122013-tapchi7-11 ĐẤT ĐỎ PDF

You might also like

You are on page 1of 8

J. Sci. & Devel., Vol. 10, No. 7: 1024-1031 Tp ch Khoa hc v Pht trin 2012.

Tp 10, s 7: 1024-1031
www.hua.edu.vn

NGHIN CU C IM S DNG T BAZAN (FERRALSOLS) TNH K LK


Phm Th Trnh
S Khoa hc v Cng ngh k Lk
Email: trinhngoctn@yahoo.com
Ngy gi bi:28.09.2012 Ngy chp nhn: 15.12.2012

TM TT
2
k Lk l tnh nm trung tm cao nguyn Trung b c din tch t nhin l: 13.125 km , dn s gn 1,8 triu
ngi phn b trong 15 n v thnh chnh. Nghin cu c im s dng t bazan gip cho tnh Daklak s
dng hp l ti nguyn t ai. Theo kt qu xc nh cc n v bn t ai bng chng xp cc loi bn n
tnh cho thy ti nguyn t ai ca tnh phong ph a dng, thun li cho pht trin sn xut nng nghip hng ho,
c bit c 298.365,4 ha t bazan, chim 22,73% din tch t nhin ton tnh. t bazan tnh k Lk chia
thnh 4 n v phn loi, c a hnh i thoi, ph cao, y l loi t tt thch hp vi nhiu loi cy cng nghip
0
lu nm c gi tr kinh t cao. t bazan c dc di 15 chim 92,39%, tng dy trn 100 cm chim 84,83%
din tch t bazan. Hin trng khai thc s dng vo sn xut nng nghip 247.190,70 ha chim 82,85% din
tch nhm t bazan, din tch cn li l t phi nng nghip v t cha s dng.
T kha: t bazan, s dng t, tnh k Lk.

Study of Land Use Characteristics Red Basalt (Ferralsols) ak Lak Province

ABSTRACT
2
Dak Lak province is located in the Central Highland with natural area of 13,125 km and a population of nearly
1.8 million people distributed in 15 administrative units. Results of identifing land mapping unit by overlay the land
character maps showed the province's land resources are of great diversity, favorable for the development of
commercial agricultural production, particularly 298,365.4 hectares of red basalt (ferralsols), accounting for 22.73
percent of the land area of the province. Red basalt soil in Dak Lak province is divided into four classification units of
gentle slope and high fertility. This soil is well suited to many economic industrial perennial plants, such as coffee,
0
rubber, cashew Basaltic soils with slopes of less than 15 occupy 92.39 percent of the area of which over 100 cm
thick layer accounts for 84.83 percent of theland. At present, 247,190.70 hectares are exploited for agricultural
purpose, the rest, remains unused and non-agricultural land.
Keywords: Basalt soil, land use, Dak Lak province.

1. T VN 13.125km2, dn s gn 1,8 triu ngi gm 47


dn tc anh em sinh sng, phn b trong 15 n
k Lk l tnh nm trung tm cao
v hnh chnh gm 1 thnh ph, 1 th x v 13
nguyn Trung b, ni ting vi di t bazan
huyn (Cc thng k thng k k Lk, 2012).
mu m, thch hp vi nhiu loi cy trng cho
L tnh c ti nguyn t ai phong ph a
hiu qu kinh t cao nh cao su, c ph, tiu,
iu c bit cy c ph tr thnh thng hiu dng, thun li cho pht trin sn xut nng
ca tnh. Vi to a l t 12o1000 n nghip hng ho, c bit c 298.365,4ha t
13o2459 v Bc v 107o2003 n 108o5943 bazan, chim 22,73% din tch t nhin ton
kinh ng. Ranh gii hnh chnh ca tnh: tnh (Theo bn t t l 1/100000 ca Phn
pha Bc gip tnh Gia Lai, pha Nam gip tnh vin Quy hoch v Thit k nng nghip min
Lm ng v tnh k Nng, pha ng gip Trung, 2005), y l li th quan trng k
tnh Ph Yn v Khnh Ho, pha Ty gip Vng Lk tr thnh mt trong nhng tnh trng im
quc Cam Pu Chia. C din tch t nhin l: v sn xut c ph, cao su... ca c nc.

