UREDBA

O TEHNIKIM I DRUGIM ZAHTEVIMA ZA ELIK ZA

ARMIRANJE BETONA

("Sl. glasnik RS", br. 35/2015)

I UVODNE ODREDBE

Predmet

lan 1

Ovom uredbom blie se propisuju zahtevi koje u pogledu kvaliteta mora da ispuni elik za
armiranje betona (betonski elik, zavarena mrea, reetkasti nosa) koji se isporuuje na trite,
postupak ocenjivanja usaglaenosti, sadraj isprave o usaglaenosti, znak usaglaenosti i
oznaavanje usaglaenosti, zahtevi koje mora da ispuni telo za ocenjivanje usaglaenosti da bi
bilo imenovano za ocenjivanje usaglaenosti elika za armiranje betona i zatitna klauzula.

Primena

lan 2

Ova uredba se primenjuje na elik za armiranje betona koji se ugrauje u betonske konstrukcije,
i to u obliku:

1) ipki, valjane ice, vuene ice i proizvoda dobijenih odmotavanjem kotura;

2) tabli mainski zavarene mree fabrike izrade;

3) reetkastih nosaa.

Betonskim konstrukcijama u smislu ove uredbe smatraju se sve konstrukcije na koje se

primenjuju tehnika pravila utvrena propisom kojim se ureuju tehniki normativi za beton i
armirani beton.
Ova uredba se ne primenjuje na:

1) nezavarivi betonski elik;

2) pocinkovani betonski elik;

3) betonski elik premazan epoksidnom smolom;

4) betonski elik otporan na koroziju;

5) urebrenu traku.

Znaenje pojedinih izraza

lan 3

Pojedini izrazi korieni u ovoj uredbi imaju sledee znaenje:

1) akreditovano telo za ocenjivanje usaglaenosti je pravno lice ili deo pravnog lica, koje
poseduje sertifikat o akreditaciji, izdat od strane nacionalnog tela za akreditaciju, za obavljanje
poslova ocenjivanja usaglaenosti saglasno ovoj uredbi;

2) zavarena mrea je raspored uzdunih i poprenih ipki betonskog elika, valjane ice ili
vuene ice istog ili razliitog prenika i duine, koje su rasporeene uglavnom pod pravim
uglom jedna u odnosu na drugu i spojene elektrootpornim zavarivanjem;

3) isprava o usaglaenosti je dokument kojim se potvruje usaglaenost proizvoda sa

zahtevima ove uredbe;

4) klasa elika definisana je mehanikim i hemijskim osobinama;

5) proizvoa elika za armiranje je svako pravno lice koje proizvodi elik za armiranje,
zavarenu mreu ili reetkasti nosa ili pravno lice koje se predstavlja kao proizvoa predmetnih
proizvoda stavljanjem na proizvod svog poslovnog imena ili naziva, iga, neke druge
prepoznatljive oznake ili na drugi nain;
6) reetkasti nosa je trodimenzionalna iana konstrukcija od betonskog elika, valjane ice ili
vuene ice, a sastoji se od gornje ipke i dve donje ipke koje su meusobno spojene
dijagonalnim ipkama;

7) fabrika kontrola proizvodnje je dokumentovana stalna interna kontrola proizvodnje koju

obavlja proizvoa;

8) elik za armiranje betona je valjani, vueni, rebrasti ili urebreni ipkasti elik ili elik u
koturovima namenjenim za odmotavanje, koji se koristi za armiranje betonskih konstrukcija u
obliku ipki, za izradu zavarenih mrea i reetkastog nosaa;

9) ara je odreena koliina elika istog hemijskog sastava, koja je dobijena pri jednom
izlivanju elika iz konvertora ili elektropei.

