04 NEU TXKTKE02 Bai3 v1.0015104216

Bi 3: K ton ti sn c nh
BI 3 K TON TI SN C NH
Hng dn hc
hc tt bi ny, sinh vin cn tham kho cc phng php hc sau:
Hc ng lch trnh ca mn hc theo tun, lm cc bi luyn tp y v tham gia
tho lun trn din n.
Sinh vin lm vic theo nhm v trao i vi ging vin trc tip ti lp hc hoc
qua email.
Tham kho cc thng tin t trang Web mn hc.
Ni dung
Bi hc ny gii thiu cc vn v k ton ti sn c nh.
Mc tiu
Gip sinh vin hiu v phn loi c ti sn c nh;
Gip sinh vin nm c phng php k ton tng ti sn c nh;
Gip sinh vin nm c phng php k ton gim ti sn c nh;
Gip sinh vin nm c k ton khu hao ti sn c nh;
Gip sinh vin nm c phng php k ton sa cha ti sn c nh.
26 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216
Tnh hung dn nhp

Tnh hung tng ti sn c nh do c cp kinh ph
Ngy 1/3/2015 n v hnh chnh s nghip NEU c nh nc cp kinh ph hot ng s
nghip cho bng mt ti sn c nh tr gi 400.000.000 ng; t l hao mn nm l 10%. Chi
ph tip nhn n v chi bng tin mt 5.000.000 ng.
n v hnh chnh s nghip NEU s ghi nhn cc thng tin lin quan n vic
tip nhn ti sn c nh cng nhng trong qu trnh s dng ti sn c nh trn
nh th no?
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 27
3.1. Nhng vn chung v ti sn c nh
3.1.1. Khi nim

Ti sn c nh l nhng ti sn, t liu lao ng c gi tr ln (theo quy nh hin
hnh ca Nh nc) v thi gian s dng di.
Vit Nam, theo quy nh hin hnh, tt c nhng ti sn (hu hnh hoc v hnh)
tho mn ng thi hai iu kin sau u c coi l ti sn c nh:
C thi gian s dng t 1 nm tr ln;
C gi tr t 10.000.000 (mi triu ng) tr ln.
3.1.2. c im
Tham gia vo nhiu chu k sn xut kinh doanh, hot ng.
Trong qu trnh tham gia kinh doanh, hot ng, gi
tr ti sn c nh b hao mn v c chuyn dn
vo chi ph kinh doanh di hnh thc khu hao (i
vi nhng ti sn c nh tham gia sn xut kinh
doanh) hoc lm gim ngun vn tng ng (i vi
nhng ti sn c nh c dng cho hot ng hnh
chnh s nghip, hot ng d n).
Ti sn c nh gi nguyn hnh thi vt cht ban
u cho n lc h hng.
3.1.3. Phn loi ti sn c nh
3.1.3.1. Theo quyn s hu:

Ti sn c nh t c: bao gm tt c cc ti sn c nh thuc quyn s hu ca
n v, c hnh thnh t ngun kinh ph hot ng, kinh ph d n hoc bng
cc ngun vn khc ca n v hnh chnh s nghip.
Ti sn c nh thu ngoi: gm tt c cc ti sn c nh m n v i thu ngn
di hn s dng cho hot ng thng xuyn, hot ng d n hoc sn xut kinh
doanh ca n v. i vi nhng ti sn ny, n v ch c quyn s dng trong
mt khong thi gian nht nh theo hp ng thu m khng c quyn nh ot.
Vic phn loi ti sn c nh theo quyn s hu gip ta phn nh c nhng ti sn
thuc quyn s hu v s dng lu di ca doanh nghip t c cc bin php
qun l, s dng hiu qu, trch khu hao hoc tnh hao mn ca nhng ti sn ny.
3.1.3.2. Theo cng dng v tnh hnh s dng:

Ti sn c nh dng cho hot ng s nghip (hot ng thng xuyn) thuc
cng tc nghip v, chuyn mn ca n v.
Ti sn c nh dng cho hot ng d n: bao gm nhng ti sn c nh c s
dng cho vic qun l, thc hin cc d n, chng trnh, ti ca Nh nc giao
cho n v.
Ti sn c nh dng cho cc hot ng theo n t hng ca Nh nc.
28 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216
Ti sn c nh dng cho hot ng sn xut kinh doanh.