1024
Phm Th Trnh

t bazan l t liu sn xut c bit nhin, kinh t x hi trn a bn tnh. Ngoi ra,
ca nng - lm nghip, l mt ngun ti nguyn cn k tha cc ti liu iu tra c bn c sn.
v cng qu gi ca mi quc gia v tng khu Cc s liu s cp c thu thp qua vic
vc. Tuy nhin, tri qua nhiu qu trnh s iu tra b sung bn t tnh k Lk t l
dng khc nhau v tc ng ca t nhin 1/100.000, ly mu t phn tch c thc hin
dn n tnh trng hoang ho v thoi ho t theo Quy phm iu tra lp bn t t l ln
bazan. V vy, vic nghin cu c im s dng (10 TCN 68 - 84) theo (B NN&PTNT,1984).
t bazan tnh k Lk l rt cn thit gip
cho tnh c nhng nh hng s dng hp l ti 2.2. Phn tch t
nguyn t ny v em li hiu qu cao trong Mu t c phn tch mt s ch tiu
pht trin sn xut nng nghip. nng ho (Bng 1).

2. PHNG PHP NGHIN CU 2.3. Phng php chng xp bn


2.1. Thu thp s liu Chng xp cc loi bn n tnh gia bn
S liu th cp c thu thp t cc t liu hin trng s dng t nm 2010 v bn
v s liu c sn ca cc c quan ban ngnh t t l 1/100.000 xc nh hin trng vic
trong tnh nh S Ti nguyn v Mi trng, Cc s dng t bazan theo cc nhm cy trng
Thng k tnh k Lk v cc phng ban chc ca tnh.
nng ca huyn. Cc s liu thu thp gm cc
2.4. X l s liu
loi bn hin trng s dng t, th nhng,
a hnh, phn vng sinh thi; s liu v ti S dng phn mm Excel 2007 x l, d
nguyn nc v cc loi s liu v iu kin t bo cc s liu iu tra v kt qu phn tch.

Bng 1. Ch tiu phn tch v phng php phn tch


STT Ch tiu Phng php phn tch (*)
1 PHKCl pH - mt
2 Cht hu c Walkley Black
3 Ln d tiu Bray I
4 Kali d tiu Quang k ngn la
5 Canxi AAS
6 Magi AAS
7 St AAS
8 Nhm Sclp
9 CEC Amoni - Axetat (pH=7)
10 TP c gii 3 cp Pipet

3. KT QU V THO LUN mt tri. Bc x mt tri l nguyn nhn sinh


ra mi qu trnh v hin tng thi tit ca k
3.1. iu kin hnh thnh t bazan
Lk v ni y mt nm c hai ln mt tri i
k Lk
qua thin nh (vo thng 4 v thng 8) v nm
3.1.1. Yu t kh hu thi tit trong vnh ai nhit i gi ma cao nguyn,
Kh hu l mt trong nhng iu kin nn nn nhit cao u trong nm. Bn cnh
hnh thnh nn cc vng sinh thi nng nghip , k lk c h thng sng sui dy, vi mt
khc nhau, ng thi cng l yu t cu thnh 0,8 km/km2. Nu tnh cc con sui c chiu
nng sut v cht lng nng sn. Ba yu t di t 10km th trn lnh th k Lk c ti
hnh thnh nn kh hu k Lk l: iu kin 833 sui, c khong 403 h t nhin v nhn
a l t nhin, hon lu kh quyn v bc x to, c su t vi mt ti 25m a s c p

