You are on page 1of 6

Tp ch Khoa hc v Pht trin 2008: Tp VI, S 5: 425-430 I HC NNG NGHIP H NI

NH HNG CA STRESS NHIT N LNG NC UNG, THC N THU NHN


V NNG SUT SA CA N B LAI HNG SA NUI TI HUYN NGHA N,
TNH NGH AN TRONG MA H
Effects of Heat Stress on Water Consumption, Feed Intake and Milk Production of
Crossbred Dairy Cows Kept in Nghia Dan District, Nghe An Province in Summer

ng Thi Hi, Nguyn Th T


Khoa Chn nui & Nui trng thy sn, Trng i hc Nng nghip H Ni

TM TT
Theo di c tin hnh trn 6 b lai F1 (50% mu HF) v 6 b F2 (75% mu HF) nui trong nng h
ti Ngha n, Ngh An trong ma h nhm xc nh nh hng ca stress nhit n lng thc n thu
nhn, nc ung v nng sut sa. Kt qu cho thy khi THI tng, lng nc ung cng tng, song
lng thc n thu nhn v nng sut sa gim. Lng thc n thu nhn v nng sut sa c tng
quan m, cn lng nc ung c tng quan dng vi THI. So vi F1, b F2 b nh hng nhiu hn.
T kha: B sa, nng sut sa, nc ung, stress nhit, thc n thu nhn.

SUMMARY
An experiment was conducted to determine effects of heat stress on water consumption, feed
intake and milk production in 6 crossbred dairy cows of F1 (50% HF) and 6 of F2 (75% HF) in the summer
season in Nghia Dan district, Nghe An province. Results showed that heat stress significantly effected
water consumption, feed intake and milk production of the cows. As THI increased the consumption of
water was increased, but feed intake and milk production were decreased. Feed intake and milk
production had negative correlations while the amount of water consumed had positive correlation
with THI. In comparison with F1, F2 cows were more affected.
Key words: Dairy cows, feed intake, heat stress, milk production, water consumption.

1. T VN
Ngha n, Ngh An con lai F1 v F2 v
p ng nhu cu ca th trng v cc ch tiu trn cng cho xu hng tng
sa v cc sn phm t sa ngy mt t nh n F1 nui ti Ba V (ng Thi
tng, nhiu a phng nc ta nhp b Hi v cng s, 2008).
sa v nui. Tuy nhin, mt trong nhng Bi vit ny tip tc thng bo nh
kh khn gp phi i vi ngnh chn hng ca stress nhit n lng nc
nui b sa nc ta l vn stress nhit. ung, thc n thu nhn v nng sut sa
ca n b F1 v F2 (Holstein Friesian x
ng Thi Hi v cng s (2006) thng
Lai Sind) nui ti Ngha n, Ngh An
bo ch s nhit m THI (temperature
trong ma h.
humidity index) ca mi trng v chung
nui trong ma h Ba V, H Ty v
Ngha n, Ngh An lun cao. V ma h, 2. VT LIU V PHNG PHP
b F1 (Holstein Friesian x Lai Sind) lun ti c thc hin trn b lai
trong trng thi stress nhit. Stress nhit hng sa (Holstein Friesian x Lai Sind)
c nh hng ln n cc ch tiu sinh l: gm 6 b F1 v 6 b F2 giai on ang khai
lm tng nhit c th, nhp mch v tn thc sa, nui trong nng h ti huyn
s h hp. ng thi, cc ch tiu sinh l Ngha n, Ngh An t thng 4 n thng
trn cng c tng quan dng kh cht vi 7 nm 2007. B c nui nht, c ng
ch s THI. Nhng kt qu nghin cu ti u v: la vt sa (la 3 - 5), thng vt

425
nh hng ca stress nhit n lng nc ung, thc n thu nhn...

