.N~ 31. owic, 31 lipca 1914 roku.

Rok IV
------------------------------

Tygod n i k SpOPCZ no-ekonom iczny l literacl{j, powicony spra wom Lowicza

jego okolic. Wychodzi co pitek.
Przedpata z przesyk poczt. bez przesyki. I Cena ogosze za wiersz garmontowy lub jego ~liejsce:
Rocznie . . . . . . rb. 3.00 Rocznie . . . . . rb. \!.10 Przed tekstem na 1 stronie kop. 50 I Drobne ogoszenia za wyraz kop. 2
I(wartc:.:;,ie . . . . . kop. 75 Kwartalnie . kop. ~n Nekrologi wiersz garmont. " 30 I
Ogoszenia o lokalach i poszu-
Adres Redakcyi i Aqministracyi: o w i c z, Warsz. gub. Reklamy po tekcie . . . " 25 kiwanej pracy za 3 wiersze k,op. 2S
Rkopisw niezastrzezonych redakcja nie zwraca . Ogoszenia zwyczajne ." 20 Numer pojedyczy 5 kop.
Administracja "owiczanina" znajduje si przy ksigarni K. Rybackiego. Te1efo'R'M 42.
Prenumerat i ogoszenia przyjmuj: na Nowym Rynku Zakad fryzjer. F. Zikowskiego, w Sochaczewie skad Aptecz. W. Pawow
skiego, w Skierniewicach ksigar. W. Zieliskiego, w ychlinie sklad Aptecz. W. Przedzieckiego, W Kutnie ksigo W. Cslkowskiego.

ania czynne s W rody, czwartki, pitki i soboty od godz.

Hpiele Towarzyswa Hygienicznego Wanny i
udnie do 9 wieczorem.
12 w po-

Niespoyte w uyciU i lekkie w pracy s tylko angielskie

niwiarki Ibiona
w Filji Syndykatu Rolniczego Warsza\\'skiego w ..owiczu.
1095.

K A l E N O A R Z. sawionych;
Grzeg rz XV 1622 r. kanonizowa
Kaplice przy drogach Zwoki
jego spoczywaj we wspaniaym ko-
go
najlepiej i najtaniej wykonywa
l pz'tek Ignacego Loyoli W.*) Heleny Wd. ciele Jmienia Jezus w Rzymie. X'***
Sobota Piotra Ap. w Okowach.
Zakad Kamieniarsko - Rzebiarski Niedziela N. M. P. Anielskuj, Stefana P. M.
Poniedzz'aeb Z/lalezienie relile w. Szczep. ~l1llIZ J"./ ~/~~~r
' O~~
B. ZIIoJtJskieo Wtorek Domini!<a W., Arystarcha M.
roda N. JIl. P. menej, Afry P.
g j lit. .,} I ';'; " ...

w J: o w i c ~ u~ obok poczty.
Na sl<tadzie rwnie znajduj si
Krzye elazne, Pasyjki zocone (wize- w prowincji Gwipuskoa, r 1491 ze znakomitego dawanych w zarzd i uytkowanie odpo-
runl<i), oraz wielki wybr gotowych po-
mnikw z piaskowca, granitu i marmuru.
Zaldad przYlmuje wszelkie zamWie-
ma na roboty kamieniarskie i na foto-
grafje Wiecznotrwae na porcelanie.
~~~~~~~~
PODANIE O PRZYJCIE
do Msk'iego Prywatnego
Seminarjum dla Nauczycieli
Ludowych w Ursynowie
wraz z dokumentami (wiadectwo szkoy,
metryka, Wiadectwa powtrnego szcze-
pienia ospy, pimienne Z0bowiz8nie ro-
dzicw co do regularnego wnoszenia
opaty szkolnej, zawiadczenie 2-ch osb
Wiarogodnych, co do l1loralnego prowa-
dzenia si kandydata i krtki wasny
yciorys) naley nadsya przed 15 sier-
pnia J.>od adresem: Warszawa, skrzynka
pocztowa .N!! 377.
Kandydaci na kurs I-szy (w wie~<II f)d
lat 15 do 17) winni stawi si na egza
min w UrsynOWie l wrzenia r. 12.
Kancelarja Seminarjum wysya na ka
de danie program i warunki przyjcia.
111 6-6-2
Czwartek Przernzen./enie Paskie, Sykstusa. Projekt tworzenia 30-40 morgowych
*) Jgnacy Loyola urodzi si w Hiszpanji, gospodarstw rolniczo - przemysowych, od-
domu. Bylon dwunastym dzieckiem ze trzech wiednio dobranemu maestwu, zawodo-
crek i miu synw, Don Bertrama pana na Ogu-
ez i Loyoli. Urodziwy, uprujmy i glzeczny, lecz wym rolnikom lub ogrodnikom, z warun-
zarazem bardzo skonny do gnie wu i namitnie Idem, aby z dochodw utworzonej fermy
podajcy sawy zosta a naprzd paziem na utrzymywali i narwni z rodzonemi dzie
dworze Ferdynanda V, potem wszed do WOjska mi wychowywali tu kilkanacioro sierot
I pomimo modoci swej nikomu w odwadze nie
ustpowa Postpowanie jego wszelako wcale W rnym wieku. Projekt ten podjty
nie byo budujcem. Podczas szturmu Pampeluny przez Towarzystwo Gniazd Sierocych mia
przez Francuzw 1521, Jgnacy mnIe broni tej wielu prz}siglych krytykw, nie wierz
twierdzy, lecz wsrd naj zacitszej walk, gdy cych W mono urzeczywistnienitl go.
odam kamienia "godzi go w lew nog, kula
dziaowa zgruchotaa mu praw nog. Wzity do PrzepOWiadali 1-0, e nie znajdziemy lu-
niewoli prze! Francuzw wkrtce zosta rrze dzi odpowiednich na opiekunw-gospo-
nich odesany do rodzinnego zamku Loyola Tu darzy Gniazd Sierocych; 2-0 e 30-40
spoczywajc na ou boleci aczkolwiek tylko 7.g~u ITlor~w ziemi nie jest W monoci wy-
chotana noga mu dukuczaa, zreszt zdrw na cle . :-.
le pragn jakiej dla siebie rozrywki Ola braku zywI~ 15 9zlatwy, wOJe
. d' R " .
odzlcow Gnl~-
.
innych ksiek dno ~u ywot Chrystusa Pana, zda I dWOJe staych starszych pomocnI-
I
tudzie y\~ ot Y Switych. Czytanie tych ksig kw gospodarczych.
poddao Jgnacemu inne myli, zapragn odmieni D .. d' h h
ycie Po mierci ojca uda Si .Ignacy do sawne. ZIS, pO woc lata c pracy organiza-
go opactwa Benedyktynw w. l\~,onte-Ser ' ato cyjnej Towarzystwo ma 6 czynnych
orzebrany za pielgrl.ym ; tu wyspo~iada si. z ca: Gniazd Sierocych, W kadym z nich Illa
ego ~cla I lubem zObOWIza Si do wiecznej ju /dobranych i zadomOWionych gospoda.
czystoscl. Nastpnie odby pielgrzymk do .Rzy- . ...
mu i innych miast woskich tudzie do Ziemi Swi- rzy, ~a z~yte gro~ad.~{J sler ot~ ktore co-
tej Za poy,rotrm do Hiszpanji w 33 im loku y- raz wicej zespalaj Si z rodZInami swo-
cia w.zi si do n.au~. sucha filozofii w u~iwer- ich opiekunw, a rachunkami ju 1110na
sytecle ~ornplutensklm. W I ,2~ r. .ud~ Sl~ do udowodni e ~dzie zachowane zostay
Parya I tu przez d", a lata doskonali Si w Jz - .' - .. G "
ku aci skiem i filozofii W 1534 roku z kilkuma warunki progralllu, aby Ziemia pod mazdo
towa-zyszami zabowiza si wyrzec wiata i opo- istotnie przedstnwiaa 10000 rb. wRrtoci i
\,,:iada Ewangielj w Palestynie. Po wywic~- aby drugie 10000 rb. byo na zaprowadzenie
OlU na kap.anw Jgnacy z .towarzyszaml ud.a ~I~ gospodarstwa (poza koszlem zabudowa-
do Rzymu I Pawe III, Papie bull z dOla 2, . . _
Wrzenia 1540 r ich zgr, )madzenie zakonne pod n~a z~grody), tam l. pod w~gl.dell1 org~
nazwiskielll fowarzysh\a lezusowego zatwier- nlzacJI gospodarczej pomyslnle wypadaj
dzi. _ Jgnacy l:0yola odda, B(,gu ducha r. ~,5~, prby i kosztem takim ufundowane za-
w 6, roku. ycia .. J~k 7azycla tak l, po miem, grody stale wychowywa bd 12-15 sie-
od wszystkich za sWltego by uwazany A gdy ... .' .
jeszcze cuda potwierd zi y gos powszechny, Pa- rut, daJ.c Im nlet~lko o?powle~nle przy-
we V r. 1bU9 policzy Jgnacego w poczet bogo- gotowame do zyCl8, ale I posagi.
 2 OWICZANIN oN! 31

Zupenie normalnie si rozwija Socha- Kto mia ocho~ zoy swj grosz o- Przypominam po raz drugi, i w Mied
czewskie Gniazdo Sieroce im. Wandy, fiarny na Gniazda Sieroce, a czeka re- niewicach przed klasztorem stoi figura,
dla l<trego odrazu natrafiono na odpo- zultatu pierwszej naszej pracy, niechaj pod nazw Marji Niepokalanej, zbudowa-
wiednich RodzicW, gospodarzy i gdzie si askaWie zgosi do niej podpisanego na przez owiczan W roku 1796, ktra wy-
dziki temu, praca organizacyjna najlep- W biurze T-wa Gniazd Sierocych, a stan maga koniecznej naprawy.
sze wydaje owoce. W cigu 20 miesi rzeczy w Gniazdach udowodni ksika D. Pacho.
cy istnienia gniazda ani grosza nie wy- mi i zaWioz zainteresowanych do Gniazd,
dano na najem, a mamy ju W sadzie aby naocznie si przekonali, e Gniaz-
600 drzew owocowych, mamy wasnemi dom warto da poparcie.
siami Gniazda zaoone dwa morgi szk- Kazimt'erz J aewski. ~ cyklu "Kobieta".
ek owocowych, ktre co roku pOWik Dyrektor T-wa Gniazd Sierocych
szane bd o l mrg, do czasu, aby p- Chmielna 10.
niej co roku mona byo sprzedawa Tskni do Twoich drogich rk,
12000 szczepw; mamy Wreszcie zrobio- do Twoich Wiotkich doni -
ne zasiewy w ogrodzie i W polu cznie
na 28 morgach ziemi. A pomimo tej
Konlpanja do Miednicwic. by mi oplot/y szyj wkrg
owocnej pracy, na ktr zoyy si si- Kto kocha Marj, tak jak kochali J nektarem kWietnej woni.
ty obojga Rodzicow, dwojga pomocnikw OjCOWie nasi, kto ma szczeglniejsze na- W popielne wosy Twoje
i dziatwy-na twarzach wszystkich Wida boestwo do obrazu Jej w Miedniewi- chc opl e moj skro -
szczere zadowolenie, wesoo i zdrowie.
