ORUN KEEC*

SBER SULAR VE SBER TERRZM

GR

D
nya geneline baktmzda internet kullanm 1970li yllarla kadar
uzanrken Trkiyede internet almalarnn balamas 1990l yllar
bulmutur. Aradaki bu fark kapatma abas, Trkiyedeki internet
altyapsnn tam olarak oluturulamadan internet almalarna balamay da beraberinde
getirmi, bunun sonucunda da internetin teknolojik, sosyal ve hukuksal sorunlar kendini
gstermitir. nternetin dnya apnda yaygnlk kazanmas ile mekn kavram bir anlamda
ortadan kalkm, ktalararas iletiim ve bilgi aktarm bir tua basmaktan ibaret hale gelmitir.
Teknolojideki bu gelimelerden toplumlar pozitif anlamda yararlandklar gibi, organize su
rgtleri ve terr rgtleri de, gelien bu teknolojiyi yakndan takip ederek, hem kazanlarn
katlamakta, hem de geleneksel su trlerinin dnda yeni su trleri gelitirmektedirler.
Devletlerin i gvenliini tehdit eden ve hedefine ulamada hibir snr tanmayan su
rgtleri, bilgisayar teknolojisi yardmyla tahminlerin tesinde bir hareket kazanarak
uluslararas su trafiine yeni bir boyut kazandrmtr. Bundan dolay, bilgisayarlarn ba
dndrc geliimi ve yaygn kullanm, hi phesiz, toplum hayatnn ehresini
deitirmektedir. nternet ortamnda islenen sularn ok eitli olmas sularn
snflandrlmasn gletirmektedir. Bylece kreselleme olgusu ile mekn-zaman kavram
ortadan kalkmaya balam, bununla birlikte geleneksel su ve terr ediimiz kavramlarda
deiimler olmutur. Bundan yola karak almamzn konusu siber su ve siber terrizmin
ne olduunu aklamaya alacaktr. almamz blmden olumaktadr. lk blmde,
siber su kavram, bu sularn snflandrlmas ve siber sulara kar dnya lkelerinin
yrtt hukuki mcadeleler incelenecek, ikinci ksmda ise, siber terr kavram ile dnyada
ve Trkiyedeki yansmalar ele alnacak ve son blmde alnmas gereken nlemler ve bu
nlemlerin alnmas kapsamndaki zorluklar deerlendirilecektir.

1.1 Siber Su Kavram

ncelikle biliim teknolojisi ve siber kavramlarnn ne anlama geldiini aklayarak
balayalm. Biliim teknolojisi, bilgi ve iletiim teknolojileri alanndaki btn unsurlarn

1
 1
ismini oluturan en genel ifade olarak kullanlmaktadr. Siber ise, bilgisayarn ara olarak
kullanlmak suretiyle mal varlna ynelik sular bilgisayar suu kabul etmekte ve bilgisayar
verilerinin deitirilmesini, zarara uratlmasn, yetki d kullanmn ve zaman hrszln
2
bilgisayar suu olarak belirtmektedir. Avrupa Ekonomik Topluluu Uzmanlar Komisyonu
1983 tarihli Paris toplantsnda, bilgisayar sularn; bilgileri otomatik isleme tabi tutan veya
verilerin nakline yarayan bir sistemde kanuna, ahlaka aykr olarak veya yetki d
3
gerekletirilen her trl davran eklinde tanmlamaktadr. Bu balamda, Trke de
Siber Su ya da Sanal Su olarak karlk bulan, bilgisayar sistemleri ve alar ile ilenen
4
sular uluslararas hukukta Cyber Crime olarak ifade edilmektedir. Aratrmada da,
elektronik ortamda gerekletirilen her trl ihlali kapsamas ve uluslararas literatre
uygunluu nedeniyle biliim sular yerine Siber Su ifadesinin kullanlmasnn daha doru
olaca dnlmtr.

1.2 Siber Sularn Snflandrlmas

Siber sular zellikle bilgisayar ve internet kullanmnn yaygnlamasna paralel
olarak ortaya km, tanm ve yaps zerinde henz tam olarak bir ortak karar ortaya
konulamamtr. Avrupa Topluluu 21 Kasm 2000 tarihli Strasbourgdaki 24 numaral proje
almasnda siber sular drt baslk halinde snflandrmaktadr:
1. Verilerin ve biliim sistemlerinin gvenliine, btnlne ve kullanmna ilikin
sular,
2. Biliim sular,
3. erik itibariyle sular,
5
4. Manevi varla ve bununla ilgili haklara ilikin sular.