sa (t thng th 2 n thng th 4) v Nng sut sa c xc nh bng


nng sut sa. Khu phn n c cung cch cn trc tip lng sa hng ngy ti
cp tng ng vi nng sut sa. thi im vt sa.
Din bin nhit , m mi trng Cc s liu thu c trong qu trnh
c xc nh qua cc s liu ca Trm kh theo di c x l trn my tnh bng
tng thu vn Ngha n, Ngh An. phn mm Excel 7.0 v Minitab 14.
Nhit , m chung nui o bng 3. KT QU V THO LUN
nhit k bn kh bn t vo 3 thi im:
9; 13 v 17 gi hng ngy. 3.1. nh hng stress nhit n lng
thc n, nc ung thu nhn
Ch s nhit m THI (Temperature
Humidity Index) ca tng thi im c i vi b trong thi k khai thc sa,
tnh theo Frank Wiersma (1990): lng nc ung, thc n thu nhn v
nng sut sa c lin quan cht ch vi
THI = t bn kh + 0,36.t bn t + 41,2 nhau. B c nng sut sa cng cao th
Lng thc n thu nhn (TTN) c biu hin ny cng r rt, nht l trong
theo di tng b sa bng cch cn lng iu kin stress nhit. Kt qu theo di
lng nc ung, thc n thu nhn v
thc n cho n v thc n tha hng ngy.
nng sut sa ca n b nui trong nng
Lng TTN (kg VCK/con/ngy) = h ti Ngha n, Ngh An cho thy,
Lng TTN %VCK ca T. trong thi gian theo di, b F1 v F2 tng
ng thu nhn trung bnh 11,50 v 12,21
B sa c ung nc t do; lng kg VCK/con/ngy v ung tng ng 40,28
nc ung ca tng b c xc nh v 48,33 lt nc. H s bin ng (Cv%)
thng qua lng nc cho vo mng v ca lng thc n thu nhn (TTN), nc
lng cn tha hng ngy. ung v nng sut sa F2 lun c gi tr
Lng nc tiu th (lt/con/ngy) = cao hn F1. c ba ch tiu, c s sai khc
Lng cho ung - Lng cn tha. gia hai b F1 v F2 (P<0,05) (Bng 1).

Bng 1. Lng thc n thu nhn, nc ung v v nng sut sa

Ch tiu
Tham s
TTN (kg VCK/con/ngy) Nc ung (lt/con/ngy) Nng sut sa (kg/con/ngy)
thng k
F1 F2 F1 F2 F1 F2
Max 12,50 13,70 49,90 57,5 11,60 13,80
Min 10,10 10,60 34,20 38,50 9,70 9,70

X 11,50 12,21 40,28 48,83 10,80 12,02

mx 0,54 0,79 3,64 5,51 0,43 0,91

Cv% 4,80 6,55 9,04 11,28 4,01 7,59

Bng 2. Tng quan gia lng T, nc ung thu nhn v nng sut sa vi THI
TTN Nc ung Nng sut sa
Loi b
r P r P r P
THI F1 - 0,08 0,594 0,33 0,023 - 0,07 0,631
mi trng F2 - 0,17 0,252 0,70 0,000 - 0,17 0,266
THI F1 - 0,29 0,042 0,40 0,005 - 0,23 0,107
chung nui F2 - 0,65 0,000 0,74 0,000 - 0,51 0,000

426
ng Thi Hi, Nguyn Th T

S thu nhn thc n v nc ung ca stress nhit (Bng 2). Khi THI tng th
b ph thuc vo rt nhiu yu t: cht lng nc ung cng tng ( th 1, 2 v 3).
lng thc n, trng thi sinh l ca con iu ny hon ton hp l, con vt ung
vt, v.v Song iu kin chung nui nh nc nhiu hn khi b stress nhit b
nhit v m th hin tng hp qua li lng nc mt i qua m hi v hi
ch s THI cng l yu t quan trng. th. Khng nhng th, s truyn nhit t
Lng TTN v nng sut sa c c th vo thc n v nc ung cng
tng quan m, ngc li lng nc gip con vt thi i lng nhit d tha.
ung lun c tng quan dng vi ch s Ngc li vi lng nc ung, lng
THI chung nui (THICN). Tng quan TTN ca c F1 v F2 u c tng quan
gia ch s THI vi lng nc ung cht m vi THI. Biu hin ny khng r b
hn so vi lng TTN v nng sut sa. F1, nhng kh r F2 (Bng 2 v th
Lng TTN v nc ung F1 u c h 3). iu c ngha l khi cc ch s mi
s bin ng Cv% thp hn F2 cho thy trng tng ln th lng TTN ca b F2
tnh n nh ca b F1 trc cc tc nhn gim ( th 3).

th 1. Tng quan gia lng nc ung ca b F1 vi THI chung nui


Nc ung F1 = - 17,3 + 0,719 THICN (r = 0,40; P = 0,005)

th 2. Tng quan gia lng nc ung ca b F2 vi THI chung nui


Nc ung F2 = -19,1 + 0,871.THICN (r = 0,74; P = 0,000)

427
nh hng ca stress nhit n lng nc ung, thc n thu nhn...

