Professional Documents
Culture Documents
TTVT PDF
TTVT PDF
Lu hnh ni b
H NI - 2007
HC VIN CNG NGH BU CHNH VIN THNG
Thng tin v tinh tr thnh mt phng tin thng tin rt ph bin v a dng. N
th hin t cc cho anten truyn hnh gia nh cho n cc h thng thng tin ton cu truyn cc
khi lng s liu v lu lng thoi ln cng vi cc chng trnh truyn hnh.
V mt v tinh c th ph sng cho mt vng rng ln trn tri t, nn mt b pht p
trn v tnh c th cho php ni mng nhiu trm mt t t cc vng a l cch xa nhau trn tri
t. Cc v tinh m bo ng truyn thng tin cho cc cho cc vng dn c xa xi ho lnh khi
m cc phng tin thng tin khc kh t n.
T nghin cu cc s liu quan trc hn 20 nm ca nh thin vn Tycho Brahe, Johannes
Kepler chng minh rng cc hnh tinh quay quanh mt tri trn cc qu o elip ch khng
phi trn. ng tng kt cc nghin cu ca mnh trong ba nh lut chuyn ng hnh tinh. Hai
nh lut u c cng b trong tp ch New Astromy vo nm 1609 v nh lut th ba c
cng b trong cun sch Harmony of The World vo nm 1619. Ba nh lut ny c trnh by
nh sau.
nh lut 1. Qu o cu mt hnh tinh c dng elip vi mt tri nm ti tiu im
nh lut 2. Bn knh ca vect ni hnh tinh v mt tri qut cc din tch bng nhau trong
khong thi gian bng nhau
nh lut 3. Bnh phng chu k quay quanh qu o ca hnh tinh t l vi lp phng bn
trc chnh ca elip
Ba nh lut ny l c s m t qu o ca v tinh quay quanh tri t trong v tinh
ng vai tr hnh tinh cn tri t ng vai tr mt tri.
n nay nhiu h thng thng tin v tinh c thit lp vi cc qu o v tinh khc
nhau, trong ch c v tinh Molnya ca Lin x c l s dng qu o elip, cn cc v tinh cn
li u s dng qu o trn. Hin nay khng ch c cc h thng thng tin v tinh cho cc i
tng c nh m cc h thng thng tin v tinh di ng cng c thit lp v a vo khai
thc. Ngy cng c xu th tch hp thng tin v tinh vi thng tin mt t.
Ti liu ny bao gm cc bi ging v mn hc "Thng tin v tinh" c bin son theo
chng trnh i hc cng ngh vin thng ca Hc vin Cng ngh Bu chnh Vin thng. Mc
ch ca ti liu l cung cp cho sinh vin cc kin thc cn bn nht v thng tin v tinh.
Ti liu ny c xy dng trn c s sinh vin hc cc mn: Anten v truyn sng,
Truyn dn v tuyn s, L thuyt tri ph v a truy nhp v tuyn.
Do hn ch ca thi lng nn ti liu ny ch bao gm cc phn cn bn lin quan n
cc kin thc cn bn v thng tin v tinh. Tuy nhin hc k ti liu ny sinh vin c th hon
chnh thm kin thc cu mn hc bng cch c cc ti liu tham kho dn ra cui ti liu ny.
Ti liu ny c chia lm by chng. c kt cu hp l sinh vin c th t hc.
Mi chng u c phn gii thiu chung, ni dung, tng kt, cu hi vi bi tp. Cui ti liu l
p n cho cc bi tp.
i
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
CHNG 1
TNG QUAN CC H THNG THNG TIN V TINH
1.1.2. Hng dn
Hc k cc t liu c trnh by trong chng
Tham kho thm [1] v [2]
Tr li cc cu hi v bi tp
1.1.3. Mc ch chng
Hiu c cc loi qu o v ng dng ca chng trong thng tin v tinh
Hiu c t chc ca cc h thng thng tin v tinh
Hiu c quy hoch tn s cho thng tin v tinh
1
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
MEO
HEO
40.000 km
10.000 km 1.000 km
GEO
36.000km
LEO
2
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
Bng 1.1. Cc k hiu bng tn
Di tn, GHz K hiu bng tn
0,1-0,3 VHF
0,3-1,0 UHF
1,0-2,0 L
2,0-4,0 S
4,0-8,0 C
8,0-12,0 X
12,0-18,0 Ku
18,0-27,0 K
27,0-40,0 Ka
40,0-75 V
75-110 W
110-300 mm
300-3000 m
1.4. INTELSAT
3
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
Cc v tinh INTELSAT VIII-VII/A c phng trong khong thi gian t 2/1997 n
6/1998 vi thi hn phc v t 14 n 17 nm. Cc v tinh ny c dung lng ging nh VII/A.
Cc v tinh INTELSAT IX l seri v tinh c phng mun nht (t qu 1 /2001). Cc v
tinh ny cung cp di dch v rng hn bao gm c cc dch v nh: internet, TV n nh (DTH),
khm bnh t xa, dy hc t xa, video tng tc v a phng tin.
Ngoi ra cc v tinh INTELSAT cng cung cp cc dch v ni a hoc cc dch v vng
gia cc nc.
Thng tin di ng v tinh trong mi nm gn y tri qua nhng bin i cch mng
bt u t h thng thng tin di ng v tinh hng hi (INMARSAT) vi cc v tinh qu o
a tnh (GSO). Nm 1996 INMARSAT phng 3 trong s nm v tinh ca INMARSAT 3 to
ra cc chm bp hp chiu x ton cu. Tri t c chia thnh cc vng rng ln c phc v
bi cc chm bp hp ny. Vi cng mt cng sut pht cc chm bp hp to ra c EIRP ln
hn nhiu so vi cc chm bp ton cu. Nh vy vic thit k u cui mt t s n gin hn,
4
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
v u cui mt t s nhn thy anten v tinh vi t s gia h s khuych i anten v nhit
tp m h thng (G/Ts) ln hn v EIRP ng xung ln hn. Ngi ta d nh c th s dng
thit b u cui mt t vi kch thc s tay. Hin nay cc v tinh GSO cho php cc thit b
di ng mt t trn t hoc kch c va li. Vi EIRP t v tinh ln, cc my di ng c th s
dng cc anten c kch thc trung bnh cho dch v thu s liu v thoi. Tuy nhin vn cha th
cung cp dch v cho cc my thu pht cm tay.
m bo hot ng vng sng vi ba thp cho cc b thu pht cm tay h thng v
tinh GSO cn c anten d m (h s khuych i anten cao) t c bn trong thit b phng v
cng sut pht b sung. Chng hn bng L (1 n 2 GHz), kch thc anten c th t 10 n 15
m. S d cn nh vy v my thu pht cm tay c cng sut pht thp (vi trm mW) v h s
khuych i anten thp (0 n 3 dB). Cng sut pht ca my cm tay ph thuc vo acqui (v
trng lng ca n), nhng quan trng hn l an ton cho ngi s dng. V th cc vng di
mt t i hi mt thng lng cng sut n anten cao hn (t c nh EIRP cao) v t
s G/Ts v tinh cao (anten thu v tinh c h s khuych i cao) bt c tn hiu yu t my
pht ca my cm tay.
Mt t chc GSO hin nay c th cung cp dch v cho cc my pht thu kch thc va li
l: Hng v tinh di ng M (AMSC) s dng v tinh GSO t 1010W. V tinh ny m bo
dch v cho thng tin ca ngi s dng bng L v s dng bng Ku (11 n 18 GHz) giao
din vi trm ca mt t ni kt ni vi mng PSTN.
Tt c cc v tinh di ng cung cp dch v ting ph thuc vo anten trm mt t c tnh
hng (G>10dB). C th s dng cc anten c khuych i thp hn nhng ch c th cung cp
dch v cho tc s liu thp hoc nhn tin (phi thoi).
Hin nay thng tin di ng v tinh ang chuyn sang dch v thng tin di ng c nhn
(PCS) vi cc my thu pht cm tay. i vi ng dng ny cc v tinh phi c qu o thp
(LEO) ( cao vo khong 1000 km) v qu o trung MEO ( cao khong 10.000 km). Cc v
tinh ny s dng cc chm bp hp chiu x mt t to thnh cu trc t ong ging nh cc
h thng t ong mt t. Tuy nhin do v tinh bay nn cc chm bp ny di ng v c bn trm
di ng c th coi l dng i vi cc bp hp (t ong) chuyn ng kh nhanh.
Cng c th lp trnh cc bp hp ny qut sng cc vng phc v mt t v duy tr
vng chiu c nh nh h thng t ong. Tuy nhin iu ny i hi cc anten phc tp hn,
chng hn dn chnh pha hay anten qut c kh hoc iu khin cao qu o v tinh.
Mt s hng ang a ra cc n LEO hay MEO cung cp c dch v truyn s liu
v ting. Ch yu cc dch v s liu c cung cp bi cc h thng v tinh LEO nh, cn c hai
dch v s liu v ting c cung cp bi cc h thng LEO ln. Ni chung cc v tinh ca LEO
ln phc tp (v t tin) hn. Trong phn di y ta s xt mt s h thng thng tin di ng v
tinh in hnh.
5
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
thng mi. Tip theo l s ra i ca MARECS, IVMCS v INMARSAT, nhng MARISAT vn
tip tc hot ng. Pht trin cao nht l chm v tinh ca INMARSAT-3 m bo cc bp ton
cu v cc bp hp. Tt c cc h thng ni trn ch yu cung cp dch v cho thng tin hng hi,
tuy nhin hin nay INMARSAT cung cp c dch v thng tin di ng cho t lin v hng khng.
ng dch v ca cc h thng ny s dng bng L, cn ng tip sng s dng bng C. Cc h
thng ny khng cung cp c dch v cho cc my cm tay. Comsat pht trin u cui xch
tay c tn gi l Planet 1 s dng dch v do INMARSAT-3 cung cp. Cc bp hp to ra EIRP
v G/Ts ln thng tin vi my xch tay.
tip tc pht trin thng tin di ng v tinh, nm 1985 FCC cho php Cngxoocxiom
ca cc hng cung cp dch v cho M. Tp on v tinh di ng M AMSC nhn c cp php
ny. H thng v tinh ny c t tn l AMSC. H thng c th cung cp: dch v thng tin di
ng v tinh mt t (LMSS), dch v thng tin di ng v tinh hng khng (AMSS) v dch v
thng tin di ng v tinh hng hi (MMSS). H thng c th cung cp cc dch v thoi, s liu v
Fax cho cc my xch tay, t trn t hay cc trm c nh. Dch v ny c tn l trn tri
(Skycell). Dch v t ong (cho my cm tay) c th nhn c nh khai thc song mt vng c
h thng thng tin di ng t ong mt t. AMSC khng mnh cung cp dch v cho my
cm tay, v anten mt t phi c khuych i khong 10 dB t c dch v ting tin cy.
Thng 4/ 1995 v tinh AMSC c phng v a vo phc v vi thng sau . AMSC-1 c t
kinh 1010W. FCC cho php AMSC phng ba v tinh.
Hng di ng Telesat ca Canada tho thun lin doanh phng v tinh (MSAT). V
tinh ny c phng v t kinh 1060W.
Tn s cng tc ng dch v ca AMSC-1 l: 1530-1559 MHz cho ng xung v
1631,5-1660 MHz cho ng ln. Tn s cho ng tip sng l: bng 13 GHz cho ng xung
v bng 10 GHz cho ng ln. V tinh hot ng nh ng cong "bent pipe" (hai trm mt t u
nhn thy v tinh trong lc lin lc) v khng c x l trn v tinh. u cui ca ngi s dng
lm vic bng L. Qu trnh nh tuyn tn hiu n v t v tinh c cho hnh 1.3. Hai anten
d m c s dng kt ni thng tin gia hai ngi s dng. Anten siu cao tn (SHF) cho bp
sng c nh dng ph sng hu ht Bc M. Khng c ng ni trc tip bng L gia hai
ngi s dng. thc hin cuc gi, ngi s dng pht tn hiu ng ln bng L n v tinh,
v tinh tn hiu ny chuyn i tn s c pht xung tn s 13 GHz n trung tm iu khin.
Trung tm ny n nh cp knh cho pha khi xng v kt cui cuc gi. Sau khi kt ni c
thc hin, hai pha c th thng tin vi nhau. Tn hiu pha khi xng c pht ln n v tinh,
sau t v tinh pht xung n trm cng v t trm ny n c pht ln n v tinh. Ti y
n c chuyn vo bng L v pht n trm kt cui. Nu pha kt cui khng phi my di ng,
trm cng kt ni cuc gi n PSTN ni ht. Sau khi cuc gi kt thc, knh c gii phng.
Thc cht thng tin y c thc hin hai chng v khng c kt ni trc tip bng L.
Thut ng k thut c s dng cho trng hp ny l: khng u ni bng L vi bng L v
tinh. Trc ht AMSC s dng cc u cui hai ch v tinh/t ong. Nu my di ng khng th
kt ni n h thng t ong mt t, cuc gi c nh tuyn qua ch v tinh.
6
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
Hng hng khng v tr chu u xut s dng v tinh tia chp "Molnya' qu o
elip im cc vin m bo dch v ting bng u cui kch thc vali cho chu u. S dng
dng qu o ny c hai ci li. N cho php gc ngng bp anten cao hn (khong 700), nh th
gim phainh nhiu tia xy ra khi s dng gc ngng thp v che ti ca cc vt cn. Ngoi ra
anten ca ngi s dng khng cn thit phi v hng v v tinh c nhn thy trong khong
thi gian di vng cc vin. Hai yu t ny (gc ngng cao v tnh hng anten tng) cho php
gim qu ng truyn, nh vy tit kim ng k cng sut v tinh. Chm v tinh trong trng
hp ny s dng bn v tinh vi mi v tinh mt qu o Molnia, nt ln cch nhau 900 v gc
nghing 63,40. Cc v tinh c nh pha xung quanh im cc vin ti cc thi im khc nhau
c th ph c ton chu u trong 24 gi. Vi chu k quay 12 gi, hai cc vin xy ra bn
cu bc, nhng ch im trn chu u l c tch cc. im cc vin c nhn thy trong
khong thi gian t 6 n 8 gi, trong khong thi gian ny cc v tinh c tch cc. Cu hnh
ca h thng v tinh ny c cho hnh1.4a.
Cc anten d m bng L
(1,5 MHz ng ln; 1,6 MHz ng xung)
7
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
ca bp khi tin n gn im cc vin) th kch thc ca vt ph cng thay i. Vic gim
rng bp cng dn n tng h s khuych i, iu ny l cn thit v c ly n trm mt t
tng. H thng cung cp dch v bng L. Mi v tinh m bo cung cp dch v cho 3000 knh
thoi.
Cu hnh ca v tinh cho h thng ASMC v Archimedes ging nhau v c cho hnh
1.4b. C hai h thng u s dng b pht p "ng cong" nh vy c th s dng chng cho mi
tiu chun iu ch v truy nhp.
Cha kho pht trin dch v thng tin di ng l m bo thng tin c nhn mi ni
mi ch cho cc my thu pht cm tay vi gi thnh hp l. Nh s ra i ca phng php x l
tn hiu s mi v vi mch tch hp cao (MMIC, VLSI) iu ny c th thc hin c. Bc tip
theo l tin hnh giao din vi c s h tng hin c ca thng tin di ng t ong mt t. Giao
din ny cho php khai thc song mt v tinh-mt t. S ra i ca cc v tinh thng tin NGSO
nhm t c mc ch ny. y l cc v tinh LEO ( cao qu o 1000 km) v MEO ( cao
qu o 10.000 km). Hnh1.5 cho thy cu trc in hnh ca h thng thng tin v tinh
LEO/MEO. cc phn di y ta s xt cc h thng thng tin di ng v tinh LEO.
1
1
8
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
v hai v tinh mi qu o. ORBCOMM cng ngh FCC cho php thay i h thng bng
cch s dng 8 v tinh cho mi qu o nghing 700.
Starsys s phng 24 v tinh trong 6 mt phng nghing 530 vi 4 v tinh mi mt phng.
VITA th phng mt v tinh vo qu o nghing 880, nhng b lc mt v s c phng. Hai v
tinh u tin ca ORCOMM vi tn gi l Microstar c phng vo 4/1995. 36 v tinh cn li
c phng vo nm 1997.
Nm 1994 FCC cp php t hai cho cc LEO nh.
