P v PT l phm tr khi nim dng phn chia th gii thnh hai phn nm bt th gii, c bit l KH-KT. Phng ng Phng Ty -LS hng ngn nm -Vi trm nm -NP: Eastern music -NPT: Western music -Theo t duy tng hp - Theo t duy phn tch -Nng v tnh -Nng v l - cao cng ng, tp th - cao c nhn -V thng thc m nhc cng khc nhau. PT cho rng q2T, q7t l nghch th VN(ngi Hmng) li l thun. b-Phm vi NP c t TK XVI -NP= ton b N chu + Ai cp v Algieri(bc Phi) 2-Tiu s v phng php nghin cu: -T liu LS :+ t v b mai mt do thin nhin v chin tranh +Bo tn v lu truyn= phng php truyn ming( rt nhiu tp khng c in v ph bin rng). +Nm trong t liu ca cc nghnh c lin quan(V trung ty bt ca Phm nh H ni n mt s cnh sinh hot N ca ngi xa) -Phng php nghin cu:+Phi NC tng th nhng vn c lin quan. +Nm c nhng c th ca NP(gn vi thin nhin: thang 5 m l nhng bi m t nhin, n trng lm t ng na=> 2. ging m tht trong i sng). NP lin quan nhiu n tm linh tn gio. +LS NP= LS ca cc nc, cc dn tc, cc quc gia, cc th loi. +LS NP chia lm 6 khu vc: ng , Nam , Ty , Bc , trung , ng Nam . +Ni dung: NC v LS N, nhc c, iu thc, cc th loi N ************************************* m nhc khu vc ng pha ng chu A, gm cc nc: TQ, Nht bn v bn o Triu tin=> khi cc nc s dng ch Hn(pht trin t TQ). TK X Nht c ch ring. TK XV Triu tin c ch ring. VN TK IX ngh ra ch nm, kh nh=> loi b sm. Khu vc ny chu nh hng yu t Trung hoa. M NHC TRUNG QUC 1-Vi nt v TQ: -L nc ng dn nht TG: 1,3 t dn=> l mt cng quc. -Din tch 9,6 triu km2= ton b chu u -C LS lu i nht TG: khong 10 ngn nm. -C 56 dn tc=> c nn vn ha c sc, c o. -C nhiu di sn vn ha TG 3. 2-i cng LS N TQ: a- Thi Thi c, thi H, thi Thng(Khong 6000 nm TCN=> TK XVI TCN) -Hnh thnh N nguyn thy -C N nghi l, tn gio -C N dng h, th tc( M th nhc) -Xut hin cc nhc c c: ci t nung, kn l, khnh , so xng chim, thanh la b-N thi Xun thu chin quc, Ty Chu(TK XXI TCN=> 221 TCN) -Thi Ty Chu: +Xc nh ch l nhc(c quy nh ring cho tng loi nhc) +Nhc cung nh ra i, c 5 loi 1- Lc i chi nhc (nhc 6 thi i) 2-Nh nhc(nhc thanh cao) 3-Tng nhc(ca ngi cung nh) 4-Phng trung nhc(phc v hu cung) 5-T di chi nhc(4 nc Tn, S, Ng, Vit). Nc Vit ca Vit Vng Cu Tin nay l tnh Qung ng 4. +Sng to ra nguyn l to m Tam phn tn ch (chia 3, bt 1, thm 1) !____!____!____! !__!__!___! !__!__!___!___! 12 m trong 1 qung 8 1,3,5,7,9,11 lut + 2,4,6,8,10,12 lut _ +Xc nh c thang m, iu thc( cung, thng, dc, chy, v) +Sng to cch phn loi nhc c theo nguyn l 8 m (da vo 8 loi cht liu ch tc phn loi) Kim, Mc, Th, Thch, Cch, Bo, Ti, Trc ng, G, t, , Da , V bu, T, Tre trc +Xut hin cc nh t tng, trit hc ln c nh hng n s tn ti v pht trin n NTQ qua nhiu thi i. Khng T (551-497 TCN) sng to o Nho v o Khng-cho rng TG ch cn Nho v Nhc. Lo T, Trang T, Mc