rnek 1: Mstakil bir mesken atsnda gne enerjisine dayal elektrik retim tesisi kurulmas

Lisanssz elektrik retimine ilikin ilgili mevzuat kapsamnda retim tesisi kurmak isteyen bir
gerek veya tzel kii 150 m 2lik meskenin atsnn, yaklak 105 m2sinin gnee baktn tespit
ederek, atnn bu blmne gne enerjisine dayal retim tesisi kurmaya karar vermitir. 1 kW
gcnde bir retim tesisi iin 7 m 2lik bir alan gerektii varsaym ile evinin atsna fotovoltaik gne
paneli kullanlarak 15 kW kurulu gcnde, gne enerjisi tesisi kurulabilecei sonucuna ulalmtr.

Sz konusu retim tesisinin kurulup iletmeye alndn varsayalm. retim tesisinin gnde 7
saat nm ald kabulyle tesiste gnde; 7 x 15 kW= 105 kWh elektrik enerjisi retilebilecei
sonucuna ulalr. Meskenin gnde 10 kWh elektrik enerjisi tkettii varsaylrsa, o gn iin saatlik
mahsuplama yapldktan sonra sisteme; 105 10 = 95 kWh ihtiya fazlas elektrik enerjisi verilecektir.
Bir sonraki gn havann bulutlu olduu ve nmn az olduu varsaymyla; gnein nm sresinin 4
saat olduu kabul edilirse o gn tesiste; 4 x 15 = 60 kWh elektrik enerjisi retilir. Gn iinde meskenin
elektrik tketiminin arttn ve o gn toplam 15 kWh elektrik enerji tketildiini dnelim. Bu durumda
saatlik mahsuplama yapldktan sonra sisteme o gn; 60 15 = 45 kWh ihtiya fazlas enerji verilmi
olur. Buna gre her iki gn iin de; gne enerjisine dayal elektrik retimi iin kWh bana denen
13,3 ABD Dolar Cent destek bedeli demesi zerinden destekleme tutarn hesaplayalm:

1 inci gn: 95 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 25,24 TL

2 nci gn: 45 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 11,91 TL

Her iki bedelden Datm Sistem Kullanm Bedeli (DSKB) ve dier bedeller ayrca denerek
her iki durumun da bir ay iin onbeer gn devam ettiini dnelim. Bu durumda aylk toplam;

(15 x 95) + (15 x 45 ) = 2.100 kWh enerji ve

2.100 x 0,133 x 1,99 = 555,81 TL

Ayrca DSKB olarak 2.100 kWh x 1,26 Kr/kWh[1] = 26,46 TL datm irketine denir.

Bu durumda ilgili kii sistem kullanm bedeli hari olmak zere;

 555,81 - 26,46 = 529,35 TL gelir elde eder.

Bu kiinin ayn birinci 15 gn boyunca gnlk 10 kWh ve ikinci 15 gn boyunca gnlk 15 kWh
elektrik enerjisi tkettii de hesaba katlmaldr. Bu hesap sonucunda meskende aylk; (15 x 10) + (15
x 15) olmak zere aylk toplam 375 kWh elektrik enerjisi tketildii sonucuna ulalr. Bu kii retim
tesisi kurmam olsayd, meskende tketilen elektrik enerjisini ilgili tedarik irketinden temin edecekti.
Buna gre sz konusu meskenin elektrik enerjisi faturas iin aylk; 375 kWh x 36 Kr/kWh [2] = 135 TL
elektrik enerji deme yaplm olacakt. Sonu olarak ilgili kiinin;

- lgili tesisisin yatrm ve iletme maliyetleri ihmal edilmek kaydyla,

- 529,35 TL destek demesi alaca,

- 135 TL tutarnda elektrik faturasn da demeyecei gz nnde bulundurulursa aylk toplam;

529,35 + 135 = 664,35 TL tutarnda kazan elde edecei sonucuna ulalr.

rnek 2: Apartman atsnda gne enerjisine dayal elektrik retim tesisi kurulmas

Lisanssz elektrik retimine ilikin ilgili mevzuat erevesinde tketim biletirme uygulamas
kapsamnda aralarndan bir kiiyi yetkilendirerek gne enerjisine dayal elektrik enerjisi retim tesisi
kurmak isteyen apartman sakinlerinin olduunu varsayalm. Apartmann toplam 600 m 2 at alanna
sahip olduu, fakat gnee bakan ynnn 300 m 2 olduu ve dolayl aydnlanan yerlerle birlikte 350
m2 at alannn fotovoltaik (PV) panel uygulamasna uygun olduunu varsayalm. 1 kW kurulu
gcnde PV iin 7 m 2 alan gerektii dnlerek, sz konusu atda toplam 50 kW kurulu gcnde
PVye dayal elektrik retim tesisi kurulabilecei sonucuna ulalr.

