Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Bediüzzaman Ve 20.yüzyılda İslam Dünyasının Siyasası

    Uploaded by

    Ali Cetinkaya
    10 views21 pages
    Bediüzzaman Ve 20.Yüzyılda İslam Dünyasının Siyasası[1]

    Original Title

    Bediüzzaman Ve 20.Yüzyılda İslam Dünyasının Siyasası[1]

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    Bediüzzaman Ve 20.Yüzyılda İslam Dünyasının Siyasası[1]

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    10 views21 pages

    Bediüzzaman Ve 20.yüzyılda İslam Dünyasının Siyasası

    Uploaded by

    Ali Cetinkaya
    Bediüzzaman Ve 20.Yüzyılda İslam Dünyasının Siyasası[1]

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 21
    2426 Soper 1995 itnbul- TURKEY Me iy rere BEDIOZZAMAN VE 20. YOZYILDA ISLAM DUNYASININ sivasast AHMED DAVUTOGLU™ 1. Giris Bediizzaman Seid Nursinin fii ve itimat hayati ve micadelesi [slim Dinys fom bu on Inde gest disk sathaloin bir model ahs hayetin alseron halt sibidit. stam Dinyast bu asiréa herbirsi kendi icinde teortk ve protik bisanl ler olusturan dért @nemlisafha yagamistr-! Birinchsatha ylayibn ilk ceyredinden clean ve hilaftin vkiigna kodar olan dénemi kapsar, ki bu dénemde Islam Dun $251 Osmank hilafeti nezdinde Avrupa-eksenk Batt kargsindaki son direniy cade “Doc. Dr. AHMED DAVUTOGLU 2958 yiinda Konya-Toshent'e dunyaya geld. 1977'de btanbul Erick Lisesinden meaun oldu, 1986'te Bogorgi Universes isa lat Bier Fakes Ekonomi ve Sines bohanc ‘in biti, Aym Gniverstenin Sosa Blimler Enetxinde Kerns Vane) hone nance is, 1990/da ie Siyaset Bini ve Ulslroran ile honusuna dokioranm tamara. 1990) 2 Malesyo Utsloraresi tim Universi Siyasal Blimler Bolimunde Yard. Dosh slog Ste vant. Ay tniversitede 1993'e dogentunvann ah Baa ulaleroren shades han lonn oven! de vopan Davutogs Inglize, Aares, Arapee we Malaya bimekedi, Yetive yatanc pekcok dered bass Ameria, Kanada ve Maeva cla tire yr ‘nda ve yurginde dazenenan serppesyumlardatetiglersundy Darts, ev ve ie gocuk babone Yayinlanan kitaplar = Altsnative Paradigms: The Impact of Mlamic and Western Weltonschaidgs on Petes ‘Theory. USA, 1994 = Chizatonal Trensformation and the Mustin Worl. Kuala Lumpur, 1994 {dt shan oferta in ls, anu A (1086, Chtzstonal Tantomatin a the usin Wort Ls Quitve 2, Yony In Sassen Tre Masel ve Som eye ean DOG. OR. AKMED oAVUTCRLU a Gor lesini yapmgt. Somiirgeci rekabetin ubslararas disiler helrledgi bu donem Is lim dinyasindshi sémirge karst micadelenin teorik ve pratie yonsimslonne echt ‘olmugtur. Il. Abdulhamid'n islam bir yoluyla sémirgeci baslaya dienme arate. 5s, Thi Balkan Savas, Trablusaarp Direnig, Birinci Diinya Savas, stial Harb vo Hintmerkedti Hilofet hareketlest bu micadelenin pretik cephesini, ezlikle Iton bulMisi-Hint eksenlerinde yogunlasan flim dinyasimin siyest anlamda: yeniden yaplanmasi konusundaki teork tartgmaler, Cemaleddin Efgantnin gahsinda somut, lagan ve ceitlnen reform gabalan, Mesruiyet ve Hurriyet fikileri bu domemin te rik cephesini yanstrlar, Hilfetin kaleirimasinden Il. Dunya Saveginin sonuna kader olan ikinci dénem ise [sm Danyasinin hem bir butOn olarak hem de parca parca sémiurgee! ulus ‘a8 sistem kargisindaki denis noktalanny Haybetigi bir dénemdir. Bu domem leary foplumlar acisindan sadece bu asnin ded bitin bir Islam Medenivet tarinnin en radikat degisiiseriin yasandié bir dénem olmugtur. Bu donemde gelenehse bo ‘tn sivast kavram ve milesseseler pratik gecerllilerini kaybetmiplerdir, Islam Don Yyasian bit sembolu hainde bulunan filet milsseses! kaldinims ve Islam! prem sip ve hurumiar cid bir gevresellosme sirecine irmislerdr. Turkiye, iran ww AA ganistan digindoki Islam cojrafyasttamamyla somirgelestnimis, bu ‘kelede ise |slam'in gercek bir sivast ve sosyal gic olma Gzellgin’ saalayan sivas kltur ve lo rumlar terk edimigti. Siyasi destek ve merkezini kaybeden Misliman topluluklar bu dénemde teorik Blande diner! tkame etmeye calsan medernist ideotojler karssinds Islam’ cas ‘vorme, pratik alanda ise stmdrgeci ve bala idarcler kargiinda