CHNG 1

QUN TR CNG NGH V I MI: TNG QUAN

Khi qut chung

Lm th no doanh nghip qun tr cng ngh v i mi em li li nhun? Ti liu
ny tp trung vo vic tr li cho cu hi ny. Chng ny gii thiu nhng vn nn tng.
Mt s nh ngha c bn v khi qut v cch tip cn ca ti liu ny. Cc vn c th
cp trong chng ny, bao gm:
Tm quan trng ca cng ngh, i mi v qun tr.
Cc hnh thc ca cng ngh.
Tin trnh qun tr cng ngh.
Cc hnh thc ca i mi.
Tin trnh qun tr i mi.
Tip cn qun tr cng ngh v i mi.

1
GII THIU
Phn m u vi bi vit v Nokia minh ha qun tr cng ngh v i mi (MTI) khng
cn l mi quan tm mi m ca doanh nghip. Ngy nay, sn phm, qui trnh v phng
php tip cn mi pht trin nhanh hn so vi trc y. iu ny thc y qun tr cng
ngh v i mi nh l vn quan trng i vi doanh nghip v x hi.

Tm quan trng ca MTI i vi doanh nghip

minh ha tm quan trng ca qun tr cng ngh v i mi trong kinh doanh, hy
xem xt cu ni ca Alan Greenspan, cu ch tch d tr lin bang.
Khi cc nh lch s nhn li na th k trc, ti tin h s kt lun rng chng ta
hin ang sng da trn mt thi k quan trng trong lch s kinh t M. Nhng
cng ngh mi pht trin trn nn tng i mi ca na th k trc, by gi bt
u mang li nhng thay i ng k trong phng thc sn xut hng ha v
dch v, v trong cch thc phn phi sn phm n ngi tiu dng. Nhng i
mi ny, c th l thay i gn y ca Internet, tc ng n s ra i ca
cc doanh nghip mi, rt nhiu trong s doanh nghip ny gp phn cho s
pht trin v ng gp ln trong sn phm quc dn v h thng phn phi hng
ha1.
Alan Greenspan, cu ch tch d tr lin bang
Cu ch tch d tr lin bang, Alan Greenspan, phi chng i qu xa vi cu ni ny.
ng ta cho rng khng ch tng lai doanh nghip nh hng bi cng ngh, m l
ngun gc kinh doanh ngy nay chu s tc ng ca cng ngh v cc ng dng ca n.
Nim tin da trn s pht trin cng ngh ny h tr bi s lng gia tng bng pht
minh trn th gii. Chng hn, M vo nhng nm 1970-1985, tc tng bng pht
minh tng i u. Tuy nhin, t nm 1985-2000, s lng bng pht minh tng hn
100%2. Ngoi ra, s lng kin co v quyn s hu tr tu cng tng gp i trong thi
k ny. Cng ngh v i mi khng ch c tm quan trng i vi nn kinh t, m cn
nh hng n cuc sng ca con ngi qua cc thi k khc nhau.
nh hng thc tin ca s gia tng cng ngh i vi kinh doanh c th minh ha v s
thay i ca thng tin so vi mi nm trc y, bao gm vic nh gi i vi nhiu
my mc v sn phm tiu dng, l khng hiu qu. Tht kh bit chnh xc cng ty s
nh gi cho sn phm l bao nhiu v mc gi ca cc cng ty khc a ra. Nh doanh
nghip c th gi v hi gi cho sn phm . Liu mc gi l c nh nhau khi chng ta
hi gi t nhng ngi bn hng khc nhau trong mi thi im khc nhau trong thng.
Kt qu l mc gi khc nhau cho cng sn phm. Cc i din mua sm s mt rt nhiu
thi gian tm kim mc gi tt nht. Tuy nhin, cc thay i trong lnh vc vin thng
hn ch s khng hiu qu ny. c bit, Internet ngy nay gp phn lm cho vic
nh gi tr nn minh bch v hiu qu hn cho c hng ha vn v sn phm tiu dng.
nh hng ca cng ngh i vi kinh doanh thng khng ch mt chiu, m cng ngh
mi gy ra tc ng lan ta i vi cc doanh nghip. minh ha cho iu ny, hy
xem xt cng ngh thng tin t v d trc y. Trong l thuyt kinh t, chng ta c
hc gi c xc nh bi quan h cung cu. Tc ng ca cng ngh s lm gia tng cu
v gi s thp hn. Cng ngh mi cung cp nhiu thng tin hn cho ngi tiu dng.
Khi c nhiu thng tin hn, nhng ngi mua tim nng nhn thc c c hi s hu v

1
2

2
s dng sn phm. iu ny lm cho cu ln hn. Khi c nhiu thng tin chnh xc hn
cng s lm cho vic nh gi c h thng hn. V vy, cng ngh s dn n gi c tt
hn. iu ny cng din ra tng t i vi cc th trng khc. Ngy nay, nhiu ngi
s dng Internet mua xe hi, sch, v nhiu sn phm khc. S lng ngi mua ln
hn, trong mt s trng hp, s lm cho gi gim xung. Mt cng ty mun kim c
li nhun trong mi trng ny i hi doanh nghip hot ng hiu qu hn. Mt trong
nhng cng c t c hiu qu l thng qua cng ngh. V vy, s dng cng ngh
trong lnh vc ny c th dn n nhu cu thay i cng ngh trong cc lnh vc khc.
Bn l l mt trong nhng ngnh M. Wal-Mart l nh bn l ln nht trn th gii v
l mt v d cho tc ng lan ta trong thc t. Ngy nay, khi bn mua sm hng ha v
thanh ton ti ca hng Wal-Mart, bn hay nhn vin thu ngn s qut m vch cc sn
phm m bn mua. Qui trnh ny l mt cch thc y nhanh tc tnh tin cng vi
cc thng tin cung cp v doanh s v sn phm. Thng tin ny li c s dng t
hng v xem xt tnh hnh bn hng.
Wal-Mart ang bt u m rng thng tin t thanh ton bng cch thc hin cng ngh
nhn din tng s v tuyn (RFID) trn ton quc. Cng ngh ny s t cc th nh
trn sn phm ca nh sn xut. Cc th ny cho php thu thp thng tin sn phm t khi
xut xng n khi xut bn ti ca hng. Thng tin thu thp c lin quan n sn
phm s gip cho Wal-Mart kim sot tt hn mc hao ht, mt trm hay nhm ln v
tr. RFID cng gip cng ty ci thin hiu qu kim sot tn kho. iu ny cho php Wal-
Mart bit ngay lp tc thiu ht sn phm ti bt k ca hng no hay d tha hng ha
ti cc ca hng khc. Wal-Mart c th d bo kh nng chuyn hng ha t c hng ny
sang ca hng khc gia tng li nhun.
Cng ngh cng h tr cho cc nh cung cp qun tr tt hn qui trnh sn xut, v kt
qu l cung cp cho Wal-Mart nhanh v hiu qu hn. Chng hn, RFID c th s dng
t cc nh cung cp ca Wal-Mart nh Procter and Gamble cp nht d liu v nhng
g bn v bn u. Kt qu l, Procter and Gamble s iu chnh qui trnh sn xut
p ng nhu cu ca Wal-Mart. Thng tin ny cung cp cho cc nh cung cp s lng
v sn phm cn thit vn chuyn n cc ca hng ca Wal-Mart ch khng cn thit
vn chuyn n nh kho ca Wal-Mart. iu ny s gip cng ty kim sot chi ph tt
hn. Theo c tnh ca cng ty, p dng cng ngh RFID c th tit kim chi ph cho
Wal-Mart 8.4 t USD mi nm3.

Tm quan trng ca MTI i vi x hi

nh hng ca cng ngh khng ch tc ng n doanh nghip, m cn c nh hng
rng hn i vi x hi - c mt tch cc v tiu cc. Hy xem xt nh hng tch cc
ca cng ngh ln mt bang, Washington. Bang ny pht trin da trn nn tng ca cng
ngh. S liu cho thy cc ngnh da trn cng ngh h tr trong tng s 3.55 cng vic
cho mi cng vic da trn nn tng cng ngh; con s ny so vi con s bnh qun 2.86
cng vic trong cc ngnh khc Washington. Thu nhp lao ng trong cc ngnh da
trn cng ngh bnh qun 61,330 USD vo nm 2000 so vi con s bnh qun ca bang l
32,748 USD hay cao hn 87% so vi bnh qun. iu ny cho thy cc ngnh kinh
doanh da trn cng ngh ng gp gi tr xut khu ca bang cao hn so vi kinh doanh
ca cc ngnh khc4.

3
4

3
Nh cp trc y, cng ngh lm cho chi ph ca doanh nghip thp hn. Tuy
nhin, iu ny cng lm gia tng mc s dng ngoi lc t cc doanh nghip c chi ph
thp hn; tin b cng ngh trong lnh vc truyn thng v my tnh c th m bo cho
vic s dng ngoi lc thnh cng. Chng hn, chi ph cho mt lp trnh vin M c th
l 90,000 USD mt nm. Cng cng vic ny Nga, Trung Quc hay n c chi ph
thp hn mt na vi cng cht lng cng vic5. Cng ngh cho php nhiu cng vic
c th thc hin d dng mi ni trn th gii. V vy, cng ngh cho php v khuyn
khch s dng ngoi lc lao ng t nhng ni c chi ph thp hn. Trc y, cc cng
vic sn xut ch to mi s dng ngoi lc th ngy nay cc cng vic s dng ngoi lc
khng ch l cc lp trnh vin m cn cc cng vic c tnh k thut khc nh vic c
cc bn phim MRI t cc xt nghim y khoa v son tho cc bo co thu.
S dng ngoi lc nh hng n M v cc quc gia pht trin khc. Cc quc gia khc
nh Ai Len v Hn Quc li chu mt s nh hng tiu cc t cng ngh khi cng vic
i hi s dng ngoi lc cho mi trng c chi ph thp hn. Tuy nhin, s pht trin
ca cc nn kinh t n , Trung Quc, Nga v cc quc gia tng t khc cung cp mt
th trng mi cho cc quc gia pht trin. Do vy, cng ngh em li nh hng tch cc
ln tiu cc i vi x hi.
S tng tc gia x hi v cng ngh c th nhn nhn theo thut ng y v ko. Khi
chng ta ni cng ngh y x hi, th chng ta hm i mi cng ngh lm thay i x
hi khng nh mong i. Chng hn, x hi khng c nhu cu pht trin Internet. Tuy
nhin, khi Internet c tnh thc tin th n nhanh chng c chp nhn v p dng. Kinh
doanh cng c th b ko bi x hi to ra cng ngh. Chng hn, x hi yu cu phi
c cc c quan php l v nhng i mi trong lnh vc xe hi nh cc c trng an ton
hn v tit kim nhin liu hn. Cc nh sn xut xe hn ln M c tr s ti Detroit th
cho rng khng th p ng cc mc tiu ny. Tuy nhin, khi lut c thng qua th cc
doanh nghip gia tng cng vic v pht trin cng ngh cn thit p ng cc yu cu
ny. V vy, quan h gia x hi v cng ngh l rt cht ch v a chiu. Chng ta s
xem xt cc chiu khc nhau trong ti liu ny.

Cng ngh v i mi vn lun tip din

Cng ngh v i mi nh hng ln c doanh nghip v x hi mt cch tng th, v
nh hng ny vn lun tip din. Mi ngnh u c th ra i v mt i rt nhanh bi
cc cng ngh mi. minh ha cho iu ny, hy xem xt iu g xy ra i vi ngnh
ghi m bng nhc. Trong bn mi nm qua, ngnh c tn ny thay i cch thc ghi
m (LPs) sang bng a 8 rnh, sang bng t cassette, sang a t compact. Cc my nghe
a quay li thi, v a nhc 8 rnh ch cn c tnh su tp. By gi, vi s pht trin
ca MP-3 v cc cng ngh mi khc, CDs c l s khng cn tn ti trong mi nm
n.
Tng t nh vy, cc cng ty cng c th ra i v bin mt do cc thay i cng ngh.
Chng hn, mt cng ty M c in nh Polaroid b ph sn v s pht trin ca my
quay phim k thut s, v iu ny lm cho sn phm ca cng ty b li thi. Do ,
khi chng ta bt u xem xt cng ngh, hy vng bn s nhn ra rng cng ngh l mt
phn quan trng i vi hu ht cc doanh nghip trn th trng. Cng ngh thng lan
ta theo nhng cch thc m chng ta khng th nhn ra cho n khi chng ta bt u
khm ph doanh nghip . R rng, mt ngnh, doanh nghip hay c nhn b qua cng
ngh v s pht trin ca n s phi gnh chu ri ro tim nng rt ln.

4
NGHIN CU CNG NGH, I MI, V QUN TR
Phn trc minh ha tm quan trng ca qun tr cng ngh v i mi i vi x hi,
quc gia, doanh nghip v c nhn. Phn k tip, chng ta xem xt c th hn cc kha
cnh ca cng ngh v i mi.

Cng ngh v i mi: Phm vi ton b t chc

Cng ngh v i mi nh hng khng ch cc kha cnh k thut trong kinh doanh
m c hnh vi v thi ca cc nhm v c nhn trong t chc. Nh vy, cng ngh v
i mi l mi quan tm ca ton b t chc. Mt t chc khng th ch l mt b phn
bit lp quan tm n cng ngh, trong khi cc b phn khc b qua vn ny.
minh ha, in thoi di ng tr thnh mt phn trong cuc sng ca chng ta trong
thp k qua. i mi cng ngh ny cho php nhn vin khng c mt vn phng
khng c ngha l khng th lin lc vi nhau. Do , c nhn khng nht thit phi
n vn phng thng xuyn bi v h c th kim tra thng qua in thoi di ng. iu
ny c th tit kim chi ph, v cc nhn vin trong t chc c th khng bit nhau cng
nh t c s lin kt vi vn ha ca t chc. Kt qu l, cc qui trnh phi c xem xt
m bo mi ngi c x theo nh mong i ca t chc. iu ny i hi nh qun
tr phi hc hi cch thc tch hp v qun tr mi ngi ni lm vic mi ngy. Do ,
nh qun tr khng ch qun tr cc thay i v cng ngh m cn xem xt c cu t chc
cho ph hp vi cng ngh . Tnh phc tp cng gia tng s em n cc c hi cho
vic pht trin cc cch thc i mi thc hin cng vic; n cng to ra nhu cu thay
i v cch thc hot ng ca cng ty.
Khi xem xt qun tr cng ngh v i mi, chng ta phi m bo khng ch hiu cch
thc pht trin cng ngh v i mi m cn phi hiu nhng g xung quanh cc hot
ng ca t chc. Mt doanh nghip cn phi hiu cng ngh no cn phi c v cch
thc qun tr cng ngh trong t chc v cc hot ng lin quan.

Cng ngh v i mi: Phm vi ton th gii

Ngy nay, tht kh c th phn on cng ngh quc gia ny hay quc gia khc.
Chng hn, nhiu doanh nghip i Loan sn xut cht bn dn c tr s chnh i
Loan, nhng sn xut cc vi mch Trung Quc, v trin khai cc hot ng nghin cu
M6. Do vy, cc cng ty cng ngh thc t c nhiu b phn lin quan n th trng
quc t.
Mt thc t l c nhiu l thuyt, nguyn l v nghin cu iu tra v qun tr cng
ngh v i mi bt ngun t M. Tuy nhin, iu ny khng nht thit gii hn phm vi
ng dng ti M. Nn tng l thuyt cng ngh phi c vn dng a dng trn phng
din qun tr, cng ging nh l thuyt vt l hay ha hc c vn dng mi ni trn
th gii. Vi l thuyt, n khng ch vn dng i vi mt quc gia. V vy, l thuyt ph
hp v qun tr cng ngh v i mi c nghin cu v kim nghim M c th vn
dng cho ton b th gii.
Tuy nhin, khi chng ta ni kh nng ng dng da trn nn tng l thuyt th khng c
ngha l khng c s khc bit trong vic vn dng thc t cc quc gia khc nhau. C
nhiu trung tm nghin cu v pht trin cng ngh ni ting trn ton th gii. Chng
hn, trong ngnh ch to cng c th hu ht cc pht trin cng ngh trn th gii u bt

5
ngun t Nht. Tng t nh vy, nhiu cng ngh mi trong lnh vc in thoi di ng
bt ngun t Phn Lan bi nhng n lc ca Nokia. Hnh vi ca c nhn v doanh nghip
trong cc trung tm nghin cu v ng dng ny cc nc c mt t khc bit so vi
M. Tuy nhin, trong hu ht cc trng hp th s tng ng l ln hn so vi s khc
bit ny.
L do gii thch cho s khc bit ny l do s khc bit v th ch hay nhng yu t nh
hnh nn hnh vi. Cc th ch trong cc lnh vc khc nhau bao gm qui nh, chun tc
v nhn thc7. Th ch qui nh bao gm cc lut v qui nh c th ca quc gia. Cc
th ch chun tc l nhng gi tr ca ngnh hay chuyn mn. Chng hn, gi tr ca k
ton vin hay bc s l rt tng t nhau trn th gii. Cc th ch nhn thc l nhng g
bt ngun t phm vi x hi rng ln hn, v nh hnh hnh vi ca cc c nhn. Thng
thng, th ch ny c xem nh vn ha quc gia.
Cc th ch qui nh c th thay i t ni ny n ni khc. Tuy nhin, ngy nay nng
lc ca T chc Thng mi Th gii v cc ng minh kinh t khu vc nh Lin minh
Chu u hot ng nhm m bo s tng ng trong mt s vn nh bng pht
minh v nhng quan tm cng ngh ch yu.
Cc th ch chun tc cng pht trin mt cch tng t nhau trn th gii. Cc gi tr
chun tc hnh thnh t nhiu ngun khc nhau, bao gm cc s kin m nhiu gio
s u ngnh v cng ngh trn th gii tham gia trong vic thit t cc th ch c bn,
trong c Stanford v MIT8. Kt qu s em li s chia s gi tr gia cc c nhn t
cc trng i hc. H tip nhn cc gi tr t cc ni khc nhau. By gi, cc gio s s
truyn t vi sinh vin v cch thc hnh ng ca cc cng ty cng ngh v cc nh
chuyn mn. Tng t nh vy, s tng tc ngy cng gia tng gia cc cng ty cng
ngh cc ni khc nhau trn th gii hnh ng c tnh thng nht vi cc gi tr ca
cc cng ty khc nhau. S trao i cc tng trong cc cuc hp chuyn mn v s
lng cc hot ng nghin cu ngy cng gia tng gp phn thc y tnh thng nht
ny.
Cc th ch nhn thc l kh thay i nht l cng l th ch to ra s khc bit ln nht
v hnh vi trong cc t chc khc nhau. Nhng th ch ny l yu t chnh nh hnh
vn ha quc gia. Ban u, khi cc cng ty cng ngh di chuyn t nc ny n nc
khc th s xung t vn ha c th gia tng. Tuy nhin, ngy nay cc xung t t hn do
kin thc v hiu bit vn ha gia cc quc gia ngy cng tng.
Do vy, thc cht ca qun tr cng ngh v i mi trnh by y vn cn ph hp vi
cc doanh nghip cho d doanh nghip u i na. iu ny khng c ngha khng
c s khc bit trn th gii v cc th ch qui nh, chun tc v nhn thc. Tuy nhin,
s tng ng d sao vn ln hn vi nhng khc bit ny.

Sng to gi tr l cha kha

Bt k ni u M hay ni no khc trn th gii, cng ngh v i mi phi lm gia
tng gi tr cho doanh nghip hay lm cho x hi pht trin hn. Mc tiu ca qun tr
cng ngh v i mi l nhm i mi v to ra cng ngh v li ch ca sng to. iu
ny cng c ngha rng doanh nghip v ng lc li nhun v cc t chc phi li nhun
v ng lc hiu qu. Nghin cu c bn tp trung vo vic sng to ra tri thc v li ch
ca tri thc em li gi tr cho x hi, nhng y khng phi l phn trng tm c
cp trong ti liu ny.

7
8

6
Bng cch tp trung vo sng to gi tr, nh qun tr phi nhn thc c rng nhu cu
cng ngh trong mi trng kinh doanh ngy nay em li sng to gi tr mt cch r
rng v kp thi cho cc doanh nghip. S sp ca dot.com vo gia nhng nm 1990,
l do ngn sch chi ph cho cng ngh mi ca doanh nghip gim. Bn thp k qua,
u t cng ngh gim vo cui nhng nm 1990, chi tiu cho cng ngh mi tng 10%
mi nm. Vo nm 2003, mc gia tng chi tiu gim. Tuy nhin, tc chi tiu vo
cng ngh mi vn xp x 4% mi nm9. Do , cc doanh nghip s chng mong mun
u t vo cng ngh nu li ch hot ng v chin lc khng r rng. Trong nhng
nm pht t ca thp k 1990, cc cng ty u t vi hy vng s em li kt qu kh
quan. Mi trng cnh tranh mi i hi nhu cu ln hn v qun tr cng ngh. Hin
gi, gi tr gia tng ca cng ngh phi r rng, da trn cc phn tch v d bo nh
gi u t. iu ny lm cho tin trnh qun tr cng ngh v i mi tr nn kh khn v
phc tp hn.
D bo chi tiu cho cng ngh s tng vi tc xp x 10% vo nm 2005 v s tip tc
duy tr trong tng lai. Do vy, cc doanh nghip tp trung vo cng ngh c th chu s
thng trm, nhng nh hng ct li ca cng ngh i vi cc doanh nghip cc quc
gia pht trin nh M, Cng ng Chu u, v cc nn kinh t ang ln trn th gii.

CC KHI NIM C BN V CNG NGH

Trong phn trc, r rng chng ta cn phi hiu cng ngh v i mi mt cch rng
hn, nhn kha cnh ton b t chc khng ch M m trn ton th gii. Trng tm ca
ti liu ny nhm xem xt cch thc sng to gi tr thng qua qun tr cng ngh v i
mi.
Trc khi chng ta thit lp tin trnh xem xt cc kha cnh ca qun tr cng ngh v
i mi, iu quan trng l phi c s thng nht v cc nh ngha v cc thut ng c
bn. Cng ngh v i mi l nhng khi nim c lin quan, nhng c quan tm
nghin cu mt cch c lp. Hnh 1.1 minh ha mt s khc bit lin quan n mt vn
: s khm ph nguyn t.

Khm ph Nguyn t
khoa hc

My phn ly
Pht minh
nguyn t

Qui trnh phn

i mi
ly nguyn t

Cng ngh Bom nguyn t

Hnh 1.1 Tin trnh t khm ph n ng dng

Cc nh ngha trnh by v pht trin di y phn nh mt quan nim v cng ngh v
i mi c chp nhn rng ri. Tuy nhin, iu quan trng phi nhn thc rng c rt
9

7
nhiu cch thc khc nhau nh ngha cng ngh, i mi, v qun tr cng ngh v
i mi. Phn u ca chng s tp trung vo cc vn lin quan n cng ngh. Phn
k tip s lin quan n i mi.

nh ngha cng ngh

Cng ngh c nh ngha theo nhiu cch khc nhau. iu quan trng l phi nhn din
s khc bit trong mi cch tip cn, trc khi chng ta xy dng mt nh ngha cho ti
liu ny. Hin ti, c hng lot nh ngha minh ha cc kha cnh khc nhau v cng
ngh. Nhng a s cc nh ngha cng ngh u cp n:
Cc qui trnh lm thay i u vo thnh u ra.
Vn dng tri thc thc hin cng vic.
Kin thc l thuyt v thc tin, v k nng vn dng pht trin sn phm cng
nh sn xut v h thng phn phi.
Cng c k thut mi ngi ci thin nhng th xung quanh.
ng dng khoa hc, c bit theo ui mc tiu cng nghip v thng mi; bao
gm ton b cc phng php v cng c t c mc tiu .
Mc du c v s cc nh ngha khc nhau v cng ngh. Tuy nhin, cc nh ngha ny
lai c chung mt s c trng. Mi nh ngha u cp n tin trnh lin quan n
cng ngh, m s thay i l do kt qu ca cng ngh, v cng ngh bao gm c cch
tip cn h thng em li u ra mong mun (s ci tin, mc tiu, u ra).
V mc ch ca ti liu ny, chng ti tch hp nhiu nh ngha khc nhau nh ngha
cng ngh nh l s thc thi tin trnh hc hi v tri thc ca c nhn v t chc h
tr n lc ca con ngi. Cng ngh l tri thc, sn phm, qui trnh, cng c, v h
thng vn dng to ra hng ha hay cung cp dch v.

Cc u vo Qu trnh chuyn i Cc u ra

Con ngi, thit Qun tr u vo, sn Sn phm, dch

b, vn, thng tin xut, tch hp cc v, kinh nghim
tng v hnh ng

PHN HI

Hnh 1.2 Quan im h thng ca t chc

nh ngha ny c mt quan im h thng rt vng chc, nh minh ha trong Hnh 1.2.
Quan im h thng cho thy doanh nghip nh l mt s kt hp cc thnh phn c
mi quan h tng thuc ln nhau. Tip cn h thng nhm thc thi cng ngh lin quan
n tin trnh u vo, s chuyn i, u ra v phn hi theo ton b tin trnh ny. N
cng bao gm cc c nhn, nhm v cc b phn cu thnh nn t chc, v mi trng
bn ngoi c nh hng n doanh nghip.

8
nh ngha v qun tr cng ngh
nh ngha cng ngh cng cp n tin trnh lin quan n cc yu t ca qun tr
chin lc. Do , nh ngha qun tr cng ngh cng phi phn nh cch tip cn h
thng, c tnh chin lc ny. Cch tip cn nh vy i hi tch hp nhiu lnh vc khc
nhau qun tr cng ngh. Hnh 1.3 minh ha cc lnh vc khc nhau nh hng n
qun tr cng ngh v i mi.

Qui trnh sn xut

Cc hot ng
v tc nghip
k thut

Cc h thng Thit k h thng

Qun tr cng kinh t v k thut
ti chnh ngh v i mi
(chin lc v
Cc k thut tc nghip) Hnh vi t
khoa hc v nhm
qun l
Kinh nghim
Tin trnh ra qun l v lch
quyt nh s t chc

Hnh 1.3 Cc nhn t nh hng n qun tr cng ngh v i mi

Mt trong nhng nh ngha c bit v qun tr cng ngh v i mi ph hp vi quan
im tch hp.
Qun tr cng ngh c nh ngha nh l tin trnh lin kt k thut, khoa hc,
v qun tr hoch nh, pht trin, v thc hin nng lc cng ngh hnh
thnh v thc thi cc mc tiu chin lc v tc nghip ca t chc10.
Thiu st ln ca nh ngha ny l thiu s quan tm n nh gi v kim sot, mt yu
cu quan trng theo cch tip cn chin lc i vi qun tr cng ngh. nh gi v
kim sot lin quan n vic gim st m bo cng ngh p ng vi kt qu u ra
mong i. iu quan trng l sau khi cng ngh c trin khai thc hin, cng ty gim
st cc thay i nhm pht hin cng ngh li thi, nguy cp, kh nng thay th, hay cnh
tranh yu. Mt v d c bn v nhu cu nh gi v kim sot l cng ty National Cash
Register, mt nh my sn xut hng u v my tnh c kh. Vo nhng nm 1960, cng
ty bt tay vo d n xy dng mt nh xng sn xut ti tn cho cc my tnh c kh.
Cho n khi nh xng c xy dng hon tt, th vi mch sillicon v mng hnh LED
tr thnh cng ngh la chn cho cc sn phm ny. Cng ngh vi mch sillicon v mng
hnh LED tn ti trong vi nm. Tuy nhin, National Cash Register vn xc nh l
ngi dn u v my tnh c v vn khng thay th cng ngh mi t nht l trong mi
nm. iu ny ha ra li khng ng; khi nh my bt u sn xut th my tnh cm tay
u tin bng cch s dng cng ngh mi tung ra th trng trong cng thi k. Khi
, cng ty mt nhiu nm iu chnh, phc hi v pht trin nh NCR. Nhng l

10

9
mt tin trnh kh khn. Tin trnh kim nh cng ngh tt c th phng trnh c
nhng kh khn ny.
V vy, chng ta nh ngha qun tr cng ngh nh sau:
Qun tr cng ngh l tin trnh lin kt cc lnh vc khc nhau nhm hoch nh, pht
trin, thc hin, gim st v kim sot nng lc cng ngh hnh thnh v thc thi cc
mc tiu chin lc ca t chc. nh ngha ny r rng nhn thc vai tr ca nh gi v
kim sot, m trong nhiu nh ngha khc b qua.

TM QUAN TRNG CA QUN TR CNG NGH

By gi, chng ta c nh ngha v cng ngh, v qun tr cng ngh v i mi, iu
g thc s pht trin hiu bit v cch thc thc hin nhng hot ng ny? The
National Task Force on Technology lit k nm l do m cc c nhn v t chc phi
quan tm v qun tr cng ngh11. Cc l do ny nh sau:
1. Bc tin nhanh chng v thay i cng ngh i hi cch tip cn a lnh vc,
nu nh pht trin kinh t din ra theo hng hiu qu v hu hiu ginh cc
li th v cng ngh.
2. Bc tin nhanh chng v s pht trin cng ngh v mc tnh vi ngy cng
cao ca ngi tiu dng lm cho chu k sng ca sn phm tr nn ngn hn.
Nhng yu t ny i hi t chc i tin phong thc hin qun tr cng ngh.
3. Nhu cu rt ngn thi gian pht trin sn phm v pht trin t chc linh hot hn.
Khong thi gian t tng n khi thng mi ha phi c rt ngn bng s
pht trin ca cng ngh mi v cng ngh thay th.
4. Nhu cu cnh tranh quc t ngy cng gia tng i hi cc t chc phi gia tng
sc cnh tranh bng cch vn dng cng ngh mi.
5. Khi cng ngh thay i, cc cng c qun l phi thay i theo, v tin trnh xem
xt la chn cng c mi phi hp l.
Khi mi vn c cp v gii quyt trong ti liu ny, chng ta s hiu v cch thc
qun tr cng ngh. Tuy nhin, kha cnh qun tr cng ngh c cp ch yu ch
khng cp c th nhng vn qun tr doanh nghip. Thay vo , ti liu cp n
nhiu vn v tch hp nhng vn ny c th vn dng trong thc tin. Linh hn
ca cc vn lin quan n qun tr cng ngh, l kha cnh chin lc ca doanh
nghip. Nu cc doanh nghip tip cn qun tr cng ngh theo cch thc ny, th doanh
nghip c c s v s hiu bit cn thit thnh cng.

TIN TRNH QUN TR CNG NGH

Cc cng c v vn lin quan n kha cnh chin lc l rt rng. minh ha cho
iu ny, hy xem xt mt v d ca iBOT pht trin gh c bnh xe. Thc ra, gh c
bnh xe tn ti hn 100 nm nay, nhng c rt t thay i trong thit k c bn. Nhng
thit k gh bnh xe v c bn ch s dng v di chuyn trn b mt phng. Tuy nhin,
Dean Kamen, nh u t ca iBOT, pht hin kh khn trong vic di chuyn trn cc b
mt khng phng, chng hn nh cu thang. V vy, anh ta xc tin tm kim gii php
mi. Thay v suy ngh nh nhng chic gh truyn thng trc y, anh ta thit k mt

11

10
chic gh c th ng v gi thng bng nh con ngi. Thit k ny c th lm cho
ngi ngi trn gh bnh xe c th di chuyn ln xung cu thang12.
Pht trin ca iBOT minh ha vai tr ca ca cc b phn trong doanh nghip cn phi
phi hp lm vic em li thnh cng. Chng hn, iBOT cho thy nhu cu ca trit l
v tip cn mi vn c th khm ph theo nhiu cch thc khc nhau. Kt qu ca
khm ph ny cho php ngi s dng c th di chuyn trn ct hay c th ng ln
ly hng ha trn k trong nh hay ca hng tp ha.
Trng hp ny minh ha nhu cu khng ch i vi cc k s thit k m c cc nh
qun tr ti chnh trong vic phn tch chi ph, v nh qun tr marketing trong vic th
nghim sn phm. Pht trin sn phm i hi ngun vn u t ng k, v nghin cu
marketing cng quan trng trong vic xem xt sn phm c c chp nhn khng. Trong
khi chi ph 29,000 USD trn mi n v l kh cao, nhng chi ph ny c b p lin
quan n c nhn phi chnh sa cn nh s dng gh bnh xe. iu cn thit i vi
hot ng marketing l phi cung cp thng tin v li ch ny. Do , pht trin sn phm
khng ch di con mt ca mt ngi v cc gii php khc nhau, m i hi c s tham
gia ca ton b t chc. Mt lot cc cng c lin quan n vic xem xt qun tr cng
ngh.

Ra quyt nh v qun tr cng ngh

C nhng quyt nh quan trng phi a ra i vi doanh nghip v ngi qun tr phi
tm kim cch thc qun tr cng ngh. Nhng quyt nh ny ban u ch tp trung tnh
hnh chin lc ca cng ty. Chng hn, cng ty phi xc nh liu cng ty tr thnh nh
dn o hay theo sau trong ngnh. Mi la chn chin lc u c li ch ring, tuy nhin
cc bc thc hin v vic pht trin cc qui trnh v c cu t chc cng khc nhau. Cc
doanh nghip cn phi xc nh liu cng ty pht trin cng ngh mi hay phi mua cng
ngh. Nh vy, mi cch tip cn chin lc c li ch v phn hi kt qu khc nhau.
iu ny s c cp chi tit phn sau, tuy nhin doanh nghip cn phi xc nh
mc quan trng vi nhng mt tch cc v tiu cc t mi tip cn.
Quyt nh chin lc khng dng li y. Cng ty cng s phi xc nh phm vi ca
sn phm m h d nh cung cp trn th trng. Yu t quan trng cn xc nh
chnh l n by cng ngh v i mi trong vic a ra c s nn tng cho cc qui trnh
v sn phm. Doanh nghip cng s xc nh phm vi ca sn phm, gi ca sn phm l
bao nhiu, v khi no th sn phm tung ra th trng, v sn phm s c sn xut
u.
Cc vn ny cn phi xc nh mt cch nghim tc. Nu nh doanh nghip hnh ng
mt cch tch cc, thch ng vi s cnh tranh. Tri li, doanh nghip s gp kh khn
nu nh hnh ng mt cch tch cc nhng mang tnh ch quan. Ti liu ny xem xt
cc vn v tp trung vo mt s ch chnh lin quan n cc quyt nh ca nh
qun tr. Cc gii p cho cc vn v tp trung vo cc ch thch hp s gip nhn
din cc cng c cn thit vn dng cho qu trnh ra quyt nh lin quan n qun tr
cng ngh.

Cc cng c qun tr cng ngh

Vai tr ca cng ngh i vi doanh nghip , nhng cng c cn thit qun tr cng
ngh mt cch thch hp, l rt rng. Thng thng, nh qun tr cho rng khi cng ngh
c quan tm v hp dn i vi nh qun tr cng nhu yu cu t pha khch hng. Nh

12

11
qun tr thng phn ng theo cch nh gi c nhn v kh nng tn ti ca sn phm.
Thay vo , nh qun tr cn phi thc hin mt s cng vic sau:
Phn tch cu trc ngnh cho c ni a v quc t,
Hiu c nng lc ca doanh nghip v i th cnh tranh,
Thc hin cc phn tch ti chnh i vi sn phm, v doanh nghip
D bo v cc thay i trong tng lai.

CC KHI NIM V I MI
Chng ta xem xt nh ngha v cng ngh v qun tr cng ngh cng nh cc cng
c v ra quyt nh lin quan n nhng vn ny. Mt iu quan trng khng km l
nh ngha i mi v qun tr i mi bi v i mi l mt phn ca qun tr cng ngh,
nhng v n c c tnh mi m, c tnh c nht trong cch thc qun tr v pht trin
trong phm vi doanh nghip. Qun tr i mi yu cu cng ngh; nhng qun tr cng
ngh khng nht thit yu cu i mi. Nu nh cc qui trnh, sn phm, v c cu t
chc kh n nh v mi trng tng i bo ha, th cng khng nht thit i hi i
mi. Tuy nhin, nh qun tr phi lun cnh bo vi cc c hi i mi. Do , i mi
c xem nh mt lnh vc nghin cu c tnh c lp. Mc du, tin trnh i mi l
mt phn ca qun tr cng ngh, cc doanh nghip cn phi tip cn chin lc, nhn
mnh vo i mi v cc tin trnh i mi, s c v s cc vn cn gii quyt.

nh ngha i mi
Tht kh a ra nh ngha v i mi. Hu nh trong suy ngh ca chng ta u bit
i mi l g, nhng chng ta c cch ngh ring v nh ngha v i mi. Mt s nh
ngha i mi nh l s pht minh hay s khm ph13. Ni cch khc, i mi khng ch
l hnh ng sng to, m bao gm c nhng ngi tham gia trong qu trnh a sn
phm ra th trng v bn n cho mi ngi. Ti liu ny i su hn v nh ngha ny v
cho rng i mi bao gm s kt hp qu trnh pht trin v thc hin s sng to. Chng
ta tin rng mt nh ngha vi phm vi rng hn l cn thit, bi v cc yu t ca tin
trnh i mi l ht sc quan trng. V vy, mt nh ngha i mi theo nh Rubenstein
nh ngha nh sau tin trnh, m sn phm mi hay ci tin, cc qui trnh, cng
c v dch v c pht trin v chuyn n nh my v/hay th trng thch hp14.
Mt im cn lu trong nh ngha ny khc vi cc nh ngha i mi khc c tm
tc trong Hnh 1.4; c th s mi m ca sn phm hay qui trnh, s mi m trong cch s
dng, hay s kt hp c hai. Tht s c mt s kh khn trong vic qun tr cc kiu i
mi khc nhau nh vy. Chng hn, mt cch tip cn i mi ph bin nht l pht
trin sn phm hay qui trnh mi gii quyt mt vn hay s dng mi. Nhng kiu
i mi ny thng tc ng n s thay i ca cc qui trnh lin quan. Chng hn, hy
ngh Internet tc ng n cch thc lm vic ca chng ta. Mt minh ha khc l
DVDs, mt qui trnh c nhng vi cch thc s dng mi. DVDs hot ng theo nh
cng ngh c bn CDs; tuy nhin cc thit b c v nn c ci tin hn.
Nhng v d ny cp n i mi sn phm, tuy nhin cc qui trnh cng c th i
mi. H thng qun tr tn kho Just-in-time (JIT) l i mi qui trnh m bo u
vo p ng ng nhu cu ca qui trnh sn xut. i mi qui trnh nh vy cho php

13
14

12
doanh nghip c th tit kim chi ph vn v lu tr tn kho. Kt qu l i mi sn phm
v qui trnh c mi quan h vi nhau. Chng hn, bo mt email lin quan n phn mm
chng vi rt l mt s i mi sn phm. Nhng nhiu doanh nghip gii quyt vi vn
bo mt email bng cch s dng bc tng la (firewall) bo v thng tin cng ty
- mt s i mi qui trnh. Mt thc t l cc phn mm pht trin mt cch nhanh
chng p ng nhu cu bo mt thng tin doanh nghip, mt cuc chin i mi vn
lun tip din.

SN PHM/QUI TRNH
Mi C

Danh mc 1 Danh mc 2

Gii php mi i vi vn Khng i mi

c
Sn phm: dc phm
C

mi
S DNG/VN

Qui trnh: just-in-time

Danh mc 3 Danh mc 4

i mi nht: sn phm Sn phm/Qui trnh c

mi em li c hi mi ng dng cch thc mi
Mi

Sn phm: PC nm 1980 Sn phm: ng dng khc

Qui trnh: m vch cho ca kp giy, DVDs
kim sot tn kho Qui trnh: nghin cu t
bng hnh nh v tinh

Hnh 1.4 Danh mc i mi

nh ngha v qun tr i mi
Vi nh ngha i mi trn, lm th no qun tr i mi? qun tr i mi thnh
cng cn tu thuc vo lnh o cp cao ca t chc, liu c mong i trong vic cam kt
cc ngun lc cho php cc c nhn v nhm pht hin s mi m v p ng kp
thi hay khng. S cam kt ca lnh o i vi i mi i hi phi nhn thc c mt
s vn c tnh thc tin15 nh sau:
1. Qun tr cng ngh phi kt hp vi qun tr i mi.
2. Yu cu thc y mi trng thc y suy ngha i mi.
3. Tha nhn c gi tr tt hn t i mi qui trnh v sn phm hin ti.
4. Khuyn khch cc hot ng sng to, v bit chp nhn ri ro.
Do , chng ta nh ngha qun tr i mi nh sau
Mt cch tip cn ton din trong vic gii quyt v thc hin cc vn v qun l trn
c s gii quyt vn c tnh tch hp, v hiu bit su sc cc lin kt gia cc dng
i mi, cc nhm v s tin trin ca t chc. Mt tin trnh thc hin bao gm qun
tr xung t, kim sot v chng i vi s thay i. Nh qun tr l mt k s/ngh nhn,
nh thit k mng/chnh tr, v nh ngh thut/khoa hc.
15

13
TIN TRNH QUN TR I MI
Thc y sng to l ht sc cn thit qun tr i mi. Tuy nhin, iu quan trng hn
l khuyn khch c nhn hy suy ngh khc vi nhng iu hin hu. Hot ng bao gm
pht trin mi trng sng to trong t chc. Delbecq and Mills16 m t cc c trng ca
t chc qun tr tt tin trnh i mi. Cc c trng ny bao gm:
1. C ngun ngn sch ring cho i mi.
2. Xem xt thng xuyn cc xut khng chnh thc t cc nhm bn ngoi tuyn
qun l.
3. nh hng r rng trong nghin cu v theo ui n cng.
4. M rng phm vi hc hi t ni khc mi ngi hiu ni khc ang lm g.
5. Thit t cc k vng c tnh thc tin.
6. To ra bu khng kh h tr xem xt v khm ph nhng thay i cng nh
ngun lc cn thit duy tr hot ng i mi.
Pixar Amination Studios minh ha cch thc xy dng mi trng h tr cho hot ng
i mi. Trng quay ny sn xut cc phim nh Toy Story, A Bugs Life, v Monster,
Inc. l nh sn xut u tin pht trin cng ngh nh ng bng my tnh. Trong c c
Marionette, mt phn mm nh ng v Ringmaster, mt phn mm bao gm cc m
hnh, hnh ng v nh sng. Phng quay thu ht c nhiu ngi rt sng to (Steve
Jobs, ngi sng lp cng ty Apple Computer) cng lm vic vi nhau trong cng ty.
m bo cho cc c nhn cng ty trang b cc k nng cn thit, h bt u cng vic thc
tp ba thng ti i hc Pixar vi nhng lnh vc lin quan. Cng ty cng sn tm s sng
to ca c nhn b chn vi trong cng vic hnh chnh. Chnh v vy, cc hot ng ca
doanh nghip lun to ra mt mi trng sng to.
Qun tr i mi i hi cc doanh nghip khuyn khch s sng to v cc c nhn bit
chp nhn ri ro. Doanh nghip phi thc hin cc qui trnh cho php tht bi v s khm
ph. C bn c tnh c nhn cn tng cng cho hot ng i mi c nhn17. Nu t
chc qun tr mi trng lm vic theo cch thc ny nhm khuyn khch hnh vi i
mi. Bn hnh vi, l:
1. t cu hi nhn din vn v c hi.
2. Hc hi cc k nng mi.
3. Chp nhn ri ro v tr thnh ngi tin phong.
4. Lin kt nim tin v gi tr c nhn vi gi tr v mc tiu ca t chc.
Khi bn xem xt tin trnh i mi, th y phi l tin trnh c tnh lin tc trong t chc,
ch khng phi l mt tin trnh ch din ra mt ln p ng nhu cu i mi ca
doanh nghip. Hnh 1.5 m t chu k i mi. Cc kha cnh khc nhau ca qui trnh s
c cp chi tit hn cc phn sau.

16
17

14
 Nghin cu kh thi: Cc chin lc:
Khoa hc Chuyn giao
K thut i mi
Th trng
D bo u t
cng ngh cng ngh

Chu k pht trin

cng ngh

Tch hp v Thc hin

khm ph cng ngh
cng ngh
Cc hnh ng: Cc qui trnh:
Sn xut Thit k
Th trng Th nghim
Gii thiu

Hnh 1.5 M hnh tin trnh i mi

minh ha cho tin trnh ny, chng ta hy xem xt Koch Industries, l mt trong
nhng doanh nghip t nhn ln nht M. Koch khuyn khch cc c nhn pht trin
cc tng mi cng nh vi nhiu doanh nghip khc. Nhng Koch rt tch cc o to
c nhn hiu bit nhiu lnh vc khc nhau trong cng ty h nm bt ton b hot ng
ca cng ty. ng thi, cng ty cng s pht rt nghim vi cc c nhn khng thc hin
i mi cng vic. Vn ha ca Koch l phi bit chp nhn ri ro. Kt qu iu ny cho
php cng ty c th a dng ha t hai lnh vc du kh v kh t thnh mt, v c th
m rng sang nhng th trng mi.

