1

B GIO DC V O TO

I HC NNG

H C LNH

NGHIN CU CC K THUT

NHN DNG MU V NG DNG NH GI

CHT LNG TRI BI

Chuyn ngnh : Khoa hc my tnh

M s : 60.48.01

TM TT LUN VN THC S K THUT

Nng - Nm 2012
 2

Cng trnh c hon thnh ti

I HC NNG

Ngi hng dn khoa hc: TS. HUNH HU HNG

Phn bin 1 : PGS.TS. PHAN HUY KHNH

Phn bin 2 : TS. TRNG CNG TUN

Lun vn c bo v ti Hi ng chm Lun vn tt

nghip thc s k thut hp ti i hc Nng vo ngy 15
thng 12 nm 2012

C th tm hiu lun vn ti:

- Trung tm Thng tin - Hc liu, i hc Nng;

- Trung tm Hc liu, i hc Nng;
 3

M U
1. L DO CHN TI

Nhm gim thiu s lng trng hp ng c thc phm ngy

cng tng trn th gii v trong nc do n phi nhng qu tri cy
km cht lng; to ra nhng sn phm cht lng cao, an ton,
tin ti s n nh v cht lng; nhm tng cng kh nng cnh
tranh ca tri cy Vit Nam, c bit l cc loi tri bi c gi tr
kinh t cao nh Bi Nm roi, Bi Da Xanh, .v.v. trn th trng
khu vc v th gii. An ton thc phm theo hng GAP l vn
sng cn ca rau qu Vit Nam.
ti tip cn khu cui cng ca tiu chun GAP nhm kim
sot v nh gi cht lng tri Bi trc khi a vo ng gi v
xut khu ra th trng: Rau qu c thu hoch ng chn, loi
b cc qu b ho, b su, d dng .v.v. Hin nay, nc ta nhng
cng vic ny hu ht c thc hin th cng. ti s tp trung
nghin cu cc k thut x l nh s v nhn dng mu gii quyt
bi ton ny.
Vic nh gi cht lng tri cy c thc hin bi nhiu
nh nghin cu, mt s cng trnh nghin cu tiu biu v mi nht
c gii thiu trong mc 1.10 ca cun lun vn ny. Hu ht h
u da trn cc c trng quan trng ca tri cy nh: kch thc,
hnh dng, mu sc v kt cu b mt.
2. MC TIU V NHIM V CA TI

Mc tiu ca ti
Nhn dng v nh gi cht lng ca tri Bi bng cc k
thut x l nh s v nhn dng mu m khng ph v cu trc b
 4

mt ca chng.

Nhim v ca ti

- Nghin cu cc k thut x l nh v cc phng php

nhn dng tri cy.
- Thu thp, xy dng c s d liu nh tri Bi (qu t
cht lng tt v qu c cc khuyt tt, d dng, ...)

- Nghin cu cc phng php tip cn v k thut nh gi

cht lng tri cy, kim tra b mt tri cy.

3. I TNG V PHM VI NGHIN CU

i tng nghin cu: Mt s loi Bi xut khu ca Vit

Nam.

Phm vi nghin cu

- Nghin cu cc k thut x l nh v nhn dng tri

Bi.

- Nghin cu cc phng php pht hin khuyt im trn

b mt tri Bi tin ti nh gi cht lng tri tri
Bi.

4. PHNG PHP NGHIN CU

Phng php ti liu

- Tm hiu cc k thut x l nh s; Tm hiu cc k thut

nhn dng i tng, nhn dng mu; Tm hiu cc phng
php nh gi cht lng sn phm tri cy.

- Tm hiu mt s cng c h tr lp trnh.

 5

Phng php thc nghim

- Xy dng c s d liu nh hun luyn (thu thp nh tri

Bi t chun xut khu v nh tri Bi c khuyt tt).

- Ci t chng trnh th nghim vi mt s mu d liu

v nh gi kt qu.

5. NGHA KHOA HC V THC TIN

ngha khoa hc

- Nghin cu cc k thut x l nh v nhn dng mu.

- Nghin cu mt s gii thut, phng php nh gi
cht lng tri Bi.
- ng dng cng ngh x l nh s v nhn dng vo bi
ton thc t.

ngha thc tin

- Gii quyt bi ton: Kim tra, tuyn chn v nh gi cht

lng tri Bi ti Vit Nam.

- ng dng cc k thut x l nh v nhn dng mu, i

tng ng dng vo lnh vc phn loi v tuyn chn
cht lng thc phm cho kt qu tt, gi thnh thp v
nhanh chng.