*Abant zzet Baysal niv. Uluslararas likiler Master rencisi, 2012

1
Can Alptekin, Biliim Terr ve Biliim Savalar, [PPT] Slayt 1
besnitml.k12.tr/bilgibankasi/slayt/bilisimsucu.ppt ( Eriim Tarihi: 06.12.11)
2
Heymansn Ulrich Sieber, Computerkiriminalitat und Strafrecht adl eserinden aktaran Ylmaz Yazcolu,
1997, s.137-138
3
Tezcan zkan, Siber Terrizm Balamnda Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten Terr rgtlerinin nternet
Sitelerine Ynelik Bir erik Analizi, Yksek Lisans Tezi, Anadolu niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Austos
2006, s. 67
4
Ylmaz Yazcolu, Bilgisayar Sular, Alfa Yaynlar, stanbul, 1. Bask, 1997, s. 130-131
5
zkan, Siber Terrizm Balamnda Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten Terr rgtlerinin nternet Sitelerine
Ynelik Bir erik Analizi, s. 69-70
 Bu snflandrma ile Avrupa Topluluu, sisteme hukuka aykr giri, hukuka aykr
iletiime mdahale, verilerin btnlne ilikin fiiller, sistemin btnlne ilikin fiiller,
biliim belgelerinde sahtecilik, biliim sahtekrl, biliim dolandrcl, ocuk
pornografisine ilikin sular, manevi varla ve bununla ilgili haklara saldrlar sebebiyle
islenen sularn yaptrm altna alnmasn hedeflemitir.
Interpoln hazrlam olduu Interpol Computer Crime Manual kitabna gre su
6
tipleri yle belirlenmitir:
1) Bilgisayar Sistemlerine ve Servislerine Yetkisiz Eri im: Bir bilgisayar sistemine ya da
ana yetkisiz olarak erime, dier bir deyile sistemin bir ksmna ya da btnne ve
programlara veya ierdii bilgilere yetkisiz ve izinsiz ulama olarak tanmlanan
7
sular.
2) Bilgisayar Sabotaj: Bir bilgisayar ya da iletiim sistemini alamaz duruma
8
getirmek amacyla sistemi oluturan elemanlara fiziksel yollarla zarar verilmesidir.
3) Bilgisayar Yoluyla Dolandrclk: Bilgisayar ve iletiim teknolojileri kullanlarak, bir
bilgisayar veya a sistemindeki verilerin alnmas, deitirilmesi, silinmesi veya farkl
verilerin girilmesi yoluyla kendisine veya bakasna yasad ekonomik kar temin
9
etmek veya madura zarar vermektir.
4) Bilgisayar Yoluyla Sahtecilik: Bilgisayar sistemlerini kullanarak sahte materyal (kt
para, kredi kart, senet vb.) oluturmak veya dijital ortamda tutulan belgeler (formlar,
10
raporlar vs.) zerinde deiiklik yapmaktr.
5) Kanunla Korunmu Bir Yazlmn zinsiz Kullanm: Kanunla korunmu yazlmlarn
izinsiz olarak oaltlmas, yasad yntemlerle elde edilen bilgisayar yazlmlarn
11
sats, kopyalanmas, datlmas ve kullanlmasdr.
6) Yasad Yaynlar: Yasalar tarafndan yasaklanm her trl materyalin internet web
sayfalar, elektronik postalar, haber gruplar ve her trl veri saklanabilecek optik

6
zkan Cokunun Biliim Sularnn lenme ekilleri adl eserinden aktaran Tezcan zkan, s.71

7
Interpol Computer Crime Manual, 2. Offences, s.2
8
Interpol Computer Crime Manual, ibid, s.4
9
Interpol Computer Crime Manual, ibid, s.6
10
Interpol Computer Crime Manual, ibid, s.7
11
Interpol Computer Crime Manual, ibid, s.11
 aralar gibi dijital kayt yapan sistemler araclyla saklanmas, datlmas ve
12
yaynlanmasdr.

1.3 Siber Sularla Hukuki Mcadele

nternetin doasndan ve teknik yapsndan kaynaklanan sorunlar nedeniyle, elektronik

ortam ierisinde ya da vastasyla islenen sulara ilikin hukuki dzenlemeler teknolojik
ilerleme hzna kyasla yetersiz kalma tehlikesiyle kars karsya kalmaktadr. nternet
geleneksel sularn ilenmesinde yeni bir ara ve ortam haline gelmesinin yan sra farkl su
tiplerinin de ortaya kmasna neden olmu ve olmaktadr. Bu adan lkeler bu sorunlarla
baa kabilmek iin farkl tedbirler almlardr:

Amerika Birleik Devletlerinde, Temmuz 1996 tarihinde Commission of Critical

Infrastructure Protection adyla ABD Bakanna bal bir komisyon oluturulmutur. nternet
alannda alma yapan ilk ulusal grup olan bu komisyon, suun takibi ve suu nlemeye
ynelik yntemler tespit etti. Ayrca ABD siber sularla mcadele etmek amacyla, FBI
bnyesinde National Infrastructure Protection Center ve Computer Cirme Squad
adlaryla iki merkez kurulmutur. Bunlarn dnda Information Technology Association of
America, Trap and Trace Center Authority, CIA Information Warfare Center gibi
13
birimler ABDdeki siber sularla mcadele iin oluturulmu dier birimler arasndadr.

talya siber sularla mcadele etmek amacyla 30 Mart 1998 tarihinde talya Emniyet
Genel Mdrl bnyesinde Posta ve letiim Gvenlii Daire Bakanln
oluturmutur. Bnyesinde personel-lojistik ve teknik olmak zere iki blm bulunan bu
bakanla bal olarak 20 il de de ofisler bulunmaktadr. Dijital ortamda islenen her su bu
14
bakanln grev alanna girmektedir.