II OZNAAVANJE

lan 4

Oznake koje se stavljaju na elik za armiranje betona, shodno obliku, naroito sadre:

1) ipka, kotur i proizvod dobijen odmotavanjem kotura:

(1) opis oblika proizvoda (tj. ipka, kotur, proizvod dobijen odmotavanjem kotura);

(2) broj standarda;

(3) nazivne mere proizvoda;

(4) tehniku klasu elika;

(5) naziv drave proizvoaa;

(6) naziv i sedite proizvoaa ili njegovog zastupnika, odnosno uvoznika, ako
proizvoa ili njegov zastupnik nisu registrovani na teritoriji Republike Srbije, kao i
naziv i sedite distributera;
 (7) naziv drave izvoza;

(8) srpski znak usaglaenosti.

2) zavarena mrea:

(1) oznaku oblika proizvoda;

(2) broj standarda;

(3) nazivne mere proizvoda (mere ica, mere table, razmak ica, prepust);

(4) tehniku klasu i/ili tehnike klase elika;

(5) naziv drave proizvoaa;

(6) naziv i sedite proizvoaa ili njegovog zastupnika, odnosno uvoznika ako
proizvoa ili njegov zastupnik nisu registrovani na teritoriji Republike Srbije, kao i
naziv i sedite distributera;

(7) naziv drave izvoza;

(8) srpski znak usaglaenosti.

3) reetkasti nosa:

(1) oznaku oblika proizvoda i/ili naziv proizvoda (reetkasti nosa);

(2) broj standarda;

(3) projektovanu visinu reetkastog nosaa;

(4) nazivne mere gornje ipke, dijagonale i donje ipke;

(5) tehniku klasu i/ili tehnike klase elika za gornju ipku, dijagonalu i donju ipku;

(6) naziv drave proizvoaa;

 (7) naziv i sedite proizvoaa ili njegovog zastupnika, odnosno uvoznika ako
proizvoa ili njegov zastupnik nisu registrovani na teritoriji Republike Srbije, kao i
naziv i sedite distributera;

(8) naziv drave izvoza;

(9) srpski znak usaglaenosti.

lan 5

Proizvoa, zastupnik ili uvoznik, kao i distributer koji vri pakovanje elika za armiranje betona
mora na odgovarajui nain oznaiti elik za armiranje betona na osnovu ega se identifikuje:

1) vrsta, tip i oznaka betonskog elika, zavarene mree ili reetkastog nosaa iz lana 4. ove
uredbe;

2) masa;

3) naziv i sedite proizvoaa, zastupnika, distributera koji vri pakovanje i uvoznika, odnosno
isporuioca.

Oznake iz stava 1. ovog lana privruju se za elik za armiranje betona tako da

onemoguavaju lako skidanje tokom transporta i pretovara.

III ZAHTEVI

Hemijski sastav i zavarivost

lan 6

Zavarivost se utvruje dvema karakteristikama:

1) ugljeninim ekvivalentom;

2) ogranienjem sadraja odreenih elemenata.

Najvee vrednosti pojedinih elemenata koji ulaze u hemijski sastav elika za armiranje betona i
ugljenini ekvivalent ne smeju prei vrednosti date u Tabeli 1. ove uredbe, a u skladu sa
standardom SRPS EN 10080, taka 7.1.2.

Tabela 1. Hemijski sastav (% mase)

Ugljenika) max Sumpor max Fosfor max Bakar max Vrednos

Analiza are 0,22 0,050 0,050 0,80

Analiza proizvoda 0,24 0,055 0,055 0,85

a) Dozvoljeno je da najvea vrednost sadraja ugljenika bude vea za 0,03% mase, pod uslovom da se vrednos
smanji za 0,02% mase.

Vrednost ugljeninog ekvivalenta Ceq izraunava se prema formuli:

Ceq= C + Mn/6 + (Cr+Mo+V)/5 + (Ni+Cu)/15

gde je sadraj hemijskih elemenata izraen u % mase.

Mehanike osobine

lan 7

elik za armiranje betona, iji je hemijski sastav u skladu sa vrednostima datim u Tabeli 1. ove
uredbe, oznaava se sa B500.