Kademu z dzieci przybywa rednio po cach, a moe zwolni si od codziennych chc nurza
skronie moje
swych zaj, dla uczczenia Marji przez
jednym fu~ci e wagi n.a miesic. pielgrzymk niechaj szykuje si do Mied- w Twych wonnych wlosw to .
"'!
Glllazda~h gd~le trzeba byo prz.e- niewic. '
Z jeziornych Twoich oczu
rzuclc. paru opleku Il ow.-gospodarzy, za~lm Dnia l-go sierpnia, W sobot, o go-
chc pi rozkoszny czar,
d?s~altmy odpowled~lch, rezuIta~y row. ! dzinie 6 rano, zbieramy si W kociele I uton w ich roztoczu
n.lez s dobre,; choc przychodzimy do kollegjackim. Po odpraWionej wotywie
mch koszt:m. ~l~sze~o . n.akadu pracy na intencj kompanji, ruszamy w drog wyssa miosny ar.
organizaCyjnej I ofiar plelllznyc~. . o godzinie 7-ej rano.
Z bladego Twego lica
Y'!
T~r~ku d ~ chody roku blezcego Szczliwsi bdziemy W roku tym ni
chc skra umiechu kru,
powl~ny JUZ prawie p~kry koszt.f prowa- w zesitym, gdy przyrzek z nami wspl-
dzellla ~ospo?arstwa I utrzymallla d?mu. nie wzi udzia w pielgrzymce, nowo co blado lic przewieca
W Bant?sze jeszcze przez rok bdzl~my przybyy do Kollegjaty wil{arjusz-ks. Sta- barwami rannych zrz.
dopacalI. W Puc~y.cach ok~.es .org~nlz~- nisaw Nowal<owski. Szczliwsi,-Iatwiej A. Przywylski.
cyjny P?trwa duzej ~ racji,. ze ziemia bowiem bdziemy mogli wyspowiadR si,
faktycz~le przedsta:Vla ledWie poow a przez to, za porednictwem Jego, le-
wartoc.1 PTogramowe!: . . piej przypodobamy si Marji-gdy tam,
Kozlar~w~a rozwIJa s~ .zupelme ?O- na miejscu, zwykle brak kapanw. Pocztwki Wileskie.
~rze, bdz~e j~dnak przemesl?na z dZJer Przewodniczy w kompanji bd ci
zawy na zl~ml ~asn ~ Rozk.ach. . sami co i W roku zeszym-Dominik Pacho Micha Baliski i Tymoteusz Lipiski
Wreszcie. Gniazd? ~Iero~e Im. LeOSIa i Jan Rembowski, ktrzy pilnie strzedz w "Staroytne;" Polsce" (III 199) pisz e:
hr. O~trow?kle g o dZiki sw o ~m. wyborn):'m bd wszelkiego porzdku i wymaga "historja stolicy litewskiej we trzech na-
orgamzacyjnym. w~ru~l{Qm, JUZ .w drug!m bezwzgldnego posuszestwa. Szczegl- turalnych pomnjJ{ach utrwalila si na
~ol<u SWOj~go Istmema. zapewme pOWl- niej od osb, ktre idc do Miedniewic zawsze. Pomnikami tetni s owe trzy g-
ze wydatki z dochodamI. tylko dla zadowolnienia si dwudniw ry, nad miastem przy kurycie Wilenld
DziatWa Gniazda w Tursl<u ma z wycieczk,-gromadkami biegn przed wznoszce si, w ktrych zawarte s trLy
dniem 31 kWietnia na rachunku posago- krzyem-flirtujc. gwne epoki CYWilizacji Litwy. Gra
wym 438 rb., Sochaczewsldego Gnia~da Niedoroli - chopcy i dziewczta, Zamkowa, dWigajca zwaliska grodu Gie-
286 rb. Koziarwki 168 rb. , Pu czyc 179 ktrzy wybior ' si w drog bez rodzi- dymina, przedstawia pogastwo; Gra t y-
Banioszki 64 rb. cw i opiekunw, bd otoczeni opiel<. sa ze swemi trzema l<rzyami - ofiar

Tlr .' FI' gur Vl. Tlapl1'

1\ zyze, 1\ ee.
Ks. W(adysaw) S1ar(kowski) kapan
dyecezji kieleckiej, gony ze swych roz-
praw, w 1876 r. powoany przez Akademj
krakowsk do spdziaania ' w dziele et-
nografji krajowej, w 1878 r. w "Przegl-
dzie KatoUcktm" zwraca uwag na figury
czyli Boe mki, gsto po drogach kra-
kowskich rozsiane. Ks. W, pisze, e
"oprcz bowiem religijnego uczucia, kt-
re i~udzi si W sercach Wiernych na Widok
tych gode pobonoci, Wiele to jeszcze
spaja si z nimi wspomnie historycz-
. .
~~h, le,gend~wycg OPO~\tC~ 1~~oW~~h~
y atrzef~}ze nyc ,pan,ll o tYw c ,'w"
t
raz e lury nasrczay moy o
gijnym poetom i powieciopisarzom do
- h tw 'w / t ' d'
IC 'bu ~ro j", m,awo wn~w~t' zbaj zle ~.
t
~s~ Ill~esz <:~~o rci.~I, ore y. na yl-
t o .Y~ ~na o . re. l~ ~a~ze), . n~e uP~z -
P ~m~~~ pya~lc~ s ej ci aZ?I~JsJ'c ci'
. I~O o Z z, ~:a J ~s~e~o, r rOlc
te: ,sercu oso ... es h ez ci OPdel nOh wsp?m-
men o pomlentOnyc ac
w dawIlych pamitnikach, djarjuszach, sil-
wach rerum, notatach familijnych, a na-
wet W aktach urzdowych. Wprawdzie
wiele z tych wspomnie nie budz szer-
szego zajcia, bo glosz rzeczy i fakta,
nieprzei<raczajce kresu interesw zwy-
czajnych, zaczerpnitych z toku spraW bie-
cych, jak np. umowy, kontrakty, roz-
graniczenie gruntw, ale wiek tet budzi
istne zajcie i pod
niepoledni warto.
wzgldem nauki ma
W tym wzgldzie
przytaczamy dwie wiadomoci, wydobyte
z pamitnikw i akt archiWum dawnego.
PierwszR stosuje si do grzebania .cia
pod figurami, a druga do skadania przed
temi przysigi. W wiekach rednich,
kiedy kraj tutejszy naWiedzao pOWietrze
morowe, a tysice ludzi stRwalo si u
pem grasujcej zarazy, wtedy zwokw
zapowietrzonych nieboszczykw, choby
to byy osoby wyszego stanu, piastujce
za ycia wysokie dostojestwa, nie eho-
wano w grobach kociow, lub na cmen-
tarzach, opasujcych witynie Paslde,
lecz grzebano je zwykle kolo figur, czyli
tak zwanych mk Paskich we wsiach,
lei' lub po za ich obrbem umieszczonych.
re 1-
.
I
W .wspomnionych te. wiekach by ~wy-
czaj zwaszcza w miastach lub WSiach
rzdzcych si prawem m ~:g deburgskiem'
e poszlakowany o jaki wystpek lub
zbrodni i Wiadkowie rwnie przed roz-
eh poczciem inkWizycji l sldadali przysig
Procedura w tym wzgldzie nader by:~
ciel<aw Burmistrz wjt lub soltys in
wiary ""'k ' . d . I'
pl~tlO z !aJ,caml, awl1l. allil, za,wl,a amia. I
~nleszkan.cow ? ,czaSie,. W ktorym delt-
I<went ml.a zozy~ ~r~yslg we.dlug zre-
ferowanej per Judwum burmJfum roty.
Na oznaczony termin wszystko Wic co
yo, nie omieszkao si stawi przed ra-
tusz lub mieszkanie tego, co stosownie
do przywilejw prawa teutoskiego, dzier-
yt w rkach swych "jus glad{i". Ztd
caa kalwakata w processionalnym pocho-
dzie posza za osad, na miejsce, gdzie
mka Paska si wznosila i tu pod gotem
niebem obWiniony i jego Wiadkowie
sliladali wymagan przysig"
W spraWie wspomnianej zabralo gos
i Towarzystwo opieki nad zabytkami
przesz/oci i cznie z Towarzystwami:
Krajoznawczym i Artystycznym, powoll
jc si na zacht j. E, ks. Aleksandra
Kakowskiego, arcybiskupa warszawskie-
go, wzywa do udziau w spisywaniu i fo
tografowaniu wszystkich jeszcze ocalaych
dawnych figur, krzyw i kaplic przy-
I h
droIlyc - wzywa og spo eczestwa
t
z duchoWiestwem na czele, a Wic i lud
Wiejski, ktry najwicej takowych posia-
da. Pomienione Towarzystwa prosz jed-
,. d t . k 'tk' h .
n?czesn.le . o os. arczanle b rk~ l~ op~-
sow w la Im stante te za Yt I Si znal-
k
duj: trzeba Wic spisa legendy j poda-
nia, jeeli s z niemi ZWizane, oraz za-
wiadomi, czy im nie zagraa bezpored-
nie n;ebezpieczestwo zagady. Po 0-
trzymaniu i uporzdkowanill nadesant:go
materjau, wydane b (zi e A.lbum tych
ami tek
P '. ," .
,~rzy te) spos~bno s , l , .~l, lIm wyszcze-
g?lnl~y krzyze ,. fl gu.ry I ~:(j!) llce. na grun-
cle Imasta owlcza . ls.t lll.eJ(I ... e~ Ole. od rze-
czy r~oze b~zle , Jezell \. ~al~mnle pr.zy-
pomnimy sobie . fo~my k,l ~yzy, .to Jest
ksztaty, znaczenie l czec jak Im od-
dawano.
d. c .n. Zenon.
 M 31'
i tryumf chrzecijastwa; Gra Bekieszo-
wa nakonie, z grobowcem na grzbiecie,
przypomina potg i owiat europejsk".
Pomniki miay utrwali historj Wilna
na zawsze, zdawao si, e sta bd
wieki, a jednak zaledwie kilka setek lat
upynlo,-krzyw na grze ju dzi nie- Micha Pac, wojewoda i hetman; i t. d.);
ma; w r. 1866 zostay usunite, a na ich
miejsce posadzone topole, z l<trych po-
tne wyrosy drzewa, zastpuj goda
mczestwa siedmiu FranciszkanW, za-
mordowanych w r. 1345. Grobowiec
Kacpra Bekieszy, dowdcy piechoty w
giersl<iej, run do Wilenki, wsl<utek o-
puszczenia si piaszczystej gry podczas
powodzi W r. 1844 i pozostal z niego tyl-
ko may uamek. Pomniki przesz oci
coraz bardziej uegaj zniszczeniu.