Cc cng c qun tr i mi
Qun tr i mi lin quan n phm vi rng t cng ngh hin ti v tng lai hn l
thc hin i mi. i mi lin quan trc tip n khm ph v pht trin sn phm hay
qui trnh mi. Thng thng, khi chng ta ngh v i mi, chng ta ngh n sn phm
hay qui trnh mi. Chng hn, Toyota l cng ty i u trong i mi qui trnh sn xut
lean nh hnh cho t chc s thc hin nh th no, vi k thut c bit n nh tn
kho Just-in-time m by gi tr thnh chun tc trong h thng sn xut trn th gii. Tuy
nhin, i mi th khng c tc ng lan ta; n c th n gin l cch s dng sn
phm c theo cch thc mi.
Trong ti liu ny, chng ta s xem xt s khc nhau gia qun tr cng ngh (MOT) v
qun tr i mi (MOI), nhng lu rng gia chng l c mi quan h tng tc ln
nhau trong t chc. S khc bit ny gip cho chng ta phn tch hnh ng ca doanh
nghip tt hn, nhng trong thc t th chng c tc ng hai chiu theo nhiu cp .

15
CU TRC XEM XT CA MTI
Trong chng ny, chng ta s trnh by tng qut v nhng vn v nh ngha trng
tm nghin cu qun tr cng ngh v i mi. Nhng vn tp trung c pht trin
trong ti liu ny.

Kha cnh chin lc

Qun tr chin lc l s c gng ca doanh nghip phn tch mi trng v sc
mnh cng nh im yu ca doanh nghip, v sau la chn con ng cnh tranh
theo ui. Trn con ng , doanh nghip tng cng sc mnh v hn ch im yu.
R rng, kha cnh chin lc l vn trng tm lin quan trc tip n s thnh cng
ca qun tr cng ngh v i mi. Kha cnh chin lc phn thnh ba bc c th:
hoch nh, thc hin, nh gi v kim sot. Tc gi tip cn c s nn tng ny pht
trin cc vn trong ton b ti liu ny.

Ra quyt nh cho qun tr chin lc

Mt vn t ra i vi t chc l phi a ra cc quyt nh then cht t khi bt u
xem xt cng ngh v i mi. Chng ta thng tin rng kinh nghim l yu t quan
trng trong cc quyt nh ny liu tin trnh chng ta tp trung thuc v bn trong hay
bn ngoi. Chng hn, nu mt doanh nghip chn mua mt cng ngh mi; th doanh
nghip phi tp trung vo cc vn tch hp cng ngh vi c im doanh nghip s
dng cng ngh ny sn xut. Tri li, nu doanh nghip tp trung vo vic sng to
cng ngh th doanh nghip s tp trung vo vic khuyn khch sng to i mi bn
trong thng qua c cu v phn thng l nhng yu t ht sc quan trng.
Nh cp trc y, m hnh chin lc s c vn dng phn tch cc ch
ny. Do , hoch nh, thc hin, nh gi v kim sot s c vn dng xem xt
i mi bn trong v t c cng ngh bn ngoi.

Cc cng c qun tr chin lc

Nh lu trc y, cc cng c thuc v qun l s tp trung vn dng trong thc
tin. Cc cng c ny s c pht trin trong mi phn ca ti liu. Ph lc u tin s
trnh by cng c phn tch ti chnh phn tch hot ng ca doanh nghip v ngun
vn u t cng ngh. Phn th hai s tp trung vo cc cng c lin quan n qun tr
d n, phan th ba s tp trng vo c s nn tng qun tr danh mc u t cng
ngh, v phn ph lc cui cng s cp n con ng i mi.
Ngoi ra, phn cui ca mi chng cng c mt phn bi tp nh gi tp trung vo
cng ngh h tr cho ngi hc vn dng kin thc hc mi chng. Cc cng c
nh gi s xem xt doanh nghip ang lm g vi cng ngh v nng lc i mi so vi
nhng g doanh nghip mong mun thc hin v doanh nghip khc ang lm. Cc bi
tp nh gi yu cu ngi hc phi thu thp thng tin thm t bn ngoi v bn trong
doanh nghip xem xt v th ca doanh nghip v sn phm v qui trnh kinh doanh.
Mt doanh nghip phi c xem xt mc ph hp gia qui trnh qun l v th tc v
cc mc tiu chin lc, pht hin li th cnh tranh, cng nh cc tr ngi gia cc hot
ng doanh nghip gy ra bt li trong cnh tranh.

16
T CHC TI LIU
Hnh 1.6 minh ha cch tip cn ca ti liu ny. Chi tit ca mi phn s c cp c
th. Chng hn, phn u mi phn s gii thiu mt tnh hung s minh ha tng
trnh by ca cc chng trong mi phn. Trong phn u ny, tnh hung minh ha v
Nokia.

Gii thiu (1)

Qun tr chin lc
v MTI (2)

i mi bn trong Cng ngh bn ngoi

Hoch nh (3) Hoch nh (6)
Thc hin (4) Thc hin (7)
nh gi v kim sot (5) nh gi v kim sot (8)

Pht trin nng lc

cho MTI (9)

T chc hc tp v
qun tr tri thc (10)

Hnh 1.6 Cu trc ni dung ca ti liu

Vo cui mi chng, s c mt bi bo v th gii thc nhm gip minh ha cc khi
nim ca mi chng. Ngoi ra, cc bi tp t duy tng cng thm kin thc lin
quan n cc khi nim trong mi chng. Cc bi tp Internet WWW v bi tp nh gi
v cc cu hi tho lun cng c cp trong cui mi chng. Ngoi ra, mt lot cc
cu hi c t ra vo u mi phn lin quan n tnh hung xem xt. Chng hn, trong
phn mt gm chng 1 v 2, cc cu hi lin quan n tnh hung Nokia.

17
TM TT
Chng ny hnh thnh c s nn tng khm ph qun tr cng ngh v i mi.
Chng ny cp ng dng cng ngh lun l mi quan tm ca cc doanh nghip
M v trn th gii. Vic ng dng cng ngh v nghin cu cc nh hng cng ngh l
vn ht sc quan trong trong vic nghin cu qun tr cng ngh v i mi. Chng
ny nh ngha cng ngh v doanh nghip v cch thc qun tr cng ngh v qun
tr i mi. Nhng nh ngha ny cung cp rt nhiu kha cnh, trong qun tr
chin lc cng ng mt vai tr ht sc quan trng.

Cc ch dn v qun l
qun tr cng ngh v i mi thnh cng, mt doanh nghip phi l ngi i tin
phong hn l tch cc. thc y theo hng tip cn tin phong, mt doanh nghip
phi:
1. B nhim ngi lnh o cng ngh - nhng ngi chu trch nhim vi thay i;
2. Hiu bit hot ng kinh doanh h tr v tr gip pht trin cng ngh mi;
3. Xem xt c th liu doanh nghip c trn ng cong cng ngh hay khng;
4. nh gi sc mnh v im yu ca nhn lc v cch tip cn i vi qun tr
cng ngh v i mi;
5. Thit lp th t u tin hp l;
6. Pht trin c s h tng hon ho gip doanh nghip c th ginh li th cnh
tranh;
7. Hiu bit cng vic v mi lin kt gia chng;
8. Tip cn h thng trong nghin cu v nh gi, tuy nhin quan im h thng
phi m bo c th ng dng c;
9. Tn hng chin thng v hc hi t mi tht bi;
10. Tin tng trong mi quyt nh nu nh nh hng quyt nh l ng n.

Cc cu hi gi
Khi mt doanh nghip bt u xem xt c s nn tng cho qun tr cng ngh v i mi,
th doanh nghip phi c hng dn tr li cho cc cu hi sau:
1. Liu quyt nh c da trn mc tiu r rng v ni no doanh nghip mun n
hay khng?
2. Cc c nhn c nhn thc v i mi v sn sng gip ngi khc i mi
trong cc phn cng vic hay khng?
3. Liu c tn ti mi trng chia s tng xy dng v pht trin tng hay
khng?
4. Liu nhm pht trin c quan h v tr thnh nhm tht s hay khng?
5. Cch thc khc phc sai lm? Liu sai lm ny c xem nh kinh nghim hc
tp hay khng?

18
 6. Liu c khuyn khch c nhn chp nhn ri ro v h tr cho cc tng mi hay
khng?
7. Liu c c n lc i mi v c s h tr hay khng?

Vn thc tin
1. Mt m hnh l s hin din qui trnh v s tng tc phc tp, cho php bn s
dng cch tip cn n gin hiu c s phc tp v tng. Chng ny
trnh by qun tr cng ngh v i mi thng qua cc m hnh. Sau khi c ht
chng v da vo hiu bit v MTI, hy cho m hnh ha qun tr cng ngh v
i mi? Gii thch cho m hnh ca bn?
2. Hy xem xt mt s cng ngh mi hay qui trnh m bn tham gia trong vng
hai hay ba nm va qua. Nhng vn nh hng n bn vi t cch l mt c
nhn? Nhng yu t no gip bn thnh cng thch ng vi qui trnh mi?
3. Hy lit k mt danh mc cc vn dng khc nhau i vi h s kp giy? Cc
yu t mi cho mi trng hp ng dng? Liu y c phi l mt chun mc hay
khng?

Bi tp WWW
1. Hy s dng cng c tm kim trn Internet tm cc nh ngha v cng ngh v
i mi. Bn rt ra nhng c trng g t nhng nh ngha ny? Liu c ging
hay khc nhau so vi cc nh ngha trong ti liu ny? Ti sao c s khc nhau
nh vy?
2. S sng to c phi l yu t quan trng thc y i mi v trong vic chp
nhn cng ngh mi. C bao nhiu kha hc lin quan n s sng to? Bn c
th pht hin ra iu g v s sng to trn Web? Tm ra nm website cho thy s
sng to ny? Cc cng c m bn pht hin c th gip bn tng cng suy ngh
tch cc?
3. Hy tm mt bi bo cung cp cc ch dn cho nh qun tr v cch thc qun tr
cng ngh v i mi. Bn suy ngh g v nhng ch dn ny? Hy so snh nhng
ch dn ny so vi nhng ch dn trong ti liu?

Bi tp nh gi
Khi bn c gng xc nh nng lc ca t chc trong vic qun tr cng ngh v i mi.
iu quan trng i vi cc doanh nghip l phi nhn din cc nng lc ca doanh
nghip. Nng lc l tp hp cc c tnh ca t chc thc hin v h tr cho cc chin
lc. Trong qun tr cng ngh v i mi, c nhiu cch tip cn trong vic xc nh
nng lc i mi ca t chc. C s nn tng cho nh gi nng lc i mi18 ch ra nm
nhm bin s kinh doanh, bao gm:
1. Kh nng cung cp v phn b ngun lc.
2. Kh nng hiu c chin lc ca i th cnh tranh v nhng tin b ca
ngnh lin quan n i mi.

18

19
 3. Kh nng lnh hi c pht trin cng ngh ph hp vi hot ng kinh
doanh ca doanh nghip.
4. Phm vi cu trc v vn ha ca cc n v kinh doanh nh hng n doanh
nghip.
5. Kh nng chin lc trong vic gii quyt s thc y i mi bn trong doanh
nghip.
Cc loi thng tin no cn thu thp lin quan n mi danh mc xc nh khi no,
u, bng cch no, nu nh v i mi no s c trin khai thc hin trong doanh
nghip? Cho bit c th v nh gi ca bn?

Cu hi tho lun
1. Hy tho lun nh ngha cng ngh theo quan im chin lc?
2. Tho lun vai tr ca i mi trong tin trnh qun tr chin lc?
3. nh ngha qun tr i mi v cho v d minh ha da trn hiu bit ca bn?
4. nh ngha qun tr i mi v cho v d minh ha cch thc doanh nghip c th
qun tr tin trnh i mi?
5. Cho mt v d minh ha v qun tr cng ngh v i mi ca Nokia v cch thc
ginh li th cnh tranh ca Nokia t nhng hot ng ny?

Tnh hung phn mt: Nokia

Tnh hung Nokia minh ha cc thay i ca cng ty t cc thay i cng ngh v i
mi? Nhng thay i no v cng ngh m bn ngh Nokia thc hin? i vi qui
trnh? i vi sn phm? Kiu i mi no bn ngh nhng thay i ny c minh ha
(nh trong Hnh 1.4)?

Cc thut ng quan trng

C s nn tng, 11 Nhn din tng s v tuyn (RFID), 2
Cng ngh, 8 Quan im h thng, 8
y, 4 Qun tr chin lc, 15
i mi, 12 Qun tr cng ngh, 9
H thng qun tr tn kho Just-in-time Qun tr i mi, 13
(JIT), 12 Th ch chun tc, 6
Ko, 4 Th ch nhn thc, 6
Nng lc, 18 Th ch qui nh, 6

20
CHNG 2

CHIN LC V QUN TR CNG NGH V I MI

Khi qut chung

Lm th no tch hp kha cnh chin lc vi qun tr cng ngh v i mi (MTI) trong
doanh nghip. Chng ny trnh by cc c s nn tng ca qun tr chin lc ca MTI. Cc
vn c th c cp nh sau:
ngha ca chin lc
Cng ngh ci tin lin tc v cng ngh ci tin t ph
Cng ngh tn cng v cng ngh phng th
Trng tm ca MTI trong chin lc
Tin trnh chin lc
Mi trng ngnh v nh hng ca ngnh
Nhm chin lc trong ngnh

-1-
GII THIU
Chng 1 cung cp tng quan v MTI. Chng ny tch hp MTI v chin lc, nhng c s
nn tng cn li trong ti liu ny. N lc chin lc ca doanh nghip l nhng hnh ng
nhm nh hng doanh nghip. Nhng hnh ng v hot ng phi ph hp vi nhau1
thc y doanh nghip theo nh hng nh. m bo thnh cng, chin lc ca
doanh nghip v qun tr cng ngh l nhng vn quan trng v c mi quan h tc ng
ln nhau.
minh ha nhu cu ca cc doanh nghip trong vic tch hp chin lc vi qun tr cng
ngh v i mi, hy xem xt Polaroid Corporation. Doanh nghip c sng lp vo nm
1937, trc y l mt trong nhng doanh nghip cng ngh hng u M. Sn phm ca
cng ty c bit n vi cc tn la d nhit bng my vi tnh theo qui trnh x l nh.
Polaroid thnh cng nh nng lc i mi trong vic to ra cng ngh n u (cutting-
edge), m cn kh nng ca chin lc xy dng cc hnh ng thch hp cho cng ngh.
iu ny to mt v th th trng mnh cho doanh nghip v cng ngh.
Tuy nhin, vo cui nhng nm 1990, nng lc ca Polaroid trong vic kt hp gia cng
ngh v chin lc ri vo tnh th b tc. Vo thi k ny c nhng tin b mi trong
my quay k thut s. Polariod cng bit nhu cu v my quay k thut s, nhng cng ty
tip cn sn phm ny, mt quyt nh chin lc l khng thm nhp vo th trng ny.
Thay vo , Polariod tp trung cc n lc cho chin lc bo v cng ngh c tn v hnh
nh ca mnh. Tuy nhin, cng ty tht bi trong vic ci tin cng ngh c bn. Do ,
cng ty kt liu sn phm v chin lc sai lm cho sn phm . Kt qu l cng ty b
ph sn vo cui nm 20012.
V vy, mt cng ty p ng cng ngh cho cnh tranh thnh cng cn phi cng c v th
cng ngh. V th cng ngh ny c th t c bng cch pht trin cng ngh bn trong
hay mua sm cng ngh t bn ngoi, nhng s thnh cng ca doanh nghip khng phi n
mt cch tnh c. Cc quan tm ca th trng i vi cng ngh ca doanh nghip v c
chin lc ng n cnh tranh trn th trng l nhng yu t ht sc quan trng. Do ,
khng ch c mt hot ng nh pht trin tin b ca cng ngh em li thnh cng trong
kinh doanh; thay vo , mt h thng cc hot ng c mi quan h vi nhau cn thit cho
s thnh cng.
Chng ny xem xt hai vn c th m nh qun tr cn phi lu :
1. Ti sao doanh nghip phi i ph vi vic hoch nh v thc thi chin lc cho
MTI. Kt qu l, cng ngh phi c tip cn nh mt phn ct li ca tin trnh
chin lc, khng phi l tp trung nh mt phn ring bit.
2. c im ca tin trnh chin lc phi gn vi thc tin trong vic tch hp gia
cng ngh v chin lc.

CHIN LC L G?
Chin lc l tp hp cc hnh ng phi hp thc hin cc mc tiu ca doanh nghip.
Chin lc khng phi l hnh ng n l din ra trong doanh nghip. Thng th cc c
nhn gp phi lng tng vi khi nim hoch nh chin lc. Hoch nh chin lc l mt
tin trnh nhm t ra mt nn tng hot ng v nh hng cho doanh nghip trong vi nm
n. Kt qu ca tin trnh hoch nh chin lc l k hoch chin lc. Tuy nhin, chin
lc khng ch trn giy m l kt qu t nhng n lc hoch nh ca doanh nghip.
1
2

-2-
Qun tr chin lc l mt tin trnh trong tng lai, m t chc xc nh tnh cht hot
ng kinh doanh, loi hnh t chc, v s ng gp ca cc b phn khc nhau. Phm vi
chin lc c th v nh mt chic d, m di doanh nghip thit lp cc k hoch v
chnh sch thc y cc n lc nhm t c cc mc tiu ca t chc.
Trong vic xy dng chin lc cho cc doanh nghip nh hng vo cng ngh, th cng
ngh khng phi l vn ph. Polaroid Corporation tht bi v tch ri gia chin lc
v cng ngh. Doanh nghip khng theo ui cng ngh n u, v thm ch khng ci
tin cng ngh truyn thng. Thay vo , chin lc ca Polaroid tp trung vo vic ct
gim chi ph, m b qua cc thay i ln trn th trng.
Polaroid khng nht qun trong hnh ng; cng c nhiu v d tng t. Cc nh sn
xut ng h eo tay Thu S thng tr ngnh ng trn ton cu hn 100 nm. Vo
u nhng nm 1960, Thu S khng tin rng mi ngi s quan tm n ng h eo tay
k thut s. H ngh rng ng h eo tay phi c nhng chi tit dch chuyn trn b mt
ng h, ch khng phi l nhng con s in trn . Cc doanh nghip Thu S qu tin
tng vo iu ny v b qua c hi cng ngh ng h k thut s ca ngi Nht. Kt qu
l sau Nht tr thnh ngi thng tr trong ngnh ny. Mt v d khc, ngnh sn xut
thp M l sn xut hng u th gii trong mt thi gian, tuy nhin ngnh thp M cng
b qua cng ngh nung chy bng kh. iu ny tc ng n v tr thng tr ca ngnh,
v v vy ngnh thp M ngy nay c v th cnh tranh rt yu. Do , cng ngh khng phi
l yu t b ng m cng ngh phi l mt phn then cht cho s thnh cng ca chin lc.
Doanh nghip phi la chn v nh gi mt cch tch cc vi cc iu chnh cn thit.

TRNG TM CA MTI TRONG QUN TR CHIN LC

Li ch ca chin lc l nh hng ton b t chc tin n mc tiu ph hp. Hnh 2.1
cho thy chin lc, cng ngh, v cc yu t khc nhau tng tc vi nhau xc nh u
ra ca t chc.
Chnh Lut v chnh Nh Nhm x hi
tr sch cng cung cp v cng chng

Cng ngh mi
t ngun bn Chin lc cng
ngoi ngh v i mi

u ra
D liu v nh hng Cu trc Con ngi v Qui trnh, th Khch hng
thng tin chin lc t chc nng lc tc, h thng C ng
i th

V th
X l thng tin v
cnh tranh
qun tr tri thc

D LIU CUNG CP CHO CC THAY I TIM NNG

Hnh 2.1 Tng tc chin lc bn trong v bn ngoi

-3-
Cc mi quan h tng tc trong tin trnh ny l rt phc tp. Tuy nhin, im trng tm
trong tin trnh ny l cng ngh c xem xt xuyn sut trong ton b tin trnh chin lc.
V bn trong, tin trnh ny minh ha cng ngh tc ng n cu trc t chc, con ngi,
qui trnh, th tc v h thng. Ngoi ra, iu quan trng cn lu l cc yu t mi trng
nh chnh tr, tc i mi, lut, chnh sch cng, v cc nh hng tng tc gia con
ngi, cc qui trnh v cu trc ca doanh nghip. Cc nhm hu quan quan trng nh khch
hng, i th cnh tranh v cc nh u t cng tc ng bi nhng yu t mi trng bn
ngoi ny. Do , doanh nghip khng ch xy dng chin lc mt cch c lp. Hot ng
ca doanh nghip chu s tc ng v i khi tc ng i vi mi trng. Hnh 2.1 minh ha
kh y cc quan h c bn, nhng trong thc tin th c nhiu mi quan h nh hng ln
nhau hn so vi tin trnh minh ha ny.
Tch hp MTI vi chin lc
Nng lc l tp hp cc k nng m mt doanh nghip pht trin3. Hu ht cc doanh nghip
c cc i th cnh tranh nh nhau trong mt lnh vc c th, nh chi tit trong Hnh 2.1.
Chng hn, cng ty thc n nhanh nh McDonalds v Burger King trng c v tng t
nhau trong mi kha cnh. Tuy nhin, thnh cng th cc cng ty ny phi c nm hoc su
nng lc m cng ty hn hn so vi cc i th khc. Nhng nng lc ny l cc khi
c xy dng cho chin lc doanh nghip. Nng lc t s tch hp gia cng ngh vi
chin lc phi trin khai v hot ng ca doanh nghip suy cho cng l nhm ginh li th
cnh tranh so vi i th t nhng nng lc ny. Nng lc ca doanh nghip c th phn loi
da trn k thut hoc th trng. Mi mt loi nng lc ny s c xem xt trong phn k
tip.

Nng lc k thut
Nng lc k thut tp trung vo cch thc doanh nghip tip cn vi cng ngh hin c hay
cng ngh mong mun trong tng lai. Do , tip cn ca doanh nghip i vi nhng nng
lc ny c th phn loi thnh mt trong ba cch sau: hy b, duy tr, hay pht trin. Tip cn
cng ngh l mt quyt nh chin lc ca doanh nghip thng qua s la chn, trong c
c con ngi, cu trc v qui trnh.
Hy b tp trung vo vic hn ch nhng nng lc v cng ngh no trong t chc v thay
th cng ngh ny bng cng ngh khc. Mc du, vic hy b cc nng lc dng nh l
iu khc thng, c l cng ngh khng cn thch hp v i hi phi thay th. Sau khi
Exxon Valder gp tai nn, nhiu cng ty cung cp tu ch du xem xt li cng ngh vi thit
k mt khoan cha hin ti l qu ri ro. Do , nhiu tu ch du c nhn c bo him v
thay th vi cng ngh tu ch du hai khoan cha.
Mt cch khc, cng ty c th la chn duy tr cng ngh. Trong trng hp ny, cng ngh
c th c nhng cng ty tin rng cng ngh ny vn cn li ch s dng. Nhng doanh nghip
ny c th thc hin tin trnh ci tin lin tc, nhng vn duy tr mt s kha cnh no
ca cng ngh hin ti. Crayolas vn tip tc vi sn phm hin ti mc du cng ngh mi
pht trin. Binney v Smith, nhng ngi sng lp Crayola, ci tin sn phm vi nhiu
mu sc mi, c th git c, vv. Nhng cng ngh hin ti vn c duy tr v kt qu l
sn phm v cng ty vn tip tc pht trin.
Pht trin nng lc cng ngh mi c th mang li cho doanh nghip thay i cnh tranh so
vi cc cng ty khc trong ngnh bng cch thay i cch chi. Nhng nng lc ny c th
mua t bn ngoi hay pht trin t bn trong. Nhiu cng ty eo ui cng ngh mi
duy tr hay tng cng v th cnh tranh. Mt minh ha cho iu ny, cc nh bn l theo

-4-
ui nng lc t Internet b sung cho s cc ca hng hin ti, nh Sears, Wal-Mart, v
Saks Fifth Avenue. Nhng cng ngh mi hay cch s dng mi ca cng ngh c cng cho
php pht trin sang cc th trng mi.

Nng lc th trng
Mt doanh nghip khng ch c nng lc k thut m cn c nhng k nng th trng thch
hp tc ng n cng ngh ca doanh nghip mt cch gin tip. Nhiu k s chu trch
nhim trong vic pht trin sn phm mi nhng cng c th b qua cc vn nh cch
thc phn phi chng. minh ha, hy bt u vi cc doanh nghip cung cp cc thit b y
t pht trin cng ngh lin quan n thay th hng, mt doanh nghip c cng ngh tt
nhng khng th gii phu chnh hnh c th s dng thit b ny. Doanh nghip khng th
hiu ti sao v c mt cng ty i din nh l mt trong nhng nh phn phi cc sn phm
chnh hnh trong thnh ph.
Cc cng ty mi thnh lp sau thi gian hot ng s nhn ra rng cc i din bn hng
thit lp quan h i tc trong vic phn phi sn phm tp trung vo nhng khch hng s
dng cc sn phm chnh hnh trong vic iu tr cc chn thng th thao. Cc bc s chnh
hnh iu tr cc chn thng th thao thng khng thc hin cc gii phu, v khi h lm
iu th mt nguyn tc l nhng ngi i din bn hng khng c php trong cc
phng phu thut. Ngc li, cc bc s chnh hnh thng s dng cc sn phm chnh hnh
cho cc bnh nhn iu tr, v mt thc tin chung l nhng ngi bn hng s cung cp
sn phm cho nhng ngi t cc phng phu thut v hng dn h s dng sn phm mi.
Tht bi ca cng ty thng l do thiu kin thc v th trng. Nhng ngi qun l gii s
nhn ra s khc bit quan trng ny tm kim cc nh phn phi mi cho sn phm. Ngy
nay, cc doanh nghip mi cng lm tt cng vic ny. Nng lc cng ngh m khng c
nng lc th trng th cng s khng t c thnh cng.
Tm li, cng ngh c xem nh u vo ca chin lc ch khng phi l yu t trng
tm. Lp lun trn cho rng cng ty phi xem xt yu t trng tm ca chin lc. Thc t,
cng ngh phi xem xt hu ht cc cp trong doanh nghip, v mc thnh tho trong
nhiu lnh vc phi ph hp v c quan h vi cc nng lc cng ngh. Nng lc ca doanh
nghip, trong c cng ngh, s em li cho doanh nghip li th cnh tranh. Li th cnh
tranh phi bn vng theo thi gian. Do vy, mc tiu m doanh nghip hng n l li th
cnh tranh bn vng.

Cng ngh v li th cnh tranh

Li th cnh tranh l th m doanh nghip thc hin tt hn so vi bt k i th cnh
tranh no. Tuy nhin, kh nng thc hin mt hot ng tt hn so vi i th cnh tranh
s em li li th cnh tranh bn vng khi v ch khi hot ng ny em li gi tr cho khch
hng m nhng i th khc khng th c c. Chng hn, kh nng x l ca vi mch my
tnh nhanh hn c th l li th cnh tranh so vi cc nh sn xut vi mch khc khi v ch
khi th trng c nhu cu i vi cc vi mch ny. Do , li th cnh tranh khng phi l
th m doanh nghip c tt hn so vi i th cnh tranh, m l nhng th tc ng n
quyt nh mua ca khch hng h mua sn phm ca cng ty thay v mua sn phm ca
i th cnh tranh. T li th cnh tranh nh vy, cng ty c th xy dng gi tr cho nhm
hu quan v nhng ngi s hu.
Khi chng ta ngh v cng ngh v li th cnh tranh, c nhiu cch phn tch cng ngh.
c bit, s pht trin cng ngh c xem nh ci tin lin tc hay t ph; cng ngh c s
dng theo cch tn cng hay phng th. Tuy nhin, nhiu kha cnh khc nhau ca cng ngh
l khng c tnh loi tr nhau.

-5-
Cng ngh ci tin lin tc v cng ngh ci tin t ph
Cng ngh tc ng n mi trng cnh tranh theo cch thc ci tin lin tc hoc t ph4.
Mt v d cho cng ngh ci tin lin tc l my tnh c nhn. My tnh c nhn dng
nh l nh hn v c thun li cho vic di chuyn hn theo thi gian. Nhng thay i ny v
mt cng ngh khng phi l s pht trin tc thi, m thc t n c ci tin theo thi gian.
Do , chng c xem nh l ci tin lin tc v khng c nhng thay i ln din ra cng
mt lc. Tin trnh ci tin ny nhm thit k cc thay i trn cng ngh hin ti, nhng
khng c s thay i v chc nng. Trong khi , i mi l tin trnh nhm ci thin nng
lc hot ng, chc nng, hay cht lng vi chi ph thp hn.
Mt khc, cng ngh ci tin t ph gy ra s thay i ng k v cch thc hot ng.
My tnh ln u tin s dng l cch la chn v x l v lu tr thng tin trong t chc. S
ra i ca xe hi l mt minh ha cho cng ngh t ph. N em li s thay i ng k v
phng thc vn chuyn. Khi , c nhn s khng cn l thuc vo nga v cc tuyn m
ng st. Mt cch tng t, Henry Ford vn dng l thuyt v dy chuyn lp rp v bt
u vn dng trong sn xut xe hi, ng ta t ph v phng php sn xut. Cng ngh
t ph lm xut hin cc chc nng mi v cch thc mi trong hot ng trong kinh doanh
cng nh trong x hi. V vy, cng ngh t ph lin quan n cc ng dng, cch thc i
mi thay th cch thc hot ng trong x hi.
Nm gia cng ngh ci tin lin tc v cng ngh t ph l mt kiu cng ngh th ba
thng khng nhn r. Cng ngh ci tin lin tc v t ph c xem nh hai u thi cc,
m nm gia hai thi cc ny l cng ngh th h k tip. S thay i cng ngh v tc ng
ca n ln x hi thng ln hn so vi s thay i trong ci tin lin tc, nhng chng cng
khng phi l s thay i c tnh cch mng. Chng hn, my tnh c nhn l l cng ngh k
tip ca my tnh trung tm do s i mi t ph ca vi mch silicon. Trc vi mch silicon,
cc my tnh s dng cc ng chn khng thc hin cch kt ni, v sau ny l dy cp.
Nhng thay i ny khng tc ng ng k so vi thay i vi mch silicon.
Nh minh ha v my tnh trn, cng ngh c th l t ph, th h k tip, hay ci tin lin
tc ti cc thi im khc nhau. Cng ngh t ph ca mt doanh nghip hay mt ngnh c
th l cng ngh ci tin lin tc ca cc doanh nghip v ngnh khc. Mt s ci tin ca
ngnh ny c th dn n s tht bi ca ngnh khc. ng dng ca mng hnh LED v vi
mch silicon trong cc my tnh in t l mt ng dng ca cng ngh hin ti; tuy nhin,
nhng cng ngh ny c th to nn nhng on ngt qung trn thc o lga. Thay i t
ci tin cng ngh lin tc c th cng c cu trc ngnh hin ti, v li th cnh tranh c th
ginh c bng cch la chn i u. Tuy nhin, thay i cng ngh t ph c th hnh
thnh nn nhng ngnh mi, c th thay th hay hu dit cc ngnh c. Vic thc y tin
trnh thay i lin tc trong khi cng ngh t ph xut hin cng l du hiu ca mt
thm ha.
Mt khi nim c lin quan gn gi vi cng ngh t ph l cng ngh nh thng,
ngi hc c th nhn ra s tng t v s khc bit gia hai khi nim ny. Khi nim v
cng ngh nh thng c gii thiu trong cun sch Innovators Dilemma ca Clayton
Christensen5. Khi nim ny cng tng t nh cng ngh t ph bi v c hai cng ngh
u lm thay i cch thc cnh tranh ca ngnh. Tuy nhin, Christensen cho rng s khc
bit l, khng phi lc no c cng ngh t ph th mi c cng ngh nh thng. Mt
minh ha cho cng ngh nh thng l nh thng cc thp nhm thm nhp vo th trng
vi mc thc hin km hn, nhng p ng c yu cu cho phn on th trng vi chi

4
5

-6-
ph thp hn so vi cc sn phm khc. V vy, cng ngh vn c th nh thng th trng
.

Chu k ca cng ngh

Mt cng c thng s dng xem xt s thay i cng ngh l ng cong S6. Ban u,
i mi ch din ra mt lnh vc, v sn phm v qui trnh mi gii thiu cho doanh nghip,
khi doanh nghip tm kim cch thc chuyn sn phm mi sang th trng. Tuy nhin,
khng c sn phm no s dng cng ngh theo mt cch c th c th chim u th ngay t
u. Thay vo , nhiu thit k ra i c th s dng cng cng ngh theo cc cch khc
nhau. Thc t s mt mt khong thi gian pht trin mt thit k ni tri cho sn phm
hay qui trnh mi. Theo thi gian, s lng i mi v sn phm s gim khi i mi v qui
trnh (cu trc, vv.) lin quan n sn phm c ci tin. Tuy nhin, mc du c nhng
i mi sn phm hay qui trnh thay th lnh vc cng ngh ny, th vic ng dng cng ngh
vn tip din. Khi , chng ta nhn vo biu ng cong S, s thy c s gim dn t trn
nh ca ng cong S. ng cong S c minh ha nh trong Hnh 2.2.

Gii hn
vt l Li nhun
cao
Tham s cng ngh

Ci tin Suy
thoi

Phi Pht Bo ha Lo ha
thai trin

Pht
minh

Thi gian

Hnh 2.2 ng cong S ca chu k cng ngh

Chu k sng cng ngh trong ng cong - S c bn giai on: hnh thnh, pht trin, bo
ha v suy thoi. Giai on hnh thnh bao gm pht minh v ng dng pht minh thng qua
i mi. Ci tin s dng cc qui trnh lin quan trc tip n cng ngh nm trong giai on
pht trin. Trong sut giai on trng thnh, cng ty thc hin tt hai giai on u v
thu c li nhun cao. Trong giai on lo ha, c s suy gim v li ch ca cng ngh.
Trong giai on ny, cng ngh c th lm tr li v c s iu chnh trn ng cong - S,
hoc l sn phm hay qui trnh c th tr nn li thi. minh ha cho iu ny, lnh vc m
nhc k thut s pht trin nhanh chng trong nhng nm gn y. Trong hai th h,
silicon thay th ni lng, v th nh thay th CDs. Cui cng, s i hi c nhn l nhm
cung cp nhc m khng c s dch chuyn ca cc phn c v dung lng lu tr ln hn.
Kt qu l ng cong S cho nhc s c lm tr li v sn phm nhc trc y tr nn li
thi.

Cng ngh tn cng v phng th

-7-
Mt cch thc khc doanh nghip vn dng cng ngh theo cch tn cng hay phng th.
Doanh nghip s dng cng ngh tn cng theo cch thc m i th cnh tranh khng s
dng nhm ginh li th cnh tranh. Li th c th t chi ph thp hn hay cung cp gi tr
cho khch hng hiu qu hn. Chng hn, Sothebys v Christiess l hai nh u gi hng
u th gii, hai nh u gi ny thng tr lnh vc u gi ngh thut v lch s. S cnh
tranh gia h l rt cng thng trong nhiu thp k. Vo cui nhng nm 1990, c hai u
nhn ra rng s pht trin ca Internet c th tc ng n bi cnh cnh tranh ca h. Ni s
ca hai doanh nghip l Internet c th nh hng n cch thc kinh doanh v cc c
nhn c th ngi nh v a ra gi trn ton th gii thng qua Internet vi bt k th no
m h mun. C hai nhn ra iu ny v thc y hot ng u gi trn Internet vo cui
nhng nm 1990. Tuy nhin, nhng n lc ca h khng em li thnh cng7. Vo cui nm
2002, Sothebys ginh c li th cnh tranh do k kt vi i tc eBay. Trong khi ,
Christies khng c c n lc hu hiu trong lnh vc ny, Sothebys c th t chc
cng lc nhiu phin u gi v bn trn Internet8. Cng ngh mi a Christies vo th
cnh tranh bt li do i th Sothebys c kh nng kim sot cng ngh tt hn.
Mt cch thc la chn khc, l doanh nghip c th la chn cng ngh phng th m
cc i th khc ang thc hin. Doanh nghip c th ra quyt nh mua nu doanh nghip
cm thy ginh li th cnh tranh trong tnh hung ny. S dng cng ngh c th khng em
li cho doanh nghip li th cnh tranh, nhng t ra cng cho php doanh nghip c th cnh
tranh c vi cc i th. Cng ngh phng th c th xy ra trong tnh hung buc doanh
nghip thc hin cng ngh no ngn chn s dng ca i th khc.
Mt v d cho vic s dng cng ngh phng th ngn chn din ra trong ngnh iu tr
vt thng ngoi khoa. Johnson & Johnson, thng qua mt i din Ethicon, mt nh cung
cp ln nht trn th gii vo nm 1999 v bng phu thut, kim khu, v bng vt thng
chuyn dng trong phu thut. Tuy nhin, Closure Medical Corporation ng k quyn s
dng cng ngh mi v dng c bng vt thng vo nm 1999. Cc sn phm DermaBond
ci tin cho php dn dnh vo da. Cng ngh ny lm cho cc sn phm bng qun vt
thng ca Johnson & Johnson khng cn ph hp na. Kt qu l, Johnson & Johnson
dng nh b vng ra khi cuc chi, v sau phi k mt tha thun marketing vi
Closure Medical Corporation. Johnson & Johnson cng nhn ra rng b phn Ethicon ri vo
th cnh tranh bt li khi Closure Medical pht trin cng ngh mi ny. Tuy nhin, thay v
b qua thay i, cng ty cng quan tm n li ch ca cng ngh mi trn th trng. Li
nhun ca Johnson & Johnson s ln hn nu nh cng ty s hu c cng ngh ny.
Nhng Johnson & Johnson khng s hu c v cng khng b qua cng ngh mi; iu
ny gi nh li tnh hung Polaroid b qua cng ngh mi v tht bi. Cng v l ,
Johnson & Johnson tham gia vo cng ngh mi thng qua tha thun c cp giy php
v cng ngh mi9.

TIN TRNH CHIN LC TRONG MTI

Cc tho lun trong chng 2 v kha cnh ny cho thy cng ngh thm nhp n ton b
tin trnh chin lc doanh nghip. Nhng chnh xc tin trnh l g?
Tin trnh chin lc doanh nghip c th chia thnh ba hot ng chnh. Thc t, mt doanh
nghip tt c th thc hin cc hot ng ny mt cch lin tc v ng thi. Trong khi cc

7
8
9

-8-
hot ng trnh by y mt cch ring l, nhng trong thc t chng tham gia vo tin
trong bn trong doanh nghip mt cch lin tc. C ba hot ng chnh, l:
1. Hoch nh
2. Thc hin
3. nh gi v kim sot
Mi hot ng (nh trong Hnh 2.3) s c cp mt cch chi tit.

Phn hi, Thu thp

Lin kt vi truyn thng thng tin
nhn vin,
thnh tch,
phn thng
S mnh

Phn tch
chui gi tr
Mc tiu

Hnh thnh
chin lc

Tuyn dng,
thng, lnh m bo ph
o, vn ha hp vi cu trc

Hnh 2.3 Cc hot ng c bn trong tin trnh qun tr chin lc

Hoch nh
Hoch nh c xem nh tin trnh thu thp thng tin mt cch c h thng hnh thnh
cc phng n kh thi cho doanh nghip, vic la chn cc hnh ng thch hp cho mi
phng n la chn, v cui cng l thit lp nh hng cho doanh nghip. Cc bc trong
tin trnh hoch nh bao gm:
1. Thu thp d liu
2. Pht biu s mnh
3. Thit lp mc tiu
4. Hnh thnh chin lc
Trong tin trnh hoch nh, doanh nghip thu thp cc d liu t mi trng bn ngoi v
nng lc bn trong. Tin trnh thu thp d liu l rt quan trng cung cp cc c s xy
dng k hoch chin lc. Doanh nghip c th mt kh nhiu thi gian cho vic thu thp
thng tin, sau mt tho lun vn tt trn c s thng tin thu thp v s mnh, mc tiu v
chin lc.
T thng tin thu thp c, doanh nghip a ra s mnh. S mnh ca doanh nghip l mt
pht biu ngn gn v mc ch v l do c bn cho s tn ti. S mnh phi nhn din r

-9-
rng ch trong mt vi t, nhng g cng ty thng nht vi nhau v phm vi hot ng m
cng ty mong mun theo ui. Gii hn phm vi hot ng s gip cho cng ty c th tp
trung tt hn vo vic xem xt l do c bn cho s tn ti. Chng hn, pht biu s mnh ca
3Ms l gii quyt cc vn cha c gii quyt theo cch thc i mi. 3M, theo
nh pht biu s mnh cng ty, tr thnh mt trong nhng cng ty i mi sn phm c
ghi danh trn nhng i l i n Post-it Notes. Compaq Computers v Intel hnh thnh mt
lin doanh trong cc thit b cm tay, v pht biu s mnh ca lin doanh ny l hp tc
mang n th trng cc gii php tiu chun ngnh c tnh i mi cho cc thit b truy cp
cm tay nh cho n cc my ch cng ty ln. R rng, pht biu s mnh xc nh l do
cho s tn ti ca lin doanh ny - mt thc th mi ra i cho s hp tc. Do , lin doanh
mi tp trung vo nhng n lc ny, v cc nh qun l hiu nhng g h cn phi t c.
Mt khi s mnh c a ra v trn c s s mnh ny, doanh nghip s thit lp cc mc
tiu hot ng c th thc hin s mnh ny. Nhng mc tiu ny pht biu mt cch c
th thc hin trong mt thi gian nht nh. Khong thi gian cho cc mc tiu ny c th
ko di n 5 nm. Mc du, cc mc tiu ny a ra trong phm vi thi gian kh di nh
vy, doanh nghip c th c th ha v xy dng cc mc tiu trung hn v ngn hn. Nhng
mc tiu trung hn v ngn hn c th hin th thng qua cc bc c th nhm m bo cho
cc mc tiu di hn c thc thi.
Cui cng, doanh nghip xy dng chin lc cho cc hnh ng nhm thc thi cc mc tiu
ra. C ba cp chin lc khc nhau. Chin lc cng ty l nh hng cho ton b
cng ty v cc hnh ng nhm dn dt cng ty theo nh hng chn. Chin lc cng ty
xc nh v th ca cng ty trong nhiu n v kinh doanh khc nhau. Do , cng ty phi
thit lp cch thc a dng ha v lnh vc no a dng ha nh mt phn ca chin lc
cng ty. Chin lc kinh doanh s xem xt cc n v kinh doanh c th trong cng ty. Nu
cng ty c nhiu b phn hay n v kinh doanh chin lc (SBUs), th mi b phn hay n
v s c chin lc kinh doanh ring. C nhiu chin lc kinh doanh khc nhau cho cp
chin lc ny. Chng hn, chin lc kinh doanh c th l chin lc chi ph thp, doanh
nghip c th bn vi mc gi thp nht c th c; hay chin lc phn bit ha sn phm
vi mt s c trng cho php nh gi cao.

Vin cnh v s mnh

Chin lc cng ty cch

thc hon thnh s mnh

Chin lc kinh doanh

lin quan n vit thit lp
mc tiu

Chin lc chc
nng thit k chin
thut, cng vic cho
vic thc thi mc tiu

Hnh 2.4 Cc cp chin lc

Cc chin lc chc nng dnh cho cc b phn khc nhau nh k ton, k thut v
marketing nhm h tr cho chin lc kinh doanh. Chng hn, chin lc kinh doanh ca
cng ty l chi ph thp, th b phn k thut cn phi thit k sn phm cho ph hp vi mc

-10-
tiu ny. Cc sn phm chi ph thp ch tp trung vo phn on th trng hp th khng
thch hp. Hnh 2.4 tm tt cc cp chin lc khc nhau.

