Professional Documents
Culture Documents
Uống Trà Trị Bách Bệnh
Uống Trà Trị Bách Bệnh
Tr Tr Bch Bnh
Li ni u
Trong thi k Tn Hn trc cng nguyn, trong cun Thn nng bn tho kinh ca
Trung Quc c ghi chp li v tr, khi c tc dng nh l dc tho. n cun Thn nng
bn tho ca thi Chin quc th trn thut li dc tnh v tc dng ca tr: tr c v ng,
nhng ngi ung tr rt c ch cho tm thi, gim bo, sng mt. L tr c mu sc sng, mi
thm, nhng cht c cha trong l tr rt c li cho sc kho ca con ngi. Nhng ngi
thng xuyn ung tr c c sc kho, trng th, mi ngy ung khong 3 n 5 chn tr
thm, c li cho sc kho, tinh thn sng khoi. Tr c bt ngun t Trung Quc, trong rt
nhiu sch c ca t nc ny c v vn nhng ghi chp th v v tr. C ghi chp li rng,
ng Tuyn Tng nm cng nguyn 849, c mt hm c mt v ho thng hn trm tui
n Lc Dng, ng Tuyn Tng hi v ho thng ung thuc b g m c th c trng
th nh vy. V ho thng tr li, khi cn nh cuc sng rt ngho kh, khng bit thuc b l
g, khng c ung bt c loi thuc g, ch l bnh sinh thch ung tr, i khp ni coi tr l cu.
ng Tuyn Tng nghe xong lin tng ng 50 cn tr v chc ng s lun trng th.
Tr khng nhng c cng hiu tr liu rt tt m cn c th phng chng c rt nhiu
bnh tt. Nh y hc i ng ca Trung Quc Trn Tng Kh tng nh gi cao gi tr
dc liu ca tr: cc loi tr l thuc qu i vi rt nhiu bnh tt, tr l thuc cha bch
bnh. Trong cuc sng hin i ngy nay, dc tnh thn k ca tr c c s cng nhn
ca mi ngi. Nghin cu khoa hc cng chng minh, tr c vai tr trong vic phng tr
bnh i tho ng, cc bnh v tim mch, chng ung th, chng lo ho v.v , c th thy tr
l mt loi thuc tt trong vic cha tr cc loi bnh tt.
Vy rt cuc trong tr c cha nhng vt cht no c li cho sc kho ca con ngi, ng
thi li c cng hiu tr bnh tt? Khoa hc pht hin ra rng, trong tr c cha rt nhiu hp
cht, trong c protein ho tan, axit amin, hp cht cacbon hydrat v rt nhiu lo vitamin,
c bit l vitamin C, vitamin B v vitamin P c trong tr rt c li i vi c th con ngi, l
thnh phn khng th thiu trong qu trnh trao i cht. Cng dng ca tr trong vic pht
trin tr no, phng chng lo ho, nng cao kh nng min dch, ci thin t chc t bo
ng rut v tiu ho, gii c t c nhiu cng trnh nghin cu khoa hc chng thc,
v th tr cng chnh l cht iu chnh chc nng rt tt.
ng thi tr cn c vai tr d phng v tr liu ph tr i vi rt nhiu loi bnh tt.
Mui v c c trong l tr, c bit l cc nguyn t (cc nguyn t vi lng) nh ng, pht
pho, st, nhm, mangan, km, canxi, magi v.v c th b sung nhu cu ca con ngi i vi
khong cht, i vi sc kho ca con ngi v lm chm li qu trnh lo ho cng c vai tr
quan trng. Cafein c trong tr c th kch thch thn kinh hng phn cao , khin cho tinh
thn ca con ngi hng phn, t duy hot bt, tiu tr mi mt. Ngoi ra, cafein cn khin
cho tim mch hot ng nhanh hn, lm cho cc ng mch c gin n, tng cng s cung
cp mu cho tim, c vai tr trong vic xy dng mt tri tim kho mnh, cn c th tng cng
s h hp, nng cao khi lng lm vic ca cc c bp, nhng li khng h lm cho huyt p
tng cao. ng thi tr cng c tc dng cm mu, tiu dit vi khun, gii c khi c th hp
thu phi lng mui kim loi hoc cht kim sinh vt. Cht cafein v phnol c trong tr kt
hp vi nhau c th phng tr s tng cao ca cholesterol trong c th. Khoa hc thc nghim
cn pht hin ra rng, tr cn c tc dng chng li s ngng t, c th khin s hnh thnh
protein x c kt dnh tng cao c gim bt, iu chng minh tr c th khng ch s
x cng ng mch. C nghin cu cn cho thy r, ung c ph khin hm lng cholesterol
trong c th tng cao, nhng ung tr c nhiu thnh phn phenol v vitamin c th c vai tr
tt trong vic thanh lc cafein c hi, v th im c bit ca tr chnh l y.
V vy, t xa ti nay tr lun c coi l thc phm tt trong vic tt cho sc kho v ko
di tui th, c cng hiu ging nh l linh n huyn diu. Chnh v th nh th ni ting
i Tng l T ng Pha ch trng khi xng nu bnh nh th ch cn ung tr, khng
cn phi un thuc, ng ni: th rng ung my bt tr cn hn l ung mt vin thuc.
Cng vi s pht trin ca x hi hin i, yu cu ca con ngi i vi cc loi thc
phm cng bt u t n no n n ngon ri chuyn n hnh thc tm b cho sc kho.
S huyn diu do vic ung tr mang ti s em n rt nhiu iu tt p cho con ngi
trong vic bo v sc kho v ko di tui th.
Chng I: Tc dng nh v thuc ca tr
2. Ng v
Ch cc v khng ging nhau l chua, cay, mn, ngt, ng. Cay c th to chua, hnh kh nh
ma hong, qu, ta t. Chua c th to cht nh mai, v ng c th lm h t, dng m, gim
nghch nh hong lin v.v. V ngt c th b ch nh cam tho v.v V mn c th lm mm cng
tn kt nh cn b v.v
3. Tng gim chm ni
Ch nhng v thuc khi vo c th c th c tc dng b dng, hoc gim bnh nghch, hoc
tng pht tn, hoc h thng ng tiu, c th lm bnh tnh thuyn gim. Thuc tng ni c
chc nng thng dng, pht tn, gii c, gim nn, thuc gim chm c chc nng thanh
nhit, t h, li tiu, gim nghch, nhp th u, tim dng.
4. Quy kinh
Ch nhng loi thuc c tc dng cha bnh i vi mt loi tng ph no ca c th,
nh hong lin c chc nng thanh t tm ha khi hong lin i vo tm kinh.
Tm li, tc dng v nguyn l ca nhng loi thuc l thng qua c ch c tnh tng hp
ca t kh, ng v, tng gim chm ni, quy kinh m thnh, tuy mi loi thuc c mt vi cng
dng, thm ch l nhiu cng dng nhng u c thnh phn ch yu khc nhau, khng th
chn mt loi thuc cha tt c cc loi bnh. Nhng loi thuc c chc nng khng ging
nhau theo l lun ca ng y, thng qua nhng tc dng bin chng, cch kt hp hp l c th t
c nhng hiu qu c tnh chnh th r rt, t c th cha c nhng cn bnh thng
gp hoc nhng cn bnh nan gii.
Tr thuc c s dng theo cch l lun ca ng y, chc nng bo v sc khe ca n
cng ging nh c ch cha bnh ca cc loi thuc khc, ng thi thng qua s tc ng ln
nhau ca thuc v bnh i vi s b sung, iu tit chnh c th t ti mc ch cha
bnh. V d nh bnh c tnh nng biu hin l pht nng, m hi, ming kht, thch ung
nc lnh hoc trng thi bun bc, dng nhng loi thuc lnh mt hoc thm ch dng
cch ung nc lnh th c th t c tc dng trong vic khng li cht c nng, cui cng
s hi phc c s cn bng m dng trong c th.
III. Nhng thnh phn c li trong l tr
Ung tr c th b sung cc cht protein v axit amin cn thit cho c th. Thng qua ung
tr c th hp th trc tip hm lng protein l 2% dng ha tan c trong l tr, phn ln
protein l dng ha tan nm trong b cn ca tr.
Qua vic nghin cu chng minh ca cc nh khoa hc trong mt thi k di, hm lng ha
hc c trong l tr v cng phong ph, bao gm hn 500 thnh phn cc loi, trong c rt
nhiu thnh phn l cc cht dinh dng c li cho sc khe, c tc dng trong vic phng
cha cc loi bnh. Tr c nhiu cht phenol, lipopolysaccharides, axit amin v.v.. Hm lng
phenol c trong l tr (ch yu l cy nhi tr) thng chim 20-30%, l mt loi oxi t do
ph bin nht ca hp cht, c tc dng gim lng m trong mu, gim huyt p, gim lng
ng trong mu, phng tr lo ha, chng phng x, dit khun, tiu m v.v Hm lng cht
lipopolysacchrides trong l tr vo khong 3%, n c th lm tng kh nng min dch ca c
th v cn c tc dng ci thin chc nng to mu, chng phng x, tr nhng bnh lin quan
n phng x.
Cc loi axit amin c trong l tr rt phong ph, gm hn 25 loi, trong c isoleucine,
leucine, lysine, phenylalanine, threonine, axit methyl butyric l su trong tm loi axit amin
cn thit cho c th. Ngoi ra cn c cht histidine cn cho tr s sinh n khi trng thnh.
Hm lng axit amin c trong l tr chim t 2-5%, n l n v ch yu ca thnh phn
protein cha trong t bo to nn c th, l yu t khng th thiu trong b my trao i
cht ca c th, c tc dng gim huyt p, chng mt mi v bo v sc khe, c li cho vic
ha tr liu i vi ngi b ung th. Trong nhng nm gn y, ngi ta tch cht hng tr
c trong hng tr, c tc dng chng lo ha, chng li s di cn ca ung th, gim lng
ng, gim lng m v.v Nhng li ch ny rt c tc dng v sc khe i vi c th, c th
phng v cha bnh.
Ung tr cn c th b sung cc loi khong cht cn thit cho c th. Qua th nghim ca
cc nh khoa hc, trong l tr c cha hm lng nguyn t i lng v nguyn t vi lng
cn thit cho c th. C ti hn 30 loi nguyn t i lng khc gm cht m, natri, kali,
canxi, photpho, magie, lu hunh, nhm, st, clo; nguyn t vi lng gm ng, mangan, km,
borum, silic, molypden, coban, iot, flo, selen, crom, thic v.v u l nhng nguyn t cn thit
cho c th. Nguyn t i lng ch yu l photpho, kali, canxi, natri, magie, lu hunh;
nguyn t vi lng ch yu l st, mangan, km, selen, ng, flo v iot Hm lng km c trong
l tr kh cao, c bit l trong tr xanh, bnh qun mi gam tr xanh cha 73 mg km, cao
nht l 252 mg; bnh qun mi gam hng tr cng cha 32 mg km. V hm lng st bnh
qun cha trong l tr, mi gam tr kh cha 123 mg; mi gam hng tr cha 196 mg. Nhng
nguyn t ny c tc dng quan trng i vi b my sinh l ca c th. Thng xuyn ung
tr s c c nhng khong cht quan trng. Ngoi ra, ngi ta tin hnh nghin cu rng
ri i vi vi lng nguyn t cha trong l tr v t c nhng kt qu nghin cu ln,
v d thng qua vic nghin cu pht hin ra rng, hm lng selen cha trong l tr c tc
dng tch cc i vi vic phng v cha bnh.
IV. Vitamin c trong l tr
L tr cha rt nhiu hm lng vitamin. Hm lng vitamin B thng thng vo khong
100-150 ppm c trong trng lng tnh ca l tr. Hm lng (vitamin B5) c nhiu nht
trong cc loi vitamin B, n vo khong mt na hm lng vitamin B, n c th phng
trnh bnh hi v cc bnh v da. Hm lng vitamin B1 c trong l tr cao hn rau, vai tr
thng ngy ca vitamin B1 l c th duy tr h thn kinh, tim v h thng tiu ha. C trong
100 gam l tr th c khong 10-20 mg lactoflavin (vitamin B2), mi ngy ung nm cc tr l
c th p ng y 5-7% lng cn thit ca c th, chc nng hng ngy l n c th tng
cng n hi ca da v vng mc. Hm lng axit folic (vitamin B11) rt cao, vo khong
0,5-0, 7 ppm trong trng lng tnh ca l tr, mi ngy ung nm cc tr l c th p ng y
6-13% lng cn thit ca c th. Khi vo c th, n c chc nng thay th cht bo v hp
cht nucleotide. Hm lng vitamin C c trong l tr cng rt cao, cao nht l tr xanh, khi
hm lng vitamin C c th t ti 0,5%, vitamin C c th phng trnh bnh xu mu, tng
sc khng cho c th, thc y qu trnh lm lin vt thng. Hm lng vitamin E
(tocopherols) trong l tr chim t 300-800 ppm trng lng tnh ca l tr, ch yu tn ti
trong thnh phn ca cht bo. Vitamin E l mt loi thuc chng oxi ha, c th ngn tr qu
trnh oxi ha ca cht bo trong c th, v th n c cng dng trong vic chng lo ha. Hm
lng vitamin K c trong l tr cng rt cao, mi ngy ung nm cc tr c th p ng nhu
cu ca c th. Vitamin K c th thc y gan hp thnh cht lm ng mu.
Ung tr c th b sung rt nhiu lng vitamin cn thit cho c th. Trong l tr c cha
rt nhu hm lng vitamin. Cn c vo tnh ha tan c th phn thnh vitamin ha tan trong
nc v vitamin ha tan trong cht bo (bao gm cc loi vitamin B v vitamin C), c th
thng qua vic ung tr c th hp th trc tip cc loi vitamin .
Vitamin C c th tng cng sc khng v s min dch ca c th, cn c gi l axit
chng mu xu. Hm lng vitamin C c trong l tr kh cao, c 100mm tr xanh thng c
100-250 mg, thuc vo loi cao nh tr Long Tnh c th t ti hn 360 mg, cn c hm
lng cao hn c mt s loi hoa qu nh chanh, cam qut Hng tr, tr long trong qu trnh
ch bin s xut hin s ln men, hm lng vitamin C khi chu s oxi ha s gim, 100 gam l
tr cn 10 mg, c bit l hng tr hm lng cng thp hn. V vy, cng c nhiu lng tr
xanh th gi tr dinh dng cng cao. Mi ngi mi ngy ch cn ung 10 gam tr xanh cao
cp l p ng c lng vitamin C cn thit cho c th.
Do vitamin c tnh tan trong cht bo kh tan trong nc, l tr khi nc si vo cng
kh c th c hp th. V vy, cn phi to thi quen n tr b vo nhc im ny, em
tr gi thnh bt nh, cho thm vi loi thc phm vo nh tr c thm u ph, bt m, cc
loi bnh ngt, ko, kem n nhng loi thc phm c tr ny th c th c c ton b nhng
thnh phn dinh dng vitamin c tnh ha tan trong m c trong l tr, cng pht huy c
gi tr dinh dng ca tr.
V. c im ca tr thuc
Thuc nc l loi thuc hay dng nht trong cc loi thuc, n cng ging nh tr thuc,
u im ca n l ch bin n gin, tin li, d dng, c cha nhiu thnh phn d ha tan, c
nc trong, sau khi ung d hp th vo c th, c tc dng nhanh chng. Tuy nhin, ngi
bnh khi sc thuc cng phi theo nhng trnh t phin phc, nu cch lm khng ng,
nhng thnh phn c li s d b phn gii v ph hy. V d nh un qu lu hoc cho qu t
nc s d to thnh bt; khi un thuc n nhit 30-40 o C, cc cht trong thuc s to
hot tnh enzim mnh, nhng thnh phn c li ca n, c bit l glucozit di tc dng ca
men s b phn gii, khin cho nhng thnh phn c li cha trong thuc gim, cng dng
cha bnh cng t i, thm ch l mt cng dng. Nhng thang tr thuc c nhng c im
di y:
Mt l c th cn c vo c im tnh nng, yu cu ch bin ca thuc, ln lt em ngm
tt c cc loi on, si, bt thuc, cng c th ngm cng lc. Sau khi kh, lm theo trnh t
n gin, to ra ung thun tin, thch hp vi tt c cc quc gia v xu th pht trin vi
nhp sng nhanh ca th gii.
Hai l khi ngm, ly nc si lm dung mi s c th tiu hy nhanh chng nhng enzim
trong , trnh cho nhng thnh phn c li b phn gii v ph hy.
Ba l cc loi thuc c th dng bt th hoc si nh, on nh, b mt bn ngoi c din
tch ln th din tch tip xc vi dung mi cng ln, d khin cho nhng thnh phn c li b
phn gii.
Bn l tr thuc nn cho vo nhng c tnh gi nhit, thng thng c th duy tr nhit
mc 80-95 o C, nh th mi c th bo m nhng thnh phn c li c ha tan m
khng b ph hy.
Nm l c th nc li nhiu ln duy tr c lu di cng dng cha bnh. c bit l
i vi mt loi bnh mn tnh no , nu sau khi ung thng xuyn trong mt thi gian th
nhng thnh phn c li s t n mt lng tiu chun trong c th m nu ch ung thuc
khng s khng t c hiu qu nh vy. V d nh nhng bnh nhn b si tit niu, sau khi
thng xuyn ung tr, c th gia tng nhng thnh phn thuc c tc dng bo mn si thn,
c li cho vic o thi v lm nh si thn.
Su l i vi nhng loi thuc dng keo khng chu c nhit cao nh a giao, sng
hu hoc nhng loi thuc d pht tn nh hoa cc, hoa ngn, mt s loi khng nn un lu
nh l du, l phin t, to ra tr thuc cn n gin hn to ra nhng loi thuc khc. T ng
dng lm sng, thuc nc c th coi l thuc th dch, tuy c u im l hp th v tc dng
nhanh chng, nhng v phi ung mt lng ln, c v ng, ngi bnh khi ung thuc c cm
gic c ch, rt kh chu. Tr thuc li c coi nh tr ngi bnh c cm gic d chu hn
khi ung v khng b b buc v thi gian ung m c th ung ty lc. ng thi, nhit ca
tr thuc cng d khng ch, c th cn c vo bnh tnh la chn cch ung thch hp. T
nhng hiu qu trong cch cha bnh, nhng thnh phn c li trong tr thuc ha tan mt
lng ln, cht lng ca ct thuc cng tt, nn s dng lm sng. V u im ca tr l tin
li, c cng dng, c tnh t nhin, tit kim, ngoi ra cn c tnh tp trung, tnh linh hot, v
vy tr thuc nhanh chng c vn dng rng ri vo cc biu hin lm sng, nhn c s
ng h ca mi ngi.
VI. Cch ch bin tr thuc
Cn c vo nhng thnh phn khng ging nhau to ra tr thuc, ngi ta cng c cc cch
dng khng ging nhau, c my cch phn loi v s dng di y:
1. Tr bt
Bt gi nh, hn hp li vi nhau v phn lm ba bc. Bt gi l tho dc sau khi phi
kh, gi thnh bt dng th, qua 14-20 ln sng. Phi trnh khi gi c qu nhiu bt nh. Cho
hn hp nhng loi bt gi dng th vo my nh tan nh u, hoc dng my trn n
khi mu u ri lm li 1-2 ln. Bt nghin l dng loi giy c tnh nng chng m tt, hoc ti
lm bng polyethylen, mi ti phn thnh tng lng thuc nht nh. Bo qun ni kh ro
thong mt. lm bt tr, khng c vn cc, bt mn cng t.
2. Tr vin
Gm nm bc l gi thnh bt, trn u, nn thnh vin, sy kh, ng gi. Dng cch gi
ging nh trn, to thnh bt th. Loi thuc ny l ly bt m cho thm mt lng nc thch
hp vo nu ln thnh loi thuc snh nh bt, trn ln vo cng vi bt tr, to thnh vin. c
ca bt cn va phi, nu qu c s kh nho, thm ch cn nh hng n dnh. Yu cu
mu sc ca cc vin nn phi ng nht, khng c ri rc. Cng c th ly nhng nguyn
liu thuc c thnh phn khng bc hi c trong phng thuc, un nc c c thnh
thuc cao thay cho thuc dng h bt, trn hn hp vi nhng loi thuc dng bt th y
thnh vin. Nu kt dnh khng th ty tnh hnh m cho thm lng bt h thch hp
vo. Ly mt lng thuc nht nh cho vo mt khun trn bng ng, ly phn tm ca
khun g t vo thuc, dng mt chic gy g cho ri ra l c th dng c. Khi sy nn
bt u t nhit thp mi n nhit cao, mi u vo khong 60 o C, i n khi mt
ngoi kh mi t t tng nhit ln 70-80 o C, nh th mi trnh cho b mt bn ngoi khi
nt. Trong qu trnh sy kh nn o u cc v tr b ngoi c kh u, trnh cho mu
sc ca vin tr khng ging nhau lm nh hng n cht lng. Cui cng dng loi giy c
tnh chng m tt ng gi cc vin, ct gi ti ni kn, yu cu b mt phi ton vn, khng
c hin tng nt.
3. Tr ht
Phng php cha bnh bng tr thuc: Gng ti, l ta t mi loi 3 gam, l tr va .
Gng ti em ct nh, l ta t ra sch, cho mt lng l tr thch hp vo cc, nc si
vo trong 10 pht, ung thay tr, mi ngy ung hai thang vo sng v ti, ung nng.
Cng dng cha tr: Thng gi gim nhit, iu tit kh ha v. Dng cho nhng ngi b
cm phong hn, u au v nng, hoc b cm dng trng v nh c chng nn i, au d dy,
trng bng.
Ch : Phng thuc ny ung thay tr, v d ung, d s dng, thch hp vi vic phng
bnh, cha bnh v bo v sc khe trong gia nh.
Thi tit thay i, lm vic qu sc, tinh thn cng thng hoc mi trng nhiu gi trong
mt thi gian di s u khin kh nng min dch gim i, cng khin virus gy cm d xm
nhp vo c th. V vy, phng php phng trnh bnh cm hu hiu nht v cng l phng
php bo v sc khe tt nht chnh l tng cng kh nng min dch ca c th, ng thi
cn c mt ch dinh dng hp l trong khu phn n hng ngy.
(1). Tng cng kh nng min dch ca c th
(1).Tr c ci
Phng php cha bnh bng tr thuc: C ci trng 100 gam, l tr 5 gam, mui n va .
em c ci ct nh cho mui n vo nu chn. nc si vo l tr, ly nc ct vo nc c
ci, cho thm mui n vo l c th dng c. Mi ngy ung hai thang.
Cng dng cha tr: Gii nhit, cha ho, du hng.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b vim ph qun, ho ra nhiu m. Ngoi ra,
phng tr cng c cng dng vi chng ho phong nhit, vim hng. C ci trng c v ngt
mt, c cng dng lm bt ngy, gim cht bo, tiu m, cha ho v.v
(2). Tr m bn vi mt
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ch xun 60 gam, m ln thi ming, mch nha,
mt ong mi th 120 gam. Trc tin cho mt lng l tr thch hp vo ni, cho bn bt
nc vo, un ln cho n khi nc cn cn 2,5 bt, cht ly nc. Sau ly m ln b cn,
cho nc ct tr, mch nha, mt ong vo nu ln cho n khi thnh cao. Ly tha mc ra mt t
cao, ha vo cng nc canh, mi ngy ung vi ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit nhun phi, b t dng kh, cha ho tiu m.
Ch : Phng thuc ny dng cho ngi b hen suyn dn n h mng phi, vim ph
qun mn tnh.
(3). Tr sa hnh nhn
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hnh nhn ngt 10 qu, ng ct trng va ,
sa 200 mg. Trc tin em hnh nhn gi nt, cho vo cc, cho thm mt lng ng trng
thch hp vo, nc si ln, y np li trong 15 pht, lc b cn, nc ct hnh
nhn vo cng vi sa l c th dng c. Ung khi i, mi ngy ung 1-2 ln.
Cng dng cha tr: Nhun phi cha ho.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b vim ph qun mn tnh v ho ko di, th
lc gim st, vn ng mnh nn ra m hi nhiu. Ch : ngi b ho, m vng, ho e cn
thn khi dng.
(4). Tr l du cm mu
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly mt lng l du mui kh nghin nh, cho
vo bnh s l c th dng c. Mi ngy 1-2 ln, mi ln ly ra 6 gam, ly 3 gam tr xanh, nu
thnh canh hoc nc si vo, i ngui l c th ung c.
Cng dng cha bnh: Thanh nhit gim nng, lm mt mu v cm mu.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b gin mch mu, hoc cc chng ho do nng
phi, m trong mu, kt ht phi, chy mu cam, chy mu rng.
(5). Tr qut
Phng php cha bnh bng tr: L tr 2 gam, v qut kh 2 gam. nc si vo ung
khi nng, mi ngy ung mt thang.
Cng dng cha tr: Tr cc chng ho do vim ph qun mn tnh, nhiu m, ngt mi v.v
Ch : Tht qu h o c tc dng b phi, m phi, cha ho. Dng cho nhng ngi yu
phi hoc phi v thn u yu do ho ko di, th yu v ho do lnh.
(6). Trng g vi l tr
Phng php cha bnh bng tr thuc: L tr xanh 15 gam, trng g 2 qu. Cho vo luc
cng nhau, khi trng chn bc b v ri li cho vo luc, n l tr v trng, mi ngy n mt
ln, n khi i.
Cng dng cha tr: Tr cc bnh ho do vim ph qun, hen suyn.
3. Nhng iu cn ghi nh
Mt l tng cng tp th dc: Ngi b vim ph qun mn tnh lc ri ri nn tp th dc
nhm tng cng kh nng min dch ca c th v kh nng d tr ca tim, phi.
Hai l ch gi m: Vo khi thi tit chuyn lnh, trnh b nhim lnh. V kh lnh mt mt
c th khin chc nng phng bnh ca kh qun b gim, mt khc c th lm c bng quan
kh qun b rt ngn, s tun hon dch huyt nim mc b ngn tr v s bi tit cc cht
cn b cng b ngn tr, t c th pht sinh cc bnh truyn nhim.
Ba l chng cm lnh: Ch bo v c th, phng chng cm lnh. Phi duy tr vic tp th
dc u n, tt nht l nn bt u vo ma h, tt nhin bt u vo ma thu hoc ma ng
u c. Ngi c iu kin c th tp chu lnh phng cm, duy tr vic ra mt bng
nc lnh, ra khoang mi nhm tng kh nng chu lnh.
Bn l cai thuc: Ngi b vim ph qun mn tnh u tin khng nhng phi cai thuc m
cn phi trnh c vic phi ht thuc th ng, v cc cht ha hc trong thuc nh hc n,
nicotin, axit xyanic c th tc ng ti dy thn kinh thc vt, dn ti hin tng co git ph
qun, t lm tng s ngn tr i vi ng h hp. Ngoi ra, cn c th tn hi ti t bo
da v trng mao trn nim mc kh qun, khin nim mc kh qun tit ra nhiu cht hn, lm
gim chc nng lm sch ca phi, d dn ti cc vi khun gy bnh sinh si trong phi v kh
qun, t s d mc bnh vim ph qun mn tnh.
Nm l gi gn tt mi trng xung quanh: Ma ng, trong phng ng cn nh k c s
thay i khng kh, nhit , m thch hp l bin php quan trng gim bnh gi. Ca
s phng ng nn m nh k khng kh lu thng, iu ny khng ch gip cho cc loi kh
c hi ra ngoi m cn c tc dng gim s lng vi khun trong phng ng. Tt nhin thi
gian cho mi ln thng gi cng khng nn qu di, nn duy tr trong 30 pht, nhm trnh kh
m trong phng b gim nhanh. Trong phng ng nn nghim cm vic ht thuc l, c gng
trnh s nhim ca cc loi khi du, khi ci, khi than. Trnh nhng loi khi, bi v
nhng loi th kh c tnh kch thch nh hng ti ng h hp nhm trnh mc chng vim
ph qun mn tnh.
Ngoi ra, vim ph qun mn tnh pht bnh nhiu vo ma ng khi thi tit lnh, ma h
mc bnh t hn, c th dng c cc loi thuc ma h v ma ng ca ng y, y c gi l
nguyn tc phc chnh c bn, t vic thng qua s tr gip ca chnh kh m tng cng
kh nng khng bnh ca c th, loi b nhng bnh c, t thc y qu trnh hi phc c
nng sinh l ca c th.
IV. Hen suyn
Hen suyn l ch vic h hp gp kh khn, l triu chng vim mn tnh kh qun rt do
nhiu cc t bo (c bit l t bo trng to v t bo phnh to v t bo c tnh kht axit)
xm nhp vo. Bnh hen suyn pht tc do cc nhn t nh c ca ph qun co ngn li, nim
mc ph qun b sng, dch nhy tit ra qu nhiu khin ng khng kh b ngn li. Triu
chng bnh r thy nht ca n l khi ht th khng kh to ra m thanh nh ting rt. Bin
chng ca bnh ph qun s dn n cc triu chng nh ho, tc ngc, kh th. C vo bui
m v (hoc) vo lc sng sm l bnh li pht tc, b nng hn, thng xut hin hin tng
ng kh thun nghch b ngn tr, a s ngi bnh c th t lm gim c triu chng
hoc iu tr lm gim triu chng.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Theo nghin cu ca y hc hin i ch ra rng, trong hoa khon ng c cha hm
lng cht kim, cht xeton, glucozit, flaven, cht cn, du bay hi, tannins , lm sng dng
cho nhng ngi b hen suyn, vim ph qun mn tnh s c hiu qu r rt. Hoa khon ng
v l tr khi ung nc si vo l c th ung c, c tc dng rt tt i vi ngi b hen
suyn.
2. Nhng loi tr nn s dng
(1). Tr thuc cha hen suyn - phng thuc 1
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tang bch b 15 gam, ht ta t 15 gam, ma hong
nng 10 gam, hnh nhn 15 gam, cam tho 10 gam, phn hoa 10 gam, ht b ao 15 gam, a
long 15 gam, thc a 15 gam, sn dc 15 gam, l tr va . em nhng loi thuc trn cho
nc vo un, mi ngy ung mt thang, chia ra hai ln ung vo mi sng v ti.
Cng dng cha tr: B m, thanh phi, bnh n hi th.
(2). Tr thuc cha hen suyn - phng thuc 2
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ht ta t 15 gam, hnh nhn 15 gam, ng sm 20
gam, phc linh 15 gam, bch thut 15 gam, tn b 15 gam, ban h 15 gam, cc ty 15 gam, hoa
khon ng 15 gam, ma hong nng 10 gam, thc a 15 gam, sn dc 15 gam, l tr va .
em nhng loi thuc trn nc vo un, mi ngy ung mt thang, chia lm hai ln ung
vo sng v ti.
Cng dng cha tr: Kin t tiu m, cha ho, bnh n hi th.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hoa khon ng 6 gam, l tr 6 gam. nc si
vo trong 5 pht l c th dng c. Mi ngy ung mt thang, ung lm nhiu ln.
Cng dng cha tr: Tiu m, bnh n hi th.
Ch : Phng tr ny dng vi ngi b hen suyn thng thng. Hoa khon ng (cn gi
l hoa ng, hoa cu cu), l mt loi thuc dng t rt lu i, thy sm nht l trong
cun S t, sau c thy nhng cun th tch c v y dc t thi trc nh Thn
nng bn tho kinh, Bn kinh phng nguyn, Bit lc, Dc phm ha ngha, v.v
lun gii su sc v gi tr ca loi thuc trn. Loi thuc trn c v cay, hi ng, c tnh nng,
c tc dng nhun phi h kh, cha ho tiu m, c tc dng rt tt i vi ngi b ho ko
di, ho ra nhiu m, ho ra mu.
(6). Tr phc linh gng kh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Gng ti 5 gam, phc linh 10 gam, cam tho 5
gam. em ba th trn nghin thnh bt kh, cho vo cc, nc si vo, ung lc nng, ung
nh tr. Mi ngy ung mt thang.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Trc lch, mt ong mi loi 30 gam. Cho trc lch v
mt ong vo trong cc ri trn u, ung thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit tiu m, n nh tinh thn, thng mch lc.
(8). Tr nhn sm phc linh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Nhn sm 5 gam (hoc 20 gam ng sm), phc
linh trng 20 gam, gng ti 5 gam. em ba loi thuc trn gi thnh bt kh, b cng vo mt
cc gi nhit, y np li trong 30 pht, ung thay tr. Mi ngy ung mt thang, c th
ung quanh nm sut thng.
Cng dng cha tr: B t ch phi, li thp tiu m.