Cc dn anten L v S
Hnh 1.5. Cu trc v tinh Globalstar
v cho php ni cho v tinh chuyn tip ting v s liu n cc qu o khc hoc n v tin
ln cn. Tt c cc v tinh u s dng anten dn phng (bng L hoc bng S) cho ng dch v
(bp hp). Cc ng nui s dng anten loa bng Ka hoc anten dn bng C. Cu trc ca v
tinh Globalstar c cho hnh 1.5.
9
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
Bng 1.3. Tng kt cc thng s ca cc h thng LEO ln
Chm Odyssey Globalstar Iridium CCI-Aries
Thng s
Ngi s dng/ in thoi vng in thoi vng in thoi vng T ong vng xa,
lnh vc s dng xa, t ong vng xa, t ong vng xa, t ong vng l hnh quc t.
xa, l hnh quc xa, l hnh quc xa, l hnh quc
t t. t.
Dch v Ting, s liu, fax, Ting, s liu, Ting, s liu, Ting, s liu,
nhn tin fax, RDSS, nhn fax, RDSS fax, RDSS
tin
S bp hp trn 61 16 48 32
v tinh
S knh trn v >3000 2800 2300
tinh
S ng ni khng khng 4/v tinh khng
cho v tinh, 25 Mbit/s
GHz 23,18-23,38
10
Chng 1. Tng quan cc h thng thng tin v tinh
Anten v tinh dn dn dn
1.7. TNG KT
1.8. CU HI V BI TP
11
Chng 2. Cc qu o v tinh
CHNG 2
CC QU O V TINH
2.1.2. Hng dn
Hc k cc t liu c trnh by trong chng
Tham kho thm [1]
Tr li cc cu hi v bi tp cui chng
Cc v tinh quay quanh tri t tun theo cng cc nh lut iu khin s chuyn ng
ca cc hnh tinh xung quanh mt tri. T lu da trn cc quan trc k lng ngi ta hiu
c s chuyn ng ca cc hnh tinh. T cc quan trc ny, Johannes Kepler (1571-1630)
rt ra bng thc nghim ba nh lut m t chuyn ng hnh tinh. Tng qut cc nh lut
Kepler c th p dng cho hai vt th bt k trong khng gian tng tc vi nhau qua lc hp dn.
Vt th c khi lng ln hn trong hai vt th c gi l s cp cn vt th th hai c gi l
v tinh.
12
Chng 2. Cc qu o v tinh
nh lut Kepler th nht pht biu rng ng chuyn ng ca mt v tinh xung quang
vt th s cp s l mt hnh elip. Mt hnh elip c hai tiu im F1 v F2 nh thy hnh 2.1.
Tm khi lng ca h thng hai vt th ny c gi l tm bary lun lun nm ti mt trong hai
tiu im. Trong trng hp c xt do s khc bit rt ln gia khi lng ca qu t v v
tinh, tm khi lng trng vi tm ca tri t v v th tm tri t lun nm trong mt tiu
im.
Trc ph b
F1 F2
Tm Elip
Trc chnh b
a a
e= (2.1)
a
nh lut Kepler th hai pht biu rng trong cc khong thi gian bng nhau, v tinh s
qut cc din tch bng nhau trong mt phng qu o ca n vi tiu im ti tm bary (hnh
2.2).
Qu t A2
S2
A1
S1
V tinh
13
Chng 2. Cc qu o v tinh
a =
3
2
(2.2)
n
trong n l chuyn ng trung bnh ca v tinh o bng radian trn giy v l hng s hp
dn a tm qu t. Vi a o bng mt, gi tr ny l:
= 3,9860051014m3/sec2 (2.3)
Phng trnh 2.2 ch p dng cho trng hp l tng khi mt v tinh quay quanh mt
qu t cu l tng c khi lng ng u v khng b tc ng nhiu chng hn s ko tri
ca kh quyn.
Vi n o bng radian trn giy, chu k qu o o bng giy c xc nh nh sau:
2
P= (2.4)
n
( )
1
2
a= 2
= 42241. km
n
V qu o l ng trn nn bn trc chnh cng l bn knh.
14
Chng 2. Cc qu o v tinh
N
ng di
v tinh
ha
Lat. iN
La
i hp
Xch o
Lat.iS
Lat.iN= v Bc
Lat.iS= v Nam
15
Chng 2. Cc qu o v tinh
Cn ng
im cc nt
16
Chng 2. Cc qu o v tinh
chun c chn l im u tin ca cung Bch dng hay im xun phn. im xun phn
xy ra khi mt tri ct xch o t Nam qua Bc v mt ng o c v t im ct xch o
xuyn tm ca mt tri hng n im th nht ca chm Bch dng (k hiu l Y). y l
ng ca cung Bch dng. Gc ln ng ca nt ln khi ny l gc c o trong mt phng
xich o quay theo hng ng t ng Y sang nt ln (hnh 2.5).
d thng trung bnh (Mean anomaly). d thng trung bnh M cho thy gi tr trung
bnh v tr gc ca v tinh vi tham chun l cn im. i vi qu o trn M cho thy v tr gc
ca v tinh trn qu o. i vi qu o elip, tnh ton v tr ny kh hn nhiu v M c s
dng lm bc trung gian trong qu trnh tnh ton.
d thng tht s (True anomaly). d thng thc s l gc t cn im n v tinh c
o ti tm tri t. N cho thy v tr gc ca anten trn qu o ph thuc vo thi gian.
2.4. CC PHN T QU O
17
Chng 2. Cc qu o v tinh
Ta c th chuyn n vo rad/sec
n0 = NN.2/(243600)= 1,64734.10-4rad/sec
T phng trnh (2.3) ta c:
= 3,986005.1014.m3.sec-2
T nh lut Kepler th ba ta c:
1/ 3
a =
n 2
= 7192.3 km
Th d 2.3. Tnh cao vin im v cn im cho cc thng s qu o bng 2.1. Coi rng
bn knh trung bnh tri t R=6371km.
2.6. CC LC NHIU QU O
18
Chng 2. Cc qu o v tinh
1 + K (1 1, 5 sin 2
i)
n = n0 1
(2.8)
a (1 e )
2 2 1,5
2
PA = sec (2.9)
n
K 1 (1 1, 5 sin i )
2
n 1 + =0 (2.10)
a a (1 e )
3 2 2 1,5
= 3,986005.1014.m3.sec-2
19
Chng 2. Cc qu o v tinh
1/ 2
a = 2 a= 26597.km
n
y l gi tr khng b nhiu c th s dng c lng gi tr nghim.
Gi tr b nhiu c xc nh nh sau:
K 1 (1 1, 5 sin 1)
2
a= nghim n 3 1 + = 0
a a (1 e )
2 2 1,5
a= 26598,5km.
d
= K cos i (2.12)
dt
trong i l gc nghing
Tc dch li cc nt s c cng n v nh n.
Khi tc thay i xc nh theo phng trnh (2.12) c gi tr m, dch li v pha ty
cn khi tc ny dng dch li v pha ng. V th i vi dch li v pha ng, i phi ln
hn 900 hay qu o phi ngc hng. Ta c th chn gi tr a, e v i sao cho tc quay l
0,98560/ngy v pha ng. Qu o ny c gi l qu o ng b mt tri.
Mt trong s cc nh hng gy ra do s phnh xch o l s quay ng cc im cc,
dn n s thay i agumen cn im xc nh theo cng thc sau:
d
= K(2 2, 5 sin i)
2
(2.13)
dt
y n v cho tc quay ca ng cc im cc cng l n v cho n.
Khi gc nghing i bng 63,4350; thnh phn trong ngoc bng khng v s khng xy ra
quay. Gc nghing ny c la chn cho qu o v tinh Molnya ca Nga.
20
Chng 2. Cc qu o v tinh
d
= 0 + (t t 0 ) (2.14)
dt
d
= 0 + (t t 0 ) (2.15)
dt
Cn nh rng qu o khng phi l mt thc th vt l v chnh cc lc do qu t dt
gy ra tc dng ln v tinh lm thay i cc thng s qu o. Vy khc vi vic bay theo mt
qu o elip khp kn trong mt mt phng c nh, v tinh b tri do dch li cc im nt v v
ca im gn nht (cn im) thay i do s quay ca ng cc im cc. Hiu c iu
ny cho php ta nhn nhn v tinh bay theo mt qu o elip khp kn nhng vi qu o chuyn
ng tng i so vi mt t do s thay i ca v . Nh ni trn, chu k PA l thi
gian cn thit v tinh bay t cn im n cn im mc d cn im dch chuyn so vi
qu t.
lm th d, gi thit rng gc nghing bng 900 sao cho dch li cc nt bng khng (t
phng trnh 2.12) v tc quay ca ng cc im cc l -K/2 (t phng trnh 2.13) ngoi ra
xt trng hp cn im ti thi im quan trc ban u nm ngay trn nt ln. Mt chu k sau,
cn im s gc -KPA/2 so vi nt ln hay ni mt cch khc n s pha Nam so vi xch o.
Thi gian gia hai ln i qua nt ln s l PA(1+K/2n), y s l chu k c quan st t tri t.
Nhc li rng K s c cng n v nh n, ngha l radian trn giy.
n.K 1
K= K=6,5440/ngy
a (1 e )
2 2 2
d
= K cos i = 0,9820/ngy
dt
d
= K(2 2, 5 sin i) = -2,9030/ngy
2
dt
Gii. T th d 2.5:
21
Chng 2. Cc qu o v tinh
d d
= 0,9820/ngy = -2,9030/ngy
dt dt
T bng 2.1:
n= 14,23304826/ngy 0=113,55340 0=251,53240
Chu k s l:
1
PA =
n
d
= 0 + PA =251,6010
dt
d
= 0 + PA =113,3940
dt
Ngoi vic phnh ra ca xch o, trong mt phng xch o tri t khng hon ton l
hnh trn, n c mt lch tm rt nh bc 10-5. lch ny c gi l tnh elip xch o
(equatorial ellipcity). nh hng ca tnh elip xch o l n s to ra mt gradien hp dn gy
nh hng ng k ln cc v tinh trn qu o a tnh. Ni mt cc ngn gn, l tng v tinh
trn qu o a tnh phi c nh so vi tri t. Gradien hp dn gy ra do tnh elip xch o s
lm cho cc v tinh trn qu o a tnh tri n mt im n nh, im ny trng vi trc ph
ca elip xch o. Hai im ny phn cch nhau bi mt gc 1800 trn xch o nm vo khong
kinh 750E v 1050W. trnh cho cc v tinh ang phc v b tri cc thao tc gi trm c
thc hin (Station Keeping Maneuvers). V cc v tinh c dn dn b tri vo cc im ny nn
chng c gi l "ngha trang v tinh".
Lu rng nh hng tnh elip xch o l khng ng k i vi hu ht cc qu o v
tinh khc.
2.6.2. S ko kh quyn
2/3
n0
a = a0 (2.16)
n 0 + n 0 (t t 0 )
22
Chng 2. Cc qu o v tinh
T bng 2.1 ta thy o hm theo thi gian bc nht ca chuyn ng trung bnh (n0') l
mt s rt nh bng 0,00000307 vng/ngy. Nh vy s thay i gy ra do s ko ch ng k
i vi khong thi gian di v v th i vi mc ch hin thi ta c th b qua n.
2.7. CC QU O NGHING
2.8. QY O A TNH
Mt v tinh qu o a tnh s tr nn bt ng so vi mt t v th n dc gi l v
tinh a tnh. C ba iu kin qu o l a tnh:
1. V tinh phi quay theo hng ng vi tc quay bng tc quay ca qu t
2. Qu o l ng trn
3. Gc nghing ca qu o bng 0
iu kin u rt r rng. Nu v tinh l tnh, n phi quay cng tc vi qu t. iu kin th
hai c rt ra t nh lut Kepler th hai. Tc khng i c ngha l v tinh phi qut cc
din tch nh nhau trong cc khong thi gian nh nhau v iu ny ch xy ra vi qu o trn.
iu kin th ba, gc nghing bng khng, da trn iu kin rng mi s nghing u dn n
v tinh chuyn ng theo hng Bc v Nam v v th n khng phi l a tnh. Ch c gc
23
Chng 2. Cc qu o v tinh
nghing bng khng mi trnh khi vic v tinh chuyn ng sang Bc hoc Nam v iu ny c
ngha l qu o nm trong mt phng qua xch o ca qu t.
C th s dng nh lut Kepler th ba tm bn knh qu o. Nu k hiu bn knh
ny l aGSO, th n c xc nh nh sau:
1
P 2 3 (2.18)
a GSO =
4 2
=3,9860051014 m3/sec2
aE = 6378 km (2.20)
hGSO=aGSO-aE
= 42.164-6378
= 35.786 km (2.21)
24
Chng 2. Cc qu o v tinh
anten s dng cho thu gia nh, rng bp hng anten kh rng v th khng cn bm. V th
cc anten TV c th lp c nh cc mi nh.
Tn ti ba thng s cn thit xc nh gc nhn ca qu o a tnh:
1. V trm mt t k hiu E
2. Kinh trm mt t k hiu l E
3. Kinh im di v tinh (gi tt l kinh v tinh ) k hiu l SS
Theo quy nh cc v bc c s dng nh l cc gc dng v cc v nam c s dng
l cc gc m. Cc kinh ng c coi l cc gc dng v cc kinh ty c coi l cc gc
m. Chng hn nu v c xc nh l 400S th ta ly gi tr -400 v nu kinh c xc nh
l 350W th ta ly gi tr -350.
i vi qu o a tnh ta c th b qua s thay i bn knh qu t khi tnh cc gc
nhn v s dng bn knh trung bnh ca qu t R nh sau:
R = 6371 km (2.22)
Hnh hc biu din cc i lng trn c cho hnh 2.6. hnh ny ES k hiu cho
trm mt t, SS k hiu cho im di v tinh, S cho v tinh v d cho khong cch t v tinh n
trm mt t. Gc l gc cn xc nh.
N
ES
R
E
aE
aE d
SS
h
ss
E
Hnh 2.7. a) Hnh cu lin quan n hnh 2.6; b) tam gic phng
nhn c t hnh 2.6
25
Chng 2. Cc qu o v tinh
C hai dng tam gic hnh 2.6, tam gic cu c v nt m hnh 2.7a v tam gic
phng c v hnh 2.7b. Trc ht ta xt tam gic cu c cc cnh l cc cung ca cc ng
trn ln v cc cc cnh ny c nh ngha bng cc gc i din vi chng ti tm ca qu t.
Cnh a l cung gia bn knh n cc Bc v bn knh n im di v tinh: a=900. Tam gic
cu c mt cnh 900 c gi l tam gic gc phn t. Cnh b l cung gia bn knh n trm mt
t v bn knh n im di v tinh. Cnh c l cung gia bn knh n trm mt t v bn knh
n cc Bc. T hnh 2.7a ta thy c=900-E..
Mt tam gic cu c xc dnh bng su gc. Ba gc A, B v C l cc gc gia cc mt
phng. Gc A l gc gia mt phng cha c v mt phng cha b. Gc B l gc gia mt phng
cha c v mt phng cha a. T hnh 2.7a ta thy B=E - SS. Ta s ch ra rng gi tr cc i ca
B l 81,30. Gc C l gc gia mt phng cha b v mt phng cha a.
n y ta c cc thng tin v tam gic cu nh sau:
a = 900 (2.23)
0
c = 90 -E (2.24)
B = E - SS (2.25)
v gc A nh sau:
sin B
A = arcsin (2.27)
sin b
C hai gi tr tha mn phng trnh (2.27) l A v 1800-A vic chn gi tr no phi da
trn xem xt c th. Cc gi tr ny c cho hnh 2.8. Trn hnh 2.8a, gc A l gc nhn (nh
hn 900) v gc phng v l gc Az=A. Trn hnh 2.8b, gc A l gc nhn v sau khi xem xt,
Az=3600-A. Trn hnh 2.8c, gc Ac l gc t v c xc nh bi Ac=1800-A, trong A l gc
nhn xc nh theo phng trnh (2.27). Sau xem xt ta c Az= Ac=1800-A. Trn hnh 2.8d, gc
Ad l gc t v c xc nh bng 1800-A, trong A l gc nhn nhn c t phng trnh
(2.27). Sau xem xt ta c Az=3600-Ad=1800+A. Trong mi trng hp A l gc nhn c xc
nh t phng trnh (2.27). Cc iu kin ny c tng kt bng 2.2.
