Dng ton tm hai s khi bit tng v t l dng m cc em hc sinh lp 4 c hc, v vng 11

violympic va qua cng xut hin nhiu dng bi ny. Vy hm nay nguyentrangmath xin gii thiu vi
cc em cc bi ton c bn v cc bc gii bi ton tm hai s khi bit tng v t. Chc cc em hc tt!

Bi ton c bn: Cho bit: tng v t s ca 2 s.

Yu cu: tm hai s.
1. Cch gii chung
Bc 1: Tm tng, t (Nu bi ton n tng hoc t)
Bc 2: V s theo d kin bi ra.
Bc 3: Tm tng s phn bng nhau
Bc 4: Tm s b v s ln (C th tm s ln trc hoc tm sau v ngc li)
S b = (Tng : s phn bng nhau) x s phn ca s b (Hoc Tng - s ln)
S ln = (Tng : s phn bng nhau) x s phn ca s ln (Hoc tng - s b)
Bc 5: Kt lun p s
Bc 6: Th li (Nu cn)
2. Trng hp c bit
bi nhiu bi ton li khng cho d kin y v tng v t s m c th cho d kin nh sau:
- Thiu (n) tng (Cho bit t s, khng cho bit tng s)
- Thiu (n) t (Cho bit tng s, khng cho bit t s)
- Cho d kin thm, bt s, to tng (t) mi tm s ban u.

3. Bi tp minh ha

Bi tp Violympic Vng 11
Bi tp 1. Tng ca hai s bng s ln nht ca s c hai ch s. T s ca hai s l 2/7. Tm hai s
.
Nhn xt
- Bi ton dng tm hai s khi bit tng v t s ca hai s
- D kin bi thuc dng n tng suy ra trc khi gii bi theo cc bc c bn phi tin hnh lp lun
tm tng
Hng dn
Bc 1. a v dng c bn
-S ln nht ca s c hai ch s l 99. Vy tng hai s l 99

Bc 2. V s

S th nht: |-----|-----| 99
S th hai: |-----|-----|-----|-----|-----|-----|-----|
Bc 3. S phn bng nhau l: 2 + 7 = 9
Bc 4. S b l: (99 : 9) x 2 = 22
S ln l: 99 : 9 x 7 = 77
Bc 5. p s: 22; 77
Bi tp 2. Mt hnh ch nht c chu vi l 400m, chiu rng bng 2/3 chiu di. Tm din tch hnh ch
nht .
Nhn xt
- Bi ton dng tm hai s khi bit tng v t s ca hai s. Chiu di l s ln, chiu rng l s b, tng l
na chu vi.
- D kin bi thuc dng n tng nn trc khi gii bi theo cc bc c bn phi tin hnh lp lun
tm tng
Hng dn
Bc 1. a v dng c bn
Na chu vi hnh ch nht l: 400 : 2 = 200 (m)
Bc 2. V s

S th nht: |-----|-----| 200m

S th hai: |-----|-----|-----|
Bc 3. S phn bng nhau l: 2 + 3 = 5 (phn)
Bc 4. Chiu rng hnh ch nht l: 200 : 5 x 2 = 80 (m)
Chiu di hnh ch nht l: 200 80 = 120(m)
Hoc: Chiu di hnh ch nht l: 200 : 5 x 3 = 120 (m)
Din tch hnh ch nht l: 120 x 80 = 9600 (m2)
Bc 5: p s: 9600m2
Bi tp 3. Mt khc g di 48m c ct thnh hai khc nh, khc th hai di gp 5 ln khc th nht.
Hi mi khc di bao nhiu mt?
Hng dn
Theo bi ta c s :

48mS th nht: |-----|

S th hai: |-----|-----|-----|-----|-----|
S phn bng nhau l: 1 + 5 = 6 (phn)
Khc th nht di l: 48 : 6 x 1 = 8(m)
Khc th hai di l: 8 x 5 = 40(m)
p s: 8m; 40m
Bi tp 4. Tng ca hai s l 42. Tm hai s , bit rng nu s ln gim 6 ln th c s b.
Hng dn
S ln gim i 6 ln s b suy ra s ln gp 6 ln s b
Ta c s

S b: |-----|
S ln: |-----|-----|-----|-----|-----|-----| 42
S phn bng nhau l: 1 + 6 = 7 (phn)
S b: 42 : 7 x 1 = 6
S ln: 6 x 6 = 36
p s: 6, 36
Bi tp 5: Tng ca hai s l 105. T s ca hai s l 2/5. Tm hai s ?
Hng dn

Theo bi ta c s :
S b: |-----|-----| 105
S ln: |-----|-----|-----|-----|-----|
Tng s phn bng nhau l: 2 + 5 = 7 (phn)
S b l: 105 : 7 x 2 = 30
S ln l: 105 30 = 75
p s : 30, 75
Bi tp 6: Minh v Mai c 55 quyn v. S v ca Minh bng 2/3 s v ca Mai. Hi mi bn c bao
nhiu quyn v
Hng dn
Theo bi ta c s