Fransada devlete bal olarak alan zel birimler kurulmutur: Babakana bal Milli
Savunma Genel Sekreterlii (SGDN) bnyesinde kurulan Haberleme Sistemleri
Gvenlii

12
Interpol Computer Crime Manual, ibid, s.15
13
Bnyamin Atc ve etin Gm, Sanal Ortamda Gerek Tehditler: Siber Terr, IV. Trkiyenin Gvenlii
Sempozyumu (Tarihten Gnmze D Tehditler)nda sunulan bildiri, (Elaz 16-17 Ekim 2003), s.107

4
14
Atc ve Gm, ibid

5
Merkez Birimi (DCSSI), Haberleme Teknolojisi Kullanlarak Yaplan Dolandrclklarn
Soruturulmas Birimi (SEFTI), Bilgisayar Ortamnda slenen Sularn Bastrlmas Birimi
(BCRCI) ile letiim ve Enformasyon ve Teknolojilerinin Kullanm Suretiyle lenen
15
Sularla Mcadele Brosu bu zel birimlerden en nemlileridir.

svirede de siber terrizm ve teknolojik sularla mcadeleye ilikin, Federal Ceza

Yasas ve Haksz Rekabet Yasas ad altnda iki federal yasa bulunmaktadr. Federal Ceza
Yasas, yasad yollarla teknolojik bilgi edinme, bilgi alma ve bilgileri bozma gibi sularn
cezalandrlmasn kapsamaktadr. Haksz Rekabet Yasas ise, ticari amal islenen bilgisayar
16
sularn cezasn iermektedir.

Malezyada siber sularla mcadele, Haberleme, Multimedya ve Enerji Bakanl nn

17
sorumluunda bulunmaktadr.

Singapurda siber sularla mcadele iin Computer Misuse Act ismiyle bir yasa
18
karlmtr.

Trkiyede sanal ortamdaki sular takip etmek amacyla 1997 ylnda Emniyet Genel
Mdrl bnyesinde Biliim Sular Brosu kurulmutur. Daha sonra 1998 ylnda
Bilgisayar Sular ve Bilgi Gvenlii Kurulu oluturulmutur. Bilgisayar sular ve bilgi
gvenliinin salanmas konularnda aratrma yapmak ve yasal boluklarn giderilmesi
amacyla oluturulmutur. Biliim Sular Brosunun ismi 2001 ylnda nternet ve Biliim
Sular ube Mdrl olarak deitirilerek biliim sular konusunda almalar yapmak
19
zere hizmet vermeye balamtr. Emniyet Genel Mdrlnn Bilgi lem Daire
Bakanl altndaki nternet ve Biliim Sular ube Mdrl, biliim sular
konusundaki gelimeleri takip etmekte, bilgisayar sistemlerine izinsiz giri ve zarar
yntemlerine kars alnacak tedbirleri aratrmakta, biliim sular konusunda yetitirilecek

15
Atc ve Gm, ibid, s.108
16
Atc ve Gm, ibid
17
Atc ve Gm, ibid, s. 109
18
Atc ve Gm, ibid

5
19
Atc ve Gm, ibid, s.115

6
personelin eitim standartlarn tespit etmekte ve biliim sular konusunda alma yapan
20
yerli ve yabanc kurulularla iletiime gemektedir. Biliim suu kavram Trk Ceza
Hukukuna ise, ilk defa 1991 ylnda 3756 sayl kanunla girmi olup, Biliim Alannda Sular
bal altnda Trk Ceza Kanununun (T.C.K.) 525. maddesinin (a-b-c-d) bentlerindeki
21
dzenlemeler ile biliim alan ihlalleri biliim suu olarak ifade edilmitir. 2005te ise, 5237
sayl Yeni Trk Ceza Kanununda (Y.T.C.K.) biliim sularna ilikin olarak yaplan
dzenlemeler ve bu su tipleriyle mcadelede alnmas gereken nlemleri oluturmaktadr.
22
Biliim sular, Y.T.C.K.da u numara ve balklar altnda yer almaktadr:
Kiilere kar sular ksmnn dokuzuncu blmnde: Kiisel verilerin kaydedilmesi
suu (m.135), Kiisel verileri hukuka aykr olarak verme veya ele geirme suu (m.136),
23
Verilerin yok edilmemesi suu (m.138)
Topluma kars sular ksmnn onuncu blmnde: Hukuka aykr olarak biliim
sistemine girme veya sistemde kalma suu (m.243), Biliim sisteminin isleyiinin
engellenmesi, bozulmas, verilerin yok edilmesi veya deitirilmesi suu (m.244/1-2),
Biliim sistemi araclyla hukuka aykr yarar salama suu (m.244/4), Banka veya
24
kredi kartlarnn ktye kullanlmas suu (m.245)