Ti sn c nh dng cho hot ng phc li.
Ti sn c nh ch x l: tha so vi nhu cu cha s dng ti, ch thanh l
Da trn cch phn loi ny, n v c th c nhng bin php qun l, s dng thch
ng vi tng nhm ti sn c nh hin c.
3.1.3.3. Theo hnh thi biu hin

Ti sn c nh hu hnh: gm cc loi ti sn c nh mang hnh thi vt cht c
th, c kt cu c lp, hoc l mt h thng gm nhiu b phn ti sn ring l lin
kt vi nhau cng thc hin mt hay mt s chc nng nht nh (nu thiu bt
k mt b phn no trong th c h thng khng th hot ng c). Ti sn c
nh hu hnh n v hnh chnh s nghip c chia thnh cc nhm sau:
o Nh ca, vt kin trc: gm nhng ti sn c nh c hnh thnh sau qu
trnh u t, thi cng, xy dng nh tr s lm vic, nh kho, bo tng, hi
trng, th vin, phng th nghim, ging ng, hng ro, thp nc
o My mc, thit b.
o Phng tin, thit b vn ti, truyn dn: xe my, t, tu thuyn, ng ng

dn du, dn kh t, h thng in nc, thng tin
o Thit b, phng tin qun l: gm cc thit b, dng c phc v cho qun l
nh cc thit b in t, my tnh, my vi tnh, bn gh
o Ti sn c nh khc: gm nhng ti sn c nh khc khng thuc cc nhm
trn nh cc ti sn c nh ang ch x l, cy lu nm, sc vt lm vic v
cho sn phm, tc phm ngh thut, vn ho c gi tr cao
Ti sn c nh v hnh: l mi khon chi ph thc t m n v hnh chnh s
nghip chi ra c lin quan n hot ng ca n v tho mn ng thi c 2 tiu
chun ca ti sn c nh m khng hnh thnh ti sn c nh hu hnh. Gm c:
o Quyn s dng t;
o Bn quyn tc gi;
o Bng pht minh, sng ch;
o Chi ph nghin cu, pht trin;
o Chi ph v phn mm my tnh.
3.1.4. Tnh gi ti sn c nh
Tnh gi ti sn c nh l vic xc nh gi tr ghi s ca ti sn c nh. Ti sn c
nh c nh gi theo nguyn gi, gi tr hao mn v gi tr cn li v c ghi s
theo nguyn gi. Nguyn gi ti sn c nh trong tng trng hp c th c tnh
ton nh sau:
i vi ti sn c nh mua ngoi:
Nguyn gi = Gi ho n + Ph tn mi Cc khon gim tr
Gi ho n c th c xc nh bao gm hoc khng bao gm thu gi tr gia
tng u vo tu theo c im hot ng, kinh doanh ca n v.
Ph tn mi bao gm cc chi ph pht sinh trc khi s dng nh chi ph vn
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 29
chuyn, bc d, chi ph lp t chy th (trong thi gian ngn), chi ph sa cha

tn trang, nng cp trc khi dng, ph trc b (nu c).
i vi ti sn c nh c cp pht, iu chuyn:
Nguyn gi = Gi tr cn li ghi trn s n v cp + Ph tn mi trc khi
dng (nu c)
Tr li cu hi tnh hung:
n v hnh chnh s nghip NEU s ghi tng ti sn c nh nhn c theo
nguyn gi l: 400.000.000 + 5.000.0000 = 405.000.000 ng
i vi ti sn c nh nhn tng thng, vin tr:
Nguyn gi = Gi thc t do Hi ng nh gi ghi nhn (hoc gi tr th
trng tng ng) + Ph tn mi + L ph trc b
i vi ti sn c nh do b phn xy dng c bn t lm bn giao:
Nguyn gi = Gi tr cng trnh c duyt ln cui theo quyt ton
i vi ti sn c nh do bn nhn thu bn giao:
Nguyn gi = Gi phi tr cho bn nhn thu + Ph tn mi Cc khon
gim tr
i vi ti sn c nh v hnh:
Nguyn gi = Tng gi tr, chi ph thc t u t cho cng tc nghin cu,
pht trin hoc s chi mua bng pht minh, sng ch, phn mm my tnh
Gi tr cn li ca ti sn c nh:
Gi tr cn li = Nguyn gi Hao mn
Trong qu trnh s dng, nguyn gi ti sn c nh c th b thay i do cc nguyn
nhn: nh gi li ti sn c nh theo quyt nh ca Nh nc, tho bt mt s b
phn, nng cp, ko di tui th ti sn c nh.
3.2. K ton bin ng ti sn c nh

Chng t v s sch
Mi ti sn c nh trong n v hnh chnh s nghip
phi c b h s theo di ring. H s v ti sn c
nh gm c cc chng t sau: Bin bn giao nhn ti
sn c nh, Hp ng hoc Ho n mua ti sn c
nh v cc chng t khc c lin quan (bn sao cc ti
liu k thut, chng t lin quan ti vn chuyn, bc
d). Ti sn c nh phi c phn loi, thng k,
nh s, theo di chi tit theo tng i tng ghi ti sn c nh v c phn nh
trong s theo di ti sn c nh.
Nhng ti sn c nh tnh hao mn nhng vn s dng c v vn tham gia
vo hot ng ca n v th khng c xo s ti sn c nh v vn tip tc qun l
nh nhng ti sn c nh khc.
i vi nhng ti sn c nh phi thanh l, khng lp Bin bn giao nhn ti sn c
nh m lp Bin bn thanh l ti sn c nh (do Ban thanh l ti sn c nh lp).
30 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216
Bin bn thanh l ti sn c nh hp l s l cn c k ton ghi gim ti sn c

