
2.4.3. Ha quang k mu sc
c tnh ph ca
vt t nng
(nhit thp i
tng pht ra nh
sng , nhit
cao pht ra nh
sng xanh n
tm)
75
Ha quang k mu sc
76
V d. Ha quang k mu sc
A- i tng o nhit ; 1- vt knh;
2- a lc xanh ; 3- mt ng b;
4- t bo quang in; 5- khuch i;
6- T ng chnh h s khuch i; 7- lc
8- kho i ni; 9- logomet chia xanh
a)
b)
a) c tnh ph c vt t nng
b) s khi ca ho quang77k mu sc
2.4.3. Ha quang k cng sng
1. n si t
2. Vt knh, chnh vt knh 1 2
3. ng trt v vt knh
4. Chit p chnh dng in t
n
5. Thu knh 5 4 3
78
Nguyn l ca ha quang k cng sng
79
Chun thit b
80
V d
81
Camera hng ngoi
82
V d
83
84
Chng 3. Cm bin o lc, bin dng, p
sut, hiu p sut v lu tc
3.1. Cc loi cm bin c s dng o
lc
Cm bin in tr lc cng
Cm bin p in
Cm bin in cm
Cm bin p t
86
A, Cm bin n tr lc cng
87
A, Cm bin n tr lc cng (2)
Ta c R l
= f( )
R l
hay R = l
Mt khc ta c R l S
= +
R l S
R= + l - S
Trong c hc ta c S =-2KPl ; Kp h s Poisson
R = l (1+ 2Kp + m) = Kl
nhy ca chuyn i: K = R/l = 1+ 2Kp + m
88
89
Bng gi ca cm bin
90
B. Cm bin p in
Da trn hiu ng p in.
Vt liu dng ch to cc chuyn i p in thng
l tinh th thch anh (SiO2), titanatbari (BaTiO3), mui
Xenht, tuamalin ...,, ngay nay ngi ta cn tm ra cc vt
liu polymer nh PZT,PVDF, ..
Lc FX gy ra hiu ng p in dc vi in tch q=d1Fx
Nu tc ng mt lc theo
trc Y, gy ra hiu ng p in
ngang vi in tch q, ph thuc
vo kch thc hnh hc ca
chuyn i: q= -d1(y/x)Fy.
d1 - hng s p in ( gi l mdun p
in)
y, x - kch
91 thc ca chuyn i theo
trc X v Y
V d : hiu ng p in trn mt tinh th thch anh
Mch tng ng
T in !!!
92
B. Cm bin p in (2)
93
Tn s dao ng ring ca tinh th p in
l- chiu dy ca tm tinh th
C- h s ca tinh th
Nh vy tn s dao ng thay i trong khong
94
V d
95
Mt s thuc tnh ca vt liu p in
96
97
98
C. Cm bin p t
in cm ca
chuyn i p t
W 2 W 2 ..S
L= =
R l
L L
dL = dS + d
S
Z / Z 0 1
S =
'
=
/ 0
2
1 +
0
101
E. Cm bin h cm
T thng tc thi
iW1 W1 0 Si
t = =
R
i- gi tr dng tc thi trong
cun dy kch thch W1.
Sc in ng ca cun dy
o W2:
d t W2 .W1 0 S di
e = W2 =
dt dt
102
3.2. o bin dng
Mi cm bin dng o
l chiu di hay di chuyn
Bin dng l =
di l u c th dng o bin
dng
103
o bin dng (tip)
104
Mt s cch dn cm bin
105
V d o bin dng
in p ra ca ng cho cu ca
cu 2 nhnh hot ng c tnh:
U R cb U CC R2 R CB
U = CC = k cb l
2 R cb 2 UCC
kcb l nhy ca cm bin ( nu cm
U
bin l dy mnh hay l mng kcb=1.8- R3 R
CB
2.2 cn cm bin bn dn kcb c th
ln ti 200)
o U c th suy ra l
U ch c gi tr c mV v
vy cn phi khuch i
trc khi vo b t ghi hay
b thu thp s liu 106
V d my kim tra bin dng
107
3.3. o lc v trng lng
108
Cn bng cch tay n
109
A, Lc k kiu bin dng ( Load Cell)
Cm bin
dc
110
V d
111
V d
112
Lc k kiu bin dng
F
Bin dng c tnh l =
F - lc tc ng ln loadcell
SE
S- tit din phn t n hi
E - modul n hi thp lm loadcell
Cm bin in tr lc cng c nui cy trn phn t n hi. N gm 4 n
tr, 2in tr dc l in tr tc dng, 2 in tr ngang l in tr b nhit . 4
in tr ny c ni thnh cu hai nhnh hot ng. in p cho cu:
U CC R U CC
U = = k l
2 R 2
UCC - in p cung cp cho cu
R - bin thin in tr do bin dng ca phn t n hi
R
l - bin dng tnh theo cng thc trn
k - nhy ca cm bin in tr lc cng.
