Cabo Burela

1. EMPRAZAMENTO

DATOS XERAIS

Comarca: Maria Lucense. Sector: Maria Occidental. Municipios: Burela e Cervo. Parroquias:
Santa Mara de Burela (Burela); San Romn de Vilaestrofe, Santiago de Sargadelos e Santa Mara
de Cervo (Cervo). Extensin: 2,98Km2

01_04_013
2. CARACTERIZACIN
ELEMENTOS NATURAIS ELEMENTOS ANTRPICOS

AS FORMAS DO RELEVO USOS DO SOLO

O Cabo Burela significa o paso marin das rochas metamrficas s granticas, polo que o modelado cambia por completo. Dominan os cants baixos e convexos
con plataforma -aparecendo s dous areais, os de Relio e A Marosa- que dan paso a unha vertente de pouca pendente e ondulada polo modelado grantico
que, sen embargo, non aflora. As elevacins que pechan a unidade non chegan aos 200m, polo que iso constite tamn un cambio coas paisaxes existentes mis
ao E.
A pesar da influencia urbana de Burela, hai un predominio da cuberta vexetal do chan: plantacins forestais cara ao interior, nuns relevos que alcanzan a fronte
maria ao norte da unidade debido ao estreitamento da franxa litoral nese sector; a continuacin, na zona de transicin entre os relevos do interior e a vertente
costeira, localzanse parcelas de cultivo que comparten o espazo con pequenos asentamentos, maioritariamente de nova faccin, e vas de comunicacin. Nas
suaves vertentes costeiras que entran en contacto co mar, prodcese un proceso de repoboacin do parcelario,por parte de formacins vexetais costeiras que se
estenden at o cantil rochoso ou zonas areosas da unidade. Na zona lindeira coa praia da Marosa, ao norte da unidade, localzase un equipamento deportivo
asentado sobre o complexo de dunas do areal.

AS UNIDADES LITOLXICAS

Toda a unidade entra no dominio hercnico, en concreto un granito de das micas de gran groso. Existe algn depsito cuaternario con sedimentos procedentes
da degradacin de granitos.

MORFOLOXA

A DIVERSIDADE CLIMTICA
Ambiente climtico Clido e Seco de temperatura media anual que supera os 14C e precipitacins en torno a 800mm e 1000mm durante todo o ano. O efecto
orogrfico dos Montes da Puda produce un lixeiro aumento das precipitacins medias acadando un mximo de 1200mm anuais, dando lugar variante Clida-
Subhmida do dominio climtico.
A rede de asentamentos caracterzase por unha escasa densidade edificatoria que alterna asentamentos tradicionais, periferia urbana de Burela e edificacins
exnovo. Os asentamentos tradicionais (Vila do Medio e Vilar) localzanse no interior da escasa plataforma costeira, moi prximos nova variante da estrada
N-642. O crecemento exnovo atpase nas inmediacins de Vilar ocupando parte do que foi a agra de cultivo dese asentamento, ou ben, arredor do eixo que
marca o antigo trazado da N-642 e a lia de FEVE. Existen algns dispersos de tipoloxa unifamiliar con cerramentos independentes, na zona de vertentes
costeiras, ocupando o antigo parcelario que est a ser repoboado por formacins vexetais propias da costa. Os procesos de crecemento perifricos
desenvlvense na estreita banda que vai desde o lmite sueste da unidade at o leito do arroio Pomeda.

OS SOLOS INFRAESTRUTURAS DE MOBILIDADE

Solos de tipo aluvial (fluvisois hpticos) en torno pequena cunca do Rego Pumeda e vertente posterior formada por cambisois dstricos caractersticos do
substrato grantico.
As principais infraestruturas de comunicacin presentan unha disposicin lonxitudinal costa e son: a lia do ferrocarril de FEVE que discorre xunto ao antigo
trazado da N-642 e a nova variante que permite a circunvalacin do ncleo urbano de Burela. As das primeiras infraestruturas discorren mis prximas ao mar,
distando do mesmo entre os 1000 metros no sector de Cabo Burela, e os escasos 100 no sector noroeste da unidade. A nova variante da N-642 discorre,
bordeando cara ao interior, o asentamento de Vilar, entre a cota de 75 e 100 metros de altitude, ao p dos escasos relevos do oeste da unidade. Bordeando o
litoral existe unha estrada coecida como estrada Marosa, por ser esta a que conduce desde o ncleo de Burela praia co mesmo nome, no norte da unidade.
Aprciase unha peculiar rede de camios que discorre polo parcelario de Vilar e entre o Cabo Burela e a Punta das Laxes.