nh trn cc s sch v ti khon k ton.
K ton ti sn c nh cn c vo h s nhn c, vi mi ti sn c nh lp mt
Th ti sn c nh theo di ring trong sut qu trnh s dng ti sn c nh. Cc
Th ti sn c nh sau khi lp phi c ng k vo S ti sn c nh (lp chung
cho ton n v hoc chi tit cho tng b phn s dng). Bn cnh , cc b phn s
dng ti sn trong n v cng cn m s theo di ti sn c nh ring, lm cn c
i chiu vi s sch ca k ton.
nh k vo cui mi nm ti chnh, hoc bt thng (cc trng hp bn giao, chia
tch, sp nhp, gii th n v hoc tng kim k nh gi li ti sn c nh theo ch
trng ca Nh nc) n v hnh chnh s nghip phi tin hnh kim k ti sn c
nh, mi trng hp pht hin tha, thiu ti sn c nh u phi ghi r trong Bin
bn kim k, xc nh r nguyn nhn, trch nhim, xut bin php x l v ghi
chp y , kp thi vo cc s k ton lin quan theo qui nh ca ch k ton
hnh chnh s nghip hin hnh.
Ti khon s dng
hch ton ti sn c nh hu hnh, k ton s dng cc ti khon sau:
TK 211 Ti sn c nh hu hnh: dng phn nh gi tr hin c, bin ng
tng, gim ca ton b ti sn c nh hu hnh ca n v theo nguyn gi. Ti
khon ny c kt cu nh sau:
o Bn N: Ti sn c nh hu hnh tng theo nguyn gi (do mua sm, xy dng
c bn).
o Bn C: Ti sn c nh hu hnh gim theo nguyn gi (do thanh l, nhng
bn).
o D N: Nguyn gi ti sn c nh hu hnh hin c.
Ti khon 211 c chi tit thnh 5 tiu khon:

o TK 2111 Nh ca, vt kin trc.
o TK 2112 My mc, thit b.
o TK 2113 Phng tin vn ti, truyn dn.
o TK 2114 Thit b, dng c qun l.
o TK 2115 Cu lu nm, sc vt lm vic v cho sn phm.
o TK 2118 Ti sn c nh hu hnh khc.
3.2.1. K ton bin ng tng ti sn c nh

a. Tng do mua sm ti sn c nh (khng qua lp t) dng cho hot ng s
nghip, d n
Mua sm bng d ton kinh ph (s nghip, d n, n hng) chi trc tip:
BT1. Ghi tng nguyn gi v ngun kinh ph tng ng
N TK 211, 213: Ghi tng nguyn gi ti sn c nh
C TK 461: Ghi tng ngun kinh ph hot ng
C TK 462: Ghi tng ngun kinh ph d n
C TK 465: Ghi tng ngun kinh ph theo n t hng ca Nh nc
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 31
BT2. Ghi tng chi ph v ngun vn tng ng:

N TK 661: Tnh vo chi ph hot ng s nghip
N TK 662: Tnh vo chi ph d n
N TK 635: Tnh vo chi n t hng
C TK 466: Ghi tng ngun kinh ph hnh thnh ti sn c nh
BT3. Phn nh s d ton kinh ph rt mua sm:
C TK 008: Nu dng d ton kinh ph hot ng
C TK 009: Nu dng d ton chng trnh, d n
Mua sm bng tin thuc ngun kinh ph (s nghip, d n, n t hng)
BT1. Phn nh nguyn gi ti sn c nh tng v s tin thc chi cho vic mua sm
C TK 111, 112: Ghi gim tin mt hoc tin gi ngn hng, kho bc
N TK 661: Tnh vo chi ph hot ng s nghip
N TK 635: Tnh vo chi n t hng
Trng hp mua sm bng cc ngun vn khc (vn xy dng c bn, qu
c quan)
BT1. Ghi tng nguyn gi ti sn c nh:
C TK 111, 112: Ghi gim tin mt hoc tin gi ngn hng, kho bc
C TK 331 (3311): Phi tr ngi bn
N TK 441: Ghi gim vn xy dng c bn (nu dng vn xy dng c bn)
N TK 431: Nu s dng qu c quan u t ti sn c nh
b. Mua sm ti sn c nh (phi qua lp t) dng cho hot ng s nghip, d
n, n hng
Trong trng hp mua sm ti sn c nh phi thng qua lp t trong thi gian
tng i di v chi ph lp t, vn hnh th ln, ton b chi ph mua sm, lp t
c k ton tp hp trn TK 2411. Khi cng tc mua sm, lp t hon thnh, bn
giao, a vo s dng, cn c trn h s ti sn c nh hon tt, k ton kt
chuyn cc khon chi ph tp hp c, ghi tng nguyn gi ca ti sn c nh.
Trng hp mua sm bng d ton kinh ph (s nghip, d n):
BT1. Tp hp chi ph mua sm, lp t
N TK 241 (2411): Tp hp chi ph
C TK 461, 462, 465: Ghi tng ngun tng ng
BT2. Ghi tng nguyn gi ti sn c nh khi lp t hon thnh, bn giao:
N TK 211, 213
C TK 2411: Kt chuyn chi ph hnh thnh ti sn c nh
32 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216