Thu thp thng tin nh mt phn ca hoch nh

Nh cp, thu thp thng tin l mt phn quan trng trong tin trnh hoch nh. Do vai
tr quan trng ca vic thu thp thng tin, nhiu khi doanh nghip mt nhiu thi gian cho
hot ng ny hn so vi cc hot ng khc trong hoch nh chin lc. Hoch nh i
hi doanh nghip phi hiu c nhng nng lc bn trong v c hi t mi trng bn
ngoi. Nng lc bn trong c th d dng nhn bit hn so vi c hi t mi trng. Cc c
nhn vi nng lc trong mt cng ty, c bit l nng lc cng ngh, phi c khm ph
trong tin trnh hoch nh chin lc cng ty. iu ny bao gm c thnh qu gio dc v
o to, v cc k nng cng ngh ca nhn vin trong cng ty.
Tng t nh vy, ti sn ca cng ty bao gm nhng th lin quan n cng ngh. Mt kha
cnh kh khn trong vic phn tch bn trong l lm th no nhn bit v vn ha ca t chc
v cch thc vn ha nh hnh cc hnh ng ca doanh nghip. Vn ha ca t chc s
c cp chi tit trong cc chng sau.
PHN TCH MI TRNG BN NGOI
KINH T, VN HA X HI, CNG NGH, CHIN TR LUT PHP

Phn tch Phn tch

th trng cnh tranh

La chn yu t
Phn tch chin lc Phn tch
cng ng * C hi nh cung cp
*e da

Phn tch Phn tch

nhm li ch chnh ph

Hnh 2.5 Mi trng bn ngoi

Tin trnh thu thp thng tin i hi phi nhn din cc c hi t mi trng bn ngoi. Cc
yu t mi trng phi xem xt v c tm tt trong Hnh 2.5. Cc yu t ny bao gm kinh
t, vn ha-x hi, cng ngh, v chnh tr-php lut. Mc tiu trong vic thu thp d liu l
nm c cc tin b ca ngnh, ngun lc ca ngnh, i th cnh tranh v cc yu t
chung khc tc ng n thnh cng ca doanh nghip. Ngoi ra, doanh nghip cn xem xt
cc xu hng v cc c hi trong ngnh.

M HNH NGNH CA PORTER. Mt cng c hu ch thu thp thng tin trong

ngnh l phn tch nm lc lng cnh tranh ca Porter10. M hnh da trn tip cn nn kinh
t t chc theo ngnh phn tch cc thnh phn nh hng n ngnh. iu quan trng
l, y l m hnh ngnh ch khng phi m hnh doanh nghip. M hnh h tr trong vic
phn tch nm lc lng trong ngnh (ngi mua, nh cung cp, thm nhp ngnh, thay th
sn phm v i th cnh tranh), nhng lc lng ny c nh hng ln nhau ch khng

10

-11-
khng cp n nh hng i vi doanh nghip c th. Lc lng th su, lc lng b
sung, c vn dng ph bin tp trung vo vic xem xt cng ngh (Hnh 2.6).

e da
thm nhp

Nng lc i th cnh Nng lc

ngi mua tranh trong ngnh nh cung cp

Lc lng
b sung e da
thay th

Hnh 2.6 M hnh nm lc lng Porter b sung

Cc lc lng trong m hnh phn tch bng cch xem xt mc nh hng ca chng. Ni
cch khc, lc lng no c th em li li ch kinh t cho doanh nghip trong ngnh. Chng
hn, xem xt lnh vc no c li nhun bnh qun cao hn trong ngnh hay tn ti nhng yu
t khng hu hiu. Do vy, khi li nhun cao hn trong ngnh th tn ti t nht mt lc
lng yu km m ngnh c th ginh li th cnh tranh to ra li nhun cao hn ny.
Nu nh khng c lc lng no yu km th s khng c lnh vc thch hp cho doanh
nghip t c li ch v ti chnh. Nu nh tt c cc lc lng u mnh, th hu nh
ngnh ny c li nhun rt thp. Mi lc lng m t ln lt nh sau.

Nng lc ngi mua: Nhng ngi mua, l nhng c nhn thc t mua u ra ca ngnh,
c phn tch. Vic nhn din ngi mua trong m hnh i khi cng d nhm ln. Chng
hn i vi ngnh dc, cc c nhn c th mua thuc cc quy thuc. Tuy nhin, thc t
th cc bc s mi l ngi quyt nh mua thuc g. Cc c tnh xc nh ngi mua
trong ngnh bao gm:
Ngi mua bao nhiu phn trm sn lng ca ngnh
Chi ph cho vic chuyn i nhn hiu hay thay th sn phm
S lng ngi bn
Nu cng ngh ca ngnh ang trong giai on bo ha v c vi ngi mua, th khi nng
lc ca ngi mua l rt cao. iu ny l do cng ngh l kh tng t nhau trong ngnh, v
s lng ngi mua t hn s lng ngi bn.

Nng lc nh cung cp: Nh cung cp l cc doanh nghip v c nhn cung cp u vo cho

ngnh. iu quan trng trong m hnh ny l nh qun tr phi nhn din ngnh no c
xem xt v mi ngnh s c mt s nh cung cp khc nhau. Tp trung trong cc phn tch l
xem xt nh cung cp u vo trc tip cho ngnh trong vic sn xut hng ha. u vo c
th l nguyn vt liu, ti sn c nh v h tr ti chnh. Mt yu t khc m chng ta
thng qun l lao ng. Cc tp trung phn tch lao ng khng phi l xem xt liu lao
ng l tt hay quan trng i vi qui trnh sn xut, m l xem xt liu h c nng lc
p ng cng vic hay khng. Hy ly minh ha i vi ngnh dc, cc nh cung cp l
nhng doanh nghip cung cp cc thit b cn thit, nguyn vt liu nh dc liu, nhn lc
c k nng cao. Cc yu t to nn nng lc ca nh cung cp bao gm:

-12-
 Nhu cu cao i vi sn phm ca nh cung cp
Cht lng v chc nng sn phm cung cp l duy nht
Khch hng khng c kh nng tch hp dc
Kh nng thm nhp ngnh: Nu nh mt ngnh ang c li nhun cao th khi s c
nhiu doanh nghip mi mun gia nhp ngnh. Nhng i th tim nng ny tin rng h c
th c c mt kt qu tng t hay li nhun cao hn. S thm nhp ca cc doanh nghip
mi c th ci thin sn phm v qui trnh. Ngoi ra, h khng phi chu chi ph chm nh cc
doanh nghip trong ngnh. Thng th ro cn thm nhp tu thuc vo cu trc ngnh.
Chng hn, ngnh dc th cc thit b cho nghin cu v pht trin l rt t. Ngoi ra,
doanh nghip mi mun thm nhp phi mt mt khong thi gian kh di c s chp
thun ca chnh ph. Do vy, c trng ca cu trc ngnh tc ng n kh nng thm nhp,
v nng lc thm nhp ngnh bao gm:
S trung thnh ca khch hng i vi nhn hiu
Hiu qu kinh t theo qui m
Nhu cu vn lm cho vic thm nhp tn km hn
Khng c kh nng thm nhp vo knh phn phi
Cng ngh vi bng sng ch
Ngoi ra, phn ng ca cc doanh nghip hin ti trong ngnh c th tc ng n kh nng
thm nhp ca cc doanh nghip tim nng. Cc doanh nghip trong ngnh c th u t
nhm to ro cn thm nhp v mt cu trc nhm hn ch kh nng thm nhp mi. Chng
hn, nhiu doanh nghip m rng th trng hay tp trung vo phn on th trng nh hn
nhm hn ch kh nng thm nhp vo nhng th trng ny, nu khng th i th c th s
thm nhp v to mt ch ng trong ngnh. Mt khc, cc doanh nghip hin ti c th cng
nhau hnh ng hn ch kh nng thm nhp vo ngnh.

Kh nng thay th: Thay th l nhng sn phm c cng chc nng hot ng nhng khng
cng cch thc s dng. Tc ng ca thay th l nhm pht trin mc gi trn v li nhun
ca ngnh. Trong mt s trng hp tn ti khong cch qu ln v s cn bng gia gi-
cht lng, m ngi mua c th a ra la chn an ton p ng nhu cu. Do , kh
nng thay th lm xut hin gi trn i vi mt sn phm nht nh. Trong ngnh dc, kh
nng thay th c th l tho dc hay gii php tr liu bng thin nhin khc. Nhng yu t
tc ng n nng lc thay th bao gm:
Kh nng ca khch hng trong vic so snh cht lng, chc nng, v gi
Chi ph chuyn i t sn phm ca ngnh ny sang sn phm ca ngnh khc

i th cnh tranh: i th gia cc doanh nghip trong ngnh l lc lng th nm trong

m hnh. Cng nhiu i th th s c cng nhiu doanh nghip ct gim gi. iu ny nh
hng tiu cc n li nhun tr khi c yu t khc thay i, chng hn nh cng ngh. Khi
lng i th cnh tranh trong ngnh gim th li nhun ca cc doanh nghip trong ngnh s
tng ln. Tip tc xem xt ngnh dc, i th cnh tranh trong ngnh l cc doanh nghip
bn dc phm. Trong v d ny, nhng thuc bn khng cn k n l sn phm thay th.
Thuc sinh hc iu tr ung th khng phi cnh tranh vi thuc khng cn k n bi v
chng khng cng trong mt lnh vc. Cc yu t lm gia tng cnh tranh trong ngnh bao
gm:
S lng i th cnh tranh gia tng
Nhu cu sn phm gia tng

-13-
 Sn xut vi s lng ln t hiu qu nh qui m
S chuyn i gia cc nh sn xut lm gim chi ph cho khch hng
Tin lng tng ln t bin php chin lc thnh cng
Ri khi ngnh do chi ph ngnh ln (ro cn rt lui ngnh)

Tm tt v m hnh Porter: Trong tin trnh hoch nh chin lc, mt doanh nghip cn
thu thp thng tin v nhiu yu t khc nhau, v nm bt lc lng no l mnh v nhn bit
ngnh no c kh nng sinh li. Phn tch mi trng c th h tr cho doanh nghip nm bt
thng tin v ngnh, v vi doanh nghip cn phi hnh ng nh th no trong tng lai
ginh li th cnh tranh.
V d v ngnh dc, xem xt nm lc lng cnh tranh cho thy cc lc lng ca ngnh l
rt yu. Cc nh cung cp th nhiu nhng khng c t chc. Ngi mua l cc bc s nhng
li khng nhy cm vi gi. Kh nng thm nhp ngnh khng b e da do chi ph v thi
gian, i hi thuc phi c s chp thun v thiu sn phm thay th. Kh nng thay th l
cc dc phm thin nhin th khng c nhiu nn cng t b e da. Cui cng, i th cnh
tranh trong ngnh cng b hn ch. Khong thi gian pht trin thuc iu tr mi thng
mt kh lu, iu ny cho php doanh nghip bit c r rng i th ang lm g v ch
ng trnh i u trc tip. Ngoi ra, hu ht cc cng ty dc phm tp trung vo vic pht
trin vo cc loi thuc iu tr c th, nh bnh tim, v khng sn xut nhiu loi thuc khc
nhau. Kt qu l ngnh thuc tr thnh mt trong nhng ngnh c li nhun cao nht trong
nhiu nm.
Nhng gn y, ngi mua cc dc phm dn dn thay i. Cc bc s khng cn ng
vai tr nh hng duy nht trong vic la chn thuc. Cc cng ty bo him s dng cc
cng thc ch nh trn thuc c th k n thuc. Ngoi ra, kh nng thm nhp mi ca cc
loi thuc cng loi lm cho s cnh tranh ngy cng gia tng. iu ny lm gia tng
p lc ln kh nng sinh li ca cc doanh nghip trong ngnh dc.

Lc lng b sung: Lc lng b sung, lc lng th su c thm vo m hnh Porter,

l cc sn phm bn km vi cc sn phm khc11. Mt minh ha cho iu ny, nu mt cng
ty sn xut bnh quy gin, sn phm s tiu th tt hn nu nh cng ty c th lin kt vi
cng ty sn xut sp. Hai sn phm ny l b sung cho nhau. Vi cc cng ty cng ngh th
cc hot ng b sung nh vy ngy cng ng vai tr quan trng. Chng hn cc nh my
sn xut my tnh khng sn xut cc vi mch cho my tnh. Tuy nhin, kh nng cng ty
bn c nhiu my tnh bng cch lin kt kh nng ca cc nh my sn xut vi mch
cung cp cc th h mi ca vi mch cho php my tnh thc hin nhiu v nhanh hn.
Nhng doanh s my tnh tng ln th ko theo doanh s bn vi mch my tnh cng tng ln.
V vy, sn phm ca nh my sn xut my tnh v nh my vi mch l b sung cho nhau v
tc ng n s thnh cng ln nhau.
Lc lng b sung c th c cng mt cng ty m. Chng hn, bnh quy gin v sp minh
ha cho Pepperidge Farms v Campbell Soup, c hai u c cng cng ty m. Ni cch khc,
lc lng b sung c th l nhng cng ty khc nhau m sn phm ca n h tr cho nhau.
Chng han, phn mm Microsoft chy trn chip Intel. Hai cng ty ny c th h tr cho nhau.
S thnh cng hay tht bi, trong mt cng ty s tc ng n cng ty kia12. Cc c tnh nh
hng n nng lc ca lc lng b sung l:
Kh nng tch hp trc v sau thay th b sung

11
12

-14-
 Kh nng cung cp ca cc b sung thay th
Chi ph chuyn i ca ngi mua hay nh cung cp
Mc tp trung tng i

CC NHM CHIN LC: Mt cng c hu ch khc cho vic thu thp thng tin trong
tin trnh hoch nh chin lc l nhm phn tch cc doanh nghip nm trong cc nhm
chin lc. Mt doanh nghip khng cnh tranh trc tip vi tt c cc doanh nghip trong
ngnh. Mt nh sn xut thuc vi chi ph thp chng hn thuc khng sinh khng cnh tranh
vi cc cng ty sn xut thuc khc. Thay vo , cng ty ang sn xut thuc gia nh s
cnh tranh vi cc cng ty thuc gia nh khc, nh thuc khng sinh. Ngc li, mt cng ty
tham gia trong vic sn xut thuc chng li nh hng ca AIDS ch c th cnh tranh vi
cng ty sn xut thuc cng loi. Nhm chin lc l nhm cc cng ty cnh tranh theo cng
mt cch thc (khch hng, sn phm, khu vc a l)13. C nhiu cch khc nhau phn
chia mt ngnh thnh cc nhm chin lc. Tuy nhin, mt doanh nghip phi lm iu ny,
theo cng mt cch, thu thp cc thng tin v cc doanh nghip cnh tranh trc tip khc.
Thng tin ny gip cho doanh nghip c th nhn din khong cch v th trng, m doanh
nghip ang phc v hay mong mun phc v.

Tin trnh hoch nh

Tin trnh hoch nh i hi phi thu thp thng tin t mi trng hin ti v tng lai.
Thng thng, doanh nghip thng nhn vo cc hot ng qu kh v d on thay i
tng lai. iu ny xy ra l do mt s nguyn nhn sau:
1. Tht d dng nhn bit nhng g din ra trong qu kh hn l nhng g din ra
trong tng lai.
2. Nu nh doanh nghip thnh cng, th doanh nghip mong mun duy tr thnh cng
mc du c nhng du hiu cho thy s thay i mi trng.
3. Lnh o doanh nghip l nhng ngi v tr qun l cao nht mun thc hin
nhng hot ng chc chn v mong mun duy tr n.
Thay vo , doanh nghip nn nhn vo nhng thch thc xa hn nhng g trong hin ti v
tng lai s nh th no. Ph lc 4 s cung cp cho chng ta cc cng c thc hin cc
phn tch d bo. iu ht sc quan trng lin quan n hot ng doanh nghip bao gm
nhn vin, khch hng, nh cung cp v cc bn lin quan khc. T , nhiu quan im v
cch thc la chn khc nhau gip cho vic xy dng cc k hoch d kin tt hn.

Thc hin
Sau bc hoch nh chin lc, doanh nghip phi thc hin cc k hoch. Hnh 2.7 tm tt
tin trnh thc thi chin lc ca doanh nghip. Theo nh minh ha, mt khi doanh nghip
thu thp thng tin, nhn din khong cch th trng, v pht biu s mnh, mc tiu v
chin lc thnh cng trn th trng. Bc k tip l thc hin chin lc. Cc hot ng
trong doanh nghip khng tch ri nhau. Hot ng trong lnh vc ny s lin quan n cc
hot ng trong lnh vc khc ca doanh nghip.

13

-15-
 Thng tin yu cu
Hiu c mi trng kinh
doanh tng qut
Phn tch v nm bt cc lc
Pht trin k hoch
lng trong ngnh Nhn din khong cch
t c mc tiu
Chin lc v mc tiu c v c hi tim nng
v s mnh t ra
hiu mt cch r rng
Danh mc cc ngun lc v
nng lc ca doanh nghip

Thc hin
nh gi v kim sot Lm ci g - thc hin k hoch
Chng ta lm nh th no? Khi no lm cc hot ng u tin
Nhng g hc hi c? Lm bng cch no lm hay mua
Ai s lm chng ta, h hay kt hp

Hnh 2.7 Tin trnh thc hin chin lc

Kt qu l vic thc hin chin lc i hi doanh nghip phi xem xt cc hot ng ph
hp vi chin lc a ra14. Cc chng sau s pht trin mt cch chi tit v cch thc thc
thi chin lc thnh cng. Tuy nhin, iu quan trng i vi tin trnh thc hin chin lc
l s phi hp cc hnh ng khc nhau mt cch hp l trong doanh nghip. nh hng
thc s ca chin lc xut pht t cch thc doanh nghip nh hng r rng v thc hin
cc hnh ng ph hp vi chin lc. Cc vn lin quan n thc thi chin lc bao
gm:
Cu trc
Thu nhn vin v cc quan h
Ra quyt nh
Truyn thng
Vn ha
ng vin nhn vin
minh ha cho iu ny, gi s mt cng ty pht trin chin lc nhm p dng mt cng
ngh no , th doanh nghip s c nhu cu v nhn vin c hiu bit v cng ngh ny.
thu ht nhng nhn vin, i hi doanh nghip c nhiu h thng khen thng khc nhau.
Nu nh doanh nghip pht trin mt phn mm, th i hi doanh nghip phi tm kim
nhng ngi c th vit c phn mm vi nhiu ngn ng khc nhau. Tuy nhin, nhiu
doanh nghip khng c ngun lc thu ngun nhn lc nh vy. Do , ngoi chnh
sch tin thng th cc cng ty a ra cc c quyn v quyn chn mua c phiu c gi nu
nh cng ty tng trng v thnh cng. Quyn chn mua c phiu thng c vn dng i
vi cc doanh nghip mi ang c gng thc hin cng ngh th h k tip. Quyn chn mua
c phiu gng li ch ca nhn vin vi s thnh cng trong di hn ca doanh nghip. Nu
mt c nhn nhn c quyn chn mua c phiu, th c nhn s gn b vi cng vic cho s
thnh cng ca doanh nghip. Cc cng ty nh Sun Microsystems v Microsoft s dng

14

-16-
chin lc ny khi mi thnh lp. Cc doanh nghip thnh cng rt ch trng trong vic qun
l cc vn thc thi chin lc ti a ha gi tr tng thm15.
Mt cng c kt hp yu t lin quan n thc thi chin lc ca doanh nghip, l phn
tch chui gi tr16. Phn tch chui gi tr phn chia cc hot ng ca doanh nghip thnh
cc hot ng c bn v cc hot ng h tr. Cc hot ng c bn l nhng hot ng
chnh lin quan n qu tr to ra sn phm ca cng ty. Cc hoy ng ny bao gm cung
ng cc yu t u vo, cc hot ng thc t chuyn cc yu t u vo thnh sn phm,
vn chuyn hng ha hay cung ng u ra, tip th sn phm v dch v sau khi bn. Cc hot
ng h tr h tr cho tt c cc hot ng c bn. Chng hn nh qun tr ngun nhn lc
thu cng nhn sn xut v phn phi sn phm. Cc hot ng h tr thng c xem
xt trong phn tch chui gi tr bao gm c s h tng doanh nghip, qun tr ngun nhn
lc, pht trin cng ngh, v hu cn.
Cc thnh phn trong phn tch chui gi tr c minh ha trong Hnh 2.8. Biu cng cho
thy cng ngh tc ng n chui gi tr ca doanh nghip nh th no. Cng ngh v pht
trin cng ngh c th lm gia tng gi tr vo sn phm v qui trnh. Cc thnh phn ny l
ht sc quan trng nhm phn tch s ph hp vi mc tiu tng qut v chin lc ca
doanh nghip.

C s h tng Cng ngh cc h thng thng tin, k thut hoch

doanh nghip nh v cp pht vn, k ngh vn phng
Ngun nhn Cng ngh o to, nghin cu ng c, cng
lc (HRM) ngh thng tin
Pht trin sn Cng ngh sn phm Cc cng c phn mm
phm CAD, k thut m phng K ngh cc h thng thng tin
Cc h thng thng tin, h thng truyn thng, v
Hu cn
cng ngh h thng vn chuyn
Vn ti, vn Qui trnh c Vn ti, vn Phng tin Chun on
chuyn vt bn, nguyn chuyn vt a truyn v kim
liu, d tr, vt liu, liu, ng thng, nh, truyn
truyn dng c, vn gi, truyn truyn thng, thng
thng, kim chuyn vt thng, thng thng, thng tin
nh, thng liu, ng tin tin
tin gi, kim
tra, thng tin
Cung ng Cung ng Marketing Dch v
Sn xut
u vo u ra v bn hng
Hnh 2.8 Cc cng ngh trong chui gi tr
Vn dng phn tch chui gi tr i vi nh my sn xut in t minh ha cc hot ng c
bn chu s tc ng bi cng ngh. Cung ng i vi qu trnh u vo c kim sot
m bo nguyn vt liu c giao ng gi v cht lng nguyn vt liu p ng theo yu
cu cng ngh. Tin trnh chuyn ho cc yu t u vo thnh sn phm khng ch l qui
trnh sn xut m cn c vic kim sot cht lng u ra. Cung ng u ra cng ph thuc
vo cng ngh. Ngy nay, tn kho just-in-time c xem nh mt chun mc. V vy, nh
sn xut phi lm vic vi khch hng m bo ng khi lng sn xut khng nhiu
cng khng t. iu ny cng gip cho cc doanh nghip hn ch u t vo tn kho v kim

15
16

-17-
sot cht lng u vo trc khi a vo sn xut. Tn kho just-in-time s dng cng ngh
kim sot trng thi chuyn giao sn phm. Tng t nh vy, dch v sau khi bn cng
xem xt cng ngh chun on v gii quyt cc vn ny sinh vi sn phm ca doanh
nghip.
Cc hot ng h tr ca nh my sn xut in t cng ph thuc rt nhiu vo cng ngh.
Hai trng hp minh ha cng ngh nh hng n sn xut in t l, pht trin sn
phm mi v mua sm cc yu t u vo. Do vy, thnh cng th cc nh sn xut in t
phi m bo rng cng ngh vn dng mt cch thch hp v tch hp hu hiu thng qua
chui gi tr17.

nh gi v kim sot
Nh cp trc y (Hnh 2.3 v 2.7), tin trnh chin lc l mt chu trnh. Mt khi
chin lc c thc hin, th doanh nghip phi m bo rng chin lc hin ang c
theo ui. Doanh nghip thng qua hoch dnh s thit lp cc mc tiu. Sau khi chin lc
c thc thi, th doanh nghip phi m bo rng cc mc tiu ra phi c p ng.
Tin trnh ny c bit n nh nh gi (so snh kt qu thc t vi kt qu d kin) v
kim sot (iu chnh nu cn). Doanh nghip cn phi xc nh ti sao doanh nghip khng
p ng vi mc tiu hay phi thc hin thay i iu g. Tin trnh xc nh ti sao doanh
nghip khng t c mc tiu l tin trnh nh gi pha trc. y l tin trnh kh khn
v phc tp, v i hi phi xem xt thng xuyn tin trnh hoach nh. Cc phn hi s
cung cp thng tin thch hp tp trung vo cc lnh vc thch hp cn phi iu chnh.
Mt phn quan trng ca nh gi v kim sot l thit lp cc o lng xc nh liu
doanh nghip c thnh cng hay khng. C v s vn quan trng m doanh nghip cn
phi xem xt quan h gia chin lc v cng ngh. Th nht v quan trng nht, doanh
nghip phi m bo cc n lc chin lc phi thnh cng. Cc n lc ny bao gm cc qui
trnh hot ng, ngun lc c t ng ch v ng lc, v c s nh hng ca chin
lc. Hai kha cnh quan trng trong cc o lng, bao gm:
Cc mc tiu nh lng cho qui trnh sn xut v th trng.
Cc o lng nh tnh tp trung vo kha cnh chin lc.
Tin trnh chin lc ca doanh nghip l mt tin trnh tch cc; n khng phi l mt tin
trnh c th thc hin mt cch t ng vi mt t phn tch. o lng s thnh cng c
nh gi cao hn so vi doanh s v li nhun. V vy, nhiu thng s thc hin c s
dng cho tin trnh nh gi v kim sot. Ngoi ra, cc kha cnh khc nhau ca tin trnh
chin lc c lin kt vi nhau. Nu mt t chc khng thc hin tin trnh nh gi, th
cc hnh ng ca doanh nghip bao gm c tin trnh qun tr cng ngh s khng c xc
nh mt cch r rng trong cc k hoch hnh ng. Nu khng c tin trnh ny th c hi
thnh cng ca doanh nghip gim i mt cch ng k.
Chng ny cung cp nhiu cng c nh gi khc nhau. Phn tch nm-lc lng cnh
tranh, xc nh nhm chin lc, v chui gi tr nhm cung cp y cc ch dn cho cc
vn cn qun l. Chng hn, s lng sn phm thay th ca ngnh c th thay i theo
thi gian. Nhng thay i nh vy tc ng n mc hp dn ngnh. Theo nh k, doanh
nghip phi nh gi cch thc tin trin v vai tr tc ng ca cc lc lng trong ngnh.
Mt cng c khc vn dng ph bin trong thi gian gn y, c th gip cho ngi hc kim
sot tin trnh ny, l tip cn Balanced Scorecard (BSC)18. Nn tng ca k thut nh

17
18

-18-
gi ny l, cc phn hi ti chnh cung cp bc tranh khng hon chnh v hot ng v tim
nng ca doanh nghip. Kaplan v Norton, nhng ngi pht trin BSC, xc nh bn kha
cnh quan trng cn phi c phn tch: ti chnh, khch hng, qui trnh bn trong, hc tp
v pht trin (i mi). Hnh 2.9 pht ha mt s vn cn xem xt khi tp trung vo nh
gi chin lc ca MTI. BSC s c cp chi tit trong cc phn k tip ca ti liu ny.
Kha cnh Vn
Ti chnh Gi tr c ng; Chin lc tng trng doanh s;
Chin lc c cu chi ph
Khch hng Nn tng gi tr - cht lng, gi, s sn sng, a
dng, chc nng, dch v, nhn hiu, hnh nh.
Ni b Cc qui trnh - Sn xut/tc nghip; Qun tr quan
h khch hng; i mi; Lin kt ngnh
Hc tp v o to v pht trin k nng: u t vn thng
Tng trng tin; Vn ha t chc v lin kt
Hnh 2.9 Cc vn Balanced Scorecard

CC BC TIP THEO TRONG VIC TCH HP MTI V CHIN LC

Chng ny kt thc phn mt ca ti liu. Su chng tip theo s cp n hoch nh,
thc hin, nh gi v kim sot cho hai phn tip cn chin lc quan trng mang li s
thay i trong mt t chc: i mi bn trong v nm bt cng ngh bn ngoi. Bn cht ca
i mi i hi tip cn nhiu hn v bn trong ca t chc. Mc du, doanh nghip phi
xem xt cc c hi trong mi trng, n phi nhm vo s pht trin mi trng bn trong
khuyn khch chp nhn ri ro v chp nhn s tht bi. Ni cch khc, ginh c cng
ngh thng qua cc phng thc lin kt ng minh chin lc khc nhau i hi cc phn
tch cc yu t bn ngoi v cn bng gia chi ph v li ch theo mt cch thc hon ton
khc nhau.
Cc vn t ra i vi t chc trong vic qun tr cng ngh c tnh chin lc nh:
1. Doanh nghip c nn to ra cng ngh mi hay i mi bn trong hay khng?
2. Hay doanh nghip u t cng ngh t bn ngoi thng qua mua li hay lin minh
chin lc?
Gii quyt cc vn ny i hi phi cn nhc gia chi ph v kt qu cng nh cch thc
tip cn ph hp vi mc tiu v nh hng ca doanh nghip.

TM TT
Chng ny a ra nhng c s nn tng cho vic nghin cu MTI bng cch lin kt cng
ngh vi khi nim chin lc. Chin lc l s nh hng cho cc hnh ng ca doanh
nghip. Cng ngh v i mi l nhng phn quan trng trong hot ng kinh doanh v nng
lc ca doanh nghip. Chng ny cng t ra nhng khi nim quan trng i vi MTI nh
cng ngh ci tin lin tc v cng ngh ci tin t ph, cng ngh phng th hay cng ngh
tn cng. Chng ny xem xt chin lc khng phi l mt s kin ring l m l mt tin
trnh. Tin trnh ny kt ni c mi trng bn ngoi v mi trng ngnh, v nng lc kinh
doanh ca doanh nghip. Chng k tip s xem xt mt cch chi tit hn v cc cch thc
c th doanh nghip c th t c cng ngh theo cch tip cn t bn trong hoc bn
ngoi.

-19-
Cc ch dn v qun l
Mt doanh nghip, theo ui thnh cng tin trnh chin lc cho qun tr cng ngh v i
mi, i hi phi thc hin cc hnh ng c th, bao gm:
1. Hy qun cc chc nng t chc truyn thng nh gi cc tng, khng phi l
cc lun im.
2. Bit c doanh nghip ang u trong chu k cng ngh v i th cnh tranh
ang u.
3. Khuyn khch chp nhn ri ro vi phn thng thch hp trong di hn.
4. Khai thc tt nht cc ngun lc mi trng. ng c ha theo hi chng khng c
chuyn sng to y.
5. Ph b ro cn trong truyn thng. Nhiu doanh nghip mt c hi v cch tip cn
khng c s chia s y vi cc kinh nghim hc hi c.
6. Theo ui cc k vng thc tin hn. Thng thng, nhiu doanh nghip t b cng
ngh qu sm do cc k vng phi thc t khng c p ng.
7. Thit lp cc tin trnh theo cc cch tip cn i mi i vi qun l.

Cc cu hi gi
C nhiu cu hi t ra i vi cc nh qun tr v t chc, khi bt u nh gi v th
cng ngh c tnh chin lc ca doanh nghip. Mt s cu hi quan trng cn xem xt,
l:
1. Cch tip cn i vi pht trin cng ngh trc y l g? Gi tr no c to ra?
c s tin trin v sn phm hay qui trnh hay cha?
2. Cc cch tip cn no khng hot ng tt? Ti sao? Nhng bi hc kinh nghim no
c rt ra?
3. Nhng qui trnh v cu trc no to ra trong phm vi i mi ca t chc? N tc
ng n mi trng v tim nng ca t chc nh th no?
4. Doanh nghip c tin trnh i mi chnh thc hay cha?
5. Ai l ngi dn u cho i mi ca doanh nghip?
6. Cch thc a ra cc quyt nh v nhng g phi lm v nhng g phi ngng lm?
7. Cho bit cch thc i mi v cng ngh tc ng n doanh nghip?

Vn thc tin
1. Hnh 2.10 minh ha khi nim chu k sn phm t kha cnh cng ngh: gii thiu,
tng trng, bo ha, suy thoi. Cc vn no doanh nghip cn phi xem xt trong
mi giai on khc nhau. Nhn din cc vn chin lc tim nng m doanh
nghip bn cn phi c bit xem xt trong mi giai on.

-20-
 Cc giai on ca chu k cng ngh Cc vn chin lc tim nng
Gii thiu
Tng trng
Bo ha
Suy thoi
Cho bit cch thc gii quyt ca bn i vi cc vn ny?
2. Chng ta cp v thng thuyt mua li theo nh hng chin lc ca t
chc. Lm th no m nh qun tr c th trin khai hot ng mua li vi cc
nhm trong cc lnh vc khc nhau trong t chc? Liu c cn s h tr ca nhn
vin v cc nhm hu quan trong tin trnh hoch nh chin lc? Hy gii thch cho
cu tr li ca bn?
3. Pht trin k hoch chin lc cho cuc sng ca bn. Hy vn dng nh ngha cng
ngh v qun tr cng ngh m bn hc c, cho bit cch thc gii quyt vi
cng ngh thay i khi bn thc hin k hoch chin lc c nhn.
Hnh thnh Tng trng Bo ha Suy thoi
Thay i b
Cc thay i Thay i b sung
Kiu i sung qui trnh,
sn phm c sn phm, thay Khng
mi thit k thm
bn i qui trnh
m
Khuyn Nhu cu ngi Nng lc k thut
Ci tin chi ph
khch i s dng; phn bn trong; chi ph
v cht lng
mi hi v cht lng
Mt s thay i
Nhn Chc nng Gim chi ph;
sn phm; th Phng th;
mnh cnh hot ng ca Cc sn phm
phn v cht Bo v
tranh sn phm mi tiu chun
lng
Phn on th Tng trng trong Th trng tr Th trng
Th trng
trng th trng ln nn bo ha thay th
T chc
Nh; Linh hot M rng; T chc Cng nhc Cng nhc
v qun tr
Hnh 2.10 Cc c tnh theo chu k ca cc cng ty cng ngh

Bi tp WWW
1. Hy cho bit mt doanh nghip thc hin kh tt trong vic qun tr cng ngh v i
mi. Hy vo a ch trang web doanh nghip v cho bit c bao nhiu ln doanh
nghip cp v cng ngh v i mi. C bao nhiu bi bo hay bnh lun v
doanh nghip c cp MTI i vi chin lc ca doanh nghip.
2. Hy tm mt website cp n cc vn MTI cho mt ngnh c th. Ri th, la
chn hai hoc ba cng ty trong ngnh v gh thm trang web ca cc cng ty ny.
Hy cho bit s khc nhau trong cc vn t website ngnh v cc cng ty? Liu c
s khc nhau hay khng? Ti sao c v ti sao khng?
3. Hy tm mt bi bo hay mt website cung cp cc ch dn cho qun tr chin lc
ca MTI. Bn suy ngh g v nhng ch dn ny? Hy so snh nhng ch dn ny vi
nhng g bn hc c trn lp?

-21-
Bi tp nh gi
Trong chng ny, chng ta cp ng cong S. Cng c ny c s dng xem
xt cng ngh v s pht trin cng ngh trong vic nh v cnh tranh ca doanh nghip i
vi cng ngh ny. Sau y l cc tip cn khc nhau v hai bi cnh ca ng cong S v
hy m t cho mi cng c. Hy c tng bi cnh, xem li cc lu thch hp v tr li
cho cc cu hi sau:
Bi cnh 1:
Mt cng ngh mi c pht trin bi v kh nng v vt l ca cng ngh c khng p
ng c yu cu. Trong trng hp ny, mt dy cp ng vi 1,000 si dy ng c th
c thay th bng mt si dy cp quang c kch thc ch bng mt si dy ng. iu
ny cho php gia tng nng lc trong vic truyn dn d liu v thng tin.
Tc tin b ca cng ngh

Gii hn vt l -
kh nng truyn dn Cp quang
(cng ngh mi)

Dy ng

N lc v Thi gian
Bi cnh 2:
Vi cc ng cong c quan h vi nhau, s thay i cng ngh tc ng n nhiu sn
phm. Nu bn l nh pht trin cng ngh mi (trong trng hp ny, vi mch silicon), th
bn mun bit sn phm no s tc ng khi cng ngh mi c pht trin.
Tc tin b ca cng ngh
(ng cong S quan h)

in t
Mch Silicon v
mch tch hp

My tnh tin
My c
My tnh

N lc v Thi gian
1. Nhng nhn t no doanh nghip cn phi qun l cho mi bi cnh trn?
a. Cng ngh mi

-22-
 b. Cc ng cong quan h
2. Hy cho bit cch thc bn pht trin cc cng c kim sot cho vn ny?
3. Cc nhn t mi trng no bn cn phn tch chuyn giao mt sn phm t mi
trng kinh doanh n nh v n xe? t ph cng ngh no lm dch chuyn
in thoi phc v cho mc ch kinh doanh n phc v nhu cu cn thit ca c
nhn? Bn m hnh ha bng ng cong - S nh th no?

Cu hi tho lun
1. Ti sao chin lc v qun tr cng ngh v i mi c mi lin kt vi nhau?
2. M t ba giai on ca tin trnh hoch nh chin lc v cch thc nh hng n
qun tr cng ngh v i mi.
3. Vai tr ca s tch hp cc hot ng khc nhau trong tin trnh qun tr chin lc
ca cng ngh v i mi l g?
4. Cc quyt nh quan trng tc ng n qun tr cng ngh v i mi l g?
5. Mt s vn chin lc m mt doanh nghip ging nh Nokia cn phi tp trung
trong vic tm kim cc gii php cho vic qun tr cng ngh v i mi l g?

Tnh hung phn mt: Nokia

1. Nokia kt hp cng ngh v qun tr chin lc mt cch thnh cng nh th no?
2. Nhng vn chin lc m Nokia gp phi trong tng lai l g? Cng ngh v sn
phm no m cng ty nn phi kim sot? Cch thc m Nokia cn bng gia tip
th v nng lc cng ngh ca doanh nghip?

Cc thut ng quan trng

Chin lc, 3 ng cong - S, 8
Cng ngh ci tin t ph, 7 Li th cnh tranh, 6
Cng ngh ci tin lin tc, 6 Li th cnh tranh bn vng, 6
Cng ngh nh thng, 7 Lc lng b sung, 16
Cng ngh phng th, 9 Nng lc, 4
Cng ngh tn cng, 9 Ngi mua, 13
Cng ngh th h k tip, 7 Nhm chin lc, 16
nh thng cc thp, 7 Ro cn thm nhp, 14

-23-
CHNG 3
I MI: HOCH NH

Khi qut chung

Phn ny ca ti liu cp n cc vn lin quan n i mi bn trong. Trong chng
ny, chng ta s tp trung vo cch thc xy dng nn tng cho cc n lc i mi bn trong
thng qua tin trnh hoch nh. C mt s phn trng lp i vi cc n lc i mi cho sn
phm v qui trnh, nhng chng cng c mt s im khc bit. Chng ny s cp n
i mi cho c sn phm v qui trnh cng nh cc vn c th nh sau:
Thun li v kh khn ca i mi bn trong
i mi sn phm v i mi qui trnh
Cc bc c bn trong hoch nh i mi
Cc giai on cng ngh v kh nng i mi
Pht trin bu khng kh i mi bn trong

-1-
GII THIU
i mi l cch thc m mt doanh nghip to ra cng ngh, sn phm, hay qui trnh mi.
Ti liu ny tch ri i mi nh l nhng hot ng din ra bn trong, khc vi cc hot
ng gip cho doanh nghip c th nm bt cng ngh t cc ngun lc bn ngoi. Kinh
nghim t hot ng kinh doanh cho thy cc k nng khc bit c vn dng trong mi
hot ng. minh ha cho iu ny, sng to cng ngh mi chu nh hng t cc n lc
ca doanh nghip trong vic khuyn khch s sng to v lm vic nhm lin quan n nhiu
lnh vc khc nhau. Kt qu l, c th mt kh nhiu thi gian cho pht trin sn phm mi,
v r rng iu ny s l bt li nu nh c s xut hin sn phm hay i mi mi gia nhp
vo th trng. Ngc li, nu nh doanh nghip mua cng ngh mi xut hin trn th
trng, th doanh nghip c th nm bt c cng ngh mt cch nhanh chng. Kh khn
y l doanh nghip phi tch hp c cng ngh hay cc n v kinh doanh vo trong hat
ng doanh nghip. Ch c mt vi kh khn gia hai cch tip cn i vi cng ngh v
qun l. Mi mt cch tip cn c nhng thun li v kh khn nht nh, nhng cc k nng
lin quan n hai hot ng ny l c s khc bit.
Nhiu doanh nghip s dng c hai cch tip cn i mi thng qua cc qui trnh bn trong
v nm bt cng ngh t cc ngun lc bn ngoi. Tuy nhin, mt doanh nghip thng ch
tp trung nhiu n lc vo mt hot ng hn so vi hot ng khc. Chng hn, Cisco c c
nhng n lc bn trong v bn ngoi nm bt cng ngh, nhng cng ty t c kt qu
tt hn t nhng n lc bn ngoi. Tri li, 3M cng s dng cc cng c bn trong v bn
ngoi, nhng li tt hn vi cc n lc bn trong. Do vy, trong ti liu ny s tch ring tin
trnh i mi bn trong vi tin trnh nm bt cng ngh t bn ngoi.
Mt kh khn i vi cc doanh nghip l i mi thnh cng da trn mt nn tng ph hp
v tnh phc tp ca cc qui trnh. Nhiu vn v cc yu t phi c cn bng to ra
mt mi trng cho hot ng i mi. Qui trnh ny khng ch la chn ng con ngi, m
cn ng c cu v c c ch thng, cng nh mt vi yu t may mn cho s thnh cng.
Do vy, khi cc k hoch kinh doanh v xy dng nn tng cho chin lc i mi, i hi
doanh nghip phi xem xt nhiu bin s khc nhau.
V c bn, cc doanh nghip c v s cc n lc i mi, v nhng n lc ny l mt phn
trong cc c gng tch hp nhm to ra cc sn phm khc bit, b sung cho cc sn phm
khc. Tuy nhin, h tr cho qu trnh phn tch v cung cp hiu bit v i mi, ti liu
ny ch tp trung vo pht trin cc sn phm v lnh vc n l. iu ny s gip cho vic
minh ha d dng v d hiu hn. Cc cp su hn cho vic tch hp cc sn phm khc
nhau s c cp chi tit hn trong phn Ph lc 3.

HOCH NH: MT TIN TRNH PHC TP

Hoch nh i mi l mt tin trnh phc tp, i hi xem xt nhiu vn khc nhau. 3M
cung cp mt minh ha cho cc vn m doanh nghip quan tm thc y i mi bn
trong. Vo nm 2000, doanh s ca 3M l 16.7 t USD t 60,000 sn phm. Xp x khong
35 phn trm doanh s ny, hay 5.6 t USD t cc sn phm i mi ca doanh nghip 4
nm v trc, nm 2000. 3M thc y i mi rt tt, c th l 1.5 t USD, hay 27 phn
trm doanh s ca cng ty nm 2000 n t cc sn phm mi gii thiu vo nm 2000.
t c thnh cng ny, 3M c nhiu yu t cho hot ng i mi nhm khuyn khch
cc c nhn, nhm, v i mi t chc. Nhng yu t ny bao gm:
Mt vin cnh r rng, xc nh cng ty tp trung vo i mi. Mt phn trong pht
biu vin cnh ca 3M, l cng ty s l doanh nghip i mi nht.

-2-
 Nhn vin c c hi tham gia n 15 phn trm thi gian mi tun vo cc d n la
chn, v khng c i hi thi gian ny s dng nh th no, cng nh thi gian d
n mt bao lu.
Ngn sch cung cp cho cc c nhn hay nhm trin khai cc tng mi. Ngun ny
cho php cc nh nghin cu trin khai cc thc nghim c th cho cc tng sn
phm mi.
Su n by phn trm doanh thu dnh cho ngn sch R&D mi nm.
H thng phc li khuyn khch nhn vin cho i mi.
H thng phc li ny cng bao gm phn tin thng da trn kt qu hot ng ca
c n v.
Mc tiu ca cng ty l to ra t nht l 30 phn trm doanh thu t cc sn phm mi trong
vng bn nm. Tin thng cho cc c nhn trong n v s c nh gi trn c s tiu ch
ny. Mt s doanh nghip trong thc t khuyn khch i mi nh:
Phn thng cho i mi thnh cng hin ti. Cc phn thng ny nh Carlton
Award c trao cho i mi bn trong hng nm.
Vn ho h tr cho thnh cng cng nh chp nhn tht bi. Cc nhn vin s khng
phi b sa thi cho nhng tng tht bi. iu ny ht sc quan trng nu t chc
mong mun mi ngi a ra tng mi.
Do , 3M xy dng mt mi trng nhm khuyn khch v sn sng chp nhn nhng
tht bi, trong khi vn xy dng mt k hoch r rng cho s dch chuyn cc i mi ra th
trng. Kt qu ca cc hot ng i mi lm cho cng ty tr thnh mt trong nhng
cng ty i mi nht trn th gii.
Chng ny s cp n tin trnh hoch nh i mi, v chng 4 s pht trin tin trnh
thc thi cho cc k hoch i mi. Chng 5 s cp n vic nh gi v kim sot
m bo cho cc n lc bn trong c thc hin theo k hoch ra.