1025
Nghin cu c im s dng t bazan (ferralsols) tnh k Lk

bng t. Tng dung tch cc h cha 200 - 450 3.2. Mt s qu trnh bin i t bazan
triu m3 nc. y l tin rt quan trng tc
3.2.1. Qu trnh ra tri v tch t st
ng v nh hng n qu trnh hnh thnh
v pht trin ca t. Qu trnh ra tri v tch t st l qu
trnh di chuyn ca st lm cho hm lng st
3.1.2. Yu t a hnh, a mo tng t di cao hn cc tng trn. S gia tng
a hnh, a mo nh mt hnh th phn hm lng st tng t di c th to ra do
nh cc yu t a cht, nh hng ti qu trnh tch t st ra tri, do xi mn st lp t mt
hnh thnh t thng qua xi mn, ra tri, c chn lc, do s ph hu st tng t mt, do
mc phong ho t. Cc vng t bazan ca hot ng ca vi sinh vt, hoc do s kt hp
k Lk c hnh thnh phn ln t cc t ca 2 hay nhiu qu trnh trn. Biu hin ca
phun tro din ra t Neogen gia, c bit l t qu trnh ra tri v tch t st l s phn bit
Miocen gia, cch ngy nay 16 triu nm cho v thnh phn c gii trong phu din t (B
n k t. Trn a hnh ny t c hnh Nng nghip v Pht trin nng thn, 2009).
thnh phn ln trn magma acid (granit) v i vi t bazan ca tnh k Lk trong
trm tch (phin st), nm dng a hnh iu kin nhit i m, hu ht cc t t nhiu
ni cao - trung bnh t 1000m tr ln v a c biu hin ca qu trnh ny. t c tui phn
hnh ni thp nm xen k a hnh ni cao c b trong iu kin nhit i m, qu trnh ra
cu to ch yu bi granite v cc trm tch tri st thng km theo vi qu trnh ph hu
lc nguyn. Ngoi ra, hai dng a hnh cao khong st v c hay khng c biu hin tch t
nguyn v bn bnh nguyn phn b trn cao st nhm (qu trnh ferralic), ngoi ra tu theo
nguyn Bun Ma Thut l cao nguyn bazan tr iu kin m, s di chuyn ca cc cation kim
trong t c th tch t su, tch t b mt hoc
dng lp ph, a hnh dng i thp, nh bng
c th mt i. Chnh v vy, trong cc tng ra
ln sng nh tip gip cao nguyn Mrk nm
tri - tch t st thng c dung tch hp thu
v pha ng ca tnh. y l cao nguyn pht
(CEC) thp, song bo ho baz (BS) c th thay
trin trn nn a cht phc tp, gm granit,
i ln gia cc tng t hoc gia cc vng t
gneiss v mt t bazan. a hnh dng i thp
ti cc cao nguyn Bun Ma Thut, Mrk.
ln sng cao 400 - 500m. Bn bnh nguyn
Phn tch qu trnh ny gip cho vic phn bit
Ea Sp nm v pha Ty v Ty Bc tnh. C
s pht trin ca t, s phn ho phu din
dng i bng thp thoi xen ln mt phn din
t, hn na y cng l mt trong nhng yu
tch nh i cao - ni thp. Thnh to ch yu
t xc nh tng chun on argic trong
l cc trm tch lc nguyn (ct kt, phin st).
phn loi t theo FAO- UNESCO.
Mt t phun tro axit v trm tch b ri.
3.2.2. Qu trnh ferralic (qu trnh ph hu
3.1.3. Yu t a cht
khong st v tch lu st, nhm)
Tham gia vo cu trc a cht lnh th
y l qu trnh chuyn ho cc loi
tnh k Lk c mt kh a dng cc thnh to
khong st (alumosilicat, nSiO2Al2O3.mH2O) t
trm tch, trm tch bin cht v phun tro c cc khong c bn km sang cc khong bn
tui t proterozoi n kanozoi. Nm trong a vng thm ch thnh cc sexquioxyt. H qu
khi k Lk c nn a cht kh phc tp vi ca n l lm t mt dn cc cation kim, gim
nhiu loi khc nhau gm: Nhm magma dn kh nng hp thu, tng dn chua v
acid v bin cht, trm tch, bazan tui mu sc ca t theo sc mu vng (B Nng
neogen - pleistocen sm (N2 - Q1) tp ra cao nghip v Pht trin nng thn, 2009).
nguyn Bun Ma Thut phn tip gip vi cao Cng nh qu trnh ra tri v tch t st,
nguyn k Nng v bazan tui pleistocen gia iu kin nhit i m t bazan tnh k
- mun (QII - IV) tp trung trn cao nguyn Lk, l mi trng thun li khin cho qu
Bun Ma Thut. trnh ph hu khong st v tch t st nhm