2.1 Siber Terrizm

Mehmet zcana gre, siber terr, yeni yzylda terrizmin yeni yz olarak
yansyacaktr ki terristlerin elektronik bir saldr yaparak bir barajn kapaklarn
aabilecekleri, ordunun haberlemesine girip yanltc bilgiler brakabilecekleri, kentin btn

20
Cevat zel, Biliim Sular ile letiim Faaliyetleri Ynnden Trk Ceza Kanunu Tasars: nternet ve Hukuk, (1.
Bask, stanbul: stanbul Bilgi niversitesi. Yaynlar, 1994), s.343, aktaran zkan, Siber Terrizm Balamnda
Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten Terr rgtlerinin nternet Sitelerine Ynelik Bir erik Analizi, Yksek Lisans
Tezi, Anadolu niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Austos 2006, s. 95

21
Ayhan nder, ahslara ve Mala Kars Crmler ve Biliim Alannda Sular, (stanbul: Filiz Kitabevi, 1994),
s.504-506dan aktaran zcan , Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlie Tehdit Oluturma Boyutu,
www.bayar.edu.tr/bilisim/dokuman/siberteror.pdf

22
Murat Volkan Dlger, Yeni Trk Ceza Kanununda Dzenlenen Biliim Sular ve Bu Sularla Mcadelede
Alnmas Gereken nlemler, Kazanc Hukuk, letme ve Maliye Bilimleri Dergisi, stanbul, Say:5, Ocak 2005,
s.114
23
Dlger, ibid
24
Dlger, ibid
6
trafik klarn durdurabilecekleri, telefonlar fel edebilecekleri, elektrik ve doalgaz
kapatabilecekleri, bilgisayar sistemlerini karmakark hale getirebilecekleri, vb. ihtimallerine
25
sebep olabilir. Siber terrizm, belirli bir politik ve sosyal amaca ulaabilmek iin bilgisayar
veya bilgisayar sistemlerinin bireylere ve mallara kar bir hkmeti veya toplumu yldrma,
26
bask altnda tutma amacyla kullanlmasdr. Terr rgtleri internet ortamnda propaganda
ve eitim, haberleme, bilgi toplama ve sanal saldr faaliyetleri gerekletirmektedir. Ksaca,
terr eylemlerinin internet zerinden yrtlmesi ilemidir. Siber terrizmi dier internet
yoluyla islenen sulardan ayran balca fark, suun madurunun devlet olmas ya da devlet
dndaki bir yap olduunda bile bu madurun siyasi bir sebeple madur durumunda
27
kalmasdr. Siber terrizmi tanmlarken temelde terr olgusunun nitelikleri deil ancak terr
olgusunun nasl hayata geirildii nem tamaktadr. Kknar, siber terrizmi klasik
anlamdaki terr faaliyetinin sadece sanal ortam kullanlarak yaplmas olarak ifade ederken,
terrizmin sanal cereyan etmediini sadece siber ortamn bu faaliyette ara olarak
28
kullanldnn da altn izmektedir.

2.2 Dnyada ve Trkiyede Siber Terr

Terr rgtleri protesto amal olarak devletlere ait internet sitelerini de elektronik
posta saldrsna maruz brakarak sitelere eriimi engellemeye almaktadrlar. Terr
rgtlerinin internetle olan yakn ilikisine en arpc ve en gncel rnekler ABDnin Irak
29
igal etmesiyle balayan sava srecinde ortaya kmtr. ABDnin Irak igalinden sonra
yaanan kaos ortamnda, terr rgtleri tarafndan karlan ve bazlarnn kafas kesilen

25
Sertolundan aktaran Mehmet zcan, Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlie Tehdit Oluturma Boyutu,
www.bayar.edu.tr/bilisim/dokuman/siberteror.pdf (Eriim: 06.12.2011), s. 5

26
Cybercrimes: Infrastructure Threats from Cyberterrorist, Cyberspace Lawyer, 4 No:2, Cyberspace Law
23den aktaran Mehmet zcan, Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlik: nternet ve Hukuk, (stanbul: Bilgi
niversitesi Yaynlar, 2002), s.309

27
Ali Murat Kknar, Sanal Ortamda Terrizm, TC Dileri Bakanl Biliim ve nternet Teknolojilerinin Ceza
Hukuku asndan Dourduu Yeni Sorunlar Seminerine sunulan bildiri (Bursa: 24 Mart 2001), s.66dan aktaran
Tezcan zkan, Siber Terrizm Balamnda Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten Terr rgtlerinin nternet
Sitelerine Ynelik Bir erik Analizi, Yksek Lisans Tezi, Anadolu niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Austos
2006, s. 82

28
Kknar, ibid, s.66-67
29
zkan, Siber Terrizm Balamnda Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten Terr rgtlerinin nternet Sitelerine
Ynelik Bir erik Analizi, s.87
onlarca kiinin grntleri de ilk olarak rgtlere ait internet sitelerinden dnyaya teshir
edilmektedir. Hizbullah rgt, internet zerinden kitap ve dier yaynlarn satarak rgte
mali destek salamaktadr. Hamas ve slami Cihat rgtlerinin, haritalar, fotoraflar ve
bomba yapm konusunda birtakm bilgileri terristlere internet zerinden ulatrdklar da
30
bilinmektedir.