T. Theo Khng T, ph n phi c cng, dung, ngn, hnh, nam phi c trung, hiu, ngha, dng. Lo T cho rng N l m thanh v tri v gic. TK XX vn cho rng Khng T l ng: ni no c o Nho th ni c CS, XHCN. 5. c- m nhc thi Tn, Hn, Nh, Tn (221TCN-589 SCN) - Nh Tn thng nht t nc, vn t, n v o lng, u go, ch vng +Tn Thy Hong xy vn l trng thnh, xy dng t nc TQ giu mnh nht thi . Ci cch hnh chnh mnh m v t nhiu thnh tu(lut v ly c nh cht theo, lut pht ti ngho, V ng gip TTH ci cch hnh chnh. +Thnh lp nhc ph (qun l hot ng N) +Ha tu c xy(ha tu kn trng) +Ln u tin c sch vit v s nhc (s k T M Thin) +Ngh thut biu din n cm(7 dy) pht trin mnh. Ti sao lng tr 36 vng? TMT vit s k sau khi b lng tr. d-N thi Ty, ng (589-960) -Kinh t, vn ha thnh t nht. -Nhc cung nh c gi l Yn nhc(nhc phc v nghi thc v yn tic cung nh) -Triu nh thnh lp 10 ban nhc khc nhau (10 b k) lm nhng nhim v khc nhau. -Ca ma nhc rt pht trin do kinh t pht trin. (Ra i nhiu kin trc ni ting, c nhiu nh th ni ting TG) e-N thi Tng, Nguyn (960-1368) 6. - th ra i=> kinh t, m nhc pht trin. -Sn khu ra i vi tp kch cc tnh pha bc v nam h pha nam. -Ha tu ti trc ra i ( n dy +so trc) -Xy dung N theo li phc c, c s nh hng ca Mng c (h, x, xang, x, cng) f-N thi Minh-Thanh 1368-1911 -Gn bng ton b LS N phng Ty. -nh hnh cc th loi m nhc -Kinh kch ra i(1780) Bc kinh (1788-1789 vua Quang Trung i ph qun Thanh-1789 CMTS Php Tung VN hc t kinh kch) g-N thi cn i, hin i1911-1949 -N phng Ty du nhp vo TQ -Phong tro N cu quc, N mi ny sinh hng ngn ca khc nhc mi, trong c bi Ngha dng qun tin hnh khc=> quc ca TQ h-N TQ ng i 1949-nay -C 2 phng chm: +Tm ht nhng im c o, c sc ca N truyn thng TQ 7. +TQ ha nhng yu t ngoi lai lm giu cho N truyn thng TQ -C 3 giai on: +1949-1966 phc hng nn N truyn thng +1966-1976 thi i CMVH=>din ra qu trnh dung hp gia nhc truyn thng v phng Ty +1976-nayXa b tnh trng b quan ta cng, m rng quan h giao lu quc t v t c nhiu thnh tu trn mi lnh vc trong c sng tc, biu dinBan nhc ng triu, NS Thi Kin t nn mng cho nhc rock TQ. Ca s ng L Qun c nh gi l ging ca vng chu nm 1976. Ngh s Vn nh, Lang Lang: nhng ngi sao Piano ni ting TG. NHC C TQ -L mt trong nhng nc c nhiu nhc c dt, khong 1000 loi. -C phng php phn loi nhc c ring, 6 pp -Nhiu nc nh hng n cc nc khc(n dy, kn hi) -Cc nc tiu biu: 1-n cm(n c cm) c t thi Trn do vua Phc Hy sng to, c 7 dy lm bng g ng ng 2- T b: 4; 5 dy gy, c t thi Tn 3-Tranh: 16 dy, gy (dy t: c tranh. Dy st:cng) 8. 