S v ca Minh: |-----|-----| 55 quyn

S v ca Mai: |-----|-----|-----|
Tng s phn bng nhau l: 2 + 3 = 5 (phn)
S v ca Minh l: 55 : 5 x 2 = 22 (quyn v)
S v ca Mai l : 55 : 5 x 3 = 33 (quyn v)
 p s : Minh: 22 quyn v, Mai : 33 quyn v
Bi tp 7: Tng ca hai s l 315. T ca hai s l 2/7. Tm hai s .
Hng dn

S on thng
S ln: |-----|-----| 315
S b: |-----|-----|-----|-----|-----|-----|-----|
Tng s phn bng nhau l: 2 + 7 = 9 (phn)
S b l: 315 : 9 x 2 = 70
S ln l: 315 70 = 245
p s : S b: 70; S ln: 245
Bi tp 8: Hai kho cha 125 tn thc. S thc kho th nht bng 3/2 s thc kho th 2. Hi mi kho
cha bao nhiu tn thc?
Gii

S on thng:
Kho th nht: |-----|-----|-----| 125 tn
Kho th hai: |-----|-----|
Tng s phn bng nhau l: 3 + 2 = 5 (phn)
S tn thc kho th nht c l: 125 : 5 x 3 = 75 (tn)
S tn thc kho th hai c l: 125 : 5 x 2 = 50 (tn)
p s: Kho th nht : 75 (tn)

Kho th hai : 50 (tn)

CCH GII HIU - T V MT S BI TP TRONG VIOLYMPIC TON LP
4 C HD
[Ton lp 4] - Trong chng trnh lp 4 cc em c lm quen vi dng ton Tm hai s khi bit hiu
v t. Sau y nguyentrangmath.com xin gii thiu vi cc em cch gii v hng dn gii mt s bi
v d cc em tham kho. Chc cc em hc tt!

1. Cch gii chung:

Cc bc gii:
- Bc 1: Tm hiu hai s (nu n hiu)
- Bc 2: Tm t s (nu n t)
- Bc 3: V s
- Bc 4: Tm hiu s phn bng nhau
- Bc 5: S b = Hiu : Hiu s phn x s phn ca s b
- Bc 6: S ln bng = S b + Hiu
2. Trng hp c bit
bi nhiu bi ton khng cho d kin y v hiu v t s m c th cho d kin nh sau:
- Thiu hiu (cho bit t s, khng c bit hiu s)
- Thiu t (cho bit hiu s, khng cho bit t s)
- Cho d kin thm, bt s, to hiu (t) mi tm s ban u
Vi nhng bi ton cho d kin nh vy, cn tin hnh thm mt bc chuyn v bi ton c bn

B - BI TP T LUYN

1. Nh Lan c 2 anh em. Lan km anh trai ca c y 5 tui. Tui ca b Lan gp 5 ln tui anh Lan v
hn tui Lan 45 tui. Hi tui Lan hin nay?
Hng dn

2. Hnh ch nht c chiu di bng 3/2 chiu rng. Nu tng chiu rng 20m th hnh ch nht tr
thnh hnh vung. Tnh din tch ca hnh ch nht ?
Hng dn
Chiu di hn chiu rng 20m
Ta c s :
Chiu rng: |-------|-------|