cemaatlegerek oh. renme volunu seqmislerdy. Ozelihle Mix, Pakistan ve Tarkive'de yogunlasan ve buatin Islam hareketler olarak simlendifen cemaat yapilarmn bavi gogunuja bu donemin eseridner, S Méslimen topluluklann teork ve pratikstrekliik baglanndan wzekogtinhd, bu dénemdeki sivas! teoriarayslan ie Kil emel akumlan Ug gahsivetetrafinds Ge ana yeklogunda dzetleyebiirz: () Filafetin temelin tegil eden Islm'inslyaed tesa ve belieyiciigini tamivie reddeden yakiagm ki bunun en nem simgest Al Abdo, ranikin ellsim ve Usul eb#okm adh esrd.2 Bu yaklgum orfodali gelhbt yo. gercek- legebilecegini mukayeseli bir tarzda géstermeye galmaktadr: “Hakka islmiyenin huwet!nsbetinde, Muslimanlar 0 huwete gore hare et etmeler derecesine elt [sam temedddn edi terahki ett tanh abstr yor. Ve eh ist’ hakiataIlamivede zafiet drécesindetevahus etle- rn, vahgete ve tedennive ditolerini ve herea mere icindebelalara, magi vetlere dUstokerni tart gosteryer. Sai diner ise bliss. Yeni, salabet ve taassiblannin zaafivetnlsetinde tomeddon ve teri ether! gi dinlerne solabet ve taassblannin lat dreceside de tedenni ve tlre maruz Kl bklanns tain gbstriyor. imdiye kadar zaman boyle egmi."? ..)“Cumhurat Enbiyo'nin Sarita bi'sel, faders Ezet'nin bit remaidr kl, Sarkn hissatina bhkim indi. Bugun alr samsk esahorat da gosterior i, lem Isl wyendiracak, gu mezelten hurtaracak vine © hii. Hem de sabit old ki, ba deve Ilsmiveyibutun eurscd miisademata ragmen, yine © his mubaleza emir. Bu hususta Garta risbetle ayn bir hususvete mali, Onlara kas diem, Ssinina 247, Pde mie bt 1860519. 0 OR. AHMED DAVUTORLU 2. Islam diinyasindaki temel meselelerle ilgili tesbitler [slam'in Bat kargisindaki akidew! Ostinlogind ortaya koyan ve gelecekls igi Umidini her zaman vurgulamis olan Bediizzaman, {slim dleminin pratikteki zaflan ve bu zaaflann gidenime yolla ile ilgili olarak da Gnemli tesbitlerde bulunmustur, Bu noktada Islam Bleminin aksablklan ile Islamivet'in kendisini ayirt etmeye bzen sistermektedir. Bu ayrm “hem de gdrdim ki, medeniyeti hakikiyeytesll eye. yen Islsmiyet, madd cihetinde medeniyet-i haziradan gerl kalms; giiya Ilemiyet suri ahlskimizdan danimis mazi tarafina gidivor® ifadesinde cok acik bir tarzia te bardz etmektedir Aer Islam’a “gays muntazam veya intizams bozulmus bir mechs mebusan ve enclimensi gira nazarila"! bakan Eski Said dedigikveslelerle Islam dinyasin geri birakan hastalilart tespit etmeye caligmistir. Bunlay kimi zaman topluma hakimn clan genel davranig bozukluklan, kimi zaman da slim dunyasindal eltin janis vyaklasimlan seklinde ortaya konmaktadi. Topluma hakim olan genel datrans bozukluklan Hutbe-! Samiye'de alt sufta toplanmste Bins, ye'sn, mitsiigin giizde hayat blup dies, kincl san ha yal ictimaiyes sside mes, icuncist adbwete muhet, dordineds.ehs imam brbirine belayan nuranirabtalan bimemek,beyncs ces est srt has {sikior gb ita eden sida, linet mesfost gasjesne hime has [slamiyet ve Seriat ile Mislimanlann kati ahvali arasinda yapilan ayinm elt evranislanndaki bozukluklan ve yanlg yaklagimlan da gndeme getirmektedir. 'Asrasoodet olan sad evuelin horvet ve adalet ve myisivetbahusus o 2a ‘manda debi kat i, Seriaty gua masbvat ve ade ve hake hore com ‘evabi ve levanmetyia cimidir. Imam Omer lea), magma Al ca) we Sead in Eyyub san bu maddeaya dels alerir. Buna bingen katy hokmediyo. rum: Sandie kadar noksoniyetiniz ve tedannivetmiz si alm dort sebep. ten gems: 1. Serle gorrnin adler murat shidmindan, 2, Ban miidshinlrin keyiemaposs 50+ telsiinden; 3. ZShiperest slim cin, veyahut eahi alin ‘assubats nd-be mahalinden; 4. St: tal chetivle ve sO intibeh tare ‘mitts olan Avrupa mehasiini ter ederek cocuk gi eve @ hevese ar ‘ik zonub ve mesa medenijet tu gibi taittendir Hi, bu netices seyie 2 hur eiyor."12| 3. islam diinyasindal bunalima karst céziim arayislart ‘A. TEMEL PRENSIPLER: 4. Kendine given duygusu: Bedid2zaman'n bu bunahmlardan ¢this recetes! ferdden Islam slemine dogru gelisen ic ice halkalar seklinde disindlebike. Ferdt Planda en cok vurgulad husus Mistimanlann kendine given duygusunun tam bic Prikolojik yenilenme ile takuiye edilmesidir. [slam Sleminin biyak bunalimisr ve fli Moko masbetn Senadeinanes Vey Ovan Hl Or lstantut Sécer, 1978: 68 ‘oan, latanbut Ena. 189876, bod Sami, = 16:7. 