26
Chng 2. Cc qu o v tinh
N N
a) b)
SS A
A SS
ES ES
N N
c) d) Ad
A ES
ES c
SS
SS
S dng quy tc cosine cho cc tam gic phng i vi tam gic hnh 2.7b ta c th xc
nh d theo cng thc sau:
d = R 2 + a GSO
2
2Ra GSO cos b (2.28)
S dng quy tc sine cho cc tam gic phng i vi tam gic hnh 2.7b ta c th xc
nh gc ngng nh sau
a (2.29)
EL = arccos GSO sin b
d
27
Chng 2. Cc qu o v tinh
aGSO aGSO
a
Gc gii hn dc xc nh nh sau:
aE
= arccos (2.30)
a GSO
= arccos
6378
42164
= 81,30
R (2.31)
S = arcsin sin min
GSO
a
28
Chng 2. Cc qu o v tinh
cos b (2.33)
B = arccos
cos E min
2.9. TNG KT
2.10. CU HI V BI TP
29
Chng 2. Cc qu o v tinh
30
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
CHNG 3
PHN CC SNG V ANTEN TRONG THNG TIN V TINH
3.1.2. Hng dn
Hc k t liu c trnh by trong chng
Tham kho thm [1], [2]
Tr li cc cu hi v bi tp cui chng
3.1.3. Mc ch chng
Nm c cc dng phn cc s dng trong thng tin v tinh
Nm c cc dng anten s dng trong thng tin v tinh
31
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
G
E x = xExsint (3.2)
32
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
y y
+E y
|E| = E 2x +E y2
y
x x -E x +E x x
Trc z hng
ra ngoi
-E y
G G
Ni mt cch cht ch hn, cc vect E x v Ey c gi l cc vect trc giao (vung
gc).
By gi ta i xt trng hp trong hai trng c bin bng nhau ( k hiu l E)
nhng mt trng nhanh pha hn 900. Cc phng trnh th hin chng trong trng hp ny nh
sau:
G
Ey =yEsint (3.4a)
G
Ex =xEcost (3.4b)
p dng phng trnh (3.3) cho trng hp ny ta c =t. Bin vect tng l E.
u mt ca vect trng in v ln ng trn (hnh 3.3a) v sng tng hp c gi l phn
cc trn. Hng ca phn cc trn c nh ngha bi phng quay ca vect in nhng iu
ny i hi ta phi quan st c chiu quay ca vect. Theo nh ngha ca IEEE th phn cc trn
tay phi (RHC: right-hand circular) l phn cc quay theo chiu kim ng h khi nhn dc theo
phng truyn sng (3.3b), cn phn cc trn tay tri (LHC: left-hand circular) l phn cc quay
ngc chiu kim ng h khi nhn dc theo phng truyn sng (hnh 3.3c). Cc phn cc LHC
v RHC trc giao vi nhau. Phng truyn sng dc theo trc z dng.
Cn lu rng dnh ngha quang hc c in cho phn cc trn ngc vi nh ngha ca
IEEE. Trong ti liu ny ta s s dng nh ngha ca IEEE.
Trong trng hp tng qut hn sng in t c th c phn cc elip. iu ny xy ra khi
hai thnh phn tuyn tnh l:
Ey = yEysint (3.5a)
Ex = xExcos(t+) (3.5b)
33
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
t = 90 0
E
t = 180 0 t
t = 0 0
t = 270 0
Ey ( t)
0
-1
-0,4 0 0,4
Ex ( t)
T s sng phn cc elip l t s gia trc chnh v trc ph ca elip. Phn cc elip trc
giao xy ra khi mt sng c cng t s phn cc nhng phng quay ngc chiu.
Cc ng truyn thng tin v tinh s dng phn cc tuyn tnh v phn cc trn, nhng
s gim cp truyn dn c th lm thay i phn cc ny thnh phn cc elip.
34
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
Anten nn vch nhn c cho hnh 3.5a. Thut ng vch nhn n v vch bn trong
anten. Loa c th c tip sng t ng dn sng ch nht nhng khi ny cn b chuyn i t
ch nht vo trn ti ni ni. Phng php c a dng hn c l tip sng trc tip bng ng
dn sng trn vi ng dn sng lm vic ch TE11. Anten loa hnh nn c th c s dng
vi phn cc tuyn tnh hay phn cc trn nhng trnh by mt s tnh nng quan trng y
ta ch xt phn cc tuyn tnh.
Phn b in trng ti ming m ca loa c v hnh 3.6a cho phn cc ng. Cc
ng sc cong c th c phn thnh cc thnh phn thng ng v nm ngang nh trn hnh
v. Sng TEM ti vng trng xa c phn cc tuyn tnh, nhng cc thnh phn ngang ca trng
mt m anten s dn n cc sng phn cc vung gc ti vng trng xa. Do tnh i xng,
cc sng phn cc vung gc loi tr nhau trong cc mt chnh (cc mt E v H); tuy nhin chng
to ra bn nh: mi nh nm trong gc phn t xung quanh bp chnh.
Hnh 3.6. Trng mt m trong anten loa hnh nn: a) vch nhn; c) vch gp np v
thit din loa vch gp np b)
35
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
Loa vch nhn khng to ra bp chnh i xng ngay c khi bn thn n i xng. Cc
mu pht x l cc hm phc tp ph thuc vo kch thc ca loa. Khng i xng v phn cc
vung gc l nhc im ca loa cho vic m bo ph ton cu.
Loa vch gp np cho php khc phc phn no cc nhc im ni trn. Thit din ca
anten loa gp np c cho hnh 3.6b. Trng in ti gc m ca loa gp np c cho hnh
3.6c.
Anten loa pyramid (hnh 3.7) c thit k trc ht cho phn cc tuyn tnh. Tng qut
n c thit din ngang ab v lm vic ch ng dn sng TE10 vi phn b in trng nh
trn hnh 3.4. rng bp ca anten pyramid khc nhau mt E v mt H, nhng c th chn
kch thc mt m lm cho chng bng nhau. Loa pyramid c th lm vic ch phn cc
ng v phn cc ngang ng thi c hai phn cc tuyn tnh.
Cc b phn x parabol c s dng rng ri trong thng tin v tinh nng cao
khuych i anten. B phn x m bo c ch hi t tp trung nng lng vo mt phng
cho trc. Dng phn x parabol thng c s dng l dng mt m hnh trn (hnh 3.8a). y
l dng thng gp trong cc h thng thu tn hiu TV t v tinh gia nh. Cu hnh mt m trn
c gi l b phn x parabol trn xoay.
36
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
a) b)
Tiu im
Tnh cht chnh ca b phn x parabol trn xoay l tnh cht hi t. Ging nh i vi
nh sng trong cc tia khi p ln b phn x s hi t vo mt im duy nht c gi l tiu
im v ngc li khi cc tia c pht i t tiu im s c phn x thnh cc tia song song.
iu ny c minh ha hnh 3.8b trong nh sng trng hp ny l sng in t. Qung
ng ca cc tia t tiu im n mt m (mt phng cha mt m trn) u bng nhau.
hiu c tnh cht hnh hc ca b phn x parabol trn xoay ta xt parabol l ng
cong c to ra t b phn x trong mt mt phng bt k vung gc vi mt phng cha mt
m v i qua tiu im (hnh 3.9a). Tiu im c k hiu l S v nh l A, trc l ng thng
i qua S v A. SP l khong cch n tiu im cho mi im P v SA l tiu c c k hiu l
f. ng i ca tia c k hiu l SPQ trong P l mt im trn ng cong cn Q l mt
im trn mt m. PQ song song vi trc. i vi mi im P, di ca qung ng SPQ u
bng nhau, vy SP+PQ bng hng s cho tt c qung ng i. Qung ng i di nh nhau c
ngha rng sng pht t tiu im c phn b pha ng u trn mt m . Thuc tnh ny cng vi
thuc tnh cc tia song song c ngha l mt sng l mt phng. Nh vy pht x t b phn x
parabol trn xoay ging nh pht x mt sng phng t mt mt phng vung gc vi trc v
cha ng chun (ng vung gc vi SA v i qua im i xng vi S qua nh A trn
trc). Cn lu rng theo nguyn l o ln, cc tnh cht ny cng p dng cho c anten ch
thu.
37
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
vy ta coi rng sng phn x l sng phng trong khi sng c pht ln b phn x xut pht t
mt ngun ng hng c mt sng l mt cu. Mt cng sut trong sng phng khng ph
thuc vo khong cch. i vi sng cu mt cng sut ca thnh phn trng xa t l nghich
vi bnh phng khong cch v th chiu x cho bin b phn x s yu hn nh. iu ny dn
n phn b bin khng u trn mt m v nh hng ny lm gim hiu sut chiu x. Nu
ta k hiu khong cch n tiu im l v tiu c l f (hnh 3.9) th ta c:
f (3.6)
= cos2
2
Hm suy hao khng gian (SAF) l t s gia cng sut n im P vi cng sut n im
A v v mt cng sut t l nghch vi bnh phng khong cch nn t s ny c xc nh
nh sau:
2
f (3.7)
SAF = = cos 4
2
S S S
38
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
4 D
2
G= I S = I (3.9)
2
trong I c gi l hiu sut chiu x c gi tr t 0,5 n 0,8; S=D2/4 l din tch vt l ca
mt m v S l din tch hiu dng ca mt m.
Hnh 3.11a cho thy b phn x parabol trn xoay vi phi loa t ti tiu im. i vi
trng hp ny mu pht x ca loa lch tm chiu x phn trn ca b phn x. Loa tip sng
v phn gi n ct vng cch xa bp chnh v th khng gy che chn. Vi b tr tip
sng ti tm c trnh by phn trn, s che ti thng dn n gim 10% hiu sut v tng
pht x cc bp bn. B tr lch tm trnh c iu ny. Hnh 3.11b. cho thy mt m hnh
ca anten lch tm s dng cho v tinh Olypius cha chu u.
Nhc im chnh ca tip sng lch l cn c gi chc hn m bo hnh dng ca
b phn x v do khng i xng, phn cc vung gc khi tip sng bng mt phn cc tuyn
tnh s ti hn so vi trng hp anten tip sng chnh tm. C th a vo b tr phn cc tip
sng s cp hiu chnh phn cc vung gc hay a vo cu trc anten mt li lc phn cc.
Nh u im ca mnh, tip sng lch tm c s dng nhiu v tinh. N cng c s dng
vi cc anten trm mt t c b phn x kp (hnh 3.12) v c s dng ngy cng nhiu cho
cc anten trm mt t ch thu.
Hnh 3.11. a) Cc tia phn x t b phn x lch tm. b) Tip sng lch tm cho b phn x
parabol trn xoay.
Trong cc anten vi b phn x kp, phi ni loa tip sng n thit b pht thu phi m
bo cng ngn cng tt gim thiu tn hao. iu ny c bit quan trng i vi cc trm mt
t ln khi cn cng sut pht ln v tp m thu rt nh. H thng mt phn x xt trn khng
39
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
t c iu ny, v h thng phn x kp cho php t c iu ny nhng t tin hn. Loa
tip sng c t pha sau b phn x chnh qua mt l hng nh (hnh 3.12). Lp pha sau
cho php t c cu trc tip sng chc chn, y l mt u im khi cn s dng cc anten
cho php quay v vic bo dng cng d hn. B phn x ph c lp pha trc b phn x
chnh ni chung c kch c nh hn loa tip sng v gy ra che ti t hn. C hai kiu chnh c
s dng l anten Cassegrain v Gregorian mang tn ca cc nh thin vn hc u tin pht trin
chng.
eh + 1 (3.10)
fe = f
eh 1
trong eh l lch tm ca hnh hyperbol trn xoay v f l tiu c ca b phn x chnh.
lch tm ca hyperbol trn xoay lun lun ln hn mt v nm trong gii t 1,4 n 3. V th tiu
c tng ng ln hn tiu c ca b phn x chnh. ng knh ca parabol trn xoay ging
nh ng knh b phn x chnh v v th t s f/D tng. Nh thy hnh 3.10, t s f/D tng
dn n chiu x ng u hn v i vi Cassegrain iu ny t c nhng khng lm trn
sng nh trng hp anten b phn x n. T s f/D ln hn cng lm cho phn cc vung
gc nh hn. H thng Cassegrain c s dng rng ri cho cc trm mt t.
40
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
3.6. ANTEN DN
41
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
42
Chng 3. Phn cc sng v anten trong thng tin v tinh
3.7. TNG KT
Loa l mt dng anten c s dng ph bin trong thng tin v tinh. Loa c th c s
dng nh mt anten c lp hay thng xuyn hn n c s dng nh l cc b tip sng cho
cc anten phn x parabol. gim pht x ti cc bp ph cng nh ti phn cc vung gc cc
loa nn c th s dng cc vch trong gp np. Cc anten parabol c ng dng rng ri trong
thng tin v tinh. Tip sng cho cc anten ny c th l cc loa c t ti chnh tm hoc lch
tm. Trng hp th hai cho php trnh c hin tng che ti nhng i hi phi c cc bin
php to phn b trng chiu x u hn trn mt m ca parabol v gi b phn x cng
phc tp hn. Cc anten v tinh cng c th s dng b phn x kp. Cc anten phn x kp cho
php t tip sng ngay ti tm ca cho phn x chnh v th bo dng v quay anten tin hn.
Ngoi ra b phn x con cng cho php phn b trng chiu x trn b phn x chnh u hn v
gim hiu ng che ti. Anten Cassegrain bao gm hai b phn x: b phn x con c hnh
hyperbol trn xoay v b phn x chnh l parabol trn xoay. Anten Gregorian cng c b phn
x chnh l parabol trn xoay nhng b phn x con l elip trn xoay.
S dng dn anten cho php d dng iu chnh dng bp sng v li bp sng n mc
tiu yu cu. Dn anten loa thng c s dng lm dn tip sng cho cc b phn x.
3.8. CU HI V BI TP
43
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
CHNG 4
PHN KHNG GIAN CA H
THNG THNG TIN V TINH
4.1.2. Hng dn
Hc k cc t liu trong chng
Tham kho [1], [2]
Tr li cu hi v bi tp
4.1.3. Mc ch chng
Hiu c cu trc chung ca b pht ap
Hiu c nguyn hot ng cc phn t ca b pht p
Hiu c t chc ca phn h anten v thng tin
4.2. B PHT P
44
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
500
4 36 Phn cc ng
6105 6145 6185
Hnh 4.1. Quy hoch tn s v phn cc. Tn s trn hnh v o bng MHz.
Cc khi
B phn khuych i B ghp
knh vo cng sut knh ra
1 3,720
2 3,760
3 3,800
B lc 4 3,840
bng thng 5 3,880
My thu 6 3,920
T cc anten thu bng rng 3,7- 7 3,960 n anten
5,925- 4,2 GHz 8 4,000 pht
6,425 GHz
9 4,040 3,7-4,2 GHz
10 4,080
11 4,120
12 4,160
45
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
My thu d phng
T b lc vo
n b phn
B tin B khuych knh
khuych i B trn i
-1,5dB 28,5 dB 23 dB 60 dB
B giao ng
2,225 GHz
Hnh 4.3. My thu bng rng v tinh
46
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
B phn knh vo phn chia u vo bng rng (3,7-4,2 GHz) thnh cc knh tn s ca
b pht p. Chng hn, trn hnh 4.2 cc knh ny c nh s t 1 n 12. Cc knh ny
thng c t chc thnh cc nhm s chn v s l. Vic t chc ny cho php tng thm phn
cch knh v gim nhiu gia cc knh ln cn trong mt nhm.
u ra ca my thu c a n mt b chia cng sut, n lt mnh b chia cng sut
li tip sng cho hai dy circulator ring bit. Ton b tn hiu bng rng c truyn theo tng
dy v phn knh t c nh cc b lc knh ni n circulator nh trn hnh 4.4. Mi b lc
c rng bng 36 MHz v c iu chnh n tn s trung tm ca bng (xem hnh 4.1). Mc
d tn hao trong b phn knh kh ln, cc tn hao ny d dng c b p trong tng khuch
i cho cc knh pht p.
Kt cui
phi khng
5
My thu d
phng 6
7
Ghp 3 dB
My thu 8
cng tc
10
11
12
Kt cui
phi khng
Hnh 4.4. B phn knh vo
47
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
B khuch i cng sut ring m bo u ra cho tng b pht p. Hnh 4.5 cho thy
trc mi b khuch i cng sut l b suy gim u vo. B ny cn thit iu chnh u vo
ca b khuch i cng sut n mc mong mun. B suy hao c phn c nh v phn thay i.
Phn c nh cn bng cc thay i suy hao vo sao cho cc knh pht p c cng suy hao
danh nh. iu chnh c thc hin trong qu trnh lp rp. Phn suy hao thay i thit lp
mc cho tng kiu ng dng.