Ch : Phng tr ny cha chng h phi v d dy nhng ang thi k thuyn gim,
triu chng thng gp l m hi, n t, i tin ra phn long, hi th ngn, nhiu m,
m lng v. v
(9). Tr hch o nhn sm
Phng php cha bnh bng tr: Nhn sm 5 gam, nhn hch o 4 ci. em nhn sm,
nhn hch o gi nt, nghin thnh bt, b chung vo mt cc tr, nc si vo, y kn
np trong 15 pht, ung thay tr. Mi ngy ung mt thang.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ta t, hnh nhn, gng ti mi loi 10 gam. Cho
ba loi nguyn liu trn tin hnh s ch qua, sau cho vo trong bnh gi m, nc si
vo trong, y np li trong vng 30 pht, ung thay tr. Mi ngy ung mt thang.
Cng dng cha tr: Gii lnh, cha ho, chng ho bnh suyn.
Cng dng cha tr: Thanh nhit li tiu, thanh phi cha ho.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b ho do phong nhit.
(13). Tr ht ta t
Phng php cha bnh bng tr: Ht ta t 15 gam. Trc tin em ht ta t gi nt thnh
bt, cho vo cc, nc si vo, ung thay tr. Mi ngy ung mt thang.
Cng dng cha tr: H kh gii c, tiu m ngng ho.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b ho ra m, triu chng thng gp l hay
ho, m nhiu m c dch nhy, kh khc nh, tc ngc, bun nn, tim p nhanh.
(14). Tr hnh nhn vi hai loi ht
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ht ta t 15 gam, ht bch gii, hnh nhn mi
loi 10 gam, mt ong va . em ht ta t, ht bch gii, hnh nhn gi nt thnh bt, cho
vo cc, nc vo, y np li t 10-15 pht, cho mt ong vo, ung thay tr. Mi ngy
ung mt thang.
Cng dng cha tr: B phi li kh, tiu m gim ho.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi ho ra m.
3. Nhng iu cn ghi nh
Bnh hen suyn l chng bnh mn tnh v ng h hp, do khi pht bnh ng h hp
trong mt thi gian ngn c th c c ch t lm bnh thuyn gim hoc c s iu tr
ngi ta cm thy d chu, v vy thng thng khng c bnh nhn ch , tht ra hen suyn
l mt loi bnh nghim trng v ng h hp, mt khi c s pht tc cp tnh th c th dn
ti cht ngi, v th ngi bnh phi c s phng trnh cn thn.
(1). Trnh tip xc vi nhng ni mn cm. Ngi b hen suyn nn ti mt s cht c
th gy kch thch ng h hp, cn c gng trnh tip xc, v d vi nhng bnh nhn mn
cm vi lng ng vt khng nn nui vt nui trong nh. Nhng th d to s mn cm vi
ngi bnh khc nh thm, ngi bnh cng nn c gng trnh tip xc, hoc mi tun nn
tm bng nc nng. Nu mun a nhng th trn ln ging th nn dng ti bc li.
(2). Duy tr vic khng kh lun c lu thng trong phng v sn nh sch s. Ngi b
hen suyn nn c bit ch khng kh lu thng v s sch s trong phng, v bi v vi khun
trong khng kh l nguyn nhn ch yu dn ti s pht tc ca bnh hen suyn, v vy nn
thng xuyn dn dp, gim lng bi trong khng kh.
(3). Cai thuc. Thnh phn ha hc trong khi thuc v khi ht thuc ngi ta nh ra mt
lng khi u c nh hng trc tip i vi ngi b hen suyn, v n s kch thch ng
h hp, v vy ngi bnh nn b ngay thi quen ht thuc. Ngoi ra, ngi bnh cng nn c
gng trnh vic phi ht thuc l th ng.
(4). Lm vic va phi. Mt s ngi v lm vic m pht ra chng hen suyn, khin ton b
cng vic phi b dng li, tht ra y l cch lm sai lm, v vn ng c th tng cng chc
nng ca tim v phi, h tr cho vic khng ch bnh. Ngi b hen suyn cn la chn cch
vn ng theo li khuyn ca bc s, c th vn ng mt cch thng xuyn, bi l mt hnh
thc vn ng v cng thch hp vi ngi b hen suyn, v nc c tc dng gim chng hen
suyn pht tc.
V. Bnh lao phi
Nm 1882, cc nh khoa hc c pht hin ra nhnh khun bacillus gy lao (gi tt l
khun lao), ng thi khng nh khun lao l nguyn nhn gy bnh duy nht ca bnh lao.
Sau khi nhim phi khun lao chc chn ngi ta s mc bnh lao, khi mc phi s truyn
nhim ca khun lao hoc sc khng th ca c th gim, bnh lao s b nng hn. Cc c quan
ni tng ca c th u c th b nhim bnh do s truyn nhim ca khun lao gy nn,
nhng bnh lao phi l cn bnh d thy nht, chim hn 80% trong cc bnh lao ca c quan
ni tng.
Triu chng in hnh ca bnh lao phi l thn nhit thp, ngi yu, m hi trm, n
t, ho, ra m nhiu, khc ra mu, v l thuyt l rt kh chn on. Tuy nhin, trong nhng
nm gn y, ch dinh dng ca con ngi c ci thin, th cht c tng ln,
nhng loi thuc chng lao c ng dng rng ri, sau khi mc bnh lao phi, nhng triu
chng lm sng khng cn dng in hnh. c bit l ti nhng ni truyn nhim nh v s
gii hn, cng vi s tng ln ca hin tng vi ha ngi gi trong qu trnh iu tr bnh
lao phi, sau khi ly nhim s b cm nhiu ln, c biu hin ho, d to ra lu chn.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Hoa cc thn nh, d ni, thanh nhit lm mt, thng dng phn tn phong nhit, hoc
ngi nng, cht c nng lu trong phi, au u, ho, thng dng cng vi l du, lin kiu,
bc h, ct cnh, ung nh tr l du hoa cc.
2. Cc loi tr nn s dng
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hoa ngc lan 3-5 gam, mt ong 25 gam, tr xanh
0,5-1 gam. Cho hoa ngc lan, tr xanh vo nc si trong nm pht, khi cn nng cho thm
mt ong vo trn u l c th dng c. Mi ngy ung mt thang, chia lm ba ln ung.
Ch : Phng tr ny dng vi ngi b lao phi, gin kh qun do ho, m trong mu, xut
huyt d dy v cc dng xut huyt nh tiu tin ra mu, xut huyt t cung, ban xut huyt.
(4). Tr to sen
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tiu mch 200 gam, to to 30 gam, ht sen 25 gam,
tr xanh 1 gam. B nhng ht tiu mch ni ra ngoi, cho nc vo nu tiu mch cho chn, khi
nc ang si cho tr xanh vo trn u l c th dng c. Mi ngy ung mt thang, chia
lm 3-4 ln ung.
Cng dng cha tr: Kin v, dng tinh.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b lao phi. Cng dng ca thuc trong ht
tiu mch ni l ngn m hi.
(5). Tr c tuyt
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sn dc ti 45 gam, ht ninh khung (gi nt)
12 gam, bnh hng ngm 18 gam. Trc tin em sn dc, ht ninh khung nu ln, cht b
cn, cho thm bnh hng ngm vo nc trn l c th dng c. Ung ty lc.
Cng dng cha tr: Thanh nhit mt mu, cha lao nhit.
Ch : Phng tr ny ch tr cha lao phi, iu tr chng tng nhit v gim nhit. Ngi
b cm phong hn, trng gi c khng nn dng. V a ct cng ging nh ht khi k, v ngt
mt, c tc dng thanh nhit mt mu, ch tr m hi trm, tng nhit h lao, phi nng do
ho, nn ra mu, chy mu cam, cha kht, cao huyt p. Cc th nghim v dc l chng
minh, phng thuc ny c tc dng rt tt trong vic thanh nhit v lm mt mu, c tc
dng gii nhit yu hn aminopyrine, nhng li tng ng vi cc loi thuc gii nhit
khc. N cn c tc dng gim huyt p, gim lng ng trong mu. Si h cng ging nh
r cy cm chng, v ngt v ng, mt, c th lm mt phi, t, v, thn, c chc nng lm mt
mu. V n c tnh nng gii c nn c chc nng lm gim nhit do lao. Phng thuc trn
cng thm mt lng nh cam tho c th gii nhit v iu dng. Dng kt hp ba loi
thuc trn, c tc dng rt tt i vi hin tng pht nhit do lao.
(7). Tr l cng lao
Phng php cha bnh bng tr: L cng lao cn ti v non 60 gam. Trc tin em loi
l trn ra sch, ro nc, cho vo bnh gi nhit, nc si chim na bnh, y np li
trong 10 pht, ung thay tr. Ung ht trong mt ngy nhng chia lm nhiu ln ung, khng
ung cn.
Cng dng cha tr: Thanh nhit t m.
(8). Tr bch b
Phng php cha bnh bng tr thuc: Bch b, ng en mi loi 20 gam. em bch b
nghin thnh bt, nc si vo trong 20 pht, cho ng en vo, ung thay tr.
Cng dng cha tr: Cha ho nhun phi.
Ch : Phng tr ny ch tr i vi nhng ngi b ho ko di, ho ban ngy, ho do lao
phi. Bch b cn c tn gi khc l thuc dc st. Nn ngt trc khi cy ny mm vo ma
xun v trc khi chi ho vo ma thu, ra sch ht t, b r, nc si vo un hoc hp
cch thy cho n khi cy chuyn thnh mu trng, phi kh, ct thnh on, n sng hoc
nng ln. N c v ngt du, ng, c th cha ho nhun phi, ngi b ho d di, ho trong
thi gian di u c th dng. Theo cun Dc tnh lun c ghi: Cha nng phi, thng kh,
ho, ch nhun ch phi. Nghin cu v dc l ch ra rng, trong bch b c cha hm
lng cht stemonine, stemonidine, protostemonine, c tc dng cha ho r rt, c th gim
cng ca h h hp trung ng, c tc dng tiu dit nhiu loi k sinh trng trong c th.
C tc dng khng ch khun que gy lao, khun que gy bch hu, khun cu chui, khun cu
gy vim phi, khun que gy m v cc loi nm trn da. Ngoi ra, bch b cn c th dng
cha si, vim da, bnh acpet mng trn, mui t, ly cy vn cn ti ri tr st ln phn b
bnh.
3. Nhng iu cn ghi nh
phng bnh lao phi, nn lm c my im di y:
Tch cc gio dc v v sinh thn th, lm cho thanh nin hiu c cch thc truyn nhim
v s nguy him ca bnh lao phi. Gio dc tt thi quen v sinh sch s l khng c khc
nh m ba bi. m ca ngi b lao phi phi b t hoc tiu hy.
Phi kim tra sc khe nh k i vi thanh thiu nin, pht hin sm, cch li sm, iu tr
sm. Ngoi ra, cn cn kp thi cho tr s sinh tim vacxin phng lao c th sinh ra kh
nng min dch, gim s pht sinh bnh lao phi.
Khi pht hin cc triu chng thn nhit thp, m hi trm, ho khan, c mu trong m,
ngi mt mi, n t, km n v.v cn kp thi n bnh vin khm. Sau khi xc nhn l
bnh lao phi cn lp tc tin hnh cha bnh, ng thi phi tng cng ch dinh dng
nhm nng cao th cht. Ch cn pht hin kp thi, cha tr trit th bnh lao phi hon
ton c th cha khi.
Ngi b bnh lao phi khi nh cn tin hnh cch li. Cch li l bin php khng ch s
truyn nhim cho ngi khc. Ngi b lao phi l cn nguyn ca cc bnh lao khc. V vy
nn b tr ngi bnh vo mt khng gian ring bit, cht thi v dng ca ngi bnh u
phi ring bit khi ngi khe mnh.
Cc bin php c th l:
Ch : Hong k v cu khi u c cng tc dng, c chc nng tng cng v nng cao kh
nng khng bnh ca c th. Ngi b mc bnh ung th phi c th kin tr ung tr lm t
hong k v cu khi th cng c th nng cao kh nng min dch ca c th.
(2). Tr o ng khng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 50-100 gam o ng khng, hng tr 3 gam, to
25 gam. o ng khng v to ra sch ri cho thm 1000 ml nc vo, un ln cho n khi
cn 500 ml, cho hng tr vo un si trong mt pht l c th dng c.
Cng dng cha tr: Kin t ch kh, gii c chng ung th.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b ung th d dy, ung th thc qun v cc
loi khi u khc.
(3). Tr long qu trm
Phng php cha bnh bng tr thuc: Qu la hn hai qu, tr long 5 gam. Cho nc vo
qu la hn v tr long vo un ln, i si 10 pht ri cht ly nc. Ung thay tr, mi ngy
1-2 thang.
Cng dng cha tr: Tng cng sinh lc, li hng, gii c chng ung th.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b vim hng mn tnh v cc bnh ung th
vm hng, ung th phi.
(4). Tr xanh vi qu sung
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sung 2 qu, tr xanh 10 gam. Qu sung ct thnh
ming, cho mt lng nc thch hp vo un ln cng vi tr xanh, i si trong 10 pht l
c th dng c. Ung nhiu nh tr, mi ngy ung mt thang.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Mi ngy vo sng v ti c dng 6 gam hoa he,
nc si vo sau ung thay tr.
Cng dng cha tr: C tc dng r rt khi lm gim huyt p.
Ch : Hoa he c th lm gim s au v gin ca mao mch huyt qun. C th dng
phng chng v cha tr bnh cao huyt p, xut huyt no.
(3). Tr sn tra
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sn tra 15-30 gam, nc si vo ung thay tr.
Mi ngy vo sng v ti dng mt ln.
Cng dng cha tr: Gim lng m trong mu.
Ch : Theo nghin cu v dc l ch ra rng, nhng thnh phn c trong sn tra c th
tng cng v iu ha chc nng ca c tim, ci thin s x cng ca huyt mch, phng
chng s ri lon ca nhp tim, gim lng m trong mu, m rng huyt qun, gim huyt p.
Ngi b cao huyt p, au tim, lng m trong mu cao c th dng.
(4). Tr hoa cc
Phng php cha bnh bng tr thuc: Mi ngy dng khong 3 gam cc trng ung nh
tr, mi ngy 3 ln; c th cho hoa cc vo cng vi hoa kim ngn, cam tho un ln ri ung
nh tr.
Cng dng cha tr: Bnh gan sng mt, thanh nhit gii c.
Ch : Hoa cc cng ging nh cam tho, v ca n khng ng, c th dng hoa cc to hoc
hoa cc nh u c. Hoa cc c tc dng r rt trong vic lm gin ng mch vnh, tng
lu lng ca ng mch vnh, dng vi ngi b cao huyt p, x cng ng mch, khng ch
ci thin c triu chng m cn c th lm gim lng cholestron, c tc dng cha bnh r
rt i vi cn bnh x cng ng mch no v ng mch vnh.
(5). Tr nhn ht sen
Phng php cha bnh bng tr thuc: Dng 12 gam nhn ht sen, nc si vo sau
ung nh tr, vo mi sng v ti ung trong ngy ung mt ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, an thn, tr tim.
Ch : Nhn ht sen l phn chi mm mu xanh gia ht sen, n c v ng, nhng li c
tc dng gim huyt p rt tt.
3. Nhng iu cn ghi nh
X cng ng mch l cn bnh thng gp ngi gi. phng trnh x cng ng
mch nn bt u tui trung nin:
Nghn c tim l mt biu hin khc ca bnh vnh tim, triu chng ca n l au ngc
trong thi gian di v tr nn nghim trng, khng c tc dng trong vic cha cht glyxerin
v axit nitric. Khi nghn c tim th ng mch vnh s hon ton b ngn tr, b phn c tim
ny do khng c dch mu cung cp m s b hng. a s do b phn b thu hp m dn ti
qu trnh ngng mu nhanh, d ph hy hoc huyt qun b co git.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Cc loi axit amin c trong l tr c 25 loi, trong theanine c hm lng cao nht, chim
hn 50% trong axit amin. Theo tng kt, axit amin l thnh phn dinh dng tt yu ca c
th. C axit amin l yu t quan trng bit c c th c khe mnh hay khng, v d nh
axit glutamic c th lm gim amoniac trong mu, cha chng hn m gan; methionine c th
iu chnh cht bo.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr u xanh l sen
Phng php cha bnh bng tr thuc: L sen kh 2 gam, u xanh 5 gam, tr xanh 2 gam.
Cho u xanh vo ni rang qua, gi thnh bt. Cho l sen v tr xanh vo ni, cho bt u xanh
v mt lng nc thch hp vo un ln. Sau khi nc si cht b cn, ung nh nc tr.
Cng dng cha tr: C tc dng thanh nhit, gim lng m trong mu, gip gim huyt p.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hoa cc 3 gam; sn tra, quyt minh mi loi 15
gam. Cho ba loi thuc trn vo cc, nc si vo, trong 30 pht, c th ung nhiu nh
tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit bnh gan, hot huyt thng mch.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b bnh vnh tim, c tc dng gim huyt p,
lm mm huyt qun.
(4). Tr thuc qu sm
Phng php cha bnh bng tr thuc: n sm, to gai ct ming (sn tra ct ming)
mi loi 10 gam, mch mn 5 gam. Cho ba loi thuc trn vo cc, nc si vo, trong 30
pht, i cho bt nng l c th ung c. Ung nhiu nh tr.
Cng dng cha tr: hot huyt thng mch.
Ch : Phng tr ny dng iu tr bnh vnh tim, cao huyt p v c tc dng lm mm
huyt qun.
(5). Tr thuc hoa cc, sn tra, tiu thn khc
Phng php cha bnh bng tr: Hoa cc 25 gam, sn tra ct ming 15 gam, tiu thn
khc 3 gam. Mi ngy ung mt thang. nc si vo, ung nh tr.
Cng dng cha tr: Cha sng mt trng gi, tr tiu ha. Ch tr bnh vnh tim cao huyt
p.
Ch : Phng tr ny cn kim cha c chng lng m trong mu cao, tiu ha khng tt,
tiu chy.
3. Nhng iu cn ghi nh
Ngi khng c triu chng nguy kch ca bnh vnh tim cng s gim i s nguy him ca
bnh ch yu nhm vo nhng ngi d mc bnh, khng ch nhng nhn t d gy bnh,
phng trnh s hnh thnh x cng ng mch. Ngay t khi cn l tr nh, thanh thiu nin v
khi cn tr phi bt u tch cc phng trnh nhng nhn t nguy him pht sinh.
Mt l khng ht thuc.
Hai l duy tr s n nh bnh thng ca huyt p, huyt p mc l tng l 120/80 mm
Hg. Cc bin php phng trnh cao huyt p l gi trng lng c th mc bnh thng,
hn ch cht cn v cc n mn c hp th vo c th, duy tr lng kali, canxi v magie
thch hp v s dng thuc gim huyt p di s ch dn ca bc s.
Ba l duy tr lng m trong mu mc bnh thng, phng trnh lng m trong mu qu
cao, ngi mc cao nguy him nn kim tra nh k, n t n c cht m, thng xuyn
vn ng v ung thuc gim lng m.
Bn l trnh cho tm l cng thng.
Nm l cch sinh hot vn ng qu t l yu t v cng nguy him dn ti bnh vnh tim,
tp th dc u n gip duy tr c trng lng c th, lm gim lng m trong mu v s
pht sinh ca bnh cao huyt p, bnh vnh tim.
Su l duy tr lng ng trong mu mc bnh thng, phng trnh bnh tiu ng.
III. Cao huyt p
Cao huyt p l t thng gi cn bnh huyt p cao trong h thng tun hon, thng
thng l ch huyt p ng mch tun hon trong c th tng cao, l mt triu chng lm
sng chung thng gp. Huyt p ng mch trong mt ngy c s thay i rt ln, khi trng
thi sinh l khng ging nhau, v d nh lc ngh ngi v vn ng, lc bnh tm v b kch
ng, lc no v i, lc sng v ti, ch s huyt p thng c s thay i nht nh. Huyt p
mc cao th t l mc cc bnh vnh tim, bin chng ca ng mch thn v xut huyt no
cng cao hn. C th thy rng, gia huyt p ng mch v hu qu ca n c mi quan h
nht nh vi nhau.
Lm th no bit c mc ca chng cao huyt p? Thp mc 18,7/12 kPa
(140/90 mm Hg) l bnh thng, cao mc 21,3/12,7 kPa (160/95 mm Hg) l cao huyt p.
y l mc tiu chun chun on v cao huyt p ca t chc Y t th gii. Hin nay, tiu
chun bnh thng l c s khng nh t qu trnh phn tch so snh ca s phn b huyt
p nhng ngi cao huyt p vi s phn b nhng ngi bnh thng. Gii hn mc
bnh thng t c ny hp l hn nhiu so vi cc phng php khc.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Tr ph nh c th lm gim lng cholesterol, cht triglyceride v axit fatty t do, tng
lng bi tit cht cholesterol qua ng tiu tin v i tin, cng c th khng ch i cht
thnh phn cholesterol c trong gan, ng thi c tc dng phng chng bnh v huyt qun
tim.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr l du kh inh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr kh inh, hoa cc, l du, r c gianh trng, cu
ng mi loi 6 gam. Gi thnh bt th, un thnh tr, ung nhiu nh tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, bnh gan. Dng cho nhng ngi b cao huyt p, au
bng, au u.
Ch : ng y cho rng, c gianh trng c v ngt v mt, quy phi, d dy, bng quan. C tc
dng mt mu cm mu, thanh nhit li thp, tng cng sinh lc, cha kht.
(2). Tr k sinh du
Phng php cha bnh bng tr thuc: K sinh du, l tr mi loi 10 gam. nc si vo
ung nh tr.
Cng dng cha tr: Cha bnh cao huyt p, au xng phong thp.
Ch : K sinh du c v ng, ngt du, quy gan, lc thn. y l loi thuc trung tnh khng
nng khng lnh, cha phong thp, b gan thn, cng c tc dng dng huyt ch m.
(3). Tr hot huyt
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hng hoa 5 gam, n hng 5 gam, tr xanh 1 gam,
ng en 25 gam. nc vo un.
Cng dng cha tr: Phng trnh bnh xut huyt no, cao huyt p.
Ch : Hng hoa cn gi l hoa nam hng, hoa tho hng. Phng thuc ny c v cay nng,
nhp gan, tim, c tc dng hot huyt thng mch, cha tc gim au.
(4). Tr hoa cc hoa hng long m
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hoa cc 6 gam, hoa hng 6 gam, c long m 10
gam, tr xanh 6 gam. nc si vo bn v thuc trn, ung nhiu nh tr, mi ngy ung
mt thang.
Cng dng cha tr: Thanh nhit mt mu, kin t h p.
Ch : Hoa cc c hm lng cht du, trong du l long no, du cc Ngoi ra, n cn
cha hm lng vitamin A, vitamin B1, axit amino
nc si vo hoa cc hoc un ln, n c tc dng khng khun nht nh i vi khun
cu chui mu vng, khun que gy ra nhiu loi bnh v cc loi nm da; khi nng cao,
n cn c tc dng khng ch i vi virus gy cm PR 3 v khun xon. Cht thuc cha trong
hoa cc cn c th lm gin ng mch vnh, tng lu lng mu chy vo vnh tim, c tc
dng lm gim lng oxi hao ph tim v lm gim huyt p, ngoi ra cn c chc nng khng
ch s lu thng ca mao mch huyt qun t c th chng vim. Thuc cao hoa cc c
th thng v, c tc dng gii nhit.
(5). Tr gim huyt p hoa hng hoa cc
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh, hoa cc, hoa hng mi loi 3 gam.
nc si vo, ung hng ngy.
Cng dng cha tr: C tc dng ci thin mao mch huyt qun, phng tr s d v ca
mao mch huyt qun, tnh thm thu cao m dn ti xut huyt. C th gim huyt p, c tc
dng i vi ngi b cao huyt p, c tc dng phng trnh chng xut huyt.
Ch : Thng xuyn dng loi tr ny, c th bnh gan gii gi, sng mt gim nhit, c
cng dng rt tt trong vic phng tr bnh cao huyt p.
(6). Tr hoa tam tht
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hoa tam tht 30 gam (hoa tam tht thng n t
thng su n thng tm, sau khi hi th phi kh, ct nh, cho vo bnh s). Mi ngy ly ra 3
gam hoa tam tht, nc si vo. Ung thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit sng mt, bnh gan h huyt p.
Ch : Phng tr ny dng cha vi nhng ngi b cao huyt p, hoa mt chng mt,
tai, vim hng cp tnh v.v
(7). Tr l sen
Phng php cha bnh bng tr thuc: L sen ti ra sch ct nh, cho mt lng nc
thch hp vo, un si ngui ung thay tr.
Cng dng cha tr: Thuc nc v thuc cao t l sen c tc dng lm gin huyt qun,
thanh nhit gii c v h huyt p.
Ch : L sen cn l mt v thuc gip gim bo.
(8). Tr c sn dy
Phng php cha bnh bng tr thuc: em c sn dy ra sch ct thnh tng ming
mng, mi ngy dng 30 gam, cho nc vo un si ln sau ung nh tr.
Cng dng cha tr: Thng xuyn ung tr lm t c sn dy s c tc dng r rt trong
vic cha tr bnh cao huyt p.
Ch : C sn dy cn c tc dng ci thin tun hon mu ln no, c tc dng kh tt i
vi cc chng au u, chng mt, tai v au mi lng do bnh cao huyt p gy ra.
(9). Tr ht quyt minh
Phng php cha bnh bng tr: Mi ngy dng khong 15-20 gam ht quyt minh,
nc si vo ung nh tr.
Cng dng cha tr: C tc dng gim huyt p, gim lng m trong mu, lc gan sng mt
v.v
Ch : Thng xuyn ung tr lm t ht quyt minh s c tc dng trong vic iu tr bnh
cao huyt p, l mt loi thuc cha cao huyt p, hoa mt chng mt, th gic km.
(10). Tr k sinh du
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 15 gam k sinh du kh, un ln trong 15 pht
l c th dng, mi ngy vo mi sng v ti ung mt ln.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr phong tim
Phng php cha bnh bng tr thuc: R cy tr gi (hn 10 nm tui tr ln) 30-60
gam, phong h l 30 gam, vn nin thanh 6 gam, mt t ru np. Cho mt lng nc thch
hp vo bn v thuc trn, un si trong 30 pht, cht b cn l c th dng c. Mi ngy
ung mt thang, ung ty lc.
Cng dng cha tr: Tr gi, tr tim, li niu.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b tim mang tnh phong thp, tim p nhanh,
hi th ngn, sng tc ngc v.v
(2). Tr tr tim
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b phong thp, van hai l hp, tc ngc, tim
p nhanh, nhp tim khng u.
(4). Tr ngc trc
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ngc trc, long m, ng quy mi loi 9 gam,
cam tho 3 gam. Cn c theo t l ca nhng v thuc trn tng s lng ln 10 ln, nghin
thnh bt, mi ngy ly ra 30-40 gam, nc nng vo bnh, mt na lng nc si vo,
y cht np, sau 10-20 pht l c th dng.
Cng dng cha tr: Dng m nhun phi, cha phong thp, ha huyt.
Ch : Phng tr ny ch tr bnh au tim tnh phong thp. C tc dng ngn thp v cha
bnh tiu ng. Ng trc cn c chc nng dng m lm m, dng cha cc chng tn
thng phi, d dy. Trong cun Bn tho bin c c ghi: (tn gi khc ca ngc trc) c tc
dng lm nhun, dng m phi v t, nhng ngi b phong nhit phong thp c th dng,
nhng ngi b nhit phong thp d gy tn m, m v thuc ny li c tc dng dng m, li
d ngn c, ngc trc c v ngt du, b m khng c, c ngi xa tin dng.
(5). Tr ngc trc mch mn
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ngc trc, mch mn, bch hp, thch hc mi loi
15 gam. Cn c vo lng t l cc loi thuc trn tng ln gp by ln, nghin thnh bt. Mi
ngy dng 60 gam, nc un si vo, cho thm mt na lng nc si, y cht np,
i 10-20 pht sau l c th ung, ung ty thay tr.
Cng dng cha tr: Dng m, tng cng sinh lc, nhun phi, thanh tim, ch v.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b bch hu thi k u, phng trnh bnh
vim c tim v t lit u dy thn kinh, nhng ngi b vim t v nn king dng. Bn v
thuc trn u c v ngt lnh, c chc nng t m, nhun phi, dng v, sau khi kt hp dng
vi ng ng s cng thm t nhun, c tc dng vi ngi b tn thng phi v, bao gm
ngi mi khi bnh bch hu, ngi mi hi phc bnh vim phi. Mch mn c tc dng
dng m nhun phi, dng tim, khai v, tng cng sinh lc. Trong cun Bn tho hi ng
c ni: Mch mn l loi thuc thanh tim nhun phi. Cun Bn tho chnh ngha cng ni:
Mch mn c v ngt, ngn m, b m v, tng tuyn nc bt, vn l mt loi thuc b ch
cam dc. R mch mn c cha hm lng cht steroid sapogenins, -sitosterol, axit amin,
ng gluco v vitamin A. i vi ngi b bnh tiu ng, mch mn c tc dng lm gim
lng ng trong mu v cn c th nhanh chng thc y s phc hi ca t bo insulin.
Ngoi ra, thnh phn mch mn c tc dng khng khun kh tt i vi khun cu chui
trng, khun que rut gi v.v
3. Nhng iu cn ghi nh
phng cn bnh ny, trc tin cn phng mc chng phong thp nhit, l c s
bnh au tim kh pht sinh. Mt khi phn mng tim c s tn hi th nn tch cc khng ch
v d phng hot ng phong thp, khng ch triu chng, ci thin chc nng ca tim nhm
trnh cho bnh bin chng nng hn.
(1). Phng trnh v cha tr s truyn nhim ca khun lin cu. Phi ch v sinh ni ,
i vi cc loi bnh truyn nhim do khun lin cu cp tnh gy nn nh bnh st pht ban,
vim amian cp tnh, vim hng, vim tai gia v vim hch bch huyt, nn tch cc cha
trit nhm trnh s pht tc ca bnh phong thp nhit. S pht tc nhiu ln ca bnh
phong thp nhit s lm s tn hi ca phn vnh tim thm trm trng.
(2). Kt hp nhiu phng php cha bnh. Vn ng thch hp v lao ng va phi c th
lm tng kh nng chu ng ca chng au tim, khng cn xut hin hin tng th kh khn
na, c th sinh hot v lm vic bnh thng, tuy nhin cn trnh lao ng nng nhc v lm
vic qu sc. Ngh ngi c th lm gim chng au tim, l bin php cn c phng cha
bnh, khi pht tc bnh nn cn c vo triu chng v ch dn ca bc s, nn sinh hot hn ch
theo th lc, thm ch c th nm trn ging cho n khi chc nng ca tim c ci thin
mi thi.
(3). Gi cho tm l tinh thn n nh. Nhiu ngi b au tim l do tinh thn cng thng, khi
tm l b kch ng tim s t nhin hot ng nhanh chng lm tng chng au tim to chc
nng ca tim khng y , v vy m phi gi cho tm l vui v, tinh thn thoi mi.
(4). n ung iu . Bnh au tim phong thp tnh s d dn n chng ph thng, do
cn hn ch cc cht c np vo c th, phng trnh cho bnh ph thng b nng ln, trnh
cho chng au tim thm nng, thng thng, ngi b bnh phong tim mi ngy ch nn np
vo c th 1-5 gam mui l va phi. Tip phi gim nhng loi thc n c cha hm lng
m cao: thc n c cha hm lng m cao khi np vo c th s kh tiu ha, s lm tng
thm chng au tim, c khi cn lm ri nhp tim, v vy nn n t hoc khng n thc n c
cha nhiu hm lng m. Ngoi ra cn phi king nhng n cha cht kch thch nh t,
gng, h tiu, thuc l, ru, ch c, c ph in, amphetamine s lm chng au tim nng
thm, ngi b bnh phong tim khi chc nng tim khng tt nn c bit ch .
(5). Hn ch sinh hot. Bnh thng, ngi b bnh au tim phong thp tnh nu t trc
ti gi cha b suy tim th khi kt hn, sinh hot tnh dc v cho con b s khng gp tr ngi
ln lm. Khi v chng sinh hot tnh dc, nhp tim s tng ln, huyt p cng s tng, chng
au tim cng theo m b nng hn. V vy, ngi b phong tim nn hn ch sinh hot.
(6). Thng xuyn ung nc ct chanh. Nc ct chanh c tc dng rt tt i vi ngi
b tim phong thp. Thc tin ch ra rng, trong nc ct chanh c kh nng hn ch khun
lin cu dn ti bnh phong thp nhit. Cch ung nc ct chanh l: Bt u t ngy u tin,
mi ngy phi ung 10 ml nc ct chanh, sau mi ngy tng thm 10 ml, tng cho n khi
phi ung mi ngy 300 ml th thi. Thng thng qua hai cch iu tr ny m bnh phong
tim c chuyn bin tt.