512m ULUSLARARAS! BEOiOz2aMAN SEMPOR YUM - I ‘ venilaler yagadigy bir dénemde Eski Said bUtun risale ve konusnelarinda yeise karst, midi tavsive etmektedir. Gercekten toplumlon bunalim dénemlerinde ayakta tuta sak ve gelecek icin micadelelere yéneltecek en nem psikolojk temel kendine siiven duygusudur. Eski Said Muslumanlarin tek tek ferd olarak bu psikabik direng temelini Kaybetmemeleriigin Kimi zaman akideut esaslan kimi zaman toi olaylant kimi zaman da ménevi éngbrileri deureye sokmaktadir "Istikbal yalmiz ve yelme Islamiyetin olacak ve hakim hakailel Kur'snige ve imaniye olacsk. Oyle ise gimdihi Kader‘ llahi ve kismetimize raz olmalye ki, bize parla bir istikbal, ecnebilere mil- sewves bir mazi dugmnis"!9 diverok kader inancim. dinamik bir palholoje direnc ‘edeg) haline dénustiren Bedidzzaman “her kigtan sonra bir bahar, he- gecedon sonra bir sabah olduu gibi, nevi beserin dahl bir sabau, bir bahar elacak insaal Joh, Hokiket islamiye’nin gines! ite, sulh-u umumi dairesinde hakiki nedeniyeti sérmeyi Rahmetsi llahiyeden bekleyebilirsing."'* diyerek sraden insarlann dahi her gUn geledikleri tabi olalardan hareketle Musliman kitlelerin geese ‘igi Umitlerint ayakta tutmaya gayret etmistr. Umid ve kendine given duygusu komusu © derece Gnemle ele alnmtr bi, I. Dinya Savasi sonundaki felaketler bile gele- ‘ceokteki basanlar ve Islam Birlgi igin deli olarak dederlendinimigti “Must gerri mah olmadiy iin, bazensaadete flat ou gb, lake ten dah seodet gar. Eskdenter ila: haimetulah ve beka-y stab sin ice kendiniyehvacud olan Slam ilbn'a fecaya verfedar ve hlfetebayroar brs olan bu devi ilimiyein elbket, lem: fel’ seadet méstaele Sve tei eilecehtis, Zia su mustet, may hayatimz ve abs hayetimiz oon uw Islimienie flea ue shes Alsulade toe! et. Bit Incanto ‘ern Islam ealor. Avrupa zvade incse bogiacaktr. Sayel Olek: ym ee ez Og ye dinlecediz. Hirkalar asnnday. lke sene meviten sonra my nds direnler var. Biz bu magubiele br saadet Bile muvalbata haya Fetat bir soadet Seibes mustemie bi bekior. Pek co, mathew ve meh ut olan hl, genital le mibadele eden azani." b, Hlirriget ve Megrutiyyet: Bedidzzaman‘in Wisiince sisteminde ferd-toplum lskisnt kuran temel unsur ise bu psitolofk verilenmenin ve kendine given duygu sunun sosval ve siyast katiim haline déntsmesini saglayen hirrivet liked. Yeni Said doneminde bu temel prensibe verdigi énemi “en zivade muhtag oleugum ve hayatimda en esash distur olen hisrvetimdir"?® ve “ben ekmeksia yagarim hin. riyetsiz yagayemam"!? diyerek ifade eden Bediizzaman “Asi! mi'min halekyla bidir. Sani Aleme abd ve hizmetkir olan, halka tezellile tenezail etmemek go. rektr. Demek ne kadar imina kuvvet vers, huriyet de o kadar kuwvet bulur")S diverek akide ile hUrriyet arasinda dogrudan bir sisi hurmek suretivle Batya. mal edilen hirriyet fikrinin gergek anlamuyla Islim akidesinde degerini kavandigin gdstermektedir, Shute: sami 18 poe Sie, 5.92 "Scniciog ohh, stand: Seer, 98518 Versa tankasy 18, *SHutbe| Samia, 86 006. DF. AHMED DAVUTOGLU wera Iman, hlrriyet ve hukuk kavramilan orasinda kurdugu mantkt igh Bedideza- Iman'n sivas gbrtsorinn ve ferdinsives! Kalin temelinolstur 2 Ratan Sua Kana’ hit olan adam. baton tee! ll ve tenezal etmeye ve basasnin faalcin ve ita) shes area y ara intel ve schamel) imanigesbakmadk ib: bashasrin burger eg kuna tecawi rma dai o adam seats inane belongs, Eos eo sah dof ir haat, tir barn hadcmne leva ees be ‘eye tahakhime dah ohizmetk tenet etmex, Demek nan re cay Hemme! ole, 0 derece hie pasar. ie ts Saat 13 Hamvet ‘ile iman arasinda kurdufu tiskiytstbdat ve tabaldtim karsisindbki en ner engel olarak gérmesi Bedkizzaman'n Mesrutive hareketini dstllertsee 4ehi en Gneml amy. Bu gercek Divan Harb Orff de die gotnisnehs ‘rupa bade cehalet ve taasub minasebtl, Seat—hisd ve hall ie ‘eodamisatzannetikternden rihayetderecede halen valmununy Ovi zonnioy tial ere in, meyutyel berkesien tyade Seat sara aici am Bu oedan hint, lim toplnlann her i sas yapian iin hem dye ‘inde stiller fin mutiak bir zaruetolerak goxtimeltedi ‘Asy'nn ve Alem! lin sikbalde trainin bine kas: mesutets rosgni ve fara dvesindeli han ete (-] Ve Brel Bg or ven een ‘lam: esareten has esneye Br cre yesbnede “21 Bu tesbitten de anlaglacadtzere hurvet,huluk ve mesruyet ile denetin a tne alii dled ssl vapnin ve ita trainin temel prema, enka ck Zenin hirrvet, aba geil muteeddibe ve mutezeyyine ‘olmak lssmnd"?? vy jhurivet umum, efridin zerstx hurrystmun mubesgaid. Homietin vo" odes Kine nefsine ne gavrive saan dolunmasin "24 F Bedidzzaman'in hirivetin megruyyet ve cart hulukisnlaricinde kullandmash hucusundali fi syasipratifne de akstmit. Selani'e MesryetnGglned ge, ‘brdata ahkim ve dab geriat ve abla hasene ile tahakkuh eder"2* dpereh Ipesrativetcilei mesruyyet sila ignde kalmaya divet eden Es Seid aymr deer ‘Ayasofya Camiinde mebusana hitaben yapmisr “Mesrutiveti mesriyet ven ile telah ve talkin edn. TA yeni ve gis ve cists bir stbdat, pis ele © muberegtafranna sper etmelelekedar etmese Hurriyet, ads seria tay edie Zia cS ered ve aud nan hang tae cls, gare fam serbest ols, seth ve tata oka "25 Whontearat «28, Dian Hab Ort 15 20am Hab Or 54142, 22uindzara, 18 2 aindorat 18, Starnes Haya, tant Stl, 109152 614m ULUSLARAAAS! BEDIUZZAMAN SEMPOZYUMU - Mesruiyyet temelindeki bu ikez 31 Mart olaylannda isyanct askerlere kargt do dle getrlnigtr. 26 « Islam millet ve kimik meselest: Eshi Sald'in siyast gdrig ve teblilerine temel teghil eden diger Gremli bir pren: sip de kimlik meselesi ile igiidir, Osmanli'nn son déneminde deviti yeniden db zenlemek icin ortaya atilan Osmankiek, Islimolk ve Turkgilk alirlaririn herbi ayn bir kimk vurgulamast yepmaktaydi. Balkanlardaki gayrimislim unsurlarin is yanlannden sonra Osmanlicik fli etkisini Buyik Slctide kaybetmis bulunwyordu.2? Yirminci asnn baslorindaki terel farkilagma Islamcilikfikrinin dayandi dint kimi ile TarkcGlak ve diger milliveteiik cereyanlarinin dayandigu rail kimlikler ‘resindayal, Milliyetiik akumlannin gSzicd etkisini ren Eski Said bir taraftan bu 4k kimk arasinda bir uyum ue hiyerars kurmaya calms, diger taraftan slim ide aline hiamet etmig mili kimlikleri degisk veselerle dvmilg ve birlestirici [sBm kim Binin parcalan olarak telat tris. Din ve miliyet arasindaki bits Islam kimliinin kimk hivargsinin en (isinde yer almasin: gerekli klmaktadir. Bu aymi zamanda mile! kimligi temel alan Bot toplumlan de din ile miliyeti aynlmae bir bitin haline getirmis olan dogu toplum- Jan arasindals en Gnemii farktr. Sultan Resad'in Rumeli eeyahatine refakati esna- sinda hamiyeti diniye ve hamiyet millyet konusunda kendisine yéneltien soruya Eski Said'in verdifi cevap bu konudali tavnnt cok iyi éztlemelteir “Bie Mishimanlarincimide ve yanamsda dn ve rivet zat mitehiti. ber, ahi, Sra bir aynlik var. Belk din miei hayat ve mar. kisine ti birinden ayn ve frkh bala) zaman; hamiyet aie, avin ve havassa sm cuyor. Hamiyeti milly, yinlen birkine—yanl, meni sohsigesin ile eda edene—has lal. dye ise buku umumiye inde hamivet alnive esas olmak Hamigeti mille, ona hidim ve huwet ve kaa olmak, Hassan, be sarkat atplar abi desi. imiade Halper hikim hie dai, Kederi Eze ekser En ‘yey parka gondermes! iret edjor bi, yalnz ised din srks uyandhnr, rakkiyesevkoder. Ast Saadet ve Tabi bunun bir burhan+ kt side. (.) Ham yet dine ve islsmiet milly, Tak ve Artpicinde tamamye maczolmus ve eb ttn lamar bir hale gels, HamivetsIsimiye en hut ve metin ve Asian geimis bir anc nvronidi. Kila ve kopmar bir urvetu'l shad “Tarp okmaz, math olmas ir hud aad, 23 Bedidzzaman Yeni Said déneminde Eski Sat lisanyla yazdidintfade oti Yirmi Altiner Mektubun Ugtnci Mebhasinda da bu temel fikrini sirdurmtis ve Szelikle ‘Tarldere hikap ettigi hisimda Turkle arasindaki bu kimk vadeslesmesine dlkkatlei gekmistir 2ouans Hai On 2.204 . 