U zavisnosti od oblika, rasporeda i nagiba poprenih rebara u odnosu na uzdunu osu, betonski
elik B500 dobija dodatnu oznaku, tako da moe biti B500A, B500B ili B500C, shodno Prilogu
NA standarda SRPS EN 10080, u kojem su utvrene i dimenzije rebara.

elik za armiranje betona treba da zadovolji zatezne osobine ije su vrednosti date u Tabeli 2.
ove uredbe, a shodno SRPS EN 10080, Prilog NA. Kod ocene dugoronog nivoa kvaliteta
proizvodnje primenjuju se ispitivanja utvrena standardom SRPS EN 10080, ta. 7.2.1, 7.2.2 i
7.2.3.
Tabela 2. Karakteristine zatezne osobine betonskog elika B500A, B500B i B500C

elik Napon teenja Re, a) MPa, min Odnos zatezne Ukupn

vrstoe i napona teenja
Rm/Re min

B500A 500 1,05b) - N/A

B500B 500 1,08 - N/A

B500C 500 1,15 < 1,35

a) Ispitivanje se izvodi prema metodi B, shodno taki 10.4 SRPS EN ISO 6892-1
b) Za mere ispod 8 mm Rm/Re = 1,02
v) Za mere ispod 8 mm Agt = 1,0

Sila smicanja koju treba da zadovolje zavareni spojevi u zavarenoj mrei i kod reetkastih
nosaa utvrena je standardom SRPS EN 10080, ta. 7.2.4.1 i 7.2.4.2.

Ispitivanje na savijanje i/ili ponovno savijanje, vri se shodno SRPS EN ISO 15630-1, sa
najmanjim uglom savijanja od 180, a ocena pogodnosti za savijanje vri se shodno SRPS EN
10080, taka 7.2.6.

IV POSTUPAK OCENJIVANJA USAGLAENOSTI

lan 8

Imenovano telo, odnosno telo za ocenjivanje usaglaenosti iz lana 10. stav 6. ove uredbe
sprovodi ocenjivanje usaglaenosti elika za armiranje betona, na zahtev proizvoaa ili
njegovog zastupnika.

Imenovano telo ne moe da izda ispravu o usaglaenosti, a telo za ocenjivanje usaglaenosti iz

lana 10. stav 6. ove uredbe da saini izvetaj o ispitivanju za svoje proizvode, proizvode koje
uvozi, odnosno kupuje.

Postupak ocenjivanja usaglaenosti obuhvata, saglasno standardu SRPS EN 10080, taka 8:

1) fabriku kontrolu proizvodnje;

2) poetno tipsko ispitivanje;

3) stalni nadzor nad fabrikom kontrolom proizvodnje i kontrolno ispitivanje.

Pri proizvodnji elika za armiranje betona uspostavlja se stalni sistem fabrike kontrole
proizvodnje, koja se sprovodi primenom metoda utvrenih standardom SRPS ISO 9001 i SRPS
EN 10080.

Uzimanje uzoraka

lan 9

Uzorkovanje elika za armiranje betona obavlja iskljuivo ovlaeni predstavnik imenovanog

tela, odnosno ovlaeni predstavnik tela za ocenjivanje usaglaenosti iz lana 10. stav 6. ove
uredbe, u prisustvu predstavnika proizvoaa ili njegovog zastupnika, pri emu se sainjava
zapisnik o uzimanju uzorka koga overavaju predstavnici obe strane.

Jedinica ispitivanja za ipke i koturove se uzima od are ili dela are.

Obavezna ispitivanja elika za armiranje betona, utvrena standardom SRPS EN 10080, taka
8.1.2. su za:

1) hemijski sastav, jedna analiza po ari;

2) ispitivanja zatezanjem, jedan uzorak za ispitivanje na 30 t, sa najmanje tri uzorka za

ispitivanje po jedinici ispitivanja (proizvedenoj koliini - ari) i nazivnom preniku;

3) ispitivanja i/ili ponovna ispitivanja na savijanje, mase po dunom metru i konfiguracije

povrine, jedan uzorak za ispitivanje po jedinici za ispitivanje (proizvedenoj koliini - ari) i
nazivnom preniku.