I MI HAY KHNG I MI
iu quan tm trc tin i vi tin trnh hoch nh i mi bn trong, l xem xt mt
vn ht sc c bn l liu doanh nghip c nn i mi hay khng. Vn ny phi c
xem xt mt cch thn trng. Chin lc i mi c nhiu li ch, nhng cng c nhiu hn
ch. Cc nh qun tr trong t chc phi cn bng gia nhng li ch v hn ch, v tm ra
gii php thch hp cho t chc. Mt doanh nghip quyt nh theo ui i mi khng th
b qua vic xem xt nhng thun li cng nh nhng bt li ca chin lc i mi.

Cc yu t h tr s i mi
xc nh liu mt chin lc i mi c ph hp hay khng, doanh nghip v nh qun tr
cn phi xem xt nhng li ch v hn ch tim nng, nhng li ch ny bao gm:
1. Kh nng kim sot i vi qui trnh v kt qu hot ng cao hn
2. Hiu bit nhiu hn vi cng ngh sn xut v cch thc ng dng chng
3. Kh nng pht trin th h k tip ca cng ngh cao hn
4. Li ch tim nng ca ngi i tin phong ln hn

-3-
Ba li ch u tin nh l kt qu ca qu trnh sng to lin quan n i mi. Chng hn,
hiu c cch thc pht trin sn phm hay qui trnh, v nhng hnh ng no cn phi thc
hin v nhng hnh ng no th khng trong tin trnh pht trin, cung cp mt kin thc
thng nht cho doanh nghip thc hin i mi. Kin thc thng nht c th nh hng pht
trin cng ngh hay sn phm trong tng lai bi v doanh nghip i mi s hiu cn phi
thc hin cc hot ng lin quan n sn phm hay qui trnh no. Ngoi ra, doanh nghip
i mi c s hiu bit su sc hn cc bc cn thc hin to ra sn phm hiu qu hn.
Do , doanh nghip c th vn dng kin thc t tin trnh i mi em li li ch m cc
hot ng khc khng th em li. Ba im u tin c th em li li th cnh tranh cho
doanh nghip. Ba li ch i mi ny c h tr cho doanh nghip pht trin cng ngh t cc
ngun lc bn trong mt cch thng nht m cc doanh nghip khc khng d g c th t
c.
im sau cng cp n ngi i tin phong1 xem xt kha cnh bn ngoi. Mt ngi i
tin phong l mt doanh nghip u tin tip cn vi th trng. Mt doanh nghip c th l
ngi u tin tip cn vi th trng vi mt sn phm no , ngi u tin thm nhp
vo mt th trng no , hay ngi u tin s dng cng ngh no . Tr thnh ngi
u tin thng em li nhng li th cnh tranh, chng hn nh lng trung thnh khch
hng hay nhn thc v nhn hiu. Nhng iu ny thng l nhng vn kh khn ca cc
i th cnh tranh c c. Chng hn, nu sn phm cng ngh c chi ph chuyn i
cao chi ph chuyn i nh sn xut ny sang nh sn xut khc n c th lm cho
khch hng rt trung thnh vi nh sn xut u tin bi b h mua sn phm ny. Tng
t nh vy, mc tin li v cc h tr khch hng c th lm cho khch hng khng mong
mun chuyn i sang nh sn xut mi. Yu t ny gip to lp li th cnh tranh cho
IBM i vi cc my tnh ci trong nhiu nm. V c bn, cc doanh nghip cn cc my
tnh cho cc nh qun l cp cao, nhng ngi cha i hi s tin li ca my tnh vo
nhng nm 1950-1980. IBM c s h tr rt cao i vi cc khch hng, v chnh iu
ny gia tng lng trung thnh ca khch hng v h cm thy rt tin li vi cc my tnh
IBM.
Trong mt s trng hp, nhng ngi i sau trong mt ngnh cng c mt s li ch nht
nh. Ngi i u thng phi tn km nhiu ngun lc a sn phm ra th trng.
Ngoi ra, ngi i sau cng c th hc hi kinh nghim t nhng sai lm ca ngi i trc.
Mt v d in hnh v cch thc hc hi li th ngi i u, doanh nghip l ngi i tin
phong trong vic s dng vn chuyn hng ha bng container bng ng bin b ph
sn. Hng ha c ng trong cc container c li ch l bc d hng ha mt cch d dng
v kh nng kim sot mc hao ht hng ha bi v hng ha c ng du nim phong
trong cc container. Do vy, trong trng hp vn chuyn hng ha bng container, nhng
ngi i sau da trn nhn thc khch hng t vn chuyn hng ha ca doanh nghip i tin
phong. Nu nh khng c ngi i u, ri th mt ngi i theo sau , mt doanh nghip
nhanh chng theo sau ngi i u gia nhp vo th trng s thc hin tt nht trong ngnh.
Mt iu quan trong cn phi lu l li th ca ngi i u, nh lng trung thnh ca
khch hng, c th b mt. Mt khi cc nh qun l bt u nhn thc nhiu hn v s thun
li ca my tnh, chi ph tr thnh vn xem xt quan trong trong quyt nh mua, v h tr
khch hng ch l mt vn nh. Cc i th cnh tranh khc bt u tn cng IBM vo
cui nhng nm 1980. Kt qu l cng ty mt i v tr dn u trong th trng phn cng
my tnh.

-4-
Cc yu t khng h tr s i mi
Cng c mt s nguyn nhn khng th theo i mi bn trong nh l mt chin lc. Khi
quyt nh liu c theo ui chin lc ny khng, nhng hn ch tim nng cn phi xem
xt, bao gm:
1. Mt nhiu thi gian cho chin lc pht trin i mi. Nu nh mua mt sn phm
mi th hu nh c th cung cp cho doanh nghip ngay lp tc. Tuy nhin, nu pht
trin bn trong, tin trnh ny c th mt vi nm pht trin cc qui trnh v tip th
sn phm mi.
2. Ri ro tht bi cao hn trong vic pht trin ng sn phm vo ng thi im.
3. Gi b mt cho cc sn phm v qui trnh l cng vic kh khn nht. Thng d xut
hin cc nguy c gia nhp th trng trc tin ca mt doanh nghip no .
Nhng hn ch ny c nh hng quan trng i vi tnh hnh chin lc ca mt t chc.
minh ha cho nhng hn ch tim nng ny, hy xem xt cc tranh lun v cc my sc
bng hi nc trong tc phm The Innovators Dilemma: When New Technologies Cause
Great Firms to Fail 2 ca C. M. Christensen. Trc khi pht trin cc my sc bng hi nc,
cc nh sn my cng tp trung vo cc my sc bng c kh c th thc hin khi lng
sc ln hn. Tuy nhin, nhiu khch hng cng cha quan tm n khi lng sc ln hn
ny; h cn mt ci my hu hiu, m n gn nh v linh hot. JCB gii thiu mt ci
my u tin, hay my sc t bng hi nc.
Cc doanh nghip thc hin cc n lc i mi pht trin my sc bng c kh rt tn km
v kh cng knh. Tuy nhin, nhng n lc i mi ny tht bi trong vic to ra ng sn
phm vo tung vo th trng ng thi im. Cc doanh nghip ny tp trung vo vic
to ra cc thit b bng c kh cng knh, v pht trin cc phin bn ca my sc mt kh
nhiu thi gian. V vy, hu ht cc doanh nghip ny u b bt ng v tht bi. Nh
cp trc y, Christensen cp n kh nng cng ngh mi c th nhanh chng thay
th t duy hin ti trong mt lnh vc c th bng cng ngh nh thng. Trong trng hp
ny, cng ngh nh thng t ra v tc dng v nhng u t trong cc i mi kh ln v
cc doanh nghip ny u t vo cng ngh sai lm. Kh nng ca cc doanh nghip ny
phn ng vi cng ngh nh thng cng rt chm chp do h phi chuyn hng cc n lc
i mi bn trong sang cc n lc khc.
Do , cng c nhng tiu cc trong vic theo ui mt chin lc i mi. Cc nh qun tr
cn phi hiu mt cch su sc nhng li ch v hn ch i vi i mi bn trong m h
ang hng n.

CC KIU I MI
Mt khi doanh nghip xc nh i mi bn trong l mt chin lc thch hp, th doanh
nghip s xc nh kiu i mi no s theo ui. Ni chung, tin trnh hoch nh l tng
t nhau i vi cc kiu i mi khc nhau, nhng cng c i cht khc bit s c cp
trong phn k tip.
Cc i mi c th c phn loi theo nhiu cch thc, mt trong nhng cch ph bin nht
l da vo i mi sn phm hay i mi qui trnh. Trong khi c s phn bit c th y,
th hai i mi ny cng c lin h vi nhau, v thng th thc hin i mi ny th lun
chu mt s nh hng ca i mi kia. Khi mt sn phm mi c pht trin, doanh nghip

-5-
cng cn pht trin mt s cch thc sn xut v tip th sn phm, v iu ny lin quan
n vic p dng mt s qui trnh mi. Tng t nh vy, cc qui trnh mi c th dn n
nhng tng tc mi trong t chc. iu ny c th dn n cc sn phm mi khi cc c
nhn trao i thng tin v tng vi nhau trong t chc.

i mi sn phm
i vi hu ht cc t chc, i mi sn phm l trung tm ca cc n lc nghin cu v
pht trin (R&D). Mc du R&D c th l mt chc nng ca mt n v c th trong t
chc, nhng ngy nay thng th n c tri rng hn trong ton b doanh nghip. Do vy,
s khng c mt b phn hay lnh vc ring l c gi l R&D. Thay vo , s c nhiu
ngi quan tm, v cc mc tiu cho R&D s c thit lp cho ton b t chc.
Cho d doanh nghip la chn c cu cho cc n lc R&D nh th no, th doanh nghip
phi xc nh r rng tin trnh R&D thc hin u v kiu i mi no l cn thit. Cc
kiu n lc i mi trong tin trnh R&D bao gm:
1. C bn: nghin cu v pht trin thun ty
2. ng dng: pht trin sn phm mi
3. Tch hp h thng: ci tin sn phm hay m rng th trng
Mt doanh nghip c th c mt vi hay tt c cc kiu i mi thc hin vo cc thi im
khc nhau.
Nghin cu c bn: nghin cu v pht trin thun ty
Nghin cu c bn lin quan n vic sng to tri thc mi. tri thc ny c th mi i vi
doanh nghip, hay c th l s i mi m trc y cha h c. Nghin cu c bn l rt ri
ro, nhng c kh nng nhn c phn thng ln nh l ngi dn u cho cc sn phm
mi hay cch thc kinh doanh mi. Mc tiu ca chin lc i mi l sng to gi tr cho
doanh nghip v khch hng. Mc tiu ny khng th qun lng mc du y l nghin cu
c bn. Do , cc vin nghin cu, cc c quan chnh ph, v cc phng nghin cu chuyn
mn thng tp trung vo nghin cu c bn v s sng to ca cc t chc ny khng th
xc nh li nhun bng tin.
minh ha, chng ta hy xem xt nghin cu ca vt l hc v cc ht c bn. Lnh vc
ny pht trin t vt l hc ht nhn v xem xt cch thc cc ht nguyn t tng tc vi
nhau. Vo lc ban u, nghin cu ny c thc hin m rng kin thc cch thc hot
ng t nhin ca chng, ch khng phi to ra sn phm mi. Nghin cu c bn trong
lnh vc ny khng cho ra i sn phm mi ngay lp tc. Khoa hc c bn thc y tnh
hiu k ca cc nh nghin cu, ch khng quan tm n sn phm c th no.
Nghin cu ng dng: pht trin sn phm mi
Mt doanh nghip, sau , s da trn nghin cu c bn xem xt nghin cu ng dng.
Nghin cu ng dng vn dng tri thc mi pht trin nghin cu c bn to ra sn
phm mi. Pht trin sn phm mi c th dn n s thay i v th chin lc ca doanh
nghip trong ngnh, hay t nht cng c th thay i v th tim nng ca doanh nghip trong
ngnh. iu ny s gip cho doanh nghip c th t c mt s li th cnh tranh.
Mc ch ca nghin cu ng dng l gia tng gi tr ca doanh nghip v khch hng trn
th trng. Ri ro ca ng dng t nghin cu ng dng l nh hn so vi nghin cu c bn.
Kh nng thnh cng v phn thng ln mc va phi. Tip tc vi minh ha vt l ht
c bn, nghin cu c bn thit lp nn tng cho vt l hc v ht c bn. Hu ht mi ngi

-6-
khng hiu nhng nguyn l ny, nhng cc ng dng t cng ngh ny rt nhiu v quen
thuc vi chng ta. Hnh 3.1 tm tt mt s ng dng ca ht c bn trong cuc sng hng
ngy.

Khi xng Khm ph Thng tin

Ngnh bn dn Bn phim y t World Wide Web
S kh trng - thc V sinh, an ton Chng trnh m
phm, y t, cht thi Kim tra thng hng phng
X l bc x Chun on khuyt tt
iu tr ung th

Hnh 3.1 Minh ha kt qu nghin cu ng dng t vt l ht c bn

Tch hp h thng: ci tin sn phm
Kiu th ba ca R&D gia tng ph bin nht trong t nhin. Tch hp h thng nhm h tr
cho cc ci tin hot ng kinh doanh i vi cc sn phm hin ti, hay m rng th trng
vi cc sn phm hin ti. Kiu tch hp c ri ro v phn thng thp. Thc t, hu ht cc
ri ro l tiu cc; khng phi thay i no cng dn n bt li th v chin lc. Nhiu
doanh nghip gi kiu i mi ny l nt xon bi v n lin quan n vic iu chnh cch
thc doanh nghip t chc tri thc hin ti gia tng n by. Tch hp h thng dng nh
tp trung vo mt s phn nht nh ca t chc v cch thc ci thin chng cho ph hp
vi nn tng tri thc hin c ca doanh nghip. Do , mt bn phim y t l mt nghin cu
ng dng da trn nghin cu c bn ca vt l ht c bn. Nghin cu tch hp h thng
cng xy ra theo nt xon. Tin trnh ny dn n vic ci tin my qut CAT gn hai nm
sau , vi cc thay i nh thng xuyn, mc du cng ngh xut hin hai mi lm
nm trc y.
Kiu n lc i mi no doanh nghip nn tp trung?
Kiu no trong ba kiu nghin cu l tt nht cho mt t chc theo ui? Mt doanh nghip
s tm c mt kiu nghin cu m doanh nghip mong mun theo ui ph hp gia nhu
cu v nng lc ca doanh nghip. Mt trong nhng yu t chnh a ra quyt nh nh
vy l xc nh i th cnh tranh ang thc hin ci g. Phn tch v th chin lc - nhng
g hin ang xy ra trong ngnh, v nhng g s xy ra trong tng lai l rt kh xc nh.
Tuy nhin, iu ny c th t c bng cch kim sot tt tnh hnh cnh tranh.
Doanh nghip phi xc nh ci g cn phi kim sot. Khng c mt cng thc xc nh
i th cn tranh no cn phi c gim st. Mt cng c gip xc nh v th ca doanh
nghip v i th cnh tranh l biu nhm chin lc (strategic group map). Mt khng
nghip khng nht thit phi cnh tranh vi mi i th trong ngnh. Thay vo , doanh
nghip ch cnh tranh vi cc i th lin quan trc tip hn so vi cc i th khc. Do vy,
doanh nghip cn mt cng c phn on ngnh thnh cc nhm thch hp doanh
nghip c th nhn din doanh nghip no cn nhm n.
minh ha, mt doanh nghip nh Nintendo vi sn phm Game Boy trong ngnh r chi
in t, nhng n khng phi l i th cnh tranh ln trong ngnh thanh ton trc tuyn khi
bn tr tin cho phn on tr chi in t. Phn on ny l lnh vc chnh c thng lnh
bi cc doanh nghip nh nh YPG. Nintendo s khng quan tm mt cch trc tip YPG,
tr khi Nintendo quyt nh thm nhp vo phn on thanh ton trc tuyn. Tng t nh
vy, YPG s tp trung vo cc doanh nghip doanh nghip nh nh WorldWinner hn l cc
doanh nghip nh Nintendo. Mt biu nhm chin lc s gip nhn din doanh nghip
cn phi kim sot cht ch.

-7-
 xy dng mt biu nhm chin lc, mt doanh nghip phi xc nh hai trc biu
th hai yu t c bn trong ngnh. Cc yu t c th thay i da trn cm nhn mwcs
quan trng ca nh phn tch. V c bn, vic s dng cc yu t nh chi ph sn phm v
cht lng trn cng mt biu l nn trnh, bi v hai yu t ny c mi quan h tng
quan v s khng cung cp nhiu ngha phn tch. Thay vo , cc nh phn tch s xem
xt hai yu t phn bit ph hp vi ngnh v phn bit c cc phn on ca ngnh. Cc
yu t phn bit ny c th bao gm (hoc khng bao gm) chi ph hay cht lng. iu
quan trng l cung cp mt nhn thc no thng qua vic s dng cc yu t khng tng
quan vi nhau.
Sau , nh phn tch s t cc i th cnh tranh trong ngnh ln bn . C mt s doanh
nghip khc nhau c gp thnh cc nhm c th. Hy xem li trong ngnh dc c cc
doanh nghip cnh tranh trong cc lnh vc c th. Do vy, cc nhm chin lc c th c
xc nh thng qua chi tiu cho R&D (cao hay thp) v cc lnh vc nghin cu c th (huyt
p/bnh tim, ng rut, vv.).
Mt khi xc nh c doanh nghip thuc nhm chin lc no , cc nh qun tr s
nghin cu cc hnh ng bao gm cc sn phm, qui trnh, v hnh ng tim nng ca i
th cnh tranh. Nhng thng tin ny c th thu thp thng qua cc ngun khc nhau, nh tp
ch, cc hip hi, bo co ca cc nh phn tch, nghin cu khoa hc, vv. T nhng thng
tin thu thp, cc nh qun tr c th bit c doanh nghip c th no ang u t mnh vo
cc lnh vc nh nghin cu sn phm mi, qui trnh mi, v th trng mi. Nu nh mt
doanh nghip khng bit cc doanh nghip khc ang lm g, th doanh nghip chu mt ri
ro rt cao. iu ny khng ch i hi doanh nghip a ra hnh ng phn hi, m cn i
hi doanh nghip phi cn bng gia ri ro, phn thng, v chi ph m bo s la chn
v k hoch hnh ng thch ng nu nh mt i th a ra mt s t ph c tnh chin
lc.

i mi qui trnh
Mc ch ca i mi qui trnh l nhm gia tng s hu hiu hay hiu qu ca t chc. Cc
thay i qui trnh yu cu t chc hay c nhn phi p ng. V i mi qui trnh c xem
nh l tin trnh tiu cc. Tuy nhin, nu p dng hp l th i mi qui trnh s cung cp cho
t chc v c hi cho cc c nhn pht trin gi tr ca t chc v duy tr s tn ti ca t
chc. Do , i mi qui trnh h tr cho s ci thin cc thng s u vo - u ra ca
doanh nghip.
Hnh ng thng thng lin quan n i mi qui trnh l pht trin sn phm mi, ti t
chc, ti cu trc, v ph b gi tr. Pht trin sn phm mi thng qua qun tr d n s c
gii quyt c th trong phn Ph lc 2 (tip theo Chng 5). Do vy, cp chnh y l ba
kiu khc ca i mi qui trnh.
Ti t chc
Mt s sp xp ln v t chc ca mt doanh nghip c xem nh l ti t chc, lin quan
n cc thay i ln nh thay i cch thc truyn thng v cc m hnh phi hp trong t
chc. Hu nh mi t chc u tri qua cc thay i nh cc mc khc nhau trong cc qui
trnh, cng vic, v con ngi. Tuy nhin, nh k th doanh nghip cn phi xem xt li t
chc ang lm g v ti sao. Mt s nh gi li nh vy thng to ra cc s kin nh sau:
1. Thng tin khng cung cp cho nhng ngi thch hp trong vic ra quyt nh. Kt
qu l vic ra quyt nh s chm.
2. C hi v e da b t chc b qua.

-8-
 3. S chia r trong ni b doanh nghip gy ra s cng thng nghim trng.
Cc hot ng ti t chc thng thng nht trong cc t chc ngy nay l gim qui m v ti
cu trc.
Gim qui m l mt kiu ti cu trc din ra khi mt doanh nghip bn mt s n v kinh
doanh hay sa thi nhn vin3. Mc d, cc nhn vin thng xem hnh ng ny l tiu cc,
nh hng n doanh nghip tu thuc cc l do gim qui m, v cc qui trnh m doanh
nghip thc hin i ph vi cc l do ny. Nhiu doanh nghip gim qui m phi chu
nhng kt qu tiu cc. Nhng ngi cn li s c cm gic lm vic qu mc v khng bit
mnh c phi l ngi sa thi k tip hay khng. Kt qu l, li ch v mt ti chnh t ti cu
trc thng khng c p ng. Vic hoch nh cho cc mc tiu gim qui m phi c
xem xt k lng v r rng.
Ti cu trc
Ti cu trc i hi t duy li nn tng v thit k t ph cc qui trnh lm vic4. Bennis v
Mische5 cho rng ti cu trc c nm mc tiu c th:
Gia tng nng sut
Ti u ho gi tr cho c ng
t c kt qu r rt
Cng c cc chc nng
Hn ch mc v cng vic khng chc chn
iu ny c th thc hin bng cch a ra cc cu hi thch hp. Cc cu hi ny phi c
xy dng ph hp vi c im t chc ca doanh nghip. C ba cu hi c bn xy dng
nn tng cho ti cu trc qui trnh.
1. Ti sao cng vic (hay cng vic ca bn) phi thc hin nh th ny?
2. Gi tr no gia tng thm t qui trnh ny?
3. Lm th no thc hin cng vic c tt hn?
Mc tiu ca tin trnh ti cu trc l xc nh cc qui trnh trong t chc, m n khng to ra
gi tr cho doanh nghip.
Nhiu doanh nghip tp hp cc nhm c nhn khc nhau cho tin trnh ti cu trc. H tp
trung vo iu g khc hng t c t h v ti sao khch hng mong mun n. Sau , t
chc s quay ngc tr li t u v xem xt mi hot ng t sn xut n tiu th. Doanh
nghip cng c gng hn ch cc hot ng m khng cung cp gi tr cho khch hng. Bng
cch t cc cu hi c bn, doanh nghip s hn ch c cc hot ng khng cn thit v
khng hiu qu, v pht trin cch thc mi thc hin cng vic.
minh ha, hy xem xt mt doanh nghip sn xut xe ti chy ng di thng xem xt
cht lng tn dng ca khch hng tim nng trc khi sn xut xe ti. nh gi tn dng l
cng vic khng kh, nhng c th mt mt tun c c kt qu. Tuy nhin, tc l
quan trng khng phi mt khch hng trong hu ht cc trng hp mua sm. Mt li
khuyn i vi nhng ngi bn hng, l thng thuyt s khng c thc hin trc
khi ng ca. Doanh nghip phi xc nh c nhn no khng c biu hin mua v c nhn
no c gng mua xe ti vi chi ph hn 100,000 USD. Do vy, doanh nghip phi thng qua
3
4
5

-9-
yu cu kim tra tn dng trc khi bt u sn xut xe ti. Kt qu t yu cu p ng nhanh
chng hn chi ph c th dn n mt vi c nhn khng p ng cht lng mua sm theo
yu cu.
Cc cu hi tng t cng c th a ra thm ch vi cc cng vic n gin. Chng hn, ti
sao cc doanh nghip ln a ra cc yu cu mua sm nhng th nh nh hp vit ch. iu
ny s tit kim c cng vic giy t cho cc vn phng khi mua cc danh thip tr gi 25
USD cc ca vn phng phm, v cho php h mua nhng cy vit ch v nhng th nh
khc khi no h cn n. Ti cu trc t ra cc cu hi thng th cc doanh nghip ln
khng i hi.
La chn mua i mi qui trnh
i mi qui trnh l rt kh hoch nh v thc hin. Tuy nhin, doanh nghip cng thng
xuyn xem xt cc ci tin h thng v qui trnh trc khi quyt nh mua. Mt vn i
vi hu ht cc i mi qui trnh l h yu cu cc thay i c tnh cht x hi cng nh thit
k cng vic. S chng i vi s thay i din ra trong mi t chc v i mi v thay i l
mt phn ca vn ha. Thng thng, doanh nghip s thay i qui trnh nh ti t chc v
ti cu trc khi doanh nghip ang gp khng hong. Khi , cc c nhn s d dng chp
nhn nhng thay i mi trong thi k khng hong hn, nhng mc tin cy v ni s hi
v nhng g xy ra sp n s lm mt i nhng n lc i mi. Nh qun tr v nhng ngi
chu trch nhim i mi cn phi xy dng mt h thng v nh gi cu trc v i mi
nh l cng vic thng xuyn ca t chc. Nu vic ra quyt nh chm hay thng tin t
khng ng ch ngi ra quyt nh, khi cc thay i v i mi trong h thng v c cu
t chc cn phi c xem xt.

TIN TRNH HOCH NH I MI

Cho d kiu i mi bn trong no doanh nghip theo ui i chng na, th cng c mt s
kha cnh chung trong tin trnh hoch nh. Trc tin l gip doanh nghip nhn din mt
s chiu quan trng ca i mi bn trong:
1. Doanh nghip phi nhn thc c rng mc tiu ca i mi bn trong l gip cho
doanh nghip thc hin tt hn so vi cc i th cnh tranh. i mi khng ch l
mc tiu m bn thn n cng l mt phn trong n lc chin lc ton b ca doanh
nghip.
2. i mi bn trong l mt tin trnh lin quan n nhiu c nhn, nng lc, v ngun
lc. minh ha, Art Fry chu trch nhim sng to Post-it Notes (giy ghi ch c
mt dn) ti 3M. Thc ra, trc y l Spencer Silver, mt nhn vin khc ca 3M,
ngi sng to ra cht dn dnh mt sau ca Post-it Notes. Nhng Silver khng
th ng dng c cht dn dnh ny. Art Fry khc phc c iu ny sau bo
co ca Silver. Cui cng, h chp nhn cc i mi ca cc c nhn to ra sn
phm thnh cng Post-it Notes6.
3. Cc ngun lc l rt quan trng cho tin trnh i mi. Cch thc s dng v phn b
ngun lc s xc nh cc kiu hnh ng i mi m t chc c kh nng thc hin.
Mt khi doanh nghip nhn din c cc chiu khc nhau ca pht trin bn trong, cc
bc c th cn phi thc hin trong tin trnh hoch nh i mi. Nm hot ng c th
trong phn hoch nh i mi: xy dng vin cnh, s mnh, mc tiu, chin lc, v chin
thut.

-10-
Xy dng vin cnh
Mt khi t chc xc nh s theo ui i mi nh l mt chin lc, th vic pht trin
vin cnh ca doanh nghip l bc u tin. C th, cc nh lnh o ca t chc v hi
ng qun tr s xy dng tin trnh ny. Mt vin cnh s tm tt ni no doanh nghip
mun i v bao gm c nhn thc cch thc cng ngh h tr cho vin cnh ca doanh
nghip. Vin cnh gip cho doanh nghip tp trung cc n lc r rng v nhng g m k
hoch i mi mong mun thc hin.
Do vy, mt doanh nghip nh Federal Express, vin cnh l mt pht biu quen thuc: Khi
mt gi hng hon tt, d nhin n phi chuyn giao qua m. Pht biu ny cho php bt c
ai nghe n u bit rng cng ty ang tp trung vo chuyn giao hng ha nhanh chng.
Pht trin kh nng chuyn giao hng ha qua m l mt i mi qui trnh c tnh t ph.
Pht biu s mnh cho php tp trung vo hot ng kinh doanh mt cch r rng hn.
Pht biu s mnh
Mt khi c vin cnh r rng cho bit t chc l ai v vai tr ca cng ngh, doanh nghip
s xc nh s mnh sau . Mt pht biu ngn ngn thng t hn su mi t, xy dng
da trn vin cnh ca doanh nghip ch r nhng g doanh nghip lm v cch thc thc
hin. Do vy, s mnh ca doanh nghip phi c th hn so vi vin cnh. S mnh c
pht trin vi s tham gia ca nhiu nhn vin hn. Mc tiu khng ch gip nhn thc v s
mnh ca doanh nghip m cn c cam kt thc hin n.
Nh cp trong Chng 2, mi doanh nghip phi c mt s mnh. S mnh s gip
cng ty tp trung vo nhng g cng ty c gng thc hin v thc hin n bng cch no.
cch thc s nh hng cch tip cn ca cng ty i vi i mi, cng nh cha ng v
phn nh s mnh. Do vy, vi mt doanh nghip nh IBM, s mnh cng ty l:
IBM, chng ti phn u dn u s sng to, pht trin v sn xut cc cng ngh
thng tin tin tin ca ngnh bao gm cc h thng my tnh, phn mm, h thng mng,
thit b lu tr v vi in t.
Chng ti chuyn nhng cng ngh tin tin ny thnh gi tr cho khch hng thng qua
cc gii php chuyn nghip v dch v kinh doanh trn ton th gii7.
Kt qu l, vi IBM, vai tr ca i mi v cch thc p ng ph hp vo trong t chc
c pht biu mt cch r rng, v iu ny cung cp mt nh hng cho cc n lc ca
doanh nghip.
Mt pht biu s mnh cung cp mc nh c vit ra thc hin nh chin lc biu
th trong vin cnh. Tht d dng i vi cc doanh nghip nh mt tm nhn v nhng g h
mong mun thc hin. Pht biu s mnh gip cho doanh nghip duy tr s tp trung t lc
bt u hoch nh cho n khi thc hin cc mc tiu ra.
Thit lp mc tiu
Sau khi pht biu s mnh, cc doanh nghip s thit lp mc tiu. Cc mc tiu m cc
doanh nghip s thc hin s mnh. Bc ny c bit quan trng i vi mt chin lc i
mi bn trong. Mc tiu ch r i mi ci g, doanh nghip mong mun thc hin trong ngn
hn hay di hn. Do , nu doanh nghip mong mun pht trin mt sn phm hay qui trnh
mi, th mc tiu phi ch r iu ny.
Nh cp trc y trong phn gii thiu khi nim, mt chin lc i mi i hi to
ra gi tr cho doanh nghip. Chin lc i mi theo ui nhm to ra gi tr v gp phn cho

-11-
s thnh cng ca doanh nghip. Doanh nghip cng cn c mc tiu m bo doanh
nghip hot ng theo ng hng cho s thnh cng. T nhng mc tiu ny, doanh nghip
s hoch nh phn b ngun lc m bo cho cc mc tiu ny t c. Cng ging nh
mt mc tiu n gin - nhm thng lnh mt sn phm no hay mt khu vc a l - s
i hi v s cc n lc hoch nh khc m bo cho mc tiu t c.
Ngnh dc cung cp mt minh ha v li ch t khi c cc mc tiu di hn v ngn hn.
Cc doanh nghip dc s khng phi cnh tranh i vi mi lnh vc v thuc, m ch pht
trin cc mc tiu cho mt s danh mc thuc c th gip cho doanh nghip thnh cng
vi s mnh ca mnh. Do vy, mt doanh nghip c mc tiu di hn nhm thng tr mt
lnh vc bt lc tnh dc ca nam gii. Vi mt doanh nghip dc, di hn c th l hai
mi nm. thc hin mc tiu ny, doanh nghip s phi phn b cc nh nghin cu,
thit b, thi gian cho cc n lc nghin cu trong lnh vc ny. Cc nh nghin cu s tp
trung vo cc phn c th trong mt danh mc rng nhng ni m h tin s ng gp tch
cc nht. Sau , h s lm vic trong cc lnh vc la chn v cui cng s hoch nh
pht trin cc thuc c th trong lnh vc la chn.
Pfizer s dng m hnh ny, doanh nghip xc nh bt lc tnh dc nam gii nh l lnh
vc pht trin tim nng m h mong mun theo ui. Vo nm 1991, doanh nghip ng
k quyn s hu mt loi thuc v tim c tn l Sildenafil. Vo nm 1994, mt tc dng ph
ca thuc c bo co trong cc th nghim gia tng lng mu dng vt - bt u
nhn c s quan tm rt ln. iu ny cho php vin thuc Sildenafil ra i, v c t
tn l Viagra.
Do , Pfizer xc nh bt lc tnh dc nam gii nh l lnh vc chin lc m h c gng
theo ui. H c con ngi v ngun lc cho php t c mc tiu t ra. Cc c nhn ny
em n cho doanh nghip li th t mt c hi trong mt lnh vc khng ng n, thuc
v tim. iu ny em li khon li nhun ln nht so vi cc loi thuc trc y. Ngy
nay, duy tr s thng tr c tnh chin lc trong lnh vc ny. Pfizer c cc mc tiu ngn
hn nh h tr tip th sn phm v thm nhp vo th trng quc t. Doanh nghip cng c
cc mc tiu di hn bao gm m rng phm vi s dng ca thuc. Chng hn, cng ty ang
th nghim mt phin bn ca sn phm phn ng nhanh hn thng qua mi. Cng ty hy
vng s mang sn phm n vi th trng trong tng lai.
Do , cc doanh nghip chn i mi bn trong u cn c mc tiu di hn v ngn hn.
Nhng mc tiu ch dn cho cc hnh ng nhm thc hin s mnh ca doanh nghip. Tin
trnh i mi bn trong khng th l thuc vo mt phng php, nh n gin i iu g s
xy ra. Thay vo , thng qua hoch nh i mi, doanh nghip s t ra mc tiu cho cc
lnh vc c th, v vic thit lp mc tiu c th em li thnh cng vi cc thay i trong
ngn hn v di hn.
Hnh thnh chin lc
Mt khi doanh nghip thit lp cc mc tiu, doanh nghip cn mt chin lc t c
cc mc tiu ny. C nhiu mc tiu c th cho cc cp khc nhau ca t chc. Trong
Chng 2 cp mt t chc c nhiu n v kinh doanh khc nhau, vic xc nh mt
danh mc cc n v kinh doanh, em li li th cnh tranh cho doanh nghip, chnh l xc
nh chin lc cng ty ca doanh nghip. Chin lc cng ty phi da trn cc mc tiu
c thit lp. V c bn, chin lc cng ty v hoch nh c mi lin h vi nhau kh rng.
Do vy, mi mt n v kinh doanh c th cng s c mt chin lc cp kinh doanh. Nh
mt dng thc qui trnh, n tr nn c th hn vi cc k hoch pht trin cp tc nghip
hay cc c nhn vi lnh vc chuyn mn trong cc nhm, nh R&D hay marketing. Hnh 3.2
tm tt cc cp khc nhau ca chin lc v phm vi trung tp ca i mi. Cc chin

-12-
lc c th cho tng cp chin lc ny s c cp su hn khi xe xt phn thc hin
trong Chng 4.
Vai tr v trch nhim ca nhn s i vi i mi
Phi hp ton b t chc; pht hin cng ngh
Chin lc mi; nh gi cc yu t bn ngoi;
cng ty Ti a ha doanh thu; xc nh cng ngh v
n v no cn tp trung vo tin trnh.
Phi hp v thc hin i mi ca cc n v
Chin lc kinh doanh; qun l i mi sn phm v i
kinh doanh mi k thut; m bo hiu qu chi ph ca n
v kinh doanh v cc cng ngh ph hp.

Chin lc Qun l thay i cp tc nghip; cung cp cc

hng trnh o to; h tr marketing; kim sot
tc nghip chi ph; cung cp h tr k thut.
Hnh 3.2 Cc cp chin lc ca t chc

Tc nghip v hnh ng c th
Mt khi doanh nghip thit lp mc tiu cho cc cp khc nhau, ri th cc hot ng thc
t cho cc c nhn trong t chc cn t c cc mc tiu ra. Mi ngi trong t
chc phi thc hin theo cng cch thc t mc tiu ca doanh nghip; mc tiu phi
thc hin y s mnh, v s mnh phi h tr cho vin cnh. Tp hp cc mc tiu s v
ngha nu nh khng c k hoch hnh ng. T cc hnh ng tc nghip, hay cn gi l
cc hot ng chin thut, k hoch chin lc i vo cuc sng v v thu c hiu qu tc
nghip8. Cc hnh ng m 3M thc hin khuyn khch nhn vin i mi (15 phn trm
thi gian khm ph cc d n, ngn sch, vv.) l nhng minh ha cc chin thut m cng
ty thit k h tr cho vin cnh i mi. Hnh 3.3 tm tt cc bc trong tin trnh hoch
nh chin lc cho i mi bn trong.

Vin cnh Tm tt v kinh doanh

chin lc

Tm tt vin cnh doanh

S mnh nghip, v cc gi tr
Hoch nh

Hnh thnh cch thc

Mc tiu thc hin s mnh

Hnh ng Pht tho cc hnh

v tc ng tc nghip c th
nghip thc hin mc tiu

Hnh 3.3 Cc bc hoch nh cho i mi

-13-
VN DNG TIN TRNH HOCH NH
Nh cp, tin trnh hoch nh m mt n lc c xy dng da trn chnh n. Doanh
nghip khng th xc nh chin lc no s eo ui chng no doanh nghip cha bit r
rng ni no s i. Do vy, dng thc tin trnh hoch nh, bt u rt rng v chuyn thnh
cc bc c th gip cho doanh nghip c th thc hin cc mc tiu t ra.
Tin trnh nh vy l rt quan trng theo nh kinh nghim ca cc doanh nghip i tin
phong nh General Motor. Doanh nghip bt u vo nhng nm 1960 vi cc n lc hoch
nh chin lc, v n lc c gng ny c n p vi s thnh cng rt ln ca cng ty
trong bn mi nm qua. Ngy nay, li ch ca hoch nh chin lc vn c tip tc chp
nhn rng ri. Chng hn, hoch nh gip cho IBM c th xoay chuyn tnh th. Vo nm
1996, IBM gp phi mt vn rt nghim trng. Louis Gerstner quyt nh tin trnh hoch
nh chin lc l rt quan trng gip cng ty xoay chuyn tnh th. thc hin iu
ny, ng ta quyt nh tin trnh hoch nh chin lc phi c nm c tnh c bn9,
l:
m bo xc nh cc vn chin lc tp trung ra bn ngoi cc vn v cng
ngh v kinh t hn so vi cc quan tm vo bn trong t chc.
m bo cho cc nh hoch nh chin lc tp trung vo cc vn quan trng, ri
ro, v cn bng vn c trong cc la chn chin lc. Xy dng tin trnh thc hin
cho cc nh qun tr cp cao thng xuyn xem xt nhng thch thc v c hi chin
lc, khng ch l cc vn tc nghip.
Kt ni hoch nh chin lc trc tip vi quyt nh phn b ngun lc, bng cch
y c th duy tr s thc hin nm trung tm ca tin trnh hoch nh.
Thc y s ng h rng ri v s tham gia vo cc tin trnh.
Nhng thay i ln ny c c t vic xem xt thng xuyn cc vn chin lc m
IBM gp phi vo thi k u Gerstner nm quyn hnh.
Khi vic hoch nh bt u trin khai vo nhng nm 1960, th tin trnh ch mang tnh cht
th tc, v doanh nghip xem xt k hoch chin lc ch mt ln trong nm. iu ny lm
cho k hoch kinh doanh khng r rng. Thng th k hoch hng n chng t, ch t c
nh hng n hot ng ca doanh nghip. Mt doanh nghip vi tin trnh nh vy s
khng tp trung vo di hn, m hu nh ch tp trung vo khng hong trc mt.
Ngy nay, mi quan tm vo vic xy dng tin trnh hoch nh chin lc l thng xuyn
v linh hot hn. Mc tiu l gip cho doanh nghip nhn din cc s kin din ra trong mi
trng kinh doanh v iu chnh thch ng vi mi trng. Vi IBM, Kt qu t cch tip
cn mi i vi tin trnh hoch nh l gia tng kh nng phn hi, phn b cc ngun lc
quan trng, nm bt c hi v e da mi trong vng chn mi ngy10.
Khng c mt cng thc c th v cch thc xem xt mt tin trnh nh vy. Mt s doanh
nghip th t chc cc cuc hp nh k, c l hng thng, thng cp n cc thay i
trong mi trng kinh doanh v hnh ng cn thit ca doanh nghip. Cch tip cn ny ph
hp vi cc doanh nghip cng ngh qui m nh, ni c mi trng thay i nhanh chng.
Trong cc doanh nghip cng ngh qui m ln, th cc n lc xem xt tin trnh hoch nh
thng t chc hng nm, nhng vn m bo mt c ch xem xt cc phn hi thng
xuyn. i vi cc doanh nghip khng phi cng ngh, s thay i mi trng din ra chm
9
10

-14-
hn. Khi , cc doanh nghip thng p dng tin trnh hoch nh hng nm, vi s xem
xt thay i cht t cho nm n. Chng hn, ngnh b tng ch xem xt iu g s thay i
nhiu, th khi mi xem xt li k hoch trong thi hn t hn mt nm. Do , Tin trnh
hoch nh s khc vi mi doanh nghip da vo c tnh ngnh, qui m, v kiu n lc i
mi m doanh nghip theo ui.

CC YU T H TR CHO TIN TRNH HOCH NH I MI

Nh cp trong phn u chng, qun tr tin trnh i mi lin quan n nhiu vn
khc nhau bn trong doanh nghip. Nhng hot ng khc nhau ny nhm to iu kin, v
hoch nh cho cc hot ng i mi. Nhiu qui trnh s c xem xt su hn trong phn
thc hin cc k hoch i mi. Tuy nhin, mt s lnh vc quan trng cn phi c xem
xt. Cc hot ng ny c phn thnh ba lnh vc nh sau:
1. S sng to
2. Cc vn t chc
3. Cc vn chnh tr
Mi mt lnh vc s c cp c th.
S sng to
Dean Kamen, mt ngi sng to ni ting, pht minh ra gh c bnh xe iBOT nh
cp trong Chng 1, c mt nh hng v cng ln i vi doanh nghip. Chng hn,
Kamen cng c s sng to i vi cc pht minh nh my phu thut mng bng v mt h
thng mi iu tr t bo da T-cell. Tuy nhin, s sng to cng c th din ra trong mt
nhm. Thuc Viagra minh ha trc y khng phi s sng to ca mt c nhn m l ca
mt nhm c nhn chu trch nhim pht trin thuc v nhn ra tc dng khc ca thuc.
S sng to yu cu nhiu hn l to ra mt tng mi. T quan im chin lc, iu
quan trng i vi c nhn khng ch l sng to m cn l cc hot ng sng to trong
doanh nghip chuyn giao xung tuyn di ca t chc. Vo nhng nm 1970, Xerox
nm gi nhiu quyn s hu v nhiu linh kin in t, thm ch l xy dng kiu dng u
tin cho my tnh c nhn. Tuy nhin, Xerox cng tp trung vo cng ngh my photocopy
v nh mt tim nng v nhn ti sng to Palo Alto Research Center11.