N TK 661, 662, 635: Tng chi ca hot ng tng ng
BT4. Phn nh s d ton kinh ph rt mua sm:
C TK 008, 009: S d ton rt
Trng hp mua sm bng tin thuc ngun kinh ph (s nghip, d n)
BT1. Phn nh cc chi ph chi bng tin lin quan ti vic mua sm, lp t:
N TK 2411: Tp hp chi ph
C TK 111, 112: S tin thc chi
N TK 211, 213
C TK 2411: Kt chuyn chi ph
N TK 661, 662, 635: Tnh vo chi hot ng lin quan
Trng hp mua sm bng cc ngun vn khc (vn xy dng c bn, qu
c quan):
BT1. Tp hp chi ph
N TK 2411: Ghi tng nguyn gi ti sn c nh
C TK 111, 112: S chi bng tin
C TK 331 (3311): S cn n ngi bn
BT2. Kt chuyn chi ph khi lp t hon thnh, bn giao:
N TK 211, 213
BT3. Kt chuyn ngun u t:
N TK 441, 431: Ghi gim ngun u t tng ng
c. Tng do mua sm ti sn c nh dng cho hot ng sn xut kinh doanh:
Ti cc n v tnh VAT theo phng php khu tr
N TK 211, 213: Ghi tng nguyn gi ti sn c nh (gi khng c thu)
khng qua lp t
N TK 2411: Nu mua sm phi qua lp t
N TK 3113: Thu gi tr gia tng u vo tng ng c khu tr
C TK 111, 112: Chi bng tin
C TK 331 (3311): Phi tr ngi bn
BT2. Kt chuyn ngun vn:
N TK 441: Ghi gim vn xy dng c bn (nu dng ngun kinh ph xy
dng c bn)
C TK 411: Ghi tng ngun vn kinh doanh
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 33
Lu :
- Trong trng hp mua sm phi qua lp t, khi hon thnh, bn giao, a
vo s dng, k ton kt chuyn chi ph, ghi tng nguyn gi ti sn c
nh tng t phn trn.
- Nu mua sm bng ngun vn kinh doanh th khng kt chuyn ngun.
Ti cc n v tnh VAT theo phng php trc tip
N TK 211, 213: Ghi tng nguyn gi ti sn c nh (gi c thu) khng qua
lp t
N TK 2411: Nu mua sm phi qua lp t (gi c thu)
C TK 111, 112: Chi bng tin (gi thanh ton c thu)
C TK 331 (3311): Phi tr ngi bn (gi thanh ton c thu)
N TK 441: Nu dng ngun kinh ph xy dng c bn
d. Tng do xy dng c bn hon thnh, bn giao
a vo s dng cho hot ng s nghip, d n
BT1. Tp hp chi ph xy dng c bn
C TK 461: Nu dng d ton kinh ph hot ng
C TK 462: Nu dng d ton kinh ph d n
C TK 111, 112: Nu dng tin thuc ngun kinh ph
C TK 3311: Nu cha tr tin cho ngi bn
BT2. Ghi tng nguyn gi ti sn c nh khi xy dng c bn hon thnh, bn giao:
N TK 211, 213
N TK 661, 662, 635: Tnh vo chi hot ng tng ng
N TK 441, 431: Nu u t bng ngun kinh ph xy dng c bn hoc qu
c quan
BT4. Phn nh s d ton kinh ph rt:
C TK 008, 009
a vo s dng cho sn xut kinh doanh
BT1. Tp hp chi ph xy dng c bn
N TK 3113: Thu gi tr gia tng u vo c khu tr
C TK 111, 112: Nu dng tin thanh ton
C TK 3311: Nu cha tr tin cho ngi bn
34 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216

N TK 211, 213
N TK 441, 431
C TK 411
e. Tng do nhn cp pht, tng thng, vin tr
Khi nhn ti sn c nh do c tng thng bi cc t chc, c nhn trong
nc s dng cho hot ng s nghip, k ton cn c vo cc chng t c lin
quan, ghi tng nguyn gi ti sn c nh v ngun kinh ph hot ng.
N TK 211, 213: Nguyn gi
ng thi ghi tng ngun kinh ph hnh thnh ti sn c nh:
N TK 661: Ghi tng chi s nghip
C TK 466: Ngun kinh ph hnh thnh ti sn c nh
Khi nhn ti sn c nh t ngun vin tr khng hon li
N TK 211, 213: Nguyn gi
C TK 461, 462: Ghi tng ngun kinh ph tng ng ( c chng t ghi
thu, ghi chi ngn sch)
C TK 5212: Nu cha c chng t ghi thu, ghi chi
ng thi ghi tng ngun kinh ph hnh thnh ti sn c nh:
N TK 661, 662: Ghi tng chi
C TK 466: Ngun kinh ph hnh thnh ti sn c nh
Khi nhn c chng t ghi thu, ghi chi ngn sch, kt chuyn:
N TK 5212
C TK 461, 462
Trng hp nhn tng thng, vin tr bng ti sn c nh dng cho hot ng
sn xut kinh doanh:
N TK 211, 213
f. Tng do cc nguyn nhn khc:
Tng do nhn iu chuyn:
N TK 211, 213: Nguyn gi ti sn c nh
C TK 466: Ngun kinh ph hnh thnh ti sn c nh (phn gi tr cn li)
C TK 214: Hao mn lu k
Tng do nhn cp pht kinh ph bng ti sn c nh
N TK 211, 213: Nguyn gi ti sn c nh
C TK 461, 462, 465: Gi tr cn li
C TK 214: Hao mn lu k
ng thi ghi:
N TK 661, 662, 635
C TK 466
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 35
Tr li cu hi tnh hung: n v hnh chnh s nghip NEU s ghi nhn tng ti