Na schyku panowania Stanisawa Au-
gusta W Wilnie bylo 52 kociow rzym-
skokatolickich i tyle klaszt ,rw, 10 pa-
acw prcz zam!<u, Akademja, 2 Konwik-
. ty szlacheckie i t. d., ecz i z tych nie-
!{tre nie istniej, zostaiy przeksztacone
i oddane do innego uytku. A przecie
kady z tych budynkw mia albo wspa-
nia przeszlo historyczn, albo POSiCl-
da zabytki sztulti, Wic z kadego z tych
wzgldw zasugiwa na utrwalenie w pa
mi~ci ludzkiej. To Wic sldonio Dra
j. K. Wilczyskiego, i w 1858 r. w Pa-
ryu u Lemercier'a - odbi Widoki Wil-
na a u Drouart'a "Album de Viina"
ktry przedstawia cal serj kopji obra
zw celniejszych mistrzw. znajdujcych
si w otarzach kociolw w Wilnie FI i na
caej Litwie. A w 1894 r. ZawCldzki wy
da "Album widokw v.. ilna" - i wydaw
nictwa te wkrtce zostay wykupione.
Obecnie ruch krajoZlla\\;czy wzm~
si u nas. Sowa A. M. Fredry: "Cu
dze rzeczy widzie ciekawo jest, a swo
je potrzeba," - znalazy posuch, coraz
Wicej jest u nas takich, co id W lad
siostry krla Jana 111 Katarzyny, ktra,
gdy jej zachwalano Lagranic, kochajc
ziemi rodzim, stanowczo odpara: ,,00
bra Francja, chwcl1eblla Hi~zpFlnja, wesoe
Wiochy, bogate Niemcy, ale mnie naj
milsza Polska!" A Zy/!Illunt Krasi1tski
gOSI: , przeszo im dalsza tem urodziw-
sza, im urodziwsza, tem od serc ludzkich
kochasza". Wic le historycy, artyci,
ludzie rllych zaj zWiedzaj rne za-
ktki kraju, przygldaj si temu co jesz-
cze ocalalo. ROI si i Wilno od zWiedza-
jcych, ktrzy przebiegaj miasto, nawie-
dzaj l<ocioly, przegldaj muzea, Widz
pomnild istniejce, dopytuj si o prze-
szo, a kady radby jak pamitk za-
wie do domu. Wobec tego pocztwki
z Widokami s bardzo podane.
A. J. Fialko, D. Visuna i B. Wasser-
mann pucili w obieg ki!ianacie odbiteli,
wyobraajcych celniejsze budowle istnie-
jce w Wilnie, a W tych dniach OWicza
nin, Wacaw M<kowski, ksigarz Wileski
przy pomocy zakadu foto~raficznego ar-
tystycznE:go Jana Buhaka, wyda tymcza-
sowo 2 serje (24 sztuk) pocztwek w jed-
nym tonie, nadzwyczaj starannie i ze
smakiem wykonanych, ktre i najwybred-
niejszego zbieracza zadowolni,.a przed
stawiaj one kocioy (liatedr S. Stani-
sawa biskupa, wzniesion w 1387 roku
przez Wladysaw:1 Jagiell na fundamen-
tach zburzonej Wityni pogaskiej; .do
niej prZyWizana legenda o krzyu; Sw.
Jana Chrzciciela archipresbyterjalny, pod
ktrym znajduj si obszerne sklepy i
korytarze, ci~nce si pod uic i pod
przyegemi domami, a z ktrych w roku
1600, jak mwi zajmujca legenda, wy czyna si zwykle po ich mierci.
wieziono nieboszczykw jako potpie
cw, za bram Rudnick; S. Anny, pie ycie-to
cideko w stylu gotycko-krzyackim, wznie- nam czsto rzeczy i uczucia faszywe
O W l C Z A N l N. 3
siony w roku 1392-1396. a ktry tal< I
si i zwodne, zamiast prawdziwych i kae
podoba Napoleonowi I, e pragl) go na nam opaca je sobie sowicie: zdrowiem,
dioni przenie do Parya; SS. Piotra wolnoci, saw, czsto honorem, a na-
j Pawia na Antokolu, przepeniony wspa- wet i yciem.
niaemi ~ipsaturami, a ktry 1677--1684
l'. w stylu woskim wystaWi Kaziniierz * :::
Ludzie zazwyczaj dlatego s tak po-
spolici, ze pragn Wielk ilo rzeczy ma-
dziedziniec b. Uniwersytetu, otwartego Iych, a ma ilo rzeczy Wielkich.
przez Stefana Batorego, a do ktrego od :::
1815 do 1819 r. uczszcza Adam Mic-
kiewicz, jeden z najwikszych gienjuszw KobIeta *cidaruje, jeli si* nie poznasz
poetycznycn caego wiata i najznakomi- na jej zaletach, lecz bdzie twym wiecz-
tszy z poetw naszych; Obserwatorjum nym wrogiem, jeli poznasz si na jej
astronomiczne zaoon~ przez ks. jezuit wadach. *
Marcina Odlanicl<iego Poczobuta zmarle- * *
go w 1810 r.; dWie ulice _. ydowsk Wszyscy zazwyczaj potpiamy gono
i Baliszta - jako nnjstarsze czci llliFl- to, do czego wzdychamy po cichu.
sta, i t. d. Pierwszy Wic W. Makowski Mmy Kazlmzerowzcz.
uwzgldnia teraniejszo i przeszo,
mniemam, e przy wy dawaniu nastpnych
serji postara si zaopatrzy swe pocz-
twki w krciutkie wzmiand historyczne,
RRONIU',H.. A Mlt1J ~
~ ~CO WA.
poda od niechcenia i rok najwaniejszy,
lub wiek , a wwcza s kady opuszczajc
grd w ktrym Panna Swita, co Jasnej
+ Gocie w ow:czu. Dnia 23 - 25
b. m. Adam Kulil<owski uczony, rodem
broni Czstochowy, w Ostrej wieci bra z Litwy, wychowaniec uniwersytetu chi-
mie, - wYleda bdzie zadowolony, cagowskiego, asystent Thomasa, profeso-
i oczy swe napoi piknemi Widokami,
ra tego uniwersytetu, przebywa w o
zbogaci! sw Wiedz, a kupiWSZy pocz- wiczu, W celu przeprowadzenia bada nad
twld VI. Makowskiego, WyWiezie z Wil- psychologj ludu zamieszkujcego ksistwo
na mi/y upominek jako jego przypomnie- owickie. Zebrane materjaly suy maj
nie. Zenon. do og?lnego dziea porwnawczej psy-
chologJi ras. Dzieo to wyjdzie pod re-
dakcj profesora Thomasa, jednego z wy-
Z teki "filozofa bez teki". bitniejszych socjologw.
Dnia 25 b. m. w ceu przeprowadze-
Szacunek jest hodem rozumu; mio nia /Jada antropologicznych i wykrele
hodem serca. nia dokadnej mapy KSistwa OWickiego,
>.:
przebywa w owiczu Kulesza, wsppra
* *
Gdy piszesz,
nie pisz tego, czego nie cownik K. Stolyhwy, publicysty, znanego
mylisz, a nie myl tego, czego nie.. czu- OWiczanom z odczytu, ktry p. t. '"Roz-
jesz-w przeciwnym bowiem razie utwr wj ras ludzkich" w d. 51 stycznia 1909
twj bdzie udzc bak mydlan. roku u nas wypowiedzia.
ZapOWiedzieli listownie swj przyjazd:
*
* :; D r Adryan Diveki, mody, ruchliWy
Prawdziwa kultura duchowa pole~a na uczony wgierskI, ktry zajmuje si sztu-
tym, aby wola panowaa nad popdem, k i stosunkamI polsko-wgierskiemi.
a umysl nad instynktem.
Spodziewany jest i artystFl - malarz,
*
* przedmiot swej * mi/oci -
literat, StanislaW Cercha z Krakowa, kt-
Pokami' ry ma przyby w celu wykoczenia swych
a pOWiem ci, kto jest, na jakim stopniu studjw w Kollegjacie.
umyslowego rozwoju stoisz, jaki jest po +
W sprawie szosy Maszyckiej. Z po-
ziom twego smaliU estetycznego, jak wy wodu susznego zaalenia gospodarzy ze
soko wybiegasz nad przecitno. wsi Malszyce na powolno robt na Kut-
* nowskiej szosie, inynierja oddziaowa
Osoby i *rzeczy dopiero *wtedy nabie- objania, e godna poaowania zwoka
raj dla nas istotnej wartoci, gdy bliej w uwalcowaniu szabru wynika z trudno
jestemy ich utraty. ci wynajcia koni do walca, gdy pierwszy
przedsibiorca usun si, zraony trud-
* ~:
nociami, drugiemu za otruto konie.
Maestwo jest dlatego tak wygod-
W zwykych warunkach roboty te byyby
nym dla ludzi obu pci, e kade z nich
ukoczone w cigu dwuch tygodni. Z dru-
dopiero tam moe zrzuci mask robionej
cnoty i doskonaoci i by samym sob. giej strony, ze wzgldu na dokadno
::: robt, zbytni popiech nie jest dopusz-
czalny. Przy skierowaniu jazdy, na czas
* tak zazwyczaj *umoralnieni, robt,
Ludzie s na burt szosow, adunek wozw
e wstydz si widoku mlgiej prawdy.
Winien by zmniejszany w celu oszcz
::.: dzenia koni.
* *
Mio jest kwiatem, ktrym kady Przerwy w komunikC'cji WSI z miastem
gotw napawa si. Tylko nie kady nie bylo.
kosztowa lubi jego owocu. +
Kana odprowadzajcy nieczyst
wod z cukrowni yszkowickiej do rzeki
*
Z maej *przyjani moe powsta
* wie-
Bzury poniej OWicza, reguluje jeden
kFl milo, lecz z Wielkiej mioci nie po- z wacicieli posesji. Poniewa liana ten
zostanie uczucia nawet na najmniejsz stanowi granic Illidzy posesjami prywat-
przyja. Wielkie poary spraWiaj spu- nemi, a oglnym pastwiskiem miejskim,
stoszenia i pozostawiaj po sobie zgliszcza, to nasuwa si pytanie, czy ze strony mia-
z ktrych nic ju wybudowa nie podobna. sta rozcignito naleyty nadzr nad
wspomnian robot.