Mo him K nng ng u
Khuyn khch nhn u t xy dng k Liu nhn vin c hi
vin th tng mi nng cho nhn vin iu g nu
Thc nghim Khuyn khch cc hot Hi ng phn bin
Chp nhn sai lm ng nhm a chc Khuyn khch nhn
nng vin tranh lun

Hnh 3.4 i mi i hi s kch thch trc gic

Cc t chc cn phi m bo s sng to phi lin tc ch khng phi thnh thong bng
cch vn dng mt c ch khuyn khch s sng to. Hnh 3.4 cho thy mt danh sch cc
cng c v k thut h tr cho t duy sng to. Cc cng c ny bao gm12:
1. Mo him

11
12

-15-
 2. Th thch
3. K nng
Mo him
Mo him xy ra khi c nhn khm ph cc lnh vc bn ngoi phm vi ca h, v thm ch
bn ngoi t chc. Mc tiu ca mo him l hnh thnh tng mi gii quyt nhng
vn khng chc chn. Thc nghim l phng php ph bin nht cho mo him; tuy
nhin, ni suy (thc hin vi nhng g bit) v xy dng ng cnh (ngh ra cc con ng
khc nhau thc hin i mi) l nhng phng php khc tm kim tng mi. Mt
v d trc y ca 3M cho php nhn vin s dng 15 phn trm thi gian ca h tham gia
vo cc d n l mt minh ha cho s mo him). Samsung, Hn Quc, thc hin mt cch
tng t bng cch gi cc nh qun l tr, ti nng n cc cc b phn khc nhau trn th
gii vi mc ch l nhn din cc c hi mi v hc hi vn ha cng ty c th vn dng
tt hn th trng nc ngoi.
Th thch
Cch thc th hai khuyn khch i mi l th thch, l tin trnh khuyn khch t do
tranh lun gia cc nhn vin thng qua cc k thut nh ngi phn bin hay t ra cu hi
iu g-nu. Cc tranh lun c th v mt khi nim hay bi cnh. Mt v d cho s th
thch l hi cu hi nh iu g nu nh my tin c lp rp t pha bn hng thay v t
pha trn. Cu hi ny dn n t ph trong thit k qui trnh sn xut trong cc nh my
sn xut my in nhng nm gn y.
Th thch bi cnh l kh quen thuc vi mi ngi. Khi gii hn thi gian thc hin, mi
ngi s tp trung v sng to hn. Mt tr ngi nh hn ch thi gian, thc y s i mi
khi cc c nhn tp trung iu g cn phi gii quyt ngay. Mt th thch bi cnh khc l
hi tho, khi cc c nhn c tp hp li v cng tranh lun v tng hay sn phm mi.
3M h tr cho cc tnh hung ny bng cch ti tr cho cc hi tho bn trong v bn ngoi
doanh nghip, nhng ni m tng i mi c thuyt trnh. Nhng hi tho ny s
khuyn khch s tranh lun v gp cho cc tng lin quan n lnh vc c cp.
K nng
Phng php th ba khuyn khch i mi l thng qua s sng to t cc k nng. Trong
tnh hung ny, cc nhn vin sng to c khuyn khch m rng phm vi hot ng sang
nhiu lnh vc khc nhau. Trong khi, th thch khuyn khch nhn vin tham gia tranh lun
vi nhng g h bit, th phng php ny khuyn khch s sng to bng cch ngh nhn
vin hc hi cc k nng mi. Tin trnh ny c th dn n s trao i tng c th khng
chnh thc. Bt li ln nht l s nguy him ca s sng to, l qu a dng vi nhiu k
nng i vi mi c nhn. Vic vn dng nhm a chc nng biu th n lc ca 3M trong
vic xy dng cc k nng ny. Cng ty thng chn cc c nhn cc b phn khc nhau
tham gia vo mt nhm thc hin khm ph lnh vc mi. Trong vic hnh thnh nhm,
khng ch mi thnh vin tham gia vo tin trnh, m cc thnh vin nhm khc cng c th
tip thu hiu bit mi v k nng mi khi h quay tr li lm vic b phn mnh.

Cc vn t chc
Cc vn thuc ton b t chc tp hp cc c nhn c cng n lc trong mt doanh
nghip. Khi i xuyn sut ti liu ny, mc du c mt s c nhn sut sc pht trin cc i
mi, th hu ht cc trng hp lin quan n nhiu c nhn tham gia vo tin trnh i mi.
Cc qui trnh thuc v t chc lin kt v khuyn khch lin kt gia cc c nhn l rt quan

-16-
trng i vi tin trnh hoch nh i mi. Tin trnh ny l a chiu v lin quan n truyn
thng, h thng khen thng v cc chun mc ca t chc.
Truyn thng
Qun tr tri thc lin quan n s lan ta bng li ni thng qua cc knh truyn thng v
cc nh cu v c hi ca t chc. Nhng nhu cu v c hi ny c tch hp vo trong tin
trnh hoch nh. thy c nh hng ca truyn thng, hy xem xt mt v d trc y
v pht trin Post-it Note - truyn thng v cht dn l khng c truyn thng ra ngoi cho
n khi pht trin sn phm.
Truyn thng tt khng ch gip cc c nhn nhn thc v nhu cu v c hi ca tin trnh
hoch nh; m cn h tr cho t chc i theo nh hng khi thc hin cc k hoch i
mi. iu tht s d dng i vi mt b phn ca t chc c th hiu c vn m t
chc ang cp, trong khi cc b phn khc cng xy dng k hoch v nhn vn
di nhng gc cnh khc nhau.
Chia s tri thc c th thng qua con ng chnh thc hoc phi chnh thc. Truyn thng
chnh thc yu cu bi t chc nh ng cc bn tin quan trng trong cc cuc hp nhn vin
hay bo co hng tun cho cc nhn vt quan trng. Cu trc t chc ch ra tuyn truyn
thng chnh thc. Doanh nghip cn phi pht trin truyn thng chnh thc m bo mi
ngi trong t chc nhn c thng tin chnh thc. Truyn thng phi chnh thc cng c th
thc hin bng th in t, in thoi, hay tip xc trc tip. T chc phi lun duy tr s
hin din ca truyn thng phi chnh thc, pht trin v khuyn khch xy dng mng truyn
thng gia cc b phn khc nhau trong t chc. Mt li ch ca o to v pht trin, thng
la chn cc c nhn t cc b phn khc nhau, l pht trin mng li truyn thng phi
chnh thc. Mt i bng cng ty cng gip xy dng mng truyn thng phi chnh thc
trong t chc.
khuyn khch chia s thng tin chnh thc v phi chnh thc, t chc cn phi hiu rng
cc doanh nghip ngy nay thng qu ti vi cc thng tin khng cn thit. T chc cn
phi khuyn khch c truyn thng chnh thc v phi chnh thc hn ch tc nghn thng
tin h thng. nh k, t chc cn phi nh gi li dng thng tin m bo cho truyn
thng cung cp ng thng tin n ng ngi v ng lc xy dng cc k hoch v
hnh ng ng lc.
Cc h thng khen thng
T chc phi hoch nh k hoch cho h thng khen thng i vi cc c nhn v nhm
chu trch nhim pht trin v duy tr cc tin trnh i mi bn trong. Nu nh i mi no
p ng c yu cu chc, th c nhn phi c khen thng cho hot ng . Thng
thng, cc nh qun tr s khen thng A vi kt qu p ng ch l B13. Nu mt doanh
nghip t c thnh qu, th c nhn c khen thng v ng gp cho vic t c mc
tiu .
C cu khen thng s c cp c th trong phn thc hin k hoch i mi chng
k tip. giai on u, khi ni rng pht trin cc k hoch cho vic thc hin chin lc
i mi, th nh qun tr phi nhn thc c vai tr ca khen thng, v khng th xy dng
mt chin lc i mi bn trong m khng c c cu khen thng km theo.
Cc gi tr ca t chc
Cc gi tr vn dng trong tin trnh hoch nh cn phi c kim sot nh k m bo
cc gi tr nn tng lun ng. Chng hn, IBM ban u xem xt mi trng v xc nh my

13

-17-
tnh c nhn s khng thay th my tnh ci nh cu hnh phn cng c bn trong gnh cng
nghip my tnh. nh gi v mi trng ny r rng l mt sai lm. Tuy nhin, khi cng ty
xem xt li nhn nh mi trng th qu mun, v cng ty gn nh tht bi vo nhng
nm 1980. C nhiu cch thc pht trin cc qui trnh t chc cn thit cho chin lc i
mi bn trong c trnh by trong Chng 4 khi xem xt cc vn thc hin i mi.
Cc vn chnh tr
Sau cng, hoch nh i mi cng chu s tc ng ca c tnh chnh tr ca i mi. i
mi m ch s thay i. S thay i dng nh l s e do n c s h tng x hi ca t
chc. Ngoi ra, quyn lc thng tin l ngun lc quan trng ca t chc. V tnh bo thu thp
v x l nhng xu hng v thch thc cng ngh tim nng mi c c thng tin, quyn
lc c to ra t . Kt qu l i mi c th lm thay i c cu quyn lc, v chnh tr
trong doanh nghip. Chng hn, nu mt cng ngh mi pht trin, nhng ngi bn hng c
th mt i quyn lc, trong khi lm gia tng quyn lc ca cc k s v nh sn xut. V
vy, vic nm gi thng tin quan trng c th tng cng quyn lc c nhn trong ngn hn,
nhng c th c hi i vi t chc trong di hn. S dch chuyn ny tc ng t s thay i
bn ngoi t chc, nhng c tc ng thc t v cch thc hoch nh i mi ca doanh
nghip.
Tuy nhin, hnh vi chnh tr c th vn dng em li li ch cho t chc. Nh lnh o c
th s dng quyn lc v chnh tr dch chuyn t chc theo nh hng mi. Mt s nh
qun l, nh Jack Welch GE, Lee Iacocca Chrysler, v John Reed Citybank ni ting v
kh nng vn dng iu ny. Tt c h u vn dng quyn lc v chnh tr to ra s thay
i t ph v sn phm v qui trnh ca t chc. Nhng c nhn ny l nhng nh lnh o
ti nng trong cc doanh nghip v cc t chc cng bng cch s dng tm nh hng
lnh o mi ngi i theo quan im ca h.

CC GIAI ON CNG NGH V HOCH NH

Cng ngh i theo mt tin trnh pht trin. Trong Chng 1, cc giai on c xc nh
nh hnh thnh, tng trng, bo ha, v suy thoi. i vi doanh nghip tin trnh t nhin
ca cng ngh theo chu k sng i hi phi c nhng iu chnh hoch nh theo mi giai
on. Gii hn gia giai on ny v giai on khc thng khng r rng. Tuy nhin, cc
nh qun tr phi nhn thc c mi giai on nh vy, v c cc tin trnh hoch nh ph
hp vi chu k sng ca cng ngh v cc sn phm chnh. Mi mt giai on s c m t
chi tip trong phn k tip cng nh cch thc hoch nh cc hot ng i mi khc nhau
cho mi giai on.
Hnh thnh
Hnh 3.5 m t cch thc tp trung, thng tin cn thit, truyn thng, ngun lc doanh
nghip, v cc kiu i mi thay i trong sut chu k sng. Chng hn, vo thi k bt u
cng ngh mi th i hi cc nghin cu c bn v nghin cu ng dng. Cc xu hng
khoa hc mi, s t ph v s pht trin cn phi c kim sot cht ch. Vo giai on
hnh thnh, doanh nghip tm kim c hi ginh li th cnh tranh bn vng hay t nht
cng gip t chc duy tr v th cnh tranh.
Mt kha cnh quan trng ca hoch nh i mi l phi hiu u l sc mnh v nhu cu
truyn thng trong cc giai on khc nhau. giai on hnh thnh, cc nhm bn ngoi l
rt quan trng. Doanh nghip tm kim c hi t mi trng, v lin lc vi cc nhm bn
ngoi nhn din cc c hi v hiu cch thc khai thc chng. Ngy nay, cc doanh nghip
trong ngnh cng ngh nano chi rt nhiu thi gian v ngun lc t bn ngoi. H phi tng

-18-
cng nhn thc cho nhng nh u t v ngi s dng tim nng v sn phm mong i t
cng ngh ny. Hnh ng c tnh chin lc trong giai on ny l tp trung vo cc hot
ng R&D v pht trin sn phm mi.
Hnh thnh Tng trng Bo ha Suy thoi
Rng i th tim Gii quyt vn Trnh thua l
Tp trung nng; Kim ; Ci tin
sot
Xu hng Cc xu hng; Hnh ng i Gi vng th
Thng tin yu khoa hc; t hnh ng i th; ng dng trng; hnh
cu ph; cc pht th kc ca cng ng i th
trin ngh
To ra c hi; Phn nh Qui trnh sn Chi ph/li
Truyn thng thng tin khch hng/ xut hu hiu; ch; cc xu
nh cung cp cc xu hng hng
Hp tc vi Marketing; hu R&D; sn Doanh s; ti
Ngun nng
nhm bn cn xut; chnh
lc
ngoi; tri thc marketing
K thut Bn hng & Sn xut; Bn hng;
hu cn; qun marketing; chuyn gia
Nhn s
l cp trung nh i mi chi ph; nh
chnh
ra quyt nh
chin lc
R&D; pht Pht trin sn Ti cu trc; Ti cu trc -
Hnh ng trin sn phm phm v th m rng th tm kim i
chin lc v th trng trng mi trng mi; ph b
mi gi tr
Hnh 3.5 Cc giai on cng ngh v cc qu trnh tc ng
Tng trng
Trong sut giai don tng trng, doanh nghip tp trung rt mnh vo i mi to ra cc
tiu chun ngnh v mt s mu thit k sn phm tr thnh thng tr. giai on ny, c
mt s s hp nht trong ngnh khi mt s cng ngh giai on hnh thnh b tht bi hay
b mua bi cc doanh nghip khc. T chc cng s tip tc tng tc vi mi trng bn
ngoi cng c cho cng ngh tt hn. Cng lc , doanh nghip cng tp trung vo bn
trong m bo c cu v cc qui trnh ph hp vi s tng trng. N lc ca doanh
nghip trong hoch nh i mi dch chuyn sang ci tin hay iu chnh sn phm trong
giai on ny. Giai on ny ca cng ngh i hi doanh nghip phi ci tin sn phm v
qui trnh sn xut. Nu nh doanh nghip khng xy dng mt cch hu hiu, th doanh
nghip s khng th sng st trong nhng giai on u ca s hp nht.
minh ha cho iu ny, hy xem xt ngnh cng ngh truyn thng bng rng. Cc doanh
nghip ngy nay chi rt nhiu thi gian cho vic truyn thng cng ngh ny v li ch ca
n. Tuy nhin, cng trong thi gian ny, ngnh truyn thng bng rng cng xy dng
ln m mc nhy cm gi v cnh tranh gi bt u din ra. Do , cc doanh nghip
kinh doanh bng thng rng dch truyn mi quan tm t bn ngoi vo hiu qu bn trong
nhiu hn. Kt qu ca s tp trung ln hn vo s hu hiu ca ngnh i hi tin trnh
hoch nh cng phi quan tm n nhng vn ny. Trong giai on tng trng, doanh

-19-
nghip tr nn ln hn v tp trung nhiu hn vo hiu qu. i mi qui trnh tr nn quan
trng hn khi doanh nghip nh v n cho giai on bo ha cng ngh.
Bo ha
Khi cng ngh hay sn phm dch chuyn sang giai on bo ha, t chc cng tp trung
mnh vo s hu hiu hn. Do vy, hoch nh i mi qui trnh tr nn quan trng hn. S
hp nht trong ngnh vn tip din. Do , ngy nay trong ngnh PC (mt ngnh bo ha
nhiu hn ngnh truyn thng bng rng), cc doanh nghip cng tng trng nhng vi tc
chm dn. Dell thng tr trong ngnh PC bi v n l cng ty hu hiu nht, v tin trnh
marketing trc tip cng c tnh i mi nht.
Dng truyn thng t chc cng tp trung vo bn trong nhiu hn trong giai on bo ha
hn so vi ngnh ang giai on u nh truyn thng bng rng. Ch c mt hn ch trong
ngnh PC trong vic truyn thng v sn phm v cch thc s dng chng. Truyn thng
vn cn quan trng, nhng tp trung khu bn hng v mua sm. Trong tin trnh hoch
nh, hai lnh vc ny cng c bit quan tm.
Suy thoi
giai on cui ca chu k cng ngh, n lc tp trung nhm trnh thua l, v nu t chc
quyt nh vn duy tr mt v tr cng ngh, th tp trung vo i mi ch yu l tch hp h
thng v hiu qu qui trnh. Ni cch khc, doanh nghip tm kim s cng hng h tr
cho vic tip tc duy tr cng ngh.
Do , trong giai on suy thoi, cu trc v cc qui trnh bn trong ca doanh nghip tr nn
quan trng hn. Kim sot chi ph tr nn quan trng hng u. Kt qu l, ti chnh v bn
hng l nhng ngun quan trng, cn phi tp trung vo n lc hoch nh. Ngnh vi mch r
rng minh ha cho giai on ny. Nu mt doanh nghip quyt nh t b cng ngh, th
doanh nghip phi hoch nh cho vic rt lui, xy dng v phn b li gi tr m doanh
nghip c c t cng ngh.

PHT TRIN BU KHNG KH I MI

3M minh ha u chng cho thy doanh nghip c nhiu chng trnh khc nhau thc
y i mi. Tuy nhin, cc doanh nghip khc cng c gng vi cc chng trnh tng t
nhng khng em li chin lc i mi thnh cng. Mt phn to nn tht bi cho cc
doanh nghip khc l v h khng c bu khng kh h tr i mi. Nu khng c bu khng
kh, th cc n lc hoch nh i mi s khng thnh cng, cng nh cc n lc sau ny
cho vic thc hin i mi.
Bu khng kh cho vic hoch nh ny hu nh c pht trin nu nh qun tr lun ngh
trong u v nhng phng chm i mi c bit rng ri nhng khng c tht. Nhng
phng chm ny c nhn thc ngay t ban u nu mun bu xy dng bu khng kh
i mi. Nhng phng chm ny c tm tt trong Hnh 3.6.
Mt trong nhng phng chm ph bin nht l tng l cha kha ca i mi.
tng l quan trng, thc t c nhiu tng hay nhng chng bao gi cp hay gii thiu.
Nhiu c nhn hc c t cuc sng, t chc ca h rng khng nn a tng ra tranh
lun. Nhiu c nhn s b nho bng hay gt b, hay tng c th khng c tn dng.
Ngoi ra, kinh nghim trc y v nhng k vng c th lm cho cc nh qun l t chi
tng v mt s l do c bn nh chng ta th cch y nm nm ri, nhng n khng
hot ng hay chng ta cha bao gi thc hin theo cch trc y.

-20-
 Phng chm Thc tin
Cc tng l ng c cho C nhiu tng thng minh m
i mi. bn cha h nghe thy.
Mt qui trnh tt to ra cc i Lnh o, vn ha v qui trnh l
mi cn thit. cng c ba chn.
Thng qua i mi, chng ta Pht trin qui tc cho pht trin
mi c th pht trin cch thc tng.
lm giu. Phn tch cc c hi - pht trin
Mt phng php nh gi tt khi bn sn sng.
s hn ch c cc tng ng nhm mt i vi yu t con
ti. ngi khi nh gi tng
Tinh thn doanh nhn l yu t Tm kim s cn bng cho cc
thnh cng nht trong di hn. hnh vi - quan h kinh doanh
khng hn l chin lc ng.

Hnh 3.6 Cc phng chm v i mi

Bu khng kh trong t chc khuyn khch trnh by tng mi v cc i mi tim nng.
Kha ny c bit quan trng trong tin trnh hoch nh bi v trong giai on ny cc cch
tip cn mi in hnh l tranh lun v tch hp vo cng vi nhng n lc ca t chc.
Mt phng chm khc ca i mi l ch c mt khonh khc quan trng. Khonh khc
eureka i vi cc khm ph sn phm ln l b hn ch. Thay vo , i mi v hoch
nh i mi l mt tin trnh di hn gip cho doanh nghip duy tr tp trung vo cc thay
i v thch nghi cn thit. Chng hn, mn hnh phng l thng dng vi cc tivi ln v my
tnh xch tay cng mt hn hai mi nm pht trin t khm ph qui trnh n sn xut
qui m ln cc sn phm mn hnh ln. Nhiu yu t gy nn mt s vn v s chm tr
trong vic chp nhn rng ri cng ngh ny. Th nht, to ra cc mn hnh ln l rt kh
khn trong vic sn xut khi lng ln. Cc sng trn mn hnh th hin r khi kch thc
mn hnh tng ln, v iu ny s lm cho hnh nh b m. y l nguyn nhn lm cho
khch hng khng hi lng. Th hai, mn hnh bng gng ln rt d b v. Theo d on, t
l v trong sn xut l 50 phn trm. Knh v cng l nguyn nhn th ba lm cho chi ph
qu cao i vi sn phm hon chnh14.
Trong nhng nm 1990, c mt vi s t ph ln cho php pht trin cc mn hnh ln hn.
Cng lc , cc cng ty trong ngnh pht hin mt s ng dng mn hnh nh c th em
li kh nng sinh li. Mt trong s cc ng dng ny l cc thit b cm tay nh in thoi di
ng, my tnh in t, tr chi in t, mn hnh ra-a, v thit b nh v ton cu. Nhng
thnh tu ny gip cho tin trnh hoch nh ny vn tp trung vo mn hnh phng. Nu nh
khng cho nhng thnh tu ng dng nh vy, th nhng n lc mn hnh phng c th b b
qua, v ti vi mn hnh s ln s khng c sn xut trong tng lai. Do vy, tin trnh hoch
nh khng ch l n lc ca mt thi k c th a ra tt c cu tr li. Thay vo mt
tin trnh hoch nh di hn c xy dng, thay i, v sau thch ng tr li. Hoch nh
l tin trnh ng, tch cc vi s tch hp nhiu quan im v thc hin cc iu chnh cn
thit.
Mt phng chm khc l ch c tng ln, hu dng mi tp trung cho n lc i mi.
Thay vo , tin trnh hoch nh bao gm hng loi cc tng v n lc. Nh cp
trc y, 3M to ra Post-it Notes, mt tng n gin v giy ch thch nh c cht

14

-21-
dn dnh. Sn phm ny l rt tin li i vi cc doanh nghip. Mt c hi em li li nhun
nht c th xut pht t mt tng nh hay s tch hp h thng, ch khng phi l s thay
i c tnh cch mng. Tin trnh hoch nh i hi phi nhy cm vi cc s kin v khng
nn b st i vi cc vn nh.

TM TT
Chng ny xy dng c s cho vic khm ph i mi bn trong thng qua tin trnh hoch
nh, lm c s cho cc n lc i mi. Chng ny t ra nhng vn nn tng nhm xc
nh tnh hung kinh doanh no thch hp tp trung pht trin t bn trong hay bn ngoi.
Chng ny cng ch ra cc kiu i mi khc nhau. Cc bc cho tin trnh hoch nh
c tm lc nh xy dng vin cnh, s mnh, mc tiu, chin lc v chin thut. Cch
thc m cc bc hoch nh cn phi c xem xt cho cc giai on cng ngh. Phn
cui chng cp cc cng c m bo tin trnh sng to vn dng trong tin trnh
hoch nh i mi ca cc doanh nghip.
Cc ch dn qun l
hoch nh i mi, cc nh qun tr cn phi theo cc ch dn sau. Cc ch dn ny h tr
cho cc nh qun tr pht trin bu khng kh cho cc hot ng i mi thnh cng, ni m
cc hot ng i mi nhm vo i mi sn phm hay qui trnh.
1. Nhn thc cc c nhn i mi tn ti trong t chc. Nhiu tng i vi t chc
lm gia tng c hi t ph ca t chc. S tham gia rng ri ca cc c nhn trong
tin trnh hoch nh s mang li li ch cho cc nhn i mi ny.
2. nh k xem xt li cch thc thc hin cc cng vic. Thng thng, phng php
truyn thng l sn lng tng mi, v tin chc rng cc qui trnh cho php cch
thc truyn thng cng c th thc hin c.
3. Khuyn khch xoay lng knh a cc vn ra nh sng. T duy mi khuyn
khch cc m hnh mi trong hoch nh.
4. Hi nhn vin vn trm trng ca h l g. Nhng vn ny c th l nh, nhng
n ngn cn cc tng mi cho tin trnh hoch nh.
5. o to mi ngi nhn thc v kh nng sng to v tham gia vo tin trnh i mi
hoch nh. S sng to cng nh chiu cao v cn nng m mi ngi phi c. Cc
nh qun tr cn phi cung cp mt mi trng cho cc c nhn, v gip h vn dng
i mi em li li ch cho t chc.
Cc cu hi gi
h tr cho cc nh qun tr xy dng tin trnh hoch nh i mi. Mt danh sch cc
cu hi vn dng m bo cho tin trnh ti a ha li ch.
1. Khi bt u tin trnh hoch nh, cc hot ng hin ti ca doanh nghip c c
xem xt nhm xc nh liu chng c cung cp n by gip cho doanh nghip duy
tr li th cnh tranh hay khng?
2. Trong tin trnh hoch nh, liu c s pht trin cc khi nim em li li th cnh
tranh r rng v c th o lng c hay khng?
3. Tin trnh i mi c lm gia tng gi tr ca doanh nghip cho cc c ng v nhm
hu quan hay khng? Bng cch no? Nu khng, liu tin trnh hoch nh c th
thay i m bo c c iu ny khng?

-22-
 4. Cc nhn vin c cm thy c khuyn khch v tm quan trng ca cc hot ng
i mi ca doanh nghip, c th l trong tin trnh hoch nh, hay khng?
5. Nhng ngi lnh o i mi c nhn din c tt c cc cp ca t chc hay
khng? Cc c nhn c tham gia vo tin trnh hoch nh hay khng?
6. Kt qu ca tin trnh hoch nh c ch ra nhng iu cn phi thc hin k tip hay
khng, ai cn phi thc hin iu ny, v khi no th thc hin xong?
7. Cch thc kim sot ci mi v s tht bi ca doanh nghip?
Vn thc tin
1. Trong vic pht trin bu khng kh h tr i mi, nh qun tr thng xem qua cc
vn quan trng. iu ny ng khi xy dng v duy tr mng truyn thng. Nhiu
tng hay c th b b qua bi v khng ng con ngi, vo ng ni v ng lc
bin i mi thnh hin thc. Nhng vn no m bn tin l rt quan trng trong
tin trnh hoch nh cho s tch hp v chia s thng tin trong cc doanh nghip i
mi? S khc bit ca nhng vn ny trong i mi sn phm v qui trnh nh th
no?
2. Trong chng ny, chng ta cp mt vi cng ty, v cch thc h xy dng bu
khng kh i mi. Ti cc cp qun l t chc (cao, va, thp), bn c ngh nhng
vn ny c quan trng khng? Nhng li th tim nng no ca mt chin lc i
mi cho cc c nhn mi cp qun l? iu g l ni s ln nht mi cp?
3. Bn thc hin nhiu iu i mi trong cuc sng ca bn. Hy ngh nhng iu
m bn vn dng nm ngoi mc ch d kin. Hy lit k mt s th trn giy.
Cc nh qun tr c th lm g gip cc c nhn c cng cm nhn trong mi
trng lm vic?
Bi tp WWW
1. S dng cng c tm kim thch hp trn Internet tm mt trng hp i mi
thnh cng v mt trng hp i mi khng thnh cng (vic tm v d tht bi l rt
kh). Nhng nguyn nhn no em li s thnh cng? Vi tht bi, Nhng nguyn
nhn no lin quan n hoch nh km? iu g cho bn thy cha kha cho s s
i mi thnh cng?
2. Bn c tin rng s sng to c th hc hi c hay khng? Hy tm mt bi bo hay
mt website minh ha cho s sng to trong mi trng lm vic. Tc gi ni g v
s sng to c nhn v s sng to nhm?
3. Tm mt bi bo hay mt website cung cp cc ch dn cho vic pht trin t chc
i mi. Bn ngh g v nhng li khuyn ny? Hy so snh li khuyn m bn tm
thy vi li khuyn trn lp hc.
Bi tp nh gi
Trong vic pht trin cc k hoch cho mt chin lc i mi, qun l cp cao ca t chc
phi m bo rng chin lc gip t chc gia tng gi tr cho khch hng v c ng, cng
vi vic xy dng v duy tr mt li th cnh tranh ca doanh nghip. V s khng chc chn
ca hu ht cc sn phm hay tin trnh i mi, cc nh qun tr cn phi pht trin mt cch
tip cn h thng nh gi chi ph cc ngun lc, n lc v thi gian, v c hi t c.

-23-
McGrath v MacMillan15 lit k danh sch cc yu t cho vic xc nh gi tr ca s la
chn.
1. Trin vng v nhu cu sn phm
2. Cc yu t c th y nhanh s chp thun
3. Cc yu t c th cn tr s thnh cng i mi
4. Kh nng phn hi cnh tranh mnh
5. Kh nng ginh li th cnh tranh bn vng
6. Cc yu t trong t chc cho php xy dng cc tiu chun
7. Cc yu t chi ph trong vic thng mi ha
8. Ngun lc p ng cho vic thng mi ha
9. Mc mi l m i mi em li
10. S quan tm chi ph trong pht trin
11. Cc c hi khc c th tr thnh n by
12. Thit hi c th xy ra vi lnh vc tim nng
Cc vn quan trng no cn phi c xem xt trong mi lnh vc? Lnh vc no trong
chng ny m bn tin l ph hp nht i vi tng yu t ny? Gii thch cho cu tr li ca
bn?
Cu hi tho lun
1. Ngun lc no l quan trng phi c qun l trong hoch nh i mi? Cch thc
phi hp ngun lc khc nhau cho i mi sn phm v qui trnh?
2. Nhng yu t no h tr cho i mi nh l mt hot ng chin lc? Nhng tr
ngi no cho vic theo ui mt chin lc nh vy?
3. Cng ngh thng tri qua mt tin trnh bn bc. S khc bit ca hoch nh i
mi trong mi giai on ny?
4. Tho lun v s khc bit gia s sng to ci mi v s thay i qui trnh trong tin
trnh i mi. iu g lm cho bn ngh l kh khn v ti sao?
5. Tho lun v cch thc cc chnh ph khc nhau tham gia vo mt tin trnh i mi
l mt s phn chiu v vn ha ca nhng quc gia ny. Bn ngh nh th no v
vn ha quc gia v quan im i mi nh hng n bu khng kh i mi ca t
chc? Nh qun tr phi xem xt iu g khi hoch nh i mi da trn nhng yu
t ny?
6. Cc tin trnh i mi vn dng GM tng t nh vn dng Ranbaxy nh th
no? S khc bit gia chng nh th no?
Tnh hung phn hai: Corning
1. Nhng i hi hoch nh ca ring Corning l g?
2. Nhng xu hng ngnh no i hi mt doanh nghip nh Corning phi xem xt i
vi cc tin trnh hoch nh?
Cc thut ng quan trng

15

-24-
Biu nhm chin lc, 8
Chi ph chuyn i, 4
Cng ngh nh thng, 5
i mi qui trnh, 8
Gim qui m, 9
Nghin cu c bn, 6
Nghin cu ng dng, 6
Ngi i theo sau, 4
Ngi i tin phong, 4
S mnh, 11
Ti cu trc, 9
Tch hp h thng, 7

Ti liu tham kho

-25-
CHNG 4
I MI: THC HIN

Khi qut chung

Chng ny tip tc cp n cc vn i mi xoay quanh vic thc hin cc k hoch
i mi. Mt khi xy dng c s nn tng v cc k hoch c lp ra, bc k tip l tp
hp cc nhn vin trong ton t chc, cng vi s h tr ca cc nhm hu quan bn ngoi
t c thnh cng cho chin lc i mi. Tin trnh a cc tng vo thc t l
tin trnh thc hin i mi. Cc vn c th xem xt trong chng ny bao gm:
Vai tr ca lnh o trong vic ng h i mi
Huy ng cc nhn vt quan trng tham gia vo tin trnh i mi
T chc t c s ph hp trong qu trnh thc hin
Khuyn khch nhn vin quan tm n tin trnh i mi

-1-
GII THIU
Mt khi doanh nghip xy dng c s nn tng cho chin lc i mi thng qua tin trnh
hoch nh, bc k tip tp trung cc n lc vo tin trnh thc hin. Cc n lc thc hin
phi c tin hnh cho d mc tiu c s thay i nh hay c s dch chuyn ln trong
ngnh. Trn c s ph hp theo quan im chin lc trong ti liu ny, nu nh cc nh
qun tr hoch nh tt v thc hin k hoch hp l th doanh nghip phi t c kt qu
thnh cng. Chng ny tp trung vo vic thc hin, v xem xt cch thc doanh nghip t
chc h thng, c cu, con ngi v cc qui trnh cho ph hp, cng hng t c nng
lc i mi, li nhun, v li th cnh tranh bn vng trong di hn.

CC VN C BN TRONG TIN TRNH THC HIN

m bo cho cc k hoch ca chin lc i mi c thc hin, nh qun tr phi tr li
mt s vn quan trng sau:
1. iu g nn thc hin ngay, v iu g thc hin sau ny?
2. Thi gian v k nng no cho cc hot ng trc mt?
3. B nhim ci g v b nhim cho ai?
Cc gii p cho cc vn ny phi da vo tin trnh hoch nh, v cung cp mt c s
nn tng cho vic thc hin. Cc gii p cng hnh thnh c s cho vic nh gi v kim
sot, s c pht trin chng k tip (nh trong Hnh 4.1). By gi, chng ta s tranh
lun lin quan n nhng vn ny.

Hoch nh

Vin cnh
S mnh
Mc tiu
Chin thut v Hnh ng
Yu cu then cht
Chng ta nn thc hin iu g?
Cc yu cu cho hot ng?
B nhim?
Thc hin

Lnh o
S tham gia
S m rng
S lin kt

Hnh 4.1 Cc vn quan trng trong tin trnh thc hin

Chng ta nn thc hin iu g?

Yu t trng tm trong tin trnh thc hin chin lc i mi l u tin cc hnh ng cn
thit thc hin chin lc. Tin trnh hoch nh s xc nh cc mc tiu cho t chc, v
khng phi mc tiu no cng nh nhau. Cc nh qun tr phi phn th t u tin trong qu

-2-
trnh xy dng k hoch. Trong giai on thc hin, t chc cn phi a ra s la chn v
cch thc thc hin cc mc tiu ny. Mt s mc tiu cn nhiu n lc t c, trong
khi th mt s mc tiu t quan trng hn. C nhiu cng c khc nhau t c mc
tiu, v cng c tt nht cn phi xc nh t c mc tiu mong mun. Chng hn, nu
mt doanh nghip c mc tiu l gia tng doanh s bn ca sn phm mi vi con s phn
trm no , th doanh nghip c th gia tng nhu cu bng cch qung co hay pht trin
cch thc s dng mi ca sn phm. Doanh nghip cn phi xc nh mt cch thc, hay kt
hp cc cch thc nhm theo ui v t c mc tiu gia tng doanh s ra.
Nhiu s la chn khc nhau s hiu qu v hu hiu hn c xy dng nu nh doanh
nghip hiu r hnh ng no l quan trng hm nay, nhng g cn phi thc hin sau ny, v
nhng g nn b qua by gi. S u tin phi da trn cc la chn chin lc ng gp cho
s thnh cng ca chin lc i mi, cc yu t thi gian, v thnh cng di hn ca t
chc.
Cc hot ng u tin t cc la chn thc hin khng c thc tch ri vi cc chun mc,
m hu nh nhng chun mc ny khng bao gi thay i. Thay vo , t chc phi thch
nghi vi s u tin khi c s thay i mi trng v cng ngh bc vo cc giai on khc
nhau. Thay i mi trng c th din ra bn trong hoc bn ngoi doanh nghip. Chng hn,
nu mt doanh nghip l thuc vo mt c nhn vi k nng chuyn mn hay lnh o, v
khi c nhn ny ri b doanh nghip, th cc n lc thc hin ca doanh nghip c th cn
phi thay i.
Tng t nh vy, nu hon cnh bn ngoi thay i th doanh nghip cn phi thay i cc
n lc thc hin. Gi nng lng gia tng trong nhng nm gn y mang li nhng thay
i ng k trong cc n lc R&D ca nhiu nh my sn xut t. Gi nng lng gia tng
lm gia tng tm quan trng ca cc xe t chy bng nhin liu hn hp. V gi nng lng
gia tng s dn n mi quan tm v cc la chn xe t, bao gm xe chy nng lng hn
hp, xe chy bng nng lng mt tri, v xe vi nhin liu hyr ha lng. Tuy nhin, thi
gian a cc sn phm thng mi ha vn cn kh xa trong tng lai. Tuy nhin, phm
vi thi gian c th thay i nhanh chng vi s gia tng v gia nhin liu.
SUV l chic xe chy bng nhin liu hn hp u tin, c gii thiu vo nm 2004 bi
Honda. Trc y, cc nh sn xut ngh rng Honda tp trung n lc sai lm, v h
tp trung n lc vo vic nghin cu cc loi xe tit kim nhin liu. Chng hn, GM u t
cho s cnh tranh cc loi xe vi k thut chy bng nng lng mt tri, nhng ng dng
thc tin nng lng mt tri cng mt kh nhiu nm. S thay i nhanh chng v gi du
dn n nhu cu ln hn v cc loi xe chy bng nng lng hn hp. Kt qu l, cc
doanh nghip tp trung n lc vo xe vi nng lng hn hp vn dn u so vi xe chy
bng nng lng mt tri trn th trng xe hi nhin liu thay th. Cc doanh nghip tp
trung vo pht trin xe chy bng nng lng mt tri ang gp phi tnh hung kh x: h
c nn thay i n lc sang loi xe nhin liu hn hp hay vn tip tc vi hy vng h c th
to ra c nhy vt qua xe hi nhin liu hn hp hay khng? Do , GM phi xc nh
liu cc n lc thc hin chin lc v phm vi thi gian c cn ph hp vi mi trng
ang gia tng gi xng du hin nay.
iu quan trng hiu c thut ng c nhy. Mt cng ngh mi to c nhy khi n
vt qua c cc th h sn phm hin ti. cung cp thm mt minh ha khc, hy xem
xt th trng ang pht trin mnh, l in thoi di ng c xem nh l c nhy vt
qua in thoi c nh. Mt quc gia vi mt nn kinh t th trng pht trin c th chng
bao gi pht trin cc h thng in thoi c nh. Thay vo , h s to ra c nhy trc tip
trong vic ng dng cng ngh in thoi di ng.

-3-
Do vy, cc doanh nghip phi thch nghi vi s u tin cc hot ng khi c s thay i cc
iu kin quan trng. Ngoi tr trong tnh hung buc mc tiu phi thay i, thng th tin
trnh thc hin phi thch ng theo. Mt doanh nghip khng mun thch nghi c th gp phi
kh khn trong nhng tnh hung nh vy.

Cc yu cu no cho cc hot ng c bn?

Mt khi cc hnh ng c phn hng u tin, th bc k tip xc nh cc ngun lc cn
thit cho vic thc hin thnh cng cc hot ng ny. Cc t chc khng c ngun lc v
hn cho tin trnh thc hin. Cc hot ng c mc u tin cao s nhn c s u tin v
ngun lc. Do vy, thay v lm cho mi ngi trong t chc vui v nhn c cng ngun
lc, th t chc phi nh r mc tiu no l quan trng v tp trung cc n lc vo nhng
hot ng . C mt vi lu khi doanh nghip phn hng u tin cho cc hot ng c
bn. Nhng lu ny bao gm thi gian, ngun nhn lc, v s dng hiu qu cc qui trnh
cng ngh.
Thi gian
Mt khi t chc hiu c cc ngun lc p ng cho cc hot ng u tin, iu quan trng
l phi m bo c ngun lc cung cp ng ni v ng lc. S xung t thng gia tng
bi v nh qun tr thng tin rng d n c nhn thng quan trng hn, v h khng mun
dch chuyn nhn s cng nh ngun lc sang cng vic khc. iu ny c bit ng khi
nh qun tr phi p ng cc tiu chun hot ng, v dch chuyn ngun lc p ng
nhu cu hot ng ny l cng vic rt kh khn.
Ngun nhn lc
Hu ht cc ngun lc c th mua c khi cn. Nhng ngun nhn lc thng c pht
trin t bn trong ca t chc theo thi gian. c c s lng nhn vin vi k nng yu
cu i hi doanh nghip phi mt t hai n ba nm. K , duy tr gi tr ca ngun
nhn lc, doanh nghip cng phi tip tc o to nhn vin. minh ha cho iu ny, mt
k s c thu khi ri khi trng i hc. Thng thng, mt k s phi tri qua mt
chng trnh o to t mt n hai nm thch nghi vi hot ng kinh doanh ca doanh
nghip. Tng thng tri qua, k s c th nm bt c gi tr ca doanh nghip, nhng cng
c th mt mt hoc hai nm k t lc c tuyn dng. i vi mt s cng vic k thut,
nu k s khng tip tc nghin cu cc pht trin mi, th k s c th nh mt chuyn
mn k thut nhanh chng. Do vy, cc hot ng nh o to v pht trin, bi hon hc
ph, l nhng phng thc doanh nghip c th bo v v xy dng ngun nhn lc.
S dng hiu qu qui trnh cng ngh
Mt khi m bo cc ngun lc thc hin mc tiu, mt doanh nghip khng th bt u
t mt m hn tp. Thay vo , doanh nghip c th thc y qui trnh cng ngh hin ti
nh mt cng c tit kim ngun lc. Vi cng ngh hin ti, mt doanh nghip s hu
kin thc chuyn mn v cng ngh, cc quan h, v am hiu v h thng knh phn phi.
Doanh nghip c th p dng ngun lc ny cho cc sn phm v qui trnh khc. Chng ta
gi s b tr ny l s cng hng. Cc ch lin quan n cc cng ngh b tr c
cp c th trong Chng 7 khi thc hin chin lc mua li cng ngh. Tuy nhin, ch
ny cng c cp ngn gn y lin quan n pht trin bn trong.
Mt doanh nghip l mt tp hp ca cc ngun lc khc nhau. Kh nng cc ngun lc s
dng cho cc lnh vc khc nhau cho php doanh nghip pht huy s cng hng. Chng
hn, c hai sn phm cho hai th trng khc nhau, nhng doanh s ca hai sn phm ny ch
yu trin lm thng mi, th c th c s cng hng t hai sn phm ny. Khi , doanh

-4-
nghip c th rt chuyn v cch thc bn hng trin lm thng mi. Tuy nhin, tht kh
to ra s cng hng nu nh hai sn phm ny c cng chc nng nhng cch thc s
dng khc nhau. Mt sn phm bn trong cc ca hng ln nh Wal-Mart c th dng nh
l tng t vi cc sn phm bn l khc c bn cc ca hng chuyn dng nh Saks
Fifth Avenue. Tuy nhin, kh nng t c s cng hng l rt kh. Hai knh phn phi
c s khc bit qu ln. Thm ch, cc sn phm l kh ging nhau, nhng cht lng v
cch thc bn sn phm Saks c th khc kh xa so vi Wal-Mart. Do vy, khng th kt
lun rng khng th c cng hng.
minh ha li ch ca nn tng cng ngh, hy xem li mt v d v s pht trin thnh
cng trong ngnh dc, Viagra, Chng 3. Thuc ny ban u ch iu tr bnh tim.
Pfizer c kh nng vn dng mng li phn phi ln twf loi thuc ny, v kin thc v h
thng phn phi tung sn phm dc ra th trng mt cch nhanh chng.

B nhim ci g v cho ai?

Vn th ba t ra trc khi thc hin i mi l b nhim ci g v b nhim cho ai. Ni
tm li, ai s chu trch nhim vi cc kha cnh khc nhau trong tin trnh thc hin. C
hai li ch t s b nhim. Th nht, Ngi chu trch nhim s tr thnh ngi ph trch
trong sut tin trnh i mi. Ngi b nhim s dng cc ngun lc m bo cc ngun
lc cho cc hot ng. Li ch th hai c cp nhiu hn Chng 5 khi chng ta xem
xt v nh gi v kim sot. Tuy nhin, khi mt nhn vin c b nhim quyn hn i vi
mt hot ng, th c nhn s chu trch nhim i vi vic thc hin.

CC VN THC HIN C BN
Mt khi t chc tr li cho cc cu hi trn, bc k tip cn phi cp n bn vn
quan trng cn thit cho vic thc hin chin lc i mi. Cc yu t ny l:
Lnh o
S tham gia
S m rng
S lin kt
Nhng yu t ny c mi quan h tng quan vi nhau v phi c phi hp nhm h tr
cho t chc t c cc i mi mong mun. Mc du, c bn yu t ny u rt quan trng
cho c i mi sn phm v qun tr, th pht trin sn phm mi i hi s tham gia v m
rng, trong khi i mi qui trnh i hi s ng h lnh o v cc k nng lin kt nhiu
hn. Ti liu ny s xem xt bn vn ny v cc hnh ng c th cho mi yu t (Hnh
4.2).

Lnh o
i vi cc doanh nghip cng ngh, mt trong nhng yu t quan trng l s quan tm ca
lnh o ca t chc. Thng th c mt nhm ngi ng u dn dt doanh nghip v
ng vai tr quan trng cho s thnh cng. Mt phn l do s tn nhim ln hn vo lnh o
bi v cc doanh nghip cnh ranh trong mt mi trng thay i nhanh chng. Lu rng
nhng ngi lnh o c th tm thy mi cp qun l, cng nh bt k lnh vc chc
nng no.

-5-
Nhng ngi lnh o cc doanh nghip i mi thnh cng phi m bo c c hnh vi
hp tc gia nhn vin, vn ha hp tc, v cc sng kin gia cc b phn chc nng1. Hai
lnh vc cn phi quan tm c bit m bo s hp tc nh vy: phi thc k nng ca
nhm lnh o v hnh ng ca ngi lnh o.