sn c nh do c cp pht kinh ph nh sau:
a. N TK 211: 400.000.000
C TK 4612: 400.000.000
b. N TK 211: 5.000.000
C TK 111: 5.000.000
c. N TK 6612: 405.000.000
C TK 466: 405.000.000
Tng do pht hin tha qua kim k
o Nu tha cha xc nh c nguyn nhn, ch x l:
N TK 211, 213
C TK 3318
o Khi c quyt nh x l ti sn tha, k ton ghi:
N TK 3318: X l gi tr tha
C TK 211: Tr li cho nh cung cp
C TK 461, 462, 111, 112: Mua tip ti sn tha
C TK 5118: Tha khng r nguyn nhn, ghi tng thu nhp.
3.2.2. Hch ton bin ng gim ti sn c nh

a. Gim do nhng bn, thanh l ti sn c nh
Thanh l, nhng bn ti sn c nh hu hnh ang dng thuc ngun ngn sch
Nh nc
BT1. Xo s ti sn c nh:
N TK 214 (2141): Xo gi tr hao mn lu k
N TK 466: Xo s gi tr cn li
C TK 211, 213: Xo s nguyn gi ti sn c nh
BT2. Phn nh s thu v nhng bn, thanh l:
N TK 111, 112: S thu bng tin
N TK 152: Ph liu thu hi
N TK 3111: S cn phi thu ca ngi mua
C TK 511 (5118): Thu nhp v nhng bn
BT3. Tp hp cc chi ph lin quan ti nhng bn (cc chi ph sa cha, tn trang
trc khi bn, chi ph giao dch):
N TK 5118: Tp hp chi ph nhng bn
C TK 111, 112, 331
Kt qu nhng bn, thanh l ti sn c nh (phn chnh lch gia thu nhp v
chi ph nhng bn) c x l nh sau:
o Nu li:
N TK 511 (5118): Kt chuyn kt qu
36 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216
C TK 462: Ghi tng ngun kinh ph d n

C TK 4314: B sung qu pht trin hot ng s nghip
C TK 3338: Phi np li cho Nh nc.
o Nu l:
N TK 461, 462: Ghi gim ngun kinh ph tng ng
N TK 421: Chnh lch thu chi cha x l
C TK 511 (5118): Kt chuyn l
Nhng bn ti sn c nh hu hnh ang dng thuc ngun vn kinh doanh.
N TK 5118: Xo s gi tr cn li tnh vo chi ph kinh doanh
BT2. Phn nh s thu v nhng bn, thanh l:
N TK 111, 112: S thu bng tin (tng gi thanh ton)
N TK 3111: S cn phi thu ca ngi mua (tng gi thanh ton)
C TK 511 (5118): Thu nhp v nhng bn (gi cha thu)
C TK 33311: Thu gi tr gia tng u ra tng ng
BT3. Tp hp cc chi ph lin quan ti nhng bn:
N TK 5118: Tp hp chi ph nhng bn
N TK 3113 (31131): Thu gi tr gia tng u vo c khu tr (nu c)
C TK 111, 112, 331: Tng gi thanh ton c thu
Kt qu nhng bn, thanh l ti sn c nh (phn chnh lch gia thu nhp v
chi ph nhng bn) c x l nh sau:
o Nu li:
N TK 511 (5118): Kt chuyn kt qu
C TK 4212, 411, 431
o Nu l:
N TK 4212, 411, 431, 631
C TK 511 (5118)
b. Gim do pht hin thiu qua kim k
Thiu ti sn c nh ang dng thuc ngun ngn sch Nh nc
N TK 466: Xo s gi tr cn li ghi gim ngun kinh ph hnh thnh ti
sn c nh
BT2. Phn nh gi tr thit hi phi thu hi (gi tr cn li):
N TK 3118: Phi thu hi
C TK 511 (5118): Gi tr thit hi
BT3. Cn c vo phng thc x l gi tr thit hi, k ton ghi:
N TK 5118: X l gi tr thit hi
C TK 3118: c php xo b thit hi
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 37
C TK 461, 462, 465: X l thit hi b sung ngun kinh ph