- ti cng mong mun tr thnh mt ch mi cc

nh nghin cu khc c th tip tc nghin cu sang cc
 6

lnh vc lin quan khc, nh nh gi cht lng rau sch,

hi sn, v.v.

6. B CC LUN VN
Ni dung ca lun vn c trnh by bao gm cc phn chnh
nh sau:

M u

Chng 1: Nghin cu tng quan v x l nh s v nhn dng

Chng 2: Trch lc c trng v nhn dng

Chng 3: Kt qu nhn dng v pht hin khuyt im

Kt lun v hng pht trin.

CHNG 1. NGHIN CU TNG QUAN V X L NH

S V NHN DNG

1.1. GII THIU CHUNG V X L NH S V NG

DNG

1.2. TNG QUAN V X L NH S

Cc bc chnh trong x l nh s c th hin hnh di y

[1], [14], [16], [19].
 7

Hnh 1.1: Cc bc chnh trong x l nh s.

1.3. X L MC THP

1.3.1. Thu nhn nh

1.3.2. Tin x l nh

1.3.2.1. Kh nhiu

1.3.2.2. B lc trong min khng gian

1.3.2.3. B lc trong min tn s

1.4. X L MC TRUNG

1.4.1. Phn on nh

Phn on nh c th thc hin bi ba k thut c bn: phn

on nh da trn ngng, da trn bin v da trn vng [1], [14],
[19], [20].

1.4.1.1. Phn on nh da trn ngng

1.4.1.2. Phn on nh da trn bin

1.4.1.3. Phn on nh da trn vng

1.4.2. Biu din v m t nh

1.4.2.1. Biu din nh

1.4.2.2. M t nh

1.5. X L MC CAO
X l mc cao trong x l nh bao gm: Nhn dng nh v ni
suy nh.

1.6. C S TRI THC

 8

1.7. CC KHNG GIAN MU V NH MU

1.7.1. Mu trong x l nh s

1.7.2. Khng gian mu RGB

1.7.3. Khng gian mu HSV

Khng gian mu HSV cn c gi l khng gian mu HSB.

Cc gi tr sc , bo ha v gi tr sng c s dng lm
cc trc ta .

1.7.4. Khng gian mu ca CIE

1.7.4.1. Khng gian mu CIE XYZ

Khng gian mu XYZ do CIE xut vi ba mu c bn X, Y,
Z. H ta khng gian mu XYZ c chn lm sao cho cc vector
mu thc (nm trong quang ph) u i qua tam gic mu n v
XYZ.

1.7.4.2. Khng gian mu CIE L*a*b*

Khng gian mu L*a*b* c CIE xut vo nm 1976. Cc

min gi tr ca khng gian mu ny l thnh phn sng L* c gi
tr t en (-L) n trng (+L) v hai thnh phn mu sc a*, b* m t
sc v bo ha c gi tr ln lt trn cc trc t mu xanh l
cy (-a) n mu (+a) v t mu xanh dng (-b) n mu vng
(+b) [16].

1.8. X L HNH THI HC TRN NH

1.8.1. Khi nim c bn

Phn t cu trc (Structuring element): i khi c gi l mt
nhn (Kernel). C hai loi phn t cu trc: phn t cu trc phng
 9

v phn t cu trc khng phng. Mi loi phn t cu trc u c

hnh dng khc nhau.
Phn ln cc php ton hnh thi hc c nh ngha t hai
php ton c bn l php ton co nh (Erosion) v gin nh
(Dilation).
1.8.2. Php co v gin nh

1.8.2.1. Php co nh
Php ton co nh ca nh xm I vi cu trc phn t khng
phng H ti v tr (x, y) ca nh I c xc nh nh sau:
(IH)(x, y) = min(I(x+i, y+j) - H(i, j) | (i, j) DH) (1.12)
1.8.2.2. Php gin nh
Php ton gin nh ca nh xm I vi cu trc phn t khng
phng H ti v tr (x, y) ca nh I c xc nh nh sau:
(IH)(x, y) = max(I(x+i, y+j)+H(i, j) | (i, j) DH) (1.13)
1.8.3. Php ng v m nh

1.8.3.1. Php m nh
Gi A l i tng trong hnh nh v B l phn t cu trc, ()
l k hiu ca php m nh gia tp hp A v phn t cu trc B,
php m nh c xc nh bi cng thc:
AB = (AB)B (1.14)
1.8.3.2. Php ng nh
Vi tp hp A l i tng trong nh, B l phn t cu trc.
( ) l k hiu php ng nh. Khi php ng nh ca tp hp A
bi Phn t cu trc B, k hiu l ( A B) , xc nh bi:
( A B) = ( A B) B (1.15)
1.9. BIN I WAVELET
 10

1.9.1. Bin i Wavelet v ng dng

1.9.2. Bin i Wavelet ri rc
Trong x l nh thc phm, DWT 2-D thng c s dng
nn nh u vo. nh sau khi nn c a vo ma trn GLCM
tnh ton cc c trng kt cu trong nh phc v cho cng vic nhn
dng nh [6], [22].

