1.Na czym polega polityka
Na czym polega ekspansywna i
pienina i jakie s jej cele?
Polityka pienina (monetarna)
polega na uyciu poday pienidza
jako instrumentu realizacji oglnych
celw polityki gospodarczej.
Instytucj publiczn za
porednictwem ktrej pastwo
prowadzi polityk pienin, jest
bank centralny.
Gwnym celem nadrzdnym jest
rozwj gospodarczy, jego podcele to:
*walka z bezrobociem, *walka z
inflacj(utrzymanie cen na staym
poziomie), *zapewnienie rwnowagi
makroekonomii
2.Na czym polega aktywna
polityka pienina?
Aktywna polityka pienina-
proponuj j tzw. Keynesici.
Proponuj dziaania na rzecz
zwikszenia zasobw pienidza, co
przyczynia si do obnienia stopy
procentowej i do oywienia w
gospodarce. Keynesici uwaaj, e
zmiany poday wpywaj na poziom
cen, wielkoci realne. Uwaaj oni,
e polityka pienina nie moe by obnienia poday pienidza, spadku
podporzdkowana wycznie
stabilizacji cen.
3.Na czym polega pasywna
polityka pienina?
( Monetaryci). Bezporednim celem
pasywnej PP jest zapewnienie iloci
pienidza w systemie gospodarczym
w wielkoci niezbdnej do
prawidowego speniania przez
pienidz funkcji. Stae tempo
wzrostu poday pienidza
skorelowanego z wzrostem
gospodarczym. Opiera si na
zasadach ilociowej teorii pienidza i
teorii opartej na rwnaniu Fischera.
Gdy poda pienidza ronie szybciej
od wzrostu gospodarczego mamy do
czynienia za wzrostem cen (inflacj).
Wedug zwolennikw pasywnej PP
mechanizm rynkowy w dugim
okresie czasu ma skonno do
samoregulacji.
4.Jakie s instrumenty polityki
pieninej?
1.Instrumenty oddziaujce na
pynno bankow
-stopy procentowe BC
-operacje otwartego rynku
-rezerwy obowizkowe
2.Instrumenty typu
administracyjnego
-racjonowanie kredytu
-selektywna polityka kredytowa
3.Inne (wpywajce na
bezpieczestwo i stabilno systemu
finansowego)
-regulacja-deregulacja
-nieformalne metody oddziaywania
5.
polityki pieninej jest utrzymywanie
restrykcyjna polityka pienina?
Ekspansywna - jej celem jest
zwikszenie poday pienidza.
Realizowana jest przez obnienie
stp procentowych, zakup papierw
wartociowych na otwartym rynku,
obnienie wskanika rezerw
obowizkowych. Prowadzi to do
potanienia kredytu i zwikszenia
akcji kredytowych przez banki
komercyjne i wzrostu poday
pienidza. Kiedy atwiej jest
zacign kredyt na potrzeby
produkcyjne lub konsumpcyjne,
ludzie wydaj wicej pienidzy i
popyt wzrasta, co moe prowadzi do
wzrostu produkcji i spadku
bezrobocia. Ekspansywnej polityce
monetarnej towarzyszy moe wzrost
cen.
Restrykcyjna - realizowana jest
poprzez podwyk stp
procentowych, podwyszenie
wskanika rezerw obowizkowych,
sprzeda lub emisj papierw
wartociowych. Prowadzi to do
ksztatowania takiego poziomu stp
popytu oraz wzrostu bezrobocia, a
take zahamowania inflacji.
6.Jakie s zasady skutecznej
polityki pieninej?
Na skuteczno polityki pieninej
wpywaj czynniki
mikroekonomiczne. Jednym z takich
czynnikw jest elastyczno pac.
Obnia ona koszty dostosowania
zatrudnienia i cen do szokw oraz
zwiksza skuteczno oddziaywania
polityki pieninej na realny PKB
i inflacj.
Jak obliczamy wskanik
bezrobocia, wskanik aktywnoci
zawodowej, wskanik
zatrudnienia?
Wskanik bezrobocia- iloraz
bezrobotnych przez aktywnych
zawodowo w danej kategorii
ludnoci.
Wspkanik aktywnoci
zawodowej- liczba aktywnych
zawodowo do liczby ludnoci
powyej 15 lat
Wskanik zatrudnienia oznacza
udzia pracujcych w oglnej liczbie
ludnoci w wieku 15 lat i wicej.
7.Jak wyglda polityka pienina
w Polsce ?
Narodowy Bank Polski realizuje
zaoenia polityki pieninej
stanowione przez Rad Polityki
Pieninej. Podstawowym zadaniem
stabilnego poziomu cen.
Od 1998 r. NBP stosuje strategi
bezporedniego celu inflacyjnego.
Od pocztku 2004 r. cigy cel
inflacyjny wynosi 2,5 proc. z