C TK 3338: Phi np ngn sch Nh nc
BT4. Phn nh gi tr thit hi quy trch nhim c nhn phi bi thng:
N TK 111, 112, 152: S thu bng tin hoc vt liu, dng c
N TK 334: Tr vo lng
N TK 3318: Tr vo s n phi tr
C TK 3118: Gi tr thit hi thu hi
Thiu ti sn c nh ang dng cho hot ng sn xut kinh doanh
N TK 3118: Xo s gi tr cn li (thit hi)
BT2. Phn nh phng thc x l gi tr thit hi do thiu, mt:
N TK 111,112, 152: S thu bng tin hoc vt liu, dng c
N TK 334: Tr vo lng
N TK 3318: Tr vo s n phi tr
N TK 411: Quyt nh ghi gim vn kinh doanh
C TK 311 (3118): Thit hi x l
Gim do cc nguyn nhn khc
o Khi cp kinh ph cho cp di bng ti sn c nh:
Ghi gim ti sn c nh cp:
N TK 214: Hao mn lu k
N TK 341: Gi tr cn li
C TK 211, 213: Nguyn gi
Khi quyt ton kinh ph cp cho cp di, phn kinh ph cp bng ti sn
c nh cp trn ghi:
N TK 466
C TK 341
o Ti sn c nh gim do iu chuyn cho n v khc:
N TK 214: Hao mn
N TK 466, 411: Gi tr cn li
C TK 211, 213: Nguyn gi
3.3. K ton khu hao ti sn c nh

Hao mn ti sn c nh
Hao mn ti sn c nh l mt hin tng khch quan lm gim gi tr s dng
ca ti sn c nh. Nguyn nhn dn ti hin tng hao mn l do s tc ng
ca mi trng t nhin, iu kin lm vic v tin b khoa hc k thut. Hao mn
c biu hin di 2 dng:
o Hao mn hu hnh l hao mn xy ra trong qu trnh s dng ti sn c nh do
cc tc ng l, ho hc (do yu t k thut trong qu trnh s dng hoc do tc
ng ca mi trng).
38 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216
o Hao mn v hnh l hao mn xy ra do tin b k thut em li (biu hin r

nht ca hao mn v hnh l vi cng mt s tin hoc t hn, c th mua c
nhng ti sn c nh c tnh nng tt hn. V d: my tnh c nhn).
Khu hao ti sn c nh
Khu hao l bin php ch quan trong qun l nhm
thu hi li gi tr hao mn ca ti sn c nh.
Trn phng din kinh t, khu hao cho php
doanh nghip phn nh c cc gi tr thc t ca
ti sn, ng thi lm gim li rng ca doanh
nghip. V mt ti chnh, khu hao l phng tin
gip c thu hi li c phn gi tr mt ca
ti sn c nh. Trn phng din thu kho, khu hao l mt khon chi ph c
tr vo li tc chu thu, tc l c tnh vo chi ph kinh doanh hp l, cn i
vi k ton, khu hao l vic ghi nhn s gim gi ca ti sn c nh.
3.3.1. Phng php tnh khu hao

Ti cc n v hnh chnh s nghip, khi u t, mua sm, xy dng ti sn c nh
dng cho hot ng hnh chnh s nghip, hot ng d n, ton b chi ph u t,
mua sm c tnh mt ln vo chi ph (chi s nghip: TK661 hoc chi d n:
TK662) ti thi im ghi tng nguyn gi ti sn c nh. Do vy, khi ti sn c nh
dng cho hot ng s nghip, d n b hao mn, ton b gi tr hao mn s c ghi
gim ngun vn u t tng ng (m khng tnh vo chi ph).
Hao mn ti sn c nh dng cho hot ng hnh chnh s nghip c tnh theo
phng php ng thng (tuyn tnh, u n) v c thc hin theo nguyn tc
trn nm. Ti sn c nh tng hoc gim trong nm nay th sang nm sau mi tnh
hoc thi tnh hao mn.
Cng thc tnh:
Nguyn gi ti sn c nh
Mc hao mn nm =
S nm s dng
Mc hao mn nm = Nguyn gi ti sn c nh T l hao mn nm
T phng php v nguyn tc trn, c th thy Gi tr hao mn phi trch gia cc
nm ch khc nhau khi c s bin ng v ti sn c nh.
Nguyn tc tnh hao mn nm: Theo Cng vn s 11546/BTC-QLCS ngy
29/8/2013 v vic hng dn hch ton hao mn ti sn c nh v thng nht s
liu trong Phn mm Qun l ng k ti sn Nh nc quy nh nh sau:
o Tt c cc ti sn c nh tng trong nm (do mua sm, c tip nhn, u t
xy dng c bn hon thnh a vo s dng t thng 01 n thng 12) n
ngy 31/12 ca nm u phi tnh v hch ton hao mn ti sn c nh theo
ch quy nh;
o Khng tnh v khng hch ton hao mn ti sn c nh i vi tt c cc ti
sn c nh gim trong nm (do iu chuyn, thanh l, nhng bn).
Tr li cu hi tnh hung: Trong trng hp ny n v hnh chnh s nghip
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 39
NEU tng mt ti sn c nh trong nm do vy ti sn c nh ny s c tnh