Yurt d kaynakl ilk saldr 2007de Estonyada gereklemitir. Kzl Ordunun II:
Dnya Sava ansna dikilen Tallinin Bronz Heykeli antnn yer deitirilmesi olaynda
kar grubun internet eriimini durdurmas vakasdr. Saldr sonras NATO ve ABden birok
31
yetkili Estonyaya saldrnn nedeni zerine aratrma yapmak iin gnderilmitir. Benzer
bir olay daha ise Austos 2007de Almanyada gereklemitir. Almanyadaki stratejik
kurumlarn veri tabanlarna girilmi, birok belge kopyalanmtr. Siber terr kavram, 2009
ylnn Nisan aynda ngilterede bir bakanln web sitesinde yaanan olay zerine tm
dikkatleri zerine ekmitir. Sz konusu bakanln web sitesi ifre krclar tarafndan ele
geirilmi ve siteye dikkat ekmek istedikleri konu ile ilgili bir web sitesini ynlendirmilerdi.
Benzer bir olay, ayn yln ubat aynda Fransz Savunma Bakanlnda yaanmtr. yle ki;
sz konusu siber saldr sonucunda bilgisayar virs nedeni ile birok uak Villacoublay Hava
32
ssnden havalanamamtr. Bu sz konusu saldrlar iki eyi aka gstermiti: Siber
terr net bir ekilde tanmlanmal ve n alc sava teknii ile sz konusu siber saldrlar,
mmknse, nceden nlenmeliydi. Trkiye henz siber terre maruz kalmam, sanal ortamda
herhangi bir saldr ile karlamamtr.

11 Eyll saldrlarn bir siber terr olay olarak nitelendiremesek de, Pentagonun
krlmaz denilen gvenlik ifrelerinin krlmas, hava radar sistemlerinin devre d braklmas
ve dsen uaklarn pilotlarndan karlma sinyalleri alnmamas gibi unsurlar bu saldrlarn
nlenmesinde teknolojik sistemlerin ne kadar nemli olduunu aka ortaya koymaktadr. 11
33
Eyll iin teknoloji younluklu bir terr olay demek mmkndr.

30
Mehmet zcan, Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlie Tehdit Oluturma Boyutu,
www.bayar.edu.tr/bilisim/dokuman/siberteror.pdf (Eriim tarihi: 06.12.2011), s. 8

31
Mehmet zcan, Yeni Milenyumda Yeni Tehdit: Siber Terr, Trk Harb- Dergisi, Say:210, Ekim 2004, s.39-
40

32
http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2001/10/05/37045.asp (Eriim tarihi: 06.12.2011)
33
zkan, Siber Terrizm Balamnda Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten Terr rgtlerinin nternet Sitelerine
Ynelik Bir erik Analizi, s.83
8
 ngilterede de 2001 ylnda Londra merkezli, kendilerine uluslararas gvenlik irketi
olarak tanmlayan ve Sakina Gvenlik adna alm internet sitesi yelerine patlayc madde
hazrlamay ve kemik krmay rettii gerekesiyle kapatlmtr. Terr rgtlerinin interneti
34
daha ok propaganda arac ve iletiim arac olarak kulland bilinmektedir.

Trkiyede terr rgtlerinin bilgisayar ve internet teknolojisini yakndan takip

ettikleri, haberleme, propaganda yapma, eitim amal CDler ve bildiriler hazrlama
seklinde faaliyetler iinde olduklar bilinmekte ve terr rgtleri internet ortamn ncelikle
propaganda ve eitim amal olarak kullandklar grlmektedir. Bunlarn yan sra biliim
teknolojisinden yararlanarak bilgi ilem ve veri merkezlerine, bakanlklara, PTT-Telekom,
Emniyet Genel Mdrl ve Trk Silahl Kuvvetleri gibi birimlerin sistemlerine sanal
saldrlarda bulunabilecekleri ve bu sistemleri kertmek iin aba harcadklar istihbar
35
bilgiler arasndadr. Emniyet kaynaklarna gre Trkiye aleyhine faaliyet gsteren zararl
internet sitesi says yaklak 8000 civarndadr. Bu sitelerden 150 tanesi aktif olarak faaliyette
36
olup, bu siteleri her gn ortalama 500-1000 kii ziyaret etmektedir. Genellikle com, org, net
uzant isimli olan bu siteler Amerika, Almanya, Hollanda ve dier Bat Avrupa lkeleri
zerinden yayn yapmaktadr. Trkiyede Nisan 2010 Kartepe Kriterleri olarak bilinen 5651
sayl nternet Ortamnda Yaplan Yaynlarn Dzenlenmesi ve Bu Sularla Mcadele
37
Edilmesi kanunu itibariyle 7 binden fazla site eriime kapaldr.

