TÜSİAD-Sanayi-4 0

1
2
Mart 2016
Yayn No: TSAD-T/2016-03/576
M e r u t i y e t C add es i, N o : 46 34420 T ep eb a / s tan b u l

T e l e f o n : (0 2 1 2 ) 249 07 23 T elefax : ( 0 212) 249 13 50
w w w .tu s iad .o r g
3
2016, TSAD
Tm haklar sakldr. Bu eserin tamam ya da bir blm,

4110 sayl Yasa ile deiik 5846 sayl FSEK uyarnca,
kullanlmazdan nce hak sahibinden 52. Maddeye uygun
yazl izin alnmadka, hibir ekil ve yntemle ilenmek, oaltlmak,
oaltlm nshalar yaylmak, satlmak,
kiralanmak, dn verilmek, temsil edilmek, sunulmak,
telli/telsiz ya da baka teknik, saysal ve/veya elektronik
yntemlerle iletilmek suretiyle kullanlamaz.
ISBN: 978-605-165-016-6
Editrler: Dr. Nuren Numanolu, Mehmet Evren Eynehan,
Gzde Morko-Nikelay, Ecem Aksoy
Kapak Tasarm: Marjinal Porter Novelli
Dizgi ve Sayfa Uygulama: Kamber Ertem

Grafik Tasarm:
SS MATBAACILIK PROM. TANITIM HZ. TC. LTD. T.
Eitim Mah. Poyraz Sok. No:1/14 Kadky - STANBUL
Tel: (0216) 450 46 38 Basm CB Basmevi: (0212) 612 65 22
4
NSZ
TSAD, zel sektr temsil eden sanayici ve iinsanlar
tarafndan 1971 ylnda, Anayasamzn ve Dernekler Kanununun
ilgili hkmlerine uygun olarak kurulmu, kamu yararna
alan bir dernek olup gnll bir sivil toplum rgtdr.
TSAD, insan haklar evrensel ilkelerinin, dnce, inan ve giriim

zgrlklerinin, laik hukuk devletinin, katlmc demokrasi anlaynn,
liberal ekonominin, rekabeti piyasa ekonomisinin kurum ve kurallarnn
ve srdrlebilir evre dengesinin benimsendii bir toplumsal dzenin
olumasna ve gelimesine katk salamay amalar. TSAD, Atatrkn
ngrd hedef ve ilkeler dorultusunda, Trkiyenin ada uygarlk
dzeyini yakalama ve ama anlay iinde, kadn-erkek eitliini,
siyaset, ekonomi ve eitim asndan gzeten i insanlarnn toplumun
nc ve giriimci bir grubu olduu inancyla, yukarda sunulan ana
gayenin gerekletirilmesini salamak amacyla almalar gerekletirir.
TSAD, kamu yararna alan Trk i dnyasnn temsil rgt olarak,

giriimcilerin evrensel i ahlak ilkelerine uygun faaliyet gstermesi ynnde
aba sarf eder; kreselleme srecinde Trk rekabet gcnn ve toplumsal
refahn, istihdamn, verimliliin, yenilikilik kapasitesinin ve eitimin
kapsam ve kalitesinin srekli artrlmas yoluyla ykseltilmesini esas alr.
TSAD, toplumsal bar ve uzlamann srdrld bir ortamda, lkemizin

ekonomik ve sosyal kalknmasnda blgesel ve sektrel potansiyelleri en
iyi ekilde deerlendirerek ulusal ekonomik politikalarn oluturulmasna
katkda bulunur. Trkiyenin kresel rekabet dzeyinde tantmna katkda
bulunur, Avrupa Birlii (AB) yelii srecini desteklemek zere uluslararas
siyasal, ekonomik, sosyal ve kltrel iliki, iletiim, temsil ve ibirlii
alarnn gelitirilmesi iin almalar yapar. Uluslararas entegrasyonu ve
etkileimi, blgesel ve yerel gelimeyi hzlandrmak iin aratrma yapar,
gr oluturur, projeler gelitirir ve bu kapsamda etkinlikler dzenler.
TSAD, Trk i dnyas adna, bu erevede oluan gr ve

nerilerini Trkiye Byk Millet Meclisi (TBMM)ne, hkmete, dier
devletlere, uluslararas kurululara ve kamuoyuna dorudan ya da
dolayl olarak basn ve dier aralar aracl ile ileterek, yukardaki
amalar dorultusunda dnce ve hareket birlii oluturmay hedefler.
TSAD, misyonu dorultusunda ve faaliyetleri erevesinde,
lke gndeminde bulunan konularla ilgili grlerini bilimsel
almalarla destekleyerek kamuoyuna duyurur ve bu grlerden
hareketle kamuoyunda tartma platformlarnn olumasn salar.
5
Sanayi sektr zellikle 2008 ylnda balayan kresel ekonomik kriz
sonrasnda, birok lke asndan lokomotif sektr olarak bymenin
merkezine oturtulmutur. Bu srete, verimlilik art ve yenilik salayan
teknolojiler, bilgi toplumu temelli dnm ile birlikte retimde katma
deer art asndan da belirleyici etkenler olarak ortaya kmtr.
Trkiye ekonomisinin rekabet gcnn artrlmas asndan da kritik

nemde olan bu etkenler, kresel lekteki srecin e zamanl ve titizlikle
takip edilmesini bir gereklilik olarak lke gndemine tamaktadr.
Bu sre, deer zincirinin tamamna yaylan bir dnm iaret etmektedir.

Bu noktada, yksek teknolojiyi ve yenilikilii temel alan Sanayi 4.0n
Trkiyede sanayinin dnm asndan da bir pa olacana inanlmaktadr.
Bu anlayla, Sanayi 4.0n sunaca frsatlar analiz etmek,

Trkiye sanayisinin potansiyelini ortaya koymak ve bu dnm
gerekletirmeye ynelik ihtiyalar tariflemek zere TSAD Sanayide
Dnm Yuvarlak Masas tarafndan bir alma balatlmtr.
The Boston Consulting Groupun ierik orta olduu bu
almada potansiyel fayda ve maliyetlerin sektrel ve
saysal deerlendirmelerle ortaya konmas hedeflenmektedir.
Sektrel almalar iin alt pilot sektr -otomotiv, makine, kimya,

gda, tekstil ve beyaz eya- belirlenmitir. Bu sektrlerden 25
farkl firmada mlakatlarn gerekletirilmesini mmkn klan
deerli yneticilerine gr ve deerlendirmelerini paylaan
yetkililerine katklarndan tr sonsuz teekkrlerimizi sunuyoruz.
almalarn en salkl erevede yrtlmesini teminen oluturulan
Ynlendirme Komitesi bnyesinde deerli fikirlerini paylaan Ko Holding
CEOsu Sayn Levent akroluna, Eczacba Holding CEOsu Sayn Erdal
Karamercana ve Borusan Holding CEOsu Sayn Agah Uura minnettarz.
Bu rapor, TSAD Sanayide Dnm Yuvarlak Masas e bakanlar

Sayn Mehmet Bahadr Balkr ve Sayn Mehmet Nurettin Pekarunun
ynlendirmesi ve ierik orta The Boston Consulting Group (BCG)
stanbul Ofisi Ortaklar Aykan Gkbulut ve Burak Tansan, BCG Kdemli
Danman Tevfik Eren ve BCG Proje Yneticisi alar Targotay
tarafndan yrtlen almalar neticesinde hazrlanmtr. Raporun yayna
hazrlanma srecinde TSAD Genel Sekreter Yardmcs Dr. Nuren
Numanolu ve Uzman Gzde Morko-Nikelay tarafndan katk salanmtr.
Mart 2016
6
ZGEM
Burak Tansan
Genel Mdr ve Ynetici Ortak, BCG istanbul
Burak Tansan, 2010 ylnda The Boston Consulting Group stanbul ofisini kurmutur ve
halen BCG stanbul Genel Mdr ve Ynetici Orta olarak grev yapmaktadr.
Ynetim danmanl ve strateji gelitirme alanlarnda 18 yl aan geni tecrbeye
sahiptir ve bu sre ierisinde Trkiyenin lider finans kurumlarnda 7 yl st dzey
yneticilik de yapmtr.
Tansan, Harvard Business Schooldan MBA ve Boston niversitesinden letme alannda
lisans derecelerine sahiptir.
Aykan Gkbulut
Ynetici ortak, BCG istanbul
Aykan Gkbulut, 2005 ylnda The Boston Consulting Group Viyana ofisine katlmtr
ve halen BCG stanbul ofisinde Ynetici Ortak olarak grev yapmaktadr.
BCGye katlmadan nce 8 sene boyunca otomotiv sektrnde ynetici olarak almtr.
Sanayi, tketici rnleri ve perakende sektrlerinde tecrbesi olan Gkbulut, BCG
Trkiye Sanayi rnleri Grubuna liderlik etmektedir.
Gkbulut, INSEADdan MBA derecesine, Viyana Teknoloji nversitesinden Elektrik
Elektronik Mhendislii alannda lisans ve yksek lisans derecelerine sahiptir.
alar Targotay
Proje Yneticisi, BCG Istanbul
alar Targotay, The Boston Consulting Group stanbul ofisine 2012 ylnda danman
olarak katlmtr ve halen Proje Yneticisi olarak grev yapmaktadr.
Daha nce bir baka danmanlk firmasnn stanbul ofisinde 4 sene boyunca finansal
denetim ve danmanlk alannda almtr.
Sanayi ve perakende sektrlerinde uzmanl bulunan Targotay, kurumsal strateji ve
stratejik dnm konularna odaklanmaktadr.
Targotay, SDA Bocconiden MBA, Bilkent niversitesinden letme alannda lisans
derecelerine sahiptir.
Tevfik Eren
Kdemli Danman, BCG Istanbul
Tevfik Eren The Boston Consulting Groupa Kdemli Danman olarak katld ve ncelikli
olarak Telekomnikasyon ve Endstriyel rnler sektrlerindeki projelere odakland.
Tevfik Eren BCGye katlmadan nce 11 yl boyunca teknoloji ve finans sektrlerinde
global ynetici olarak alt.
Kendisi eitli sektrlerde kurumsal strateji projeleri, byk lekli dnm programlar
ile satnalma ve birleme inisiyatiflerine liderlik etti.
Tevfik Eren London Business Schooldan MBA, ve Boazii niversitesinden BA
derecelerine sahiptir.
7
8
NDEKLER
YNETC ZET.................................................................................................................... 13
1 SANAY 4.0 NEDR?............................................................................................................ 19
2 SANAY 4.0 NEDEN GNMZDE MMKN?............................................................... 25
3 SANAY 4.0 TRKYE N NEDEN YAAMSAL NEME SAHP?................................... 33
4 SANAY 4.0IN TRKYE ZERNDEK POTANSYEL ETKS......................................... 41
5 SONU: TRKYE N BR YOL HARTASI.................................................................... 59
9
KISALTMALAR
AGV: Otomatik Ynlendirmeli Ara (Automated Guided Vehicle)
BT: Bilgi Teknolojileri
CNC: Bilgisayarla Kontrol Edilen retim Tezgah (Computer Numerical Control)
CRM: Mteri likileri Ynetimi (Customer Relationship Management)
ERP: Kurumsal Kaynak Planlama (Enterprise Resource Planning)
FRT: lk Uygulama Kapasitesi (First Run Capability)
FTT: lk Defasnda Doru (First Time True)
GTES: Girdi Tedarik Stratejisi
LGV: Lazer Ynlendirmeli Ara (Laser Guided Vehicles)
M2H: Makine-ile-nsan (Machine to Human)
M2M: Makine-ile-Makine (Machine to Machine)
MES: retim Yrtme Sistemi (Manufacturing Execution System)
MOS: retim letim Sistemi (Manufacturing Operating System)
PLM: rn Yaam-Dngs Ynetimi (Product Lifecycle Management)
REF: TSAD-Sabanc niversitesi Rekabet Forumu
RFID: Radyo Frekans ile Tanmlama (Radio-Frequency Identification)
SFS: Siber-Fiziksel Sistemler
SKU: Stok Bulundurma Birimi (Stock Keeping Unit)
10
EKLLER
ekil 1: Sanayi (D)evriminin Aamalar.................................................................................. 19
ekil 2: Dnyann Geleceini ekillendiren Akmlar............................................................ 20
ekil 3: Sanayi 4.0 ile Geleneksel retim Modellerinin Deiimi......................................... 21
ekil 4: Sanayi 4.0 Tetikleyen Dokuz Teknolojik Unsur..................................................... 25
ekil 5: Akll Robotlar............................................................................................................. 26
ekil 6: Siber Gvenlik............................................................................................................ 28
ekil 7: Eklemeli retim 3D Bask...................................................................................... 29
ekil 8: Zenginletirilmi Gereklik........................................................................................ 30
ekil 9: Trkiyenin Kresel Deer Zincirindeki Konumu.................................................... 33
ekil 10: Sanayi 4.0n Trkiye Asndan Rol...................................................................... 37
ekil 11: Sanayi 4.0n Temel Unsurlar ve Paydalar........................................................... 59
GRAFKLER
Grafik 1: Trkiye malat Sanayisinin Kresel Deer Zincirindeki Konumu......................... 34
Grafik 2: Almanyada Sanayi 4.0 Dnmnn Potansiyel Faydalar................................ 36
Grafik 3: Almanyann Sanayi 4.0 Dnmnn Trkiyeye Muhtemel Etkisi................... 36
Grafik 4: Pilot Sektrler........................................................................................................... 43
Grafik 5: Pilot Sektrlerde Sanayi 4.0 Uygulamalar.............................................................. 43
Grafik 6: Trkiyenin Sanayi 4.0 Dnmnn Pilot Sektrler tibaryla
Potansiyel Faydalar................................................................................................................. 44
Grafik 7: Trkiye gc ngrs....................................................................................... 47
Grafik 8: Otomotiv Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art................................................. 48
Grafik 9: Beyaz Eya Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art.............................................. 50
Grafik 10: Tekstil Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art.................................................... 51
Grafik 11: Kimyasallar Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art............................................ 52
Grafik 12: Yiyecek ve ecek Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art................................. 53
Grafik 13: Makine Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art................................................... 55
Grafik 14: Sanayi 4.0 Farkndalk Anketi Sonular............................................................... 60
11
12
YNETC ZET
Srekli gelien teknoloji, sanayide retkenliin zellikle 18. yzyln sonlarndan
gnmze ana dalga evresinde ok nemli ekilde artmasn mmkn klmtr.
Buhar gcyle alan makinalar, elektriin retime girmesi ve 1970 sonrasnda gittike
yaygnlaan robotlu otomasyon akm bu yeni rlar aan devrimin tetikileri
niteliinde olmutur.
Gnmzde ise artk dijital teknolojiler ile tetiklenen 4. sanayi (d)evriminden sz