4-Snh(kn trc) -Hnh dng , s o cc nhc c u lin quan n v tr( trit hc, tn gio, m hc) 4-Dn ca TQ -Dn ca lao ng: phn nh tm t, tnh cm ca ngi lao ng, ty theo cng vic, nghnh ngh u c bi bn ring(tit tu, ni dung, ca t) +Ni dung phong ph: tnh yu lao ng, i nhn x th -Sn ca: dn ca vng ni cao, nI cao nguyn ng c, min trung du bn sn a +Tnh cht lc quan phng khong. +ND: ca ngi thin nhin, tnh yu qu hng. +C iu thc ring, c mt s lng bi ln. -Tiu khc:cn gi l tiu iu v l khc +L loi dn ca c trnh ngh thut cao +Giai iu phong ph, lu lot, kt cu cht ch +ND a dng, c bit l hay ni v mt chui s vt, s vic lin quan n 4 ma, 12 thng, 12 gi, cc loi hoa 5-Thanh nhc c in TQ C 2 loi: a- Ht ni -C 341 kiu ht ni, chia lm 8 loi +C t : pha bc 9. +n t: pha Nam +Bi t khc: ht ni cc thnh th +Ng c +Cm th +Tp khc +Tu xng +Bn tng -ND ni v s lng, nc -Nhc c m: ngi ht g 1 ci phch hoc trng, km thm mt nc dy(t b, nh ,tam huyn) b-N sn khu TQ(ngi TQ gi l h khc) -L mt loi hnh ngh thut tng hp(kch, ht, ma, v, vn th, hi ha, kin trc, ngn ng) -C 317 loi, tiu biu l sk ca ngi Hn, c bit l kinh kch ra i nm 1780 -C 4 li ht chnh: +Ging cao(ht m cao) +Ging cn (pht trin t Cn sn vi li ht tr tnh) +Ging b hong(ht ni tm, suy t) +Ging lang t(ht kch tnh, sinh ng) -Dn nhc c chia lm 2 b phn: 10. +Vn trng: dung cc nc dy l chnh, m nhim phn nhc tr tnh m i +V trng: g, hi v trng, m nhim phn nhc kch tnh, cng thng -Sn khu trang tr ch yu mu 6-KH NHC TQ a-Cc hnh thc ha tu -Ha tu nhc cung nh(ko, gy, g) -Ha tu ti trc ( so tu, so trc+ nh, t b, tam thp lc) +L 1 loi t tu thnh phng trong nhc c in TQ +Trong qu trnh LS tong hnh thnh nhiu trng phi, trong ni nht l Giang nam ti trc -Ha tu c xy (kn trng) +Thng trnh din cc bn nhc trong nghi l long trng (ging qun nhc), trong duyt binh, cc bn nhc mang tnh hnh khc. -Ha tu NC SK: +Bin ch NCSK: so, nh,chung, phch, m, thanh la,no bt, kn sona. +Dn nhc chia lm hai b phn: vn trng, v trng. +SK nhc TQ: Hng lu mng. -Ha tu dn nhc: l loi ha tu ca nhng ngi khng chuyn nhng a thch NC Hn. 11. +S dng NC Hn ha tu +Bin ch khng quy nh +Thng din nhng tc phm truyn thng theo li mi b-Cc hnh thc c tu: c nhiu loi khc nhau -So, nh, sona, 36 dy, t b, tranh, cm Tuy nhin tp trung nhiu nht 3 NC sau: +n Cm +n Tranh +T b -c tu NC hi: kn, so -n Cm l mt loi n cao qu TQ, di thi PK ch dnh cho qu tc thng lu. +NT n Cm c gi l Cm hc, c k thut ring, cch ghi nhc ring, c nhiu bn c in. +C t thi Phc Hy +NS ni ting: Khng T, T Du, B Nha, T M Tng Nh +7 dy: 5 dy ng hnh+ dy vn, dy v +C hnh tng trit hc: tng trng mt lo gi Nho gio quc thc. -n Tranh: bi bn khng nhiu bng n Cm. C 2 loi: 1-Dy t la(c Tranh) 2- Dy kim loi(n Tranh) ra i sau 12. + tng c nhiu trng phi: H chu, Trit giang, Sn ng pht trin rt cao -n T b: t trnh cao trong c sng tc v biu din, c t thi Tn +C 2 loi tc phm: 1-Vn khc: nhng tc phm tr tnh, mm mi, s dng nhiu k thut rung, nhn. 2-V khc: nhng tc phm vui v, sinh ng, kch tnh(miu t 1 trn chin u), s dng k thut v, phi.