1026
Phm Th Trnh

xy ra mnh m. Nn phn ln cc t c thp tip nh kaolinit; tch lu oxit Fe/Al v cc


tui, hnh thnh t mu th tng i nhiu st, hp cht bn vng ca chng nn c mu
phn b trong vng nhit i m cc vng t vng l ch o. t c tng B ferralite dy >
bazan ca tnh u c mu vng , chua, cation 30cm, mu vng (Hue: 7,5 - 2,5YR theo
trao i thp. Qu trnh phong ho cao thang mu Munsell), thnh phn c gii tht
nguyn bazan trong mi trng nhit i m pha ct hoc nng hn, dung tch cation trao i
tnh k Lk nh sau: m ban u b phong trong st rt thp (CEC st < 16 ll/100g st), t
ho l ho hc lm thay i c bn thnh phn l st phn tn trong nc thp < 10%. Nhm
ho hc, s phong ho cc khong v ra tri t tng ng v phn loi vi cc loi t
cc cation kim theo chiu thun, ng thi cc nu , nu vng, nu tm trn bazan.
nguyn t c kh nng trao i nh st, nhm Nhm t bazan c xp cao, cu trc
c tch lu li. Cng vi qu trnh ferralit, s tt lm cho t c thm nc ln. Mc d c
hnh thnh kt von v ong din ra cc cao nhiu trn ma to ko di nhng t xut hin
nguyn bazan. dng chy trn mt. Nc ma c thm
nhanh vo t c tch ly dng nc ngm.
3.3. c im nhm t bazan
V ma kh k Lk thng thiu nc
(ferralsols)
nghim trng nhng cc lp su > 80cm m
3.3.1. Phn loi nhm t bazan vn t > 70% sc cha m ti a m bo cho
Din tch nhm t bazan ferralsols (FR) cy cng nghip lu nm pht trin tt. t
ton tnh c din tch 298.365,4ha chim 22,73% bazan c hm lng mn cao hn cc loi t
din tch t nhin (DTTN) ton tnh, vi 4 n khc, c cu trc tt, do vy t trng th rn ca
v phn loi t (Bng 2). t lp mt nh. Cc lp su t thay i. Bin
Tr huyn Krng Bng, t trn dao ng t 2,6 - 2,8 cc lp su t 100 -
bazan c khp cc huyn. Tp trung din tch 120cm hm lng st c tch ly cao hn
nhiu nht l cc huyn Krng Buk, Krng nhiu so vi lp t mt, ng thi cng c
Nng, Krng Ana, C Kuin, TP Bun Ma tch ly st nhiu hn nn t trng c tng hn.
Thut...t c hnh thnh do qu trnh phong V vy, hn 96,8% din tch c ph ca tnh c
ho bazan, hnh thnh cc khong hot tnh trng trn loi t ny (Bng 3).

Bng 2. Phn loi nhm t bazan ca tnh k Lk


TT Tn vit nam Tn FAO-UNESCO/WRB K hiu Din tch (ha)
Nhm t Ferralsols 298.365,40
1 t , tch st, ngho baz Veti-Acric Ferralsols FR.ac.vt 187.732,50
2 t , tch st, giu mn Humi-Acric Ferralsols FR.ac.hu 85.589,80
3 t , kt von t, ngho baz Veti-Ferric Ferralsols FR.fr.vt 4.787,90
4 t , kt von nhiu, ngho baz Veti-Hyperferric Ferralsols FR.frh.vt 20.255,20

Ngun: Vin Quy hoch thit k Nng nghip nm 2005, Phn vin QH&TKNN min Trung, 2005.

Bng 3. Tnh cht vt l ca nhm t bazan


3 3 3
Loi t su (cm) T trng (g/cm ) Dung trng (g/cm ) xp (g/cm )
0- 20 2,65 - 2,75 0,82 - 1,01 62,86 - 69,06
Ferralsols 20 - 40 2,70 - 2,75 0,80 - 0,95 65,46 - 70,37
t trn bazan 40 - 60 2,78 - 2,82 0,80 - 0,97 65,60 - 71,22
80 - 120 2,80 - 2,85 0,87 - 1,10 61,40 - 68,36