moliwoci odchylenia do 1 punktu
procentowego w gr lub w d.
Oznacza to, e roczny wskanik CPI
powinien w kadym miesicu
znajdowa si jak najbliej 2,5 proc.
NBP wpywa na poziom inflacji
przede wszystkim poprzez okrelanie
wysokoci oficjalnych stp
procentowych, ktre wyznaczaj
rentownoci instrumentw polityki
pieninej. W celu ksztatowania
krtkoterminowych stp
procentowych na rynku pieninym
NBP wykorzystuje nowoczesne
instrumenty polityki pieninej, w
tym:
- operacje otwartego rynku
-operacje depozytowo-kredytowe
-rezerw obowizkow
Operujc wymienionymi
instrumentami, NBP dy do
procentowych w gospodarce, ktry
maksymalizuje prawdopodobiestwo
osignicia celu inflacyjnego.
8.Co to jest polityka budetowa?
-Oddziaywanie na sektor finansw
publicznych (sektor rzdowy,
samorzdowy i sektor ubezpiecze
spoecznych) zmierzajce do
osignicia rnych celw
spoeczno-gospodarczych.
-Jest gwnym elementem polityki
makroekonomicznej pastwa.
-Umoliwia pastwu penienie jego
funkcji systemowo-ustrojowych,
spoecznych i gospodarczych.
9.Co to jest budet, podatek, jakie
s rodzaje dochodw i wydatkw
budetowych?
Budet
-Zesp rachunkw
przedstawiajcych na okres jednego
roku kalendarzowego wszelkie stae
wpywy i obcienia pastwa, a take
wskazuje rda pokrycia niedoboru
lub kierunki rozdysponowania
nadwyki.
-Budet stanowi instytucjonaln
form gromadzenia funduszy, ktre
s podstaw penienia przez pastwo
tradycyjnych funkcji publicznych
(administracja, obrona narodowa,
bezpieczestwo wewntrzne, wymiar
sprawiedliwoci), funkcji socjalnych
(ochrona zdrowia, owiata,
dziaalno socjalno-kulturowa) oraz
gospodarczych.
Podatek -Redystrybucyjna- funkcja ta polega Bezrobocie- jest zjawiskiem
-Nieodpatne, przymusowe, na wiadomym oddziaywaniu przez spoecznym polegajcym na tym, e
bezzwrotne, pienine wiadczenie o pastwo na ostateczny podzia cz ludzi zdolnych do pracy i
charakterze oglnym, ktre jest dochodw indywidualnych czyli na deklarujcych ch jej podjcia nie
nakadane jednostronnie przez korygowaniu podziau dochodw, znajduje faktycznego zatrudnienia z
zwizek publiczno-prawny, ktrym jaki ustala si pierwotnie w wyniku rnych powodw
jest przede wszystkim pastwo. procesw rynkowych. Funkcja
redystrybucyjna przebiega w 3 Bezrobotny- osoba zdolna do pracy,
Dochody budetowe paszczyznach. poszukujca jej i zarejestrowana w
-Krajowe(ktrych rdem jest -Stabilizacyjna- polega na Powiatowym Urzdzie Pracy. Osoba
wytworzony produkt krajowy wykorzystywaniu dochodw i niezatrudniona, nie prowadzc
podatki i zagraniczne- majce z wydatkw budetowych do dziaalnoci gospodarczej i nie
reguy charakter poyczek) osignicia makroekonomicznych
wykonujc innej pracy zarobkowej,
-Biece (osigane w toku biecej celw gospodarczych.
zdolna i gotowa do podjcia
dziaalnoci jednostek 11.Na czym polega pasywna
zatrudnienia
gospodarczych) i majtkowe polityka budetowa? Jakie s jej
(dochody ze sprzeday i dzierawy wady i zalety? Aktywny zawodowo- definiowani s
skadnikw majtkowych, odsetki od Pasywna polityka budetowa jest przez GUS jako osoby pracujce,
poyczek, lokat) oparta na zaoeniu, e okrelone osoby poszukujce pracy, bezrobotni,
-Podatkowe i niepodatkowe elementy dochodw i wydatkw niepenosprawni (z moliwoci
(dochody z wasnoci publicznej, budetowych cechuje tendencja do zatrudnienia w niektrych
dywidendy) automatycznego reagowania na zawodach).
Bierni zawodowo- osoby ktre nie
Wydatki budetowe zmiany sytuacji gospodarczej w celu
musz lub nie chc pracowa oraz
-Biece (konsumpcyjne) i wyzwalania kompensujcych,
ktrzy przeszli na emerytur lub
inwestycyjne (majtkowe) impulsw wobec waha
czasowo porzucili prac np. aby
-Finalne (na zakup towarw i usug) i koniunktury (automatyczne
wychowywa dzieci lub podnie