Lnh o Tham gia

Thit lp h thng h tr Xy dng vn ha trn nn
v chnh sch tng tri thc
Xy dng c ch i mi o to v pht trin
Phn b ngun lc cho cc T vn v hng dn
hot ng quan trng
Lm g by gi so vi sau ny?
Thi gian, nhn lc, v c s hin ti
no cn thit hay quan trng?
bt ci g v bt cho ai?
Lin kt M rng
Rng buc theo hng Pht trin v chia s kinh
mc tiu nghim
Xy dng s ph hp Nng lc kim sot
Cu trc t chc Tm kim c hi mi

Hnh 4.2 Bn vn c bn ca tin trnh thc hin

Phi thc k nng
Mt im nhn mnh trong ti liu ny l i mi khng phi thc hin bi mt c nhnn,
m thay vo , i mi c thc hin thng bi mt nhm c nhn vi cc k nng khc
nhau. Nhu cu v cc k nng khc nhau trong doanh nghip l mt bng chng xem xt
vai tr ca lnh o.
minh ha, Microsoft hin l mt trong nhng cng ty hng u th gii. Khi ni n
doanh nghip th khng th khng nhc n Bill Gates, mt ngi c cho l lnh o v
dn dt cng ty. Tuy nhin, Microsoft c sng lp khng ch c Bill Gates m t mt
nhm, lin quan n nhiu con ngi nh Paul Allen, ngi ng vai tr quan trng cho s
pht trin ca cng ty. Bill Gates hu nh lin quan n nhng n lc marketing ra bn ngoi,
v Allen l nh k thut bn trong. C hai v nhng ngi khc ng gp cho s thnh cng
ca cng ty. Thng t khi ch c mt c nhn ng vai tr quan trng trong doanh nghip,
thng th lin quan n mt nhm c nhn. Tuy nhin, ngi lnh o cn phi ng h s
linh hot v t do nhng ngi khc pht huy sng to gp phn cho s thnh cng ca
chin lc i mi.
ng gp k nng ca mt s c nhn quan trng i vi cc doanh nghip khng nn xem
ng nht vi mt chc danh chnh thc. Seymour Cray l mt trong nhng ngi sng lp ra
Control Data Corporation vo nhng nm 1950. Sau , ng ta thnh lp tip Cray
Computers vo nm 1972. Vo nm 1976, ng ta pht trin Cray-1, mt my tnh rt ln v
mnh. My tnh ny xy dng cho lnh vc siu tnh ton. Vo nm 1980, ng ta nhng li
v tr CEO, v vo nm 1981, ng ta ri v tr ch tch hi ng qun tr Cray Computers. Cc
bc i ca ng Cray khng c ngha rng ng ta ri b cng ty. Thay vo , ng ta nhng

-6-
li v tr iu hnh c th tm ra ngi ti gii v c thi gian cho vic pht trin th h
k tip ca dng my siu tnh ton. iu ny dn n s ra i ca Cray-2 vo nm 1985.
Cray c ghi nhn l mt nh lnh o cho c trong cng ty v trong ngnh. Mt s nh
lnh o xut thn t vai tr chnh thc nh ngi sng lp ca cc cng ty my tnh ln.
Quan trng hn, vai tr lnh o bt ngun t tri thc v nng lc. ng ta cng l lc lng
i mi trong ngnh, to ra cc h thng lm lnh cho cc my tnh ln. Mt ngun khc
xy dng nng lc lnh o l do c tnh ca ngnh. Ngnh ny thng tuyn dng nhn
vin tr. L mt ngi thm nin v l ngi sng lp chnh, quan im ca Cray l quan tm
nhiu n th h tr. Do , c cc ngun khc nhau xy dng nng lc lnh o ca t
chc.
Chng ta thng ni v lnh o nh lnh o chnh thc v lnh o phi chnh thc.
iu ny c ngha l, quyn lc ca mt ai c c t mt v tr chnh thc trong doanh
nghip hay t cc ngun lc khc nh s tn trng hay tri thc. Tr li minh ha trc y,
trong qung i cn li, Cray p dng lnh o khng nht thit phi nm v tr cao. Vo
gia nhng nm 1980, ng ta ch l mt nh thu ca doanh nghip. Tuy nhin, vi v tr
chnh thc hn ch nh vy, ng ta vn nh hnh t chc v lnh vc my siu tnh ton. ng
ta tin tng rng ng gp ln nht ca ng ta cho doanh nghip l tr tu, nhng g m ng
dnh trn tm huyt.
Hnh ng ca lnh o
Cc nh lnh o thnh cng l nhng ngi hon thnh nhim v v mc tiu ra. Tuy
nhin, mt nh lnh o khng ch t c mc tiu bng li n hay ch th bng giy. Thay
vo , nh lnh o phi c nhng hnh ng khuyn khch thc hin cng vic cn thit
t c mc tiu. C th, cc nh lnh o i mi thnh cng thng vn dng ba hnh
ng nh sau:
To ra mi trng h tr
Xy dng mt c ch i mi
Phn b cc ngun lc
TO RA MT MI TRNG H TR. Khi mt nh lnh o khuyn khch i mi trong
t chc, h phi ch ra nh hng r rng ca doanh nghip. nhng n lc phi h tr cho
vin cnh v s mnh ca doanh nghip. Sau , cc nh lnh o ch cht h tr cho nhng
n lc nhm dn dt doanh nghip theo nh hng . Nhng n lc hnh ng ca h cho
vic thc hin i mi phi nhiu hn nhng li ni. iu ny l rt quan trng cho cc i
mi, c bit l i vi i mi sn phm.
minh ha cho cch thc h thng v chnh sch h tr c th tc ng n doanh nghip,
hy xem tr li v d ca Microsoft. Mt doanh nghip thnh cng trong vic pht trin
sn phm mi. Tuy nhin, cng ty cng thc hin tt hn trong vic nm bt cng ngh ca
nhng cng ty khc v a sn phm ra th trng thnh cng hn. Hy nhn li Microsoft
trong nhng giai on u, cp bng s hu h iu hnh MS-DOS cho IBM, mc du cng
ty khng pht minh khi nim v h iu hnh. Tng t nh vy, nhiu cng ty khc cng
pht minh cc phn tch hp quan trng cho chng trnh Windows ca Microsoft, chng
hn nh mng hnh hin th im nh v ng dng chut my tnh.
Tuy nhin, s thng tr ca Microsoft n t vic pht trin v tip th cc ng dng. Mc
du, cc cng ty khc to ra nhiu sn phm i mi hn nhng Microsoft rt kho trong vic
xy dng cc hot ng h tr. Kh nng ny i hi doanh nghip phi c cc th tc v
hnh ng thc y tng n vi th trng mt cch nhanh chng. Do , lnh o
nm rt r v mc tiu v xy dng cc hot ng h tr cho cc n lc bn trong doanh

-7-
nghip nhm nh v tr thnh nh dn o th trng. Microsoft cng rt gii giai on
tng trng ca cng ngh, khng ch giai on hnh thnh. Trc y, Microsoft phi phi
l nh dn o, nhng cc iu chnh sn phm v cc qui trnh bn trong a cng ty tr
thnh nh dn o th trng.
Nu cc h thng h tr vn hnh nh mong i v h tr cho tin trnh i mi, th s c s
phi hp v tch hp gia lnh o v cc n v khc nhau, v cc hnh ng ca t chc.
iu quan trng phi hp v tch hp cc h thng khc nhau nah, mt doanh nghip cn
phi:
Trnh mt phng hng phn tch
B nhim hiu qu
Thng thng, doanh nghip cng ngh c th mt phng hng phn tch. Chng hn,
nhm pht trin sn phm mun c d liu nghin cu nhiu hn trc khi ra quyt nh.
iu ny c th thc hin cc nghin cu khch hng v nhu cu, d bo doanh s, v c
lng cu trc chi ph nh gi ngn sch v sn xut. Cc nh qun tr khng phi da
vo cc con s ny er thc hin chin lc i mi, m cc nh lnh o phi a ra nhn
nh v ra quyt nh. Tuy nhin, cc nh qun tr c khuynh hng to ra mt khi lng
ln phn tch cho cc nh gi ca h. iu ny c th dn n phn tch vt qu hnh
hung nghin cu. Cc nh qun tr cn phi thc hin cc nh gi lin quan n cng ngh
trong trng hp khng cung cp hon ho v thng in r rng. Thay vo , cc nh qun tr
cn phi gii hn khi lng thng tin hp l v ra quyt nh.
Qui lut li ch bin gim dn trong kinh t hc vn dng xc nh lng phn tch no l
thch hp. Nu doanh nghip vn duy tr kim nh v iu chnh k hoch i mi, th gi tr
v cht lng ca ci tin tng thm s cng nh. Ti mt s im, chi ph cho hot ng iu
chnh c th ln hn li ch tim nng. Chi ph phn tch l tng t nhau. Khi tung sn phm
ra th trng, Microsoft mun sn phm khng b li. Tuy nhin, cng ty cng hiu rng cng
ty khng th m bo vi ngi mua khng c vn mt cch tuyt i. c nhng lc,
cng ty a sn phm ra th trng, hay cng ty s tip tc th nghim sn phm cho n
khi khch hng thay th sn phm Microsoft bng sn phm ca i th cnh tranh. V vy,
Microsoft hnh ng v x l vn ny i vi cc sn phm mi bng cch s dng cc
cp nht trc tuyn dnh cho nhng ngi mua sn phm ca cng ty.
Nh lnh o cng cn bit cch b nhim hiu qu. Nh qun tr c th h tr chin lc i
mi v thu ht s tham gia ca nhiu ngi. Cc nh qun tr khng th qun l mt cch chi
li vi mi hay mi d n ca t chc. iu ny lm nguy hi i vi t chc, i vi nh
qun l, v i vi nhn vin. T chc s khng chn c lnh o t cc nh qun tr, nh
qun tr cng khng pht trin c cc k nng lnh o, v nhn vin cng khng c c hi
pht trin. Thay vo , lnh o cn phi cng c cng s thc hin cc phn cng vic
khc nhau ca chin lc i mi. Tuy nhin, khi b nhim quyn hn, lnh o cn phi xc
nh r h tr no cho chin lc i mi. iu ny cng bao gm c s chp nhn i vi
s tht bi. Nh lnh o phi kim sot c tin trnh, nhng phi tin tng nhn vin.
iu ny s cho php nhn vin hc hi kinh nghim t lnh o. Nh lnh o s dnh thi
gian cho cc hot ng khc, trong khi nhn vin vn nm bt c nhng k nng mi khi
h c phn cng nhim v. Nh ha hc chu trch nhim thc y ngi qun l phng
thc nghim phi hp cc ngun lc v truyn thng cc hnh ng ca nhm nghin cu v
cc nh k thut. Ngi qun l phng thc nghim s khng th ph trch cng vic ca nh
ho hc nu nh khng c s ch o v li ng vin cn thit ti u ha cc c hi thnh
cng.

-8-
XY DNG C CH I MI. Vn th hai i vi lnh o cng ty l tin hnh cc h
thng h tr i mi. Cc h thng ny bao gm qui trnh hot ng tc nh n cuc sng
doanh nghip bng cc chng trnh c bit khuyn khch v thng cho s trao i
tng, nh chng trnh ti cu trc. hiu r hn ai s lm g cho t chc th i hi cc
n lc ti cu trc. Nhng n lc ny khng nht thit i vi ton b t chc, m n gin
c th ch l thit k li c ch i mi thng qua s tch hp v khai thc tt hn s h tr
v chc nng ca nhn vin trong t chc.
Chng hn, b phn mua sm ca mt cng ty du ln nhn c s h tr ca b phn sn
xut, v tit kim hng trm ngn USD mi nm. Mt doanh nghip phi a ra cc chnh
sch khuyn khch cc b phn khc nhau quan st v hiu c nhng g m cc b phn
khc trong doanh nghip ang lm. T cc n lc c khuyn khch bi chnh sch ny, b
phn mua sm cho bit s lng cc sn phm ng gi b tr li ang tng ln ng k. V
hng ha tr li lin quan n ton b dy chuyn sn xut, b phn sn xut khng cho
bit cc hng ha tr li lin quan n ch mt yu t - ng nhn khng ph hp.
B phn mua sm, lm vic vi b phn sn xut v nh cung cp nhn c th cha hng
vo i mi qu trnh, lm thay i cc ch dn trn nhn, thay v buc cc nhn vin tm
kim cc nhn trn catalog, kt qu l mt h thng t ng c pht trin. By gi, mt khi
nh my tip nhn n hng, th hnh nh v nhn v ng gi km theo cc thng tin cung
cp mt cch trc tuyn. Kt qu ny lm gim i mt cch ng k s n hng b tr li.
B phn mua sm khng trc tip to ra s thay i, nhng h tr ca h ng vai tr quan
trng trong vic thay i cch thc thc hin cc ch dn trn nhn. Mc du, cng ngh ch
c bit trong phm vi t chc, v khng c vn dng cho ng dng ny. Gi tr ca
doanh nghip tng ln thng qua vic thit lp cc n lc hp tc. Cc phng php nhm
thng cho nhng ai n lc i mi hay khai thc n lc t cc b phn khc, gp phn lm
gia tng hiu qu cho doanh nghip, c xem nh mt phn ca cc chnh sch. Cng ty
thng cho b phn mua sm v sn xut. Do vy, c ch l khuyn khch i mi v s
ng h bn trong doanh nghip, v trin khai cc chnh sch v th tc h tr cho cc n
lc i mi.
i vi nhiu t chc, iu kh khn l lm th no xy dng bu khng kh trao i tri
thc thng qua t vn v s ci m thc y i mi. Tht d dng khi ni, doanh
nghip mun s ci m v thn thin trao i tng, nhng thc t ca hu ht cc t
chc l chnh tr v quyn lc nh hng n tin trnh trao i tng. Tuy nhin, chnh
tr v cc th tc c th xy dng h tr cho nhng tng tc nh vy. Lnh o ca t
chc phi xc nh nh hng t cc yu t chnh tr v cc th tc vn bn.
Cc h thng Perot, mt cng ty qun l phn mm, c mt chnh sch m ca cho nhn vin
v khuyn khch h chia s tng. Theo chnh sch ny, CEO cung cp cho tt c cc nhn
vin cc a ch email cho cc vn c cung cp trc tip n nhng ngi quan tm.
Sau , ngi lnh o s tr li cho mi email vi t cch c nhn. CEO phi m bo rng
chnh sch khng ch c vit ra m n cn c phn nh thng qua hnh ng ca nh
lnh o.
PHN B NGUN LC CHO CC HOT NG QUAN TRNG. Hnh ng sau cng
ca nh lnh o, cho vic thc hin chin lc i mi thnh cng, l phn b ngun lc
cho cc hot ng quan trng. iu ny thc s ng trong vic thc thi bt k chin lc
no; i vi cc chin lc i mi, c bit pht trin sn phm mi th iu ny cc k ht
sc quan trng. Mt chin lc i mi thnh cn i hi phi c tin, con ngi, v
ngun lc cho php thc hin nghin cu, th v sa li. Bi v i mi cho d ci tin
lin tc hay t ph u lin quan n s thay i hin trng. Ngoi ra, cc ngun lc phn

-9-
b thm ch vi cc thc nghim khng hu hiu v chp nhn vi nhng ri ro ny. iu
ny cng c ngha rng ngun lc cung cp cho nhiu cch thc nghin cu khc nhau. Lnh
o phi nhn thc c rng thc nghim, chp nhn ri ro v s khc bit v nhn thc
c xem nh l c hi. Nu nh khng c qu trnh i mi ny, th t chc s li tn dn.
Mi trng ca doanh nghip s thay i; lnh o phi h tr ngun lc thc y t chc
t c kt qu theo hng nh.
Tm li, lnh o ca t chc phi a ra c nh hng cho t chc bng cc hnh ng
thch hp cho s thnh cng ca chin lc i mi. xem xt mt t chc xy dng bu
khng kh i mi, lnh o phi thng xuyn xem xt mt s cu hi nh sau:
1. C s ci m, t ra vn t cc nhn vin hay khng?
2. Liu t chc c i theo ng mn nh khng chp nhn t vn hay khng?
3. Mi ngi c tin rng quan im ca h s c lng nghe v c s quan tm hay
khng?
4. Liu c khong cch v chin lc gia hin gi chng ta u v ni no chng ta
s n? Lm th no gim c khong cch ny?
5. Liu c mt vin cnh cho doang nghip tn ti trong mi trng cnh tranh hay
khng?

S tham gia
S tham gia l vn then cht th hai trong tin trnh thc hin. Cu hi trng tm v s
tham gia l cch thc thu ht cc thnh vin ca t chc i theo cng nh hng. Vn ha
l yu t cc quan trng trong vic xc nh mc tham gia trong mt t chc. Cc pht
minh ca Microsoft c lp li trong vng t mi hai n mi bn thng. lm c
iu ny, Microsoft cn mt vn ha ni m sn phm ca cng ty l khng th thay th c
t i th cnh tranh; thay vo , cng ty to ra cc sn phm cho ring mnh. Chng
hn, Microsoft trc y bn h iu hnh my tnh MS-DOS, nhng sau to ra
Windows thay th cho MS-DOS. By gi, cng ty c mi hai nm s thay th h iu hnh
hin ti bng mt phin bn mi. Kh nng thch nghi ny c c l nh vn ha nhn mnh
vo s thay i v tnh linh hot. Nhn vin Microsoft tin tng vo vn ha ny v hnh
ng ph hp vi vn ha . i vi pht trin sn phm mi hay cc hot ng ci tin sn
phm, s tham gia nh cng ty Microsoft l rt quan trng nu nh doanh nghip mong
mun thnh cng trong di hn.
Nh cu v s linh hot ca t chc c nhiu tc gi cp. thc t Richard DAveni2,
ngi a ra khi nim siu cnh tranh cho rng kh nng thch ng v s linh hot l yu
t quan trng cho s thnh cng ca cc doanh nghip trong cc nn kinh t pht trin. ng
ta cho rng tc thay i nhanh chng trong mi trng cnh tranh ngy nay th doanh
nghip no khng thch ng v linh hot s b tht bi. Kh nng thch ng nh vy i hi
phi c s tham gia tch cc ca nhn vin.
Nhng ngi lnh o ca t chc phi to ra mt mi trng cho php cc c nhn tin tng
h nh l thnh phn ca mt h thng v t chc khuyn khch s i mi; T h s
tham gia mt cch tch cc vo cc hot ng i mi ca doanh nghip. Nu nh nhn vin
khng tin h l thnh phn ca h thng v t chc, th doanh nghip s c vn .
Cc vn i vi s gia nhp

-10-
Ni v mt t chc c s tham gia mnh m ca nhn vin th rt d. Tuy nhin, trong thc
tin th tht l kh pht trin s tham gia nh vy. Cc vn tim nng cn phi c
khc phc bao gm tnh , ni s, v t mn.
TNH . Nu mt sn phm vn tip tc hot ng, th khuynh hng i vi doanh nghip
v qun l l vn tip tc m khng c s ph v. Chnh tr ca t chc h tr cho iu ny
bi v quyn lc c hnh thnh v cc h thng chnh tr c hiu r. Nu h thng c s
thay i t cc hot ng i mi, nh ti cu trc, th quyn lc v cc quan h chnh tr s
b v. Mt khi c tnh , cc hnh ng chin lc h tr cho i mi hu nh khng
th thc hin c. Tnh c th c khc phc theo hng m, khng phn bit i x
khuyn khch cc tranh lun ngay thng, trc tip v hng n tng lai.
NI S. Thm ch khi thay i c nhn thc c tnh tch cc, th ni s hi lin quan mt
phn lin quan n phn ng. i vi c nhn trong t chc, ni s l s mt i quyn lc
c nhn, mt s tn trng, mt cng vic, hay s chuyn mn mt i. Chin lc i mi
lun em n nhng iu cha c bit, th ni s hi phi c qun l mt cch tt nht
m bo cho s thnh cng. Thnh cng nh c to dng t nim tin tch cc v t
chc v nng lc c nhn qun tr tin trnh i mi. i vi t chc, ni s thay th sn
phm hin ti hay thc thi mt qui trnh c vn l rt thc tin. V s hi, hu nh cc tin
trnh i mi u dn n mc xung t, cng thng rt cao, v cc hot ng chnh tr ca
nhn vin.
T MN. T mn tng t nh tnh ; tuy nhin tnh tp trung vo cu trc t chc, v t
mn nh hng i vi t chc trong vic to ra s thay i trong phm vi rng hn. S t
mn nh vy xy ra khi c s tha mn vi tnh trng hin ti. Khng nn nghe nhng cu
nh nu nc cha n chn, th ng nhy trong t chc trong vic thc thi chin lc
i mi. Tin trnh i mi phi din ra mt cch lin tc trnh tnh trng t mn3. Mt
tin trnh lin quan n vic tip thu, chia s tri thc v chuyn mn, v cho php cc c nhn
c th pht trin t duy mi i vi cc vn .
Khc phc cc vn
Mt tin trnh khc phc nhng kh khn lin quan n s tham gia trong t chc l thay
i v qun tr. Qun tr s thay i gip cho nhn vin tin rng h l thnh vin ca nhm
c xy dng da trn s tin cy v mc ch chung. Kotter pht trin cc bc trong
vic chuyn i nh minh ha trong Hnh 4.34. C ba phng php chuyn i nhm gip
nhn vin tin rng h l mt phn ca t chc v c vai tr quan trong i vi tin trnh i
mi. Cc phng php ny l:

Thit lp tnh trng khn cp

Thnh lp lin minh vng chc
Xy dng mt vin cnh
Truyn thng vin cnh
Phn quyn thc thi vin cnh
Hoch nh v t kt qu ngn hn
Ci tin v to ra nhiu thay i
Th ch ha cc tip cn mi

Hnh 4.3 Tm bc ca Kotter cho s chuyn i t chc

3
4

-11-
 1. Xy dng vn ha trn nn tng tri thc.
2. o to v pht trin.
3. T vn v hng dn nhn vin.
Mi phng php ny s c cp mt cch vn tt sau y.
XY DNG VN HA TRN NN TNG TRI THC. Vn ha t chc l mt trong
nhng vn kh khn nht nhn din v tc ng. Vn ha cng ging nh ngh thut;
trm nghe khng bng mt thy. Theo thi gian, cc c nhn pht trin mt c s nn tng
trong vic din gii cc s kin v hot ng din ra trong doanh nghip. C s nn tng ny
l vn ha ca t chc, thng phi mt kh nhiu thi gian pht trin v cng rt kh
thay i. Tuy nhin, nhng ngi lnh o doanh nghip c th khuyn khch t chc trong
vic chp nhn s thay i vn ha theo thng qua hnh vi ca chnh h.
Mc ch ca chin lc i mi l sng to v vn dng hiu qu ca sn phm v qui trnh
mi5. lm c iu ny, mt doanh nghip phi c mt vn ha khuyn khch chia s
tri thc trong t chc. Xerox thnh lp nhm Xerox Transition Alliance gm nm mi
chuyn gia cng ngh thng tin (IT) m bo c s chia s thng tin khi doanh nghip
chuyn i c s h tng cng ngh thng tin theo c s h tng cng ngh theo tiu chun
ngnh. Nhm cng vic h tr cho vic phi hp hnh ng, to iu kin cho nhm r sot
cc tng, xc lp mc tiu chung, v chia s vin cnh theo nh hng tng lai ca t
chc v cch thc thc hin s chuyn i cng ngh ny. Chia s tri thc l h qutm
mt tin trnh t n ngng gii hn v cn phi to ra s t ph6.
O TO V PHT TRIN. Nh cp trc y, o to l rt quan trng nhm m
bo cc ngun nhn lc b tr thch hp trong t chc. Tuy nhin, o to v pht trin cng
c li ch l gia tng i ng chuyn mn. Cc k nng c c t o to v pht trin l
cha kha quan trng cc c nhn tin vo nhng g t chc ang thc hin vi h v ni
no h s n. Nu mt t chc i theo con ng i mi, th h phi lun lm mi mnh
bng cch tp trung vo cc cng ngh mi, qui trnh mi, v cc thc mi thc hin cng
vic. Mt t chc s khng thc hin c iu ny nu nh cc k nng ca nhn vin b
lc hu.
Cc chng trnh pht trin k nng thnh cng trong t chc s c cc c trng sau:
1. C hi r rng: Mt khi t chc quyt nh i mi, cc c hi c nhn phi c
pht trin tng cng s sng to v chia s tri thc. o to v pht trin phi l
qu trnh nng ng m nhn vin cn phi thch ng vi s thay i.
2. Phn quyn trc tip: Pht trin tp trung vo cc c nhn chu trch nhim vi cc n
lc cho cc hot ng i mi trong doanh nghip. Nhng kinh nghim mi s tng
cng k nng ca nhn vin khi h c hc hi c nhng iu mi nhm p
ng yu cu mi cho cng vic. T chc phi h tr cho cc c nhn ny trong vai tr
mi bng cch cho h c thi gian pht trin k nng v c o to v hng
dn h c th d dng m nhn trch nhim cng vic mi.
3. Lng knh a chiu: Pht trin phi cho php cc c nhn thay i cch nhn i vi
thng tin. Chng hn, benchmarking vn dng khi doanh nghip so snh chnh h vi
ci tt nht v a ra cc thay i nhm ci thin nhng iu cha c thc hin
trc y. Thng tin t cc doanh nghip bn ngoi t chc c th gip h nhn thy
chnh h theo cc cch thc mi.

5
6

-12-
T VN V HNG DN NHN VIN. Mt cng quan trng khc lin kt nhn vin
vi doanh nghip l thng qua t vn v hng dn hot ng trc tip mt i mt gia
cc nhn vin trong t chc hay h thng cho php hai bn c th hc hi ln nhau. Chng
hn, thng qua t vn v hng dn th mt bn ng vai tr chnh trong vic chia s thng
tin v hng dn cho nhng nhn vin khc. Theo nh trc y, nhng nhn vin lu nm
s hng dn cho nhng nhn vin mi tr hn trong t chc.
T vn v hng dn c th di hnh thc chnh thc hoc khng chnh thc, nhng thng
thng th khng chnh thc. Hu ht mi ngi u c mt s c nhn c th nh hng i
vi h v cch tip cn vn trong cuc sng, cc thc suy ngh, cch thc thc hin, v
cch thc gii quyt vn . Cc t chc thnh cng v i mi c xu hng khuyn khch
hot ng t vn v hng dn gia cc nhn vin vi nhau. T vn v hng dn khng ch
din ra theo ch din ra theo mt chiu t trn xung, cc nhn vin cp cao hng dn nhn
vin cp thp. Thay vo , t vn v hng dn cn c th t nhn vin cp thp t vn cho
cp trn. iu ny thc s ng i vi cc doanh nghip tp trung vo cng ngh bi v
nhng nhn vin mi c kin thc v cng ngh v ng dng mi hn.
Albert Bandura, mt nh tm l hc x hi, vit vo nm 1977 kh nng hc hi bng
quan st cho php mi ngi nm bt nhiu m hnh tch hp v hnh vi ch khng phi
th v sa li mt cch nhm t7. T vn v hng dn cho php cc cc nhn trong t chc
chia s cc bi hc kinh nghim cho nhau. Bng cch ng vin cc c nhn tham gia vo
hot ng t vn v hng dn, t chc s m rng tm kin thc cho mi ngi trong t
chc.

S m rng
S m rng l vn then cht th ba trong tin trnh thc hin v l mi quan tm ca cc
doanh nghip c kin thc y v sn phm v hiu bit su sc th trng bin cc
tng mi thnh hnh ng thng qua s sn lc bng kinh nghim. Pht trin sn phm mi,
ci tin sn phm v thm nhp th trng mi tt c u ph thuc vo cc tin trnh m
rng. S m rng i hi s ghi nhn ca t chc v nhng bi hc trong qu kh c th vn
dng cho tng lai. Microsoft khng la chn lnh vc cnh tranh cho Internet cho n
nm 1994. iu ny lm cho cng ty b chm chn trong vic thm nhp vo lnh vc ny.
Tuy nhin, mt khi Microsoft xc nh phi thm nhp, th cng ty thc hin mt cch
ton din v rt thnh cng. Nng lc ca cng ty l rt quan trng cho php cng ty c
th thm nhp vo th trng. T vic phn tch nh gi lnh vc ny, Microsoft nhn din
vn tn ti v bt u thit k cc cng c c th khc phc hu qu ny. Kt qu cui
cng nhanh chng a cng ty tr thnh mt nh cnh tranh ln trn th trng trong lnh
vc ny.
Do vy, s m rng phi m bo hiu bit mt cch y cc nng lc sn phm v th
trng cho vic thc hin cc hnh ng i mi. Nh cp trc y v s pht trin
ca mn hnh phng, cc sn phm c kch thc nh c tung ra th trng trc tin bi
v cng ngh cho php mn hnh ln hn cha c pht trin. Mt qui trnh mi ch to
ra cc mn hnh gng phi c pht trin trc khi c s ra i ca cc tivi mn hnh
phng ln ngy nay. Cc k thut sn xut gng cho cc mn hnh phng ln cho php vn
dng cc qui trnh mi t cc nh my sn xut gng, l kt qu ca i mi sn phm t
ph trong lnh vc truyn thng ny.
C ba hnh ng h tr cho vic xy dng cc m rng:

-13-
 1. Chia s tri thc trong t chc.
2. Cc nng lc kim sot
3. Tm kim cc c hi mi.
By gi, chng ta s xem xt cho tng hot ng.
Chia s tri thc
Nh cp trc y, kh nng xy dng mt vn ha m cc nhn vin chia s tri
thc l rt quan trong trong qun tr cng ngh. Kt qu ca vn ha chia s tri thc l nhm
h tr cho s m rng cc sn phm hin ti ca doanh nghip.
Khng phi mi i mi hnh thnh cc nng lc mt cch c lp trong t chc. Nhiu i
mi nh v lin tc cho php t chc duy tr v ci thin v th cnh tranh. Nhng bi hc
chia s s dn n cc thay i nh thng xuyn hn. Mt s thnh cng nh trong mt lnh
vc, ri sau s dn n cc thay i tng t khc, v sau cng c th c mt tc ng ln
i vi t chc.
Chng hn nh trong ngnh kinh doanh khch sn, nhiu i mi l s m rng, t kt qu
ca s nng cp. Ni chung, khi mt khch sn mun thay i, n c th thc hin iu ny
bng cch nng cp hay thay i cc thit k phng. Cc phng khng ht thuc l s i
mi khi xut hin ln u. V s thnh cng ny, nhiu cng ty p dng cc phng khng
ht thuc. Mc du nhng i mi ny l lin tc, nhng chng vn cn ph hp v tip tc
thc hin trong tng lai. Chng gia tng gi tr cho mt s nhm hu quan ca doanh
nghip.
Nhng i mi nh nh vy sau gp phn em li li th cnh tranh cho nhng phn on
th trng nh hay lnh vc kinh doanh hp hn. Kh khn i vi s m rng l cc i
th cnh tranh c th thc hin c mt cch d dng, v tnh bn vng ca li th cnh
tranh khng ln lm.
Cc nng lc kim sot
T chc cn phi nhn thc c v nhng nng lc no cn c. Quan im ngun lc ca
doanh nghip cho rng cng c chnh ca doanh nghip dnh li th cnh tranh l thng
qua k nng v tri thc ca nhn vin8. Nng lc ca nhn vin l khng d dng c c
cc doanh nghip khc. iu ny ngc li vi cc ti sn hu hnh nh my mc thit b bi
v hu nh cc doanh nghip u c tin, v c th mua cc ti sn tng t.
Kh nng tp trung vo nng lc nhn vin ca t chc vn dng i vi mt yu cu c th
i hi phi c mt bc tranh r rng v nhng nng lc g hin hu trong t chc. Do ,
nhiu doanh nghip thc hin mt s khm ph cc k nng nhn din cc nng lc tn ti
hay cc nng lc yu cu. Khm ph k nng n gin l lit kcc chng ch o to, lnh
vc chuyn mn ca nhn vin.
Chng hn, kinh doanh in t v thng mi in t l nhng lnh vc y trin vng trong
nhng nm gn y. Cc k nng yu cu i vi qun l trong lnh vc ny khc vi cc k
nng trong mi trng kinh doanh truyn thng trc y. Chng hn trong lnh vc thng
mi in t, s lng nhp chut n c cc trang trn Internet l rt quan trng. Mt
khi nim nh vy thng t thch hp vi cc qui tc hot ng bn l. Do vy, Sears hiu ra
rng bn l qua Internet khc vi bn l trong cc ca hng khi thnh lp cc n v kinh
doanh thng mi in t. Sears cng nhn ra rng nhiu nhn vin t hoc khng c kinh
nghim trong bn l Internet. Mc du cng ty cng thc hin iu tra nhng nhn vin

-14-
no thch hp cho bn l Internet, nhng cng ty cng thu thm mt s bn ngoi cho cc v
tr then cht. Nu cng ty b tr cc nhn vin khng ng k nng cho cc v tr ny, th s
lm ny sinh cc vn . Trong vic thc hin chin lc i mi, doanh nghip phi kim
sot cc nng lc, tng cng v pht trin cc k nng cn thit cho t chc.
Tm kim c hi mi
Yu t sau cng ca s m rng cho tin trnh thc hin l nhn din cc c hi mi. Thng
thng, mt i mi s em li mt lot cc c hi cho cng mt cng ngh. Nhng ngi s
dng mi ca sn phm hin ti c th em li mt th trng mi hay nhng i mi bt
ng. Everett Rogers gi vic chia s thng tin ny l s lan ta9. y l t kiu c bit ca
truyn thng lin quan n s lan ta ca cc tng mi. Cc thnh phn chnh ca s lan
ta l:
1. Mt s i mi hay tng mi.
2. c truyn thng qua cc knh c th.
3. Theo thi gian v cch thc ng lc.
4. Gia cc thnh vin ca mt h thng c tnh x hi (mt t chc l mt h thng x
hi)
Tc v khi lng thng tin lan ta trong doanh nghip c nh hng ln i vi s i
mi v tc chp nhn trong t chc.
Mt iu quan trng l mt t chc thng mong mun thc hin vi nhng c hi r rng.
Thng th c hi xut pht t nhng ngi phi thng xuyn tng tc v thu thp thng
tin t mi trng bn ngoi. Nhng c nhn ny khng b gii hn bi phm vi ca t chc,
m thay vo h thng tip xc vi nhiu t chc khc nhau. Mt minh ha cho nhng c
nhn ny hay vt ra ngoi phm vi doanh nghip l nhn vin bn hng hay cc nh
nghin cu trong cc hip hi. Vic gp mt khch hng hay lm vic trong cng lnh vc h
tr trong vic chia s tri thc. Tri thc ny c th cung cp nhng hiu bit c gi tr v
nhng thay i mi trng cnh tranh v c hi tim nng.
Chng hn, s lan ta tri thc v cng ngh mi dn n s pht trin ca giy th thao.
Trc khi c nhng cng ngh mi ny, ngnh giy tng i n nh. Cc giy cao su cung
cp cho nhng ngi lm cng vic chuyn mn nh cc bo mu thng s dng cc sn
phm chi ph thp cho tr em. S sng to cng ngh mi s dn n s pht trin ca giy,
c thit k cho cc vn ng vin th thao, c bit giy dnh cho bng r. Tuy nhin, cc
doanh nghip sau nhn ra rng vi cng cng ngh c th m rng sn xut cc loi
giy cho cc phn on th trng hp hn nh giy bng , giy th dc thm m, giy
nh bng chy, vv. Giy th thao hin gi tr thnh phn on th trng thng lnh trong
ngnh giy v ang c tip tc m rng sn xut giy cho cc hot ng nh i b.

S lin kt
Mt vn sau cng rt quan trng i vi tin trnh thc hin, l s lin kt. Mt iu
ng lu rng doanh nghip c v s cc h thng khc nhau cng tham gia vo chin lc
i mi - y l qui trnh. Tuy nhin, qui trnh s khng c mt h thng hon chnh, nu nh
khng c s lin kt vi cc h thng khc nhau. Do vy, s lin kt biu th s ph hp gia
cc h thng trong doanh nghip nhm h tr chin lc v m bo s ph hp vi mi
trng bn ngoi.

-15-
Cc doanh nghip cn phi c s sng to. S sng to phi c nh hng theo mc tiu
v t trn c s nn tng ti chnh thc t ca doanh nghip. Mt iu s khng thc t i
vi doanh nghip nu nh doanh nghip b gii hn ngun lc. Microsoft c mt vn ha
nhm thc y s sng to v i mi; tuy nhin, cc h thng m bo s sng to khng
phi b tr mt cch ln xn. Doanh nghip ch s dng mt h thng bo co ti chnh ton
cu. H thng ny to ra cc thng tin ti chnh cho php cc c nhn v b phn khc d
dng truy cp, v thng tin c lu tr trong mt kho d liu trung tm. Chnh v vy, d
liu ti chnh cung cp cho mi ngi trong t chc. Mt h thng c ci t sao cho mi
nhn vin khng phi gii quyt vi cc phn mm phc tp mt cch trc tip; thay vo ,
h thng cung cp d liu thng qua cc giao din trn web. V vy, cc cng c cho php
xem xt cc hot ng, kha cnh ti chnh, v cc d n trin khai trong doanh nghip. iu
ny cng cho php chia s tri thc ca cc c nhn v nhm, v nhn thc i vi ngun lc
cung cp theo ui tng, sn phm v qui trnh mi.
Mt iu chc chn rng s lin kt cc h thng trong t chc l cng vic rt kh khn.
Mt thnh ng tay phi khng bit nhng g tay tri ang lm thng nghe thy ph bin
trong t chc. Cu ni ny ch ra rng t chc ny khng c s lin kt. Nu mt doanh
nghip mong mun theo ui chin lc i mi, th cc h thng phi ph hp vi nhau
cung cp cc ngun lc cho i mi.
M t i mi c tnh i mi Cc yu t ph hp Minh ha
Tnh chin lc H tr qun l cp Ti cu trc
Khng chc chn cao doanh nghip,
Thay i t ph dng sn phm
cao Nhm a k nng
nh hng rng Lin kt bn ngoi hay th trng

Khng chc chn Tnh cp thit ca Ci thin nh

va v thp phi hp nhm k vi h thng
Thay i lin tc nh hng thp Hc tp ti liu hay dch v hin
nh hng nhm chia s cho nhm ti
cao
Hnh 4.4 Cc yu t ph hp then cht trong i mi
Tnh cht ph hp gia cc b phn khc nhau trong t chc s khc nhau tu thuc tm
quan trng ca kiu i mi. Do , mi kiu i mi khc nhau s c cc nhu cu ring bit.
Chng 2 cp n i mi c th l t ph hay lin tc. Trong khi , c s khc nhau
v cch thc lin kt cc h thng v cu trc da trn kiu i mi, c ba hot ng chnh
cn thit cho s lin kt:
1. Xy dng s ph hp
2. Rng buc theo hng mc tiu
3. Cu trc t chc
Hnh 4.4 tm tt ba yu t then cht cho c i mi lin tc v i mi t ph. Mi mt kiu
i mi ny s c m t mt cch vn tt.
Xy dng s ph hp
Trc y nhn mnh rng cc h thng ca t chc phi ph hp vi nhau trong vic h
tr chin lc i mi. Tuy nhin, khng ch bao gm lin kt cc h thng, m cn l cc
nhm bn trong khc nhau phi h tr ln nhau. Cc doanh nghip i mi thng c mt

-16-
cu trc phn tng v tm quan trng ca cc nhm duy tr s ph hp tng i i vi tin
trnh i mi. Cc nhm bn trong l quan trng nht bi v chng cho php tng tc v trao
i cc tng, v nhu cu lin kt trong vic h tr ln nhau10. Cc nhm bn ngoi cng
quan trng nhng ch vi mt s nguyn nhn khc. Cc nhm cn phi xem xt bao gm:
1. Cc b phn bn trong: s hnh thnh cc nhm ny tu thuc vo mi trng hp.
tuy nhin, s kt hp cc c nhn theo nhm phi lin kt v mc ch chung ca tin
trnh i mi, v nhu cu k nng cho tin trnh .
2. Cc b phn bn ngoi: doanh nghip cn tp trung xem xt nhm gim cc ro cn
gia cc b phn v gia cc nhm. Chia s hc hi v tri thc thng qua cc n lc
i mi c th lm gia tng hiu qu ca cc tin trnh.
3. Cnh tranh vi cc doanh nghip khc (bn ngoi): mt lng ln nghin cu, bao
gm thng tin t cc i th cnh tranh, l rt quan trng. Mt s thng nht chung
l tm quan trng thng c thi phng qu mc. Nhng iu ny khng c
ngha l n c th b qua. iu ny r rng lin quan n phn tch s ph hp ca
mi trng, v xc nh nhng g doanh nghip cn thc hin duy tr hay xy dng
li th cnh tranh. Cc doanh nghip cn phi xy dng mt cch thc ring nhn
thc v nhng g i th ang thc hin.
4. Nh cung cp v khc hng (bn ngoi): nhng nhm ny c xp hng theo sau cc
i th cnh tranh khi tm kim thng tin v mc quan trng ca s lin kt. Tm
quan trng ca cc nhm ny ph thuc rt ln vo kiu i mi v mc tinh vi
ca nh cung cp/khch hng. V nhng bin i ny, nh cung cp/khch hng c
phn hng tm quan trng thp hn. Tuy nhin, h cng rt quan trng i vi s lin
kt vi mi trng, v vy h c khuynh hng tr nn quan trng hn. Tuy nhin,
tm quan trng ca h khng phi lc no cng l yu t chnh. Cc sn phm tiu
dng cung cp mt minh ha, m hnh ng ca i th cnh tranh c nh
hng ln i vi vic xy dng s ph hp. S khc bit sn phm tiu dng l rt
t. Do vy, li th cnh tranh ch yu ca doanh nghip tu thuc vo vic cung cp
mt s ph hp tt hn so vi i th cnh tranh.
Rng buc theo hng mc tiu
Nu mc tiu ca doanh nghip l tr thnh nh dn o i mi trong vic pht trin sn
phm mi, th cc h thng ca t chc phi c xy dng nhm thng cho cc c nhn v
nhm gip cho doanh nghip t c mc ti. iu ny nghe c v nh rt n gin, nhng
thng th t chc v nh qun l lm theo cch h mun A nhng li thng cho ai thc
hin nh B. o lng liu mt doanh nghip ang c gng xy dng h thng thng hay
ng vin i vi i mi, mt t chc cn phi xem xt:
1. iu g xy ra i vi nhng ngi khng tun theo nhng qui tc trong doanh
nghip? Liu h c c khuyn khch hay l i?
2. iu g xy ra khi mt ai tht bi? Liu c nhng ch dn v cch thc mi v
phn tch iu g xy ra? Hay qui trch nhim v sau b pht?
3. Cch thc m nhn vin c th nghe c chng ti mun bn chp nhn ri ro,
nhng tt hn l ng nn tht bi?
i mi s xy ra v nhn vin bit c rng doanh nghip ang mong i v thng cho
iu ny. Tuy nhin, iu quan trng i vi nhn vin o l lnh o ca t chc phi nhn
thc c rng khng phi mi n lc i mi hay ci tin u thnh cng. i vi chin

10

-17-
lc i mi thnh cng, phn thng v ng vin khng ch da vo kt qu hot ng ca
nm va qua, m phn thng phi c duy tr trong sut tin trnh i mi sn phm, m
hnh kinh doanh, th trng, hay cc qui trnh. 3M da vo nng lc ca nhn vin to ra
cc sn phm mi. Doanh nghip cng hiu rng khng phi mi sn phm u thnh cng.
Tuy nhin, doanh nghip mong i nhn vin vn tip tc c gng vi nhng tng mi.
Microsoft cng mong i pht trin sn phm mi thng xuyn v c gng vi nhng th
mi. Kh nng ca mt t chc dch chuyn t mt doanh nghip pht trin phn mm
thun tu sang lnh vc cnh tranh Internet. iu ny c c l do h thng thng
khuyn khch cc c nhn chp nhn ri ro.
Cu trc t chc
Cu trc t chc l mt cha kha cho php khm ph cc tng v qui trnh mi. C rt
nhiu tranh lun liu cu trc phi ph thuc vo chin lc, hay gc li. C hai iu ng.
Khi c cc thay i ln v chin lc, cc thay i cu trc l cn thit iu chnh nhu cu
x l thng tin cho chin lc mi. Cu trc ca t chc c hai mc ch c bn: truyn
thng v s phi hp. Ngoi ra, chin lc cn ph thuc vo cu trc v nu nh kh nng
truyn thng v phi hp khng l mt phn ca t chc, th chin lc i mi s khng th
thc hin c.
Ni mt cch thng thng, cu trc t chc phi c c tnh bi s phc tp v s ci m
nu i mi c thc hin. S cng nhc cu trc l mt trong nhng nguyn nhn chnh
ca cc cng ty ln trong cc ngnh bo ha gp kh khn trong vic i mi. Tuy nhin,
iu ny khng phi l nh mnh ca t chc. Cc doanh nghip thnh cng trong di hn v
vai tr lnh o vn c th hin nu nh c mt cu trc cho php pht trin cc tng
mi v to ra dng chy trong t chc. c im ca cu trc tu thuc vo kiu v cp
i mi.
t ph Lin tc
Tin trnh tng tc m Tin trnh tng tc phn tch
Cu trc mng vi nhiu Thng pht trin t nhng ngi
lin kt truyn thng thng tng tc v ghi nhn
Tip cn a chc nng hnh ng i th
Kim sot cht ch i th Yu cu tip cn a chc nng
Sn phm
cnh tranh Kim sot cht ch sn phm
Hu nh xut pht t R&D Ci tin t bn ngoi v pht trin
Thnh cng nht: Khi mt thay th
n v c giao t chc Thnh cng nht: Khi ci tin sn
pht trin sn phm mi phm l mt phn ca vn ha
Tin trnh tng tc m Tin trnh tng tc phn tch
nh hng nhiu vo nh hng chc nng
chc nng nh gi yu t chi ph
Nhm nh gi - nhm Ngun thng tin ni b l quan
Qui trnh benchmarking trng
Kim sot tit kim Thnh cng nht: Khi mi th
Thnh cng nht: Khi vn hnh trong tin trnh nh nh
tng lan ta trong t chc cung cp ni b
Hnh 4.5 Cc xem xt cu trc ca chin lc i mi

-18-
Nh c th thy trong Hnh 4.5, cp i mi (t ph hay lin tc) v kiu i mi (sn
phm hay qui trnh) nh hng n cc thnh phn chnh trong cu trc. Nu mt t chc
mun pht trin sn phm hay qui trnh mi t ph, th cc qui trnh cp tng tc phi
cho php t duy gin on hay m. Nu h khng lm nh th, th cc c hi i mi t
ph thc s gim i mt cch ng k. Trong bt k doanh nghip no, ni m i mi l
mt phn ca chin lc, th s lng v kiu i mi lin quan n nng lc i mi ca t
chc v ngnh. Nhiu trong s cc nng lc xc nh cu trc cho php dng chy t do
cho cc tng theo chun mc nh gi mi trng ph hp v s ph bin thng tin.
C nhiu kiu cu trc t chc. Hu ht, chng ta ngh v cu trc theo chc nng hay b
phn. Cu trc chc nng tch ri cc k s vi k ton vin, v h cng tch ri vi nhn
vin marketing. Cu trc b phn c phn chia theo khu vc a l, dng sn phm, khch
hng mc tiu, hay cc phn on tng t khc. Hu nh cc cng ty i mi thnh cng
u c cu trc hn hp c thit k theo tnh hung cng ty gp phi. Do , nhng cng
ty ny theo ui mt cu trc ring da trn cc hot ng nh mt phn ca t chc, v
nhng g c th thc hin tt nht cho cc mc tiu ca t chc. Vi cc cng ty nh, cu trc
c th c cc dng phi hp n gin v mng truyn thng. Khi mt t chc tr nn ln
hn, nhu cu truyn thng v phi hp tr nn phc tp hn. Mt cu trc chun tc cung cp
mt s ch dn v mi quan h thuc v vn ha t chc. Chnh v vy, cu trc yu cu xc
nh mng li lin kt con ngi v ngun lc tng tc vi nhau t c s i mi
ca t chc.