* * * udzi za- + Rozkad pocigw na linji kaliskiej
Niemiertelno wybitnych od owicza W stron Warszawy j :st nad-
zwyczaj niewygodny dla tutejszego mia-
*
* najwikszy * Podsuwa sta, gdy prawie pozbaWieni iestemy 1<0-
oszust. munikacji z Sochaczewell1 i drugierni sta-
cjami, z ktremi cz nas rozliczne sto-
 4 1'. O W I C Z A N I N. oM 31

sunki. Na kilkakrotne starania tutejszych chlebodowcw. Naleaoby tylko wypra-

mieszkcw w tym wzgldzie, Zarzd cOWa odpOWiedni projekt ustawy i po- Stowarzyszenie Wspdzielcze
Drogi Zelaznej pozosta guchym, a na- stara si o ulegalizowanie takowego
wet jakby umylnie, przy Wiosennej zmia- w naleytym porzdku. owickich szewcw
nie pOCigw, pozostawiono stary niewy- X Poar. W sobot 25 lipca okolo
godny rozkad. A przecie dane udo- godziny 12 w poudnie wszcz si po-
godnienie monaby z atwoci uskutecz- 2ar we Wsi Bednary w stodole Wincente-
ni, gdyby tylko przeduy kursowanie go Zimnego. Ogie szerzy si daej i posiada na skadzie wszelkie gatunki skr
niektrych pocigw z Sochaczewa do spalio si siedmiu jego ssiadw, czyli rnych marek fabrycznych.
OWicza. razem osiem zagrd gospodarskich ze
+ Z kroniki towarzyskiej. W dniu 18 wszystkiemi budynkami i praWie cal kre- Sl(lep .JYowy iY'lelr }Vi 162.
lipca r. b. w ko.ciele parafjal'1ym w Tro- stencj zebran z pl do stod, a take 1133
janowie ks. proboszcz Boruciski pobo zoon w sterty po za stodoami. Na ra-
gosawi zWizek maeski zawarty po- tunek popieszyy okoliczne strae o~nio
midzy p. Marj KWiekwn, crk Leo- we, a najpierwszym by oddzia nowo za-
na i Marji z Woynil!owiczw, obywatel- oonej stray ogniowej Nieborowsldej z
Pl'zyimuje zamwienia na
stwa z ziemi Sochaczewskiej, a p. Ada- Sypnia, ktry przybywszy na miejsce, po- wgiel w partjach wagono-
mem Koziar, Redaktorem "Przegldu ar umiejscowi, nie pozwalajc rozsze
Wychowawczego, synem maonkw Ko- rzy si ogniOWi na ssiednie zabudowa wych.
ziara, przemysowcw z Pabjanic. nia kryte som, ktre gdyby spony,
Nowoecy wraz z orszakiem wesel- poszaby prawie cala wie, gdy silny owicz, Podrzeczna M 356
nym ZP. staropolsk gocinnoci podej- wiatr d wzdlu wsi. Drugim z kolei (wprost powiatu)
mowani byli w domu rodziCW panny mo przyby oddzia stray Nieborowskiej z
dej, przyczym obecni wygosili wiele mW, Nieborowa, poczym stra.i:e z Kompiny, ga6ryel Slrowrosl(i.
ktre byy i w duchu czasu i charaktery- Boimowa, oddzia stray Kozowskiej, ze 1124-4-3.
zowaly wspczesne zbone prdy spo- wsi Mizerka i OWicka. Wszystkie te
eczne. strae dzielnie prowadziy akci ratunko-
NoWoecom lemy najszczersze y w i okolo godziny G-ej wieczorem za ksiakw Bednarskich d'E) pomocy, to od-
czenia, by im los oszczdza cierni ycio czy rozjeda si do domw, pozosta- pOWiadali "a bo to niema tylu a straa
wych i Wid pomylnie do wytknitych Wiajc na miejscu najblisze dwa oddzialy kw, to niech gasz ogie, kiedy s od te-
celw. stray Nieborowskiej i stra Kompisk, go". Takie pojcie maj mieszkacy
ktre opuciy miejsce poaru po zupel Bednar o straakach, e jak ju jest w
+ Zebranie. W dniu 2 sierpnia to jest nym jego stlumieniu. Bardzo przygn- kasku, to za dziesiciu i bez wytchnienia
W niedziel o godzinie 2-ej po poudniu, biajce wraenie wywiera na czowieka pOWinien pracowa.
w sali Zwizku Robotnikw Chrzecija- z sercem, Widok poncych chat i caego Przykladem w Bednarach byli niemcy,
skich, odbdzie si zgromadzenie oglne dobytku, a na ten widok piesz strae ktrych lIiepotrzeba byo nawoywa do
W celu odczytania procznego sprawo - ogniowe, skadajce si li tylko z ludzi pomocy, a sami, alDo wod wozili lub te
zdania z dziaalnoci za rok 1914, oraz pracy, ktrzy rzucaj robot w domu i pomagali gdzie b}lo potrzeba
dopenienia wyboru brakujcych czonkw piesz ratowa swego bliLniE'go o kilka Od ogu naley si podzikowanie
Zarzdu i omwienia r11ych potrzeb wiorst dro~i, uywajc do tego wlasnych tym dzielnym druhom wszystkich stray
sklepu. koni, a przyjechawszy na miejsce poaru, zebranych przy ogniu, za ich prac, po-
+ Wycieczka. W sobot i W niedziel musz jeszcze swemi zmczonemi ko Wicenie si i poczucie obOWizku jakie
baWia w naszym miecie wycieczka szko- mi dowozi wod do sikawek, gdy miej bierze na siebie kady, ktry wstpuje
t~ rolniczej e~sldej z MirosIawic, . w lic~- scowi gospodarze, jak to miao miejsce w szeregi stray. Ten czyn szlachetny
ble O uczenO\~, wraz z nauCZyCielkamI. I W Bednarach, odmaWiali koni, \\"ic z pc- i obywatelski, jakim jest nie p0ll10C
W~cleczka . zWle.d~ia !lll:l::,t ~ , Illuzea: Iw cz-tku wOlili wod komi przybylych stra blilliell1u w nieszczciu, niech bdzie
legjat., gdZie objasnlen udZiela wSPopra-1 y o~niowych, a najWicej zSypnia, sl<d dla kadego druha nagrod i chlub, e
cowmk naszego pisma, historyk, p. Ro przybyo trzy wozy i mieli swoje beczki moe speni obowizek, ktry wzil do-
m.uald Oczyk?wskl (Zell.oll). .W sobot do wody dopiero pod lwniec przybylo brotl iWie na swe barki i niezraa si
wieczorem .~lr~sawI.ankl. odwledzdy Re kilka wozw z Bednar. Ratunel< by bar- ~dy stanie na posterunku i spotyka za-
surs Rzemleslmcz I trafiy na przedsta- dzo utrudniony, z powodu wanie brsl<u miast ludzi-zimne glazy.
wienie amatorskie, .gdzie przyjemnie.i w~- wody, ktr trzeba byo wozi z daleka Pomidzy wytrawnemi straami, przy-
soo czas przepd.zly. .Nazal~trz zWledzl- odlegego od poaru stawu, gdy w stud- bylemi do poaru, byy dwa oddziay no-
ty fabryk . chef!1lczn I wles agusze~ niach jej zabrako i nic byo koni do wo- wo zorganizowanej stray Nieborowskiej
w celu. o?ejrzema. gospo~arstwa d:obnej enia. Niczym nie wytomaczona obo- z Nieborowa i Sypnia, ktre dopiero za-
w~asnoscl. Wogole wyCieczka Mlr~sa- jtno ludu ksistwa. Wszdzie syszy czynaj sw owocn prac i pierwsze
wlan.ek ba~dz? sympatyczne w OWICZU si oddawane pochway dla ksiakw, swe kroki na polu poarnictwa stawiaj.
zrobia wrazeme. lecz doprawdy nie wiem za co mona ich Przy ogniu wida bylo, e bardzo dobrze
+ Gruszki na wierzbie. Nadzwyczaj tak w~chwala, bo skoro c.zowiek .niema staraj si i jeden przez drugiego chciat-
ciekawy okaz drzewa zobaczy mona w serca l. z z~penym. _spoko1e~ moze p~. by jaknajlepiej spelni swj oboWizk
ogrodzie p. Felca. Zaszczepiona niegdy trze ja~{ Jego bltznl p~l! Si, a on me przyjty na siebie. Dcli Boe, eby tell
przez p. Kalinowskiego wierzba na grusz- chc~, ~ac kon} do WoenlCi ~ody, albo o: zapa nie ostyg w nich i eby tak dale j
ce, obsypana w tym roku OWocami gru- soblscle ~omoc przy. gaszen.\U og.nl~, t?c z chci i z calym zrozumieniem swych
szek. Wobec czego upada w zupenoci ~~zestpuje przykazanie BoskIe "miluj bllz obywatelskich obOWizkw, pracowali dla
przysOWie powtpiewania "Gruszki na zlego Jak SiebIe samego". dobra swych braci. Szkoda tylko, e nie
wierzbie" tak czsto u nas uywanego. Pomimo, e wie Bednary, w ktrej przyby do ognia trzeci oddzia stray
+ Dziura w mocie przy ulicy Mosto- by poar, jest ,dua .i t~ , obo.k I.e dr~ Nieborowskiej z Piask, a tak oczekiwa-
limy ich, chcc si zapozna z towa-
wej, o ktrej bya ju mowa W zeszym ~Ie. Bedn~ry, row~lez wles duza. I ~amoz
numerze, cze!<a cigle zalatania, bdc na I ludZI j~st Wiele, p~zy o~mu )edn.ak rzyszami pracy spoecznej.
istn puapk dla przechodniw, groc byo zaled~le okolo dZI.eslclu osob blo- } eden. z uczestmkw przy poarze.