1.10. MT S CNG TRNH NGHIN CU LIN QUAN

N TI V KT QU

1.10.1. Nhn dng tri cy

Angel Dacal-Nieto v cc cng s [2] tin hnh nh gi cht

lng c khoai ty da trn c trng mu sc v kt cu.

Cc tc gi [3] pht trin mt thut ton nhn dng phn

loi thc phm da trn c trng hnh dng v kt cu.

Hetal N. Patel v cc cng s [5] xut phng php nhn

dng tri cy trn cy (fruit on tree) da trn cc c trng: Cng
sng, mu sc, bin, v hng.

Cc nh nghin cu [6] xut m hnh nhn dng tri cy

da trn c trng v mu sc v kt cu b mt.

1.10.2. Pht hin khuyt im trn b mt tri cy

Panli HE [4] xut m hnh pht hin khuyt im trn b

mt tri cy da trn bin i Fourier v phn lp khuyt im bng
phng php SVM.
Deepesh Kumar Srivastava [7] xut phng php kh
chi trong nh v pht hin khuyt im trn b mt tri cy s dng
b lc Gabor.
 11

Cc tc gi [10] xut mt phng php pht hin

khuyt im trn b mt nhng tri cy thuc ging cam qut da
trn cc c trng mu sc.
Md. Zahangir Alom v Hyo Jong Lee [11] xut phng php
phn on nh Gaussian Mean (GM) pht hin bnh tt trn l
la.

CHNG 2. TRCH LC C TRNG V NHN DNG

2.1. M HNH H THNG NHN DNG TRI BI

Sau qu trnh nghin cu v thc nghim, tc gi xin xut m
hnh nhn dng tri Bi nh hnh 2.1.

2.2. THU NHN NH

nh tri Bi c thu nhn thng qua cc thit b chp nh

(my nh Cannon) c phn gii cao.
Tc gi xut chp nh tri Bi trong t th thng ng v
phi chp hai mt ca tri Bi Hnh 2.1: S nhn dng
(phng nm ngang vung gc tri Bi
vi tri Bi).

2.3. TRCH LC C
TRNG

Trong lnh vc nhn dng

nh tri cy c 4 c trng c
bn l: kch thc, mu sc,
hnh dng v kt cu [1]. Tuy
nhin, i vi tri Bi tc gi xut ch s dng 3 c trng: Mu
sc, hnh dng v kt cu nhn dng.
 12

2.3.1. Mu sc

tch c c trng v mu sc, tc gi chn khng gian mu

HSV.
2.3.1.1. Thut ton chuyn nh mu RGB sang nh mu HSV
Thut ton chuyn i RGB sang HSV c a ra bi Travis.
Cc gi tr ca S v V nm trong khong 0 (mu en) v 1 (mu
trng), gi tr ca H nm trong khong 0 n 360o.
2.3.1.1. Thut ton chuyn nh mu HSV sang nh mu RGB

2.3.2. Hnh dng

2.3.2.1. Cc phng php o lng hnh dng tri cy

C rt nhiu phng php khc nhau o lng hnh dng
c p dng trong lnh vc x l nh tri cy, bao gm hai loi [1]:
o lng ph thuc vo kch thc - SMD v o lng khng ph
thuc vo kch thc - SIM.
2.3.2.2. xut phng php o lng hnh dng tri Bi.

i vi tri Bi ti xin xut phng php o lng hnh

dng bng phng php SDM s dng tham s rn chc ca i
tng nh. Hnh 2.3 l s o
Hnh 2.3: S o lng c trng
lng c trng hnh dng ca hnh dng ca tri Bi.
tri Bi. ln ca hnh dng
tri Bi c tnh ton da
trn din tch v chu vi theo
cng thc sau [23]:
dien _ tich
4 (2.4)
(chu _ vi) 2
2.3.3. Kt cu b mt
 13

Kt cu ca nh m t cc thuc tnh ca cc yu t cu thnh

nn b mt i tng.
2.3.3.1. Cc phng php phn tch c trng kt cu nh

Hin nay, c rt nhiu phng php c xut phn tch v

o lng kt cu trong nh nhng c th phn chng thnh 4 loi
[25], [26]:
- Phng php thng k Statistical methods
- Phng php cu trc Structural methods
- Phng php da trn bin i Transform-based methods

- Phng php da trn m hnh ha Model-based methods

2.3.3.2. xut phng php o lng c trng kt cu

Tc gi xin xut s trch lc c trng kt cu nh hnh
2.6.