Trkiyeye Ynelik Olarak Faaliyet Yrten Sa Terr rgtleri;

I. Hizbullah,
II. Hilafet Devleti,
III. slami Byk Dou Aknclar Cephesi,

34
http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2001/10/07/37854.asp (Eriim tarihi: 06.12.2011)
35
Fatih Yama, Siber Terrizm, EGM TEMH Daire Bakanl Psikolojik Kursu Notlar, (zcan, 2004) ss.318-
319daki alnt yapan zkan Siber Terrizm Balamnda Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten Terr rgtlerinin
nternet Sitelerine Ynelik Bir erik Analizi, s.86
36
zcan, Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlie Tehdit Oluturma Boyutu,
www.bayar.edu.tr/bilisim/dokuman/siberteror.pdf (Eriim tarihi: 06.12.2011), s. 11

tarihi: 06.12.2011)

9
37
http://www.haberakis.net/index.php?option=com_content&view=article&id=6769:site&Itemid=56 (Eriim

tarihi: 06.12.2011)

1
0
IV. Tevhid-i Selam ve
38
V. El-Kaide Trkiye yerel rgtleridir.

Trkiyeye Ynelik Olarak Faaliyet Yrten Sol Terr rgtleri;

1. Devrimci Halk Kurtulus Partisi/Cephesi,
2. Trkiye Komnist Partisi Marksist/Leninist,
39
3. Marksist Leninist Komnist Parti ve Maoist Komnist Partidir.

Blc Terr rgtlerinin nternet Siteleri

1) Krdistan si Partisi ve Krdistan zgrlk ve Demokrasi Kongresi,
2) Krdistan Devrim Partisi,
3) Krdistan Sosyalist Parti ve Krdistan Demokrat
40
4) Partisi/Bakur Trkiyeye ynelik olarak faaliyet yrten blc terr rgtleridir.

Bu balamda, Ulusal bilgi ilem sistemlerine kar yrtlebilecek siber saldr tehlikesine
kar Ulusal Siber Gvenlik Koordinasyon Kurulu adyla bir ekip kurulmas iin
almalara baland. Kurulu oluturan birimlerden Uzmanlar Kurulu'nda siber gvenlik
uzmanlar, Bilim Kurulu'nda akademisyenler, Danma Kurulu'nda ise kamu kurumlar,
STK'lar ve zel sektrn st dzey yneticileri yer alacak. Ordunun yaklak 200 yesi
olacak. Gazete5in haberine gre, Bilgi Gvenlii Dernei Bakan Mustafa Alkan, uzmanlar
kurulunda beyaz ve siyah apkal hackerlar dhil kamu ve zel sektrden biliim gvenlii
uzmanlarnn yer alacan syledi. Ekipte beyaz ve siyah apkal hackerlarn da yer alacan
belirten Alkan, "Finans sistemimiz bile risk altnda. Trkiye bilgi gvenlii savunmasnda en
41
kt 10. lke durumunda" dedi.

3.1 neriler

38
zkan ibid,, s.22

39
zkan, ibid, s.23

40
zkan ibid, s.25

41
http://www.gazete5.com/haber/turkiyenin-ilk-sivil-siber-ordusu-kuruluyor-147347.htm (Eriim tarihi:
06.12.2011)

10
 Trkiyede siber sulara ynelik almalarn says artmaya balamtr. Ancak
internet gibi mthi bir hzla gelien teknolojiyle kyasladmzda, bu almalar ok az ve
yetersiz kalmaktadr. Biliim sularyla mcadelede alnmas gereken nlemler olarak ceza
hukuku normlaryla bu konuyla ilgili kamu dzenin ihlali olarak grlen eylemlerin su tipi
olarak tanmlanmas Siber terrizmin kapsam ve nitelii ayrntl bir ekilde aklanmal ve
gerekli yasal dzenlemeler yaplmaldr. rnein, okullarda internet teknolojisinin zararl
etkilerinden korunmaya ynelik eitimlerin verilmesi yaplabilecek almalar arasnda
olabilir. TCKnn siber sularla ilgili tanmlamas olmakla birlikte siber terr konusunda
nlemler alnmas sz konusu deildir.

Yaplacak tm hukuki dzenlemelerde, bilgi toplumunun gereklemesindeki rol

tartmasz olan dnce ve ifade, haberleme, bilgiye eriim zgrl, kiisel verilerin
gizlilii, temel insan haklar belgelerinde izilen ereve gz nnde bulundurularak
korunmaldr. eitli uluslararas kurulularca gelitirilen ve zerinde geni apl uzla
salanan uluslararas dzenlemeler ve szlemeler, ulusal yarar ve koullar gzetilerek
dikkate alnmal ve bu yndeki almalar srekli takip edilmelidir. Bugn iin en yaygn
42
olan, uygulamada en ok bavurulan ve etkili olan nlemler ise;

Kii ve Kurumlarn Almas Gereken nlemler: Biliim sistemlerinde fire wall

ad verilen gvenlik duvar yazlmlarnn bulundurularak yetkisiz eriimlerin nne geilmesi
ve biliim sistemlerine anti-virs yazlmlar yklenerek ve bu yazlmlar internet zerinden
srekli gncellenerek yeni virslerin biliim sistemine girmesinin nlenmesine, girenlerin ise
43
temizlenmesine allmasdr.