27 Vine da Cx, Moqrutye le bk gayinasinlarin deve mokanizmas: gad rll ae osusy omg ve Osmanheik akin éngeeogo baz thier flee qndame gelnis. Bectscamanin ou apteta is olan sotbetnda (Minka «38 gaytmdninlo Ge val ve heyrkam gan he ‘oir Gstenebiaceen Sayan emst onan vandak huhuna ve OsnanhHntki toyan Os ‘anicibkalamiteparalea azetmeiest Humes Simi, = 5657 DOG. OR. AKMED DAUTOGLU wis ‘Tok Mili ands istinige ite en hase oldogu halle, dtnyonn her {orto olan Ture ie Misumand. Str unsuarab misknve gains olarak ki sma inasm etmemitr. Nerede Tak ales vaso, Mainend Misimarhion clan veya Misiman oinajan Torr, Toren do eong tnd (Macorar gl, Habuki kok unsurards doh hem Misi hem de gov ‘sn vr. Ey Tin hades! Bhsso sen dat el Senin mien Iorvele iia etm. Ondan hab tik deg"? Miliyetiie bir Ust kimk olarak sickle harg cikan Bedlidzzaman aymy zerranda Ske milyetteki icin masbet bir seklde ve Ost kimlk elan alm Kinliginn om ‘inde kullrlablecegin fade etmekteir Hem tii mityte bir evi neler var; galletarne bi lest vars se Smet tr kuwet vor. Onun iin su zamanda haat iclmaje de meqau clon tra, fk millet bok denne. Fatt filet Bs amr Bit hans renfi, sebmetids, sar, baa yumeka belie. erie adele vam eder. mater dora.) Mabel mile, Rays itnalynin s2¢1 dahisinden ii gelyor lave, tesande sep menial haves temin eder. uhuvvet slimes daha syade ted edecek bir vasa lar ssbet fk let: tee dn cab tae ofmah, av oma yerine aecmene “3 Bediizsaman’in Eski Said lisryla daha sonraki dtnemlerde iade otis hu an lest ve aynim Eski Saidin ast yallasiminda ve pratiginde de Kendin! gosterree ted: “Unsurvtnitib ya mish, gtat eniye ie nage gl, te ‘la eave sebep. Vaya men hi, He itbahe gle, ten ‘ean aber. ibmiyet bun ede“ ‘Yen! Said déneminde Eski Said isonla “Dessas Acupa zalinleri, tun {kei tillyti A.D.) Islsmlo iginde menft bir suette wandirworlay,t8 Hi pargloyys on lon ytsunlae" civen Bedizzaman Esk Sidin yaaa bu asnn tk gayreSindy bo Pargalanmarin éniine’gegmek icin bayak gabe sarfetmisi, Mogrtietn. Henin ‘iteakib ortaya cikacak menffmilietgik hareketleinin gBatct etksine harg Iara miles di tutmaya galt: “Madem ki mevujett hikmiet milter. Mevcudije mille gostermek ‘Ramér. Mile de a neti. Za Aap, Tsk, Kart, Amat, Coes ve Lalon en wv ve haath reves emer! lmijeten bese br {27 dei. Nast oe hal de ets mk emer! alata ve on Ue sy cel mis clanasoiet calle! ya fne ae olmak Vote sect. 39 Dabs sonra irad etigt Sam hutbesinde de dzelikle Torker ve Araplar arasinda chllmeye calisian digmantik tohumlanna kar [lin miliyetianleygmn bidestte Sine agra bulunmaltadr, htlaba, ltarbat: Sexe, 1996: 310 Picks, 208-200, supa. 13 Edel s.20, 00¢.0R. AHMED DAVUTOGLU mis Tovk Millet, ands sine iinde en Keel oly hale, donynn her teralinds olan Turker ise Mistimand, Sir wnsuor gibi misim ve gays lara ti bisa inksam elmemius. Nerede Turk tiles varsa, Mislamandiy, Mstimaniktn cen veya Misiman ofmayan Tal, Taken dh eon lard Macertar gi, Habu lgukunsuardo da, hem Misi hem de ove ‘sm vr. Ey Turk hard! Bassa sen dha et! Senn multi Ieee ‘lzagetmig. Ondan kai tefrk dei "29 Milvetcile bir Ust kimk olarak siddetle kart gikan Bedilzzaman ayms zamanda {ike millyeteki gicin msbet bir gekide ve ust kimlik olan [slim kimligins em Finde kullanlabileceaini fade etmebtedir Her tke miiyete bir ze nelson var, gafletkirine bir Izzet ver: se: ‘nat bir huwwet war. Onun icin yu zamanda hayel igtimaiy se mesg son lara, fkr4 mitiyetorkanz denim. Fakat fii mile ik amd, Bis hang ‘enfid,sebmetii, zara: baskasins yutrakla besten, digelerine adivele evar ede. mateyaledavra.