Khi ch to xong nh ch to cho ta nhy ca load cell l (mV/V)
113
Lc k kiu bin dng xuyn
ng
F
a) b) c)
114
115
Moun n hi ca mt s vt liu nh sau
116
Chuyn i kt cu
n hi
117
Chuyn i kt cu (tip)
118
119
Bi tp
120
B, Lc k kiu di chuyn
F
h
l 1 Fl 3
a) =
2 EJ
F
h
b) l
bh 3
J=
a) Dm cng xn tit din u 12
b) Dm dng cng xn ng sut u
121
B, Lc k kiu di chuyn (2)
Fr 3
v = 0.149 Lc k dm cng
EJ xn kp
Lc k dm ko
Lc k nn hnh Lc k ko hai u
xuyn dng bin tr
122
Cm bin h cm
C cu n hi bin lc thnh di
chuyn
Cm bin c gn cun dy
phn tnh ln im c nh ngoi
dm, li thp di chuyn c gn
vo dm v c th chuyn ng
(M + M)I k (M 0 M )I k
trong cun dy phn tnh. Bng U = E1 E 2 ; U = 0
2 2
s cm bin h cm vi sai , ta
c
M- bin thin ca h cm lc
li thp di chuyn
- tn s ca ngun cung cp
Ik - dng kch t s cp
M=f(), nh vy U=g().
Quan h ny khng tuyn tnh 123
do phi b sai s phi tuyn.
V d v lp t h thng cn
124
3.3. o p sut
F
p sut: P=
S
F- lc tc dng ln b mt tc dng
S- Din tch thnh ca mt tc dng
p sut tuyt i
p sut tng i
n v o
125
A. Bng chuyn i gia cc n v
126
Mt s loi hnh chuyn i p sut
127
Mt s loi hnh chuyn i p sut (2)
128
B. Cc loi cm bin o p sut
129
C. o p sut
PR
= 0.49 2
Ed
P
Bin dng di tc
ng sut bin PR 2
dng ca P
b = 0.75 ?
d2
PR 4
Di chuyn to nn tm mng = 0.17 3
130
Ed
D. Mch o
131
Bin dng mng
133
Cu to ca cm bin
134
135
136
c tuyn ca cm bin loi ny
137
3.5. o hiu p sut
2 - 60 mbar loi C
8.3 - 250 mbar loi D
20 - 600 mbar loi E
53 -1600 mbar loi F
160 - 5000 mbar loi G
h
q v = kS q g = kS h
qV - lu tc tnh bng th tch ca cht lng.
qg - lu tc tnh bng trng lng ca cht lng.
k- H s ph thuc vo hnh dng h s bin i kch thc gia ng v l
chnvv..
- nht ca cht lng.
S- Din tch ca ng dn
h- hiu p sut trc v sau l chn. 140
- trng lng ring ca cht lng.
Cng thc Bernoulli
141
Mt s kiu l chn
142
Mn chn
q 0 1 3 5 8 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100%
143
B. Lu tc k kiu cm ng
147
C. Lu tc k kiu siu m
148
C. Lu tc k kiu siu
Ft SA
m Thu
tinh th p SA
in thnh
ng
p in
C
1 1 2v D
= v = (F1 F2 )
v ta c T 1 T2 D149 2
Vn tc ca m thanh trong cc mi trng khc
nhau
150
Mt s la chn tn s siu m
151
Mt s la chn tn s siu m
152
Nguyn l truyn sng siu m
153
Nguyn tc truyn sng m
154
Nguyn tc pht sng siu m
155
156
D. Lu tc kiu cnh qut
157
Tn hiu ra
158
E. o lu lng bng phng php nhit dn
159
Dng dy si t v phim t
Trong : R- in tr ca dy dn nhit T
Rr- in tr ca dy dn nhit Tr
h s nhit
Thng dy dn kim loi l Pt; volfram, Pt-Iridi
Da trn cng sut ta nhit (chnh lch nhit ) m suy
ra lu lng ca dng chy
160
Dng dy si t v phim t (tip)
B tr trn knh dn
161
Cc dng u o nhit
162
Mch o c bn (1)
163
Mch o c bn (2)
164
Phng php o thng qua cng sut ta nhit
165
Phng php o thng qua thi gian truyn nhit
166
Chng 4. Thit b o mc
Bng la chn cm bin theo mc
168
Tip
169
4.1. o mc bng phng php phao ni
x - gc quay n
sensor quang
NX - s xung m c
0 - gc ca mt lng t gc quay
hx
n- s xung tng ng vi 1 vng quay ca Hch
encoder.