ediyoruz. Akll robotlar, byk veri, nesnelerin interneti, 3-D bask, bulut gibi dokuz
teknolojinin bu devrimin tetiklenmesinde ok nemli rol olduunu gzlemliyoruz.
Bu devrimle ortaya kan Sanayi 4.0 kavramn da artk sadece deer zincirlerinin
paralarnn kendi ilerinde otomasyonu tesinde birbirleri ile entegre olmas olarak
tanmlyoruz. Entegrasyonun en nemli zellii ise tm deer zinciri admlarnn birbiri
ile gerek zamanl ve srekli iletiim iinde olmas ve bu sayede akll ve kendisini
uyarlayan bir sanayi srecine ulam olma vizyonu olarak ortaya kmaktadr. Bu vizyon,
daha hzl, daha esnek, kalitesi daha yksek ve daha verimli bir sanayi yolculuunu
tanmlamaktadr.
Almanya ve daha sonra ABD gibi sanayilemi lkeler tarafndan ortaya atlm ve
iinde bulunduumuz dnemde artan bir ivme ile odaklanlan Sanayi 4.0, bu lkelerin
yllar iinde kaybettikleri retimde rekabeti olma avantajn tekrar ele geirmek iin
de nemli bir frsat yaratmaktadr. rnein BCGnin 2015 senesinde yapt detayl bir
aratrma sonucuna gre, Sanayi 4.0n yaygn olarak uygulanmasnn nmzdeki 10-15
sene ierisinde Alman ekonomisi zerinde ok nemli etkiler yaratmas beklenmektedir.
Bu etkiyi rakamsallatrdmzda retime ilikin dnm maliyetlerinin % 15-25ine
denk gelen bir sanayi verimlilii art sonucu 90-150 Milyar Euroya ulaan bir maliyet
azaltc etkiden bahsetmek mmkndr. Ayrca Sanayi 4.0 sreci verimlilik art tesinde,
daha yksek katma deerli, kendi ekonomisini yaratan, yerlemi deer zincirlerini
temelden deitiren ve en nemlisi nitelikli insan gc ihtiyacnda ok daha nemli bir
noktaya gelinen bir yolculuk olarak karmza kmaktadr.
Rekabet gc yksek ekonomiler kmesi iinde yer almak isteyen Trkiye iin,
kresel dzeydeki bu gelimeleri takip etmek ve bunun tesinde Sanayi 4.0n uygulayc
nc ekonomileri arasnda yer almak kanlmaz bir nemdedir. zellikle rekabet gc
gstergelerinin eitlilik ve hzl bir deikenlik gsterdii bu dnemde dk i gc
maliyetleri ve lojistik avantaj gibi rekabetiliimizin temelini oluturan etkenlerin artk
nemli basklara maruz kalaca beklenmelidir.
Bu itibarla, Sanayi 4.0 yaklam ile rekabet gc avantajlarmzn srdrlebilirliini

salamak ve artrmak ama bunun tesinde katma deeri yksek ve dnya retim deer
zincirinden ok daha fazla pay alan bir Trk sanayisi yaratmak hedeflenmelidir. Bunun,
Trkiyenin iinde bulunduu lke grubundan bir st seviyeye ykselme hedefine
ulalmasna salayaca katk da gz nnde bulundurulmaldr.
13
Trk sanayisinin nemli bir ok firmasnn yetkililerinin dnce, tecrbe ve
bilgilerinin deerlendirilmesi frsat elde edilen bu almada, Trkiye iin Sanayi 4.0
yaklamnn kavramsal olarak tartlmasnn tesinde ekonomik bir perspektifin de
aklkla ortaya konmas hedeflenmitir. Bu erevede, Sanayi 4.0 dnmyle drt
nemli kategoride gelime kaydedilmesi beklenmektedir:
Verimlilik: Sanayi 4.0n baarl bir ekilde uyguland durumda, gnmz

ekonomik byklnde, Trkiyedeki retim sektrlerinin verimliliinde 50
milyar TLye varabilecek bir fayda kaydedilmesi potansiyeli mevcuttur. Bu
analizin temeli, toplam retim maliyeti gz nne alndnda, verimlilikteki
artn % 4-7 arasnda olaca beklentisine dayanmaktadr. Sadece dnm
maliyeti (malzeme maliyetleri hari retim maliyeti) deerlendirildiinde,
verimlilik artnn % 5-15 arasnda olmas beklenmektedir.
Byme: Kresel deer zincirlerine entegrasyon ve Sanayi 4.0 evresinde
oluacak ekonomi yoluyla kazanlacak rekabet avantajnn, sanayi retiminde
yllk yaklak % 3e kadar ulaabilecek bir art tetiklemesi beklenmektedir. Bu
byme Trkiye GSYHsinde % 1 ve zeri bir ek byme ve 150-200 milyar TL
dzeyinde ek gelir anlamna gelmektedir.
Yatrm: Sanayi 4.0 teknolojilerinin retim srecine dahil edilmesi iin
nmzdeki 10 yllk srete gnmz fiyatlar ve ekonomik bykl baz
alndnda- ylda yaklak 10-15 milyar TL (reticilerin gelirlerinin yaklak %1-
1,5i) yatrm yaplmas gerektii tahmin edilmektedir.
stihdam: Byme hedeflerinin de gerekleecei varsaymyla, toplam sanayide

istihdam edilen i gc ihtiyacnn artaca ve daha da nemlisi ok daha nitelikli,
eitim ve gelir dzeyi yksek bir i gc yapsnn oluaca ngrlmektedir.
Bu balamda nmzdeki on ylda, istihdamda yetkinlik dzeyi dk ilerde i
gcnn azalmas olas olmakla birlikte, sanayi retiminin artmas ile toplamda
mutlak bir art yaanmas beklenmektedir. Ayn zamanda, yksek nitelikli
igc yaps ile gelir piramidinin ve Trkiye know-how altyapsnn geliecei
deerlendirilmektedir.
almada, ekonomiye katklar ve dier birok sektr iin modellemede rnek

tekil edebilme zelliklerinden dolay otomotiv, beyaz eya, tekstil, kimyasallar, gda
ve makine sanayileri sektrleri pilot olarak incelenmitir. Bu sektrlerde Sanayi 4.0
uygulamalar genel olarak deerlendirildiinde; bilgi ve materyal ak, tedarikiler
ile entegrasyon, rn ve retim srecinin tasarm aamasnda simlasyonu, retimde
esneklii ve ngrlebilirlii artran akll rn ve retim hatlar gibi konular frsat
alanlar olarak n plana kmaktadr. Bununla birlikte zellikle nitelikli zm ortaklar
ve insan kaynana ynelik nemli bir ihtiya dile getirilmektedir. Derinlemesine
deerlendirildiinde ise tm sanayimiz toplam iin zetlediimiz etkiler ve frsatlar,
sektrlerin durumu ve ihtiyalar erevesinde birok deiiklik gstermekte olup,
gerek uygulama aamasnda firmalar baznda birbirinden farkllaacaktr.
14
Sanayi temsilcileri ile yaplan grmelerde, frsatlar hakknda farkndaln ok
st dzeyde olduu; deiik olgunluk seviyelerinde olmakla birlikte birok sanayi
kuruluunun Sanayi 4.0 uygulamalar konusunda halihazrda yol almaya balad
gzlemlenmitir. Dier nemli ve ortak sonu ise bu yolculuun ancak tm paydalarn
katksyla ve btncl politikalarn tesis edilmesiyle baarlabilecek olduuna
inanlmasdr.
Bu yolculukta, Trkiyenin uygulamada karlat igc, lek ve yatrm gibi

birok yapsal kst da kapsayan uzun vadeli kapsayc bir yaklamn gelitirilmesi bir
zorunluluk olarak karmza kmaktadr.
Byle bir yaklamn gelitirilmesi ve baarl bir Sanayi 4.0 yolculuu iin tm
paydalara nemli grevler dmektedir:
Sanayi kurulularnn ve tedarikilerinin Sanayi 4.0 tetikleyen teknolojileri

yakndan takip etmesi ve kendi i modelleri zerindeki etkilerini, frsatlar ve yol
haritalarn hazrlamalar gerekmektedir. Ayrca, zellikle i gc ihtiyacnn ve
donanmnn net bir yol haritasn kartarak, kurumsal geliim srelerinde buna
gre hareket etmeleri daha da nem kazanmaktadr.
Politika yapclar ve kamu tarafnda ise zellikle lke apnda teknolojik altyapnn
(rnein telekomnikasyon/bilgi-iletiim alannda) Sanayi 4.0 ihtiyalar
erevesinde gelimesini desteklemek, gerekli yatrm ve tevik ortamn hazrlamak
ve en kritik olarak da uzun vadeli eitim politikalar ile gerekli nitelikli alan
ihtiyacnn karlanmasn salamak nemli ncelikler olarak ortaya kmaktadr.
Yukarda bahsi geen paydalarn yan sra hizmet sektr iin de ok nemli
karmlar yapmak mmkndr. Sanayi 4.0 evresinde gelien deer zincirleri doal
olarak hizmet sektrlerinde de dnm tetikleyecektir. Bu erevede, lojistik, retimin
zm ortaklar olan yazlm ve sistem entegrasyonu ve finans nemli alanlar olarak
deerlendirilmektedir.
Sonu itibaryla gen, teknolojiyi iselletirmi ve byyen igcne sahip Trkiye,

kresel ekonomideki roln deitirecek byk bir dnm yaratma frsatnn
eiindedir. Trkiye sanayisinin gelimesinde ve rekabetiliinin artrlmasnda ok
temel bir faktr ve frsat olacana inandmz Sanayi 4.0 (d)evriminin yakalanmas
ve nc lkeler arasnda yer alnmas iin tm paydalarn ortak bir lke plan ve
hedefi evresinde odaklanarak almas bir aciliyet ve zorunluluk gstermektedir.
Trkiye, nndeki bu frsat hayata geirmek iin gerekliliklerini, nceliklerini ve bir
yol haritasn ortaya koymaldr. Bu yol haritasnn tm paydalarla ibirlii iinde
ve kararl bir ekilde uygulanmas nmzdeki on yl iin lke gndeminin en temel
maddelerinden biri olmaldr.
Bu sebeple, sanayimizin dnmnden sorumlu tm aktrlerin katlmyla, Sanayi

4.0 yaklamnn btn boyutlarnn ele alnd ve hem stratejik hem operasyonel
ihtiya ve uygulamalarn kapsaml bir ekilde tartld bir platformun oluturulmas
gereklilii vardr.
15
16
1
B L M
SANAY 4.0 NEDR?
17
18
1. SANAY 4.0 NEDR?
Sanayi 4.0: Sanayide teknolojik ilerlemenin 4. dalgas
Teknolojik ilerlemeler, sanayi devriminin balangcndan bu yana, endstriyel
verimlilikte byk arta iaret eden ana aamann kat edilmesini mmkn klmtr.
18. yzyln sonlarnda fabrikalarda buhar gcyle alan makineler kullanlmaya
balanm, 20. yzyln banda elektrik enerjisi ile seri retim mmkn olmu, 1970lerden
itibaren ise elektronik ve bilgi teknolojileri (BT) ile sanayide otomasyon yaygnlamtr.
Gnmzde ise, siber-fiziksel sistemler ve dinamik veri ileme ile deer zincirlerinin
utan uca baland, sanayi devriminin drdnc evresine tanklk ediyoruz. (ekil 1)
ekil 1: Sanayi (D)evriminin Aamalar
Sanayi 4.0, sanayi (d)evriminin drdnc aamas

4. Sanayi
devrimi
3. Sanayi
devrimi
2. Sanayi
devrimi
Fiziksel ve dijital sistemler arasnda
1. Sanayi balant
devrimi
lerleme
Siber-fiziksel sistemlere (SFS)
malatta otomasyon ve sanayi
robotu kullanm ve dinamik veri ilemeye dayal
retimin otomasyonunu daha yksek

Kitlesel retimde otomatik hayvan
besleme sistemi bir dzeye tayan elektronik ve bilgi
teknolojilerinin kullanm
Elektrik enerjisinin mmkn kld

Dokuma tezgh
iblmnn ve seri retimin
ortaya k
Su ve buhar enerjili mekanik retim

tesislerinin ortaya k
18. yzyln sonlar 20. yzyln balar 1970 sonras Bugn ve yakn gelecek
Drt ana balkta toplanabilecek birok akm, i dnyasndaki paradigmalarda

kkten deiikliklere yol aarak, irketlerin ve lkelerin rekabet gcn kapsaml
ekilde dntrmeye balad ve bugnk sanayi devriminin temellerini att (ekil 2).
Bu akmlar aadaki ekilde zetlemek mmkn:
19
Blgesel akmlar lkeler arasndaki sosyal etkileim ve ticarette art
Ekonomik akmlar Ykselen yeni gl ekonomiler ve finansal kaynak aklar ile

artan kreselleme
Teknolojik akmlar Artan balanrlk ve platform teknolojilerinin gelimesi
Meta akmlar Giderek ktlaan kaynaklar, evre ve gvenlikle ilgili artan kayglar
ekil 2: Dnyann Geleceini ekillendiren Akmlar
Demografik Ekonomi & stihdam

zellikler Finansal Hareketler & Yatrm
Tketici eilimleri I II E-ticaret
Markalar Zenginlik Yaratma & Datma
Hareketlilik &
Akmlar Blgesel Ekonomik Globalleme
Kapal / Ak Akmlar Akmlar