th 3. Tng quan gia lng T thu nhn ca F2 vi THI chung nui


VCK F2 = 25,0 0,159.THI CN (r = 0,65; P = 0,000)

nh hng ca stress nhit n lng cao v c th lin quan n sc cha ca


TTN v nc ung b F1, F2 trong d dy (Silanikove, 1992). Gim lng
nghin cu ny cng ph hp vi nhiu thc n th n vo khi stress nhit lm
cng b ca cc tc gi khc. gim sn xut axit bo bay hi trong d c,
Theo Umberto v cs. (2002), v ma thay i t l gia acetate v propionate,
h lng TTN b sa thp hn 19,8 % gim pH (Collier v cs., 1982). B thch
(P<0,01), lng protein v nng lng thu nghi vi stress nhit bng cch thay i
nhn cng thp hn 17,4% v 18% cch n, n nhiu khi nhit mt hn
(P<0,05). West (1994) cng cho bit rng (Schneider v cs., 1988).
stress nhit lm gim lng TTN b Lng nc ung cng nh cc khong
sa v nh hng ny b mt vi a lng chu nh hng ln ca nhit
la ln hn b la u. Lng thc n mi trng; b sa trong iu kin stress
thu nhn ca b ang vt sa thng gim nhit nhu cu nc tng ln (Beede v
khi nhit mi trng 25 - 260C v gim Collier, 1986). Kt qu theo di cho thy
mnh nhit 300C, 400C lng thc lng nc ung ca b F1, F2 tng ln
n thu nhn gim 40% hoc hn. Theo trong iu kin stress nhit v c tng
NRC (1989), khi nhit tng t 680F ln quan dng vi THI. F1, h s tng
77; 86; 95 v 1040F (25; 30; 35 v 400C) quan t 0,41 vi P<0,01 v F2 l 0,47
lng TTN gim tng ng 40,1; 39;
(P<0,001). NRC (1989) cng thng bo
37,3; 36,8; 22,5 lb (18,1; 17,6; 16,8; 16,6;
rng c tng quan dng ng tin cy
10,1 kg); lng nc ung vo tng t 18;
gia lng nc ung tiu th v nhit
19,5; 20,9; 31,7; 28 gallon (68,0; 73,7; 79,0;
mi trng. Trong iu kin stress nhit,
119,8; 105,8 lt). th 3 cho thy lng
b sa nng sut cao thng ung nhiu
TTN ca b F2 gim mnh khi THI 77.
nc v chng c tc mt nc cao hn
Stress nhit lm cho trung tm lm
lnh Hypothalamus kch thch trung (Maltz v cs., 1984).
tm iu khin s no (no, i), trung tm Anderson (1985) cng cho bit vo ban
ny c ch trung tm iu khin s ngon ngy, tri nng b ung nhiu nc, v
ming bn cnh, kt qu l lng thc chng nh nc d tr nhit ban m
n thu nhn gim i v lng sa gim khi tri mt thi ra ngoi mi trng
(Albright v cng s, 1972). Stress nhit ging nh lc . Hn na, nhit nc
lm gim rt mnh s thu nhn thc n cho ung cng nh hng n lng nc
th v lm gim s nhai li (Collier v cs., tiu th v nng sut sa. Lung nc
1982). Gim tnh ngon ming trong iu tiu th v nng sut sa l cao nht khi
kin stress nhit l do nhit c th tng nhit nc cho ung l 170C.

428
ng Thi Hi, Nguyn Th T

3.2. nh hng ca stress nhit n phc ngay m tng rt chm vo nhng


nng sut sa ngy sau . Kt qu bng bng 1 cho thy
nng sut sa ca b F1 n nh hn F2
nh hng ca stress nhit n nng (ch s Cv% ca b F1 l 4,00 trong khi gi
sut sa l mt vn thu ht nhiu s tr ny b F2 l 7,59). iu ny cng
quan tm ca ngi chn nui v cc nh c th hin qua th 4.
nghin cu v b sa trn th gii. Kt Gging nh lng TTN, nng sut
qu theo di ca chng ti cng cho thy sa c tng quan m vi ch s THI; khi
stress nhit nh hng n nng sut sa THI tng, sn lng sa gim (Bng 2).
ca b th nghim. Biu hin ny r b F2 ( th 5). So vi
Nng sut sa l mt tnh trng s cc h s tng quan ca lng TTN v
lng c h s di truyn thp. Nng sut nc ung, h s tng quan gia nng
sa ca b F1, F2 chu s tc ng ca sut sa vi THI c gi tr thp hn, c b
nhiu yu t trong c yu t mi trng. F1 v F2 (c bit l b F1, bng 2). Tht
Cc yu t stress nhit khng trc tip m vy, khng ch stress nhit, nng sut sa
gin tip tc ng thng qua lng TTN, cn chu nh hng bi nhiu yu t khc,
lng nc ung vo v t nh hng nh dinh dng chng hn, cc yu t ny
ti nng sut sa. Khi THI tng cao bt c th hoc khng lin quan g n mi
thng lng TTN gim nhng sn trng (Fuquay, 1981). Xu hng chung l
lng sa khng gim ngay, nu qu trnh ch s THI tc ng n nng sut sa b
ny ko di nng sut sa mi gim. Tuy F2 mnh hn b F1 v ch s THI chung
vy, nu sau THI gim v lng TTN nui c tng quan cao hn l THI mi
tng nhng sn lng sa khng khi trng.