AS AUGAS

O Rego Pumeda a nica arteria fluvial salientable na unidade, e verte as sas augas masa de Augas Costeiras 20168, na praia Relio.

PATRIMONIO HISTRICO

Esta unidade ten unha grande importancia arqueolxica pois no castro catalogado de Cabo Burela atopouse o mis coecido dos torques (colares rxidos) celtas
de ouro atopados en Galicia. Ademais esta unidade alberga outro tres depsitos arqueolxicos catalogados: O Castro, moi prximo ao anterior tamn no sector
de Cabo Burela, e os asentamentos arqueolxicos de Vilar e Vila do Medio. Estes dous asentamentos correspndense cos dous actuais ncleos de carcter
O PATRIMONIO NATURAL tradicional da unidade e neles reside todo o patrimonio de interese cultural. De carcter relixioso destacan a igrexa de Sta. Mara e Viacrucis en Vila do Medio; de
carcter civil, a antiga casa reitoral de Burela ou o Pazo de Vilar; e etnogrficos, como os hrreos, fontes ou pozos existentes en ambas as poboacins.
O dominio dos sectores cants d importancia ao hbitat cants atlnticos (1230). unha unidade moi modificada, sen hbitats continentais a destacar ags
algn pequeno bosquete de ribeira (91E0) e mnimas masas de recolonizacin.
 O CARCTER E A ORGANIZACIN ACTUAL

Poderase dicir que a unidade presenta, anda hoxe en da, moitas caractersticas propias do modelo tradicional, xa que nos seus lmites anda viven dous
asentamentos rurais claramente identificables rodeados do parcelario destinado ao cultivo e cunha rede de camios ben conservada que relaciona todos os
seus elementos. Con todo, evidente que a actividade agraria est a ser progresivamente abandonada, como o demostra a repoboacin pola vexetacin do
parcelario mis prximo ao mar, e con iso prodcese a deterioracin dun dos piares nos que se apoia o modelo orixinario. Doutra banda, a influencia de Burela,
anda que non notoria, permite intur o feito de que esta unidade se perciba como unha importante reserva de solo para o ncleo vecio que empeza a
esgotar os seus espazos libres.

DINMICA DA PAISAXE

O soporte biofsico experimentou unha evidente transformacin: o abandono da actividade agraria de maneira xeneralizada e mis concretamente, no espazo
prximo costa, onde se estn dando lugar procesos de repoboacin natural e un aumento da densidade forestal de toda a unidade e da zona de monte en
particular. En canto rede de infraestruturas, destaca a apertura do novo trazado da N-642 e a transformacin do camio Marosa nunha estrada asfaltada
consolidada que discorre pegada costa. Os procesos edificatorios recentes fan a sa aparicin nun territorio onde s exista a edificacin asociada aos dous
asentamentos tradicionais de Vilar e Vila do Medio.

RISCOS E IMPACTOS

A completar durante a elaboracin dos catlogos e directrices da paisaxe litoral.

3. AVALIACIN
VALORACIN DA PAISAXE

Posto que o grao de transformacin que presenta o territorio neste sector pouco patente a valoracin ambiental do conxunto da unidade resulta favorable. Hai
que ter en conta o elevado interese arqueolxico e patrimonial do conxunto, a existencia de dous asentamentos tradicionais que conservan anda a sa
estrutura orixinal, a presenza de praias, a ausencia de edificacins sobre o espazo costeiro, e o cambio da morfoloxa como consecuencia dunha litoloxa
diferente respecto ao sector oriental da Maria. As suaves elevacins do interior da unidade poderan constiturse como puntos de observacin do seu
conxunto: Pena Rama, ao noroeste, con algo de 150 metros e o Monte da Puda ao oeste, con algo de 225 metros de altura. Ademais, debido escasa
pendente que presenta o conxunto da unidade tamn posible a observacin desde a lia de costa mediante o percorrido a p do Cabo Burela e a Punta das
Laxes.
4. PLANIFICACIN
OBXECTIVOS DE CALIDADE PAISAXSTICA

A completar durante a elaboracin dos catlogos e directrices da paisaxe litoral.

ACCINS

A completar durante a elaboracin dos catlogos e directrices da paisaxe litoral.

MBITOS DE RECUALIFICACIN

Nesta unidade non se contemplan posibles mbitos de recualificacin.