im co chwila kalectwem. rcych udzlal W gaszeniu poaru, a sy- + O Komisarza Sdowego. Przy wpro-
. cha bylo gosy, e jak przed kilku laty wadzeniu reformy sdowej w Krlestwie,
. X Huragan. W pI~tek zeszlego tygod- paliy si te drugie Bednary, to miesz- Gubernia Warszawska podzielona zostaa
n!a ~uragan poama I po~yrywal z l~orze- kacy obecnie palcych si, tumnie po- na reWiry Komisarzw Sqdowych Sdu
~Iaml sporo ,drz~~ w alei !a?rycznej. Du- pieszyli na ratunek swym ssiadom, a Okrgowego, z ktrych dla pOWiatw o
ze szlwdy rowmez . poczym I w .ogr~dach di prawie e nikogo od nich niebyo. wickiego, Si<ierniewic!<iegl) i Sochaczew-
?wocowych, strcajc z drzew niedOjrzale Syszc i czytajc bardzo duo o ksia skiego ustanowiono jeclell reWir w owi
Jeszcze oWoce. kach, zdawao si, e s to ludzie wy- czu, do ktrego okol o 10 lat temu dol
+ Suba nasza domowa dosza do szej kultury, lecz przyjrzawszy si bliej czono i pOWiat KUtllO WS\<i, allastpnie
niemoliwego rozzuchwalenia si. Chle- w domu, nastpuje rozczarowanie i mo po uplywie krtkiego CI.aS il, Komisarza
bodawcy nietylko e zmuszeni s ulega na ich porwna z ludmi, gdzie jeszcze na wspomniane pOWiaty pr/.e niesiono do
i by prawie na asce swej zdemoralizo- niedotara zupena owiata i jak gdyby Warszawy. Wskutek czego zaintereso-
wanej suby, ale czsto naraeni s na BednalY leay gdzie na pograniczu Azji. wani, oprcz niewygody, lIaraeni s na
niemoliwe od niej przykroci. Czy wo- Nie ll1wi tu o caym ksish\Jie wo~le, dotkliwe koszty na przejazdy Komisarza
be takiego stanu rzeczy, nie by/oby a tylko o ksiakach z Bednar, ktrym z Warszawy. Jak za utrzymuj wiado
moliwym i odpowiednim zrzeszenie si si dobrze przyjrzaem. , Gdy nawoywano mi rzeczy, spraw egzekucyjnych na wspom-
 .Ni 51 O W I C Z A N I N. 5

niane powiaty bywa w roku okolo 300, co
daje pojcie o niewygodzie std wyply-
wajcej i, jakie koszty bezpotrzebnie po-
nosz zinteresowani. Szczeglniej za-
sfuguje na uwag to, e w innych jedno-
czenie ustanowionych rewirach (jak w
Misku-Mazowieckim i Grjcu), cho na-
wet bliej pooonych 0d Warszawy jak
owicz, Komisarze SdoWi zostali pozo-
stawieni po dawnemu. owicz tylko w
tym wzgldzie, niewiadomo dlaczego, zo-
sta tak wyrniony. Mieszkacy owicza
i okolicy, czujc dotkliwie to wyrnienie,
d\\.ukrotnie zwracali si do Wladzy
ZWierzchniej, od ktrej to zaley, o roz-
patrzenie tej sprawy, lecz prob ich nie-
tylko e nie uwzgldniono, ale nawet zo -
staWiono bez odpowiedzi, Czy to spra-
.wiedltwie?
+ Studni artezyjsk na Starym Ryn-
ku od kilku lat nie czynn, czyby nie-
moina bylo wyreparowa? a przecie
przydaa by si. O ile przypominamy so-
bie, przedsibiorca, p. W ojnicz, odzywa Rady i Zarzdu Chruliskiej Kasy Po-
si kiedy, e za pewne wynagrodzenie, yczkowo-Oszczdnociowej, na ktrym
podj by si naprawienia wspomnianej
.studni.
X Zgubiony na ulicy preparat chemicz- zgodno ksiek i kasy, i wszystko oka-
ny "Peristaltine Oba" jest do odebrania
w Redakcji.
o F l ARY.
Jzef W. na ochronk przy T-Wie powan sum jak na l<as wieisk, ale
wspomagania biednych kop. 33.
Skrzy nka do listw.
S zanowny Panle Redaktorze!
W artylmle pod tytuem "Lasek miej-
.ski", pomieszczonym W N2 30 Lowz'canz'na
na samym wstpie czytamy: "Temu kto
pierwszy rzuci myl zadrzewienia pias
czystych przestrzeni, bdcych wasnoci
miasta, naley si wielkie uznanie". Ot
tym pierwszym byt . p. Andrzej Xio
polski, w ostatnich chwilach swego ycia
n'a ou miertelnym. On to, jalw Radny
Magistratu, zwrcil si z tym projektem
do piszcego te sowa, w owym czasie
urzdujcego rwnie w magistracie, kt-
ry podjl wiele pracy i stara, aeby ten
projekt urzeczywistni, spotykajc na ka
dym krolm rozliczne przeciwnoci, nie-
tylko wynikajce z oboWizujcej proce-
dury ale i ze strony niektrych ludzi zlej
-woli i ciemnych. Na ile projekt mial ra
cj bytu, dzi zbytecznp dowodzenie,
obecnie naley tylko dy do tego, ae czonkw z nieograniczon odpowiedzial- IUdz,1 zej wolI,. l<torzy chcc. S.l odzna-
by zasadzony lasek naleycie pielgno
wa i rozszerzy ~o, przez zadrzewienie
z drugiej strony drogi, do yszkoWic pro-
wadzcej, pooonych gruntw miejskich,
zwanych "Borowinami", a dajcych kasie
miejskiej nieznaczne dochody. Rwni("
naleaoby, prne place w lasku w miej
-scach mokrych, zadrzewi olszyn, ktra
na takich miejscach najlepiej udaje si
a przedewszystkim ronie szyb Iw. Cz
podobnych miejsc przy zakadaniu lasku,
olszyn ju zadrzewiona, i przedsta-
wia si zupelni e dobrze, a zatym projekt
poparty przyldadem, godzien urzeczywist
mach, chocial:zmary by bardzo gorliwym 1,000,000 rubli. Chocia znajduj si
czonkiem-straakiem. Dlaczego? Cieka- czonkoWie, e posiadaj majtki warto
We. Zarzd tomaczy to tym, e p. Sto- ci niszej od 8.000 rb., to za to jest po-
larczyk za krtko suy W stray. Dziwne wana liczba takich, ktrych majtek
to jednak doprawdy. C winien . p. przekracza 15, a nawet 20 tysicy rubli.
p. Stolarczyk, e tak prdko umarl?! Wobec powyszego, jaka inna kasa w o-
Mnie si zdaje, e z chwil wstpienia kolicy OWicza, moe si poszczyci po-
czonka do stowarzyszenia, Zarzd i cae dobn odpowiedzialnoci? To te mamy
stowarzyszenie uwaa go za druha i nie nadziej, i niedugo okolica nasza za-
moe go pozbawia praw i prZYWilejw kwitnie dobrobytem, gdy lichwa i brak
nalenych czonkowi, a ju tymbardziej taniej i na kade danie gotwki, nie
odmaWia mu czystochrzecijaskiej "o- bdzie mia miejsca, co jest najgwniej
statniej posugi." sz podstaw w rozwoju przecitnego
Wiejskiego gospodarstwa.
Czonek jednej ze stray ognioWej A c si do dzi dnia dziao. Oto
w KrlestWie i krewny zmarego. zamoniejsi gospodarze wszystkie swoje
K.5. oszczdnoci dotd gromadzili w ydow
skich lub ydowsko-polskich kasach o
Wickich, za potrzebujcy gotwki rolniCY
KOR ESPONDENCJE. wocianie, nie ' mieli i nie maj tam do
stpu, gdy ani warunki, ani stopa ~/,) nie
Chrulin , dnia 26 ltpca 1914 Y. odpowiada potrzebom Wiejskiego gospo-
W dniu 26 lipca odbyo si zebranie darstwa. Kapitoy oszczdnociowe ma-
orolnych nie odpowiaday zadaniu, gdy
wspieray gwnie handel inowierczy, wy-
mierzony przeciwko im samym, braciom
to ze b raniu Rada z Z arz dem rozpatrzyla rolnikom .
obroty kasowe, jak rwnie sprawdzila
Pocztek naszej kasy, jak zwykle ka-
zao si w naleytym porzdku. dy pocztek, by bardzo trudny, potrzeby
Obroty Kasy Chru1iskiej, tak mo- ogu zaraz si ujawniy, 2.a funduszw
d I na pocztku byo bardzo mao, ale z cza-
dziutkiej instytucji spoecznej, g y icz- sem zaczlimy zyskiwa zaufanie, ktre
cej zaledWie 6 miesicy swojej dziaalno- obecnie pOWiksza si z kadym tygod-
Ci, doszy do 22,900 rb. co jest dosy
niem. To te mamy nadziej , i wkrtc e
niedostateczn jak na okolic ju po dojdziemy do taki ego stanu, i bdziemy
czci uWiadomion. Przyczyna tkWi mogli przyj kademu prawdziwie potrze-
w tym, i Wkadajcy swoje oszczdnoci bujcemu z p o m o c
zawsze uwaaj nie na cel Kasy, nie na Dzi ju napywaj sumy powaniejsze
I k do Kasy, przekraczajce 2, a dochodzce
podstawy jej zaloenia, a g wnie na szy , do 3 tysicy rubli, ktre momentalnie u-
imponujcy mao rozumiejcym, wystaw
mieszkania, kratkami, ioci urzdnikw! ~~ies~cza si na pewnyc~ hi~otekach, tal~,
Tymczasem instytucja Poyczkowo _ I~ d~le kaso.~e zal~y'kaJ Sl~ pozo,stalos-
Osczdnociowa w Chrulinie powstala Cla~TII W . kaSIe l~opleJkowem1.. ~as mo~
nie dlatego by wzbogaci Zarzd i pew.\ nos umIeszczanIa os~c~dnoscl w. kasl.~
ne uprzywileiowane osoby, jak niektrzy po.cz~wszy ~d 5 kop~eJe~, ~prawla, IZ
mniemaj, lecz dlatego, by wyrwna nie- dZIeCI ~drujc w pOnledz~akl. ,do szk~y'
domagania spoeczne rolnikw wogle, wstpUj do kasy, by ~mle.c.lc W nieJ
a maych gospodarstw w szczeglnoci. kopIeJkowe, sum~, nle~tor.e JUZ doszly do
To te Towarzystwo nasze nie nosi cech 5 r,b .., a ogo ty l. h_ dZlecmnych oszczd-
Banku, ani in'nej podobnej instytucji z wy- noscl przekroczy 60 rs. 9 .
staw, na ktr nie Illamy odpOWiednich . Jedyn bolcz.k J~st brak ~o~l11e.szcze
funduszw, gdy rnice pobieranych 0/00 / 0 ~Ia na kas, ale 1 tu. Je.st nadZIeJa, ze mo-
na rzecz Stowarzyszenia s nader skrom- ze \N tym roku prZyjdZIemy do Wlasne$o,
ne, bo nam idzi e o dobro spoeczne, a nie !a~< bardz? p.otrzebnego domu, ~a l<to~y
osobiste; ale za to gwarancja i pewno JU~ !"l1a~erJa .Jest ,gotowy,. w kto~ym SI
powierzonych oszczdnoci, jest rwn, ITIles.clc b? ~ala. dla nar~d parafJa.lny~h ,
a moe nawet lepsz i pewniejsz, ni Strazy ~gl11~wej, Blbll.otel<l, Czytelm, Ko:
w wiell<ich i bogatych kasach, czego do- ka Rol~lczeoo, Kasy I P?czty, co wszyst
wodem sluy moe nastpujcy fakt. To ko ~o. JUZ mamy zalegalIzowane.. Dom
warzystwo nasze posiada obecnie 160 ~en lUZ ~yby. sta ~otow~, gdyby . me paru
noci za cao kasy, inaczej, e kady cz~c co, t.o om mo g , post~puJ J~k w s,ta.
czonek odpOWiada caym SWoi'll majt. rozytn ?scl , s~ewc . Herostrat, ktory spali
kiem. A e przecitna warto majtku wspanla~ SWltyl1l tylko dlatego, aby SI
kadego czonka, nalecego dCl ka :;y UWlecznlC. .