th 4. nh hng ca ch s THI n nng sut sa

th 5. Tng quan gia nng sut sa b F2 vi THI chung nui


NSS F2 = 23,1 - 0,137.THICN (r = - 0,51; P = 0,000)

429
nh hng ca stress nhit n lng nc ung, thc n thu nhn...

Beede v Collier (1986) cng thng bo ng Thi Hi, Nguyn Th T (2008).


rng, stress nhit c nh hng tiu cc nh hng ca stress nhit n mt s
n nng sut gia sc thm canh Hoa K ch tiu sinh l ca n b lai hng sa
v cc vng nhit i, cn nhit i khc. nui ti huyn Ngha n, tnh Ngh
i vi b ang vt sa, nhit trn 250C An trong ma h. Khoa hc v pht
lm gim lng TTN, gim nng sut sa trin, Trng HNN I; Tp VI s
v tc trao i cht. Tt c cc p ng 1/2008; Trang 26-32.
ny u nhm gim thn nhit. Fuquay, J. W. (1981). Heat stress as it
affects animal production. J. Anim.
4. KT LUN Sci. 32: 164-174.
Stress nhit nh hng n lng Maltz. E., K. Olsson, S. M. Glick, F. Fyhrquist,
thc n, nc ung thu nhn v nng sut N. Silanikove, l. Chosniak and A. Shkolnik.
sa ca n b lai F1 v F2 nui ti Ngha (1984). Homeostatic response to water
n, Ngh An. deprivation or hemorrhage in lactating and
So vi F1, b F2 b nh hng bi stress non lacating Bedouin goats. Comp.
nhit nhiu hn. Biochem. Physiol. 77A (1984), Pp. 79-84.
Lng thc n thu nhn, nng sut NRC (1989). Nutrient Requirement of
sa c tng quan m, lng nc ung c Dairy cattle, National Academy Press,
tng quan dng vi ch s THI ca Washington DC (6th edition update).
chung nui. Schneider, P. L., D. K. Beede and C. J.
Wilcox (1988). Nycterohemeral patterns
TI LIU THAM KHO of acid-base status, mineral
concentrations and digestive function of
Albright, J. L. and C. W. Alliston (1972). lactating cows in natural or chamber
Effects of varying the environment upon heat stress environments. J. Anim. Sci.
performance of dairy cattle. J. Anim. Sci. 66 (1988), Pp. 112-125.
32, Pp. 566-577. Silanikove, N. (1992). Effects of water
Anderson, M. (1985). Effects of drinking scarcity and hot environment on
water temperature on water intake and appetite and digestion in ruminants a
milk yield of tied up dairy cows. Livest. review. Livest. Prod. Sci. 30 (1992),
Prod. Sci. 12, Pp. 329-338. Pp. 175-194.
Beede, D. K. and R. J. Collier (1986). Umberto Bernabucci, Nicola Lacetera, Bruno
Potential nutritional strategies for Ronchi, Alessandro Nardone (2002). Effects
intensively managed cattle during of the hot season on milk protein fractions
thermal stress. J. Anim. Sci. 62: 543-554. in Holstein cows. www.edpsciences.org.
Collier, R. J., D.K. Beede, W.W. Page 25 of 31.
Thatcher, L. A. Israel and C. J. Wilcox Umberto, B.; Nicola, L.; Bruno, R. and
(1982). Influences of environment and Alesandro, N. (2002). Effects of the hot
its modification on dairy animal season on milk protein faction in Holstein
health and production. J. Dairy Sci. cows. Animal Research 51: 25-33.
65: 2213-2227. West, J. W. (1994). Interaction of energy
ng Thi Hi, Nguyn Th T (2006). and bovine somatotropin with heat
nh hng ca stress nhit n mt s stress. J. Dairy Sci. 77: 2091- 2102.
ch tiu sinh l, lng thc n v nc Wiersma F. (1990). Temperature - humidity
ung thu nhn ca b lai F1 (50% HF) index table for dairy producer to estimate
nui ti Ba V trong ma h. Khoa hc heat stress for dairy cows, Department of
k thut nng nghip, Trng HNN I; Agricultural Engineering, The University
Tp IV s 3/2006; Trang 217-222. of Arizona, Tucson, 1990.
430

You might also like