48
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
49
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
Pout
Pin
50
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
Pin
Hnh 4.8. c tuyn pha ca TWT. l dch pha vo-ra v S l gi tr ti bo ho.
ng cong AM/PM c rt ra t dc cu ng cong dch pha.
TWT cng c th c s dng khuch i hai hay nhiu sng mang ng thi, trng
hp ny c gi l khai thc nhiu sng mang. Khi ny bin i AM/PM s l mt hm phc tp
ca cc bin sng mang, ngoi ra c tuyn truyn t phi tuyn cng gy ra mo iu ch giao
thoa. Ta c th biu din c tuyn truyn t phi tuyn vo chui Taylor th hin quan h gia
in p vo v in p ra nh sau:
eo=aei+bei2+cei2+.... (4.1)
51
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
(2f1 f2 ) f1 f2 (2f2 f1 )
Hnh 4.9. Cc sn phm iu ch giao thoa bc ba
Pin
Hnh 4.10. ng cong truyn t cho mt sng mang v cho nhiu sng mang. li khi
khai thc nhiu sng mang so vi bo ho i vi mt sng mang
Anten trn v tinh thc hin chc nng kp: thu ng ln v pht ng xung. Chng
c nhiu loi: t cc anten dipole c c tnh v hng n cc anten tnh hng cao phc v cho
vin thng, chuyn tip truyn hnh v pht qung b.
Bp sng ca anten thng c to ra bi cc anten kiu phn x, thng l b phn x
parabol trn xoay. H s khuch i ca anten phn x parabol so vi b pht x ng hng
c xc nh theo phng trnh sau:
52
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
2
D
G = I (4.2)
trong l bc sng ca tn hiu, D l ng knh b phn x v I l hiu sut mt m
(thng c gi tr bng 0,55). rng bp sng -3dB c xc nh gn ng nh sau:
3dB 70 (4.3)
D
53
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
Hnh 4.13 cho thy phn h thng tin v tinh Morelos ca Mexico lm th d. Ti trng
trn Morelos c gi l ti trng lai ghp hay lng bng v n mang cc b pht p bng C v
bng K. Trong bng C n cung cp 12 knh mi knh rng 36 MHz v su knh bng rng vi
mi knh rng 72 MHz. Trong bng K, n cung cp bn knh vi mi knh rng 108 MHz. Cc
knh 36 MHz s dng cc TWTA 7-W vi d phng 12:14. Ngha l 12 b d phng cho 14 b
hot ng. Cc knh 72 MHz s dng cc TWTA 10,5 W vi d phng 6:8. Cc my thu c
thit k bng linh kin bn dn v vi d phng 2:4cho bng C v 1:2 cho bng K.
Anten vi b phn x trn ng knh 180 cm c s dng cho bng C. y l anten hai
phn cc vi tip sng ring bng C cho cc phn cc ngang v ng.
Anten bng K c b phn x Elip. N c dn tip sng ring to ra vng ph sng trn
Mexico.
54
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
im di v tinh
V tr v tinh: 335,50E
Bn cu 6/4 GHz
Vng rng 6/4GHz phn cc vung gc
Vng hp 14/11 GHz phn cc n
55
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
B suy gim Khuych i n
Cc b ghp Cc b ghp
tng nc sng chy 2W
B pht p bng c knh vo knh ra
TWTA
V
TWTA
Chuyn mch d
Chuyn mch d
iu khin 3 knh TWTA 3 knh
ngang ngang
phng
phng
v bm
(72 MHz) TWTA (72 MHz)
TWTA
TWTA
Chuyn mch d
Chuyn mch d
ngang
phng
TWTA
A TWTA
Cc my 4 knh 4 knh
A TWTA
V thu d ngang ngang H
phng (108 MHz) A TWTA (108 MHz)
2 cho 1
A TWTA
A TWTA
56
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
giai on phng v tinh, mt knh c bit c s dng cng vi anten v hng. Khi v tinh
vo qu o n nh, mt trong s cc b pht p thng c s dng cng vi anten c hng,
khi xy ra trnh trng khn cp knh ny s c chuyn mch tr v knh c bit khi phng v
tinh.
C th coi o t xa v iu khin l cc chc nng b ln cho nhau. Phn h o t xa pht
thng tin v v tinh n trm mt t, cn phn h iu khin thu cc tn hiu, thng l tr li
cho thng tin o t xa. Phn h iu khin gii iu ch v khi cn thit gii m cc tn hiu iu
khin ri chuyn chng n thit b thch hp thc hin hnh ng cn thit. V th c th thay
i cao, u thm hoc ct bt cc knh, nh hng li anten hoc duy tr qu o
(maneuvers) theo lnh t mt t. trnh thu v gii m cc lnh gi, cc tn hiu iu khin
c mt m ho.
Bm v tinh c thc hin bng cc tn hiu hi ng c pht i t v tinh. Cc tn
hiu ny c TT&C trm mt t thu. Bm c bit quan trong trong cc giai on chuyn v
dch qu o ca qu trnh phng v tinh. Khi v tinh n nh, v tr ca v tinh a tnh c xu
th b dch do cc lc nhiu khc nhau. V th phi c kh nng bm theo s x dch ca v tinh
v pht i cc tn hiu hiu chnh tng ng. Cc hi ng bm c th c pht trong knh o t
xa hay bng cc sng mang hoa tiu ti cc tn s trong mt trong s cc knh thng tin chnh hay
bi cc anten bm c bit. nh k cng cn c thng tin v khong cch t v tinh n trm mt
t. Thng tin ny c xc nh bng cch o tr truyn cc tn hiu pht ring cho mc ch o
c ly.
Ta thy rng cc chc nng o t xa, bm v iu khin l cc khai thc phc tp i hi
cc phng tin c bit di t ngoi cc phn h TT&C trn v tinh. Hnh 4.14 cho thy s
khi cho cc phng tin TT&C h thng v tinh Telesat ca Canada.
57
Chng 4. Phn khng gian ca h thng thng tin v tinh
4.9. TNG KT
4.10. CU HI V BI TP
58
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
CHNG 5
PHN MT T CA H THNG THNG TIN V TINH
5.1.2. Hng dn
Hc k t liu trong chng
c thm ti liu tham kho [1], [2]
Tr li cu hi v bi tp
5.1.3. Mc ch chng
Hiu c t chc v hot ng ca cc h thng my thu truyn hnh v tinh gia nh
Hiu c cu trc v hot ng ca trm thu pht v tinh mt t
5.2. M U
Phn mt t ca mt h thng thng tin v tinh bao gm cc trm pht v thu. Trm n
gin nht l h thng ch thu truyn hnh gia nh (TVRO) v phc tp nht l cc trm u cui
s dng cho cc mng thng tin quc t. Ngoi ra on u cui c th l cc trm di ng trn
tu b, thng mi, qun s v hng khng.
Theo quy nh truyn hnh qung b trc tip n my thu TV gia nh c thc hin
trong bng tn Ku (12 GHz). Dch v ny c gi l dch v v tinh qung b trc tip (DBS:
direct broadcast satellite). Tu thuc vo vng a l n nh bng tn c th hi thay i. M,
bng tn ng xung l 12,2 n 12,7GHz.
Tuy nhin, hin ny nhiu gia nh s dng cc cho kh to (ng knh khong 3m)
thu cc tn hiu TV ng xung trong bng C (GHz). Cc tn hiu ng xung ny khng ch
nh thu gia nh m dnh cho vic chuyn i mng n cc mng phn phi truyn hnh (cc
i pht VHF, UHF v cp truyn hnh). Mc d c v nh thc t thu cc tn hiu TV hin nay
c thit lp rt tt, nhng nhiu nhn t k thut, thng mi v php lt ngn cn vic thu
ny. Cc khc bit chnh gia cc h thng TVRO (TV recieve only: ch thu TV) bng Ku v
bng C l tn s cng tc ca khi ngoi tri v cc v tinh dnh cho DBS bng Ku c EIRP
(cng sut pht x ng hng tng ng) cao hn nhiu so vi bng C.
59
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
Hnh 5.1 cho thy cc khi chnh trong mt h thng thu DBS ca u cui gia nh. Tt
nhin cu trc ny s thay i trong cc h thng khc nhau, nhng s ny s cung cp cc
khi nim c s v my thu TV tng t (FM). Hin nay TV s trc tip n gia nh ang dn
thay th cc h thng tng t, nhng cc khi ngoi tri vn ging nhau cho c hai h thng.
Khi ny bao gm mt anten thu tip sng trc tip cho t hp khuch i tp m nh/
bin i h tn. Thng thng b phn x parabol c s dng vi loa thu t tiu im. Bnh
thng thit k c tiu im t ngay trc b phn x, nhng trong mt s trng hp loi b
nhiu tt hn, b tip sng (Feed) c th c t lch nh thy trn hnh v.
Kinh nghim cho thy rng c th thu cht lng m bo bng cc b phn x c ng
knh t 0,6 n 1,6m (1,97-5,25 ft) v kch thc ch dn thng thng l 0,9m (2,95ft) v 1,2m
(3,94 ft). Tri li ng knh b phn x bng C (4GHz) thng vo khong 3m (9,84 ft). Lu
rng h s khuch i anten t l thun vi (D/)2. So snh khuch i ca cho 3m ti 4GHz vi
cho 1m ti 12 GHz, ta thy trong c hai trng hp t s D/=40, v th khuch i ca chng
bng nhau. Tuy nhin mc d suy hao truyn sng ti 12 GHz cao hn nhiu so vi 4GHz, nhng
ta khng cn anten thu c khuch i cao hn v cc v tinh qung b trc tip lm vic cng
sut pht x ng hng tng ng cao hn nhiu.
60
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
Bng tn ng xung di 12,2 n 12,7 GHz c rng 500 MHz cho php 32 knh TV
vi mi knh c rng l 24 MHz. Tt nhin cc knh cnh nhau s phn no chng ln ln
nhau, nhng cc knh ny c phn cc LHC v RHC an xen gim nhiu n cc mc cho
php. S phn b tn s nh vy c gi l an xen phn cc. Loa thu c th c b lc phn cc
c chuyn mch n phn cc mong mun di s iu khin ca khi trong nh.
Loa thu tip sng cho khi bin i tp m nh (LNC: low noise converter) hay khi kt
hp khuch i tp m nh (LNA: low noise amplifier) v bin i (gi chung l LNA/C). Khi
kt hp ny c gi l LNB (Low Noise Block: khi tp m nh). LNB m bo khuch i tn
hiu bng 12 GHz v bin i n vo di tn s thp hn c th s dng cp ng trc gi r
ni n khi trong nh. Di tn tn hiu sau h tn l 950-1450 MHz (xem hnh 5.1). Cp ng
trc hoc cp i dy c s dng truyn cng sut mt chiu cho khi ngoi tri. Ngoi ra
cng c cc dy iu khin chuyn mch phn cc.
Khuch i tp m nh cn c thc hin trc u vo khi trong nh m bo t s
tn hiu trn tp m yu cu. t khi b khuch i tp m nh c t ti pha u vo khi trong
nh v n c th khuch i c tp m ca cp ng trc. Tt nhin khi s dng LNA ngoi tri
cn m bo n hot ng c trong iu kin thi tit thay i v c th b ph hoi hoc nh
cp.
Tn hiu cp cho khi trong nh thng c bng tn rng t 950 n 1450 MHz. Trc
ht n c khuch i ri chuyn n b lc bm chn knh cn thit (xem hnh 5.1). Nh
ni, an xen phn cc c s dng v th khi thit lp mt b lc phn cc ta ch c th thu c
mt na s knh 32 MHz. iu ny gim nh hot ng ca b lc bm v by gi cc knh an
xen c t cch xa nhau hn.
Sau knh c chn c bin i h tn: thng t di 950 MHz vo 70 MHz, tuy
nhin cng c th chn cc tn s khc trong di VHF. B khuch i 70 MHz khuch i tn hiu
n mc cn thit cho gii iu ch. S khc bit chnh gia DBS v TV thng thng ch DBS
s dng iu tn cn TV thng thng s dng iu bin (AM) dng n bin c nn (VSSB:
Vestigal Single Sideband). V th cn gii iu ch sng mang 70 MHz v sau ti iu ch AM
to ra tn hiu VSSB trc khi tip sng cho cc knh VHF/UHF ca my TV tiu chun.
My thu DBS cn cung cp nhiu chc nng khng c th hin trn hnh 5.1. Chng
hn cc tn hiu Video v Audio sau gii iu ch u ra V/A c th cung cp trc tip cho cc
u V/A ca my thu hnh. Ngoi ra gim nhiu ngi ta cn b sung vo sng mang v tinh
mt dng sng phn tn nng lng v my thu DBS c nhim v loi b tn hiu ny. Cc u
cui cng c th c trang b cc b lc IF gim nhiu t cc mng TV mt t v c th phi
s dng b gii ngu nhin ho (gii m) thu mt s chng trnh.
H thng TV anten ch (MATV: Master- Antena TV) m bo thu cc knh DBS/TV cho
mt nhm ngi s dng, chng hn cho cc ngi thu cn h trong to nh. H thng ny gm
mt khi ngoi tri (anten v LNA/C) tip sng cho nhiu khi trong nh (xem hnh 5.2). H
thng ny cn bn ging nh h thng gia nh trnh by trn nhng cho php tng ngi s
dng truy nhp c lp n tt c cc knh. u im ca h thng ny l ch cn mt khi ngoi
61
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
tri, nhng phi c cc LNA/C v cp tip sng ring cho tng phn cc. So vi h thng mt
ngi s dng, cn c anten ln hn (ng knh 2 n 3 m) m bo t s tn hiu trn tp m
cho tt c cc khi trong nh.
H thng TV anten tp th (CATV: Community Atenna TV) s dng mt khi ngoi tri
vi cc tip sng ring cho tng phng phn cc ging nh h thng MTAV c th cung cp
tt c cc knh ng thi ti my thu trong nh. Thay v s dng mt my thu ring cho tng
ngi s dng, tt c cc sng mang u c gii iu ch ti mt h thng lc-thu chung nh
hnh 5.3. Sau tt c cc knh c kt hp vo mt tn hiu ghp chung truyn dn theo cp
n cc thu bao. i vi cc vng xa, thay v dng cp phn phi, ngi ta c th pht li qung
b tin hiu bng mt i pht TV xa vi s dung anten ng knh 8m (26,2 ft) thu tn hiu
v tinh trong bng C.
Cng c th phn phi chng trnh thu t v tinh bng h thng CATV.
62
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
S khi chi tit ca trm pht thu mt t c cho hnh 5.5, trong d nhn ta
khng trnh by cc khi d phng.
63
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
Tip sng
anten
Diplexer
Khuych
i cng K LNA
sut
B kt hp B chia
Cc sng
Cc b bin mang vi ba s
Cc b bin
i nng i h tn
tn IF (trung tn)
Cc b Cc b gii
iu ch Cc bng gc iu ch
c lp khun
li
Cc b ghp/phn knh bao gm c x l
s
Thit b kt ni n trm mt t
Cc u vo ra bng gc ca mng mt t
64
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
Trong nhnh thu (pha phi ca hnh 5.5), tn hiu thu c khuch i trong b khuch
i tp m nh sau c chuyn n b chia tch thnh cc sng mang khc nhau. Cc sng
mang ny c bin i h tn n bng IF ri c chuyn n khi ghp knh c chnh li
khun dng cn thit cho mng mt t.
Cn lu rng dng lu lng pha thu khc vi dng ny pha pht. S lng sng
mang, khi lng lu lng c mang s khc nhau v lung ghp u ra khng nht thit phi
mang cc knh in thoi c mang pha pht.
Tn ti nhiu loi trm mt t khc nhau ph thuc vo cc yu cu dch v. Theo ngha
rng c th phn loi lu lng thnh: tuyn lu lng cao, tuyn lu lng trung bnh v tuyn
lu lng thp. Trong knh tuyn lu lng thp, mt knh pht p (36 MHz) c th mang nhiu
sng mang v mi sng mang lin kt vi mt knh thoi ring. Ch hot ng ny c gi l
mt sng mang trn mt knh (SCPC: Single Carrier per Channel). Ngoi ra cn c ch a truy
nhp. C th v cc ch ny s c xt chng cc h thng thng tin v tinh FDMA v
TDMA. Kch thc anten thay i t 3,6 m (11,8ft) i vi cc trm di ng trn xe n 30 m
(98,4ft) i vi u cui chnh.
Knh tuyn lu lng trung bnh cng m bo a truy nhp hoc theo FDMA hoc theo
TDMA. Cc ch a truy nhp ny cng c xt trong chng tng ng. Kch thc anten t
30 m (89,4ft) cho trm chnh n 10 m (32,8 ft) cho cc trm xa.