Chruliskiej waha si pomidzy 8 i 12 Zarzd Towar:y~twa Pozyczko~~- .
tysicami rubli , zatym odpOWiedzialno Oszczdnosclowego w Chruslmle
Kasy Chruliskiej ju dzisiaj przekracza K. K., ]. u.,
5. B .
~~---~-------
Z I e n Z y c h l-] n~ s k i
T y d"
~
Organ powicony ziemi Kutnowskiej i GostYllskiej.
~.:-,*. -~:~--.,

nienia.
Z powa aniem M . G.
Szanowna R edakcfol
Dziwn e zaiste porzdki panuj w o
wickiej Stray Oniowej. Potwi erd ze nie
tego mialo mi ejsce w ostatnim tygo dniu.
Gdy umar felczer weterynarji p. Stolclr-
czyk, to Zarzd Stray (??!) postanowi,
aby stra nie wysza na pogrzeb w unifor-
Z marze feljetonisty.
Dwie prawdy, dwa kamstwa. Zaczyna
si znowu W Rosji zamt robotni czy .. .
Wedtug lWn1uni!<atw urzd o wyc h, li czba
strajkuj cych robotnikw, w samym Pe -
tersburgu doch odzi do 135000! Robotni cy
wzn o sz na ul icach miasta barykady, wal
c z z p o licj i t. d. Takie same zabu -
rzenia po wstaj i w Baku, i \V Moskwie,
i w Rydze, i w Mik o aiewie, jednym sto-
wem, ogarniaj powoli wszystki e Wiksze
ognisk a przemysowe Rosji i przechodz
na teren Krl estwa, do stolicy te g o, War-
szawy. Nie wchod my w tez tych straj-
k w, lecz szukajmy ich przyczyny . O t,
bard zo ch arakterystyczny m jest fakt, e
strajl<i powstaj wtedy, ki edy nad ludami
Europy zawisa znowu intryga pruska.
 6 O W I C Z A N l N.
Chodzi tu Niemcom o Austrj, a Austrji
o Serbj, czyli Niemcom o ca Austrj
i cay plwysep Bakaski. Niema lep-
szej chWili do urzeczywistnienia marze
Wilhelma II-go, jak obecnie. Dowiad
czony nastpca tronu zabity; pozostal
modzik. Cesarz Franciszek Jzef lada
dzie przeniesie si do wiecznoci, a e
by si corychlej przenis, trzeba wywo-
a jak awantur wojenn, trzeba pchn poszybowa W dalsz podr.
Austrj do wojny z Serbj i potym wszy-
sU,[' zagrabi. Lecz by mistrzowski plan
si uda, trzeba odcign od tej wojny
potn Rosj. Bismark i jego nastpcy
maj na to gow: wywouj, zaburzenia
wewntrzne, tak jak to uczynili podczas
wojny z Japonj i tym spoliobem odwra-
caj IJwag Rosji w inn stron. Jedno-
czenie probuj i u naS' wywoa takie
zaburzenia, by potym CIgn na nasz
nard nowe represje. Mamy nadziej, e
robotnicy polscy a nadto posiadaj do-
wiadczenia w tym kierunku: Wiedz, e
lata 1905, 1906 i 1907 prcz szkody, nie
przyniosy nam adnego poytku i nie da-
dz si wcign W adne strejki. Jeeli
os nasz ma si poprawi, to nigdy nie
przez intryg niemiec!t, a tylko przez
systematyczn prac samego Narodu.
Pamitajmy o tym!
Kronika Zychliska.
Epidemja biegunki w naszym grodzie
prZybraa zatrwaajce rozmiary. Prawie
nima dnia, eby kto me zachorowa.
Duo osb, przewaznie dzieci, umiera.
NajWicej biegunka grasuje u miejsco-
wych "brudnych ydw".
- Teatr Polski. Przypominamy, e
jutro, to jest w sobot (l-go sierpnia)
odbdzie si pod kierunl\iern p. Aleksan-
dra Ejne'go przedstawienie teatralJ1 e w
sali remizy stray ogniowej. Na program
zo si d~ie Jednoaktwki, a mianOWi-
cie: "Parodje mioci", obrazek z ycia
studenckiego i "Romantyczny wybawca"
komedja, oraz piewy, deklamacje, mono-
logi, satyry, anegdoty i kuplety. PrLyjmu-
je udzia w powyszym przedstawieniu 10
osb , Bilety wczeniej nbywa llIona
w sklepie "Sistr Strzemalskich", ul. Bu-
dzyska.
-:-- Fiasko litwakw. W dniu 22 lipca
do Zychlina zjechao cae gremjum litwa-
I{w z celem dania przedstawienia tea-
tralnego. Panowie ci porozwieszali afi-
sze, wydrukowane w jzyku rosyjskim i
ydowsl\illl. Nadszed wieczr, atoli na
przedstawienie nie tylko nikt z miejsco-
wych polakw, ale i ydw si nie stawi.
Litwacy P9 oplaceniu sali i orl{iestry, wy-
jechali z Zychlina z pustemi I{ieszeniami.
Nowiny z okolic.
Wielka burza. W dniu 23 na 24-go
wieczorem i noc W Kutnowsl\im przesza
niebywaa burza. Pioruny huczay jeden
za drugim, pHdajc tu i tam. Doprawdy,
przepiknym byl widok, jak horyzont nie-
bieski w rnych stronach zajania. Mie-
limy wraenie, e to reflektory wojenne,
a ten huk, to huk allIlat i cay horyzont,
to odbicie wojny Europejsl\iej. Groza
i nadzieja jednoczellie w~tpowala W ser-
ca nasze. Jakby w przeddzie Wielkich
wypadkW dziejowych.
- Podr pioruna w Walentynowie. W
dniu 23-go lipca podczas slawetnej burzy
jeden z piorunw uderzy w budynek do-
mu ludowego cukrowni "Walentynw".
W domu tym mieci si: ochrona, szkoa
mska i eska, sala na odczyty i poga-
danki, oraz mieszkania dla nauczycieli i
oficjalistw. Piorun wybra sobie miesz-
kan~e p. Ruszkowskiego, zmianowego, i tu
w kilku pokojach uszkodzi1 sufity, pozry-
wa druty, nastpnie po tyche drutach
mocarnie i manee.
-- Poar w Zagrobach. W dniu 23-go
od uderzenia pioruna zapali si wiatraJ<
Gluchowskiego. Ogie wn':!t obj cay
budynek. Due kby dymu byy widocz- oOv. skim.
ne ' hen daleko. Na miejsce poaru po
pieszyy strae ogniowe z ychlina, Mo kiego rozwoju, i dzi imponuje swo;emi
dela i Luszy,na. Pomoc okazaa si sp
niona, tymbardziej, e wiatrak by cay
drewniany, i naturalnie, spon doszczt killl mocnym fundamencie, e go jut
nie. Straty wynosz przeszlo 1500 rubli.
Wiatrak nie by ubezpieczony.
- May huragan w dniu 24-go lipca
przeszed nad Kutnowskim. Niebywale
silna wichura polamaa gdzie-niegdzie
drzewa, w kilkunastu wioskach pozrywala
dachy z domw, druty telegraficzne i te-
lefoniczne, pozost a e zebrane zboa lIa-
polu zostay rozrzucone. Straty due!
- Poar w Woli-Prosperowej. W dniu
23-go o godzinie 12 w poudnie od ude-
rzenia pioruna wybuch poar w Wol:-
Prosperowej w zabudoWaniach sukceso-
rw Bajera. Na pomoc popieszya do
ognia stra ogniowa Zychlisl{a pod do-
wdztwem adjutanta, p. Gogowskiego.
Poar udao si zlokalizowa. Spalia si
tylko stodoa i obora. Straty wynosz
okolo 600 rubli.
- Krwawa biegunka w Dobrzelinie.
Epidemja krwawej biegunki zacza maso
wo grasowa W Dubrzelinie. Zachorowa
o kilkanacie osb. Byo kilka wypad -
It,w mierci.
- Poar.y w strone Gombina. W dniu
23-go od piorunw wybuchy w kilku miej-
scach. Mialo si spali kilka wios ek.
Po otrzytnaniu szczegowych informacji,
wyczerpujce sprawozdarll e podamy 'w na-
stpnym numerze.
- Poal' zboa w Bedlnie. W dniu
22 lipca od iskier parowozu zapalio si
zboe, poustawiallt' w mendle Iwo pran-
tu kolejowlgo. Straty kilka set rubli.
W iadomoci z Kutnowsldego.
-- Rozwj przemysu w Kutnowskim na
ley bodaj do najWspanialszych na pro-
wincji. Na podstawie lIajnowszych infor-
macji, zaczerpllitych nft miejscu w fabry-
kach, podajemy cyfry obrotowe, iloci ro
botnikw i fabryk kadej galzi naszego
przemysu w pOWiecie Kutnowskilll. A wic.
Przemys chemiczny. Obrt roczny 110,072
rub. 24 kop.; robotnikw 54, fabryk 2.
Przemys spoywczy. - Obrt roczny
20,286,000 rub. 31 le, robotnil<w 5426,
fabryk 86 (cukrownie, myny, browary,
piekarnie i t. d.) Przemys drzewny.
Obrt 162,342 rub. 43 kop., robotnikw
126, zaldadw przemysowych 21. Prze-
mys papierniczy nie rOZWinity. Drukar-
nie. Obrt 50,000 rub., robot. 20, fabryl{ 2.
Przemys wkienny. Obrt 13,020 rb. 15 k.
Przemys metalowy. Obrt ~43,527 rub.
15 kop., robotnikW 665, fabryl<, fabry-
czek 15. Przemys mineralny 307,432 rb.
23 kop., robotllikw 475, fabryk 27. Inne
dziay przemysu wynosz 1,742,337 rub.
74 kop. Raze1l1 wic W Kutnowsl<im prze-
mysi przedstaWia si nastpujco: produk-
cja fabryl< 23,514,732 rub. 25 kop.; robot-
niltw 6781; fabryk 153. Zaznaczamy, e
W te liczby nie v.'chodzi drobny przemys
ktrego produkcja w Kutnowskim przed:
stawin warto przeszo 3,000,000 rubli.
- Fabryka Vaedtkego coraz znakomi-
cie) si rOZWija. Obecnie dobudowano
wiele nowych budynkw, tak, e cao
jest imponujca. Wedug informacji, u-
dzielolI) ch nam askaWie przez Zarzd,
fabryka w minionym 1913 r. miaa 460.000
rub. obrotu. W fabryce pracuje 300 ro-
botnikw. Produkcja: maszyny rolnicze,
Odlewy elazne.
Maszylly pomocnicze, tokarnie pocigaj
ce i t. d.
- Stowarzyszenia wspdzielcze w Kut-
Kooperatywa wspdzielcza W
Kutnowskim obecnie wesza na tory ta-
cyfrarr,i i wyranie mwi za siebie: "Una-
rodOWienie handlu dzi stano ju na ta-
adna moc nie obali." Poniej podajemy
spis tych miejscowoci, w Idrych Stowa-
rzysz enia prosperuj oraz w okrgych
cyfrach obrt takowych za 1913 r.