Hnh 2.6: S trch lc v o lng c trng kt cu.

2.3.3.3. Sng con Gabor
Trong x l nh, b lc Gabor l mt b lc tuyn tnh thng
c s dng pht hin bin, phn vng nh, phn tch c trng
nh, phn lp nh. Tn s v hng c th hin trong cc b lc
Gabor tng t nh h thng th gic ca con ngi. Hm sng con
Gabor trong min khng gian c dng nh sau [27]:
x' 2 + 2 y' 2 x'
g , , , , ( x, y) = exp( ) cos(2 + ) (2.5)
2 2

 14

Trong , x ' = x cos( ) + y sin( ) , v y' = x sin( ) + y cos( ) .

Bc sng ( - lamda) i din cho sng ca cc tc nhn
cosine ca hm Gaussian, hng ( - theta) i din cho hng ca
cc ng gch sc song song ca hm Gabor ti mt gc no
(), lch pha ( - phi) theo gc, v t l hng ( - gamma) l t
l co gin trong khng gian v n xc nh tnh n gin ca hm
Gabor, v lch chun xc nh kch thc ca hm Gaussian
tuyn tnh.
2.3.3.4. Ma trn ng hin mc xm Co-occurrence

GLCM ca nh f(x,y) c kch thc MxM v c G mc xm

l mt ma trn hai chiu C(i, j). Mi phn t ca ma trn th hin xc
sut xy ra cng gi tr cng sng i v j ti mt khong cch d v
mt gc xc nh. Do , c th c nhiu ma trn GLCM khc
nhau ph thuc vo cp gi tr d v . GLCM c tnh ton nh
sau [1]:
max(| x1 x2 |, | y1 y 2 ) = d
Cd (i, j ) = N (( x1 , y1 ), ( x2 , y 2 )) MxM (( x1 , y1 ), ( x2 , y2 )) =
(2.7)

f ( x1 , y1 ) = i, f ( x2 , y 2 ) = j

Haralick ngh mt tp hp gm 14 c trng c th tnh

ton c t ma trn ng hin mc xm GLCM c th c s
dng phn lp kt cu hnh nh. Tuy nhin, trong ti ny tc
gi ch chn lc 05 c trng ph hp vi bi ton: nng lng
(energy), tng phn (contrast), entropy, tng ng
(Correlation), tnh ng nht (homogeneity).

c trng nng lng: c trng nng lng F1 c tnh ton
nh sau:
 15

G G
F1 = C (i, j ) 2 (2.8)
i =1 j =1

Cng thc ny o lng tnh ng nht cc b trong nh. Gi tr

ca F1 nm trong khong [0, 1]. Nu F1 = 1 th nh c gi tr mc
xm u.

tng phn: tng phn F2 c tnh nh sau:
G G
F2 = (i j ) 2 C (i, j ) (2.9)
i =1 j =1

Cng thc ny cho chng ta bit c s lng im nh c mc

xm bin i cc b trong nh. Gi tr F2 nm trong khong [0,
(size(GLCM,1)-1)2].

tng ng: tng ng F3 c tnh nh sau:
G G (i )( j )C (i , j )
F3 =
i j
(2.10)
i =1 j =1
i j

Trong , i , j v i , j ln lt l gi tr trung bnh v

lch chun ca tng hng v ct trong ma trn. i , j v i ,
j c tnh nh sau:
G G G G
i = i C (i, j ) , j = j C (i, j ) ,
i =1 j =1 j =1 i =1

G G (2.11)
j = ( j j ) 2 C (i, j )
G G
i = (i i ) 2 C (i , j ) ,
i =1 j =1 i =1 j =1

Tham s ny phn tch s ph thuc tuyn tnh mc xm ca

cc im nh ln cn nhau. Gi tr ca F3 nm trong khong [-1, 1].