V. Thiu mu
Thiu mu l ch hm lng hng cu v bch cu cha trong dch mu b t. Thng thng,
lng bch cu bnh thng nam gii l 140g/ lt mu; n gii l 120g/ lt mu. Lng hng
cu mc bnh thng l 4,0-5,5X10/ lt. Thiu mu l du hiu ca rt nhiu loi bnh, ngay
t nhng nm 50 c ngi ch ra rng, khng th khng tm ra nguyn nhn gy thiu mu.
Gy ra bnh thiu mu do rt nhiu nguyn nhn phc tp, ngy nay ngi ta bit c
nguyn nhn thng thy bnh thiu mu l do ch dinh dng, truyn nhim, u, cc loi
thuc, bnh mang tnh min dch, au thn, bnh v ng rut v nhng loi bnh mang tnh
di truyn.
Truyn nhim l nguyn nhn thng thy bnh thiu mu. Theo thng k, c khong
40% nhng loi bnh truyn nhim nguy him c th gy ra thiu mu, trong bao gm cc
bnh vim gan virus, bnh si thn, mng m phi, vim ty xng, vim khoang chu, vim
mng no v.v Nhng nm gn y, do bnh vim gan tr nn ph bin, sau khi vim gan
s dn ti chng thiu mu khng cn l chuyn mi m.
Mt loi nguyn nhn gy bnh khc na, l cc khi u c tnh cng lin quan ti hin
tng thiu mu. Cc khi u thng gy ra hin tng xut huyt, di cn ti cc vng khc,
ngn cn s hp th cc cht dinh dng, ph hy cc c quan to mu, nn t s gy ra
hin tng thiu mu.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Trong l tr c hm lng cht tannins, l tp hp cc loi vitamin B c tc dng quan trng
trong vic phng chng bnh thiu mu. Khi n ung m thiu cht tannins th ch cn ung
mt lng tr xanh nht nh l c th b sung c loi cht cn thiu .
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr an sm hong thanh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 5 gam l tr; an sm, hong thanh mi th 10
gam, cho tt c vo gi mn. Cho nc si vo hm, y np trong khong 10 pht, mi ngy
ung 1 thang.
Cng dng cha tr: Hot huyt, b huyt, sinh tinh.
Ch : Hong thanh l mt loi dc liu c v ngt, tnh v hi m, c tc dng b gan,
cng gn ct, h ng trong mu, ko di s lo ho. Phng thuc trn thch hp vi
chng thiu mu v gim triu chng t bo huyt trng.
(2). Tr long nhn tr xanh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 9 gam long nhn, 6 gam tr xanh. Cho vo
nc nng ngm hm, ch n khi nc m ung thay tr. Mi ngy ung 1 thang.
Cng dng cha tr: B huyt thanh nhit, b sung axit, phng nga thiu mu, c th suy
nhc nu dng thng xuyn rt tt.
Ch : Long nhn, qu vin c tnh v cam, bnh, khng c. Hm lng dinh dng c trong
long nhn rt phong ph, c cha nhiu cc thnh phn dinh dng nh protein, cht bo, cc
loi ng, axit amin, caroten, vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, vitamin C v cc khong
cht nh kali, natri, canxi, magie, st, pht pho, km, man gan, ng v.v ng y cho rng, long
nhn rt c hiu qu trong ch tm thn, b kh huyt, an thn, li ng tng, bi b sc kho,
ko di tui th. N thch hp iu tr tm thn h tn, gip tr nh tt, iu tr mt ng,
bi b sc kho, thch hp cho nhng ngi c kh huyt yu hay ph thng. Y hc hin i
cho rng, long nhn c tnh cht hot huyt t bo hng cu v cc t bo vitamin trong mu,
nng cao huyt cu, ci thin tnh n hi ca mao mch mu, gim m trong mu, lu lng
mu thnh ng mch, c tc dng tng cng phng tr chng bnh v tim mch.
(3). Hng tr a giao
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 6 gam a giao, 3 gam hng tr. Cho vo nc
nng ngm hm, ch cho n khi a giao tan ra, ung thay tr.
Cng dng cha tr: B h t m, trn tnh tinh thn.
Ch : Phng thuc trn ch tr thiu mu vng u, sc mt vng vt, thiu mu khin
cho c th suy nhc.
(4). Tr sa nng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 1 gam hng tr, 15 gan ng kh, 75 gam sa b
hoc 50 gam b. un si sa b ln, khi bc ra cho thm ng, v nc tr vo (hng tr em
ngm hm trc ly nc tr), khuy ln ung thay tr.
Cng dng cha tr: B huyt nhun phi, nng cao tinh thn, lm m c th. y l loi
thc ung rt tt bi b th cht v sc kho cho ngi thiu mu.
V vy, chng ta cn thng xuyn ch b sung thc phm c cha nhiu cht st, v d
nh tht nc, gan ln, lng trng trng, rong bin, rau xanh, mc nh. ng thi phi kt hp n
ung iu , v d sau khi n cm xong c th n mt lng hoa qu thch hp, v trong hoa
qu c cha lng vitamin C v axit thc vt phong ph, c th gip tng hp th cht st.
Nhng nu sau khi n xong m ung tr ngay th li khng tt, do cht tenin trong tr v cht
st trong thc phm s kt ta, nh hng khng tt n tiu ho. Ngoi ra, nu dng ni bng
gang nu thc phm, cng c tc dng rt tt i vi vic phng chng bnh thiu mu.
Axit v vitamin B12 cng l mt loi cht khng th thiu to mu. Trong cc loi rau xanh
v ti, hoa qu, cc loi da, cc loi u v cc loi tht cng c rt nhiu cht axit thc vt.
Tht ng vt v ni tng ng vt nh gan, thn, tim cng rt phong ph cht vitamin B12,
nhng nu sau khi nu chn nhit cao, c th lm mt i ti hn 50% cht axit thc vt v
khong 10-30% vitamin B12. Cho nn, trong cuc sng hng ngy, nn ch n vn tiu
ho thc phm, cng cn ch n bin php ch bin, lm sao trnh vic thc phm c
nu chn qu, dn n mt i cht dinh dng vn c trong thc phm.
Cn bo v tt nh my to mu ca c th. C rt nhiu cht ho hc v vt l hc nh
hng n tu sng. Cc cht ho hc l ben zen, demobane thuc chng u bu, cc loi
thuc khng sinh (v d nh chloramphenicol, strep tmicin), thuc c cha lu hunh,
thuc chng chng ng kinh, thuc chng phong thp (v d nh: bo thi tng, thuc tiu
vim) v.v Cc cht vt l hc v d nh tia X, tia gama, ht n tron u c th lm hi tu
sng, y l k th ca t chc to mu. Cho nn, cn p dng nghim tc cc bin php phng
chng, tun th ng cc thao tc quy trnh, c bit l khng lm dng dng nhng loi thuc
c th lm nh hng n kh nng to mu, cng nn trnh chp X-quang.
B mt mu cng l mt nguyn nhn quan trng dn n thiu mu. V vy, i vi nhng
chng bnh gy ra mt mu, v d nh b bnh giun mc, bnh tr, xut huyt t cung mang
tnh chc nng v.v nn tch cc iu tr khi bnh.
Chng IV: Nhng bnh v ng tiu ha
thng gp
I. Tiu chy
Tiu chy l chng bnh thng mc phi trong cc bnh v ng tiu ha, bnh ny i
tin nhiu hn bnh thng, phn v nc tiu long, lng nc trong phn nhiu, c khi c
c cht bo, nhng cht khng c tiu ha, hoc c cha c mu c. Ngi bnh thng
mi ngy i tin mt ln, c ngi 2-3 ngy mi i tin mt ln, hoc mi ngy 2-3 ln
nhng phn vn bnh thng th khng nn cho rng l bnh tiu chy. iu cn lu l,
ngi gi v ngi thi k hu phu thng mc chng to bn trc trng tnh, do phn lu
li trong khoang trc trng, kch thch lp nim mc trc trng, khin cho s ln i tin tng
ln, qua nhiu ln to thnh chng l, c khi cn i tin c dch nhy ra ngoi, cng khng nn
cho rng l bnh tiu chy m trn thc t l bnh to bn mc nghim trng, i
vi loi bnh to bn ny cn tin hnh ra rut hoc tm cch a phn ra ngoi, y hc gi
bnh ny l tiu chy gi.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Ngi mc bnh tiu chy y hc khng c thuc iu tr, c th dng 5 10 gam l ch cho
trc tip vo ming, nhai nt ri nut vo bng, cch ny rt c hiu nghim. C th dng tr
xanh, hoc cng c th dng tr nhi. Tr l ung truyn thng ca Trung Quc v y cng
l mt loi thuc tt. Theo cch l lun ca ng y, l tr gip c th tnh to, nghin cu mi
y cn ch ra rng l tr cn c tc dng dit khun, v vy n c tc dng khng khun ngn
tiu chy i vi bnh tiu chy vi khun cp. Tuy nhin cn ch hai im sau: mt l trong
l tr ngoi cht tannins cn c nhng thnh phn to s hng phn nh cht c ph in,
theophylline, v.v, nu dng vi s lng nhiu c th dn n mt ng. Tip , thnh phn
cht tannins v phenol trong l tr cn c th to s kch thch trng v, nh hng ti b phn
d dy. V vy, ngi b bnh v d dy hoc mt ng khng nn dng cch ny.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr chanh
Phng php cha bnh bng tr: Ly mt qu chanh. Trc tin chanh luc chn ri gt
b v, phi kh, cho vo m s, cho mt lng mui n thch hp vo p. Mi ln dng mt
qu chanh, cho vo bt ri di y nc si ln, y np trong 15 pht. y l ung thay
tr.
Cng dng cha tr: Gii nhit bi dng sc khe, ha v iu ha bi tit.
Ch : Phng php ny cn cha tr chng nc, vim trng v cp tnh, tiu chy nn, vo
ma h y cn l ung gii nhit v bo v sc khe rt tt.
(2). Tr to vi ng sm
(5). Tr nh trn ch li
Phng php cha bnh bng tr thuc: L tr trn, trn b 10 gam, gng ti 7 gam. Trn
b em ct nh, trn cng vi l tr, gng ti ri cho vo cc gi nhit, cho nc si vo,
ung lm nhiu ln. Mi ngy dng 2-3 thang.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Bch thut 20 gam, c t 20 gam, phc linh 15
gam, mai 10 gam, ng en va . Cho nhng v thuc trn vo ni, cho mt lng nc
va vo, un si 30 pht ri dng nh tr, cho thm ng en vo ri ha tan ra, cho vo
cc gi nhit ri ung nh tr, mi ngy ung mt thang.
phng trnh bnh tiu chy cn ch mi phng din, lm sch v sinh mi trng
cng nh v sinh c nhn l bin php phng trnh quan trng i vi cn bnh trn, c th
nn lu my im sau y:
Mt l trc khi n nhng thc phm l ng vt hoc hi sn cn phi nu chn k. Vi
nhng hi sn nh c bin, tm bin, cua bin, sa bin u c cha loi vi khun phy c
kh nng ha tan vo mu (cn gi l khun Bibrio Parahemolyticus), khi ta n phi nhng
loi hi sn cha chn k trn c th mc phi bnh truyn nhim do khun phy gy ra; hoc
nhng loi tht nh tht ln, tht b, tht d, tht g, tht vt, v.v cng nhng loi ni tng, bp
tht, trng, cc ch phm t sa u cha nhng loi khun bn nh khun Salmonella, v vy
khi mua nhng loi thc phm mui hoc nu chn, trc khi n nn nu li mt ln na
nhm phng s truyn nhim ca khun Samonella.
Hai l cn phn bit r thc phm qua s ch v thc phm nu chn trong ba n
nhm trnh s truyn nhim cho gia chng. Ngoi ra, khng nn mua nhng thc phm bn
khng m bo v sinh, cn gio dc cho tr nh thi quen gi v sinh trong n ung v sinh
hot ngay t nh.
Ba l khng n nhng thc phm hng v bin cht. Cm tha, cho, sa b, ch phm
t sa, c, tht, trng, v.v u d b s truyn nhim ca c t khun cu chui, nu n
nhng thc phm ny khin ngi ta d b nhim phi c t c trong khun cu chui, v th,
trc khi n cm tha, rau tha v.v cn nu li mt ln na, thc phm ly ra t t lnh cng
nn nu li mi c n.
Bn l khi ngi bnh b tiu chy, trong qu trnh chm sc v iu tr cn ch cch li
vi ngi bnh, v d, nn cch li i vi ngi t khi mc bnh cho n khi mt i triu chng
ca bnh sau mt tun, nhng thc n m ngi bnh dng nn ging vi nhng thc n ca
cc thnh vin trong gia nh nhng phi n ring, dng xong n phi dng nc si
kh trng nhm dit ht vi khun, chn m qua s dng ca ngi bnh c th em ra
ngoi phi di nh nng mt tri mt lc cng c th c tc dng dit khun rt tt.
II. Tiu ha khng tt
Tiu ha khng tt l nhng loi thc n khng thch hp vi d dy. au mt vng bng
no l triu chng in hnh ca hin tng tiu ha khng tt. Cc triu chng thng gp
khc l nn e, nc ct nhiu ln. Nguyn nhn ca hin tng tiu ha khng tt bao gm
vim d dy (chng vim nim mc d dy) hoc lot ng rut, ngoi ra cn c cc yu t
lin quan nh axit d dy qu nhiu hoc qu t, nhai khng k v n qu nhiu.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ba v tam tin rang chy (bao gm sn tra, thn
khc, mch nha) mi loi 4,5 gam, ch xc ( rang chy) 4,5 gam, qung trn b 3 gam, ru
hong lin 2,5 gam, sinh a 9 gam, cam cc 9 gam, l cn ti 2 gam (ct nh), l trc 2,5 gam.
Cho nc vo un si ung nh tr.
Cng dng cha tr: Mt rut to nc bt, gii nhng cht c nng trong d dy, gip tiu
ha thc n, b d dy.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi sau khi n tic, n qu nhiu ngy nhiu
du, trong d dy cha nhiu nng, v.v
(3). Tr c t
Phng php cha bnh bng tr thuc: C t ( sy kh) 50 gam, hng tr 5 gam. un
si nc. Ung nh tr, mi ngy dng mt thang.
Cng dng cha tr: B t ch v.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi t v yu, n khng ngon ming, th lc mt
mi.
(4). Tr v qut sn tra
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sn tra 20 gam, v qut 5 gam. Sn tra dng la
nh rang ln cho n khi b mt chuyn thnh mu vng nht, b ra ri ngui, cho vo m
tr cng vi v qut. un si ln ri ung nh tr.
Cng dng cha tr: B t v, cha y hi, lm bt ngy.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b y bng, n khng thy ngon, tiu ha
khng tt, nhng b phn bn trong phn rut v d dy kh chu.
(5). Tr nhi thch xng b
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hoa nhi, cy thch xng b mi loi 6 gam, b
hai loi trn vo bnh gi nhit, cho mt lng nc si va vo, y np trong 10 pht l
c th ung c. Mi ngy ung mt thang.
Cng dng cha tr: Thng kh gii c, ha v tr gip tiu ha.
Ch : Phng tr ny ch tr: y hi c gan m dn n vim rut mn tnh, triu
chng thng gp l au nhng b phn c quan ng rut, n khng thy ngon, y hi,
kh i tin, ba li ngy, mch cng. King k: nhng ngi yu phi v l lch hoc yu
thn hay th hn hn khng nn dng.
Phng tr ny l tr nhi c thm vo cy thch xng b m thnh. Hoa nhi cn gi l
hoa mc l, hoa li, v.v Hoa c v cay, ngt, nng, li kh, gii c, trnh long phn, iu ha
c th, ngi ta thng dng nhng loi tr ni ting, iu tit lng m, cha chng au
trng v, n khng ngon ming. Cun Ty tc c m thc ph c ni: Tr ny c tc dng
iu tit h kh, trnh long c. Tr au bng i ngoi. Cun Bn tho phng nguyn cng
ni: Hoa nhi ngi xa t dng, gn y dng hoa nhi trng, to cho hng hoa bay ta
xung quanh. Theo ghi chp ca dc hc thi cn i: Sn phm ny khi un ln ra mt
c th cha c bnh vim kt mc; du p t n nh vo tai c th cha chng vim tai.
Thnh phn ca n c s lin quan ti cht benzen methanol v cc cht te khc. Thch
xng b v nng cay, b tim, d dy, tinh thn thng sut, tiu m ha v, dng cho nhng
ngi ngc, bng, ng rut kh chu, ngn kh lnh. Theo nhng ti liu ghi chp li, thch
xng b gip thc y s bi tit ca dch tiu ha v ngn tr s ln men khng bnh
thng ca trng v, ngoi ra cn c tc dng cha chng co git ca ng rut v c bng
quan. Mn tr ny rt ng tin cy trong vic cha chng au d dy v ngn tr kh, ngoi ra
cn c cng dng cha bnh nhanh i vi chng hp th km do vim d dy mn tnh.
3. Nhng iu cn ghi nh
Cc triu chng ca bnh tiu ha khng tt l:
(1). Nhit lng khng khin thc n c tiu ha mt phn khng th c hp
th vo trong mu, khin phn ln cc cht b lu li ng tiu ha, nh th cc cht khng
th c vn chuyn n cc t bo ca c th nhm to ra nhit lng.
(2). Cc cht dinh dng thiu l nhng cht vitamin v vi lng nguyn t cn thit phi
c trong thc n, v vy s tr ngi trong vic tiu ha v hp th thc n rt c th dn ti
nhiu thnh phn cht dinh dng b thiu. S thiu cc thnh phn cht dinh ng ny s
em n nhng hu qu v lu di, gy nguy him ngay c khi lao ng bnh thng n vic
tng nguy c i vi cc bnh nguy him nh bnh tim v bnh ung th.
(3). Vic tiu ha khng thch hp nu hiu sut lm vic ca h thng tiu ha khng ,
thc n ti b phn tiu ha hoc ti ton b c quan tiu ha s st li, ln men ti ng
tiu ha v sn sinh trong c th, to ra hin tng nc ct, kh rut, bi kh nhiu v bng
kh chu.
(4). Thi quen bi tit b thay i do tiu ha km dn ti to bn, tiu chy, c khi xut
hin c trng hp tiu chy v to bn thay nhau xy ra.
phng tiu ha khng tt cn ch my im sau:
(1). Khi n nn gi cho tm l thoi mi, khng nn n vi vng, cng khng c nut vi
thc n, cng khng c ng khi n hoc va i va n.
(2). Khng nn n cm chan hoc n thc n vi nc, trc hoc sau khi n khng c
lp tc ung qu nhiu nc.
(3). Trong khi n khng nn bn lun hoc tranh ci mt vn g . Nu mun tho lun
vn g nn mt ting sau khi n mi c bn n.
(4). Trong khi n khng nn ung ru, khi n xong khng nn ht thuc ngay.
(5). Khng nn mc qun tht eo qu cht khi n.
(6). Nn n ng gi.
(7). Trnh n ung qu nhiu, c bit l n cay hoc cha nhiu hm lng cht bo.
(5). Tr thut qu
Phng php cha bnh bng tr thuc: Thng thut 6 gam; ma hong, thn khc sao,
v qut, phc linh trng, trch t mi loi 3 gam; cnh qu, bn h, nhn tho u khu, ch
linh mi loi 1,5 gam, hong th 0,9 gam, cam tho nng 0,6 gam, hnh nhn 10 qu. em
nhng v thuc trn lm thnh thang thuc. Dng 300 ml nc, cho thm 5 ming gng vo,
un cho n khi nc cn 150 ml, b cn, ung nng khi i.
Cng dng cha tr: B t h tr tiu ha, lm mt cha au.
Ch : Phng tr ny c tc dng iu tr hn m, c th mi mt, d dy hay au v ti,
sc mt vng vt.
3. Nhng iu cn ghi nh
au d dy, cn gi l au d dy do kh c bn ngoi, thc n bn trong khng tt v
chc nng ca tng ph b mt dn n kh b , d dy b mt i cht dinh dng, trn y l
nhng triu chng au khoang bng m dn ti bnh trn. Nhng nguyn nhn di y to
thnh chng au d dy:
(1). Kh lnh c bn ngoi khin bng lnh, t nh hng n d dy, kh lnh vo vt
thng khin kh b ng, kh d dy khng lu thng c to ra hin tng au.
(2). Khi d dy b au n ung khng king k, n vi vng, nh hng n t v, thc n b
ng, lm kh cng b ngn tr, kh d dy mt i m sinh ra au.
(3). Kh gan b nh hng n d dy m to ra tm tnh nng ny, tm l khng n nh,
gan khng cn thng, kh b ngn tr, d dy mt i s iu tit m to nn chng au d dy.
(4). T v b yu, th cht khng tt hoc lm vic qu sc, hoc n ung khng ng cch,
hoc au t v trong mt thi gian di khin chng b nh hng, hoc thn m khng , mt
i s m nng u khin t v b lnh khin d dy mt i tnh dng m v gy au.
phng trnh bnh au d dy cn phi: i vi ngi bnh b au khoang d dy cn
ch n vic iu tit tinh thn v n ung, gi cho tinh thn lun vui v, tnh cch ci m,
lm vic iu , trnh n ung vi vng hoc n ung khng iu , lc n t lc n nhiu,
nn n nhng thanh m d tiu ha c th lm gim chng au d dy hoc gim s pht
tc ca au d dy, t c th phng trnh c bnh au d dy.
IV. To bn
To bn l ch hin tng s ln bi tit t, mi 2-3 ngy hoc lu hn mi i tin mt
ln, khng c tnh quy lut, phn cng, thng km theo cm gic kh khn khi i tin. y l
mt triu chng lm sng thng thy. To bn c th chia thnh to bn cp tnh v to bn
mn tnh. Bnh to bn ny thng gp nhiu ngi cao tui.
Nguyn nhn dn n chng to bn l do bnh bin ca ng rut, ton thn hoc cc
chng bnh ca h thng thn kinh, trong hi chng tng hp kch thch bn trong d dy l
mt nguyn nhn thng thy nht. S ln i i tin t l c tnh ca to bn. Thng xuyn
ung mt loi thuc no cng l nguyn nhn dn n to bn, v d nh thuc gim au,
thuc gin c, thuc chng ngt, thuc chng stress, thuc disease drug resistance, thuc
khng kim mt, cc ch phm nha phin, cc loi thuc gim huyt p, cc loi cht chng
axit c cha canxi, nhm, bt mt (k hiu l Bi) v cc loi thuc li tiu v.v
Ch : Phng thuc trn ch tr ngi b m h v ngi gi tit dch tiu ho km, biu
hin phn i tin kh cng, c th gy yu, g m , hoa mt tai, tm thn lo lng, eo lng
nhc mi, li , mch p nhanh. Tr em k dng loi tr ny.
Trong mn tr trn, hnh nhn tnh ng, hi m, c cht c, tt gan v thng i trng,
c tc dng nhun trng. Tng t nhn cn gi l tng cu, tnh v ng n, khng c, ngi
xa thng dng tr chng t do trng gi, trng to, i tin kh khn v tr vt thng l
lot. Ht vng cn c tn gi khc l i ma nhn, l mt loi ht thuc h du, tnh v cam
bnh, tt thn, thng i trng, nhun trng, thng tin. B t nhn l mt loi ht t cy b t,
tnh v cam bnh, tt cho tim, thn, thng i trng, c tc dng tt trong dng tm an thn,
nhun trng thng tin. Bn v thuc trn u cha cht du, c tc dng hot trng thng
tin, c bit c tc dng v cng hiu qu vi ngi gi, sn ph, ngi th cht yu b m h
(do dch tit t) dn n to bn. Trong phng tr trn, hnh nhn c i cht c t, nu
dng vi liu lng ln c th b trng c, nhng nu dng cho tr con, th cn phi gim liu
lng tht t.
3. Nhng iu cn ghi nh
Mun phng nga chng tin b phi bt u t nhng thi quen sinh hot trong cuc
sng, v d mi ngy u ung rt t nc, vn ng khng , n t cht x v.v u l cc
nguyn nhn gy ra chng b tin ny. Cho nn, u tin phi thay i nhng thi quen sinh
hot trong cuc sng hng ngy.
i tin l mt loi hot ng cc k phc tp, n l s kt hp sinh l ca rt nhiu nhm
c, nhm dy thn kinh. Ph n c th do b bnh v khoang chu, stress m c th t l mc
bnh nhiu hn nam gii, cho nn t l ph n b mc chng ny cao hn nam gii gp hn 4
ln. Cc bn n tr nn quan tm n sc kho ca chnh mnh. i tin ng gi, khng nn v
qu bn rn m khi c th ln ting cho nhu cu ny, chng ta li nn nhn i, lm cho cc chc
nng trong c th b ri lon.
Khi i tin, khng nn git thi gian bng cch xem sch bo, m nn tp trung tinh thn
lm tt vic ny. Bnh thng, chng ta nn ung nhiu nc, nn n nhiu thc phm c
cha cht x. Ngoi ra, nhng vn v tm l cng nn hc cch t mnh khc phc, gii
quyt, hoc ra quyt nh nh ngi khc gip , v d nh stress, ch i, c ch thn
kinh u l mt trong nhng nguyn nhn gy ra b tin. Cn na, bt k bn rn nh th
no, cng nn sp xp mt cht thi gian rn luyn sc kho, tp th dc mt cht, nh vy
rt tt i vi vic phng v tr bnh to bn.
V. Nn
Nn l mt loi triu chng biu hin lm sng. Nhiu loi bnh khin cho d dy mt cn
bng, kh y ln, u c th dn n chng nn ma. Biu hin lm sng nh sau: Nn do lnh
th cht nn khng c g (nn khan), rt nng, ming khng kht, t chi lnh. Nn do nng
(st) th ming hi hoc chua, thch ung lnh, tiu tin nc vng. Gan kh nh hng n
d dy th sau khi n xong l nn ngay, nn tc ngc, au.
(1). Tr dm chua
Phng php cha bnh bng tr thuc: Lng tiu mch va dng (khong 150 gam);
dm go, l tr dng (khong 5 gam). Cho tiu mch vo gi nt cng dm chua ri vin
thnh tng vin nh, un ln (hoc hp cch thu) cho chn. Ly mt lng nc si ngm
hm vi tr xanh, dng lm nc ung cho nhng vin tiu mch gi vi dm trn. Mi ngy
ung 2 ln, mi ln 1 vin, ung cm nn.
Cng dng cha tr: Ho v, chng nn.
Ch : Loi tr trn thch hp chng nn.
(2). Tr t b l cn
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 10-15 gam l t b, 10 gam l cn ti, ng
trng dng. Cho l t b vo b ht lng, sy kh, cho vo ni un si ln cng l cn, b b,
ly nc. Cho thm mt lng t ng trng dng vo, hoc dng nc nng tht si ngm
hm ly nc ung nng.
Cng dng cha tr: Thanh nhit ho v.
Ch : Loi tr ny c tc dng v trung to nhit, chng bun nn.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 30 gam tch thc sao kh, 60 gam bch thut
sao kh, 50 gam lc thn khc sao kh. Theo liu lng trn, cho tt c cc loi nguyn liu vo
gi thnh bt chun b dng. Mi ln dng ung ly ra 20 gam, cho vo ti vi nh, ri ngm
hm trong cc bo n, y np trong khong 15 pht, sau ly nc ung nhiu ln thay tr.
Ung xong trong vng 6 ting ng h. Mi ngy lm 1 2 thang.
Cng dng cha tr: Kin thn, chng kh tiu, hnh kh, dn kh.
Ch : Loi tr ny ch tr thn kh h nhc, n ung khng tiu. Biu hin bng y
trng, au kh chu, chn n, bun nn hoc tiu chy. Nhng ngi thn kh h nhc m
thc n khng b kh tiu khng nn dng. Loi thn h nhc m loi tr trn ch tr l do
thc n khng tiu ho c gy ra. Trong phng thuc ny, ly bch thut lm ch, ch yu
c tc dng kin thn, h tr s vn hnh ca thn lm chnh. Th n l tch thc, c tc dng
h kh chng kh tiu, gii tr chng y bng. Bch thut dng nhiu hn tch thc gp 2 ln,
ch yu ch bi b l chnh, trong bi b phi c tiu ho, trong tiu ho phi c bi b.
Ngoi ra cn c lc thn khc c tc dng tiu ho nhng loi thc n tch t li. Kt hp dng
c 3 loi v ny c th lm cho thn v iu ho, tiu ho tt, n ung bnh thng. Theo sch
Dc l hc ca cc loi thuc c ghi li: thn khc c chc nng ln men h tr tiu ho,
nhng nu ngi bnh c axit d dy qu nhiu, s dn n ln men nhiu bt thng, cho nn
khi khng nn dng. Thn khc c th tr chng d dy y trng, nhng nhng ngi b
chng kh tiu nhng li b lot d dy li khng nn dng.
3. Nhng iu cn ghi nh
Nu khng c biu hin bun nn on pht, sau khi nn xong, d dy c cm gic nh
nhm, th a phn l nn do nguyn nhn t d dy. Km theo l hin tng d dy
trng, d dy ln men nhiu, y hi, a phn tiu ha khng tt, th ch cn khng ch n
ung thanh m, khng cn phi iu tr c bit g. Nu km theo hin tng d dy au, a
phn l do vim d dy cp hoc mn tnh gy ra, c th dng thuc khng sinh iu tr. Nu
bnh nhn au bng d di, c km theo tiu chy, th phi ngh n kh nng bnh nhn b
trng c, phi a bnh nhn i bnh vin cp cu.
Khng bun nn m li nn, nn rt d di, sau khi nn mi cm thy nh nhm, a phn
do cc bnh ca trung khu thn kinh gy ra p cao dn n, thng thy do cc bnh nh vim
no, vim nim mc no, u no, xut huyt no, c bit l khi b st cao cng c th gy ra.
Nhng bnh nhn loi ny nn i n bnh vin c chn on chnh xc, tuyt i khng
t dng cc loi thuc chng nn.
Bun nn nhiu, c khi b nn, trong cc th nn ra i khi c c dch mt, sau khi nn xong
vn khng thy nh nhm, thm ch c bnh nhn nn ht c cc th trong d dy ra ri m
vn mun nn, nn nh mt phn x, thng thy l cc c quan tng kh trong ngi v mc
chng vim, v d nh vim ti mt, vim tuyn tu v vim nhim c gan. Nhng loi nn
ny khng th coi thng c, m phi nhanh chng, kp thi a bnh nhn n bnh vin
chn on, iu tr. Nu thng xuyn xy ra, nhng i vi nhng bnh nhn mc bnh
khng nng, th a phn l do cc chng bnh do vim gy ra, c th ung thuc sinh dch tm
thi cm nn, ri iu tr bnh nn sau.
- Chn n.
- Mt sc, mt mi.
- St nh.
- au nhc c hoc au khp.
- Bun nn.
- au bng.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Tr hoa cc tt cho tr phong thanh nhit, mt gan h ho, ng thi ch m sng mt, c
th dng tr gan phong hn, hoc gan nng dn n ph. a s hoa cc c kt hp dng
vi l du, quyt minh t, long m tho dng vi tc dng mt gan sng mt. Nu gan thn
khng tt, hoa mt chng mt, thng kt hp dng vi cu t, thc a hong, sn du nhc
nh lm thnh vin cc thc a hong, u c cng hiu trong t b gan thn, ch m sng
mt.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr ht vng ch huyt
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ht vng en sao vng, 3 gam l tr. Vng en sau
khi sao vng, mi ln ly 6 gam ra dng, cho thm nc ch, ngm hm ung.
Cng dng cha tr: T b gan thn, dng huyt b kh.
Ch : Ht vng en ngi xa cn gi l h ma, c cha nhiu axit bo khng no, protein,
km, i t, st v.v Ngoi ra, n cn c cha nhiu loi vitamin v cht dinh dng nh chi ma
t, phenol vng, sterols v dch nhy. Cun Thn nng bn tho kinh vit, ht vng ch tr
h kh do b tn thng, b ng tng, ch kh lc, cng gn ct, sinh tinh, ch tu. Cun Bn
tho cng mc vit: Nu ung nc ht vng en trong vng 100 ngy th c th xua ui
c tt c cc loi bnh tt. Nu ung 1 nm th c th sng sa, y sinh lc. Nu ung 2
nm th tc bc en tr li. Nu ung 3 nm th rng rng c th mc li. Dng ht vng
en lm mt loi thuc tr bnh, c tc dng b gan, b thn, dng huyt, nhun to, tinh mt,
lm p. Vng en l loi thc phm tt nht duy tr v lm p.
(2). Tr xanh mai
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh, mai mi th 6 gam. Cho vo nc
ngm hm ung nhiu ln thay tr.
Cng dng cha tr: B gan, iu kh, cm au.