1027
Nghin cu c im s dng t bazan (ferralsols) tnh k Lk

Bng 4. Thnh phn c gii ca nhm t bazan


Thnh phn c gii (%)
Loi t su (cm)
Ct limon st
0- 25 25 20 55

Ferralsols 25 - 50 15 16 69
t trn bazan 50 - 60 19 17 64
80 - 100 22 19 69

V thnh phn c gii, nhm t bazan chim 61,46%, thch hp cho cc loi cy trng
tnh k Lk c hm lng st cao t mc 64 - hng nm v cy cng nghip lu nm. t c
69%, ring lp mt khong 55%, thuc loi tht dc t 8 - 200 chim 36,30%, ph hp cho vic
nng. c bit kh hu ca tnh nng nhiu, pht trin cy cng nghip lu nm c ph,
ma nhiu, nhit thay i trong ngy ln ln iu, su ring v cc loi cy n qu. Din tch
n 13 - 150C dn n qu trnh phong ha t c dc 20 - 250 chim 2,24% din tch t
mnh v trit . Hm lng cp ht li mng bazan, din tch ny hin nay phn ln l t
trong t thp dao ng t 16 - 20%, t c cu lm nghip v t cha s dng (Bng 5).
trc tt, thot nc tt, khng b cht v b. Tng dy t c ngha rt quan trng i
Hm lng ct t 20 - 25%, c lp ch t 15% vi vic b tr s dng t, u t ci to ng
(Bng 4). C chiu hng ra tri hm lng st rung v c tnh t ai. dy tng t cn
trong phu din, lp su 80 - 120 cm c hm l yu t quan trng trong phn hng, nh gi
lng st cao hn lp t mt n 14%, ngc t, trong xut quy hoch s dng t, quy
li hm lng ct lp t mt cao hn cc lp hoch nng nghip. Theo s liu bng 5, nhm
di k tip l 6 - 10%. Ra tri st r rt c th t bazan ti k Lk c phn thnh 5
nh hng ca lng ma ln hng nm (Trn cp. t c tng dy nh hn 50cm, chim
An Phong, 2005). 12,21% din tch t bazan, tng dy 50 -
3.3.2. Phn loi t bazan theo dc 100cm, chim 2,97% din tch t bazan v
v tng dy tng dy trn 100cm, chim 84,83% din tch
Theo bn dc tnh k Lk iu tra t bazan.
b sung ca Vin quy hoch v thit k nng Nh vy i a s nhm t bazan c
nghip nm 2005 trn t l 1/100.000 nhm t tng trung bnh v dy, y l nhm t tt
bazan ton tnh phn b 5 cp dc khc hin nay c pht trin trng cc cy cng
nhau, trong din tch t c dc di 80 nghip lu nm.

Bng 5. Phn loi t bazan theo cp dc v tng dy

Cc cp dc () Din tch (ha) T l (%) Tng dy (cm) Din tch (ha) T l (%)
0
0-3 75.297,00 25,24 < 30 17.961,00 6,02
0
3- 8 108.072,00 36,22 30 - 50 18.467,00 6,19
0
8 - 15 92.290,00 30,93 50 - 70 5.988,00 2,01
0
15 - 20 16.012,40 5,37 70 - 100 2.851,00 0,96
0
20 - 25 6.694,00 2,24 > 100 253.098,40 84,83
Tng cng 298.365,40 100,00 Tng cng 298.365,40 100,00

Ngun: Tng hp bn dc t l 1/100.000, Vin Quy hoch thit k Nng nghip nm 2005.