Jedinica ispitivanja za zavarene mree i reetkaste nosae se sastoji od tabli i reetkastih

nosaa iste klase elika i prenika, proizvedenih na istoj maini za zavarivanje najvee mase od
50 t. Broj uzoraka po jedinici za ispitivanje kao i osobine koje se ispituju utvrene su
standardom SRPS EN 10080, ta. 8.1.2.1.3 i 8.1.2.1.4.

V ISPRAVA O USAGLAENOSTI

lan 10

Pre isporuke elika za armiranje betona na trite neophodno je da proizvoa, njegov

zastupnik, uvoznik ili distributer pribavi ispravu o usaglaenosti propisanu ovom uredbom.

Ako je postupak ocenjivanja usaglaenosti elika za armiranje betona sproveden u skladu sa l.

8. i 9. ove uredbe i ako rezultati ispitivanja uzoraka pokau usaglaenost elika za armiranje
betona sa zahtevima iz l. 6. i 7. ove uredbe, imenovano telo, odnosno proizvoa izdaje
ispravu o usaglaenosti.

Isprava o usaglaenosti, u smislu ove uredbe, je sertifikat o usaglaenosti i deklaracija o

usaglaenosti.

Sertifikat o usaglaenosti iz stava 3. ovog lana izdaje imenovano telo koje, osim uslova za
imenovanje propisanih u lanu 12. ove uredbe, ispunjava i uslove utvrene standardom SRPS
ISO/IEC 17065.

Deklaraciju o usaglaenosti iz stava 3. ovog lana sainjava proizvoa iz lana 15. ove uredbe,
na osnovu izvetaja o ispitivanju i tehnike dokumentacije, u skladu sa zahtevima propisanim
ovom uredbom.

Izvetaj o ispitivanju elika za armiranje betona iz stava 5. ovog lana izdaje akreditovano telo
za ocenjivanje usaglaenosti, koje ispunjava uslove utvrene standardom SRPS ISO/IEC
17025.

Sertifikat o usaglaenosti vai godinu dana od datuma izdavanja, a deklaracija o usaglaenosti

se izdaje za svaku aru.

Sadraj isprave o usaglaenosti

 lan 11

Sertifikat o usaglaenosti naroito sadri:

1) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedita imenovanog tela koje je izdalo sertifikat;

2) jedinstveni broj imenovanog tela iz registra imenovanih tela za ocenjivanje usaglaenosti;

3) naziv i broj sertifikata;

4) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedita proizvoaa;

5) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedita podnosioca zahteva;

6) naziv proizvoda koji je predmet sertifikata, ukljuujui i marku, tip, odnosno model ili druge
podatke radi blie identifikacije proizvoda, kao i godinu proizvodnje;

7) izriitu izjavu kojom se potvruje da je proizvod usaglaen sa zahtevima ove uredbe;

8) broj izvetaja o ispitivanju ili drugog odgovarajueg izvetaja na osnovu koga je sertifikat
izdat;

9) rok vaenja sertifikata;

10) identifikaciju i potpis ovlaenog lica, odgovornog za izdavanje sertifikata;

11) mesto i datum izdavanja sertifikata.

Sertifikat o usaglaenosti, kao prilog, sadri i izvetaj o ispitivanju na osnovu kog je izdat.