Trong h thng tuyn lu lng cao, mi knh v tinh ( rng bng tn 36 MHz) c th
mang 960 knh thoi cho mt ng hoc mt knh TV kt hp vi knh ting. Nh vy knh
pht p cho knh tuyn lu lng ln mang mt tn hiu bng rng: c th l TV hay lung ghp
cc knh thoi. ng knh anten ca h thng ny t nht l 30 m (98,4ft) c thit k cho trm
mt t tiu chun A ca INTELSAT. Cc anten ln ny c trng lng n 250 tn v th phi
c nn rt chc chn v n nh. Cc anten ng knh ln ny m bo cc bp sng rt hp
v v th phi trnh x dch khng lm lch hng anten. i vi vng c bng v tuyt ri cn
c l si bn trong.
Mc d cc anten ny c s dng cho cc v tinh a tnh, nhng vn xy ra tri v tinh.
nh hng ny cng vi bp sng anten rt hp v th cn m bo mt gii hn nht nh v
bm. iu chnh tng nc theo phng v v gc ngng c thc hin di s iu khin ca
my tnh t c tn hiu thu cc i.
Vic m bo lin tc ngun nui cng l mt vn quan trng khi thit k cc trm mt
t pht thu. Tr cc trm nh nht, cn th s dng ngun d phng t in mng hoc acquy v
cc my pht in. Nu in li b s c, cc acquy lp tc thay th. ng thi my n c
v nhanh chng thay th cc acqui.
5.5. TNG KT
Trm mt t v tinh bao gm phn pht v phn thu. My thu truyn hnh v tinh TVRO
l trm mt t n gin nht. N ch c phn thu. Theo quy nh cc my thu gia nh ch lm
vic ti bng Ku. Tuy nhin hin ny nhiu gia nh c th s dng cc cho kh to (ng knh
khong 3m) thu cc tn hiu TV ng xung trong bng C (GHz) dng cho chuyn i mng
n cc mng phn phi truyn hnh (cc i pht VHF, UHF v cp truyn hnh). Cc ta nh ln
c th s dng h thng TV anten ch (MATV: Master- Antena TV) hoc h thng TV anten tp
th (CATV: Community Atenna TV) cung cp chng trnh v tinh ng thi cho nhiu ngi
s dng. Trm mt t thu pht thng l cc trm u cui s dng cho cc mng thng tin quc
65
Chn 5. on mt t ca h thng thng tin v tinh
t hoc c th l cc trm di ng trn tu b, thng mi, qun s v hng khng. y l cc
trm rt phc tp i hi cng sut pht ln v anten ln c th pht n v tinh. Phn pht ca
cc trm ny bao gm phn giao tip vi cc h tng thng tin mt t, phn chuyn i khun
dng tn hiu cho ph hp knh v tinh v phn ghp knh, phn iu ch v bin i nng tn,
phn kt hp knh v tuyn v anten pht. Phn thu bao gm cc phn t ngc li vi phn pht:
anten thu, chia knh v tuyn, bin i h tn, gii iu ch, phn knh v giao tip vi h tng
vin thng mt t.
5.7. CU HI V BI TP
1. Gii thch ngha ca dch v v tinh qung b TV trc tip (DBS). Dch v ny khc g
vi vic thu tn hiu TV bng C cho my thu gia nh
2. Gii thch ngha ca an xen phn cc. V phn b tn s cho 32 knh TV bng Ku s
dng an xen phn cc
3. V sao li cn bin i h tn tn hiu TV thu c t anten
4. Gii thch v sao LNA trong h thng thu h thng thu v tinh li c t ti u ni tip
sng vi anten
5. Gii thch ngn gn chc nng ca khi thu trong nh ca my thu v tinh TV/FM
6. Trong hu ht mt thu TV v tinh, bng IF th nht c bin i vo IF th hai. Vi sao
cn bin i tn s th hai ny?
7. V sao cn khi iu ch/gii iu ch trong my thu v tinh TV/FM cho my thu TV gia
nh tiu chun
8. So snh h thng anten TV ch v anten TV tp th
9. Gii thch thut ngha trm mt t d phng
10. Trnh by hot ng ca trm mt t pht thu cho lu lng thoi.
66
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
CHNG 6
CC CNG NGH A TRUY NHP
TRONG THNG TIN V TINH
6.1.2. Hng dn
1. Hc k cc t liu trong chng
2. Tham kho [1], [3]
3. Tr li cu hi v bi tp
6.1.3. Mc ch
1. Hiu c cc phng php nh tuyn trong thng tin v tinh
2. Hiu c cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
6.2. M U
67
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
mt sng mang trn trm pht, trm Y phi ly ra lu lng 't X n Y' trong s tng lu lng
pht t X trn sng mang thu c.
a)
Tx A B C
t AC t CA
t AB t BA t BC t CB
V tinh
Rx A B C
b)
Tx A B C
t BA+ t BC t CA+ t CB
t AB + t AC
V tinh
Rx A B C
Vic chn la gia hai phng php trn khng ch l vn kinh t. N cn ph thuc
vo cc vn khc nh s lng knh ca v tinh, bng thng ca knh v tinh v k thut a
truy nhp c s dng. Nhn chung vn phi chuyn tip s lng sng mang ln cn nghim
trng hn phi pht cc sng mang c dung lng ln. Phng php 'mt sng mang trn mt
trm pht' l phng php thng c s dng nhiu nht.
i vi thng tin v tinh (cng nh i vi thng tin di ng) vn a truy nhp xut
hin khi nhiu sng mang c x l ng thi mt trm lp v tinh ng vai tr im nt ca
mng. Cn kho st hai vn di y:
- a truy nhp n mt knh trm lp.
- a truy nhp n mt trm lp v tinh.
Trong phng thc a truy nhp phn chia theo tn s (FDMA), bng thng ca knh
trm lp c chia thnh cc bng con v c n nh cho tng sng mang pht i t trm mt
t. i vi kiu truy nhp ny cc trm mt t pht lin tc mt s sng mang cc tn s khc
nhau v cc sng mang ny to nn cc knh ring. trnh nhiu gia cc knh ln cn gy ra
do phng thc iu ch, s khng hon thin ca cc b dao ng v cc b lc, cn m bo
khong bo v gia cc bng tn ca cc knh cnh nhau.
Ph thuc vo cc k thut ghp knh v iu ch ta c th chia cc s truyn dn
FDMA thnh cc s khc nhau. Phn di y ta s xt cc s ny.
6.4.1. Cc s truyn dn
69
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
6.4.1.1. FDM/FM/FDMA
cu hnh ghp knh theo tn s, iu tn (FM) v a truy nhp phn chia theo tn s
(FDM/FM/FDMA trn hnh 6.2a) cc tn hiu bng tn gc ca ngi s dng l tn hiu tng
t. Chng c kt hp to thnh mt tn hiu ghp knh phn chia theo tn s (FDM). Tn s
tn hiu tng t c ghp knh ni trn s iu ch tn s (FM) cho mt sng mang, sng mang
ny s truy nhp n v tinh mt tn s nht nh ng thi cng vi cc tn s khc t cc
trm khc. gim thiu iu ch giao thoa, s lng ca cc sng mang nh tuyn lu lng
c thc hin theo nguyn l 'mt sng mang trn mt trm pht'. Nh vy tn hiu ghp knh
FDM bao gm tt c cc tn s dnh cho cc trm khc. Hnh 6.3 cho ta thy th d v mt mng
c ba trm.
6.4.1.2. TDM/PSK/FDMA
cu hnh ghp knh theo thi gian, iu ch kho chuyn pha (PSK) v a truy nhp
phn chia theo tn s (TDM/PSK/FDMA hnh 6.2b) tn hiu bng gc ca ngi s dng l tn
hiu s. Chng c kt hp to ra mt tn hiu ghp knh phn chia theo thi gian (TDM).
Lung bit th hin tn hiu c ghp ny iu ch mt sng mang theo phng php iu ch
pha PSK , tn hiu ny truy nhp n v tinh mt tn s nht nh ng thi cng vi cc sng
mang t cc trm khc cc tn s khc. gim ti thiu cc sn phm ca iu ch giao thoa
s lng cc tn s mang nh tuyn lu lng c thc hin theo phng php 'mt sng mang
trn mt trm pht'. Nh vy tn hiu ghp knh TDM bao gm tt c cc tn hiu ph thuc thi
gian cho cc trm khc. Hnh 6.3 cho thy th d ca mt mng c ba trm.
6.4.1.3. SCPC/FDMA
cu hnh mt knh trn mt sng mang (SCPC: Single Channel per Carrier) v a truy
nhp phn chia theo tn s (SCPC/FDMA hnh 6.2c) tng tn tn hiu bng gc ca ngi s
s iu ch trc tip mt sng mang dng s (PSK) hoc tng t (FM) tu theo tn hiu c
s dng. Mi sng mang truy nhp n v tinh tn s ring ca mnh ng thi vi cc sng
mang t cng trm ny hay t cc trm khc cc tn s khc. Nh vy nh tuyn c thc
hin trn nguyn l 'mt sng mang trn mt ng truyn'.
70
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
a) FDM/FM/FDMA
Cc Ghp knh
ngi s iu ch tn s Tx
theo tn s
dng
Cc
b) TDM/PSK/FDMA trm
khc
NSD A/D
Ghp knh theo thi
NSD (s) gian iu ch PSK Tx
NSD A/D VT
c) SCPC/FDMA
SCPC/FM/FDMA
NSD iu ch tn s Tx
NSD iu ch PSK Tx
SCPC/PSK/FDMA
NSD: Ngi s dng
VT: V tinh
c) S khi trm mt t A
Cc knh
ting Ghp knh iu ch My pht
n cc B
ngi s Phn knh v
My thu
dng chn knh
C
Hnh 6.3. Th d v mt h thng FDMA ba trm s dng nh tuyn "mt sng mang trn
mt trm"
71
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
Bng bo v
rng bng
my thu
BIF
Nhiu knh ln cn
Trong a truy nhp phn chia theo tn s, b khuch i ca knh khuch i ng thi
nhiu s sng mang cc tn s khc nhau. Tnh cht phi tuyn ca b khuch i ny dn n
iu ch giao thoa. Tng qut khi N tn hiu hm sin c cc tn s f1, f2,...., fN i qua mt b
khuch i phi tuyn, th u ra khng ch cha N tn hiu cc tn s ban u m cn c cc tn
hiu khng mong mun c gi l cc sn phm iu ch giao thoa. Cc sn phm ny xut hin
cc tn s fIM l cc t hp tuyn tnh ca cc tn s u vo nh sau:
72
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
Sn phm bc nm
Sn phm bc ba
Cc tn hiu
Tn s
3f1 2f2 2f1 f2 f1 f2 2f2 f1 3f2 2f1
Tn s
3f1 2f2 2f1 f2 f1 f2 2f2 f1 3f2 2f1
Tn s
3f1 2f2 2f1 f2 f1 f2 2f2 f1 3f2 2f1
Hnh 6.5. Sn phm iu ch giao thoa bi hai tn hiu (cc sng mang khng
b iu ch). a) c bin bng nhau; b) v c) c bin khc nhau.
Ta nhn thy rng trong trng hp cc sng mang khng iu ch c bin khc nhau
cc sn phm iu ch giao thoa ln hn cc tn s cao nu sng mang c bin ln hn nm
tn s cao v cc tn s thp hn nu sng mang c bin cao hn nm vng tn s thp.
iu ny cho thy u im ca vic t cc sng mang c cng sut ln nht cc bin ca bng
thng.
Hnh 6.6 cho ta thy c tuyn truyn t cng sut ca knh lp v tinh ch sng
mang n (n=1).
73
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
OBO,
dB
n=1
0
n>1
-10
74
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
T cc phn xt trn ta thy a truy nhp phn chia theo tn s c c trng bi s truy
nhp lin tc n v tinh mt bng tn cho trc v k thut ny c u im l n gin v da
trn k thut c kim nghim. Tuy vy chng c mt s khuyt im sau:
Thiu s linh hot khi cn lp li cu hnh: m bo cc thay i v dung lng cn
thay i quy hoch tn s v iu ny c ngha l thay i cc tn s pht, cc tn s thu,
bng thng ca cc b lc cc trm mt t
Mt dung lng khi s lng truy nhp tng do s to ra cc sn phm iu ch giao
thoa v s cn thit phi lm vic cng sut pht ca v tinh gim (li xa im bo
ha)
Cn iu khin cng sut pht ca cc trm mt t sao cho cc cng sut sng mang
u vo ca v tinh nh nhau trnh hin tng ln p. S iu chnh ny phi c
thc hin thi gian thc v phi thch ng c vi s suy hao do ma cc ng
ln.
y l k thut truy nhp c nht v c s dng rng ri nht mc d chu cc nhc
im trn. N cn tn ti lu di v c u t trong qu kh v cc u im khai thc quen
thuc ca n bao gm c vic khng cn ng b.
Trong a truy nhp phn chia theo thi gian, b pht p ch s dng mt sng mang ti
mt thi im v v th s khng c cc sn phm iu ch giao thoa do khuch i phi tuyn.
y l mt trong s cc u im c c gi tr nht ca TDMA v n cho php b khuch i cng
sut ln lm vic ch gn bo ho nht. Do thng tin c truyn ch cm, nn TDMA
ch thch hp cho truyn cc tn hiu s.
Hnh 6.7 cho thy hot ng ca mt mng theo nguyn l a truy nhp phn chia theo
thi gian. Cc trm mt t pht khng lin tc trong thi gian TB. S truyn dn ny c gi l
75
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
R1 A1 B1 C1 R2 A2 B2 C2 R3 A3
R1
A1 B1
C1
A2 R2
B2
A3 C2
R3
Trm
chun
Hnh 6.7. TDMA s dng mt trm chun ng b thi gian
6.5.1. Truyn dn cm
M = RbTF (6.7)
76
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
TF
TB
t t t
Rb R TDMA Rb
B nh B nh
m M bit m M bit
77
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
n B
n C
Ghp
iu ch pha Tx
knh
Pht cm
B to tin t
n X
T B
B pht hin
tin t
T C
Phn
Gii diu ch pha Rx
knh
Thu khung
T X
6.5.2.1. Cm chun
78
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
6.5.3. ng b mng
79
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
trm lu lng, vic pht hin t m cm (hay t duy nht) trong cm chun s thng bo khi
u khung thu (SORF: start of recieve frame), mc ny trng vi bit cui cng ca t duy nht.
ng h c n nh cao l ng h m v tinh thu li t trm chun mt t.
Mng hot ng da trn k hoch nh thi cm l bn sao c lu gi ti cc trm
mt t. K hoch nh thi cm ch ra cho mi trm mt t khong cch ca cm m n nh
thu so vi im mc SORF (hnh 6.11).
ng h v tinh
A B
SORF
tA TA
SORF
tB TB
80
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
y l phng php pht nh thi n gin nht. Trm s pht sau mt khong thi gian
c nh k t khi thu c cc mc nh thi theo k hoch nh thi cm, khong thi gian ny
phi m bo thi gian bo v b tr cc thay i ca tr truyn lan. Nhc im ca
phng php ny l sai s v tr cm c th rt ln v cc khong thi gian phng v di lm gim
hiu sut khung. khc phc nhc im ny phng php nh thi vng thch ng c s
dng. phng php ny trm mt t tnh ton c ly n v tinh trn c s s liu qu o v
tinh hay tn hiu o c sau a ra hiu chnh nh thi. Cn lu rng phng php nh
thi vng h khng cn th tc bt c bit
81
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
C
ng h v tinh
A B
SORF
SOTF A
tA DA tA
SORF
SOTF B
tB DB tB
Hnh 6.12. Quan h nh thi trong h thng TDMA. SORF: khi u khung thu; SOTF:
khi u khung pht
Mc SORT c s dng cho im tham kho pht cm. Tuy nhin im tham kho pht
(SOTF) phi tr mt khong thi gian DA v DB cho cc trm A v B cc cm lu lng do
chng pht n b pht p v tinh ng vo khe thi gian dnh cho cc cm ny (xem hnh 6.12)
Tng thi gian tr C gia xung ng h v tinh bt k v SOTF tng ng lun l mt hng s: C
bng 2tA+DA v bng 2tB+DB cho trm A v trm B. Tng qut i vi trm i, tr Di, tng tr ny
xc nh nh sau:
C = 2ti + Di (6.9)
Hiu sut s dng khung c o bng phn thi gian ca khung c s dng truyn
dn lu lng. Hiu sut s dng khung c xc nh nh sau:
B (6.10)
F = ll
Bt
trong Bll l s bit lu lng v Bt l tng s bit trong khung (lu thut ng bit trong trng
hp ny thng c gi l k hiu).