(..) Masbetmiliet, hoya gtimalyenin ih acs dahilsinden iri geliyor. teauine, tesandde sebepti, menfoath bir kaner femin ader, uhuwet Slimivey daha ayadete'yidedecck bi vaste ur So ‘abet fir miliye;fsmijetehisim ofma, ka'aolmab, aus olmal, yerine ‘gecmernal,"32 Beditzzaman'n Eski Said lsoniyla daha sonrali dénemlerde ifade ettigi bu an. layn ve ayrim Eskl Sali'ir sWast yalasiminda ve pratidinde de kendini gosterneh, tei “Unsurijtin inbohs yo ster, gla cise ie nig gai, ta nla teavine sept. Veya meni i, his td Be iniboha gelt tence ‘eanéchn sbobidi smiet buna reddader “St ‘Yeni Said déneminde Eski Said tsarvla “Dessas Awupa zalimler, bunu (ike rlyeti A.D.) Isticnlar iginde ment bir surette wyandinyorlay, {8 Ki paryaloyip on ten yutsurar"S? ciyen Bedilzaman Esl Saidin yagadih bu asm tk eyrediny bo Parcalanmanin éniine gecmek icin biyUk aba sarfetmistr. Megnstivetsn iawy riteaksb ortaya chacak meni millyetiik haroketlernin Scie etkisine hare Iara rile fkrini dis tutmaya calgmqte: “Madem ki mesutvete hakimiet milled. Meycudiyts mit gdstermek teams. Miletens de yane miei. Zir Arop, Turk, Kir, Amaset, Goes vw Lavlann en kuwetl we halcathrevabt ve milly lmieten Bag bie {9 dei, Nos Mae shal ie teat mk temeler atmalta ve on te ace mel bmi lan asoivet cahilyy ya te fine az okismaitads, Ve olde 6rd. 33 Daha sonra irad ettgi Gam hutbesinde de Szelile Turkler ve Araplar arasinda ldimeye calislan digmani tohumianna kar Islam millyeti layin birestal Sine gagrida bulunmaktadn . a 22deowat, tanbu Seater, 194; 30 ae 208-09, 8'Sundha 18. Saouoat =. 308, 616m ULUSLARARAS! SEDID2ZAMAN SEMPOZUM- Hurriyet seriyye ve meqverets meyun halk milliyetimizin Wokimiytnt gbsterd. Hakki miyetimizin esas, hy ie Mmigetir. Ve Hilti Osmanie ve Terk ordusunun © miietebayraktarigi tare, o lelimivetrilyeinin Gel ve Haas hukmande Arap ve Tork hai ik Kare, o kala hudszerin no- Detar, pte ba hud mlyetin abs, amr ehts lim bir tek agit hukmine gector. Astin ead gt lim tflens de bibirine uhuweli Ish rie le mirtebit ve alka lu. "34 Exki Said Islam miei ve brig ile akaid arasnda da dogrudan bir iis kurarak Islam kardegligi ve birlifi konusunda calsmays dint bir vecibe olarak gdrmebtedir Bu yaklagim MUslimanlann tek bir kimlik etrafinda birlesmeleri gereltiini ortaya oymakta ve Islirn bilgi fikrinin dint vecibe anlaminda teorik temelini béirlemel- tedir: “luna [lim hakikatnds olan thas Mubarmednin fm.) chet va ot Teh ahi. Peyan ve yen de ied, Mines, unum ein Jerr. Niamnames sinen-i Ahmediyede (asm. Kanunu, evar ve neh seriyyedi. Bu ithad: Sdeten del badetir ff, haf, riyedandr. Fada ia yoktur. Bu zamaran en buytk fae ves, had [limb “39 Beditzzaman'n bu riliyet anlayst hirviyet fet ile binlkte fslim cnyasinin sé mrgeciik kargismdaki direnig ve istiNlal micadelesine de ipl tutacaktir: ‘er sz safes efkar okusame, trie! syjasetl gbrseni2,hutebse umunt ‘olan—dogru konusan-—cersii dinlseniz, anlacaksie hi Ariston, Hinds tan, Cava, Misr, Kalas, Aisha ve emsalerede o derece kes hurietin ga van, alert Iliman efkdnde Oye ir ohawld aim ve nls ac ve te ‘aki st ve teyakiuz-y tam inte etmigir W, babasna yiz sene verse idk vine veux. Zrahurrvet, milive!gestrd Miiet sadefinde olan Islimiyetn uranistecelive bala. "96 Gercekten de sémirge karytt millyetgik hareketleri Islam Kmli8t ie gi ka- zanmig ve daha sonraki dénemlerde onaya gap Islam birigi fkilerire zemin haztlemtr. Sémirge ve Bate-karg hareketler kimk arayslann: genelile Islam inl etrafinda strdirmtserdi 8, sivas MUESSESELERIN INVA VE ISLAM Iman ve kendine given prensipleiyle psikolaik altyapin giclendirmeye, hii: yet ve mesnuiyyet prensiplervle ferdin sosyallegme sUecini ferd-tophum dengesi iginde gelistirmeye caligan Bedilizzaman, bu prensipler cercevesinde mesverete yal: yeni bir sivas iletisim agi kurmaya, hilaet ve meslhat gibi miesseseleri bu gercevede islah etmeye gayret etmektedit. (Ona gore mesruiyyet ile denetim altina slinan hirrvet, siyastiletisim ajunn te- reli olan gira miessesesinin én gartci. Alem fslim'n ietikbaldekt trekkie ign ik sart olarak deGerlendirlen mesru hirriyet aym zamanda gra ve hakimiyet meka nizmalan ile dogrudan intibatidi: 2yubed Samy, 5.47 5 gjans Ham Or 6.80. S8yuinszaral «26 00g. DA AKMED OAWUTOGLU we 61? ve faht ve baht Isim’in anahtan da mesrtivetehigorid. (.) ‘Sime okimiveré ftbmiyye, slemde, tahusus tundon sonva Asya hokone| fers old hake herb ferdi Moslienan hokimivetin br ci hakdine ssi ob 3? Sard ve hakimiyetin ct hakikis Konusunda Bediizzaman siyast ve sosyal kat lim ie isi olarak klasik dnem islam siyastdUgdneesinin boyutlantm