Devletlerin Almas Gereken nlemler: Biliim sularn kovuturan birimlerin

eitilmesi (zellikle polisin ve savclarn bu sularn nitelii ve delillerin elde edilmesi
asndan acele ve etkin bir biimde eitilmesi kastedilmektedir.), sanal terrizm olgusuna
kars alnan nlemler (sanal terrizme ve gerekleebilecek terrist eylemlere kars ceza
hukuku asndan hibir dzenleme yaplmad grlmektedir), devletlerin sanal alan

42
Dlger, Yeni Trk Ceza Kanununda Dzenlenen Biliim Sular ve Bu Sularla Mcadelede Alnmas Gereken
nlemler, s. 121

43
Dlger, ibid
denetlemesi (Ancak sanal alann denetlenmesindeki temel sorunun; kii mahremiyeti ve
iletiim zgrl gibi, demokratik toplumlarn olmazsa olmaz ilkelerinin zedelenmeden, bir
denetim mekanizmasnn kurulup kurulamayaca olduu ifade edilebilir. Ancak, belli basl
sulara ve zellikle ocuk pornografisine ilikin filtreleme yapmas ve bylelikle olas su ve
sulular belirlemesi seklinde bir yntem gelitirilebilir) ve uluslararas ibirlii yaplmas
44
(Avrupa Siber Sular Szlemesidir) seklinde drt baslk altnda toplanabilir. Avrupa
Siber Sular Szlemesi: Bilgisayar ve internet sularn gzeten ilk uluslararas szleme
olma niteliine sahiptir. Ulus-st nitelik tamaktadr. 23 Kasm 2003 tarihinde imzaya alp
1 Temmuz 2004te yrrle girmitir. 23 Ekim 2008de Adalet Bakan ve Trkiye Biliim
Derneince dzenlenen sempozyum sonucunda Trkiye taraf olmaya karar vermitir. 10
Kasm 2010da Dileri Bakan Ahmet Davutolu Strassbourgda imzalam olup henz ek
45
protokole imza konmam, kiisel haklarn korunmas henz gereklememitir.

Sanal Alann Dzenlenmesi: Temel olarak sanal alan dzenlemek iin drt seenek
birbiriyle yarmaktadr, ulusal alanda yaplan dzenleme, uluslararas anlamalarla yaplan
dzenleme, uluslararas kurulular oluturularak yaplan dzenleme ve kendi kendine
yaplan dzenlemedir bunlardan ilk klasik olarak bilinen modellerdir, drdncs klasik
ve merkezi olmayan bir modeldir. Drdnc seenek sanal alan kullananlarn etik
davranlar dikkate alnarak nerilen bir dzenlemedir. Filtrelemelerin yaplama yntemi,
sanal alana girecek kullanclarn ve sistemi yneteceklerin seimi vb. dzenlemeler kendi
46
kendine yaplacaktr.

3.2 Siber Terrle Mcadelede Karlalan Zorluklar

Teknik Zorluklar: Kolluk glerinin biliim sular ve siber terr ile mcadele
ederken, sulular yakalama ve aratrma konusunda karlatklar zorluklar gelmektedir.
Sulular yakalama ve aratrma konusu, ilendii yerin tespiti, kimliklerin
47
deitirilmesi/saklanmas ve yakalanamamas.

44
Dlger, ibid, s.123
45
Ayrntl bilgi iin bkz. http://www.coe.int/t/dghl/standardsetting/t-cy/ETS%20185%20turkish.pdf (Eriim
tarihi: 06.12.2011)
46
Dlger, ibid, s.125
47
zcan, Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlie Tehdit Oluturma Boyutu,
www.bayar.edu.tr/bilisim/dokuman/siberteror.pdf (Eriim tarihi: 06.12.2011), s. 15
 Yasal Zorluklar: Genel olarak bu yasalarn karlmas konusunda lkeler hzl
hareket edememektedirler. Bunlarn yannda baz lkelerin bu su trlerini su kapsamna
alan dzenlemeleri henz yapmam olmalar kara para aklama da olduu gibi yeni su
cennetleri nin domasna neden olacaktr. Bu nedenle siber sularn tehdit boyutu tm
lkeler tarafndan yeterince anlalmal ve yaplacak olan yasal dzenlemeler tm lkeleri
48
kapsamaldr.

Operasyonal Zorluklar: Dnyann neresinde olursa olsun her lke, iletiim cihazlar
marifetiyle ilenen karmak teknik ve yasal zellikler gsteren bu sularla mcadelede,
yksek teknolojiyi iyi takip eden, kendisini bilgisayar ve telekomikasyon konusuna adam
uzman grevlilere gereksinim duymaktadr. Kolluk gleri alma saatleri konusunda ou
zaman zveri gstermek durumundadr. zerinde younlalan bir olayn ne zaman bitecei
49
ou zaman belli olmayacaktr.