redystrybucyjne (transferowe- stabilizatory koniunktury: gdy
kwalifikacje.
emerytury, renty, zasiki, subsydia) spadaj dochody ludnoci, ronie
-Zwizane z klasycznymi zadaniami bezrobocie, wpywy podatkowe
Pracujcy- osoby w wieku 15 lat i
pastwa, socjalne, na obsug dugu malej jeszcze szybciej. Dochd
wicej, ktre w okresie badanego
publicznego i zwizane z pozostajcy do dyspozycji
tygodnia wykonyway przez co
oddziaywaniem na gospodark. stanowicy podstaw wydatkw
najmniej 1 godzin prac
zmniejsza si wolniej ni dochody -
przynoszc zarobek lub dochd. Za
10.Scharakteryzuj funkcje polityki spadek popytu globalnego jest
pracujc uwaa si w tej definicji
budetowej. mniejszy ni pierwotny spadek
osob wykonujc jakkolwiek prac
-Alokacyjna- polega na dochodw).
zarwno dorywcz, jak i na czarno,
ksztatowaniu podziau czynnikw
przynoszc dochd i zarobek bez
wytwrczych midzy sektor 12. Aktywna polityka budetowa
gdy rzd stosuje rodki w celu wzgldu na formalny status
prywatny i publiczny oraz na ich
przeciwdziaania cyklicznym zatrudnienia.
dalszej alokacji wewntrz tych
fluktuacjom (wahaniom) oraz w celu
sektorw. W sektorze publicznym stabilizacji cen czy ograniczenia Zatrudniony- osoba zatrudniona na
alokacja nastpuje poprzez bezrobocia. podstawie stosunku pracy lub
bezporednie okrelenie wielkoci Wady : stosunku subowego na czas
rodkw przeznaczonych na - wyduony proces legislacyjny. okrelony lub nieokrelony, w
konkretne zadanie. W sektorze - moliwo wystpowania inflacji penym i niepenym wymiarze czasu
prywatnym oddziaywanie na proces - wprowadzanie zmian w systemach pracy
alokacji polega na tworzeniu systemu podatkowych.
zacht lub ogranicze. Mechanizm Zalety: - korygowanie warunkw Rodzaje bezrobocia:
rynkowy na og zapewnia prowadzenia dziaalnoci
efektywn ekonomicznie alokacj gospodarczej poprzez celowe i Bezrobocie frykcyjne- polega na
zasobw, jednak czasami jest dobrze przemylane dziaania. rwnolegym wystpowaniu
niewystarczajcy i std potrzeba tej bezrobocia i wolnych miejsc pracy ,
funkcji. Czasami mimo Polityka regulowania rynku pracy powstaje w wyniku terytorialnego
pozostawienia do dyspozycji (polityka zatrudnienia)- czynne lub zawodowego niedopasowania
podmiotw prywatnych wikszej oddziaywania wadz pastwowych poday siy roboczej do popytu.
czci rodkw kosztem mniejszych na rynek pracy pod ktem potrzeb Wie si ono z ruchliwoci
inwestycji publicznych(np. w gospodarki kraju, oraz godzenia pracownikw- zmiana miejsca pracy,
infrastruktur) efektywno interesw pracodawcw i przechodzenie na emerytur,
wykorzystania tych pozostawionych robotnikw. wchodzenie na rynek pracy nowych
rodkw jest mniejsza. Co to jest: bezrobocie, bezrobotny, osb.
aktywny zawodowo, bierny
zawodowo, pracujcy,
zatrudniony?
Bezrobocie strukturalne jest Jakie s zaoenia klasycznego Instrumenty polityki regulowania
rezultatem niedostosowania liczby modelu rynku pracy i jakie pyn z rynku pracy:
osb poszukujcych prac i wolnych niego wnioski dla polityki
gospodarczej? /Czysto teoretyczny wpywajce na wzrost popytu na
miejsc pracy. Bezrobocie to
model, jego zaoenia s nierealne/ prac- zwizane ze strategi
towarzyszy rozwojowi spoeczno-
aktywn, tworzenie nowych miejsc
ekonomicznemu zwaszcza za
Zaoenia: pace s elastyczne, pracy, udogodnienia w postaci ulg
wprowadzaniu innowacji techniczno mechanizm rynkowy zapewnia pene podatkowych, szeroko rozumiane
organizacyjnych, ktre oszczdzaj zatrudnienie, bezrobocie jest tylko popieranie przedsibiorczoci
prace ludzk lub zmian dobrowolne lub frykcyjne, istnieje wpywajce na ograniczanie
konkurencyjnoci gazi przemysu. doskonaa informacja, sia robocza poday siy roboczej- wysyanie na
jest w peni mobilna w sensie wczeniejsz emerytur, wyduenie