Ch : Phng tr ny dng rt c hiu qu i vi ngi b vim gan mn tnh, tm trng
u ut dng vi s lng t.
(3). Tr hng ph xuyn khung
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh, xuyn khung, hng ph t mi th 3
gam, gi thnh bt, ngm hm ung.
Cng dng cha tr: Dng thng xuyn phng tr ny c tc dng b gan, hnh kh,
chng au.
Ch : Loi tr ny thch hp dng vi ngi b vim gan mn tnh, gan tc, au u.
(4). Tr hoa cc
Phng php cha bnh bng tr thuc: Dng 3-4 gam tr xanh thng hng (hoc tr Ph
Nh), 10 gam hoa cc. Cho nc nng vo ngm hm, ung nhiu ln.
Cng dng cha tr: Mt gan sng mt, trn tnh, gii nhit, tng cng lu lng mu v
ng mch, lm chm s lo ho tim mch, gim huyt p.
Ch : Dng loi tr ny trong thi gian di s thanh nhit, sng mt, li mu, gim cn, c
hiu qu ko di tui th. Ngoi ra, n cn c tc dng phng nga bnh cao huyt p giai
on u v chng bnh x gan.
(5). Tr ng v t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3-5 gam bc ng v t; 0,5-1,5 gam tr xanh, 25
gam mt ong. Dng la sao bc ng v t cho n khi hi chy, cho vo hm cng tr xanh
khong 5 pht, khi ang nng, cho thm mt ong vo khuy u l c. Mi ngy lm 1 thang,
chia thnh 3 ln, ung khi nng.
Cng dng cha tr: Trn tnh, b thn, ch gan.
Ch : Loi tr ny ch tr chn mm yu mt sc, tai, tinh thn suy nhc, vim gan mn
tnh, gan h, hoa mt, th lc gim st.
(6). Tr ng phng
Phng php cha bnh bng tr thuc: Loi tr ny c lm thnh thang, t cc v thuc
sau: L mu kinh, l qu mc, bc h, xa tin t, r bch nhu, cam tho. Mi ln 3 gam (ng
thnh mi ti 3 gam), ngm hm vi nc si hoc un si ln ung nhiu ln thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii c, tr phong li thp, phng chng vim gan.
Ch : Phng tr ny dng phng nga bnh vim gan, c th phng trnh chy mu
no, c th dng tr cm cm, kit l, trng nng nng.
(7). Tr thanh nhit b sc kho
Phng php cha bnh bng tr thuc: 60 gam rau rng nga ti (ra sch ri gi nt);
0,2 gam cam tho. Cho vo cng 400 ml nc, un ly cn 200 ml. Chia lm 2 ln ung thay tr
vo mi bui sng ti. Mi ngy 1 thang, ung lin trong 4 ngy.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, tr vim, tng cng sc khng cho c th, phng
ly nhim vim gan.
Ch : Cc nghin cu khoa hc hin i cho thy, rau rng nga ti nu nu thnh canh
hoc un si ln lm tr ung c cng hiu trong tiu vim dit khun.
(8). Tr nhn trn xa tin t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 9 gam nhn trn, 12 gam xa tin t. un si ln ly
nc ung thay tr, mi ngy 1 thang, mi ngy un si ln ung 2 ln, ung lin trong 1 tun.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, li thp khp, phng ly nhim vim gan.
Ch : Theo cun Bn tho cng mc v T in cc v thuc nam t xa n nay,
ngnh dc hc u ghi li rng: nhn trn l loi thuc bo v sc kho vi tc dng bo v
gan, li mt, gii nhit, c ch vi khun, h huyt p, gim m mu, kin thn li tiu, chng
nng, tr phong, cha phong hn, tn nhit, tr ung nht v.v
(9). Tr mm cy liu cn
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam mm cy liu cn, 15 gam ng . Cho
nc nng vo ngm hm, ung thay tr, mi ngy mt thang.
Cng dng cha tr: phng v iu tr vim gan.
Ch : Mm cy liu cn c hiu qu trong tn phong, tr thp, thanh nhit, tr vim gan,
vim khp do thp khp.
(13). Nc ng v t hng to
Phng php cha bnh bng tr thuc: 9 gam ng v t, 10 qu hng to, 30 gam qut
vng, ng phn va . Cho tt c cc nguyn liu trn vo un ly nc. Mi ngy mt
thang, chia lm hai ln ung, ung lin trong 15 ngy.
Cng dng cha tr: Dng huyt b gan, tt cho thn, bi b sc kho.
(2). Tr h ct tho
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam h ct tho, 2 gam tr xanh. un si h ct
tho cho n khi si, cho tr xanh vo cc bo n, sau cho vo ni un h ct tho, y np
ngm hm trong khong 5 -10 pht. Ung nhiu ln thay tr, ung thng xuyn. Mi ngy
thay l tr 2 ln.
Cng dng cha tr: Mt gan sng mt.
Ch : Loi tr ny thch hp dng tr nhng di chng ca bnh tai bin mch mu no,
hoa mt, tai.
(3). Tr xng b
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam xng b, 2 qu m chua, 2 qu i to,
ng va dng. Cho xng b thi mng, cho vo cc tr, sau thm i to, m chua
v ng vo un si, ri rt vo cc tr. Ung nhiu ln thay tr.
Cng dng cha tr: Tnh tm an thn, hng thm d chu.
Ch : Loi tr ny thch hp dng hi phc sc kho sau khi b di chng ca chng ri
lon mch mu no.
(4). Hng tr, tr xanh bn lan
Phng php cha bnh bng tr thuc: 2 gam tr xanh, 5 gam hng tr, 10 gam bn lan.
Cho bn lan sao kh, hng tr gi mn, sau cho tr xanh vo khuy u, thm nc si va
dng, y np ngm hm trong 10 pht l c. Mi ngy ung 2 thang, ung nhiu ln thay
tr.
Nu bnh nhn tng b bnh ny, th cn phi kim tra ton din sc kho a ra
chn on ton din, ng thi thng qua cc nguyn nhn gy bnh iu tr v phng nga
cc kh nng c th gy ra bnh tai bin mch mu no.
Nu bnh nhn b mc chng nhp tim khng u hay cc chng bnh v tim mch khc (v
d nh mng tim nhn to v bnh tim) cng cn phi iu tr bng thuc trong thi gian di
tr khi bnh tai bin mch mu no.
Phng nga cp 2. Nu bnh nhn c tin s b tai bin mch mu no, th ln sau ny s
nguy him khi xy ra tai bin mch mu no cng cao. Phng nga cp 2 l thng qua cc
phng php khc nhau ngn cn s nguy him ca bnh tai bin mch mu no. i vi
bnh nhn dng ny, cn thng qua kim tra sc kho ton din v nh gi nguyn nhn gy
bnh. Tuy mi bnh nhn c th phi tin hnh nhng nh gi khc nhau, nhng nguyn tc
iu tr bnh l ging nhau. C mt s bnh nhn, c th xut hin mt s tc dng ph v
nhng vn v y hc khng ph hp vi cch tr liu. Cho nn, trc khi iu tr, u tin
phi tin hnh kim tra sc kho ton din v th chn on quyt nh xem ngi bnh c
tip nhn vic iu tr bnh c khng. ng thi, cng cn kp thi gio dc, tuyn truyn
cho bnh nhn xem h c triu chng no khng, h ni ra xem trong thi gian va qua
b nhng triu chng g.
II. Chng m trong mu cao
M trong mu cao l mt chng bnh thuc v phm tr chng mt, c m, tm trng
bun bc, tc ngc v.v ca ng y. Biu hin lm sng l nhng lc hoa mt, tc ngc, bng
i th cht m trong mu (triglycreit v cholesterol) tng cao (c nhng trng hp biu
hin lm sng khng c cht triu chng no). Bnh c nguyn nhn bn ngoi l thng
xuyn n nhng thc n c cha nhiu cht bo, nguyn nhn bn trong l do suy yu sc kho
do tui gi, hoc do thn suy yu dn n m dng khng cn bng. Bnh ny cn do gan
thn h tn, m tch t dn n nhng s tc nghn.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Hm lng tr non trong l tr rt cao nn tng i tt. Tr non c th hp thu dn dn
vitamin C, ng thi nng cao t l ng dng ca n, lm cho vitamin C c th pht huy hiu
qu to ln ca mnh. Vitamin C c th di chuyn cholesterol t mch mu vo trong gan, sau
tip tc chuyn ho n thnh dch mt, hnh thnh nn ht dch mt bi tit qua ng tiu
ho, t lm gim nng cht bo c trong mu, ng thi c tc dng lm tng tnh do
dai ca mch mu, tnh n hi v lm gim kh nng thm thu.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr bo v sc kho
Phng php cha bnh bng tr thuc: un si tr xanh, gio c lam, ct cn v hm ung.
Cng dng cha tr: H huyt p, h m trong mu, nng cao kh nng min dch ca c
th.
Ch : Loi tr ny phi hp gia gio c lam v ct cn c th dn dn lm tng tun hon
mu.
(2). Tr tam bo
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr ph nh, hoa cc, qu la hn vi lng
dng, cho vo gi nt. Dng 20 gam ngm vi nc nng thnh tr, ung nhiu ln.
Cng dng cha tr: Thch hp iu tr chng cao huyt p, m cao trong mu, ng thi c
hiu qu trong h huyt p, gim bo, tiu tr m tha.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam tr lo Tng (c th thay bng l tr ca
cy tr c trn 70 nm tui). un si nc ln, ngm hm tr trong khong 5 pht l c. Mi
ngy 1 thang, chia thnh 2-3 ln ung.
Cng dng cha tr: H ng, sinh nhit, cm kht.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, sinh dch, chng kht.
Ch : Phng tr ny ch tr tiu kht, tiu nhit, gii bun bc, ng thi c tc dng an
thn, bi b. N thch hp dng vi ngi b bnh tiu ng gan d dy to nhit, c tc dng
sinh nhit, chng kht rt tt.
(4). Tr t hng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam t hng. Cho t hng vo gi nt, cho vo
ti vi gi li, cho vo cc nc si, hm. Ung nhiu ln thay tr, c th dng thng xuyn.
Cng dng cha tr: B thn ch tinh.
Ch : Phng tr ny thch hp vi bnh tiu ng do gan thn m h.
(5). Tr c ng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 con c ng. Dng nc sch ra ri ngm c
trong na ngy, ra sch bn t, cho vo nc sch, un ln ly nc ung thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, gii kht.
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng tiu ng ming kht, ung nhiu.
(6). Tr l cao lau
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam l cao lau. Cho l cao lau vo ra sch, gi
nt, un si ln ung thay tr. Mi ngy ung nhiu ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii kht, tiu vim, chng phin mun.
Ch : Loi tr ny thch hp vi chng tiu ng au na u, nng lng, ming kht
ung nhiu.
(7). Tr v b phn hoa
Phng php cha bnh bng tr thuc: 9 gam v b ao, 9 gam v da hu, 6 gam phn
hoa. Hai v u thi mng, cho vo un si ln cng vi phn hoa, sau b b ly nc. Ung
nhiu ln thay tr, khng c nh thi gian.
Cng dng cha tr: Sinh dch, chng kht.
Ch : Phng tr ny thch hp vi ngi b tiu ng, ming kht, ung nhiu nc.
(8). Tr lan hong tho, ngc trc
Phng php cha bnh bng tr thuc: 9 gam lan hong tho, 9 gam ngc trc, 3 gam tr
xanh, ng phn dng. Cho hai v u cng 300 ml nc un si ln trong vng 15-20
pht, ly nc, tip cho tr xanh vo, y np trong 3-5 pht, thm ng phn, khuy u
ln l c. Mi ngy 1 thang, ung nhiu ln thay tr, cho n khi v nht th thi.
Cng dng cha tr: ch d dy, nhun gan, thanh nhit dng m, sinh dch, gii kht.
Ch : Phng tr ny thch hp vi bnh nng, dch t, gan v khng tt, h ho dn n
cc chng bnh v chng tiu ng.
(9). Tr sa sm mch ng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam bc sa sm, 15 gam mch ng, 15 gam
sinh a, 5 gam ngc trc. Cho tt c 4 v trn gi thnh bt, thm nc nng vo ngm hm
trong 15-20 pht, b b ly nc. Mi ngy 1 thang, ung nhiu ln thay tr, khng cn c nh
thi gian ung.
Cng dng cha tr: ch d dy, sinh dch.
(10). Tr ru ng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 100 gam ru ng, 3 gam tr xanh. Cho ru ng v
300 ml vo ni un si ly nc, b b ly nc, thm tr xanh vo ngm hm ung. Mi ngy
1 thang, chia lm 3 ln ung nng.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, gim ng.
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng ngi tiu ng m nc nh nc thch cao.
Thng qua kim nghim trn ng vt, ru ng c tc dng lm gim m mu r rt, c tc
dng rt tt vi chng tiu ng, cao huyt p, bnh thn.
(11). Tr tiu kht
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh, ng v t mi loi 4 gam; 15 gam ct cn,
thin hoa v mch ng mi loi 10 gam; 15 gam tri mu. Cho ct cn v ba v sau vo gi
thnh bt, ri cho vo cc tr, ngm hm vi nc si. Mi ngy ung 1 thang, ung nhiu ln
thay tr.
Cc nguyn nhn nguy him gy ra bnh tiu ng l rt nhiu, v d di truyn trong gia
nh, thi quen n ung khng tt, hot ng th cht qu t, bo ph, ung ru nhiu, tinh
thn cng thng v.v u c th l nguyn nhn dn n bnh tiu ng. Nhng khng ch
bnh bo ph l mt im mu cht trong phng nga bnh tiu ng, cn tch cc m rng
vic phng nga bnh tiu ng ny, cn tuyn truyn cho ton dn bit c cc nguyn
nhn dn n bnh, nng cao thc t gic ca cng ng, kp thi khng ch cc nguyn nhn
gy bnh, dn dn lm gim t l mc bnh tiu ng ny.
Trong cuc sng, mun phng nga bnh tiu ng, cn ch my im sau y: Th
nht l thng qua vn ng v n ung gim bo trong thc t, c bit l phi ch vn
bo bng, v gim bo bng l rt hu hiu trong vic gim ng. Th hai l phi khng ch
c bnh cao huyt p, cn bnh ny c mi quan h v cng cht ch vi bnh tiu ng.
Th ba l nh k tin hnh kim tra ng trong mu: nu b bo hoc cn nng tng nhanh,
huyt p hoc m mu c hi cao mt cht, ngi c tin s ngi trong cng gia nh b mc
tiu ng l nhng ngi c nguy c mc tiu ng rt cao. Sau 30 tui chng ta nn kim
tra lng ng trong mu 3 nm 1 ln. Nhng ngi bnh thng sau 45 tui, c mi 3 nm
nn kim tra ng trong mu 1 ln. Nh vy, c th pht hin bnh sm, chn on sm, iu
tr sm, thm ch c th gip nhng ngi c nguy c mc bnh cao s trnh c mc cn
bnh ny.
IV. Bnh suy nhc thn kinh
Suy nhc thn kinh l mt loi bnh gy tr ngi cho thn kinh, cng l mt loi bnh
thn kinh mc nh. Bnh nhn khng c thay i g v kh cht, ch thng xuyn mt
ng, tr lc khng tt, tinh thn c s xo trn khng th lm ch c nhng trng thi tm
thn ca bn thn. Thng thng, nhng bnh nhn khi mc bnh suy nhc thn kinh u
phi tri qua mt thi gian di trc thn kinh cng thng v nhng p lc v tinh thn,
nh hc sinh lo lng thi khng tt, quan h v chng, m chng nng du cng thng, mi
trng sng ca tng c nhn, nhp sng ri lon, u c th dn n chng suy nhc thn
kinh.
Nhng bnh nhn mc bnh suy nhc thn kinh khng c nhng ri lon v hnh vi mt
cch nghim trng, y l im khc bit r rt nht phn bit bnh nhn suy nhc thn
kinh vi bnh nhn thn kinh (bnh in). Biu hin ch yu ca bnh l tinh thn d phn
khch v tr lc d b suy yu, tm trng bun bc, kh ng. C mt s bnh nhn cn c biu
hin au u, vng u, hoa mt, tai, ht hi, lit dng, xut tinh sm hoc kinh nguyt ri
lon.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr ngt tng cng sc lc
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam thch ng gia dng c thn v r (loi kh,
gi mn), 10 gam tin hc tho, 10 gam cu k t, 3 gam hng tr. Cho vo un si ln ly nc
ung.
Cng dng cha tr: B thn tt xng, chng mt mi, hng phn tinh thn.
Ch : Phng tr trn c th dng tr chng thn kinh suy nhc, thn h, au lng, l
loi nc ung bo v sc kho rt tt cho ngi lao ng qu sc, vn ng vin, ngi lao
ng th lc nhiu.
(2). Tr thch ng gia hoa nhi
Phng php cha bnh bng tr thuc: Loi tr ny l mt bi thuc trong ng y, do
thch ng gia, hoa nhi, tr xanh l cc v ch yu. Cc loi nguyn liu ny ca hng thuc
ng y u c bn. Dng nc nng ngm hm, ung nhiu ln thay tr.
Cng dng cha tr: B thn sinh tinh, an thn, tt cho tr no.
Ch : Phng tr trn ch tr th cht suy nhc, mt sc, th t hi, thn kinh khng
tt, tinh thn suy nhc, mt ng, hay qun, m nhiu, thn h, au lng.
(3). Tr hoa cc quyt minh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hoa cc, quyt minh sao kh. Cho vo nc si
ngm hm ung.
Cng dng cha tr: Sng mt, chng hoa mt, cm au.
Ch : Loi tr ny thch hp vi ngi b suy nhc thn kinh.
(4). Tr nng cao tinh thn
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15-30 gam h th , hoc thm lc thch ng,
hp hoan mi loi 15 gam. un si ln ly nc ung, mi ngy 1 thang, ung vo bui ti.
Cng dng cha tr; B gan thn, dng no an thn.
Ch : Loi tr ny thch hp vi chng suy nhc thn kinh.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 6 gam linh chi, ng trng va . Linh chi ct
thnh tng ming mng, thm nc vo un si ln 2 ln, ly nc c 2 ln ho ln vo nhau,
thm ng trng va . Mi ngy 1 thang, chia thnh 2 ln ung bui sng v ti cho n
ht.
Cng dng cha tr: Dng no an thn.
Ch : Phng tr trn ch tr chng ng kinh, bnh ng mch vnh, thn kinh suy
nhc.
3. Nhng iu cn ghi nh
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10-25 gam tht vin; 1-1,5 gam tr xanh. Tht vin
cho vo nc un si trong 1 gi. L tr ngm hm nc si trong khong 5 pht ri lc b b,
ly nc, cho vo ni tht vin. Mi ngy lm 1 thang, ung nng, n tht ung nc canh.
Cng dng cha tr: ch tinh thn, b kh huyt, an thn.
Ch : Loi canh trn thch hp vi chng thn kinh suy nhc, c th h nhc, hay qun,
mt ng.
(2). Tr mt ong
Phng php cha bnh bng tr thuc: 25 gam mt ong; 0,5-1,5 gam tr xanh. Trn vo
nhau sau cho vo nc si ngm hm trong 5 pht l c. Mi ngy 1 thang, ung khi cn
nng.
Cng dng cha tr: Kin thn nhun phi, sinh dch chng kht, li tiu gii c.
Ch : Loi tr trn thch hp vi chng tinh thn mt mi, t chi mi mt, tri nng
ming kht, nhiu m hi m tiu tin t. Ngoi ra, cn thch hp c vi chng vim kh qun,
c th suy nhc sau khi b bnh, vim gan, ng trong mu thp, b tin.
(3). Tr gip tr nh
Phng php cha bnh bng tr thuc: 5 gam l du, 15 gam h th , 10 bch tt l, 3
gam tr xanh, 9 gam an sm. Cho tt c vo un ln ung.
Cng dng cha tr: B no, tt tr nh, hot huyt, thanh nhit sng mt.
Ch : Loi tr trn thch hp vi chng lao ng tr c qu mc dn n u c nh cng
ra, au u, vng u, mt ng, m nhiu.
(4). Tr qu vin
Phng php cha bnh bng tr thuc: 5-10 qu tht qu vin. u tin cho vo bt, hp
cch thu, sau un si ln ly nc ung nhiu ln thay tr.
phng nga chng m nhiu xy ra, trong cuc sng hng ngy, chng ta nn lm tt
nhng im sau:
(1). Trc khi i ng 1 ting nn i b hoc thng thc m nhc, bo m cho tinh
thn thoi mi.
(2). Nn xy dng thi quen i ng ng gi, i ng qu sm hoc qu mun u khng tt.
(3). Trc khi i ng khng ht thuc, ung ru hoc cc loi nc ngt, c ph.
(4). Trc khi i ng 1 ting nn dng mi hot ng lao ng th lc hoc khin u c
cng thng, trnh nhn thy nhng cnh gy kch thch hoc xem bo ch.
(5). Ba ti khng nn n nhiu, trc khi i ng khng nn n qu vt.
(6). Ch t th khi ng, nn xy dng thi quen nm ng.
(7). Chn khng nn qu m qu nng, gi khng nn qu cao qu cng.
Cng dng cha tr: B thn sinh tinh, kin no, gip tr nh.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 6 gam b cng anh phi nng kh (nu dng loi
ti th cn 60 gam), 2 gam tr xanh. un si ln ung thay tr.
Cng dng cha tr: Gip tnh to u c.
Ch : B cng anh c cha rt nhiu vitamin B2, vitamin C v cc nguyn t vi lng cn
thit cho c th con ngi nh it, km, st, ng. Nhng nguyn t ny khng ch c tc dng
thanh nhit gii c, khng khun, khng vi khun, m cn c th cung cp dinh dng cho c
th, hi phc th lc, tng bc khin n ngon ming v h cholesterol, c th iu tr c
cn bnh thnh th, bnh vn phng, v d nh sng qu lu thnh ph, qu lu trong
vn phng, ngi nhiu m t hot ng, dng u c, dng mt qu nhiu dn n hoa mt
vng u, eo lng au mi, tinh thn sa st v.v
(4). Tr gip tr nh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Thc a, mch ng, nhn to ti mi loi 30
gam, 6 gam vin ch. un si ln ly nc dng thay tr.
Cng dng cha tr: B thn kin no, tng cng tr nh.
Ch : Loi tr trn c tc dng rt tt i vi chng hay qun.
(5). Tr thanh no
Phng php cha bnh bng tr thuc: 25 gam quyt minh tho, cam c, h thch tho, v
qut, h th , ng v t mi loi 30 gam; mch ng, cu k t, qu vin mi loi 60 gam; 20
gam qu du en. Cho nhng v thuc trn vo gi mn, mi ln ly 15 gam ra dng, cho vo
nc si ngm hm, dng thay tr.
Cng dng cha tr: Tt no, tt tr nh, thanh gan sng mt.
Ch : Loi tr trn thch hp vi chng suy nhc thn kinh, mt ng, hay qun.
(6). Tr nhn b t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam nhn b t. Ngm hm vi nc si ly
nc ung thay tr.
Cng dng cha tr: Nng cao s tnh to cho u c.
Ch : Loi tr trn thch hp vi nhng ngi da mt tht sc, tm thn bt an, mt ng,
m nhiu, hay qun km theo tiu ho to bn, kh huyt h tn.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 gam xng b cu tit, 5 qu m chua, 5 qu
hng to, ng va dng. Cho 3 v u vo un si ly nc, thm ng, ung nhiu ln
thay tr.
Cng dng cha tr: B t, tnh tm an thn.
Ch : Loi tr trn ph hp vi tinh thn s hi, bun bc, mt ng, hay qun, chn n
v.v
(9). Tr c sch
Phng php cha bnh bng tr thuc: R thch ng gia (loi kh phi thi nh), phc
linh, nhn hch o mi th 9 gam; 3 gam tr hoa nhi (hoc mt loi hoa no cng c).
un si ln ly nc dng thay tr.
Cng dng cha tr: Kin no, bi b sc kho, ch tr an thn.
Ch : Loi tr trn gip tng cng tr nh, y l loi nc ung rt tt cho gii tr thc.
(10). Tr cu k t v dm dng hoc
Phng php cha bnh bng tr thuc: 12 gam cu k t, 9 gam dm dng hoc, 9 gam
sa uyn t, 6 gam ng v t, 9 gam khoai lang. un si ln ly nc ung thay tr.
Cng dng cha tr: T b gan thn, tr dng ch tr.
Ch : Loi tr trn thch hp vi chng thn kinh suy nhc, mt mi mt sc, tr nh
gim st.
3. Nhng iu cn ghi nh
Mun tr chng bnh hay qun, khng c loi thuc thin nhin no c th tr dt im
c c, m cn phi tm ra nguyn nhn gy bnh, phng nga kh nng xy ra bnh, hoc
thng qua iu chnh, gim bt trng thi bnh l c.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr l quyn
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam l quyn, 3 gam xuyn khung; bch ch,
thin ma mi loi 5 gam, 6 gam ht trinh n. Cho tt cc v trn vo gi vn mn, khuy u.
Mi ngy dng 30 gam, cho vo ti vi mng, b vo cc bo n, cho thm nc si nng vo
ngm hm, y np trong khong 30 pht l c, ung nhiu ln thay tr, ung ht trong
ngy.
Cng dng cha tr: Tr phong, thng mch, chng au.
Ch : Loi tr trn ch tr au na u hoc au pha trn trn lng my, hai thi dng,
au xng lin hm, lc au lc khng, nhng au rt gp gp, khi tinh thn cng thng th cn
au cng ngm v cng nng, v d nh cc loi au thn kinh hoc cng c th l au do cao
huyt p, vng u. Nhng ngi thn v h hn k dng. Trong cun Y dc hin i thc
dng c vit cch iu tr bnh au na u ca ph n. Trong phng tr trn, l quyn
c tc dng tr phong, thng mch, ch thn. Trong cun Bn tho cng mc c ghi iu tr
chng au u trng gi do ung ru. Cun Bn tho tng tn nhn nh: u im ca
loi dc liu ny l tr phong thng li. Ht trinh n c chc nng b thn, cng gn ct.
Cun Bn tho tng tn gi l loi dc liu c th thng kinh ho huyt. Hai loi dc
liu trn kt hp dng vi kh nng tr au u, vng u ca thin ma, gip tng hnh kh ca
xuyn khung v kh nng tr au xng ct r rt ca bnh ch, to thnh mt loi thuc tr
au u, tr phong rt hiu qu.
(2). Tr iu tn
Phng php cha bnh bng tr thuc: 60 gam hong kim sao kh, 30 gam xuyn khung, 6
gam tr vn, 15 gam bch ch, 12 gam kinh gii, 9 gam bc h. Cho tt c cc loi trn vo gi
ra, mi ln ly 6 gam ra dng, ung nng vi nc tr, mi ngy 1-2 ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit tr phong.
Phng php cha bnh bng tr thuc: i hong, l tr, ru mu va . Cho i hong
v ru mu vo sao ln 3 ln, gi mn, kh, cho vo vi snh ch dng. Mi ngy dng t
1-2 ln, dng t 3-5 gam i hong, km theo 3 gam l tr, ly nc si ngm hm, ch nc
m th ung nng.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, bnh gan, h ho cha au.
Ch : Loi tr trn thch hp vi chng au u do gan nng. Cm k: sau khi ung loi tr
trn m khi bnh, th khng nn tip tc ung trnh b thng tn.
(5). Tr cc tinh tho mt ong
Phng php cha bnh bng tr thuc: 1 gam tr xanh, 5-15 gam cc tinh tho. un si
ln ly nc, sau cho thm vo 25 gam mt ong, chia lm 2 ln, ung sau khi n.
Cng dng cha tr: Tn phong nhit, chng au u, hoa mt.
(1). Ung nhiu nc: Con ngi ta mi ngy cn cung cp cho c th khong 8 cc nc,
nh vy mi c th gip cc chc nng trong c th pht huy c nh im ca n, cho nn,
c th b thiu nc l mt trong nhng nguyn nhn gy ra au u kh ph bin.
(2). n ung ng gi: Khong cch thi gian gia cc ba n khng nn vt qu 5 ting
ng h, mi khi n thc n vo ngi, ng trong mu h xung, dn n mch mu n to.
(3). Nh chc chn nhng th bn n vo ngi: chocolate, gim, tht ng v nhiu loi
thc phm khc u c cha hm lng vt cht nh tyramine v nitrite. Nhng loi vt cht
ha hc ny rt d dn n chng au u vi nhng ngi nhy cm, cho nn, nu thy bn
thn xut hin chng au u, cn phi lu xem bn n nhng thc n g.
(4). Gim ung ru: Ung ru dn n c th thiu nc, ru cng ging nh bch
lan a tng chi s, chocolate, u c cha tyramine gy au u.
(5). Khng nn ung qu nhiu thuc tr au u: dng qu nhiu thuc s dn n tc
dng ngc hoc au u. Nu bn nghi ng v nguyn nhn gy au u cho mnh, c th
ngng dng thuc mt thi gian, xem xem chng au u c khng.
(6). Cn phi chm sc i mt tht cn thn: Nu c sch qu lu trong nh sng n
km, c th gy p lc n i mt bn, dn n au u, cho nn bn cn phi m bo rng
mnh c sch trong mt mi trng c y nh sng, ng thi, c mt lc th nn dng
li ngh ngi, nu bn eo knh cn hoc knh st trng th cng phi m bo cho i mt ca
mnh lun c bo v tt.
(7). Ch lng cafe v nc tr: nu ung qu nhiu hoc qu t cht cafein u c th gy
ra chng au u.
(8). Khng nn ngi trong thi gian qu lu: c sch hay ngi xem tivi u khin bn phi
ngi c nh mt v tr trong thi gian kh lu, lm cho u b au v b phn u, c cm thy
au mi hoc cng thng, nn nu vy, mi khong thi gian 40 pht xem tivi, c sch, bn
nn ngh ngi khong 5 pht.
(9). Khng ch tnh cm v cm xc: Trng thi phn n hoc tht vng khng nn tch t
li qu lu, v n c th dn n au u, nu bn b au u v nguyn nhn ny, bn nn p
dng mt s bin php x hoc ra ngoi phng i b mt lt, lm tiu tn i nhng phin
mun tch t trong lng.
(10). nh k ngh ngi: Thi gian ng qu nhiu hoc qu t u c th dn n au u.
Cho nn, thi gian i ng v thc dy hng ngy nn u n.
VIII. Chong vng
Chong vng thng c gi l chng hoa mt chng mt, y l mt loi bnh rt
thng gp. Nu ngi bnh mc bnh mc nh, ch cn nm ngh ngi, nhm mt ngh
mt lc l c th hi phc bnh thng. Nhng ngi b bnh nng c cm gic ging nh kiu
ln tu thuyn, cm thy t di chn rung ng, ch ngi khng n nh. a s bnh nhn
bnh ny lc nng lc nh, v thng mc km thm mt s loi bnh khc, bnh ko di mt
thi gian rt di hoc ch mt thi gian ngn. Nhng bnh thng i km vi bnh chong
vng ny l cao huyt p, x va ng mch, thiu mu, cc bnh v chc nng thn kinh, bnh
tai, hoa mt.
ng y cho rng, vng u l do tnh cm, n ung b ni thng, th cht h nhc trong
thi gian di gy ra, cc chng phong ho, vim hoc tinh kh h tn, tinh thn khng c
iu dng l cc triu chng c bn. T 2000 nm trc y, cc th tch c c ghi li v
bnh chong vng ny nh sau: Hoa mt thuc v gan. Vng u cng chia lm hai loi l loi
nng v nh. Nhng ngi b nh ch cn nhm mt mt lt, tnh dng an thn l bnh c th
gim nh hoc mt hn. Nhng ngi b nng th khng nht nh, v d khi ln xe ng cng
khng vng, thng xuyn bun nn, nn nhiu ln, thm ch t nhin ngt xu.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 2 gam r lau ti, 7 gam trc nh, 15 gam sn tra
sao kh, 15 gam gi sao kh, 4 gam qut hng, 10 gam l du. Cho vo ni un si ly nc
dng.
Cng dng cha tr: Mt u, sng mt.
Ch : Loi tr trn c th dng thng xuyn, c tc dng c bit vi nhng ngi b hoa
mt chng mt.
3. Nhng iu cn ghi nh
a s nhn vin lm vic trong vn phng hoc hng ngy lm vic vi my tnh rt d b
mc chng bnh thn kinh cng thng (stress), dn n vng u. Di y xin gii thiu my
phng php iu tr bnh hoa mt chng mt:
Th nht: Hai ngn tay v danh cong li, n ln thi dng, sau dng ngn tay ci v
ngn tay tr n vo cng ch vi ngn v danh, sau n nh nhng dn dn sang c cc khu
vc khc ca u, nn lm trc khi i ng chng khong 1 pht. Ngoi ra, bnh thng cng
c th p dng phng php ny.