M NHC NHT BN
I-Vi nt v Nht bn: -Nm pha ng th gii, ton nhng hn o
ghp li -C 3 tn gi: +Mt tri mc +Hoa anh o +Ph tang -Dn s 125tr dn, dt 378 ngn km2 -Th : Tokyo, 12 tr dn, tp ln nht TG -Tn nc ng k TG: japan, Nippon(Php) -Kinh t ng th 2 TG, thu nhp 35000USD/ngi l con rang chu s 1 -Vn ha NT: tip thu yu t TQ v cc nc chu A lc a+ yu t phng Ty 13. -C tui th cao nht TG -TK XIII c thay i ln v th ch +Cng nhn quyn s hu nh t +T do kinh doanh(C nhn c xut khu hng ra nc ngoi) +B tha k bnh qun=>tha k t do(tm ngi gii lm lnh o) -TK XVII c kinh t t bn(tin- hng-tin) +C tng lp Samurai(v s o)=>phong cch ca n ng Nht bn -TK XIX (1868) bc vo thi k Minh tr-c chnh sch duy tn (tip thu KH-CN ca phng Ty pht trin kinh t). Kinh t Nht bn=90% KH-CN phng Ty (ch yu l M)+10% truyn thng Nht bn +Cui TK XIX NB c t bn tha=>gy chin tranh +Thng 8-1945 thua Lin x+ng t+ni la+2 qu bom nguyn t +Nm 1970 kinh t ln th 2 TG (2030 d nh NB tr th M v 2 qu bom) II-i cng LSAN 1-N NB thi c i a-Thi k u:TK VI tr v trc -Hnh thnh N nguyn thy 14. -Xut hin mt s dn ca c: th 5, 7 t -Xut hin mt s nhc c c: ci t, , cc loi chung, trng, n mi, khnh -C sinh hot N trong nghi l tn ngng v nng nghip b-Thi hu k:TK VII-X -Tip thu nh hng N t chu lc a: TQ, n , 3 nc Triu tin( 3 Hn) -TK VIII N cung nh ra i 2-Thi trung th, cn th (TK XI- gia TK XIX) -Nht bn ha N ngoi nhp -Hnh thnh nhiu th loi N nhc quan trng(c in), nhc Koto, t b, shamisen, sakhachi, kch Nm 3-Thi cn ai, hin i ( gia TK XIX 1868- nay) -1868- 1912 +Ch ng du nhp N phng Ty -1912-1945 +Ra i 2 loi nhc mi: 1-Dng nhc :nhc NB theo kiu Ty 2-Tn NB N: nhc truyn thng NB theo li mi +Xut hin nhiu nhn vt ni ting: Taki Rentaro, Nakayama, Shimpei, Yamada Kasak(1886-1962 l NS tin bi -1945-nay 15. +Pht trin nghnh gio dc N(cui TK XIX N l mt mn chnh). Nghanh SP lng cao nht +N chuyn nghip bc hc n r=>nhiu thnh tu +Nganh sx phng tin nghe nhn pht trin mnh +Nhng nm gn y t nhiu thnh tu: o to, sng tc, nghin cu, biu din II-Nhc c NB -C cc nhc c bn a, tip thu TQ v phng Ty -Cc nhc c tiu biu: +Koto: 13 dy bng t la, dy gy, mng bn ng voi +Dn Shamisen: 3 dy, gy, mt bng da ch hoc mo +So thi dc sakuhachi: lm bng gc cy tre nh III-Cc th loi N c in 1-Nhc cung nh(gagak) -Phc v cc nghj thc cung nh, c 5 loi: +Ha nhc: truyn thng NB +ng nhc: tip thu TQ (i ng) +K nhc: nt +Tam Hn nhc: tip thu t Triu tin c +Lm p nhc: tip thu t n (Nhc cung nh NB thng c so m u) 16. 2-N Pht gio -Phc v cc nghi thc Pht gio -Ht t 10-200 ngi trong c lnh xng v hp xng ph ha, phn ln khng c nhc m. -Ni dung: +Cu khn thn Pht +Xm hi +Ca ngi cng c nh Pht +Nhng li rn dy ca c Pht 3-Nhc Koto: c 2 loi -Nhc Koto c li: ht cng vi n Koto -Nhc Koto khng li: nhng tc phm kh nhc cho n Koto 4-Nhc T b: c nhiu loi n khc nhau(gi l Biva). C nhiu kiu, t b cho th dn, v s o, ngi m,php s (4 , 5 dy) -C 2 dng chnh: +Ht k cng vi n t b +Kh nhc cho n t b 5-Nhc sha kuha chi -Bn khc: nhng tc phm cho so shakuhachi -Ngoi khc: nhng tc phm chuyn th -Nhc dn ca: dng so shakhachi biu din giai iu dn ca hoc m cho ht dn ca 17. 6-Nhc shamisen -T khc thanh nhc m shamisen -Chuyn k sn khu trn nn nhc shamisen -Nhc shamisen trong sn khu Kabky=ca v k. 7-Nhc N: l loi kch eo mt n -C nhc c ring v cch n ht ring 8-Tam khc ha tu: -Trio: Koto+Shamisen+Shakhachi.