Entropy: Entropy F4 c tnh ton nh sau:
G G
F4 = C (i, j ) logC (i, j ) (2.12)
i =1 j =1

Entropy o lng tnh ngu nhin ca cc phn t ca ma trn

GLCM. Gi tr ca F4 nm trong khong [0, 1].
 16

Tnh ng nht: Tnh ng nht F5 c tnh ton nh sau:

G G
C (i , j )
F5 = (2.13)
i =1 j =1 1+ | i j |

c trng tnh ng nht o lng tnh kht hoc tnh dy c

c phn b trong khng gian ca ma trn GLCM. Gi tr ca F5
nm trong khong [0, 1].

2.4. PHN LP TRI BI S DNG THUT TON k NN

2.4.1. Thut ton k NN

k-NN l thut ton phn lp cc i tng da trn khong cch

gn nht gia cc i tng bao gm i tng cn phn lp v tt
c cc i tng trong tp hun luyn.
Gi s chng ta c hai vector xr v xs, trong khng gian hai chiu
vector xr c gi tr l xr(xr1, xr2) v vector xs c gi tr l xs(xr1, xs2).
Khong cch gia hai vector ny c tnh ton theo cng thc nh
sau:
d ( xr , xs ) =| xr xs |= ( xr1 xs1 ) 2 + ( xr 2 xs 2 ) 2 (2.14)

2.4.2. Thut ton k NN v cc tham s phn loi tri bi

i vi bi ton nhn dng tri Bi, cc tham s c trng

trch lc s c a vo lm gi tr u vo cho k-NN. Tng ng
vi mi nh u vo chng ta s c mt vector cha 12 tham s:
Tham s mu sc bao gm: Gi tr trung ca mi knh mu
HSV v lch chun ca mi knh mu trong khng gian mu
HSV.
Tham s v hnh dng bao gm: rn chc.
 17

Tham s v kt cu b mt bao gm: Entropy, tng phn,

tng ng, nng lng v tnh ng nht.
2.5. PHT HIN KHUYT IM TRN B MT TRI BI

2.5.1. M hnh h thng kim tra v pht hin khuyt im

Qua qu trnh nghin cu, tc gi xin xut m hnh pht hin

khuyt im trn b mt tri Bi nh hnh 2.11.

2.5.2. Chuyn khng gian mu RGB sang CIE L*a*b* v ngc

li

chuyn i t khng gian mu

Hnh 2.11: M hnh pht
RGB sang khng gian mu CIE hin khuyt tt trn b
L*a*b* chng ta thc hin cc bc mt tri Bi.
nh sau [17], [28]:
Chuyn t khng gian mu RGB
sang khng gian mu CIE XYZ v
ngc li.
X R, R X

G = M RGB Y
1
Y = M RGB G (2.16)
Z B B Z

Trong :
0.412453 0.357580 0.180423 3.240479 1.537150 0.498535


M 1
RGB = 0.212671 0.715160 0.072169 M =
RGB 0.969256 1.875992 0.041556
0.019334 0.119193 0.950227 0.055648 0.204043 1.057311
,

Chuyn t khng gian mu CIE XYZ sang khng gian mu

CIE L*a*b*.
L* = 116Y 16
a* = 500(X Y), (2.17)
b* = 200(Y Z),
Trong :
 18

X = f(X/Xref), Y = f(Y/Yref), Z = f(Z/Zref), v

c1 / 3 if c > 0.008856 (2.18)
f (c ) =
7.787c + 16/116 if c 0.008856
Thng thng, D56 c chn l gi tr tham chiu cho cc im
trng Cref = (Xref, Yref, Zref). Tc l Xref = 0.950456, Yref = 1.000000
v Zref = 1.088754. Gi tr L* l s dng nm trong khong [0,
100], cc gi tr ca a* v b* nm trong khong t [-127, +127].
Chuyn t khng gian mu CIE L*a*b* sang khng gian
mu CIE XYZ.
2.5.3. Tng cng sng nh mu knh a*

2.5.4. Lc nhiu bng b lc trung v trn nh mu knh a*

2.5.5. Loi b khuyt im bn ngoi i tng s dng php

m nh

Php x l hnh thi hc php m nh c s dng loi b

mt s im nhiu cn st li khu vc nn ca nh v nhng
khuyt im c kch thc nh. Qua qu trnh phn tch v th
nghim nhiu phn t cu trc khc nhau, tc gi xut phn t cu
trc khng phng c hnh qu bng (thc cht l hnh Ellipse) vi
bn knh R=1, cao H=3.
2.5.6. Phn on nh