Th hai l ngi trn gh da trn, dn dn nng ngc v ton b thn th ln, lp li khong
10 ln, tp lin tc dn dn nng ln khong 30 ln.
Th ba l trc khi ra mt bui sng sm, u tin nn nhm cht mt li, ng trc
gng, duy tr trong khong 1 pht, sau tay nm ly mt chic gh bn cnh, sau ln
lt nhc chn ln, gi mi chn ng khong 30 giy. Mi sng sm tp t 1-3 pht.
Nhng ngi b hoa mt chng mt, trong cuc sng hng ngy cn ch kt hp lao ng
v ngh ngi hp l, khng nn lao ng nng, nn m bo ng gic, trnh kch ng thn
kinh. Vi vng, nng gin, cng thng, nng ny u c th dn n hoa mt chng mt. Khi b
chng mt, cn ch n nht, khng c ung ru. Khi pht bnh, cn tuyt i tun th
vic nm ngh ngi trn ging, khng nn vn ng u nhiu.
Khi ng dy, u tin ang nm, mt chn cho xung ging, ri ly tay chng v ngi dy.
Trc khi ng dy, nn ngi li trn ging mt lc. c bit l khi ang ngi hoc nm
ging, ng tc ng dy phi ht sc nh nhng. Khi mun hng ln trn hoc ci xung,
u chuyn ng cng cn phi nh nhng, ng thi d ci xung hay nhn ln cng ch nn
thong qua mt cht trong thi gian ngn. Khi phi ngonh u sang hai bn, ng tc cng
cn phi chm ri, tt nht l lm cho c thn th cng chuyn ng theo s chuyn ng ca
u. Khi khng c vt g da hoc nm, khng nn ngonh lng, nu ngonh lng cng phi
chm ri, tt nht l nn da vo vt no . Khi ci nht vt g di t, nn dng
mt tay da vo mt vt g lm im ta, sau dn ton b sc nng ca thn th ln 2
chn, sau ci lng dng mt tay kia nht vt, ch sau khi vt c nht trong
tay, li gi ly im ta c thm mt ln na ri ng ln.
IX. Mt ng
Mt ng l hin tng khi ng gp tr ngi, thng do chc mt chc nng iu tit ca
ng tng gy ra, trong c bit l tim, gan, thn l ch yu. Do nhiu nguyn nhn khc nhau
m dn n h nhc. Nu nng trong, tm thn khng giao ho, thng biu hin ra hin
tng bun bc, mt mi, hay qun, gic ng khng tt. Nu cn b nhng lo lng s hi t bn
ngoi, gan nng, thn nng, tm trng bt an, th cng thy biu hin nng ny, s hi hoc on
thn, m khng ng c. Loi th nht nn dng nhng loi sn phm t dng an thn,
loi sau nn dng nhng loi vt phm iu tit gan thn.
Cc nh nghin cu cho rng, mt ng l do gic ng khng , hoc ng khng su, khng
ngon, thng c 3 biu hin ban u l mt ng, mt ng trong thi gian ngn hoc mt ng
lu di. Nhng vn lin quan n mt ng khng ln lm, ch c nhng ngi lin tc mt
ng trong thi gian di mi coi l mt ng.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Cc phng thc truyn thng gip ng tt thng ly bi b lm chnh. Cc loi thc
phm thng dng l ht sen, i to, to, to chua, actiso, long nhn, sn dc phi hp ung
cng vi tr, c th lm cho i no tiu tn c s mt mi, c li tr nh cho vic hc hnh.
2. Cc loi tr nn s dng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 5 qu i to, 50 gam ht d, 10 gam phc thn.
Cho phc thn vo un si, lc ly nc, b cn i, sau ly nc phc thn cho thm i to,
ht d vo un ln, ung ngy 2 ln vo bui sng v ti khi n cm.
Cng dng cha tr: Trn tnh, gip ng ngon.
Ch : i to ngt m, c tc dng tt trong b trung ch kh, dng huyt an thn. Theo
bo co ca cc nh khoa hc Nht Bn, t qu i to c th chit xut ra mt loi cht, qua
cc th nghim trn thc t th thy n c tc dng trn tnh, gip ng ngon. Loi tc dng gip
trn tnh ny, cng tng t nh hiu qu an thn nh trong ng y.
Phc thn c cha nhiu loi vi khun mu trng, hng v tng t nh phc linh, tnh v
can bnh, c tc dng dng tm an thn, chuyn c dng trn tnh, nh thn, chng
chng hay qun. Trong cun Danh y bit lc c vit: Phc thn c tc dng trn tnh, chng
bun bc, ni nng, hay qun, tm trng ci m, an thn, tnh tm. Khi un ly nc ung n
c tc dng gip trn tnh rt tt.
Ht d, nht l loi ht nh, thnh phn dinh dng cng tng t nh go t, c tc dng
tt cho thn v d dy. Cun Tu tc c m thc ph cho rng, cng dng ca ht d cng
tng t nh ca go n m chng ta vn thng n, nhng tnh tng i mt, ngi bnh n
rt tt.
Trong phng thuc trn, nu ch dng i to th tc dng khng mnh lm, nn chn
dng thm phc thn, ht d b sung thm vo, phi hp li lm cho tc dng an thn cng
thm mnh m, phi hp vi ht d cn tt cho thn v d dy. Ton phng thuc c tc
dng tt thn an tm, an thn ch tr, tm thn h nhc, kinh hong s hi, mt ng hay qun,
tinh thn khng tp trung
(2). Tr qu du actiso
Phng php cha bnh bng tr thuc: 100 gam qu du ti, 50 gam actiso ti. Cho c
hai th vo ra sch, thm nc un si ln, mi ngy ung 1 ln.
Cng dng cha tr: Tnh tm an thn.
Ch : Phng tr trn c tc dng nhun trng thng tin, cng rt tt cho chng b tin
lu nm. Nhng ngi thn v h hn, bi tt khng tt khng nn dng thuc ny. Qu du c
v chua, tnh hn, cam hn, t m b huyt, d thanh nhit, l mt loi thc phm b gan thn
thng c dng. N c tc dng ci thin tm thn h nhc, yu t. Actiso b ch kh huyt
v nhun trng. Nhng ngi gan thn m h m bn trong li sinh nhit, tinh thn phin
mun, m khng ng thnh gic, lo bun bt an, c th dng qu du b m tr kh, actiso
an thn, chng nhit, nh thn v gip c gic ng tt.
(3). Tr i to hnh trng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 20 qu i to, 10 gam hnh trng. Cho i to vo
ra sch, b ra, cho vo ni cng hnh trng, thm nc vo un si ln, sau khong 15-20
pht th bc ra, lc ly nc ung, mi ti ung 1 ln, ung khi nng.
Cng dng cha tr: Dng huyt an thn.
Ch : Loi tr trn c tc dng b trung ch kh, dng huyt an thn, thch hp vi ngi
tm thn h hn, mt mi mt sc, n t, mt mi, bun bc khng ng c. i to cam
nhun, b thn ch kh, trn tnh tinh thn, chng hay qun, mt ng, nu mun bi b h tn
tm thn, a s ngi ta thng dng i to iu chnh. Hnh trng l mt b phn gn
vi h bch hp, i khi cn gi l c hnh trng, tnh v m nng sinh nhit, dng thng
dng kh. Trong phng thuc trn dng hnh trng cn c mt tng ngha na, i to
nhun b, thm hnh vo sinh nhit, nh vy c th pht huy ht tc dng ca i to, cng
c th gip c th nng ln, lm cho con ngi sung mn.
(4). Tr cam tho i to
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam cam tho, 5 qu i to, 10 gam tiu mch.
Cho c 3 loi thuc trn vo nc lnh ngm, sau un si ln, mi ln si trong khong
na gi, sau khi un si 2 ln, cht ly nc. Mi ngy 2 ln, ung vo bui sng v ti. Ung
nng thay tr, n i to.
Cng dng cha tr: Dng tm an thn.
Ch : Loi tr trn c tc dng c ch thn kinh i no hng phn bt thng, lm cho
trng thi qu mn cm ca h thng thn kinh c hi phc li trng thi bnh thng, c
th lm gim s hng phn ca i no, lm cho con ngi d ri vo trng thi bun ng. Nu
l nhng ngi tm kh khng y , m h huyt thiu, gan kh tch t dn n mt ng, ra
m hi trm, tinh thn hong ht, lo lng bt an, bi thng bun kh th nn dng loi tr ny.
(5). Tr l
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 qu l, 25 gam ng kh. L ra sch, b v,
thi mng, thm nc un si trong khong 20 pht, sau thm lng ng va vo n
va ming l c, chia lm 2 ln dng, ung thay tr, ng thi n l.
Cng dng cha tr: Dng tm an thn.
Ch : Loi tr trn c tc dng tt cho phong nhit v tm, lo u s hi, tm t bt an.
Phong nhit v tm thn bt nh, bun phin lo lng khin m ng khng ngon gic. Mun tr
chng bnh ny, phi thanh nhit tr phong, tnh tm an thn. L l mt loi qu thuc h
tng vi, gm c l trng, sa l, l ma thu. L tnh ngt, v chua, tnh mt, thch hp thanh
nhit ho vim, sinh nhit nhun to. Phi hp vi ng kh c tc dng b thn nhun gan,
t pht huy tc dng thanh nhit ho vim, l mt trong nhng loi thuc ho trung an
thn. N thch hp iu tr cc chng vim nng, tm trng lo u, tm tn thng, dn n
mt ng, bun b. Nu phong t r rt, c th kt hp dng thm vi bc h, hoa cc tr
phong.
(6). Tr ng sen ti
Phng php cha bnh bng tr thuc: 1 cung sen ti, 1 qu l. Cho ng sen ra sch,
tc v. L b v, b ht, thi nh. Ra sch ring tng loi ri cho vo ti vi buc li, un si
2 ln ly nc, trn 2 loi nc li vi nhau, ung nhiu ln thay tr.
Cng dng cha tr: An thn b huyt.
Ch : Loi tr trn thch hp iu tr chng mt ng, c hiu qu rt tt i vi nhng
chng nh tm bun bc, ming kh kht, ho, vim hng dn n m ng khng ngon gic.
Cung sen khi dng ti v khi dng chn c tc dng khc nhau: Dng chn th ngt m, tt
nht cho tm thn, kin thn, khai d dy, ch huyt b tm; Dng chn th ngt lnh, c th
thanh nhit chng nng, mt mu. C hai cch dng u c tc dng an thn. Phng tr trn,
chng ta nn dng loi ti, v c th thanh nhit an thn, phi hp vi hiu qu thanh nhit
ca qu l, th cng khin cho hiu qu c tt hn. y l mt phng thuc tt an
thn.
3. Nhng iu cn ghi nh
Mt ng mt mc tng i c th l mt loi thi quen, cho nn vic bo m mt
thi quen sinh hot tt, tun theo quy lut ng ngh theo ng h sinh hc l mt phng
php rt tt phng chng chng mt ng. Mt khi b mt ng, nn theo ng ch dn ca
nhng thy thuc c kinh nghim dng thuc. ng thi, nn lm nhng vic sau y:
(1). Xy dng thi quen n ng ng gi, trc khi i ng nn th lng t tng.
(2). Trc khi i ng khng nn n qu no, lm vic qu nng nhc.
(6). Sau bui tra, nn c gng khng ung nc ch, c ph, cca cla.
(7). Trc khi i ng khng nn ung ru. Tuy ru c th lm cho chng ta nhanh chm
vo gic ng, nhng ng thi c cng lm ri lon gic ng, nh hng n s hi phc th
lc.
(8). Khng ht thuc. Cht nicotin trong thuc l lm mt s n nh ca gic ng v nh
hng n cht lng ca gic ng, cho d trc khi i ng c ht mt cht thuc thi th gic
ng cng s b nh hng nht nh.
X. Stress
Stress hay thng gi l chng phin mun l do mt trong c th tit ra qu nhiu, sau khi
vo no, n l nguyn do gy ra v s hot ng ca chng. N l mt dng bnh do tr ngi v
tm l, cn c gi l tr ngi v tnh cm hoc tinh thn, l mt s tng hp ca nhng
chng bnh v tinh thn phn nh vo trong tm trng, thng c km theo s thay i v t
duy v hnh vi. Phin mun l chng bnh thn kinh thng gp, t l bnh nhn mc bnh
ny chim khong 5% t l dn s th gii, trong t l dn n t st l 12-15 %, n l ng
u tin trong cc chng bnh thn kinh, v cn c gi l st th tm l hng u. Nhng
bnh nhn mc chng phin mun ny thng phi mang theo nhng ni au kh trong ni
tm, v thng l nhng ngi bi thng, tiu cc nht trn th gii.
Ch : Loi tr trn thch hp vi chng thiu kh huyt, tm trng lo lng, hong lon. Ht
sen c th gip thanh tm, tiu phin mun; ngn nh c th b h, phi hp hai loi ny li, c
th tr chng phin mun ngi gi rt tt.
(2). Tr cu k t, dm dng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 12 gam cu k t, 9 gam dm dng, 9 gam sa
uyn t, 6 gam ng v t, 9 gam c mi. Tt c nhng th ny cho vo un ln ung thay tr,
mi ngy 1 thang.
Cng dng cha tr: T b gan thn, tr dng ch tr.
Ch : Loi tr trn thch hp tr chng phin mun thn kinh suy nhc, mt sc, tr nh
gim st.
(3). Tr hp hoan
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam hoa hp hoan, 10 gam t hinh hoa, 10 gam
hon phc hoa. Cho c 3 v trn vo un trong 15 pht ly nc ung nhiu ln.
Cng dng cha tr: Mt gan iu kh.
Ch : Loi tr trn c tc dng mt gan iu kh, lm cho con ngi ta th thi. ng y cho
rng, gan kh vng vo ma xun, gan kh khai thng c ngha l thng thong, m rng.
3. Nhng iu cn ghi nh
Chng phin mun v c bn c th chia ra lm ba loi ln: phin mun n phng, phin
mun song phng, phin mun do cc tt bnh ca c th. Cc loi phin mun ny khc
nhau, cho nn cc phng nga chng cng khc nhau. Cch phng nga chng phin mun, c
th theo nhng yu cu sau:
Nhng h tr thuc nhn t tm l x hi. Phin mun n phng c mi quan h mt
thit n c tnh ca ngi bnh, nhng ngi ny a s u c tnh cch yu ui, a su a
cm, qu quan tm n sc kho ca bn thn mnh, cho nn khi gp phi nhng vn x hi
khng tt nh hng n tm l, v d nh p lc cng vic qu ln, quan h x hi cng thng,
mu thun gia nh, c th mc mt chng bnh no v.v th t dng ny sinh tm l lo
lng, s hi, tiu cc, khng cch no thot khi cm gic c, dn n phin mun, au
kh, bi quan. i vi nhng bnh nhn ny, cn hng dn cho ngi bnh tm ra c cc
nguyn nhn gy bnh, nhng au kh trong lng, ng thi cng vi gia nh v bn b thn
thit cng h tr tm l cho ngi bnh, trnh khi vic gp phi nhng vn rc ri
v nguy c gy bnh.
i vi bnh nhn song phng phin mun, s h tr t pha gia nh v x hi cng c
nhng tc dng tch cc nht nh, nn kt hp gia gia nh v n v cng tc, c gng gii
quyt nhng vn kh khn tn ti trong cng vic v trong cuc sng thc t ca ngi
bnh, c gng to ra mt mi trng vui v, nh nhng cho ngi bnh, xo b hoc gim
nh nhng gnh nng tm l hoc nhng th khng th t c, v chng phin mun l mt
chng bnh hon ton c th cha khi c. Mt khi bnh tnh c du hiu tt, nhng chuyn
khng hay trong cng vic, hc hnh v cuc sng hng ngy c th em n cho ngi bnh
nhng nh hng tiu cc, d dn n nhng cm xc bi quan, dn n bnh phin mun li
tip tc ti pht.
Trong cuc sng hng ngy, nhng ngi c xu hng phin mun nn ch my im
sau: Nn to cho mnh mt gic ng ngon. Nu mt ng lu di c th dn n chng phin
mun, nu b nhng lo lng do vic mt ng gy ra, cn phi bit cch loi tr n. Khi gp
phi kh khn khng nn qu tc gin. Nn hc cch gim bt p lc do vic nng gin gy ra,
bo m s cn bng tm l. Bnh thng, nn bit cch gii quyt nhng kh khn ca bn
thn, nu gp phi nhng p lc trong cuc sng th cn phi bit gii quyt chng. Nn tham
gia nhiu vo cc hot ng bn ngoi, chu kh vn ng c th l mt cch phng nga
chng phin mun tt nht v t nhin nht. Nn p dng nhng cch bo v bn thn v
trnh nhng kch thch bn ngoi, nu b quy ry, v d nh nhng ni no c th khin bn b
tn thng th khng nn i, nn trnh xa nhng ngi c th lm bn tc gin, t trnh
bc tc xy n vi mnh. i vi nhng kch thch ln, nn t nng cao kh nng chu ng.
Trong cuc sng hng ngy nn sp xp cho mnh mt s nhng hot ng vui v lm.
Chng VI: Mt s bnh ph (nam) khoa
I. Tc kinh
Kinh nguyt l mt hin tng sinh l bnh thng ca ph n, n ngy nhng khng
thy c kinh nguyt xut hin gi l tc kinh. Tc kinh c hai loi l tc kinh sinh l v tc kinh
bnh l. Tc kinh sinh l l ch tc kinh do trc khi dy th, trong thi k mang thai, thi k
cho con b v thi k mn kinh, do thay i mt s kch thch t trong c th, dn n kinh
nguyt khng c, n thuc loi hin tng sinh l bnh thng. Nhng b kinh bnh l bao
gm b kinh on pht v tc kinh nguyn pht. Tc kinh nguyn pht l ch ph n qua 18
tui m vn cha c kinh nguyt. Tc kinh on pht l ch hin tng trc y tng c
kinh nguyt, nhng mt kinh t 3 thng tr ln. Nguyn nhn gy ra tc kinh nguyn pht
c rt nhiu, c th phn chia thnh ba trng hp sau:
(1). Tc kinh do t cung, nu bm sinh khng c t cung, t cung pht trin khng tt,
chc nng non gi yu.
(2). Tc kinh do thu no iu khin, v d nh thu no b u bu, tn thng.
(3). Tc kinh do thu no di, v d nh cc nhn t tinh thn thn kinh, cc bnh v
ng tiu ho, cc bnh tng hp do c ch thuc v.v
iu cn ch l, c mt loi tc kinh trong mt thi gian ngn, n l do nguyn nhn tc
c t cung, tc m o, tc mng trinh lm cho b phn sinh dc khng thng. Khi mi ln c
kinh nguyt, kinh nguyt khng th thot ra ngoi c, m tc trong t cung, m o, cho
nn, nhng ngi ph n ny s b au bng theo tnh chu k. ng thi, khi , nu s tay vo
bng di th c th thy mt cc cng, dn dn ngy cng to. i vi nhng trng hp ny
cn tch cc can thip bng phu thut cha tr.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 10 gam i hong, 15 gam sn tra ri cho vo
un si ly nc dng.
Cng dng cha tr: Hot huyt, gim tch t mu.
(7). Tr ch mu
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 30 gam c ch mu. Cho c ch mu vo ni,
thm 500 ml nc, un la va va cho n si, sau chuyn sang la nh un trong khong
15 pht, thm lng va phi vo khuy u, ung thng xuyn thay tr, dng lin trong 3 -5
ngy hoc cho n khi kinh nguyt n mi thi.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr gng ti ma
Phng php cha bnh bng tr thuc: Nc ma, nc gng ti mi th 10 ml, trn ln
vo nhau ri chia nh ung dn, nhp tng ngm nh.
Cng dng cha tr: Kin t v, chng nn.
Ch : Phng thuc trn ch tr ph n c thai thn v h nhc b nn.
(2). Tr trng gim n v ng trng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 60 gam gim go un si, cho thm 30 gam ng
trng vo un tan, p thm 1 qu trng g vo, ung ht sau khi un chn. Ung 2 ln/ ngy.
(5). Nc gng h
Phng php cha bnh bng tr thuc: Nc h, nc gng ti, ng trng mi th
dng ung nc.
Phng php cha bnh bng tr thuc: L ta t, hng nhu mi th 9 gam; 3 gam sa
nhn, 6 gam trn b, cho tt c vo un si ln ly nc ung. Ngy ung 3 4 ln, khong 100
ml/ ln.
Cng dng cha tr: B t khai v, chng bun nn.
Ch : Phng thuc ny ch tr ph n thi k u c thai bun nn, nhiu m v nc
bt, bng trng to.
(7). Tr r cn ti
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 r cn ti, 15 gam cam tho, un si ln, p
thm mt qu trng g vo l c.
Cng dng cha tr: Thanh nhit.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 9 gam semen vaccariae sy kh, 9 gam xuyn sn
gip sy kh, bt thin hoa; 4,5 gam thn ng quy; mc thng, cam tho mi th 9 gam. Cho
tt c cc nguyn liu trn vo ni cng mt ci chn gi nu nh ln, cho 750 ml nc, un ly
250 ml nc thuc l c, chia lm 2 ln ung khi i.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 v a ct, 10 gam huyn sm, 6 gam v mu
n, 10 gam sinh a du. Cho tt c cc v thuc trn vo nghin nt ring tng loi, cho vo
cc, thm nc si vo hm cho n khi nc m th ung nh ung tr. Thch hp dng sau
khi sch kinh 10 ngy, mi ngy ung 1 ln, 15 ngy l mt liu trnh, dng lin trong 3 chu k
kinh, cho n khi no khi th thi.
Cng dng cha tr: Thanh nhit dng m, mt mu iu kinh.
Ch : V a ct, huyn sm, an b thanh nhit lng huyt, dng m gii nhit, iu
kinh. Cho tt c cc th trn ung thay tr, c tc dng rt tt i vi cc chng mu nng,
kinh n sm, nhiu kinh, mu sc tm m, au lng, hng kh , ming kh kht, nng rut,
li v.v
(5). Tr si h bch thc, dnh dnh, bc h
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam si h, 10 gam bch thc, 6 gam ng
quy, 3 gam dnh dnh, 3 gam bc h. Cho tt c 5 v thuc trn vo nghin nh ring r, cho
vo cc, thm nc si vo hm ung thay tr. Bt u ung sau khi sch kinh 10 ngy, mi
ngy lm ung 1 ln, 15 ngy l mt liu trnh, un lin hn 3 chu k kinh lin nhau, cho n
khi khi hn.
Cng dng cha tr: ch huyt, mm gan, thanh nhit lng huyt.
Ch : Loi tr trn thch hp vi chng gan nng, kinh nguyt sm, lng hnh kinh qu t
hoc qu nhiu, mu sc tm m, kinh vn cc, trc khi hnh kinh, v c hin tng au
nhc, tm thn khng n nh, d ni cu, ming kh ng, li trng, mch p nhanh v.v
(6). Tr ng quy, xuyn khung n kinh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 10 gam ng quy, 10 gam xuyn khung, 3
gam nhc qu, 8 gam tin mao. Cho tt c cc th trn vo nghin nt tng th ring bit, cho
vo cc, thm nc si vo hm cho n khi nc m th ung thay tr. Bt u dng sau khi
ht kinh 15 ngy, mi ngy ung 1 ln, 15 -20 ngy l mt liu trnh (ung lin cho n khi c
kinh tr li). C th dng lin trong 3 chu k kinh tr ln, cho n khi khi hn.
Ch : Qu vin n kinh tn hn, thng mch iu kinh, tin mao n b thn v, ch dng
tiu m. Cho tt c cc v trn lm thnh tr, c th n kinh tn hn, hot huyt iu kinh, thch
hp dng tr chng lnh t mu, kinh nguyt ri lon, lng mu kinh t, mu sc kinh en
hoc thm mu, vn cc, bng di lnh, s lnh, t chi lnh, da mt ti trng, li ti mu
hoc trng, mch cng hoc chm.
(7). Tr nguyt qu hoa
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 gam tr xanh, 6 gam nguyt qu hoa, 30 gam
ng . Cho thm 300 ml nc, cho vo un si trong 5 pht, chia ra lm 3 ln ung, mi
ngy lm mt ln ung.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 2 gam ht vng, 1 gam mui, 3 gam l ch th. un
si tr ln, thm vng v mui vo, ung trc khi c kinh khong 3 ngy, mi ngy ung 5 ln.
Cng dng cha tr: Thng kinh mch.
Ch : Loi tr ny dng tr chng au lng, au bng kinh.
(9). Tr l lan m
Phng php cha bnh bng tr thuc: 1 gam tr xanh, 10 gam l lan m (loi kh). Cho
nc va si vo khong na cc, y np trong 5 pht sau l c th ung c.
Cng dng cha tr: Hot huyt, thng kinh li tiu, kin v.
Ch : Mn tr trn ch tr kinh n sm hoc kinh nguyt ri lon, lng hnh kinh khi t
khi nhiu, t mu, bng di au, c th dng tr chng au bng kinh nguyn pht.
V. Hi chng tng hp cc triu chng bnh thi k mn kinh
Cc chng bnh tng hp thi k mn kinh l ch thi k mn kinh (thi k b my sinh dc
ca ph n n lc mt i chc nng ca n, cng gi l thi k mn kinh). Thi k ny chia ra
lm 3 giai on:
Thi k tin mn kinh: Trc khi tc kinh khong 2 -5 nm, thi gian ko di khong 4
nm.
Thi k mn kinh: 1 nm u tin tip tc thi k tc kinh.
Thi k hu mn kinh: Mt kinh hn, dn n thi k chc nng ni tit non hon ton
mt i, bc vo giai on u ca tui gi.
Do chc nng non suy gim v gi yu, dn n kinh nguyt ri lon, thng xuyn tot
m hi, u c chong vng, tai , tm trng bun bc, mt ng, d ni cu, eo lng au nhc,
da sn si, nga hoc c cm gic nh kin b, ng thi c th km theo cc chng bnh v
ng mu hoc ng tit niu, thm ch tm t tnh cm thay i r rt v.v.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
p lc cng vic trong cuc sng, c bit l p lc v tinh thn trong thi gian ngn c th
dn n thn kinh, h thng ni tit ri lon, nh cvy c th dn n tch t nhiu cht bo,
lu di c th khin h tun hon km i, dn n bnh bo. Khi trong trng thi b p lc, bt
k lc no cng nn ung 1 cc tr an thn, trt b i nhng gnh nng trn vai, cng c th
gip cc bn duy tr c mt thn thi tt.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr u tng bch qu
Phng php cha bnh bng tr thuc: 200 ml u tng, 5 qu bch qu (nghin vn)
cho vo un si trong la nh, ung thay tr.
Cng dng cha tr: Tt cho thn.
Ch : Phng thuc trn ch tr chng thn h ca thi k mn kinh, biu hin thng
thy l eo lng au nhc, mi, khng c sc lc, nhiu kh h.
(2). Tr h th quyt minh
Phng php cha bnh bng tr thuc: 50 gam actiso cho nc lnh vo ngm trong mt
m; 15 gam to chua cho vo un si, lc b b, dng nc cho actiso vo un si, ung
thay tr, nn ung trc khi i ng.
Cng dng cha tr: Thanh tm, dng m, an thn.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr gng to
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 lt gng ti, 5 qu i to (p gip). Cho nc
si vo hm thnh tr ung.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 6 gam ng quy, 2 gam xuyn khung, cho vo
nc nng ngm sau 20 pht th ung nh ung tr.
Cng dng cha tr: B huyt iu kinh, hot kh chng au bng kinh.
Ch : Loi tr trn c th iu tr chng thng kinh do kh huyt h tn. C th dng nhiu
b kh hot huyt, thch hp vi chng thng kinh ko di, ngi c th cht h nhc.
Biu hin lm sng th hin ch trong hoc sau khi hnh kinh, bng di thng au lm
rm, thm ch c khi l cm gic au qun bng di, mun ngh ngi, khi ngh ngi hin
tng au c gim, nht ming, mch yu.
(6). Tr nguyt qu hoa
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam nguyt qu hoa; 1,5 gam hng tr, 25 gam
ng . Trc khi kinh n 3-4 ngy c th lm loi tr ny ung, bng cch hm vo
nc si ung nh tr, ung lin trong khong 1 tun.
Cng dng cha tr: Tt cho gan gii nhit, iu kinh, gim au bng kinh.
Ch : Loi tr ny thch hp vi ngi kh huyt tch t, thng xuyn au bng trc khi
k kinh din ra, au trc trng, kinh nguyt sm mu, chu k kinh ri lon, thm vo l hin
tng v cng tc, tc ngc kh chu, mch huyn hoc trong k kinh bng hi trng au,
lng hnh kinh t.
(7). Tr hoa hng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam hoa hng, em ngm vo nc si ung
nh tr.
Th nht, trong chu k kinh nguyt, khng nn trnh b lnh, Trong thi gian hnh kinh,
ngoi vic phi ch v sinh sch s ra, cn cn phi trnh lao ng qu nng nhc v vn
ng mnh, khng nn lm vic ni qu lnh, qu m t hoc trong nc, tuyt i khng
tm bng nc lnh, khng n thc n sng v cay nng, nn duy tr tm trng lc quan, tnh
cm thoi mi, khng nn mang nhng gnh nng tm l ln. Nh vy, c th phng xy ra
chng thng kinh.
Th hai, nn c gng khng ch khng xy ra nhng chn ng ln v tm l. Cc bn n
tr, do thi c cng thng, tht tnh, ph n thnh nin do b bnh tt lu ngy u c th dn
n nhng chn ng mnh m v tinh thn. Mang gnh nng tm l nng n, tm trng qu
bun phin r thm vo l s nhy cm vi chng thng kinh, s s hi, tm l cng
thng, u c th kch thch h thng trung khu thn kinh, lm cho t cung thu nh li v mu
trong t cung co bp ra t, c th dn n chng thng kinh hoc lm cho chng thng kinh
thm trm trng. Cho nn, cn duy tr mt tm trng vui v, c gng khng ch s thay i ca
cm xc, iu ny c tc dng tt trong vic iu tr chng thng kinh.
Th ba, cn ch khng nn sinh hot tnh dc qu . Nu tn sut sinh hot tnh dc qu
nhiu, hoc lm vic nh qu nng nhc trong khi hnh kinh, c th dn n suy gim tinh
huyt, kh huyt vn hnh khng thng, t cung mt i cht dinh dng dn n thng kinh.
Thm vo l sinh hot tnh dc khng gi v sinh sch s, khng ch gi gn v sinh trong
thi k hnh kinh c th dn n chng vim nhim b phn sinh dc cng l mt nguyn
nhn dn n chng thng kinh. Cho nn, khi b thng kinh, nn nm ngh ngi trn ging,
tuyt i trnh quan h tnh dc. Nhng ngi b au bng, s lnh nn chm nng bng,
hoc ch gi m vng bng. Ngoi ra, cn an i tinh thn, bo m mt tinh thn thoi mi
cng c tc dng tt trong iu tr chng thng kinh.
Th t, khng nn tu tin dng thuc. Thuc dng trong thi k thng kinh, nn dng
trc khi hnh kinh 1 tun. Cn c vo chng hn nhit h thc ca ngi bnh m tin hnh
dng thuc thch hp theo chn on. Nu bnh nhn hn thp hoc gan thn h nhc, th
khng c s dng nhng v thuc mang tnh hn, nh: sng t, sinh a hong, huyn sm,
hong xa, hong cm, an b Nu km thm c hin tng thp nhit, k dng nhng sn
phm nng nh: ph t, qu, gng kh, tiu hi hng, gng cao lng, nhn sm i vi
hin tng mu tch t v dc liu th, cn ch kt hp thuc, trong iu kin iu tit kh
huyt, cn c vo tnh hnh thc t ca bnh nhn kt hp thuc. Nu khng, mt lng ln
thuc lm tc mu hoc khng hp thu thuc, ng nhin s to ra hin tng hnh kinh
khng thng, mt i s iu tit, cn bng thng thng, khng nhng khng c li cho vic
iu tr bnh, m cn lm cho bnh ngy cng nghim trng hn. Ngoi ra, trong thi gian
hnh kinh, cng cn trnh dng thuc ty lm ngng t mu v thuc cm mu, v d nh: an
lc huyt, thuc cm mu, vitamin K3V chng u lm cho mu huyt ngng t, tc mu,
gy bt li trong lu thng mch mu, v c th lm tng hoc lm cho chng thng kinh thm
nghim trng.