hao mn c nm cho nm 2015.
Mc hao mn nm 2015 = 405.000.000/10 = 40.500.000 ng
Phng php xc nh mc khu hao i vi ti sn c nh dng cho hot
ng sn xut kinh doanh
Khc vi cc ti sn c nh dng cho hot ng s nghip hay hot ng d n,
chng trnh, khi u t, mua sm, xy dng ti sn c nh dng cho hot ng
sn xut kinh doanh, k ton ch ghi nhn nguyn gi ti sn c nh v kt chuyn
ngun vn tng ng, ton b s tin b ra cha c tnh vo chi ph. Do vy,
trong qu trnh s dng cc ti sn c nh ny, k ton s tin hnh thu hi li gi
tr hao mn thng qua bin php khu hao, ni cch khc l thu hi gi tr hao mn
bng cch phn b dn vo chi ph kinh doanh.
Vic khu hao ti sn c nh c th c thc hin theo nhiu phng php khc
nhau. Tu theo quy nh ca Nh nc i vi ch qun l ti chnh i vi
doanh nghip v yu cu qun l ca doanh nghip, k ton c th la chn mt
phng php khu hao thch hp. Trn thc t, phng php khu hao u theo
thi gian (khu hao theo ng thng, khu hao tuyn tnh) l phng php c
p dng ph bin nht.
Nguyn tc tnh khu hao: ti sn c nh tng hoc gim t ngy no th tnh
khu hao hoc thi khng tnh khu hao t ngy .
3.3.2. Phng php k ton khu hao

Ti khon s dng:
k ton hao mn v khu hao ti sn c nh, k ton s dng ti khon:
TK 214 Hao mn ti sn c nh: dng phn nh gi tr hao mn ca ton b
ti sn c nh ca n v. Kt cu TK ny nh sau:
Bn N: Phn nh cc nghip v lm gim gi tr hao mn ti sn c nh.
Bn C: Phn nh cc nghip v lm tng gi tr hao mn ti sn c nh.
D C: Gi tr hao mn ca ti sn c nh hin c.
TK 214 c cc tiu khon:
o TK 2141 Hao mn ti sn c nh hu hnh
o TK 2142 Hao mn ti sn c nh v hnh
Phng php k ton:

o i vi ti sn c nh dng cho hot ng sn xut kinh doanh, nh k
(thng, qu) k ton tin hnh tnh khu hao v phn b vo chi ph sn xut
kinh doanh:
N TK 631:
C TK 214: Tng khu hao phi trch trong k
o i vi ti sn c nh dng cho hot ng s nghip, d n, cui nin ,
k ton xc nh gi tr hao mn, ghi gim ngun kinh ph hnh thnh ti sn
c nh:
N TK 466: Ghi gim ngun kinh ph
40 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216
C TK 214: Tng hao mn phi trch trong k

Tr li cu hi tnh hung:
Ngy 31/12/2015, k ton ca n v hnh chnh s nghip NEU ghi nhn hao
mn cho ti sn c nh nh sau:
N TK 466: 40.500.000
C TK 214: 40.500.000
3.4. K ton sa cha ti sn c nh
3.4.1. K ton sa cha bo dng, thng xuyn

Trong trng hp sa cha nh thng xuyn, mang tnh bo dng, duy tr hot
ng ca ti sn c nh, ton b chi ph sa cha (t lm hoc thu ngoi) s c
tp hp vo cc chi ph tng ng.
Sa cha thng xuyn ti sn c nh dng cho hot ng s nghip, d n:
N TK 661: Tnh vo chi ph s nghip
C TK lin quan 111, 112, 3311, 152, 334, 214: Chi ph thc t
Sa cha thng xuyn ti sn c nh dng cho hot ng sn xut kinh doanh:
N TK 631: Tnh vo chi ph kinh doanh (gi cha thu)
N TK 31131: VAT u vo c khu tr
C TK lin quan 111, 112, 3311, 152, 334, 214: S chi thc t
3.4.2. K ton sa cha ln

Trng hp sa cha ln mang tnh phc hi
BT1. Tp hp chi ph sa cha ln
N TK 2413: Tp hp chi ph (chi tit theo tng cng trnh, ti sn c nh c th)
C TK lin quan 111, 112, 152, 334, 214, 461, 462
BT2. Kt chuyn gi tr sa cha ln khi hon thnh, bn giao:
N TK 661: Tnh vo chi hot ng (i vi ti sn c nh dng cho hot ng
s nghip).
N TK 662: Tnh vo chi d n (i vi ti sn c nh dng cho hot ng d n)
N TK 631: Tnh vo chi ph kinh doanh (i vi ti sn c nh dng cho sn
xut kinh doanh)
3.4.3. K ton nng cp ti sn c nh

i vi ti sn c nh ang dng cho hot ng s nghip, d n
BT1. Tp hp chi ph nng cp thc t pht sinh
N TK 2413: Tp hp chi ph (chi tit theo tng cng trnh, ti sn c nh c th)
C TK lin quan 111, 112, 152, 334, 214, 461, 462
BT2. Kt chuyn chi ph sa cha khi hon thnh, bn giao
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 41
N TK 211: Ghi tng nguyn gi