Sistemler
III IV
Platformlar & evresel Krizler
Balanabilirlik
Teknolojik Akmlar
Teknolojik Meta

Ktlk / Bolluk
Risk & Gvenlik
Yaam bilimleri/ Akmlar Akmlar Ynetiim Zorluklar
Salk Dnyasnn Rol
Enerji
Bu akmlar, sensrlerin, retim aralarnn ve bilgi teknolojilerinin birbirine artarak

baland sistemlere zemin hazrlayarak, tek bir irketin tesine geen endstriyel
deer zincirleri oluturuyorlar. Siber-fiziksel ad verilen bu yeni balak sistemler,
standart internet tabanl protokoller kullanarak birbirleriyle etkileebiliyor ve hatalar
ngrmek, parametreler tanmlamak ve deien artlara uyum salamak amalaryla
verileri analiz ediyorlar. Sanayi 4.0 dneminde bu sistemler yaygnlaarak, daha hzl,
esnek ve verimli sreler olumasn salayacak ve daha yksek kalitedeki mallar,
daha dk maliyetle retmeyi mmkn klacaklar. Bahsedilen yapsal deiiklikler
sayesinde, retimde verimlilik artarken sanayide byme hz kazanacak ve beraberinde
igc profilleri deiecek (ekil 3).
20
ekil 3: Geleneksel retim Modellerinin Sanayi 4.0 ile Deiimi
Sanayi 4.0n ana fikri: Entegre, otomatize ve optimal retim ak
...snrlar tesi, tamamen entegre

zole, optimal hcrelerden veri ve rn ak
Btn deer zincirinde entegre Daha fazla otomasyon, daha az nitelikli
iletiim, devam eden iler alanlarn bir ksmnn yerine geer
envanterini azaltr ancak gelecein fabrikasn
denetlemek ve ynetmek iin daha
nitelikli igcne ihtiya yaratr
Makinalar aras ve makinalar ve insanlar

aras etkileim, zel retimi ve daha
dk miktarlarda retimi mmkn klar
21
22
2
B L M
SANAY 4.0 NEDEN GNMZDE

MMKN?
23
24
2. SANAY 4.0 NEDEN GNMZDE MMKN?
Dokuz teknolojik ilerleme gelecein sanayi retimini ekillendirecek (ekil 4).
ekil 4: Sanayi 4.0 Tetikleyen Dokuz Teknolojik Unsur
Byk veri ve analiz Akll robotlar
Zenginletirilmi gereklik Simlasyon
Sanayi
Eklemeli retim, Yatay/dikey yazlm
rnein 3D bask 4.0 entegrasyonu
Nesnelerin interneti
Bulut (Donanma entegre
sensrler a)
Siber gvenlik
Byk Veri ve Analiz
retimde yeni yeni kullanlmaya balanan byk veri gruplarndan faydalanan

analiz yntemleri, retimin kalitesini ykseltiyor, enerji tasarrufu salyor ve ekipman
bakmn kolaylatryor. Sanayi 4.0 balamnda baktmzda, retim sistemlerinin yan
sra, kurumsal ve mteri bazl ynetim sistemleri gibi birok farkl kaynaktan elde edilen
verilerin toplanmasnn ve kapsaml biimde deerlendirilmesinin, gerek zamanl karar
verme srelerinde standart hale geleceini gryoruz.
Sanayiden rnek: Infineon Technologies

Yar iletken malzemeler reten Infineon Technologies retim srecinin sonundaki test
aamasnda tek ipten elde edilen veriler ile srecin nceki aamalarnda elde edilen sre verilerini
ilikilendirerek rn hatalarn azaltt. Infineon Technologies bu sayede retim srecinde hatal
iplerin ayklanmasn salayan yaplar belirledi ve retim kalitesini arttrd.
25
Akll Robotlar
eitli sektrlerdeki reticiler, operasyonlarnda uzun zamandr robotlardan

faydalanmaktalar. Dnyada robot teknolojisi artk hem yetkinliklerini gelitirerek
daha otonom, esnek ve ibirliine yatkn hale geliyor hem de sahip olma maliyetini
dryor. lerleyen dnemde robotlar birbiriyle etkileimlerini arttracak, insanlar ile
yan yana daha gvenli bir ekilde alacak ve bir yandan da renme kabiliyetlerini
gelitirecek.(ekil 5)
ekil 5: Akll Robotlar
retim hattindaki ii, fiziksel olarak Akll robot destei ile ergonomik kolaylik
zorlanaca bir ii yaparken salanabilecek
1. i tavan levhasn asiye yerletiriyor 1. Robot tavan levhasn asiye yerletiriyor.

2. i tavan levhasn yerletirdikten sonra 2. i, tavan levhasn yerletirmede robotu
yerinde tutuyor. ynetiyor ancak yk kaldrmyor.
3. i rahatsz bir pozisyonda tavan levhasn 3. Robot, rahat bir pozisyonda duran iinin
vidalarla tutturuyor. ynlendirdii biimde, levhay vidalyor.
Sanayiden rnekler: Kukla ve A38

Avrupada faaliyet gsteren Kukla, birbirleriyle etkileen otonom robotlar reten bir firma. Bu
robotlar bir arada alabiliyor ve retim hattnda bir sonraki rn montajna hazr olmak iin
davranlarn ayarlayabiliyorlar. Gelimi sensrleri ve kontrol niteleri sayesinde de insanlarla
yakn ibirlii ierisinde alabiliyorlar. Benzer ekilde sanayi robotlar reticisi A38, zellikle
insanlarla beraber rn montajnda almak zere tasarlanm Yum adl iki kollu bir robot
retiyor. Bu robot, korumal iki kol ve sanal gr yetenei sayesinde hem gvenli bir biimde
insanlarla etkileime girebiliyor hem de paralar tanyabiliyor.
Simlasyon
Halihazrda tasarm aamasnda rnlerin, malzemelerin ve retim srelerinin

3 boyutlu simlasyonundan yararlanlyor ancak ileride simlasyonlar fabrika
operasyonlarnda daha da yaygnlaacak. Gerek zamanl verilerden yararlanarak
hazrlanan bu sanal modellerde, makineler, rnler ve insanlarla beraber fiziksel
26
dnyann sanal gereklii oluturulacak. Bylelikle operatrler, retim hattnda takip
eden rn iin makine parametrelerini gerekten ayarlamadan nce sanal dnyada test
etme frsat bularak, makine kurulum sresini ksaltacak ve kaliteyi arttracak.
Sanayiden rnek: Siemens

Siemens ve bir Alman ekipman reticisi ortak alarak, fiziksel makinelerden toplanan verilerden
yararlanarak paralarn ilenmesini simle eden bir sanal makine gelitirdi. Bu sayede ileme sreci
iin gerekli hazrlk sresi % 80 azald.
Dikey ve Yatay Sistem Entegrasyonu
Gnmzde BT sistemlerinin ou tam olarak entegre deil. irketler, tedarikiler

ve mteriler nadiren birbirlerine utan uca bal. Benzer durum mhendislik tasarm,
retim ve hizmet fonksiyonlar iin de geerli. Ancak irket apnda evrensel veri
entegrasyon alar gelitike, irketler, birimler ve yetkinlikler birbirleriyle ok daha
uyumlu hale gelecek.
Sanayiden rnek: Dassault Systmes

Dassault Systemes ve BoostAeroSpace, Avrupa havaclk ve savunma sanayi iin bir ibirlii
platformu kurdu. AirDesign adl bu platform, tasarm ve retim konularnda ibirlii iin ortak
alma alan oluturuyor ve bunu bulut tabanl bir hizmet olarak sunuyor. Bylece birok i
ortann rn ve retim verilerini paylat karmak operasyonlar verimli ekilde ynetiliyor.
Nesnelerin nterneti
Gnmzde sensrlerin ve makinelerin ancak bir ksm aa bal ekilde entegre

veri ilemeden faydalanmaktalar. Bugnk yap genellikle, snrl yapay zekaya ve
otomasyon kontrol mekanizmalarna sahip sensr ve saha cihazlarnn, genel retim
kontrol sistemine bal olduu dikey otomasyon piramitleri eklinde kurgulanm
durumda. Ancak nesnelerin interneti, daha fazla sayda cihazn, hatta yar mamllerin bile,
standart teknolojilerle birbirlerine balanarak tmleik veri ilemeden faydalanmasna
izin verecek. Bu sayede sahadaki donanmlar hem birbirleriyle hem de gerekirse merkezi
kontrol sistemleriyle iletiim kurabilecek. Ayrca, analiz ve karar verme srelerinin
tek elden yaplma artn ortadan kaldrarak, gerek zamanl karar verme srelerini
mmkn klacak.
27
Sanayiden rnek: Bosch Rexroth
Kontrol sistemleri reticisi Bosch Rexroth, bir valf retim tesisine yar otomatik, merkezi
olmayan retim sreci kurdu. rnlerin radyo frekansl kodlarla iaretlendii bu srete, her bir
rn hangi retim aamalarndan gemesi gerektiini biliyor ve yaplmas gerekene gre hareket
edebiliyor.
Siber gvenlik
Birok irket hala birbirine bal olmayan ynetim ve retim sistemleri kullanmaktadr.
Ancak balanrln artmasyla kritik endstriyel sistemleri ve retim hatlarn siber
gvenlik tehditlerine kar koruma amacyla, makinelerin kimliklerinin belirlenmesi ve
makinelere eriimin ynetilmesi temelli gvenli iletiim nem kazanacak. (ekil 6)
Bunun bir rnei olarak, geen yl eitli endstriyel donanm tedarikileri, ortaklk
veya satn alma yoluyla siber gvenlik irketleriyle glerini birletirdi.
ekil 6: Siber Gvenlik
Sber saldrlar arttka
Blndk byk sber saldrlar
BT gderek daha ok nem kazanyor
Medyada kan haberler Medyada kan haberler
nde gelen yaynlarda konuyla lgl makaleler nde gelen brokerlern aratrmalar
Dzenleycler aratryor BT lderler para harcyor
neml ajanslarn raporlarnda kullanlan konuyla lgl fadeler BT gvenl konusunda dnya apnda yaplan harcamalar
(mlyar $)
Kaynaklar: Factva, "major News and Busness Publcatons" vertaban; Thomson Fnancal, Investext vertaban: etl ajanslarn ver tabanlar, rnen Australan Securtes and
Investments Commsson, European Securtes and Markets Authorty, German Federal Fnancal Supervsory Authorty, UK Centre for the Protecton of Natonal Infrastructure, UK
Fnancal Servces Authorty, UK Offce of Communcatons, U.S. Department of Justce, U.S. Federal Communcatons Commsson, U.S. Federal Trade Commsson, and U.S.
Securtes and Exchange Commsson; Gartner, Forecast: Informaton Securty, Worldwde, 2012-2018, 1Q14 Update.
28
Bulut
irketler, baz kurumsal ve analitik uygulamalar iin hali hazrda bulut tabanl yazlmlar
kullanyorlar. Ancak nmzdeki dnemde, tesisler ve irketler arasnda rnlerle
ilgili daha fazla verinin paylalmas gerekecek. Ayn zamanda bulut teknolojilerinin
performansnn artmas sayesinde tepki sresi birka milisaniyeye decek. Bunun
sonucu olarak, bulut platformlarda yer alan makinelere ait veriler ve ilevler artacak ve
retim sistemlerine veriye dayal daha fazla hizmet sunulacak. Hatta sreleri takip ve
kontrol eden sistemlerin bile buluta tanmas srpriz olmayacak.
Gnmzde, imalat yrtme sistemi reten irketler imdiden benzer bulut tabanl
zmler sunmaya balam durumdalar.
Eklemeli retimi
irketler, paralarn prototipini oluturmak ve retimini yapmak iin, boyutlu

bask gibi eklemeli retim tekniklerini yeni yeni benimsemeye baladlar. Bu yntem,
ilerleyen dnemde, zellikle karmak ve hafif tasarmlar gibi alanlarda, zel rnleri az
sayda retmek amacyla daha da yaygn kullanlmaya balanacak. Sonu olarak yksek
performansl ve merkezi olmayan eklemeli retim sistemleri, lojistik maliyetlerini ve
stok seviyelerini azaltacak. (ekil 7).
ekil 7: Eklemeli retim 3D Bask
DJTAL TASARIM LK RETM SON AAMA
Genellikle bilgisayar destekli

Nesne, katmanlar halinde lk rn, nihai rn
tasarmdan yararlanlarak, bir
baslr; eitli teknikler ve oluturacak biimde
nesneyi temsil eden dijital bir
malzemeler kullanlabilir deitirilir
dosya yaratlr
Sanayiden rnek: Havaclk irketleri

Gnmzde, havaclk irketleri, titanyum gibi hammaddeler iin yaptklar harcamalar drmek
ve hava tatnn arln azaltmak iin yeni tasarmlar yaparken eklemeli retim tekniklerinden
yararlanyorlar.
29
Zenginletirilmi Gereklik
Zenginletirilmi gereklikten yararlanan sistemler, depoda para seimi ve mobil

cihazlara tamirat talimatlar gndermek gibi eitli hizmetlere destek veriyorlar. Bu
sistemler henz balang aamasnda olmasna ramen, gelecekte irketlerin karar
verme ve operasyon srelerini iyiletirmek ve alanlarna gerek zamanl bilgi
ulatrmak amacyla zenginletirilmi gereklikten daha fazla yararlanacak (ekil 8).
ekil 8: Zenginletirilmi Gereklik
Zenginletirilmi Gereklik rnei I: Teorik rnek

alanlarn, tamir edilmesi gerekli sistemleri incelerken, bir yedek parann nasl deitirilmesi
gerektii konusunda ynlendirme alabilmesi mmkn olabilir. Bu bilgiler, zenginletirilmi
gereklik gzlkleri gibi cihazlar araclyla, dorudan alann gr alannda grntlenebilir.
Zenginletirilmi Gereklik rnei II: Siemenste