1) " Model" stowarzyszenie spoywcze przy
cukrowni teje n,azwy, obrt do rb. 20000.-
2) "Zgoda" w Sleszynie, stow.
spo. przy majtku ziemslcim, rb. 15000.-
3) "Zgoda" W Strzelcach, stow.
spo, majtki i cukrownia obrt rb.45000.-
4) "Trbki" W Trbkach, stow.
spo., maitek i ludna okolica rb. 25000.-
5) "Kutnowianka" W Kutnie-
stow. galan. miasto i okolica rb. 157141.15
6) "Dobrzelin" w Dobrzelinie
osada fabryczna obrt do rb. 38000.-
7) "anita" W Ostrowach, cu-
luownia obrt. . . . . rb. 52000.-
8) "Ostrowy" w Ostrowach -
obrt . . . . . . . . rb. 40000.-
9) ,.jutrzenka" w Uporowie -
osad~ fabryczna -:- obrt. rb. 15000.-
10) "Zychlin" w Zychlinie -
miasto - obrt. . . . rb. 20000.-
11) "Przyszo" W Pniewie (o-
becnie pryw.) - obrt . rb. 30000.-
12) "Mnrj a" w Sjkach -osada
fabryczna - obrt. . . rb . i 2000.-
13) "Kroniewice" miasto obrt rb. 20000.-
Ogem obrt za 1913 r. rb:489141.15
- Kka rolnicze w Kutnowskim rwnie
prosperuj doskonale w nastpujcych
miastach, osadach i wioskach:
1) Beldno, gminna wioska; 2) Belchw:
Wioska; 3) Byszew, majtek ziemski; 4)
Dbrowice, Wioska gminna; 5) Go/bi
wek, wioska gminna; 6) Ostrowy, osada;
7) Grochw, Wioska gminna; 8) Grodziec,
Wioska; 9) Kamienna, wioska gminna;
10) Kaszewy, osada fabrycZl1a; 11) Kro
nie\}.. ice, miasto; 12) Krlewo, Wioska; 13)
Leszczynek, wioska; 14) Leszno, Wioska;
15) koszyn, Wioska gminna; 16) "Wia-
ra" w kowie, Wioska; 17) Maszyce.
wioska; 18) Ostrowy; 19) Otmianowo, wio-
ska; 20) Pacyna, Wioska gminna; 21) Po-
brz, majtek; 22) Trbki, wioska gminna
23) ~okolw, wioska; 24) Suserz, Wiosk~
parafjalna; 25) Wola:Chruciska, Wioska;
26) Wola-Kalkowa, Wioska; 27) Wola-
Owsiana, wiosl<a; 28) Gogowiec, Wioska
parafjalna;. 29) Szczawin Kocielny, wio-
ska; 30) Zychlin, miasto. Ogem Wic:
30 \<ek i centrala w samym Kutnie.
. - niwa mamy ju na u\<oczeniu ..
Zniwa w ziemicy Kutnowsl<iej doskonaet
Tal<ich przepil\tlych niw nasi rolnicy nie
pamitaj dawno. Sloce tu praWie po
Ilad glowami pracujcych suszyo zboe,
ktre byo pene ziarna. Czy urodzaj
w biecyl11 roku przyczyni si colwIwiek
Iw znieniu cen, mamy sab nadziej.
W Rosji straszna posucha. Poary nisz-
cz nie tyllw lasy, torfOWiska, ale i pol8'.
 oM 51 O W l C Z A N l N.
ze zboem. Prawdopodobnie rok bie obecny konflikt czyni odpoWiedzialn Wil-
cy dla Rosji, to rok nieurodzaju. Nasze helma II, zaznaczajc, e gdyby Niemcy
Wic zboe pjdzie zagranic i ceny jego naprawd nie chciay wojny, to do obec- ce wadz wojskowych austrjackich. W
mog by nawet wysze, jak w przeszym nego ryzykownego starcia nie doszoby
roku. "jeeli", pisze wyej wzmiankowane pis-
Cezarjusz Wojszyckt. mo, jutro z konflil<tu Austrjacko-Serbskie-
go roz~orzeje, wojna wojna powszechna,
to Win ponosz Niemcy.
Ciekawe jest stanOWisko pastw po-
Wi adomo ci roIni cze.
Wsplny zakup maszyn rolniczych.
rednio lub bezporednio zainteresowa-
nych W obecnym zbrojnym zatargu.
Wochy pomimo nieporozumie z ___ Au-
strj, solidaryzuj si, akcj trjprzymierza;
Kiedy zachca si do tworzenia drob-
nych spek maszynowych, (siewniki, wa- Grecja i Rumunja, wystpiy w Sofji
y, mocarnie, wagi etc.), zwykle podno-
z przyjaznym ostrzeeniem, e traktat
szony bywa zarzut, e korzyci ich nie Bul<areszteski nie moe by naruszony,
bd wielkie, wobec trudnoci podziele-
co zdaje si mWi, e Bugarja, niema
nia si narzdziami w czasie pilnych ro- chci pozosta niemym wiadkiem dzi-
bt polnych, kiedy wszyscy zadaj od- siejszej tragedji, a tymsamym Austrja zy-
razu Jednego i tego samego narzdzia. ska W niej naturaln sojuszniczk. Fran-
Trudno ta wcale nie powana, w rze-
cja w tej chWili znajduje si bez silnej
rki a co gorsza gowy, gdy t Poincare
czywistoci bowiem przy robotach pol-
nych zaWsze jest nieco czasu, w cigu i ViViani s W drodze do Parya. W Pa-
l<trego robota moe by wykonan i cze- ryu starcia uliczne socjalistw ze zwo- gana z Zytomierza, ks. Zarnowieckiego.
kajcy nic na zwoce nit> straci. Kiedy
lennikami wojny.
sprawa dotyczy maszyn takich, jak np. Anglja, w myl swej tradycyjnej poli-
mlocarnie, ktre mog by uywane w ty 1< i pozostawi prawdopodobnie konflikt
pewnym do krtkim przecigu czasu, swojemu lOSOWi, gdy w razie wojny,
osabione zostan Rosja i Niemcy, ktre
naley uciec si do ustanowienia specjal-
nej kolei korzystania z maszyn. Kolej t to pastwa stanowi dla niej istotne nie-
ustanawia si bd przez losowanie, lub bezpieczestwo: Niemcy w Europie a Ros-
te na zasadzie dobrowolnej umowy po
ja w Azji. Oto mniej wicej zarys chWi-
midzy czlonkami. Kolei takich powin- lOWej sytuacji politycznej, kryjcy w sobie
no by po kilka w cigu roku i przytym olbrzymie przewroty ktre wywoa i kOll-
zwykle okrela si najwikszy przecig sekwentnie przeprowadza nie chWiejny
cz~su, przez ktry maszyn mona trzy-
i stanowczy W swej polityce hr. BerthoId.
ma u siebie. Wsplne nabywanie i u- Czy Austrja i Niemcy zmusz Rosj
pod grob wojny europejskiej do pozo-
ytkowanie maszyn, zbyt kosztownych dla
pojedyczych gospodarzy, rozpowszechni-
stawienia Serbji jej wasnemu lOSOWi, to
o si wszdzie w zachodniej Europie.
znaczy do umiejscowienia konfliktu, nic
dotd niewiadomo. Tye jest szans za,
Najwikszym uznaniem ciesz si sp/lw-
we mocarnie. W Niemczech wacicie co i przeciw.
lami mocarni s czsto kasy Raiffeisena, Prawdopodobnie celem polityki au-
splaca j si z opIat za wynajem. Opia- striacko-niemieckiej jest zlokalizowanie
ty te wynosz mniej dla czonkw i nieco zatargu i skonienie trjporozumienia,
Wicej dla nieczonkw. W Czechach a W pierwszej Iinji Rosji, pod groz woj-
widzie mona splkowe siewniki, siew-
ny europejskiej, do pozostaWienia Serbji
jej wasnemu lOSOWi i danie monoci
Jliki do sztucznych nawozw, niwiarki,
Austrji osignicia wszystkiego co zamie-
mynki, wialnie, \\oalce, wagi i wiele in-
nych narzdzi. Spdzielczo ma tu
rza. Doprowadzenie do tego, by ~osja
bez wycignicia miecza z pochwy pozo-
bardzo szerokie i nieograniczone pole
stawia peln swobod Austrji w jej po-
dziaania. ZastosoWanie metod spdziel
czych do kupna maszyn i narzdzi rolni- stpowaniu w stosunl<u do Serbji, byoby
zwycistwem
czych umoliwi drobnym rolntkom lepsze wielkim dyplomatycznem
obrobienie ziemi i co za tym idzie, osig trjprzymierza.
nicie Wikszych z niej zyskw, anieli
My stoimy w obec za~adki.
.cign dotychczas.
OSTATNIE WIADOMOCI.
Ukaz Najwyszy o mobilizacji.
Stanowcze, niemal wyzywajce odrzu- Pisma wIeczorne pomiecily tekst Naj
-cenie przez Niemcy tego do niedawna wyszego Ukazu o powoaniU do suby
Wiernego sprzymierzeca i sojusznika czynnej szeregowcw rezerwy i dosar
Rosji, pokojowych propozycji angielskich czenie dla wojska koni i Wozw od lud-
w prasiE?' europejskiej, wywoao panik, noci we wszystkich powiatach gubernji:
fymbardziej usprawiedliwioll, e wszy Kostromskiej, Moskiewskiej, Wodzimier
stkie pastwa europejskie zarzdziy jaw skiej, Niegorodzkiej, Kazaskiej, Kalu swe domy na lJrzyjcie goci - dostojny
n lub te ukryt mobilizacj. Oprcz skiej, Tlllskiej, Riazaskiej, Orlowskiej, za administrator dje-cezji, ks. Michalkie-
wojennych akcji Austrji, mobilizuj - Woronezkiej, Tambow:>kiej, Penzeskiej,
Niemcy, Anglja, Rosja, Francja, a za nie- Poltawskiej, Charl<owskiej, Besarabskiej,
mi dyskretnie pastwa Bakaskie, kt- Chersoskiej, Jekaterynosawskiej, Tau-
ryc.h zamiarem, jest pokrycie strat ostat rydzkiej i Astrachaskiej, oraz w niekt-
niej Wojny Bakaskiej i deficytu traktatu rych pOWiatach gubernji W ologodzldej,
Bukareszteskiego. Nastrj podniecony! Permskiej, Ufal'1skiej, Orenburskiej, Sa-
W Berlinie, Wiedniu, w Budapeszcie, marskiej, SaratoVJskiej, Jarosawskiej,
Galicji, manifestacje patrjotyczne; w Mo Twerskiej, Smoleskiej, Czernichowskiej,
skwie, KijOWie i Petersburgu kontr de- Woyskiej, W okrgu Taganrogskim, ob-
monstracje na rzecz SerbIi. Gieda Wie wodzie Wojska Doskip.go i O IU~U U-
deska zaJllara, na innych-niepolcj od ralskim.
bija si spadkiem kursu. Spadly marlo, Telegramy donosz, e Belgrad zbom-
rub.le i korony; n,iektre papiery francu- bardowany. Most I~a Sawie wysadzony
skie ' obniyty si o 80"0 wartoci. zostal w pOWietrze.