2.5.6.1. Phn on da trn ngng ton cc - thut ton Otsu

Thut ton Otsu c s dng t ng ly ngng ca nh

da trn hnh dng ca lc mc xm ca nh hoc gim mc
xm ca nh u vo thnh nh nh phn.
Thut ton thc hin qua cc bc sau [19]:
 19

a. Chn mt gi tr c lng khi to cho T ( thng l gi tr

trung bnh mc xm trong nh).
b. S dng T phn on nh. Kt qu ca bc ny s to ra 2
nhm im nh: G1 cha tt c cc im nh vi gi tr mc xm
> T v G2 cha cc im nh vi gi tr mc xm T.
c. Tnh mc xm trung bnh trong nhm G1 l 1 v trong nhm G2
l 2.
d. Tnh ngng mi da vo 1 v 2: T = (1 + 2) / 2
e. Lp li bc 2 n 4 cho n khi no gi tr ca T trong cc ln
lp lin tip nh hn mt gi tr nh trc T.
Qua qu trnh th nghim v phn tch, tc gi xut ch ly
ngng ton cc Otsu nm trong khong [0.4, 0.55].

2.5.6.2. Phn on s dng thut ton k Means

Trong x l nh, k-Means phn on nh thnh nhiu lp khc

nhau da trn khong cch vn c gia cc im nh (gi tr mc xm).
Thut ton gi s rng tp cc gi tr u vo l mt khng gian vector
v c gng tm ra cc cm (lp) mt cch t nhin gia chng. i vi
bi ton ny, u vo ca thut ton l nh hai chiu khng gian mu
a*b* v c thc hin qua cc bc sau y [29], [30]:
a. Tnh ton s phn b cng sng ca cc im nh trong nh.
b. Khi to cc im tm vi cc cng ngu nhin k.
c. Lp li cc bc di y cho n khi vic phn cm cc nhn
ca nh khng thay i nhiu.
d. Phn cm cc im tm da trn khong cch t gi tr cng
sng im tm n cc gi tr cng sng. (c(i) thng c
gi l hm chi ph ca thut ton k-Means).
 20

c (i ) = arg min || x (i ) j || (2.23)

j

e. Tnh ton gi tr im tm mi cho cc cm.

1{c = j}x
m (i )

i = i =1 (i )
(2.24)
1{c = j}
m
i =1 (i )

Trong , k l tham s u vo ca thut ton (s cm cn

tm), i l bin lp trn tt c cc gi tr cng sng trong nh, j l
bin lp trn tt c cc im tm v i l im tm ca cc gi tr
cng sng.
CHNG 3. KT QU NHN DNG V PHT HIN
KHUYT IM
3.1. BI TON NH GI CHT LNG TRI BI

Hin nay, hu ht vic kim tra v ng gi tri Bi u c

thc hin th cng. Tc gi gii quyt bi ton ny bng my tnh, s
dng cc phng php, thut ton trong lnh vc th gic my tnh v
x l nh s nhn dng, phn tch hnh nh kt lun v cht
lng ca tri Bi m khng ph v cu trc b mt ca chng
nhm tit kim thi gian, chi ph cho cc doanh nghip thu mua v
xut khu tri Bi.

3.2. MI TRNG V CNG C CI T TH NGHIM

3.3. MU D LIU HUN LUYN V KIM TRA

D liu nh c ly bao gm: Mt s tri Bi c cht lng

tt, t tiu chun xut khu theo tiu chun GAP (khng c: vt
bm, su, thi ra, vt chy xc, so, .v.v). Mt s tri Bi c mt
s khuyt im trn b mt (c: vt bm, su, thi ra, vt chy
 21

xc, so v mt s nh c tc gi v thm cc vt khc thng

trn b mt).

Hnh 3.1. Mt s Hnh 3.2. Mt s Hnh 3.3. Mt s mu

mu tri Bi a mu tri Bi a a vo phn tch pht
vo hun luyn vo nhn dng hin khuyt im.

3.4. KT QU TH NGHIM NHN DNG TRI BI

Cc tham s v hnh dng ca sng Gabor c chn nh hnh

3.4.