XY DNG DANH MC I MI
Chng ny bn lun v cch thc xy dng chin lc i mi. Tuy nhin, c mt s c ch
cho vic qun tr danh mc phi c cp. Lnh o phi lin kt sn phm v qui trnh,
tm kim ngun lc, v cung cp mt c s cho s m rng i mi nu nh doanh nghip
mun xy dng v duy tr li th cnh tranh.
La chn nh v - c thit k nhm duy tr La chn bn p -
S KHNG CHC CHN CA CNG NGH

vin cnh kh quan ca doanh nghip cnh Tm kim cng ngh

tranh trong th trng cng ngh khng chc v sn phm mi.
Cao chn. Nghin cu ng dng l quan trng. nh hng nhiu
vo nghin cu c
bn
B phng nn tng- Sn phm v th trng La chn hng
cho pht trin cng ngh tng phn. C th bao ngoi - Tp trung
Va
gm lc lng b sung. Yu cu nghin cu vo th trng. Nhu
ng dng v hnh vi hp tc xy dng mt cu khch hng v
h sinh thi cho cc sn phm. th trng l quan
B phng tng trng. Nghin cu
Thp cng - ci tin v ng dng
l cn thit
nt xon

Thp Va Cao
S KHNG CHC CHN CA TH TRNG

Hnh 4.6 Danh mc R&D

-19-
Chng ny cng gii thiu v chui gi tr. iu ny cung cp mt c s nn tng cho nhiu
lnh vc ca t chc lin quan n thc hin i mi. thnh cng, cc doanh nghip cn
pht trin danh mc R&D cho tin trnh i mi. Hnh 4.6 minh ha m hnh khi nim ca
danh mc R&D11. Kt hp trong mi phn la chn l cch thc hnh thnh chin lc
cho doanh nghip.
Danh mc cc d n i mi c th c m t nh mt h thng sinh thi ca t chc12.
S a dng ca danh mc tu thuc vo k hoch chin lc v cch thc thc hin - lnh
o, s tham gia, s m rng, v lin kt.

TM TT
Chng ny cp n tin trnh thc hin cc n lc pht trin cng ngh bn trong ca
doanh nghip. C mt s thnh phn quan trng trong tin trnh thc hin cc n lc nh vy,
bao gm lnh o doanh nghip, s tham gia ca nhn lc then cht vo qu trnh, v s ph
hp vi cc thnh phn chnh khc. Doanh nghip c th c nhiu im mnh theo mt s
kha cnh i vi n lc thc hin. tuy nhin, doanh nghip phi c th t ra s ph hp gia
cc phn ny vi nhau to ra s thnh cng trong kinh doanh.

Cc ch dn v qun l
Cc ch dn cho vic thc hin chin lc i mi tu thuc vo kiu i mi v mc tiu.
Trong vic pht trin hay m rng sn phm mi, cc ch dn bao gm cc chin thut tu
thuc vo cc c tnh ca sn phm mi13.
1. Li th tng i: Lm th no thit k sn phm cnh tranh tt hn so vi cc sn
phm khc?
2. Tng thch vi ng dng ca sn phm hin hnh: Lm th no sn phm mi
ph hp vi ng dng ca sn phm hin ti hay hot ng ca ngi s dng?
3. S phc tp: Liu c s tht bi hay rc ri ny sinh trong vic hiu tng c bn
ca sn phm i mi hay khng?
4. Th tng phn: Liu c d dng cho php th v s dng tng phn sn phm mi?
5. Truyn thng v quan st: Ngi s dng tim nng c th nhn thy sn phm xut
hin nh th no?
Do , cc ch dn qun l cho sn phm mi trong th trng hin ti, mt sn phm c
trong th trng mi, hay sn phm mi trong th trng mi bao gm nh sau:
1. Xc nh li th tng i ca sn phm mi trong th trng .
2. Nhn thc cc nh hng ca sn phm mi/th trng v cch thc n c th tc
ng n hn hp sn phm/th trng trc y.
3. Nu i mi l qu phc tp, th t chc bn sn phm cho cc khch hng tim nng
s rt kh khn. Lnh o nn c gng ph nhn tnh phc tp thng qua s r rng v
mc ch v hoch nh.

11
12
13

-20-
 4. Xy dng nhn thc thng qua vic cung cp mu v minh ha v cc c tnh ca
sn phm mi.
5. Lm cho sn phm c th thy c: Intel Inside l mt minh ha v mt sn phm
khng nhn thy (mch my tnh) theo cch thng thng thnh cng trong n lc
nhn thc marketing.
Cha kha ca i mi l s chia s thng tin v tri thc. Mt kh khn i vi t chc l lm
th no chuyn i nh hng c th sang mt cu trc/qui trnh mi nu nh khng hiu
ni no, ti sao, v cch thc chuyn i. hn ch iu ny, mt s iu cn trnh trong
tin trnh thc hin bao gm:
1. Vn dng i mi tin trnh qu rng; phm vi ca qui trnh phi thay i mt cch
thch hp vi mc tiu.
2. Khng nhn thy nhng thch thc ca mi ngi lin quan n nhng thay i.
3. Qu t tin v kh nng lnh o i vi tin trnh thay i.
4. Buc cc thay i cng tn ti vi nhng thnh phn thn thnh ang tn ti trong
qu trnh v cu trc t chc.
5. Hn ch mi ngi v qui trnh ang c gng chng t iu g ang xy ra.
6. Ph thuc vo cng ngh trong vic gii quyt i vi cc vn c tnh h thng.
7. Thiu truyn thng
m bo thnh cng, cc thay i qui trnh phi da trn mt tm nhn rng v s ph hp
v hnh ng thc hin, hiu c cc qui trnh v phng php lun ca chin lc i mi,
v s dng con ngi tt nht m trch s thay i.
Cc cu hi gi
Hnh 4.7 lit k mt danh sch v nhng vn m nh lnh o cn phi xem xt tp trung
vo i mi. Nu doanh nghip mong mun thnh cng trong vic thc hin chin lc i
mi, doanh nghip cn phi hiu sc mnh v im im trong mi lnh vc khc nhau.
Khng c mt h s tt nht cho i mi, nhng s lin kt ca vin cnh, lnh o, qui
trnh, v ngun lc l yu t quan trng i vi chin lc m rng pht trin t nhng
hn ch hin ti. Mt khi doanh nghip bit ni no s ngs vng trong nhng lnh vc ny,
th doanh nghip bt u tin trnh nh gi ti sao v kim sot cc hot ng tng cng
i mi.
Vin cnh Lnh o
Liu nhm c mt vin cnh, s Liu c nng lc ct li trong nhm
mnh, mc tiu r rng khng? hay khng?
Mi ngi c chia s vin cnh (mc Lm th no nh qun l c th
tiu) hay khng? kim sot v ci tin hiu qu thc
Vin cnh (mc tiu) c pht biu r hin?
rng hay khng? Mi thnh vin nhm c cam kt
Mi ngi c tham gia trong vic xy vi nng lc ni tri ny hay
dng chng khng? khng?
Liu vin cnh (mc tiu) c th t Nh lnh o c khuyn khch trao
c hay khng? i tng hay khng?
Qui trnh Ngun lc
Cc thnh vin trong nh c trao i Qun l c h tr cho tng mi

-21-
 tng hon ton hay khng? hay khng?
Cc thnh vin trong nhm c tham Cc thnh vin nhm c h tr
gia trong vic ra quyt nh khng? tng mi bng cch cho thi gian,
Cc thnh vin nhm c ng h vi hp tc, v ngun lc khng?
cc tng mi khng? Liu lnh o nhm c cung cp tr
Cc thnh vin nhm c kch thch gip thc t v ngun lc cho pht
vi thc tin khng? trin tng mi khng?
C tn ti bu khng kh tin cy iu g xy ra khi tng mi tht
trong nhm khng? bi?
Hnh 4.7 Danh mc cho chin lc i mi
Vn thc tin
1. Chng ta t chc cc hot ng cn thit cho tin trnh thc hin thnh cng chin
lc i mi trong chng ny. Nh lnh o i mi c nhiu c tnh yu cu. Nu
bn ang tm kim mt nh lnh o i mi cho t chc, Bn ngh g v mi c
tnh quan trong nht cn phi c i vi nh lnh o? Lm th no bn c th xc
nh cc c tnh nh vy i vi mt c nhn? Hy tranh lun cch thc cc nh
qun tr c th m bo s ph hp v qun l?
2. Chng ta tho lun v i mi lin tc v i mi t ph trong Chng 3. Lnh
vc thc hin no m bn tin l chu nh hng nht bi kiu i mi? Ti sao nh
vy? Nhng thun li v bt li g lin quan n vic thc hin cc kiu i mi ny?
3. Khi bn to ra s thay i t ph trong cuc sng - chuyn nh, ci v, chuyn n
thnh ph - Kiu cm xc v cm gic no bn tri qua? Liu c cng thng lin
quan n nhng thay i ny khng? Khi bn nhn li nhng thay i , nhng bi
hc no m bn rt ra gip nhng ngi khc gp phi nhng thay i ni lm
vic lin quan n tnh trnh thc hin cc cng ngh mi?
Bi tp WWW
1. Lit k mt s danh sch a ch trn Internet ng tin tuyn dng cng vic m bn
mong i. Hy tm cc thng bo tuyn dng t cc nh qun l thng mi in t.
Hy tm ra t nht l mi a ch v tm tt cc tiu chun t ra? Hy so snh cc
tiu chun ny so vi cc iu kin m bn ang c? iu ny ni cho bn v iu g
khi m chng ta l ngi tm vic, v iu g khi chng ta l ngi tuyn dng?
2. Chn mt cng ty m bn tin l i mi. Hy vo trang web v tm kim cch thc
m h m t i vi cc tin trnh i mi trong t chc. Bn hi v iu g
trong chng ny so vi nhng g cng ty ang lm?
3. Tm mt bi bo hay a ch web cung cp cc ch dn thc hin i mi trong t
chc. Bn ngh g v nhng li khuyn a ra? Hy so snh li khuyn m bn tm
thy so vi li khuyn a ra trn lp hc?
Bi tp nh gi
Hnh 4.7 a ra mt danh sch cc t chc i mi c. Cch thc bn c th s dng danh
sch ny xc nh tnh sn sng ca mt t chc i vi vic thc hin i mi? Cho bit
c th cch thc bn vn dng i vi danh sch ny? Hy nhn din t nht mt lnh vc
thc hin khc cn c xem xt? Cc cu hi t ra cho lnh vc l g?

-22-
Cu hi tho lun
1. Ba cu hi lin kt hoch nh v thc hin i mi c bn bc u chng ny.
Cu tr li cho mi cu hi nh hng n s sn sng ca t chc i vi tin trnh
thc hin?
2. Bn vn chnh cp lin quan n tin trnh thc hin chin lc i mi l g?
Xem xt v m t vn tt nhng vn ny?
3. S khc nhau trong tin trnh thc hin i mi sn phm v i mi tin trnh nh
th no? Vn no trong bn vn trn m bn tin l nh hng nht n s khc
bit ny? Hy gii thch?
4. Lm th no bn c th thit k vn ha trn nng tng tri thc thng qua qu trnh
o to v pht trin? Kiu i mi no ph hp vi doanh nghip cng ngh cao
thnh cng? V vi cc doanh nghip vi t thay i bn ngoi? Gii thch?
5. p ng cc tiu chun ngnh phn nh s tng tc gia nh gi v thc hin.
Nhng tiu chun ny phi c phn nh trong cc k hoch ca doanh nghip. Hnh
4.1 bn lun cch thc cc tiu chun ngnh nh hng n cch tip cn ca doanh
nghip i vi 3 khi (hoch nh, nhu cu chnh, v thc hin).
6. Cc tin trnh i mi vn dng Corning tng t vi cc tin trnh i mi
Daikin nh th no? Chng khc nhau nh th no?
Tnh hung phn hai: Corning
1. Da trn kt qu thc hin trong qu kh ca Corning, nhng vn thc hin quan
trng ca Corning l g? Hy cng c cho lp lun ca bn?
2. Nu mt cng ty c hai phn lin quan n vic thc hin i mi c s khc bit
nhau kh ln, th iu ny c th nh hng n n lc thc hin nh th no, v
doanh nghip cn cc chng trnh c th m bo thc hin thnh cng ra sao?
Cc thut ng quan trng
B nhim, 4 S lan ta, 15
C nhy, 3 S lin kt, 15
Lnh o chnh thc, 6 T vn v hng dn, 12
Lnh o phi chnh thc, 6

Ti liu tham kho

-23-
CHNG 5
I MI: NH GI V KIM SOT

Khi qut chung

Chng ny cp n tin trnh nh gi v kim sot i vi mt doanh nghip theo ui
chin lc i mi bn trong. nh gi v kim sot l mt tin trnh lin tc. Trc tin, nh
qun tr nh gi mi trng hin ti v xu hng tng lai xc nh liu c cn thay i
chin lc v mc tiu, hay thay i trong tin trnh thc hin. Kim sot l bc k tip khi
nh qun tr thc hin cc iu chnh chin lc v mc tiu hay hnh ng ca t chc phn
hi i vi tin trnh nh gi. Mt s vn c th lin quan n nh gi v kim sot bao
gm:
Xc nh doanh nghip ang c n lc nhm t kt qu mong mun
Phn tch s khc bit thng xuyn
Kim sot nhn s thch hp: chin lc, ti chnh, v vn ha
Thit k c cu h tr cho tin trnh nh gi v kim sot
Tm kim v chia s thc tin, bao gm s thit lp cc chng trnh cht lng

-1-
GII THIU
Mt khi doanh nghip la chn i mi bn trong nh l chin lc nhm t c li th
cnh tranh, th doanh nghip phi xc nh nhngx g doanh nghip mong mun thc hin (k
hoch), sau tm kim cch thc t c mc tiu i mi (thc hin), v cui cng,
xc nh nu nh doanh nghip ang trong tin trnh hng n mc tiu (nh gi). Nu
khng, doanh nghip phi thc hin nhng thay i cn thit dch chuyn heo nh hng
mong i (kim sot). Do vy, nh gi v kim sot kim tra liu cc mc tiu ca t chc
c c p ngs hay khng, nu khng th ch ra cc thay i cn thit t c hay sa
i mc tiu. T chc khng nn cho rng mc tiu v hnh ng c th em li s thnh
cng hay mc tiu vn c duy tr ph hp theo thi gian.
Tuy nhin, nh cp trong Chng 1, thng thng qun tr cng ngh v i mi
khng thc hin cc hot ng nh gi v kim sot y trong tin trnh i mi. Thay
vo , s hn hoan trong vic sng to cng ngh mi c s quan tm ca cc nhn trong
doanh nghip, m khng nhiu n liu cng ngh c m bo thnh trong trong vic
thc hin cc mc tiu chin lc ca doanh nghip. Cc c nhn c th c th em li s
tin b cng ngh quan trng, nhng nu n khng em li li nhun v v th th trng no
, th n cng s khng thnh cng. Do , t chc phi kim sot kt qu v mc tiu, v
a ra cc iu chnh cn thit. N lc nh gi v kim sot phi l mt tin trnh lin tc
trong doanh nghip.

TIN TRNH NH GI V KIM SOT

Mt trong nhng l do quan trng cho tin trnh nh gi v kim sot, l mi trng s
thay i theo thi gian. Khi mi trng thay i, th cc gi nh cho vic thit lp mc tiu
s khng cn ph hp na. Chng hn, i th cnh tranh pht trin mt phng php mi tt
hn trong vic sn xut sn phm, m kt qu lm gim chi ph hay sn phm c ci tin.
Khi , doanh nghip khng th tip tc vi cng mc tiu v hnh ng nh thit lp
trc y, mt khi mi trng kinh doanh b thay i. Nu doanh nghip vn tip tc, th
doanh nghip s gp bt li trn th trng, v bt li ny c th dn n tht bi.
Hy th tin tng rng cc doanh nghip s thch nghi vi cc thay i mi trng. Tuy
nhin, c v s cc nnh nh ngnh in, thp, sn xut xe t, ni m cc qui trnh mi xut
hin, v cc i th cnh tranh hin ti b qua cc thay i ny. minh ha mc thay i
mi trng ng k buc cc doanh nghip phi phn hi, chng ta hy xem xt ngnh thuc
khng cn k toa. Vo nhng nm 1980, mt s c nhn gi mo ng gi Tylenol. H mua
vi chai Tylenol, v ly ht thuc trong , v vo trong cc vin thuc c. Sau ,
cc c nhn ny tr li cc chai thuc ny cho quy dc m khng h b nghi ng, v sau
mt s khch hng b trng c t nhng vin thuc gi ny. Kt qu ca v trng c
Tylenol nhng nm 1980 dn n thit k ng gi mi cho cc dc phm thuc khng
cn k toa.
Nhng ng gi mi ny bao gm c bc gi trn np v nim phong chai nh ngy nay.
Nhng doanh nghip khng p ng nhanh chng, trong mt nm hay t hn, s gp phi bt
li trong cnh tranh trn th trng dc phm thuc khng cn k toa.
Hnh 5.1 tm tt cc thnh phn ca tin trnh nh gi v kim sot. Hnh ny minh ha
phng php kim sot c vn dng thng thng: kim sot iu khin hc. Thut ng
kim sot iu khin hc bt ngun t khoa hc sinh vt hc v p dng h thng thn kinh
nhm cung cp phn hi ln no. Phn hi ny cung cp cho php c th thay i hnh ng.
Trong Hnh 5.1, bn s thy kiu phn hi thng tin cho php doanh nghip c th thay i
hnh ng. M hnh c bn ny l nn tng cho cc cp trong chng ny.

-2-
 Thit lp
mc tiu
(kim sot)
CC IU CHNH (KIM SOT)

Thit lp o lng So snh hot ng Thc hin

Khng p ng
tiu chun hot ng vi tiu chun iu chnh
(kim sot) (nh gi) (nh gi) (kim sot)
Nu
p ng

Khng lm g hay
tng cng hnh
ng (kim sot)
Hnh 5.1 Tin trnh nh gi v kim sot
Tin trnh nh gi v kim sot thng c kt hp khi cp n hot ng kinh doanh.
Chng l nhng tin trnh c mi quan h ln nhau khi doanh nghip xem xt ang lm g v
nhng g cn thay i. Tuy nhin, rong vic nghin cu nh gi v pht trin, iu quan
trng l phi tch ri v xem xt chng mt cch c lp hiu chng mt cch tt hn.

NH GI
nh gi cc hnh ng ca doanh nghip c xy dng xoay quanh ba cu hi quan trng
sau:
1. So snh chng ta hin gi u so vi nhng g chng ta mun n?
2. Nhng g ang pha trc c th tc ng n chng ta tch cc hoc tiu cc?
3. im ch ca chng ta l g nu nh chng ta tip tc i theo con ng ny?
Vic tr li cc cu hi ny lm ny sinh nhng iu m chng ta cp nh phn tch s
bin i. Mt t chc tm kim s bin i gia iu h mong mun xy ra, vi nhng g
xy ra, v nhng g hu nh sp xy ra. Phn tch s bin i c bit quan trng vi i mi
bn trong. Nh cp trong Chng 3, phm vi thi gian hoch nh cho i mi bn
trong thng di hn so vi mua cng ngh bn ngoi. Nu s bin i ny cha c cp
trong tin trnh i mi bn trong, th doanh nghip c th b chch hng mc tiu trong qu
trnh thc hin, v s khng c cch thc gii quyt vn ngay lp tc. Tri li, nu vn
c cp sm, th doanh nghip c th to ra cc thay i cn thit t c mc tiu
hay nhn thc mc tiu cn phi thay i. Mi mt bc trong phn tch s bin i s c
cp trong phn k tip.
Chng ta ang u?
Bc u tin trong phn tch s bin i l nhm xc nh liu chin lc i mi ang
c thc hiu hay khng; l, chng ta ang ni no so vi ni no chng ta n. y l
nh gi v cch thc doanh nghip ang thc hin ng trong vic dch chuyn t v tr hin
ti sang mt v tr trong tng lai. Trong tin trnh hoch nh, t chc phi xc nh mc
tiu. Nh cp trong Chng 3, nhng mc tiu ny bao gm c trong ngn hn v trong
di hn. Cc mc tiu di hn c th mt nhiu nm t c. Tuy nhin, thm chi mt
mc tiu c th l nm nm, th cng c nhng bc trung gian - cc mc tiu ngn hn -

-3-
phi t c ph hp vi mc tiu di hn. Do vy, mt doanh nghip c th nh gi tnh
hnh hin ti so vi cc mc tiu c trong di hn v ngn hn v tin trnh hng n cc
mc tiu di hn ny.
C mt vi nh gi quan trng m mt doanh nghip cng ngh phi thc hin nm bt
tnh hnh hin ti. Nhng nh gi ny bao gm:
1. nh gi mi trng chin lc: Doanh nghip phi xem xt nh hng chin lc
ca ngnh v hnh ng chin lc ca cc i th cnh tranh ln trong ngnh. Phn
nh gi ny lin quan n phn tch nm lc lng cnh tranh ca Porter, c
cp trong Chng 2, cng nh phn tch nhng vn khc c th nh hng n
ngnh.
2. nh gi mi trng bn ngoi: Nh cp trc y, khng ch cc i th cnh
tranh c nh hng quan trong i vi s thnh cng ca doanh nghip, m cc khch
hng cng ng vai tr khng km. Doanh nghip cn xem xt liu khch hng ca
h c c tha mn hay khng. Mt quan tm khc lin quan n mng li vi cc
thnh phn hu quan bn ngoi nh nh cung cp v c quan php l. Liu nhng
mng li ny c c duy tr hay xy dng nu nh n cha tn ti hay khng?
Phn tch ny bao gm c cht lng v s lng cc lin kt bn ngoi.
3. nh gi cc h thng thng tin: Cc h thng thng tin ca doanh nghip bao gm
h thng cc tin trnh truyn thng cho php cung cp thng tin ng cho ng
ngi/nhm ra quyt nh. Liu doanh nghip c nhng tin trnh ny khng? Liu
thng tin c c x l mt cch thch hp hay khng? Trc y, s mt cnh gic
trong phn tch c cp trong Chng 4. nh gi h thng thng tin c th lm
gim bt nguy c ny.
4. nh gi phn tch cu trc: Doanh nghip cn phi nh gi liu cu trc v qui trnh
trong t chc c cho php pht trin cc i mi cn tht hay khng. S phi hp v
tham gia gia cc b phn khc nhau trong t chc h tr cho tin trnh ny. T khi,
cu trc t chc h tr cho s phi hp v truyn thng, tip cn ny cho php cc c
nhn c th khm ph sn phm v qui trnh mi nhanh chng v thng xuyn hn.
Mc du, cc nh gi phi nn xem xt trong t chc, v thng th mt hai hai nh gi tr
nn quan trng hn ch ra rng mt iu g m t chc cn phi tp trung ch .
Trong vic xem xt nh gi tnh hnh hin ti, doanh nghip cn phi c mt nh gi cn
thn hn l vic so snh gia mc tiu v kt qu. Nh qun r phi xem xt nh k liu mc
tiu c cn ph hp. minh ha, hy xem xt cc doanh nghip ngnh cng ngh sinh hc
c th a ra mc tiu ti chnh tng trng 5 phn trm mi nm. Nu doanh nghip nh
gi thp. Chng hn, tc tng trng th trng l 25 phn trm mi nm, th vic p ng
mc tiu 5 phn trm mi nm cng c ngha l doanh nghip hot ng khng tt. Tng t
nh vy, nu doanh nghip c k hoch thng lnh i vi mt lnh vc sn phm trong nm
nm n. Tuy nhin, lnh vc ny c th d dng bin mt trong vng nm nm n. chng
hn, mt k hoch chin lc ca doanh nghip trong nm nm c mc tiu l thng lnh pht
trin qung co bng bng rn trn Internet, mc tiu ny c th b thay i. Cc doanh
nghip qung co nh vy c th b mt tin, v ngy nay, vic qung co nh vy khng
c xem nh cch thc kh thi to ra doanh thu. Do vy, mt doanh nghip c th ang
thng tr trong mt ngnh, nhng nu ngnh ny khng th tn ti lu di th s c t c hi
t c nhng mc tiu nh vy. nh gi lin quan n nhiu hot ng hn ch kim
tra xem xet mc tiu c c p ng hay khng.
T chc cn phi xc nh mc bin thin c th chp nhn i vi mc tiu. Cng c th
c s bin ng gia mc tiu v v kt qu t c. Bin ng ny c th l nh. Chng

-4-
hn, liu doanh s tng ln 4.9 phn trm, khng nh 5 phn trm mong i c phi l s
khc bit quan trng hay khng? T chc cn phi xc nh khng ch bin ng no c th
chp nhn, m cn liu n c c chp nhn cho cc mc tiu khc hay khng. S bin
ng trong mt s mc tiu c th khng quan trng. Tuy nhin, trong mt s trng hp th
s bin ng nh c th dn n kt qu tiu cc. Do vy, trong vic nh gi chnh lch,
nh qun tr cn s dng cc nh gi, khng ch n gn bng cc nh gi c-khng.
Phn tch s bin i cp y khng phi l duy nht, m l tng t vi mt s cng c
m cc nh hot ng kinh doanh thc tin vn dng. Chng hn, David Norton v Robert
Kaplan1 pht trin mt th tc gi l Balanced Scorecard. Trong phng php ny, doanh
nghip cn xem xt cc o lng ti chnh vi cc o lng khc lin quan n khch hng,
qu trnh kinh doanh, v hc hi ca t chc. T chc khng ch nhn vo cc mc tiu m
cn tm kim cch thc tin n mc tiu, v gi tr ca mc tiu lin quan n chin lc
ca doanh nghip. Phng php ny i hi tin trnh phn tch tng t vi nhng g trnh
by y.
iu g ang pha trc
Bc th hai trong phn tch s bin i l nh gi iu g ang pha trc c th tc ng
mt cch tch cc hay tiu cc i vi doanh nghip. Thng tin ny c th thu c thng
qua nh gi cc thay i mi trng. Cc vn mi trng cp trong Chng 2 s h
tr cho vic tr li cu hi ny. Nh cp trong chng , mi trng s nh hnh mc
tiu chin lc cho doanh nghip. Tuy nhin, doanh nghip cng phi nh gi cch thc mi
trng c th thay i do nh ng ca doanh nghip. Nu doanh nghip l nh sn xut my
tnh cho ngi tiu dng v nn kinh t dng nh chm li, th doanh nghip c th chu s
suy sp. Mua my tnh bi ngi tiu dng c co gin rt cao. Cc thay i trong nn kinh
t c th tc ng n doanh s bn, v nu nh nn kinh t suy thoi, th khch hng c th
tr hon vic mua cho n khi cm thy an ton ti chnh hn. Do , cc cng ty my tnh
phi quan st vin cnh kinh t v phn hi mt cch thch ng.
Mc du, mt t chc l i mi v to ra sn phm mi, hay pht trin qui trnh mi, th th
trng s xc nh liu sn phm hay qui trnh c hu dng trong cuc sng hay khng. Nu
cc i th cnh tranh tung ra mt sn phm mi, th nh gi vin cnh tng lai ca cc
doanh nghip s thay i mt cch nhanh chng. minh ha cho iu ny, hu ht cc sinh
vin i hc ngy nay khng bao gi s hu mt my nh ch hay my cassette - cc thit
b tiu chun ca sinh vin cch y ba mi nm. Cc ci tin trong cc qui trnh sn xut,
ging nh robot, to iu kin sn xut cc my nh ch in t v my cassette vi chi ph
thp hn vo nhng nm 1970. Tuy nhin, nhu cu my nh ch v my cassette pht trin
rt chm, mc du nhng th ny ngy nay c th sn xut vi cht lng cao v chi ph thp
hn so vi trc y. Thng th cc cng ty khng nhn vo cc khuynh hng tng lai
hay hnh ng ca i th, v tm kim s ci tin sn phm hay qui trnh i vi sn phm
tr nn li thi.
Cc kiu o lng cn xem xt cho cc nh gi tng lai trong chin lc i mi c th
phn loi thnh ba nhm sau:
1. Cc o lng v kt qu c th c xc nh nhm to ra li th cnh tran trong
tng lai. Cc v d minh ha ny bao gm s lng bng pht minh, s lng sn
phm mi pht trin, cc cng ngh qui trnh mi thay th. Nhng o lng ny
ch ra s hu hiu trong cc qui trnh i mi v hiu qu ca vic sng to v p
ng i vi cc thay i mi trng.

-5-
 2. o lng kt qu nh hng n s cnh tranh trong tng lai. Cch thc c bn
thc hin iu ny l thng qua iu tra mc tha mn ca khch hng, cc o
lng v cht lng ca u vo v u ra, v cc thay i v s lng hng ha gi
tr li bi v tt c o lng ny ch ra tim nng ca khch hng lp li trong tng
lai2.
3. Cc o lng v nng lc chin lc trong tng lai: o lng ny bao gm danh
ting, gi tr tng thm cao hn, v tc tng trng doanh thu. Nhng o lng ny
ch ra nng lc chin lc ca doanh nghip ang c tng cng hay t nht l duy
tr3.
Cc trnh trong cc nhm ny ch ra tim nng ca doanh nghip i vi cc kt qu trong
tng lai. Nu nh doanh nghip xy dng li th cnh tranh bn vng thng qua ngun lc
khng th bt chc c (chng hn nh bng pht minh) hay to dng nng lc dn u
cc i th cnh tranh, th doanh nghip mi c c hi tt hn cho s thnh cng. D nhin,
iu ny tu thuc vo doanh nghip ang theo ui tin trnh hnh ng ph hp.
im ch ca chng ta nu nh theo ui con ng ny
Cu hi sau cng l mt nh gi c bn lingng c nhu cu cho mt nh hng khc hay
khng. Doanh nghip phi t cu hi thng xuyn Ni no chng ta s n nu chng ta
tip tc trn con ng ny, v liu n c phi l ni m chng ta khi khi chng ta pht trin
k hoch? nh gi nh vy khng xy ra thng xuyn nh vic so snh gia kt qu hin
ti vi mc tiu ra ca doanh nghip. Tuy nhin, tin trnh nh gi nh k i hi phi
nhn vo cc c hi khc nhau hay cc con ng pht trin gn y hay cc nh gi trc
y cha c cp. Doanh nghip khng nn cho rng n ang nm trn con ng ng
ch n gin l p ng vi mc tiu. Mt s t xem xt thng xuyn thng xc nhn mc
tiu v cc k hoch ca doanh nghip. Tuy nhin, doanh nghip c th m ra mt chn tri
mi m n khng c xem xt (hay thm ch c bit) trc y.
Chng hn, 3M khi s nh Minnesota Mining & Manufacturing. Hot ng kinh doanh
chnh l nghin lm ra cc giy nhm. Doanh nghip pht trin bng Scotch l kt
qu thc nghim trn h to ra cc giy nhm cht lng tt hn. Ngi sng lp ra 3M
khng th tng tng ra rng doanh nghip c th tn ti cho n ngy hm nay. Thay vo
, cc th h qun l k tip iu chnh k hoch, cng c vn ha t chc, v dch chuyn
t chc theo cc nh hng mi. Trong khi , cc doanh nghip khc tng t phi ti
u t v s ln. Hy xem xt tnh hung minh ha trong Phn Mt v Nokia, mt cng ty
pht trin t vic lm ra cc thit b x l g v ng cao su to ra cc in thoi di ng.
Mi thi k, cng ty pht huy c nhng c hi trin vng cho doanh nghip.
Henry Mintzberg cho iu ny nh l mt chin lc trin vng4. i vi cc doanh nghip
lin quan n cng ngh, cc chin lc trin vng l cc k quan trng. Th tng tng
mt cng ty nh Apple Computer. Khng ai c th tng tng rng nm nm trc y sn
phm mang li li nhun v y ha hn ca cng ty s l Ipod cho m nhc ch khng phi
l my tnh ni ting ca doanh nghip. Nhng ngi qun l ca Apple c mt nng lc
nh gi nhn din mt s thnh cng ngoi mong i v chp ly c hi ny.
Xe ti nh cng cung cp mt minh ha na v tm quan trng ca vit nhn thc cc c hi
trin vng thng qua nh gi ca doanh nghip. tng ban u v xe ti nh c pht
trin v b t chi bi Ford Motor Company. Lee Iacocca lm vic cng ty vo thi gian
ny, nhn thc trin vng ca xe ti nh, v anh ta m p tng b t chi cung cp cho
2
3
4

-6-
Chrysler, mt doanh nghip ang gp vn khi . Sau , tng c chia s v pht
trin. Do vy, nhng g m Ford xem nh mt s chch hng vi k hoch ca cng ty, th
c Chrysler xem xt nh mt sn phm i mi, v iu ny gip cho cng ty sn xut
xe t c li nhun nht v iu quan trng nht l cu sng cng ty khi b ph sn.
V d trc y cho thy mt vn quan trng trong vic nhn thc cc c hi trin vng
nhng vn c th ny sinh i vi mt t chc nu nh khng chp ly nhng c hi ny.
Phm vi thuc v t chc ca Ford khng h tr cho i mi xe ti nh, trong khi
phm vi t chc ca Chrysler li cho php. H thng nh gi ca Chrysler nhn thy khng
hong ln trc mt, v iu ny buc h phi tm kim cc tng mi. Phm vi t chc v
cch thc h tr/liu lnh s c xc nh nu nh doanh nghip thnh cng trong vic nh
gi nhn din nhng c hi y trin vng nh vy.
Thng thng, cc c nhn v t chc nhn s lch hng vi k hoch t ra nh l s tiu
cc. Khi hu ht mi ngi u c cm nhn nh vy th h s khng nhn thy c hi. Lc
ny, s chnh hng c xem nh l mt s quy ry. iu ny xy ra thng xuyn i
vi chin lc. Tuy nhin, chin lc khng phi lc no cng cn c cn nhc v c
hnh thnh. V c bn, c mt s thnh phn ca cc chin lc trin vng cho cc doanh
nghip thnh cng. l, cc doanh nghip thnh cng c th nm bt li th cnh tranh nh
c nng lc nhn thy nhng c hi mi, pht trin tri thc ph hp, v sau m bo tri
thc c chia s trong ton b t chc5. S mnh, c pht trin bi nhm qun l cp cao,
a ra nh hng chung cho t chc. Vn c bn l nng lc ca cc nh qun l nhn
ra cc c hi v dch chuyn t chc bng chin lc trin vng, v thng chin lc ny
em li s thnh cng.

KIM SOT
Sau khi t chc nh gi hot ng theo ba vn t ra trn, bc k tip doanh nghip s
tr li cho cu hi iu g s thay i v thay i u? Quyt nh v s thay i hay
khng phi c a ra trong giai on ban u ca tin trnh kim sot. Cu hi ny cng
khp li cho tp hp cc cu hi ca tin trnh chin lc i mi. Hnh 5.2 tm tt cc cu
hi quan trng cho mi giai on ca tin trnh chin lc.

Hoch nh Thc hin

Chng ta ang u?
Chng ta mun n ni no?
iu g ang lm so vi sau ny?
Hot ng no yu cu nhiu thi
gian, s quan tm, hay k nng
chuyn mn?
bt ci g v bt cho ai?

Kim sot nh gi
So snh hin ti vi tng lai mun
n?
Chng ta cn thay i ci g? iu g xy ra cn phi nhn thc?
Ni no s n nu chng ta duy tr
con ng ny?
y c phi ni m chng ta s n?

-7-
 Hnh 5.2 Cc cu hi cho cc giai on ca chin lc i mi
Cc kiu kim sot
C nhiu cch thc khc nhau phn loi kim sot trong t chc. i vi doanh nghip
thc hin chin lc i mi, c ch kim sot c th c phn loi thnh ba kiu chnh sau:
Kim sot ti chnh
Kim sot chin lc
Kim sot vn ha
Cc kim sot ti chnh
Cc kim sot ti chnh tp trung vo cc cch bit gia kt qu ti chnh d kin vi kt qu
thc t t c ca doanh nghip. Do vy, doanh nghip cn c mt s mc tiu nh tc
gia tng doanh s, li nhun v chi ph. Nhng mc tiu ny c th l ngn hn (kt qu thc
hin ca doanh nghip theo hng qu) hay di hn (hai nm tr ln). Cc mc tiu ny phi
c so snh vi thc t hot ng theo thi gian. Nu c s cch bit th doanh nghip s
thc hin cc bin php ci thin cc kt qu ti chnh mt cch trc tip. Chng hn, nu
mt doanh nghip khng p ng mc tiu li nhun, th doanh nghip c th ra quyt nh
ct gim chi ph. Tnh cht nh lng ca cc o lng ti chnh gip kim sot d dng
trong vic nh gi v iu chnh. Tuy nhin, vn dng cc kim sot ti chnh cng cha y
. Cc kim sot ti chnh ch n gin cho bit liu c t c mc tiu ti chnh c th
no hay khng, ch cha cp n ti sao mc tiu c p ng hay khng c p
ng cho php xem xt v cc hot ng ca doanh nghip.
Cc kim sot chin lc
Kim sot chin lc tp trung vo vic p ng cc mc tiu chin lc ca doanh nghip.
Lu rng cc mc tiu chin lc c th l: tr thnh nh dn o th trng v mt sn
phm c th, ngi u tin a sn phm mi ra th trng, hay c th c xem nh doanh
nghip i mi nht trong ngnh. Cc o lng lin quan n chin lc nh th thng
mang tnh nh tnh v rt kh o lng. Tuy nhin, i vi s thnh cng kinh doanh trong
di hn th cc kim sot chin lc l rt quan trng. Chng hn, nu cc kim sot ti chnh,
nh li nhun chng hn, ch l nhng o lng v s thnh cng, nhng li t phn nh n
chi tiu cho nghin cu v pht trin, l nhng chi tiu mang li tc ng trong di hn.
Tuy nhin, u t R&D l rt quan trng i vi hot ng di hn ca cc doanh nghip
cng ngh. Tuy nhin, cc doanh nghip i mi cn c cc kim sot chin lc m bo
cc hnh ng thch hp c thc hin hm nay h tr cho doanh nghip trong tng lai,
mc du kt qu ngn hn ca nhng hnh ng ny l rt tn km. Vic to ra dng thu nhp
tng lai tu thuc vo tuyn i i mi, m n xut pht t cc hot ng R&D trong
doanh nghip trong vic theo ui chin lc i mi. Trong vic vn dng cc kim sot
chin lc, th doanh nghip tm kim s cch bit gia mc tiu v kt qu chin lc, v
sau xem xt chng bng cc iu chnh chin lc. Cc iu chnh ny lin quan n cc
cam kt ngun lc v c th bao gm cc hnh ng nh m rng cc n lc i mi i vi
pht trin dng sn phm mi hay qui trnh mi trong doanh nghip.
Cc kim sot vn ha
Kim sot sau cng c l l quan trng nht i vi cc doanh nghip cng ngh, l kim
sot vn ha. Kim sot vn ha cp n kh nng hnh ng ca cc c nhn theo cch
thc mong i ca t chc. Nh cc tranh lun trong phn thc hin Chng 4, th vn ha
ca t chc h tr cho tin trnh thc hin chin lc i mi. Chng hn, vn ha i mi
trong vic thc hin nhm m bo chia s thng tin, v cc ri ro gp phi trong t chc, v

-8-
cc hnh ng quan trng i vi s thnh cng ca cc n lc i mi c thc hin. Vn
ha t chc c th c nh hng tch cc khi c gng gii quyt cc vn v s cch bit.
Sc mnh ca cc kim sot vn ha xut pht t cc quan h trong doanh nghip nhm
khuyn khch cc c nhn hnh ng theo cng mt cch thc. Nhu cu suy ngh sng to i
hi mt mi trng khuyn khch chp nhn ri ro v h tr cho cc thay i. Tuy nhin,
doanh nghip cng cn tp trung vo vic to ra gi tr t vic chp nhn ri ro v sng to.
Kim sot vn ha gip m bo hin thc ha s sng to gi tr trong mi trng sng to
duy tr s tp trung cho cc hot ng ca doanh nghip. Kim sot vn ha l kiu kim
sot c tnh nh lng thp nht. Hnh 5.3 tm tt cc kha cnh khc nhau cho mi kiu
kim sot.
Thun li Bt li V d
D xy ra lc
% li nhun
nh lng hng phn tch
Ti chnh tng ln ca sn
D din gii C th tp trung
phm mi
hp vo bn trong
Thit t nh Kh nh gi theo
hng cc tiu chun ti
Chin lc nh tnh hn chnh Tng th phn
Ph hp vi mi C th mt tm
trng nhn doanh nghip
Yu cu nh qun
Thuc v hnh vi Tng cng gi
Vn ha l can thip mc
Rt nh tnh tr
c nhn
Hnh 5.3 Cc kiu kim sot: Thun li v bt li
Minh ha cc ng dng ca cc kim sot khc nhau
Trong Chng 3, chng ta c bit 3M mong i cc n v kinh doanh to ra t nht 30
phn trm doanh t cc sn phm mi trong vng bn nm tr li y. y l tiu chun v
ti chnh, c th o lng c v r rng. Tiu chun ny c th so snh doanh thu thc t
m 3M t c. Nu c s cch bit gia tiu chun t ra v thc t t c, th cc
kim sot ti chnh s c vn dng thay i cu trc hin ti nhm p ng cc mc tiu
ti chnh t ra.
Mc tiu chin lc ca doanh nghip l nhm tr thnh nh dn o ngnh trong cc cng
ngh v bng dn. Mt mc tiu nh vy c mt s yu t c th nh lng c; chng hn
nh doanh nghip no chim th phn ln nht trong ngnh. Tuy nhin, vic din gii cc kt
qu ca cc o lng nh lng nh vy th li lin quan n nh gi ch quan. Nu c s
cch bit trong cc mc tiu chin lc, th cc kim sot chin lc nhm hng doanh
nghip p ng cc mc tiu chin lc ra.
Sau cng, 3M mun i mi v sng to vi t l phn trm doanh thu cao t cc sn phm
mi. Thc t, cc c nhn tin tng v ng vin ln nhau thc hin mc tiu l mt minh
ha ca kim sot vn ha. Cc kim sot vn ha th kh thc hin nhng c nh hng
quan trng n vic thc hin thnh cng. Lm cho nhn vin tin tng vo mt mc tiu
chung, ng vin ln nhau hnh ng theo cng cch thc t c mc tiu , v c
l nu nhng iu ng c lp bn ngoi th cng kh c th t c mc tiu nh vy.
Tuy nhin, nu vn ha doanh nghip h tr cho i mi bn trong (nh 3M), th t chc s
thu c cc gi tr v tin trnh tim nng cho li th cnh tranh bn vng. Do vy, cc kim

-9-
sot vn ha c mt nng lc khuyn khch s sng to v i mi, nhng rt kh xy
dng v thc hin.
Cc cp t chc v cc yu t kim sot
Nu c s cch bit gia mc tiu v kt qu thc hin, th cc iu chnh phi c thc
hin trong t chc. Cc iu chnh thng thng c th xy ra bao gm6:
1. T duy li cc qu trnh kinh doanh theo nhiu lnh vc chc nng khc nhau.
2. Tm kim cc ci tin bng cch thit k li cc qui trnh vn dng i mi bn trong.
3. Phn quyn cho nhng ngi tham gia tin trnh i mi ra cc quyt nh quan
trng.
4. Xc nh liu mc tiu c cn ph hp vi nng lc ca doanh nghip hay khng,
hoc l thit lp li cc mc tiu mi.
Vic a ra cc thay i cn thit v nhng iu chnh trn c th rt kh khn. Nh
cp trc y, t chc c th km linh hot v khng mong i ti t chc cc vn ngay
lp tc. y cng l l do ti sao cc tin trnh nh gi v kim sot ca doanh nghip lin
quan n ton b t chc. Nhng iu ny phi c s h tr t cc c ch kim sot v a
ra cc thay i cn thit khi c s cch bit xy ra. Kim sot l kh nng phn ng ca ton
b doanh nghip. Mi mt cp ca t chc c vai tr khc nhau, v tnh cht kim sot
cng khc nhau. Hnh 5.4 minh ha cp quyt nh qun l v trch nhim ca nhm mi
cp . Mi mt cp kim sot s c xem xt ln lt. Lu rng ging nh trong
hoch nh, tin trnh kim sot hiu qu i hi c s thng nht gia mi cp qun l.