82
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
nRb = FRTDMA
hay
F R TDMA
n= (6.12)
Rb
trong n l dung lng knh, Rb l tc bit v RTDMA l tc cm.
minh ho cho cc phng trnh trn ta xt hai th d sau.
Th d 6.1
Tnh hiu sut khung cho mt khung vi cc d liu sau:
Tng di khung = 120.832 k hiu
S cm lu lng trn khung = 14
S cm chun trn khung = 2
Khong bo v = 103 k hiu
S bit on u cm lu lng (khng c on cui) = 280 k hiu
S bit ca cm chun = 288 k hiu
Gii
S bit b sung = OH = 2(103+288) + 14(103+280) = 6144 k hiu
T phng trnh (6.10) ta c:
6144
F = 1 = 0,949
120.832
Th d 6.2
Tnh ton dung lng knh ting cho khung th d 6.1 khi tc bit Rb=64 kbps v iu ch
QPSK. Chu k khungl 2 ms.
Gii
Tc cm bng: 120.832/(2 ms) = 60,416 Msps (Mega k hiu trn giy). V iu ch QPSK
mi ln pht 2 k hiu, nn tc cm truyn dn l: RTDMA= 60,4162=120,833 Msps.
S dng phng trnh (6.12) ta c n=0,949120,832103/(64) = 1792
83
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
84
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
Khung INTELSAT gm 120832 k hiu hay 241664 bit. Chu k khung l 2ms v v th
tc bit cm l 120832 Mbps.
Nh ni rn cc knh ting c n nh trc hay n nh theo yu cu c th c
t trong cng mt khun dng khung INTELSAT. Cc knh n nh theo yu cu s dng mt
k thut c gi l ni suy ting s (DSI), Cc knh c n nh trc c gi l cc knh s
khng ni suy (DNI)
Khung 2ms
Cm lu lng
on u Cc knh v
tinh (SC)
1 3 5 7 1 3 5 7 1 3 5 3 5 7 1 3 5 7 Cc knh
S T.T bit mt t
2 4 6 8 2 4 6 8 2 4 6 4 6 8 2 4 6 8 (TC)
Mu 1 Mu 2 Mu 16
125s
S T.T t
mu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
2 ms
85
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
c gi c nh bng 13,5ms. Khe thi gian cm c s bng 62,5 s v cc trm trong mng
pht cc cm thng tin vi cc bc ri rc trong di 0,5 ms (8 cm c s) n 4,5 ms (72 cm c
s) trn khung. n nh cc knh ting theo yu cu li dng c tnh cht gin on ca ting,
vn ny s c trnh by phn di y.
Do tnh cht gin on ca ting, nn khi s dng knh truyn ting, mt khong thi gian
khng nh knh ny khng c tch cc. Tnh cht ni-nghe ca cc cuc thoi hai chiu c
ngha l truyn dn mi chiu ch chim khong 50% tng thi gian truyn dn. Ngoi ra khong
trng gia cc cu ni c th gim thi gian ny xung cn 33%. Ngoi ra thi gian tr do i tc
cn suy ngh tr li c th dn n tng thi gian kt ni thc s cn 25%. Phn thi gian m
mt knh truyn dn tch cc c gi l h s tch cc ti in thoi v theo khuyn ngh ca
ITU-T l 25%. Nh vy ta c th li dng mt phn ln thi gian cho cc cuc truyn dn khc
v vic li dng ny c thc hin dng n nh theo yu cu c gi l ni suy ting s.
Ni suy theo yu cu c th c thc hin theo hai cch: ni suy ting n nh theo
thi gian (TASI s) v truyn tin c m ho theo d bo ting (SPEC).
6.7.2. TASI s
n nh trc
CBTR UW TTY SC VOW VOW Ni suy
khng ni suy
N knh v tinh
DSI-AC 1 2 3 4 5 6 7 8 N-1 N
128 bit
Mi su mu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 8 bit cho mi
knh v tinh
86
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
Hnh 6.16, cho ta thy h thng DSI. Thng thng h thng cho php N knh mt t
c mang bi M knh v tinh, trong N>M. Chng hn trong INTELSAT, N=240 v M=127.
Ti mi knh mt t vo, mt b pht hin tch cc s pht hin khi c ting, cc tn hiu
ting gin on c gi l cc on ting (Spurt). on ting c di trung bnh l 1,5 giy.
Tn hiu iu khin c gi n khi iu khin n nh knh, khi ny tm kim mt b m
rng. Nu tm c mt b m rng, knh mt t c n nh s dng knh v tinh ny v
on ting c lu gi vo b m ny v sn sng truyn dn trong cc cm con DSI. Nh
thy hnh 6.16, tr c a thm vo cc knh ting b tr tr do n nh. Tuy nhin s b
tr ny khng c hon ho, nn phn khi u ca on ting c th b mt, V s kin ny
c gi l s xn bt (clip) kt ni.
Khi xt trn ta gi thit rng i vi mi on ting lun tm c knh ri, nhng trong
thc t c th xy ra vi mt xc sut no tt c cc knh b chim v on ting s b mt.
S mt on ting trong trng hp ny c gi Freeze-out.
Cc knh
mt t
1
iu khin
Tr n nh
2
B pht
hin ting
Bn tin
n nh
240
Cc b m
Knh n nh S.C.1 S.C.126 S.C.127
TDMA
P DSI DNI
Cm TDMA
Hnh 6.16. Ni suy ting; DSI= ni suy ting s; DNI= khng ni suy
87
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
S khi cho h thng SPEC c cho hnh 6.17. Trong phng php ny tn hiu
ting vo c bin i thnh tn hiu ghp knh PCM vi 8 bit cho mt mu lng t. Vi 64
u vo v ly mu theo chu k 125 s, tc bit u ra ca b ghp knh l 864/125 = 4096
Mbps.
B chuyn mch ting s ng sau b ghp knh PCM thc hin phn chia thi gian cho
cc tn hiu u vo. B ny c kch hot theo ting trnh truyn dn tp m trong cc
khong im lng. Khi b d bo bc khng nhn c mt mu mi, n thc hin so snh vi mu
trc ca knh ting ny ( c lu gi li) v ch pht i mu mi ny nu n khc vi
mu trc mt lng c quy nh trc. Cc mu ny c gi l cc mu PCM khng d
on c (hnh 6.17a).
Mt t n nh 64 bit cng c pht i cho 64 knh. Logic 1 t n nh knh knh i
vi mt knh c ngha l mt mu mi c pht i cho knh ny, ngc li mc logic 0 c
ngha l mu khng thay i. Ti b thu, t n nh hoc hng dn mu mi (mu khng d bo
c) vo ng khe thi gian knh hoc dn n vic ti to li mu trc b gii m kt cu
li. u ra ca khi gii m kt cu li l tn hiu ghp knh PCM c tc 4,096 Mbps, tn hiu
ny c phn knh vo cc b gii m PCM.
Bng cch loi b cc mu ting d tha v cc khong thi gian im lng ra khi ng
truyn dn, dung lng knh c tng gp i. Nh thy hnh v, truyn dn c thc hin
ti tc 2,048 Mbps i tc u vo v u ra 4,096 Mbps.
a)
1 ng b
2 khung
Cc u vo tng t
3 B m Cc mu PCM
ho Chuyn B d B ghp
4,096 mch khng th d bo 2,048 Mbps
PCM/ bo bc knh theo
ghp Mbps ting s Khi thi gian
khng T n nh mu
knh kim u ra
sot li
64 Khi lun
chuyn n ng b chui n nh
nh
b)
B ng b 1
khung 2
Cc u ra tng t
4,096 3
B phn B gii m kt Mbps
2,048 Mbps B gii
knh u B pht cu li
hin li m PCM
vo
B ng b
64
chui n nh
88
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
tm m lng t. Tuy nhin nh hng ca tng nhiu lng t ln thnh gic vn d chu hn
freeze out.
C th nng cao hiu sut s dng cc v tinh trn qu o a tnh bng cch s dng cc
bp anten hp. Vic s dng cc bp anten hp c gi l ghp knh phn chia theo khng
gian. ci thin hn na ta c th thc hin chuyn mch kt ni gia cc anten ng b vi tc
khung TDMA, phng php ny c gi l TDMA chuyn mch v tinh (SS/TDMA).
Hnh 6.18 cho thy s n gin ca khi nim SS/TDMA. Ba bp anten c s dng,
mi bp phc v hai trm mt t. Ma trn chuyn mch v tinh 33 c s dng. y l phn
t quan trng cho php thc hin kt ni gia cc anten bng cch chuyn mch. Ch chuyn
mch l t chc kt ni ton b. Vi ba bp ta cn 6 ch t c kt ni ton b (bng
6.2).
iu khin phn b
trung tn 3x3
iu
v
xa
t
c
o
B1 B2
Bp B
A1 A2 C1 C2
Bp A Bp C
89
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
C C B C B A A
14 MHz 12 MHz
70 MHz 70 MHz
Ma trn
chuyn mch
3x3
6.9. CDMA
90
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
Vi CDMA cc sng mang khc nhau c th cng tn s nhng mi sng mang phi c
mt m duy nht c th phn bit vi cc sng mang khc. Hnh 6.20 cho thy s thng tin
di ng CDMA c s s dng tri ph chui trc tip v iu ch BPSK.
c(t+ )
VT B tng
Vavg>VT
Cho php bm quan
Tch sng
Tch sng To m
BPF theo ngng Dch
ng bao PN
Vavg Vavg<VT
91
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
Rc(-d). Sau b cng ta c c tuyn li e(t) trn nh trn hnh 6.22b. Trng hp =0 li bng
khng, trng hp 0, e(t) khc khng. Qua b lc vng in p li ny s iu chnh cho ng
h kha pha bng in p (VCC) chnh =0.
a) b)
e(t) = Rc (+d ) Rc (d )
Tch sng
BPF ng bao
Tch sng
BPF ng bao
6.10. Tng kt
Chng ny xt cc kiu nh tuyn lu lng: mt sng mang trn mt ng truyn,
mt sng mang trn mt trm pht. Chng ny cng xt cc cng ngh a truy nhp khc
nhau nh FDMA, TDMA v CDMA. Hin nay hai cng ngh FDMA v TDMA ang c s
dng ph bin. Trong tng lai cng ngh CDMA s c p dng ngy cng ph bin. Cng
ngh CDMA c mt s u im sau:
1. Do bp sng ca cc anten VSAT kh rng nn d b nhiu bi cc v tinh ln cn.
Thuc tnh tri ph ca CDMA cho php loi c nhiu ny
2. C th trnh c nhiu a ng nu tr tn hiu phn x ln hn chu k chip v my
thu kha n sng trc tip
3. Khng nh TDMA, CDMA khng i hi ng b gia cc trm trong h thng. iu
ny c ngha rng mt trm c th truy nhp h thng ti mi thi im
92
chng 6. Cc cng ngh a truy nhp trong thng tin v tinh
4. Khi tng thm knh cho lu lng nu Eb/N0 gim mc chp thun, h thng vn
hot ng.
6.11. CU HI V BI TP
1. Gii thch s khc nhau gia a truy nhp phn chia theo tn s v ghp knh phn chia
theo tn s
2. Gii thch ngha ca SCPC (mt knh trn mt sng mang)
3. Trnh by nguyn l hot ng tng qut ca h thng thng tin v tinh TDMA. Ch ra
quan h gia tc bit truyn dn v tc bit vo
4. Gii thch chc nng ca tin t trong cm lu lng TDMA. Trnh by v so snh cc
knh c mang trong tin t vi cc knh c mang trong cm tham chun.
5. nh ngha v gii thch hiu sut khung lin quan n khai thc TDMA.
6. Trong mt mng TDMA cm tham chun v tin t i hi 560 bit cho tng cm, khong
bo v gia cc cm l 120 bit. Gi s c 8 cm lu lng , mt cm tham chun trn mt
khung v tng chiu di khung l 40800 bit, hy tnh hiu sut khung.
7. (tip). D liu nh bi 6. Gi s khung di 2ms v tc bit knh thoai l 64kbps. Hy
tnh s knh thoi tiu chun tng tng c th c truyn bi mng TDMA
8. Gii thch v sao chu k khung trong h thng TDMA thng c chn l s nguyn ln
125 s
9. Mt mng TDMA s dng iu ch QPSK v sp xp cc k hiu nh sau: khe bo v
32, khi phc sng mang v ng h 180, t m cm (t duy nht) 24, knh nhn dng
trm 8, knh nghip v 32, knh qun l (ch c cc cm tham chun) 12, knh dch v (l
cc cm lu lng) 8. Tng s k hiu trn khung l 115010 v khung gm hai cm tham
chun, 14 cm lu lng. Chu k khung 2ms. u vo l cc knh PCM 64 kbps. Tnh
ton hiu sut khung v s knh thoi c th truyn c.
10. TDMA c u im g so vi FDMA v mt n nh theo yu cu
11. nh ngha v gii thch tha s tch cc ti thoi v ni suy ting s. u im ca vic s
dng tha s tch cc ti thoi thc hin ni suy ting s l g?
12. Trnh by nguyn l hot ng ca h thng truyn tin c m ha theo d bo ting
(SPEC) v so snh n vi ni suy ting.
13. Xc nh tc bit c th truyn qua mt b pht p, coi rng tha s dc b lc l 0,2
v iu ch QPSK
14. Trnh by nguyn l bt v bm m trong CDMA
15. Bng thng trung tn ca mt h thng CDMA l 3MHz, tha s dc b lc l 0,2. Tc
bit thng tin l 2Mbps v Eb/N0 yu cu cho tng knh khi truy nhp h thng CDMA l
11 dB. Tnh s knh truy nht c php cc i
93
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
CHNG 7
THIT K NG TRUYN THNG TIN V TINH
7.1.2. Hng dn
Hc k cc t liu c trnh by trong chng
Tham kho thm [1], [2]
Tr li cc cu hi v bi tp cui chng
7.2.3. Mc ch chng
Hiu c cch tnh ton cc lai tn hao do ng truyn gy ra
Hiu c cc cng thc tnh ton qu ng truyn
Hiu c cc tnh ton cc thng s tp m v nh hng ca chng ln cht lng
ng truyn
Bit cc thit k ng truyn thng tin v tinh khi cho trc cht lng ng truyn:
BER v SNR tng ng.
7.2. M U
Chng ny s trnh by phng php tnh ton qu ng truyn thng tin v tinh v
thit k ng truyn thng tin v tinh. Vic tnh ton qu ng truyn cho php ta cn i cc
tn hao v li trong qu trnh truyn dn m bo trong iu kin truyn dn khng thun
li vn m bo yu cu cht lng ng truyn. Thit k ng truyn thng tin v tinh m
bo cht lng ng truyn m c th l t s tn hiu trn tp m khi BER cho trc. Cc i
lng s dng trong khi tnh ton qu ng truyn thng c biu din dng decibel.
95
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
EIRP.G r (7.1)
Pr =
LP
trong : EIRP=PtGt l cng sut pht x tng ng ca anten ng hng, EIRP thng c
biu din dBW, gi s Pt c o bng W th:
G=(10,472fD)2 (7.3)
trong f l tn s sng mang [GHz], D l ng knh gng phn x [m] v l hiu sut mt
m. Thng thng =0,55-0,73.
Trong khng gian t do tn hao ng truyn c xc nh nh sau c xc nh nh sau:
FSL =
(4d )
2
(7.4)
2
trong : d l khong cch gia an ten pht v anten thu, l bc sng.
T phng trnh (7.4) ta c th biu din cng sut thu nh sau:
P G G 2 EIRPG r
Pr = t t r2 = (7.5)
(4d ) FSL
trong : EIRP l cng sut pht ng hng tng ng, FSL= 10lg (4d ) l suy hao trong
2
2
khng gian t do, thng c xc nh dB nh sau:
96
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
a) b)
Gc lch chnh
trm mt t
Gc mt na rng
bp i vi ng vin
vt ph ca v tinh
Tng tn hao ng truyn Lp khi tri quang ng c xc nh theo cng thc sau:
97
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
7.5. CNG SUT TP M NHIT
Cng sut tn hiu thu trong mt ng truyn v tinh thng rt nh, vo khong
picowat. Cng sut ny s c my thu khuch i n cng sut ln. Tuy nhin do lun lun
c tp m u vo my thu nn nu tn hiu thu khng ln hn tp m, khuch i s khng
c tc dng v n khuch i c tp m. Tnh trng ny cn tr nn ti t hn v chnh b khuch
i cng b sung thm tp m.