Madur Vatandan Davranndan Kaynaklanan Zorluklar: Bilgisayar gvende

brakmama, ticari itibar kayb, sorununun bildirilmemesi. Bu konuda ele alnmas gereken iki
husus vardr. Birincisi, bilgisayar kullanclarn yeterli gvenlii salama konusunda
takndklar tavrdr. Saldrya ak bir ekilde bekleyen bilgisayarlar en byk tehdit altnda
olanlardr. kincisi ise zellikle ticari hayatta, bu tr saldrlarda ticari itibar kayb veya baka
nedenlerden dolay yaplan saldrlarn kolluk glerine bildirilmemesidir. Byk firmalar
zellikle bankalar ticari itibarlar zedelenir korkusuyla polis ile ibirliinden kanmakta olay
50
rtmeye almaktadrlar.

Sonu
Biliim sularnn sanal ortamdan ynetilmesi ve gerekletirilmesinden tr
mcadele edilmesi gerekten zor bir durumdur. Bu sularla mcadele yalnz kolluk gleriyle
olacak bir durum deildir. Siber alanda gvenliin salanmas birok kuruluun abas
yannda potansiyel madurlarn davranlarna da baldr. Saldrya ak bir ekilde bekleyen

48
zcan, ibid, s. 18
49
zcan, ibid, s. 20
50
zcan, ibid
bilgisayarlar en byk tehdit altnda olanlardr. Genel olarak belirtildii gibi hi kimse sokak
ortasnda brakmayaca bir maln veya bilgisini bilgisayarda da brakmamaldr. En azndan
dosyalara kolay tahmin edilemeyecek ifreler konulmaldr. Bu balamda zel sektrn bu
alanda yapaca katklarn nemi ok byktr. Tm lkeler ortak alsa bile biliim
sularnn tehdidi karsnda baarl olmalar mmkn deildir. Mutlaka zel sektr zm
bulmada ortak olmaldr. Bilgisayar sistemlerinin tketicileri olarak da kabul edilebilecek olan
bireyler, sorumlu davranlar ile bu sular ile mcadelede yardmc olacaktr.
Tm bu nlemlerin yannda uzun soluklu bir zm yolu ise, siber etik dediimiz
sanal lemde davran kurallar konusunda zellikle gen kuan eitilmesi gerekmektedir.
Gnlk yaamnda hrszlk yapmay ahlaki deerleriyle veya toplumsal stats ile
badatramayan bir gen net ortamnda ok rahat hrszlk yapabilmekte veya bakalarna
zarar vermektedir.

KAYNAKA

1) Atc, Bnyamin ve Gm, etin, Sanal Ortamda Gerek Tehditler: Siber Terr,
IV. Trkiyenin Gvenlii Sempozyumu (Tarihten Gnmze D Tehditler)nda
sunulan bildiri, (Elaz 16-17 Ekim 2003)
2) Can Alptekin, Biliim Terr ve Biliim Savalar, [PPT] Slayt 1
besnitml.k12.tr/bilgibankasi/slayt/bilisimsucu.ppt

3) Dlger, Murat Volkan, Yeni Trk Ceza Kanununda Dzenlenen Biliim Sular ve Bu
Sularla Mcadelede Alnmas Gereken nlemler, Kazanc Hukuk, letme ve
Maliye Bilimleri Dergisi, stanbul, Say:5, Ocak 2005
4) http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2001/10/05/37045.asp

5) http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2001/10/07/37854.asp

6) http://www.ciaonet.org
7) http://www.coe.int/t/dghl/standardsetting/t-cy/ETS%20185%20turkish.pdf

8) http://www.gazete5.com/haber/turkiyenin-ilk-sivil-siber-ordusu-kuruluyor-
147347.htm
9) http://www.haberakis.net/index.php?option=com_content&view=article&id=6769:site
&Itemid=56

10) Kknar, Ali Murat, Sanal Ortamda Terrizm, TC Dileri Bakanl Biliim ve
nternet Teknolojilerinin Ceza Hukuku asndan Dourduu Yeni Sorunlar
Seminerine sunulan bildiri (Bursa: 24 Mart 2001)
11) zcan, Mehmet, Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlie Tehdit Oluturma Boyutu,
www.bayar.edu.tr/bilisim/dokuman/siberteror.pdf
12) zcan, Mehmet, Siber Terrizm ve Ulusal Gvenlik: nternet ve Hukuk, stanbul:
Bilgi niversitesi Yaynlar, 2002
13) zcan, Mehmet, Yeni Milenyumda Yeni Tehdit: Siber Terr, Trk Harb- Dergisi,
Say:210, Ekim 2004
14) zkan, Tezcan, Siber Terrizm Balamnda Trkiyeye Ynelik Faaliyet Yrten
Terr rgtlerinin nternet Sitelerine Ynelik Bir erik Analizi, Yksek Lisans Tezi,
Anadolu niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Austos 2006