Rng
Hi ng Vin cnh
qun tr
Qun l S mnh
cp cao
Qun l
Chin lc
b phn
Qun l
khc, trng Mc tiu
nhm
Thnh vin Chin thut
nhm Hp
Hnh 5.4 Cc cp t chc v phm vi kim sot
Hi ng qun tr
i vi cc doanh nghip c phn, cc c ng s la chn cc c nhn gim st cc nh
qun l doanh nghip. Cc c nhn l hi ng qun tr, v chu trch nhim i vi cc c
ng v trch nhim php l m bo cc li ch tt nht ca c ng. Hi ng qun tr
xy dng vin cnh ca t chc v cung cp mt nn tng quan trng cho cc c ch kim
sot. Cch thc m t chc xem xt cc thay i, v cch thc hot ng ca c ch v phn
ng i vi cc thay i t cc c ch kim sot. Hi ng qun tr khng nn can thip vo

-10-
nhng khc bit nh gia kt qu d kin vi thc t t c. Thay vo , hi ng tp
trung vo nhng cch bit ln c th xy ra v liu doanh nghip c cn phi nh hng li
hay khng. c bit, hi ng qun tr cng nn tham gia vo cc hnh ng nh hng n
kim sot7 nh sau:
1. Ph chun cc h tr ti chnh cho cc sn phm i v cc d n pht trin qui trnh.
2. Nm bt s lng cc thay i sn phm v qui trnh c th nh hng n chin lc
v v th ca doanh nghip trong mi trng v cc thay i lin quan n cc i th
cnh tranh c nh hng n doanh nghip.
3. ng vin v theo di cc ri ro gp phi v trao tng phn thng v cng ngh v
cc thay i trong cng ngh.
4. t cu hi lin quan n cc phn tch khuynh hng cng ngh.
5. Cung cp mt vin cnh chin lc v tp trung xem xt cc u t cng ngh.
6. S dng cng ngh tng cng gi tr cho vic trnh by v nm bt thng tin, nh
cc phn tch ti chnh, nh gi ri ro v d bo th trng.
7. Cp nht thng xuyn v tin trnh cc cc d n quan trng.
8. m bo cc hnh ng mong mun c thc hin trong sut tin trnh kim sot
bng cch thu cc CEO v cc nh qun l cp cao khc.
Nh qun tr cp cao
Trn c s vin cnh pht tho ca hi ng qun tr, qun l cp cao ca t chc bt u
thit lp cc hnh ng kim sot cho doanh nghip. Trong khi, nh qun l cp cao cng
cp n mt s vn chin lc nh hi ng qun tr, h khng c quyn nh v tr ca hi
ng qun tr, nhng h c quyn iu hnh v ra quyt nh. Nh qun l cp cao thit lp
cc hnh ng thc thi cc la chn chin lc ca hi ng qun tr. Do vy, h l lc
lng chnh thit lp s mnh ca t chc tp trung vo cc h thng v qui trnh kim
sot.
Cng v l do , nh qun l cp cao phi tr li mt lot cc cu hi trong vic xc nh cc
d n i mi no s c thc hin. Tr li cc cu hi ny s xc nh iu g s c trnh
by trc hi ng qun tr, cch thc trnh by trc hi ng, v nhng gp no v nh
hng chin lc m hi ng a ra. Nhng cu hi ny l:
1. Cc hot ng i mi d kin c ph hp vi chin lc di hn ca doanh nghip
khng?
2. Doanh nghip cn phi thc hin iu g tng cng gi tr cho doanh nghip hm
nay? Cch thc no tng cng gi tr trong tng lai?
3. Chi ph/li ch l bao nhiu? Nu chi ph cao trong ngn hn, th liu doanh nghip c
n lc cho vic ct gim khng?
4. iu g xy ra nu nh cng ngh c s thay i vt bt? Liu doanh nghip c th
vt qua c khng?
5. D n no nn ngng li?
6. Vn ha v bu khng kh i mi ca doanh nghip nh th no? Cch thc tng
cng t duy v cc hot ng i mi?

-11-
Cc qun l khu vc v lnh o nhm
Nhng c nhn ny chu trch nhim thc thi trc tip s mnh a ra t cc nh qun l cp
cao. Do vy, cc nh qun l khu vc xc nh cch thc cho php s mnh v nhng hnh
ng no l cn thit, khi no, u v lm th no thc hin thnh cng tin trnh kim
sot. Nhng chin lc ny tp trung vo cch thc h thng kim sot hot ng, v nh
hng cho cc hnh ng tc nghip trc tip.
Cc nh lnh o nhm, di s ch dn ca cc nh lnh o khu vc, xy dng chi tit hot
ng cho h thng kim sot trong tng lai. Chi tit ny bt u t vic xy dng cc hnh
ng thc hin, bao gm thit lp cc mc tiu c th m h thng kim sot cn t c
(hnh ng c th no, v nu cn, s c thay th).
Nh qun l b phn v cc thnh vin nhm
Chi tit hot ng c a ra bi cc nh qun l v lnh o nhm, sau s c trin
khai thnh cc hnh ng tc nghip c th thc thi s mnh v mc tiu. Kim sot tp
trung vo nh hng ca cc n v kinh doanh. Mt n v m nh hng mt cch trc tip
i vi cc thay i khi mt doanh nghip tm kim cch thc ci thin kt qu, l b phn
kim sot cht lng. Cng vi cc nh qun l v cc thnh vin nhm khc, nhn vin
kim sot cht lng cung cp cc cng c, qui trnh, v c ch cho vic nh gi v kim
sot hng ngy bi cc nh qun l b phn v cc thnh vin nhm. Nhng cng c v c
ch ny cung cp d liu gip cho doanh nghip c th phn tch v nm bt ni no cn
c ci tin, v cch thc thc hin ci tin. Bi v cc mong i v cht lng i vi cc
sn phm cng ngh l rt cao, kim sot cht lng l mt phn rt quan trng i vi tip
cn chin lc i mi.
Nhiu doanh nghip thc t c mt b phn c lp cho vic kim sot cht lng. B phn
ny s xy dng cc o lng nh lng xc nh kh nng chp nhn sn phm trn
nhiu kha cnh khc nhau. Tuy nhin, h cng c th thc hin cc nh gi phm vi rng
hn nh liu doanh nghip c a ra quyt nh ng v mt s vn thuc v cht lng.
Chng hn, cht lng u ra tt thng ph thuc vo cht lng u vo. Thnh ng
garbage in, garbage out lun ng vi cc qui trnh kim sot cht lng, sn xut v d
liu. Nu nh u vo km, th t c hy vng u ra s c chp nhn. Do vy, ngy nay th
hu ht cc b phn kim sot cht lng theo di ton b cc h thng ca doanh nghip -
u vo, qu trnh chuyn i, v u ra. Bi v vai tr quan trng ca cht lng ng vai
tr trong cch tip cn chin lc i vi i mi, chng ta s xem xt ch ny chi tit
hn.
Tng quan v cc vn cht lng
Trong phm vi rng hn, quan im v cht lng rt quan trng i vi doanh nghip l nh
cng trnh nghin cu ca Dr. Edwards Deming8. Dr. Deming pht trin cch tip cn i
vi cht lng trong thi gian lm vic cho AT&T. Vo thi im , ng ta lm vic trong
mt nh my sn xut ca AT&T, ng nhn thy lun c mt ngi gim st hai nhn vin
lm vic. ng ta cm thy rng cn phi c mt cch thc tt hn qun l hiu qu. Khi
, ng ta pht trin h thng cht lng cho nh my da trn kinh nghim lm vic; Tuy
nhin, thnh cng bc u l rt hn ch trong vic thuyt phc cc doanh nghip M vn
dng phng php mi ny, bi v nhng thay i t ph rt kh nhn c s chp nhn t
pha cc nh qun l ca M.
Dr. Deming c hc v tin s v thng k. Sau chin tranh th gii th II, ng ta lm vic
trong vic iu tra dn s Nht. Nhng ngi Nht c bit nh nhng nh sn xut hng

-12-
ha qun dng hng u th gii trc th chin, nhng hng ha tiu dng th rt km. Sau
, hin php qui nh cm cc nh my sn xut hng qun dng phc v chin tranh, iu
ny i hi cc doanh nghip Nht cn pht trin hng ha tiu dng mang tm c th gii
tn ti. Dr Deming thuyt phc cc keiretsu Nht - cc doanh nghip tch hp dc v
ngang thng tr nn kinh t Nht - chp thun vi h thng cht lng, v tnh cht tch hp
cao ca cc doanh nghip Nht cho php s chp nhn rng ri i vi h thng mi ny.
Cho n u nhng nm 1980 th kim sot cht lng tr nn mt vn cp thit i vi
cc doanh nghip M. Vo thi im , th gii chp nhn hng ha cht lng t cc
doanh nghip Nht, v ngi Nht thng tr nn kinh t th gii; M nh mt li th
cnh tranh trn th trng ton cu. Sau khi nghin cu cc t chc Nht, cc nh lnh o
doanh nghip M khm ph cha kha thnh cng ca cc doanh nghip Nht, l cht
lng sn phm, v cc doanh nghip M bt u vn dng cc h thng kim sot cht
lng Nht. Kt qu l h thng cht lng ny c s chp nhn v ph bin rng ri
M. Ngy nay, cht lng c xem l vn quan trng, v c nhiu xut cht lng
khc nhau vi nhiu cch thc tip cn khc nhau. iu ny khin hu ht cc doanh
nghip pht trin cc chng trnh kim sot cht lng ph hp vi c th hot ng kinh
doanh i vi doanh nghip. Tuy nhin, vic xem xt mi bn im m Dr. Deming a ra
cho thy nhiu khi nim vn cn l nn tng trung tm cho cc chng trnh cht lng
ngy nay. Cc im ny c din gii mt cch vn tt nh sau:
Mi bn im v kim sot cht lng ca Deming9
1. To ra s kin nh v mc ch (c ci nhn trong di hn).
2. Chp nhn trit l mi (c s cam kt i vi chng trnh cht lng).
3. Gim thiu s ph thuc vo gim st (hn ch bin thin gia hai hng ha bng
cch thc hin ng cng vic ngay t ban u)
4. Dch chuyn theo hng mt nh cung cp (s dng mt nh cung cp s gim s
bin thin v u vo, nhm hn ch cc bin thin u ra).
5. Ci tin lin tc (cht lng l mt tin trnh lin tc).
6. Xy dng quan h lnh o (cc vn ny sinh khng phi do nhn vin, m l h
thng. Cha kha l thay i h thng, ch khng phi l nhn vin lm vic).
7. Thc hin chng trnh o to hun luyn (cho nhn vin bit c cch thc thc
hin cng vic, o to lin tc l ht sc cn thit).
8. Trnh xa s s hi (khuyn khch s thay i bng cch hn ch s s hi nhn
vin c gng tip cn cc qui trnh mi, v nhn din nhng th cn phi thay i).
9. Ph b cc ro cn t cc b phn (cung cp u ra c cht lng cao cho cc b phn
khc trong doanh nghip, sn phm c cht lng cao phi c cung cp cho khch
hng bn ngoi ch nu nh cht lng cao c duy tr trong ton b qu trnh sn
xut).
10. Hn ch tuyn truyn khu hiu (mc tiu l thay i cc h thng cho mi trng
lm vic ca nhn vin. Mt khu hiu tt s khng c tc dng nu nh h thng vn
duy tr nh c).
11. Hn ch qun l theo i tng ( tp trung hn ch cc thiu st v cc thay i v
hnh ng chin lc. Tp trung di hn vo chin lc nhiu hn, ch khng phi
tp trung vo nhn t c nh ngn hn).
9

-13-
 12. Loi b ro cn v tnh t cao ca ngi ch (nhn vin cn hiu cch thc lm vic
hiu qu i vi kt qu u ra ca doanh nghip).
13. Xy dng nn tng gio dc (o to v gio dc l rt quan trng i vi tin trnh
cht lng).
14. S chuyn i l cng vic ca mi ngi (cht lng phi l mc tiu ca mi ngi
nu nh doanh nghip mun to ra u ra c cht lng).

THC HIN NH GI V KIM SOT

Nh cp u chng, nh gi v kim sot l mt tin trnh lin tc trong doanh
nghip. Do vy, nh mt vn c tnh thc tin, nh gi v kim sot s tc ng n cc
giai on hoch nh v thc hin ca tin trnh i mi trong doanh nghip. Hnh 5.5 minh
ha cc mi tng tc v chng minh rng cc kha cnh chin lc xy dng trc khi hnh
ng phn tch v kim sot din ra.
Cc cu hi quan trng ca ba kha cnh ca tin trnh chin lc c tm tt trong Hnh
5.6. S tch hp nh gi v kim sot vo ba tin trnh - hoch nh, thc hin, nh gi v
kim sot - s c cp c th.
Tch hp nh gi v kim sot vo hoch nh
Phn tch mi trng t chc phi tin hnh khi pht trin cc mc tiu cho chin lc i
mi. Doanh nghip phi thc hin theo di mi trng thng xuyn. iu ny i hi t
chc xem xt mi trng m bo khng c cc thay i ln t cc i th cnh tranh, v
khng c cc thay i i vi cc bin s bn ngoi xut hin trong phm vi hoch nh c
th nh hng n doanh nghip. Nh cp trc y, chin lc ca cc doanh nghip
cng ngh khng phi c pht trin mt cch ring l. Mc tiu ca t chc phi c pht
trin ph hp vi hnh ng v phn ng tim nng ca i th cnh tranh.
Nh cp trong Chng 3, giai on hoch nh cho kt l l s mnh v cc mc tiu
c th o lng c. Tt c cc hnh ng phi c nh hng theo mc tiu ra v h
tr gip t c s mnh ca doanh nghip. Sau , nhng mc tiu ny lm c s cho vic
so snh cho cc nh gi sau ny.
Tch hp nh gi v kim sot vo thc hin
Khi nim v s ph hp chin lc tr nn quan trng trong vic tch hp thc hin vi
nh gi v kim sot. Nu mt phn no ca t chc khng ph hp vi nhau, th hu
nh t chc kh c th t c mc tiu. Ni cch khc, nu nh khng c s ph hp
chin lc, th n lc nh gi v kim sot s lm gia tng s cch bit hn l rt ngn s
cch bit ny. iu ny c th l do thiu s hu hiu v hiu qu. Mt cng c phn tch
s cch bit, mt khi s cch bit c xc nh, l nhm xem xt u vo cho qu trnh thc
hin v u ra t cc qu trnh ny. iu ny em l s hiu bit v bn cht ca s cch bit
v hnh ng hiu chnh no l cn thit.
Ni chung, cc hnh ng gim i s cch bit th rt d ni nhng li rt kh trong vic
thc hin. Chng hn, cu trc, qui trnh v th tc h tr cho i mi. Nu mc tiu l tung
sn phm ra th trng trong vng chn mi ngy n, ri th cu trc v qui trnh cn phi
thay i t c mc tiu ny. Thng thng, cc nh qun l ra quyt nh bng cch
dn nhiu ngun lc vo mt vn . Tuy nhin, y khng phi l cch gii quyt lin quan
n vn hay cc nhu cu thc tin. Hu ht, cc vn lin quan n s tht bi i mi
khng phi l k thut, m l cc vn gii quyt c tnh mm mng nh tin trnh c
thit lp v qun l nh th no. Do vy, khi s cch bit c xc nh thng qua tin trnh

-14-
nh gi, th vic thc hin cc kha cnh kim sot phi c thit k v thc hin mt cch
thn trng m bo cc hnh ng thc hin nhm em li kt qu u ra mong mun.
Thng thng, doanh nghip rt t tp trung vo vic mc tiu t c nh th no; cc nh
qun l cp trn chp nhn ci mi m khng xem xt i mi gip cho doanh nghip t
c mc tiu ra sao. C mt vi quyt nh quan trng trong tin trnh thc hin m bo
doanh nghip khng sa ly vo chin lc i mi, c th dn n thm ha10.
1. m bo c s h tr qun l v cc mc tiu d n phi c hiu r rng, v c
t ra cho nhng n lc ca t chc.
2. nh gi cc k nng cn thit mi ngi c th p ng cc mc tiu ca d n
khi h tham ga vo tin trnh ny.
3. Xy dng iu kin cn thit cho nhng tnh hung c kh nng xy ra nht, nhng c
xc sut xy ra nhiu hn nhng th khc.
4. ng nh gi thp nh hng ca vn ha bn trong v mi trng bn ngoi.
5. Thit lp h thng kim sot nh mt phn tch hp ca tin trnh thc hin v nhng
cp lin quan n ri ro tim nng v k thut v th trng.
Nhng vn v cu trc t chc v nh hng ca n n tin trnh nh gi v kim sot
c ghi nhn t mt vi nhn xt c th sau.
Cu trc t chc
Mt s quan tm c bit trong tin trnh tch hp nh gi v kim sot vi tin trnh thc
hin l cu trc t chc ca doanh nghip. V mc ch ca cu trc l ch ra tuyn truyn
thng v phi hp, th cu trc ca t chc phi thay i theo s thay i ca qui trnh, sn
phm, v h thng. C th l khi t chc pht trin s i hi t chc ht trin cu trc t
chc phc tp hn. Chng hn, mt t chc mc thng thng vn dng mt cu trc n
gin hn. Trong vic xy cu trc, ngi sng lp v ngi qun l cp cao thng tham gia
vo nhiu quyt nh quan trng. C s hn ch v chuyn mn gia nhn vin v dng
thng tin trong t chc. Do vy, trong vic nh gi kt qu thc hin, hnh ng ca mi
ngi l r rng v c nhn bit bi CEO. iu ny dn n vic nh gi trc tip. Tng
t nh vy, cu trc ny cho php phn hi nhanh chng trong t chc phn hi kim sot
kp thi. Mc du, quan h trc tip v n gin ha trong cu trc t chc c nhiu c
trng thch hp vi cc doanh nghip nh. Nu nh cc doanh nghip ln lm iu ny, th
kt qu s ri vo s ln xn.
iu quan trng l phi nhn thc cu trc t chc ng vai t quan trong trong tin trnh
kim sot. Nh cp trc y, khi cc doanh nghip mi thnh lp pht trin th cu
trc in hnh l cu trc theo chc nng. Trong cu trc ny, nhng ngi nhn vin c
phn chia thnh cc lnh vc chc nng nh k ton, marketing, hay sn xut. Cu trc ny
cho php t chc phn chia nhn vin theo cc nhm hiu qu khi s lng nhn vin tng
ln. Tuy nhin, nhng nhm ny gp phi kh khn trong vic truyn thng vi cc nhm
chc nng khc, v iu ny dn n kt qu l nhn vin ch tp trung vo phn cng vic
thuc b phn mnh m khng quan tm n ton b doanh nghip. Do , khi cu trc pht
trin v tr nn phc tp hn th tnh cht ca nh gi v kim sot cn c iu chnh mt
cch thch ng.
Mt t chc trong qu trnh pht trin s nhn thy nhiu lnh vc kinh doanh hp dn. Kt
qu l doanh nghip s pht trin cu trc theo lnh vc hot ng, mi n v kinh

10

-15-
doanh s c ngi qun l cp cao vi cc nhm chc nng ring. iu ny c thc hin
khi mt doanh nghip chuyn t tnh phc tp ca doanh nghip qui m nh sang cu trc
ca doanh nghip c qui m ln. Doanh nghip cng ln th tin trnh x l thng tin v ra
quyt nh cng chm. Nu mt cng ty c qui m ln, th cng ty c th c nhiu b phn
khc nhau thc hin cc lnh vc kinh doanh khc nhau. Chng hn, General Electric c hn
60 lnh vc hot ng kinh doanh; mi mt lnh vc c mt b phn ph trch c lp. Tuy
nhin, nu c nhiu b phn qu s lm cho CEO kh qun l. Do vy, cng ty phn chia
cc lnh vc hot ng ny thnh tm phn on chnh: ng c my bay, ti chnh thng
mi, ti chnh tiu dng, sn phm tiu dng, qun l thit b, bo him, NBC, v cc h
thng in. Nhng lnh vc ny c xem nh cc n v kinh doanh chin lc (SBUs)
t nn tng cho cu trc t chc, trong cc b phn c t chc vo nhng nhm ny.
Ngi ngs u ca mi SBUs chu trch nhim bo co trc tip vi CEO. Nhng ngi
ng u ca 60 lnh vc kinh doanh s chu trch nhim bo co vi nhng ngi ng u
SBU tng ng. Vic xy dng cc SBU c th l cch thc hiu qu cho t chc kinh doanh
tt hn, nhng cng hnh thnh cc cp qun l trong t chc, v c l s dn n kh khn
trong nh gi kt qu hot ng v kim sot.
Khi t chc pht trin cng ln th nh gi v kim sot tr nn kh khn hn. Cc t chc
ln lun tm kim cu trc cho php qun l con ngi v qu trnh hu hiu hn. Nhng cu
trc phc tp thng gp phi kh khn trong vic pht trin c ch nh gi v kim sot
hiu qu trong ton b doanh nghip v s ng gp ca cc nhm trong t chc l khng r
rng. Ngoi ra, nhng thay i cn thit khi c s cch bit gia mc tiu v kt qu rt kh
xc nh v thc hin iu chnh.
Qui m khng ch l mi quan tm xem xt trong vic quyt nh khi no v cu trc no nn
c thay i iu hnh t chc tt hn. Cc mi quan tm khc bao gm mc tp
trung ha, mc chun ha, quan h chnh thc nh th no v c bao nhiu lin kt trong
t chc. i vi cc doanh nghip i mi thc s, th cch tip cn kt hp c hai i vi
cu trc thng l tt nht11. Cch tip cn ny cho php doanh nghip c hai kiu cu trc
khc nhau - y l kiu cu trc lai gia cu trc theo chc nng v cu trc t chc theo ma
trn hay cu trc mng. Mc ch ca cu trc ny l cho php doanh nghip c nhiu cch
tip cn theo ui hiu qu trong ngn hn, trong khi vn c th khai thc c hi ca i
mi trong di hn.
Trong vic xem xt cu trc t chc, cp chin lc (cng ty, kinh doanh, hay chc nng)
s nh hng n tin trnh nh gi v kim sot. Chin lc cng ty xc nh nh hng
cho ton b cng ty, chin lc ny s tc ng n vic t chc cc khu vc v cc SBU. Do
, chin lc cng ty nh hng n nh hng ca ton b cc lnh vc hot ng kinh
doanh. Chin lc cp kinh doanh, hay cch thc mt doanh nghip cnh tranh trong mt
lnh vc kinh doanh c th, s nh hng n cu trc ca mt n v kinh doanh v cc n
v kinh doanh trong cng mt khu vc hay cu trc SBU. Chin lc chc nng nh hng
n nhng lnh vc, m nhn vin c t chc thnh cc nhm chc nng. Do vy,
trong tin trnh nh gi v kim sot th t chc cn phi nhn thc c n v no s c
nh gi v chin lc thch hp nh hng n tin trnh ny.
nh gi tin trnh nh gi v kim sot
nh gi v kim sot khng nn c xem l mt tin trnh tnh, khng bao gi thay i.
Thay vo , y phi l mt tin trnh phi c thay i khi c s thay i ca mi trng.
Mi trng thay i c th l do hnh ng ca i th cnh tranh, cc thay i v xu hng
ngnh, hay cc thay i ca nn kinh t phm vi rng hn. m bo cho n lc nh gi

11

-16-
v kim sot lun c thc hin, doanh nghip cn phi tr li thng xuyn hai cu hi
sau:
1. Chng ta c ang thc hin o lng v nhng g chng ta ang quan tm?
2. Cch thc chng ta thc hin cc iu chnh?
Trong vic a ra cc hnh ng tr li cc cu hi ny. Kh khn u tin l pht trin
mt h thng cc tiu chun o lng. Nu t chc pht biu cc mc tiu r rng th kh
nng pht trin cc o lng thch hp s tr nn d dng hn bi v t chc c th tp trung
vo cc vn c th v suy ngh mt cch tch cc ch khng suy ngh qu rng.
Tuy nhin, mc du cc mc tiu l r rng th mt iu kho khn l lm th no nhn bit
o lng no l cha kha cho s thnh cng. Chng hn, hai d n c th c cc yu cu v
ngun lc khc nhau vi kt qu tin nng l khc nhau. Tuy nhin, ngun lc cn thit ch l
mt phn cho s nh gi. Nu t chc ch nh gi cc ngun lc cn thit th d n vi
tim nng tch cc c th b b qua.
Cc nh qun tr phi nh gi cc iu chnh cn thit s c thc hin. Cc iu chnh
phi da trn c s phn tch cc o lng v s bin i v kt qu thc hin cng vi kinh
nghim ca nh qun tr. iu ny yu cu kin thc phi c pht trin v chia s trong
ton b t chc. Cc doanh nghip i mi thng hng n c ch khuyn khch chia s
thng tin v tri thc. Hu ht nhng c ch ny l khng chnh thc, ch khng theo tuyn v
phm vi phn tng trong cu trc t chc. Do vy, cc doanh nghip nh Microsoft v 3M l
nhng doanh nghip i mi, h cng pht trin cc c ch kim sot tt. Tuy nhin, c l
quan trng hn, vn ha trong cc t chc ny khuyn khch chia s thng tin v tri thc
mt cch tch cc tin trnh nh gi v kim sot din ra thng xuyn v lin tc hn so
vi cc t chc khc.

CC VN LIN QUAN N NH GI V KIM SOT

C nhiu vn m t chc phi xem xt khi tin hnh pht trin cc h thng nh gi v
kim sot. Nhng vn ny bao gm tp trung vo t chc, sng to gi tr, v
benchmarking thc tin tt nht. Mi vn ny c xem xt c th nh sau.
Tp trung vo t chc
Mt mi quan tm ca cc t chc ln trong tin trnh nh gi v kim sot l xc nh liu
t chc c ang thc hin mc tiu tng qut hay khng. Mt n v kinh doanh hay SBU
trong mt doanh nghip nh General Electric c th thc hin iu ny rt tt, nhng kt qu
thc hin ca t chc l nhng g m cc nhm hu quan tht s quan tm. i vi cc t
chc ln, iu quan trng l u ra ca ton b t chc phi c ghi nh trong u v thnh
cng ca bt k n v hay b phn chc nng no phi c phi hp mt cch tt nht cho
ton b t chc. nh gi v kim sot l mt phn quan trng m bo kt qu thc hin
ca ton b t chc phi c tp trung thng nht. iu ny c th xy ra khi xy dng cc
tiu chun o lng nh gi kt qu hot ng ca ton b doanh nghip, hay ng gp
gi tr ca cc n v i vi t chc trong tin trnh nh gi.
Sng to gi tr
Nh c nhn mnh trc y, sng to gi tr phi c ghi nhn trong tt c cc hot
ng ca t chc, bao gm c nh gi v kim sot. Gi tr khng ch dnh cho t chc m
l cho cc nhm hu quan quan trng. i vi cc t chc nh, tp trung sng to gi tr
c nhn mnh mt cch thng xuyn v r rng. Tuy nhin, i vi cc doanh nghip ln
th iu ny c v kh khn hn. Nh cp trong cu trc t chc, mt s b phn c th

-17-
tp trung nhiu hn em li thnh cng nhiu hn cho ton b t chc. iu quan trng l
nhn mnh vo sng to gi tr cho ton b t chc trong tin trnh nh gi v kim sot c
hai cp . Cc doanh nghip ln cn phi kim sot cc b phn m bo cc mc tiu
ca cc b phn ph hp vi mc tiu ca cng ty.
Trong mt doanh nghip i mi, sng to gi tr l qu trnh tch lu cc n lc sn sinh
ra cc tng mi, c h nng ng dng. Sau , nhng tng mi ny s a vo thc
tin (qu trnh) sn xut, hay a ra th trng. Cc li ch phi hng trc tip t tuyn di
ca t chc, hay tng cng cc lnh vc c gi tr tim nng khc.
Gi tr gin tip i vi cc nhm hu quan l rt kh o lng v nh gi. Cc doanh
nghip cn phi xc nh h nhn mnh vo s sng to gi tr i vi cc nhm hu quan
khc v nh gi cc hnh ng tng ng. Mt s doanh nghip nhn mnh ng k vo
sng to gi tr gin tip. Chng hn, McDonald lun t mc tiu trch nhim x hi. Cng
ty nhn thy nhu cu v ni n chn cho mt gia nh ca cc tr em bt hnh v pht trin
tng i mi - ngi nh Ronald McDonald. Nhng c s ny khng ng gp trc tip
i vi tuyn sn phm ca McDonald hay cc qu trnh hu hiu, nhng McDonald s
dng bn cht i mi phc v nhu cu v ginh c hiu qu cng chng tch cc. Gi
tr gin tip ca McDonald l rt kh o lng, cn i vi cc ngi nh ca tr em bt hnh,
th l v gi.
Thc tin tt nht
Sau cng, cc t chc ln cn phi m bo rng h ang vn dng nhng gi tr thc tin tt
nht. Cc t chc ln c th thit t cc mc tiu da trn nhn thc li thi. S bt lc
i vi vic chia s thng tin trong t chc l do hnh vi nhm, b phn hay lnh vc thng
da vo thnh cng c nhn, m khng tp trung vo s thnh cng ca ton b t chc. Vic
nh chun thch hp ca doanh nghip vi cc doanh nghip dn o ngnh, hay mt s
chiu c th ca cc doanh nghip trong cc ngnh khc, s cung cp nhng hiu bit su sc
v cch thc doanh nghip hot ng trong thc tin. Kh nng thu thp thng tin v hnh
ng thch hp mi khi c s bin i v cc li ch ca doanh nghip.
minh ha cho iu ny, IBM khng theo ui kp cc thay i ca i th cnh tranh
cng nh xu hng ca cc c hi cnh tranh mi khi cc my tnh c nhn pht trin. Vic
nh gi khuynh hng dch chuyn l mt trong nhng cng vic kh khn nht ca cc
doanh nghip ln, cc cng ty thnh cng thc hin iu ny. S thnh cng thng c
khuynh hng nui dng trng thi gi nguyn hin trng; IBM l mt Big Blue v l nh
dn o trong ngnh sn xut phn cng my tnh. Nim tin v s thnh cng ca doanh
nghip ngy hm nay vn s tip tc thnh cng vo ngy mai nh hng n t tng
qun tr cng ty v cc nhm hu quan. Nhng g m i th cnh tranh ang thc hin v
gi tr mun to dng l nhng phn tch quan trng cn phi c thc hin. Phn tch thng
tin t mi trng cho php hiu bit rng hn v nhng c hi v e da ny sinh trong mi
trng. (Hnh 5.7)
Yu t chin lc Phn tch Hnh ng
Pht trin khun kh
Vn chnh ca mi
cho hnh ng ca t
trng l g?
Hoch nh chc
i th cnh tranh ang
Thit t cc mc tiu
lm g?
i mi
Chng ta ang lm g? Xy dng cu trc h
Thc hin Chng ta c th lm g tr cho chin lc
sau ny? Kim tra tin trnh so

-18-
 Hnh ng cn thc vi k hoch
hin gim sai bit?
Chng ta c o lng Pht trin cc cng c
nhng g chng ta quan phn tch v chia s
nh gi v kim
tm khng? thng tin
sot
Chng ta thc hin iu Thc hin cc iu
chnh nh th no? chnh
Hnh 5.7 Cc lnh vc v tm quan trng

TM TT
Chng ny cp tin trnh nh gi v kim sot khi mt doanh nghip ang theo ui
chin lc i mi bn trong. Mt khi doanh nghip thit lp cc mc tiu, th doanh
nghip cn phi nh gi liu c t c cc mc tiu hay khng, nu khng, a ra cc
thay i v mc tiu hay hnh ng thch ng. nh gi gia mc tiu v kt qu c bit
n nh mt phn tch sai bit. Trong tin trnh nh gi, iu quan trng l doanh nghip
phi n nhn nhng c hi mi v khai thc li th ca chng. Cc kim sot m doanh
nghip vn dng nhm to ra cc thay i trong cc hnh ng c phn thnh cc nhm
thuc v ti chnh, chin lc, v vn ha. Tt c cc kiu kim sot ny u hin din trong
doanh nghip, mc du c kiu ny hay kiu khc ni tri hn. Cc phn quan trng ca tin
trnh kim sot bao gm vai tr ca cc thnh vin hi ng qun tr v cc nh qun tr iu
hnh cp cao ca cng ty. Cu trc t chc doanh nghip cng s nh hng n tnh cht
ca tin trnh nh gi v kim sot, bao gm qun tr cht lng v benchmarking. Cc h
thng nh gi v kim sot l rt quan trng i vi vic sng to gi tr v kt qu thc hin
ca chin lc i mi.

Cc ch dn v qun l
Trong vic xem xt tin trnh nh gi v kim sot, cc nh qun tr khng th qun yu t
con gi trong cc hot ng ny. Mt vi ch dn hu ch lin quan n vn ny bao
gm:
1. S cn bng gia cc phng php tip cn khc nhau. Ni cch khc, nn c nhiu
hn mt kiu o lng, v vn quan trng phi c xem xt trn nhiu kha cnh
khc nhau. Khng c kha cnh no l chi phi, mc du kha cnh em li
thnh cng trong qu kh.
2. S thanh gia ca nh qun tr cp cao. Qun l cp cao l mt trong nhng nhm c
phm vi nh hng quan trong trong t chc. Cc c nhn ny thng xuyn tng
tc vi cc nhm hu quan quan trng, v c th cung cp mt cch tip cn cn bng
nhm p ng cc nhu cu ca cc nhm khc nhau.
3. Tp trung vo kt qu cui cng. Thng thng, cc t chc thng theo ui cch
thc ng hay hi chng v cch thc c thc hin trc y. Nu nh cc
mc tiu l r rng, ri th s dch chuyn theo hng mc tiu l rt quan trng. Vic
hc hi khi no thay th cc cch thc tt hn, nhng ng thi th vn dng cc
cng c khc nhau xem xt cc ci tin. iu ny khng ging nh vic thc y
t duy tch cc v cch thc t c cc mc tiu mt cch nhanh chng.
4. Cc mc tiu phi c th v d hiu. Kh n gin, nu nh t chc khng bit ni
no h ang i, th t chc s rt kh khn n c ni cn n.

-19-
 5. Phn hi l mt phn tch hp ca tin trnh i mi; y khng phi l cng vic ch
thc hin mt ln trong nm. Nhiu doanh nghip c k hoch xem xt hng nm, v
mt s khc xem xt hng qu. Hu ht cc t chc v cc nh qun l khng
n cc bi hc t cc d n trc y, kt qu l khng cung cp phn hi tch cc,
v khng m bo thc hin cc phn hi kp thi. Ni cch khc, trong hu ht cc t
chc, s mt nhiu thi gian o lng kt qu, nhng li t s dng vi nhng
thng tin thu thp c. H thng nh gi v kim sot thnh cng phi thu thp
thng tin, kim tra v x l thng tin, ra quyt nh da trn thng tin x l, v
thc y cc hot ng ci thin qui trnh v sn phm ca t chc.

Cc cu hi gi
1. Tin trnh nh gi v kim sot c nh hng tng lai hay khng? Thng thng,
nh gi tr thnh mt s kin quan trng v nhng sai lm xy ra, m khng xy
dng n lc cho tng lai.
2. Liu chi ph v li ch c c nh gi vi trng s thch hp hay khng? S nh
hng tuyn di ca nhiu t chc hn ch cc li ch di hn v tp trung vo
cc chi ph ngn hn. Thiu nh hng di hn c th l tai ha ca doanh nghip.
3. C nhiu tng i mi ny sinh hay khng? Cng nhiu tng to ra v xem xt,
th doanh nghip cng to ra nhiu gii php thit thc i vi tng lai.
4. Liu c ngun qu thch hp cho cc d n tim nng hay khng? Thiu ngun qu l
tr ngi ln nht i vi cc chin lc i mi thnh cng.
5. Liu c cc c trng sn phm v tin trnh c thc hin mt cch thch hp hay
khng?
6. Liu mi ngi trong t chc c cm nhn tt v s mong i, phn thng, v kt
qu hay khng? Vn ha ca t chc c tng cng sng to v cc hot ng i
mi hay khng.

Vn thc tin
1. Chng ny nh ngha v tho lun phn tch sai bit. Kiu phn tch ny yu cu
xem xt d kin k hoch ca t chc so vi kt qu thc hin thc t. S sai bit
gia chng cn phi c phn tch. Nhng g bn tin l nhng c trng quan trng
m k hoch t chc phi c nu phn tch sai hng n thnh cng? Nh qun tr
cnh gic g trong tin trnh thc hin phn tch sai bit? Nu c s sai bit, cch thc
m bn xc nh trong bc k tip trong tin trnh nh gi v kim sot?
2. Nu bn tham gia trong mt t chc ang thc hin chin lc i mi, nhng u
vo quan trng t mi trng m bn cn thc thi chin lc l g? Nhng bc c
th no bn s thc hin m bo u vo vt qu cc mc chp nhn ti thiu?
Bn s lm gi kt qu u ra i vi mi trng l c th chp nhn c? Hai
giai on ca tin trnh nh gi v kim sot ging nhau v khc nhau nh th no?
3. L mt sinh vin, bn thc hin nh gi nh k trong sut hc k v cui hc k
nh th no. Bn c tng thay i tin trnh v vn dng trong vic hc tp hy
vng ci thin kt qu u ra hay khng? Cho mt v d minh ha. Khi no th nhng
iu chnh ny l thnh cng nht? Cc c trng cho cc iu chnh thnh cng? V
cho cc iu chnh khng thnh cng? Liu cc c trng ny c th p dng i vi
cc t chc i mi hay khng? Ti sao c v ti sao khng?

Bi tp WWW

-20-
 1. Hy s dng cng c tm kim Internet thch hp tm mt v d v tin trnh nh
gi v kim sot trong mt cng ty R&D. Nhng thuc tnh no m t nh l yu t
ng gp i vi s thnh cng ca tin trnh nh gi v kim sot? Nhng yu t
no nh hng n s la chn ca t chc trong vic thit k tin trnh nh gi v
kim sot? Yu t no gip cho cng ty thnh cng? Bn c suy ngh g v kh nng
tn ti trong di hn ca tin trnh m cng ty ang vn dng?
2. Tm mt trang web cp n cch tip cn Balanced Scorecard i vi tin trnh
nh gi v kim sot. Phng php ny xem xt cho mt cng ngh mi hay tip cn
nh gi kt qu hot ng ca t chc. Ngoi ra, c mt s tin trnh kim sot
c tch hp vo trong . Bn suy ngh g v cc o lng gi , bn thn tin
trnh, v kt qu tim nng? im mnh v hn ch ca phng php Balanced
Scorecard l g?
3. Hy tm mt bi bo hay mt trang web cung cp cc ch dn cho nh gi v kim
sot ca mt chin lc i mi? Bn c suy ngh g v cc ch dn a ra? Hy so
snh vi cc ch dn c tm thy trong lp hc ca bn.

Bi tp nh gi
Trong vic pht trin tin trnh nh gi v kim sot, c rt nhiu yu t cn c xem xt.
Trong chng ny, chng ta cp vn tt v tip cn Balanced Scorecard ca Kaplan v
Norton nh gi. V c bn, cc tip cn BSC yu cu doanh nghip phi nhn din cc
vn v mu cht chin lc, sau pht trin mt tin trnh nh gi xem xt tt c
chng trong cch thc cn bng. Cch tip cn ny c thit k nhm khuyn khch cc
doanh nghip xem xt kt qu ti chnh v thc hin xem xt cn bng vi kt qu hot ng.
1. Nhiu doanh nghip sinh li c mt biu chin lc gn cht vi bn yu t: kt
qu ti chnh, khch hng, ngun nhn lc, v tnh bn vng. Nu nh bn pht trin
mt scorecard (bn ghi im) bao gm tt c cc lnh vc ny, v nhng o lng no
bn s vnd ng? Nhng g bn cho l hp l? Hnh 5.8 l mt minh ha cho mt
phn on Balanced Scorecard ca Novo Nordisk.
2. Cc lnh vc khc m mt doanh nghip sinh li c th xem xt thm?
3. Cc t chc phi li nhun vn dng Balanced Scorecard nh th no?

Cu hi tho lun
1. Thng thng trong qun l, chng ta cp tin trnh nh gi v kim sot nh th
chng l mt tin trnh. S khc bit gia chng l g? Liu chng c lin kt gn gi
hay khng?
2. Lm th no bn xc nh s thnh cng ca mt sn phm mi? Lm th no
xc nh s thnh cng ca mt qui trnh sn xut mi? Cc yu t thi gian cho qu
trnh nh gi c s khc nhau gia i mi sn phm v i mi qui trnh nh th
no?
3. Tin trnh nh gi v kim sot khc nhau trong mi giai on ca tin trnh chin
lc (hoch nh, thc hin, nh gi v kim sot)? Chng tng t nhau nh th
no trong mi giai on?
4. C ch h tr cc hot ng kim sot trong t chc c cp trong chng ny.
Liu c c ch khc c th p dng c khng? Bn suy ngh nh th no v cc qu
trnh i mi khc nhau trong mt doanh nghip ni kim sot l hnh chnh v qui
tc so vi ni cc kim sot vn ha c p dng?

-21-
 5. Cc d liu thng k trong phn u ca tnh hung Rolls-Royce, ti sao bn ngh cc
t chc vn tip tc u t nhiu vo cc chin lc i mi? Nhng li th v bt li
ca chng l g? T chc c th lm g tng cng cc li th ny?

Tnh hung phn hai: Corning

1. Nhu cu nh gi c th ca mt cng ty nh Corning l g? Cc c trng no ca
Corning m bn tin rng c nh hng nht i vi tin trnh nh gi theo hng cc
mc tiu ra?
2. Cc kiu h thng kim sot no m bn xut Corning vn dng? Hy gii thch ti
sao?

Cc thut ng quan trng

Cc n v kinh doanh chin lc (SBUs), Kim sot iu khin hc, 3
15 Phn tch s bin i, 3
Cu trc theo lnh vc hot ng, 15

-22-