Bezrobocie klasyczne (pacowe)- terytorialnym i zawodowym, okresu ksztacenia w szkoach,
oznacza rodzaj bezrobocia oferowana praca na rynku pracy ma zachcanie do korzystania z urlopw
pojawiajcy si wtedy, kiedy paca charakter homogeniczny wychowawczych, wyduenie suby
(jednorodny), kady pracownik na wojskowej, praca na zmiany,
jest utrzymywana powyej poziomu,
rynku pracy jest tak samo wydajny, przymusowe urlopy, zmniejszanie
przy ktrym krzywe poday pracy i
istnieje pena konkurencja na rynku obowizkowej liczby godzin pracy
popytu na prac si przecinaj. Moe
pracy i nie ma barier wejcia na (aby poda bya jak najmniejsza),
by spowodowane m.in. zbyt
rynek. porozumienia midzynarodowe o
wysokim poziomem pac transferze siy roboczej- okazja do
minimalnych, przepacaniem Wnioski: Pastwo powinno jedynie ograniczenia poday siy roboczej
pracownikw. eliminowa zakcenia na rynku
pracy(np. zwikszy dostp do Aktywna i pasywna strategia walki
Bezrobocie nieefektywnego popytu informacji, reformowa system z bezrobociem.
ktrego przyczyn jest edukacji, zmniejszy zasiki itp.
pasywna- zwizana z du
niedostateczny popyt na pewne dobra
Jakie s zaoenia keynesowskiego aktywnoci; opnianie procesu
. Okrela je rnica midzy liczb
modelu rynku pracy i jakie pyn z likwidacji miejsca pracy,
osb poszukujcych pracy a liczb
niego wnioski dla polityki maksymalne zatrudnienie na
wolnych miejsc pracy. gospodarczej?(popytowy model istniejcych stanowiskach pracy(np.
zatrudnienia) zatrudniona jest ta sama liczba osb
Bezrobocie ukryte utosamiane z ale na etatu), wypata zasikw dla
przerostami zatrudnienia Zaoenia: bezrobocie ma charaktery bezrobotnych-agodzenie skutkw
wynikajcymi z nadmiernego i nie tyle dobrowolny, co charakter bezrobocia; kosztowna strategia
nieracjonalnego zatrudnienia. przymusowy, elastyczno pac jest majca cechy prospoeczne.
Przejawia si w nieuzasadnionym ograniczona(m.in. wynika to z
dugoterminowych umw o prac), o aktywna- bardziej prorynkowa;
ekonomicznie zatrudnianiu kobiet (i
globalnym zatrudnieniu decyduje gwnie tworzenie nowych miejsc
mczyzn), sztucznym skracaniu
globalny popyt, pracy w sektorze prywatnym i
czasu pracy, niewykorzystywaniu
publicznym, rnego rodzaju
czasu pracy, przeludnianiu Wnioski: konieczno prowadzenia preferencje, ulgi w systemie
administracji pastwowej, aktywnej polityki pastwa w sferze podatkowym dla pracujcych,
rozbudowywaniu si bezpieczestwa zatrudnienia (np. promowanie tymczasowe roboty publiczne,
ponad rozsdne rozmiary, inwestycji, obnianie stopy liberalizacja rynku pracy; kadzie
wyduenie okresu ksztacenia w procentowej, zwikszanie eksportu), nacisk na szkolenia, na
szkoach dla niepracujcych. eliminujc jednoczenie przekwalifikowywanie si
Bezrobocie ukryte obejmuje take samoregulacyjne moliwoci pracownikw, na odpowiedni system
zniechconych poszukiwaniem mechanizmu rynkowego. edukacji.
pracy.
Wspczenie to aktywna polityka
Pene zatrudnienie- to wtedy gdy rynku pracy dominuje.
kady czowiek zdolny do pracy i
Podstawowe wskaniki: poziom
chccy pracowa moe znale prac
bezrobocia, inflacji, wydatki i
w stosunkowo krtkim czasie i na
dochody budetowe, deficyt, dug
warunkach uregulowanych
publiczny.
przepisami prawa pracy. Za pene
zatrudnienie uwaa si sytuacj, gdy
dominuje stopa bezrobocia
wynoszca 4%-5%.
Poziom bezrobocia: jest to
wyraony w procentach stosunek
liczby osb bezrobotnych do liczby
osb aktywnych zawodowo (suma
osb pracujcych i poszukujcych
pracy). Nie oddaje dokadnie
rozmiarw bezrobocia, poniewa
istniej bowiem grupa ludzi, ktrzy
nie rejestruj si w urzdzie pracy i
szukaj zatrudnienia na wasn rk.
Duo jest rwnie osb, ktre
rejestruj si jako bezrobotne,
otrzymuj zasiek i wykonuj prac
na czarno.