Trong thit b tp m nhit gy ra do chuyn ng nhit ca cc in t trong cc vt dn.
N c to ra cc phn t ghp c tn hao gia anten vi my thu v cc tng u ca my
thu. Mt ph cng sut tp m nhit khng i tt c cc tn s thp hn 1012 Hz., v th
c gi l tp m trng. Qu trnh tp m nhit my thu c m hnh ho bng qu trnh tp
m trng Gauss cng (AWGN: additive white Gauss noise) v c biu th bngcng sut tp m
cc i c th c u vo b khuch i nh sau:
N=kTf, W (7.10)
-23 -1 -1
trong k=1,38.10 WHz T l hng s Bonzmant; T l nhit tp m o bng Kenvin v f l
bng thng knh.
Mt ph cng sut tp m (PSD) n bin trong trng hp ny c xc nh nh sau:
= kT , W/Hz (7.11)
N
N0 =
f
7.5.1. Tp m anten
98
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
1000
60 GHz
100
10
Cng hng hi
nc 22,2 GHz
1
0,1 1 10 100
Tn s, GHz
7.5.2.1. H s tp m
SNR in (7.12)
NF =
SNR out
Pr / N i N
= 1 + ai (7.13)
NF =
APr / A(N i + N ai ) Ni
99
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
trong : Pr l cng sut thu, A l khuch i ca mch gy tp m, Ni l tp m u vo v Nai l
tp m quy i u vo ca phn t gy tp m (xem hnh 7.3).
hay dB l:
N0 = -204 dBW/Hz (7.15)
7.5.2.2. Nhit tp m
Nu thay Ni = kTif v Nai = kTrf, trong Ti l nhit ngun tham kho cn Tr l nhit tp
m hiu dng ca my thu, ta c th vit:
kTr f =(NF-1)kTif
Tr = (NF-1)Ti
100
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
7.5.2.3. Nhit tp m ng dn sng
AN Li = (1 A)kTg f
Ni = kTg f N out = kTg f kTg f
Ngout = AkTg f
v u ra ca mng ch l thun tr ti nhit Tg. Tng cng sut ngc v mng phi cng bng
Nout m bo cn bng nhit. Nhc li rng cng sut tp m c th kTgf ch ph thuc vo
nhit , bng thng v phi hp tr khng. C th coi rng Nout gm hai thnh phn, Ngo v ANLi
nh sau:
l thnh phn cng sut tp m u ra do ngun tp m gy ra v ANLi l thnh phn cng sut tp
m do mng tn hao gy ra, trong NLi l l tp m ca mng quy i u vo. Kt hp hai
phng trnh (7.21), (7.22) ta c th vit:
kTgf = A kTgf + ANLi (7.23)
Gii phng trnh(24) trn tm NLi ta c:
1 A (7.24)
N Li = kTg f = kTL f
A
101
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
TL = (L-1) 290 K (7.26)
Hnh 7.5 cho thy mt t chc mch in hnh trong ng phi tn hao L c ni
vi b khuch i c h s tp m NF.
102
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
7.5.2.5. Nhit tp m h thng
TS = TA+Ttol (7.33)
trong TA l nhit tp m ca anten v Ttol l tng nhit tp m ca phi v b tin
khuch i.
S dng phng trnh (7.32) ta c th vit li phng trnh (7.33) nh sau:
TS = TA+TL+LTr (7.34)
= TA+(L-1)290K+L(NF-1)290K
= TA+(LNF-1)290K (7.35)
TS = TA + (10LNF/10-1)290K (7.36)
trong : Pr l cng sut thu sng mang (C), Rb l tc bit v Eb l nng lng bit = PrTb= Pr/Rb, f
l rng bng tn.
C/N0 v Eb/N0 khng ph thuc vo tn s thng c s dng so snh hiu sut ca
cc h thng khc nhau. C/N ph thuc vo rng bng tn ca mt h thng cho trc (chng
hn b lc my thu).
S dng phng trnh (7.1) v (7.11) v ta c th vit:
103
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
Pr/N0 = EIRP + Gr/T -LP - k , dB/Hz (7.39)
Pr G
N = EIRPU + T [L P ]U k
, dBHz (7.40)
0 U U
EIRP (7.42)
M =
4r 2
104
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
Ta c tn hao trong khng gian t do c xc nh nh sau:
2
4r 2 1
FSL = 10 lg = 10 lg 10 lg
4 4r 2
hay:
1 2
10 lg = FSL 10 lg (7.44)
4r 2 4
Thnh phn 2/4 c kch thc ca din tch, trong thc t n l din tch hiu dng ca mt
anten ng hng. Ta k hiu n l A0 nh sau:
2 (7.46)
A 0 = 10 lg
4
A0 = -(21,45+20lgf) (7.47)
7.7.3. li u vo
105
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
mo iu ch giao thoa. Hot ng nhiu sng mang ny xy ra FDMA. Trong trng hp ny
EIRP trm mt t phi gim i mt lng gi l li (BO: back off) kt qu ta c:
trong EIRP c xc nh theo phng trnh (7.52) bao gm c li cn thit cho v tinh.
Bn thn trm mt t c th phi pht nhiu sng mang v u ra ca n cng i hi
li (k hiu l BOHPA). B khuch i cng sut ln trm mt t phi c thit k theo cng
sut bo ho u ra nh sau:
106
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
Pr G
N = EIRPD + T [L P ]D k
, dB.Hz (7.55)
0 D D
7.8.2 li u ra
5dB
im
u ra dBW
bo ho
Mt sng mang
BOo Nhiu sng mang
im cng
tc li
BO i
Pr G
N = EIRPS ,D BO o + T [L P ]D k
, dB.Hz (7.57)
0 D D
107
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
7.8.3. Cng sut ra ca n sng chy
B khuch i cng sut v tinh thng l b khuch i n sng chy (k hiu TWTA)
c nhim v cung cp cng sut pht x cng vi cc tn hao phi pht. Cc tn hao ny bao
gm: tn hao ng dn sng, b lc v b ghp gia u ra b khuch i n sng chy vi anten
pht ca v tinh. Theo phng trnh (7.2) ta c th biu din cng sut u ra ca TWTA nh sau:
7.9. NH HNG CA MA
T trc n nay ta ch tnh ton ng truyn cho iu kin bu tri quang ngha l
khng xt n cc nh hng ca cc hin tng kh hu thi tit ln cng tn hiu. Trong
bng C v c bit l trong bng Ku ma l nguyn nhn ng k nht gy ra phainh. Ma lm
yu sng in t do tn x v hp th chng. Suy hao do ma tng khi tn s tng v tnh trng
ny ti hn bng Ku so vi bng C. Cc nghin cu cho thy suy hao ma i vi phn cc
ngang ln hn nhiu so vi phn cc ng.
Cc s liu v suy hao ma thng c cung cp dng cc ng cong hoc bng
trong ch ra s phn trm thi gian mt suy hao no b vt qu hay tng ng vi xc
sut m suy hao ny b vt qu. Th d v cc gi tr trung bnh bng Ku c cho bng 7.1
(da trn s liu cho mt s vng ti Canada). Cc s phn trm u ra ba ct trong bng cho
thy phn trm thi gian tnh trung bnh trong mt nm m suy hao vt qu cc gi tr dB
trong ct. Chng hn ti Thunder Bay, suy hao ma tnh trung bnh trong nm vt qu 0,2 dB
trong thi gian 1% ca nm, 0,3 dB trong thi gian 0,5% ca nm v 1,3 dB trong thi gian 0,1
phn trm ca nm. Mt cch khc ta c th ni rng 99% thi gian ca nm suy hao s bng
hoc thp hn 0,2 dB; 99,5% ca thi gian ca nm suy hao s bng hoc thp hn 0,3 v 99,9%
ca nm suy hao s bng hoc thp hn 1,3 dB.
Suy hao ma i km vi vic to ra tp m v c suy hao ln tp m u nh hng xu
ln cht lng ng truyn v tinh.
V ma i qua kh quyn, nn cc ht ma thng c dng dt v tr nn c hnh elip thay
v hnh cu. Khi mt sng in c c phn cc nht nh i qua cc rt ma, thnh phn trng
song song vi trc chnh ca rt ma s b tc ng khc vi thnh phn song song vi trc ph
ca rt ma. iu ny dn n s lch phn cc ca sng v kt qu l sng tr nn phn cc
elp. iu ny ng cho c phn cc tuyn tnh v phn cc trn, song nh hng nghim trng
hn i vi phn cc trn. Khi ch c mt phn cc, nh hng khng nghim trng, tuy nhin
khi p dng ti s dng tn s bng cc phn cc trc giao, cn phi s dng cc thit b trit
phn cc cho b tr s lch phn cc do ma.
Khi anten mt t s dng v che, cn xt n nh hng ca ma ln v che. Ma ri ln
v che hnh bn cu s to thnh lp nc c dy khng i. Lp ny gy nn tn hao do hp
th v phn x sng. Kt qa nghin cu cho thy suy hao vo khong 14 dB i vi lp nc
108
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
dy 1mm. V th nu c th ta khng nn s dng v che anten. Khng c v che, nc s t li
ti b phn x, nhng tn hao do n gy ra t nghim trng hn do v che b t gy ra.
7.9.1. D tr phainh ma ng ln
Ma dn n suy hao tn hiu, tng nhit tp m v gim t s Pr/N0 tai v tinh theo hai
cch. Tuy nhin tng tp m khng thng xuyn l yu t chnh i vi ng ln v anten v
tinh hng n mt t "c lm nng" v mt t b sung nhit tp m n my thu v tinh
dn n che lp nh hng tng tp m do suy hao ma gy ra. iu quan trng y l cn duy
tr cng sut sng ng ln trong cc gii hn i vi mt s ch hot ng v cn s dng
iu khin cng sut ng ln b tr phainh cho ma. Cng sut pht v tinh phi c
gim st bng mt trm iu khin trung tm hay trong mt s trng hp bng trm mt t v
cng sut pht t trm mt t c th c iu khin tng b tr phainh. Nh vy b khuch
i cng sut cao ca trm mt t phi c d tr cng sut p ng yu cu d tr phainh.
Mt s d tr phainh in hnh c cho bng 7.1. Th d, i vi Ottawa, suy hao
ma vt qu 1,9 dB trong 0,1% thi gian. iu ny c ngha rng p ng yu cu cng sut
ti u vo v tinh cho 99,9% thi gian trm mt t cn c kh nng cung cp d tr phainh 1,9
dB so vi iu kin bu tri quang.
109
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
Nh vy ma gim t s Pr/N0 theo hai cch: gim cng sut sng mamg v tng nhit
tp m bu tri.
Tng qut ta c th xc nh quan h gia t s Pr/N khi ma v khi tri quang nh sau:
N N Ta
= L rain + (L rain 1) (7.63)
Pr rain Pr CS TS ,CS
trong : rain k hiu cho tri ma, CS k hiu cho tri quang v S,CS k hiu cho nhit tp
m h thng khi tri quang.
i vi cc tn s thp (6/4 GHz) v tc ma thp (di 1mm/h) suy hao ma hon
ton mang tnh hp th. Ti tc ma cao, tn x tr nn ng k c bit cc tn s cao. Khi
tn x v hp th u ng k, cn s dng tng suy hao tnh ton gim cng sut sng mang
v suy hao hp th tnh tng nhit tp m.
i vi cc tn hiu s t s Pr/N0 c xc nh theo BER cho php khng c vt
qu s phn trm thi gian quy nh. Hnh 7.8 cho thy s ph thuc BER vo t s Eb/N0.
-1
10
-2
10
T s bit li, BER
-3
10
-4
10
-5
10
-6
10
-7
10
-8
10
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
E b/N0 , dB
110
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
tng h s khuch i anten thu bng cch s dng cho phn x ln hn hoc s dng b tin
khuch i c cng sut tp m thp. C hai phng php u tng t s G/T thu v nh vy tng
Pr/N0.
7.10. D TR NG TRUYN VI BA S
Vic phn tch qu ng truyn cho php cn i cc tn hao v li cng sut trong
qu trnh truyn dn c th a ra mt lng d tr cng sut cn thit m bo truyn dn
trong iu kin khng thun li (pha inh) m vn m bo cht lng truyn dn yu cu. Lng
cng sut d tr ny c gi l d tr ng truyn hay d tr phaing v c xc nh nh
sau:
E E
M = b b , dB (7.64)
N 0 r N 0 req
Eb
M(dB) = EIRP (dBW) + G r (dB / K) - (dB) - Rb(dB-bit/s)
T 0 req
N
+ 228,6 dBW/K-Hz -LP (dB) (7.66)
trong : Pt, Gt, L1 l cng sut, h s khuch i v suy hao cc phn t ni anten pht. Gr, L2
l h s khuch i v suy hao cc phn t ni anten thu. -kTR = 204(dBW/Hz), NF l h s tp
m.
111
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
PrU
ND0
Pr + GS NU0
GS
b) ND0
NU0
Pr = GS PrU
PrU
N = GS NU0 + ND 0
0
Cng sut sng mang ti cui ng truyn v tinh c k hiu l Pr tt nhin y cng
l cng sut sng mang thu c ng xung. N bng GS ln cng sut sng mang ti u
vo v tinh, trong GS l khuch i cng sut h thng t u vo v tinh n u vo trm mt
t nh thy hnh 7.9a. N bao gm khuch i ca b pht p v anten pht, tn hao ng
xung v khuch i anten thu cng vi tn hao phi.
Tp m ti u vo v tinh cng xut hin ti u vo trm mt t v c nhn vi GS,
ngoi ra trm mt t cng a vo tp m ca chnh n (k hiu l ND0). Nh vy tp m u
cui ng truyn l: GSNU0+ND0.
T s n hiu trn tp m cho mt mnh ng xung khng xt n ng gp ca GSNU0
l Pr/ND0 v Pr/N0 kt hp ti my thu mt t l Pr/(GSNU0+ND0). Lu dng cng sut c
cho hnh 7.9b. T s sng mang trn tp m kt hp c th c xc nh theo cc gi tr ring
ca tng ng. chng minh iu ny tin hn c l ta s dng t s tp m trn sng mang
thay cho sng mang trn tp m v biu din dng t s cng sut thay cho dB. Ta k hiu gi
tr t s tp m trn sng mang kt hp l N0/Pr, gi tr ng ln l (N0/Pr)U v gi tr ng
xung l (N0/Pr)D, khi ny:
N 0 G S NU 0 + ND 0
=
Pr Pr
= G S N 0 ND 0
+
Pr Pr
112
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
= G S N 0 + ND 0
G S PrU Pr
= N 0 + N 0 (7.68)
Pr U Pr D
Phng trnh (7.68) cho thy rng nhn c gi tr Pr/N0 kt hp cn cng cc gi tr
o ca tng thnh phn nhn c gi tr N0/Pr sau o li gi tr ny nhn c Pr/N0.
L do phi o ra tr tng ca o cc thnh phn l ch, cng sut ca mt tn hiu c truyn
qua h thng trong khi cc cng sut tp m khc nhau trong h thng l tp m cng.
L do tng t p dng cho t s sng mang trn tp m Pr/N.
Phng trnh (7.68) cho thy khi mt trong s cc t s Pr/N0 ca on truyn nh hn
nhiu so vi cc t s khc, t s Pr/N0 kt hp s gn bng t s thp nht ny.
Cho n nay ta ch xt tp m anten v tp m nhit thit b khi tnh ton t s Pr/N0 kt
hp. Mt ngun tp m na cn xem xt l tp m iu ch giao thoa, tp m ny s c xt
ti phn di y.
iu ch giao thoa xy ra khi nhiu sng mang i qua mt thit b c c tnh phi tuyn.
Trong cc h thng thng tin v tinh, iu ny thng xy ra nht b khuch i cng sut cao
dng n sng chy trn v tinh.
Thng thng cc sn phm giao thoa bc ba ri vo cc tn s mang ln cn v v th
chng gy ra nhiu. Khi s sng mang c iu ch ln, ta khng th phn bit ring r cc sn
phm giao thoa v cc sn phm ny th hin ging nh tp m nn chng c gi l tp m
iu ch giao thoa.