Ngi ta b tr nh sau: Khi qu nng i qua mt hmc
171
Bin tr trt
172
173
V d Phng php kiu phao
174
4.2. Phng php mc p sut
p sut di y ca mt ct nc
c tnh
P = h.
P- p sut y ct nc
- trng lng ring ca cht lng
h- chiu cao ct nc hay mc
nc
175
V d:
176
177
4.3. Phng php n dung o mc
in dung ca mt t phng c tnh S
C- in dung ca t in
C=
d
- hng s n mi ca cht cch in gia hai bn cc
d - khong cch cc in cc
179
Cng thc tnh ton t in
180
Hng s in mi
181
182
183
4.4. Dng siu m o mc
2d
TX =
C
TX - thi gian t lc pht n lc thu siu m
d- khong cch t nh xil n mt cht lng.
C - tc truyn siu m trong khng kh (vo
khong 300m/s).
184
Mch o
To dao ng
185
o in dung bng phng php m xung
Mch o tn s
186
Mt s m hnh cng tc mc
187
M hnh h thng ng ngt mc
188
Chng 5 . Phng php o thng s chuyn
ng v kch thc hnh hc
Cc thng s chuyn ng
dA
Tc chuyn ng v=
dt
Gia tc chuyn ng
dv d 2 A
= = 2
dt dt
i vi chi tit giao ng hnh sin th tc giao
ng
d(A m sin t )
vi = = A m cos t
dt
Gia tc
dv
t = = A m 2 sin t
dt
190
5.1. o di chuyn
191
H thng dn ng di chuyn
192
A. Cc php o di chuyn
V d nh in cm- h cm
193
o di chuyn bng in dung
in dung
194
5.2. o khong cch
195
A. Phng php thi gian truyn (TOF)
Xc nh thi gian truyn sng: Pht v thu sng sau khi
phn x
196
B. Phng php thi gian truyn (TOF)
197
C. Di chuyn theo gc lch pha
198
S ca thit b
199
200
V d
201
V d v loi n Laser
Kh Helium-Neon
202
5.3. o vn tc
A. Phng php in cm
S dng my pht tc: mt chiu v xoay chiu
t = max sin t
Sc in ng cm ng: E= KWn
dt
Sc in ng cm ng e= e = max cos t = E m cos t
dt
203
B. o di chuyn kiu a quang
204
V d: Encorder
- Photoit
TX - To xung
KT- Kho in t
X- m xung
CT- Ch th
k - iu khin
TX KT X CT
205 K
Tng quan v phng php o
206
Chiu quay
207
C. Cm bin quang
208
T bo quang in
I = f().
I: dng quang in pht ra t pht dit.
: Quang thng t bo quang in.
209
Mch tng dng ca photodiot (a) v c
tuyn Vn-Ampe (B)
210
Mch o thng thng
211
Quang in tr
212
Vt liu ch to cm bin
Cm bin quang thng c ch to bng cc bn dn a
tinh th ng nht hoc n tinh th, bn dn ring hoc
bn dn pha tp, th d:
- a tinh th: CdS, CdSe, CdTe
PbS, PbSe, PbTe
- n tinh th: Ge, Si tinh khit hoc pha tp Au,Cu,Sb,In
SbIn,AsIn, Pin, CdHgTe
214
D. Cm bin Hall o di chuyn
Di chuyn gc
Di chuyn thng
215
Hiu ng Hall
Sc in ng Hall c tnh
Cng in trng H
Trong : N s in t t do;
Cng nh sng c
216
Mch tng ng ca cm bin Hall
217
V d: Mt s c tnh ca cm bin Hall
218
219
D. Phng php cm ng
Mq=KI.B.IC
E K B K 1K 2 B 2
I c = cu = 2 Mq =
R R R
220
V d v
221
5.4. Phng php o gia tc
Cm bin p in
Cm bin in dung
222
B. Gia tc k kiu p in
in tch sinh ra trong chuyn i p in q=d1F
q gy ra in p trn in cc ca chuyn i p in
d1M
q=CU U=
C
Gia tc k kiu p in
1- Thn cm bin; 2- Ren
bt vo i tng; 3-
Chuyn i p in ; 4-
Khi qun tnh; 5- u dy
ra; 6- cp ng trc
223
224
C. o gia tc kiu in dung
226
227
228
5.6.o mmen xon- cng sut
229
Gin b tr cc thit b c dng o
mmen v cng sut
230
Phng php o gc lch ca 2 cun dy cm ng
231
5.7. Cc loi cm bin tim cn
T tnh
Cm ng
Siu m
Vi sng
Quang
in dung
232