"B"ertiner Tageblat", w korespondencji Depesze doniosy, e wczoraj zajly Bialo-
z parya . do'osl~ e prasa francuska, za grd austryjacl<ie pulki piechoty 68 i 4..t. z setek ust zebranego tumu wybuch' 0-
7
Ludnoci polecono opuci miasto. Bur-
mistrz poleci mienie mieszkacw opie-
miecie ogoszono stan oblenia. Wszy-
stkie pozycje strategiczne w pobliu Bia-
ogrodu opuszczone przez wojska Serb-
skie - zajli Austrjacy.
Przegld powszechny.
Pogrzeb . p. ks. biskupa Jaczew-
-0-
skiego. W Lublinie odby si pogrzeb
zwok . p. ks. biskupa Jaczewsl<iego.
Zjazd olbrzymi. W orszaku aobnym
uczestniczyl t/um, zloony z kilkudziesi
ciu tysicy osb.
Msz pontyfikaln odpraWi i ekspor-
towa zwoki na cmentarz J. E. biskup
pocki, ks. NOWOWiejski, przy asycie
biskupw,: sejneskiego ks. Karasia, kie-
lel.kiego .ks. osiskiego ! biskupa sufra-
Przed trumn, niesion przez czon
kW Stow. robotnikw chrzecijaskich
i wocian W Witkach, kroczyli czterej
biskupi, kanonicy i dlugi szereg ducho-
Wiestwa, ogem 365 ksiy alumnw.
Wyprzedzay ich bractwa i ZWizki z cho-
rgwiami. Podwjny szpaler tworzylt czon
kowie Stow. robotnikw i stra ogniowa.
Pochd przez Krakowskie Przedmiecie
i ul. Lipow na cmentarz lubelski rozpo-
cz si o godZinie 1 po pol., skoczy
o godz. 2 i pl.
Podczas pogrzebu panowa porzdek
wzorowy.
-0- Pielgrzymka "Pnocna" do Czsto
chowy. Kolej NadWilask przed kilku
dniami przybya do Warszawy z zamia-
rem udania si do Czstochowy liczna
kompanja z gub. Oonieckiej, Archangiel-
skiej, Petersburskiej, Mochylowskiej, i In-
flant, razem okoo 500 osb, z rnych
sfer, w tym inteligiencji przeszo 50 osb
i WIele modziey.
PIelgrzymk prowaqzili I{sia: Gross
z gub. Oonieckiej, Zyskar z Dorpatu
i Sangajlo, proboszcz z gub. Archangiel-
skiej. Uczestniczyl te p. Baewicz, ja-
ko korespodent "Dziennika petersbur-
skiego", "Gosu polskiego" i "Kurjera
litewskiego". Wycieczka, obliczona bar-
dzo tanio, jest prawdziwym dobrodziej-
stwem dla rodakw, ktrych osy zagnay
na pnoc, daje im sposobno zwiedze-
nia kraju i za drobn oplat rb. 19 w o-
bie strony (z poywieniem).
Jechano specjalnym pocigiem w 16 tu
wagonach lVej klasy i jednym II. Po
drodze pielgrzymi zatrzymali si w Wil-
nie, aby zloy hod Panience Ostrobram-
sl<iej. Wraz z Wilnianami, ktrzy si do
nich przyczyli, co uczynilo zastp 2,000
wiernych, pielgrzymi udali si do odleglej
o mil Kalwarji. Tutaj mieszkacy przy-
jli ich najserdeczniej, dekorujc nawet
Wicz, zaprosi po naboestwie duchow-
nych i inteligiencj na obiad do siebie.
W Warszawie baWiono tylko kilka go-
dzin: wyruszono do Czstochowy w wa-
gonach umajonych zieleni, pielgrzymi
za jako oznaki maj kokardl<i bialoczer-
wone, biaoniebiesl<ie i bialoziolone, o-
brazujce podzial na rne prowincje.
W czwartek ubiegly pielgrzymka po-
wrci/a z Czstochowy do Warszawy
o godz. 10 zrana, gdzie na stacji kolei
oczekiwali przybylych: duchOWiestwo,
przectstilwiciele instytucji spoecznych
i sportowych, oraz-prasy.
Gdy poci~ wtoczy si na peron,
 8 OWICZANIN

ZWiedzanie Warszawy, koncert Namysow

BRO\1VAR
II. MASZYNY DO SZYCiA - , skich w Dolinie Szwajcarskiej, wieczorem
w sali "Orpheon" przedstawienie polskie-
go Twa drarnatycznego "Barbara Zapol-
ska", - i tu zarzd "Orpheonu", po- Henryka Rejnecke
KOMPANJI SINGER dejmowa goci herbat.
nicy opucili warszaw'
Poczym pt
.$=s- w owiczu ~~...
-Q- Na 45,000 rekrutw, wzitych do Egzystuje od 1812 r.

)y\AS7.YNY f'J\ASlYNY suby wojskowej z Krlestwa Polskiego,
Podaje do wiadomoci, e posiada na
- RE.CZNE NONE
wedug sprawozdania ministerjum wojny
skladzie piWO: Jasne Pilzeskie, Bawar-
w rolm 1912 byo 29,751 analfabetw_
~~ skie i Zwyczajne, ktre po bardzo przy-

O~20R.
Poniewa ministerjum ma duy kopot
~

KOM.~~JA
SINCiER OD 50R. z niepimiennemi, to o powyszym fakcie
zaWiadomiono ministerjum OWiaty dla
zWrcenia uwagi na przyszo.
stpnych cenach zawsze dosta mona
w browarze, a przy Wikszym zapotrze-
bowaniu jako to: na wesela, zabawy i t. p ~
dostarcza na miejsca. 453_

IWYPATA ~ATAMI.~~ RUBTYG! ODPOWIEDZI OD REDAKCJI.

Pani W. ap. Listu Sz. Pani o Ma-
ZAKf-1AD MALARSKT

I Dbrowskiego
llil Sklep w owiczu f k d I" .,
ul. Piotrkowska dom Prauze gazynie kon e cji ams {lej, umiescic nie
II moemy - nie wysuchawszy przeci\\lnej
Sprzeda czci maszyn i nic~_ strony, gdy jak mwi przysowie, prawda
Slefana
jest porodku. Pl'zelliesiony zosta do domu SS. Za-
krzyk: "Witajcie"! Kap/anom, przewodni- A. B. Krlewicz Maj i Pogrzeb bd boro\\'skit\go, gd'lie ltes l1l'sH l{'lemie-
kom wycieczki i dziennikarzowi wrczono umieszczone.
kWiaty z szarfami w barwach ludowych, lnicza na 8tarym Hynku w owiczu,
Funt. Skorzystamy gdy bdzie miejsce. i Plidejmuje si wszelkich l'out w za-
poczym pielgrzymi Wraz z witajcemi u-
dali si pieszo do kocioa w. Krzya, kres malarstwa ,.vch,)dzcycb, jukoto
gdzie powitao ich miejscowe duchowie malowanie szyldw, znaliw, odwie-
stwo. Tumy warszawian otoczyy wi Wa'le dla gospodar~y rol'lycq! anie (lokojw, \.\'szelkic roboty lakier-
tyni, nie mieszczc si wewntrz, tak,
e ruch doroek by/ chwilowo wstrzyma-
llic'lr, tapeto\\'anie i t. p.
ny. Z kocioa wytrwalsi pos.zli zWiedzi,
paac sztuki, reszt przewodmcy rozmles-
"Weterynarz Po cenach moliwie nizkich. 12-1-1,

cili w mieszl{aniach przy ul. Freta, w do-

mu ludowym przy ul. Kaliksta, w zalda-
dzie w. Jzefa przy ul. Lipowej, wresz-
Gospodarski DROBNE OG08ZENIA.
Dachwka rnych gatunkw na ska
dzie u Aleksandra Niebudeka w owiczu . w-
cie w hotelach "Bristol" i "Europejskim". (WYDAWNICTWA ROK III) niez podejmu e si krycia dachw od okcia z gwa-
Od godz. 5-ej spoywano obiady W kuch- Miesicznik powicony sprawom praktycz- rancj 50 letni. 1096-5-4-
niach tanich przy ul. Wsplnej l Podwa- nego leczenia, hodowli, ywienia i pielgno Garnitur mebli mahoniowy, uywany ~
le, po obiedzie za rozpoczto zWiedza.-. wania zwierzt domowych. lustro trumeau, w qob ym stanie do sprzedania .
nie wity. Wieczorem, o godz. 9-e), 1134-1- (
Cena Prenumeraty Rb. 2 kop. 50
caa pielgrzymka znalaza si na cmen- Pokj i kuchnia na l pitrze do wynajcia
tarzu przy kociele Najwitszej Marjl Rocznie wraz z przesyk pocztow od l pazdziernika r. b na Nowym Kynku N2 162.
113~-1-1.
Panny, aby wsplnie z warszawianami, fidres Jedal(cji i fidl7]if/istracji:
wznie pie do Niebios Krlowej. Dla inteligientnej kobiety przyjezdnej pokj
Ksigarnia Powszechna, ulica Brzeska N2 4,
W pitek z rana, na statku "Hetman" na dnie, tygodnie przy rodzinie, Warszawa Chmiel-
udali si na Bielany -po powrocie: obiad, w Wocawku g. Warszawska. 8'!8 na 32 m 5. 1136-1-1

Fabryka odleww narzecdzi rolniczych

W. SrZedni cki ego i M. Taf ar zy sk; eg o
\v L o \V I C h U.
BZCZEGL~JE PULECA:

Kieraty na elaznych ramach

(jednolite), luocarnie
na oyskach
kulkowych NOWEGO TYPU
mocarnie szerokomotne (cle) IJI'O-

stej somy), najlejsze ni \viarki

"W ooda" typu wociaskiego.
Rwnie po.leca mocarnie z\\'yczajne r
nych rozmiarcJ\Y, l(osiHrki. sieczkarnie, wialnie
i inne narzdzia rolnicze, oraz odle'wa pompY7
kolumny, krzye, nafJisy na groby, okna do sta-
jen i budynkw fabrycznych i t. p.

Czd zapnso\\ e do \\szell\ich 11laszyn na danie.

Ceny bardzo przystpne. G w PI R PI N C J PI. (]e'l'lik i 'la qda'lie bez.p1af'lie. 1094.

W Drukarni K. Rybackiego W oWiczu.

Redaktor i wydawca Karol Rybacki.