lgili retim tesisinin kurulup iletmeye alndn varsayalm. retim tesisinin bir gn iinde 7
saat elektrik retebildiini varsayarsak bir gn iinde tesiste; 7 x 50 kW = 350 kWh elektrik enerjisi
retilebilecei sonucuna ulalr. Bir gn iinde bir dairede 10 kWh elektrik enerji tkettii dnlrse;
16 dairelik bir apartmanda bir gnde 160 kWh elektrik enerji tketilir. Bu durumda saatlik
mahsuplama sonucunda; 350 kWh retim, 160 kWh tketim ile sisteme gnde; 350 160 = 190 kWh
ihtiya fazlas elektrik enerji verilmi olacaktr. Bir sonraki gn havann bulutlu, nmn az olduu
varsaymyla retim tesisinde 4 saat retim yaplabildii kabulyle tesiste gnlk; 4 x 50= 200 kWh
elektrik enerjisi retilecektir. Gn iinde elektrik tketiminin arttn ve daire bana gnlk 15 kWh
elektrik enerjisi tketildiini varsayarsak gnlk toplam; 16 x 15 = 240 kWh elektrik enerjisi tketilir. Bu
durumda saatlik mahsuplama soncunda; 200 - 240=- 40 kWh, yani sistemden 40 kWh elektrik enerjisi
ekilmi olacaktr. Bu iki durumun her ikisinin de ayda onbeer gn devam ettiini dnelim. Gne
enerjisi iin denen 13,3 ABD Dolar Cent destek bedelini ve grevli tedarik irketinden mesken iin
temin edilen elektrik enerji fiyatnn 36 Kr/kWh[3] olduunu dikkate alarak hesap yapalm:
 1 inci gn: 190 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 50,28 TL destek demesi,

2 nci gn: - 40 kWh x 36 Kr/kWh = 14,40 TL mesken enerji bedeli

Her iki durumunda 15er gn srdn dnelim.

1 nci gn durumu: 190 x 15 = 2.850 kWh

2.850 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 754,31 TL (alacak)

2.850kWh x 1,26 Kr/kWh = 35,91 TL DSKB demesi, bu durumda net olarak;

754,31-35,91 = 718,40 TL gelir elde edilir.

2 nci gn durumu: 40 x 15 = 600 kWh x 36 Kr/kWh = 216 TL (bor)

Bu durumda ilgili kiiye 718,40 TL destek bedeli demesi yaplr ve 216 TL abonelik enerji
bedeli borcu olduu grlecektir. Kiinin 718,40 - 216 = 502-40 TL aylk gelir elde edecei bulunur.

Ancak bu kiilerin kendi retimlerinden kullandklar enerji bedelini de hesaplamak

gerekecektir. Buna gre; 15 x 160=2.400 kWh retimden elektrik tketimi yapld bulunacaktr.
retim yaplmyor olsayd, bu enerji iin kWh bana 36 Kr enerji bedeli denecei varsaymyla;
2.400 kWh x 36 Kr = 864 TL tutarnda elektrik faturas demesi yaplacakt.

Sonu olarak bu kiilerin;

- Yatrm ve iletme maliyetleri ihmal edilmek kaydyla,

 - 502,40 TL destek demesi alaca, 864 TL tutarnda elektrik faturas demeyecekleri dikkate
alnrsa aylk toplam;

502,40+864= 1.366,40 TL gelir elde edilecektir.

sonucuna ulalr.

rnek 3: Mesken bahesinde kk lekli rzgar enerjisi tesisi kurulmas

Lisanssz elektrik retimine ilikin ilgili mevzuattan yararlanmak isteyen bir kii meskeninin
bahesine 250 kW kurulu gcnde bir rzgar trbini kurmu olsun. Sz konusu retim tesisinin %30
kapasite faktr ile altn varsayalm. Bu durumda retim tesisinde bir saatte; 250 x 0,30 =75 kWh
elektrik enerjisi retilir. Bu tesisin o gn 8 saat altn varsayalm, o halde retim tesisi gnde; 75 x
8 = 600 kWh enerji retir. Bu gn iinde meskende toplam 10 kWh elektrik enerjisi tketildii kabul
edilirse, saatlik mahsuplatrma sonucunda retim tesisinden sisteme gnde; 600 - 10= 590 kWh
sisteme ihtiya fazlas enerji verilmi olur. Takip eden gn rzgar hz ve esme sresine bal olarak
ayn retim tesisinin %20 kapasite faktr ile alt dnlrse, be durumda saatte; 250 x 0,20 =
50 kWh elektrik enerjisi retilir. retimin ayn ekilde 4 saat devam ettii dnlrse bu durumda
gnde; 50 x 4 = 200 kWh elektrik enerjisi retilir. Bu gn iinde de meskende toplam 15 kWh elektrik
enerji tketilmi olsun. Bu halde saatlik mahsuplatrma sonucunda gnlk; 200 - 15 = 185 kWh
ihtiya fazlas elektrik enerjisi sisteme verilmi olur.