Sanal Eitim
Siemens, fabrika alanlarna acil durumlarda ne yaplmas gerektiini retmek iin,
zenginletirilmi gereklik zellii olan, veri tabanna bal ve 3 boyutlu bir ortam sunan sanal
bir fabrika operatr eitim modl gelitirdi. Bu sanal dnyada operatrler, siber model
zerinden dier makinelerle etkileip, parametreleri deitirebiliyor, operasyonel bilgilere ve bakm
talimatlarna eriim salayabiliyor.
30
3
B L M
SANAY 4.0 TRKYE N NEDEN

YAAMSAL NEME SAHP?
31
32
3. SANAY 4.0 TRKYE N NEDEN YAAMSAL NEME
SAHP?
Trkiye bir yol ayrmnda: Kresel rekabet gcn kaybetmek veya gelimi
lkeler arasna katlmak iin dev bir adm atmak
Trkiye, lojistik avantaj salayan corafi konumu sayesinde ve esnek, dk

maliyetli retim yapabilmesini salayan grece dk maliyetli igcn kullanarak,
kresel deer zincirinde olduka rekabeti ekilde konumlanmtr. retim cretleri,
verimlilik, enerji maliyetleri ve dviz kurlarn dikkate alarak oluturulan BCG Global
retim Maliyeti Endeksinde, Trkiye 98 ortalama birim maliyet ile retim yaparken,
ABD 100, Almanya ise 121 ortalama birim maliyetle retim gerekletirmektedir.
Dier bir deyile, Trkiyedeki ortalama dorudan retim maliyetleri Almanyann %
23, ABDnin ise % 2 altndadr. Bu analiz, Trkiyenin kresel deer zincirinden pay
almak ve ihracat platformunu glendirmek iin sahip olduu rekabet avantajnn altn
izmektedir. (ekil 9)
ekil 9: Trkiyenin Kresel Deer Zincirindeki Konumu
Trkiye lojistik avantajndan ve dk igc maliyetinden

faydalanarak global deer zincirinde konumlanmaktadr
BCG retim Maliyeti Endeksi, 2014 (ABD = 100)
115 121
retim
109 retim
Maliyet Maliyet
Endeksi 100 124 98 Endeksi
>100 123 96 97 <100
87 83
91
123
retim, kalifiye igcne ve teknolojik

retim, igc maliyeti dk olan ykselmekte
otomasyona yatrm yapan lkelere geri
olan pazarlara kayyor
dnyor
Not: Bu endeks sadece drt tane dorudan gideri kapsamaktadr. Hammadde giderleri ve makine ve aralarn amortisman gibi dier maliyetler asndan bir fark olmad varsaylmaktadr. Maliyet yaps, btn
sanayilerde arlkl ortalama olarak hesaplanmtr.
Kaynak: ABD ekonomik verileri; ABD alma statistikleri Birimi; ABD Ekonomik Analiz Birimi; ILO; Euromonitor international; Economist istihbarat birimi; BCGnin analizi
33
Bununla birlikte, Trkiye mevcut rekabeti pozisyonunu korumak ve
salamlatrmak iin eitli yapsal zorluklarla kar karyadr (Grafik 1)
hracat iin ithalata yksek bamllk: hracat amacyla yaplan ithalatn oran
yapsal olarak yllardr yksek seyrediyor.
Katma deerli rnlerin toplam retim iindeki dk pay: Katma deerli

rnlere olan talep dnya apnda artmasna ramen, Trkiyenin ihracatnda
ileri teknoloji kullanlan rnlerin pay yaklak % 4 dzeyindedir.
Snrl igc yetkinlikleri: Yetkinlikleri snrl olan igc ve ekosistemler, yeni

teknolojilerin benimsenmesini yavalatmaktadr.
alanlarn yksek iten ayrlma hz: gcnn sanayiden hizmet sektrne

doru kaymas, retim sektrnde alanlarn iten ayrlma hzn arttrmaktadr.
Grafik 1: Trkiye malat Sanayisinin Kresel Deer Zincirindeki Konumu
Sanayi Trkiye iin nemli bir g, ancak snrl katma deer

yapsal bir sorun olmaya devam ediyor
malat, ... Trkiyede retimde Buna paralel olarak,
Trk ekonomisinin en byk ithalata bamllk oran ok ihracatta ileri teknoloji
bileeni olsa bile... yksek rnlerinin oran dk
2014te Trkiyenin GSYH dalm (milyar TL) Trkiyede retime bal ihracatta Singapur 45
Malezya 43
1,555
thalata bamllk oran Fransa 24
rlanda 23
1,500 80 Macaristan 23
ngiltere 21
18% Hollanda 20
ek Cum. 16
Almanya 15
62% srail 14
16% 60 59%
Danimarka 14
Estonya 13
1,000 sve 13
13% Avusturya 12
41% 43% Belika 10
11% 40 38% 40% Romanya 10
Yunanistan
Finlandiya 9 10
8% Rusya 8
500 5% Hrvatistan 8
3% Slovakya 7
20 talya 7
Bulgaristan 7
Polonya 6
26% Slovenya 6
spanya 6
Portugal 4
0 0 Trkiye
rdn 3 4
2014 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Pakistan 2
malat Tarm / Ormanclk 0 10 20 30 40 50
Ulam / letiim naat
2009-2013te retim sonucuihracatn1
Toptan / Perakende Finansal Hizmetler
yzdesi olarak ileri teknoloji
Gayrimenkul Dierleri rnlerinin ihracat (%)
1. Havaclk, bilgisayar, ila, bilimsel aletler ve elektronik makinalar gibi ileri teknoloji ihracat rnleri youn Ar-Gr faaliyeti gerektirir. Daha nceki dneme (2004-2008) aitt verilerin kullanld
Avusturya ve spanya hari btn lkeler iin kullanlan en son veriler, 2013 ylna aittir.
2. Kaynak: Dnya Bankas, T.C. Ekonomi Bakanl, 2012, TK, BCGnin analizi.
Bu yapsal zorluklarn yan sra, kresel Sanayi 4.0 dnm sreciyle dier lkelerin
retim verimliliklerinde yaanabilecek olas artlar Trkiyenin rekabetiliini kresel
dzeyde zayflatabilir.
34
Sanayi 4.0 dnmne rnek olarak Almanya
Bu dnmn nc ekonomilerinden biri olan Almanyann kresel rekabet

gcnde ciddi bir iyileme elde etmesi beklenmektedir. BCG analizine gre, Sanayi
4.0 uygulamaya balayan Alman retim sektrnn verimlilik kazanc, toplam
retim maliyetinin % 5-8 dmesi ile beraber, nmzdeki 10 yl iinde 90-150 milyar
Euro arasnda gerekleecek (Grafik 2). Malzeme maliyetleri darda brakldnda,
ileme maliyetlerinin % 20 civarnda d kaydetmesi bekleniyor. Bu kazanlar elde
edebilmek iin ise Alman reticilerin retim sistemlerini ve srelerini Sanayi 4.0a
uyumlu hale getirmek iin nmzdeki 10 yllk dnemde 250 milyar Euro yatrm
yapmas bekleniyor. Ayn zamanda kurulularn ileri teknolojilere, tketicilerin ise
zelletirilmi rnlere olan ilgisinin artmasyla talepte grlecek artn 300 milyar
Euroluk ek gelir elde edilmesine imkan salamas ve bymedeki bu artn da ayn
dnemde istihdamda % 6lk bir arta neden olmas bekleniyor.
Grafik 2: Almanyada Sanayi 4.0 Dnmnn Potansiyel Faydalar
Alman reticiler iin toplam maliyetlerde % 5-8, dntrme

maliyetlerinde % 15-25 verimlilik art mmkn
Almanyann brt Verimlilik dntrme Toplam retim
Sanayi retim pay maliyetleri maliyetinin verimlilii
Otomotiv 22% 1020% 69%
Gda &
ecek 10% 2030% 510%
Dntrme Toplam ek
maliyetlerin- verimlilik art
Yedek para 6% 2030% de ek 47% %58 veya
Toplam verimlilik 90-150 milyar 1
mhendislii
brt retim 1525%1

2 trilyon
Makina
Makine
sistemleri 6% 2030% 1015%
Rzgar2 1% 2535% 912%
Dier 55% 1015% 47%
Not: dntrme maliyeti = malzeme hari retim maliyeti; 1. Yatrmlar dahil, geleneksel verimlilik artlarna ek olarak, retim sanayi in ek net ekti 2. Mekanik mhendislie rzgar enerjisi santrallerinin inas
dahildir (teknik paralar, kule ve motor kaportas dahil); Kaynak: Almanya Federal statistik Ofisi, Uzmanlarla grmeler, BCGnin analizi.
35
Bu (d)evrimin ortaya karaca finansal kazancn, igc profilinde yarataca
deiiklikler ve tetikleyecei dev yatrmlar nedeniyle r ac nitelikte olmas
beklenmelidir. te yandan, kazanlan maliyet avantaj sonucunda, kresel rekabet gc
dengesinde, Sanayi 4.0 teknolojilerini benimseyen lkeler lehinde bir deiim olacak
olmas asl nemli husustur.
Eer, Almanyada Sanayi 4.0 giriimlerinin baaryla uygulanmasyla ileme maliyetleri

beklendii gibi % 20 azalr ve Trkiye mevcut rekabet deikenlerinde iyiletirme
yapmazsa, Almanyaya kyasla u anda sahip olduu rekabet avantajnn neredeyse
tamamn kaybedecek. (Grafik 3)
Grafik 3: Almanyann Sanayi 4.0 Dnmnn Trkiyeye Muhtemel Etkisi
Almanya Sanayi 4.0 potansiyelini gerekletirirse, Trkiye

Almanyaya kyasla maliyet avantajn kaybetme riskinde
%15-25 orannda verimlilik art, Trkiyenin mevcut rekabet avantajn tamamen azaltabilir
retim Maliyeti Endeksi Trkiyenin ekicilik dzeyi

(ABD = 100) Sanayi 4.0 verimlilii
30
-79%
25
23 -18
20
%15 maliyet
avantaj
15 olduu
varsaymyla
10
5
5
0
2014te Trkiye ile (10 yl iinde) Sanayi 4.0n 2024te Trkiye ile
Almanya arasndaki fark Almanya zerinde etkisi Almanya arasndaki fark
Bu rnekte de grld gibi, Sanayi 4.0 uygulamalarnn dier lkelerde gelimesi,

Trkiyenin zerindeki rekabet basksn uzun vadede daha da arttracak. Sonu olarak,
Trkiye rekabet sralamasnda hem altnda hem de stnde yer alan lkelerden gelen
maliyet basklarna maruz kalacak. retim maliyeti yksek olan lkeler, gelimi
teknolojiye sahip retim iletmelerindeki geni lei kullanarak, dk retim maliyetine
sahip lkeler ise yeni teknolojilere daha itahl erime avantajlarn kullanarak mevcut
pozisyonlarn glendireceklerdir. Trkiyenin Sanayi 4.0 yatrmlarn gerekletirmedii
36
durumda ise, kresel pazarlarda birbirleriyle etkileerek gelien teknolojileri ve insan
kayna kalitesini yakalamas, tann srekli ykselmesi sebebiyle daha da zorlaacaktr.
zet olarak, Trkiyenin karlatrmal kresel rekabetiliinde yaanacak olas bir

zayflama, kresel pazar paynn dmesine yol aacak ve beraberinde artan isizlik ve
azalan igc kalitesini getirecektir. Bu durumda, Trkiye yatrmlarn dk seyrettii,
dk katma deerli retim yaplan bir ekonomik ksr dngye doru kayacaktr.
Dier yandan kararl Sanayi 4.0 yatrmlar ile kresel rekabet gcnde r aacak
deiiklikler yaratmaya alr ise, kresel deer zincirinden daha fazla pay alarak kaliteli
igc istihdamnda da arta zemin hazrlayacaktr. (ekil 10)
ekil 10: Sanayi 4.0n Trkiye Asndan Rol
Sanayi 4.0 Trkiye iin dk katma deerli retim ksr

dngsn krmak adna nemli bir frsat
Sanayi 4.0 ile tetiklenen devrimde Doru admlarla
nemli rol almayp deer kayb olan bir katma deer yaratan bir pozitif dngden
ksr dng riski faydalanma imkan
Yksek katma
deerli retim Sanayi'de %2-3
kadar art yllk
Dk katma gc ve byme
deerli retim ekosistem
kalitesinde art Dk katma
gc ve deerli retim
ekosistem Global
kalitesinde rekabette
Sanayi 4.0 ve
konumunu Yeni istihdam
d dnme
kaybetmek imkanlar
yatrm
Sanayi'de Kresel rekabet

Global pazar Az nitelikli
konumunu
isizlik basks pay kayb korumak ve igcn
gelitirmek azaltmak
37
38
4
B L M
SANAY 4.0IN TRKYE ZERNDEK