Deklaracija o usaglaenosti sadri, naroito:

1) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedita proizvoaa ili zastupnika;

2) jedinstveni identifikacioni broj proizvoda;

3) opis proizvoda (moe biti praen fotografijom, ako je to odgovarajue) koji sadri naziv,
marku, tip, odnosno model ili druge podatke, radi blie identifikacije proizvoda;

4) naziv drave u kojoj je proizvod proizveden;

5) naziv tehnikog propisa na osnovu koga je ocenjena usaglaenost predmetnog proizvoda,

ukljuujui i broj "Slubenog glasnika Republike Srbije" u kome je taj propis objavljen;

6) podatke o primenjenim standardima ili tehnikim specifikacijama na koje se tehniki propis

poziva, a u odnosu na koje se izjavljuje da postoji usaglaenost;

7) izriitu izjavu kojom se potvruje da je proizvod usaglaen sa zahtevima ove uredbe,

odnosno izjavu kojom se potvruje da je proizvod usaglaen sa zahtevima primenjenih srpskih
standarda;

8) broj izvetaja o ispitivanju na osnovu koga je deklaracija sainjena;

9) identifikaciju i potpis ovlaenog lica, odgovornog za izdavanje deklaracije u ime proizvoaa

ili njegovog zastupnika;

10) mesto i datum sainjavanja deklaracije.

Deklaracija, kao prilog, sadri i izvetaj o ispitivanju na osnovu kog je sainjena.

Izvetaj o ispitivanju naroito sadri:

1) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedita akreditovanog telo za ocenjivanje
usaglaenosti koje je sainilo izvetaj o ispitivanju;

2) broj sertifikata o akreditaciji izdatog od od strane nacionalnog tela za akreditaciju za

obavljanje poslova ocenjivanja usaglaenosti saglasno ovoj uredbi;

3) naziv isprave (izvetaj o ispitivanju), broj pod kojim je taj izvetaj sainjen, kao i identifikaciju
svake strane izvetaja koja omoguava da se ona prepozna kao deo izvetaja, kao i preciznu
identifikaciju kraja izvetaja;
4) identifikaciju koriene metode ispitivanja;

5) opis, stanje i nedvosmislenu identifikaciju uzoraka koji su ispitivani, datum prijema uzoraka,
datume obavljanja ispitivanja, kao i plan i procedure uzorkovanja;

6) rezultate ispitivanja sa izriitom izjavom kojom se potvruje da je proizvod usaglaen sa

zahtevima standarda SRPS EN 10080;

7) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedita proizvoaa;

8) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu sedita podnosioca zahteva;

9) identifikaciju i potpis ovlaenog lica, odgovornog za izvetaj;

10) mesto i datum sainjavanja izvetaja.

Telo za ocenjivanje usaglaenosti uva dokumentaciju o rezultatima ispitivanja elika za

armiranje betona, kao i tehniku i drugu dokumentaciju u vezi sa sprovedenim postupkom
ocenjivanja usaglaenosti u skladu sa propisom kojim se ureuje nain sprovoenja ocenjivanja
usaglaenosti, sadraj isprave o usaglaenosti, kao i oblik, izgled i sadraj znaka usaglaenosti.

VI IMENOVANO TELO ZA OCENJIVANJE USAGLAENOSTI

lan 12

Telo za ocenjivanje usaglaenosti moe da obavlja poslove ocenjivanja usaglaenosti elika za

armiranje betona, ako ispunjava sledee uslove:

1) telo za ocenjivanje usaglaenosti, njegov direktor, odnosno lanovi uprave, kao i zaposlena i
druga angaovana lica (u daljem tekstu: osoblje) odgovorna za sprovoenje ispitivanja
ocenjivanja usaglaenosti u skladu sa ovom uredbom ne smeju biti projektanti, proizvoai,
isporuioci elika za armiranje betona, niti zastupnici bilo koje od zainteresovanih strana i ne
smeju biti ukljueni, direktno ili kao zastupnici u projektovanju, marketingu ili proizvodnji elika
za armiranje betona;
2) za svaku vrstu elika za armiranje betona za koju telo za ocenjivanje usaglaenosti trai
imenovanje, kao i za svaki postupak ocenjivanja usaglaenosti, to telo, pre i posle imenovanja,
mora imati na raspolaganju osoblje sa tehnikim znanjem, kao i dovoljnim i odgovarajuim
iskustvom za obavljanje poslova ocenjivanja usaglaenosti, kao i odgovarajue ovlaenje za
obavljanje poslova ocenjivanja usaglaenosti;