1028
Phm Th Trnh

3.3.3. Tnh cht cc loi t bazan cation trao i rt thp (CEC: 4,3 - 13,5 ll/100g
t), giu cht hu c cc tng mt (OC: 2,4 -
* t , tch st, ngho baz - FR. ac.vt
(Veti-Acric Ferralsol) 3,5%) v gim dn cc tng su, tng ng
Din tch c 187.732,5ha, chim 62,92% giu m tng s cc tng mt (N: 0,22-0,32%)
v gim dn cc tng su; giu ln tng s
din tch t bazan v 14,3% din tch t t
nhin ton tnh; Phn b tp trung nhiu cc (P2O5: 0,12 - 0,17%). Tng dy t mn > 70cm,
dc ch yu > 15o (chim 80% din tch loi
huyn Krng Buk, Krng Nng, Krng A Na v
t). Hu ht din tch t l rng, mt s t
thnh ph Bun Ma Thut.
din tch c s dng trng cc loi cy lu
t c cu trc vin, t cht v c xp cao
nm nh c ph vi, cao su, tiu cy hoa mu
sut ton phu din, thnh phn c gii nng,
hng nm.
t l st chim n 45%, ct ch khong 30 -
Hng s dng t l trng cc loi cy lu
35%. Mn v m tng s giu (3 - 3,3% OM v
0,20% N). Ln tng s giu 0,25%, ln d tiu nm, cy hoa mu hng nm trn din tch t
thp 5 - 10 mg/100g t, ka li tng s v ln d t dc, nhng cn c bin php ci to v chng
tiu ngho t 0,5 - 0,6%, chua va n t xi mn t; khoanh nui, bo v rng.
chua. Hn ch chnh i vi loi t ny l * t , kt von t, ngho baz - FR. fr.vt
(Veti- Ferric Ferralsol)
thng phn b a hnh cao, khan him v
Din tch c 4787,90ha, chim 1,60% din
ngun nc. Bng 6 gii thiu tnh cht l ho
tch t bazan; phn b tp trung thnh
hc ca phu din s 58 t tch st, ngho
ph Bun Ma Thut, huyn C MGar, Mrk
baz in hnh, c o ti x Png Drang,
v ri rc mt s huyn khc.
huyn Krng Buk.
Tng dy t mn > 70cm, dc ch yu < t phn ng t chua (pHKCL: 4,5-5,3),
(chim 87,3% din tch loi t). t c s no baz thp (V: 11 - 21%), dung tch cation trao
dng trng cc loi cy lu nm nh c ph vi, i thp (CEC: 8 - 10 ll/100g t), dung tch
cao su, tiucy hoa mu hng nm, mt s cation trao i hu hiu trong tng B thp
din tch t rng thng xanh. (ECEC: 3,4 - 4,7 ll/100g st), cht hu c giu
Hng s dng t: trng cc loi cy lu tng mt (OC: 2,4%), trung bnh cc tng
nm, cy hoa mu hng nm nhng cn c bin su (OC: 0,9 - 1,2%), m tng s trung bnh (N:
php ci to v chng xi mn t. 0,1 - 0,2%), giu ln tng s (P2O5: 0,18 -
* t , tch st, giu mn - FR. ac.hu 0,29%). t phn b tp trung trn cao nguyn
(Humi- Acric Ferralsol) Bun Ma Thut, dc ch yu < 15o (chim
Din tch c 85589,8 ha, chim 28,69% din 79,9% din tch loi t), trong 1548 ha c
tch t bazan, phn b hu ht cc huyn tng dy < 70cm. Mt s din tch t c s
trong tnh k Lk v tp trung nhiu thnh dng trng cc loi cy lu nm nh c ph,
ph Bun Ma Thut v cc huyn Krng Nng, iu cy hoa mu hng nm. Xu hng thoi
C Mgar, Krng Buk, Krng Pc. ha chnh ca t: Mc kt von trong t
t phn ng t chua- rt chua (pHKCl: 3,9 tng, hnh thnh t c kt von nhiu
- 5,2), no baz thp (V: 9 - 30%), dung tch (FR.frh.vt), gim sc sn xut t ai.

Bng 6. Tnh cht l ho hc ca phu din s 58

D tiu Ca tion trao i Thnh phn c gii(%)


su Tng s (%)
pHkcl OM % (mg/100g) (ll/100g) (cp ht tnh theo mm)
(cm) 2+ 2+
N P2O5 K2O P2O5 K2O Ca Mg CEC 2-0,02 0,02-0,002 <0,002
0- 25 5,45 3,25 0,20 0,24 0,60 14,5 8,57 3,7 0,5 16,41 34,42 27,14 38,44
25 - 60 5,28 1,45 0,18 0,16 0,58 10,5 4,11 4,8 0,7 17,55 30,04 24,11 45,85
60- 110 5,35 1,05 0,09 0,16 0,50 11,5 4,11 5,5 0,8 14,45 32,04 20,11 47,85