POTANSYEL ETKS
39
40
4. SANAY 4.0IN TRKYE ZERNDEK POTANSYEL
ETKS
Sanayi 4.0 yksek katma deerli yatrm dngsn balatmak iin
byk bir frsat sunuyor
Yeni retim teknikleri ve bu tekniklerin tetikleyecei dnm, Trkiyeye yukarda

saylan tehditleri nleyerek, dk katma deerli retim ksr dngs yerine artan
yksek katma deerli yatrmlar dngsne erime frsat verebilir. Sanayi 4.0 baarl
bir biimde uygulamaya geirerek retim platformlarn dntrmenin temel
faydasnn olmas beklenmektedir.
Kresel rekabet gcnn artmas
Yksek maliyet verimlilii
Yksek retim hz ve esneklik
Yksek kalite ve dk fire oran
leri teknoloji platformlar, know-how, yksek nitelili insan kayna
Kresel deer zincirinden alnan yksek katma deerli rnler paynn

artmas
Ortaya kan verimlilik ve yetkinlikler ile irketlerin kresel rekabette konumlarn

korumalar ve glendirmeleri
gc profilinin gelimesi
retim, mteri ilikileri ve destek birimlerinin gelimi bir balanrlk dzeyine

erimesinin yeni i olanaklar yaratmas ve nitelikli igc tarafndan yaplabilecek yeni
i tanmlarnn olumas
41
Sanayi 4.0n Trkiye zerindeki etkisini hesaplamak
TSAD ve BCG ortak alarak Trkiyede alt farkl sektrde faaliyet gsteren
toplam 25 Trk imalat irketiyle/grubuyla detayl grmeler gerekletirdi. Grmelerin
temel amac, Sanayi 4.0n, arkasnda yatan felsefeyle beraber, Trkiye iin potansiyelini
tartmaya ve zerinde dnmeye balamakt.
lgili alma iin alt pilot sektr seilirken ncelikle kamu tarafndan hazrlanan
politika belgelerinde1 yer alan imalat sanayi sektrleri deerlendirmeye alnmtr. Bu
srete, TSAD-Sabanc niversitesi Rekabet Forumu (REF) tarafndan hazrlanan ve
2014 ylnda kamuoyu ile paylalan malat Sanayi Sektrleri Rekabet Gstergeleri
Raporunda allan;
Toplam faktr verimlilii
gc verimlilii
Katma deer paylar
stihdam paylar
alan bana toplam Ar-Ge harcamas
hracatn ithalat karlama oran
gstergeleri balamnda n plana kan imalat sanayi sektrleri ayrca deerlendirilmitir.
Son aamada, Sanayi 4.0 Dnm balamndaki yetkinlik alanlar, teknoloji

perspektifi, istihdam boyutu, iktisadi byklk, tedarik zinciri iindeki rol gibi unsurlar
da dahil olmak zere eitli sosyo-ekonomik deerlendirmeler neticesinde alt pilot
sektr2
Otomotiv ve otomotiv yan sanayi
Makine
Beyaz eya
Gda ve iecek
Tekstil
Kimya
olarak alma kapsamnda ele alnmak zere belirlenmitir. (Grafik 4)

1 - 10. Kalknma Plan
- ncelikli Dnm Programlar
- GTES (Girdi Tedarik Stratejisi)
- Orta Vadeli Planlar
- Sanayi Stratejileri (2011-2014 ve 2015-2018)
- TM hracat Stratejisi
2 Belirtilen sektrler ve faktrler Trkiye ekonomisinin btnn kapsayc deildir. Faktrlerin bykl ir-
ketin iinde bulunduu rekabet pozisyonuna ve balang noktasna gre farkllklar gsterebilir. rnek sektrler,
GSYHdeki pay, Sanayi 4.0dan faydalanma potansiyeli ve kullanlan retim metodolojisinin baka sektrleri de
temsil edebilme gcne gre seilmitir. Deerlendirmeler sektr grmelerine, TSAD ve BCG ekiplerinin konu
uzmanlklarna dayanmaktadr.
42
Grafik 4: Pilot Sektrler
Detayl aratrma iin alt sanayi sektr Trkiye ekonomisine

katklarna gre pilot olarak seildi
Katma stihdamda Toplam faktr hracatn ithalata hracatn ithalat
6 sanayi deerde pay pay verimliliinde art oran karlama oran
Otomotiv 12 % 6% 7% 0.9 0.9
Beyaz Eya 3% 1% 9% 0.9 0.7
Makine
5% 5% 5% 0.9 0.6
sistemleri
Tekstil 8% 13 % -0.5 % 1 2.4
Gda &
10% 12 % -4 % 0.9 1.9
Tarm
Kimyasallar 5% 2% 1% 1 0.2
Farkl sektrleri kapsayan bu deerlendirme, Sanayi 4.0n sunduu frsatlarn teoride

kalmayp, pratikte de mevcut olduunu ve Trkiye iin nemini aka gstermitir.
Sanayi 4.0 halihazrda uygulanyor
Grlen tm sektrlerde, Trkiye sanayisinde Sanayi 4.0n kimi unsurlarn

kapsayan somut admlarn halihazrda atld gzlemlendi. Farkl lekte ve teknolojik
adan farkl olgunluk dzeylerine sahip irketlerin neredeyse tamamnda nemli
uygulamalar hayata gemi veya geiyor. (Grafik 5)
Grafik 5: Pilot Sektrlerde Sanayi 4.0 Uygulamalar
Sanay 4.0 Trkyede brok retc n halhazrda br gerek
Sanay 4.0 gstergeler Sektr rnekler
1 Beyaz Eya
Entegre kalte ynetm
rnler retm srec
hata verlerne dayan arak fre
takp edlerek ve n retm
r ve srec lyor
testlerde
Entegre,
Entegre tasarm verler
otomasyonlu ve
Makne sstemler retm srecnde, optmum hale getrmek n retm
mkemmel retm sonuna kadar dkey ver entegrasyonundan f r
ak
Yatay ver entegrasyonu
Beyaz Eya Tedarklern ERP verlern grmes narak entegre retm srecne daha
oluyor
2 Sanal rn
tasarm
Otomotv
Sanal fabrka ve rn tasarm
Gerek retm dayanan fabrka retm optmum hale
getrmek n, fabrka ve rn entegre eden br ortak zm sunuluyor
3 Esnek retm Beyaz Eya

Esnek retm robotlar
RFID rnlerle kuran ve aletler ve retm grevlern rn
gre ayarlayan br retm uygulamaya gerld
4otomatze
Akll ve
lojstk
Otomotv
Lazer ynlendrmel otomatk ynlendrmel ara (AGV)
Sunucu envanter ve retm ve kontrol ve
AGVler lazer ynlendrmel lojstk sstemler
5 renen sreler Kmyasallar

Kendn optmze eden sre ak
BT kullan arak, temel malzeme sorunlar narak, nha
rn srecnn kaltes optmze edlyor
43
Sanayi 4.0n sunduu frsatlar byk ve uygulanabilir
Teknolojik gelimelerin drdnc dalgas drt temel alanda fayda yaratacak:
Verimlilik
Trkiyedeki sektr verileri, irketlerden toplanlan bilgiler ve dorulamalardan

yararlanarak gelitirdiimiz modele gre, Sanayi 4.0n baarl ekilde uyguland
durumda, gnmz ekonomik byklnde, Trkiyedeki retim sektrlerinin
verimliliinde 50 milyar TLye varabilecek bir fayda kaydedilmesi potansiyeli mevcuttur.
Bu analizin temeli, toplam retim maliyeti gz nne alndnda, verimlilikteki artn
% 4-7 arasnda olaca beklentisine dayanmaktadr. Sadece dnm maliyeti (malzeme
maliyetleri hari retim maliyeti) deerlendirildiinde, verimlilik artnn % 5-15 arasnda
olmas beklenmektedir.
Her sektrn balang noktas ve yapsna gre, iyiletirme ve deer yaratma

potansiyeli farkllk gsteriyor. lerleyen blmlerde seilen sektrlere ynelik yaptmz
analizleri daha detayl anlatarak, nemli noktalara dikkat ekmeye alacaz. (Grafik
6)
Grafik 6: Trkiyenin Sanayi 4.0 Dnmnn Pilot Sektrler tibaryla
Potansiyel Faydalar
Trkiye: reticiler iin toplam maliyetlerde % 4-7, dntrme

maliyetlerinde % 5-15 verimlilik art mmkn
Verimlilik dntrme Toplam retim
Sanayi Trkiyede brt retim pay maliyetleri maliyetinin verimlilii
Gda &
ecek 18% 9-12% 5-9%
Tekstil 15% 10-16% 4-9%
Kimyasallar 12%
Dntrme Toplam ek
8-12% maliyetlerinde 3-4% verimlilik art
ek verimlilik %47 veya
Toplam %5-151
brt retim 30-50 milyar TL
Otomotiv 6% 10-15% 5-7%
710 milyar
TL
Beyaz Eya 5%
9-14% 6-9%
Makine
4%
Sistemleri 9-12% 4-8%
Dier 40% 8-14% 4-7%
0 10 20 30 40 50 0 10 20 0 5 10 15
Not: Dntrme maliyeti = malzeme hari retim maliyeti; 1. Yatrmlar dahil, geleneksel verimlilik artlarna ek olarak, retim sanayinde ek net etki;
Kaynak: TK, SGK Yllk Raporlar, BCGnin analizi.
44
Byme
Sanayi 4.0 ekonomiyi bytecek. Mteriye zel rnlere artan talep, rnlerin
zamannda bulunabilir olmas, artan kresel entegrasyon ile global deer zincirinden
daha ok pay alnmas bu bymeyi tetikleyen unsurlar olarak n plana kacak. Gelir
artn rakamsal olarak hesaplamak her ne kadar son derece zor olsa da, kazanlacak
rekabet avantajnn kresel deer zincirlerine entegrasyon ve Sanayi 4.0 evresinde
oluacak ekonomi yoluyla sanayi retiminde yllk yaklak % 3e kadar ulaabilecek
bir art tetiklemesi beklenmektedir. Bu byme Trkiye GSYHsinde % 1 ve zeri
bir ek bymeye ve 150-200 milyar TL dzeyinde ek gelir anlamna geliyor. Ancak bu
kazanmlarn gereklemesi iin Sanayi 4.0n irketler baznda uygulanmasnn tesinde
btncl bir sanayi stratejisi ve dnm program uygulanmas art olarak gzkyor.
Yatrm
Trk reticilerin, Sanayi 4.0 teknolojilerini retim srecine dahil etmek iin
nmzdeki on yllk srete ylda yaklak 10-15 milyar TL (reticilerin gelirlerinin
yaklak %1-1.5i) yatrm yapmas gerektiini tahmin ediyoruz. Belirtilen bu yksek
yatrm beklentisine, deerlendirilme kapsamna alnmayan, mevcutta yeterince yatrm
yaplmam veya rekabeti olmayan retim altyapsna yaplmas gereken yatrmlar
dahil deildir.
stihdam
Sanayi 4.0 ile zellikle retim, kalite ve bakm fonksiyonlarnda alan dk

nitelikli alanlarn yerini otomasyona sahip sistemler alacak. Uzun vadede deer
zincirinin belirli noktalarnda bu deiimden etkilenme orannn % 20-30 dzeyinde
olmas beklenmelidir.
te yandan, yaygnlaan otomasyon, fiziksel olarak zorlayc operasyonlarda

ergonomik iyiletirmeler yaparak alanlara yardmc olacaktr. rnek olarak, ar
paralarn kaldrlmas veya hassasiyet isteyen para montajlar nemli lde robotlar
tarafndan yaplabilir. Bu sayede, hem ii kapasitesi daha yksek katma deerli ilere
ynlendirilebilir hem de genel salk ve gvenlik standartlar ykseltilebilir. nleyici
bakm yaklam sayesinde teknisyenler kapasitelerini baka ilerde deerlendirebilir.
Paralar, makineler ve dier ekipmanlar, operasyonlardan toplanan gerek zamanl
verilerle srekli olarak izlenebilir ve bu sayede denetleme ve sorun tespiti iin retim
sahasnda fiziksel olarak bulunma ihtiyac azalabilir. Zenginletirilmi gereklik
sayesinde, teknisyenler uzaktan ynlendirme alp, tamirat gerekletirebilir ve kat
kullanmadan yaptklar almay otomatik olarak belgelendirebilirler. Benzer ekilde,
tamir iin gerekli yedek para siparii iin teknisyenin makinenin bulunduu alana gitme
zorunluluu ortadan kalkar ve kazanlan zaman daha verimli ilere ynlendirilebilir.
45
Bunlara ek olarak igc kalitesi ve bykln destekleyecek iki nokta
daha mevcut
Sanayi 4.0 beyaz ve mavi yakal alanlarn sahip olmas gereken yetkinlikleri
deitirecek. Yeni retim teknolojilerini etkin biimde ynetmek ve entegre
olmu dnyada gelirlerini arttrmak iin irketler imdi sahip olduklarndan daha
yetkin bir igcne ihtiya duyacak. gcnn deien yaps nedeniyle, Ar-Ge,
BT ve otomasyon gibi teknik, sat/pazarlama gibi mteriye deen fonksiyonlarn
daha da yaygnlamas gerekecek. zellikle kapsaml tasarm bilgisine ve
dijital/BT yetkinlerine sahip alanlara olan talep artacak. Bu sayede irketler
daha nitelikli igc iin yeni istihdam frsatlar dourabilecek. rnek olarak
endstriyel veri uzman gibi yeni roller yaygnlamaya balayacak. BT sistemleri
kurumsal, retim ve rn yaam dngs ynetimi sistemlerini entegre edecek
ve operasyonlarn oluturduu alar kullanarak daha ok sayda veri gruplar
oluturacak. Endstriyel veri uzmanlar bu veritabanlarn dzenleyerek, analiz
edecek ve operasyonlar srekli iyiletirmek iin bulgulardan faydalanacak. Bu
rol stlenmek isteyen adaylar, a sistemleri, istatistik bilimi ve programlama
prensiplerine hakimiyetini gstermek durumunda kalacak.
Trkiyenin kresel rekabet gcndeki ve katma deerli retimdeki paynda

yaanacak olas art, ekonomik bymeyi ve dolaysyla istihdam nemli
lde arttracak. Rakamlarla incelendiinde nmzdeki 10 yllk srete
retim sektrlerinde nitelikli olmayan iilik ihtiyacnda 400-500 bin kadar
azalma beklenirken yaklak 100 bin kadar yeni yksek nitelikli alan ihtiyac
olaca ve bunun yannda sanayilemenin getirecei byme akm sonucunda
400-500 bin kadar yeni i imkan doaca ngrlmektedir. Trkiyedeki retim
sektrlerinin modellemesine dayanarak, Sanayi 4.0n getirecei ylda ek %
2-3lk bymenin, verimlilie dayal istihdam kayplarn fazlasyla telafi edecek
kadar arta neden olmas beklenmektedir. Bu balamda nmzdeki on ylda,
istihdamda % 5lik bir mutlak art yaanmas olasdr. Ayn zamanda, yksek
nitelikli igc yaps ile gelir piramidinin ve Trkiye know-how altyapsnn
geliecei aikardr. (Grafik 7)
46
Grafik 7: Trkiye iin gc ngrs
Trkyede Uzun vadede mutlak sthdam art ve

daha ntelkl
Sanay 4.0a dayal dolay

sanay gelrlernde %2 3 yllk
10 beklent byme art olaca ve bunun ek
sthdam yarataca beklenmektedr
4,000
+%5
3,800 400 500 3600 3800
3600 400-500 Teknolojler

