T*KNO

Genel olarak bakldnda elektronik mziin douu, bir ftrist ryann realizasyonudur.
Makine ve sanatn birbirlerine ikinliinin en net hali kendini 60l yllar sonu - 70li yllar
banda gerekleen bu devrimde bulmutur. Makinaya gei ile birlikte enstrman artk
nc bir kol olma vazifesini terkeder; enstrman gibi alann bilinaltndan akan i ritmini,
anlk hezeyan ve hatalarn ve buna benzer planlanmam elerin yerini alan elektronik
sesler, makinann zaferinin soundtrackini oluturur. Kraftwerk bilimsel bululara iirler
yazarken improvizasyon ve ilerleyici beste yapsnn yerine nceden belirlenmi sesleri ve
kaydedilmi ritmleri kullanmaktadr.

Elektronik mziin ftrizmle olan ilikisindeki epistemolojik kopu en net haliyle iki akmda
vcut bulur; bunlarn ilki her soundun mzikal e olabileceini, orijinalitenin ln, ve
her gerekliin balamndan kopartlabilip yeni anlamlara katlabileceini gsteren sample
bazl mzik (plunderphonics), ikincisi ise ftrizmin olumlayc geliim fikrini nesnesini fetiize
etmeye, primal bir duygu alna ve ritele evirerek ftrizmin anarist bir yenilgiye
uramasn salayan rave zerine gelien mzik teknodur.

Alm radikal grsel-iitsel deneyim olan ravein herhangi bir dini ayinle arasnda ok az fark
vardr; bedenden soyutlan, kendinden gei esastr; mzik sreklidir ve sonsuza giden bir
vektr andrr. Eer sesin dinleyiciyi belli bir vara srkleyecek bir aknt deil iinde
kaybolaca bir total-deneyim olmas isteniyorsa kullanlacak mzik minimal, hipnotik ve
tekrara dayal/repetitif olmaldr; teknoyu da, ayin davullarn da tanmlayan esas budur.

Tekno mzik, arklar deil setler halinde ilerler; ekip karlan tek bir ark olduka basit bir
yapya sahip olacaktr. Albmlerin yerini ise dj performanslar almtr. Jeff Mills, teknonun
kurucusu olsa da, mziinin dans mzii deil ftrist bir yarg olduunu sylediinde yapt
ey entelektel snobluktan baka hibir ey deildir. nk tekno tam olarak hiper-
teknolojik, postmodern, ileri kapitalist Avrupann dans mziidir. Srekli bas sesinin verdii
hissiyat bu mziin beden iin, bedene dair olduunu dorular. Basn sreklilii ve sonsuz
ykselii bedenin istemsiz hareketine davettir. Beden/beyin ikililiinin ortadan kalk,
soundun hem ierden hissedilerek hipnoz etkisi yaratmas hem de bu deneyimin karanlk bir
odada onlarca kiiyle birlikte komnal bir ekilde yaanmas gibi zellikler, teknoda ilkel bir
hissin kucaklan olduunu bize gstermektedir.

Souk, Avrupal, entelektel olarak nitelendirilen mziklerin ulvi isteklere evrilmesi

ilerlemeciliin knn keyifli bir yanstl gibidir. Throbbing Gristle endstriyel mzii
yarattktan hemen sonra, en ironik hallerinin ortasnda birden bir klte dnp aylarn
minik ev stdyolarnda insanlarda sma ve kusma gibi istemsiz bedensel tepkimelere sebep
verecek olan notalar aramaya kendilerini adamam myd? Bedensel mzik, mziin
kompozisyonel/sistematize alglannn yerine sonsuz, akp giden, yahut tamamen irrasyonel
bir algnn geii demektir. Teknonun zgnl ise bunu alabildiine teknolojik ve Avrupal
bir adan tekrar gerekletirmeye almasdr. Raverlar Bataille hakknda ne dnrlerdi
acaba?

Ritel sadece kendisi iin var olan saf eylem, beden/ruh ikiliinden vazgei an, limit
deneyimi yaayarak gereklie tekrar frlatl deil midir? Burada modern hayatn
hzllklarna ve snrlandrmalarna ayak uydurmak iin amann ayahuascasnn yerine
ecstacy geer. Hakim Beyin hayat stili anarizmi teorisinin bir yansmas olan Free Techno
hareketi de, mziin kltrnn uyuturucuyla i ielii de teknonun ritele ve devrime ne
denli istekli olduunu bize kantlar. Lakin tehlikeli sularda yzmekte olduu reddedilemezdir.

Almanyadaki eski bir gay BDSM kulb olup sonradan tekno tapnana evrilen sekin gece
kulb Berghainda alan mzik de, 90lar ngilteresinde yasad warehouse ravelerde
sleri glenyz figrleri ve neonlarla bezeli happy raverlarn ald acid techno/acid house
tnlar da gnmzde tekno lafnn yanl anlalmasyla pek ok kiinin aklna gelen EDM
mzikten ok uzaktr. Dj klt zerinden ilerleyen Amerikan 2000ler sonras rave gelenei
kiilik klt, kontrol al ve piyasac politikalarn devrimci/anarist sanat formlarn ve saf
eylemi nasl kirletebileceine apak bir kant oluturur. Gerek tekno minimlisttir; doku
yaratr, katmanlanr, srkler, titreyiler ve zplamalar sreklidir. Davullar bir davet nitelii
tar, artr; sreklilii vardr. Mziin rasyonel st beyin dnda alglann istemek
teknonun birincil karakteri gibidir.

Bu primallie karn EDM planldr; kreendolar/ykseliler ve drople halinde ilerler. Dzeni

size ne zaman hareket edeceinizi ve ne zaman duracanz syler. Balanglar ve sonlar ile
anarist dourgan sonsuzlua karn pazarlanabilir Amerikan dzenliliini yerletirir. Eric
Prydzn Opusunun drop olmayan bir versiyonunu bir EDM festivalinde altnda raverlar
aknlktan ne yapacan bilemez olmulard. Ynetilmeye gerekten bu kadar muhta
myz? lacmz belki de repetitif mzik eliinde rasyonalliimizi biraz olsun geride
brakmaktr.

- Kayra zdemir