VII. Bng huyt sau khi sinh
Sau khi sinh 24 gi hoc trong phm vi 6 tun sau khi sinh xy ra hin tng xut huyt t
cung th gi l bng huyt sau khi sinh. Nguyn nhn dn n hin tng ra mu sau khi sinh
bao gm nguyn nhn nh vn cn cung rn, st nhau thai, hoc nhau thai b nghn li
trong t cung, cc b phn xung quanh cung rn khng hon ton hi phc li trng thi
c. Km theo l cc nguyn nhn khc nh vt m sau khi sinh vn m hoc cha lin li
hon ton v.v Lng mu xut huyt c th nhiu v cng c th t. Nu lng t th dn dn,
hoc gin on xut huyt s dn n hin tng thiu mu. Nu lng mu t ngt ra qu
nhiu s lm nguy him n tnh mng ca sn ph. Nu xut huyt thng xuyn s d dn
n vim nhim t cung, lm cho thn nhit tng cao. Trong ng y n thuc v cc phm tr
s nguy him sau khi sinh, chong vng do mt mu sau khi sinh, bng huyt sau khi
sinh, st sau khi sinh v.v
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Hoa chui m nhn c tc dng b thn cm mu. Dng chui m nhn v l tr em nu
vi nc, c th dng tr tr chng kinh nguyt khng u.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr chui m nhn
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam chui m nhn ti; 1-1,5 gam tr xanh,
cho thm nc vo un si trong 5 pht, lc b cn, thm 25 gam mt ong vo quy u l
c. Mi ngy lm 1 ln, chia lm 3 ln ung.
Cng dng cha tr: Cm mu.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam bch thut, 30 gam sn dc, 20 gam ng
sm, 15 gam xa tin t, 15 gam thng thut, 6 gam trn b, 15 gam bch thc, 6 gam t h, 9
gam kinh gii, 6 gam cam tho, 10 gam bch ch, 30 gam u. un si ln lm thnh tr ung.
Cng dng cha tr: Kin thn ch kh, tr phong thp.
3. Nhng iu cn ghi nh
phng bnh kh h, cn tng cng th cht v phng vim nhim t ng tay.
Bnh thng cn tch cc tham gia cc hot ng rn luyn thn th, tng cng th cht, gi
m bng, phng trng gi, n ung cn theo ng ch , trnh lm tn thng thn v d
dy. Trong thi k hnh kinh, tuyt i khng nn i bi, phng vim nhim, cn gi v
sinh cho b phn sinh dc, trnh b vim nhim.
IX. Lit dng
Lit dng l mt chng bnh m khi quan h tnh dc, dng vt khng cng ln c,
hoc cng ln m khng gi c trng thi lu, dn n quan h tnh dc khng bnh
thng. y l chng bnh cn tr sinh hot tnh dc thng thy nht nam gii. Theo s
liu thng k ca nc ngoi, bnh lit dng chim 37-42% cc chng bnh lin quan n
chc nng tnh dc nam gii. Trc y, ngi ta cho rng bnh ny do nguyen nhn tinh
thn v nguyn nhn tm l dn n, nguyn nhn do b phn sinh dc chim t l nh. Tuy
nhin, gn y, cng vi s pht trin ca cc phng php kim tra khoa hc hin i, nguyn
nhn bnh do b phn sinh dc chim t l ngy cng nhiu.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Nhn sm c v ngt hi ng, tnh v n, c chc nng i b kh huyt, kin b sinh mnh,
b sung nhng h tn, tr kht, an thn. y l loi thuc hng u cn dng khi nam n m
dng kh huyt khng hoc b ni thng. Nhn sm c th lm tng kch thch t sinh
dc, lm tng gic ng, c nh hng ln i vi h bi tit. Khi nhn sm kt hp dng vi l
tr, c hiu qu tr liu rt ln i vi chng bnh lit dng nam gii.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr i anh hng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 12 gam thn r thch ng gia (thi nh, dng kh),
10 gam k huyt ng, 5 gam tr long. Cho tt c 3 th vo un si, lm thnh tr ung.
Cng dng cha tr: Cng trng ct, b thn an thn.
Ch : Thch hp vi chng bnh lit dng, xut tinh sm, chng qu sc.
(2). Tr nhung hu tr long
Phng php cha bnh bng tr thuc: 1,5 gam nhung hu, 5 gam tr long. Cho vo
nc si hm thnh tr ung. 1 cc tr ngm lm 3 -5 ln ung.
Cng dng cha tr: n thn trng dng.
Ch : Phng thuc trn ch tr thn h lit dng.
(3). Tr trng
Phng php cha bnh bng tr thuc: L trng, tr xanh va dng. Cho vo nc
si ngm hm thnh tr ung.
Cng dng cha tr: n thn trng dng, tr chng lit dng rt hiu qu.
Ch : Phng thuc trn cn c tc dng chng min dch rt tt.
(4). Tr nhn ho bo kin
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh, hoa nhn sm. Cho vo nc si hm
thnh tr ung.
Cng dng cha tr: Bi b thn th, tr chng lit dng rt hiu qu.
Ch : Tr xanh kt hp cng vi hoa nhn sm, c tc dng chng ung th, kin thn, b
m tr v, chng lo ho.
(5). Tr tm nn
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 con tm nn, 3 gam l tr. Cho tm nn v l tr
vo hm trong nc si thnh tr ung.
Cng dng cha tr: B thn trng dng, tr chng lit dng rt hiu qu.
Ch : Phng thuc trn thch hp vi ngi c th h nhc, sc khng yu km v
gim st.
(6). Tr hoa nhn sm
Phng php cha bnh bng tr thuc: 100 g hoa nhn sm, em ngm vi ng thnh
tr ung mi ngy 5 gam.
Cng dng cha tr: B kh trng dng, hng phn tinh thn, tr chng lit dng rt hiu
qu.
Cn hc tp v tm hiu cc kin thc v gii tnh v cc kin thc lin quan, nh sinh l,
tm l, to dng nn mt nn tng kin thc chun xc v quan nim tnh cm, quan nim o
c v nhn sinh quan, quan nim hn nhn. Khng nn xem trng thi l bnh thi, m
gnh trn vai gnh nng tm l. Tch cc tham gia rn luyn thn th, bo m c mt c th
kho mnh, tinh thn thoi mi, vui v, to quan h tt vi x hi, gia nh, quan h v chng
hnh phc tt p.
T b nhng thi quen xu nh: th dm, tnh dc phng tng, ung ru, khng ht hoc
gim ht thuc, khng nn lm vic qu sc, ch kt hp lm vic v ngh ngi hp l, bo
m cht dinh dng tt cho c th.
Tch cc iu tr nhng chng bnh mn tnh, v d nh chng vim tuyn tin lit mn
tnh, chng cng tnh mch, bnh tiu ng, bnh x gan, vim gan v.v Nguyn nhn l
nhng bnh ny c th dn n chng bnh lit dng, ch khi cha tr khi nhng chng bnh
nguyn pht ny, mi c th cha khi c bnh lit dng.
Khng nn dng thuc qu lu mt cch m qung. C mt s loi thuc nu c dng
trong mt thi gian qu di hoc lm dng thuc c th dn n chng bnh lit dng, v d
nh trong cc thuc chng cao huyt p, thuc bnh n huyt p, thuc an thn. Trong cc
thuc tr chng bnh tim; cc thuc li tiu; thuc kch thch i tiu; cc thuc chng thn kinh
v an thn c thuc ng, cc thuc cha tr vim ng tiu ho, d dy u c tc dng ph.
Cho nn, nhng ngi bt buc phi dng cc loi thuc trn, khi s dng cn ht sc ch
hoc chn dng nhng loi thuc khng c nh hng ln chc nng gii tnh.
X. Di tinh
Di tinh l ch cn bnh m khng c quan h tnh dc, tinh trng cng t nhin c
xut ra, biu hin bnh khi mi thng xut hin hn 4 ln nh vy. Di tinh c chia lm 2 loi
l mng tinh v hot tinh. Trong khi ng, nm m m xut tinh th gi l mng tinh. Trong khi
ng khng m m xut tinh, thm ch xut tinh khi hon ton tnh to, gi l hot tinh. Ty y
cho rng y l chng bnh thn kinh gii tnh suy yu.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Cy sen c chc nng tiu gii nng bc, tm sen c chc nng an thn, ch cho thn, dng
phi hp cng vi sa uyn, tt l, l v sn chu du, thc a c tc dng tt trong iu tr
chng bnh di tinh.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr tm sen
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 gam tm sen, cho vo cc nc nng, y np li
hm trong khong 5 10 pht, ung thay cho tr.
Cng dng cha tr: Thanh tm, gii nhit, cm mu, sinh tinh.
Ch : Loi tr trn ch tr di tinh, cao huyt p, nhc u, au tim, mt ng, ming kht,
nn ra mu, mt sng ph thng. Nhng ngi thn v h hn k dng. Trong cun Bn tho
ti tn c vit: Tm sen c th thanh tm ho, bnh gan ho, tr thn ho, gim phi ho, tr
nng bc, sinh dch chng kht, tr mt sng . Nghin cu khoa hc cho thy, tinh cht
kim ly t trong tm sen ra c th h c huyt p.
(2). Tr l du hoa cc
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam l du, 9 gam hoa cc, cho vo 300 ml un
si ln, cho thm cht mt ong vo khuy u ln l c. Ung thay tr.
Cng dng cha tr: Mt phi, tr nng, an thn.
Ch : Phng tr ny ch tr gan nng, cha di tinh.
(3). Tr phc bn t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam phc bn t, 5 gam tr xanh. Cho phc bn
t vo nghin nt ra, cho vo cc cng vi tr xanh, thm nc si vo ngm l c. Mi ngy
lm 1 ln ung, ung nhiu nh nc tr.
Cng dng cha tr: ch thn, sinh tinh, sng mt.
Ch : Phng tr ny ch tr i tiu nhiu ln, di tinh, lit dng, th lc m, tr nh khng
tt. Trong nhng ngy nng nng, ngi cao tui nn dng ung nh ung nc tr, c th
nng cao c sc chng chi ca c th vi ci nng nng ngy h, phng cm nng.
Nhng ngi thn h ho, bng quang thp nhit, dn n chng bnh tiu tin nhiu ln
khng nn dng loi tr ny.
(4). Tr ht rau h
Phng php cha bnh bng tr thuc: 20 gam ht rau h, cho thm cht mui vo un
si ln lm thnh tr ung.
Cng dng cha tr: Dng m, thanh tm, ch thn, b tinh.
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng di tinh do bnh tim v thn lu ngy dn n.
(5). Tr qu du
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam qu du. Cho du vo un vi nc nng
thnh tr ung.
Cng dng cha tr: B gan ch thn, tr phong thp, dng huyt.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam sa uyn t. Cho sa uyn t vo ra sch,
nghin nh, ngm vo nc si, ung nh ung tr.
Cng dng cha tr: B thn, ko di tui th.
Ch : Phng thuc trn thch hp tr chng au lng, di tinh v.v
3. Nhng iu cn ghi nh
Vim tai gia l mt loi bnh chim t l pht bnh cao nht t chng bnh vim tai mi
hng. Cho nn, gim nhng bnh tt lm gim kh nng thnh gic, tng cng th cht, cn
cao ch phng bnh vim tai gia. phng bnh vim tai gia, c th bt u t
nhng im sau y:
phng trng gi cm mo. a s vim tai gia c mng m l do vim nhim hng dn
n, m loi vim nhim ny a s xut pht t khi cm mo. Cho nn, khi cm mo, ch cn
iu chnh hp l, c th trnh c vim tai gia.
Cn nm vng phng php bi ng n. Bi l mt mn th thao rt tt, nhng nu
khng nm vng cch bi, c th s dn n chng bnh vim tai gia. Khi bi, nht nh phi
nm r c phng php c bn l phi dng ming h hp, dng mi thi kh ra ngoi.
Khi p nc, tt nht l nn th hoc lm ng tc th ra. Khi ln, khng nn c ng tc h
hp, cng khng nn nut kh, v khi nut kh, p sut ca yt hu h thp, hn na cn c th
khin nc vo khoang mi hng. Cng c mt b phn nh ca vim tai gia khi bi s nhn
nhng chn thng t bn ngoi vo v xy ra. Nguyn nhn l do p lc bn ngoi tai t
ngt tng cao, lm cho rch mng nh, sinh ra vim nhim. p nc khng ng phng
php, c th khin tai b tc ng ca p lc nc, hoc khi ln, b tc ng ca ngi khc
ng vo, thng to ra nhng hu qu nh vy. Phng php p nc chnh xc l nn dng
2 tay kho nc qua u, bo v phn tai, hai cnh tay u tin phi nhp vo nc. Khi ln,
nn m mt, phng b ngi khc va vo, hoc cng phng khng gy thng tch cho
ngi khc. Nhng ngi b vim tai gia, hoc nhng ngi va mi cha khi vim tai gia
khng nn i bi. Khi h thng h hp c vim nhim cp tnh, sc khng ca c hng gim
i, cng tm thi khng nn i bi.
phng bnh truyn nhim cp tnh. Vim tai gia cn thng thng l do thi k
truyn nhim bnh pht sinh ra, n thng hay nhim bnh sau thi k tr b ln si, vim
mng no, st pht ban, nhim c vi khun l, vim phi, cm cm. Ngoi nhng cn bnh
ny lm cho sc khng ca tr gim st, v do vi khun vo b phn mi hng, vim tai gia
cn c th ly truyn qua huyt dch. Cho nn, lm tt cng tc phng bnh, cch ly v iu tr
bnh sm, tng cng sc khng cho c th, cng c th lm gim nguy c mc bnh vim
tai gia.
Ch v sinh nhng b phn lin quan trn di trc sau vi tai gia. Cc bnh mi v
hng, v d nh vim khoang mi, vim tuyn sinh dc v.v.., thng cng d gy nn bnh
vim tai gia. bo m s khe mnh ca tai gia, cn cn phi lu tr nhng loi bnh
trn y. Lm sng c rt nhiu loi bnh l nh vy, nu c th iu tr dt im nhng cn
bnh th khng ch lm cho nguy c b nhim cm cm gim xung, m ngay c bnh vim
tai gia mn tnh c mng m cng c th cha tr khi.
III. Vim khoang mi
Vim khoang mi l chng vim bnh thng nim mc mi, l mt chng bnh v mi
thng gp. Khoang mi l ch nhng b phn xung quanh b phn h hp. Do c im
sinh l ca n m mi b phn c th n c pht bnh, hoc cng c th hnh thnh vim
khoang mi tng th. Bnh ny thng c phn ra lm hai loi l vim khoang mi cp tnh
v vim khoang mi mn tnh. Nguyn nhn gy ra cn bnh ny c rt nhiu v tng i
phc tp. Vim khoang mi cp tnh phn ln l do vim mi cp tnh dn ti, cn vim
khoang mi mn tnh th thng l do vim khoang mi cp tnh cha c cha tr trit
hoc nhiu ln pht tc dn n. Ngoi ra, khi i bi nc bn i vo khoang mi, cc c quan
ln cn b cm nhim ly lan ng thi li b ngoi thng v.v u cps th dn ti vim
khoang mi.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Tr long tnh thng hng v xuyn b nghin chung thnh bt mn, c tc dng thanh
nhit h ho, gii c, nu ngi c th tr c chng tc mi, vim khoang mi.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr hnh di
Phng php cha bnh bng tr thuc: 22 gam hnh di, 15 gam thng nh t, 10 gam
bch ch, 4 gam cam tho, 5 gam trn b. Cho vo nc un si ln, mi ngy lm 1 ln chia 2
ln ung.
Cng dng cha tr: Tr phong gim au.
Ch : Phng tr ny c th tr chng vim khoang mi.
(2). Tr tht v
Phng php cha bnh bng tr thuc: L ti (b ht), mt hng (b nm) mi th 1
gam, 500 gam ng sen ti (b gn), l 1 tu l hoa sen ti (b cung, dng l kh cng
c), 30 gam r c bch mao ti, 10 qu hng to (b ht), 5 gam tr xanh. Cho tt c 7 v
thuc trn vo ra sch, cho thm nc ngp mt, un cho n khi nc c l c. Mi ngy
lm 1 ln, ung ng vo mt gi.
Cng dng cha tr: Thanh nhit dng huyt, lng huyt cm mu.
Ch : Phng tr ny ch tr nhng chng bnh xut huyt nh: xut huyt mi, lc huyt,
i tin ra mu, i tiu ra mu v.v
(3). Tr bch tn
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam tr long tnh thng ng, 6 gam xuyn
hong b, cho vo cng nghin nt, ch mt t bt nghin nt vo mi, mi ngy nhiu ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit tr ho, gii nhit tiu c.
Ch : Phng tr ny ch tr vim khoang mi, tc mi, km theo mi b mt i cm gic
khu gic, khng phn bit c mi.
(4). Tr nhi tn
Phng php cha bnh bng tr thuc: Lng ch non va , cho vo nghin nh ra, cho
vo mi ngi, mi ngy 3 ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit ho vim, tr tiu thng.
Vim khoang mi thng xy ra sau khi b bnh vim mi cp tnh, cho nn, mun
phng bnh vim khoang mi, u tin cn phng bnh vim mi xy ra. Cch phng 2
bnh ny tng i ging nhau.
phng bnh vim khoang mi, cn sp xp n ung ng ngh ng gi, b nhng
thi quen xu nh ht thuc, ung ru, ch v sinh khoang ming sch s, khng dng
nc lnh tm, khng qun mc qun o m, i giy, i tt, phng lnh t pha lng d
dng khin ta b trng gi lnh, cm mo. Thng xuyn qut dn mi trng nh , phng
phi thong kh tt, y nh sng mt tri. Ch bo v nim mc mi, phng cn m
bo tt nhit nht nh, khng kh kh s nh hng n chc nng ca nim mc mi,
nim mc mi s b kh, cc lng mao s ngng hot ng, khin chng ta d dng mc bnh,
d b vi khun tn cng dn n mc bnh. Ngoi ra, khng c tu tin nh thuc mi, v c
khi loi thuc nh mi li khng ph hp vi nim mc mi, nh thuc nh mi c khi li lm
nh hng n chc nng sinh l ca nim mc mi, qu nng hoc qu lnh, qu kh u c
th nh hng n nim mc mi.
phng bnh vim khoang mi cn phi phng n nhng chng bnh truyn nhim
t cc c quan lin quan, v d nh bnh vim amidan mn tnh, vim hch hnh, vim hng
mn tnh, au rng, li c m, l lot khoang ming v.v Cc bnh ny cn c tch cc iu
tr v c th dng phu thut tr khi hn. i vi nhng chng bnh m c th gp phi,
cn kp thi iu tr, v d nh thng xuyn gy nght v tc mi, cng nn iu tr khi hn
sm bng phu thut. Cc loi vim mi, nga mi u l cc tc nhn gy nn bnh vim
khoang mi, cn kp thi tr khi hn. Nu i vi nhng ngi nim mc mi qu nhy cm,
sng ty ln, c th nh hng n s thng kh ca mi ming, cn phi c iu tr chng
qu mn cm trn.
Khi i bi, cn phng vim nhim ly lan qua ng mi, cho nn khi u tip xc vi
nc, chng ta cn m bo rng, chng ta ht th su, sau khi vo nc, dng mi h
hp, c th trnh nc vo mi. Phm l b phn u ln chm vo trong nc, th phi dng
ming ht kh, dng mi th kh ra. Sau khi ra khi nc, nu trong mi c nc, khng
cn dng lc y kh ra, c th dng ng tc chy nhy hot ng, th, mi h hp
nhng hi ngn, c th y c tt c nc ra, nhng nc vo sau th nh ra qua ng
ming.
Khi my bay ct cnh, thay i p sut khng kh cng c th nh hng gy ra vim mi,
nu l ngi b vim mi cp tnh th tt nht khng nn i my bay.
IV. au rng
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Cc nghin cu cho thy, trong tr c cha hm lng kim rt phong ph, c th tr tanh,
kh nng lm sch hn ra bng nc rt nhiu, mi ngy sau mi ba ba cm, c bit l sau
khi n c, nu dng nc tr ngm trong ming, c th lm sch ming, kh mi tanh. Hn
na, cn c th phng nga c bnh su rng. i vi nhng ngi thng xuyn ung tr
long, t l mc chng su rng gim xung khong 60%.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr xanh bch ch
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh loi ngon, bch ch. u tin ly 5 gam
bch ch, 10 gam cam tho cho vo 600 ml nc, un si 5 pht sau, cho thm 2 gam tr xanh
vo l c. Mi ngy lm ung 1 ln, chia ra lm 3 ln ung.
Cng dng cha tr: Gii nhit tr phong, tiu vim, lnh vt thng.
Ch : Phng tr ny ch tr cm mo, au rng, gh l sng ty.
(2). Tr cha chng au rng ming
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam sa nhn, 3 gam t tn. Cho tt c cc
nguyn liu trn vo nghin thnh bt, cho thm nc si va vo ngm trong cc, y np
hm trong khong 15 pht. Ung nhiu thay cho tr, ung ht trong ngy.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 1-3 gam l tr (hng tr, lc tr, long tr, thit
quan m tr, c th chn 1 trong cc loi tr trn l c). Cho tr vo cc, thm nc si, ch
cho n khi nc m m li th dng, ung nc tr. Mi ngy ngm ung t 1-2 cc.
Cng dng cha tr: Tr su rng, bo v chng li bnh su rng.
Ch : phng bnh su rng cn ghi nh, trc khi i ng nn dng nc tr sc
ming, nhng khng nn ung, trnh mt ng.
Bnh su rng, c tn gi khc l bnh mt rng. Bnh xy ra c lin quan cht ch n vic
v sinh rng ming, c bit l lun lun thch n cao lng m v, cc loi bnh ko c cha
ng, hoc axit, lin cu khun trong sa rt d dng lm mt i cht pht pho trong men
rng, rng mt i pht pho, lu ngy s dn n su rng. Ngoi vic thiu cc vi sinh t ra,
vic thay th v b sung cht pht pho trong rng cng c th dn n bnh su rng. Tr l
loi thuc tr vn bnh, khng ch c th gii c, h ho, gip tiu ho tt, tr cn c th ty
nhng cht bn trn rng, lm sch ming, l mt loi thuc rt tt phng chng bnh su
rng.
Cc nghin cu khoa hc ch ra rng, trong tr c cha ti hn 300 loi thnh phn ho
hc, trong c nhiu loi axit c tc dng khng ch c nhiu loi vi khun. Hm lng cc
vi sinh t trong tr rt phong ph, khng ch c cc vi sinh t nh A, D, E, K , m cn cha cc
vi sinh t nhm B v C. c bit l hm lng tin t vi sinh t A (beta caroten) v hm lng
vi sinh t C trong tr cng rt cao, c tc dng rt quan trng i vi s pht trin v hi phc
ca chc nng sinh l v rng.Trong l tr cng c rt nhiu nguyn t vi lng, c bit l can
xi. Can xi chim mt t l kh cao trong t chc c th l rng, nu hp th can xi khng y
, c th khin rng pht trin khng tt, d dng xy ra chng bnh su rng. Ung tr
thng xuyn v dng tr sc ming thng xuyn l mt cch rt tt v sinh khoang
ming, lm chc rng v phng nga bnh su rng.
(4). Tr hoa cc cam tho
Phng php cha bnh bng tr thuc: 15 gam hoa cc trng, 5 gam cam tho; 0,5 gam tr
xanh. Cam tho cho nc si vo ngm trong 10 pht, sau thm hoa cc trng, tr canh vo
khuy u. Mi ngy lm ung 1 ln, chia ra lm 3 ln ung.
Cng dng cha tr: Tr phong tn nhit, tiu thng chng au.
Ch : Phng tr ny ch tr phong nhit au rng.
(8). Tr bc h
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam bc h ti (hoc 10 gam bc h kh). Bc
h ra sch, thi nh, cho vo nc si hm nh tr.
Cng dng cha tr: Tr phong, thanh nhit, chng au.
Ch : Phng tr ny ch tr phong nhit, au rng.
(9). Nc vng (thng ma)
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam vng, 6 gam bc h. Cho tt c cc loi
nguyn liu trn vo un si ln, ung thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit tr phong, tiu thng tr au.
3. Nhng iu cn ghi nh
Tc ng ni: au rng khng phi l bnh, nhng khi au th au mun cht i c.
Thc ra, au rng l mt loi triu chng do nhiu chng bnh v rng mang li, n c tnh
kch thch, au mt cch t nhin v phn chia ra lm 2 loi l au nhc v au but, lm cho
bnh nhn khng th chu ng c cn au , v nn nhanh chng i khm. Nhng chng
ta, i khi do nhng vic khc nh cng vic, cng tc bn rn nn lm mt thi gian, khng
th i khm ngay c. Nh vy, c cch no n gin tr chng au rng ny khng?
Bnh su rng c tn gi dn d l mc rng. Khi bnh tr nn nghim trng, chng ta s
cm thy au, c bit l khi n nhng n cng, hoc khi n chua, n qu lnh hoc qu
nng, cn au cng tng thm. Ngi trung nin v ngi gi, nu nu (li) nh li hoc chn
rng b l ra ngoi cng c th gp phi nhng cm gic au nh vy. C th dng ti ti c
to, b v, gi nt ra, vo ch rng au, cng c th dng lng va bch dc Vn Nam,
cho vo nc si ch thnh dng keo, trm hoc bi vo ch rng au. Hoc c th dng 10
git nc, du gi tr phong, hoc lin tc dng kem nh rng c cha cht chng axit
nh rng u c th lm cho chng au rng dn dn gim i, sau c th mt hn. i vi
nhng ngi rng qu mn cm vi axit, c th dng cy t thi mng ra thnh 2 -3 lt, ngm
trong 1 cc nc nng, mi ngy sc ming 3 ln, hoc dng ti b v ngm trong ru mu
ri bi ln ch au, cng c kt qu rt tt.
V. c thu tinh th
Thng thng, trng thi bn trong tinh th nhn cu mt ca con ngi l t chc trong
sut, khi do mt nguyn nhn no khin cho tinh th b c, s c gi l trng thi c
thu tinh th, cho nn chng c thu tinh th mt l mt chng bnh ca tinh th bn trong
nhn cu mt. Cn c vo im ny, bt k mt trng thi tinh th no c cng c gi l
c thu tinh th, nhng khi thu tinh th c mc nh, khng nh hng nhiu n kh
nng th lc m khng pht hin ra biu hin bnh r rt, hoc coi thng s khng dn n
thu tinh th bn trong. Cn c vo nhng iu tra trong lch s trc y, c thu tinh th l
nguyn nhn thng thy nht dn n chng m mt v cc bnh tt lin quan n th lc,
theo iu tra c ti 25% nhn loi mc bnh c thu tinh th, cng may l, y l mt cn
bnh d cha cho khi hn c.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Nhng ngi c thi quen ung tr b mc chng c thu tinh th chim 28.6 %, nhng
ngi khng c thi quen ung tr m b mc chng bnh ny chim 71.4%. iu ny l do
trong tr c nhng thnh phn nh vitamin C, c th lm gim nh mc c thu tinh th
ca mt, nu ung tr thng xuyn, c th gim c cc chng bnh v mt, c tc dng tt
lm cho mt sng hn.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr hoa bi
Phng php cha bnh bng tr thuc: 5 gam hoa bi, 1 gam tr xanh, sau khi cho vo
nc un si, thm 25 gam mt ong ri ung.
Cng dng cha tr: Thanh nhit dng gan, sng mt.
(4). Ru ng v t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 60 gam ng v t, 500 gam ru trng nng
thp. Cho ng v t vo ra sch, ro, ngm trong ru cho n khi ng v t m ming ra,
sau 10 ngy sau c th dng c. Mi ngy trc khi i ng ung 1 ly nh.
Cng dng cha tr: B thn nhun phi, lm sng mt.
Ch : Phng tr ny ch tr chng gan thn h hn dn n chng c thu tinh th
ngi gi.
(5). Tr tt l
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sa uyn tt l dng. Sa uyn tt l ra sch
hong kh, cho vo la nh sao vng cho n thm. Mi ngy ly 10 gam, un si ln, ung thay
tr.
Cng dng cha tr: B thn, dng gan, sng mt.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 100 gam thanh sng t, 500 gam to en, 500
gam mt ong. u tin cho thanh sng t vo ni cng mt lng nc va , un si, mi
20 pht cht nc ra 1 ln, sau thm nc vo tip tc un si, sau khi cht nc 3 ln l
c. Cho nc ca c 3 ln vo un si, cho thm to en vo, un cho n khi to en
chn mm l c, thm 500 gam mt ong vo khuy u l c, ch cho n khi nc ngui
ri ung. Mi ln ung t 1-2 tha, ung cng nc m, ngy ung 3 ln.
Cng dng cha tr: B gan sng mt.
Ch : Phng tr ny ch tr chng gan thn h tn dn n chng c thu tinh th, biu
hin thng thy l th lc m, nh l c ln khi mng trc mt, th lc gim xung hng
ngy, km theo l hin tng vng u, tai, eo lng au mi, li hng, mch p yu.
(8). Tr cu k t hoa cc
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam cu k t, 10 gam hoa cc trng, 1 gam
hng tr. Cu k t dng mui sao cho n khi n ra, cho vo ni cng vi hoa cc trng, hng
tr, un si trong 5 pht. Mi ngy lm 1 ln ung, chia thnh 3 ln.
Cng dng cha tr: Dng gan sng mt, tr phong nhit.
Ch : Phng tr ny ch tr th lc suy gim, mt hoa, mt qung g.
(9). Tr cu k t
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 5- 10 gam cu k t; 0,5 1,5 gam hng tr.
Cho cu k t vo mui sao cho n khi n ra, b mui i, thm hng tr v nc si vo hm
trong khong 5 pht, mi ngy lm 1 ln ung.
Cng dng cha tr: Nhun phi b thn, ch gan sng mt, dng huyt.
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng th lc suy gim, tot m hi, gim nhu cu tnh
dc.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam l du, 30 gam l sen, 6 gam v u xanh.
Cho tt c 3 loi nguyn liu trn vo nc un si, b b ly nc, ung nh tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii c, tr phong nhit, thanh phi sng mt.
(13). Tr gan ln cu t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 150 gam gan ln, 100 gam l cu k t ti. Gan
ln ra sch thi ming, cho vo ni cng vi cu k t, un si ln, ung nc v n gan, mi
ngy lm ung 2 ln.
Cng dng cha tr: Sng mt thanh gan.
Ch : Phng tr ny c th ci thin th lc.
(14). Tr hng to cu k t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 7 qu hng to, 15 gam cu k t, cho thm lng
nc va , un si ln, mi ngy lm ung 1 ln, ung lin tc trong nhiu ngy.
Cng dng cha tr: B huyt sng mt, nng cao th lc.
Ch : Hng to c cha nhiu protein, vitamin C v cc nguyn t vi lng nh km, pht
pho, st v.v Nhng cht ny u c li cho vic ci thin th lc.
3. Nhng iu cn ghi nh
Trong mt i ngi, t lc m mt sinh ra cho n khi nhm mt xui tay t gi ci i,
tr khi i ng ngh ngi, cn li khng c lc no l khng s dng n i mt ca mnh c.
Qua hng chc nm chu nh hng khng tt ca mi trng, km theo l tc dng ng thi
do s lo ho c hc ca c th, lm cho 80% nhng ngi la tui trn 70 mc phi chng
c thu tinh th nhng mc khc nhau. Hin nay, s lo ho v mt sinh hc vn l vn
khng th trnh khi, nhng chng ta c th trnh nhng yu t dn n bnh c thu tinh
th.
Mun phng nga bnh c thu tinh th, cn lm tt nhng iu n gin di y. Trnh
nh nng mt tri gay gt chiu trc tip. Khi lm vic ngoi tri, cn eo knh chng nng
hoc i m chng nng, c th phng cc tn hi do tia bc x t mt tri chiu trc tip.
Tip theo l, cn mt ch dinh dng cn bng, hp l, ung nhiu nc, cn t mui, cn
hp th nhiu vitamin E, C, khng nn ht thuc, v cn tch cc phng chng cc bnh nh i
ng Th ba, tr do nguyn nhn iu tr bnh, cn li, cn tuyt i trnh dng thuc. V,
c mt s loi thuc, c th khin bnh c thu tinh th pht trin nhanh hn. Nhng trong
cuc sng hng ngy, nhng loi vt cht ny khng th vo c th con ngi c, nn khng
th l nhn t ch yu dn n chng bnh c thu tinh th pht trin mnh hn.