3,600 Daha fazla
ynetmek n
byme
yen trlernde
nedenyle
sthdam artacak
sthdam
3,400 teknolojk
havuzunda art
sonucunda
sthdamda 80-100 3200 3.300
3,200
0
Sanay 4.0
2015 gerekllkler 2025
eternce ntelkl personel bulmak olacak
Kaynak: BCGnn analz, Statstsches Bundesamt
Farkl yapda olan sektrlerde grlmesi beklenen etki
Uygulama ve potansiyel faydalar, irketler ve sektrler zelinde farkllk gsteriyor.
Halihazrda kresel deer zincirlerine entegre olan ve kresel rekabet eden

irketler, daha avantajl bir balang ve bilin dzeyine sahiptirler, ksa vadeli
potansiyelleri daha yksektir.
lei byk olan irketlerin, gerekli yatrmlar yapma kabiliyeti daha

yksektir.
Byk lekli irketler ayn zamanda, karlatrmal olarak kk irketlere

kyasla Sanayi 4.0dan daha ok faydalanr. ou Trk irketi gelimi
lkelerdeki rakiplerine kyasla daha kk olduu iin, Trkiye iin Sanayi
4.0n mutlak kazanlar nispeten daha dk olacaktr.
Mevcut teknolojik olgunluk dzeyi, uygulama kapsamn kstlamaktadr.

Birok irkette, bilanoda on yl nce faydal mrn tamamlam olmasna
ramen hala kullanlmakta olan eski makine parklarnn evresiyle
balanrln arttrabilmesi iin sermaye yatrm yaplmas gerekmektedir.
47
lkelerin igc maliyetleri arasndaki farklar sonucu, mutlak iyileme potansiyeli
yzdesel olarak farkl dzeyde gerekleecektir.
Trkiyede igc maliyetinin grece dk olmas ve toplam retim maliyeti

ierisinde igcnn oransal olarak gelimi lkelerden daha dk olmas
yeni teknolojilerin verimlilik zerindeki potansiyel etkisini azaltmaktadr.
Dolaysyla Trkiyede verimlilikte kaydedilen iyiletirmelerin toplam
maliyetler zerindeki etkisi daha az olacaktr.
Seilen sektrler detayl incelendiinde, Sanayi 4.0 dnm yoluyla nemli

deer yaratma imkanlar olduu ortaya kmaktadr:
Otomotiv (Grafik 8)
Montaj hatlarnn otomasyonu ve esneklemesi, reticilerin daha kk

hacimlerde retim yapma yetkinliklerini gelitirecek. Montaj hatlar, hem
birbirleriyle hem de dier sistemlerle ibirlii yapabilen otonom robotlar
araclyla otomatize edilecek, farkl paralar ve tasarmlar olan birden ok
modelin ayn hatta retilmesini mmkn klan esnek retim hatlar gelitirilecek.
Grafik 8: Otomotiv Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art
Otomotiv: % 10-15 orannda potansiyel verimlilik art

rnek
Sanayi 4.0 Faktrleri
Aklama Saysal Veriler
I
Gsterge: Montaj hatlarnn esneklemesi / otomasyonu 100%
Hammadde
nlem: Montaj hatlarnn ileri dzeyde otomasyonu ve retim maliyetleri
96% 98% %-3%
sistemlerinin dikey entegrasyonu
Akll
Sonu: Birden fazla rn modelinin e zamanl olarak ilerlemesi, gerek
Robotlar zamanl performans takibi, nleyici kalite kontrol 100%
gc
maliyetleri 65% 75% %-30
II Gsterge :Tedarikilerle yatay veri entegrasyonu
nlem: Tedarikiler yatay entegrasyon yoluyla operasyonlarn

reticilerden gelen yeni siparilere gre dzenleyebilecekler. 100%
Amortis-
Yazlm
Sonu : Standartlam sreler ile zamannda ibirlii yaplmas man 105% 115% %+10
Entegrasyonu sayesinde hata asgariye indirilecek
III
Gsterge : Akll depo ve irket ii lojistik zmler Genel 100%
giderler -%
nlem : Yerleim simlasyonu, zenginletirilmi gereklik ve 85% 95%
AGV/LGVlerle otomasyonlu devreye alma sistemleri
10
Simlasyon/ Akll
Robotlar/ Verimlilikte art
Sonu : Daha ksa stok dngs sayesinde daha gl iletme Toplam maliyetin %57i
Zenginletirilmi
Gereklik
sermayesi. irket ii lojistik azald iin daha ksa teslimat sresi.
510 yl
iinde
dntrme maliyetinin %10-
15i
Toplam maliyette %5-7 verimlilik art mmkn

imdi Sanayi 4.0 Aralk
Kaynak: BCGnin analizi, uzmanlarla grmeler.
48
Sre ve retim sistemlerinin dikey entegrasyonu, birden fazla rn yaam
dngsnn ve modelinin e zamanl olarak ilerlemesine izin verecek. Dikey olarak
entegre olacak bu sistemlerden toplanacak olan byk veri kmesi ilerin takibinde
kayda deer ilerlemeler salayacak. Bu byk veri kmesinin, ileri analitik yntemler ile
ele alnmas, gerek zamanl performans izleme, nleyici kalite kontrol ve etkin trend
ynetimi birimlerinin hem doruluk orann, hem de karmaklk dzeyini artracak.
reticilerin tedarikilerle gerekletirecei, yatay veri ve sistem entegrasyonu

pek ok ortak alma alan yaratacak. Standartlam sreler ile zamannda
ibirlii yaplmas sayesinde hata asgariye indirilecek.
Tedarikiler yatay entegrasyon yoluyla operasyonlarn reticilerden gelen yeni

siparilere gre dzenleyebilecekler. Bu durum tam-zamannda lojistik potansiyellerini
azami dzeye kartabilmelerini ve bu yolla lojistik ve operasyon maliyetlerini
azaltmalarn salayacak.
Akll depo ve irket ii lojistik zmleri, reticilerin rekabet gcn artracak.

Lojistik operasyonlar iin optimize edilmi esnek mimari tasarmlar, simlasyon
uygulamalar ile test edilebilecek. Zenginletirilmi gereklik gzlkleri ise, lojistik
ve retimle ilgili verileri alann gr alanna getirerek, personelin srecin bir
sonraki aamasn doru semesine yardm edecek. Her iki gelime, irket ii
lojistik faaliyetlerine daha az zaman ayrlmas sayesinde, stok dngsn ve
teslim sresini ksaltarak iletme sermayesini daha gl hale getirecek.
Beyaz Eya (Grafik 9)
Paralarn, hatlarn ve ekipmann iine yerletirilen sensrler, Makine-

ile-Makine (M2M) ve Makine-ile-nsan (M2H) arasnda iletiim sistemlerinin
kurulmasn salayacak. Utan-uca srelerin birbirleriyle daha da balantl
hale gelmesi, retim hatlarnn daha evik ve uyumlu almasn salayacak.
Bylece irketler artan SKU (Stok Bulundurma Birimi)larn yaratt karmaay
daha etkin bir biimde ynetebilecek ve tasarm srecini birden ok rn
dngsne yayabilecek. retim hatlarnda artan bu verimlilik ve esneklik ge
kiiselletirmeyi mmkn klacak.
irket ii sistemlerin dikey entegrasyonu, retimi daha verimli yapacak.

Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) sistemleri, rn Yaam Dngs Ynetimi
(PLM) ve dier imalat sistemleri (MES/MOS) ile entegrasyon iinde alacak.
sistemden toplanan detayl verilerle ok detayl takip ve raporlama yaplabilecek
ve irketlerin hzla harekete gemeleri salanacak.
49
Grafik 9: Beyaz Eya Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art
Beyaz Eya: % 914 potansiyel verimlilik art

rnek
Sanayi 4.0 Faktrleri Aklama Saysal Veriler
I Gsterge: Hatlarn sensrler ile gelimi balanrl
100%
Hammadde
nlem: retim hatlarnn ve proseslerinin tam otomasyonu.
Sensrlerle M2M ve M2M iletiim.
maliyetleri
95% 97% -%4
Sonu: Karmak SKUlar yneten evik ve entegre operasyonlar.
Endstriyel nternet Uyum gsterebilen ve esnek retim. Daha ksa kurulum ve teslim 100%
(Entegre Sensrler) gc
sreleri, "ge kiiselletirme"
maliyetleri 65% 75% -%30
II Gsterge: irket ii sistemlerin dikey entegrasyonu
100%
nlem : Daha verimli montaj hatlar oluturmak iin, ERP, , rn yaam Lojistik
dngs ynetimi ve retim sistemlerinin entegrasyonu. giderleri 75% 85% -%20
Yazlm Sonu : Operasyonlarn ileri dzeyde planlanmas,izlenmesi ve
100%
Entegrasyonu raporlandrlmas Amortis-
man 105% 115% +%10
III Gsterge: retim sahasnda igc verimlilii
nlem : Otonom nakil aralar ve sevkiyat robotlarnn kullanm ve 100%

Genel
birbirleriyle koordinasyon iinde almas giderler
85% 95% -%10
Akll robotlar/ Sonu : gcnn daha verimli olmasyla daha ksa teslim sresi.
Otomasyon Optimize edilmi operasyonlarla verimli envanter ynetimi. Verimlilikte art
Toplam maliyetin %69u
510 yl
iindedntrme maliyetinin %9-14i
Toplam maliyette %6-9 verimlilik art mmkndr

Kaynak: BCGnin analizi, uzmanlarla grmeler
retim sahasndaki igc verimlilii, otonom nakil aralar ve sevkiyat

robotlar sayesinde artacak. Birbirleriyle koordinasyon iinde alacak olan
bu ara ve ekipmanlar, sregiden operasyonlardan toplanan gerek zamanl
verileri kullanarak, paralarn ve malzemelerin hedefe zamannda ulatrlmasn
salayacak. Nakil aralar, lazerli ynlendirme sistemi ile retim sahasnda hareket
edebilecek ve kablosuz alar kullanarak dier aralarla iletiim kurabilecek.
Sevkiyat robotlar ise, bir sonraki retim sreleri iin uygun malzemeleri
otomatik olarak bulacak ve seecek.
Tekstil (Grafik 10)
Prototip hazrlamak iin gelimi simlasyonlarn daha fazla kullanlmas ve

Ar-Ge ile rn gelitirme birimlerinin dikey veri entegrasyonunun yaplmas,
ibirlii dzeyini artracak ve irketlerin yeni premium rnleri daha hzla
gelitirmesine yardm edecek. irketler, daha hassas ve kesin rn tasarm
sayesinde sadece yksek katma deerli rn portfyne sahip olmakla
kalmayacak, ayn zamanda hata oranlarn ve fire maliyetlerini azaltacak.
50
Grafik 10: Tekstil Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art
Tekstil: % 1016 potansiyel verimlilik art

nemli 3
Sanayi 4.0 Faktr Aklama Saysal Veriler
I Gsterge : Gelimi simlasyon ve dikey entegrasyon
100%
Hammadde
nlem: Ar-Ge ve tasarm birimlerinin/tedarikilerin dikey
entegrasyonu ve prototip srelerini desteklemek iin kullanlan
maliyetleri
95% 97% -%4
gelimi simlasyonlar
Simlasyon Sonu: Yksek katma deerli rn portfy. Daha az hurda. Daha

fazla kapasite kullanm. gc 100%
II Gsterge : Tedarikilerle yatay sistem entegrasyonu
maliyetleri
60% 80%
-%30
nlem: Premium deer zincirinde rekabet edebilmek ERP

sistemlerinin tedarikilerle entegrasyonu
Amortis- 100%
Yazlm Sonu: Tedarikilerle entegre satn alma sreleri sayesinde daha man
110% 130% +%20
entegrasyonu ngrlebilir stok seviyeleri ve dk stok maliyeti
III Gsterge : M2M iletiim sayesinde uyum salayan retim

Genel 100%
nlem: Makinalar aras iletiim sayesinde gml sensrlerle giderler
nleyici/uzaktan bakm 70% 90% -%20
Endstriyel Sonu : Sorun yaanmadan nlem alnabilmesi sonucu, hatlarn retkenlikte art
internet alma srelerinin verimliliklerinin artmas. Daha dk iletme
Toplam maliyetlerin %4-9'u
maliyeti. Daha iyi salk ve gvenlik artlar.
510 yl
iinde Dntrme maliyetinin %10-16'si
Toplam maliyette % 4-9 verimlilik art mmkndr