1029
Nghin cu c im s dng t bazan (ferralsols) tnh k Lk

Hng s dng chnh l trng hoa mu, cy din tch loi t. Hu ht din tch ang c
lu nm trn din tch t c tng t dy, rng, t din tch c s dng trng hoa mu
dc thp; din tch t c rng cn khoanh nui, hoc hoang ha.
bo v. Hng s dng t chnh: s dng mt s
* t , kt von nhiu, ngho baz - FR. din tch t c tng dy > 70cm trng hoa mu.
frh.vt (Veti-Hyperferric Ferralsol) Trn hu ht din tch t tng mng trng
Din tch c 20255,20 ha, chim 6,79% din rng mi hoc khoanh nui bo v rng hin c.
tch t bazan; phn b tt c cc huyn
trn a bn tnh. 3.4. nh gi thc trng s dng nhm t
t phn ng t chua (pHKCL: 4,4 - 4,3), bazan tnh k Lk
no baz thp (V: 15 - 33%), dung tch cation trao Kt qu chng xp bn t iu chnh b
i rt thp (CEC: 6 - 10 ll/100g t), dung sung nm 2005 ca Phn vin Quy hoch v
tch cation trao i hu hiu tng mt trung Thit k nng nghip min Trung v bn
bnh (6,3 ll/100g st), tng su thp (4,1 - 5,5 hin trng s dng t nm 2010 ca S Ti
ll/100g st), cht hu c giu ti su 36cm nguyn v Mi trng k Lk trn t l
(OC: 1,8 - 2,5%), ngho cc tng su (OC: 1/100.000 cho thy nhm t bazan
0,9%), m tng s giu tng mt (0,31%), 298.365,40ha, chim 22,73% din tch t t
trung bnh cc tng su (N: 0,13 - 0,18%), giu nhin ton tnh. Trong s dng vo t nng
ln tng s (P2O5: 0,22 - 0,28%). t phn b nghip 277.454,70ha chim 21,14% DTTN, t
tp trung dc t 0 - 25o, ch yu di 15o phi nng nghip 18.264,00ha, chim 1,39%
(chim 48,1% din tch loi t). Din tch t c DTTN, t cha s dng 2.646,70ha, chim
tng mng < 50cm, c kt von y chim 80% 0,2% DTTN (Bng 7).

Bng 7. Hin trng s sng nhm t bazan nm 2010


TT Hin trng Din tch (ha) T l (%) % so vi DTTN
Tng din tch t nhin 1.312.537,00 100
Trong t bazan 298.365,40 100,00 22,73
1 t nng nghip 277.454,70 92,99 21,14
1.1 t sn xut nng nghip 247.190,70 82,85 18,83
1.1.1 t trng cy hng nm 57.704,70 19,34 4,40
- La mu 14.149,00 4,74 1,08
- Nng ry 7.495,00 2,51 0,57
- Mu v cy hng nm 36.060,70 12,09 2,75
1.1.2 t trng cy lu nm 189.486,00 63,51 14,44
- C ph 152.814,00 51,22 11,64
- Cao su 23.117,00 7,75 1,76
- Tiu 3.036,00 1,02 0,23
- iu 2.263,00 0,76 0,17
- Cy lu nm khc 8.256,00 2,77 0,63
1.2 t lm nghip 30.264,00 10,14 2,31
2 t phi nng nghip 18.264,00 6,12 1,39
2.1 t chuyn dng 10.114,00 3,39 0,77
2.1 t th c 8.150,00 2,73 0,62
3 t cha s dng 2.646,70 0,89 0,20

Ngun: Chng xp bn t v bn hin trng s dng t nm 2010, S Ti nguyn v Mi trng k Lk, 2010.