M NHC BN O TRIU TIN
I-Vi nt v bn o Triu tin -T TK IV v trc cha c nc Tiu
tin, khu vc c chia thnh nhng lnh a nh(mi lnh a 1 lnh cha) -TK V-VII: hnh thnh 3 nc Triu tin(thi 3 quc) +Nc Silavi(bch t). Nam +Nc Silla(tn la). Nam +Nc Kokri(cao ly). Bc -TK VII-X: nc Tn la ln mnh, nm quyn thng tr -TK X- XIV: nc Cao ly thng tr -Cui TK XIX(1892-1910) Triu tin bc vo thi phong kin. Vua u tin l Lee Sung Kae -Tip thu nh hng Trung hoa su sc: chnh quyn, vn ha 18. -1910-1945 b Nht chim ng -1945 Nht thua, Triu tin ginh c lp -15-8-1945: thnh lp 2 nc Triu tin +Pha bc :Cng ha DCND Triu tin, ch tch l Kim Nht Thnh(XHCN) +Pha nam: Cng ha Triu tin, tng thng u tin l L Tha Vn II-i cng LSAN 1-N TT thi c i(TK XIV tr v trc) -Trc TK IV: c sinh hot N trong cc nghi l, t l tn ngng v nng nghip. VD:nghinh c (l rc trng). Xun thu t (t l ma xun, thu) -TK V-VII (tam quc): tip thu nh hng TQ c bit l 2 nc Bc Ngy v Nam Tng. -TK VII-X: Tn la thng tr, N pht trin mnh, n huyn cm pht trin v c a chung -TK X-XIV: Cao ly thng tr, N pht trin mnh +Xut hin nhiu hnh thc ha tu c quy m ln +nh hnh 3 h thng N: Hng nhc (TT vn c) ng nhc (thi ng TQ) Nh nhc (TQ) 2-N Triu tin thi phong kin (TK XIV-1910) -Phong kin tin k (TK XV) 19. +Xy dung v hon chnh nh nhc theo kiu TQ +Chn hng hng nhc +t ra nhng quy nh v N (nhc hc quy phm, nhc l, nhc c, nhc ph) -PK trung k (TK XVI-XVIII) +Hng nhc pht trin mnh +ng nhc, nh nhc tong bc suy thoi, b Hng nhc ha +nh hnh cc th loi c bn(ha tu trc phong linh, huyn phong linh) +Nhiu th loi nhc bnh dn ra i v pht trin mnh (tp ca, nng nhc, ponsaly-ht ni, sinawi-ha tu nhc c dn tc) 3-N thi cn i, hin i (1910-nay) -1910-1945: +N phng Ty v Nht du nhp vo TT qua con ng bng a=>nhc cung nh, truyn thng gp kh khn, b mai mt -1945: thnh lp 2 nc vi 2 ng li N khc nhau +N Nam TT: c ng li nht qun trong cch xy dung v pht trin N truyn thng (tng cng tuyn truyn, ph cp N truyn thng, m trung tm o to, nui dng ngh nhn gii) +Nhng nm 80 tip thu nhc nh u-M, nhc ph thng Nam TT ra i v pht trin nhanh 20. -N Bc TT: tip thu nh hng N t Lin x v TQ, ch trng xy dung v pht trin nn N truyn thng vi s i mi, c bit l cI tin pht trin nhc c dn tc +Cc ch c khai thc nhiu l:1-Khng Nht 2-Khng M 3-Ca ngi lnh t +Khong nm 80 tip thu nh hng cc nc XHCN, nhc ph thng bt u ra i v pht trin III-Nhc c bn o TT -Ngoi cc nhc c bn a cn c nhng nhc c tip thu t TQ (ch yu l cc nhc c dy v hi) -Cc nhc c t iu biu: +n Kayagm: 12 dy thuc h thng dy gy ,t la +Trng Changgo: 2 mt +So taegm IV-Cc loi N bnh dn -Tp caq, dn ca, nng nhc ,pansoly (mt loi ht ni), sinawi (mt loi ha tu nhc c dn tc) V-Cc th loi thanh nhc c in: C 3 loi ph bin nht 1-Ca khc c in: c k thut ht ring (giao thanh) -Hin cn 26 bi gi l Nam xng (ht c in ging nam);15 bi n xng (ht c in ging n) 2-Ca t: t li mi cho nhng giai iu c sn