Chiu di: |-------|-------|-------|

Hiu s phn bng nhau l: 3 2 = 1 (phn)
Chiu rng ca hnh ch nht l: 20 : 1 x 2 = 40 (m)
 Chiu di ca hnh ch nht l: 40 + 20 = 60 (m)
Din tch ca hnh ch nht l: 40 x 60 = 2400 (m2)
3. C hai thng du, thng th nht ng t thng th hai 24 lt du. 5 ln thng th nht bng 3 ln
thng th hai. Hi mi thng ng bao nhiu lt du?
Hng dn
Hiu hai thng l: 24 lt
Thng th nht x 5 = thng th hai x 3
Thng th nht = thng th hai x 3 : 5
Hay thng th nht = 3/5 thng th hai
V s :
Thng 1: |-------|-------|-------|
Thng 2: |-------|-------|-------|-------|-------|
Hiu s phn bng nhau l: 5 3 = 2 (phn)
Thng th nht ng s lt du l: 24 : 2 x 3 = 36 (lt)
Thng th hai ng s lt du l: 36 + 24 = 60 (lt)
4. Hin nay, An 8 tui v ch Mai 28 tui. Sau bao nhiu nm na th 1/3 tui An bng 1/7 tui ch Mai
?
Hng dn
Bc 1: Tm hiu
Ch Mai hn An s tui l: 28 8 = 20 (tui)
Bc 2: Tm t s:
1/3 tui An bng 1/7 tui ch Mai th tui An bng 3/7 tui ca ch Mai
(Ghi nh: C cng t s th mu s l s phn; nu gp bi khng cng t s th quy ng v cng t
s. Cn nu l tch nh bi 3 th s phn ngc li)
Gii thch hc sinh hiu th c th p dng cch sau:
Tui An : 3 = Tui ch Mai : 7 suy ra Tui An = Tui ch Mai : 7 x 3 = 3/7 tui ch Mai)
Bc 3: V s :
An: |-------|-------|-------|
Mai: |-------|-------|-------|-------|-------|-------|-------|
Bc 4: Tm hiu s phn bng nhau.
Hiu s phn bng nhau l: 7 3 = 4 (phn)
Bc 5: Tm hai s
S b = hiu : hiu s phn bng nhau x s phn ca s b
Tui An khi l: 20 : 4 x 3 = 15 (tui)
S nm 1/3 tui An bng 1/7 tui Mai l: 15 8 = 7 (nm)
5. Mt lp hc c s hc sinh n gp i s hc sinh nam. Nu chuyn i 3 hc sinh n th s hc sinh
n hn s hc sinh nam l 7 em. Lp hc c s hc sinh l : hc sinh.
Hng dn
S hs n hn s hs nam ban u l: 7 + 3 = 10 (bn)
Ta c s :
Hs n: |-------|-------|
Hs nam: |-------|
Hiu s phn bng nhau l: 2 1 = 1 (phn)
S hs n lp l: 10 : 1 x 2 = 20 (bn)
 S hs nam l: 20 : 2 = 10 (bn)
Tng s hs lp l: 20 + 10 = 30 (bn)
6. Nm nay tui m gp gp 4 ln tui con. Hai nm trc tui m hn tui con l 27 tui. Tui m hin
nay l : tui; tui con hin nay l : tui.
Hng dn
V s :
Tui con: |----------|
Tui m: |----------|----------|----------|----------|
M hn con 27 tui
Hiu s phn bng nhau l: 4 1 = 3 (phn)
Tui con hn l: 27 : 3 x 1 = 9 (tui)
Tui m hn l: 9 x 4 = 36 (tui)
7. Nm nay con km m 24 tui v tui con bng 1/4 tui m. Tui con nm nay l : tui.
Hng dn
V s :
Tui con: |----------|
Tui m: |----------|----------|----------|----------|
Hiu s phn bng nhau l: 4 1 = 3 (tui)
Tui con hin nay l: 24 : 3 x 1 = 8 (tui)

8. Mt tri nui g c s g mi hn s g trng l 345 con. Sau khi mua thm 25 con g trng th s g
trng bng 3/7 s g mi. Tng s g lc u l:... con.
Hng dn
Sau khi mua thm 25 con g trng th g mi nhiu hn g trng s con l:
345 25 = 320 (con)
Ta c s :
G trng: |-------|-------|-------|
G mi: |-------|-------|-------|-------|-------|-------|-------|
Hiu s phn bng nhau l: 7 3 = 4 (phn)
S g trng ban u l: 320 : 4 x 3 25 = 215 (con)
S g mi ban u l: 215 + 345 = 560 (con)
Tng s g ban u l: 215 + 560 = 775 (con)

14. T 1 trng nhiu hn t 2 l 22 cy. Nu t 1 trng thm 2 cy v t 2 bt i 3 cy th t s cy trng

c ca 2 t l 7/4.T 1 trng c : .cy; T 2 trng c :.cy

Hng dn
Hiu mi s cy trng c ca hai t l: 22 + 2 + 3 = 27 (cy)
Ta c s s cy trng c ca hai t lc sau l:
T 2: |-------|-------|-------|-------|
T 1: |-------|-------|-------|-------|-------|-------|-------|
Hiu s phn bng nhau l: 7 4 = 3 (phn)
S cy t 1 lc sau l: 27 : 3 x 7 = 63 (cy)
S cy t 1 thc t trng c l: 63 2 = 61 (cy)
 S cy t 2 thc t trng c l: 61 22 = 39 (cy)

9. S th nht hn s th hai l 51. Nu thm 18 n v vo s th nht th s th nht gp 4 ln th hai.

S th nht l :.. ; s th hai l : ..
Hng dn
Nu thm 18 n v vo s th nht th s th nht hn s th hai s n v l: 51 + 18 = 69
Coi s th nht l 4 phn s th hai l 1 phn
Hiu s phn bng nhau l: 4 1 = 3 (phn)
S th hai l: 69 : 3 x 1 = 23
S th nht l: 23 + 51 = 74

10. Hiu ca hai s l 54, thng ca hai s l 7. Tng ca hai s l : ..

Hng dn
Thng hai s l 7 suy ra s b =1/7 s ln
V s :
s b: |-------|
s ln: |-------|-------|-------|-------|-------|-------|-------|
Hiu s phn bng nhau l: 7 1 = 6 (phn)
S b l: 54 : 6 x 1 = 9
S ln l: 54 + 9 = 63
Tng ca hai s l: 63 + 9 = 72

11. C 2 hp ko, bit 1/5 s ko trong hp th nht bng 1/3 s ko trong hp th hai. Bit hp th nht
hn hp th hai 46 ci . C hai hp c . Ci ko.
Hng dn

V s :
Hp th 1: |--------|--------|--------|--------|--------|
Hp th 2: |--------|--------|--------|
Hiu s phn bng nhau l: 5 3 = 2 (phn)
Tng s phn bng nhau l: 5 + 3 = 8 (phn)
C hai hp c s ko l: 46 : 2 x 8 = 184 (ci)