1 inci gn: 250 x 0,30 x 8 = 600 - 10 = 590 kWh ihtiya fazlas enerji,

2 nci gn: 250 x 0,20 x 4 = 200 - 15 = 185 kWh ihtiya fazlas enerji

Destek bedelinin 7,3 ABD Dolar Cent olduu dikkate alndnda;

1 inci gnn durumu: 590 kWh x 0,073 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 85,70 TL

2 nci gnn durumu: 185 kWh x 0,073 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 26,87 TL

Bu durumda sisteme aylk;

 (15 x 590 ) + (15 x 185 ) = 11.625 kWh

11.625 x 0,073 x 1,99 = 1.688,76 TL tutarnda elektrik enerjisi verilmi olur.

retici; 11.625 kWh x 1,27 kr/kWh = 147,60 TL DSKB deyecei gz nnde bulundurulursa,
1.688 147,60 =1.541,16 TL net destek demesi alr.

Sz konusu meskende gnlk; ayda 15 gn sresince 10 kWh, ayda 15 gn sresince 15

kWh elektrik enerjisi tketildii dikkate alnrsa, bu durumda ilgili meskende aylk; (15 x 10) + (15 x 15 )
= 375 kWh elektrik enerjisi tketilmi olur. lgili kii sz konusu retim tesisini kurmam olsayd,
elektrik enerjisi ihtiyacn blgesinde faaliyet gsteren tedarik irketinden temin edecekti. Buna gre
375 x 36 Kr[4] 135 TL elektrik enerjisi bedeli demesi gerekecekti. Sonu olarak bu kiinin retim
tesisine ilikin;

- Yatrm ve iletme maliyetleri ihmal edilmek kaydyla;

- 1.541,16 TL destek demesi alaca,

- 135,00 TL tutarnda elektrik faturas demeyecei, dikkate alnarak aylk; 1.541,16 + 135,00
= 1.676,16 TL gelir elde etmi olacaktr.

sonucuna ulalabilir.

rnek 4: Fabrika bahesinde rzgar enerjisi tesisi kurulmas

Bir fabrika sahibinin fabrikasnn bahesine, lisanssz elektrik enerjisi retimine ilikin ilgili
mevzuat kapsamnda 500 kW kurulu gcnde bir rzgar trbini kurmu olsun. Sz konusu retim
tesisinin kapasite kullanm orannn %30 olduu varsaym ile sz konusu retim tesisinde saatte; 500
x 0,30 =150 kWh elektrik enerjisi retilir. Bu tesisin rzgar durumuna bal olarak o gn toplam 8 saat
alt varsaym ile gnlk toplam; 150 x 8 = 1.200 kWh elektrik enerji retilir. Bu gn iinde
fabrikada 3.000 kWh elektrik tketilirse kabul edilirse, bu durumda saatlik mahsuplatrma sonucunda;
1.200 3.000= - 1.800 kWh sistemden enerji ekmi olur. Takip eden gn retim tesisinin rzgar
durumuna bal olarak %20 kapasite kullanm faktr ile alt varsaymyla retim tesisinde o gn
bir saatte; 500 x 0,20 = 100 kWh elektrik enerjisi retilir. Sz konusu retimin 4 saat srd
varsaymyla o gn toplam; 100 x 4 = 400 kWh elektrik enerjisi retilmi olur. Bu gn iinde de
fabrikada 3.000 kWh enerji tketilmi olsun. Bu durumda saatlik mahsuplatrma sonucunda gnde;
400 3.000 = - 2.600 kWh elektrik enerjisi sitemden ekilmi olur.

1 inci gn: 500 x %30 x 8 = 1.200 3.000 = -1.800 kWh sistemden ekilen enerji.

2 nci gn: 500 x %20 x 4 = 400 3.000 = - 2.600 kWh sistemden ekilen enerji.

htiya fazlas retim olmad iin (rzgar enerjisi iin destek bedeli 7,3 ABD Dolar Cent)
sanayi/fabrika abonelik bedelinin 28,34 Kr/kWh[5] olduu dikkate alnarak, ilgilinin faturas ve ne kadar
tasarruf ettiini hesaplayabiliriz. nce faturasn sonra tasarruf miktarn hesaplayalm.