BT3. ng thi kt chuyn ngun v ghi tng chi ph:
N TK 661,662
C TK 466: Gi tr cng trnh sa cha
i vi ti sn c nh ang dng cho sn xut kinh doanh
BT1. Tp hp chi ph nng cp thc t pht sinh
N TK 2413: Tp hp chi ph (chi tit tng cng trnh, tng ti sn c nh c th)
N TK 3113: Thu gi tr gia tng u vo c khu tr
C TK lin quan 111, 112, 152, 334, 214
BT2. Kt chuyn chi ph sa cha khi hon thnh, bn giao
N TK 211: Ghi tng nguyn gi
BT3. Kt chuyn ngun (nu u t bng cc ngun vn khc ngoi ngun vn
kinh doanh)
N TK 441,431
42 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216
Tm lc cui bi
Tin l ti sn kinh ph hoc vn trong cc n v hnh chnh s nghip (hnh chnh s nghip)
c tn ti trc tip di hnh thc gi tr. Cc loi tin n v hnh chnh s nghip.
Tin kinh ph bao gm: Tin mt (k c tin Vit Nam v ngoi t); Vng, bc, qu, kim
kh qu; Cc loi chng ch c gi; Tin gi ngn hng, kho bc Nh nc.
Hng tn kho trong n v hnh chnh s nghip bao gm: vt liu, cng c dng c, sn
phm, hng ha.
Vt liu l nhng i tng lao ng m khi tham gia vo qu trnh hot ng (hot ng s
nghip, hot ng sn xut kinh doanh) th b bin dng hoc tiu hao hon ton, ton b gi
tr c chuyn 1 ln vo chi ph hot ng trong k.
Cng c, dng c l tt c cc t liu lao ng khng tiu chun xp vo ti sn c nh
(khng tho mn ng thi 2 iu kin hnh thnh ti sn c nh).
Sn phm l kt qu ca qu trnh sn xut, ch th, th nghim kt thc giai on cui
cng trong quy trnh sn xut, ch to, c kim nhn, m bo cc tiu chun t ra.
Hng ho l nhng loi vt t (vt liu, dng c, sn phm) do n v mua v vi mc ch
bn li thu li nhun.
TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216 43
Cu hi
1. Gii thch nguyn tc tnh nguyn gi ca ti sn c nh?
2. Trnh by phng php k ton tng ti sn c nh do cc nguyn nhn khc nhau.
3. Trnh by phng php k ton gim ti sn c nh do cc nguyn nhn khc nhau.
4. Khc nhau ca tc ng ca ba phng php khu hao n chi ph khu hao hng nm.
5. Phn bit phng php k ton sa cha thng xuyn, sa cha ln v sa cha nng cp
ti sn c nh.
44 TXKTKE02_Bai3_v1.0015104216

04 NEU TXKTKE02 Bai3 v1.0015104216

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

04 NEU TXKTKE02 Bai3 v1.0015104216

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bi 3: K ton ti sn c nh

Tnh hung dn nhp

3.1. Nhng vn chung v ti sn c nh

3.1.1. Khi nim

3.1.3. Phn loi ti sn c nh

3.1.3.1. Theo quyn s hu:

3.1.3.2. Theo cng dng v tnh hnh s dng:

Ti sn c nh dng cho hot ng sn xut kinh doanh.

3.1.3.3. Theo hnh thi biu hin

o Phng tin, thit b vn ti, truyn dn: xe my, t, tu thuyn, ng ng

chuyn, bc d, chi ph lp t chy th (trong thi gian ngn), chi ph sa cha

3.2. K ton bin ng ti sn c nh

Bin bn thanh l ti sn c nh hp l s l cn c k ton ghi gim ti sn c

Ti khon 211 c chi tit thnh 5 tiu khon:

3.2.1. K ton bin ng tng ti sn c nh

BT2. Ghi tng chi ph v ngun vn tng ng:

BT3. Ghi tng chi ph v ngun vn tng ng:

BT2. Ghi tng nguyn gi ti sn c nh khi lp t hon thnh, bn giao:

Tr li cu hi tnh hung: n v hnh chnh s nghip NEU s ghi nhn tng ti

3.2.2. Hch ton bin ng gim ti sn c nh

C TK 462: Ghi tng ngun kinh ph d n

C TK 461, 462, 465: X l thit hi b sung ngun kinh ph

3.3. K ton khu hao ti sn c nh

o Hao mn v hnh l hao mn xy ra do tin b k thut em li (biu hin r

3.3.1. Phng php tnh khu hao

NEU tng mt ti sn c nh trong nm do vy ti sn c nh ny s c tnh

3.3.2. Phng php k ton khu hao

Phng php k ton:

C TK 214: Tng hao mn phi trch trong k

3.4. K ton sa cha ti sn c nh

3.4.1. K ton sa cha bo dng, thng xuyn

3.4.2. K ton sa cha ln

3.4.3. K ton nng cp ti sn c nh

N TK 211: Ghi tng nguyn gi

You might also like