T s sng mang trn tp m iu ch giao thoa thng c tm ra bng phng php
thc nghim, hay trong mt s trng hp c th c xc nh bng cc phng php da trn
my tnh. Khi bit c t s ny, ta c th kt hp n vi t s sng mang trn tp m nhit
bng cch cng cc i lng nghch o ca chng nh xt phn trn. Nu ta k hiu thnh
phn iu ch giao thoa l (Pr/N0)IM v lu rng cng cc thnh phn nghch o ca Pr /N c
biu din t s ch khng dB. Ta c th m rng phng trnh (7.68) nh sau:
N0 N0 N0 N0
= + + (7.69)
Pr Pr U Pr D Pr IM
113
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
7.12. TNG KT
114
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
7.13. CU HI V BI TP
1. ng xung v tinh ti tn s 12 GHz lm vic vi cng sut 6 W v h s khuch i anten
48,2 dB. Tnh EIRP dBW.
(a) 36 dBW; (b) 46 dBW; (c) 50 dBW; (c) 56 dBW
2. Tnh ton h s khuch i anten parabol ng knh 3 m lm vic ti tn s 12 GHz, coi
rng hiu sut mt m bng 0,55.
(a) 47,9 dBi; (b) 48,9 dBi; (c) 50,9dBi; (d) 51dBi
3. Khong cch gia trm mt t v v tinh l 42.000 km. Tnh tn hao trong khng gian t do
ti tn s 6 GHz.
(a) 190,4 dB; (b) 200,9 dB; (c) 210,9 dB; (d) 211,9dB
4. ng truyn v tinh lm vic ti tn s 14 GHz c tn hao phi bng 1,5 dB v tn hao
khng gian t do bng 207 dB. Tn hao hp th kh quyn bng 0,5 dB, tn hao nh hng
anten bng 0,5 dB, tn hao lch cc c th b qua. Tnh tng tn hao ng truyn khi tri
quang.
(a) 199,5 dB; (b) 209,5 dB; (c) 210,5dB; (d) 211,5dB
5. Mt anten c nhit tp m l 35K v c phi khng vi my thu c nhit tp m
bng 100 K.
Mt ph cng sut tp m c gi tr no di y?
(a) 1,5610-21 W/Hz; (b) 1,6610-21 W/Hz; (c) 1,7610-21 W/Hz; (d) 1,8610-21 W/Hz
Cng sut tp m c gi tr no di y?
(a) 0,057 pW; (b) 0,067 pW; (c) 0,077 pW; (d) 0,08pW
6. Mt my thu vi tng u c h s tp m 10 dB, h s khuch i 80 dB v rng bng tn
f=6MHz. Cng sut thu Pr = 10-11W. Coi rng tn hao phi bng khng v nhit tp m
anten l 150K. Hy tm Tr,TS, Nout, (SNR)in v (SNR)out.
Nhit tp m tng u my thu (Tr) l gi tr no di y?
(a) 2600 K; (b) 2610 K; (c) 2620 K; (d) 2630K
Nhit tp m h thng (Ts) l gi tr no di y?
(a) 2560 K; (b) 2660 K; (c) 2760K; (d) 2860 K
Cng sut tp m u ra my thu l gi tr no di y?
(a) 19 W; (b) 20,8 W; (c)21,8W; (d) 22,8W
T s tn hiu trn tp m u vo my thu, (SNR)in, l gi tr no di y?
(a) 27,1dB; (b) 29,1dB; (c) 31,1 dB; (d) 32,1 dB
T s tn hiu trn tp m du ra, (SNR)out, my thu l gi tr no di y?
(a) 16,4 dB; 17,4 dB; (c) 18,4 dB; (d) 20,4 dB
7. (tip) ci thin t s tn hiu trn tp m cho my thu trong bi trn, mt b khuch i tp
m nh (LNA) c t trc tng u my thu trn. LNA c h s tp m 3dB, h s khuch
i 13 dB v bng thng f = 6MHz .Tm Ttol cho my thu kt hp vi b tin khuch i.
Tm TS, NFtol, Nout v (SNR)out. Coi rng tn hao phi bng khng.
Tng nhit tp m my thu (Ttol) l gi tr no di y?
(a) 400,5K; (b) 410,5 K; (c) 420,5 K; (d) 430,5 K
Nhit tp m h thng Ts l gi tr no di y?
(a) 550,5 K; (b) 560,5 K; (b) 570,5 K; (c) 580,5 K
Tng h s tp m (NFout) l gi tr no di y?
(a) 2dB; (b) 3dB; (c) 4dB; (d) 5dB
Cng sut tp m u ra my thu (Nout) l gi tr no di y?
115
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
(a) 92,4 W; (b) 94,4W; (c) 96 W; (d) 98 W
T s tn hiu trn tp m l gi tr no di y?
(a) 21 dB; (b) 22,3 dB; (c) 23,3 dB; (d) 25dB
8. Khi tnh ton qu ng truyn ti tn s 12 Ghz, tn hao trong khng gian t do l 206 dB,
tn hao nh hng anten l 1 dB, tn hao hp th kh quyn l 2 dB. T s Gr/T ca my thu
l 19,5 dB/K v tn hao phi l 1 dB. EIRP bng 48 dBW. Hy tnh t s sng mang trn
mt ph cng sut tp m.
(a) 86,10 dHHz-1; (b) 87,10 dHHz-1; (c) 88,10 dHHz-1; (d) 90 dHHz-1
9. Mt ng ln lm vic ti tn s 14 GHz, mt thng lng yu cu bo ha b pht
p l -120 dBWm-2. Tn hao khng gian t do l 207 dB v cc tn hao truyn sng khc l
2 dB. Hy tnh EIRP yu cu ca trm mt t c bo ho, coi rng tri quang v b
qua tn hao phid thu (RFL).
(a) 40,37 dBW; (b) 42,37 dBW; (c) 43,37 dBW; (d) 44,37 dBW
10. Mt ng ln ti tn s 14 GHz yu cu mt thng lng bo ho -91,4 dBWm-2 v li
u vo 11 dB. G/T v tinh bng -6,7 dBK-1 v tn hao phi l 0,6 dB. Tnh t s sng mang
trn mt tp m
(a) 74,5 dBHz-1; (b) 75,5 dBHz-1; (c) 76 dBHz-1: (d) 77 dBHz-1
11. Mt tn hiu TV v tinh chim ton b rng bng tn ca b pht p 36 MHz, phi m
bo t s Pr/N ti trm mt t thu l 22 dB. Gi s tng cc tn hao truyn dn l 200 dB v
G/T ca trm mt t thu l 31 dB/K, hy tnh ton EIRP cn thit.
(a) 37dBW; (b) 38dBW; (c) 39dBW; (d)40 dBW
12. V tinh pht tn hiu QPSK, B lc cosin tng c s dng vi h s dc bng 0,2 v BER
yu cu l 10-5. i vi ng xung tn hao bng 200 dB, G/T trm mt t thu bng 32
dBK-1 v rng bng tn ca b pht p l 36 MHz.
Tc bit c th truyn l gi tr no di y?
(a) 50Mbps; (b) 55Mbps; (c) 60Mbps; 70Mbps
EIRP yu cu l gi tr no di y?
(a) 26,8dBW; (b) 27,8 dBW; (c)28,8dBW; (d) 29,8dBW
13. Cc thng s sau y c quy nh cho ng xung: EIRPS,D=25 dBW, li u ra
BOo=6dB, suy hao khng gian t do FSL=196dB, Cc tn hao ng xung khc l 1,5 dB
v G/T trm mt t bng 41 dBK-1. Hy tnh t s sng mang trn mt tp m ti trm mt
t.
(a) 80,1dBW; (b) 90,1dBW; (c) 100dBW; (d) 101,1dBW
14. Mt v tinh lm vic ti EIRP bng 56 dBW vi li u ra l 6 dB. Tn hao phi my
pht 2 dB v khuch i anten 50dB. Hy tnh cng sut ra ca TWTA cho EIRP bo ho.
(a) 25W; (b) 26W; (b) 27W; (d)29W
15. Khi bu tri quang, t s Pr/N bng 20 dB, nhit tp m hiu dng ca h thng thu bng
400K. Gi s suy hao ma vt 1,9 dB trong 0,1% thi gian, hy tnh gi tr m Pr/N s gim
xung thp hn trong 0,1% thi gian.
(a) 15,14 dB; 17,14dB; (c) 19,14dB; (d)20dB
16. i vi mt ng truyn v tinh t s sng mang trn mt ph cng sut tp m nh sau:
ng ln 100 dBHz; ng xung 87 dBHz. Hy tnh t s Pr/N0 kt hp.
(a) 85,79dBHz; (b) 86,79 dBHz; (c) 87,79 dBHz; (d) 88,79dBHz
17. Mt knh v tinh lm vic ti bng tn 6/4GHz vi cc c tnh sau. ng ln: mt thng
lng bo ho -67,5 dBW/m2; li u vo 11 dB; G/T v tinh -11,6 dBK-1. ng xung:
116
Chng 7. Thit k ng truyn thng tin v tinh
EIRP v tinh 26,6 dBW; li u ra 6 dB; tn hao khng gian t do 196,7 dB; G/T trm mt
t 40,7 dBK-1. B qua cc tn hao khc.
T s sng mang trn mt ph cng sut tp m ng ln l gi tr no di y?
(a) 101,5 dBHz; (b)103,5dBHz; (c) 104,5dBHz; (d) 105,5dBHz
T s sng mang trn mt ph cng sut tp m ][ngf xung l gi tr no di y?
(a) 92,6dBHz; (b) 94,6dBHz; (c) 95,6dBHz; (d) 96,6dBHz
18. Mt knh thng tin v tinh c cc thng s sau: t s sng mang trn tp m ng ln l
3dB, t s ny cho ng xung l 20 dB v iu ch giao thoa l 24 dB. Tnh tng t s sng
mang trn tp m theo dB.
(a) 15,2 dB; (b) 17,2dB; (c) 19,2dB; (d) 21dB
19. Mt trm mt t t ti v 350N v kinh 700W lin lc vi v tinh a tnh ti kinh
250W. Trm mt t c EIRP bng 55dBW lm vic ti tn s 6GHz. My thu trn v tinh c
hai tng khuch i ni vi nhau bng phi vi tn hao L=4dB. Tng khuch i u c
thng s sau: h s tp m 3dB, h s khuych i 13 dB. Tng khuch i hai c thng s
sau: h s tp m: 10dB, h s khuch i 80dB. Anten v tinh c h s khuch i 50 dBi v
nhit tp m 150K. Phi ni anten vi my thu khng c tn hao. Tnh t s tn hiu trn
tp m u ra my thu.
117
HNG DN TR LI
CHNG 2
Bi 5
SS = -900, E = -1000 , E = 350, B = E -SS = -100; A = arcsin sin B = 17,10
sin b
Gc phng v:
Az = 1800 - A = 162,90: (a)
Khong cch n v tinh: R = 6371 km, aGSO = 42164 km; b = 36,2o
d = R 2 + a GSO
2
2Ra GSO cos b = 37215 km: (b)
Gc ngng: EL = arccos a GSO sin b = 480 : (c)
d
Bi 6
E=-700, SS =-250, E1=350, E2=-350; B = E - SS= -700-(-250)= -450
i vi trm mt t 1: b1 = arccos (cosB cosE1)= arccos [cos(-450) cos350]=54,60
Tng t i vi trm mt t 2: b2= 54,60
sin B = sin 450 0
A = arcsin arcsin =60
sin b sin 54, 6 0
Gc phng v cho trm mt t 1: Az1=180 -600=1200: (a)
0
Bi 7
(b)
Bi 8
(a)
Bi 9
Gc phng v cho trm mt t 1: Az1=1800-41,930=138,070: (a)
Gc phng v cho trm mt t 2: Az2=41,930: (b)
Bi 10
(b)
Bi 11
(c)
Bi 12
R cos b
S = arcsin sin min = 8,660 , b = 1800 - min -S = 76,340, B = arccos
= 69,150
a GSO cos
E min
0
Gii hn ng ca trm mt t bng: E + B = -20 :(a)
Gii hn ty ca trm mt t bng: E - B = -1580 : (c)
118
CHNG 3
Bi 1
(b)
Bi 2
(b)
Bi 4
(a)
Bi 5
G= I D = 0,65 .5.6.10
2 9 2
= 64152 48,1dB: (d)
3.108
CHNG 6
Bi 6
9(560 + 120)
F = 1 = 0,85
40800
Bi 9
0,96; 1794
CHNG 7
Bi 1
EIRP = 10lg6+48,2 = 56 dBW: (c)
Bi 2
G = 0,55(10,472123)2 = 78,168 48,9 dBi: (b)
Bi 3
FSL= 92,5 + 20lg f [GHz] + 20lg d [km]
= 92,5+20lg6+20lg42.000 = 200,4 dB: (b)
Bi 4
LS+L0 = FSL+RFL+AML+AA+PL = 207+1,5+0,5+0,5=209,5 dB: (b)
Bi 5
N0 = (35+100)1,3810-23 = 1,8610-21 W/Hz: (d)
N = 1,8610-2136106 = 0,067 pW: (b)
119
Bi 6
Tr = (NF-1)290K = 2610 K: (b)
TS = TA + Tr = 150K+2610K = 2760K: (c)
Nout = AkTAf +AkTRf = AkTzf
= 1081,3810-236106(150K+2610K)=22,8W: (d)
Pr 1011
(SNR)in = = = 806, 5(29,1dB) : (b)
kTAf 1, 24 1014
Pout 10 8.1011
(SNR)out = = = 43,9(16, 4dB) : (a)
N out 22,8.106
Bi 7
Tr 2 2610K
Ttol = Tr1 + = 290K + = 420, 5K : (c)
A1 20
Ts = TA+Ttol = 150K +420,5K = 570,5K: (b)
NF2 1 9
NFtol = NF1 + = 2 + = 2, 5(4dB) : (c)
A1 20
Nout = AkTAf + AkTtolf = AkTsf = 201081,3810-236106(150K+420,5K)=94,4W:(b)
Pout 1011 20 10 8
(SNR)out = = 212,0(23, 3dB) : (c)
N out 94, 4 106
Bi 8
(a)
Bi 9
EIRPS,U = -120-44,37-209 = 44,63 dBW: (d)
Bi 10
(a)
Bi 11
P G
EIRPD = r + [L s ]D + k + B
N D T D
= 38dBW : (b)
Bi 12
120
-1
10
-2
10
T s bit li, BER
-3
10
-4
10
-5
10
-6
10
-7
10
-8
10
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
E b/N0 , dB
Bi 13
Pr G
N = EIRPS ,D BO o + T [L P ]D k
= 91,1 dBHz: (b)
0 D D
Bi 14
PTWTA = EIRPD - GT,D+ TFLD= 56-50+2 = 8dBW
PTWTA, S = PTWTA + BOo dBW = 8+6 = 14 dBW 25W :(a)
Bi 15
Train = 280 (1-1/1,55) = 99,2K; Ts=400+99,2 = 499,2K. Tng dB ca cng sut tp m s l
10lg499,2-10lg400 = 0,96 dB. ng thi cng sut sng mang gim 1,9 dB nn t s Pr/N trong
trng hp ny gim: 20-1,9-0,96 =17,14 dB: (b)
Bi 16
N0
=10 10 + 10 8, 7 = 2,095 10 9 , Pr =10 lg( 2,095 10 9 ) = 86,79dBHz
Pr N0
: (b)
Bi 17
121
Pr G = 101,5 dBHz : (a)
N = S + A 0 BO i + T k RFL
0 U U
Pr G
N = EIRPS ,D BO o + T [L P ]D k
= 93,2 dBHz: (d)
0 D D
N0 P
= 10 10,15 + 10 9,32 = 5,49 10 10 , r = 10 lg(5,49 1010 ) = 92,6dBHz : (a)
Pr N0
Bi 18
N
= 102 ,4 + 102 ,3 + 102 = 0, 0019 ,
Pr ( ) = -10lg0,0019 = 17,2 dB: (b)
Pr
N D
122
THUT NG V K HIU
Ascending Node Nt ln
AOR Athlantic Ocean Region Vng i Ty Dng
Apogee Cc vin
AWGN Additive White Gaussian Tp m Gauss trng cng
Noise
BER Bit Error Rate T l li bit
123
NGSO Non-Geostationary Satellite Qu o v tinh khng phi
Orbit a tnh
Perigee Cc cn
POR Pacific Ocean Region Vng Thu Bnh Dng
124
TI LIU THAM KHO
125
MC LC
CHNG 2. CC QU O V TINH 12
ii
4.6. Phn h anten 52
4.7. Phn h thng tin 54
4.8. Phn h o bm v iu khin t xa 56
4.9. Tng kt 58
4.10. Cu hi v kim tra 58
iii
HNG DN TR LI 118
iv
THNG TIN V TINH
M s: 411TVT360