, = 8, = [0, 2 ], = 0.5, b = 1, N = 12, = 60

Hnh 3.4: Cc tham s v hnh dng sng Gabor c chn

Hnh 3.5: Kt qu nhn Hnh 3.6: Kt qu nhn dng vi k=2.

dng vi k=1.
3.5. NHN XT KT QU NHN DNG
T kt qu nhn dng hnh 3.5 v hnh 3.6 cho thy, khi d
liu hun luyn cng nhiu v ng b th chnh xc nhn dng
cng cao.. Tuy nhin, khi CSDL tng ln th thi gian x l v tc
 22

tnh ton ca h thng chm li v thut ton sng Gabor cng vi b

tham s ca n v cc tham s ca ma trn GLCM l kh nhiu.

3.6. KT QU TH NGHIM PHT HIN KHUYT IM

3.6.1. Phng php phn on nh da trn ngng

Hnh 3.7: Kt qu pht Hnh 3.9: Kt qu pht hin

hin s khuyt trn b mt khuyt im bng thut ton k
bng phng php phn Means, k = 2.
on da trn ngng.
3.6.2. S dng thut ton k Means

Kt qu ca phng php ny th hin hnh 3.9.

3.7. NHN XT KT QU PHT HIN KHUYT IM

3.7.1. M hnh phn on nh bng thut ton tch ngng ton

cc

Kt qu hnh 3.7 cho thy rng, m hnh v cc phng php

xut khng nhng pht hin c cc khuyt im trn nh m n
cn phc v c cho vic mu ha cc khuyt im v m
c s khuyt im trn nh tri Bi rt hiu qu, gip ch cho
vic thng k s khuyt im ca tri Bi b hng phc v cng
vic phn loi. Tuy nhin, m hnh ny s dng mt s k thut x
 23

l trn nh nh phn v vy n cng lm mt i cc im nh trong

nh v thut ton x l hnh thi hc php m nh lm mt i
nhng vng nhiu bn ngoi i tng nhng ng thi n cng lm
mt i hoc lm tng kch thc ca vng khuyt im trong nh.

3.7.2. M hnh phn on nh bng thut ton k Means

Kt qu hnh 3.9 cho thy rng, m hnh v phng php s

dng pht hin c vng b khuyt tt trn b mt tri bi kh
hiu qu v vng khuyt tt c mu ha thnh cc cm ng nh
tng ca thut ton k-Means gip h thng n gin hn so vi
m hnh phn on nh bng thut ton tch ngng ton cc. Tuy
nhin, phng php ny tc x l lu hn so vi phng php
phn on bng ngng cc b v n x l trn nh mu.
 24

KT LUN V HNG PHT TRIN

Trong lun vn ny, tc gi trnh by tng qut nhng kin
thc, thut ton nn tng trong lnh vc x l nh s ng dng trong
ngnh cng nghip thc phm ni chung v trong lnh nh gi cht
lng tri cy ni ring. y l mt lnh vc mi v ang trong qu
trnh pht trin trn th gii. Vit Nam gn nh y l ch cn
kh mi m.

Ni dung ca cun lun vn tin hnh thc hin nghin cu

ba vn chnh nh sau:

Mt l: Lun vn tin hnh nghin cu nhng nguyn l c

bn trong h thng x l nh s v nhn dng ni chung v trong
lnh vc nhn dng v pht hin khuyt im trn b mt tri cy ni
ring c c ci nhn tng qut v phng php v phm vi ng
dng ca n.

Hai l: Lun vn nghin cu cc phng php trch lc c

trng nh tri cy ni chung t tm ra nhng tham s c trng
ph hp vi bi ton m tc gi ang hng ti. Trong qu trnh
nghin cu, tc gi nhn thy rng: Cc loi tri cy khc nhau c
c trng b mt khc nhau, v d: Cc loi tri cy nh To, L,
Chui .v.v th c b mt phng v trn, vi tri Bi th ngc li,
b mt n khng phng v c kt cu kh phc tp. Do , vic xc
nh phng php trch lc c trng v cc phng php o lng
cc c trng l iu rt quan trng. Cun lun vn ny thc hin
chn la cc phng php ph hp vi bi ton v c m t rt
chi tit chng 2.
 25

Ba l: Tc gi nghin cu cc thut ton x l nh s tin

hnh phn tch b mt ca tri Bi nhm pht hin cc khuyt im.
Qua qu trnh nghin cu v th nghim, tc gi chn m hnh s
dng phng php phn on nh nh phn v phng php phn
on nh bng k-means pht hin khuyt im trn b mt tri
Bi.

Trn c s nhng kin thc nghin cu c trn, cun

lun vn xut m hnh nhn dng tri Bi v m hnh nh
gi cht lng tri Bi.