VI. Hi ming
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Khoa hc hin i cho rng, c 2 nguyn nhn dn n bnh hi ming, th nht l do thiu
vitamin C, th hai l do nhng chng bnh v rng ming nh su rng, khoang ming b lot
v.v Trong l tr c cha hm lng cc vitamin kh cao nh vitamin C, trong tr cao cp c
th t ti 500 mg/ 100 gam, m ngi ln trng thnh, mi thng cn ti khong 60 mg,
cho nn ch cn ung 5-6 cc tr l . Trong l tr cn c nhiu canxi, c tc dng chng su
rng. Nhng cht ny c th ho tan cht bo, tiu tr c chng hi ming. Tr cn c tc
dng tt trong tr hi ming, c bit l chng hi do ung ru, ht thuc, n ti. Nc tr
cn c th dit nhng loi vi khun k sinh trong ming, ngn nga chng vim khoang ming.
c bit l tr kh inh, nu thng xuyn ung tr kh inh, t l v s lng mc bnh lot
ming gim i r rt.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr hng nhu
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam hng nhu. Cho nc m vo trong cc,
thm nc nng hm trong khong 15 pht, sc ming nhiu ln ri nh ra, khong 1/2 ch
nc ngm l c th dng ung thay tr c. Mi ngy lm ung 1 ln, mi ln hm ung
t 2-3 ln.
Cng dng cha tr: Ho thp ho trung, trnh hi ming.
(2). Tr qu hoa
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 gam qu hoa, 1 gam hng tr. Cho tt c cc
nguyn liu trn vo cc nc m, un si ln, y np trong khong 10 pht, ung thay tr
nhiu ln.
Cng dng cha tr: Thm ming, gii c, tr hi ming.
Cng dng cha tr: St khun, tiu vim, li tiu, phng vim lot.
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng lot khoang ming, su rng.
(6). Canh r l ch
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam r l ch. R l ch thi mng, cho vo
nc un si 15 pht thnh canh, mi ngy lm ung 1 ln thay tr.
Cng dng cha tr: Gii nng, mt d dy.
Ch : Phng tr ny cn thch hp vi chng vim lot ming.
3. Nhng iu cn ghi nh
Mun phng nga bnh hi ming cn lm tt my iu sau y:
Th nht l phi ch cc bnh v rng ming. Nu v sinh rng ming km, nhng ngi
b su rng, vim nu (li), vim chn rng, lot ming hoc cc chng bnh c lin quan n
su rng, chy mu chn rng th khoang ming rt d b nhim vi khun, sau phn gii cht
lu hunh, lm khoang ming c mi kh chu, dn n hi ming.
Th hai l cn ch cc chng bnh v d dy v ng rut, v d nh b my tiu ho b
vim lot, vim d dy mn tnh, chc nng tiu ho khng tt v.v u c th l nguyn nhn
dn n chng hi ming. Gn y, chng ta cn pht hin ra rng, nhiu ngi ly nhim vi
khun dn n chng bnh d dy, c bit l nhng ngi b mc vim nhim ny c t l
mc hi ming rt cao, nhng sau khi cha khi chng hi ming cng gim hn r rt.
Nguyn nhn c th l do vi khun trc tip sinh ra cht lu hunh, dn n hi ming.
Th ba l nhng ngi ht thuc, ung ru, ung c ph, thng xuyn n hnh, ti v cc
thc n c tnh cht kch thch v cay khc, hoc thi quen thch n nhng thc n nng mi
nh u ph thi, trng g mui u d mc chng hi ming.
Th t cn ch chng vim mi, vim hng, vim khoang mi, c bit l vim mi mn
tnh, c mi hi rt r rt.
Th nm l n ung iu gim bo. V mc bnh khng th khng n, hoc ngi gi
chc nng ca tuyn tu suy gim, ph n trong thi k kinh nguyt ri lon trao i cht, dn
n tuyn tu tit dch t i, iu ny c li cho s sinh trng ca vi khun, t dn n
chng hi ming.
VII. Vim hng ht
Vim hng ht l ch cm gic bt thng hng, cm gic hng c mt vt g tc
trong hng, nut cng khng c, m nh ra cng khng xong, kim tra cng khng ra c
l bnh g. C ngi ni rng: Chng c cm gic bt thng hng, cng c ngi ni l
vim hng ht. Thc ra, vim hng ht l tn mt loi bnh trong ng y, cng ging nh
chng vim thn kinh hng trong Ty y, y l cn bnh thng thy trong chn on
chuyn khoa tai mi hng. c bit, bnh xy ra vi ngi bnh trung nin rt nhiu, c
bit l ph n, thm ch c nhng ngi c cm gic l c hng m n khi nt v mn
ra ri mi i khm.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 gam hoa hu phc, 3 gam hoa pht th, 3 gam
hng tr, 2 gam v qut, 6 gam ng sm, cho tt c vo gi thnh bt, thm nc si vo hm
thnh tr ung.
Cng dng cha tr: iu kh gii stress.
Ch : Phng tr ny ch tr vim hng mn tnh, km theo gan tch t kh.
(7). Tr bn h hoa hu phc
Phng php cha bnh bng tr thuc: 12 gam bn h, 10 gam hoa hu phc, 15 gam phc
linh, 12 gam hng ph, 12 gam ta t, 15 gam bch thut, 6 gam bc h, 6 gam cam tho, 3 lt
gng. un ln ung.
Cng dng cha tr: iu kh, gii stress.
(3). Tr l sm thanh qu
Phng php cha bnh bng tr thuc: 9 gam l nhn sm, 30 gam thanh qu. Cho lng
nc si ph hp vo hai v thuc trn, y np li hm trong vng 15 pht l c. Ung thay
tr nhiu ln, ngy lm 1 ln ung.
Cng dng cha tr: Thanh nhit sinh dch, nhun to li hu (hng).
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng vim hng mn tnh.
(4). Tr qu trm mt ong
(7). Tr to bin
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3- 5 gam bn i hi, 3 gam cam tho ti. Bn i
hi cho vo nc ra sch t bi, cam tho thi mng sau gi nh thnh si, cho vo cng
mt cc, cho nc si vo hm, y np chng khong 15 pht. Ung thay tr, ung nng hay
lnh u c, khng bt buc thi gian. Sau khi ung c mt na, c th thm nc vo
un si dng tip.
Cng dng cha tr: Thanh nhit li hu (hng), cm ho.
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng phong nhit ngoi cm dn n kh hng mt
ting, hng kh au, au rng, vim amian, cng c th dng lm loi nc gii kht rt tt
trong ma h.
(8). Tr qu trm
Phng php cha bnh bng tr thuc: 5 qu trm, 5 gam l trc, 2 qu mai, 6 gam tr
xanh, 10 gam ng trng. Cho tt c cc nguyn liu trn un ln ung.
Cng dng cha tr: Thanh nhit li hu (hng).
Ch : Phng tr ny thch hp tr chng ho lu ngy mt ting, c th dng tr lao ng
qu sc hoc ung ru qu nhiu dn n mt ting.
(9). Tr hoa kim ngn
Phng php cha bnh bng tr thuc: L tr, hoa kim ngn mi th 6 gam, cho vo nc
un si ung nh tr.
Cng dng cha tr: Loi tr trn thch hp iu tr chng vim hng.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 50 gam rau kim chm, mt ong dng. Cho rau
kim chm v mt bt nc un si nh, thm mt ong vo, ngm trong ming sc ming trong
chc lt, sau mi nh ra, lm 1 ngy 3 ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, thng kinh lc.
Trong phng thuc trn, b cng anh, kim ngn hoa, cam tho ti c tc dng thanh
nhit gii c, khng vim. Bn i hi can hn, thanh phi li hu (hng). Bc h tnh mt, tn
phong nhit, li hu (hng). Kt hp cc phng thuc trn thnh tr ung, c th tr chng
phong nhit ngoi cm, nhit nng dn n hng sng au, hn nhit nght mi.
3. Nhng iu cn ghi nh
phng bnh vim hng, trong cuc sng hng ngy, cn ch my im sau:
Th nht, nn n nhng thc n tnh mt v tnh bnh l chnh, nn t n hoc khng n
nhng thc phm c tnh cht kch thch nh ti, t, ru trng v.v v nhng loi thc phm
ny d thm thu v lm cho nim mc xut huyt mu nghim trng, i vi vic iu tr
bnh vim hng cng ging nh l thm du vo la.
Th hai, nn n nhng loi hoa qu c tc dng thanh nhit, sinh dch nh: l, ma, da hu,
c rt, mp, qu sung, ng sen, b ao, chui, actiso v.v
Th ba, hp thu mt lng thch hp protein, nng cao kh nng min dch ca c th.
Kh nng min dch ca c th cao hay thp c lin quan trc tip n vic ti pht bnh vim
hng, cho nn, ngi bnh nn hp th mt lng thch hp protein t cc loi c, tm, cc
loi tht, cc loi sa v.v Khi b sung protein nn ch n t nhng thc phm nng nh tht
b, tht ln nu khng s lm cho trng thi bnh vim hng ngy cng nng hn.
Ngoi ra, nn thng xuyn ung tr vi ng phn, nh vy cng c tc dng rt tt i
vi vic phng nga bnh vim hng. ng phn trong ng y c dng lm cho cc loi
thuc thm c tc dng, ng phn v tr l hai loi phi hp ung rt tt. ng phn c
th lm cho tr pht huy y tc dng thanh nhit gii c, gim dn cc cn au do vim
hng, c th pht huy tc dng dng m nhun phi, sinh nhit, ci thin c phn no s
kh rt v cm gic kh chu ca b phn hng. Ngoi ra, trong tt c cc loi ng tc dng
bi b ca ng phn l mnh nht, nng cao kh nng min dch ca c th con ngi, c
th nng cao kh nng khng bnh vim hng t gc r. Cho nn, bnh nhn mc bnh vim
hng cp tnh khng nn khng ung tr c thm cht ng phn. Nhng trnh cho lng
ng trong mu tng cao, bnh nhn mc bnh tiu ng khng nn dng.
Chng VIII: cc bnh nhi khoa thng gp
I. Bnh ho g
Bnh ho g l chng bnh vim nhim ng h hp thng thy tr nh, nguyn nhn l
do vi khun ho g gy ra, biu hin thng thy l: ho di tng cn, ho c tnh co git, thm ch
c ting kh kh nh ting g t su bn trong. Biu hin tr s sinh thng khng xut hin
chng ho co git, nhng ho thnh tng cn ri dt l ch yu. Nu khng iu tr thch ng,
bnh c th ko di n 2- 3 thng, do n cn c tn gi l bnh ho mt trm ngy.
Pht bnh ho g, ch c mt ngun ly lan duy nht, ly ln qua ng h hp, l m
ca ngi b bnh ho g, khi s ly lan thnh dch, nu phi tip xc trc tip vi ngi
bnh th s b ly nhim. Con ngi ta rt d b nhim bnh ho g. Bnh ny quanh nm 4 ma
u c th xy ra, thng xy ra nhiu vo hai ma ng v ma xun, khi tr nh rt d b
nhim bnh, bao gm c tr s sinh, nhng b nhiu nht vn l tr la tui t 1 n 4 tui.
Sau khi mc bnh ho g, c th bnh nhn c s min dch lu di i vi cn bnh ny, rt
him thy c trng hp ngi no trong i hai ln mc bnh ny.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
C tai h tnh v cay, hi ng nhng hn, c cng nng thanh nhit gii c, lm mt mu
v tiu vim, tr phong, gim au. Trong cun Tho dc dn gian Giang Ty c vit: C tai
h tr phi nng, ho, nn ra mu, au phi, ho g. Cn c vo cc nghin cu v dc l, khi
un c tai h si ln mi trng 6,5 pH, nu em pha long nng i 50%, s c tc
dng c ch i vi s bin hnh ca vi khun gy thng hn, vi khun gy bnh l v cu
khun o thi kim hong sc. Nu nng 12,5%, s c tc dng c ch i vi vi khun
m xanh.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr c ci ma
Phng php cha bnh bng tr thuc: 150 ml nc c ci, 10 ml nc p ma, thm
lng ng phn va vo ung, ngy ung 3 ln.
Cng dng cha tr: Tr ho kh kh, mt ting, vim amian, ho g.
Ch : Phng tr ny thch hp cho nhng tr b bnh ho g s dng.
(2). Tr qu vin ht sen
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam qu vin, 15 gam ht sen, 3 qu hng to.
Ht sen b tm, b v. Hng to b ht, thm nc si vo ngm trong khong 1 gi ng h,
thm qu vin vo un si trong khong 10 pht l c.
Cng dng cha tr: Dng tm kin t, b huyt an thn.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 gam c tai h, 10 gam ng phn. Cho c tai
h vo gi nt, cho nc nng vo trong cc, cho c tai h vo y np hm trong khong 20
pht. Sau thm ng phn vo ho tan. Ung nhiu ln nh ung tr khi cn nng m.
Ngy ung 1 ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii c, lm mt mu, tiu vim.
Ch : Loi tr ny ch tr chng ho tr nh do phong nhit hoc phi nng, ho g. C tai
h c i cht cht c, cho nn khng nn dng vi lng qu nhiu. V d nh cng bi
thuc nh trn, nu c th thm c khong 2 3 nhnh ti gi nt vo, ri y np hm
trong khong 20 pht ri ung thnh nhiu ln th hiu qu cng tt hn na.
(5). Tr tr ho g
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam giang bn quy (thu lc tho) kh. Cho
thu lc tho vo sao n kh va phi, cho thm ng phn v nc vo un si ln lm
thnh tr ung. Mi ngy 1 ln, khng cn c nh thi gian, ung nh tr khi cn nng m.
Cng dng cha tr: Mt phi ho vim, cm ho, chng co git.
Ch : Loi tr ny ch tr chng ho g thi k u v chng ho c km theo co git. Nn
nh rng, thi k hi phc ca bnh ho g thng biu hin l phi m khng tt, hoc thn
ph h kh, khng c biu hin tt. Giang bn quy (thu lc tho) tnh v hi cay, bnh, c tc
dng thanh nhit gii c, ho vim tr ho, li thu tiu thng. Dn gian thng dng tr vt
thng do rn cn, thng phong xut huyt, ho g, ung nht sng ty. Trong cun Liu
phng tr tr bnh dng sinh c vit v loi dc phm ny nh sau: y l loi thuc quan
trng tr bnh ho g lm sng. C lc ch dng mt mnh loi dc phm ny iu tr,
hiu qu cng rt tt. Mt bnh vin ng y tnh Giang Ty ca Trung Quc dng loi
dc liu ny tr 7 loi bnh ho g cho bnh nhn, sau 3 -4 ngy dng thuc, bnh c
cha tr khi hn.
(6). Tr lc
Phng php cha bnh bng tr thuc: Lc, da chut mi th 5 gam; 1,5 gam hoa hng,
30 gam ng phn, l tr va . Da chut cho vo ni gi nhuyn, sau cho lc, hoa hng,
ng phn, l tr vo un si trong khong na gi ng h, ung lc no cng c, lc c
th n c. Mi ngy lm ung 1 ln.
Cng dng cha tr: Ho vim, cm ho, hot huyt, b ph.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr c ci m chua
Phng php cha bnh bng tr thuc: 250 gam c ci trng, 2 qu m chua. C ci trng
ra sch, thi mng, cho vo ni sao ln cng vi m chua, sau cho thm 3 bt nc vo,
un si, chuyn la va un cho n khi cn 1 bt nc l c, thm gia v va n, lm thnh
canh ung.
Cng dng cha tr: Khoan trung, hnh kh, tiu ho tt.
Ch : Phng tr ny ch tr tr nh b tiu chy khng tiu ho tt.
(2). Nc mai ng
Phng php cha bnh bng tr thuc: 5 15 qu mai, thm 500 ml nc, un si, thm
ng vo lm thnh tr ung.
Cng dng cha tr: Chng tiu chy, sinh dch, chng kht.
Ch : Phng tr ny thch hp vi chng l v tiu chy lu ngy tr nh, kh h m tn,
ming kh, kht.
(3). Nc mc hng i to
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 20 qu i to, b ht, un la va trong
khong 1 gi ng h, sau cho 5-10 gam mc hng thi lt vo, lc b b, ung nng, mi
ngy ung t 2-3 ln.
Cng dng cha tr: Kin thn ho v, chng tiu chy.
Ch : Phng thuc trn c hiu qu tt i vi chng bnh tiu chy mn tnh tr nh.
(4). Tr rau
Phng php cha bnh bng tr thuc: 30 gam rau ti, thm 200 ml, un si ri cho
la va cho n khi cn 50ml, ung 1 ln ht, mi ngy ung 2-3 ln.
Cng dng cha tr: Tiu thc, chng au.
Ch : Phng tr ny thch hp vi tr b tiu chy, km theo chng trng, au bng
hoc trc khi a chy, tr quy khc, phn khm, c mu nh lng trng trng g, ming hi,
chn n
(5). Tr gng ti
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh, gng ti mi th 3 gam, cho vo bt,
thm 150 ml hm, y np trong 10 pht lm thnh tr ung.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 10 qu hng to ra sch, ro nc, cho vo ni
st un si ln, sau cho 10 gam v qut ra sch vo. Cho c hai th vo cc gi m, hm
trong khong 10 pht, sau ung nh tr, mi ngy chia lm 2 ln ung.
Cng dng cha tr: Tiu thc, tr au.
Ch : Phng tr ny ch tr chng tiu chy, biu hin l i tin long nh nc, km
theo biu hin thc n khng tiu ho c, phn c mu xanh hoc vng, tiu tin nc vng.
(7). Tr ht d
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ly 3 5 qu ht d, b v, p nt, cho thm
nc vo un thnh dng h sn st, sau thm ng trng va vo nm va n, mi
ngy ung t 2 3 ln.
Cng dng cha tr: Kin thn, tiu thc.
Ch : Phng tr ny ch tr chng thn h, tiu chy, biu hin triu chng i tin
long, hoc vn sa mu trng, sau khi n xong bt u tiu chy, da mt xanh vng.
(8). Tr go t
Phng php cha bnh bng tr thuc: 50 gam go t hoc tiu mch, un si cng vi
100 ml nc, mi ngy ung 3 ln, mi ln 30 ml.
Cng dng cha tr: Ho kh, chng tiu chy.
Ch : Phng tr ny ch tr chng tiu chy ca tr nh trong khong 6 thng tr xung.
3. Nhng iu cn ghi nh
Ma h, tr thng d b mc chng tiu chy, c bit l tr nh di 1 tui cng d xy ra
bnh ny hn. Hng nm, trn th gii c khong 5.000.000 18.000.000 tr t vong v bnh
tiu chy. Ti nc ta, s lng tr em t vong v tiu chy hng nm rt ln ch ng th hai
sau bnh vim ng h hp, t l pht bnh xy ra rt nhiu.
i vi vic iu tr bnh tiu chy, gn y c mt s quan im khc nhau:
xng vic nui con bng sa m. Trong sa m c cha nhiu men axit v khng th
tt cho tiu ho ca tr nh, v c rt nhiu thnh phn dinh dng ph hp vi nhu cu tiu
ho v hp th ca tr, m khng mt loi sa b hoc thc n thay th sa m no c th thay
th so snh c. Hn na, c vn v sinh, tit kim v cch cho tr n u rt thun tin.
Nui con bng sa m c th gip tr phng nga c bnh tiu chy. T chc Y t th gii
cho rng, nu chng ta tuyn truyn rng ri vic nui con bng sa m, hng nm th gii c
th trnh cho 1.000.000 tr em t vong.
B b bnh, thay bng cho tr ung sa bng tha v bt. V bnh sa rt d dn n mt v
sinh, rt kh ra sch v kh trng, c bit l nm v bng cao su, rt d b nhim vi khun,
dn n chng bnh tiu chy tr nh. Thay i phng php, cho tr n sa bng tha v
bt, kh nng nhim c gim hn so vi cho tr n sa bng b bnh. V sc kho ca tr nh,
ngi ln chng ta c th th xem sao.
Khng nn lm dng thuc khng sinh. Hin nay, hin tng s dng khng sinh i vi tr
em b tiu chy rt ph bin, nhng trong thc t, c ti hn mt na s tr em b tiu chy l
do nhim c thuc gy ra, hoc do n ung khng hp l gy ra. i vi chng tiu chy do
nhng nguyn nhn trn gy ra, iu tr bng thuc khng sinh khng nhng khng em li
hiu qu g, m c th git cht nhng nhm vi khun bnh thng c tr trong ng rut,
dn n ri lon nhng nhm vi khun ny, lm cho bnh tiu chy cng thm nghim trng.
Gn y xut hin rt nhiu loi thuc bo ch t thin nhin. Cc loi thuc ny c mc ch
gip cho nhng nhm vi khun bnh thng ca ng rut, thng qua nhng vi khun t
nhin, c ch vi khun gy bnh sinh si, t n hiu qu dit nhng vi khun gy bnh,
hn na, li khng c tc dng ph. Tt nhin, vi bnh l nng, kt hp dng thuc khng
khun mt cch hp l l v cng cn thit.
III. Bnh kh tiu
Bnh kh tiu l ch chng bnh tr sau khi cai sa, thc n tch lu trong d dy,
khng tiu ho c, dn n nhng chng bnh v ng d dy. Biu hin lm sng tr l
triu chng tr s n, n m khng tiu ho c, bng y trng, au bng, nn ra thc n,
i tin tanh hi. Chng kh tiu c quan h mt thit vi sa, thc n v bnh cam (bnh
bng ng da vng) tr, nu tiu ho khng tt, iu tr lu khng khi, c th dn n s tch
t thc n trong c th tr, thc n tch t lu m khng tiu ho c, lu dn s khng tr
khi c, nh hng n dinh dng v s pht trin ca tr, lu dn s to thnh bnh ci,
thm ch li dn n chng bnh cam (bng ng da vng). ng y cho rng, do tr nh cha
bit t mnh n ung iu , c th n ung bt hp l, n qu ung qu nhiu thc phm,
hoc n qu nhiu cht bo v cht lnh bng, dn n kh tiu ho, thc n b tch t li, dn
n nhng tn thng cho d dy, lm cho d dy mt i s hot ng bnh thng, hot ng
qu nhiu hoc qu t dn n kh tiu. Cng c th l do nguyn nhn d dy ca tr nh cn
rt non yu, tiu ho thc phm khng tt, kh nghin thc n, nh tr li khng tiu ho
c, dn n chng kh tiu.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Ung tr c th tr c cht du m, h tr tiu ho. Khi gp g bn b, n qu nhiu cht
bo, nu c th ung mt chn tr c, s d dng gip tiu ho cht bo. y l do trong tr c
cha mt loi hp cht c kh nng ho tan cht bo, h tr tiu ho cc loi thc n c ngun
gc ng vt. i vi ngi dn tc thiu s ca vng bin cng, h ch n tht l chnh, nn
hiu rt r kinh nghim ny, h ni: Mt ngy c th khng n mui, nhng khng th
khng ung tr.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr tiu ha
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sn tra ng tin, mch nha tam tin, thi phc t
nh tin, i hong 5 phn. Cho tt c 4 loi dc liu trn vo cng mt cc tr, hoc ti gi
tr, cho vo nc un si trong chc lt, ri ung. Mi ngy ung 1 ln thay tr.
Cng dng cha tr: Gip tiu ho tt.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 3 gam hoc hng, 6 gam bi lan, 4,5 gam bc h;
1,5 gam nhn bch khu. Cho c 4 v thuc trn vo ch thnh bt, hm nc si, y np hm
trong khong 10 pht, dng thay tr, mi ngy 1 ln.
Cng dng cha tr: Gip tiu ho tt, tr chng kh tiu, tt cho d dy.
Ch : Phng tr ny ph hp vi ngi n nhiu cht bo, tiu ho khng tt, n t, nht
ming, hi ming, sau khi ng dy ming hi kh chu.
3. Nhng iu cn ghi nh
phng nga bnh kh tiu tr nh, u tin cn xy dng c cho tr mt thi quen
tt trong n ung v sinh hot. Th na, ngi ln cn xy dng mt thi quen n ung tt.
Cui cng, phi iu chnh hp l chc nng d dy ca tr nh. D dy ca tr nh rt non yu,
vic iu chnh chc nng d dy cho tr phi ht sc ch . Bnh thng, cn ch n vn
n ung hp l cho tr, t dng nhng loi thc phm nh hng khng tt n d dy nh t
ung nc ngt, nc , ng thi kt hp gia hc tp v ngh ngi, khng nn to p lc
cho tr, ch bo v sc kho cho tr. Mt khi d dy c du hiu bt bnh thng hoc n
ung khng tt, cn kp thi iu tr sm. Nu thc s mc phi chng vim d dy hoc cc
vn lin quan n d dy, cng khng cn phi qu hoang mang, iu tr bng thuc ng
Ty y u c hiu qu tng i tt. c bit l cch iu tr bnh ca ng y, vn dng hp l
gip tiu ho tt. Nu cn tr bnh, cn nng cao dn dn kh nng tiu ho v hp th tr.
Nh vy, s c li cho s pht trin tr.
IV. Bnh si
Bnh si l do vi khun si thng qua ng h hp dn n, l mt trong nhng bnh
truyn nhim thng thy tr, thng xy ra nhiu vo ma ng, ma xun. Biu hin lm
sng ca bnh ny l tr c triu chng b st, vim ng h hp nng, vim kt mc, nim
mc li xut hin nhng nt si, da d ton thn tr xut hin nhng nt ban mu hng, u
tin t sau tai, sau lan ra c ri n ton b khu vc mt, lng, ngc, t chi, tay chn. bnh
ko di trong khong 10 ngy, dn gian thng c cu: st 3 ngy, pht ban 3 ngy, hi phc 4
ngy ni v cn bnh ny. Sau khi cc nt si mt i, s lu li trn da nhng vt so mu
ti sm, lm chm. Nu pht bnh, nhng ngay sau t ngt mt i hoc khng theo ng
trnh t mc bnh, hoc km theo st cao, ho, th gp th cng l du hiu cho thy bnh
ang pht.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Bnh si do vi khun si gy ra, la tui no trong thi k tr nh cng c th mc bnh,
nhng nhiu nht l trong khong t 1 n 4 tui. ng y cho rng, do ngoi cm hnh kh,
trng c m nn, bnh thm nhp vo t ng mi ming, hoc trong bn thn d dy, thn
ca bnh nhn gy ra, nn phi thu o trong cch iu tr. Ung tr c rt c tnh cay ngt,
hi m, c tc dng gii tr c t ca si, ngoi ra li c th b phi, tr ho. Rau thm l loi
rau gia v c mi thm ni ting, tnh v cay m, c th lm tot m hi, lm m d dy. Dn
gian thng dng rau thm cng vi c rt, mng nga () un ln ung, c th gip nhanh
y li bnh si, ng thi cng c th thanh nhit gii c, tiu tr bnh si.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr c rt rau thm
Phng php cha bnh bng tr thuc: 90 gam c rt, 60 gam rau thm. Cho tt c cc
loi nguyn liu trn vo nghin nt ra, cho vo bt nc m, y np ngm hm trong khong
10 pht, ung nhiu ln khi nng m, mi ngy 1 ln.
Cng dng cha tr: Gii c, tr bnh si.
Ch : Phng tr ny ch tr chng ln si do phong nhit gy ra.
(2). Tr chng si
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ma, m thy, c rt mi th 100 gam, l ch
dng. Cho c 3 th u vo un si, la nh si khong 15 pht, sau thm l ch vo, gi
m ung nng, mi ngy 1 ln, ung tu thch.
Cng dng cha tr: Thanh nhit dng m, sinh nhit, nhun to.
Ch : Phng tr ny thch hp iu tr bnh ln si tr nh.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 8 gam l tr, 3 gam mui n, 10 qu trng g. Cho
l tr v trng vo cng mt ni un trong khong 8 pht, sau p v v trng, thm mui
n un trong khong 10 15 pht. Sau b v trng g i, chm vo tng du n. Mi ngy
lm 1 qu trng, n lin trong 10 ngy.
Cng dng cha tr: B tinh, tt cho xng.
Ch : Phng tr ny ch tr chng i dm tr nh, eo lng au mi.
(5). Tr to
Phng php cha bnh bng tr thuc: 5 gam l tr, 10 qu i to, 10 gam ng trng.
Cho nc vo i to un nh, thm ng trng v l tr vo khuy u ln ri ung.
Cng dng cha tr: ch kh, iu tr chng i dm.
Ch : Phng tr ny ch tr chng i dm tr nh.
(6). Tr ngc trc
Phng php cha bnh bng tr thuc: 50 gam ngc trc. Cho ngc trc vo ra sch, un
si ln lm tr ung.
Cng dng cha tr: B m ch thn.
Ch : Phng tr ny ch tr chng i dm tr nh. Tr nh mc bnh th cht yu
ui, thn kh khng n nh, i tiu nhiu, dn n m ng b i dm.
(7). Tr chng i dm
Phng php cha bnh bng tr thuc: L dc tu , thm nc si vo un ly nc,
mi ngy lm ung 1 ln, khng quy nh thi gian, ung khi tr cn nng, khng nn ung sau
ba n ti.
Phng php cha bnh bng tr thuc : 15 gam l i thanh; 4,5 gam l tr xanh ; b cng
anh, a inh tho mi th 15 gam. Cho tt c cc v thuc trn vo nghin nt, cho vo bt gi
m, thm lng nc thch hp y np hm trong khong 15 pht. Ung nhiu ln thay tr,
khng gii hn thi gian, ngy ung 1 2 ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii c, tiu thng, tr ung nht.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Kim ngn, h kh tho mi th 20 gam; b cng
anh, huyn sm mi th 10 gam. Cho tt c cc v thuc trn vo nghin nt, cho vo cc bo
n, thm nc si va , y np hm trong khong 20 pht. Ung nhiu ln nh tr, khng
gii hn thi gian ung, mi ngy lm ung 1 ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii c, li cho c hng.
Ch : Phng tr ny ch tr nguyn nhn do quai b m b st, b phn thu tai sng ty
au, hm cng, nhai kh khn, hng ty au. Nhng ngi d dy yu khng nn dng.
Trong phng thuc trn, c 4 v thuc u c chc nng thanh nhit gii c rt tt. Trong
, kim ngn c dng nhiu cho vic gii nhit, gii c, chng ph thng, phong thp. H
kh tho c v ng, cay m li hn, thuc v kinh gan, mt, c th lm mt gan, sng mt, l
loi thuc rt tt trong vic iu tr cc chng nh ung th v, u bu, bnh trng nhc, bnh
hen suyn do gan nng dn ti. B cng anh ng, cam, hn, nhun phi, d dy, l mt trong
nhng loi thuc tr tiu thng, thanh nhit gii c lm sng, c bit tr chng au vng v
rt tt, gn y, n l loi thuc tr quai b kh ph bin. Huyn sm kh cam nhng hn, c th
lm mt mu, gii c, c th lm mt hng, l mt trong nhng loi thuc tt tr chng
hng sng au, st nng sng ty. Phng thuc trn, ngoi cng dng thanh nhit gii c ra,
n cn c tc dng c bit tiu thng, c bit dng thch hp cho ngi b chng quai b
sng hm, hng sng au ty.
3. Nhng iu cn ghi nh
nc ngoi, ngi ta sn xut ra c vc xin min dch chng quai b, si, sau khi
tim c th phng nga mc cc chng bnh ny, v hiu qu min dch c ko di thi
gian. Nhng loi vc xin c nh nc ta ph chun sn xut, sau khi s dng, cng c hiu
qu phng bnh hiu qu, cha xy ra phn ng no vi ton thn hoc b phn c th ca
ngi bnh. Tr nh trn 1 tui v nhng nhm c nguy c nhim bnh cao, u c th s
dng loi vc xin ny tim phng nga. Nhng ph n c thai, nhng ngi h min dch
suy gim bm sinh hoc v nguyn nhn no , nhng ngi st nng do bnh nng v nhng
ngi mc bnh thn kinh khng nn dng.
VII. Bnh chy nc di
Bnh chy nc di l chng bnh thng thy nht tr s sinh. Tr thng chy nc
di cn gi l chng chy nc di sinh l tr, v tr s sinh ang trong giai on pht trin,
dch tu cha c hon chnh, cho nn di trong ming tr tit ra nhiu, khng th iu tit
c dch th trong ming, cho nn, tr chy nhiu nc di l hin tng bnh thng. Cng
vi vic rng sa mc v tui nhiu ln, s pht trin ca khoang ming cng nhiu hn, s
tit dch tu cng dn dn bnh thng, khi , hin tng chy nc di s dn dn mt hn.
Theo ng y, nguyn nhn khin tr chy nc di l do 2 nguyn nhn, hoc l thn h hn
hoc l thn qu nng, trong ch yu l thn khng thu dch. Khi iu tr bnh, cn p dng
mt lot cc loi dc tho, d dng m hiu qu li tt.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Tr chy nc di l do dng kh trong c th qu nhiu, hoc n m khng tiu ho tt
khin c th nng, dn n thn tch ho m thnh. Trong iu tr cn p dng nhng phng
php lm mt thn, mi c th iu tr c bnh.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr d sn tra
Phng php cha bnh bng tr thuc: 100 gam ht d, 20 gam sn tra ti (ti dng
tt hn), 650 ml nc. Sc trong nc si la va trong khong 1 gi, ly nc c ung chia
lm 3 ln, ung ng ming, ngy lm 1 thang, ung lin trong vng 7 ngy.