Poziom inflacji: utrzymujcy si

przez duszy czas proces wzrostu
cen w gospodarce narodowej,
poczony z du utrat wartoci
pienidza.

Wydatki i dochody budetowe:

Wydatki budetowe: utrzymywanie

instytucji pastwowych ( sdy,
administracja, wojsko, policja),
utrzymywanie placwek owiaty i
zdrowia, inwestycje publiczne, spata
dugu publicznego krajowego i
zagranicznego, skadka na rzecz
organizacji narodowych np. Unii
Europejskiej, pomoc socjalna

Dochody budetowe: ca, opaty

celne i administracyjne, podatki,
dofinansowania z organizacji
narodowych np. Unii Europejskiej,
dochody z instytucji pastwowych,
dochody z prywatyzacji, wpaty z
zysku NBP, dywidendy z
przedsibiorstw pastwowych

Deficyt budetowy: ujemne saldo w

budecie instytucji sytuacja, w
ktrej wydatki w budecie danej
instytucji s wysze ni jej dochody
w danym okresie rozliczeniowym
(roku budetowym)

Dug publiczny: obejmuje czne

nominalne zaduenie podmiotw
sektora finansw publicznych,
ustalane z pominiciem wzajemnych
zobowiza pomidzy podmiotami
nalecymi do tego sektora
(skonsolidowane zaduenie brutto)