ERP zmlerinin tedarikilerle ve mterilerle yatay entegrasyonu,

Premium deer zincirinde rekabet edebilmek iin gerekli olan mteri ilikileri
ynetimini salayacak. Entegrasyon sonucu irketler, satn alma dnglerini
daha doru bir biimde ngrebilecek ve stok maliyetlerini azaltacak.
Adaptif retimi mmkn klan M2M iletiimi sayesinde, makine operatrleri

retim hattnn ne zaman almayabileceini ngrebilecek ve sorun daha
yaanmadan nlem alma almalarn balatabilecek. Bu sayede hattn almad
sre ksalacak ve operasyonlar kesintisiz devam edebilecek.
Kimyasallar (Grafik 11)
Muhasebe, retim ve envanter sistemlerinde gerekleecek olan utan-uca veri

entegrasyonu, reticilerin kk hacimli retim yapabilmelerini ve daha seri bir
operasyon yrtmelerini mmkn hale getirecek. Gelimi planlama ve retim
hatlarnn gerek zamanl takibi sayesinde fazla mesai ve standart d alma
sreleri asgari dzeye inecek.
51
Grafik 11: Kimyasallar Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art
Kimyasallar: % 812 orannda potansiyel verimlilik art

rnek
I Gsterge: irket ii sistemlerin utan uca dikey entegrasyonu
100%
Hammadde
nlem: Muhasebe, retim ve envanter sistemlerinin dikey veri
entegrasyonu
maliyetleri
98% 99% -%1
Yazlm Sonu: Kk miktarda retim ve evik operasyonlar. Gerek

entegrasyonu zamanl izleme. Asgari fazla mesai ve standart d i. 100%
gc
II Gsterge: Ar-Gede byk veri ve analiz yntemlerini kullanmak maliyetleri -%25
70% 80%
nlem: retim hatlarndan toplanan byk verinin l analizi ve Ar-Gede
kullanm
100%
Byk veri ve Sonu: eitlendirilmi rn portfy. Daha ksa rn gelitirme Amortis-
analiz sresi. Daha doru Ar-Ge sonular sayesinde daha az fire. man 120% 130%+%25
III Gsterge: Akll depo ve irket ii lojistik zmleri
nlem: tetim planlamas, otomatik sevkiyat sistemleri, entegre satn 100%

Genel
alma uygulamalar giderler
70% 80% -10%
Akll robotlar / Sonu: Daha ksa teslim sresi. Optimize edilmi tedarik sayesinde
Otomasyon etkin stok ynetimi. Daha hzl nakit dnm dngleri. Verimlilikte art
Toplam maliyetin %34
510 yl
iindedntrme maliyetinin %8-12si

zellikle Ar-Ge amacyla retim hatlarndan toplanan byk veri kmesinin

ileri dzeyde analizi, hem yeni rnlerin inovasyonunu, hem de retim sistem
ve srelerini iyiletirecek. Daha doru Ar-Ge sonular elde edilmesi sayesinde,
fire oran azalacak ve rn gelitirme sresi ksalacak.
Akll depo ve irket iin lojistik zmler sayesinde irketler utan uca retim
planlamasn gelimi dzeylerde yapabilecek. AGV/LGV kullanan otomatik
sevkiyat sistemleri teslimat srelerini ksaltrken, optimize edilmi satn alma
uygulamalar sayesinde stok ynetiminin verimliliini artracak. Bylece nakit
dnm dngs ve iletme sermayesi iyileecek.
Yiyecek ve ecek (Grafik 12)
retim, lojistik ve sat sistemlerinden toplanan byk veri setleri gelimi

seviyede analiz edilerek, irketlerin pazar talebini daha doru tahmin etmelerine
yardmc olacak. Bu durum, pazarn doru rn, doru zamanda, doru yere
tahsis etmesini salayacak. Talep tahminlerinde corafi seviyede yaanacak
iyileme, lojistik planlarnn optimize edilmesini salayarak, hafif gda rnlerinin
birim ulatrma maliyetlerini drecek.
52
Grafik 12: Yiyecek ve ecek Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art
Yiyecek ve ecek: % 912 potansiyel verimlilik art

rnek
I Gsterge : Veri entegrasyonu, bulut depolama ve siber gvenlik
nlem: retim, sat ve lojistik sistemlerinin dikey entegrasyonu ve
Hammadde
gelimi gvenlik protokolleriyle uzaktaki bulut yaplarnda
depolanmas
maliyetleri
-%4
Bulut / Siber
Sonu: SKU karmaklnn ynetimi. Daha iyi kapasite kullanm.
Gvenlik
Gerek zamanl performans izleme ve raporlama.
gc
II maliyetleri -%30
Gsterge : Toplanan byk verilerin gelimi mantksal analizi
nlem: Talep alglamay gelitirmek iin retim, envanter ve sattan
toplanan byk verilerin analizi
Byk Veri / Sonu: nleyici bakm, kitlesel zelletirme ve doru rnn doru Amortis-
Mantksal Analiz zamanda doru yere tahsis edilmesi man +%20

III Gsterge : Tedarikilerle yatay entegrasyon
nlem: zelletirilmi beslenme programlar retmek ve beslemenin
toplam maliyetini drmek amacyla hammadeleri izlemek iin
Genel
kullanlan RFID ve sensrler giderler
-%20
Yazlm Sonu: Tedariki verimliliinin iyiletirilmesi. Daha iyi zamannda
entegrasyonu retim. Envanter maliyetlerinde azalma. Ambalaj hatalarnda azalma retkenlikte art
Toplam maliyetlerin %5-9'u
510
ylda Dntrme maliyetinin %9-12'si

Tedarikilerle yatay entegrasyon gerekletirilerek, RFID ve sensrler

araclyla zelletirilmi beslenme programlar retilecek ve beslemenin
toplam maliyeti drlecek. Tarimda da reticilerin ylboyu yapacaklar
aktiviteler ynetim sistemlerinde takip edilerek utan-uca verimlilik artrlacak.
Tedarikilerin verimlilii arttka, tam-zamannda retim iyileecek, envanter
maliyetleri decek ve paketleme hatalar da asgariye inecek.
retim, sat ve lojistik sistemlerinin dikey entegrasyonu, gelimi gvenlik

protokolleriyle korunan bulut yaplarnda byk verilerin retilmesine yol
aacak. Bu verilerin mantksal analizi, kapasite kullanmn iyiletirecek ve gerek
zamanl performans izlemeyi ve raporlamay mmkn klacak.
53
Makine sistemleri (Grafik 13)
Prototip retiminde ve test sistemlerinde kullanlan gelimi simlasyonlar,

kalp tasarmn ve rn gelitirme srelerini iyiletirecek. Ar-Ge, tasarm ve
retim birimleri iin sanal ortamda ortak alma alanlar oluturulmas rn
gelitirme srelerini ksaltacak ve azalan fire oranlar nedeniyle kalite kontrol
mekanizmalarna bamllk asgariye inecek.
Eritme kalplarnn ve CNC kullanan retim hatlarnn otomasyonu, hem

kurulum ve teslimat srelerini ksaltacak, hem de kapasite kullanmn artracak.
Tehlikeli grevler iin optimize edilmi sevkiyat sistemleri, iiler asndan salk
ve gvenlik standartlarn iyiletirecek.
CRM sistemleriyle entegre edilmi byk veri analizi, sat ncesi ve sonras
verilen hizmetleri iyiletirecek. Gml sensrlerle mmkn olan uzaktan arza
giderme sayesinde sat sonras operasyon ve garanti maliyetlerini azaltacak. rn
yaam dngs boyunca sunulan bu ekstra hizmetler, mteri memnuniyetini
artracak.
Fabrika ve depo mimarisini iyiletirmek ve akll envanter ynetimi iin simlasyon

ve zenginletirilmi gereklik kullanlacak. Siparilerin lazerle ynlendirilen
otomatik aralarla ve kl toplama sistemiyle hazrlanmas, teslimat srelerini
ksaltarak igc kullanm oranlarn ve ergonomiyi iyiletirecek.
54
Grafik 13: Makine Sektrnde Potansiyel Verimlilik Art
Makine sistemleri: % 912 potansiyel verimlilik art

rnek
I Gsterge: rn dizayn, test ve retim aamasnda daha iyi kalp
tasarm ve gelitirmesi
nlem: Prototip retim ve test sistemleri iin gelimi simlasyon. Ar-
Hammadde
Ge ve tasarm birimlerinin/tedarikilerin dikey entegrasyonu
maliyetleri
-%4
Simlasyon/ Sonu: Daha ksa rn gelitirme sresi. retimde hata oranlarnn

Yazlm entegrasyonu azaltlmas yoluyla firenin en aza indirilmesi. Verimli kalite kontrol
gc
II Gsterge: Otomasyonlu retim ve sevkiyat sistemleri maliyetleri -%23
nlem: Akll, oklu aksta alan robot kurulumlaryla, eritme
kalplarnn ve retim hatlarnn otomasyonu. Tehlikeli grevler iin
optimize edilmi sevkiyat sistemleri

Akll Sonu: Kurulum ve teslimat srelerinde ksalma. Kapasite Amortis-
Robotlar kullanmnda art. Salk ve gvenlik standartlarnda iyileme man
+%12
III Gsterge : CRM ve sat sonras hizmetlerde iyileme
nlem: CRM sistemleriyle entegre edilmi byk veri ve mantksal
analiz. Gml sensrlerle mmkn hale gelen uzaktan arza giderme
Genel
giderler
-%12
Sonu: Sat sonras hizmet ve garanti maliyetlerinde azalma. rn
Byk Veri / yaam dngsnn tamamnda geniletilmi hizmet. Mteri
Nesnelerin nterneti memnuniyetinde art retkenlikte art
Toplam maliyetlerin %4-8'i
510
ylda Dntrme maliyetinin %9-12'si
Toplam maliyette % 4-8 verimlilik art mmkndr

55
56
5
B L M
SONU: TRKYE N BR YOL

HARTASI
57
58
5. SONU: TRKYE N BR YOL HARTASI
Her lke ve sanayi sektr, Sanayi 4.0 farkl hzlarda, farkl yaklamlarla
uygulamaya balayacaktr. Otomotiv ve yiyecek-iecek gibi rn eitliliinin yksek
seviyede olduu sanayiler retkenliin artmasn salayan esneklikten yararlanmaya
ncelik verirken, yar iletkenler ve ila gibi alanlarda faaliyet gsteren endstriler kalite
odakl yaklamlarla hata orann azaltmak amacyla veri analizine dayal iyiletirmeleri
uygulamaya yneleceklerdir. te yandan nitelikli igc maliyetinin yksek olduu
lkeler, retimde otomasyonun payn ykseltmek yoluna giderek, daha yksek nitelikli
igcne talep yaratacaklardr.
Trkiye bu frsattan ancak tm paydalar kapsayan, odakl, e gdml ve iyi

tasarlanm bir yaklamla yararlanabilir. Aktif bir dnm ekillendirmek iin, reticiler,
sistem tedarikileri, altyap salayclar, politika yapclar ve akademisyenler, teknolojik
ilerlemenin dokuz kaynan benimsemeye ynelik kararl admlar atmaldrlar. (ekil
11)
ekil 11: Sanayi 4.0n Temel Unsurlar ve Paydalar
Gelecein retimi olan Sanayi 4.0'n merkezinde reticiler,

tedarikiler ve alanlar var
Politika yapclar ve Kamu
Mteriler
Toplumsal ve
Teknoloji ve dijital ekonomik
mega akmlar Sanayi 4.0 gelimeler
Mobil Kreselleme
Demografik
Toplumsal deiim
Biliim ve
letiim Makine Elektrik
Teknolojileri mhendislii mhendislii
Nesnelerin nterneti Kaynak ktl
reticiler Tedarikiler
ve Hizmetler
Byk Veri Kentleme

alanlar
Dernekler/Akademi/Aratrma Kurumlar
Temel nkoullar: Teknolojik altyap (yani, yksek kalitede veri alverii iin genibant altyapsnn
kullanlabilirlii, kablosuz teknoloji, verilerin mantksal analizi, bulut biliim, siber gvenlik, vb.)
Seilen alt sektr temsil eden 25 yerli firmann 45 yneticisi ile yrttmz
Sanayi 4.0 konusundaki farkndalk dzeyini aratrmaya ynelik anketin sonular,
Trkiyede Sanayi 4.0 dnmnn durumu hakknda baz temel fikirler sunmaktadr:
59
Trkiyenin kresel pazar payn bytmesinin yolu, sanayi paydalarnn istisnasz
tmnn kabul ettii gibi, daha fazla katma deer yaratmaktan gemektedir. (Grafik 14)
Grafik 14: Sanayi 4.0 Farkndalk Anketi Sonular
Sanayi 4.0 gelecek iin temel bir ncelik olarak grlmektedir, ancak
baka faktrlerle tamamlanmaldr Sektr Anketinin sonular
S4.0 Teknolojileri irketim S4.0'la irketim S4.0 konusunda st dzey ynetim
konusunda bilgi sahibiyim ilgileniyor bilgiye sahip S4.0'n farknda
%8 %8 %7
%23 %8
%15
%54 %46
%38
%77 %31 %85
S4.0 genel grnm Trkiye'nin daha fazla pay iin S4.0 daha fazla pay S4.0'a yaplan yatrmlar uzun vadede
deitirecek daha fazla katma deere ihtiyac var kazanmay mmkn klar payn bymesini salayacak
%31
%46 %38
%54 %62
%100
%69
S4.0 istihdam irketlerin S4.0 iin kendi balarna

artracak aba gstermeleri yeterli
%8
%15
%23
%31 Kesinlikle katlyorum
Katlyorum
%61
%62 Katlmyorum
Kesinlikle katlmyorum
Kaynak: BCG Sektr anketi, 25 yerli sanayi kuruluu, 2016
Bugn Trkiyede Sanayi 4.0 teknolojileri ve yarataca rekabet avantajlarndan

yararlanmak konusundaki farkndalk ve ilgi st dzeydedir. Katlmclarn % 90ndan
fazlas, kendilerinin ve irket st dzey yneticilerinin bu teknolojiler hakknda bilgi
sahibi olduklarn ve Sanayi 4.0n genel pazar yapsn deitireceine inandklarn
belirtti. Daha da nemlisi, tm katlmclar Sanayi 4.0 kapsamnda yaplmas gereken
yatrmlarn gelecekte Trkiyenin kresel deer zincirinden ald pay arttraca
konusunda hemfikirler.
Anketin dier bir nemli sonucu ise, sadece sanayi kurulularnn Trkiyede Sanayi
4.0 uygulamaya balamasnn, faydalardan yararlanmak iin yeterli olmayacann teyit
edilmesi olmutur. Katlmclar yaklak %70 dzeyindeki bir oranla tm paydalarn
ortak abasn gerektiren bir yaklama olan ihtiyac dile getirmitir.
Sanayide dnm yolculuunda bugn Trkiyenin ilgili alanlarda uygulamada

karlat birok yapsal engelin de kapsand uzun vadeli bir yaklam gelitirilmesi
bir zorunluluk olarak karmza kmaktadr.
60
gc yapsyla ilikili kstlar
Yapsal olarak ucuz igc maliyetleri, yatrmlarn maliyetlerinin karlanma

srelerini uzatmakta ve bu durum sermaye youn sistemlere yatrm yapma
itahn azaltmaktadr.31
Snrl nitelikli igc ve ekosistemler, yeni teknolojilerin yaygnlamasn

engellemektedir.
gcnn sanayiden hizmet sektrne kaymasyla da alanlarn iten ayrlma

hz artmakta; gl ve deneyimli bir igc oluumunu zorlatrmaktadr.
Teknoloji ve lek ile ilikili kstlar
letmelerin uygulamalar, fabrika/ekipmanlar ve fonksiyonlar arasndaki

entegrasyon eksiklii balanrl ve veri toplamay zorlatrmaktadr.
Gelimi lkelerle kyaslandnda, irketin leklerinin grece kk olmas,