agerak yeni bir {kim unsurlar getirmigti. Halif'nin ford siyast hakimiyetinden, Mislamonlonn he, bhimigetin bir cuz hakikisine malik olmalen surety hakimiyetin toplur hatmonl Tine yaylimas: gerektigh gérisine gecis, gayrimisimlerin Klasik eli kitap hut kundan vatandas hokulsina gegerek gird mekanizmasina est olarak kotienaler eit konular by yeni unsurlar arasinda dzelie tebariz etmektedi. Bediiztaman Islam Dirligi ve Mastamantarn siyasthakimiet ising savunmalla bitte goyrimstinlevie sivas! katlim ve ida iginde yer allannt seria nolta-1 nazanndan murnkn abr mebtedi. Buradaki en énemlt yeniikpratksiyaset mekanizmasininiseisnin none boguml bir olgu clmaktan cok bir sanat olarak dejertendirimest ve bu cercevede ‘eyrimishimlerin gérislerine iibar ediimesi gereltih tiki. ‘Seat! vaprakta veyahut makieyiigetmelte sanalar bi Hago veya Ber hom resi muteberir. Seriatreddetmedi gl, Meciisi Metusandste resale ‘vsye ve meng isSdiye dah ele bu kablden olduguncan recdetre- mek zm gle "38 Deires itkads, daire-i muameleta kanstrmamak"®? gérisine dayanan bu yaklasim Osmaniinin son déneminde gelistirimeye calgian vatandaghi kavreminy ser'an tezkive etmektedi. Hakimiyet konusuna getirilen yeni yaklagim da hikimeti bir hizmet yer! clarak deGerlendirmelte ve amag-hikimet fikrinden arag-hikimet fikrine dodru_ bie kaymayn beraberinde getimektedt. Bu cergevede gayrimisirlerin vali ve kay. makom olmalarnda da bir sakinca yoktur, clink “mesnitiyét, hakimiyet- mitt Hoktmet hizmetkardit. Mesrutiyet dogru olursa; kaymakam ve vali ris deziller, belki Gere hizmetkévlarcr. Gayrimistimlerreis olamaz, fakat hizmetkar olor "20 ‘Bu durum fii hiktimlerin yeni siastgerceveler finde nasil tokrar gBzdon ge- iniciginin bir evisaliir. Bazi zaruretler ve thtiyaglar hiktimlerde ve kurumlarde ‘lid deGisittleri beraberinde getirmektedit, cinki “ihtiyac her igin Ustedidy"®1 Bediizeaman: “Soltanat ve hilafet gayr miinfek, milled biczatir, Cihet muhteliftr, Binae gnaleyh, bieim padigahimiz hem sultndir, hem halifedit ve Alem Islim'm bayre, Sud. Saltanatitibanyle otuz milyona nezaret ettigi gibi, Hllafet Iibarwle Ge ye ‘milyonun mabeynindekt rabitai nuranivenin makes ve istinadgah ve modetkar ol Sova Hari = 41 ‘dntzara (sm), 8:98 ht. Miss So, Sst gine Tar ids Sadizamn Seid Nor! Yon: Asya Vey, 1988; 155, SPaninzzart 9, Phtanaaat, 2. 99-40, $18 = ULUSLARARASI BEDIUzzaMaN SeMpOZVUMU «1 cineserir. Saltanats sadret,hlfeti meshattemsi ede“? diyerek filter ve Seana it cl toplenmas Konusundaigelenetse gigs teins etree ve lin, snogulenenengt miessesesinde sariya dayol eid bir venlenmenin cance vurgulamaktadir sc"eaet iim dinyasmn conlnmss ve ayeda kalkmas in hfe! moessese Sie Eton slim sleminin kablmintsaglavacok bir dizenlemenin yecinnn acs rulrnazd Zamen gost kit tems eden gu meihats lami, yang lstenbul S.Gumanilora maha desi. Unum ii’ gal be dessecer etl oo ant vaste det hoc lem fim’ bak ane abun toda don femivor Oui bu mest tle bir vate geile, sete lates sa ang sbi. Hem ments hem mates vein an, Ale Ine bo, vail dniesini halk fo edebisin 23 Fillet muessesesinde yarlacak en Snemliyenilenme sGrénin ve by s0r8nin feutardu gas minevnin hakim mevkine gelmesir. Meshatin gence sctine teuusman.ancak bu yola obbile. $iré meanizmasinn ve ta mehese ee te su ‘eyerek Islam birigini saglama cabslarma vaptg dzgtin bir ketlade Bu sé fiah usultne de yeni Boyar getirmekede.Iethadin v¢ hfe Cris lan bev atin fri yerine ru cemaa, gah mined gti date anee ort Kewramiara yénlinmis olmasi, 19. yizvia anonimlesen ce esc od turns Sumbe! Kovramlon le Ili miesseseler aresinda yenl ve. acnen Gr bod hurma cabas: olarak degerlendirlcbie kl zamanc deli. Eskiden hakim bir sass vid. O akin moleia Se onun st minted br shes oli. Onan fst ve al en Sima e zaman cemat zaman. Hakim, rvs cemnain gone os mene RaueRRISR etn be sees mineide Ka tala ru tems ede Sop ty {kin mafisa de ana miceis clip, bir sry ge mete ert eae’ Lu she manest olmak geeks, Taki sexind ona tsltebsn, Dine eae sen nokalacon, sats mistake sevkedebin. Yola led di de eka