Phng php cha bnh bng tr thuc: 1-2 gam tr xanh, 10-12 gam bch thut, 3-5 gam
cam tho. Cho hai loi nguyn liu sau vo un ln ly nc, sau cho thm l tr xanh vo l
c. Mi ngy lm 1 thang, ung nh tr.
Cng dng cha tr: Mt thn, tr thp.
Ch : Phng tr ny tr chng thn h, nhng khng hp thu nc di.
Phng php cha bnh bng tr thuc: To 5 qu, tn b 5 gam, l trc 5 gam. Cho thm
nc vo to, tn b, l trc un thnh nc ct. Mi ngy ung mt thang, chia lm hai ln
ung, ung lin 3-5 thang.
Cng dng cha tr: Kin t ch kh.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Mn tr ny chnh l thuc, thnh phn ch yu l
in tht, nhn sm. Mi ngy ung mt gi (mi gi 3 gam). nc si vo ung, mi ngy
2 ln.
Cng dng cha tr: Dng sinh b t, hot huyt thng mch.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi ung ru qu nhiu, phng trnh bnh tim.
(5). Tr dy b ng ng en
Phng php cha bnh bng tr thuc: Dy b ng, ng en mi loi mt lng va .
Dy b ng ct nh, gi nhuyn, cho ng en vo. Cho nc si vo ung nh tr.
Cng dng cha tr: Gii c, tiu m.
Ch : Phng tr ny rt c tc dng i vi nhng ngi mun cai thuc.
(6). Tr cai thuc
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sm thi t 15 gam, b h 9 gam, a long 6 gam,
c ng tinh 9 gam, vin ch 10 gam, mui natri 4 gam, l tr, ng en va . Trc tin
em su v thuc trn kh ri nghin nh. Cho vo ni hp cch thy. Cho l tr, ng en,
nc si vo, mi ln 2 gam, mi ngy ung hai ln thay cho tr.
3. Nhng iu cn ghi nh
Ni tng ca con ngi mi pht c th phn gii c 10 ml tinh cht ru, nu ung qu
nhiu ru khi vt qu gii hn gii c m c th cho php th s nhim c. i vi nhng
ngi tu lng km, u tin phi ngn h dng ngay vic ung ru, cng c th dng bin
php kch thch c hng h nn cho ton b ru v n cha trong d dy ra ngoi, tuy
nhin nu xut hin hin tng ng mt th khng dng c bin php ny. C th ung nc
p tri cy, canh xanh v qut gi ru, t vo ging ngh ngi, ch gi m, ch trnh
nn ra thc n trong khi ng; quan st s h hp v ng mch, nu khng c g c bit th
khi tnh dy c th t hi phc sc khe. Nu sau khi ngh ngi trn ging m vn c hin
tng mch p nhanh, th chm, da t v lnh, cm gic bc bi th cn lp tc cp cu.
Nhim c ru cp tnh nghim trng s xut hin cc trng thi bc bi, ng su, mt nc,
co git, chong, th yu, nn a n bnh vin cp cu.
II. Dng sinh bo v sc khe
T dng sinh c nghe n sm nht trong cun th tch o gio (Trang T). Dng
sinh, cn gi l nhip sinh, o sinh, dng sinh, v sinh, bo sinh, th th v.v Gi l sinh, tc
l sinh mnh, sinh tn, sinh trng; gi l dng, tc l bo dng, iu dng, b dng.
Tm li, dng sinh l cn c theo quy lut pht trin ca sinh mnh, t ti mc ch bo
dng sinh mnh, tinh thn lnh mnh, tr tu tng cao, tui th ko di theo ng phng
php v l lun khoa hc.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Nghin cu ch ra rng, trong tr xanh c cha hm lng tannin c th khng ch qu
trnh oxi ha sn sinh trn c th, phng tr lo ha. Tannin tr khng ch tc dng oxi ha
ca axit bo ti 74%, t lm vitamin E tng ln. V vy thng xuyn ung tr c th ko
di tui th.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr nhn sm hoa nhi
Phng php cha bnh bng tr thuc: ung ny c th coi l thuc, do cc loi thuc
sm ng bc ng nin lo, hoa nhi, hong th, tr xanh to thnh. nc si vo. Ung thay
cho tr.
Cng dng cha tr: B kh iu tim, gip cho tinh thn phn chn.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi c hi th ngn, c th mt mi, tim p
nhanh, m xong ngi cn mt.
(2). Tr sm ty dng
Phng php cha bnh bng tr thuc: Sm ty dng 1 gam, tr xanh 3 gam. Cho nc
vo un ln ung nh tr, mi ngy ung mt thang.
Phng php cha bnh bng tr thuc: Nhn sm 3 gam, hch o 3 qu. Nhn sm ct
ming, b vo ni nhm cng vi hch o, cho thm mt lng nc va , dng la to un
si ln, sau li un di la nh trong mt gi. Ung nc ct tr, n nhn sm v hch o.
Cng dng cha tr: ch kh b thn.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi th yu, hi th ngn, c th mt mi, gy
yu.
(6). Tr ht t hng
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ht t hng 10 gam. Ht t hng em ra sch, gi
nt, cho thm 30 gam ng en vo. nc si vo, ung thay cho tr.
Cng dng cha tr: B thn ch tinh, b gan sng mt, ko di tui th.
Ch : Phng tr ny dng vi n ng v ph n b yu thn, suy gan v nhng ngi lao
ng tr c qu nhiu.
Cng dng cha tr: Bi b nhng b phn tn hi trn c th, b d dy, dng ng tng,
tng cng sinh lc, cha kht.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi sau khi bnh xong c th yu ui, n khng
thy ngon.
(17). Tr cc ngt
Phng php cha bnh bng tr thuc: Cc ngt 6-9 gam. nc si vo, ung thay tr,
mi ngy ung mt thang.
(12). Chi nn thng xuyn lc. y chnh l phn t chi v phn eo nn thng xuyn vn
ng. Bi, leo ni, chy b, tp th dc v tp thi cc quyn, nhy u l cc cch vn ng
kh tt, kin tr tp th dc c th tng cng th lc, c bit cng c li hn vi ngi lao
ng tr c.
(13). Nn thng xuyn xoa gan bn chn. Mi ti trc khi i ng ly nc nng ra chn,
ra xong dng tay xoa bp huyt tuyn gt chn 30 n 40 ln, vic ny c li cho gic ng,
cn c th gip tng huyt p, cha chng mt, vng u, mt ng, rt c li cho vic m bo
sc khe ca ngi gi vo ma ng.
(14). Khi tiu tin i tin nn ngm ming khng ni g. Khi tiu tin m ni nng ty tin
th lc tp trung s b phn tn, c bit l i vi ngi trung nin v cao nin c th dn ti
i tin b kh tc hoc tiu tin b rt. Khi tiu tin nn cn cht rng, iu ny c tc dng
trong vic lm chc rng, y cng l cch rt quan trng i vi ngi luyn v cng, c coi
l mt trong cc cch luyn ni cng.
Cc cch trn y nn c thc hin trong sinh hot hng ngy, nn luyn tp lu di v n
rt c li trong vic dng sinh bo v sc khe.
III. Trng nng
Trng nng l ch thi gian chu tc dng ca nhit cao v cc tia bc x nng, s iu
tit nhit c th b ngn tr, y l cch gi vn tt ca cc trng thi ri lon cht in
phn v thy phn v chc nng h thng thn kinh b tn hi. Ngi c bnh v no, ngi gi
yu v sn ph c kh nng chu nhit km rt d b trng nng. C rt nhiu nguyn nhn dn
ti trng nng, khi ngi trong xe c nhit cao, nu thng gi km cng rt d b trng nng;
khi lm v nng nghip hoc khi lm ngoi tri phi chu s chiu nng trc tip ca nh sng
mt tri, li thm nh nng phn chiu t mt t khin nhit khng kh cng tng cao lm
mng no b sung huyt, lp v no ln b thiu mu dn ti hin tng trng nng, nhit
khng kh tng cao cng d khin b trng nng; ti ni cng cng hoc trong nh, nu tp
trung ng ngi, s ta nhit tp trung li, do tn nhit cng kh hn.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Tr gip tng cng sinh lc v l th nc gii kht vo ma nng. Do trong nc tr c
cha cc cht phenol, cc loi ng, nc hoa qu, axit amin v cc cht ha hc c sinh ra
do s bin i t nc bt trong ming khin khoang ming lun t, to ra cm gic mt m.
Cht cafein cn c th iu tit nhit c th, cht ung tr c th lm tng cng sinh
lc v lm gii kht trong ma nng. Vo ma h nng bc, ung tr nng cn c tc dng gii
kht hn bt c mt th ung no khc, thm ch n cn ko di thi gian nhit gim
hn.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr gii nhit
Phng php cha bnh bng tr thuc: Phng tr ny c coi nh thuc, do cc loi
thuc nh ngi xanh, hot thch, l cn, cam tho to thnh. Nhng v ny gi thnh thang
thuc, mi gi 50 gam. Mi ln dng ly 10 gam, nc si vo hoc un ln. Ung thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii nng, cha kht tng cng sinh lc, h nhit trong
ma nng.
Ch : Phng tr ny iu tr cc bnh nng, hay cm lnh, st.
(2). Tr l mu kinh
Phng php cha bnh bng tr thuc: L mu kinh non phi kh 6-9 gam. un ln ung
thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit tng cng sinh lc.
Ch : Phng tr ny c th phng trnh trng nng.
(3). Tr thanh nhit ha thp
Phng php cha bnh bng tr thuc: L cn ti hai cy (ct nh), trc nh 4,5 gam,
sn tra rang 9 gam, cc nha sao 9 gam, v qut 2,4 gam, l du sng 6 gam. un nc ln
ung thay tr.
Cng dng cha tr: Thanh nhit ha thp, iu ha t v, thanh li u mt.
Ch : Phng tr ny dng cho chng l lch b tn thng do nng, ming ng hoc kh.
(4). Tr nng
Phng php cha bnh bng tr thuc: Ngi xanh 150 gam, thch cao 120 gam, l bc h
150 gam, cam tho 30 gam. Nhng v thuc trn em nghin nh, trn u, gi thnh 10 gi.
Mi ln dng 1/3 gi, nc si vo ung thay tr, mi ngy dng 3 ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit gii nng, tng cng sinh lc gii kht.
Ch : Phng tr ny c tc dng phng nng, cha trng nng.
(5). Tr iu tn
Phng php cha bnh bng tr thuc: Hong linh 60 gam, xuyn khung 30g, tr t nha 9
gam, bch ch 15 gam, bc h 5 gam, kinh gii 12 gam. Nghin nh nhng v thuc trn, mi
ln dng 5-6 gam, cho thm nc tr vo.
Cng dng cha tr: Thanh nhit.
Ch : Phng tr ny cha phong nhit, au u v mt au khng ngng.
(6). Tr tam u
Phng php cha bnh bng tr thuc: u 50 gam, u xanh 50 gam, u en 50 gam.
Cho ba th trn vo ni. Cho nc vo nu thnh canh, cho mt lng ng thch hp vo.
Ung thay tr.
Cng dng cha tr: Gii nhit li thp, b thn tng cng sc khe.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr u vng
Phng php cha bnh bng tr thuc: u vng 25-50 gam, hng tr 3 gam, mui n 0,5
gam. Luc chn u vng, khi cn nng cho thm hng tr, mui n vo l c th dng c.
Mi ngy 1 thang, mi thang ung 3-4 ln. C th ung nh canh u.
Cng dng cha tr: Kin t, tr thp, tng cng sinh lc, b huyt.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b cht c m ngm vo khin au t c gn,
bnh v chn, thiu vitamin B2.
(2). Tr l liu
Phng php cha bnh bng tr thuc: L liu non 10 gam, l tr mt lng thch hp.
Trn hai th vo nhau ri nc si vo i trong 5 pht l c th dng c. Mi ngy ung
mt thang, ung lm nhiu ln.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, li niu, cha si, gii c.
Ch : Phng tr ny dng vi ngi b vim khp thi k u, st hoc b lnh.
(3). Tr khng hot
Phng php cha bnh bng tr thuc: Khng hot 5 gam, tr xanh loi cht lng tt 2
gam, cam tho nng 10 gam, trn u ri nc si vo trong 10 pht l c th dng
c. Mi ngy 1 thang, chia lm ba ln ung.
Cng dng cha tr: Cha chng m hi, gim lnh, cha phong thp, gim au.
(3). Tr sm ng
Phng php cha bnh bng tr thuc: Cc loi sm ng, l tr, mt ong va . Sm
ng, l tr gi nh thnh bt, ly mt ong trn u, nn thnh vin. Mi ngy dng hai ln, mi
ln 10g, pha thnh tr cho ngi bnh ung.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, h ha.
Ch : Phng tr ny dng cho nhng ngi b in (thn kinh).
3. Nhng iu cn ghi nh
(5). C gng kt hp gia lm vic v ngh ngi, lm vic qu sc s khin cho qu trnh trao
i cht v tun hon mu tr nn km i, to ra chng ph thng.
(6). i giy cht hoc giy cao gt s khng c li cho tun hon mu chn, trong mt thi
gian di cng s b ph thng.
(7). ng hoc ngi qu lu, khng vn ng trong mt thi gian di khin s hi mu
na di c th b ngn tr dn ti hai chi di b ph.
(8). Khng nn n nhng ngm qu nhiu gia v, y khng ch l v mn hoc nhng
gia v tinh, m ton b cc loi tng, cht mui hoc nhng n cha nhiu hm lng
natri, v d nh nc in phn, cht c chua u khng nn n nhiu. Bnh thng cng
phi khng ch lng mui n hp th vo c th, v d nh khi nu n phi ch khng ch
lng mui n.
(9). Cn xt ti tnh hnh c th s dng nhng loi thuc li niu, ch cn bng cht
in phn. B sung cht dinh dng, lm thay i cc cht cn thiu trong mu.
VII. Vim da
Vim da thn kinh l mt loi bnh trong chc nng ca da b mt i, xut hin r s tn
thng trn da. B mc nhiu phn gy hoc hai bn nch, b phn ng sau u gi, cng
tay, i, bp chn v phn lng, v.v N thng xut hin dng vy tm, hnh tam gic hoc
hnh a gic li lm khc nhau, da dy thm, ng da b ni ln, nhn ging nh ru, thng
c mu hng nht hoc nu nht. B nga d di l triu chng ch yu khc ca bnh. V nh
ngi bnh trn da ton thn c nhn thy r s tn thng cn gi l vim da thn kinh mn
tnh.
1. Nhng iu cn ghi nh v dng sinh
Trong l tr c cha hm lng vitamin phong ph. Hm lng vitamin B vo khong 100-
150 ppm. Vitamin B11 l hm lng cao nht c trong vitamin B, n chim khong mt na
hm lng vitamin B, n c th phng trnh nhng bnh v da nh bnh gh.
2. Cc loi tr nn s dng
(1). Tr mui
Phng php cha bnh bng tr thuc: L tr mt lng va , mt t mui n. Cho nc
vo l tr un si trong 5 pht, khi cn nng cho mui vo o u l c th dng c. Mi
ngy mt thang, dng ngm bn ngoi i vi ngi bnh.
Cng dng cha tr: Lm se da, cha vim, tr nga, khng khun.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi vim da do b cn.
(2). Tr gng gi l ngi
Phng php cha bnh bng tr thuc: L ngi 6 gam, gng gi 50 gam, 2 c ti to v tm,
mt t mui n, tr trn 6 gam. B mui n ra ngoi, cho nc vo un trong 5 pht, khi cn
nng cho mui vo o u l c th dng c. Mi ngy 1-2 thang, dng ra bn ngoi
i vi ngi bnh.
Cng dng cha tr: Gii c, dit khun, tiu c, hnh kh.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b vim da thn kinh.
(3). Nc tr xanh
Phng php cha bnh bng tr thuc: Tr xanh 10-15 gam. Cho nc vo un si trong 5
pht cho n khi thnh nc ct c. Ly bng bng ra nhiu ln bn ngoi ngi bnh trong
10 pht. Ra mi ln vo sng v ti.
Cng dng cha tr: Thanh nhit, gii c, tr phong thp, khng vi khun.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b pht ban m nang.
(4). Tn tr
Phng php cha bnh bng tr thuc: Cam tho, l tr mt lng va . Cho cam tho
vo un si trong 15 pht, dng nc ct ra bn ngoi cho ngi bnh. L tr nghin nh
thnh bt p ln bn ngoi ngi bnh.
Cng dng cha tr: Lm se da, thanh nhit, tiu c, tiu thp.
Ch : Phng tr ny dng vi nhng ngi b pht ban m nang.
3. Nhng iu cn ghi nh
Vo 30 ngy h nng nht trong nm l lc d mc bnh vim da nht, vim da gy nga
nn nh hng ti gic ng v cng vic ca ngi bnh, nu khng kp thi cha tr c th
xut hin bin chng. Theo s gii thiu ca cc bc s chuyn khoa da, vim da vo ma h
thng xut hin 5 dng sau:
Mt l vim da do b kch thch nhit. D pht bnh vo 30 ngy h nng nht trong nm
khin da xut hin nhng nt pht ban ln mu hng. Ngi bnh cm thy nga v s gi lin
tc, lm ch nga b gi xut hin vt gi, ng vy, da dy thm v s tip tc b ly lan, nhit
cng cao, m cng ln, bnh vim da s cng nghim trng, nhit gim bnh vim da
s c kh nng t lnh.
Th hai, vim da do s tc ng ca cc tia sng mt tri. Khi da chu phi nhng tc ng
ca cc tia cc tm ca nh sng mt tri rt d khin da xut hin cc nt ban mang tnh
ph thng. Nhng nt ny s xut hin trong vng 24 ting ng h sau khi chu phi s tc
ng, ngi b nng s c th xut hin nhng mn nc, km theo vic nhng mn nc ny
xut hin l c cc triu chng au u, bun nn, tim p lon nhp v.v Nhng ngi mc
chng bnh ny s c cm gic nng nc nh thiu t v cm thy au n. gim bt s
nh hng ca nh nng mt tri ti ln da ca bn thn th chng ta cn phi ch khi i ra
ngoi tri ch che chn cn thn nh i m hoc c th bi ln da lp kem chng nng
gim tc ng ca tia cc tm.
Th ba l vim da mang tnh kch thch. Vo ma h thi tit nng nc, c th chng ta ra
rt nhiu m hi, c bit l vo thi tit s dng m phm trang im hay cc loi m
phm bi bn ngoi l khng ph hp, thng l mt trong nhng nguyn nhn dn ti vim
da mang tnh kch thch, khi ln da s xut hin nhng nt ban ng thi c cm gic
nng bng v nga ngy. i vi nhng trng hp vim da do b d ng bi ho m phm th
cn nhanh chng khng tip tc s dng ho m phm na, m trc tin cn phi lm th
nghim, nu sau khi c kt qu khng c bt c phn ng khng tt no th mi cho php s
dng.
Th t l vim da do b con trng cn. Phn ln l vo nhng ngy thi tit nng bc
thng nhng v tr d ni mn trn da xut hin nhng nt ban mang tnh thu thng.
Chng ta c th nhn ra c nhng nt thu thng vi mt dy c v u to nh khc
nhau, khi b v ra s c cm gic nng bng v nga ngy kh chu. trnh b vim da do cn
trng cn th cn phi lm tt cng tc v sinh mi trng sng xung quanh, ng thi cn
ng cc cnh ca s hay ca chnh trnh cn trng thm nhp vo trong nh. Khi b cn
trng cn th nhanh chng ra sch nhng ch b thng bng x phng ri bi nhng loi
thuc kh c v bo v nhng ch b thng tn .
Cng hiu cha tr: Thanh nhit, gii c, li tiu, cm mu, chng tiu chy.
Ch : Phng tr ny ch tr i tiu ra mu, vim thn, vim tuyn tin lit.
3. Nhng iu cn ghi nh
C rt nhiu phng php c th lm gim bt nguy c pht bnh ca chng vim nhim
ng tit niu. Di y l mt s phng php chng ti xin gii thiu cng c gi:
(1). Cn hnh thnh thi quen ung nhiu nc. Ung nhiu nc cng s khin cho vic bi
tit nhiu, nhng cht dch c trong nc tiu s khng ngng c o thi ra bn ngoi qua
niu o, t gim bt nguy c vim nhim ng tit niu.
(2). Cn ch v sinh sch s b phn sinh dc. Bt lun l nam hay n th u cn phi tin
hnh v sinh sch s b phn sinh dc hng ngy, khng cho nhng cht bn tch t li,
trnh nhng loi vi khun xm nhp vo qua ng niu o.
(3). Cn phi nhanh chng kp thi iu tr cc loi bnh mang tnh vim nhim do virus
gy ra, khng cho cc loi vi khun, virus ny c c hi pht tn ti h thng bi tit nh
cm mo, vim khoang mi v.v
(4). S dng cc loi thuc iu tr sao cho ph hp. Trc khi i ng hoc sau khi v chng
quan h tnh dc nn i tiu mt ln, ph n sau khi quan h tnh dc c th ung thuc (tt
nht l ung theo s ch dn ca bc s) d phng vic vim nhim ng tit niu.
(5). Thng xuyn n nhng loi tri cy hay rau xanh c tc dng li tiu nh da hu, b
ao v.v c tc dng rt tt trong vic d phng vim nhim ng tit niu.
(6). Cn kin tr vn ng nh chy b, th dc dng c, kh cng v.v cc mch mu
c lu thng, tng cng s tun hon mu ca h ni tit, ng thi cng t tng cng
kh nng khng bnh.
Ph lc: Nhng kin thc xung quanh vic
ung tr
I. Pha tr v vic s dng nc vi nhng iu ng quan tm
Trong nhng thnh ph hin i phn ln con ngi s dng nc my, loi nc ny phn
ln cng l loi nc cng tm thi. Nu trc tin tr nc vo trong ang vi, t qua m
mt ni yn tnh khin cho lu hunh pht tn i mt, ng thi ko di thi gian un nc
si. Nu pha tr vi loi nc sau khi c x l nh vy th cng vn s duy tr c mu
sc ti sng, lc ny mu sc v hng v ca tr cng s ging nh khi chng ta s dng
nc tinh khit pha tr vy.
II. Ung tr nh th no l ng cch nht?
Ngy nay, ung tr tr thnh mt phn trong cuc sng ca con ngi, nhng ung tr
nh th no mi l ng n nht? Phng php ung tr ngy cng c coi trng, bi
nu ung khng ng cch khng nhng khng th hp th c nhng thnh phn dinh
dng c tr m cn c th gy hi cho bn thn. V vy, khi ung tr cn phi ch mt s
im di y:
1. Ung tr sau khi n cm khong na ting ng h l thch hp nht, hn na ung tr
cng khng nn ung qu nhiu nu khng c th dn ti nhng phn ng khng tt nh hng
phn qu , nhp tim p nhanh, mt ng, i tiu nhiu v.v Do canxi c trong nc tiu b
mt i qu nhiu, nim mc d dy b kch thch qu ln, ung tr c trong thi gian di d
dn ti xng ct khng c sn chc v mc chng vim lot d dy.
2. Trc khi i ng khng nn ung qu nhiu tr, nu khng c th dn ti tinh thn tnh
to cao m khng c cch no ng c, t nh hng ti s ngh ngi ca bn thn.
Bui sng ung mt cc tr c th gip cho u c tnh to, nng cao tinh thn. Trong khi lm
vic ung tr cng c th gip tiu tr mi mt, tng cng sc sng, nng cao kh nng t
duy phn on. Va ht thuc va ung tr c th lm gim nh cht c hi c du thuc l
v cht nicotin. Khi xem tivi ung mt cht tr c th gip cho vic phc hi th lc, ng thi
c th lm tiu tr nhng nguy hi ca nhng tia bc x yu. Ni tm li, thi gian thch hp
nht ung tr l do con ngi, do mi trng, do iu kin cng vic m c nhng s khc
nhau, khng nht nh l ung tr trong mt thi gian quy nh no mi l c li. Ly mc
ch gii kht ung tr th cng mang tnh tu , c khi no kht l c th ung.
Nhng bt lun l hon cnh no ung tr cng nn ung tr m, nh vy c th pht huy
mt cch y cng hiu ca l tr, duy tr c mu sc, cht lng v hng v ca n. Tt
c nhng thnh phn c ch c trong l tr, khi nng phn gii cao, cng vi s tng cao ca
nhit nc th phn gii cng dn dn tng cao, hn na du thm c trong l tr ch c
th pht huy khi nhit nc tng i cao, hnh thnh nn mi thm hp dn mi ngi.
Sau khi tr b ngui i th du thm cng khng th to ra c hng thm ca n.
Ni tm li, ung tr c 7 iu nn v khng nn di y:
(1). Nn ung tr ngay sau khi va pha xong, khng nn ung tr pha qua m.
(2). Khng nn thin thc i vi tr: Vi ni sn xut, ch bin v nhng sn phm khc
nhau ca l tr th thnh phn dinh dng trong n cng khc nhau, cho nn trong cng mt
thi gian c th thay th ung nhiu loi tr khc nhau.
(3). Nn duy tr thi quen ung tr nhng khng nn ung qu nhiu trong mt ln hay
ung tr c. Ung nhiu tr c c th khin cho chc nng d dy mt i s iu tit, v th
mi ngi cn phi c bit ch vn ny.
(7). Ung tr gii kht ch khng nn dng ung thuc. Trong l tr c cha mt
lng ln cht thuc da, nu sau khi ung thuc li ung tr ngay hoc dng nc tr ung
thuc th nhng cht c trong l tr s khin thuc b kt ta, cng dng iu tr ca thuc s
gim thm ch mt i.
III. Khng nn dng cc bo n pha tr
C nhiu ngi thch s dng cc bo n pha tr, mc ch nhm duy tr nhit ca n.
Nhng pha tr bng cc bo n c nhng iu bt li ca n. L tr l mt nguyn liu cha
nhiu thnh phn dinh dng, trong l tr c phenol tr, tannic, cht thm, axit amin v rt
nhiu loi vitamin. Khi dng m hoc nhng loi cc thng thng pha tr, phn ln nhng
thnh phn c ch s c phn gii trong nc khin cho nc tr sn sinh ra hng v
thm, ng thi li khin cho cc thnh phn nh phenol tr v tannic b phn gii mt t
trong nc khin cho nc tr c v hi ng sng khoi. Nhng nu dng cc bo n pha
tr, do nhit lun c duy tr mc cao khin cho cht thm rt nhanh b tiu tan mt,
gim bt hng thm vn c ca n. ng thi, nhit cao cn c th khin cho phenol tr
v tannic thot ra bn ngoi, khin cho tr c mu m, v ng cht. Ngoi ra, do vitamin
khng chu c nhit cao, vitamin trong nhit cao trong thi gian di cng c th
khin n mt i mt lng vitamin tng i ln. V vy, khng nn dng cc bo n pha
tr. Cng nh vy, khng nn cho l tr vo trong bnh ri un ln ung. Nu mun ung tr
nng c th dng cc thu tinh pha tr, sau khi pha tr xong th cho vo trong cc bo n,
nh vy va c th bo n trong thi gian di l c th gii quyt c nhng iu khng tt
do pha tr bng cc bo n dn ti.
IV. Mt m tr pha my ln l thch hp?
Trong cuc sng hng ngy, chng ta thng cho rng: Tr thng hng c bp ch non s
khng thch hp vi vic pha lu, thng thng ch pha hai ln l cho rng chng cn v tr no
c. ng nhin, mc pha tr v non mm ca l tr c quan h vi nhau, nhng iu
quan trng l quyt nh bi tnh hon thin ca l tr sau khi c ch bin, nu khi ch bin
l tr cng vn th cc cht trong l tr cng nhanh chng b phn gii i mt, nhng l tr vn
cn nguyn vn cnh ca n th mc phn gii cc cht trong l tr cng chm.
Theo phn tch, sau khi dng nc si pha ba loi tr l hng tr, tr xanh v tr p hoa,
ln pha th nht c th lm phn gii ti trn 50% cc cht c trong l tr, ln th hai chim
30% v ln th ba l 10%, ln th t l 1~3%. Nhng cht d phn gii trong nc theo nh
phn tch th ln th 3 l tt nht. T gc dinh dng m ni, nhng thnh phn vitamin,
axit amin v cc vt cht v c khc, ln th nht khi pha c th b phn gii ln ti 80%, ln
th hai t l t ti 95%. Cc thnh phn khc nh phenol tr, cafein cng s b phn gii phn
ln ngay t ln pha tr u tin. Sau ba ln pha tr, c bn th cc cht thnh phn dinh dng
b phn gii tan vo trong nc ht.
Ni tm li, nhng loi tr thng thng nh hng tr, tr xanh, s ln pha tr l ba ln l
tt nht. i vi tr long bi v khi pha tr cho vi lng ln c th c th pha thm vi ln
na. Cn i vi hng tr vn th thng thng ch pha mt ln l c.
Ngoi ra, tr xun thng thng c th pha lm 5~6 ln, tr thu c th pha 4~5 ln, cn tr
h th pha lm 3~4 ln. Hn na non ca l tr cng cao th s ln pha tr cng gim. Vic
s dng nhit nc pha tr cng nn cn c vo tui ca l tr quyt nh, thng
thng s dng nc khong 90 0 C pha tr, i vi mm tr ma xun c th dng nc c
nhit khong 85 0 C l tt nht. Trong trc khi pha tr chnh thc nn s dng mt t
nc si thc hin vic ra tr, nh vy c th khin cho l tr cng c sch s. Khi chnh
thc pha tr, thng thng ly mu sc ca nc, hng v ln th hai l tt nht.
V. Nhng ma khc nhau th ung tr cng c s khc bit
Theo cch ni y hc truyn thng, do l tr c rt nhiu loi khc nhau, c s sn xut khc
nhau nn tnh v ca tr ngt ng nng lnh cng c s khc nhau, ng thi tc dng ca n
i vi mi ngi cng c s khc bit. c th c c hiu qu bo v sc kho tt nht,
vo nhng ma khc nhau trong nm xun h thu ng cng cn phi cn c vo cng hiu,
tnh nng ca l tr, cn c vo s thay i thi tit m la chn nhng loi tr khc nhau sau
cho thch hp .
1. Ma xun ung tr p hoa
Vo ma xun tri t vo xun, vn vt m chi ny lc, con ngi v t nhin cng vy,
vo thi khc d chu nht, lc ny nn ung cc loi tr p hoa nh hoa nhi, ngc lan, hoa
qu v.v bi v hng thm ca nhng loi tr ny rt mnh, thm m khng phi l ph du,
sng khoi m khng trm lng, c th gip con ngi lm tiu tan i nhng ci lnh ca ma
ng cn tch t trong c th. ng thi, nhng loi tr c hng thm m c c th sn
sinh dng kh khi i vo trong c th, lm tinh thn con ngi thm phn chn, t c hiu
qu trong vic tiu tr nhng mt mi, nng cao hiu qu c nng ca con ngi.
2. Ma h ung tr xanh
Vo ma h nh nng mt tri nng nh thiu nh t, thi tit nng nc, con ngi ra
nhiu m hi, nng lng tiu hao ln, lc ny nn ung cc loi tr xanh nh tr Long Tnh,
tr Mao Dch, tr Bch La Xun v.v Bi v nhng loi tr xanh ny c mu sc ti sng v
ngt, ng thi c thm mt cht v ng hn, c cng hiu trong vic gii nhit, tiu tr nng
bc, gii c, tr ho, h to, gii kht, sinh tn, nng cao tinh thn, gip tim kho mnh.
Nhng thnh phn dinh dng c trong tr nh vitamin, axit amin v cc khong cht va c
vai tr trong vic tiu thc gii nhit m li c th b sung thnh phn dinh dng cho c th.
(2). Nhng ngi b mc bnh x cng ng mch, cao huyt p: i vi nhng ngi ny
khi ung tr cn ht sc thn trng, t nht th tnh trng bnh khng n nh khng nn ung
tr c. l bi v trong tr c cha nhng vt cht hot tnh nh phenol tr, cafein, kim
v.v. Nhng cht ny c tc dng lm hng phn trung khu thn kinh r rt, khin cho tng v
no ca con ngi hng phn cao , cc mch mu thu nh li, iu ny s nguy hi rt ln
cho nhng ngi b mc chng x va ng mch no, n cng l mt trong nhng nguyn
nhn hnh thnh nn chng tc nghn mch mu no.
HT
Chia s ebook : http://downloadsachmienphi.com/
Tham gia cng ng chia s sch : Fanpage : https://www.facebook.com/downloadsachfree
Cng ng Google :http://bit.ly/downloadsach