Sanayi 4.0n potansiyel faydalarn snrlamaktadr.
Tedarikilerin yeterince gelimi olmamalar ve irketlerin grece kk lekleri,

Sanayi 4.0 iin gerekli yatrmlar balatma kabiliyetini snrlamakta ve tedarik
zincirlerinin utan uca entegre olamama sorununa yol amaktadr.
Ayrca, tedarik zincirleri boyunca Sanayi 4.0 teknolojilerinin entegrasyonu iin

yerel zm salayclarnn ve tasarm ortaklarnn katlm gerekmektedir.
Ancak, bugn bu ihtiya ounlukla uluslararas pazarlardan salanmaktadr.
Yerel know-how ve destek ekosisteminin ina edilmesi uyumu destekleyici
nemli bir faktr olacaktr.
Yatrm beklentileriyle ilikili kstlar
Yatrm geri dn beklentisinin genelde iki yl ile snrl kalmas, daha uzun
vadede kazan getirmesi beklenen Sanayi 4.0 yatrmlarnn yaplma itahnn
dk kalmasna yol amaktadr.
Bu sebeple sanayide dnm iin tm paydalarn, zellikle de devletin ve sivil

toplum kurulularnn, btnsel ve birbirleriyle uyumlu hareket etmesinin nemli
olduunun bir kez daha altnn izilmesi gerekmektedir. zellikle, uygun altyapnn
ve eitimin salanmas, dnm mmkn klacak temel faktrler olarak ortaya
kmaktadr.
3 Bununla birlikte, Trkiyedeki igc maliyetleri ykseli eilimindedir. Trkiye kalknmasna devam ettike,
bu trend devam edecek ve Sanayi 4.0 dnmn daha da nemli hale getirecektir.
61
reticiler, retim srelerinde nceliklerini belirlemek ve igc yetkinliklerini
gelitirmek zorundadrlar. Bu amala;
ncelikle esneklik, hz, verimlilik ve kalite gibi iyiletirilecek kilit alanlar

belirlenmelidir. Ardndan, belirlenen alanlarda teknolojik ilerlemenin dokuz
dayanann nasl faydal olaca deerlendirilmelidir. Bu noktada kk
apta iyiletirmelere odaklanmak yerine, temel deiiklikler yapmann yollar
aranmaldr.
gc zerindeki uzun vadeli etki analiz edilmeli ve stratejik igc planlamas

yaplmaldr. Grev tanmlaryla beraber ie alm ve mesleki eitimler, igcnn
ihtiyac olacak ek BT yetkinlikleri de gz nne alnarak gncellenmelidir.
Bu iyiletirmeler halihazrda mevcut sanayiler iin nemli bir geliim potansiyeli

sunmakla birlikte, Sanayi 4.0 teknolojileri kullanarak yeniliki fabrika ve retim
srelerinin kurgulanmas yeni yaklamlarn da nn aabilir. Ancak bu yeni i yap
ekilleri gerekli n artlar salanarak doru temeller zerine ina edilmelidir:
Yeni ya da gelitirilmi modeller iin hangi sektrlerin kaldra etkisine sahip

olduunun belirlenmesi
Analiz iin gerekli uygulamalar gibi teknolojik temellerin oluturulmas
Doru organizasyon yaps ve kabiliyetlerin oluturulmas
Dijital dnyada temel gereksinim olan i ortaklklarnn kurulmas
Teknoloji kullanmnda standartlarn oturtulmas ve katlmn arttrlmas
Yeni teknolojiler iin tedariki ekosisteminin oluturulmas
Politika yapclar ve kamu zellikle altyap, eitim, reglasyon ve yatrm erevesini

oturtmaldrlar. Bunu salamann en iyi yolu i dnyasnn, kamunun, sektr rgtlerinin
ve irketlerin aadakilerin gerekletirmesine ynelik ortak almalar yapmasndan
gemektedir:
Teknolojik altyapnn, bata sabit ve mobil geni bant hizmetleri bata olmak
zere gncellenmesi gerekmektedir. Altyaplar, irketlerin gerek zamanl veri
akn salayabilmeleri iin kullanabilecekleri lde hzl ve gvenilir dzeyde
olmaldrlar.
62
Mfredatlarn, mesleki eitim ve yksek retim programlarnn, igcnn BT
ile balantl beceri ve yenilik yetkinliklerini arttracak ekilde doru uyarlanmas
ve giriimci yaklamlarn glendirilmesi gerekmektedir.
Sadece byk deil, kk ve orta lekli iletmelerin de yeni teknolojiler,

retim/alma metotlar ve daha yetkin igcne eriim gibi alanlarda gerekli
yatrmlar gerekletirmelerini mmkn klmak iin kurgulanm bir tevik
sistemi hayati nem tamaktadr.
Yukarda bahsi geen paydalarn yan sra hizmet sektr iin de ok nemli
karmlar yapmak mmkndr. Sanayi 4.0 evresinde gelien deer zincirleri doal
olarak hizmet sektrlerinde de dnm tetikleyecektir. Bu erevede, lojistik, retimin
zm ortaklar olan yazlm ve sistem entegrasyonu ve finans nemli alanlar olarak
deerlendirilmektedir:
Lojistik sektrnn Sanayi 4.0 ihtiyalarna gre deer zincirine entegrasyonunu

glendirecek uygulamalar,
Sanayinin tedarikileri olan zm ortaklarnn yeni teknolojiler konusunda

gelitirmesi gereken yetkinlikler ve yenilik ihtiyac,
Finans sektrnn yatrm kalemleri ok daha ykselmi bilanolar ile ilgili

finansman ve risk deerlendirmeleri,
nmzdeki dnemde hizmet sektrlerinde gndeme gelecek konulara rnek tekil

etmektedir.
Sonu itibaryla gen, teknolojiyi iselletirmi ve byyen igcne sahip Trkiye,

kresel ekonomideki roln deitirecek byk bir dnm yaratma frsatnn
eiindedir. Trkiye sanayisinin gelimesinde ve rekabetiliinin arttrlmasnda ok
temel bir faktr ve frsat olacana inandmz Sanayi 4.0 (d)evriminin yakalanmas
ve nc lkeler arasnda yer alnmas iin tm paydalarn ortak bir lke plan ve
hedefi evresinde odaklanarak almas bir aciliyet ve zorunluluk gstermektedir.
Trkiye, nndeki bu frsat hayata geirmek iin gerekliliklerini, nceliklerini ve bir
yol haritasn ortaya koymaldr. Bu yol haritasnn tm paydalarla ibirlii iinde
ve kararl bir ekilde uygulanmas nmzdeki on yl iin lke gndeminin en temel
maddelerinden biri olmaldr.
Bu sebeple, sanayimizin dnmnden sorumlu tm aktrlerin katlmyla, Sanayi

4.0 yaklamnn btn boyutlarnn ele alnd ve hem stratejik hem operasyonel
ihtiya ve uygulamalarn kapsaml bir ekilde tartld bir platformun oluturulmas
gereklilii vardr.
63
BCG ve TSAD ortak almas ve sanayi paydalarnn destekleri ile Trkiye
zelinde gelitirilmi bu raporun baz, The Boston Consulting (BCG) bnyesinde 2015
senesinde hazrlanm yazarlar Michael Rssmann, Markus Lorenz, Philipp Gerbert,
Manuela Waldner, Jan Justus, Pascal Engel ve Michael Harnisch olan "Industry 4.0: The
Future of Productivity and Growth in Manufacturing Industries" isimli almadr. Bu
almaya www.bcgperspectives.com zerinden ulaabilirsiniz.
64

TÜSİAD-Sanayi-4 0

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TÜSİAD-Sanayi-4 0

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

M e r u t i y e t C add es i, N o : 46 34420 T ep eb a / s tan b u l

Tm haklar sakldr. Bu eserin tamam ya da bir blm,

Editrler: Dr. Nuren Numanolu, Mehmet Evren Eynehan,

Gzde Morko-Nikelay, Ecem Aksoy

Kapak Tasarm: Marjinal Porter Novelli

Dizgi ve Sayfa Uygulama: Kamber Ertem

TSAD, insan haklar evrensel ilkelerinin, dnce, inan ve giriim

TSAD, kamu yararna alan Trk i dnyasnn temsil rgt olarak,

TSAD, toplumsal bar ve uzlamann srdrld bir ortamda, lkemizin

TSAD, Trk i dnyas adna, bu erevede oluan gr ve

Trkiye ekonomisinin rekabet gcnn artrlmas asndan da kritik

Bu sre, deer zincirinin tamamna yaylan bir dnm iaret etmektedir.

Bu anlayla, Sanayi 4.0n sunaca frsatlar analiz etmek,

Sektrel almalar iin alt pilot sektr -otomotiv, makine, kimya,

Bu rapor, TSAD Sanayide Dnm Yuvarlak Masas e bakanlar

Gnmzde ise artk dijital teknolojiler ile tetiklenen 4. sanayi (d)evriminden sz

Bu itibarla, Sanayi 4.0 yaklam ile rekabet gc avantajlarmzn srdrlebilirliini

Verimlilik: Sanayi 4.0n baarl bir ekilde uyguland durumda, gnmz

stihdam: Byme hedeflerinin de gerekleecei varsaymyla, toplam sanayide

almada, ekonomiye katklar ve dier birok sektr iin modellemede rnek

Bu yolculukta, Trkiyenin uygulamada karlat igc, lek ve yatrm gibi

Sanayi kurulularnn ve tedarikilerinin Sanayi 4.0 tetikleyen teknolojileri

Sonu itibaryla gen, teknolojiyi iselletirmi ve byyen igcne sahip Trkiye,

Bu sebeple, sanayimizin dnmnden sorumlu tm aktrlerin katlmyla, Sanayi

SANAY 4.0 NEDR?

ekil 1: Sanayi (D)evriminin Aamalar

Sanayi 4.0, sanayi (d)evriminin drdnc aamas

retimin otomasyonunu daha yksek

Elektrik enerjisinin mmkn kld

Su ve buhar enerjili mekanik retim

Drt ana balkta toplanabilecek birok akm, i dnyasndaki paradigmalarda

Ekonomik akmlar Ykselen yeni gl ekonomiler ve finansal kaynak aklar ile

Teknolojik akmlar Artan balanrlk ve platform teknolojilerinin gelimesi

ekil 2: Dnyann Geleceini ekillendiren Akmlar

Demografik Ekonomi & stihdam

Kapal / Ak Akmlar Akmlar

Bu akmlar, sensrlerin, retim aralarnn ve bilgi teknolojilerinin birbirine artarak

Sanayi 4.0n ana fikri: Entegre, otomatize ve optimal retim ak

...snrlar tesi, tamamen entegre

Makinalar aras ve makinalar ve insanlar

SANAY 4.0 NEDEN GNMZDE

ekil 4: Sanayi 4.0 Tetikleyen Dokuz Teknolojik Unsur

Byk veri ve analiz Akll robotlar

Zenginletirilmi gereklik Simlasyon

Byk Veri ve Analiz

retimde yeni yeni kullanlmaya balanan byk veri gruplarndan faydalanan

Sanayiden rnek: Infineon Technologies

eitli sektrlerdeki reticiler, operasyonlarnda uzun zamandr robotlardan

1. i tavan levhasn asiye yerletiriyor 1. Robot tavan levhasn asiye yerletiriyor.

Sanayiden rnekler: Kukla ve A38

Halihazrda tasarm aamasnda rnlerin, malzemelerin ve retim srelerinin

Sanayiden rnek: Siemens

Dikey ve Yatay Sistem Entegrasyonu

Gnmzde BT sistemlerinin ou tam olarak entegre deil. irketler, tedarikiler

Sanayiden rnek: Dassault Systmes

Gnmzde sensrlerin ve makinelerin ancak bir ksm aa bal ekilde entegre

ekil 6: Siber Gvenlik

Sber saldrlar arttka

Blndk byk sber saldrlar

BT gderek daha ok nem kazanyor

Medyada kan haberler Medyada kan haberler

Dzenleycler aratryor BT lderler para harcyor

irketler, paralarn prototipini oluturmak ve retimini yapmak iin, boyutlu