cae rat manesne hrs sirsne kadar kale. Su mitum met bee se 12k talmakla, [simon vlde hayatiesn thlleye ménue brain ge Geek Gmc ah dane ve gear mivete’ hoya ve ha an ‘thadidan weraeci. yo eth ena monhaar ek Her mises sone, ‘Sd edb, akin taco vat dosturchamel tur htt new emo oony a sana 2 3597 saninat 37-28, *Sininay 5 2899, DOG. OA. AKNED DAWUTOGLU were Badidzzaman, hilafetin thm megveret yolu ile glclendirimesinin Darul Hilmetil Aliyye'nin yeniden dizenlenmesi suretivle gercellesileblecediniifade etmelte ve by tr bir str midessesesinin kurulamamasi halnde Istanbul hisfetinin rerker sca sansim kaybedecedini fade etmektedir “Style bir sirdya ihivas gedit. Merkers hilfette tess ohinmars bia ‘ore batho verde (epekkil edeceltr. Bu grin baci mukodemat lan comastes |samigye teskiat ve evkafin mesihata thal gibt umunun daha eine! tahakak ‘nasi ie de, bastan baslansa, sonra mukaddematithar ese vine shan hast our. aire inthabielert hem mahdut, hem muhelt olan ayen ve mob sarin vazied resmiyeleriiibanyla bivasta ve dolaysyla bu ige test cab Hlbut vestast, dograden dotruya bu vate! uemayn deruhde edecek. hale 1m be sr tems. ‘Birsey ms vudialeh'inde isha adlemense atlete ujrar, mattub eser 0stermez. Binaenaleyh mulhim bir maksad iin tests eden Dara:hikmet lla, inden inp, meyhataki devaiin et sana beraber sbrinn azdn abies! addetmek ve hargtli Sle hidden, Siti on bes yim kadar Isimn dinen, ahlsken timadm kazanms mantehat toyemek, bu meslet uemann esas teh eder “#9 "yey sk 3d bir hemisjon de Bediizaman'in sadaret ile hilbfet miesseselet arasinda yepifi mukayeeler, Osmanh smurlannda huktmran olan sadaret le bitin alem4 Islam's tern! meetin, Geld Blafet turumu arosindakd mesulivet vyumsuzligurun getirdgi scnuglan onaya Kovmes: bakimindan gok énemlidr. Gercekten sivas ctoriteni filen ulayamatie bolgelerdeki MUslimanlern Islim biigini temsil eden tillafet miessesesi le far agi ilfklerin niteigio dénemin en énemli meselelerinden bijisiir Filet miessesesiniisletmenin teortk zorunlulugunu ve stimrgecilere kayt Sebledigt uluslorarastsivast avantajlanm gOren Osman idarecilerinin temel pratik feruns ellerindeki sivas atc ile yani sadaret tle Islam cografyasinin timlint eld a tins alacak bir siyas!iradey! ortaya koyamamsy olmalardhr, Sultan tl. Abdlhamid {ianlin cok yori diplomas ile nisbeten ortaden faldrmaya cali: bu sivas) gig (Gedaret)/mesuliyet alant (hilafet) dengesiligt Itihad Terakki yoneticilerinee f Dinya Savagvda asker yollarla keldimimaya calilinca savasi miteakib Once sada. fet sonra da hilsfet milesseses! tart sahnesinden silinmigtir. Siyast gOg tle dint me, Sullyet alors arasindaki dengesiligin ve tutarsiin ortaya glharacadr sonar hee pusuna |. Dirya save: sonlarinda Itanbulda bulundugu dtnemde dilate gehen Bediizzaman bu anlamda daha sonra ortaya gikacak geligmelerie igil hemi Iraretlerde de bulunmustur “Sedat, meihot bs cenabde. Su devet [mien bu ti cenaby mitesous Class deri sie, Gcise de Ble bir medenvetfsde ign madison dan inslah oder" 46 (anaemia stat sa SORES 520 ULUSLARARAS: BEDIUZZAWAN SeMPOYUML - ML. ikinel Dénem: islam dinyasindaki styast-dint otoritestzlik ve Risale-i Nur Beditzraman'in Eski Said le Yeni Said dénemleri arasinds yaptit aynm aym zamands llim dinyasinn brine dénemi ie kines dénemi arasindekt ayn ener maktodir. Birinci dinemde Eskt Said olarak islim Sleminin ihiyeg hissetti sas? reformlar igin aktf sivaset iginde yer alan Bedilizzarnan ikinci démemde Yeni Seid olarak tam bir siasfetret dénemine girmi islam dlerinin siyast yopim yeniden kkurmaktan cok bir Islam bireyinin imanim yeniden inga ederek bu biteycon bi le Jam cemaati ctharmak gayreti icine gimistr. Bu gayreti, hiirsiyaetoterte anlee ‘minda Medine'sini haybetmis bir gah ménevinin vans Medine'lerin siyast garMon icinde gabalamaktansa yeni bir Medine kuracak olan Miskiman bireyin Meike ime Zin ve cement ruhunu ihya etme tercihi olarak deerlendivilebilir. Dolaysvla. Yent Said'in tkinci dinemde siyasetten uzalagmasi—Ali Abdurrazk'mn yaldasiminda. of

    You might also like