Buna gre;

1 inci gn durumu: 1.800 kWh x 28,34 Kr = 510,12 (15 gn srdn dnelim) 400,32 x
15 = 6004,8 TL

2 nci gn durumu: 2.600 kWh x 28,34 Kr = 578,24 TL (15 gn srdn dnelim) 578,24x
15 = 8.673,6TL

Her iki bedel toplanarak, tesis kurulmam olmas halinde aylk denmesi gereken toplam
elektrik enerji bedeli; 6.004,8+ 8.673,6 = 14.678,4 TL olarak bulunur.

Tasarruf miktarn hesaplamak istersek;

1 inci gn durumu: 1.200 kWh x 28,34 Kr = 340,08 TL

15 gn srd varsaymyla; 340,08 x 15 = 5.101,20 TL

2 nci gn durumu: 400 kWh x 28,34 Kr = 113,36 TL

 15 gn srd varsaymyla; 113,36 x 15 = 1.700,40 TL

5.101,20 + 1.700,40 = 6.801,60 TL tutarnda elektrik enerjisi faturas demesi gerekirdi.

rnek 5: iftlik bahesinde biyogaz tesisi kurulmas

Lisanssz elektrik retimine ilikin ilgili mevzuattan yararlanmak isteyen ve hayvanclkla

uraan bir iftlik sahibi iftliinin bahesine 400 kW kurulu gcnde biyogaz tesisi kurmu olsun.

Sz konusu tesisin %80 kapasite ile alt varsaym altnda saatte 400 x 0,80 = 320 kWh
elektrik enerjisi retir. Bu tesisin o gn iinde 20 saat altn varsayalm. Bylece sz konusu
retim tesisinde bir gn iinde 400 x %80 x 20 = 6.400 kWh elektrik enerjisi retilir. iftlikte bir gn
iinde 1.000 kWh elektrik enerjisi tketildiini varsayalm. Bu durumda saatlik mahsuplama
sonucunda; 6.400 1.000 = 5.400 kWh ihtiya fazlas retim, sisteme verilmi olacaktr. Bu durumun
bir ay devam ettiini varsayarsak aylk olarak; 30 x 5.400 = 162.000 kWh elektrik retimi yaplm ve
ihtiya fazlas retim olarak sisteme verilmi olacaktr.

Biyogaz enerjisi iin destek demesi bedeli kWh bana 13,3 ABD Dolar Cent olduuna gre;

162.000 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,96 TL/ABD$ =42.230,16 TL destek bedeli elde edilir.

162.000 kWh x 1,26 Kr/kWh = 2.041,2 TL DSKB denecei dikkate alnr ise,

42.230,16 - -20141,2 = 40.188,96 TL aylk fatura bedeli bulunur.

Sisteme vermeyip kendisinin retip tkettii miktar ve deerini bulalm;

30 x 1.000 = 30.000 kWh enerji. Bunu 36,39 Kr [6] bedelle sistemden alsayd 30.000 x 36,39
Kr = 10,917 TL tutarnda fatura denecektir.

Dolaysyla 42.230,16 + 10.917 = 53.147,16TL

 retilen elektrik enerjisi tketilmeyip sisteme verilmi olsayd alnacak destek demesi;

30.000 kWh x 0,1333 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 7.958,01 TL,

30.000 kWh x 1,26 Kr/kWh = 378 TL datm sistem kullanm bedeli demesi gerekir. Sonu
olarak; 7958,01 378 = 7.580,01 TL aylk destek bedeli alnr.

[1] 01/10/2013 tarihli Tarife Uygulama Tablosundan 4 nolu balant iin belirlenen Datm Sistem
Kulanm Bedeli (DSKB)

[2] Bu bedel yaklak olup, Ekim 2013 Dnemi Fonsuz Tarifeler Tablosundan mesken abonesi iin fon
ve vergiler eklenmi nihai enerji bedeli olarak alnmtr.

[3] Bkz. 2 nolu dipnot.

[4] Bkz. 2 nolu dipnot.

[5] Bu bedel yaklak olup, 01/10/2013 tarihli Tarife Uygulama Tablosundan 4 nolu balant; sanayi OG,
ift terimli tek zamanl aboneler iin belirlenen fon ve vergiler eklenmi nihai enerji bedeli olarak
alnmtr.

[6] Bu bedel yaklak olup, Ekim 2013 Dnemi Fonsuz Tarifeler Tablosundan ticarethane abonesi iin
fon ve vergiler eklenmi nihai enerji bedeli olarak alnmtr.