3) telo za ocenjivanje usaglaenosti treba da ima na raspolaganju odgovarajuu opremu za

ispitivanja, u zavisnosti od zahteva propisanih ovom uredbom;

4) zarada, odnosno nagrada osoblja ne moe da zavisi od broja obavljenih ispitivanja, niti od
rezultata takvih ispitivanja;

5) telo za ocenjivanje usaglaenosti treba da ima odgovarajui opti akt kojim je propisan
postupak za obavljanje poslova ocenjivanja usaglaenosti, ukljuujui i postupak odluivanja po
prigovorima na rad tog tela i donete odluke;

6) telo za ocenjivanje usaglaenosti treba da ima zakljuen ugovor o osiguranju od odgovornosti

za tetu;

7) osoblje je duno da uva kao poslovnu tajnu sve informacije koje dobije prilikom obavljanja
poslova ocenjivanja usaglaenosti, u skladu sa svojim optim aktom o poslovnoj tajni, ovom
uredbom i drugim propisima.

Odredbe stava 1. ovog lana ne iskljuuju mogunost razmene tehnikih informacija izmeu
proizvoaa i tela za ocenjivanje usaglaenosti.

Postupak imenovanja tela iz stava 1. ovog lana vri se u skladu sa propisom kojim se ureuje
nain imenovanja tela za ocenjivanje usaglaenosti.

VII ZNAK USAGLAENOSTI

lan 13

Na elik za armiranje betona koji je usaglaen sa zahtevima ove uredbe, pre njegove isporuke
na trite, stavlja se srpski znak usaglaenosti u skladu sa propisom kojim se ureuje nain
sprovoenja ocenjivanja usaglaenosti, sadraj isprave o usaglaenosti, kao i oblik, izgled i
sadraj znaka usaglaenosti.

Srpski znak usaglaenosti stavlja proizvoa ili njegov zastupnik, odnosno uvoznik ako
proizvoa ili njegov zastupnik nije registrovan na teritoriji Republike Srbije, na vidnom mestu,
tako da bude itljiv i neizbrisiv, u skladu sa propisom kojim se ureuje nain sprovoenja
ocenjivanja usaglaenosti, sadraj isprave o usaglaenosti, kao i oblik, izgled i sadraj znaka
usaglaenosti.

Na elik za armiranje betona se mogu stavljati i drugi znakovi, simboli, natpisi ili druge oznake,
pod uslovom da se time ne smanjuje vidljivost, itljivost i/ili znaenje znaka usaglaenosti.

Na elik za armiranje betona se ne mogu stavljati drugi znakovi, simboli, natpisi ili druge oznake
ije stavljanje je zabranjeno zakonom kojim se ureuju tehniki zahtevi za proizvode i
ocenjivanje usaglaenosti.

VIII ZATITNA KLAUZULA

lan 14

Isporuka ili upotreba elika za armiranje betona koji je isporuen na trite Republike Srbije i na
koji je stavljen znak usaglaenosti, a za koji se utvrdi da ne ispunjava zahteve iz ove uredbe,
moe se ograniiti ili zabraniti u skladu sa zakonom kojim se ureuju tehniki zahtevi za
proizvode i ocenjivanje usaglaenosti.

IX PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 15

Proizvoa sainjava ispravu o usaglaenosti iz lana 10. stav 5. ove uredbe do imenovanja
tela za ocenjivanje usaglaenosti, u skladu sa ovom uredbom i posebnim propisima, a najdue
do godinu dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.

lan 16
Danom stupanja na snagu ove uredbe prestaje da vai Pravilnik o tehnikim i drugim zahtevima
za betonski elik ("Slubeni glasnik RS", broj 49/11).

lan 17

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom glasniku
Republike Srbije", a primenjuje se od 15. maja 2015. godine.