Trong m hnh nhn dng tri Bi, tc gi nghin cu loi

c trng trong nhn dng nh tri cy ni chung v chn ra c
ba loi c trng ph hp vi bi ton: mu sc, hnh dng v kt
cu ca nh. T nhng tham s c trng ny, tc gi tip tc
nghin cu cc phng php x l nh i vi cc tham s c
c gi tr tt nht v ph hp phc v cho vic nhn dng. Cc
khng gian mu ca nh c tc gi nghin cu: RGB, HSI, HSV,
CIE L*a*b* ... v tc gi la chn khng gian mu HSV trch
lc c trng cho tham s mu sc. c trng v hnh dng cng
c tc gi quan tm kh k v tc gi chn phng php o
lng hnh dng ca tri Bi da trn chu vi v din tch ca hnh
dng tri bi sau khi thc hin bin i nh phn nh n knh H
trong khng gian mu HSV. c trng kt cu ca nh l mt trong
nhng bi ton kh trong x l nh s v th gic my tnh. C rt
nhiu m hnh khc nhau trch lc c trng kt cu ca nh
c xut. V i vi tham s ny, tc gi chn phng php
thng k, s dng ma trn ng hin mc xm Co-occurrence
o lng cc c trng kt cu v tc gi cng chn 5 c trng
 26

kt cu cho bi ton: c trng v nng lng, tng phn,

entropy, tng ng v tnh ng nht. Cc tham s ny cng vi
cc tham s ca mu sc v hnh dng s c lu tr vo CSDL.
nhn dng tri bi, tc gi s dng thut ton k-NN tnh
khong cch gia cc mu hun luyn vi mu kim tra, thut ton
k-NN l mt trong 10 thut ton phn loi d liu, khai ph d liu
hiu qu trong lnh vc khai ph d liu v tnh n gi v hiu qu
ca n. Vn quan trng nht i vi thut ton k-NN l xc nh
h s k (s hng xm gn nht cn tm), tc gi chn v th
nghim vi h s k=1 hoc k=2.

Trong m hnh pht hin khuyt im trn b mt tri Bi, tc

gi chn phng php phn on nh v tnh n gin v hiu qu
ca n. Tuy nhin, phng php ny t hiu qu th nh u vo
phi c a vo cc module tin x l nh trc khi a vo
module phn on nh. Trong giai on tin x l nh, tc gi s
dng nh n knh a* trong khng gian mu CIE L*a*b* lm u
vo cho cc module tin x l. V tnh cht ca nh a* l hi m v
c nhiu m, v vy tc gi s dng thut ton nng cao
tng phn v s dng b lc trung v x l. nh sau khi c x
l c a vo module x l hnh thi hc loi b nhng im
khng mong mun nn ca nh trc khi a vo phn on nh
bng thut ton phn on nh ton cc Ostu. Trong module x l
hnh thi hc, tc gi s dng php m nh vi mt phn t cu
trc khng phng x l nh. Qua qu trnh th ngim, tc gi
nhn thy rng: gi tr ngng nm trong khong [0.4, 0.55] c hiu
qu tt. Ngoi ra, phng php s dng thut ton k-Means trong
phn cm d liu cng c nghin cu v a vo th nghim. Tc
 27

gi chuyn thut ton k-Means t vic phn cm d liu u vo

trong khai ph d liu thnh phn cm khuyt im trn mt i
tng c nh qu Bi v n cng l mt thut ton kh hu hiu
chng ta phn tch nh v kt qu ca n l nh mu.

Tuy nhin, h thng c thi gian x l chm li khi CSDL tng

ln, do cn tinh gim cc thuc tnh ca c trng h thng vn
m bo tnh chnh xc v thi gian x l l chp nhn c.

Trong tng lai, tc gi s nghin cu su thm cc phng

php khc c th h thng c hiu nng cao hn, v d: nghin
cu DWT nn nh sau khi ly mu v a vo sng Gabor lm
ni c trng, nh sau khi c nn s c kch thc nh hn v vy
thi gian tnh ton s nhanh hn ... Ngoi ra, h thng c n
nh hn cn nghin cu v xy dng mt m hnh, phng php ly
mu hiu qu gim bt nhng nh hng ca nh sng, chi,
tc ng vo i tng khi ly mu. Nu c iu kin, ti s tip tc
nghin cu v nng cp h thng thnh mt dy chuyn my mc t
ng ng dng vo bi ton thc t tng hiu qu, gim chi ph
sn xut v ng gi Bi xut khu theo tiu chun GAP.