1030
Phm Th Trnh

3.4.1. t bazan s dng vo mc ch t bazan tnh k Lk chia thnh 4


nng nghip n v phn loi, c a hnh i thoi, ph
cao, y l loi t tt thch hp vi nhiu loi
t sn xut nng nghip a vo s dng
cy cng nghip lu nm c gi tr kinh t cao
247.190,70ha, chim 82,85% din tch nhm t
nh c ph, cao su, tiu.. v cy n qu cc loi.
bazan v 18,83% DTTN ton tnh. Trong ,
t bazan c dc di 150 chim 92,39%,
t trng cy hng nm 57.704,70ha, chim
tng dy trn 100 cm chim 84,83% din tch
19,34% din tch t bazan (la mu
t bazan.
14.149,00ha, nng ry 7.495,00; t mu v
cy hng nm 36.060,70ha; t trng cy lu Thc trng nhm t bazan s dng vo
nm chim din tch ln trong nhm t mc ch t sn xut nng nghip: 247.190,70ha
bazan vi din tch 189.486,00ha, chim 63,51% chim 82,85% din tch nhm t bazan v
din tch t bazan v chim 14,44% din 18,83% DTTN ton tnh; t phi nng nghip
tch t t nhin. Din tch t c ph c 18.264ha, chim 6,12% din tch t bazan v
trng trn t bazan 152.814,00ha, chim 1,39% din tch t nhin; t cha s dng cn
11,64 DTTN, cy cao su 23.117,00ha, tiu 2.646,70ha, chim 0,89% din tch t bazan v
3.036,00ha, iu 2.263,00ha, Cy lu nm khc 0,2% din tch t t nhin.
8.256,00ha. t lm nghip c din tch bo v ngun ti nguyn t bazan ti
30.264,00, chim 2,31 din tch t t nhin. cc huyn trong tnh, cn iu tra, nh gi chi
tit v s lng v cht lng a ra cc
3.4.2. t bazan s dng vo t phi
phng hng s dng hp l loi t ny cho sn
nng nghip
xut nng nghip.
Theo s liu tng hp trong nhm t
bazan din tch t s dng vo mc ch phi
TI LIU THAM KHO
nng nghip 18.264ha, chim 6,12% din tch
t bazan v 1,39% din tch t nhin. Trong B NN&PTNT (1984). Quy phm iu tra lp bn
t s dng vo mc ch chuyn dng t t l ln. Tiu chun ngnh 10 TCN 68 - 84,
NXB Nng Nghip, H Ni.
10.114ha, t th c 8.150ha.
B Nng nghip v Pht trin nng thn (2009). Ti
3.4.3. Nhm t bazan cha s dng nguyn t Vit Nam thc trng v tim nng s
dng - Cm nang s dng t nng nghip, Tp 3,
T l t bazan ca tnh k Lk thc Nh xut bn Khoa hc v k thut.
trng khai thc s dng cho sn xut nng Cc Thng k k Lk (2012). Nin gim thng k
nghip chim hu ht qu t bazan. Hin tnh k Lk nm 2011.
ti ch cn 2.646,70ha, chim 0,89% din tch Phn Vin Quy hoch v Thit k nng nghip min
Trung (2005). Bn t tnh k Lk t l
t bazan v 0,2% din tch t t nhin,
1/100000, Bn , Nha Trang.
din tch ny nm khu vc i ni cao thuc Phn Vin Quy hoch v Thit k nng nghip min
huyn Mrk, Krng Bng trong quy hoch Trung (2005). Bo co thuyt minh bn t tnh
din tch t ny c khoanh nui bo v rng. k Lk t l 1/100000, Bn , Nha Trang.
Trn An Phong (2005). S dng ti nguyn t v nc
4. KT LUN hp l lm c s cho pht trin bn vng cy c
ph k Lk. Bo co ti Hi tho pht trin
Qua kt qu iu tra, phn lp trn bn thng hiu c ph Bun Ma Thut, k Lk,
t t l 1/50.000 cp huyn v 1/100.000 ton 03/12/2005.
Vin Quy hoch v Thit k Nng nghip (2005). Bn
tnh k Lk cho thy thc trng nhm t
dc tnh k Lk t l 1/100.000, Bn ,
bazan c din tch 298.365,40ha, phn b hu H Ni.
ht 15 huyn, thnh ph, th x, trong c S Ti nguyn v Mi trng k Lk (2010). Bn
khai thc s dng vo mc ch sn xut nng hin trng s dng t tnh k Lk nm 2010, t
lm nghip chim 92,99% din tch t bazan. l 1/100.000, bn , k Lk.

1031

You might also like